m. de jonge compliance en interactie door co-medicatie
DESCRIPTION
Gerionne 2013TRANSCRIPT
![Page 1: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/1.jpg)
Compliance en interactie door co-medicatie
Maja de Jonge
Erasmus MC Kanker Instituut
Rotterdam
![Page 2: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/2.jpg)
De oudere: wat getallen
60% patiënten met kanker > 65 jaar
80% ≥ 1 co-morbiditeit
78% van medicatie op recept voor pnt > 65 j
90% gebruikt ook zonder recept verkrijgbare medicijnen
39% ≥ 5 medicijnen per dag= polyfarmacie
≥ 1 niet geschikte medicatie: Beers criteria
8% dubbele medicatie
Balducci L Ann of Oncol 23, suppl 7, 2013
![Page 3: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/3.jpg)
Vaak meerdere voorschrijvers
Gebruik van vrij te krijgen medicatie
Medicatie om bijwerkingen van andere medicatie te behandelen
5HT3 remmer: obstipatie, hoofdpijn
Steroiden: hyperglycemie, maagklachten, slapeloosheid
Verminderd gezichtsvermogen
Vergeetachtigheid
Fysiologische veranderingen: nierfunctie , minder doorbloeding lever
22% van gemelde bijwerkingen toe te schrijven aan
interacties
![Page 4: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/4.jpg)
Incidentie geneesmiddelen interactie
2 3 4 5 6 8
Aantal medicijnen
0
20
40
60
80
100In
cid
entie inte
ractie (
%)
Drug-drug interactions in oncologyP Blower et all; Crit rev oncol hemat 55, 2005, 117
![Page 5: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/5.jpg)
Therapeutische breedte en interactie
Handboek Kanker bij ouderen. Wymenga A, Coebergh J, Maas H nov 2011
Blo
ots
tellin
g / C
on
cen
trati
e
Therapeutisch falen
(geen effectiviteit)
Therapeutisch falen
(toxiciteit)
Therapeutische Breedte
(potentieel effectiviteit met
acceptable toxiciteit)
Meer toxiciteit
Minder effectiviteit
![Page 6: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/6.jpg)
Blootstelling
Genetische
factoren
Blootstelling
aan
medicament
Roken
Alcohol
Eetgewoontes
Comedicatie
Leeftijd
Geslacht
Ethniciteit
Comorbiditeit
Route van
toediening
Infuusduur
Lengte
Gewicht
Vetgehalte
Orgaan
functie
![Page 7: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/7.jpg)
farmacokinetiek
Bloed
Plasma
Lever: Metabolisme
Weefsel / Cellen
Effectiviteit / Toxiciteit
(Farmacodynamiek)
Nieren
Intraveneuze
toediening
Orale
toediening
Absorptie
Faeces
Urine
Excretie
Excretie
Enterohepatische
circulatie
Dis
trib
utie
Dis
trib
utie
Handboek Kanker bij ouderen.. nov 2011
![Page 8: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/8.jpg)
interacties
Toename bijwerkingen
Relatie risico ernstige bijwerkingen chemotherapie met gebruik
aantal medicijnen
Invloed effectiviteit oncologisch behandeling
Interactie
Ander mechanisme bv insuline, metformine
Balducci L Ann of Oncol 23, suppl 7, 2013
![Page 9: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/9.jpg)
Interacties conventionele chemotherapie
Anthracyclines Ca kanaal blokker excretie anthracycline PgP
5FU, Capecitabine coumarine derivaten effect coumarinefenytoine effect fenytoine
MTX NSAID tubulaire secretiesulfonamidespenicillines
Irinotecan Sint Jans kruid CYP3A inductie, SN38valproine zuur UGT1A1 inductie, SN38
Crit reviews oncol/hemat 55, 2005, BlowerCancer Biology & Therapy 6:9, 1368-1374; September 2007];
![Page 10: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/10.jpg)
Irinotecan en St Jans kruid
- SJ kruid
+ SJkruid
![Page 11: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/11.jpg)
Interacties (2) targeted therapy
TKI CYP3A4 inducers TKI
CYP3A4 remmers TKI
Imatinib St Jans kruid inductie CYP3A4 imatinib
Sorafenib PPI sorafenib
Lapatinib maag pH lapatinib
Erlotinib maag pH erlotinib
gefitinib maag pH gefitinib
Thomas-Schoemann Crit Rev Onc Hematol 2013
![Page 12: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/12.jpg)
Interacties (3)
Tamoxifen paroxetine CYP2D6 remming actieve metaboliet
Flutamide coumarine derivaten vrije fractie coumarine
![Page 13: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/13.jpg)
Hoe te voorkomen
Medicatiebeoordeling: pnt, arts en apotheker
≥ 65 jaar en ≥ 5 geneesmiddelen
eGFR < 50 ml/min/1,73m²
Verminderde cognitie/geheugenstoornissen
Verhoogd valrisico
Signalen verminderde therapietrouw
Niet zelfstandig wonend
Niet geplande ziekenhuisopname
Richtlijn polyfarmacie ouderen 2012
![Page 14: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/14.jpg)
medicatiebeoordeling
Indicatie voor elk medicament?
Heeft het medicijn het gewenste effect?
Aspecifieke klachten tgv de medicatie?
Juiste dosering?
Potentiële drug-drug interacties?
Invloed anti-kanker behandeling?
Therapietrouw?
Lange termijn doelen: mn preventieve medicatie voor bv hyperchol
![Page 15: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/15.jpg)
Resultaat interventies
Afname van 3.88 medicamenten gemiddeld per persoon
Afname ernstige medicatie gerelateerd problemen 35%
Echter geen invloed QoL of ziekenhuisopnames; underpowered
Balducci L Ann of Oncol 23, suppl 7, 2013Cochrane 2012
![Page 16: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/16.jpg)
Laatste 20 jaar meer antikanker therapie oraal
Nu ongeveer 25% oraal
Capecitabine
Topotecan
Cyclofosfamide
Hormonale therapieën
TKI’s
![Page 17: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/17.jpg)
Orale antikanker behandeling
voordelen nadelen
Zelf toedieningMinder vaak naar ziekenhuisGeen infuus gerelateerde bijwerkingenMeer zelfstandigheidMeer flexibilteitLagere indirecte kostenBeter kwaliteit van leven
Controle moeilijker Gemiste doseringen Vergeten nieuw recept te vragen Bijwerkingen niet goed aangegevenGecompliceerde schema’sVoor patiënt moeilijk om bijwerkingen te herkennenDrug-drug interactiesDrug-voedsel interactiesVerantwoordelijkheid bij patiënt voor inname mogelijk effect op veiligheid en effectiviteit
2013 ASCO Educational book Cheung
![Page 18: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/18.jpg)
therapietrouw
WHO:
Mate waarin het gedrag van een persoon overeenkomt met de
aanbevelingen afgesproken met een medewerker in de
gezondheidszorg
Correct uitvoeren van afspraak
Continuiteit
![Page 19: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/19.jpg)
Therapietrouw afhankelijk van
Patiënt gerelateerde factoren
Omgevingsfactoren
Therapie gerelateerde factoren
Zorg gerelateerde factoren
60% niet intentioneel
![Page 20: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/20.jpg)
CML; imatinib
14% deed alles goed
71% nam minder dan voorgeschreven
15% nam meer dan voorgeschreven
<85% dosis adherentie slechtere outcome
Adjuvante orale therapie tamoxifen
Stoppen behandeling 7-10% per jaar
In 5e jaar tot 50%
19% nam < 80% van dagelijkse giften 10% toename hazard ratio
voor sterfte Blood. 2009 May 28;113(22):5401-11
![Page 21: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/21.jpg)
therapietrouw
Patiënt gerelateerde factoren
Inzicht in en attitude tov ziekte en medicatie
Symptomen van ziekte
Verwachting behandeling
Cognitieve veranderingen, vergeetachtigheid, psychische stoornissen zoals depressie
Co-morbiditeit
Poly-farmacie
Leeftijd/geslacht
Coping skills
Omgevingsfactoren
Sociaal economische klasse
Steun familie
Toegankelijkheid kliniek/apotheek
Herkenbaar zijn van geneesmiddel: preferentiebeleid
Beschikbaarheid van medicatie2013 ASCO Educational book, Accordino
![Page 22: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/22.jpg)
therapietrouw
Therapie gerelateerde factoren
Duur behandeling, mn > 6 mnd
Kosten behandeling
Complexiteit doseringsschema
Voor- en nadelen behandeling, bijwerkingen
Polyfarmacie
Zorg gerelateerde factoren
Uitleg
Ondersteuning
Relatie met zorgverlener
kennis
2013 ASCO Educational book, Accordino
![Page 23: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/23.jpg)
Verbeteren therapietrouw
Voorlichting: familie, huisarts
Instructie: pillendoos. medicatiedagboekje
Makkelijker schema
Regelmatig alle medicatie die gebruikt wordt navragen
Bijwerkingen uitvragen en behandelen
Beïnvloeding gedrag: dagelijks sms, herhaalrecepten
2013 ASCO Educational book, Accordino
![Page 24: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/24.jpg)
samenvattend
Polyfarmacie belangrijke factor interacties en therapietrouw
Regelmatig medicatiebeoordeling voor beide belangrijk
Hou alles zo simpel mogelijk
Realiseer je dat een patiënt goede redenen kan hebben om medicatie
niet te slikken
Goede voorlichting en follow up erg belangrijk
![Page 25: M. de jonge Compliance en interactie door co-medicatie](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022070321/558ba6a6d8b42a2e6d8b47af/html5/thumbnails/25.jpg)
Blootstelling
promotie 2
0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7
time
con
cen
trat
ion
Blootstelling, mn vrije fractie
Bijwerkingen
effectiviteit
Deelname ouderen wetenschappelijk onderzoek klein: SWOG : > 65y 25% in studies vs 63% populatie
Weinig vroeg klinische/ farmacologische studies