LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:1-31LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:8

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKAJESUKRISTU RUNAKUNATAKISHPICHISHKANMANTA

Lukas Teofilorayku killkashpan riman imaraykumi killkan1-3 Munashkayni Teófilo, ñuka Lukas kayta killkani

kanrayku alita yachanaykipa Jesuspa rurashkanmanta,yachachishkanmantapas. Achka runakuna Jesusparurashkankunata rikushpa kallarinanmanta pachakillkarkakuna. Paykunaka tukuy chayta ñukanchitayachachirkakuna. Paykuna karkakuna YayaDiospa shiminta yachachikkuna. Ñukapas tukuytakallarishkanmanta pacha alita yachakushpayni ali kamakillkanaynipa nishpa kanrayku killkani. 4 Chasnamiyachanki kanta yachachishkankunata shutipa kashkanta.

Shuk angel rimarka Bawtisak Juan wawayarinanta5 Ñawpa Judea allpapi apu Herodes kamachik kashpan

chaypi shuk saserdote Sakarias shutiyu kawsapayarka.Pay karka chay muntun saserdote Abias wañupa shutintashutiyachishka tantaylla tarawak saserdotekunamanta.Warminpa shutin karka Isabel, paypas saserdoteku-napa miraymanta karka. 6 Yaya Diospa rikushkanpi alikarkakuna, tukuy paypa kamachishkanta alita kasushpakawsapayarkakuna. Chayrayku nima pi atiparkachupaykunata uchachinata nima imapi. 7 Isabelka machurakashpan paykuna mana wawayuchu karkakuna. Chay-mantapas ña ruku karkakuna.

8Karan wata karan saserdotekunapa ayllun akllarishkakarka, shuk punchakuna Yaya Diospa wasinpi mañashpa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:92LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:17wiwakunata wañuchishpa Yaya Diosrayku rupachinanku-napa. Chay punchakuna paktarishpan Sakariaska ayl-lunkunawa pakta Yaya Diospa wasinpi runakunaraykumañarkakuna. 9 Paykuna imashnami rurapayarkakunasaserdotepura akllarkakuna shukta Yaya Diospa wasinukuma yaykunanpa chay Yaya Diosta mañana kwartupi.Chaypi paykamishkihlla asnak wiki chapurishka insiensonishkata rupachishpan kushniyachinan karkaYayaDiostakushichinanpa. Chay puncha Sakariaska akllarishkakarka Yaya Diosta mañana kwartupi yaykunanpa. 10Chaywikita rupachihushkanpi achka runakuna kanchapi YayaDiosta mañashpa karkakuna. 11 Chaypi Yaya Diospakachashkan angelka Sakariasta rikurik shamurka wikitarupachina tuchpashinapa kuskan parti. 12 Chay angeltarikushpan Sakariaska yapa mancharirka. 13 Chaypi an-gelka rimarka:

Ama manchariychu. Yaya Dios uyashkamañashkaykita. Warmiki Isabelka shuk kari wawatawawayanka, maykantami shutiyachinkichi Juan.14 Wawayarishkanrayku yapa kushillami kanki.Chasnallatata achka runakunapas kushikunkakuna.15 Yaya Diospa rikushkanpika atun yachayyumi kanka.Manami nima ima uras upyankachu urti upyanakunata.Manara wawayarihushpan Yaya Diospa Espiritunkapaypi yaykunka kawsahushkanpi tukuypi yuyachinanpa.16 Ña wiñashpan payka achka israel runa masinkunatayachachinka Yaya Diosta alita kirinankunapa. 17 PaykaYaya Diospa kachanan Kishpichikmanta puntirurinka, paypa shamunanmanta rimananpa. ÑawpaYaya Diospa yachayninwa yachachik Eliasshina atunyachayyu yachachik kanka. Chasna yanapanka yayakunawawankunawa chikninakushpa kawsashkankunatasakishpa yuyanakushpana kawsanankunapa. Yaya

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:183LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:24Diosta mana kasuk runakunata yachachinka alitanakasunankunapa. Chasna runakunata alichanka YayaDiospa Kachanan Kishpichik paykunawa kawsakshamunanpa.

18 Chasna chay angelka rimashkanwasha Sakariaskapayta tapurka:

¿Imashnata yachasha rimawashkaykika shutipakananta? Ñuka kani ruku, warminipas paya.

19 Chasna Sakarias tapushpan angelka aynirka:¿Imashna kashpataya mana kiriwankichu? Ñukami

kani Gabriel, Yaya Diospa puntanpi shayarishpakani paypa kamachinanta kasushpa. Yaya Dioskakachawashkami chay ali shimita kanta rimanaynipa.20 Chay rimashkaynita mana kirishkaykiraykukunanmanta pacha mana atipankichu rimanata wawaykiwawayarinankama. Imashnami ñukaka rimashkani,chasnami paktarinan tiyan.

21 Chay angelka Sakariaswa Yaya Diospa wasinpi kwin-tahushkanpi chay kanchapi kahuk achka runakunakaSakariasta chapahurkakuna. Unayta chapahushpankunayuyarirkakuna ¿imaraykuta chay ukupi yapa unayan?nishpa.

22 Sakariaska Yaya Diospa wasin ukumantallukshimuhushpan mana atiparkachu rimanata.Chayrayku yacharkakuna chay wasi ukupi shuk imatamuskuypishina rikushkanta. Mana rimanata atipashpanmakinwa umanwa paykunata asirtachirka imashnamichay ukupi paywa pasashkanta. Chaymanta pacha manarimanata atipak kiparirka.

23 Yaya Diospa wasinpi mañanan punchakunatukurishpan Sakariaska wasinma kutirka.24 Kutishkanwasha warmin Isabelka chichurkana. Ñachichu kashpan pichka killakama wasinmanta mana

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:254LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:35llukshirkachu. 25 Yuyarishpan nirka: Kunanka YayaDioska yapa alitami rurashka ñukapi runakuna mananapinkachiwanankunapa, mana wawayu kashkaynirayku.

Angel Gabriel rimarka Jesús wawayarinanta26 Isabel ña sokta killa chichu kashpan Yaya Dioska

angel Gabrielta Nasaret llaktama kacharka. Chay Nasaretllaktaka Galilea allpapi karka. 27 Chay llaktapi kawsapa-yarka shuk shipas Maria, manara karita riksik. Josewakwintashka karka kasarananpa. Joseka ñawpa kawsakatun apu Davidpa miraymanta karka. Chaypi angelkaMariawa kwintak rirka. 28 Mariapa wasinpi yaykushpanrimarka:

Shamushkani kanwa kwintanaynipa. Yaya Diospa ak-llashkan warmimi kanki, paymi kanwa kahun. Tukuywarmikunamanta kantami Yaya Dioska alita yuyashka.

29Angel chasna rimashpanMariakamancharirka. ¿Imashimitataya kwintak shamuhun chasna saludawananpa?nishpa yuyarirka.

30 Chaypi angelka nirka:Maria, ama manchariychu. Yaya Dioska kanta yuyash-

pan akllashka. 31 Alita uyay. Chichunkimi. Chaymantashuk kari wawata wawayanki, maykantami shutiyachinkiJesús. 32 Payka atun yachayyumi kanka. Runakunapaymanta rimankakuna tukuyta atipak Yaya DiospaWawanmi nishpa. Tukuyta kamachik Yaya Diosmi paytañawpa yaya rukun Davidtashina atun aputa ruranka.33 Paymi kamachinka kankuna israel runakunata wiñay-parayku. Paypa ali kamachinanka mana tukurinkachunima ima uras.

34 Chayta uyashpan Mariaka angelta nirka:Ñukaka manara kawsashkanirachu shuk kariwa.

¿Imashnataya chasnaka chichusha?35 Chaypi angelka aynirka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:365LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:46Yaya Diospa Espiritunmi tukuyta atipak kashpan

puyushina kanma shamunka. Chasnamantami chichukiparinki. Chayrayku chay wawamanta, maykanmiwawayarinka, Yaya Diospa munananllata rurashpakawsak, Yaya Diospa Wawanmi nishpa rimankakuna.36 Awilayki Isabelpas paya kashpantata chichumi kahun,maykantami machura nishkakuna. Kunanka ñami soktakilla chichu kahun. 37Yaya Diosmi tukuy imatapas atipanruranata.

38 Chasna rimashpan Mariaka arí nirka, kaypi kahuniYaya Diospa munashkanta ruranaynipa. Pay mu-nashkanta ñukawa rurachun, imashnami rimashkankichasna.

Chasna rimashkanwasha angelka paymantaanchurirka.

Maria ayllun Isabelta pasyak rirka39 Chay punchakunalla Mariaka utkalla rirka ayllun

Isabelta pasyananpa. Isabelka kusan Sakariaswa shukllaktapi Judea allpa urkukuna chawpipi kawsahurka.40Sakariaspa wasinpi paktashpanMariaka yaykuhushpanIsabelta saludarka. 41-42 Chasna saludahushpan Isabelpawawanka wiksan ukupi sinchita kuyurirka. ChaypinaYaya Diospa Espíritun Isabelta tukuypi yuyachishpanpayka kushikushpan Mariata sinchita rimarka:

Yaya Diosmi kanta tukuy warmikunamanta akllashkakushichinanpa, wawaykitapas yapa kushichinka.43Ñukaka nima imachu kani kay atun apuynipamamankañukama pasyak shamuwananpa. 44 Saludashkaykitauyashkaynillawa, wiksayni ukupi wawaynika sumaktakushikushpan kuyurishka. 45 Tukuy Yaya Diosparimashkanka paktarinkami nishpa kirishkaykiraykupayka kanta atuntami kushichinka.

46 Chaypi Mariaka rimarka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:476LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:58Shunkuynimanta pacha Yaya Diosta rimani kanmi kanki

yapa ali. 47 Yaya Dios kishpichiwashkanraykuyapa kushilla kani. 48 Nima ima kashpaynipaspay yuyawashpan rikuwashka. Kunanmantapacha runakunaka rimawankakuna Yaya Diospakushichishkanmi kanki nishpa. 49 Pay atunyachayninwa ñukata rurawashka Wawanpamaman kanaynipa. Paymi yapa ali kan. 50 Tukuyuras payta kasukkunata yuyashpa llakichishpanrikun. 51 Pay atun yachayninwa rurashkantarikuchirka. Shuk runakuna alimi kani nishparimashpankunapas shunkunkunapi mana aliyuyayyu kashpankuna payka yuyayninkunatawaklichinka. 52 Atun kamachikkunatapaskamachik kashkankunamanta anchuchinka,mana yapa yachakkunata atunyachinka paypawawankuna kanankunapa. 53 Maykankunamipaypa yachachinanta shutipa munanahun,paykunata alita yachachinka pay kikin Yaya Dioskananta riksinankunapa. Maykankunami YayaDiospa yachachinantamanayapamunanahunchu,paykunataka mana yachachinkachu paytariksinankunapa. 54-55 Imashnami ñawpayaya rukunchi wañukuna Abrahamta, paypamirayninkunatapas rimarka, chasnami ñukanchipayta katik israel runakunata yanapanka.Llakichinanta rimashkanta yuyarishpan kunankapaktachihun.

56Mariaka kimsa killata Isabelpa wasinpi kawsashkan-washa kutirkana wasinma.

Bawtisak Juan wawayarirka57 Wawayanan puncha paktarishpan Isabelka kari

wawata wawayarka. 58 Chayta yachashpankuna tukuy

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:597LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:66ayllunkuna kuchupi kawsakkunapas payta rikukrirkakuna. Yaya Dios payta alita yanapashkantarikushpankuna kushikurkakuna. 59 Pusakpunchamanta pitirkakuna kari wawapa ishpanan karapuntastuta. Chayta israel runakuna rurapayanahunñawpamanta pacha, ninayan shutipa Yaya Diostakatinankunata. Chasna rurashpankuna ayllunkunakashutiyachinayarkakuna yayanpa shutinta Sakarias kankanishpa, imashnami israel runakuna rurapayanahunñawpamanta pacha. 60 Mamanka mana munarkachuyayanpa shutinta shutiyachinata, chayrayku rimarka:

Shutinka kankami Juan.61 Chaypi nirkakuna:¿Imashnata chasnaka kanka? Tukuy ñukanchika ayl-

lunchipa shutinkunallata shutiyachinchi. Nima shukaylluyki tiyanchu Juan shutiyuka.

62 Chasna nishpankuna yayanta makinkunawarikuchishpa tapurkakuna:

¿Ima shutita kanka?63 Chaypi Sakariaska shuk tablastuta tapushpan kil-

lkarka shutinka kankami Juan nishpa. Chayta rikush-pankuna tukuy mancharirkakuna ¿imashnataya chayka?nishpa.

64 Chasnallapi Sakariaska kuti atiparka rimanata.Chaypi kallarirka Yaya Diosta kushichinata kanmitukuymanta ashwan atun kanki nishpa.

65 Chaypi ayllunkuna kuchupi kawsakkunapas yapamancharirkakuna. Tukuy Judea allpa urkukunapikawsak runakuna chayta uyashpankuna paykunapurakwintarkakuna Yaya Diospa rurashkanmanta. 66 Tukuyuyashka runakuna shunkunkunapi yuyarishpatapunakurkakuna paykunapura:

¿Imashnashi tukunka chay wawaka wiñashpanka?

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:678LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:76Chaymanta yacharkakuna Yaya Dios shutipa paywa

kananta.Sakarias Yaya Diosta kushichishpa takirka

67 Mushumanta rimanata kallarihushkan uras Juanpayayan Sakariaska, Yaya Diospa Espíritun payta tukuypiyuyachishpan pasanan kananta rimarka kasna:68 Yaya Dios ñukanchi israel runakunarayku kachanka

shuk kishpichikta. Chayrayku akuychi tukuytaatipak Yaya Diosninchita kushichishpa agrade-sishunchi.

69 Ñawpa Yaya Diosta kasuk Davidpa miraymanta YayaDios kachamunka atun yachayyu kishpichikta.70 Ñawpamanta pacha kaytami Yaya Diospayachayninwa yachachikkunata chay kachanankishpichikmanta rimarkakuna kasna nishpa:71 Paymi kishpichinka ñukanchita tukuykuntranchikunamanta, tukuy ñukanchitachiknikkunamantapas. 72-73Yaya Dios ñawpa yayarukunchikunata yapa llakiywa kahushkankunatarikushpan rimarka llakichishpan yanapananta.Chaymantapas rimarka ñawpa yaya rukunchiAbrahamta rimashkanta mana kunkarinanta,ashwan shutipa paktachinanta kasnanishpa: 74-75 Kishpichirishkami kankichikuntraykichikunamanta, kushikushpa, nimapita manchashpa, munashkaynita rurashpakawsanaykichipa. Kawsanaykichikamarikushkaynipi alillata rurashpa, ñukata kasushpakawsankichi.

76 Chayta rimashkanwasha Sakariaska rimashpallakatirka:Kanka, wawayni, shutipa Yaya Diospa Espiritunwa

rimakmi kanki. Runakunata rimanki Yaya

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA1:779LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:3Diospa Kachanan Kishpichik shamunanmanta.Chayrayku shunkunkunata alicharishpa,tukuy mana alita rurashkankunata sakishpa,alitana runa masinkunawa kawsanankunatiyan. 77 Chaymantapas ñukanchi israelrunakunata yachachinki, imashnami Yaya Diosmana alita rurashkanchikunata llakichishpanñukanchikunata supaypa kamachinanmantakishpichinka. 78 Yayanchi Dios ñukanchitayuyashpan llakichishpan kachanka Kishpichiktañukanchirayku. Inti punchayachihukshinasilumanta ñukanchima shamunka. 79 Mana alitarurashpa amsapishina kawsak, wañunankunatayapa manchashpa kawsak runakunaraykukishpichikta kachanka yachachinanpariksichinanpa imashnami kushilla kawsashunchinishpa.

80Chaymanta chaywawaka Yaya Diosta alita riksishpansinchikurishpa wiñarka. Wiñashpan chunlla chakishkaallpapi kawsarka israel masinkunata yachachinata kallar-inankama.

2Jesuspa wawayarishkanmanta riman(Mt 1.18-25)

1 Chay punchakuna Augusto romano tukuymantaatun apu karka, romano runakunapa israel runakunapa-pas. Pay tukuy kamachinanpi kawsakkunata kamachirka,shutinkunata rimashpankuna killkachik rinankunapa.Yachanayarka masna runakunami tiyan nishpa. 2 Chayrunakunapa shutinkunata killkachina karka puntiru kil-lkachinan. Chay uras apu Sirenio shutiyu Siria all-papi kawsak runakunata kamachipayarka. 3 Tukuymanta

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:410LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:11atun apu Augustopa kamachishkanta kasushpa, tukuyrunakuna kutirkakuna kikin llaktankunama, maypimiñawpa yaya rukunkuna kawsapayarkakuna, chaypi killka-chik rinankunapa shutinkunata.

4 Joseka ñawpa atun apu Davidpa miraymanta kashpanDavidpa llaktan Belenma rinan karka. Chasna kashpanJoseka Nasaret llakta Galilea allpamanta llukshishpanJudea allpama rirka David wañupa kawsashkan Belénllaktama. 5 Mariaka Josewa kasaranan kashpan paywapakta rirka shutinkunata killkachinankunapa. Chay urasMariaka Yaya Dios rimashkanshina chichu karka.

6-7 Belén llaktapi paktashpankuna nima shuk wa-sita tarirkakunachu puñunankunapa. Achka runakunakashkanrayku wasikuna mana paktarkakunachu. Wi-wakuna tampupi yaykurkakuna. Chaypina wawayanankapaktarishpan Mariaka puntiru kari wawanta wawayarka.Chay wawanta llachapawa pillushpan wiwata karanakanuwapi churarka.

Angelkuna obehakunata kuyrak runakunata Jesús wawa-yarishkanta rimarkakuna

8 Chay tutapi Belén llakta kuchullapi obehata kuyrakrunakuna tiyarkakuna. 9 Chaypi Yaya Diospa shuk an-gelka paykunata rikurik shamurka. Paykunapi muyuktaYaya Diospa yachaynin suma chuyahlla rikurirka. Chaytarikushpankuna yapa mancharirkakuna. 10 Chaypina an-gelka rimarka:

Ama manchariychichu. Suma shimita kankunata ri-manayani Yaya Diosmanta. Kay shimita yachashpankunatukuy runakunami kushikunkakuna. 11 Kunalla kay tutaDavid wañupa llaktan Belenpi kankunata Kishpichikkawawayarishka. Paymi chapahushkaykichi Yaya Diospa

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 2:1211LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 2:20

KachananKishpichik, tukuymanta atun apu. 12Kunan riy-chi chay wawata riksinaykichipa. Kasnata tarishpaykichiyachankichi pay kananta: Shuk wiwa wasipi shuk llulluwawa pillurishkata wiwata karana kanuwapi sirihuktatarik rinkichi.

13 Kunkaymanta chay angel rikurihushkanllapiachka angelkuna rikurik shamurkakuna. Yaya Diostakushichishpa nirkakuna:

14 Yaya Dios, awa silupi kawsak, tukuymanta atunyachayyu ali kanki. Allpapipas kanahuchun sumayuyayyu runakuna. Payta yuyakkunata Yaya Dios aliy-achinka, ali yuyayyu kushilla kawsanankunapa paykuna-pura.

15 Chasna rimashkankunawasha angelkunaka silumakutirkakuna. Chaypina obehata kuyrakkuna paykuna-pura kwintarkakuna:

Akuychi rikuk rishunchi Belén llaktama Yaya Diosñukanchita rimashkanta rikunanchipa.

16 Chay uraslla kallpashpa rirkakuna. Wiwapatampunpi paktashpankuna Mariata Josewa tarikrirkakuna, chaymantapas llullu wawastuta wiwatakarana kanuwapi sirihukta. 17 Chay wawatarikushpankuna angelka chaywawastumanta rimashkantakwintarkakuna. 18 Tukuy chay rimashkankunatauyakkunamancharirkakuna ¿imashna wawataya chayka?nishpa.

19Mariaka tukuy chay shimikunata yuyayninpi wakay-chashpa yuyarirayarka. 20 Chay obehata kuyrakkunakakushilla kutirkakuna Yaya Diosta kushichishpa: YayaDios, uyashkanchi, rikushkanchi tukuy ali rurashkaykita.Imashnami rimashkanki tukuyta paktachishkanki. Kanmikanki ashwan ali tukuymanta.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:2112LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:27Joseka Mariawa wawan Jesusta Yaya Diospa wasinma

aparkakuna21 Chay wawaka ña pusak punchayu kashpan ishpanan

kara puntastuta pitirkakuna, imashnami israel runakunarurapayanahun kunankama. Payta shutiyachirkakunaJesús, imashnami angelka rimarka manara Maria chichukahushpanra chasna.

22 Chaymanta imashnami ñawpa Moisespa killka-shkanpi rimashka, kari wawa wawayarishkanwasha ru-ranankunapa, Mariaka chusku chunka punchata wasinpikiparirka. Chasna punchakunapi warmikuna mana ati-papayanahunchu Yaya Diospa wasinpi yaykunata. Chaypunchakuna paktarishpanna chay wawata Jerusalenmaaparkakuna Yaya Diospa wasinpi Yaya Diosta rikuchi-nankunapa. 23 Yaya Diospa kamachishkan karka: Tukuypuntiru kari wawa wawayarishkata ñukata rikuchinay-kichi tiyan, kayka kahun kanta sirvinanpa nishpa.

24 Chasnallatata killkarishka karka: Yayankuna apanantiyan ishkay yura wiwa mukukuta, mana tiyashpankauchpa wiwa mukukuta Yaya Diosta yuyashpa kunanku-napa nishpa. Chayrayku Jesuspa yayankuna Jerusalenmarirkakuna tukuy Yaya Diospa kamachishkanta paktachi-nankunapa.

Simeón Anapas kishpichikta riksirkakuna25-26 Chay punchakuna kawsarka Jerusalenpi shuk

ruku Simeón shutiyu. Chay rukuka Yaya Diostayuyashpa kasushpa kawsarka. Paykuna israel runakunatakishpichikta chapashpa kawsarka. Yaya DiospaEspíritun paypi kashpan kasna yuyachirka: Kan manarawañushpayki rikunayki tiyan Yaya Dios Kishpichiktakachashkanta nishpa. 27 Chasnallapi Yaya DiospaEspíritun yuyachishpan Simeonka Yaya Diospa wasinma

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:2813LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:36rirka. Chaypillatata Jesuspa yayankunapas Yaya Diospakamachishkanta paktachishpa wawanstuta aparkakuna.28 Simeonka kayllayashpan wawata markashpan YayaDiosta kushichishpa rimarka:29 Amuyni, kanmi kanki tukuymanta yapa atun.

Rimawashkaykita ñami paktachishkanki.Kunan shuti kushilla wañusha. 30 Kunan ñukakikin ñawiniwa kachashkayki Kishpichiktarikushkani. 31 Tukuy allpakunamanta runakunaKishpichik kananta yachankakuna. 32 Payka alipunchayachikshina kashpan tukuy runakunatariksichinka imashnami kanta yuyashpakawsankakuna. Payranti tukuy runakunañukanchi israel runakunata valichinkakuna.

33 Chasna Simeón Jesusmanta rimashkanta uyash-pankuna maman yayan mancharirkakuna ¿imashnatayachayka kanka? nishpa.

34 Chaypina Simeonka paykunata rimarka Yaya Diosyanapashpa paykunata kushichinanta. Chaymanta Je-suspa maman Mariata shuk shimita Yaya Diosmanta ri-marka:

Achka israel masinchikuna kay wawata chiknish-pankuna Yaya Diosmanta wichurishka kankakuna.Shukkunaka payta yuyashpa kirishpankuna Yaya Diospaykunata uchankunamanta llakichishpan yanapankapayta kushichishpa kawsanankunapa. Yaya Dios chaywawapi yachayninta rikuchihushkanta achka runakunamana kirishpankuna payta wichunkakuna. 35 Chaymantawawayki tukuy runakunapa yuyayninkunata riksichinka.Kanka shunkuykipi waktashkashina nanayta musyanki,yapakta wawaykirayku llakishpayki.

36 Chaypillatata kahurka shuk paya Yaya Diospayachayninwa rimak Ana shutiyu. Payka Fanuelpa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:3714LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:43wawan, Aser wañupa miraymanta karka. Payka shipasllakashpan kusayarka. Kusayashpan kanchis watamantakusanka wañurka. 37 Chay urasmanta pacha mashintukashpan ña pusak chunka chusku watayu karka. Tukuyuras Yaya Diospa wasinpi kapayan, achka kuti manamikushpa Yaya Diosta mañashpa kawsapayan. Tutapipunchapipas Yaya Diosta kushichipayan. 38 ChayYaya Diospa yachayninwa rimak warmi Ana tinkurkaSimeonta, Mariawa Josewa kwintahushkata. Simeonparimashkanta uyashpan kayllayak shamurka Yaya Diostaagradesinanpa. Chaymanta chay wawa Jesusmanta rimakrirka tukuy israel masinkunata, maykankunami Jerusalénllaktata kishpichikta chapahurkakuna.

Yayankuna Jesuswa pakta Nasaret llaktama kutirkakuna39 Chaymanta tukuy Yaya Diospa killkachishkanpi ka-

machishkanta paktachishpankuna yayanmaman Jesuswapakta kutirkakuna Galilea allpama, Nasaret kikin llak-tankunama. 40 Chaypi kawsahushpankuna chay wawakaalita wiñarka. Yaya Dios payta yanapashpan sumayuyayyu yapa yachayyu tukurka.

Jesuskamusu kashpan yayankunawaYayaDiospawasinmarirka

41 Karan wata Jesuspa yayankuna Jerusalenmaripayanahun chaypi Paskua punchakunatapasanankunapa. Chay Paskua punchakunata Yaya Dioskamachishkan karka yuyarinankunapa, imashnami payñawpa yaya rukunkunata Egiptomanta kishpichirka.42 Ña Jesús chunka ishkay watayu kashpan paykunawapakta Jerusalenma rirka chay punchakunata pasananpa,imashnami ñawpamanta pacha rurapayanahun chasna.43 Chay punchakuna tukurishpanna Maria Josewapakta kutirkakuna, mana yachashpankuna wawa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA2:4415LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:1Jesuska Jerusalenpi kiparishkanta. 44 Ñachari rishkaruna masinchikuna chawpipi nishpa yuyarirkakuna.Chasna yuyarishpankuna shuk punchata purirkakuna.Chaymanta ayllunkuna chawpipi riksishkankunachawpipipas payta maskarkakuna. 45 Manatarishpankuna Jerusalenmallatata kutimurkakuna chaypimaskanankunapa.

46Kimsa punchamaskashpankuna Yaya Diospa wasinpipayta tarik rirkakuna, yachachikkunapa chawpinkunapitiyahukta. Paykunata uyashpa tapushpa kahurka.47 Tukuy runakuna payta uyashpankuna yachayninwaaynihushkanta mancharirkakuna. 48 Jesuspayayan maman kunkaymanta payta rikushpankunakushikurkakuna. Mamanka nirka:

Ay, wawayni. ¿Imaraykuta chasna rurashkankiñukanchita? Yayayki ñukapas yapa llakishpa kantamaskashkanchi.

49 Chaypi Jesuska aynirka:¿Imaraykuta yapa maskawashkankichi? ¿Manachu

yachankichi Yayayni Diospa wasinpi kanayni kashkata?50 Yayanka mamanka chay rimashkanta mana asir-

tarkakunachu. 51 Mamanka tukuy chay rimashkantayuyayninpi wakaycharka. Chaymanta Jesuska payku-nawa pakta Nasaret llaktama kutirka. Chaypi alitawiñarka, yayankunata kasushpa tukuypi. 52 Tukuy urasashwan yachak alita asirtak tukushpa wiñarka. Yaya Diosrunakunapas payta yuyarkakuna.

3Bawtisak Juan Yaya Diospa shiminta yachachirka(Mt 3.1-12; Mk 1.1-8; Jn 1.19-28)

1 Jesús ña rukuyashpan romano Tiberio tukuymantaatun apu karka. Chay Tiberioka ña chunka pichka

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 3:2 16 LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 3:6

watata kamachishpan Judea allpapi Ponsio Pilato shutiyuapu karka. Galilea allpapi Herodes apu karka. Itureaallpapi Trakonite allpapi Herodespa wawkin Felipe apukarka. Abilinia allpapi Lisanias apu karka. Tukuychay allpakunapi apukunata romano tukuymanta atunapu Tiberio kamachipayan. 2 Saserdotekunapa atunapunkuna Anás Kaifaswa karkakuna. Chay uras Sakari-aspa wawan Juan chunlla chakishka allpapi kawsarka.Chaypi kahushpan Yaya Dioska payta rimarka kallari-nanpa yachachinata. 3 Chasna rimashpan Juan tukuyJordán yaku mayanpi runakunata yachachishpa purirkakasna rimashpa: Kunanmanta pacha tukuy millayparurashkaykichitaka amirishpa sakiychi. Yaya Diospa ri-mashkanta kasushpana kawsaychi. Chasna rurahushkay-kichita rikuchishpa bawtisariychi. Chaypina Yaya Dioskakankunata uchaykichimanta llakichinkami.

4Ñawpa Juan manara wawayarihushpanra Yaya Diospayachayninwa yachachik Isaias Juanmanta killkarka:Chunlla chakishka allpapi shuk runa sinchita

rimashpa yachachinka kasna: Imashnamishuk anchu ñampita alichanchi atun apushamuhushpan purinanpa, chasnashinashunkuykichita alichaychi. Millaypata rurashpakawsashkaykichita sakiychi Yaya DiospaKachanan Kishpichikwa alita kawsanaykichipa.5 Anchu ñampita rurashpanchi waykukunataallpawa untachishpa parihuyachinchi.Lumakunata wichushpa parihuyachinchi. Wistuñampikunata kuskayachinchi. Kaspikunatapitishpa wichunchi. Chasnashina shunkuykichitaalichaychi tukuy mana alikunamanta. 6 Chasnarurashpaykichimi tukuy runakuna yachankakunaimashnami Yaya Dios runakunata kishpichin

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:717LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:13nishpa.

7 Achka runakuna bawtisarinankunapa Juanmashamurkakuna. Chaypina Juan paykunata riksishpanmana ali yuyayyu kashkankunata rimarka:

Machakuyashina runakuna kankichi, mana ali yuyayyuwaklichikkuna. ¿Pita kankunata rimashka chasnalla kish-pinaykichipa Yaya Diospa manchaypa kastigananmanta?8Alitana ruraychi YayaDiosta kasuk kanaykichita rikuchi-naykichipa. Ama yanka rimaychichu yaya rukunchiAbrahamwañupamiraymantami kanchi, chayrayku YayaDioska ñukanchikunata kishpichinka nishpa. Yaya Diosmunamaka, kay rumikunamanta yaya ruku Abrahamwañupa mirayninta rurama. 9 Rikuychi. Shuk tarpukaspimana alitamuyuyashpanka amunka sapinpi achawakuchushpan ninapi rupachin. Chasnallatatami YayaDioska tukuy mana ali rurak runakunataka kastigankami.

10 Chayta uyashpankuna runakunaka Juantatapurkakuna:

Chasna kashpanka ¿Imatata rurashunchi Yaya Diospakastigananmanta kishpinanchipaka?

11 Chaypi Juanka aynirka:Pipachari tiyan ishkay churarinanka, maykanpachari

mana tiyapunchu, chaytaka kuy shuk churarinata. Chas-nallatata pipachari tiyan mikunanka, kuy mana tiya-puhukta.

12 Romano tukuymanta atun apurayku impuestutakobrakkunapas paktamurkakuna bawtisarinankunapa.Juanta tapurkakuna:

Yachachik, ñukanchita rimay ¿imatata rurashunchiYaya Diospa kastigananmanta kishpinanchipa?

13 Chaypi Juanka aynirka:Amana yapa kullkita kobraychinachu. Imashnachari

apukuna kamachinahun, chasnalla kobraychi.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:1418LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:2014 Shuk suntalukunapas tapuk shamurkakuna:Ñukanchika ¿imatata rurashunchi Yaya Diospa kasti-

gananmanta kishpinanchipa?Paykunatapas Juanka aynirka:Amana kichuychinachu nima pita nima imata,

nima manchachishpa, nima llullachishpa, nima yankauchachishpa. Chay kankunata pagashkankunawa kushillakawsaychi.

15 Tukuy chaypi kahuk runakunaka Juanparimahushkanta uyashpankuna yuyarirkakuna, kaycharichapahushkanchi Yaya Diospa Kachanan Kishpichikkanishpa.

16 Chaypi Juanka tukuy chay runakunata rimarka:Ñukaka yakuwami kankunata bawtisani. Shukmi

shamunka ashwan yachayyu ñukamanta. Paymantakañukaka mana yapa yachayyuchu kani. Paypa pun-tanpi nima imata atipanichu rimanata. Payka kanku-nata Yaya Diospa Espiritunta kushpami shunkuykichitaaliyachinka. Ninawa rupachihushkashina uchaykichitapichanka payta kushilla katinaykichipa. 17 Yuyariychi.Sarata, triguta pallashpanchi tullunmanta muyuntanawishkunchi. Chay muyuntaka wakaychanchi, tullunku-nataka ninapi rupachinchi. Chay shamuhuk runaka chas-nallatata ruranka. Paymi tukuyYayaDiosta kirikkunatakasiluma apanka. Mana kirikkunataka nina mana wañuk-mami wichunka.

18 Chaymantapas ashwan shimikunawa chaypikahukkunata kunashpa Yaya Diospa suma ali shimintarunakunata kishpichinanmanta rimarka. 19 ApuHerodestapas sinchi shimiwa kunarka, wawkinpawarmin Herodiaswa kawsashkanrayku, chaymanta achkashuk mana alita rurahushkankunaraykupas. 20 Chasnarimashpan Herodeska payta karselpi churarka. Chasna

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:2119LUKASPAKILLKASHKANKILLKA3:29rurashkanwa mana ali rurashkankunata ashwantamirachirka.

Juan Jesusta bawtisarka(Mt 3.13-17; Mk 1.9-11)

21 Herodes Juanta manara karselpi churashpanraJuanka achka runakunata bawtisahurka. Chay urasJesustapas bawtisarka. Chaypina Jesús Yayan Diostamañahushpan siluka paskarirka. 22 Chaypi Yaya DiospaEspiritunka wiwa mukukushina uraykumurka Jesuswakawsananpa. Silumanta Yaya Dioska rimarka:

Kanmi kanki munashkayni wawayni. Kanmi sumaktakushichiwanki nishpa.

Jesukristupa yaya rukunkuna wañupa shutinkuna(Mt 1.1-17)

23 Jesuska kimsa chunka watayu kashpan kallarirkaYaya Diospa shiminta yachachinata.

Runakuna yuyarirkakuna paymi kan Josepa wawannishpa. José Elipa wawanmi karka. 24 Elí Matatpawawanmi karka. Matat Levipa wawanmi karka. LevíMelkipa wawanmi karka. Melki Janapa wawanmi karka.Jana Josepa wawanmi karka. 25 José Matatiaspa wawanmikarka. Matatias Amospawawanmi karka. AmósNahumpawawanmi karka. Nahúm Eslipa wawanmi karka. EsliNagaipa wawanmi karka. 26 Nagai Maatpa wawanmikarka. Maat Matatiaspa wawanmi karka. Matatias Se-meipa wawanmi karka. Semei Josekpa wawanmi karka.Josek Judapa wawanmi karka. 27 Judá Joananpa wawanmikarka. Joanán Resapa wawanmi karka. Resa Sorobabelpawawanmi karka. Sorobabel Salatielpa wawanmi karka.Salatiel Neripa wawanmi karka. 28Neri Melkipa wawanmikarka. Melki Adipa wawanmi karka. Adi Kosampawawanmi karka. Kosam Elmadampa wawanmi karka.Elmadam Erpa wawanmi karka. 29 Er Josuepa wawanmi

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 3:3020LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 3:38

karka. Josué Elieserpa wawanmi karka. Elieser Jorimpawawanmi karka. Jorim Matatpa wawanmi karka. MatatLevipawawanmi karka. 30Leví Simeonpawawanmi karka.Simeón Judapa wawanmi karka. Judá Josepa wawanmikarka. José Jonampa wawanmi karka. Jonam Eliakimpawawanmi karka. 31 Eliakim Meleapa wawanmi karka.MeleaMenapawawanmi karka. MenaMatatapawawanmikarka. Matata Natanpa wawanmi karka. Natán Davidpawawanmi karka. 32 David Isaipa wawanmi karka. IsaíObedpa wawanmi karka. Obed Boospa wawanmi karka.Boos Salapa wawanmi karka. Sala Naasonpa wawanmikarka. 33Naasón Aminadabpa wawanmi karka. AminadabAdminpawawanmi karka. Admin Arnipawawanmi karka.Arni Esrompa wawanmi karka. Esrom Farespa wawanmikarka. Fares Judapa wawanmi karka. 34 Judá Jakobpawawanmi karka. Jakob Isaakpa wawanmi karka. IsaakAbrahampa wawanmi karka. Abraham Tarepa wawanmikarka. Taré Nakorpa wawanmi karka. 35 Nakor Serugpawawanmi karka. Serug Ragaupa wawanmi karka. Ra-gau Pelegpa wawanmi karka. Peleg Heberpa wawanmikarka. Heber Salapa wawanmi karka. 36 Sala Kainanpawawanmi karka. Kainán Arfaxadpa wawanmi karka.Arfaxad Sempa wawanmi karka. Sem Noepa wawanmikarka. Noé Lamekpa wawanmi karka. 37 Lamek Ma-tusalenpa wawanmi karka. Matusalén Enokpa wawanmikarka. Enok Jaredpa wawanmi karka. Jared Mahalaleelpawawanmi karka. Mahalaleel Kainanpa wawanmi karka.38 Kainán Enospa wawanmi karka. Enós Setpa wawanmikarka. Set Adanpa wawanmi karka. Adán Yaya Diosparurashkan runami karka.

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 4:1 21 LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 4:8

4Supay Jesusta mana alita rurachinayarka(Mt 4.1-11; Mk 1.12-13)

1 Bawtisarishkanwasha Jesuska paypi kawsak YayaDiospa Espíritun payta yuyachishpan Jordán yakumantakutirkana. Chay Espiritunka payta yuyachirka chunllachakishka allpama rinanpa. 2 Chaypi chusku chunkapunchata karka. Chay punchakuna supayka Jesustakayllayashpan kamarka shutipachu Yaya Diosllata kasunnishpa. Tukuy chay chusku chunka puncha Jesuska manamikurkachu. Ña tukurinan punchakuna yapa yarkarka.3 Chaypina supayka rimarka:

Shutipa Yaya Diospa Wawan kashpaykika kay rumitarimay pan tukunanpa, chayta mikunaykipa.

4 Chaypi Jesuska aynirka:Nima imashna rurashanchu. Yaya Diospa killka-

chishkanpi riman:Mana mikunawallachu runaka kawsan nishpa.

5 Chaypi supayka Jesusta urku awama pushashpankunkaymanta yuyayninllapi tukuy kay allpapi kamachikatun apukuna kamachinan allpakunata rikuchirka.6 Chaymanta rimarka:

Kanta kusha tukuy chay allpakunata, tukuy chaypisuma kahukkunatapas, maykantami ñukata kuwashkakarka. Chayraykumi maykantachari munani, chaytakuni. 7 Kunkurishpayki mañawashpaykika tukuy ka-machishkaynita rurashpaykika tukuytami kanta kushachaypi kamachik kanaykipa.

8Chasna supay rimahushpan Jesuskamanamunashpanrimarka:

Nima imashna rurashanchu. Yaya Diospa killka-chishkanpi riman:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:922LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:14-15Yaya Diosllata kunkurishpa mañaychi. Payllata kasushpa

kawsaychi nishpa.9 Chaymanta supayka Jesusta Jerusalén llaktama

pusharka. Yaya Diospa wasin awama sikachirka.Chaymanta rimarka:

Kan Yaya Diospa Wawan kashpaykika kaymanta all-pama saltay. 10Yaya Diospa killkachishkanpi nin:Yaya Dioska angelkunata kachanka kanta kuyrananku-

napa. 11 Paykunami makinkunapi kanta alitakuyrankakuna,mananima rumipiwaktarinaykipanishpa.

12 Chaypi Jesuska aynirka:Nima imashna rimawashpayki saltashanchu. Yaya

Diospa killkachishkanpi kaytapas nin:Ama Yaya Diosta yanka kamankichu yachanaykipa payka

yanapawankachu manachu nishpa.13 Chasna Jesús mana kasunayashpan supayka

manana yacharkanachu imashnami payta llullachinkanishpa. Chayrayku Jesusmanta anchurimurkana shukpunchakama.

Jesuska Galilea allpapi kallarirka yachachinata(Mt 4.12-17; Mk 1.14-15)

14-15 Chaymanta chay chunlla chakishka allpamantaJesuska Galilea allpapi llaktakunama kutirka. Yaya DiospaEspíritun paypi kashpan yapa yachayyu karka. Tukuyllaktakunapi tantarina wasikunapi Yaya Diospa shimintayachachipayan. Runakuna payta uyashpankuna tukuyrimarkakuna kay runaka yapa alimi kan nishpa.

Nasaret kikin llaktanpi ayllunkunaka Jesusta mana kirina-yarkakunachu

(Mt 13.53-58; Mk 6.1-6)

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:1623LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:2216 Chaymanta Jesuska wiñashkan Nasaret

llaktanma kutirka. Samana puncha tantarina wasipiyaykurka, imashnami pay wiñay rurapayan chasna.Chaypi runakuna chawpipi shayarirka Yaya Diospakillkachishkanta leyinanpa. 17 Chaypina paytakurkakuna Yaya Diospa yachayninwa yachachik Isaiaspakillkashkanta. Chay killkata paskashpan leyirka kasnanishkata:18 Yaya Diospa Espiritunmi ñukawa kan. Yaya Diosmi

akllawashka nima imayu runakunata, llakiywakawsak runakunata paypa suma ali shimintarunakunata kishpichinanmanta yachachinaynipa.Kachawashkami watarishkashina kawsahukrunakunata kishpishka kankichi nishparimanaynipa, mana rikunata atipakkunatapasyanapanaynipa kuti rikunankunapa, parisihukrunakunata parisichiy tukuhushkankunamantakishpichinaynipa.

19 Yaya Dios kachawashka runakunata rimanaynipa ku-nanka llakichiy tukunankunata.

20 Jesuska leyinata tukuchishpan chay killkata kutiwankurka. Chaymanta shuk runa chay tantarina wasipiyanapakta kutichishpan tiyarirka chay wasipi kahukku-nata yachachinanpa. Tukuy runakuna payllata rikushpachaparkakuna imatami rimanka. 21 Chaypina rimarka:

Kunanmi kay killkarishkaka paktarishka. Ñukami kani,maykanmantami riman.

22Chaypi tukuy runakuna alita rimarkakuna paymanta.Mancharishpa tapunakurkakuna:

¿Maypishi kay runaka kay suma rimanakunatayachakushka? ¿Imashnashi chasna atun yachayyutukushka? ¿Manachu kayka Josepa wawan?¿Imashnataya chasna tukushka?

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 4:2324LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 4:29

23 Jesuska paykunata aynirka:Kankunaka rimankichi kay yaya rukunchipa

rimananta: Ampinata yachashpaykika kan kikitaampiy nishpa. Chasnallatata rimawankichi: Tukuyimata Kapernaum llaktapi rurashkaykita uyashkanchi.Chasnallatata kunan ruray kikin llaktaykipipas YayaDiosmanta shamushka kanaykita yachananchipa.

24 Alita uyawaychi. Nima shuk Yaya Diospayachayninwa yachachikta kikin llaktanpika alitayuyanahunchu. 25-26 Chasna kananta ñawpamantapacha rikunchi. Elias yachachihushkan uras kikinallpanpi achka mashintukuna yarkaywa parisihukkunatiyashpanpas Yaya Dioska Eliasta mana paykunamakacharkachu yanapananpa. Ashwan payta kacharkamimana israel warmi mashintuma chay warmillatayanapananpa.* Chay warmika kawsarka mana israelrunakunapa llaktan Sareptapi, Israel allpa anakpi Sidónllakta mayanpi. Chay uras kimsa wata sokta killata manatamyarkachu. Chasna mana tamyashpan tarpunkunakamana wiñarkakunanachu. Chayrayku tukuy Israel allpapisinchi yarkay tiyarka. 27 Chasnallatata ñawpa YayaDiospa yachayninwa yachachik Eliseo kawsashkan uraskikin allpanpi achka runakuna aycha ismuchik unkuywakahushpankunapas nima shukta Eliseoka ampirkachu.Siria allpapi shuk kamachik mana israel runa Naamánshutiyu chay unkuywa kahushpan payllata ampirka.

28 Chaypina tukuy chay tantarina wasipikahukkunaka Jesuspa rimashkanta uyashpankunayapa piñarirkakuna. 29 Atarishpankuna Jesusta chayllaktamanta llukshichirkakuna. Chay llaktaka urku* 4:25-26 Rikuy kastellano Bibliapi 1 Reyes 17.1,8-16

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 4:3025LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 4:37

waykuyahushkanpi rurarishka kashpan Jesusta chayurku awama pusharkakuna chaymanta tankanankunapa.

30 Chaypina Jesuska chay achka runakunapa chaw-pinkunata pasashpa llukshirka.

Jesuska supay yaykushka runata ampirka(Mk 1.21-28)

31 Nasaret llaktamanta llukshishpan Jesuska Kaper-naum llaktama rirka Galilea allpapillatata. Chaypisamana puncha tantarina wasipi yaykurka runakunatayachachinanpa. 32 Chay runakunaka yachachishkantauyashpankunamancharishpa paykunapura rimarkakuna:

Kay Jesuska Yaya Diospa shiminta yachachin Yaya Dioskikin ñukanchita rimahushkashina.

33Chay runakuna chawpipi shuk supay yaykushka runatiyarka. Jesusta uyashpan supayka chay runata sinchitarimachirka:

34 Jesús, Nasaret llaktamanta runa, ama ñukanchimakayllayaychu. ¿Shamushkankichu ñukanchita wichu-naykipa ninapi wiñaypa parisinanchipa? Ñuka riksinikanta Yaya Diosmanta shamushka runa kanaykita.

35 Chayllapi Jesuska sinchi shimiwa supayta piñarka:Chunllayay. Llukshiy kay runamanta.Chasnallapi chay supayka runakuna chawpipi chay

runata allpama urmachishpan nima imanachishpan pay-manta llukshirka. 36 Chayta rikushpankuna tukuyrunakunamancharishpa paykunapura tapunakurkakuna:

¿Ima rimanataya kayka? Tukuy rimashkanta ka-sunahun. Kay runaka atun yachayyu kashpan supayku-nata rimashkanllawa runamanta llukshichin.

37 Chaymanta tukuy Galilea allpapi kawsak runakunaJesuspa rurashkanmanta yacharkakuna.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:3826LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:42Jesuska ampirka Simón Pedropa warminpa mamanta(Mt 8.14-15; Mk 1.29-31)

38 Chay tantarina wasimanta llukshishpan JesuskaSimonpa wasinpi yaykuk rirka. Chaypi Simonpawarminpa mamanka sinchi kalinturawa puñunanpisirihurka. Chaypina Jesusta payrayku tapurkakunaampipay nishpankuna. 39 Chaymanta Jesuskakayllayashpan chay unkushkapa kuchunpi kumurishpasinchita rimarka kalinturanka pasananpa. Chayrimashkanllapi kalinturanka pasarka. Chasnakalinturanka pasashkan ratulla payka atarishpan Jesustatukuy wasinpi kahukkunatapas mikunata kararka.

Jesuska achka unkushka runakunata ampirka(Mt 8.16-17; Mk 1.32-34)

40 Ña intika yaykuhushkanpi runakunaka tukuyunkushkakunata Jesusma pushamurkakuna. ChaypiJesuska karan shukta makinwa llankashpan ampirka.41 Chasnallatata achka supay yaykushka runakunamantasupaykunata llukshichirka. Chay supaykunakakaparishpa rimarkakuna:

¡Kanmi kanki Yaya Diospa kikin Wawan! nishpa.Chasna kaparishpankuna Jesuska sinchi shimiwa

piñarka. Paykuna yachashpankuna Yaya DiospaKachashkan Kishpichik kananta Jesuska manamunarkachu chasna rimanankunapa.

Jesuska Israel allpa llaktakunapi Yayan Diospa shimintayachachirka

(Mk 1.35-39)42 Ña pakarimuhushpan Jesuska chay llaktamanta

llukshishpan chunlla kahushkama rirka Yayan Diostamañananpa. Chayma rishpan achka runakuna paytamaskarkakuna. Kahushkanpi paktak rishpankuna mana

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA4:4327LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:5munarkakunachu nima mayma rinanta, ashwan mu-narkakuna paykunallawa kananta. 43 Chaypina Jesuskarimarka:

Shuk llaktakunapipas rinayni tiyan kay suma alishimita yachachinaynipa Yaya Diospa ali kamachinan kayallpapi ña kallarishkanmanta. Chayraykumi kay allpamakachay tukushkani.

44Chaymanta Jesuska tukuy chay allpapi yachachishpapurirka Yaya Diospa shiminta israel runakunapa tantari-nankuna wasikunapi.

5Jesuska rediwa challwata apik runakunata yanaparka

achka challwata apinankunapa(Mt 4.18-22; Mk 1.16-20)

1 Shuk puncha Jesús Genesaret* kucha mayanpikahushpan achka runakuna tantarirkakuna YayaDiospa shiminta uyanankunapa. Yapa achka runakashkanrayku tankanakushpa kichkikta Jesuswapakta kahurkakuna. 2 Chaypina Jesuska rikurkaishkay botikunata tiyupi llutachirishkakunata.Challwata apikkuna botinkunamanta llukshishpankunaredinkunatamayllahurkakuna. 3Chaypi Jesuska Simonpabotinpi uraykushpan Simonta nirka:

Aku astallastu chawpiyashu.Chaymanta Jesuska botipi tiyarishpan chay achka

runakunata yachachirka. 4 Yachachinata tukuchishpanSimonta rimarka:

Chawpiyachiy botikita ashwan chawpima. Chaypi redi-kichita kachariychi challwata apinaykichipa.

5 Chasna nishpan Simonka aynirka:* 5:1 Kay kuchapa shuk shutin kanGalilea kucha, shuk shutinka kanTiberiaskucha

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:628LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:12Yachachik, kunan tuta pakarikta rediyashpanchipas

nima shuk challwata apishkanchichu. Chasna kashpan-pas kunan kan rimawashkaykirayku kuti mushumantakacharishu redinchita nishpa.

6 Jesuspa rimashkanta kasushpankuna redinkunatakacharirkakuna. Chaypina yapa achka challwataapirkakuna redinkuna likirinayanankama. 7 Chaytukuy challwata rikushpankuna shuk botipi kahukrediyak masinkunata umankunawa kayarkakunayanapanankunapa. Chaypi tukuymanta ishkantibotinkunata challwawa untachirkakuna. Botinkunakayapa untakta kashpan tikranalla karkakuna.

8-10 Jesusta kasushkankunarayku achka challwataapishkankunata rikushpankuna Simón Pedroka,tukuy paywa kahukkunapas yapa mancharirkakuna.Chasnallatata shuk botipi kahuk Simonwa tantayllarediyakkuna Santiago, Juanpas, Sebedeopa wawankunayapa mancharirkakuna. Chaypina Pedroka Jesuspapuntanpi kunkurishpan rimarka:

Yaya Jesús, anchuriy ñukamanta. Kanmi kanki uchailla. Ñukaka uchasapami kani.

Chaypina Jesuska Simonta rimarka:Ama manchariychu. Imashnami challwata apishpa

kawsashkanki, chasnashinami kunanmanta pacha,ñukata katiwahushpayki runakunata yachachinkipaykunapas Yaya Diosta kasunankunapa nishpa.

11 Chaymanta botinkunata allpama sikachishpankunatukuy paykunapa tiyashkanta sakishpankuna Jesuswapakta rirkakuna.

Jesuska shuk runata aycha ismuchik unkuymanta ampirka(Mt 8.1-4; Mk 1.40-45)

12 Shuk puncha Jesús shuk llaktapi kahushpan shukaycha ismuchik unkuyyu runaka paktamurka. Mana

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:1329LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:17atipashpanpas chay unkuywa runakunata kayllayanata,Jesusma shamurka. Payta rikushpanpuntanpi kunkurish-pan tapurka:

Yaya Jesús, yachani ampinata atipawanaykita. Ali kash-pan kanrayku kay unkuymanta ampiway, ampirishpaynikuti atipanaynipa tantaylla kawsanata aylluynikunawanishpa.

13 Chaypina Jesuska makinwa llankashpan rimarka:Ari, munanimi. Kunanka ampirishkami kanki. Ña

atipanki aylluykikunawa tantaylla kawsanata.Chasna nishkanllawa chay runaka chay unkuymanta

ampirishka karka. 14 Chaymantapas rimarka:Ama nima pita rimankichu kanta ampishkaynimanta,

ashwan saserdotellama rikuchik rinki ampirishkaykita.Moisespa killkashkanpi kamachishkashina Yaya Diostakunayki kashkata apashpa churak rinki, tukuy runakunaampirishkaykita yachanankunapa.

15 Chasna Jesús kunashpanpas chay ampirishkakatukuy runakunata ampirishkanmanta kwintak rirka.Chaypi achka runakuna tantaripayanahun paytauyanankunapa, unkuykunamantapas ampirinankunapa.16 Chayrayku Jesuska anchuripayan nima pitiyahushkama Yayan Diosta mañananpa.

Jesuska aychan chakirishka runata ampirka(Mt 9.1-8; Mk 2.1-12)

17 Shuk puncha Jesuska yachachihurka shuk wasipi.Chaypi shuk fariseokuna, Moisespa killkashkanta shukyachachikkunapas tiyahlla kahurkakuna. Paykunakatukuy Galilea allpapi llaktakunamanta, tukuy Judeaallpapi llaktakunamanta, Judeapi kahuk Jerusalénllaktamantapas shamurkakuna. Chaypi Jesuska YayaDiospa yachayninwa kashpan achka unkushkakunata

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:1830LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:23ampirka. 18 Chaypina shuk runakuna apamurkakunaaychan chakirishka runata llanchamanpi sirihushkataJesusma. Chay runaka mana atipapayanchu kuyurinata.Paykuna yuyarirkakuna, wasi ukuma yaykuchishpanchiJesuspa puntanpi churashunchi chaypi ampinanpapayta nishpa. 19 Chasna yuyarishpankunatatamana atiparkakunachu yaykuchinata, yapa achkaruna tiyashkanrayku. Chayraykuna iskaluntasikarkakuna chay parihu washayu wasi awama.Chaypi sapiramanta rurarishka tablastukunataanchuchishpankuna llanchamanpi sirihushkata chayawamanta uraykuchirkakuna achka runakuna chawpipiJesuspa puntanpi. 20 Chayta rikushpan Jesuska yacharkapaykuna yuyarihushkankunata, Jesuska atipamaampinata nishpa. Chaypina chay runata rimarka:

Wawki, tukuy uchaykikunamanta llakirishkami kankinishpa.

21 Chaymanta chay Moisespa killkashkantayachachikkuna, chay fariseokunapas piñarishpankunayuyarirkakuna:

¿Pitaya kay runaka chasna rimananpaka? Chasnarimahushpanmi Yaya Diosta piñachihun. Nima pi atipa-machu runakunata uchankunamanta llakichinata. YayaDiosllami atipan llakichinata uchanchikunamanta.

22 Jesuska chasna yuyarihushkankunata yachashpanrimarka:

¿Imaraykutaya chasna yuyarihunkichishunkuykichipi? 23 Kay runataka rimashkanimiuchaykikunamanta llakichirishkami kanki nishpa.Chasna rimashpayni mana yachankichichu shutipachullakichiy tukushka manachu nishpa. Ñuka kayunkushkata rimaynima atariy, puriy nishpa. Pay alitapurishpanna yachankichima ñuka payta ampishkaynita.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:2431LUKASPAKILLKASHKANKILLKA5:3024 Yachanaykichipa ñuka Yaya Diospa KachashkanRuna paypa yachayninwa kay allpapi runakunatauchankunamanta llakichinaynita kunalla kay runataampisha.

Chasna nishpan chay unkushkatana rimarka:Kanta rimani atariy. Llanchamaykita apishpayki kutiy

wasikima.25 Chasna rimashkanllawa chay aychan chakirishka

runaka atarishpan llanchamanta apishpan Yaya Diostatakishpa, kushikushpa wasinma kutirka. 26 Chasnarikushpankuna tukuy chaypi kahukkunaka Yaya Diostaatunyachishpa kushichirkakuna. Yapa mancharishpa ri-markakuna:

Kunan punchami rikushkanchi yapa sumata, nima imauras rikushkanchita.

Jesuska Levita kayarka(Mt 9.9-13; Mk 2.13-17)

27 Chaywasha Jesuska chay llaktamanta llukshishpanimpuestuta kobrakta Leví shutiyuta rikurka. Chay im-puestuta kobrapayan romano tukuymanta atun apu-rayku. Levika kobranan wasipi tiyahurka. Payta rikush-pan Jesuska rimarka:

Leví, shamuy, katiway nishpa.28 Chay ratulla Levika atarishpan tukuy imanta sak-

ishpan Jesustana katirka. 29 Chaywasha Levika Je-susrayku shuk atun mikunata wasinpi rurarka paytayuyashkanta rikuchinanpa. Chaymikunarayku achka im-puestuta kobrak masinkuna, ashwan shuk runakunapaschay wasipi tantarishka kahurkakuna. Chay runakunaJesuspas runankunawa pakta tantaylla mikunankunapamesa muyukta sirihurkakuna. 30 Chayta rikushpankunafariseokunaka, Moisespa killkashkanta yachachikkuna-pas Jesuspa runankunata chiknishpankuna tapurkakuna:

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 5:3132LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 5:35

¿Imaraykuta kankunaka chaymana alita rurak runaku-nawa, impuestuta kobrakkunawapas tantaylla mikuhun-kichi upyahunkichi?

31 Chaypi Jesuska aynirka:Alikunaka mana munanahunchu ampikta.

Ashwan unkushkakunami ampikta munanahunampirinankunapa. 32 Chasnallatata ñukaka manashamushkanichu yanapanaynipa maykanmi rimanmana uchayuchu kani nishpa. Ashwan shamushkanimiuchayukunata yanapanaynipa Yaya Diostanakasunankunapa.

Jesuska yachachin payta katikkuna ñawpa katishkanku-nata manana atipanankunata katinata

(Mt 9.14-17; Mk 2.18-22)33 Chasna Jesús yachachihushpan runakuna chiknish-

pankuna rimarkakuna:Bawtisak Juanpa runankuna, fariseokunapa

runankunapas achka kuti mana mikupayanahunchuYaya Diosta yuyarishpa mañanankunapa. Ashwankanpa runaykikunaka mana chasnanahunchu,kushilla kashpankuna mikunahunlla upyanahunlla.¿Imaraykutaya chasnanahun?

34 Chasna rimahushpankuna Jesuska aynirka:Shuk musu warmiyahushpanka kayan tukuy

ayllunkunata. Kushilla tantarishpa mikunahun mushuwarmiyahushkawa pakta. Chasna chay warmiyahukrunawakushilla tantarihushkankunapi nimapi atipanchumana mikushpa kanata. 35 Shuk puncha kuntrankunakachay mushu warmiyashkata pushak shamushpankunachay uraska llakirinkakunami. Llakirishpankunaka manamikunayankakunachu nishpa.

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 5:36 33 LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 6:2

Chasna Jesuska rimarka pay kikin chay mushuwarmiyashkashina kashkanta yuyachishpa.

36 Chaymanta Jesuska shuk yachachinawayachachishpa katirka: Nima maykan runa llaktanchipikawsak mushu kamisanmanta pitinchu shuk pitistuta,chaywa mawka kamisanta rimintananpa. Chasnarurashpanpas mana alichu kiparinka, nima mushu nimamawka kamisanka aliyapunkachu.

37-38 Chasnallatatami mushu vinu putskurihushkatakamana churanchichu mawka karamanta rurarishka bul-sapi apananchipa. Chay uva yakuka urtiyahushpan put-skurin, mawka karamanta rurarishka bulsaka tukyash-pan vinuka talirin, chay bulsapas manana valinnachu.Chayrayku mushu vinuta mushu karamanta rurarishkabulsapi churanchi. 39Ñukaka mushu shimitami yachachi-huni. Ñawpa yaya rukuykichikunapa yachachishkanku-naka mana chasnachu kan. Maykanmi paykunapayachachishkankunata kasunayashpanka manami ñukap-ataka kasunayankachu, ñawpamanta pacha ñukanchitayachachishkankunaka alimi nishpa.

6Jesuska yachachin samana punchamanta(Mt 12.1-8; Mk 2.23-28)

1 Shuk samana punchapi Jesuska runankunawa paktatrigu tarpurishkakuna chawpita rirkakuna. Chaypirunankunaka shuk shuk trigupa puntanta pakishpa,muyunta wishkushpankuna mikurkakuna. 2 Chaytarikushpankuna shuk fariseokuna piñarishpa paykunatatapurkakuna:

¿Imaraykuta kay samana punchapika tarawashpa pak-ihunkichi trigu muyuta mikunaykichipa? ¿Manachu

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:334LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:8yachankichi Yaya Diospa kamachishkanta samana pun-chapika mana tarawananchipa?

3 Chasna rimahushkankunata uyashpan Jesuskaaynirka:

¿Manachu leyishkankichi ñawpa atun apu Davidwañuka paywa kahukkunapas yarkashpankunaimashnata rurarkakuna? 4 Yaya Diospa wasinpiyaykushpan Yaya Diosta rikuchinankunapa mesapichurarishka pankunata apirka mikunanpa YayaDiosrayku rurarishkata. Paywa purishpa kahukkunatapaskurka mikunankunapa. Chay pankunaka manapaykuna mikunankunapachu karka. Yaya Dioskamachirka saserdotekunalla mikunankunapa.Chasna mikushpankunapas Yaya Dioska chaytakamana uchatashina rikushpan paykunata manakastigarkachu. Chayrayku kankunapas runaynikunatamana atipankichichu rimanata uchatami rurashkankichinishpa.

5 Chaymantapas Jesuska nirka:Yaya Dioska ñuka paypa Kachashkan Runata yachayn-

inta kuwashka kankunata rimanaynipa imakunami alikanahun samana punchapi ruranaykichipa.

Jesuska chakirishka makiyu runata samana punchapi am-pirka

(Mt 12.9-14; Mk 3.1-6)6 Shuk samana puncha Jesuska tantarina wasipi

yaykurka runakunata yachachinanpa. Chaypi tiyarkashuk runa kuska makin chakirishka. 7 ChaypinaMoisespa killkashkanta yachachikkuna, fariseokunapasrikushpa kahurkakuna, Jesuska ampinkachu manachunishpankuna payta uchachinankunapa samana punchapimana rurana kashkata rurashkanrayku. 8 Jesuska

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:935LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:15yuyarihushkankunata yachashpan chay chakirishkamakiyuta rimarka:

Atariy, chawpinchipi shayarik shamuy.Chay runaka atarishpan chawpinkunapi shayarik rirka.

9 Chaypina Jesuska shukkunata rimarka:Kankunata tapuni, Yaya Diosta kasushpanchika

¿imatata ashwan ruranchima samana punchapika,alitachu millaypatachu? ¿Alichu kama shukunkushkata ampinanchipa samana punchapi, manapikasakinchimachu wañunanpa?

10Chasnanishpan Jesuska kuchunpimuyukta kahukku-nata rikushpan chay runata rimarka:

Chutachiy makikita nishpa.Chasna makinta chutachishpan ampirishka

kiparipurka. 11 Chaypi shukkunaka Jesusta yapapiñarishpankuna paykunapura tapunakurkakuna:

¿Imanachinchimashi kay runata? nishpa.Jesuska payta katikkunamanta chunka ishkayta akllarka(Mt 10.1-4; Mk 3.13-19)

12Chay punchakuna Jesuska urku awama sikarka YayanDiosta mañananpa. Chaypi tukuy tuta Yayanta mañarka.13 Ña pakarihushpan payta katikkunata kayarka payku-namanta chunka ishkayta akllananpa. Chaymanta chayakllashkankunata rimarka: Kankunami apostolnikunakankichi, kachanayni runakuna. Kankunata kachashashiminita yachachinaykichipa.

14 Chay akllashkankunapa shutinkunaka karkakuna:Simón, maykantami Jesuska shutiyachirka Pedro, An-drés Simonpa wawkin, Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé,15 Mateo, Tomás, shuk Santiago Alfeopa wawan, chay-manta shuk Simón, maykantami rimapayanahun Selote.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:1636LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:2116 Shukka karka Judas* Santiagopa wawan, chaymantashuk Judas Iskariote shutiyu, maykanmi chaywasha Je-susta apichinan karka.

17 Chay chunka ishkay runankunata akllashkanwashaJesús paykunawa pakta chay urkumanta urayku-murkakuna shuk pampama. Chaypi tantarirkakunaachka payta katihukkunapas. Chaymantapas achkarunakuna tukuy Judea allpamanta, Judeapi kahukJerusalén llaktamantapas, atun yaku mar mayanmanta,Tiro llaktamanta, Sidón llaktamantapas Jesusmashamurkakuna yachachihushkanta uyanankunapa,unkushkakunapas ampirinankunapa. 18 Supayunkuchishka runakunatapas Jesuska ampirka. 19 Yapayachayninwa tukuy unkushkakunata ampihushkantarikushpankuna tukuy chaypi kahukkuna paytallankanayarkakuna ampirinankunapa.

Jesuska runankunata yachachirka imashnami kushikushpakawsashunchi

(Mt 5.1-12)20 Jesuska runankunata rikushpan rimarka:Kankuna kushilla kankichi, Yaya Dios mana

yanapawashpanka nima imata atipanichu ruranatanishpa yuyarishpa kawsahushkaykichirayku. YayaDiosmi kankunata yanapanka wiñayparayku paypa alikamachihushkanpi kawsanaykichipa.

21 Kushilla kankichi yarkahukshina Yaya Diospamunashkanta ruranayashpa kawsahushkaykichirayku.Yaya Diosmi kankunata yanapanka paypa munashkantarurashpa kawsanaykichipa. Chasnallatata kushillakankichi kunan wakashpa kawsahushkaykichirayku,shuk urasmi asinkichi.* 6:16 Rikuy Jesusta Katikkunamanta Kwintak Killkapi 1.13

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:2237LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:2722 Kushilla kankichi runakuna kankunata chiknish-

pankuna tantarinaykichi wasikunamanta wichuy tukush-paykichi kamiy tukushpaykichi washanchashpa rimaytukushpaykichi ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runatakatiwahushkaykichirayku. 23 Chasnallatatami ñawpachay chiknik runakunapa yaya rukunkuna wañuka YayaDiospa rimashkanta yachachikkunata chiknishpankunaparisichirkakuna. Kunan kankunatapas chasnallatataparisichihushpankuna atunta kushikuychi. Shuk pun-chami silupi Yaya Dios kankunata atunta kushichinkatukuy chayta parisishkaykichirayku.

24 Chaymanta shukkunatana rimarka:Ay kankuna kullkiyu runakuna, ¡imashna kastigushi

kankunarayku kanka! Ñami kushilla kawsashkankichi.25 Ay kankuna kunan saksashkashina kahukkuna,

¡imashna kastigushi kankunarayku kanka!Saksashkashina kahushkaykichimanta yarkaywashinanakankichi.

Ay kankuna, maykankunami kunanka kushilla asihun-kichi, ¡imashna kastigushi kankunarayku kanka! Asi-hushkaykichimanta llakirishpana wakankichi.

26 Ay kankuna, maykankunamantami tukuyrunakuna ali kanaykichita rimanahun paykunapauyanayashkankunallata yachachishkaykichirayku.¡Imashna kastigushi kankunarayku kanka! Ñawpachay runakunapa yaya rukunkuna wañupas llullashpayachachikkunata ali kanankunata rimarkakuna.

Jesuska paypa runankunata yachachirka chiknik runaku-nata yuyanankunapa

(Mt 5.38-48; 7.12)27 Jesuska yachachishpalla katihushpan rimarka:Kunan kankuna, kiriwak runakuna kashpaykichimi

yachachishkaykichi. Kankunata chiknik runakunata

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:2838LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:35yuyaychi. Kankunata piñarihushpankunapas alita ruray-chi paykunata. 28 Kankunata millaypata rimakkunatarimaychi Yaya Dios kankunata yanapashpa kushichichunnishpa. Kankunata kamikkunarayku Yaya Diosta maña-puychi. 29 Shuk runa kanta makahushpan uyaykipisakmashpanka ama rantipaychu. Kutikashka sakmash-panpas ama piñarishpa rantipaychu, ashwan alichaypaywa. Chaymanta shuk runa kanta awaniru chu-rarishkaykita kichunayashpanka kamisaykitapas kichu-nayashpanka sakiy. Ama piñariychu payta. 30Maykanpasimaykita tapuhushpanka kuy. Maykanpas imaykitaapashpanka ama rimaychu kutichiway nishpa. Chasnarurashpaykichimi riksinkakuna Yaya Diospa wawankunakanaykichita. 31Kankuna runamasikichikunata yuyashpaalita rurashpa kawsaychi, imashnami kankunapas mu-nankichi paykuna kankunata yuyashpa alita rurashpakawsanankunapa.

32 Yachanchi llullachik runakunapas ayllunku-nataka yuyanankunata. Kankuna chasnallatataaylluykichikunallata yuyashpaykichika paykunamantamana ashwan alitachu rurahunkichi. Paykunashinarurashpalla kawsashpaykichika ¿imamantata Yaya Dioskakankunata kushichinka? 33 Yuyanakuk masikichillawayanapanakushpaykichika uchata rurakkunashinallakawsankichi. Chasna kawsashpaykichika ¿imamantataYaya Dios kankunata kushichinka? 34 Chaymantakankuna kutichik runallata shuk imaykichitaprestashpaykichika ¿imamantata Yaya Dios kankunatakushichinka? Uchata rurakkunapas kutichikmasinkunallata shuk shuk kullkinkunata prestanahun,yuyarishpa ashwanta paykunamanta apinata.

35 Ñuka kankunata rimani, kankunata chiknikrunakunata yuyanaykichi tiyan. Chaymantapas

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:3639LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:39alita ruranaykichi tiyan runa masikichikunarayku.Chaymantapas shuk runa shuk imaykichita tapushpankaprestanaykichi tiyan nima chapashpa chaytakutichinanpa. Chasna rurashpaykichika Yaya Dioskankunata sumakta kushichinka. Paymi kan ali shunku,mana agradesikkunata, millaypa rurakkunatapaschasnalla yuyan. Chasna kankunapas Yaya Diosshinayuyashpa kawsashpaykichimi atun yachayyu YayaDiospa wawankuna kankichi. 36 Imashnami Yaya Dioskatukuy runakunata llakichishpa yuyan, chasnallatatakankunapas, paypa wawankuna kashpaykichi payshinallakichik kaychi.

Jesuska yachachin shuk runamasinchitamanaalichu kankinishpa mana rimananchipa

(Mt 7.1-5)37 Chaymanta Jesuska ashwanta yachachishpa katirka:

Yaya Dioska mana kanta kastigananpa, ama riman-kichu shuk runa masikichimanta payka mana alichu kannishpa. Yaya Dioska kankunata nina mana wañukmamana kachananpa, ama rimankichichu uyachikshinashukkunamanta Yaya Diosmi kanta kachanka nina manawañukma nishpa. Tukuy runa masikichita llakichinay-kichi tiyan. Chasna runamasikichita llakichishpaykichikaYaya Diospas kankunata llakichinka. 38 Maykanpamitiyan imankunaka, pishihukkunata mana mitsashpa kuy-chi. Chasna mana mitsashpa kushpaykichika YayaDiospas kankunata ashwan achkatami kunka. Kankunarunamasikichita rurashkaykichishina, chasnallatataYayaDioska kankunatapas ruranka.

39 Chaymanta Jesuska chaypi kahukkunata shukyachachinawa rimarka: Shuk wiskuka wisku masintapushahushpanka ¿atipamachu alita purichinata?

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:4040LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:45Shuk uchku allarishka kashpan ¿manachu chaypiishkanti urmanahuma? Chasnallatata maykanmiYaya Diospa shiminta mana alita asirtanchu, manaatipanchu kankunata yachachinata. 40 Nima maykanyachakuk payta yachachikmanta ashwan yachak kanchu.Chasna kashpanpas tukuyta alita yachakushpan paytayachachikshinallatata kanka.

41-42 Runa masikipa ñawinpi shuk uchilla susyastutiyamaka, shuk ratu rikunkichima. Ashwan kanku-naka kikin ñawikichipi ashwan atun susya tiyamaka,mana rikunkichimachu. Ñawikichipi ashwan atun susyatiyamaka runa masikichipa ñawinpi kahukmanta, manaalichu kama payta rimanaykichipa ñawikimanta susyatasurkushara nishpa. Chasna rurankimaka kan kikintamillullachirinkima. Ashwan puntiru kan kikinpa ñawiki-mantara chay atun susyata surkuy. Chaymanta alitarikushpayki runa masikipa ñawinmanta chay uchillastususyata surkuy. Chasnallatata puntiru kan kikinpauchaykita sakinayki tiyan. Chaypirami atipankichi runamasikita kunanata paypa uchanta sakinanpa.

Jesuska yachachinmuyunmanta kaspita riksinanchita yuy-achishpa

(Mt 7.17-20; 12.34-35)43 Chaymanta Jesuska shuk yuyayta rimarka: Tarputa

yuyariychi. Ali tarpuka mana millaypatachu muyuyan.Chasnallatatamillaypa tarpupasmana alitachumuyuyan.44 Karan tarputa muyuyananmanta riksinchi. Papayumana muyuyamachu kasha muyuta. Champiraka manamuyuyamachu papayuta. 45 Chasnami kan runaku-nawapas. Ali yuyayyu runaka ali shimikunallatamiriman, alikuna shunkunpi kashkanrayku. Millaypa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA6:4641LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:2yuyayyu runaka millaypakunallatami riman. Chay mil-laypa yuyaykunaka shunkunpi kashpan millaypakunakashunkunpi mirashpan shiminka riman.

Jesuska ishkay runa wasita rurashkankunata yuyachishpayachachin

(Mt 7.24-27)46 ¿Imaraykuta kankunaka karan uras rimawankichi

Yaya Jesús, Yaya Jesús, kamachishkaynita manakasushpaykichitata? 47 Kunan rimashkaykichimaykanmi ñukama shamushpan shiminita alitauyan, kamachishkaynitapas kasun, payka kasnamikan: 48 Shuk runa sumakta wasinta lumapi rurarka,allpata ukuta allashpan orkonkunata shayachirka.Chaymanta atun untay shamurka. Chay wasita manaimanachirkachu, alita rurashka kashkanrayku. 49Maykanrunami shiminita uyashpanpas kamachishkaynita manakasunchu, payka kasnami kan: Shuk runa wasinta tiyupirurarka. Mana ukuta allashpan orkonkunata shayachirka.Chaymanta untay shamushpan chay wasita shuk ratuurmachirka. Llampu warankarishpan tukuyta wichurka.

7Jesuska shuk romano kapitanpa runanta ampirka(Mt 8.5-13)

1 Chay achka runakunata yachachishkanwasha JesuskaKapernaum llaktama rirka. 2 Chay llaktapi shuk kap-itan tiyarka Roma llaktamanta. Paypa tiyarka shukyuyashkan runan sinchita unkushka, ña wañunalla karka.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:342LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:93 Chay kapitanka Jesusmanta uyarka achka unkushkaku-nata ampihushkanta. Chayta yachashpan israel runaku-nata kamachik rukukunamanta shukkunata kacharka Je-susta kayak rinankunapa runanta ampinanpa. 4 Paktakrishpankuna Jesusta ali shunkuwa tapurkakuna:

Yachachik, ali kama chay kapitanta yanapanaykipa.5 Payka Romamanta runa kashpanpas ñukanchi israelrunakunata alita yuyashpan tantarinanchi wasita ru-rachishka.

6 Chasna rimashpankuna Jesuska paykunawa paktarirka chay kapitanpa wasinma. Ña kuchuyahushpankunachay kapitanka shuk amigunkunata kacharka Jesusta ri-manankunapa:

Yachachik, amigunchi kapitanmi riman: Ñukamantayapa pasa kashpayki imaraykuta wasinima shamuhunki.Ama shamuychu. Puntaykipi nima imachu kani wasin-ima shamunaykipa. 7 Chayrayku mana ñuka kikinrishkanichu kanta kayanaynipa. Chaymantalla shukshimita rimay runaynika ampirinanpa. 8 Ñukapapastiyanmi apuynikuna kamachiwanankunapa. Paykunakamachiwashpankuna kasunayni tiyan. Chasnallatatañuka suntaluynikunata kamachishpayni paykunapas ka-suwanankuna tiyan. Maykan suntaluynitami riy nish-paynika payka rinmi. Shukta shamuy nishpaynikashamunmi. Maykan runaynikunatapas kayta rurapay-chi nishpaynika paykunaka kasushpankuna ruranahun.Chasnallatatami kanka shuk shimillawa atipanki an-chuchinata unkuyta kay runaynimanta.

9 Chasna chay kapitanpa rimashkanta rimashpankunaJesuska yapa kushikurka. Chaymanta tukuy chay kati-hukkunama tikrarishpan rimarka:

Kankunata rimani, tukuy israel masinikunamantanima maykan tukuy shunkunmanta pacha kiriwashkanta

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:1043LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:16tarishkanichu kay romano runatashina. Ñukanchi israelrunakuna Yaya Diospa akllashkankuna kashpanchitatakankunaka mana kay runashinachu kiriwankichi.

10 Chasna Jesús rimashpanna chay kapitanpakachashkan runakunaka kutirkakuna. Kapitanpawasinpi paktashpankuna chay unkushkata tarirkakunaña ampirishkatana.

Jesuska shuk mashintupa wawanta wañushkanmantakawsachirka

11 Jesuska chay kapitanpa runanta ampishkanwasharunankunawa pakta Naín llaktama rirka. Achka runaku-napas paykunawa pakta rirkakuna. 12 Chay llaktakuchupi paktahushpankuna shuk wañushkata apahukku-nata rikurkakuna allarishka urku uchkupi churashpatapanankunapa. Chay wañushkaka shuk mashintupashuklla wawan karka. Achka runakuna chay llakta-manta chay mashintuwa pakta rihurkakuna. 13 Chaytarikushpan Jesuska sinchita llakirishpan chay mashintutarimarka:

Ama wakaychu.14 Chasna nishpan chay wañushkata sirichishpa

apahushkankunata kayllayashpan apik rirka. Chaypinawañushkata apahukkunaka shayarirkakuna. ChaypiJesuska chay wañushkata rimarka:

Musu, atariy.15 Chasna nishkanllapi chay wañushka musuka

kawsarirka. Tiyarishpan kallarirka rimanata. ChaypinaJesuska kawsachishkan musuta mamantana kurka.

16 Chayta rikushpankuna tukuy chaypi kahukkunayapa mancharirkakuna. Yaya Diosta kushichishpa ri-markakuna:

Tukuymanta ashwan atunmi kanki, kay yachaykiwarimak runata ñukanchima kachamushkaykirayku.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:1744LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:22Chaymanta rimarkakuna:Yaya Diosmi shamushka ñukanchi paypa akllashkan

runankunata yanapananpa nishpa.17Tukuy Judea allpapi kawsak runakuna, chay Judeawa

pakta kahuk allpakunapi kawsakkunapas yacharkakunaJesús chay wañushkata kawsachishkanta.

Bawtisak Juan Jesusmanta yachanayashpa runankunatakacharka

(Mt 11.2-19)18 Bawtisak Juan apirishka kashpan runankunaka

kwintapayanahun Jesuspa tukuy rurahushkankunata.Chayta yachashpan Juanka ishkay runankunata kayarka.19Paykunata Jesusma kacharka tapunankunapa: ¿Kanchuchapahushkanchi Yaya Diospa Kachanan Runa kanki?Manapika ¿shuktachu chapashunchi? nishpa.

20 Juanpa kachashkankunaka Jesusma paktashpankunapayta tapurkakuna:

Bawtisak Juan ñukanchita kachashka kantatapunanchipa: ¿Kanchu chapahushkanchi YayaDiospa Kachanan Runa kanki? Manapika ¿shuktachuchapashunchi?

21 Chay uras Jesuska achka runakunata unkushkakahushkankunamanta parisinankunamantapasampirka. Supay yaykushka runakunatapas aliyachirka.Achka wiskukunapa ñawinkunata aliyachirkaalitana rikunankunapa. 22 Chay tukuy runakunataampishkanwasha Juanpa runankunata rimarka:

Juanta kwintak riychi tukuy rikushkaykichita, tukuyuyashkaykichitapas. Wiskukuna mushumanta riku-nahun. Mana purinata atipakkunapas mushumanta puri-nahun. Aycha ismuchik unkuyyukunapas ampirishkakanahun. Mana uyanata atipakkunapas mushumantauyanahun. Wañushkakunapas kuti kawsarinahun. Nima

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 7:2345LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 7:28

imayu runakuna Yaya Diospa suma ali shiminta runaku-nata kishpichinanmanta uyahunkuna.* 23 Kushillamikanka maykanmi mana sakishpa katiwan nishpa JesuskaJuanpa kachashkan runankunata rimarka.

24 Paykuna kutishkankunawasha Jesuska chaypikahukkunata Juanmanta rimarka:

Kankunaka chunlla chakishka allpama rishpaykichi¿imashna runatata rikunayarkankichi? ¿Shuk muspayuyayyu runatachu rikunayarkankichi? Manachasnatachu rikuk rirkankichi. 25 ¿Shuk sumachurarishka runatachu rikuk rirkankichi? Manachasnatachu rikuk rirkankichi. Suma churarishkakahukkunaka apukunapa wasinkunapimi kawsanahun.26 Chasna kashpan ¿imata rikunayashpaykichitayarirkankichi? ¿Yaya Diospa yachayninwa shukyachachiktachu rikunapa rirkankichi? Kankunata rimani,ari, chayraykumi rirkankichi. Mana chasna runallatachurikunapa rirkankichi, Yaya Diospa yachayninwa ñawpayachachikkunamanta ashwan yachaktami rikunaparirkankichi. 27 Chay Juanmanta kasna killkarishka kanñawpa Yaya Diospa rimashkanka:Ñukaka shuk runata kachasha runakunata shiminita

rimananpa. Payka manarapas kantakachahushpayni runakunata kanmanta rimakrinka shunkunkunata alichashpankuna alitakanta kayanankunapa nishpa.

28 Ñukaka kankunata rimani, ñawpamanta pacha tukuykay allpapi kawsak runakunamanta Juanmi ashwansumakta Yaya Diospa shiminta yachachik kan. ChasnaJuan tukuy yachachikkunamanta ashwan yachak kash-panpas maykanmi Yaya Diospa kamachishkan tukushpa* 7:22 Rikuy kastellano Bibliapi Isaías 35.5-6, 61.1

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:2946LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:35paypa ali kamachihushkanpi kawsan, mana yachak kash-panpas chaymi Juanmanta pasa kan.

29 Juanpa yachachihushkanta uyashpankuna achkarunakuna romano tukuymanta atun apuraykuimpuestuta kobrakkunapas yacharkakuna YayaDios payta yuyachishpan yapa alita rimashkanta.Chayrayku munarkakuna Juan paykunatabawtisananpa. 30 Fariseokuna, Moisespa killkashkantayachachikkunapas mana munashkakunachu Yaya Diospaykunata yanapananpa. Chayrayku mana Juanmarirkakunachu bawtisarinankunapa.

31 Chaypina Jesuska yachachishpalla katirka: KankunaYaya Diostamana kasunayak runakuna ¿imawashi kanku-nata yachachinima? 32 Kankunaka ñampipi tiyarishpapukllak wawakunashinami kankichi. Paykunaka shukwawa masinkunata kaparishpa rimanahun: Ñukanchi ke-nata pukushpanchipas mana baylashkankichichu. Chay-manta llakiypata takishpanchipas mana wakashkan-kichichu nishpa. 33-34 Chasna nima pita kasunayakwawakunashina kashpaykichi nima Bawtisak Juanta,nima ñukata kasunayashkankichichu. Juan mana tukuyrunakunashina panta mikushpan nima vinuta upyash-pan rimankichi supay yaykushka kananta. Chaymantañukana Yaya Diospa Kachashkan Runa shamushkani, up-yani, mikuni. Ñukataka rimawankichi: Kanka mikuysikiupyaysikimi kanki, mana ali rurakkunapa, romano tukuy-manta atun apurayku impuestuta kobrakkunapapas ami-gunmi kanki nishpa. 35 Chasna rimashpaykichipasñukanchi Yaya Diosta kasushpa tukuyta alillata ru-rahushpanchi rikuchinchimi paypa suma yachayninwakahushkanchita.

Shuk fariseo Jesusta kayarka wasinpi mikuk rinanpa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:3647LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:4336 Chaymanta shuk fariseo Simón shutiyu Jesusta ka-

yarka wasinpi mikuk rinanpa. Chay fariseopa wasinpi ñayaykushpan Jesuska mesa mayanpi siririrka mikunanpa,imashnami mikupayanahun chasna. 37 Chay llaktapi ti-yarka shukmana alita kawsakwarmi. Chaywarmika Jesúsfariseopa wasinpi paktashkanta yachashpan payma rirka.Shuk yura rumimanta rurarishka butillapi mishkinlla as-nak perfumita apashpan Jesusta kayllayarka. 38 Jesuspawashanmanta kayllayashpan chakin parti kunkurishpanwakarka. Ñawin yakuwa chakinta ukuchishpan mayl-larka. Chaymanta chukchanllawa chakinta chakichish-pan mucharka. Chaymantapas perfumita Jesuspa chak-inpi talirka.

39 Chayta rikushpan Jesusta kayak fariseoka yuyarirkakay runa Yaya Diospa yachayninwa yachachik kashpankayachama karka kay warmika mana alita kawsak kananta.40 Jesuska fariseopa yuyayninta yachashpan nirka:

Simón, kanta shuk shimita rimanayani.Chaypi fariseoka aynirka:Ari yachachik, rimaway.41 Jesuska rimarka:Ishkay runakuna kullkita patronta liwirkakuna. Shuk

liwirka pichka pachak kullkita, shukka liwirka pichkachunka kullkita. 42 Chaymanta patronka tapushpankutichinankunapa, mana atiparkakunanachu kutichi-nata. Mana atipashpankuna kutichinata, ishkantita pa-tronka rimarka: Liwiwashkaykichita manana pagawan-kichinachu nishpa. Kunanka rimaway ishkanti lla-kichirishkankunamanta ¿maykanta ashwanta patrontayuyama? nishpa.

43 Simonna aynirka:Ñuka yuyarini maykanmi ashwan kullkita liwirka,

chaymi ashwanta patronta yuyama.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:4448LUKASPAKILLKASHKANKILLKA7:50Jesusna rimarka:Alitami ayniwashkanki.44 Chasna nishpan chay warmita rikushpan Simonta

nirka:¿Rikushkankichu kay warmi rurawahushkanta?

Wasikipi yaykuhushpayni kanka mana yakutakuwashkankichu chakinita mayllanaynipa. Kaywarmika ñawin yakuwa chakinita mayllapashka,chaywasha chukchanwa chakichipashka. 45 Kankasaludanakushpanchi mana muchawashkankichu.Kay warmika yaykushkaynimanta pacha chakinitamuchapashka. 46 Kanka nima aseiteta umaynipitaliwashkankichu. Kay warmika yapa suma mishkihllaasnak perfumita chakinipi talipashka. 47Chayrayku kantarimani, payka yachan tukuy uchankunata llakichinaynita.Chayrayku yapa yuyawashpan chakinita mayllapashka.Kanka yuyarinki uchillastu uchaynika nishpa. Chasnayuyarishpaykimi uchillastu uchakunamantalla llakichiytukushkanki. Chayrayku mana yapa yuyawankichu.

48 Chasna nishpan chay warmitana rimarka:Uchaykikunamanta llakichirishkami kanki nishpa.49Chaypina Jesuswa pakta kayay tukushka runakunaka

paykunapura tapunakurkakuna:¿Pitaya kay runaka, uchankunamanta chasna llakichi-

nanpaka? ¿Yaya Diosshinachu tukunayan? nishpa.50 Jesuska chay warmita ashwan rimarkalla:Kanmi tukuy shunkuykimanta pacha kiriwashkanki.

Chayrayku tukuy uchaykikunamanta llakichishkani.Kushilla wasikima riy nima pita manchashpa.

8Jesusta yanapak warmikunamanta riman

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:1-249LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:81-2 Chaymanta Jesuska achka llaktakunapi purirka,

Yaya Diospa suma ali shiminta yachachishpa YayaDiospa ali kamachinan kay allpapi ña kallarishkanmanta.Chay chunka ishkay akllashkan runankunaka paywapakta rirkakuna, chaymantapas shuk warmikuna.Chay warmikunatami manara paywa purihushpankunaJesuska unkushka kahushkankunamanta ampirka, supayyaykushkankunamantapas aliyachirka. Shukka karkaMagdalamanta Maria, maykanmantami Jesuska kanchissupaykunata llukshichirka. 3 Shukka karka Kusapawarmin Juana. Chay Kusaka karka apuHerodespawasinpikamachik. Shukka karka Susana. Chaymanta ashwanachka warmikunapas Jesusta katirkakuna. Paykunatukuy ima tiyapushkankunawa Jesusta yanaparkakuna.

Jesuska tarpuk runamanta yuyachishpa yachachin(Mt 13.1-9; Mk 4.1-9)

4 Achka llaktakunamanta runakuna Jesusmatantarimurkakuna. Chaypi Jesuska paykunatayachachihushpan kasna rimarka: 5 Akuychiyuyarishunchi. Shuk runa llukshirka tarpunanpa arusmuyukunata wichashpa. Chasna tarpushpan shukmuyukunaka ñampipi urmarkakuna. Runakunakaawanta purishpankuna pulbuchirkakuna. Chaypinapishkukunana mikurkakuna. 6 Shuk muyukunakallapcha allpa samantasapapi urmarkakuna, shuk ratutukyarirka. Chakishka allpaka kashkanrayku llampuwañurkakuna. 7 Shuk muyukunaka kasha kiwa chawpipiurmarkakuna. Chay kashawa pakta wiñahushpan llamputapashpan wañuchirka. 8 Shuk muyukunaka sumaallpapi urmarkakuna. Chay muyuka wiñashpankunaachkata muyuyarka. Shuk muyumantalla shuk pachakmuyustukuna mirarka.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:950LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:14Chasna nishpan Jesuska sinchita rimarka: Kay

yachachishkaynita alita uyashpa yachakuychi.Jesuska yachachishkanta runankunata asirtachirka(Mt 13.10-23; Mk 4.10-20)

9 Chayta uyashpankuna runankunaka Jesustatapurkakuna:

Chay yachachishkaykika ¿ima ninayantaya?10 Chaypi Jesuska paykunata aynirka:Kankunallata Yaya Dios yachachihun nima pi

yachashkanta, imashnami paypa ali kamachinankakay allpapi. Shukkunatami yachachini chasna manayapa asirtaypa yachachinakunawa. Uyashpankunapasmana asirtankakunachu. Rikushpankunapas manayachankakunachu imaraykumi chayta rurani nishpa.

11 Chaymanta rimarka:Chay yachachishkaynika kasnami ninayan: Muyuka

ninayanmi Yaya Diospa shimin. 12 Muyu ñampipi ur-mashkaka ninayanmi: Shuk runakuna Yaya Diospa shim-inta uyanahun alita. Chaymanta supayka shamushpanchay Yaya Diospa shimin uyashkankunata kunkachin.Chasnaka manana kasunahunchu kishpishka kananku-napa.

13Muyu samantasapapi urmashkaka ninayanmi: Shukrunakuna Yaya Diospa shiminta kushilla uyanahun. Chaymuyukunakawiñarishpanmana sumakta ankuyashkachukanahun. Chasnashinami chay runakunaka shuk rat-ulla Yaya Diosta kushilla katinahun. Chaymanta imakamanakunapas paykunata Yaya Diosmanta anchuchinmanana payta kasunankunapa.

14 Muyukuna kashasapapi urmashkaka ni-nayanmi: Shuk runakuna Yaya Diospa shimintamunashpankunapas mana sakinayanahunchuñawpa kawsashkankunata. Paykuna kay allpapi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:1551LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:19kawsanankunapa munashkankunallata yuyarishpamusparinahun. Yuyarinahun kay mundupi imankunatiyashkankunallata, kullkillata munashpa, imankunatamirachinayashpa, chaymanta paykuna kikinllatakushichinankunapa yuyarishpa kawsanahun. Chayrunakunaka tarpu mana muyuyakshina kashpankunaYaya Diospa shiminta kunkarinahun.

15 Shuk muyukuna, ali allpapi urmashkaka ninayanmi:Shuk runakuna ali yuyaywa Yaya Diospa shimintashunkunkunapi wakaychanahun. Chaymantapas manasampayashpa kasushpankuna alikunata yuyarishparurashpa kawsanahun.

Jesuska lamparinmanta yuyachishpa yachachin(Mk 4.21-25)

16Nima pi lamparinta apichishpan shitik awarishka ta-sawa tapamachu, nima kawitu ukuma tiyachimachu. Ash-wan tiyachinchimi lamparin tiyachina awapi chay wasipiyaykuhukkunata punchayachinanpa. 17 ChasnallatataYaya Diospa shimin yachachishkaynika lamparinshinapunchayachin runakunata. Puntiru mana asirtashkanku-nata chaymanta tukuyta asirtankakuna.

18 Chayrayku alita uyaychi rimanaynita. Maykanmialita uyashpan Yaya Diospa shiminta kasun, payka ash-wan suma yuyaytami kuy tukunka. Maykanmi YayaDiospa shiminta uyashpan mana kasunayanchu, paykauchillastu uyashkankunatapas kunkachiy tukunka.

Jesuspa ayllunkuna paywa kwintanapa shamurkakuna(Mt 12.46-50; Mk 3.31-35)

19 Chaymanta Jesuspa maman wawkinkunapaspaktamurkakuna paypa kahushkanpi. Yapa achkarunakuna chaypi kahushkankunarayku mana

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 8:2052LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 8:25

atiparkakunachu kayllayanata. 20 Chaypi Jesustarimarkakuna:

Mamayki wawkikikunapas kahunkunami kanchapi,kanta chapahunkuna kwintanankunapa.

21 Chasna rimashpankuna Jesuska aynirka:Yaya Diospa shiminta uyashpa kasukkunami ma-

maynishina wawkinikunashina kanahun.Jesuska sinchi wayrata sinchi ulasta kasillayachirka(Mt 8.23-27; Mk 4.35-41)

22 Shuk puncha Jesuska runankunata rimarka:Akuychi chimpashunchi kay kuchata.Botipi uraykushpankuna chimpahurkakuna.

23 Chimpahushkankunapi Jesuska puñushpa rihurka.Chaypi sinchi wayra shamurka, atun ulaskunashayarirkakuna kucha tapakta. Botinkunapi yakukauntarihushpan, ña tikranayahurkakuna. 24 Chaypinarunankuna yapa mancharishpankuna Jesustalikchachishpankuna rimarkakuna:

¡Yachachik, ñami tikrahunchi!Chaypi Jesuska likcharishpan wayrata, atun ulasta

sinchi shimiwa rimarka:¡Kasillayay wayra! ¡Kasillayay ulas!Chasna rimashkanllawa pasarirka wayraka, ulaskuna-

pas, manana ulasyarkanachu. 25 Chasna pasachishkan-washa Jesuska runankunata rimarka:

¿Ñukawa kahushpaykichitatachu mancharinkichi?Sinchikuychi ñukapi.

Chasna uyashpankuna runankunaka yapa manchar-ishpa tapunakurkakuna paykunapura:

¿Pishi kay runaka? Rimashkanllawa wayra yakupaskasushpa kasillayanahun.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:2653LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:32Jesuska supayyashka runata ampirka(Mt 8.28-34; Mk 5.1-20)

26 Jesuska runankunawa pakta chay kuchata chimpash-pankuna Gerasa allpama paktarkakuna. Gerasa karkaGalilea allpa chimpapi. 27 Paktashpankuna Jesuska bo-timanta allpama sikahushpan tinkunakurka chay llakta-manta shuk supayyashka runawa. Chay runaka llatankawsapayan. Mana wasipi kawsapayanchu, wañushkaku-nata churana urku uchkupi kawsapayan.

28-29 Jesuska chay supayyashka runata rikushpan paypikahuk supayta rimarka:

Llukshiy kay runamanta nishpa.Chasnallapi chay runaka Jesuspa puntanpi kunkurik

shamurka, sinchita kaparishpan nirka:¡Ay tukuymanta atun yachayyu Yaya Diospa Wawan

Jesús! ¿imaraykuta ñukama shamushkanki? Kanta tapuniamara kastigawayrachu.

Unaymanta pacha chay runaka achka supaykunawakawsapayan. Runakuna achka kuti makinta chakintakadenakunawa sumakta watashpankunapas supaykunapayta sumakta amuyashpankuna kadenata pitishpan mi-tikupayan nima runa tiyashkama.

30 Chaypina Jesuska tapurka:¿Ima shutita kanki?Supayyashka kashpan kasna aynirka:Shutinika kanmi Warankakuna nishpa.Yapa achka supaykuna paypi kashkankunarayku

chasna aynirka.31 Chay uras chay supaykunaka Jesusta tapurkakuna:Ama ñukanchita kachankichu chay manchaypa

uchkuma, maypimi taparishka kashunchi.32 Chay urkupi achka kuchikuna mikuhlla

kahurkakuna. Supaykunaka tapurkakuna:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:3354LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:38-39Ñukanchita kachay kawsananchipa chay kuchikunapi.Alimi, yaykuychi kawsanaykichipa nishpa rimarka Je-

suska.33 Chaypina chay supaykunaka chay runamanta

llukshirkakuna kuchikunapina kawsanankunapa.Chay kuchikunaka kunkaymanta tukuy waykumakallpashpankuna pultyarishpa yakuma urmarkakuna.Chaypina tukuy chinkarirkakuna.

34 Chasna pasahushkakunata rikushpankuna chaykuchita kuyrakkunaka mancharirkakuna. Chaymantallaktama kallparkakuna tukuy wasikunapi rimakrinankunapa. 35 Chaypina runakunaka shamurkakunarikunankunapa shutipachu kuchikuna chinkarishkakunamanachu nishpa. Jesús kahushkanpi paktashpankunachay runa, maykanmantami supaykunakallukshishkakuna, suma churarishka, ali yuyaywanaJesuspa kuchunpi tiyahukta tarirkakuna. Chasna paytarikushpankuna mancharirkakuna. ¿Imanachishkashikay runata? nishpa yuyarirkakuna. 36 Chay Jesusparurashkanta rikuk runakunaka kwintarkakuna,imashnami chay runaka supaykunamanta ampirishka.37 Chaymanta tukuy Gerasa allpapi kawsak runakunamancharishpankuna Jesusta rimak shamurkakuna:

Anchuriy ñukanchimanta.Chasna nishpankuna Jesuska botipi uraykushpan

runankunawa pakta kutirka.38-39 Chasna rihushpankuna chay ampirishka runaka

Jesuswa rinayarka.Ñukapas rinayani kanwa nishpa rimarka.Jesuska mana munashpan nirka:Llaktaykima kutiy rimak rinaykipa imashnami Yaya

Dioska kanta ampishka nishpa.

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 8:4055LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 8:45

Chasna rimashpan chay runaka llaktanma kutishpantukuy runakunata kwintak rirka Jesuska ñami ampi-washka nishpa.

Jesuska Jairopawawanta kawsachirka, shukunkushkawar-mita ampirka

(Mt 9.18-26; Mk 5.21-43)40 Jesuska Gerasa allpamanta kucha chimpama ku-

tirka. Chaypi paktashpan achka runakuna payta cha-pahurkakuna kushikushpa tinkunankunapa. Ali yuyaywapayta kayarkakuna.

41Chaypi tantarina wasipi shuk kamachik Jairo shutiyuJesusta kayllayak shamurka. Chay Jairopa shuklla warmiwawan chunka ishkay watayu wañuhurka. Chay runakaJesuspa puntanpi kunkurik shamurka. Chaypi rimarka:

Yachachik, kanta tapuniwasinima rinaykipa. 42Shukllawarmi wawayni ña wañuhun.

Jesuska Jairowa pakta rihushpan achka runakunatankanakushpa kichkikta paykunawa pakta rihurkakuna.43 Chay runakunapa chawpinpi shuk unkushka warmipasrihurka. Chunka ishkay watata paymanta tukuy urasyawarka urmapayan. Nima pi atipapayanchu chaywarmita ampinata. Tukuy imankunata tukuchirkaampikkunata pagashpan. 44 Chay warmika Jesuspawashanmanta kayllayashpan churarishkan shimipuntata llankarka. Chasna llankashkanllapi yawarninurmahushkaka pitirirka. 45 Chaypi Jesuska rimarka:

¿Pitaya llankawashka?Karan shuk rimarka:Ñukaka kanta mana llankashkanichu.Chaypi Pedroka rimarka:Yaya Jesús, kay tukuy runakuna muyukta

tankanakushpa kahushpankunami kanta

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:4656LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:54llankashkakuna. ¿Imaraykutaya tapunki ñukanchitapita llankawashka nishpa?

46 Chasna aynishpankuna Jesuska rimarka:Musyani yachayniwa ampishkaynita. Chayrayku

yachani, maykanmi llankawashka chaytami ampishkani.47 Chaymanta chay ampirishka warmika Jesús ña

yachashka nishpan chukchurishpa kayllayak shamurka.Jesuspa puntanpi kunkurik shamushpan tukuypauyashkanpi rimarka:

Yapa unkushka kashpaynimi churarishkaykitallankashkani. Chay llankashkaynillawami ampirishkani.

48 Chaypi Jesuska rimarka:Panini, ñuka kanta ampinaynita yuyarishpa ñukama

shamushkaykirayku ñami ampirishka kanki. Kushilla riy.Ama manchankichu.

49 Jesús chasna rimahushkanllapira chay tantarinawasipi kamachik Jairopa shuk runan wasinmanta paytarimak shamurka:

Ña wawaykika wañushka. Ama yankamantapushamuychu kay yachachikta.

50 Chayta uyashpan Jesuska Jairota rimarka:Ama mancharinkichu. Ñukallapi sinchikuy. Chasna

ñukapi sinchikushpayki wawaykika kishpichiy tukunka.51Wasinpi paktashpankuna Jesuska mana munarkachu

tukuy yaykunankunapa. Pedro, Juan, Santiago,chay wawapa yayankuna, paykunalla paywa paktayaykurkakuna. 52 Tukuy wañushkata rikunapashamuhukkunaka kanchapi sinchita kaparishpawakahurkakuna. Paykunata Jesuska rimarka:

Ama wakaychichu. Kay warmi wawaka manamiwañushkachu, puñuhunmi nishpa.

53 Shutipa wañushka kashkata yachashpankuna Je-susta asichirkakuna. 54 Jesuska chay wawapa kwartunpi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA8:5557LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:5yaykushpan wañushkata makinmanta apishpan sinchitarimarka:

Shipas, atariy.55 Chasna rimashkanllapi chay wañushka shipaska

kawsarishpa atarimurka. Chaypina Jesuska rimarka:Karaychi.56Chayta rikushpankuna chay shipaspa yayan maman-

pas yapa kushikurkakuna. Chaypina Jesuska paykunatarimarka:

Ama rimankichichu nima pita kay wawaykichitawañushkanmanta kawsachishkaynita nishpa.

9Jesuska chunka ishkay akllashkan runankunata kacharka

Yaya Dios ña runakunata kamachinata kallarihushkanmantayachachinankunapa

(Mt 10.5-15; Mk 6.7-13)1 Shuk puncha Jesuska chay chunka ishkay

runankunata tantachishpan yachayta kurkaatipanankunapa runakunamanta supaykunatallukshichinata, unkushkakunatapas ampinata.2 Chaymanta paykunata rimarka:

Yachachik riychi Yaya Diospa ali kamachinan kay all-papi ña kallarishkanmanta. Unkushkakunatapas ampin-kichi.

3Kachahushkanpi rimarka:Rihushpaykichi ama apankichichu nima tulata, nima

bulsaykichita, nima mikunaykichita, nima kullkikichita.Shuk churarishkaykichillawa riychi. 4 Shuk wasipiyaykushpaykichika chay wasillapi kipariychi shuk llak-tama rinaykichikama. 5 Shuk llaktapi paktashpaykichi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:658LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:9chay runakuna Yaya Diospa shiminta mana uyanayash-pankunaka kankunata mana kayankakunachu wasinku-napi. Chasna rurashpankunaka chay llaktamanta lluk-shiychi kasna nishpa: Yaya Dios kankunataka kasti-gankami, paypa shimintamana uyanayashkaykichirayku.Chasna rimaychi yachanankunapa imamantami kastigaytukunkakuna.

6 Jesús chasna rimashpan chay runankunaka lluk-shirkakuna. Tukuy llaktakunama rishpankuna YayaDiospa suma ali shiminta Jesukristu runakunata kish-pichinanmanta yachachishpa, unkushkakunatapas amp-ishpa purirkakuna.

Apu Herodes yachanayarka pimi kan Jesuska(Mt 14.1-12; Mk 6.14-16)

7 Apu Herodeska chay uras Galilea allpapi kamachikkashpan tukuy imashnami Jesús rurahushkanta uyashpanmana yacharkachu imatami yuyarinka. Shukkunaka Je-susmanta rimarkakuna: Chay Jesuska Bawtisak Juanchari,wañushkanmanta kuti kawsarimushka. 8 Shukkunakarimarkakuna: Chay runaka ñawpa Yaya Diospa yachayn-inwa yachachik Eliaschari, maykanmi kuti shamunankarka Kishpichikka manara shamuhushpan. Shukkunakarimarkakuna: Shuk ñawpa Yaya Diospa yachayninwayachachikkunamantachari kawsarimushka. 9 Herodeskarimarka: Ñuka kikinmi kamachirkani Juanpa umanta piti-nankunapa. ¿Paychu kawsarimushka? ¿Pishi kan chayrunaka? Paymanta runakunaka kwintawanahun achkaalikunata rurashkanta nishpa. Chayrayku yapa Jesustarikunayarka.

Jesuska pichka waranka runakunata kararka(Mt 14.13-21; Mk 6.30-44; Jn 6.1-14)

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:1059LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:1610Kutimushpankuna chay chunka ishkay Jesuspa apos-

tolninkunaka payta kwintak shamurkakuna imatamirurashkakuna. Chaypi Jesuska paykunallata pushashparirka samanankunapa nima pi kawsahushkama Bet-saida llakta kuchupi. 11 Chayta yachashpankuna achkarunakuna Jesusta katirkakuna. Katihushkakunata Jesuskakushilla kayashpan yachachirka Yaya Diospa ali kamachi-nan kay allpapi ña kallarishkanmanta. Chaymantapastukuy chaypi unkuywa kahushkakunata ampirka.

12 Ña chishiyahushpan chay chunka ishkay runanku-naka payta kayllayashpankuna rimarkakuna:

Kachay kay achka runakunata, kay kuchullapi kahukllaktakunama rishpankuna puñunankunata mikunanku-nata maskak rinankunapa. Kaypika manami nima shukruna kawsanchu.

13 Chaypi Jesuska aynirka:Kankuna karaychi kay runakunata.Paykunaka aynirkakuna:Pichka panstu, ishkay challwastulla tiyan

ñukanchipaka. Mana kaystullaka paktankachu kay tukuyrunakunaraykuka. ¿Rantik rinchimachu ashwanta?

14 Chaypi karkakuna pichka waranka parti runakuna.Chaymanta Jesuska runankunata nirka:Paykunata rimaychi tiyarinankunapa, karan shuk

muntun pichka chunka pichka chunka.15 Jesuspa rimashkanta kasushpankuna runankunaka

tukuy chay runakunata chasna tiyachirkakuna.16 Chaypina Jesuska chay pichka panta ishkay chall-

watapas apishpan siluma rikushpan Yayan Diosta agrade-sirka.

Agradesishkanwasha chay mikunata paki paki rurash-pan runankunata kurka chay runakunata karananku-napa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:1760LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:2217 Tukuy saksakta mikurkakuna. Chaywasha puchur-

ishkankunata tantashpankuna chunka ishkay tasata un-tachirkakuna.

Pedro Jesusta Yaya Diospa Kachashkan Kishpichikmi kankinishpa rimarka

(Mt 16.13-28; Mk 8.27–9.1)18 Shuk puncha Jesuska chunlla kahushkapi

Yayan Diosta mañarka. Runankunalla paywa paktakahurkakuna. Chaypina paykunata tapurka:

Runakuna kwintahushpankuna ¿pimi kanininahuntaya? nishpa.

19 Chaypi paykunaka aynirkakuna:Shukkunaka ninahunmi Bawtisak Juanchari

wañushkanmanta kawsarishka kanaykita. Shukkunakaninahunmi, Yaya Diospa yachayninwa ñawpa yachachikEliaschari kanaykita, maykanmi kuti shamunan karka.Ashwan shukkunaka ninahun, shuk ñawpa YayaDiospa yachayninwa yachachikchari wañushkanmantakawsarishka kanaykita.

20 Chaypi Jesuska paykunatana tapurka:Kankunaka ¿pi kanaynitata yuyarinkichi?Chayllapi Pedroka aynirka:Kanmi kanki Yaya Diospa Kachashkan Kishpichik.21 Pedro chasna nishpan Jesuska paykunata rimarka:Nima pita chayta rimankichirachu.22 Chaymantapas rimarka:Ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runaka achkata parisi-

nayni tiyan. Ñukanchita kamachik israel masinchirukukuna, saserdotekunapa apunkuna, Moisespa killka-shkanta yachachikkunapas chikniwashpankunawañuchi-wankakuna. Wañushpaynipas kimsa punchamantamiYaya Dioska kawsachiwanka.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:2361LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:3123 Chaymanta tukuy payta katihuk runakunatana ri-

marka:Kankuna katiwanayashpaykichika ama kankuna kikin

munashkaykichita ruraychinachu. Chiknik runakunakankunata piñarishpa wañuchinayahushpankunapaskaran puncha ñukallata mana sakishpa katiwaychi.24 Maykanmi wañuyta manchashpan sakiwan, mananaatipanchu ñukawa wiñaypa kawsanata. Maykanmi manasakishpa katiwahushpan chikninata wañuytapas parisin,chayka wiñaypami Yaya Dioswa kawsanka. 25 ¿Imatavalin shuk runa tukuy kaymundupi tiyashkata apinanpa?Tukuy chaykunaka mana yanapanchu wiñaypa ñukawakawsananpa. 26 Chasnallatata maykanmi runakunapapuntanpi pinkan ñukata katiwahushkanta rimanata,shiminitapas yachachinata, chay runataka ñukapas,kay allpama kutimuhushpayni rimasha mana ñukapakananta. Chay punchaka ñuka Yaya Diospa KachashkanRunaka shamusha punchahlla rikurishpa, paypa atunyachayninwa paypa angelkunawa pakta. 27 Alitauyawaychi. Shuk kankunamanta kaypi kahukkunakamanara wañuhushpaykichira Yaya Dios kay allpapikamachihushkanta rikunkichimi.

Jesuska suma chuyahlla rikunayu tukurka(Mt 17.1-8; Mk 9.2-8)

28 Pusak puncha chasna rimashkanwasha JesuskaPedrota, Juanta, Santiagotapas pushashpan shukurku awama sikarka Yayan Diosta mañananpa.29 Mañahushkanllapi uyanka chikanyamurka,intishina punchayachirka. Churarishkanpas yurachuyahlla sintihukshina rikurirka. 30 Chaypinaishkay runakuna rikurik shamurkakuna Jesuswakwintanankunapa. Chaykunaka karkakunami ñawpayachachikkuna Moisés Eliaspas. 31 Yaya Diospa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:3262LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:39kachashkan suma chuyahlla kahushka chawpipirikurishpankuna kwintahurkakuna imashnami JesuskaYaya Diospa munashkanta paktachishpa Jerusalenpiwañunka nishpa. 32 Pedro paywa kahukkunapasyapa puñunayaywa kashpankunapas likcharishkakiparirkakuna. Chaypi Jesús suma chuyahlla kahushkatarikurkakuna, chay ishkay runakunatapas paywa paktashayahukkunata rikurkakuna. 33 Chay ishkay runakunaJesusmanta anchurihushpankuna Pedroka yapa sumakahushkankunata rikushpan mancharishpa rimarka:

Yachachik, alitami kaypi kahunchi. Ruranchimakimsa tampustuta, shukta kanrayku, shuktaMoisesrayku,shukta Eliasrayku nishpa.

Payka mana alita yuyarishpan chasna rimarka.34 Chasna rimahushkanllapi puyuka llantuyachishpan

llantupina kiparirkakuna. Chay puyu ukupi yaykuhush-pankuna mancharirkakuna. 35 Chay puyu ukumantauyarkakuna Yaya Diospa rimahushkanta:

Kaymi kan Wawaynika. Paytami akllashkani kanku-nama kachanaynipa. Payllata kasuychi.

36 Chasna rimashkanwashalla Jesusta sapallan kahuktarikurkakuna. Chaymanta paykunaka nima pita ri-markakunarachu maykantami rikushkakuna.

Jesuska supay unkuchishka wawata ampirka(Mt 17.14-21; Mk 9.14-29)

37 Chay kayantima urkumanta uraykumuhushpankunaachka runakuna Jesusta tinkuk rirkakuna. 38 Chaypikahukkunapa chawpinkunamanta shuk runaka sinchitarimashpan tapurka:

Yachachik, kanta tapunayani llakichinaykipawawaynita. Payka shuklla wawaynimi. 39 Paypi shuksupay yaykushpan kunkaymanta kaparichin. Payta

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:4063LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:45chukchuchin, putsku shiminmanta llukshinankama.Yapa nanaykunata parisichin, wawaynita manasakinayanchu. 40 Runaykikunataka ñami tapushkanisupayta llukshichipanankunapa wawaynimanta. Chasnatapushpaynipas mana atipashkakunachu llukshichinata.

41 Chaypi Jesuska aynirka:Mana ali yuyayyu runakuna, kankunaka manami

sinchikunkichichu ñukapi. ¿Ima uraskamanataya kanku-nata yachachishpalla kiparisha?

Chaymanta wawapa yayanta rimarka:Wawaykita apamuy ñukama nishpa.42 Chay wawaka kayllayahushpan supayka allpama ur-

machishpan yapa kuchpachirka. Chaypi Jesuska su-payta sinchi shimiwa kamachirka llukshinanpa chaywawamanta. Chasna chay wawata ampirka. Ña amp-ishpan yayanta kurka. 43 Tukuy chaypi kahukkunakayapa kushikurkakuna, Yaya Diospa suma atun yachaywarurashkanta rikushpankuna.

Jesuska kutikashka rimarka wañunanmanta(Mt 17.22-23; Mk 9.30-32)

Chasna kushikushpankuna Jesús yachayninwarurashkanta rikushpankuna payka runankunata rimarka:

44 Kay rimanaynita alita shunkuykichipi wakaychay-chi. Ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runa kashpaynipaschikniwak runakunaka apichiwashpankuna parisichishpawañuchiwankakuna.

45 Alita rimashpa yachachishpantata runankunakamana asirtarkakunachu chasna pasananta. ¿Imatashichasna nishka? nishpa yuyarirkakuna. YayaDios yuyayninkunata tapachirka, chay Jesuspayachachishkanta manara asirtanankunapa. Chaymantapinkarkakuna Jesusta tapunata rimashkanmanta.

LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 9:4664LUKASPA KILLKASHKAN KILLKA 9:52

Jesuska yachachin maykanmi tukuymanta ashwanyachayyu kan

(Mt 18.1-5; Mk 9.33-40)46 Chaymanta Jesuspa runankunaka paykunapura ri-

manakurkakuna, pishi ashwan yachayyu kan paykuna-manta nishpa.

47 Jesuska yuyarihushkankunata yachashpan shukwawata makinmanta apishpan paypa kuchunpishayachirka. 48 Chaypi runankunata rimarka:

Maykanmi yuyawashpan shuk wawata yuyashpanwasinpi yaykuchin, chayka ñukatami yaykuchiwan.Maykanmi ñukata yaykuchiwan, paymi kachawakYayayni Diostapas yaykuchin. Chayrayku maykanmitukuy kankunamanta ashwan mana valikshina kan,paymi yapa valik kan.

49 Chaymanta Juanka rimarka:Yachachik, shuk runata rikushkanchi shuk runamanta

supayta llukshichihukta, Jesús atipachiwashpan kantakamachini llukshiy nishpa. Payka mana ñukanchiwapurikchu kan. Chayrayku rimarkanchi ama chasna ruran-kichu nishpa.

50 Chaypina Jesuska payta rimarka:Ama chasna rimaychichu chay runata. Maykanmi

kankunata mana chikninchu, chayka kankunata sumaktayanapahun.

Jesuska mana munarkachu samaritano runakunata kasti-ganata

51 Chaypina Jesús siluma kutinan punchakuna ñapaktarihushpan payka nima imata manchashpanJerusalenma rirka. 52 Samaria allpapi paktashpankunaJesuska ishkay runankunata kacharka shuk llaktamawasita maskanankunapa, chaypi puñunankunapa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:5365LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:6053 Chay llaktapi kawsak runakunaka Jesusta manayaykuchinayarkakunachu, Jerusalenma rihushkanrayku.

54 Jesuspa runankunaka Santiago Juanpas chaytarikushpankuna nirkakuna:

Yachachik ¿munankichu rimananchipa silumanta ninaurmananpa kay llaktapi kawsak runakunata rupachi-nanpa?

55 Chasna nishpankuna Jesuska tikrarishpan chayishkantita piñashpa rimarka:

Kankunaka mana yachankichichu imashnamishunkuykichika kanahun. Ñuka mana shamushkanichurunakunata wañuchinaynipa, ashwan kishpichinayni-pami shamushkani.

56 Chaymanta shuk llaktamana rirkakuna.Jesuska shuk runakunata rimarka imashnami payta kati-

nankuna tiyan(Mt 8.19-22)

57 Ñampita rihushkankunapi shuk runa kayllayashpanJesusta rimarka:

Maytapas rishpayki kanta katinayani nishpa.58 Chaypi Jesuska aynirka:¿Imatata yuyarishpayki katinayawanki? Kankunata

rimani, mahaskunapa tiyan uchkunkunaka, maypimikawsanahun. Pishkukunapapas tiyan wasinstukunaka,maypimi samanahun. Ñuka Yaya Diospa KachashkanRunapaka mana nima ima tiyawanchu maypimi samasha.

59 Chaymanta shuk runata Jesuska rimarka:Ñukata katiway.Payka aynirka:Yachachik, chapawankira yayayni wañushkata urku

uchkupi churanaynikama. Chaywasha shuti kanwa risha.60 Chayta rimashpan Jesuska aynirka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA9:6166LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:3Yaya Diospa shiminta mana kasunayakkunaka

wañushkakunashina kashpankuna paykuna chaywañushkakunataka urku uchkupi churashpatapanahuchun. Kanka runakunata yachachikriy YayaDiospa ali kamachinan kay allpapi ña kallarishkanmantanishpa.

61 Chaymanta shuk runaka Jesusta rimarka:Yachachik, ñukapas kanta katinayani. Chapawankira

aylluynikunata rimak rishara kanwa rinaynita.62 Chasna nishpan Jesuska aynirka:Shuk runa kanuwanpi kawishpa rihushpanka manami

washanma rikushpa rinmachu. Chasna rihumaka, shukratu kaspipi takarishpan tikrama. Chasnallatatami shukruna ñukata katiwahukka tukuy shunkunmanta pachamunashpa katiwanan tiyan. Ñawpa rurashkaykitashinaruranayashpaykika chasnaka manami valinkichu YayaDiospa ali kamachihushkanpi kawsanaykipa.

10Jesuska kanchis chunka runakunata kacharka

1 Chaymanta yachachishkanwasha Jesuskayuyarirka achka llaktakunama rinata. Manarapasrihushpan kanchis chunka runakunata akllashpankacharka paymanta puntiru rinankunapa. Ishkayishkayta kacharka runakunata yachachinankunapa.2 Kachahushpan rimarka: Rikuychi, shuk atun chakrapitarpu muyukuna pukushka kashpanka achka runakunatamunanchi utkalla pallanankunapa, mana ismunanpa.Chasnallatata achka kay allpapi kawsak runakunaYaya Diospa shiminta uyashpankuna kirinkakuna.Chasna kashpanpas mana achka yachachikkunatiyanchu. Chayrayku Yaya Diosta mañaychi kachananpaashwan paypa shiminta yachachikkunata. 3 Kunan

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:467LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:12riychi. Kankunata kachahuni obeha wawakunatashinapumakuna chawpipi. Achka llaktakunapi purishpaykichirunakunaka kankunata chikninkakuna. Chayraykuñukapi sinchikuychi. 4Rihushkaykichipi ama apaychichubulsata, kullkita, nima chakikichirayku ashwan shukchurarinata. Ñampipi shuk runata tinkushpaykichikaama shayarinkichichu kwintanaykichipa.

5 Shuk wasipi yaykushpaykichi chay wasipikahushkakunata puntiru rimankichi Yaya Dios kankunatayanapachun wiñaypata kushilla kawsanaykichipa nishpa.6Chasna kushilla kawsanatamunashpankunaka Yaya Dioschay rimashkaykichita paykunarayku paktachinkami.Mana munashpankunaka Yaya Dios paykunaraykumana paktachinkachu. 7 Maykan wasipimi kankunatakayanahun, chay wasillapi kipariychi. Ama puñukriychichu shuk wasipi shuk wasipi. Imatacharikaranahun upyachinahun, chayta mikuychi upyaychi.Shuk tarawak runaka munanmi pagay tukunata.Paykunaka chay mikunawami kankunata paganahun,Yaya Diospa shiminta yachachishkaykichirayku. 8 Shukllaktapi paktashpaykichi shuk runakunapas kankunatakayankakuna. Imatapas kankunata karahushpankunakamikuychilla. 9 Chaypi unkushka kahukkunata ampiychi.Yachachihushpaykichi rimaychi ñami kallarihun YayaDiospa ali kamachinanka kay allpapi nishpa.

10 Shuk llaktapi paktashpaykichi chaypi kawsakrunakuna kankunata mana yaykuchinayashpankunakakanchama llukshishpaykichi rimankichi: 11 YayaDios kankunata kastigankami, paypa shimintamana uyanayashkaykichirayku. Ñukanchita manayaykuchinayashpaykichipas kay rimananchita alitauyaychi ñami kallarihun Yaya Diospa ali kamachinankakay allpapi nishpa. 12 Kankunata rimani, Yaya Dios

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:1368LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:16shuk puncha sinchita kastiganan tiyan chay llaktapikawsak runakunata. Ñawpa Sodoma llaktapi millaypatarurak runakunamanta pasatami Yaya Dioska paykunatakastiganka.

Jesuska mana kasunayak runakunata rimarka(Mt 11.20-24)

13 Jesuska rimashpalla katirka: Ay kankuna Korasínllaktapi kawsak runakuna. Ay kankuna Betsaida llaktapikawsak runakuna. ¡Imashna kastigushi kankunaraykukanka! Kankunawa kashpayni atun yachaywa achka ru-ranakunata rurashpaynipas kankunaka Yaya Diosta manakasunayashkankichichu. Chay Yaya Diospa mana akl-lashkan Tiro llaktapi, Sidón llaktapi kawsakkuna riku-nahuma karka atun yachaywa rurashkaynikunata, YayaDiosta kasunahuma karka. Chay urasllapi paykunakayapa pinkaywa llakirishpankuna wakanahuma karka,millaypa rurahushkankunata sakishpankuna alitana ru-ranankunapa. 14 Yaya Dioska kastiganan punchapi Tiro,Sidón llaktakunapi kawsak runakunamanta kankuna Ko-rasín, Betsaida llaktakunapi kawsak runakunata ashwansinchita kastiganka. 15 Kankuna Kapernaum llaktapikawsak runakuna ¿imaraykuta yuyarinkichi Yaya Diosñukanchita siluma pushanka nishpa? Mana chasnachu.Nina mana wañukmami rinaykichi tiyan, ñukata manakiriwashkaykichirayku.

16 Chaymanta Jesuska kachanan runankunatakutikashka rimarka: Maykanpas kankunatauyashpankunaka ñukatapas uyawanahun. Maykanpasrimahushkaykichita mana uyanayanchu, ñukatapasmana uyanayawanchu. Chasnallatata ñukata manakasunayak runaka kachamuwashka Yaya Diostapas manakasunchu nishpa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:1769LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:21

Chay kanchis chunka ishkay Jesuspa kachashkanrunankuna kutirkakuna

17 Chaymanta chay kanchis chunka ishkay Jesuspakachashkan runankuna achka llaktakunapi yachachishpapurirkakuna. Chaypina yapa kushilla kutishpankuna Je-susta kwintarkakuna:

Yaya Jesús, kan ñukanchita atipachishpaykirimashpanchi supaykunapas ñukanchita kasushpankunarunakunamanta llukshishkakuna.

18 Chasna chay runankuna kwintashpankuna Jesuskarimarka:

Ari, ñuka kankunata atipachishpaynimi supaykunatawinsishkankichi. Chasnashpaykichi rikushkanisupaykunapa atun apunkunata rayushina silumantaurmahushkata. 19 Chay supaykuna machakuya uputintisulimanwa waklichikshina kankunata shunkuykichipiwaklichinayanahun. Ñuka kankunata atipachishkanitukuy supaykunata winsinaykichipa, kankunata manaimanachinankunapa. 20 Yapa achkata kushikunkichisupaykunata runakunamanta llukshichishkaykichirayku.Kankunata rimani, ashwanta kushikuychi shutikichikasilupi killkarishka kashkankunarayku wiñaypa YayaDioswa kawsanaykichipa.

Yaya Diospa Espíritun Jesusta kushichirka(Mt 11.25-27; 13.16-17)

21 Chasna chay runankunata rimashpan Yaya DiospaEspíritun Jesusta sumakta kushichirka. Chaypina YayanDiosta rimarka: Yayayni, yapa alimi kanki. Atunyachaykiwa silupi allpapipas kamachikmi kanki. Kushiku-nimi mana yachakchu kani nishpa yuyarik runakunal-lata yachaykita asirtachishkaykirayku. Chay yachak

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:2270LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:27kanankunata yuyarik runakunata mana asirtachishkan-kichu yachaykita. Ari Yayayni, kan kikin munashkayki-rayku chasna rurashkanki.

22 Yayanta chasna mañashkanwasha runankunata ri-marka: Yayaynimi rimawarka ñukalla tukuyta kamachi-naynipa. Payllami ñukata alita riksiwan. Kankunakamanami alitachu riksiwankichi. Chaymantapas YayaDiospa Wawan kashpayni ñukallami payta alita riksiniimashnami kan. Maykankunallatami ñuka riksichini,paykunallami Yayayni Diosta riksinkakuna.

23 Chaymanta runankunallawana kahushpanrimarka: Kushilla kankakuna kankunashinarurahushkaynita rikukkuna, yachachihushkaynitauyakkunapas. 24 Kankunata rimani, ñawpa Yaya Diospayachayninwa yachachikkuna, achka apu wañukunapasruranaynita yapa rikunayarkakuna, yachachinaynitayapa uyanayarkakuna. Tukuy paykunaka manarikuwashpankunara mana uyawashpankunarawañurkakuna.

Jesuska ali yanapak samaritano runamanta yuyachishpayachachin

(Mt 19.16; 22.35-40; Mk 12.28-34)25 Chaymanta shuk puncha Moisespa killkashkanta

shuk yachachikka Jesusta kayllayashpan tapurka:Yachachik ¿imata rurashpaynita atipaynima Yaya

Dioswa silupi wiñaypa kawsanata?26 Jesuska aynirka:Chay ñawpa Yaya Diospa killkachishkanpi ¿imatata

ruranaykipa riman?27 Chay runaka aynirka:Tukuy shunkuykimanta pacha Yayayki Diosta sumakta

yuyashpa, sumakta munashpa kawsanayki tiyan.Payta yuyahushpaykika alikunata yuyarishpa rurashpa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:2871LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:35kawsanayki tiyan. Chaymantapas runa masikikunatayuyay kan kikitashina nishpa.

28 Chaypina Jesuska aynirka:Alitami ayniwashkanki. Tukuy rimawashkaykita

rurashpaykika Yaya Dioswa silupi wiñaypa kawsakrinkimi.

29Chay yachachikka runamasinta mana yuyahushpan-pas yuyanata munakshina tukushpan Jesustana tapurka:

¿Maykan runataya kan runa masinika paytayuyanaynipa?

30 Chaypina Jesuska yuyayninmanta shuk kwintuwayuyachishpa aynirka:

Shuk runa Jerusalén llaktamanta Jerikó llaktama rirka.Ñampipi rihushpan shuwakuna payta tinkurkakuna.Chaypi tukuy paypa tiyapushkanta kichurkakuna chu-rarishkankunatapas. Kaspiwa waktashpankuna lismay-achishpa wañushkatashina sakimurkakuna.

31 Chay uraslla shuk saserdote shamuhurka chayñampillatata. Rikuhushpan chay makashka runawañuhukta, mana yanapanayashpan karullata pasarka.32 Chaymanta Yaya Diospa wasinpi saserdoteta shukyanapak pasarka chay ñampillatata. Pay ñawpa kawsakLevipa miraymanta karka. Wañushkatashina rikushpankarullata pasarka. 33 Chaymanta Samariamanta runashamurka chay ñampillatata. Chay lismayashkatarikuhushpan yapa llakichirka. 34 Kayllayashpan chayrunata, uchillastu vinuta uchillastu aseitewa chapushpanpitirishkankunata kakurka ampirinanpa. Chaymantallachapawa wankupurka. Atarichishpan sikachirkapay kikinpa burrun awapi. Shuk puñuna wasimapushashpan sirichik rirka kuyrananpa. 35 Kayantimachay Samariamanta runa shuk llaktama rihushpan wasiamuta kullkita pagashpan rimarka: Kuyrapanki kay

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:3672LUKASPAKILLKASHKANKILLKA10:42

unkushka runata. Kay kullki kushkaynimanta ashwantagastashpaykika kutimushpayni kutichishkayki nishpa.

36 Chaypina Jesuska chay yachachikta tapurka:Kunanka yuyariy. Chay kimsa runakunamanta

¿maykanta chay shuwakuna lismayachishkata yuyakruna karka?

37 Chaypina chay runaka aynirka:Chay llakichishpan yanapak runamimakarishka runata

sumakta yuyarka.Chasna aynishpan Jesuska rimarka:Kanpas chay yanapak runashina tukuy runa masikiku-

nata yanapashpa kawsay.Jesuska Martapa Mariapa wasinpi yaykushpan

yachachirka38 Jesús runankunawa ñampita rihushpan shuk

uchillastu llaktapi paktarka. Chaypi shuk warmi Martashutiyu Jesusta kushikushpa wasinpi yaykuchirka.

39 Martapa tiyarka shuk ñañan Maria shutiyu. Mari-aka Jesuspa chakin kuchupi tiyahurka yachachihushkantauyananpa. 40 Chaykama Martaka mikunata yanuhurkaJesusta karananpa. Achkata tarawashpa musparihurka.Chaypina Martaka Jesusta rimarka:

Yachachik ¿manachu llakichiwanki? Ñañaynika sak-ishka tukuyta sapallayni ruranaynipa. Rimay payta yana-pak shamuwananpa.

41 Chasna nishpan Jesuska aynirka:Marta, Marta, musparishpa kahunki chay tukuy imaku-

nata ruranaykipa. 42Tarawanaykimanta ashwan ali kama,yachachihushkaynita yachakunaykipa. Mariaka alitayachakuhun. Mana munanichu yachakuhushkanta saki-nanpa. Kay yachakuhushkantaka nima pi kichunkachu.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:173LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:711

Jesuska yachachin imashnami Yaya Diosta mañashunchi(Mt 6.9-15; 7.7-11)

1 Shuk puncha Jesuska Yayan Diosta mañahurka.Mañanata tukuchishpan shuk runan kayllayashpa ri-marka:

Yaya Jesús, ñukanchitapas yachachiy Yaya Diostamañanata imashnami Bawtisak Juanka runankunatayachachirka.

2 Chasna tapushpan Jesuska rimarka:Mañahushpaykichi kasna ninkichi:

Yaya Dios, kanllami kanki yayanchika.Yanapay tukuy runakuna kanta yapa ali kanaykita

yuyanankunapa.Kay allpata ali kamachinaykita ruray.3Karan puncha ñukanchita kuy mikunanchita.4 Yaya Dios, ñukanchita llakichiy mana alita

rurashkanchikunamanta. Chasnallatatañukanchipas runa masinchikunata llakichinchitukuy ñukanchita mana alita rurashkankuna-manta.

Ama sakiychu supay ñukanchita pantachichishanishpa sinchita kamashpan mana alikunatarurananchipa, ashwan kishpichiy ñukanchitatukuy millaypakunamanta.

5 Jesuska ashwanta asirtachinayashpan shuk yachachi-nata rimarka: Akuychi yuyarishunchi. Shuk mu-nashkayki amigu tiyashpanka chawpi tutapi wasinmatapuk rinkima: Wawkinistu, shuk uchillastu mikunaykitakuway. 6 Kunalla shuk wawki karumanta wasinipi pak-tamushka. Mana tiyawanchu mikunaynika karanaynipa.7 Payka wasin ukumanta rimama: Ama killachiway-chu. Punkuka sumaktami taparishka. Wawaynikunaka

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:874LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:15puñuhunkunami ñukawa. Mana atipanichu nima imatakanta kunata.

8 Kankunata rimani: Yuyashkan amigun kashpantatamana kushpanka ¿manachu atarishpan kuma maykan-tami munahun mana ashwanta killachiy tukunanpa?

9 Chayta yuyachishpa rimani, munashkaykichitatapuychi Yaya Diosta, payka kankunata kunkami. YayaDiosta maskashpaykichika payta tarinkichimi. Paypakamachinanpi yaykunayashpa punkupi kayahukshinakashpaykichi Yaya Dioska kankunata yaykuchinkami.10 Maykanmi tapun, paytaka kunkami. Maykanmimaskan, tarinkami. Maykanmi punkupi kayan,payraykuka paskankami.

11 Shuk wawa yayanta challwata tapushpankayayanka mana kumachu shuk machakuyata mikunanpa.12 Chasnallatata shuk lulunta tapushpanka lulunrantimana kumachu uputintita mikunanpa. 13 Kankunamana alita rurashpa kawsakkuna kashpaykichipaswawaykichita alikunallata kunkichi. Ashwansilupi kawsak Yayanchi Dios suma ali shunkuyutatapushpaykichika kankunata paypa Espirituntami kunka.

Runakuna yanka rimarkakuna Jesuska supaypa yachayn-inwami kahun nishpa

(Mt 12.22-30; Mk 3.20-27)14 Shuk puncha Jesuska shuk runamanta supayta

llukshichihurka. Chay runaka supay paypi kashkan-rayku mana atiparkachu rimanata. Supayka chayrunamanta llukshishpan chay runaka mushumanta ri-markana. Chayta rikushpankuna runakunaka man-charirkakuna. 15 Shukkunaka rimarkakuna: Kayka su-paykunapa apun Beelsebupa yachayninwami supayku-nata llukshichin.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:1675LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:2216 Shukkunaka yapa runakunata riksichinayash-

pankuna Yaya Diospa mana kachashkan kananta Jesustatapurkakuna:

Ñukanchirayku ruray Yaya Diospa yachayninwa shuknima ima uras rikushkanchita nishpa.

17 Jesuska yuyarihushkankunata yachashpan rimarka:Maykan llaktakunapi apukunapura chikninakushpa

wañunakuhushpankunaka chaypi kawsak runakunakallampumi tukurinkakuna. Chasnallatatami shuk wasipikawsakpura chikninakushpa makanakuhushpankunakachasnaka shikwarinahumi. Supayka manawichumachu supay masinkunata shikwarinankunapapaykunapura. 18 Chasnallatata supaykunapa apunpaypa kamachishkankunawa piñanakushpankunapaykuna kikin rurahushkankunata waklichinahuma.Chasnashpankuna ¿imashnataya payka alita kamachima?Kankuna niwankichi Beelsebupa yachayninwamisupaykunata llukshichin nishpa. 19 Chasnakashpanka ¿pita kankunata katikkunataka yanapansupaykunata runakunamanta llukshichinankunapa?¿Paykunapas Beelsebupa yachayninwachu supaykunatarunakunamanta llukshichinahun? Kankunaka alitamiyachankichi Yaya Dios paykunata yanapananta.Chayraykumi paykuna kikin rikuchinahun kankunayankamanta rimawahushkaykichita. 20 Yayayni Diospayachayninwami supaykunata llukshichini. Chayrurashkaynita rikushpaykichi yachankichi Yaya Diospaali kamachinan chawpikichipi ña kallarishkanta.

21 Rikuychi. Shuk sinchi runa sumakta alicharishkakashpanka lansanwa wasinta sumakta kuyran, tukuyimankunata sumakta wakaychan mana shuwanankunapanima imata. 22 Shuk paymanta ashwan sinchiruna shamushpanmi payta winsishpan lansanta

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:2376LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:28

kichunka, maypimi pay sinchikurishka kahurka.Tukuy ima tiyahushkata apashpan paywa paktakahukkunawa chawpinakun. Chasnallatata ñukamikani chay winsik runashina, chayrayku supaykunatallukshichihuni. 23 Kankuna mana kiriwashpaykichikachikniwahunkichimi. Runakunata ñukamantaalita yachachishpa mana yanapawashpaykichikapantachichishpa ñukamanta anchuchinkichi.

24 Jesuska shuk yachachinata yachachihushpan kasnanirka: Shuk supay shuk runamanta llukshishpanka yakuilla allpakunapi purin maskashpa maypimi kawsankanishpa. Mana maypi samananta tarishpanka yuyarinkutishara chay llukshishkayni runamallatata nishpa.25 Kutishpanna chay runata tarikrin shuk wasi sumachusha picharishkatashina. 26 Chayta rikushpan kan-chis paymanta ashwan millaypata rurak supay masinku-nata kayakrin chaypillatata kawsak shamunankunapa.Pushamushpan chay runapina yaykunahun kawsananku-napa. Chaymantana chay runaka ñawpamanta ash-wan millaypakunatana rurashpa kawsan. Kankunakayapa millaypata rurak kashpaykichimi chay achka supayyaykushka runashina kankichi.

Pikunami kushilla kankakuna27 Jesús chay shimikunata rimahushpan shuk warmi

chawpinkunamanta kaparishpa rimarka:¡Kushilla kachun, maykan warmimi kanta wawayashpa

chuchuchishpa wiñachirka!28 Payka aynirka:Ashwan kushilla kankakuna, maykankunami Yaya

Diospa shiminta uyanahun kasunahun.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:2977LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:32

Mana kirinayak runakuna Jesusta tapurkakuna YayaDiospa yachayninwa rurashkanta rikuchinanpa

(Mt 12.38-42; Mk 8.12)29 Achka runakuna paypa kuchunpi tantarishpankuna

Jesuska rimarka: Kankuna kay punchakunapi kawsakrunakuna mana ali yuyayyukunachu kankichi. YayaDiospa yachayninwa ruranaynita rikunayankichi.Chasna tapuwashpaykichipas manami rurashanchu.Kayllatami rikunkichi, imashnami Yaya Dios chayñawpa paypa yachayninwa yachachik Jonás* wañutakacharka yachachinanpa, chasnallatatami ñukatapaskachawashka. 30 Imashnami Jonaska Nínive llaktapikawsakkunata mana alita rurashkankunata rikuchirka,chasnallatatami ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runakay punchakunapi kawsak runakunata millayparurashkankunata rikuchini. 31 Ñawpa shuk atun apuwarmi yapa karu llaktamanta shamurka, atun apuSalomón yapa yachaywa rimahushkanta uyananpa.Ñukaka Salomonmanta ashwan atun yachayyukashpaynipas manami kiriwanayankichichu. ChayraykuYaya Diospa kastiganan puncha chay karu llaktamantaatun apuwarmika atarishpan kankuna kay punchakunapikawsak runakunamanta uchata rurashkankichi nishpaYaya Diospa puntanpi rimanka. 32 Chasnallatata YayaDiospa kastiganan punchapi Ninivepi kawsak runakunakakay punchakunapi kawsak runakunata atarishpa uchatarurashkankichi nishpa rimankakuna. Chay runakunakaJonaspa rimashkanta uyashpankuna kallarirkakuna alitaruranatana. Ñukaka Jonasmanta ashwan atun yachayyukashpaynipas manami kirinayawankichichu.

Jesuska yachachin shuk lamparin punchayachikshina* 11:29 Rikuy kastellano Bibliapi Jonás 3.4-5

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:3378LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:40kawsananchipa

(Mt 5.15; 6.22-23)33 Chaymantapas Jesuska nirka: Nima pi lamparinta

apichishpan pakashpa churamachu kawitu ukupi.Ashwan churanchima awapi lamparín tiyachinapi chaywasipi yaykuhukkunata punchayachinanpa. 34 Ñawikikanrayku punchata rikuchikmi. Ñawiki ali kashpankaalita rikuk punchapi purihushkashina kawsanki. Ñawikimana ali kashpanka amsapi purihushkashina kawsanki.35 Chayrayku alita kuyrariy tukuy kanpi punchatarikuchikshina tukuyta alita riksichik asirtachik kashkakamana waklishpa amsashina tukushka kananpa. 36 Tukuyyuyaykika shunkuykika punchashina ali kashpanka tukuykawsaykika ali kanka, imashnami shuk lamparin sumapuncha rikuchihushkashina.

Jesuska fariseokunata, Moisespa killkashkantayachachikkunatapas piñarka

(Mt 23.1-36; Mk 12.38-40; Lk 20.45-47)37 Chasna rimashkanwasha shuk fariseo Jesusta

kayarka wasinpi mikuk rinanpa. 38 Manaramikuhushpankuna israel runakuna makinkunatamayllaripayanahun. Jesuska makinta mana mayllarishpamikuhushpan chay fariseoka rikurayarka. 39 Jesuska chayfariseopa mana alita yuyarihushkanta yachashpan nirka:

Rikuychi, kankuna fariseokunaka tukuy rurashkay-kichiwa alita rikurishpaykichipas shunkuykichipika mil-laypa yuyayyu kankichi, shukkunapa ima tiyapushkantallullachishpa shuwakuna. Pusilluta kallanata washan-llata mayllak runakunashina kankichi, ukunta susyatasakinkichi. 40 Mana ali yuyayyu runakunami kankichi.¿Manachu yachankichi Yaya Dioska mana aychanchillata

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:4179LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:45rurashkanta? Payka rurashka tukuy yuyayninchita-pas. 41 Chayrayku shunkuykichita yuyaykichita alichash-paykichi charishkaykichimanta nima imayukunata aliyuyaywa kuychi. Chasna rurashpaykichirami shuti alikankichi Yaya Diospa rikushkanpika.

42 Ay fariseokuna, ¡imashna kastigushi kankunaraykukanka! Kulantru, ali kiwa, tukuy mikunayuyukunamantapas chunkamanta shukta Yaya Diostakunkichi. Chasna Yaya Diospa kamachishkanta shukparti paktachishpaykichipas chay ashwan ali kasnanishkan kamachishkankunata mana paktachinkichichu:Alillata rurashpa rimashpa kawsaychi. Runa masikichitayuyashpa yanapaychi. Yaya Diostapas yuyashpakawsaychi nishpa. Chay kamachishkankunatakapaktachinaykichi tiyan chay shukkunawa pakta.

43 Ay fariseokuna, ¡imashna kastigushi kankunaraykukanka! Tantarinanchi wasikunapi munankichitukuymanta suma tiyarinakunapi tiyarinata, runakunakankunata aputashina rikuhushkankunata rikuchishpa.Ñampikunapi plasakunapi purishpaykichi yapamunankichi tukuy runakuna kankunata aputashinasaludanankunapa.

44 Ay fariseokuna, ¡imashna kastigushi kankunaraykukanka! Llullachiysikikunami kankichi. Wañushkaku-nata churashpa kanchamanta mana riksiypa sumaktatapashka uchkushinami kankichi. Mana rikuchinkichichuukupi millaypa kahushkaykichita. Runakunaka awantapurishpa pasanahuma, mana yachanahumachu imamiukupi tiyahun.

45 Chasna nishpan Moisespa killkashkanta shukyachachikka rimarka:

Yachachik, chasna rimashpayki ñukanchitapaspiñahukshinami mana ali kashkanchita rimahunki.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:4680LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:50-5146 Chaypi Jesuska aynirka:Ay Moisespa killkashkanta yachachikkuna,

¡imashna kastigushi kankunaraykupas kanka!Shuk patrón runankunata llasha kargataapachihukshinami kankichi. Yaya Diospa shimintayachachihushpaykichika yuyaykichimanta achkakamachinakunata yachachinkichi Yaya Diospatashinakasunankunapa. Chasna yachachishkaykichiwanitishkashina rurahushpaykichipas nima shukuchillastuta paykunata yanapankichichu. 47 ¡Ay,imashna kastigushi kankunarayku kanka! Ñawpayaya rukuykichi wañukuna Yaya Diospa yachayninwapaypa shiminta yachachikkunata wañuchirkakuna.Kankunaka paykunapa aychanta churashkankunatasumayachinkichi. 48 Chasna rurashkaykichiwarikuchinkichi, ñawpa yaya rukuykichikunaparurashkankuna ali kananta nihukshina kanaykichita.Paykuna Yaya Diospa yachayninwa yachachikkunatawañuchirkakuna. Kankunaka paykunapa aychantachurashkankunata sumayachinkichi.

49 Chayraykumi Yaya Dioska atun yachayyu kashpanrimarka: Kachashami yachayniwa yachachikkunata,chaymantapas apostolnikunata. Shukkunatakachiknishpa wañuchinkakuna, shukkunatakaparisichinkakuna. 50-51 Yaya Dioska mundutarurashkanmanta pacha kunankama runakunaka achkapaypa yachayninwa yachachikkunata chiknishpankunawañuchirkakuna. Abelta ali runa kashpantatawawkinka wañuchirka. Chaymanta pacha runakunakaYaya Diospa yachayninwa achka yachachikkunatawañuchirkakuna. Chaywasha Sakariastana Yaya Diospawasinpi wiwakunata rupachina tuchpashina kuchupikahushpanpas wañuchirkakuna. Kunan kankunapas

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA11:5281LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:1tukuy paykunapa mana alita rurashkankunatayachashpaykichipas chasnalla rurashpa katinkichi.Chayraykumi Yaya Dioska manana chapankachu tukuychaykunamanta kastigananpa. Kankunataka atuntamikastiganka.

52 Ay Moisespa killkashkanta yachachikkuna ¡imashnakastigushi kankunarayku kanka! Mana alita yachachish-paykichi runakunata arkankichi shutipa ali kashkatayachanankunapa. Kankuna kikin mana munashkan-kichichu uyanata, imashnami Yaya Diosta riksinkichi.Chasna kashpaykichi Yaya Diosta riksinayak runakunat-apas pantachinkichi payta mana riksinankunapa.

53 Jesuska chasna rimashpan Moisespa killkashkantayachachikkuna, fariseokunapas yapa piñarishpankunakallarirkakuna achkata tapunata. 54 Chasna tapurkakunaJesús shuk shimita pantachishpa rimananpa, chaymantapayta uchachishpankuna apunkunanawañuchichinanku-napa.

12Jesuska yachachin mana ali kawsahushkanchita alishina

tukushpa mana pakananchipa(Mt 10.26-27)

1 Jesús yachachihushkanpi achka waranka runakunatantarirkakuna. Kichkikta shayarishpankunatankanakushpa paykunapura kahurkakuna.Chasna tantarishpankunapas Jesuska puntirurunankunallata rimarka: Kuyrariychi fariseokunapayuyayninkunamanta. Paykunaka rimanahun YayaDiosta alita kasunankunata. Chasna rimashpankunapasmanami alitachu ruraspa kawsahunkuna. Chasna manaali yuyayyu kashpankuna runakunata yachachinahunpaykunashina llullachikkuna tukunankunapa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:282LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:92 Nima shuk rimashkanchika, rurashkanchika

pakalla kiparinkachu. Tukuy yuyayta shunkunchipipakahushkanchitaka Yaya Dios tukuy runakunatariksichinka. 3 Chasna kashpan pakalla rimashkaykichitatukuy yachankakuna. Wasi ukupi punkutatapashpa alimanta rimashkaykichita wasi awamantakaparishkatashinami tukuy uyankakuna.

Jesuska yachachin chiknik runakunata manamanchananchipa

(Mt 10.28-33; 12.32; 10.19-20)4 Munashkayni wawkinikuna paninikuna, kankunata

rimani, ama manchaychichu aychaykichillatawañuchinata atipak runakunata. Manami ashwantakankunata atipanahunchu ruranata. 5Ñukaka kankunatarimani pitami manchanaykichi tiyan. Kankunatawañuchishkankunawasha nina mana wañukmawichunata atipak Yaya Diosta, payta shuti manchaychi.

6 Yuyariychi pishkukunapi. Mana yapa chaniyu kash-pankuna pichka pishkustukunata ishkay kullkistullawaatipanchi rantinata. Chasna kashpankunapas Yaya Dioskamana kunkarinchu nima shukta paykunamanta. 7 YayaDios kankunatapas alita kuyran. Pishkukunamanta ash-wan pasatami kankunata yuyan. Kankunata yuyashpanalita riksin. Nima shuk uchilla chukcha umaykichipitiyashkaka paymanta kishpinchu. Chayrayku ama man-chaychichu nima pita nima imatapas.

8 Kunan kankunata rimani, maykan runami manapinkashpa ñukamanta riman runa masinkunapa pun-tankunapi ñukami Jesusta katik kani nishpa, paymantakañukaYayaDiospa KachashkanRunapas angelkunapa pun-tanpi Yaya Diosta rimasha kay runata riksinimi nishpa.9 Maykanmi runa masinkunapa puntanpi pinkashpa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:1083LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:16ñukamanta paytamana riksinichunishpankañukapas an-gelkunapa puntanpi kay runata mana riksinichu nishpaYaya Diosta rimasha.

10Maykan runami piñarishpan millaypata riman ñukaYaya Diospa Kachashkan Runamanta, paytaka YayaDioska llakichinkami. Maykan runami Yaya Diospa Espir-itunmanta piñarishpan millaypata riman, chaytaka YayaDioska manami llakichinkachu.

11Chiknik runakuna kankunata apishpa pushankakunatantarina wasikunapa apunkunama, llaktaykichipaapukunamapas. Chasna apiy tukushpaykichipas manayapa yuyarishpa kaychichu ¿imashnashi aynisha?¿imatashi rimasha? nishpa. 12 Chay urasmi YayaDiospa Espiritunka kankunata yuyachinka imashnamirimankichi.

Jesuska shuk yapa achka kullkiyu mitsak runakunamantayuyachishpa yachachin

13 Chaypi chay achka runakunapa chawpinkunamantashuk runa Jesusta rimarka:

Yachachik, kanmi kanki atun yachayyu. Chasna kash-pan wawkinita rimapay chawpinakunanchipa yayayniwañupa charishkanta.

14 Jesuska mana munashpan aynirka:Runa masini, mana shamushkanichu shuk apushina

kankunata yanapanaynipa rimanakushpa kahushkay-kichipi alichanaykichipa, nima yayayki wañupa char-ishkanta chawpinakunaykichipa.

15 Tukuy runakunatana rimarka:Alita yuyariychi. Ama imaykichita mirachinayashpa

kawsaychichu. Runapaka achka iman tiyahushpanpasmana kushillachu kawsama kay mundupi.

16 Chaymanta chaypi kahukkunata yachachinanpa Je-suska kwintarka: Tiyarka shuk runa achka imayu.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:1784LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:24Shuk wata chakrankunapi tarpunkunaka yapa achkatamuyuyarkakuna. 17 Chay runaka yuyarirka ¿imatashiruraynima? Mana tiyawanchu ashwan wasinika pal-lashkaynita wakaychanaynipa. 18 Payka yuyarishpannirka: Ña yachani imashnami rurasha. Kay uchillawakaychana wasinikunata urmachishara ashwan atunwakaychana wasikunata ruranaynipa. Chaypi tukuypallashkaynikunata ashwan ima tiyawashkakunatapaswakaychasha. 19 Chaymanta ñuka kikinta rimasha:Kunanka tiyanmi achka wakaychashkaynikunaka achkawatarayku. Chayrayku samashanllana. Mikushpa up-yashpa kushilla kawsasha. Manana tiyawanchu nimaimamanta yuyarishpa kanaynipa. 20 Chaypi Yaya Dioskapayta rimarka: Kanka yuyay illa runami kanki. Kunan tu-tallami kawsaykita kichushkayki. Wakaychahushkaykika¿piraykushi kanka? nishpa. 21 Chasnami kan, maykanmipay kikinraykulla tukuy imankunata wakaychan. YayaDiospa rikushkanpika nima imayushinami kan.

Yaya Dioska mana kunkarinchu nima shuk wawanta(Mt 6.25-34)

22 Chaymanta Jesuska runankunata rimarka:Kankunata rimani, ama yanka muspariychichu ¿imatashimikushu kawsananchipa, imatashi churarishu? nishpa.23 Kawsananchimi mikunamanta ashwan valik kan.Chasnallatata aychanchimi churarinanchimanta ashwanvalik kan.

24 Yuyariychi pishkukunapi. Paykunaka nima shukmuyuta tarpunahunchu mikunankunapa. Paykunapakanima tampunkunaka tiyanchu pallashkankunata wakay-chanankunapa. Mana nima shuk muyuta tarpush-pankunapas Yaya Diosmi paykunataka kun mikunanku-nata. Pishkukunamanta pasatami Yaya Dioska kankunatayuyan. Payka kankunata tukuy munashkaykichitami

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:2585LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:33kun. 25 Chaymantapas kawsanaykichita yapa yuyarish-paykichipas nima shuk urata atipankichichu mirachi-nata. 26 Nima uchillastuta atipashpaykichi mirachinatakawsaykichita ¿imaraykutayamusparinkichi shuk imaku-naraykuka?

27 Rikuychi chay suma sisakunata, imashnamiwiñanahun. Paykuna nima tarawanahunchu,nima puchkanahunchu llachapankunarayku. Manatarawashpankunapas suma churarishka kanahun. Ñawpaatun apu Salomonpa yapa suma ali churarishkanmantachay sisakunaka ashwan alita rikurinahun. 28Kiwakunakachakirinalla rupachinalla kashpanpas Yaya Dioska sumasisayukunata ruran. Chayta rikushpa ¿imaraykutamana kirinkichichu Yaya Dioska kankunata ashwanalita kuyrananta?

29 Chayrayku ama musparishpa maskaychichu miku-naykichita upyanaykichita. Nima yapa yuyarishpakawsaychichu. 30YayaDiostamanakasuk runakuna tukuychaykunallata yuyarishpa kawsanahun. Kankunaka amapaykunashina kawsaychichu. Ashwan kankunapakatiyanmi alita kuyrak yanapak Yayaykichi Dios. Paymiyachan tukuy ima munahushkaykichitaka. 31 Kankunakatukuy shunkuykichimanta pacha Yaya Dios kankunata ka-machinanta munashpa kawsaychi. Chasna kawsashpay-kichimi tukuy munashkaykichitapas Yaya Dioska kanku-nata kunka. 32Munashkayni obehakunashinami kankichi.Mana achka kashpaykichipas ama manchaychichu nimaimata. Yaya Diosmi kankunata yuyashpan munan paywapakta wiñayparayku ali kamachihushkanpi kawsanay-kichipa.

33 Yaya Dios ñukanchita yuyashpan kankunapas runamasikichita yuyashpa yanapashpa kawsaychi. Kullkikichimana tiyashpanka rantichik riychi charishkaykichita.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:3486LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:40Chay kullkiwa nima imayu runakunata yanapaychi.Chasna rurashpaykichimi silupi apinaykichi sumakunatamirachinkichi. Chaypi charishkaykichika manamawkayankachu, nima tukurinkachu. Chaypikashuwakuna mana yaykunahunchu, kumehenkunapasmana mikunahunchu. 34 Chayrayku alita yuyariychiimatata ashwanta munankichi. Imaykichikunatamirachishpa kawsahushpaykichika chayllatamiyuyarinkichi tukuy shunkuykichimanta pacha. YayaDiospa munashkanta rurashpa kawsahushpaykichikatukuy shunkuykichimanta pacha payllatami yuyankichi.

Suma alicharishka chapanamanta riman35-36 Jesuska runankunata rimashpalla katirka:

Rikuychi, shuk patrón kasaranan fiestamanta wasinmakutimushpan runankunaka kayashkanta uyashpankunautkalla punkuta paskanahun payta yaykuchinankunapa.Chay runankuna alicharishka payta chapanahuma,paktashpan utkalla yaykuchinankunapa. Chasnashinakankunapas alicharishka chapawaychi kutimunaynitalamparín sintichishkawashina. 37 Kushilla kankakunamaykankunatami patronka shamushpan paytachapashpa kahukkunata tarin. Alita uyawaychi.Paykunata tiyachinka, pay kikin alicharishpa paykunatakarananpa. 38 Patronka chawpi tutapi, mana kashpakapakarinapi paktamushpan kushilla kankakunamaykankunatami payka alita chapashpa kahukkunatatarik shamun.

39 Kankuna alita yachankichi, wasi amuka yachash-pan ima urasmi shuwaka shamunka, mana puñushpachuuyashpalla chapamawasinpi mana shuwaka yaykunanpa.40Chasnashina kankunapas tukuy uras alicharishka chap-awaychi. Kankuna nima yuyarihushkaykichipi ñuka YayaDiospa Kachashkan Runaka shamusha.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:4187LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:48Jesuska ishkay kamachina runakunamanta yuyachishpa

yachachin(Mt 24.45-51)

41 Chay uras Pedroka tapurka:Yaya Jesús ¿chay yachachinawa ñukanchillatachu

yachachishkanki? Mana kashpaka ¿tukuyraykuchurimashkanki?

42 Chaypi Jesuska aynirka:Shuk patrón shuk llaktama rinanpa shuk ali yuyayyu

tukuy uras alita rurak runanta kamachirka tukuy runanmasinkunata tarawachinanpa. Chaymanta rimarkamikuna uras paykunata alita karananpa. 43 Chayrunanka kushillami kanka patroynin kutimushpan paypakamachishkanta alita paktachishpa kahushkanpi tarikshamushpanka. 44 Alita uyawaychi. Chasna alita kasukrunanta patroyninka churanka tukuy ima tiyapushkantakuyrak kananpa.

45 Chay kamachishkan runanka millaypa yuyayyukamaka, yuyarima patroynika unayahunra, mana utkashamunkachu nishpa. Chasna yuyarishpan kallarimachay tarawak runakunata, warmikunatapas makashpaparisichinata. Pay kikinlla mikushpa, upyashpamachashpa kawsama. 46 Chasna mana alita rurashpakawsashpan mana nima yuyarihushkanpi patroyninkakunkaymanta paktama. Chasna tarik shamushpan chaykamachishkan runantaka sinchita kastigama, imashnamitukuy mana kasuk runakunaka kastigay tukunahunchasna.

47Shuk runaka yachashpantata patronpamunashkantamana rurashpanka yapatami kastigay tukunka. 48Maykanrunachari mana alita yachashpan mana alita rurashka,chayka mana yapatachu kastigay tukunka. Achkayachayta kuy tukushkataka, achkatami Yaya Dioska

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:4988LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:53tapunka ¿yachashkaykita rurashpa kawsashkankichu?nishpa. Chasnallatata achkata kuyrananpa kuytukushkataka, paytaka Yaya Dioska tapunka ¿alitarurashkankichu maykantami kamachishkani? nishpa.

Jesusta katihushpanchimi payta mana munakkunakañukanchita chikninahun

(Mt 10.34-36)49 Jesuska yachachishpalla katirka: Ñukaka shamushka-

nimi ninawa rupachihukshina tukuy mana ali kashkatakulluchinaynipa. Yapa munaynima chay ninaka ña sin-tishpa rupachishpa kahushkatashina rikunata. 50 Chasnakashpanpas yapa parisishpa wañunaynira tiyan. Chaytapaktachinaynikama yapa manchayta llakiyta parisihuni.

51 Ama yuyariychichu ñuka kay allpamashamushkaynirayku runakuna kushilla shukyuyayllawana kawsanankunata. Kankunata rimani,shamushkaynirayku runakuna manana shuk yuyayllawakawsankakunachu. 52 Kunanmanta pacha shukwasipi kawsak ayllupura ñukaranti manana shukyuyayllawa kushilla kawsankakunachu. Pichkamantakimsa ishkayta chikninkakuna manana shukyuyayllawa kawsashpankuna. Mana kashpaka ishkaykimsata chikninkakuna manana shuk yuyayllawakawsashpankuna. 53 Shuk mana kiriwak yaya kiriwakwawanta chikninka. Mana kiriwak wawa kiriwak yayantachikninka. Shuk mana kiriwak mama kiriwak wawantachikninka. Mana kiriwak wawa kiriwak mamantachikninka. Shuk mana kiriwak swegra kiriwak nuerantachikninka. Mana kiriwak nuera kiriwak swegrantachikninka.

Jesuska yachachin imashnami shamunan punchakunapikawsashunchi

(Mt 16.1-4; Mk 8.11-13; Mt 5.25-26)

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA12:5489LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:154 Chaymanta Jesuska tukuy chaypi kahukkunata ri-

marka: Inti yaykuhushpan wayra shamuhushpan punchaamsayashpan chay uras ninkichi tamyankami nishpa.Chasnami kan. 55 Chasnallatatami uraymanta sin-chita wayraka shamuhushpanka rimankichi rupa kankanishpa. Chasnami kan. 56 Mana ali yuyayyu runakuna,yachakshina tukunkichi nima imata yachashpaykichi-tata. Siluta allpata rikushpaykichi yachankichi punchakachasna tukuhukta. Rurahushkaynikunataka rikushpay-kichi ¿imaraykuta mana asirtanayankichichu imatami ni-nayan, imashna punchakunapimi kawsahunkichi nishpa?

57 ¿Imaraykuta mana munankichichu yuyarinatakankuna kikin, maykanmi ali, maykanmi manaalichu ruranaykichipa? 58 Karan kankuna manakasushkankichichu Yaya Diospa kamachishkanta.Chayrayku tukuy kankuna Yaya Dioswa alichanaykichitiyan. Yuyariychi. Shuk runata liwihushpayki paytamana pagashkaykirayku kanta apuma pushama. Ñampipirihushpaykichi alichay chay kanta pushahukwa. Manapaywa alichashpaykika apupi kanta kastigachinka. Chayapuka runankunatami kunka paykuna kanta karselpichuranankunapa. 59Kanta rimani, chaymantaka manamillukshinkichu, tukuy liwishkaykita paganaykikama.[Chay rimashkanwami Jesuska yachachinayarka: ManaraYaya Diospa atun kastiganan puncha paktarihushpanrauchata rurananchimanta anchurishpanchi Yaya Diostanatapunanchipa ñukanchita llakichinanpa.]

13Jesuska yachachin millaypata rurashkanchimanta alitana

rurananchipa1 Chay urasllatata shuk runakuna Jesusta kayllaya-

mushpankuna rimarkakuna:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:290LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:8Galileamanta shuk runakuna wiwakunata wañuchi-

hushpankuna Yaya Diosrayku rupachinankunapa, ro-mano apu Pilatoka paykunata wañuchichirka. Chasnawañuchiy tukushpankuna yawarninkunaka wiwakunapayawarwa chapurirka.

2 Jesuska paykunata aynirka:Kankunaka yuyarinkichichari, chay Galileamanta

runakunaka chasna kastigarishpa wañushkankunatatukuy Galileapi kawsak runakunamanta ashwanmillaypata rurak kashkankunarayku. 3 Manachasnachu. Kankunata rimani, millaypata yuyarishparurashpa kawsahushkaykichita mana sakishpaykichikakankunapas chasnallatatami kastigarishpa wañunkichi.

4 Chaymantapas Jerusalén llaktapi Siloé yaku mayanpirurarishka torreka urmashpan chunka pusak runakunatanitirka. Chasna wañushpankuna yuyarinkichicharitukuy Jerusalenpi kawsak runakunamanta ashwanmillaypata rurak kashkankunata. 5 Mana chasnachu.Kankunata rimani, millaypata yuyarishpa rurashpakawsahushkaykichita mana sakishpaykichikakankunapas chasnallatatami kastigarishpa wañunkichi.

6 Chasna nishpan shuk yachachinawa yachachishpallakatirka: Shuk runa igu muyuta chakranpi tarpurka.Chasna tarpushpan sakirka wiñananpa. Unaymantarikunanpa rirka tarpushkaynika muyuyashkacharinishpa. Chasna rishpan mana tarirkachu nima shukmuyuta. 7 Chasna rikushpan chakranta kuyraktarimarka: Kunanwa kimsaynin wata shamuhuni kayiguta rikunapa. Tukuy uras mana muyuyashkatachutarishkani. Kuchuy. ¿Imaraykuta valin chasna tarpumana muyuyakka? Yankamanta kaspi masinkunatayakuta kichuhun. 8 Chasna nishpan chay tarpu kuyrakkaaynirka: Patroyni, kay watallata sakipay. Ñukaka

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:991LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:15sapinpi allpata pulbushpayni atallpa ismakunawachapushpa churashara. 9 Chaywachari muyuyanka.Mana muyuyashpanka kuchushami wichunaynipa. Arinishpan patronka sakirka.

Chasnashinami Yaya Dioska mana shuk ratulla kasti-ganchu. Ñukanchita yapa yuyashpan yanapan. Chasnayanapashpanpas payta mana kasushpanchika shutipamikastigay tukushunchi.

Jesuska samana puncha shuk warmi kumu washata am-pirka

10 Shuk samana puncha Jesuska shuk tantarina wasipiyachachihurka. 11 Chaypi tiyarka shuk warmi, maykanmichunka pusakwatata unkushka karka, supay yaykushkan-rayku. Chay warmipa washanka kumu karka, mana ati-parkachu nima ima uras kuskayanata. 12 Payta rikushpanJesuska kayarka. Payta kayllayashpan rimarka:

Pani, ñami unkushka kahushkaykimanta ampirishkakahunki.

13 Chaymanta chay warmita makinwa llankarka.Llankashkanllawa chay warmipa washanka kuskatukurka. Chaypina chay warmika Yaya Diostaatunyachishpa kushichirka.

14 Chayta rikushpan tantarina wasipi kamachikkapiñarirka Jesús samana punchapi ampishkanrayku.Chaypina tukuy chaypi kahukkunata rimarka:

¿Manachu sokta puncha tarawanapa kan? Chaypunchakunapi shamuychi kankunata ampinanpa. Amashamuychichu samana punchapika.

15 Chaypina Jesuska rimarka:Kankunaka mana ali yuyayyukunachu kankichi.

Kankunapa burruykichi wakraykichi watarishkata¿manachu paskankichima yakuta upyachinaykichipa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:1692LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:21samana punchapika? 16 ¿Manachu Yaya Dioskay warmita ashwanta llakichin? Kay warmikaAbrahampa miraymantami, Yaya Diospa akllashkanrunakunamanta. Supay payta unkuchishpan chunkapusak wata watarishkashina karka. ¿Manachu alipay watarishkashina kashkanmanta samana punchapikishpichinaynipa?

17 Chasna rimashpan Jesuspa kuntrankunakapinkarishka kiparirkakuna. Ashwan tukuy runakunaJesuspa achka suma rurashkankunata rikushpankunakushikurkakuna.

Jesuska yachachin imashnami Yaya Diospa ali kamachi-nanka

(Mt 13.31-33; Mk 4.30-32)18 Chaymanta Jesuska rimarka: Yaya Diospa ali ka-

machinanka kay allpapi ¿imawashi parihu kama? ¿Imayachachinawashi kankunata asirtachinima? 19Yuyariychimostasa muyuta. Shuk runa chakranpi tarpushpanuchillastu kashpanpas wiñan chillka kaspishina tuku-nankama. Chasna atun tukushpan pishkukuna ramanku-napi tiyarinahun, wasinstukunata ruranahun.

20 Chaymanta Jesuska rimarka: Yaya Diospa ali ka-machinanka kay allpapi ¿ima yachachinawashi kanku-nata asirtachinima? 21 Levadurata yuyariychi. Shukwarmi panta rurahushpan kimsamati harinapi uchillastulevadurata yakuwa chapurishkata churan. Chaywa cha-pushpan tukuy harinaka panrayku alita punkin.

Jesuska yachachin pimi Yaya Diospa kawsananpi yaykunkanishpa

(Mt 7.13-14, 21-23)

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:2293LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:2922 Jesuska Jerusalenma rihushpan yachachirka atun

llaktakunapi, uchilla llaktakunapipas, maytami pasarka.23 Chaypi shuk runa payta tapurka:

Yachachik ¿shutipachu masnalla kishpinkakuna YayaDiospa kastigananmanta silupi yaykunankunapa?

Chaypi Jesuska aynirka:24 Manami chasnalla yaykuypachu Yaya Diospa

kawsananpika, kichki punkuta yaykuhukshinallayaykunkichi. Chayrayku tukuy atipashkaykichitaruraychi yaykunaykichipa. Kankunata rimani, achkamiyaykunayankakuna chay Yaya Diospa kawsananpi.Chasna kashpanpas manami atipankakunachu. 25 YayaDios shuk wasi amushina kashpan shuk puncha kasnamikanka: Amun atarishpan wasin punkuta tapanka.Kanchapi kahushpaykichika rimankichi: Amigu, paskaypunkuykita ñukanchipas yaykunanchipa. Wasi amukaukumanta ayninka: Mana riksinichu kankunata,pikunachari kankichi nishpa. 26 Chaypi kankunakarimankichi: Mikupayarkanchi, upyapayarkanchikanwa pakta. Kanmi yachachipayarkanki puntanchipi.27 Chaypina payka ayninka: Ñami rimashkani kankunata,mana riksinichu pikunachari kankichi. Tukuy kankunamana ali rurakkuna anchuriychi ñukamanta.

28 Chasna wichurishka kahushpaykichi sinchita pari-sishpa wakankichi, piñaywa kiruykichikunata kanirin-kichi. Yaya Diospa ali kamachinan mushu mundupiyaya rukunchi wañukuna Abrahamta, Isaakta, Jakobta,tukuy ñawpa Yaya Diospa yachayninwa yachachikku-natapas chaypi kahukkunata rikunkichi. Kankunakawichurishka kahushkaykichita yachankichi. 29 Inti lluk-shinamanta, inti yaykunamanta, anakmanta, uraymantarunakuna tantarinkakuna Yaya Diospa ali kamachi-nan mushu mundupi paywa pakta kushilla mikunanku-

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:3094LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:34napa. 30 Chasna kashpan maykankunami kay all-papi kawsahushkanchipi runa masinkunapa rikushkanpitukuymanta ashwan mana valikchu kanahun, paykuna-mantami shukkuna Yaya Diospa rikushkanpi tukuymantaashwan valichirishka kankakuna. Maykankunami kay all-papi kawsahushkanchipi runa masinkunapa rikushkanpitukuymanta ashwan valichirishka kanahun, paykuna-mantami shukkuna Yaya Diospa rikushkanpi tukuymantaashwan mana valikchu kankakuna.

Jesuska Jerusalenpi kawsak runakunamanta llakirishpanwakarka

(Mt 23.37-39)31 Chay uras shuk fariseokuna Jesusta kayllayash-

pankuna rimarkakuna:Apu Herodeska kanta wañuchichinatami munan.

Chayrayku utkalla kaymanta llukshishpayki riy.32 Chaypi Jesuska aynirka:Rimak riychi chay mana ali yuyarikta, ñuka tukuy Yaya

Diospa kamachiwashkanta ruranaynikamami kawsasha.Runakunamantami supaykunata llukshichinaynira tiyan,unkushkakunatapas ampinaynira tiyan. 33Kunanpuncha,kayapas, ashwan shuk punchakunapas Yayayni Diospa ka-machiwashkanta rurashpa purisharami. Mana kaypichuwañuchiwankakuna. Ñawpamanta pacha Yaya Diospayachayninwa yachachikkunataka wañuchipayarkakunaJerusalén llaktapi. Chayraykumi ñukapas wañuchiy tuku-nayni tiyan Jerusalenpillatata.

34 Ay Jerusalenpi kawsak runakuna, yapa llakinikankunarayku. Ñawpamanta pacha Yaya Diospayachayninwa paypa shiminta yachachikkunatawañuchipayankichi. Chaymanta Yaya Dios kankunamakachashkan runakunatapas tukuy uras rumikunawatuksishpa wañuchipayankichi. Ñukaka achka

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA13:3595LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:5kuti kankunata wañuymanta arkanayashkani,imashnami shuk atallpa wawankunata rikran ukupitantachishpan arkan wañuymanta. Chasna kankunataarkanayashpaynipas mana munashkankichichu.35 Rikuychi, kunan kankunata sakishpayni llaktaykichipichunlla kiparinka. Kankunata rimani, manamirikuwankichinachu alicharishka kanaykichipunchakama. Chay urasmi rimawankichi: Yaya Diospayanapashkan ali runami kanki. Yaya Diospamunashkantaruranaykipa kachashkan kashpaykimi shamuhunkinishpa.

14Jesuska samana puncha shuk runa punkirishkata ampirka

1Shuk samana punchapi Jesuska rirkamikunanpa shukfariseo apupa wasinma. Chaypi shuk fariseokunaka Je-susta shuk kamachishkata mana kasunanta tarinayash-pankuna payta pakallamanta ñawinkunata sipuyachishparikurayarkakuna. 2 Chaypi Jesuspa puntanpi shukpunkirishka runa kahurka. 3 Payta rikushpan JesuskaMoisespa killkashkanta yachachikkunata, fariseokunata-pas tapurka:

¿Imashnata yachachin Moisespa killkashkanka?¿Samana punchapika unkushkakunata atipanchimachuampinata manachu?

4 Chay runakunaka chunlla uyarkakuna. Mana aynish-pankuna Jesuska chay unkushka runata llankashpan am-pirka. Chaymanta rimarka wasinma kutinanpa. 5 Chaypikahukkunatana rimarka:

Kankunapa wawaykichi, wakraykichi uchkupi urmash-panka ¿manachu llukshichinkichima samana punchakashpantata?

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:696LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:126 Chasna tapushkanta uyashpankuna nima imata ati-

parkakunachu ayninata.Jesuska yachachin shukmanta mana pasa tukunata mu-

nananchipa7 Chay fariseopa wasinpi mikunapa yaykushpankuna

kayarishkakunaka ashwan ali tiyarinakunataakllarkakuna tiyarinankunapa. Chayta rikushpan Jesuskapaykunata shuk yachachinawa kasna yachachirka:8 Shuk runa kanta kasarana fiestama kayashpankaama tiyarik riychu tukuymanta ashwan ali tiyarinapi.Chaypi tiyarishpaykika kanpa washayki shuk ashwanmunashkan runa shamuma. 9 Chasna kashpan chaykayak amuka kantaka rimama: Kay tiyarinamantaanchuriy, kay runa tiyarinanpa. Chasna nishpankapinkarishpayki washama tiyarik rinkima. 10 Ashwanali kama, kanta kayashpankuna kan washamatiyarinaykipa. Chasna rurashpayki kanta kayakamuka shamushpanka rimama: Amiguyni, ashwan alitiyarinapi tiyarik shamuy nishpa. Chaypi shuti tukuykanwa tiyahukkunaka yachankakuna munashkan runakanaykita. 11 Kankuna kikinmanta yuyarinkichimatukuy runa masinikunamanta ashwan yachakmi kaninishpa. Chasna atun tukunayashpaykichika Yaya Diosmikankunata mana alichu nishpa pinkachinka. Kankunaruna masikichikunamanta mana atun tukunayashpapaykunata yuyashpa yanapashpaykichika Yaya Diosmisumakta kankunata atunyachinka.

12 Chaymanta Jesuska payta kayak runata rimarka:Shuk atun mikunarayku kayashpaykika ama kayankichumunashkayki runakunallata, nima aylluykikunallata,nima kuchuykipi kullkiyu kawsakkunallata. Chasnakayashpaykika paykunapas chasnallatatami kantapas

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:1397LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:20kushichishpa kayankakuna. Chasna rurashkaykimantakay allpapi ña pagarishkashina tukunki. Nima imakiparinchu Yaya Dios kanta kushichinanpaka. 13 Ashwanali kama mikunarayku kayanaykipa nima imayukunata,makin pitirishkakunatapas, tulawa purikkunatapas,wiskukunatapas. 14 Paykuna kanta mana atipanahunchunima imata kutichinata. YayaDiosllami chayta kutichinkatukuy kirishpa wañushkakuna kawsarinan punchapi.Chasna kashpan kushillami kanki.

Jesuska shuk kasaranapi mikunankunapa kayashkakuna-manta yuyachishpa yachachin

(Mt 22.1-10)15 Chay Jesuspa yachachishkanta uyashpan chay

mesapimikuhuk runakunamanta shukka Jesusta rimarka:Kushillami kankamaykanmi kayashka kan Yaya Diospa

ali kamachinan mushu mundupi kushikuna tantarinapimikunanpa.

16 Chayta uyashpan Jesuska shuk yachachinawaaynirka:

Shuk runaka shuk atun mikunata rurarka. Runanku-nata kacharka achka runakunata kayananpa, wasinpimikuk shamunankunapa. 17 Ña mikuna uras paktarish-pan shuk runanta kacharka chay kayarishka runakunatarimak rinanpa: Shamuychi. Ñami tukuy alicharishkakahun. 18 Chasna kayashpan tukuy aynirkakuna: Man-ami atipanchichu rinata. Shuk nirka: Kunallami shukchakrata rantishkani. Chayta rikuk rinayni tiyan. Pa-troykita rimakriy llakichiwananpa nishpa. 19 Shukkanirka: Kunallami chunka wakrata rantishkani. Rikukrinayni tiyan alikunachu manachu. Patroykita rimakriyllakichiwananpa nishpa. 20 Kuti shukpas nirka: Ku-nallami kasarashkani. Chayraykumi mana atipanichu

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:2198LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:29llukshinata. 21 Ni maykan kayashkankuna kasush-panna chay runanka kutirka. Tukuyta patronta rimakrirka, imashnami payta rimashkakuna. Patroyninkachayta uyashpan piñarishpan rimarka: Kunanka utkallakayakriy llaktapa ñampikunapi tiyahukkunata, tukuynima imayu runakunata, mana purinata atipakkunata-pas, waklishka aychayu runakunatapas, wiskukunatapasnishpa. 22 Patroyninta kasushpan chay runanka kayakrirka shuk runakunatana. Kutimushpan patronta nirka:Ñami kanpa kamachishkaykita paktachishkani. Chasnakashpanpas tiyanrami chusha tiyarinakunaka. 23 Chaypipatronka kuti rimarka: Shuk ñampikunamana riy. Chaypikahukkunata rimay mana pinkashpa shamunankunapa,wasinika untakta kananpa nishpa. 24 Kankunata rimani:Chay kayay tukushkamana shamushka runakunakaman-amimikunkakunachu chay alichashkayni sumamikunatañukawa pakta.

Tukuymanta ashwan alita Jesusta yuyananchi tiyan(Mt 10.37-38)

25 Chay fariseopa wasinpi mikushkanwasha Jesús lluk-shishpan achka runakuna payta katirkakuna. ChaypiJesuska tikrarishpan paykunata rimarka:

26 Katinayawahushpaykichika ñukata yuyawanaykichitiyan tukuy aylluykichikunamanta pasata. Chaymanta-pas kankuna kikin munanaykichita sakinaykichi tiyanñukapa munanaynitana ruranaykichipa. 27 Ñukata kati-wahushkaykichirayku runakunapa parisichishkankunataawantanaykichi tiyan. Maykanmi mana parisinayanchuñukashina, chayka manami runaynichu kanka.

28 Shuk wasita rurakmanta yuyariychi. Shuk runa atunwasita ruranayashpanka alita yuyarin imakunatami chaywasirayku munan nishpa. 29 Mana alita yuyarishpanka

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:3099LUKASPAKILLKASHKANKILLKA14:34-35chayra wasita kallarihushkanllapi mana tukuchinata ati-pashpan sakinan tiyan. Chasna kashpan tukuy paytarikuk runakunaka asichishpa rimankakuna:

30 Rikuychi chay runata. Pay kikinta llullachirishpakallarishka wasinata. Kunanka mana atipanchu tukuchi-nata.

31 Chasnallatata shuk atun apumanta yuyariychi. Shukallpapi kamachik atun apuwa munahumaka wañunaku-nata. Manara llukshishpanra alita yuyarima, chayapuka ishkay chunka waranka suntalunwa shamuhush-panka chunka waranka suntaluyniwa atipaynimachupayta winsinata manachu nishpa. 32 Mana atipash-pan chay apuka kuntran chayra karupi shamuhushpanpayma kachama shuk suntalunta tapunanpa,manawañu-nakushpa alichanankunapa.

33 Chasnashina kankunapas alita yuyarinaykichi tiyankatiwankichichu manachu nishpa. Mana tukuy imay-kichita sakishpa katiwashpaykichika manami atipan-kichichu runaynikuna kanata.

34-35 Yuyariychi kachimantapas. Kachika ali kan.Chamu tukushpanka manana valinchu nima imarayku.Wichunchima. Chasnashinami kankunapas Yaya Diospashiminta mana kasushpaykichika chamu kachishina kan-kichi, mana valinkichichu runa masikichita yanapanay-kichipa. Yaya Diospa shiminta kasushpaykichika alikachishinami kankichi yanapanaykichipa tukuy runaku-nata. Kay yachachihushkaynita alita uyashpa yachakuy-chi.

15Jesuska obeha chinkarishkata yuyachishpa yachachin(Mt 18.10-14)

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:1100LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:91 Jesús yachachihushpan achka runakuna payta kayl-

layarkakuna uyanankunapa. Shuk runakuna karkakunaromano tukuymanta atun apurayku impuestuta ko-brakkuna, shuk mana alita rurakkunapas. 2 Chaytarikushpankuna fariseokunaka, Moisespa killkashkantayachachikkunapas washanchashpa rimarkakuna:

Kay runaka uchasapakunata yuyashpan paykunawapakta mikun. Chasnaka mana alichu.

3 Chaypi Jesuska paykunata shuk yachachinawa kasnayachachirka:

4 Kankunamanta shukpa tiyama shuk pachak obeha.Shuk chinkarimaka ¿manachu chay iskun chunka iskuntapastupi sakishpan maskak rinma chay shuk chinkar-ishkata tarinankama? 5 Tarishpan ¿manachu sumaktakushikushpan apishpanmarkama? 6Chaymantawasinmapaktashpan riksishkankunata, kuchunpi kawsakkunata-pas tantachishpan rimama: Kushikuychi ñukawa. Ñamitarishkani chinkarishka obehaynita nishpa.

7 Kankunata rimanimi: Shuk chinkarishkata tar-ishpaykichika atunta kushikunkichi. Chasnallatatamisilupi kawsakkuna kushikunkakuna, shuk rua mana alitarurashkankunata sakishpan Yaya Diostana kasunanpa.Iskun chunka iskun runakuna alita rurak runa kani yankanishpa kawsakkunamanta mana yapa kushikunkaku-nachu.

Jesuska shuk warmi kullkita chinkachishkantayuyachishpa yachachin

8 Shuk warmipa chunka kullkikuna tiyamaka. Chaychunka kullkikunamanta shuk chinkaripumaka ¿man-achu lamparinta sintichishpan maskama kawitu ukupisumakta pichashpan tarinankama? 9 Chasna tarimaka,

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:10101LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:18amigunkunata paypa kuchunpi kawsakkunata kayash-pan rimama: Chay kullki chinkaripashkata ñami tar-ishkani. Chayrayku tukuy kankuna ñukawa paktasumakta kushikuychi.

10 Kankunata rimani: Chasnashinami Yaya Diospaangelkunaka kushikunkakuna, shuk runa mana alitarurashkankunata sakishpan Yaya Diostana kasunanpa.

Jesuska shuk yaya musu wawanta llakichishkanta yuy-achishpa yachachin

11 Jesuska shuk yachachinawa yachachishpalla katirka:Shuk kullkiyu runa ishkay wawayu karka. 12 Washaniruwawanka yayanta rimarka: Yayayni, shuk puncha tukuykanpa tiyashkanmanta chawpichishpa ñukatawawkinita-pas kunaykita kunalla kuway. Chasna rimashpan yayankatukuy ima charishkanta chawpita kurka karan shukwawanta. 13Manana yapa unaymantachu chaywashaniruwawanka tukuy ima tiyashkanta rantichishpan kullkitatantachishpan rirka shuk karu chikan runakunapa all-pama. Chaypimana ali ruranakunata rurashpan kullkintallampu tukuchirka. 14 Llampu tukuchishpan chay llak-takunapi kawsak runakunarayku sinchi yarkay paktarka.Chaypi paypas yapa yarkaywa karka. 15 Chasna kashpanshuk chaypi kawsak runama tapuk rirka payta tarawachi-nanpa. Chay runaka payta kacharka kuchinkunatakuyrananpa. 16 Yapa yarkaywa kashpan kuchi mikunatamikunayarka. Chasna munashpanpas nima chayta paytakaranayarkakunachu. 17 Chaypi yuyarirka: Yayayniparunankunapaka achka mikuna tiyan. Ñukaka kaypiyarkaywa wañuhuni. 18 Kunalla yayaynima kutishara.Paktashpayni rimak risha: Yayayni, kanmanta anchurish-payni manami alitachu rurashkani. Chaymantapas man-ami Yaya Diospamunashkantachu rurashpa kawsashkani.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:19102LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:2919 Chayrayku amana yuyawaynachu wawaykitashina.Shuk runaykitashina tarawachiway nishpa.

20 Chasna yuyarishpan chay musuka yayanma kutirka.Ña paktahushpan yayanka karullapi rikushpan riksirka.Sumakta llakichirka, kallpashpa tinkuk rirka. Wawantaukllarishpan mucharka. 21 Chaypi wawanka rimarka:Yayayni, kanta mana alitachu rurashkani. Chayman-tapas manami Yaya Diospa munashkantachu rurashpakawsashkani. Amana yuyawaynachu wawaykitashinanishpa. 22 Yayanka paypa rimahushkanta mana kasush-pan runankunata rimarka: Utkalla suma churarinataapak riychi payta churachinaykichipa. Chasnallatatamakinpi anilluta churachiychi, chakinpipas sapatuta chu-rachiychi. 23 Chaymanta apak riychi wira wakra wawatawañuchinaykichipa, mikuhushpa tukuymanta sumaktakushikunanchipa. 24 Kay wawaynika wañushka kashkan-mantashina kawsarimushka, unay chinkarishkanmantakunanña rikurik shamushka. Chasna sumakta kushikush-pan atun fiestata rurarkakuna.

25 Chay fiestata rurahushpankuna puntiru wawankachakranpi kahurka. Wasima kutimushpan uyarkabombota, kenata, tukuy kushilla kahukkunata. 26 Chaypishuk runanta kayashpan tapurka: ¿Ima fiestatarurahunkuna? 27 Chay runanka aynirka: Wawkikimikutimushka. Ali paktamushkanrayku yayaykika atunmikunata rurashka, wira wakra wawata wañuchichishkakarananpa. 28 Chasna uyashpan chay wawkinka yapapiñarirka. Mana yaykunayarkachu wasipi. Paktashkantayachashpan yayanka wasimanta llukshirka paytakayananpa. 29 Chaypi chay ruku wawanka aynirka:Yayayni, maytukuy watakunata kanta yanapashkani.Kamachishkaykita nima ima uras killashkanichu.Chasna rurashpaynitata nima ima uras kuwashkankichu

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA15:30103LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:4nima shuk obehastuta kushikushpa amiguynikunawamikunaynipa. 30 Kunanka chay shuk kanpa wawaykikamana ali warmikunawa kawsashpan kullkikitallampu tukuchishpan paktamushka. Payraykukawira wakra wawata wañuchishkanki. 31 Chasnanishpan yayanka rimarka: Wawaynistu, kanka tukuyurasmi ñukawa kahunki. Tukuy tiyawahushkakakanpapas kan. 32 Chay wawkikika wañushkashinakashkanmantami paktamushka. Chinkarishkakashkanmanta paktamushka. Chasna kashpan ¿manachuyapa kushikushpa kay fiestata ruranchima?

16Jesuska shuk yuyaysapa kamachina runamanta yuy-

achishpa yachachin1 Kutikashka Jesuska runankunata yachachishpan ri-

marka: Shuk kullkiyu runapa tiyarka shuk runan,maykanmi payrayku tukuyta rurapayan. Shuk punchashuk runakunaka chay runanmanta payta rimarkakuna:Chay kamachinanpa churashkayki runaykika kullkikitamiyanka gastahun mana valikkunallapi nishpa. 2Chaypi pa-tronka chay runanta kayarka. Kayashpan rimarka: Kan-manta uyashkani llullachiwahushkaykita. Manana mu-naninachu ñukarayku tukuyta rurak kanaykipa. Kunankarikuchiway tukuy rurashkaykimanta killkashkaykita.

3 Chaypi chay runanka yuyarirka: ¿Imashnata rurashakunanka? Patroynika llukshichiwahunmanana payraykutukuyta rurak kanaynipa. Mana ursayuchu kani sin-chita tarawashpa kawsanaynipa. Pinkaypami kankakullkita tapushpa purihushpaynika. 4 Kunan ñamiyuyarishkani imashnami rurasha runakuna yaykuchi-wanankunapa wasinkunapi.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:5104LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:115 Chasna yuyarishpan patroyninta liwikkunata shuk-

llankama shukllankama kayarka. Puntiruta tapurka:¿Maytukuytata liwinki patroynita? 6 Chay runakaaynirka: Liwinimi shuk pachak bidón aseiteta. Chaypinachay patronpa runanka rimarka: Ñuka yanapashkayki.Apiy chay liwiyki killkata. Utka tiyarishpayki killkaypichka chunka tupullata. Ñukapas chasnallatata killkashachay patroynipa liwichinan killkapi parihu kanankunapa.7 Chasnallatata shuktapas tapurka: Kanka, ¿maytukuy-tata liwinki? Payka aynirka: Shuk pachak kostal arustamiliwini. Chaypi chay patronpa runanka rimarka: Apiy chayliwiyki killkata, pusak chunka tupullatana killkay. Ñuka-pas chasnallatata killkasha chay patroynipa liwichinankillkapi parihu kanankunapa.

8 Patronka chay runan rurahushkanta yachashpan ri-marka: Chay llullachik runaynika yuyaysapami, alitayuyarishpa rurak runa.

Jesuska chay yachachinata tukuchishpan runankunatarimarka:

Mana alita rurak runakuna Yaya Diosta kasukkuna-manta ashwan alita yuyarinahun, imatami ruranankunatiyan runa masinkunawa alita kawsanankunapa. Manachasna kachun. 9 Kankunata rimani: Kay allpapi achkarunakunata mana alita rurachik kullkiwa imakunawa-pas kankunaka runa masikichikunata yanapaychi kanku-nata yuyanankunapa. Chasna rurashpa kawsashpay-kichika imaykichi manana yanapak kashpan kay allpapikawsanaykichi tukurinan uras yaykuchiy tukunkichimiwiñayparayku Yaya Dioswa kawsanaykichipa.

10Maykanmi uchillastuwa alita ruran, chasnallatatamiachkawapas alita ruranka. Maykanmi uchillastuwa manaalita ruranchu, chasnallatatami achkawapas mana ali-tachu ruranka. 11 Kay mundumanta imakunawa mana

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:12105LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:17alita rurashpaykichika ¿imashnataya Yaya Diospa ku-nayashkanta kuy tukunkichima? 12 Chaymanta runamasikichi kankunapi sakishkanwa paypa munashkan-tashina mana rurashpaykichika ¿Yaya Dioska kankunatakunayashkanta kumachu? Manami kumachu.

13 Nima maykan kamachishkan runa atipamachuishkay patroyninrayku chay ratulla tarawanata.Shukllata kasunan tiyan. Shuk patroynintakasushpanka shuktaka mana kasunkanachu.Chasnashinami kankunapas imaykichillata yuyarishpakawsashpaykichika manana atipankichinachu YayaDiosta kasushpa kawsanata.

Jesuska payta asichik fariseokunata rimarka14 Chasna uyashpankuna chay yapa kullkita munak

fariseokunaka Jesusta asichirkakuna. 15 Chaypi Jesuskanirka: Kankuna mana ali rurak runakuna kashpay-kichimi runakunata llullachishpa kirichinkichi yapa alirurahuk runakuna kanaykichita. Chasna rurashpay-kichipas Yaya Dioska tukuy yuyarihushkaykichita alitariksinmi. Maykantami runakuna yuyarinahun yapa alikashkata, Yaya Dioska chaytaka chikninmi.

16Ñawpamanta pacha Bawtisak Juan yachachinankamaMoisespa killkashkanlla, chaymanta Yaya Diospayachayninwa shuk yachachikkunapa killkashkankunallatiyarka yachanaykichipa imashnami alita kawsananchitiyan Yaya Diospa rikushkanpi. Kunanka Juanyachachishkanmanta pacha kankunata yachachinchinakay suma ali shimita Yaya Diospa ali kamachinan kayallpapi ña kallarishkanmanta. Chasna kashpanmi achkarunakuna atipashkankunata ruranahun Yaya Diospa alikamachinanpi kawsanankunapa. 17Kay silu allpapas shukpuncha chinkarinkami. Yaya Diospa rimashkanmantaka

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:18106LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:24nima shuk shimi chinkarinkachu. Tukuy paktarinantiyan.

Jesuska yachachin karika warminwa, warmipas kusanwamana sakinakunankunapa

(Mt 19.1-12; Mk 10.1-12)18 Maykan kari warminta sakishpan shuk warmitana

warmiyashpanka uchatami ruran Yaya Diospa rikushkan-pika. Chasnallatatami maykan kari shuk sakiy tukushkawarmita warmiyashpanka uchata ruran.

Jesuska shuk yapa kullkiyu runamanta, shuk nima imayurunamantapas yuyachishpa yachachin

19 Jesuska shuk yachachinawa yachachishpalla katirka:Tiyarka shuk yapa kullkiyu runa. Chay runaka

suma churarinallata churaripayan. Karan punchaatun suma mikunata rurachishpa kushilla kawsapayan.20-21 Chaymanta tiyarka shuk runa nima imayu Lásaroshutiyu. Chay runaka llagawa llampu aychankaismushka karka. Chay kullkiyupa wasin punkupitiyaripayan mikunanmanta shuk parti urmashpanñukapas mikunaynipa nishpa. Chaypi tiyarishpanallkukunaka payta kayllayapayanahun aychanismushkata llawkanankunapa.

22 Shuk puncha chay nima imayuka wañurka.Angelkuna paytaka aparkakuna siluma yaya rukuAbrahampa kuchunpi tukuy parisishkanmantasamananpa. Chaymanta kullkiyu runapas wañurka.Paytaka wañushkakunapa churana uchkupi churashpataparkakuna.

23Wañushkakunata wakaychanapi yapa parisihushpankarumanta rikurka Lasarota Abrahamwa paktakahushkanta. 24Chasna rikushpanAbrahamta kaparishpatapurka: Yaya Abraham, llakichiway ñukatapas. Yapami

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:25107LUKASPAKILLKASHKANKILLKA16:31rupawa kaypi parisihuni. Kachapay Lasarota yakuwaukuchishpa makin wawapa puntanwa kalluynitachiriyachiwananpa.

25 Chasna nishpan Abrahamka aynirka: Wawayni,yuyariy. Allpapi kawsahushpaykira tukuymunashkaykita Yaya Dios kanta kushka. Kunankachaykunaka ñami tukurishkakuna. Lasaroka yapaparisishpa allpapi kawsarka. Chayrayku kunankakay ali kawsanapi kushillayachiy tukushka. Kankakunanka nanaywa llakiywa parisihunki. 26Chaymantapasñukanchi kankunawa mana tinkunakunanchipa shukatun waykumi tiyan. Maykankunami munanahunkaymanta kankunama rinata mana atipanahunchu, nimachaymanta kanwa kahukkuna atipanahunchu shamunatakayma.

27 Chaypina chay kullkiyu wañuka rimarka: Chasnakashpanka yaya Abraham, kanta tapuni, Lasarota kacha-pay yayaynipa wasinma. 28 Chaypi pichka wawkinikunakahunkuna. Paykunata sinchita kunak richun paykuna-pas kay yapa llakiyta nanayta parisinama mana shamu-nankunapa.

29 Chaypi Abrahamka aynirka: Paykunaraykukatiyanmi Moisespa killkashkankuna, Yaya Diospayachayninwa shuk yachachikkunapapas. Chaykunatakasunahuchun.

30 Chay kullkiyu wañuka kuti aynirka: Ari yaya Abra-ham, chay wawkinikuna Yaya Diospa killkachishkantamana kasunayanahunchu. Ashwan wañushkakunamantashukka kawsarishpan paykunama rinma, chaypiramishuti uyashpankuna kasunkakuna.

31 Chasna aynishpan Abrahamka rimarka: Manakasushpankunaka Moisespa killkashkanta, nimaYaya Diospa yachayninwa shuk yachachikkunapa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:1108LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:6killkashkanta, manami kasunkakunachu nima shukwañushka runa kawsarishkata.

17Jesuska yachachin uchamanta kuyrarinanchipa(Mt 18.6-7, 21-22; Mk 9.42)

1 Chaymanta Jesuska runankunata rimarka: Tukuyuras tiyankami uchata rurachinayak runakunaka.Chasna kashpanpas ¡ay, imashna kastigushi kankachay uchata rurachik runakunarayku! 2 Maykanmiruna masinta uchata rurachin, paytaka Yaya Diosmisinchita kastiganka. Ashwan ali kama, atun rumiwakunkanmanta watashpa atun kucha chawpipi wichunapachaypi chinkarinanpa. 3 Alita kuyrariychi kankuna kikinuchata mana ruranaykichipa.

Shuk kirik masiki mana alita rurashpanka payta ri-may mana chasna rurashpa katinanpa. Mana alitarurashkanmanta llakirishpa llakichiway nishpanka lla-kichiy. 4 Chasnallatata shuk puncha kanchis kutikanta millaypata rurashpanka karan kuti kanta rimakshamuma: Kunanka sakini millaypa rurashkaynikunata,llakichiway nishpa. Chay kanchis kuti payta chasnallallakichinkilla.

Jesusta kirishpa tukuy imata atipanchi5 Chasna Jesús yachachishpanna apostolninkunaka

payta tapurkakuna:Ñukanchita yanapay ashwan alita kanpi sinchiku-

nanchipa.6 Chaypi Jesuska aynirka:Ñukapi sinchikunaykichika shuk uchilla mostasa

muyushina uchillastullapas kamaka, kay kaspitarimankichima: Kaymanta anchuriy, kuchapi wiñakriynishpa. Chay ratulla chay kaspika kasuma.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:7109LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:16Jesuska yachachin imatami rurashpa Yaya Diospa ka-

machishkan runaka kawsanan tiyan7 Chaymanta Jesuska runankunata rimarka: Nima

maykan patrón runanta rimamachu, chakranpitarpushkanwasha, wakrankunata kuyrashkanwashakutimushpan: Tiyarik shamuy mesapi mikunaykipa.8 Ashwan paytaka rimama: Mikunaynita yanupakshamuy. Chaymanta karaway, upyachiway.Mikushkayniwasha upyashkayniwasha kanka mikunki.9 ¿Tukuy kamachishkanta kasushkanrayku chay patronkarunanta agradesimachu? Mana. Runan kashpan paypatarawanan kan patronta sirvinanpa. 10 Chasnallatatakankunapas, paktachishpaykichi tukuy Yaya Diospakamachishkanta, rimaychi: Rurashkanchi maykantamiYaya Dios munashka rurananchipa chayllata.

Jesuska chunka runata aycha ismuchik unkuymanta am-pirka

11 Jesuska Jerusalenma rihushpan shuk parti Samariaallpa Galilea allpawa tupanakushka mayanta rihurka.12 Shuk uchilla llaktapi paktana kahushkanpi, chunkarunakuna aycha ismuchik unkuywa kahukkunawa tinku-nakurka. Chay unkushkakunaka mana kayllayanata ati-pashpankuna karullapi shayarirkakuna. 13 Chaymantallakaparishpa tapurkakuna:

¡Yaya Jesús, ñukanchita llakichiy! nishpa.14 Jesús paykunata rikushpan nirka:Saserdotekunama riychi, karaykichita rikushpankuna

rimanankunapa ampirishkachu manachu nishpa.Paykunaka kasurkakuna. Chayma rihushkankunapi

ampirishka karkakuna unkushka kahushkankunamanta.15 Shukka ña ali kashkanta rikushpan Yaya Diosta sinchishimiwa kushichishpa kutimurka. 16 Jesuspa puntanpi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:17110LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:24kunkurik shamurka, allpakama kumurishpa payta amp-ishkanrayku agradesirka. Payka karkami Samariamantaruna. 17 Shukllata rikushpan Jesuska tapurka:

¿Kunanka shukkunakaya? ¿Manachu chunka ampiytukushkankichi unkushka kahushkaykichimanta?¿Maypitaya kahunkuna chay iskunkunaka?18 ¿Imashnataya kay mana israel runalla kutimushkaYaya Diosta agradesishpa kushichinanpa?

19 Chaypina chay runata rimarka:Atarishpayki wasikima riy. Ñukapi sinchikushkayki-

raykumi ña kishpishka kahunki.Imashnami Yaya Dios kallarin runakunata kay allpapi ka-

machinata(Mt 24.23-28, 36-41)

20 Chaymanta fariseokunaka Jesusta tapurkakuna:¿Ima urasta Yaya Diospa ali kamachinanka kay allpapi

kallarinka?Jesuska aynirka:Yaya Diospa ali kamachinan paktarihushkanka man-

ami rikuypachu. 21 Mana atipanchichu rimanata kayp-imi, chaypimi Yaya Dios kamachihun nishpa. Kamachi-hushkanta mana rikushpaykichipas paypa ali kamachi-nan chawpikichipi ña kallarishka.

22 Chaymanta runankunallata rimarka:Shuk puncha paktarinkami, maypimi yapa rikunayan-

kichi shuk punchallapas ñuka Yaya Diospa KachashkanRuna ña kamachik kanaynita. Chayta rikunata munash-paykichipas manami atipankichichu. 23 Chay urasmikankunata llullachinayashpa rimankakuna: KaykayaYaya Diospa Kachashkan Runaka. Chaymami Yaya DiospaKachashkan Runaka nishpa. Chasna nishpankunapasama rinkichichu rikunaykichipa. 24 Imashnami ilampakarikurin kayma chayma tukuy siluta punchayachishpa,

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:25111LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:33chasnashinami ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runakakuti shamusha. 25 Chay puncha manara paktahushpanraachkata parisinayni tiyan. Kunan kawsak runakunachiknishpa mana valiktashina wichuwankakuna.

26 Ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runa kutishamushpayni ñawpa Noé kawsashkan urasshina kanka,*runakuna kunkaylla kawsahushkankunapi kunkaymantakastigay tukunkakuna. 27 Noé kawsashkan urasrunakunaka kunkaylla mikushpa upyashpa warmiyashpakawsapayarkakuna Noé chay atun lanchapi yaykunanpunchakama. Chasnallapi atun untay paktashpan tukuychinkarirkakuna.

28 Chasnallatata tukurka Lot shutiyu kawsashkan uras-pas.† Sodoma llaktapi kawsak runakuna kunkayllamikupayarkakuna, upyapayarkakuna, rantipayarkakuna,rantichipayarkakuna, tarpupayarkakuna, wasikunata ru-rapayarkakuna. 29 Lotka chay Sodoma llaktamantallukshishpan nina asufriwa tamyashina silumanta ur-marka. Chay ninaka tukuy runakunata wañuchirka.30 Chasnashinami kanka Yaya Diospa kastiganan pun-chaka, ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runa kuti shamush-payni.

31 Chay puncha wasi awapi kahushpaykichikachaymantalla mitikuychi. Imaykikunaka wasi ukupitiyahushpanka amana yaykunkichichu apak rinaykichipa.Chasnallatata chakraykichipi tarawahushpaykichikachaymantalla mitikuychi. Amana kutiychinachuwasiykichima. 32 Yuyariychi imashnami Lotpa warminkañawpa wañurka. Chay warmika imankunallapiyuyarishpa mana utkallachu mitikurka kishpinanpa.Chayraykumi wañurka. 33 Maykanmi Yaya Diospa* 17:26 Rikuy Génesis killkapi 6.5-8 † 17:28 Rikuy Génesis killkapi18.20–19.25

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA17:34112LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:4munashkanta kasushpa kawsan, chayka wañuchiytukushpanpas Yaya Dioswa wiñaypa kawsanka.

34 Kankunata rimani: Chay uras ishkay runakunatutapi shuk tulltullapi kashkankunamanta, shukllamipushay tukunka wiñayparayku, shukka sakirishkakanka. 35 Chasnallatata ishkay warmikuna parihukutahushkankunamanta shukllami pushay tukunka,shukka sakirishka kanka. 36 Ishkay runakuna chakrapitarawashpankuna shukllami pushay tukunka, shukkasakirishka kanka.

37 Chasna rimashkanta uyashpankuna runankunakatapurkakuna:

Yaya Jesús, ¿maypita chasna kanka?Chaypi Jesuska aynirka:Maypimi wañushkakunaka kahunkuna, chaypimi

ullawankakunaka tantarinahun. Chasnashina runakunamillaypa ruranankunata yapa mirachishpankunamillanayaypa ismushina tukushpankuna kastigaytukunkakuna. Chayka mana pakallachu kanka ashwantukuyrayku yachaypa rikuypa kanka.

18Jesuska yachachin mana sakishpa mañananchipa

1 Chaymanta Jesuska runankunata shuk yachachinawayachachirkamana sampayashpa Yaya Diostamañananku-napa kasna nishpa: 2 Shuk llaktapi tiyarka runakunamana alita rurashkankunamanta alichak apu. Chayalichak apuka mana manchapayanchu Yaya Diosta, nimarunakunata. Yapa piña karka. 3 Chay llaktapillatatakawsapayarka shuk mashintu warmi. Chay mashin-tuka chay alichak apuma ripayarka payta tapunanpa:Ñukata yanapaway. Chikniwakta kayashpayki rimay,munahushkaynita mana yanka kichuwananpa. 4 Achka

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:5113LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:11kuti rishpanpas chay apuka payta mana kasunayarkachu.Chay warmika mana sampayashpa payta tapushpallakatishpan chay apuka yuyayninllapi nirka: Ñukaka manamanchanichu nima Yaya Diosta, nima runa masiniku-nata paykunata kasunaynipa. 5 Chasna kashpanpaschay warmika yapa killachiwahushkanrayku kunanka ka-sunayni tiyan. Payta mana yanapashpaynika yapamikillachiwanka nishpa.

6 Chayta kwintashpan Jesuska rimarka: Chay alichakapuka Yaya Diosta mana manchak kashpanpas rimarkachaywarmita yanapananpa. 7Kankunaka Yaya Diospa ak-llashkan runakuna kashpaykichi payta punchapi tutapi-pas mañashpaykichi chay apumanta ashwanta mana un-ayashpachu kankunata yanapanka. 8 Kankunata rimani:Alita mañashpaykichika Yaya Dioska kushikushpa nimaunayashpachu kankunata yanapanka. Ñuka Yaya DiospaKachashkan Runa kutikashka kay allpama shamushpayni¿tarishanchari kirik runakunata, maykankunami manasakishpa Yaya Diospi sinchikushpa mañanahun?

Jesuska yachachinmana yuyarinanchipa runamasinchiku-namanta ashwan ali kananchita

9 Chaypi shukkuna tiyarka mana alita yuyarikkuna.Paykunaka tukuymanta ashwan ali kanankunatayuyarishpa kawsarkakuna. Paykunata Jesuska shukyachachinawa kasna yachachirka: 10 Ishkay runakunarirkakuna Yaya Diospa wasinpi mañanankunapa.Shukka karka fariseo, shukka karka Roma llaktaraykuimpuestuta kobrak. 11 Chay fariseo shayarishpanpay kikinlla ali kananta yuyarishpa Yaya Diostamañarka kasna: A Yaya Dios, kanta agradesini, manaruna masinikunashina kahushkaynirayku. Manakanichu paykunashina shuwaysiki, uchata ruraysiki,

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:12114LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:17shukpa warminwa musayak. Nima kanichu kayimpuestuta kobrakshina. 12 Ñukaka karan semanaishkay punchata kanta kushichishpa mana mikunichu.Chaymantapas karan chunkata ganashkaynimantashukta kanrayku kuni nishpa. 13 Chay impuestutakobrakka pinkashpan karullapi shayarirka. Yapauchasapa kananta yuyarishpan kumurishpa pichuntawaktashpa Yaya Diosta mañarka: Yaya Dios, llakichiway.Yapa uchasapa kani. Uchaynikunamanta pichawaynishpa.

14 Kankunata rimani: Chay impuestuta kobrakkauchankunamanta llakichirishkana wasinmakutirka. Chay fariseotaka Yaya Dioska manamillakichirkachu. Kankuna kikinmantalla yuyaykichipiatun tukunayashpaykichika Yaya Diosmi kankunatamana alichu kankichi nishpa pinkachinka. Kankunaruna masikichikunamanta mana atun tukunayashpapaykunata yuyashpa yanapashpaykichika Yaya Diosmikushikushpa kankunata atunyachinka.

Wawakunata Jesusma apamurkakuna(Mt 19.13-15; Mk 10.13-16)

15 Jesús yachachihushpan yayankunaka llulluwawankunatapas payma aparkakuna, llankashpanpaykunarayku Yayan Diosta mañananpa. Chasna rikush-pankuna Jesuspa runankunaka piñarishpa paykunataarkarkakuna Jesusta mana kayllayanankunapa, kaywawastukunata Jesusma ama apamuychichu nishpa.16 Chaypi Jesuska yayankunata wawankunanti kayashpanrunankunata rimarka:

Ama arkaychichu chay wawakunata ñukama apamu-nankunapa. Wawakunashina ñukapi sinchikuk runaku-nallami Yaya Diospa kamachishkan tukushpa paypa alikamachihushkanpi kawsankakuna. 17 Alita uyawaychi.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:18115LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:25Maykanmi wawakunashina ñukata yuyawashpa manakasuwan, chayka manami Yaya Diospa kamachishkantukushpa paypa ali kamachihushkanpi kawsankachu.

Shuk apu kullkiyu Jesuswa kwintarka(Mt 19.16-30; Mk 10.17-31)

18 Chaymanta shuk apu Jesusta tapurka:Ali yachachik, rimaway ¿imashna rurashpaynitaya ati-

paynima Yaya Dioswa wiñaypa kawsanata?19 Jesuska aynirka:¿Imaraykuta rimawanki ali kanaynita? Mana nima

shuk runa tiyanchu ali. Yaya Diosllami ali kan. 20 Kankañami yachanki Yaya Diospa kamachishkankunata:Ama shuk warmiwa musayaychu. Ama runa masikitawañuchiychu. Ama shuwaychu. Nima pimanta llullashparimaychu. Yayaykita mamaykita yuyashpa kushichishpakawsay nishpa.

21 Chaypi chay apuka aynirka:Tukuy chay Yaya Diospa kamachishkankunata wawa-

manta pacha kasushpa kawsashkani.22 Chayta uyashpan Jesuska rimarka:Alitami rurashkanki. Shuk imastullami kasunaykipa

pishin. Rantichikriy tukuy imaykikunata. Chay kullkitakanima imayu runakunata kuy. Chasna rurashpaykimisilupi achka imayushina tukunki. Chasna rurashkayki-washa shuti katiway.

23 Chayta uyashpan chay runaka sinchita llakirirka.Yapa achka kullkiyu kashpan mana munarkachu tukuyimankunata rantichishpa kunata. 24 Chasna llakirishkatarikushpan Jesuska rimarka:

Maytukuy sinchita kan kullkiyukunaraykuka YayaDiospa kamachishkankuna tukunankunapa. 25 Shukatun wiwa kamilluka manami atipamachu pasanata shuk

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:26116LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:33aguha uchkustuta. Chasnashinami shuk runaka kullkin-llapi yuyarishpanka manami atipankachu Yaya Diospakamachishkan tukunata.

26 Chaypi kahukkunaka chayta uyashpankunarimarkakuna:

Chasna kashpanka ¿pita atipama kishpichiy tukunataYaya Diospa ali kamachihushkanpi kawsananpa?

27 Chaypi Jesuska paykunata rimarka:Nima pi atipanchu kishpichirinata pay kikinta. Yaya

Diosllami atipan runakunata kishpichinata paypa alikamachihushkanpi kawsanankunapa. Payllami atipantukuyta ruranata yachayninwa.

28 Chaypi Pedroka Jesusta rimarka:Ñukanchika sakishkanchimi tukuy imanchikunata

kanta katinanchipa.29-30 Chaypi Jesuska runankunata rimarka:Alita uyawaychi. Shuk runa Yaya Diospa kamachishkan

tukushkanrayku wasinta, warminta, wawkinkunata,yayankunata, wawankunata sakishpanka kay allpapikawsahushpanra Yaya Diosmi tukuy ima sakishkanmantaashwanta kunka. Chaymanta chay chapahushkanchimushu mundupi wiñaypa Yaya Dioswa kawsankana.

Jesuska kimsaynin kuti rimarka wañunanmanta(Mt 20.17-19; Mk 10.32-45)

31 Jesuska chay chunka ishkay runankunata chayniks-tuma pushashpan rimarka: Ñami yachankichi Jerusalénllaktama rihushkanchita. Chaypimi paktarinka, maykan-tami Yaya Diospa yachayninwa yachachikkunaka ñawpakillkarkakuna ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runamanta.32Chikniwak runakunaka apiwankakuna romano runaku-nata kuwanankunapa. Paykuna asichiwankakuna, pukl-lachishpa parisichiwankakuna, asishpa tyukawankakuna,sinchita asutiwankakuna. 33 Asutiwashkankunawasha

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:34117LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:42wañuchiwankakuna. Chasna wañuchiwashpankunapaskimsa punchamantami kawsarimusha.

34 Chasna nishkanta runankunaka manaasirtarkakunachu. Paykunarayku mana asirtaypashimikuna karkakuna.

Jesuska ampirka shuk wiskuta Jerikó llaktapi(Mt 20.29-34; Mk 10.46-52)

35 Jesuska Jerikó llaktata kayllayahushpan shuk wiskuruna ñampi mayanpi tiyahukta rikurka. Payka runakunapasahukkunata kullkita tapuhurka. 36 Achka runakunapasahukkunata uyashpan chay wiskuka tapurka:

¿Imaraykutaya chay tukuy pasahunkichi? nishpa.37 Shukkunaka rimarkakuna:Nasaretmanta Jesusmi pasahun.38 Chayta uyashpan chay wiskuka sinchita kaparishpa

rimarka:¡Jesús, Davidpa Miraymanta Kishpichik, llakichiway!39 Chaypi chay Jesuspa puntanpi rihuk runakunaka

arkashpa chunllayay nirkakuna.Chasna rimashpankunapas payka ashwan sinchita ka-

parirka:¡Davidpa Miraymanta Kishpichik, llakichiway!40 Chasna kaparishkanta uyashpan Jesuska shayarish-

pan rimarka:Chay wiskuta ñukama apamuychi.Ña kuchunpi kashpan payta tapurka:41 ¿Imatata munanki kanrayku ruranaynipa?Chay wiskuka aynirka:Yaya Jesús, ñawinita ampipay rikunaynipa.42 Jesuska aynirka:Ari, kunallami rikunki. Ñukapi sinchikushpaykimi

ampirishkanki.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA18:43118LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:8

43 Chasna rimashkanllawa chay wiskuka atiparkanarikunata. Ampirishkanrayku Yaya Diosta atunyachishpakushichishpa Jesusta katirka. Chayta rikushpankunatukuy runakunapas Yaya Diosta atunyachishpakushichirkakuna.

19Jesuska Sakeowa kwintarka

1 Ña Jerikopi yaykushpan Jesuska chay llakta chaw-pita rihurka. 2 Chaypi kawsahurka shuk yapa kullkiyuruna Sakeo shutiyu. Payka impuestuta kobrakkunapaapun karka. 3 Chay runaka yapa munarka Jesusta riksi-nata. Chay llaktata pasahushkanta yachashpan munarkakayllayanata. Chasna munashpanpas uchillastu kash-pan mana atiparkachu rikunata, yapa achka runakunakahushkanrayku. 4 Chasna kashpan Jesuspa rinanñampita kallpashpa ñawparka runakunapa puntanma.Chaypi shuk kaspipi sikarka, Jesús pasahushkanta ati-pananpa rikunata.

5 Jesús chayta pasahushpan awama rikuhushpanSakeota rimarka:

Sakeo, utkalla uraykuy. Kunan puncha wasikipi kipari-nayni tiyan.

6 Chaypi Sakeoka utkalla uraykumurka. KushikushpaJesusta wasinpi yaykuchirka. 7 Chayta rikushpankunarunakunaka Jesusta washanchashpa paykunapura ri-markakuna:

¿Imashnata Jesuska yaykun chasna uchata ruraysikipawasinpi?

8Chasna rimashpankuna Sakeoka shayarishpan Jesustarimarka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:9119LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:13Yachachik, rikuy, tukuy imayni tiyawashkakunamanta

chawpita nima imayukunata kusha. Maykankunaman-tami ñawpa llullachishpa kullkita tapushkani, chayku-nataka kutichishami chusku kuti ashwanta.

9 Jesuska payta aynirka:Kunan puncha shuti kankuna kay wasipi kawsak

runakuna kishpichirishka kankichi nishpa.Chaymanta chaypi kahukkunata rimarka:Kay runa mana alita rurak kashpanpas ñukanchishina

Abrahampa miraymantami kan. 10 Ñuka Yaya DiospaKachashkan Runa shamushkani chasna mana alirurashkankunawa chinkarishkashina kahukkunatamaskanaynipa, uchayukunata nina mana wañukmarina kahushkankunamanta kishpichinaynipa.

Jesuska shuk patrón runankunata kullkita kushpa sak-ishkanmanta yuyachishpa yachachin

(Mt 25.14-30)11 Jesuska Sakeopa wasinpi kashpan ña kahurka

kamachikkuna kawsashkan Jerusalén llaktakuchupi. Runakunaka rimashkanta uyahushpankunayuyarirkakuna: Ñami rihun Jerusalenma kamachiktukunanpa. Yaya Diospa ali kamachinan kay allpapi ñamikallarihun nishpa. Pantachishpa yuyarishkankunatariksishpan Jesuska paykunata shuk yachachinawa paykikinmanta yachachirka:

12 Tiyarka shuk runa apupa ayllun. Payka rirkakaru allpama chaypi kawsak atun apu payta aputa ru-rananpa, chasna apu tukushpan kikin allpanpi kamachi-nanpa nishpa. Runankunata rimarka apu tukushkan-washa kutimunanta. 13 Manara llukshishpan chunkapaypa runankunata kayashpan karan shuk runanta chaytupullata yapa valik kullkita kuhushpan rimarka: Kay

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:14120LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:22kullkiwa rantishpa rantichishpa mirachipanki shamu-naynikama. Chasna karan runanta rimashpan chay aputukunapa rihukka rirka.

14 Chay allpapi llaktakunamanta runa masinkunakapayta chiknishpankuna paypawashanta shuk runakunatakacharkakuna chay atun aputa rimak rinankunapa: Manamunanchichu chay runaka apunchi tukunanpa nishpa.15 Mana munashpankunatata payka apunkuna tukurka.Chaymanta llaktanma kutirka. Paktashpan shuk runantakacharka, pushak rinanpa maykankunatami kullkintakushpa sakirka. Yachanayarka maytukuytami karan shukrunan mirachishka chay kullkimanta.

16 Puntiru runanka paktashpan rimarka: Patroyni, kul-lkikita mirachishkani chunka kuti ashwanta kanrayku.17 Chaypina chay patronka aynirka: Alita rurashkanki,ali runayni kanki. Kay uchillastu kushkayniwa sumaktatarawashkaykirayku churashkayki chunka llaktakunatakamachipanaykipa.

18 Shuk runanpas rimak shamurka: Patroyni, kul-lkikita mirachishkani pichka kuti ashwanta kanrayku.19 Paytapas aynirka: Kanka kamachipanki pichka llak-takunata.

20 Chaymanta shukna rimak shamurka: Patroyni,kaykaya kullkikika. Sumakta llachapawa wankushpayniwakaychashkani kanrayku. 21Yapa kantamanchashpaynikay kullkita mana llankashkanichu. Shukkunatarawashkanmanta kanka yanka kullkita apinki.Shukkuna tarpushkankunamanta kanka pallanki.22 Chaypina chay apuka rimarka: Kanka millaypayuyayyu runa kanki. Kan kikin rimashkaykimantakastigarinki. Ñuka sinchi kamachik kanaynita,shukkunapa tarawashkanmanta kullkita apinaynita,shukkunapa tarpushkankunamanta pallanaynita

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:23121LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:31yuyarinki. 23 Chasna kashpanka ¿imaraykuta kullkinitamana churashkankichu kullkita mirachina wasipi, chaypimirananpa? Chaypi churankima karka uchillastullapasmirashkawa pakta apinima karka.

24 Chaymanta chaypi kahukkunata rimarka: Paytakichuychi chay kushkayni kullkita. Chay chunka kutimirachik runata kuychi. 25 Paykunaka aynirkakuna:Patrón, payka ña achka kullkita apishka. 26 Chayapuka aynirka: Kankunata rimani, maykanmi alita rurakrunayni kan, paytaka kunimi ashwanta. Killaysiki runakauchillastu tiyapushpanpas kichuy tukunkami. 27Kunankachay kuntraynikunata pushak ripaychi. Mana mu-nashkankunarayku ñuka apu tukunaynita kay puntaynipiapamushpa wañuchiychi.

28 Chasna nishpa yachachishkanwasha JesuskaJerusalenma rirka.

Jesuska Jerusalén llaktapi yaykurka(Mt 21.1-11; Mk 11.1-11; Jn 12.12-19)

29-30 Jerusalenma rihushkanpi Jesuska paktarka Betfagéllakta, Betania llakta kuchupi. Chay llaktakunaka shukurku Olivos shutiyu kuchupi karkakuna. Ña paktahush-pan chay Olivos urku mayanpi, Jesuska ishkay runanku-nata nirka:

Riychi chay rikuhushkaykichi llaktama. Chaypipaktashpaykichi tarinkichimi shuk malta burruwatarishkata, maykanpimi nima shuk runapurishkarachu. Chay malta burruta paskashpaykichiapamuychi. 31 Shuk runa kankunata mitsashpatapushpanka ¿imaraykutaya paskahunkichi? nishpa,payta kasna rimaychi: Yayanchi Jesusmi munahunawanpi tiyarishpa rinanpa. Kunanllatatami kutichikshamushu nishpa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:32122LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:4032 Chasna Jesús nishpan chay ishkay runankunaka

rirkakuna. Paypa rimashkantashina tarik rirkakuna.33 Ña chay malta burruta paskahushpankuna amunku-naka tapurkakuna:

¿Imaraykuta paskahunkichi chay burruta?34 Paykunaka aynirkakuna:Yaya Jesusmi munahun.35 Chaymanta Jesusma apashpa rirkakuna. Chaypi

paktashpankuna churarinankunata burrupa awanpimantashpankuna Jesusta tiyachirkakuna. 36 ChasnaJesús rihushpan puntanpi runakunaka churarinankunatañampipi mantarkakuna, imashnami rurapayanahunshuk atun aputa kushilla yaykuchinankunapa. 37 ÑaJerusalenta kayllayahushpankuna Olivos urkutauraykuhushpankuna Jesusta chay achka katihukrunakunaka yapa kushikushpankuna kaparishpa YayaDiosta agradesirkakuna:

¡Yaya Dios, kay Jesús atun yachaykita rikuchishpatukuy ali rurashkanta rikushkanchi! 38 Payka kanpayanapashkayki ali runami kan. Kanpa munashkaykitarurananpa kachashkayki atun apunchi kashpanmishamuhun. Ñami tukuyta alichashkanki kushilla paywakawsananchipana. Kanta kushichinchi awa silupi kawsakYaya Dios.

39 Chaypi shuk fariseokuna chay runakunapa chaw-pinkunapi kahukkuna rimarkakuna:

Yachachik, rimay kay kanta katik runakunata chunl-layanankunapa.

40 Chaypi Jesuska aynirka:Kankunata rimani, kaykuna chunllayashpankunaka ru-

mikunanami kaparinkakuna.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:41-42123LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:4641-42 Jesús Jerusalén kuchupi paktashpan llaktata

rikushpan wakarka. Chay llaktapi kawsakkunaraykuwakashpa rimarka:

Imashna alishi kama karka, kay punchallapasasirtankichima ñuka Yaya Dioswa alichashka kushillakawsayta kuk kanaynita kushillana kawsanaykichipa.Kunankama mana munashpaykichi asirtanata, YayaDios kankunamanta kichushka asirtana yuyayta mananaasirtanaykichipa. 43-44 Mana munashpaykichi asirtanataYaya Dios kachawashkanta kankunata kishpichinaynipa,kunanmanta pacha achkata parisinaykichi tiyan. Parisinapunchakuna paktarishpankuna kuntraykichikunakallaktaykichi muyukta allpata lumayachinkakuna chaypipakashpa wañunakushpa kankunata winsinankunapa.Tukuy kankunata winsishpa wañuchinkakuna. Tukuywasikichikunatapas waklichishpa urmachinkakuna.Nima shuk rumi awapura rurarishkaka kiparinkachu.

Jesuska rantichik runakunata Yaya Diospa wasinmantallukshichirka

(Mt 21.12-17; Mk 11.15-19; Jn 2.13-22)45 Jerusalenpi paktashpan Jesuska Yaya Diospa wasinpi

yaykurka. Chay wasipi puntiru atun pampa kinchar-ishkapi achka rantichik runakuna karkakuna. Chaytarikushpan Jesuska piñarishpan llamputa llukshichirka.46 Llukshichihushpan paykunata rimarka:

Yaya Dioska killkachishkanpi riman:Kay wasinika ñukata mañanankuna wasinimi kan nishpa.Kankunaka kay Yaya Diospa wasinta shuwakunapakushilla tantarinata rurashkankichi. [ChasnaJesuska rimashpan paykuna chaypi achkata kobrashparantichihushkankunarayku shuwakunashina kanankunatayuyachirka.]

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA19:47124LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:647 Chaymanta pacha tukuy punchakuna Jesuska

Yaya Diospa wasinpi yachachipayan. Achka runakunapayta uyashpankuna saserdotekunapa apunkuna,Moisespa killkashkanta yachachikkunapas, chay llaktapaapunkunapas maskarkakuna, imashna rurashpami paytawañuchinkakuna. 48 Chasna yuyarishpankunatata manaatiparkakunachu payta wañuchinata, tukuy uras achkarunakuna paypa yachachihushkanta yapa uyanayashpachayllapi kahushkankunarayku.

20Jesuspa atun yachayninmanta riman(Mt 21.23-27; Mk 11.27-33)

1-2 Shuk puncha Jesuska Yaya Diospa wasinpi runaku-nata yachachirka Yaya Dios runakunata kishpichinan-manta. Chaypi saserdotekunapa apunkuna, Moisespakillkashkanta yachachikkunapas, paykunata kamachik is-rael masin rukukunapas tapuk shamurkakuna:

Ñukanchita rimay ¿pita kanta kamachishka tukuychay rurashkaykikunata ruranaykipa? ¿Pita kanta ka-machishka kasna yachachinaykipa?

3 Chaypina Jesuska aynirka:Ñukapas shuk imata tapushkaykichi. Ayniwaychi.

4 ¿Pita Juanta kamachirka bawtisananpa? ¿Yaya Dioschurunakunachu?

5 Chaypi paykunapura tapunakurkakuna:Yaya Diosmi Juanta kacharka nishpanchika

Jesuska ñukanchita rimankami: Yaya Dios paytakachashka kashpanka ¿imaraykutaya payta manakasushkankichichu? 6 Aynishpanchika runakunarimashpankuna Juanka yachachirka nishpa, tukuyrunakuna piñarishpankuna ñukanchita rumiwatuksishpa wañuchinkakuna. Paykunaka kirinahun

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:7125LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:11chay Juan wañuka Yaya Diospa yachayninwa yachachikkashkanta.

7 Chasna tapunakushpankuna Jesusta aynirkakuna:Mana yachanchichu pimi Juanta kacharka nishpa.8 Chaypina Jesuska aynirka:Chasna kashpanka ñukapas mana rimashkaykichichu

pimi kamachiwashka tukuy kaykunata ruranaynipanishpa.

Jesuska mana kasunayak tarawakkunamanta yuyachishpayachachin

(Mt 21.33-46; Mk 12.1-12)9 Chaymanta Jesuska tukuy chay runakunata shuk

yachachinawa yachachirka kasna:Tiyarka shuk chakrayu runa. Chay runaka chakranpi

achka uva wiñarishkakunata tarpuchirka. Chaymantachakranta shuk tarawak runakunata kurka amunshinapichashpa kuyranankunapa. Chasna kushpan rimarka:Kay uva chakraynita pichashpa kuyrapankichi shamu-naynikama. Pallashpaykichi tukuy muyunkunamantachawpita kuwankichi. Chasna rimashpan chay amunkarirka shuk karu llaktama, chaypi unayta kawsananpa.

10 Ña chay uvakunata pallana uras paktarishpanchay amunka shuk runanta kacharka chay chakranpitarawahukkunata rimak rinanpa: Patronchimikachawashka uva muyukunata pallashkaykichimantachawpita kuwanaykichipa payrayku apanaynipa nishpa.Chay runanka uva muyuta apanapa rishpan manakurkakunachu payta nima shukta. Makashpankunallachay runata kacharkakuna.

11 Chaymanta chay patronka shuk runantanakacharka uva muyukunata tapuk rinanpa.Paytapas makashpankuna millaypata rimashpapinkachishpankuna shinallata kacharkakuna.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:12126LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:17

12Kimsaynin runantana kacharka. Paytapas chasnallatatamana alitachu rurarkakuna. Makashpankuna aychan likilikita kacharkakuna.

13 Chaymantana chakra amuka yuyarirka¿imashnashi ruraynima? nishpa. Kachashara shukllamunashkayni wawaynita. Payta rikushpankunacharimanchashpankuna kasunkakuna nishpa. Chaymantawawantana kacharka. 14 Payta rikushpankuna chaytarawak runakunaka kwintarkakuna paykunapura:Payka kay chakra amupa wawanmi. Yayan wañushpankay chakraka payraykunami kiparinka. Akuychikunalla wañuchishunchi, tukuy kay uva chakrakañukanchipana kananpa. 15 Chaypina chay chakramantallukshichishpankuna payta wañuchirkakuna.

Chasna kwintashkanwasha Jesuska tapurka:¿Imanachimashi chay chakra amuka chay wañuchik

runakunata? 16 Chay uva chakranma rishpan chaytarawakkunataka wañuchinkami. Chaywasha chaychakrantaka kunkami shuk runakunatana nishpa.

Yachachishkanta uyashpankuna rimarkakuna:Yaya Dioska ama chasna rurachun ñukanchiwa.17 Jesuska paykunata rikushpan pay kikin rumishina

kananta yuyarishpan rimarka:¿Ima ninayantaya kasna Yaya Diospa ñawpa killka-

chishkanka?Shuk runa wasinta rumimanta rurashpan tarawak

runankunaka shuk ali sinchi rumita manamunashpankuna mayanpi churarkakuna manaalichu nishpankuna. Chay rumitaka wasintarurak runaka akllashpan chay wasinpi churarkashuk orkonshina sinchikuchik kananpa nishpa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:18127LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:22

18Chay akllashkan rumipi takakta tukushpaykika tulluykipakiktami urmanki. Chay atun rumi awaykipi urmash-panka machuyakta nitishpa pulbu wañunki.

19 Chasna Jesús yachachishpan chay saserdotekunapaapunkuna, Moisespa killkashkanta yachachikkunapasalita asirtarkakuna, paykuna amunta manakasunayakkunashina kanankunata uyachishkanta,chaymantapas chay ali rumita wichukkunashina chayrumipi takarikkunashina kanankunata uyachishkanta.Chayrayku yapa piñarishpankuna Jesusta chay ratullaapinayarkakuna wañuchichinankunapa. Chasnaruranayashpankunapas Jesusta mana apirkakunachurunakunata manchashkankunarayku. Pakta wañuchiytukunchima nishpa yuyarirkakuna.

Chiknik runakuna Jesusta pantachichinayarkakuna(Mt 22.15-22; Mk 12.13-17)

20 Jesusta yapa romano aputa apichichinata munash-pankuna chay payta chiknik runakunaka chaymantapacha maskarkakuna, imamantami payta apinkakunanishpa. Chasna kashpan shuk runakunata Jesusmakacharkakuna, alishina tukushpa payta llullachishpa pan-tachichinankunapa. Chasna rurashpa munarkakuna ro-mano aputa Jesusmanta millaypata rimak rinata.

21 Chay llullachik runakunaka Jesuspi paktashpankunaalishina tukushpa payta rimarkakuna:

Yachachik, yachanchi tukuy uras runakunatarimanaykika yachachinaykika shutipa kananta, manamanchashpa nima pita. Alita yachachinki runakunataYaya Diospa munashkanta rurashpa kawsanankunapa.22 Ñukanchita rimay ¿alichu manachu ñukanchi israelrunakunaka chay romano tukuymanta atun aputa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:23128LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:28impuestuta pagananchipa? ¿Yaya Dioska munanchupagananchipa manachu?

23 Jesuska yacharka mana ali yuyarishkankunata. Ari,pagananchi tiyan nishpa aynimaka, israel apukunata ri-mak rinahuma payta kastiganankunapa. Mana alichupagananchipa nishpa aynimaka, romano aputa rimakrinahuma payta kastigananpa. 24 Chasna kashpan payku-nata rimarka:

Rikuchiwaychi shuk kullkita.Chaymanta shuk kullkita apishpan tapurka:¿Pipa almantata rikunkichi kay kullkipi? ¿Pipa

shutinta kay kullkipi killkarishka kan?Paykunaka aynirkakuna:Romano tukuymanta atun apupami.25 Chasna aynishpankuna Jesuska paykunata rimarka:Chay atun apupa kashkantaka kuychi amunta.

Maykanmi Yaya Diospa kan, kuychi payta. Yaya Diosñukanchikunata rurashkanrayku ñukanchikunapaamunchi kan. Chayrayku tukuy shunkuykichimantapacha payta yuyashpa kawsaychi.

26 Chasna chay llullachik runakuna manaatiparkakunachu Jesusta pantachichinata nimashuk shimita, runakuna chawpipi rimashpan.Yapa yachayninwa aynishkanta uyashpankunamancharishpankuna chunlla uyarkakuna.

Jesuska yachachin wañushkakuna kawsarinankunata(Mt 22.23-33; Mk 12.18-27)

27 Chaymanta shuk saduseokuna Jesustakayllayarkakuna. Paykunaka kirinahun wañushkakunamanana kawsarinkakunachu nishpa. Chayrayku Jesustarimarkakuna:

28 Yachachik, ñawpa Moisés wañuka ñukanchiraykukillkarka: Shuk warmiyu runa manara wawayu

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:29129LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:37wañushpanka wawkinna chay kachuynin mashintutawarmiyanan tiyan chay warmita wawayachinanpawawkinranti. Chaymanta chay warmin kari wawatawawayashpanka chay wawkin wañupa wawanshinakanan tiyan nishpa. 29 Kunan kanta kwintanayanchi:Tiyarka kanchis wawkikuna. Shuk puncha puntiruwawkika warmiyarka. Mana nima shuk wawayukashpanra wañurka. 30 Chaymanta Moisespa killkashkankamachishkata kasushpan ishkaynin wawkina kachuyninmashintuta warmiyarka. Chay wawkipas chasnallatatawañurka. 31 Chaymanta kimsaynin wawkina chaykachuynin mashintuta warmiyarka. Paypas wañurka.Chasnallatata shukllankama shukllankama chay kanchiswawkikuna chay warmillatata warmiyashpankunakaran shuk mana wawayuchu wañurka. 32 Chaymantachay warmipas wañurkana. 33 Kunanka rimayñukanchita. Chay kanchis wawkikuna chay warmillatatawarmiyarkakuna. Wañushkakuna kawsarimushpankunachay kanchis wawkikunamanta ¿maykanpa warminshikama?

34 Chaypi Jesuska aynirka:Kay allpallapimi karikunaka warmiyanahun,

warmikunapas kusayanahun. 35 Maykankunami YayaDiospa rikushkanpi ali kanahun wañushkankunamantakawsarinankunapa paypa ruranan mushumundupi yaykunankunapa, paykunaka manawarmiyankakunanachu, warmikunapas manakusayankakunanachu. 36 Chaypika manami nima piwañunkanachu. Chayrayku manana warmiyashpakawsankakunachu miranankunapa. Paykunakakankakunami angelkunashina mana wañukkuna. YayaDiospa wawankunami kankakuna wañushkankunamantakawsarimushkankunarayku. 37 Runakuna wañushkanku-

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:38130LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:44namanta kuti kawsarinankunata Moisés wañupasyachachirka. Chay uchilla kaspi sintihukmanta YayaDios payta kasna rimashkanta killkarkan: Ñuka kani YayaDios, maykantami Abraham, Isaak, Jakob kushichinahunnishpa. 38 Yaya Dios chasna rimashkanrayku yachanchichay yaya rukukuna wañushpankunapas paywa paktakawsa kahushkankunata. Kawsakunallami YayaDiosta kushichinahun, wañushkakunaka payta manakushichinahunchu. Yaya Diosraykuka tukuy paykunawañushpankunapas kawsallami kanahun.

39 Chasna aynishkanta uyashpankuna Moisespa killka-shkanta shuk yachachikkunaka Jesusta nirkakuna:

Sumakta rimashkanki. Suma yachachik kanki.40 Chaymanta pacha chay Jesusta pantachichinayak

saduseokuna manana munarkakunachu tapunata ash-wanta.

Jesuska yachachin pay tukuymanta ashwan ali kamachikkananta

(Mt 22.41-46; Mk 12.35-37)41 Chaymanta Jesuska chay yachachik runakunata

tapurka:¿Imashna yuyarishpaykichitaya yachachinkichi Yaya

Diospa Kachanan Kishpichikka atun apu David wañupamiraymanta kanka nishpa? 42-43 David kikin chay Kish-pichikmanta rimashpan killkarka chay killka Salmospi:*Yaya Dioska chay kamachiwakta rimarka: Tiyariy

kuskayni parti kamachinaykipa ñukawa pakta,tukuy kanta chiknik runakunata winsinaynikamakanta kasunankunapana nishpa.

44David Yaya Diospa Kachanan Kishpichikta kamachiwaknirka. Chay uras ña kawsa paymanta pasa kashpan* 20:42-43 Rikuy kastellano Bibliapi Salmos 110.1

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA20:45131LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:3David unay wañushkanwasha paypa miraymantallatatakashpan manami atipanchu runalla kanata.

Jesuska Moisespa killkashkanta yachachikkunatauyachishpa rimarka

(Mt 23.1-36; Mk 12.38-40; Lk 11.37-54)45 Chasna tapushpan Jesuska tukuy chaypi kahuk

runakunapa uyahushkankunapi runankunata rimarka:46 Ama kankunaka chay Moisespa killkashkantayachachikkunamanta llullachirishka kaychichu.Paykunaka yapa munanahun tukuy runakuna paykunataaputashina saludanankunapa. Chayrayku suma sunichurarishkankunawa purinahun runakuna ñampikunapiplasakunapi saludanankunapa. Tantarina wasikunapi,fiestakunapipas tukuymanta suma tiyarinakunapitiyarinahun, runa masinkuna paykunata aputashinarikuhushkankunata rikuchishpa. 47 Paykuna kikinraykumana pinkashpa mashintukunata tukuy imankunatallullachishpa tapunahun, Yaya Diosta kushichinaykichipakunaykichi tiyan nishpankuna. Mana ali rurakkashkankunata pakanankunapa, tantarina wasikunapiali rurak runakunashina Yaya Diosta unayta mañanahun.Chasna kashpankuna Yaya Dioska paykunataka tukuyrunakunamanta ashwan sinchitami kastiganka.

21Shuk mashintu tukuy tiyashkan kullkinta Yaya Diosta

kurka(Mk 12.41-44)

1 Jesuska Yaya Diospa wasinpi runankunata chasnarimahushpan rikurka yapa kullkiyu runakuna kullkinku-namanta Yaya Diosta kushpa kahapi churahushkanku-nata. 2Chaymantapas rikurka shukmashintu nima imayuishkay kullkinstuta churahushkanta. 3 Chaypi rimarka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:4132LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:8Rikuychi. Kaymashintu nima imayuka chay ishkay kul-

lkinstuta churahushpan Yaya Diospa rikushkanpi tukuychay achka kullkiyu runakunamanta ashwantami kushka.4 Tukuy paykunaka achka kullkinkunamanta puchur-ishkata kushkakuna. Kay mashintuka tukuy tiya-pushkanta Yaya Diosta kushka, maykanwami mikunantarantinan karka. Chayrayku payka Yaya Diosta ashwantakushichishka.

Jesuska runankunata rimarka Yaya Diospawasin urmachiytukunanta

(Mt 24.1-2; Mk 13.1-2)5Chaypi shukkunaka rimahurkakuna Yaya Diospa was-

inmanta:Suma rumikunawa, Yaya Diosta kushkakunawa yapa

suma rurarishka rikurin nishpa.Chaypi Jesuska rimarka:6Tukuy kay rikuhushkaykichika shuk punchami urma-

chiy tukunka. Nima shuk wasi, nima shuk rumi awapurarurarishkaka kiparinkachu.

Jesuska yachachin manara kay allpaka tukurihushpanraimakunami pasanka

(Mt 24.3-14; Mk 13.3-23)7 Chaypi runankunaka Jesusta tapurkakuna:Yachachik ¿ima urastaya Yaya Diospa wasinta urma-

chinkakuna? ¿Imata rikushpanchita yachanchima chaypuncha paktarihushkata?

8 Jesuska aynirka:Alita yuyariychi nima pi kankunata llullachinanpa.

Achka runakunami yanka nishpa rimak shamunkakuna:Ñukami kani Yaya Diospa Kachashkan Kishpichiknishpa. Shukkunaka rimankakuna: Ñami paktarihunYaya Diospa Kachashkan Kishpichik kutimunanpunchaka nishpa. Chasna rimashpankunapas ama

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:9133LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:16paykunata kiriychichu. 9 Uyashpaykichika runakunachikninakushpankuna wañunakushpa kawsahukkunata,ama mancharinkichichu. Tukuy chaykunamipuntiru pasanan tiyan. Runakuna wañunakushpakawsahushpankunapas chay uras kay allpaka manaramitukurinkarachu.

10 Jesuska yachachishpalla katirka:Shuk shimita rimakkuna shuk shimita rimakkunawa

chikninakushpankuna wañunakunkakuna. Shuk all-papi kawsak runakunaka shuk allpapi kawsak runaku-nawa sinchita chikninakushpankuna wañunakunkakuna.11 Tiyankami sinchi allpa kuyuykuna. Tukuy par-timi sinchi yarkay tiyanka, chaymantapas achka utkallashukma shukma chimpak sinchi unkuykuna. Silupi man-chaypata nima ima uras rikushkankunata rikunkakunarunakunaka.

12 Manara chaykuna tiyashpan kankunata chiknishpaparisichinkakuna, apinkakuna karselpi churachinanku-napa. Chiknik runakuna kankunata uchachishpa tan-tarina wasikunama pushankakuna. Chaymanta karselpichurachinkakuna. Ñukata katiwahushkaykichiraykukankunata apishpa atun apukunamapushankakuna kasti-gachinankunapa. 13 Chasna ruray tukuhushpaykichiachka uyahushkankunapi atipankichi ñukamanta ri-manata. 14 Tukuy chayta uyashpaykichi ama yuyarishpakaychichu imatashi aynisha nishpa. 15 Chay urasmikushkaykichi yachayta alita ayninaykichipa. Nimamaykan kuntraykichi atipankachu kankunata ayninata.

16 Chay uraska kankunata yapa chikninkakuna.Yayaykichi, wawkikichipas, shuk aylluykichipas,amiguykichipas apukunama pushankakunakankunamanta llullashpa rimanankunapa. Chasnarurashpankuna apukunaka kankunamanta shukkunata

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:17134LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:24

wañuchinkakuna. 17 Tukuy runakuna kankunatachikninkakuna ñukata katiwahushkaykichirayku.18 Chasna kashpanpas Yaya Dios kankunata alitakuyrashpan manami atipankakunachu paymantaanchuchishpa chinkachinata. 19 Imatapas kankunatarurashpankuna mana sakishpa ñukapi sinchikuychilla.Chasna shuti kishpishpa Yaya Dioswa wiñaypa kawsakrinkichi.

Jesuska rimarka Jerusalén llaktata urmachinankunata(Mt 24.15-21; Mk 13.14-23)

20 Jesuska yachachishpalla katirka:Kay Jerusalén llakta muyukta achka suntalukunata

rikushpaykichi yachankichi ña urmachinalla kahukku-nata. 21-22 Chay punchakunaka Yaya Diospa sinchi kasti-ganan punchakunami. Chay urasmi Yaya Dioska tukuykillkachishkan shiminkunata paktachinka. Chay pun-chakunapi kankuna Judea allpapi kawsakkuna urkuku-nama utkalla mitikuychi. Kankuna Jerusalén llaktapikahukkunaka chaymantalla mitikuychi. Chakraykichipikahushpaykichika manana Jerusalenma kutiychinachu.

23 Chasna mitikuna punchakunapi yapa llakiypakanka chay chichu warmikunarayku, chay llulluwawayu warmikunaraykupas. Tukuy kay israelallpapi kawsak runakuna yapakta parisinkakuna.Yaya Dios paykunata yapa piñaywami kastiganka.24 Wañunakuhushkankunapi shukkunaka sabliwawañuchiy tukunkakuna, shukkunataka apishpankunapushankakuna tukuy allpapi chikan chikan runakunachawpipi kawsanankunapa. Mana israel runakuna kayJerusalenta urmachishpankuna amuyankakuna YayaDiospa rimashkan puncha paktarinankama.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:25135LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:33

Jesuska kutimunan punchamanta rimarka(Mt 24.29-35; Mk 13.24-31)

25 Jesús runankunata yachachishpalla katirka:Kutimunayni puncha kuchuyahushpan intipi, killapi,istrillakunapi manchaypami rikurinka. Chaymantakay allpapi atun yaku mar atunta ulasyashpanmanchaypa uyarinka. Tukuy kay allpapi kawsakrunakuna yapa mancharinkakuna, imashi tukuhunchinishpa. 26 Chay uras tukuy silupi punchayachikkunasinchita kuyurinkakuna. Chay manchaypa pasahuktarikushpankuna runakuna lismayankakuna. 27 Chasnatukushpankuna ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runapuyu chawpipi suma chuyahlla Yaya Diospa atunyachayninwa shamuhushkaynita rikunkakuna. 28 Chasnamanchaypa punchakuna paktarishpankuna kankunatakishpichinayni punchaka utkallami paktarinka.Chayta yachashpaykichi chay punchakunapi mananamanchashpa sumakta kushikushpa chapawaychi.

29 Chasna nishpan shuk yachachinawa yachachishpallakatirka:

Shuk igu kaspita, chaymanta shuk kaspikunatapasrikushpa yachakuychi. 30 Achkata mushumantapankayahushkankunata rikushpaykichika yachankichiveranoka ña kuchuyahushkanta. 31 Chasnashinamitukuy kay rimashkayni paktarihukta rikushpaykichiyachankichi Yaya Dios mushumunduta rurashpan chaypiali kamachinanka ña paktarihushkanta.

32 Alita uyawaychi. Kay punchakunapi kawsakrunakunaka manara wañushpankuna tukuy kayrimashkaynika paktarinan tiyan. 33 Kay siluka, kayallpapas chinkarinkakunami. Tukuy rimashkaynishimikunamantaka nima shuk chinkarinkachu. Tukuypaktarinan tiyan.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA21:34-35136LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:1Alicharishka kaychi

34-35 Tukuy kay rimashkaynita uyashpaykichi alitakuyrariychi, shamushpayni alicharishka kanaykichipa.Chay puncha mana yuyarishkaykichipi kunkaymantapaktanka. Chasna kashpan ama kawsaychichuaychaykichi munashkanllata maskashpa. Chasnakawsashpaykichika kankichimi imashnami shukanimalka kunkaymanta shuk tukllapi urman. Amakawsaychichu machashpa, tukuy munashkaykichillatayuyarishpa. Chasna kawsashpaykichika shamunaynipuncha kankunarayku wañuyka kanka, imashnamitukuy kay allpapi kawsakkunaraykupas paktamunka.36 Mana chasna tukunaykichipa tukuy uras YayaDiosta mañashpa yuyaywa kawsaychi, alita paytakasushpa. Chasna kawsashpaykichika tukuy chay pasanakahushkanpi mana sakiwashpa sinchikunkichi. Chasnasinchikushpaykichika tukuy chaykunamanta kishpishkakankichi. Ñuka Yaya Diospa kachashkan runapa puntanpimana manchashpa shayarinkichi.

37 Karan puncha Jesuska Yaya Diospa wasinpiyachachipayan. Tutapi Olivos shutiyu lumama ripayanchaypi puñunanpa. 38 Karan puncha achka runakunatutamantastulla Yaya Diospa wasinma ripayanahunpayta uyanankunapa.

22Chiknik runakuna Jesusta apinankunapa Judaswa kwin-

tarkakuna(Mt 26.1-5, 14-16; Mk 14.1-2, 10-11; Jn 11.45-53)

1Ña Paskua punchakuna kallarinanpa masna punchal-lana pishihurka. Karan wata israel runakunaka chayPaskua punchakunarayku tantaripayanahun. Chay pun-chakuna yuyaripayanahun Yaya Dios paykunata Egipto

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:2137LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:9

allpamanta kishpichishkanta, mikupayanahun pan manapunkichirishkata. 2 Chay punchakuna ña paktarihush-pan saserdotekunapa apunkuna, Moisespa killkashkantayachachikkunapas maskarkakuna, imashna rurashpashiapinchima Jesusta wañuchinanchipa nishpa. Achkarunakuna payta katihushkankunata rikushpankunaman-charkakuna pakta ñukanchita wañuchinahuma nishpa.

3 Chaypi supayka Judas Iskariotepa shunkunpiyaykurka. Chay Judaska Jesuspa chunka ishkayrunankunamanta shuk karka. 4 Payka saserdotekunapaapunkunama, Yaya Diospa wasinta kuyrakkunamapasrirka, paykunawa kwintananpa imashna rurashpamiJesusta apichichinka. 5 Chasna kwintak rishpanpaykunaka kushikurkakuna. Shuk yuyayllawakashpankuna rimarkakuna:

Kanta kullkita kushunchi Jesusta apinanchipa yana-pahushkaykirayku.

6 Chaypi Judaska arí nirka. Chaymanta maskarkaimashnami Jesusta mana runakunapa rikushkanpiapichichinka.

Jesuska runankunawa Paskua puncha mikunata mikurka(Mt 26.17-29; Mk 14.12-25; Jn 13.21-30; 1Kor 11.23-26)

7Ña chaypuntiru Paskuapunchakapaktarishpanmiku-payanahun pan mana punkichirishkata. Chaymanta-pas chay punchaka wañuchipayanahun obeha maltatamikunankunapa, imashnami ñawpamanta pacha rura-payanahun.* Chasna yuyaripayanahun Yaya Dios payku-nata kishpichishkan punchata. 8 Chay punchapi Je-suska kacharka Pedrota, Juantapas, rurak riychimikunataPaskua punchapi mikunanchipa nishpa.

9 Chasna rimashpan paykuna tapurkakuna:* 22:7 Rikuy Éxodo killkapi 12.1-28

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:10138LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:18¿Maypita munanki rurak rinanchipa?10 Chaypi Jesuska paykunata aynirka:Chay Jerusalén llaktapi paktashpaykichi shuk runata

tinkunkichi shuk mankapi yakuta apahukta. Chay runatakatiychi. Maykan wasipimi yaykun chaypi paywa paktayaykuychi. 11 Chaypi wasi amuta rimankichi: Ñukanchitayachachikmi yachanayan, maypimi payka kay Paskuamikunata ñukanchiwa mikunka. 12 Chay wasi amukarikuchinkami shuk atun kwartuta ishkaynin kawitupisumakta alicharishkata. Chaypi mikunata ruraychi.

13Paykunaka rishpankuna tukuyta Jesuspa rimashkan-tashina tarik rirkakuna. Chaypi mikunata rurarkakunaPaskua punchapi mikunankunapa.

14 Ña mikuna uras paktarishpan Jesús chunka ishkayapostolninkunawa pakta mesa muyukta siririrkakunamikunankunapa. 15 Chaypi Jesuska rimarka:

Maytukuyta munashkani kay Paskua mikunata kanku-nawa mikunata, manara wañunayni paktarihushpan.16 Kankunata rimani, kay Paskua mikunata manami kutikankunawa mikushanchu Yaya Diospa ali kamachinanmushumundu kallarinankama. Chaypimi Paskua tantari-nanchipi yuyarishkanchika kishpichiy tukunamanta alitapaktachirishka kanka, sumakta kishpichiy tukushkay-kichirayku.

17Chasna nishpan Jesuska shuk pusillu vinuta apishpanYayan Diosta agradesishkanwasha rimarka:

Apishpaykichi shukma shukma pasachishpa karanshuk upyaychi. 18 Kankunata rimani, ñukaka manamikutikashka kay allpapi kushilla kankunawa tantarishpakay vinuta upyashannachu. Ña wañushami. Yaya Diospaali kamachinanka mushu mundupi kallarishpan chaypirashuti kuti kushilla tantarishunchi.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:19139LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:2519 Chay vinuta kushkanwasha pantana apirka. Yayan

Diosta agradesishkanwasha panta pakishpa pakishpapaykunata kurka. Chasna kuhushpan nirka:

Kay panka aychaynishinami kan. Tukuyuras tantarish-paykichi shuk panta pakinakushpa mikuhushpaykichikayuyariychi ñuka kankunaranti wañushkaynita kishpichi-naynipa.

20Ña mikushkankunawasha chasnallatata shuk pusilluvinuta apishpan rimarka:

Kay vinuka yawarnishinami kan. Wañushpayniyawarnika shuturishpan Yaya Dios kankunatauchaykichimanta llakichishpan kishpichinka.Wañuhushpayni tukuy kay mushu alichanawarimashkaynita paktachisha.

21 Kunan maykanmi apichiwanka chay runakachawpinchipimi kahun. 22 Ñawpa ñukamantarimashkashinami kunanka paktarihun. Ñuka YayaDiospa Kachashkan Runaka wañunayni tiyan. Chasnakashpanpas ay chay runa apichiwak ¡imashna kastigushipayrayku kanka!

23 Chaypi runankunaka mancharishpatapunakurkakuna paykunapura: ¿Maykanshiñukanchimanta Jesusta apichinka? nishpa.

Jesuska runankunata yachachirka mana kamachikku-nashina kanankunapa

24 Chasna Jesuswa tantaylla mikuhushpankunarunankunaka kallarirkakuna rimanakunatapaykunapura, maykanshi paykunamanta ashwanyachayyu kamachik kananta runakunaka rimanahuma.25 Chaypi Jesuska paykunata rimarka:

Kay allpapi kamachikkuna runakunata sinchitakamachinahun. Chasna kashpankuna munanahunrunakuna paykunata rimanankunapa runakunata

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:26140LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:32alita yanapakkuna nishpa. 26 Kankunaka ama chasnaapukunashina kaychichu. Maykanmi kankunamantaashwan atun apu kanayan, payka shuk wawashina kasuktukuchun. Maykanmi kankunata kamachik kan, paykatukuypi yanapak tukuchun. 27 Kay allpapi kamachikrunakuna mikunankunapa tiyarinahun runankunapaykunata karanankunapa. Ñukaka kankunarayku manachasna apushinachu kani, ashwan shuk runa apuntamikunata karakshinami kani.

28 Kankunami ñukawa tukuy uras kamaytukushkaynikunapi kashkankichi. 29-30 Chayraykuimashnami Yayayni ñukata apu tukunayniparimawashka, ñukapas kankunata rimani apukunatukunaykichipa. Chay ali kamachinayni mushu mundupiñukawa pakta mesaynipi mikunkichi upyankichipas.Chaymanta kankunata suma kamachina tiyarinakunapitiyachisha, chay chunka ishkay israel ayllukunamantamirashka israel masikichikunata kamachinaykichipa.Chasna kamachik tukushpaykichimi paykunatarimankichi alitachu manachu rurashkakuna nishpa.

Jesuska rimarka Pedro payta mana riksikshina tukunanta(Mt 26.31-35; Mk 14.27-31; Jn 13.36-38)

31 Chaymanta Jesuska Pedrota rimarka:Simón, alita uyaway. Supaykunapa apumi yapa

kankunata kamanata munashpan Yaya Dioska ari nishka.Imashnami shuk shushunawa kuyuchishpa mana aliku-nata surkunchi, chasnashinami kankunaka kamay tukun-kichi sakiwankichichu manachu nishpa. 32 Ñukaka kan-rayku Yaya Diosta mañashkanimi, kanta yanapananpamana sakiwanaykipa. Kan ñukata kutikashka kati-washpayki sinchikuchiy kirik masikikunata, paykunapasñukata alita katiwanankunapa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:33141LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:3833 Chaypi Simonka nirka:Yaya Jesús, kanta karselpi tapashpankunaka chayma

kanwa pakta rinayani. Kantawañuchishpankunaka ñuka-pas kanwa pakta wañusha.

34 Chasna rimashpan Jesuska aynirka:Pedro, rimashkayki, kunan tutami manara atallpa kan-

tahushpan kanka kimsa kuti llullashpa rimanki Jesustamana riksinichu nishpa.

Jesuska runankunata rimarka alicharishka kanankunapa35 Chaymanta Jesuska runankunata rimarka:Yuyariychi shiminita yachachinaykichipa

kachashkayni punchakunata. Chay uras kankunatarimashkani nima imata apanaykichipa, nima bulsata,nima kullkita, nima sapatuta. Chasna rishpaykichi ¿shukimaka pishirkachu kankunarayku?

Paykunaka aynirkakuna:Mana nima ima ñukanchita pishirkachu.36 Chaypina paykunata rimarka:Kunan shuti manana chasnallachu rinkichi. Maykan-

pachari tiyan bulsan, kullkin, chayka purihushkanpimunashkanrayku apachun. Maykanpachari manatiyanchu sablinka, payka kamisanta rantichishpansablinta rantichun. Kamisaykichimanta ashwantamunankichi sablikichita, tukuy parti kuntraykichikunatiyashkanrayku. 37 Kankunata rimani, kunalla YayaDiospa killkachishkanpi ñukamanta killkarishkakapaktarinka kasna nishkaka:Shukmillaypa rurak runatashina payta wañuchinkakuna.Chasnashinami paktarihun ñukarayku.

38 Chaymanta rimarkakuna:Yaya Jesús, kaypimi tiyan ishkay sablinchikuna.Chaypina Jesuska aynirka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:39142LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:47Chaylla kachun.Jesuska Getsemaní kinchapi Yayan Diosta mañarka(Mt 26.30, 36-46; Mk 14.32-42)

39 Mikushkankunawasha Jesuska chay wasimantallukshishpan Olivos shutiyu urkuma rirka, imashnamiwiñay rurapayan. Chasna rishpan paypa runankunakakatirkakuna. 40 Chaypi paktashpankuna Jesuska nirka:

Mañaychi Yaya Diosta, sinchita kamay tukuhushpay-kichi mana sakinaykichipa ñukapi sinchikunata.

41 Chasna rimashpan Jesuska paykunamantaanchurirka astalla karunikstupi. Chaypi kunkurishpanYayan Diosta mañarka:

42Yayayni, munashpaykika kishpichiway mana chasnasinchita parisinaynipa. Chasna tapushpaynipas amañukapa munashkaynita ruraychu, ashwan kanpa mu-nashkaykillata ruray.

43 Chasna mañahushkanpi silumanta shuk angelrikurik shamurka sinchikuchinanpa. 44 Jesuska yapaparisinanta yuyarishpa sinchi manchayta musyashpanYayan Diosta ashwan sinchita mañarka. Umpinkayawarshina tukushpa allpama shuturirka. 45 ChasnaYayan Diosta mañashkanwasha atarirka runankunamakutinanpa. Chaypi paykunata tarik rirka puñuhukkunata.Yapa llakiywa sampayashpankuna puñuy apishpanpuñuhurkakuna. 46 Chaypi rimarka:

¿Imaraykuta puñuhunkichi? Atarishpaykichi YayaDiosta mañaychi mana sakinaykichipa ñukapi sinchiku-nata, sinchita kamay tukuhushpaykichi.

Jesusta apirkakuna(Mt 26.47-56; Mk 14.43-50; Jn 18.2-9)

47 Jesús chayra rimahushkanpi achka runakunakapaktamurkakuna. Chay runakunapa puntanpi Jesuspa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:48143LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:55chunka ishkay runankunamanta Judas shutiyu rirka.Jesusta kayllayak shamushpan payta saludahushpanmucharka. 48 Chaypi Jesuska rimarka:

Judas ¿ñuka Yaya Diospa Kachashkan Runatamuchash-paykichu apichiwanki?

49 Jesuswa kahukkunaka chasna pasahukta rikush-pankuna tapurkakuna:

Yaya Jesús ¿wañunakushunchichu sabliwa?50 Chasna nishpankuna Jesuspa shuk runan sablinta

apishpan saserdotekunapa atun apupa shuk runantasumakta pitishpa wañuchisha nishpa pitihushpan kuskaparti rinkrinta pitirka. 51 Chaypi Jesuska rimarka:

Sakiychi. Chaykamalla.Chasna nishpan chay runapa rinkrinta llankashpan

ampirka. 52Saserdotekunapa apunkuna, YayaDiospawas-inta kuyrakkunapas, paykunata kamachik israel masinrukukunapas shamurkakuna Jesusta apichinankunapa.Chay runakunata Jesuska rimarka:

¿Imaraykutaya sablikunawa kaspikunawapasshamushkankichi apiwanaykichipa? ¿Wañuchikshuwa runachu kani? 53 Tukuy puncha Yaya Diospawasinpi kankunawa kahushpayni ¿imaraykutaya manachaypi apiwashkankichichu? Tuta kashpanmi kunanapiwanaykichi ura paktarishka. Kunan Yaya Diossakin amsaka punchata winsikshina supaykunapa apunmunashkanta rurananpa.

Pedroka Jesusta mana riksinichu nishpa rimarka(Mt 26.57-58, 69-75; Mk 14.53-54, 66-72; Jn 18.12-18, 25-27)

54 Jesusta apishpankuna saserdotekunapa atun apupawasinma pusharkakuna. Chasna pushashpankuna chaypiyaykuchirkakuna. Pedroka karullapi katirka. 55Chay wasi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:56144LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:64kincharishka pampan chawpipi kuyrakkunaka ninata sin-tichishpankuna muyukta tiyarirkakuna. ChaypillatataPedropas paykunapa chawpinpi tiyarik rirka. 56 Chaypishuk chay aputa yanapak warmika payta nina kuchupitiyahushkata alita rikushpan rimarka:

Kay runapas Jesuswa pakta purikmi kan.57 Chasna nishpan Pedroka llullachishpa aynirka:Manami paytaka riksinichu.58 Unaystumanta kuti shuk runa payta rikushpan ri-

marka:Kanpas chay runapa runankunamantallatatami kanki.Pedroka aynirka:Manami paykunamantachu kani.59 Shuk uramanta shukna rimarka: Kay runapas shuti-

pami Jesuswa purik kan, paypas Galileamanta runakashkanrayku.

60 Chaypi Pedroka aynirka:Pimantachari rimahunki manami yachanichu.Chasna rimahushkanllapi atallpaka kantarka. 61Chaypi

Jesuska tikrarishpan Pedrota rikurka. Chasna rikushkan-llapi Pedroka yuyarirka Jesuspa nishkanta: Kunan tutamanara atallpa kantahushpanra kanka kimsa kuti rimankimanami riksinichu payta nishpa.

62Chasna yuyarishpanPedroka kanchama llukshishpanyapa llakirishpan sinchita wakarka.

Jesusta asichirkakuna(Mt 26.67-68; Mk 14.65)

63 Chaymanta Jesusta kuyrak runakunaka asichish-pankuna waktarkakuna. 64 Ñawinta tapashpankunauyanpi waktashpa tapurkakuna:

Yaya Diospa yachayninwa kashpaykika rimay pitakanta waktashka nishpa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:65145LUKASPAKILLKASHKANKILLKA22:71

65Chasna paytawaktashpankuna achkamana alikunatapaymanta rimashpa payta asichirkakuna.

Jesuska tantarishka atun apukunapa puntankunapi karka(Mt 26.59-66; Mk 14.55-64; Jn 18.19-24)

66Ña pakarihushpan israel runakunata kamachik israelmasin rukukuna, saserdotekunapa apunkunapas, Moi-sespa killkashkanta yachachikkunapas tantarirkakuna.Chay tantarishkankunama Jesusta pusharkakuna, mayp-imi paykunaka apupura tantaylla yuyarishpa kwin-tanahun. Chaypi payta tapurkakuna:

67 Rimay ñukanchita ¿kanchu kanki chapahushkanchiYaya Diospa Kachanan Kishpichikka?

Chaypi Jesuska aynirka:Rimashpaynika chay Kishpichik kani nishpa, mana

kiriwankichichu. 68 Ñuka kankunata shuk imata tapuyn-imaka, mana ayniwankichimachu. 69 Kunanmanta pachañuka Yaya Diospa Kachashkan Runa tukuyta atipak YayaDiospa kuchunpi tiyarisha tukuy runakunata kamachi-naynipa.

70Chayta uyashpankuna yapa piñarishpa tapurkakuna:¿Shutipachu chasna rimahunki Yaya Diospa Wawan

kanaykita?Jesuska aynirka:Ari, ñukami kani rimashkaykichishina.71 Chayta uyashpankuna paykunaka rimarkakuna:Kunan shuti manana munanchichu nima shuk runata

paymanta ashwan millaypata rimak shamunanpa paytawañuchichinanchipa. Ñukanchi kikin uyashkanchi paykikin mana llakichiypa rimashkanta nishpa.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:1146LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:723

Jesusta apu Pilatoma pusharkakuna(Mt 27.2, 12-14; Mk 15.1-5; Jn 18.28-38)

1 Chaymanta tukuy chay tantarishkakunaka atarish-pankuna Jesusta romano apu Pilatoma pusharkakuna.2 Chaypi Jesusta uchachishpa rimarkakuna:

Kay runaka israel masinchikunata yachachishkaapunkunata mana kasunankunapa. Chayraykumi paytaapishpa pushamushkanchi. Paymi rimarka: Romanotukuymanta atun aputa ama impuestuta kunkichichunishpa. Chaymantapas rimarka: Yaya Diospa KachashkanKishpichik, Atun Apuykichimi kani nishpa.

3 Chaypi Pilatoka Jesusta tapurka:¿Shutipachu kanki israel masikikunapa Atun Apu?Jesuska aynirka:Ari, ñukami kani rimashkaykishina.4 Chaymanta Pilatoka saserdotekunapa apunkunata,

tukuy chaypi kahukkunata rimarka:Ñukaka mana tarinichu nima shuk millaypa

rurashkanta kay runapata.5 Chasna rimashpan chaypi kahukkunaka ashwan sin-

chita llullashpa Jesusmanta rimarkakuna:Kay runaka tukuy israel runa masinchikunata

yachachishka apunchikunata mana kasunanchipa.Kallarishka Galilea allpapi, kunanka kay Judea allpapipasrunakunata yachachishpa kahurka.

Jesusta apu Herodesma pusharkakuna6 Chasna uyashpan Pilatoka tapurka:¿Kay runaka Galileamantachu kan?7 Ari nishpankuna Pilatoka yachashpan Herodeska

Galilea allpapi kamachik apu kashkanta, payma kacharka.Herodeska chay punchakunaka Jerusalenpi kahurka.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:8147LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:168 Jesusta rikushpan Herodeska kushikurka. Paymanta

uyashpan unaymanta pacha payta rikunayarka.Yuyarirka kunanchari ñukapas atun yachaywa shuknima ima uras rikushkaynita Jesuspa ruranantarikusha nishpa. 9 Chaypi Jesusta achkata tapurka.Unayta tapunata katishpanpas Jesuska nima imataaynirkachu. 10 Saserdotekunapa apunkuna, Moisespakillkashkanta yachachikkunapas chaypi kashpankunapayta uchachishpalla kahurkakuna. 11 Jesús nimaimata aynishpan Herodeska suntalunkunawa paytapukllachishpa asichirkakuna. Asichishpa atun apupasuma churarinantashina churachirkakuna. ChaymantaPilatomallatata pusharkakuna. 12 Chay punchaHerodeska Pilatowa ali amigu tukurkakuna, ñawpakakuntrakunashina kapayarkakuna.

Chiknik runakuna Pilatota rimarkakuna pay Jesustawañuchichinanpa

(Mt 27.15-26; Mk 15.6-15; Jn 18.39–19.16)13-14 Chaymanta Pilatoka saserdotekunapa apunku-

nata, chay Jerusalén llaktapi kamachikkunata, tukuychaypi kahukkunatapas tantachishpa rimarka:

Kay runata pushamushpaykichi rimak shamuwashkan-kichi: Payka runakunata yachachishpa purinapuykichikunata ama kasuychichu nishpa. Ñukaka alitayachanaynipa kankunapa puntaykichipi tapushkani.Ña rikushkankichi maykanmantami mana alitarimawashkankichi, nima shuk millaypa rurashkantatarishkanichu. 15 Herodespas nima shuk millaypatatarishkachu. Chasna kashpan kuti ñukanchimakachashka. Kay runaka nima imata rurashkachuñuka wañuchichinaynipa. 16 Kunanka asutishpallakacharichisha.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:17148LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:2517 Karan wata ña chay Paskua punchakuna

paktarimuhushpankuna Pilatoka shuk karselpi kahuktakacharichipayan. Chasna kashpan chay wata Jesustakacharichinayarka. 18 Chasna rimashpan tukuy chaypikahukkunaka piñarishpa kaparirkakuna:

¡Payta wañuchiy! ¡Barrabasta kacharichiy!19 Chay Barrabaska runakunata chay llaktapi

kamachik apukunata mana kasunankunapa rimashpayuyachishkanrayku shuk runata wañuchishkanraykupaskarselpi kahurka. 20 Pilatoka Jesusta kacharinayashpankuti rimarka paykunata. 21 Chaypi ashwan sinchitakaparirkakuna:

¡Kruspi klabashpa wañuchichiy! ¡Payta kruspiklabashpa wañuchichiy!

22 Chaypi Pilatoka kimsaynin kuti rimarka:¿Ima millaypatataya rurashka? Nima shuk millay-

pata rurashkanta paypi tarinichu wañuchichinaynipaka.Chayrayku asutichishpalla kacharichisha.

23 Chasna nishpan ashwan sinchita kaparishpankunarimarkakuna:

¡Kruspi klabashpa wañuchichiy!Yapa sinchita kaparishpankuna Pilatoka ari,

wañuchichishami nirka.24 Chasna mana sakishpa tapushpankuna Pilatoka

suntalunkunata kamachirka Jesusta kruspi klabashpawañuchinankunapa, paykuna munashkankunatashina.25 Chay karselpi kahuk Barrabasta, apukunawa kuntrakashpantata shukkunata wañuchishka kashpanpas pay-taka kacharichirka. Jesustana paykuna munashkanku-natashina ruranankunapa kurka.

Jesusta kruspi klabashpa wañuchirkakuna(Mt 27.32-44; Mk 15.21-32; Jn 19.17-27)

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:26149LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:3326Ña suntalukuna Jesusta pushahushkankunapi kruspi

klabashpa wañuchinankunapa, chay ñampipi apirkakunashuk runata Jesuspa krusninta markachinankunapa.Chay runaka karka Sirene llaktamanta Simón shutiyu.Chay Simonka chakranmanta Jerusalenma kutimuhurka.Payta Jesuspa krusninta markachishpankuna Jesuspawashan apashpa rirka.

27 Achka runakuna Jesusta katirkakuna. Achkawarmikunapas katihushpankuna payrayku llakiywakaparishpa wakarkakuna. 28 Jesuska chay warmikunatarikushpan rimarka:

Jerusalén llaktamanta warmikuna, ama ñukaraykuwakaychichu. Shuk parisina punchakunapaktarinkakuna, chaypi kankuna wawaykichikunawayapa parisinaykichi tiyan. Chayta yuyarishpakankunarayku wawaykichiraykupas wakaychi.29 Chay parisina punchakuna paktarishpan runakunarimankakuna: Kushilla kankichi machura warmikuna,chaymanta kankuna maykankunami nima ima uraswiksayu kashkankichi, nima chuchuchishkankichichu.30 Chay uras tukuy runakuna yapa wañunayashpankunaurkukunata rimankakuna: Awanchipi urmaychi nishpa.Lumakunata rimankakuna: Ñukanchita tapaychi nishpa.31 Ñuka mana uchayu runa kashpaynitata yapa sinchitaparisinayni tiyan, kankuna uchayu kashpaykichiashwanta parisinaykichi tiyan.

32 Chay suntalukunaka Jesusta wañuchinankunapapushahushpankuna ishkay wañuchik runakunatapaspusharkakuna paywa pakta wañuchinankunapa.33 Wañushkapa uman shutiyu lumapi paktashpankunaJesusta kruspi klabarkakuna. Chay ishkanti wañuchikrunakunatapas karan shukta shuk kruspi klabarkakunawañunankunapa. Shuk krusta shayachirkakuna Jesuspa

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:34150LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:42kuskan parti, shuktaka llukin parti. 34KlabahushpankunaJesuska rimarka:

Yayayni, llakichiy paykunata kay mana alita ru-rahushkankunamanta. Mana yachanahunchu imatamirurahunkuna.

Chaypina chay suntalukunaka swirtinkunatakamarkakuna pishi paykunamanta apanka Jesuspachurarinanta nishpa.

35 Tukuy chaypi kahukkunaka rikuhlla kahurkakuna.Israel apukunapas asichishpa rimarkakuna:

Shukkunata kishpichirka. Shutipa Yaya Diospa akl-lashkan kashpanka paypa Kachashkan Kishpichik kash-panka pay kikinta kishpichirichun.

36 Suntalukunapas asichishpa payma kayllayash-pankuna agru vinuta upyachishpa rimarkakuna:

37 Israel runa masikikunapa Atun Apu kashpaykika kankikinta kishpichiriy.

38 Jesuspa uman awapi ratachirishka karka shuk killkar-ishka tablapi kasna nishpa: Kay runaka israel runakunapaAtun Apumi. 39 Chay ishkanti wañuchik runa klabar-ishkankunamanta shukka Jesusta asichishpa rimarka:

¿Manachu Yaya Diospa Kachashkan Kishpichik kanki?Shutipa kishpichik kashpaykika kan kikinta kishpichiriy,ñukanchitapas kishpichiy.

40 Chaypi chay shukka Jesusta asichihukta aynirka:Kanpas payshina kruspi klabarishka kashpayki

¿imaraykuta chasna rimanki? ¿Manachu Yaya Diostamanchanki? 41Ñukanchi shuti kuskanchipi kastigarishkakahunchi, mana alita rurashkanchirayku. Kay runakanima shuk millaypata rurashkachu.

42Chasna chay wañuchik masinta rimashpan Jesustanarimarka:

Kan atun apu tukushpayki ñukatapas yuyariwanki.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:43151LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:50-5143 Chaypina Jesuska payta rimarka:Kunan punchami ñukawa pakta suma kushilla

kawsanaynipi kanki.Jesús ña wañurkana(Mt 27.45-56; Mk 15.33-41; Jn 19.25-30)

44-45 Jesús kruspi klabarishka kahushkanpi chawpipunchamanta pacha kimsa urakama intika amsayash-pan tukuy chay allpapi amsa tukurka. Chaypina YayaDiospa wasin ukupi Yaya Dioswa tinkunakuna kwartutaarkak rakta llachapaka* awamanta pacha pitikta likirirka.46 Chasnapi Jesuska sinchita kaparishpa rimarka:

¡Yayayni, kaykaya makikipi kani, ñami wañuhuni!Chasna nishpan Jesuska wañurka.47Tukuy chasna pasashkanta rikushpan suntalukunapa

kapitanka Yaya Diosta kushichishpan rimarka:Kay runaka shutipami mana uchayuchu kashka.48 Tukuy chaypi tantarishka runakunaka tukuy

chay pasashkata rikushpankuna mancharishpa manaalita rurashkankunata yuyarishpankuna Jerusalenmakutirkakuna. 49 Tukuy Jesusta riksishkakunaka, Galileaallpamanta payta katik warmikunapas karumantallatukuyta rikurayarkakuna.

Jesuspa aychanta urku uchkupi churashpa taparkakuna(Mt 27.57-61; Mk 15.42-47; Jn 19.38-42)

50-51 Chaypi tiyarka shuk apu José shutiyu, alita ru-rak, ali runa. Payka Judea allpapi kahuk Arimateallaktamanta karka. Israel runakunata kamachik tanta-ylla yuyarishpa israel apukunamanta shuk karka. Yapa* 23:44-45 Rikuy Hebreo Runakunarayku Killkapi 9.1-12, 10.20

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA23:52152LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:4chaparka Yaya Diospa ali kamachinan kay allpapi pak-tarinanta. Apu masinkunaka Jesusta wañuchinata mu-nahushpankuna Joseka mana munarkachu. 52 Payka Pi-latoma rishpan Jesuspa aychanta tapurka urku uchkupichurashpa tapananpa. 53 Pilato ari nishpan Joseka Je-suspa aychanta krusmanta uraykuchishpan suma yurallachapawa wankurka. Chaymanta Jesuspa aychantaaparka shuk mushu allarishka urku uchkupi churashpatapananpa. Chaypika nima shuk wañushkata churashkakahurkarachu.

54 Paskua punchakunarayku alichanankuna punchakarka. Samana punchaka chay tuta ña kallarinankarka. 55 Galileamanta Jesusta katik warmikunaka Josetakatirkakuna rikunankunapa, maypimi Jesuspa aychantachuranka nishpa. 56 Kutishpankuna wasinkunama sumamishkinlla asnak aseitekunata rurarkakuna chaywa Je-suspa aychanta samana punchawasha kakunankunapa.Samana puncha samarkakuna Yaya Dios kamachishkan-shina.

24Jesuska kawsarirka(Mt 28.1-10; Mk 16.1-8; Jn 20.1-18)

1 Domingo, semana kallarina puncha manara alitapunchayahushpanra chay warmikunaka suma mishkinllaasnak aseiteta rurashkankunata apashpa rirkakunaJesuspa aychanta churashpa tapashkankunama.2 Chaypi paktashpankuna chay uchkupa punkuntarumiwa taparishkaka paskarishkatana tarik rirkakuna.3 Uchku ukuma yaykushpankuna Jesuspa aychantamana tarirkakunachu. 4 Mana tarishpankunamancharirkakuna. ¿Imanashkataya? nishpankunamana yacharkakunachu imatami yuyarinkakuna.

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:5153LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:12

Chasna yuyarihushkankunapi ishkay suma chuyahllachurarishka runakuna kuchunkunapi shayahuktarikurkakuna. 5 Paykunata rikushpankuna chaywarmikunaka ashwanta mancharishpa kumurirkakuna.Chaypi chay ishkay runakunaka rimarkakuna:

¿Imaraykuta kawsahukta maskahunkichiwañushkakunata churanapi? 6-7 Jesuska manamikaypichu. Ñami kawsarishka. ¿Ñachu kunkarishkankichiJesuspa yachachishkanta Galileapira kahushpaykichikasna rimashkanta?: Ñuka Yaya Diospa KachashkanRunata chiknik runakunaka apiwashpankunakruspi klabashpa wañuchiwankakuna. Chasnawañuchiwashpankunapas kimsa punchamantami kutikawsarinayni tiyan nishpa.

8 Chasna chay ishkay angelkunapa rimashkankunatauyashpankuna chay warmikunaka Jesuspa rimashkantayuyarirkakuna. 9 Chaymanta kutishpankunaJesuspa chunka shuk apostolninkunata, shuk payparunankunatapas tukuy rikushkankunata rimakrirkakuna. 10 Chay warmikunaka karkakuna:Magdalamanta Maria, Juana, Santiagopa maman Maria,chaymanta ashwan shuk warmikunapas. 11 Chay Jesuspaapostolninkunaka chayta uyashpankuna musparishpamiyanka rimahunkichi nishpa mana kirirkakunachu.12 Mana kirishpankunatata Pedroka atarishpan Jesuspaaychanta churashkankunama kallpa rirka. Paktakrishpan uchku ukuma kumurishpan rikurka. Chaypirikurka Jesusta pillushkankuna llachapallata. Jesuspaaychanka manana tiyarkachu. ¿Imanashkataya? nishpayuyarirka. Chaymanta kutirkana.

Jesuska ishkay runankunata Emaús llakta ñampipi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:13154LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:22rikurirka

(Mk 16.12-13)13 Chay punchallatata ishkay Jesuspa runankuna

Emaús llaktama rihurkakuna. Chay Emaús llaktakarka Jerusalenmanta chunka shuk kilometro, ishkayura purina tupu. 14 Tukuy Jesuspa pasashkanmantakwintashpa rihurkakuna. 15 Chasna kwintashparihushpankuna Jesuska paykunata kayllayashpanparihu rirkakuna. 16 Payta rikushpankunatata manaatiparkakunachu riksinata Jesús kananta. 17 ChaypiJesuska paykunata tapurka:

¿Imamantata kwintashpa rihunkichi?Chasna tapushpan llakirishpa shayarirkakuna.

18 Chaypi Kleofas shutiyu aynirka:Kay punchakunapi Jerusalenpi pasashkata tukuy

yachanahun. Chasna kashpan ¿kanllachu tukuychaykunata mana yachanki?

19 Chaypi Jesuska tapurka:¿Imataya pasashka? nishpa.Paykunaka aynirkakuna:Chay Nasaret llaktamanta Jesuswa pasashkantami

yuyarishpa kahunchi. Payka Yaya Diospa yachayninwayachachik karka. Yaya Diospa rikushkanpi, tukuyrunakunapa rikushkanpipas atun yachaywa rimakalikunata rurak karka. 20 Saserdotenchikunapaapunkuna, ñukanchita kamachikkunapas paytaapishpankuna romano aputa kurkakuna wañuchichi-nanpa. Chasna kushpankuna kruspi klabashpawañuchirkakuna. 21 Ñukanchika yuyarirkanchiñukanchi israel runakunata romano runakunamantakishpichinanta. Kunan ña kimsa puncha kahuchasna payta wañuchishkankunaka. 22 Chaymantapasñukanchipuramanta shuk warmikunaka ñukanchita

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:23155LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:30kwintashpankuna manchachirkakuna. PakarihushkanpiJesuspa aychanta churashkankunama rishpankunaaychanta mana tarirkakunachu. 23 Chaymantakutimushpankuna angelkunata rikushkankunamantakwintak shamurkakuna. Chay angelkunaka paykunatashirimarkakuna Jesuska kawsahumi nishpa. 24 Chasnanishpankuna shuk ñukanchiwa purihukkunaka Jesuspaaychanta churashkankunama rishpankuna illata tarikrirkakuna imashnami warmikunaka rimarkakuna.Jesustaka manami rikurkakunachu.

25 Rimahushkankunata uyashpan Jesuska paykunatarimarka:

Kankunaka mana asirtak runakunachu kankichi. Yapaunayankichi kirinaykichipa Yaya Diospa yachayninwañawpa yachachikkunapa rimashkankunata. 26 ¿Manachuyachankichi, Yaya Diospa Kachashkan Kishpichikka ma-nara atun apu tukushpan tukuy chaykunata parisinankashkata?

27 Chasna rimashpan Jesuska yachachihurka chayishkay runankunata tukuy Yaya Diospa killkachishkanpipaymanta killkarishka kashkata. Kallarishpan Moisespakillkashkankunawa, chaymanta Yaya Diospa yachayn-inwa shuk yachachikkunapa killkashkankunamantapasyachachirka.

28 Chasna Jesuska yachachihushkanpi llakta mayanpipaktarkakuna, maymami rihurkakuna. Jesuska ashwanchaynikma rihukshina tukurka. 29 Chaypi chay ishkayrunankuna mana munarkakunachu Jesús paykunamantaanchurinanpa.

Rikuy, ña tutayahunchi. Ñukanchiwa kipariy nishparimarkakuna.

Chasna yapa tapushpankuna Jesuska wasinkunapiyaykushpan paykunawa kiparirka. 30 Mesa mayanpi

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:31156LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:38sirihushpankuna mikunankunapa, Jesuska panta apish-pan Yayan Diosta agradesirka. Chaymanta panta pak-ishpan paykunata kurka. 31 Chasnallapi ñawinkunakapaskarishkashina tukurka. Chaypira Jesús kananta rik-sirkakuna. Chasnallapi kunkaymanta illa tukurka, paytamana rikurkakunanachu.

32 Chasna chinkarishpan paykunapura kwintarkakuna:Ñampipi shamuhushpanchi Yaya Diospa shiminta

alita asirtachishpa yachachihushkanpi ¿manachushunkunchika kushilla tukurka?

33 Chasnallapi atarishpankuna Jerusalenmakutirkakuna. Paktashpankuna Jesuspa runanmasinkunata tantarishkata tarirkakuna, ashwan Jesuswashuk purik masinkunatapas. 34 Chay ishkay paktashkarunakuna manara nima imata rimahushpankuna chaypitantarishka kahukkunaka paykunata rimarkakuna:

Yaya Jesuska shutipami kawsarishka. Simón paytarikushka.

35 Chasna rimashkankunata uyashpankuna chayishkay Jesuspa runan masinkunapas kwintarkakunaimashnami Jesuska paykunata ñampipi Yaya Diospashiminta yachachirka, chaymantapas imashnami pantapakishpan payta riksirkakuna.

Jesuska runankunata rikurirka(Mk 16.14-18; Jn 20.19-29)

36 Chasna rimahushkanllapi kunkaymanta Jesuskachawpinkunapi rikurirka. Paykunata saludashpanrimarka:

Yaya Dios kankunata kushillayachichun mana man-chashpa kawsanaykichipa.

37 Chaypi paykunaka yapa mancharishpayuyarirkakuna shuk almatami rikuhunchi. 38 ChaypinaJesuska rimarka:

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:39157LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:49¿Imaraykuta mancharinkichi? Ñukami kani.

¿Imaraykuta mana kirinayankichichu ñuka kanaynita?39 Llankawashpaykichi makinita chakinitapas rikuychi.Ñukallatatami kani. Almaka mana aychayuchu kan, nimatulluyuchu ñukashina.

40 Chasna nishpan makinta chakinta paykunatarikuchirka.

41 Paykuna kushilla mancharishka kahushkankunapimanara kirihushpankuna Jesuska tapurka:

¿Tiyanchu mikunaka?42 Chaypi payta kurkakuna shuk piti challwa

kusarishkata mikunanpa. 43 Challwata apishpanrikuhushkankunallapi mikurka mana alma ninankunapa.44 Chaymanta Jesuska paykunata rimarka:

Kankunawa pakta kahushpaynira kasna kankunata ri-markani: Moisespa killkashkanpi, Yaya Diospa yachayn-inwa shuk yachachikkunapa killkashkanpi, Salmos killka-pipas ñukamanta killkarishkaka tukuy paktarinan tiyan.

45 Chasna nishpan paykunata asirtachirka tukuy chayYaya Diospa killkachishkankunata. 46 Asirtachishpanrimarka: Killkarishkapi nin Yaya Diospa KachashkanKishpichikka wañunan tiyan. Chaymantapaswañushkanwasha kimsa punchamanta kuti kawsarinantiyan. 47 Chaymanta kamachishkan runankunaJerusalenpi kallarishpankuna pay munashkanshinatukuy allpakunapi runakunata rimanankuna tiyan,mana ali rurashkankunata sakishpa Yaya Diostanakasunankunapa, Yaya Dios paykunata uchankunamantallakichinanpa. 48 Kankunaka tukuy rurashkaynitarikushkankichi, tukuy rimashkaynita uyashkankichi.Chasna kashpan tukuy runakunata chayta yachachikriychi. 49 Kankunata rimashkaykichi, ñukami YayaDiospa Espiritunta kankunama kachasha Yayayni

LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:50158LUKASPAKILLKASHKANKILLKA24:53rimashkanshina. Kunanka kankuna kay llaktallapikipariychi chay kankunata sinchikuchik Yaya DiospaEspiritunta silumanta kankunapi kachanaynikama.

Jesuska siluma rirka(Mk 16.19-20)

50 Chaypina Jesuska runankunata Jerusalén llakta-manta pusharka Betania llakta kuchuma. Chaypi pak-tashpankuna makinta alsashpan paykunata rimarka YayaDios yanapashpa paykunata kushichinanta. 51 Chasnapaykunata rimahushkanpi rikuhushkankunallapi YayaDios payta siluma aparka. 52 Chasna paykunamanta an-churishpan runankunaka kunkurishpa payta mañashpakushichirkakuna. Chaymanta sumakta kushikushpaJerusalenma kutirkakuna. 53 Chaymanta pacha tukuyuras Yaya Diospa wasinpi tantarishpankuna payta atuny-achishpa kushichirkakuna. Chayllatami Jesuspa runankunakwintawashkankunata killkashkani.

159Yaya Diospa mushu killkachishkan shimi

New Testament in Quechua, Southern Pastaza (PE:qup:Quechua,Southern Pastaza)

copyright © 2008 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Quechua, Southern PastazaTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quechua, Southern Pastaza [qup], PeruCopyright Information

© 2008, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The New Testamentin Quechua, Southern Pastaza

© 2008, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.

1602014-04-30PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 4 Dec 2020 from source files dated 4 Dec20202e32a407-2fdc-5e27-9771-8167a89d515f