GIZA GORPUTZA

LOKOMOZIO - APARATUA

Jon Mikel, Irati eta Olaia

FUNTZIOA

Lokomozi-aparatua gorputzari eustea, era askotako mugimenduak egitea eta zenbait organo babesteaz arduratzen da.

ORGANOAK

Lokomozio - aparatuak honako organoak ditu:-Hezurrak -Giharrak-Artikulazioak-Kartilagoak-Tendoiak-Lotailuak

HEZURRAK

Gorputzari eusteko, barruko organoak babesteko eta mugitzen laguntzeko dira.

GIHARRAKMugimenduak burutu ahal izateko, nerbio periferikoen bidez jasotzen ditu, garunak bidalitako aginduak.

ARTIKULAZIOAEskeletoari mugikortasuna ematen dio eta lotailu eta giharren laguntzaren bitartez oreka mantentzeaz arduratzen da.

KARTILAGOAKHezurren muturrak kartilagoz estalita daude eta kartilagoak hezurrak baino elastikoagoak dira.Sudurretan eta belarrietan ere badaude.

TENDOIAK

Giharrak hezurretara lotzeaz arduratzen dira .

LOTAILUA

Hezurrak artikulazioetan lotzen dira, lotailuen bidez.

FUNTZIONAMENDUALokomozio-aparatua giharrez eta hezurrez osatuta dago.Honako hauek dira funtzio nagusiak: gorputzari eustea, era askotako mugimenduak egitea eta gure organo delikatu batzuk babestea.

HEZUR - SISTEMA Hezur sistema hezurrez osatuta dago.Pertsona helduek 200 hezur baino gehiago dituzte eta hezur garrantzitsuenak honako hauek dira: omoplatoa, garezurra eta kubitoa.Hezur sistemak lau zati ditu: -garezurra-bizkar hezurra-toraxa-gorputz adarra

GAREZURRA

Hezur lauz eratuta dago.Aurreko aldea da aurpegia.Garezurraren funtzioa entzefaloa babestea da.

BIZKARREZURRA

Orno izeneko hezur laburrez eratuta dago.Orno bakoitzak zuloa du erdialdean, hortik igarotzen baita bizkar - muina.Bizkarrezurrra da gure gorputzaren euskarri nagusia.

TORAXAArku itxurako hezur lauek eratzen dute.Hezur horiek saihets - hezurrak dira.Saihets- hezurrak bizkar hezurretik sortzen dira eta gorputzaren aurrealdean lotzen dira bular hezurrean.

GORPUTZ - ADARRAK

Goiko eta beheko gorputz - adarrak hezur luzez eratuta daude.Eskuetan eta oinetan hezur txiki asko daude:falangeak.Gorputz adarren eginkizuna mugimendu gehienak gauzatzea da.

GIHAR - SISTEMAGiharrek uskurtzeko eta erlaxatzeko ahalmena dute. Giharrak uskurtzen denean, laburtu egiten dira; giharren gaitasun orri esker, mugimendu asko egin daitezke.Gizakiak 650 gihar inguru dituzte, baina batzuek beste batzuek baino geihago izan dituzte.Gihar garrantzitzuna honako hauk dira:bicepsa,trizepsa, sartoria, aduktorea, bikia eta gluteoa.

GILTZADURAGiltzadurak edo artikulazioak, bi hezurren arteko lotuneak dira.Era honetakoak izan daitezke: -Giltzadura finkoak. -Giltzadura erdimugikorra. -Giltzadura mugikora.

GILTZADURA FINKOA

Ez dute mugimenduak egiteko ahalmenik.Halakoak dira garezurreko hezurrak.

GILTZADURA - ERDIMUGIKORRA

Mugitzeko ahalmen mugatua dute, adibidez, bizkarrezurra.

GILTZADURA - MUGIKORRA

Era askotako mugimenduak egin ditzakete.Halakoak da esaterako, belauneko giltzadura.

GAIXOTASUNAKLokomozio - aparatuak honako gaixotasunak ditu:-Hezurra puskatzea-Giharra zaindiratzea-Tendoien haustura-Giharra puskatzea-Ziatika-Erreuma-Hernia-Artrosis-Artritrisa-Esginzeak-Tortikulisa-

HEZURREN HAUSTURA

Kolpe, istripu edo erorketa baten bidez gerta daiteke hezurra hausturatzea.Adin batekin aurrrera poliki poliki hezurretako kaltzioa gutxitzen hasten da eta hezurrak errezago puskatu ahal daitezke.

GIHARRAK ZAINDIRATZEA

Okerdura bat egiten denean giharra zaindiratu egiten da.

TENDOIA HAUSTURATZEA

Tendoi bat,golpe batez, istripu edo erorketa batez hasturatu ahal daiteke.

HERNIA

Hernia bat da gorputzeko hainbat organoetan ateratzen den konkor txiki bat.

ARTROSIAAtrosia, kartilagoaren hezur muturrak babestu eta higidura batek sortutako artikulazio muginmenduak errezten duen ehuna gogortzen denean gertatzen da.

ARTRITISAArtritisa, eskuetan edo gorputzeko beste atal batzuetan miña eta hanturak ematen ditu.

ESGINZEA

Esginze bat sortzen da lotailua okertzen denean edo tolesten denean.

TORTIKULIS

Tortikulisa, sortzen da lepoko giharrauzkurtzen denean.

ERREUMAErreuma zaintiratzearen antzekoa da. Giharren gogortasuna sortzen da.

ZIATIKA

Ziatika nerbiotako sustraien usturdura egiten du.

GIHARRA HAUSTURATZEAKirola egitean asko estiratzean giharra urratu ahal da eta azkenean haustaratzen da.

OHITURA OSANSUNGARRIAKLokomozio - aparatuan honako ohitura osasungarriak daude:-Kaltzioa hartzea -kirola egitea -Postura egokia mantentzea

KALTZIOA HARTZEAKaltzioa hartzeko esnekiak edan edo jan behar dira, horrek hezurrei indarra ematen dielako.

KIROLA - EGITEA

Giharrak eta hezurrak mugiarazten ditu.

POSTURA EGOKIABizkarrezurra zuzen eduki behar da eserita gaudenean edo lurretik pisuren bat hartzen dugunean.Burua zutik edukita ibili behar dugu eta bizkarrezurra zuzen dugula lo egin.Jarrera horiek onuragarriak dira gure bizkarrerako.