lokalna samouprava seminarska

0

Univerzitet “Sv. Климент Охридски”- Битола

ПРАВЕН ФАКУЛТЕТ КИЧЕВО

Дисперзирани студии: Struga

Предмет: Lokalna samouprava

Seminarska rabota:

Gradot Skopje

Predmeten profesor: Izraboti:

Prof. Д-r Илија Тодоровски Petrovska Maja 24/S

Асс. D-r Горан Илиќ

2011

Sodr`ina:

1.Voved...............................................................................2

1

2.Glaven del......................................................................2

3.Nadle`nosti na Gradot Skopje i op{tinite vo Gradot Skopje..................................................................5

4.Organi na Gradot Skopje i op{tinite vo Gradot Skopje................................................................................9

5.Finansirawe na Gradot Skopje i op{tinite vo Gradot Skopje..................................................................9

6.Upotreba na jazicite na zaednicite vo Gradot Skopje i vo op{tinite vo Gradot Skopje................12

7.Odnosi i sorabotka na Gradot Skopje i op{tinite vo Gradot Skopje............................................................13

8.Zaklu~ok.......................................................................14

9.Koristena literatura................................................15

Voved

Gradot Skopje pretstavuva posebna edinica na lokalnata samouprava od dve pri~ini. Prvo, kako glaven grad na Republika Makedonija, toj e politi~ki, administrativen i kulturen centar na Makedonija, so mnogu institucii na dràvnata vlast na svojata teritorija,prilagoduvaj}i go pritoa svojot prostoren razvoj na nivnoto postoewe. I vtoro, toj nadle`nostite vrz svojata teritorija ne gi vr{i sam, ami gi deli so op{tinite osnovani na negovoto podra~je.Gra|anite vo gradot Skopje, pravoto na lokalna samouprava go ostvaruvaat preku oblicite na neposredno izjasnuvawe i preku demokratski izbrani organi na gradot Skopje i na op{tinite vo gradot Skopje, na na~in utvrden so zakon. Gra|anite na Republika Makedonija koi imaat postojano ìveali{te na podra~jeto na gradot Skopje se ìteli na gradot Skopje.Gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje imaat svojstvo na pravno lice. Gradot Skopje ima grb i zname koi se koristat na celoto negovo podra~je. Op{tinite vo gradot Skopje imaat svoj grb i zname, {to gi koristat istovremeno so grbot i

2

znameto na gradot Skopje. Odredbite od Zakonot za lokalnata samouprava se odnesuvaat i na op{tinite vo gradot Skopje.

Glaven delPodra~jeto na gradot Skopje, go so~inuvaat podra~jata na op{tinite:Aerodrom, Butel, Gazi Baba, \or~e Petrov, Karpo{, Kisela Voda, Saraj, Centar, âir i [uto Orizari, vo granicite utvrdeni so zakon. Granicata na op{tinata Aerodrom zapo~nuva od mostot na èlezni~kata pruga na rekata Vardar (trome|a na op{tinite Aerodrom, Centar i Gazi Baba) i se dviì dol` Transportniot centar "Skopje", po èlezni~kata pruga vo pravec kon Veles do mostot na Markova Reka, prodolùva po nadvore{nata granica na KO Dolno Lisi~e do rekata Vardar, svrtuva sprotivodno po rekata Vardar do mostot na èlezni~kata pruga na rekata Vardar (trome|a na op{tinite Aerodrom, Centar i Gazi Baba).Granicata na op{tinata Butel zapo~nuva od zapadnata ograda na Gradskite grobi{ta "Butel" (trome|a na op{tinite Butel, [uto Orizari i û~er-Sandevo) i se dviì po ulicata Makedonsko-kosovska brigada 10 do èlezni~kata pruga Skopje Sever - \or~e Petrov, svrtuva na zapad po èlezni~kata pruga do lokalniot pat za selo Vizbegovo, svrtuva po lokalniot pat za seloto Vizbegovo, prodolùva po nadvore{nata granica na KO Vizbegovo do nadvoznikot na èlezni~kata pruga so magistralniot pat Blace-Skopje, svrtuva na jug po magistralniot pat Blace-Skopje do krstosnicata so novata ulica planirana so Generalniot urbanisti~ki plan na gradot Skopje, svrtuva na istok po ulicata do krstosnicata so ulicite Vtora makedonska brigada i Makedonsko-kosovska brigada, prodolùva na istok po ulicata Vtora makedonska brigada do krtosnicata so bulevarot Hristijan Todorovski - Karpo{, svrtuva po bulevarot Hristijan Todorovski - Karpo{, na jug do Centarot za deratizacija i zaobikoluvaj}i go izleguva na granicata na park- {umata "Gazi Baba" (trome|a na op{tinite Butel, âir i Gazi Baba), se dviì po zapadnata granica na park-{umata, ja se~e ulicata Ferid Bajram i izleguva na ulicata Hrvatska, svrtuva na severozapad po ulicata Hrvatska do krstosnicata so bulevarot Hristijan Todorovski - Karpo{, prodolùva na sever po nadvore{nite granici na KO Butel, KO Radi{ani, KO Quboten, KO Qubanci i povtorno se dviì po nadvore{nite granici na KO Radi{ani i KO Butel do trome|ata na op{tinite Butel, [uto Orizari i û~er-Sandevo. Granicata na op{tinata Gazi Baba zapo~nuva od trome|ata na op{tinite Butel, Gazi Baba i âir od stavot 2 na ovoj ~len, i se dviì po zapadnata granica na park-{umata "Gazi Baba", minuva pod kompleksot na Prirodno-matemati~kiot fakultet do krstosnicata na bulevarot Nikola Karev i ulicata Belasica (trome|a me|u op{tinite Gazi Baba, âir i Centar), svrtuva po ulicata Belasica do mostot na èlezni~kata pruga na rekata Vardar (trome|a na op{tinite Gazi Baba, Centar i Aerodrom), prodolùva po te~enieto na rekata Vardar, i po nadvore{nite granici na KO Idrizovo, KO Jurumleri, KO Trubarevo, KO Inxikovo, KO Singeli}, KO Stajkovci, KO Stra~inci, KO Cre{evo, KO Bula~ani i KO Ra{tak, prodolùva po granicata so op{tinata Butel od stavot 2 na ovoj ~len do trome|ata na op{tinite Gazi Baba, Butel i âir. Granicata na op{tinata \or~e Petrov zapo~nuva od krstosnicata na avtopatot Skopje - Tetovo (pred mostot na rekata Vardar), i se dviì nizvodno po rekata Vardar do mostot na proektiranata ulica Ciborovski ("1249"), svrtuva po ulicata Ciborovski do krstosnicata so ulicata \or~e Petrov, svrtuva na istok poulica Proleterska ("1462") do krstosnicata so proektiranata ulica Aco [opov i po nea izleguva na rekata Lepenec, svrtuva sprotivodno po te~enieto na rekata Lepenec i prodolùva po nadvore{nite granici na katastarskite op{tini KO Novo Selo, KO Volkovo, KO Orman, KO Niki{tane, KO Gra~ani, KO Ku~kovo i KO Orizari do krstosnicata na avtopatot Skopje - Tetovo (pred mostot na rekata Vardar). Granicata na op{tinata Karpo{ zapo~nuva od èlezni~kiot most na rekata Lepenec i se dviì po granicata so op{tinata \or~e Petrov, do lokalitetot Laka na rekata Vardar, prodolùva po nadvore{nite granici na katastarskite op{tini KO Gorno Nerezi, KO Gorno Vodno, odnosno po srtot na planinata Vodno do mesnosta Teferi~ (trome|a na op{tinite Karpo{, Kisela Voda i Sopi{te), svrtuva na severozapad do nad Institutot za zemjotresno inènerstvo i

3

inènerska seizmologija - IZIIS (trome|a me|u op{tinite Karpo{, Kisela Voda i Centar), prodolùva po proektiranata ju`na obikolnica na gradot Skopje do ulicata "550", svrtuva po nea do krstosnicata so ulicata Kozle, odi po ulicata Kozle do krstosnicata so proektiranata ulica koja pominuva me|u naselbite Kozle i Kapi{tec i izleguva na krstosnicata na ulicite Ivo Lola Ribar i Ruzveltova, prodolùva po ulicata Ruzveltova go se~e bulevarot Partizanski odredi i ulicata Ilindenska, prodolùva po pe{a~kata ulica me|u Zoolo{kata gradina i prviot del na Gradskiot park, minuva preku pe{a~kiot most na rekata Vardar svrtuva sprotivodno po rekata Vardar, izleguva na bulevarot Nikola Karev, svrtuva na istok po bulevarot Nikola Karev do vlezot na kasarnata "Ilinden" (trome|a me|u op{tinite Karpo{, Centar i âir), prodolùva po isto~nata ograda na kasarnata "Ilinden" potoa po novata ulica planirana so Generalniot urbanisti~ki plan na gradot Skopje {to vodi od krstosnicata na ulicite Vtora makedonska brigada i Makedonsko-kosovska brigada do magistralniot pat Skopje-Blace, prodolùva po nadvore{nite granici na KO Zloku}ani i KO Bardovci do rekata Lepenec (trome|a na op{tinite Karpo{, \or~e Petrov i û~er-Sandevo) i po rekata Lepenec do mostot na èlezni~kata pruga. Granicata na op{tinata Kisela Voda zapo~nuva od nadvoznikot na èlezni~kata pruga i ulicata Treta makedonska udarna brigada (trome|a na op{tinite Kisela Voda, Aerodrom i Centar) i se dviì po trasata na starata èlezni~ka pruga do nadvoznikot na bulevarot Ko~o Racin, se dviì po ulicata Biha~ka, ulicata Crni~e ("437") i ulicata "346" i izleguva nad Institutot za zemjotresno inènerstvo i inènerska seizmologija - IZIIS, odnosno na trome|ata na op{tinite Centar, Karpo{ i Kisela Voda, prodolùva po granicata na park-{umata "Vodno" do lokalitetot Teferi~, prodolùva po katastarskata granica na KO Sopi{te, prodolùva po nadvore{nite granici na KO Usje i KO Dra~evo do èlezni~kata stanica Dra~evo, svrtuva na severo-zapad po èlezni~kata pruga Skopje-Veles, kako granica so op{tinata Aerodrom do nadvoznikot na ulicata Treta makedonska udarna brigada (trome|a na op{tinite Kisela Voda, Aerodrom i Centar). Granicata na op{tinata Saraj zapo~nuva od krstosnicata na avtopatot Skopje-Tetovo (pred mostot na rekata Vardar) i se dviì po nadvore{nite granici na KO Kondovo, KO Dolno Svilare, KO Gorno Svilare, KO Rudnik Radu{a, KO Dvorce, KO Radu{a, KO Kopanica, KO Bojane, KO Laskarci, KO Pani~ari, KO Raovi}, KO âjlane, KO Matka, KO [i{evo, KO Gr~ec i KO Kru{opek do rekata Vardar (lokalitet Laka) i sprotivodno po rekata Vardar do krstosnicata na avtopatot Skopje - Tetovo ( pred mostot na rekata Vardar). Granicata na op{tinata Centar zapo~nuva od krstosnicata na ulicata Ivo Lola Ribar so ulicata Ruzveltova i se dviì po granicata so op{tinata Karpo{ od stavot 5 na ovoj ~len do bulevarot Nikola Karev i po nego na istok do krstosnicata so ulicata Slavej Planina, prodolùva po ulicata Slavej Planina izleguva na ulicata Samoilova, svrtuva pred spomeni~kiot kompleks "Sv. Spas" po ulicata Lazar Tanev, prodolùva po ulicata Podgradec do nadvoznikot na bulevarot Goce Del~ev, svrtuva levo po bulevarot Goce Del~ev do krstosnicata so bulevarot Krste Misirkov, svrtuva na sever po bulevarot Krste Misirkov do vlezot na Univerzitetot "Sv. Kiril i Metodij", prodolùva po severnata ograda na Univerzitetot "Sv. Kiril i Metodij" do bulevarot Nikola Karev, svrtuva na istok po bulevarot Nikola Karev do krstosnicata so ulicata Belasica, svrtuva na jug po ulicata Belasica i izleguva na rekata Vardar na trome|ata na op{tinite Centar, Gazi Baba i Aerodrom, i po granicata so op{tinite Aerodrom i Kisela Voda od stavovite 1 i 6 na ovoj ~len do krstosnicata na ulicite Ivo Lola Ribar i Ruzveltova. Granicata na op{tinata âir zapo~nuva od bulevarot Nikola Karev kaj vlezot na kasarnata "Ilinden" i se dviì po granicata so op{tinata Centar od stavot 8 na ovoj ~len, do krstosnicata na bulevarot Nikola Karev i ulicata Belasica (trome|a me|u op{tinite âir, Centar i Gazi Baba), prodolùva po granicata so op{tinata Gazi Baba od stavot 3 od ovoj ~len, do Centarot za deratizacija (trome|a me|u op{tinite âir, Gazi Baba i Butel), prodolùva po granicata so op{tinata Butel od stavot 2 na ovoj ~len do trome|ata na op{tinite âir, Butel i Karpo{, prodolùva po isto~nata ograda na kasarnata "Ilinden" do krstosnicata pred vlezot na kasarnata "Ilinden".Granicata na op{tinata

4

[uto Orizari zapo~nuva od trome|ata na op{tinite Butel, [uto Orizari i û~er-Sandevo i se dviì po granicata so op{tinata Butel od stavot 2 na ovoj ~len, do lokalniot pat za selo Vizbegovo, svrtuva po lokalniot pat za selo Vizbegovo, prodolùva po nadvore{nata granica na KO Gorno Orizari do trome|ata na op{tinite Butel, [uto Orizari i û~er- Sandevo.Vo gradot Skopje, nadle`nostite vo oblastite utvrdeni so Ustavot na Republika Makedonija gi izvr{uvaat organite na gradot Skopje i organite na op{tinite vo gradot Skopje.Rabotite od lokalno zna~ewe {to se funkcionalno nedelivi i podednakvo zna~ajni za celoto podra~je na gradot Skopje, gi vr{at organite na gradot Skopje.Rabotite od lokalno zna~ewe {to se funkcionalno delivi po svojot karakter i se od zna~ewe za op{tinite vo gradot Skopje, gi vr{at

Nadle`nosti na Gradot Skopje i op{tinite vo Gradot Skopjea) Nadle`nosti na gradot SkopjeNadle`nosti, odnosno raboti od javen interes od lokalno zna~ewe na gradot Skopje se:1. Planirawe i ureduvawe na prostorot- donesuvawe prostoren plan na gradot Skopje;- donesuvawe generalen urbanisti~ki plan na gradot Skopje;- davawe mislewe za predlogot na detalnite urbanisti~ki planovi, urbanisti~ki proekti i urbanisti~ki planovi za naselenite mesta {to gi donesuvaat op{tinite vo gradot Skopje;- ureduvawe grade`no zemji{te i- utvrduvawe standardi i davawe soglasnost za postavuvawe vremeni objekti, mebel i urbana oprema na podra~jeto na gradot Skopje.2. Za{tita na ìvotnata sredina i prirodata- za{tita, prezemawe merki i spre~uvawe od zagaduvawe na vodata, vozduhot, zemji{teto, za{tita na prirodata, za{tita od bu~ava i nejonizira~koto zra~ewe na podra~jeto na gradot Skopje.3. Lokalen ekonomski razvoj- planirawe na lokalniot ekonomski razvoj na gradot Skopje;- utvrduvawe razvojni i strukturni prioriteti na nivo na gradot Skopje;- vodewe lokalna ekonomska politika na nivo na gradot Skopje;- utvrduvawe strategija i davawe poddr{ka na razvojot na malite i srednite pretprijatija i pretpriemni{tvoto;- razvoj i pottiknuvawe alternativen i kulturen turizam i- podobruvawe na uslovite za prestoj na turistite vo gradot Skopje i turisti~ko propagandno informirawe.4. Komunalni dejnosti- izgradba, koristewe, za{tita i odrùvawe na magistralni i sobirni ulici i drugi infrastrukturni objekti;- kategorizacija i imenuvawe na gradski naselbi, ulici, plo{tadi, mostovi i drugi infrastrukturni objekti;- snabduvawe so voda za piewe od edinstveniot vodosnabditelen sistem na gradot Skopje;- odveduvawe i pre~istuvawe na otpadnite vodi;- odveduvawe i ispu{tawe na atmosferskite vodi;- obrabotka i isporaka na tehnolo{kata voda;- izgradba i odrùvawe na javnoto osvetluvawe na magistralnite i sobirnite ulici na podra~jeto na gradot Skopje;- sobirawe i transportirawe na komunalniot i drug vid na neopasen otpad;- odrùvawe na deponiite za komunalen i drug vid na neopasen otpad;- ureduvawe i organizirawe na javniot gradski i prigradski prevoz na patnici;- odrùvawe na javnata ~istota na javnite soobra}ajni povr{ini;- odrùvawe i koristewe na gradskite parkovi, park-{umite na podra~jeto na gradot Skopje, vodnite i sportsko-rekreativni zoni, utvrdeni so generalniot urbanisti~ki plan i drugi za{titeni podra~ja vo soglasnost so zakon;- odrùvawe na zeleniloto na magistralnite i sobirnite ulici;

5

- izgradba, odrùvawe i koristewe na javni parkirali{ta od zna~ewe za gradot Skopje, utvrdeni so urbanisti~ki plan;- postavuvawe, zamena, otstranuvawe i odrùvawe na soobra}ajnite znaci i za{titnata oprema na lokalnite pati{ta i ulici;- utvrduvawe uslovi i reìm na soobra}ajot na podra~jeto na gradot Skopje;- odrùvawe na grobovite, grobi{tata, krematoriumite i davawe pogrebalni uslugi na gradskite grobi{ta, utvrdeni so urbanisti~ki plan;- snabduvawe so priroden gas i toplinska energija;- izgraduvawe, vodewe, odrùvawe i koristewe na edinstven geografski informacionen sistem na gradot Skopje;- regulacija, odrùvawe i koristewe na re~nite korita vo urbaniziranite delovi;- dezinsekcija na podra~jeto na gradot Skopje;- izgradba, koristewe i odrùvawe na pazari na golemo i pazari za proda`ba na motorni vozila na podra~jeto na gradot Skopje;- eradikacija na ìvotnite skitnici;- opredeluvawe mesta za zakop na mrtvi ìvotni i nivno odrùvawe i- ukrasuvawe na gradot Skopje.5. Kultura- institucionalna i finansiska poddr{ka na kulturnite ustanovi i proekti od zna~ewe za gradot Skopje;- neguvawe na folklorot, obi~aite, starite zanaeti i sli~ni kulturni vrednosti;- organizirawe kulturni manifestacii; pottiknuvawe na raznovidni specifi~ni formi na tvore{tvo i- odbeleùvawe na nastani i li~nosti od zna~ewe za gradot Skopje;6. Obrazovanie- osnovawe, finansirawe i u~estvo so svoi pretstavnici vo organite na upravuvaweto na javnite sredni u~ili{ta na podra~jeto na gradot Skopje, vo soglasnost so zakon;- imenuvawe direktori na javnite sredni u~ili{ta i na u~eni~kite domovi, vo soglasnost so zakon i- organizirawe prevoz, ishrana i smestuvawe na u~enici vo u~eni~kite domovi, vo soglasnost so zakon.7. Sport- obezbeduvawe uslovi za razvoj na kvaliteten sport vo gradot Skopje;- organizirawe, pottiknuvawe i pomagawe sportski manifestacii i priredbi od zna~ewe za gradot Skopje i- izgradba i odrùvawe na sportski objekti od zna~ewe za gradot Skopje.8. Socijalna i detska za{tita- ostvaruvawe na socijalna grià za invalidni lica, deca bez roditeli i roditelska grià, deca so vospitno-socijalni problemi, deca so posebni potrebi,deca od ednoroditelski semejstva, deca na ulica, lica izloèni na socijalen rizik,lica zasegnati so zloupotreba na droga i alkohol, podigawe na svesta na naselenieto, domuvawe na lica so socijalen rizik;- sopstvenost, upravuvawe, osnovawe, finansirawe i odrùvawe na javnite ustanovi - domovi za stari lica, vo soglasnost so zakon;- sopstvenost, upravuvawe, osnovawe, finansirawe i odrùvawe na javnite ustanovi - detski odmorali{ta , vo soglasnost so zakon i- u~estvo so svoi pretstavnici vo organite na upravuvawe vo javnite ustanovi za deca - detski gradinki, na podra~jeto na gradot Skopje, vo soglasnost so zakon.9. Zdravstvena za{tita- u~estvo vo upravuvaweto so mreàta na javnite zdravstveni ustanovi i objektite za primarna zdravstvena za{tita od zna~ewe za gradot Skopje;- prezemawe merki za za{tita na zdravjeto na rabotnicite i za{tita pri rabota;- zdravstveno vospituvawe;- unapreduvawe na zdravjeto;- preventivni aktivnosti;- zdravstven nadzor nad ìvotnata sredina i nad zaraznite bolesti i- pomo{ na pacienti so specijalni potrebi.

6

10. Za{tita i spasuvawe- koordinacija na aktivnostite za za{tita i spasuvawe na gra|anite i materijalnite dobra od voeni razurnuvawa, elementarni nepogodi i drugi nesre}i i od posledicite predizvikani od niv.11. Protivpoàrna za{tita- protivpoàrna za{tita na podra~jeto na gradot Skopje.12. NadzorOrganite na gradot Skopje moàt da vr{at i drugi raboti opredeleni so zakon.Gradot Skopje vo vr{eweto na rabotite od svoja nadle`nost, donesuva i obezbeduva primena na edinstvena regulativa, se griì za isto nivo na uslugi ipodednakva dostapnost do gra|anite, so primena na isti standardi. Gradot Skopje, vo ramkite na zakonot, vo soglasnost so na~eloto na supsidijarnost, ima pravo na podra~jeto na gradot Skopje da gi vr{i rabotite od javen interes od zna~ewe za gradot Skopje, {to ne se isklu~eni od negovata nadle`nost ili ne se vo nadle`nost na organite na dràvnata vlast. Gradot Skopje, za vr{ewe na javni raboti od lokalno zna~ewe vo ramkite na svojata nadle`nost, moè da osnova javni slu`bi, vo soglasnost so zakon. Gradot Skopje gi vr{i i rabotite {to proizleguvaat od karakterot na gradot Skopje, kako glaven grad na Republika Makedonija. Na gradot Skopje, kako na glaven grad na Republika Makedonija, Republikata moè da mu dade opredeleni prava ili da mu doveri vr{ewe opredeleni raboti.b) Nadle`nosti na op{tinite vo gradot SkopjeNadle`nosti, odnosno raboti od javen interes od lokalno zna~ewe na op{tinite vo gradot Skopje se:1. Planirawe i ureduvawe na prostorot- pokrenuvawe inicijativi za donesuvawe, izmena i dopolnuvawe na prostorniot plan na gradot Skopje i generalniot urbanisti~ki plan na gradot Skopje;- davawe mislewa po nacrtite na prostorniot plan na gradot Skopje i generalniot urbanisti~ki plan na gradot Skopje- donesuvawe detalni urbanisti~ki planovi, urbanisti~ki proekti i urbanisti~ki planovi za naselenite mesta vo op{tinata;- sproveduvawe urbanisti~ki planovi i proekti i izdavawe dokumentacija za izgradba na objekti od lokalno zna~ewe (uslovi za gradba, urbanisti~ka soglasnost, odobrenija za gradewe);- izdavawe odobrenija za postavuvawe vremeni objekti, mebel i urbana oprema i- ureduvawe na grade`no zemji{te vo delot na opremuvawe na grade`noto zemji{te so objekti i instalacii od sekundarnata infrastruktura.2. Za{tita na ìvotnata sredina i prirodata- pokrenuvawe inicijativi i prezemawe merki za za{tita i spre~uvawe od zagaduvawe na vodata, vozduhot, zemji{teto, za{tita na prirodata, za{tita od bu~ava i od nejonizira~ko zra~ewe.3. Lokalen ekonomski razvoj- planirawe na lokalniot ekonomski razvoj na op{tinata;- utvrduvawe razvojni i strukturni prioriteti na op{tinata i- poddr{ka na razvojot na malite i srednite pretprijatija i pretpriemni{tvoto vo op{tinata.4. Komunalni dejnosti- izgradba, odrùvawe, rekonstrukcija i za{tita na servisni i stanbeni ulici i drugi infrastrukturni objekti;- odrùvawe na javnata ~istota na servisnite i stanbenite ulici;- organizirawe, iznesuvawe i transportirawe na komunalen i drug vid na neopasen otpad;- izgradba i odrùvawe na javno osvetluvawe na stanbeni i servisni ulici na podra~jeto na op{tinata;- odrùvawe na grobovite i grobi{tata i davawe pogrebalni uslugi na op{tinskite grobi{ta utvrdeni so urbanisti~ki plan;- izgradba, odrùvawe i koristewe na javni parkirali{ta od zna~ewe za op{tinata utvrdeni so urbanisti~ki plan;- odrùvawe i koristewe na zeleniloto na servisnite i stanbenite ulici;

7

- otstranuvawe na neregistriranite motorni i drugi vozila od javnite povr{ini;- odrùvawe i koristewe na javnite pazari;- dezinfekcija i deratizacija i- izgradba i odrùvawe na javni sanitarni jazli.5. Kultura- institucionalna i finansiska poddr{ka na kulturnite ustanovi i proekti od zna~ewe za op{tinata;- neguvawe na folklorot, obi~aite, starite zanaeti i sli~ni kulturni vrednosti;- organizirawe kulturni manifestacii, pottiknuvawe na raznovidni specifi~ni formi na tvore{tvo i- odbeleùvawe na nastani i li~nosti od zna~ewe za op{tinata.6. Obrazovanie- osnovawe, finansirawe i u~estvo vo upravuvaweto so osnovnite u~ili{ta na nejzinoto podra~je, vo soglasnost so zakon;- imenuvawe direktori na osnovnite u~ili{ta, vo soglasnost so zakon i- prevoz i ishrana na u~enicite vo u~ili{tata od nejzina nadle`nost, vo soglasnost so zakon.7. Socijalna i detska za{tita- sopstvenost, upravuvawe, osnovawe, finansirawe i odrùvawe na javnite ustanovi za deca - detski gradinki , vo soglasnost so zakon i- prezemawe merki od oblasta na socijalnata za{tita vo soglasnost so zakon.8. Zdravstvena za{tita- prezemawe merki za za{tita na zdravjeto na rabotnicite i za{tita pri rabota;- zdravstveno vospituvawe;- unapreduvawe na zdravjeto;- preventivni aktivnosti;- zdravstven nadzor nad ìvotnata sredina i nad zaraznite bolesti i- pomo{ na pacienti so specijalni potrebi.9. Za{tita i spasuvawe- za{tita i spasuvawe na gra|anite i materijalnite dobra od voeni razurnuvawa i elementarni nepogodi i drugi nesre}i i od posledicite predizvikani od niv.10. Nadzor- nadzor nad vr{eweto na rabotite od nadle`nost na op{tinata. Gradot Skopje e dolèn za site pokrenati inicijativi i dadeni predlozi od op{tinite vo gradot Skopje da zazeme stav i za toa da ja izvesti op{tinata vo gradot Skopje. Op{tinite vo gradot Skopje, vo ramkite na zakonot, vo soglasnost so na~eloto na supsidijarnost, imaat pravo na podra~jeto na op{tinata da gi vr{at rabotite od javen interes od zna~ewe za op{tinata, {to ne se isklu~eni od nivnata nadle`nost, ne se vo nadle`nost na organite na dràvnata vlast ili vo nadle`nost na organite na gradot Skopje. Op{tinite vo gradot Skopje, za vr{ewe na javni raboti od lokalno zna~ewe vo ramkite na svojata nadle`nost, moàt da osnovaat javni slu`bi, vo soglasnost so zakon.

ORGANI NA GRADOT SKOPJE I OP[TINITE VO GRADOT SKOPJEOrgani na gradot Skopje i na op{tinite vo gradot Skopje se sovet i gradona~alnik. Brojot na ~lenovite na sovetite na op{tinite vo gradot Skopje se utvrduva vo soglasnost so zakon. Pravo da bidat izbrani za ~lenovi na sovetot na gradot Skopje i za gradona~alnik na gradot Skopje imaat ìtelite na gradot Skopje. Pravo da bidat izbrani za ~lenovi na sovetot na op{tina vo gradot Skopje i za gradona~alnik na op{tina vo gradot Skopje imaat ìtelite na gradot Skopje so postojano ìveali{te na podra~jeto na op{tinata kade {to se vr{i izborot.

FINANSIRAWE NA GRADOT SKOPJE I OP[TINITE VO GRADOT SKOPJE

8

Gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje se finasiraat od sopstveni izvori na prihodi, prihodi od danoci, prihodi od Buxetot na Republika Makedonija i buxetite na fondovite, prihodi od zadolùvawe vo soglasnost so zakon i od drugi prihodi utvrdeni so zakon. Zaradi obezbeduvawe ramnopravni uslovi za funkcionirawe na op{tinite vo gradot Skopje i zadovoluvawe na zaedni~kite potrebi na gra|anite vo gradot Skopje se formira Zaedni~ki fond na gradot Skopje i na op{tinite vo gradot Skopje (vo natamo{niot tekst: Zaedni~ki fond). Zaedni~kiot fond se formira od sredstvata od personalniot danok na dohod, komunalnata taksa za firma i komunalnata taksa za koristewe na ulicite so patni~ki, tovarni i priklu~ni vozila i drugi sredstva, vo soglasnost so zakon. Gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje prihodite od Zaedni~kiot fond gi ostvaruvaat soglasno so metodologijata za raspredelba na sredstvata od Zaedni~kiot fond.a) Izvori na prihodiSopstveni izvori na prihodi na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje se:- lokalni danoci (danok na imot, danok na promet na nedvi`nosti, danok na nasledstvo i podarok, drugi lokalni danoci utvrdeni so zakon); - lokalnite taksi(komunalni taksi, administrativni taksi i drugi lokalni taksi utvrdeni so zakon);- lokalnite nadomestoci (nadomest za ureduvawe na grade`no zemji{te,nadomest od komunalna dejnost, nadomest za prostorni urbanisti~ki planovi, drugi lokalni nadomestoci utvrdeni so zakon);- prihodite od sopstvenost (prihodi od zakupnina na imot; prihodi od kamati; prihodi od proda`ba na imot);- prihodi od samopridones;- prihodi od kazni utvrdeni so zakon;- prihodi od donacii i- drugi prihodi utvrdeni so zakon.1.Prihodi od lokalnite danociPrihodite od lokalnite danoci se prihod na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje i se raspredeluvaat me|u gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje. Prihodot ostvaren po osnov na najniskata dano~na stapka za danokot na imot, danokot na nasledstvo i podarok i danokot na promet na nedvi`nosti, utvrdena so zakon, se raspredeluva vo soodnos 50% za gradot Skopje i 50% za soodvetnata op{tina vo gradot Skopje.Gradot Skopje moè da utvrdi povisoka stapka na danokot na imot od najniskata stapka na danokot na imot utvrdena so zakon, najmnogu do 0,05 %.Op{tinite vo gradot Skopje moàt da utvrdat povisoka stapka na danokot na imot od najniskata stapka na danokot na imot utvrdena so zakon, najmnogu do 0,05%.Gradot Skopje moè da utvrdi povisoka stapka na danok na promet na nedvi`nosti od najniskata stapka na danok na promet na nedvi`nosti, utvrdena so zakon, najmnogu do 1%. Op{tinite vo gradot Skopje moàt da utvrdat povisoka stapka na danok na promet na nedvi`nosti od najniskata stapka na danokot na promet na nedvi`nosti, utvrdena so zakon, najmnogu do 1%. Gradot Skopje ja utvrduva stapkata na danokot na nasledstvo i podarok vo ramki utvrdeni so zakon i gi pribira sredstvata kako prihod na gradot Skopje i na op{tinite vo gradot Skopje Sredstvata spored zakon se raspredeluvaat vo soodnos 50% za gradot Skopje i 50% i za soodvetnata op{tina vo gradot Skopje.2. Prihodi od drugi danociGradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje ostvaruvaat prihod od personalen danok na dohod soglasno so zakon.Rasporeduvaweto na prihodite na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje od drugi danoci propi{ani so zakon, se utvrduva so posebnite zakoni.3. Prihodi od komunalnite taksiKomunalnite taksi od koi gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje ostvaruvaat prihodi se:- taksa za firma, odnosno naziv na delovna prostorija;- taksa za koristewe na ulici so patni~ki, tovarni motorni vozila, avtobusi, specijalni vozila i motocikli;- taksa za koristewe na povr{ini vo kampovi za podigawe na {atori i druga sli~na privremena upotreba;

9

- taksa za koristewe muzika vo javnite lokali;- taksa za koristewe na prostor pred delovna prostorija za vr{ewe dejnost;- taksa za istaknuvawe na reklami, objavi i oglasi na javni mesta;- taksa za postavuvawe na vitrini za izloùvawe na stoki nadvor od delovnite zgradi;- taksa za koristewe na plo{tadite i drug prostor vo gradovite i drugite naseleni mesta so cel za izloùvawe predmeti, prireduvawe izlo`bi i drugi zabavni priredbi za vr{ewe na dejnost;- taksa za koristewe i odrùvawe na javnoto osvetluvawe i- drugi komunalni taksi utvrdeni so zakonPrihodite od komunalnite taksi, kako prihod na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje se raspredeluvaat me|u gradot Skopje i op{tinite vo gradotSkopje.Gradot Skopje ja utvrduva taksata za firma, odnosno naziv na delovniprostorii i taksata za koristewe na ulici so patni~ki, tovarni motorni vozila,avtobusi, specijalni vozila i motocikli vo ramkite utvrdeni so zakon.Sredstvata od stavot 1 na ovoj ~len se raspredeluvaat vo soodnos 50% za gradot Skopje i 50% vo Zaedni~kiot fond.Gradot Skopje ja utvrduva taksata za koristewe na povr{ini vo kampovi za podigawe na {atori i druga sli~na privremena upotreba i taksata za koristewe na muzika vo javnite lokali vo ramkite utvrdeni so zakon.Del od Sredstvata gi pribira gradot Skopje,a del od sredstvata se raspredeluvaat vo soodnos 70% za gradot Skopje i 30% za op{tinite vo gradot Skopje.Gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje vo ramkite utvrdeni so zakon,utvrduvaat:- taksa za koristewe na prostor pred delovna prostorija za vr{ewe dejnost;-taksa za istaknuvawe na reklami, objavi i oglasi na javni mesta;- taksa za postavuvawe na vitrini za izloùvawe na stoki nadvor od delovnite zgradi i- taksa za koristewe na plo{tadite i drug prostor vo gradovite i drugite naseleni mesta so cel za izloùvawe na predmeti, prireduvawe izlo`bi i drugi zabavni priredbi za vr{ewe na dejnost.Taksite se pribiraat od gradot Skopje ili od op{tinite vo gradot Skopje, vo zavisnost od toa koj e nadleèn za odrùvawe na javniot prostor {to se koristi.Komunalnata taksa za koristewe i odrùvawe na javnoto osvetluvawe se utvrduva i pribira vo soglasnost so zakon.4. Prihodi od administrativnite i od drugi lokalni taksiPrihodite od administrativnite i od drugi lokalni taksi utvrdeni so zakon koi se vo vrska so vr{ewe na raboti od nadle`nost na gradot Skopje, se prihod na gradot Skopje.Prihodite od administrativnite i od drugi lokalni taksi utvrdeni so zakon koi se vo vrska so vr{ewe na raboti od nadle`nost na op{tinata vo gradot Skopje, se prihodi na op{tinata.5. Prihodi od nadomestociPrihodite od lokalnite nadomestoci kako prihod na gradot Skopje i na op{tinite vo gradot Skopje se raspredeluvaat me|u gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje.Prihodite od nadomestokot za ureduvawe na grade`no zemji{te se raspredeluvaat vo soodnos 60% za gradot Skopje i 40% za op{tinata vo gradot Skopje vo koja se ureduva grade`noto zemji{te.Prihodite od nadomestocite od komunalna dejnost, nadomestocite za prostorni i urbanisti~ki planovi i od drugi nadomestoci, utvrdeni so zakon koi se vo vrska so vr{ewe na raboti od nadle`nost na gradot Skopje, se prihod na gradot Skopje.Prihodite od nadomestocite za komunalna dejnost, nadomestocite za prostorni i urbanisti~ki planovi i drugi nadomestoci, utvrdeni so zakon koi se vo vrska so vr{ewe na raboti od nadle`nost na op{tinata, se prihodi na op{tinata.6. Prihodi od Buxetot n na Republika Makedonija, buxetite na fondovite i od drugi prihodiGradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje od Buxetot na Republika Makedonija i od buxetite na fondovite dobivaat:- namenski dotacii;- blok dotacii;- kapitalni dotacii i

10

- dotacii za delegirani nadle`nosti.Prihodite od sopstvenost na gradot Skopje se prihod na gradot Skopje. Prihodite od sopstvenost na op{tinata vo gradot Skopje se prihod na op{tinata.Prihodite od samopridones {to go raspi{al gradot Skopje se prihod nagradot Skopje.Prihodite od samopridones {to go raspi{ala op{tinata vo gradot Skopje se prihod na op{tinata.Prihodite od kazni utvrdeni so zakon se prihod na gradot Skopje ili na op{tinata vo gradot Skopje, soglasno so odredbite od posebnite zakoni.Prihodite ostvareni od donacii na gradot Skopje se prihod na gradot Skopje.Prihodite ostvareni od donacii na op{tinite vo gradot Skopje se prihod na op{tinata.So prihodite od donacii gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje samostojno raspolagaat.Drugite prihodi utvrdeni so zakon se prihod na gradot Skopje i prihod na op{tinite vo gradot Skopje, soglasno so odredbite od posebnite zakoni.7. ZadolùvaweGradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje moàt da se zadolùvaat vo zemjata i vo stranstvo spored uslovite utvrdeni so zakon.Gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje moàt vo soglasnost so zakon da davaat garancii i da prezemaat obvrski koi proizleguvaat od dolgoro~ni zaemi na javnite pretprijatija {to tie gi osnovale.b) Naplata na prihoditeRabotite na utvrduvawe i naplata na lokalnite danoci na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje gi vr{i dano~nata administracija na gradot Skopje.Rabotite na utvrduvawe i naplata na taksite i nadomestocite koi se prihodi na gradot Skopje gi vr{i dano~nata administracija na gradot Skopje. Rabotite na utvrduvawe i naplata na taksite i nadomestocite koi se prihodi na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje gi vr{i dano~nata administracija na gradot Skopje.Rabotite na utvrduvawe i naplata na taksite i nadomestocite koi se prihodi na op{tinite vo gradot Skopje gi vr{i dano~nata administracija na op{tinata.Danocite, taksite i nadomestocite koi se naplateni od dano~nata administracija na gradot Skopje, a se prihod na op{tinite vo gradot Skopje se raspredeluvaat mese~no.Gradot Skopje dostavuva do op{tinite vo gradot Skopje kvartalni izve{tai za naplatata i raspredeluvaweto na prihodite.

UPOTREBA NA JAZICITE NA ZAEDNICITE VO GRADOT SKOPJE I VO OP[TINITE VO GRADOT SKOPJEVo gradot Skopje slu`ben jazik e makedonskiot jazik i negovoto kirilsko pismo.Vo gradot Skopje pokraj makedonskiot jazik i negovoto kirilsko pismo, slu`ben jazik e i jazikot i pismoto {to go koristat najmalku 20% od ìtelite na gradot Skopje.Za upotrebata na jazicite i pismata na koi zboruvaat pomalku od 20% od ìtelite na gradot Skopje, odlu~uva Sovetot na gradot Skopje. Propisite koi se odnesuvaat na upotrebata na jazicite i pismata na koi zboruvaat pomalku od 20% od ìtelite na gradot Skopje, se usvojuvaat so mnozinstvo glasovi od prisutnite ~lenovi na Sovetot na gradot Skopje, pri {to mora da ima mnozinstvo glasovi od prisutnite ~lenovi na Sovetot koi pripa|aat na zaednicite koi ne se mnozinstvo ìteli vo gradot Skopje.Vo op{tinite vo gradot Skopje slu`ben jazik e makedonskiot jazik i negovoto kirilsko pismo.Vo op{tinite vo gradot Skopje pokraj makedonskiot jazik i negovoto kirilsko pismo, slu`ben jazik e i jazikot i pismoto {to go koristat najmalku 20% od ìtelite vo op{tinata. Za upotreba na jazicite i pismata na koi zboruvaat pomalku od 20% od ìtelite vo op{tinite vo gradot Skopje odlu~uva sovetot na op{tinata.Propisite koi se odnesuvaat na upotrebata na jazicite i pismata na koi zboruvaat pomalku od 20% od ìtelite na op{tinata, se usvojuvaat so mnozinstvo glasovi od prisutnite ~lenovi na sovetot na op{tinata, pri {to mora da ima mnozinstvo glasovi od prisutnite ~lenovi na sovetot koi pripa|aat na zaednicite koi ne se mnozinstvo ìteli vo op{tinata.

11

ODNOSI I SORABOTKA NA GRADOT SKOPJE I OP[TINITE VO GRADOT SKOPJEVo vr{eweto na rabotite od svojata nadle`nost gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje ostvaruvaat me|usebna sorabotka preku:- razmena na materijali od svoja nadle`nost zaradi me|usebno informirawe ili davawe soglasnost;- inicirawe na akti i merki za ureduvawe na raboti od zaedni~ki interes za gradot Skopje;- prezemawe zaedni~ki akcii i merki za re{avawe i vr{ewe na raboti od svoja nadle`nost i- davawe stru~na pomo{ vo izvr{uvaweto na zakoni i drugi propisi.Za ostvaruvawe na me|usebna sorabotka na gradona~alnikot na gradot Skopjei gradona~alnicite na op{tinite vo gradot Skopje se osnova Koordinativno telo na gradona~alnici (vo natamo{niot tekst: Koordinativno telo). Koordinativnoto telo go so~inuvaat gradona~alnikot na gradot Skopje i gradona~alnicite na op{tinite vo gradot Skopje.So Koordinativnoto telo rakovodi gradona~alnikot na gradot Skopje.Koordinativnoto telo:- razgleduva i dava preporaki za pra{awa od zaedni~ki interes za gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje vo nasoka na odr`liv i harmoni~en razvoj na gradot Skopje i op{tinite vo gradot Skopje;- gi usoglasuva strategiite i planovite koi vlijaat vrz razvojot na gradot kako edinstvena prostorna i funkcionalna celina;- zadol`itelno gi usoglasuva stavovite vo vrska so detalnite i generalniot urbanisti~ki plan, planovite za javniot prevoz, tehni~kite infrastrukturni planovi, administriraweto i naplatata na sopstvenite prihodi, prihodnite i rashodnite potrebi na gradot i op{tinite i- donesuva delovnik za svojata rabota.Koordinativnoto telo odr`uva sednica najmalku edna{ vo mesecot.Sednicite se podgotvuvaat i organiziraat od strana na administracijata na gradot Skopje.Zaklu~okGradot Skopje e posebna edinica na lokalata samouprava.Toj se sostoi od deset op{tini.Kako takva edinica Gradot Skopje e glavniot grad na Republika Makedonija.Del e od Skopski statisti~ki region(skopski region)

Општина HASC Центар на ОпштинатаПовршина

(km2)Население

(2002)

Аеродром MK.AD Аеродром 21,85 72 009

Бутел MK.BU Бутел 54,79 36 154

Гази Баба MK.GB Гази Баба 110,86 72 617

Ѓорче Петров MK.GP Ѓорче Петров 66,93 41 634

Карпош MK.KX Карпош 35,21 59 666

12

Кисела Вода MK.VD Кисела Вода 34,24 57 236

Сарај MK.AJ Сарај 229,06 35 408

Центар MK.CE Центар 7,52 45 412

Чаир MK.CI Чаир 3,52 64 773

Шуто Оризари MK.SO Шуто Оризари 7,48 22 017

Град Скопје

Вкупно 571.46

515 419

Koristena Literatura:

Zakon za Gradot Skopje Profesor.D-r Ilija Todorovski i Profesor.D-r Jove

Kekenovski “Lokalna samouprava”,Ki~evo 2011 http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4_

%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%98%D0%B5

http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%98%D0%B5

http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%98%D0%B5

lokalna samouprava seminarska

Documents