Lồng ghép các bước của ĐMCvào các bước của quá trình

lập qui hoạch, kế hoạch, chiến lược

Lê Hoàng Lan

2

Nội dung

• Mối liên hệ của ĐTM và ĐMC với quá trình ra quyết định phát triển KT-XH

• Các phương thức lồng ghép ĐMC trong quá trình lập CQK

3

Mối liên hệ của ĐTM và ĐMC với

quá trình ra quyết định phát triển KT-XH

4

Vị trí các công cụ quản lý môi trường trong tiến trình phát triển KT-XH

5

Mối liên hệ của ĐMC và ĐTM với quá trình ra quyết định phát triển KT-XH

ĐMC

QUẢN LÝ,GIÁM SÁT

MÔI TRƯỜNGTHỰC HIỆN CQK

ĐTM

KẾ HOẠCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG

CHIẾN LƯỢC

KẾ HOẠCH

QUY HOẠCH

DỰ ÁN

THỰC HIỆN VÀ MONITORING

Ph

ản h

ồi

lên

cấp

ra

qu

yết

địn

h c

ao h

ơn

Yêu

cầu tăn

g m

ức đ

ộ ch

i tiết

6

Mối quan hệ giữa các cấp độ CQKphát triển KT-XH

7

Các phương thức lồng ghép ĐMC

trong quá trình lập CQK

8

Các phương thức lồng ghép ĐMC trong quá trình lập CQK

Mục tiêu Thời gian Các chủ thể chính Sản phẩm

Lồng ghép Ngay từ khi bắt đầu khởi thảo các mục tiêu chiến lược của CQK

Chủ thể đề xuất CQK, tư vấn và/hoặc viên chức, công chúng

Thông tin và báo cáo về các vấn đề mấu chốt để điều chỉnh định hướng của CQK nhằm hướng tới tính bền vững

Đánh giá Dự thảo hoặc đề xuất CQK cuối cùng

Các nhà chức trách chính phủ có thẩm quyền ĐMC, các nhà chức trách khác và công chúng

Báo cáo ĐMC về các hậu quả và các vấn đề chính có liên quan đối với quyết định

Xác nhận giá trị

Trước khi phê chuẩn chính thức CQK

Các nhà chức trách chính phủ về các CQK hoặc ĐMC, các nhà chức trách khác và công chúng

Báo cáo ĐMC thỏa mãn yêu cầu pháp lý

9

Quá trình xây dựng CQK và ĐMC có thể được lồng ghép thông qua

Việc phân tích Khả năng sử dụng chung các dữ liệu và các mô hình (nếu

có) Các thông tin đầu vào phục vụ chung cho đề xuất phát triển

và cho sự so sánh các phương án liên quan

Việc tham vấn với các bên liên quan bên ngoài Các quá trình tham vấn chung cho các cơ quan chức trách

về công chóngHệ thống chung để tham vấn công chúngHệ thống chung để đánh giá các nhận xét, góp ý, v.v…

10

1. ĐMC được thực hiện độc lập với quá trình soạn thảo CQK

ĐMC được thực hiện như một quá trình độc lập và/hoặc là một hậu đánh giá của một (dự thảo) CQK

Báo cáo ĐMC được coi như một “bản đánh giá/kiểm toán môi trường cho một CQK”

ĐMC phải được tiến hành nhanh để có thể tác động đến quá trình ra quyết định

ĐMC phải tập trung vào những nhà ra quyết định và cung cấp cho họ những khuyến nghị ngắn gọn, rõ ràng

Việc cân nhắc các giải pháp thay thế và những thay đổi quan trọng trong CQK là rất khó khăn

ĐMC hoàn toàn không hiệu quả nếu chỉ thực hiện chung chung

11

1. ĐMC được thực hiện độc lập với quá trình soạn thảo CQK

Tham vấn

Dự thảo dự án/đề xuất

Thông qua

X/định phạm vi

ĐMC

Tham vấn

Thông tin cho quá trình raquyết định

Sàng lọc

Khởi xướng

12

Phương thức độc lập: Mô hình dựa trên ĐTM

Báo cáo ĐMC

Quá trình lập CQK Quá trình ĐMC

QUÁ MUỘN

13

Đánh giá mô hình dựa theo ĐTM chuẩn Nhược điểm

Bị coi là quá muộn - những phương án và đề xuất mới đưa ra thường khó được chấp nhận

Kéo dài thêm thời gian cho toàn bộ quá trình xây dựng CQK

Có thể gây ra sự trùng lắp trong việc thu thập dữ liệu và việc đánh giá nội bộ trong quá trình xây dựng CQK

Không đáp ứng yêu cầu nêu trong Điều 15 Luật Bảo vệ Môi trường rằng:…. báo cáo ĐMC là một nội dung của CQK và phải được lập đồng thời với quá trinh xây dựng CQK

14

2. ĐMC được thực hiện song song vớiquá trình soạn thảo CQK

Các chuyên gia ĐMC làm việc một cách độc lập nhưng đồng thời với các nhà hoạch định.

Các đánh giá/thông tin đầu vào khác nhau được trình bày cho nhóm hoạch định trong suốt quá trình xây dựng CQK – tóm tắt lại những điểm cần lưu ý trong những giai đoạn khác nhau của quá trình xây dựng CQK

Không cần thiết phải kéo dài quá trình soạn thảo CQK Đòi hỏi phải có sự truyền đạt thông tin hiệu quả giữa nhóm hoạch định

và nhóm thực hiện ĐMC (chẳng hạn như trưởng nhóm ĐMC đóng vai trò quan sát viên trong các buổi họp của nhóm hoạch định và ngược lại)

Báo cáo ĐMC phải gộp tất cả các thông tin này lại và tóm tắt lại những vấn đề còn bỏ ngỏ cho quá trình ra quyết định

15

2. ĐMC được thực hiện song song vớiquá trình soạn thảo CQK

Tham vấn

Dự thảo dự án/đề xuất

Thông qua

Báo cáo ĐMC

Tham vấn

Giám sát

Sàng lọc

Khởi xướng X/định phạm vi

16

Phương thức lồng ghép: Mô hình song song

Quá trình lập CQK Quá trình ĐMC

Quy trình ĐMC phù hợp trong mọi bối

cảnh

17

Đánh giá mô hình song song Ưu điểm và nhược điểm

Tiết kiệm được thời gian (song song với quá trình xây dựng CQK)

Tiết kiệm được tiền của (sử dụng chung được dữ liệu của nhóm CQK)

Tạo điều kiện thuận lợi để sớm đưa kết quả của ĐMC vào quá trình soạn thảo CQK

Có thể sớm gắn kết được các ý kiến tham vấn các cơ quan liên quan và công chúng

Không cần thiết phải kéo dài thêm thời gian cho quá trình xây dựng CQK

Đòi hỏi có sự tham gia của nhóm ĐMC trong quá trình xây dựng CQK, thường dễ bị lệch pha hoặc khó bố trí kế hoạch

18

3. ĐMC được lồng ghép hoàn toàn vào quá trình soạn thảo CQK

Các chuyên gia ĐMC là một phần không thể thiếu của nhóm hoạch định

Các chuyên gia ĐMC soạn thảo những câu hỏi chính - họ cùng tham gia thực hiện các đánh giá khác nhau với các nhà lập kế hoạch

Hỗ trợ cho quá trình sọan thảo/xây dựng CQK Nâng cao hiểu biết về ĐMC cho các nhà hoạch định kế hoạch Các chuyên gia ĐMC cần có vai trò và nhiệm vụ rõ ràng trong

nhóm CQK Cần có các hệ thống rà soát lại những quan điểm trái ngược nhau Cần có sự liên lạc, truyền tin nội bộ một cách có hiệu quả với nhóm

hoạch định Báo cáo ĐMC cần ghi lại toàn bộ quá trình đánh giá

19

3. ĐMC được lồng ghép hoàn toàn vào quá trình soạn thảo CQK

Các chuyên giaĐMC

Các nhà chức trách

chính và

cộng đồng liên quan

Các chuyên gia Lập kế hoạch

Cộng đồng tiếp

cậnđến các

thông tin,và tham

vấnvới

các bên liên quan

20

Phương thức lồng ghép: Mô hình lồng ghép hoàn toàn

Quá trình lập CQK + Quá trình ĐMC

Khó nhận biết hiệu quả của ĐMC

21

Đánh giá mô hình lồng ghép hoàn toàn Ưu điểm và nhược điểm

Cũng có những lợi ích như mô hình song song - tiết kiệm thời gian, chi phí, v.v...

Đưa các chuyên gia CQK, chuyên gia ĐMC, các cơ quan có thẩm quyền và cộng đồng có liên quan đến cùng một diễn đàn và tạo thuận lợi cho họ cùng làm việc với nhau

Nâng cao sự hiểu biết của các chuyên gia xây dựng CQK về ĐMC

Nhóm ĐMC có thể bị bỏ ngoài rìa trong quá trình xây dựng CQK

Nhiều khả năng các thoả thuận/tranh luận nội bộ của các thành viên trong nhóm không được bên ngoài biết đến

22

Phương thức lồng ghép: Mô hình CQK là trung tâm

Quá trình lập CQK Quá trình ĐMC

ĐMC được định hình bởi quá trình lập

CQK

23

Đánh giá mô hình CQK là trung tâm Ưu điểm và nhược điểm

ĐMC có vai trò điều chỉnh nhiều hơn, liên kết tốt hơn với CQK so với các mô hình khác

Tạo khả năng nâng cao chất lượng của CQK bởi vì nó có sự hỗ trợ ngay từ giai đoạn đầu và trong suốt quá trình từ khâu xây dựng cho đến khâu phê duyệt và thực hiện CQK

Tránh được những sự chậm trễ không cần thiết Tạo khả năng cho quá trình nghiên cứu chính sách

Để thích ứng được cho từng trường hợp thì phải đòi hỏi nhiều đến trình độ chuyên môn

Gây áp lực lớn hơn cho quá trình liên kết với nhóm CQK - thời gian sử dụng, sự đối thoại cần phải có hiệu quả

24

Lồng ghép quá trình ĐMC với quá trình CQK: Bài học thực tế (1)

Về mặt pháp luật, không qui định một cách cụ thể ĐMC phải được tiến hành như thế nào trong quá trình lập CQK

Mỗi quá trình lập CQK đều có những đặc thù, có những trọng tâm, các bước, khung thời gian và các bên liên quan riêng

Để lựa chọn được cách lồng ghép thích hợp, nhóm ĐMC cần hiểu được mục đích cụ thể của từng CQK được đưa ra và qui trình CQK được sử dụng

25

Lồng ghép quá trình ĐMC với quá trình CQK: Bài học thực tế (2)

Việc tiến hành sớm ĐMC nâng cao được chất lượng của CQK

Việc gắn kết quá trình ĐMC và quá trình CQK sẽ làm tăng hiệu quả của ĐMC

Hợp tác tối đa giữa ĐMC và CQK sẽ làm tiết kiệm thời gian và nguồn lực để thực hiện ĐMC

26

Lồng ghép quá trình ĐMC với quá trình CQK: Bài học thực tế (3)

Việc lồng ghép quá trình ĐMC vào quá trình CQK phải:

Được xác định ngay khi bắt đầu xây dựng CQK Được thỏa thuận giữa nhóm CQK, những người ra

quyết định, nhóm ĐMC và có thể cả cơ quan có thẩm quyền về môi trường liên quan

Được nêu rõ trong điều khoản tham chiếu (TOR) về việc tiến hành từng ĐMC cụ thể

Được mô tả đầy đủ trong báo cáo ĐMC (giúp hội đồng thẩm định ĐMC có khả năng xác định được liệu ĐMC đã cung cấp các thông tin đầu vào thích hợp cho quá trình xây dựng CQK chưa)

27

Lồng ghép các nhiệm vụ chủ yếu của ĐMC với các nhiệm vụ xây dựng quy hoạch PTKTXH cấp tỉnhCác bước trong quá trình lập Quy hoạch Các nhiệm vụ liên quan trong ĐMC

1. Xác định trọng tâm chính của Quy hoạch-Đánh giá và dự báo các yếu tố và nguồn lực phát triển;-Xác định các quan điểm chủ đạo, vai trò của mỗi lĩnh vực

-Bước 1- Xác định phạm vi và chuẩn bị TOR-Bước 2- Xác định các bên liên quan

2. Phân tích bối cảnh phát triển-Phân tích, đánh giá hiện trạng và tiềm năng huy động các nguồn lực tự nhiên, kinh tế, xã hội cho mục tiêu phát triển -Phân tích và dự báo tác động của các yếu tố nội tại và ngoại vi tới các mục tiêu phát triển

- Bước 3- Xác các vấn đề môi trường cốt lõi- Bước 4- Phân tích các xu hướng môi trường khi không thực hiện Quy hoạch (phương án “0”)

3. Đề xuất các phương án phát triển chung-Xây dựng và lựa chọn các phương án Quy hoạch-Xây dựng các định hướng phát triển và phương án phát triển phù hợp với mục tiêu Quy hoạch-Xây dựng các định hướng phát triển cho các lĩnh vực chủ yếu

-Bước 5- Đánh giá các mục tiêu và phương án phát triển được đề xuất trong Quy hoạch

4. Xác định các hoạt động/nhiệm vụ cụ thể-Xác định các lựa chọn về phát triển KTXH- Xác định danh mục các dự án đầu tư ưu tiên

-Bước 6- Đánh giá xu hướng diễn biến môi trường chịu ảnh hưởng của các hoạt động đề xuất trong CQK

5. Đề xuất các giải pháp thực hiện-Đề xuất các giải pháp chính sách và thể chế-Đề xuất tổ chức thực hiện và trách nhiệm giám sát

-Bước 7- Đề xuất các biện pháp giảm thiểu tác động bất lợi, tăng cường tác động có lợi và chương trình giám sát môi trường

1.Soạn thảo CQK -Bước 8- Soạn thảo báo cáo ĐMC và trình nộp thẩm định tại các cơ quan có thẩm quyền

28

Kết hợp tham vấn các bên liên quan trong quá trình ĐMC và CQK

Quá trình CQK Quá trình ĐMC

Xác định các mục tiêu tổng quát của soạn thảo CKQ và các vấn đề chính cần xác lập-Các tham vấn có thể thực hiện với các cơ quan thẩm quyền có liên quan

Xác định các vấn đề, mục tiêu và tiêu chí môi trường cần được cân nhắc trong quá trình ĐMC -Tham vấn bắt buộc với các cơ quan môi trường-Tham vấn cộng đồng được khuyến khích

Soạn thảo CQK-Tham vấn với các cơ quan và các bên liên quan

Soạn thảo báo cáo ĐMC-Tham vấn với các cơ quan môi trường và cộng đồng

Quyết định chính thức về CQK-Thông báo cho cộng đồng về quyết định

Cân nhắc báo cáo ĐMC và kết quả tham vấn trong quá trình ra quyết định-Thông báo cho các cơ quan môi trường và cộng đồng về việc các kết quả ĐMC đã được cân nhắc như thế nào

29

Cảm ơn quý vị đã lắng nghe!