lỜi nÓi ĐẦu - wordpress.com€¦ · web viewmỞ ĐẦu ngày nay phương tiện, thiết...

Sáng kiến kinh nghiệm

A. MƠ ĐẦU

Ngày nay phương tiện, thiết bị kỹ thuật dạy học được sử dụng rộng rãi theo những phương pháp dạy học thích hợp. Các phương tiện dạy học một mặt làm thay đổi phương pháp dạy học truyền thống, mặt khác góp phần đổi mới nội dung dạy học và mở rộng thêm khả năng lĩnh hội tri thức khoa học hiện đại. Nhờ vào việc sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học này mà việc dạy học đã đem lại hiệu quả cao nhất. Một trong những phương phương tiện dạy học hiện nay được cả thầy và trò đón nhận và được sử dụng rộng rãi chính là Atlat địa lý Việt Nam do công ty bản đồ – tranh ảnh giáo khoa thuộc nhà xuất bản giáo dục đã tổ chức biên soạn và xuất bản.

Hiện nay học môn địa lý có thể bằng 2 cách:

Một là, mang tính chất học thuộc lòng, cách học này ít phải suy nghĩ, chỉ cần ghi nhớ máy móc. Hai là, để tránh phải ghi nhớ máy móc, học thuộc lòng (một nỗi sợ của nhiều học sinh) thì học sinh nên sử dụng Atlat vào việc học địa lý, cách học này đòi hỏi học sinh phải có kiến thức về bản đồ (đọc-hiểu).

Vậy học như thế nào là tối ưu? Có lẽ cần phải học địa lý bằng Atlat xong cũng không bỏ qua SGK, cả hai tài liệu này sẽ hỗ trợ nhau trong quá trình học.

Từ lâu cuốn Atlat địa lí đã được sử dụng ở bậc phổ thông trung học,với bậc trung học cơ sở việc sử dụng Atlat còn tương đối mới mẻ. Khai thách nội dung các trang Atlat như thế nào cho phù hợp với mức độ nhận thức học sinh trung học cơ sở và nội dung sách giáo khoa? Là giáo viên mới ra trường, kinh nghiệm còn ít, bản thân tôi cảm thấy gặp không ít khó khăn và lúng túng trong quá trình đưa cuốn Atlat vào các tiết dạy. Tuy nhiên, sau một thời gian giảng dạy bước đầu hiệu quả của việc sử dụng Atlat là rất khả quan. Từ kinh nghiệm của mình tôi xin thử đề xuất “Phương pháp sử dụng Atlat địa lí Việt Nam trong giảng dạy địa lí tư nhiên và kinh tế xã hội lớp 8 - 9”. Rất mong nhận được sư chia sẻ của các đồng nghiệp.

Trường THCS Dịch Vọng – GVTH: Ngô Thị Luyến


B. NÔI DUNG

I. Muc đich y nghia cua viêc sư dung Atlat trong giang day đia li 8 - 9

Atlat địa lí Việt Nam giúp học sinh được tiếp xúc trưc tiếp với bản đồ, biết cách tìm kiếm thông tin từ các bản đồ riêng lẻ hoặc đối chiếu so sánh từ các bản đồ với nhau trên cơ sở đó mà năm vững tri thức, phát triển tư duy và kĩ năng sử dụng bản đồ.

Học sinh phát triển được kĩ năng sử dụng bản đồ, lấy kiến thức của bài từ bản đồ, nhớ sâu nội dung bài mà không cần ghi nhớ máy móc nhanh quên và thường dân tới tình trạng học vet. Học trên Atlat và kiểm tra trên Atlat nên các đối tượng địa lí đều xuất hiện trong các trang Atlat học sinh không cần phải thuộc lòng mà nội dung đó được học sinh xem nhiều lần thì kiến thức tư động thấm dần vào trí nhớ của học sinh.

Giúp các em không cảm thấy áp lưc học tập, xây dưng được thói quen tư giác học và không khí học bộ môn.

II. Nhưng yêu câu cua viêc sư dung Atlat trong giang day đia li 8 - 9

II.1. Đôi vơi giao viên

Giới thiệu cho học sinh cấu trúc cuốn Atlat gồm 3 phần, nội dung từng phần. Mục đích của việc sử dụng Atlat trong các giờ địa lí là gì, có lợi gì khi học sinh làm việc với Atlat trong các giờ địa lí ở trên lớp.

Dạy cho học sinh hiểu về kĩ năng sử dụng các trang Atlat thông qua các kí hiệu, tỉ lệ bản đồ, tọa độ địa lí … trong Atlat

Sử dụng Atlat trong tất cả các giờ có liên quan tới bản đồ, giờ kiểm tra miệng, 15 phút, một tiết. Tuân thủ nguyên tăc dùng đúng lúc, đúng chỗ, đúng cường độ làm sao hiệu quả giờ dạy hoàn thành tốt.

II.2. Đôi vơi hoc sinh

Học sinh phải có Atlat để sử dụng tại lớp trong tất cả các tiết học địa lí ở trên lớp vì hầu hết các bài đều sử dụng Atlat, giờ kiểm tra được sử dụng Atlat .

Biết sử dụng Atlat để khai thác kiến thức bài học, sử dụng các kĩ năng đọc, hiểu vận dụng giải thích các hiện tượng địa lí và biết liên hệ các trang cùng sử dụng trong một bài.



Dành thời gian thích đáng để làm việc với Atlat, tham gia tích cưc vào các hoạt động giáo viên đưa ra có liên quan tới Atlat. Trình bày bài làm với Atlat trước lớp nếu được giao nhiệm vụ.

III. Câu truc cua Atlat đia li Viêt Nam.

Nội dung Atlát đại lý gồm 3 phần chính: - Các bản đồ địa lý tư nhiên.- Các bản đồ địa lý kinh tế xã hội.- Bản đồ các vùng kinh tế Việt Nam.

Atlát địa lý Việt Nam là một dạng bản đồ giáo khoa, là một tập hợp có hệ thống các bản đồ địa lý được săp xếp một cách khoa học, phục vụ cho mục đích dạy học, có hình thức trình bày đep, chất lượng in tốt, màu săc đep, giá cả hợp lý. Atlát địa lý Việt Nam có tính thống nhất cao về cơ sở toán học, nội dung và bố cục bản đồ khá phù hợp với chương trình học tập địa lý lớp 8,9. Atlát địa lý Việt Nam được thành lập dưa trên chương trình địa lý Việt Nam, nó diễn giải các vấn đề địa lý tư nhiên, kinh tế, xã hội, đi từ cái chung đến cái riêng, từ tư nhiên đến kinh tế xã hội, từ toàn thể đến khu vưc, các bộ phận. Đây chính là cấu trúc chung nhất của Atlát. Cơ sở toán học sử dụng hệ thống tỷ lệ hợp lý (là bội số của nhau).

IV. Khai thac Atlat đia li Viêt Nam trong chương trinh đia li lơp 8 - 9.

IV.1. Nguyên tăc khai thac.

Để sử dụng Atlat trong học và làm bài địa lý cần phải:

Đọc kĩ câu hỏi xem nội dung yêu cầu những gì? Để đáp ứng yêu cầu của câu hỏi thì cần phải sử dụng những bản đồ nào? Bản đồ ấy nằm ở đâu? Năm vững bảng ký hiệu nằm ở trang bìa. Tìm đến bản đồ cần sử dụng (tên bản đồ), rất nhiều học sinh đã bỏ qua việc làm này trong khi ở một trang bản đồ đôi khi có nhiều bản đồ với nhiều nội dung khác nhau, một nội dung nhưng nó lại có ở nhiều trang, nhiều bản đồ khác nhau. (Về cơ bản các nội dung về nguồn lưc nằm ở nửa đầu, các nội dung về các ngành, các vùng nằm ở các trang sau) Xem trong bảng chú thích: các nội dung mình cần tìm được kí hiệu như thế nào? Có những nội dung nào được thể hiện trên bản đồ đó? (Các màu săc, các biểu đồ trên bản đồ, các kí hiệu... nó có ý nghĩa gì trên bản đồ đó?)



Phân tích, tổng hợp, so sánh và rút ra nhận xét kết luận theo yêu cầu của câu hỏi – đây là việc làm khó nhất, đôi khi phải sử dụng nhiều bản đồ mới đưa ra được 1 kết luận, một nhận xét cần thiết.

IV.2. Hương dẫn sư dung cac ban đồ trong Atlat đia li Viêt Nam.

1. Ban đồ hành chinh Viêt Nam. Tên bản đồ: Bản đồ hành chính (trang 2) – Atlát địa lý Việt Nam. Nội dung chính.- Thể hiện toàn ven lãnh thổ Việt Nam gồm 64 tỉnh thành, vùng lãnh thổ, hải đảo, vùng trời - Giáp với các nước Trung Quốc; Lào; Campuchia - Diện tích biển; diện tích đất liền.- Diện tích đảo; quẩn đảo thuộc tỉnh nào thì sẽ mang màu nền của tỉnh đó. Có ranh giới các tỉnh trong đó thể hiện tên tỉnh, thành phố, tên thủ đô, các thành phố trưc thuộc trung ương, các đường quốc lộ, tên các đảo, quần đảo, hệ thống sông. Nội dung phụ:- Vị trí Việt Nam trên thế giới, khu vưc Đông Nam Á - Diện tích, tên, dân số các tỉnh thành phố. Phương pháp thể hiện: - Phương pháp khoanh vùng diện tích. Phương pháp sử dụng: Bươc 1: Cho học sinh đọc tên bản đồ.Bươc 2: Xác định: ranh giới; địa giới; màu săc; tên tỉnh; tỉnh lỵ (trung tâm); đảo, quần đảo thuộc tỉnh nào, màu săc thuộc tỉnh đó.Bươc 3: Cho học sinh tìm hiểu sâu hơn các tỉnh bằng cách cho học sinh tra bảng diện tích, dân số các tỉnh.* Chú ý: Giáo viên có thể rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc bản đồ bằng cách đặt câu hỏi:- Nhận xét vị trí địa lý nước ta trong khu vưc nào; giáp với các nước nào trên thế giới? Toạ độ địa lý? - Nhận xét màu săc của bản đồ. - Các tỉnh giáp biển.- Những thuận lợi và khó khăn do vị trí địa lý đem lại.

2. Ban đồ hinh thể Viêt Nam

Tên bản đồ: Bản đồ hình thể Việt Nam trang 4 – Atlát địa lý Việt Nam - Bản đồ hình thể Việt Nam trang 4+5 Atlát tỷ lệ 1:6000000



Nội dung chính - Thể hiện nét khái quát về hình thể lãnh thổ Việt Nam.- Phạm vi cả nước, biển, đảo. Nội dung phụ - Thể hiện một số hình ảnh các miền ở nước ta. Phương pháp thể hiện Phương pháp đường đẳng trị - Đối với đất liền: Dùng đẳng cao - Đối với biển : Dùng đẳng sâu Phương pháp sử dụng: Cho học sinh sử dụng bản đồ với các gợi ý: - Bản đồ này thể hiện từ khái quát tổng thể đến chi tiết. - Thể hiện địa hình đồng bằng; vùng đồi núi bằng các màu săc. - Vùng đồng bằng: Các đồng bằng lớn; nhận xét các đồng bằng. - Vùng núi: Các dãy núi lớn; hướng các dãy núi; các sơn nguyên, cao nguyên. - Đặc điểm hình thái biển Đông ? Ý nghĩa kinh tế. - Nhận xét 4 cảnh quan tiêu biểu ở nước ta: * Vùng núi cao: Phanxipăng. * Cao nguyên: Mộc Châu. * Đồng bằng: Nam Bộ. * Biển: Vịnh Hạ Long. - Cho xây dưng lát căt địa hình ở một số khu vưc. Nhược điểm: - Thang bậc nền màu độ cao, độ sâu ghi chưa chính xác. - Cánh cung Đông Triều bị sai. - Dãy Trường Sơn có phạm vi lãnh thổ chưa thống nhất. 3. Ban đồ đia chât khoang san Viêt Nam Tên bản đồ: Bản đồ địa chất khoáng sản Việt Nam trang 6 Atlát. Nội dung chính:- Thể hiện các mỏ khoáng sản chính của nước ta. - Thể hiện địa chất, địa tầng nước ta. - Các đối tượng địa chất khác như phun trào axít; maphic; xâm nhập axít; trung tính- Bản đồ nhỏ thể hiện địa chất biển Đông và các vùng kế cận. Nội dung phụ: - Bản đồ nhỏ góc trái dưới cùng trang thể hiện sư toàn ven lãnh thổ Việt Nam. Phương pháp thể hiện: - Phương pháp nền chất lượng : thể hiện địa tầng.- Phương pháp ký hiệu dạng đường: thể hiện ranh giới địa chất, đường đứt gãy. - Phương pháp vùng phân bố: Các đối tượng địa chất khác như phun trào macma; axít; xâm nhập axít … - Ký hiệu trên nền màu: Ví dụ ký hiệu các mỏ khoáng sản.



Phương pháp sử dụng: - Bản đồ này được sử dụng nhằm khai thác các nội dung địa chất, khoáng sản Việt Nam nên giáo viên thể hiện cho học sinh khai thác theo gợi ý. - Nhận xét đặc điểm phân bố các mỏ khoáng sản Việt Nam? - Đặc điểm địa chất Việt Nam: Nhận xét các thang địa tầng ở nước ta (đơn vị phân chia lớn nhất thang địa tầng là giới? kỷ (hệ)? thế (thống)? kỳ? thời)? cho học sinh đọc các đơn vị địa tầng. - Bản đồ địa chất và các vùng kế cận thể hiện địa chất vùng kề phần đất liền Việt Nam. - Mối quan hệ giữa địa chất với khoáng sản. Nhược điểm: - Một số đối tượng không được giải thích trên bản đồ lớn.

4. Ban đồ khi hậu

Tên bản đồ : Bản đồ khí hậu (trang 7) Atlát địa lý Việt Nam. Nội dung chính: - Thể hiện khí hậu chung Việt Nam. Nội dung phụ: - Các bản đồ phụ thể hiện nhiệt độ, lượng mưa trung bình năm, các tháng trong năm. Phương pháp thể hiện:- Phương pháp nền chất lượng: Mỗi miền găn với một nền màu.- Phương pháp ký hiệu chuyển động: Thể hiện yếu tố gió, bão.Ví dụ : mũi tên màu đỏ thể hiện chế độ gió mùa mùa hạ; mũi tên màu xanh thể hiện chế độ gió mùa mùa đông; màu mũi tên thể hiện bản chất gió (nóng, lạnh); hướng mũi tên chỉ hướng gió; độ lớn, chiều dài mũi tên chỉ cường độ, hiện tượng gió mạnh, yếu khác nhau, loại gió khác nhau - Phương pháp biểu đồ: lượng mưa, nhiệt độ: Phương pháp biểu đồ định vị - Biểu đồ phụ: Phương pháp thể hiện nền định lượng Phương pháp sử dụng: Cho học sinh tiến hành các bước Bươc 1: Đọc các miền khí hậu nước ta về:-Nhiệt độ -Lượng mưa -Hướng gió -Mối quan hệ giữa chúng Bươc 2 : Phân tích từng yếu tố khí tượng: -Có sư phân hoá: -Theo mùa -Theo vĩ độ -Theo độ cao



Hạn chế: - Không có tần suất gió trong bản đồ trong khi bản đồ chú giải có - Tại một điểm chỉ đặt một ký hiệu trong khi đó trong bản đồ đặt 2 (Ví dụ: Các điểm đặt biểu đồ lượng mưa; nhiệt độ, hướng gió) - Atlat mới chỉnh lí có 2 miền khí hậu trong đó sách giáo khoa chương trình hiện hành lớp 8 có 3 miềm khí hậu.

5. Ban đồ đât – thực vật và động vật

Tên bản đồ: Bản đồ đất, thưc vật và động vật trang 8 Atlát địa lý Việt Nam Nội dung chính: - Thể hiện đất, thưc vật và động vật nước ta: * Đất: Thể hiện các loại đất chính ở nước ta * Thưc vật: Các thảm thưc vật * Động vật: Các loại động vật chính Nội dung phụ:- Thể hiện sông ngòi - Một số điểm quần cư Phương pháp thể hiện - Nền chất lượng: - Thể hiện các loại đất, mỗi loại đất chiếm vùng phân bố riêng - Vùng phân bố thông qua các ký hiệu: Thảm thưc vật; không có đường viền đứt đoạn - Riêng rừng quốc gia, điểm dân cư dùng phương pháp ký hiệu định vị đặt đúng vị trí nơi đối tượng đó - Ký hiệu dạng đường: Thể hiện sông

6. Ban đồ cac miền tự nhiên

Tên bản đồ: Các miền tư nhiênA. Miền Băc và Đông Băc Bộ (trang 9) B. Miền Tây Băc và Nam Trung Bộ C. Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ (trang 10 Atlát)

Nội dung chính - Thể hiện các miền tư nhiên nước ta Nội dung phụ - Bản đồ nhỏ thể hiện vị trí địa lý các miền tư nhiên nước ta - Lát căt địa hình ở một số vị trí đặc biệt - Hệ thống sông ngòi: Để định hướng địa hình - Các điểm quần cư; đường giao thông



Phương pháp thể hiện - Phương pháp đường bình độ kết hợp phân tầng màu độ cao thề hiện địa hình, mỗi tầng màu chỉ nhiều chỉ số có số lượng - Phương pháp điểm độ cao: Thể hiện một số ngọn núi cao ở nước ta Phương pháp sử dụng Giúp học sinh đọc bản đồ miền với gợi ý: - Địa hình nào là chính; phụ - Các dãy núi chính ở Việt Nam: Hoàng Liên Sơn; Trường Sơn ... - Các sơn nguyên; cao nguyên: Tên; vị trí, hướng - Các ngọn núi cao > 2000m - Các đồng bằng lớn, nhỏ - Đọc các lát căt: Từ nơi xuất phát (cao nhất) đến thấp nhất qua những dạng địa hình nào Hạn chế - Các lát căt địa hình còn chưa phù hợp nên có thể hình thành biểu tượng sai cho học sinh

7. Ban đồ dân sô Viêt Nam

Tên bản đồ : Bản đồ dân số Việt Nam Nội dung chính: - Thể hiện đặc điểm dân số Việt Nam Nội dung phụ : - Số dân Việt nam qua các thời kì - Cơ cấu dân số theo giới tính và độ tuổi - Các điểm dân cư đô thị năm 2003 - Cơ cấu dân số hoạt động theo các nghành kinh tế năm 2000 Phương pháp thể hiện : Phương pháp nền định lượng kết hợp với phương pháp đồ giải - Phương pháp kí hiệu Phương pháp sử dụng : Bươc 1: Cho học sinh đọc tên bản đồ và bản chú giải Bươc 2 : Cho học sinh quan sát bản đồ và trả lời câu hỏi sau: -Nhận xét màu săc mật độ giữa các khu vưc trong cả nước - Nhận xét mật độ dân số giữa các vùng - So sánh mật độ dân số giữa các vùng đồng bằng và trung du miền núi, vùng ven biển Từ đó rút ra qui luật phân bố dân cư nước ta - Nhận xét số dân nước ta qua các thời kì dưa theo biểu đồ thể hiện số dân Việt Nam từ năm 1921 đến năm 2003 - So sánh 2 tháp dân số năm 1989 và năm 1999 với các nội dung : Hình dạng tháp tuổi nói lên điều gì Cơ cấu dân số theo độ tuổi, giới tính



Tỉ lệ dân số theo nhóm tuổi Xu hướng phát triển dân số trong tương lai Từ đó rút ra những thuận lợi, khó khăn, biện pháp giải quyết - Phân tích biểu đồ cơ cấu dân số hoạt động theo nghành năm 2000Từ đó rút ra xu hướng chuyển dịch dân số theo nghành Bươc 3 : Cho học sinh tổng kết đặc điểm dân số Việt Nam Hạn chế của bản đồ: - Bản đồ thể hiện dân số Việt Nam nhưng không nêu rõ năm nào - Ranh giới hành chính tỉnh thành không có giá trị

8. Ban đồ dân tộc Viêt Nam

Nội dung chính : - Thể hiện sư phân bố các dân tộc ở nước ta - Thể hiện sư phân bố các ngôn ngữ chính ở nước ta Nội dung phụ : - Thể hiện 54 dân tộc có trên lãnh thổ nước ta và số dân của các dân tộc này - Tỉ lệ các dân tộc chính ở nước ta Phương pháp thể hiện : - Phương pháp vùng phân bố : Được thể hiện bằng các màu săc khác nhau biểu thị các nhóm ngôn ngữ trên các vùng lãnh thổ nhất định hoặc xen kẽ lân nhau Phương pháp sử dụng : Bươc 1 : Cho học sinh đọc tên bản đồ, bản chú giải Bươc 2 : Yêu cầu học sinh dưa vào kiến thức đã học và bản đồ dân tộc, bản đồ hành chính trả lời các câu hỏi sau : Nước ta có bao nhiêu thành phần dân tộc ? Có bao nhiêu hệ ngôn ngữ chính ? Nhận xét sư phân bố các thành phần dân tộc, nhóm ngôn ngữ( VD : nhóm ngôn ngữ Việt - Mường; Tày - Thái.... ) Nhận xét tỉ lệ các nhóm dân tộc ở nước ta ? Bươc 3 : Rút ra đặc điểm chung về dân tộc nước ta Hạn chế : - Sư phân chia nhóm ngôn ngữ không đồng nhất giữa sách giáo khoa và Atlat Ví dụ : - Sách giáo khoa chia hệ ngôn ngữ thành 3 dòng chính là dòng Nam Á, Nam Đảo, Hán - Tạng. Atlat chia thành 5 ngữ hệ : Nam - Á, Hmông - Dao, Thái - Kađai, Nam Đảo, Hán - Tạng. Điều này khiến cho học sinh rất khó khăn trong việc nhận xét, chính vì vậy phải căn cứ vào sách giáo khoa để nhận biết.

9. Ban đồ nông nghiêp chung

Tên bản đồ: Bản đồ nông nghiệp chung trang 13 Atlát địa lý Việt Nam



Nội dung chính - Thể hiện vùng nông nghiệp chung nước ta - Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp Việt Nam Nội dung phụ - Hệ thống sông, điểm dân cư - Giá trị sản xuất các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản - Một số hình ảnh minh ohạ các cây trồng nông nghiệp quan trọng - Bản đồ phụ thể hiện quần đảo Trường Sa Phương pháp thể hiện - Phương pháp vùng phân bố: Thể hiện các loại đất nông nghiệp khác nhau - Phương pháp ký hiệu: -Tượng hình: Chỉ một số loại cây, con chủ yếu -Dạng đường: Thể hiện ranh giới, sông ngòi? đều nằm trong vùng phân bố - Chữ số La mã từ I - VII thể hiện 7 vùng nông nghiệp Việt Nam Phương pháp sử dụng Giáo viên hướng dân học sinh sử dụng bản đồ qua gợi ý: - Nhận xét sư phân bố, diện tích các loại đất nông nghiệp chính ở Việt Nam - Sư phân bố các loại cây, con chủ yếu ở nước ta - Hoàn thành bảng sau khi đọc:

Tên vùng Hiện trạng sử dụng đất Cây trồng chính Vật nuôi1.2.3.4.5.6.7.

Hạn chế: Bản đồ thể hiện quá nhiều nội dung, có thể tách ra thành bản đồ phụ

10. Ban đồ nông nghiêp

Tên bản đồ: Bản đồ nông nghiệp trang 14 Atlát địa lý Việt Nam Nội dung chính: - Thể hiện diện tích lúa, hoa màu, cây công nghiệp và sản lượng lúa các tỉnh; diện tích trồng lúa so với diện tích trồng cây lương thưc.- Số lượng gia súc; gia cầm các tỉnh.- Tỷ lệ diện tích gieo trồng cây công nghiệp so với tổng diện tích gieo trồng đã được sử dụng.- Sư phân bố một số loại cây, con chủ yếu ở nước ta Nội dung phụ:



- Số lượng gia súc bình quân Phương pháp thể hiện: - Phương pháp bản đồ – biểu đồ - Phương pháp đồ giải: Có diện tích, tên tỉnh, ký hiệu Phương pháp sử dụng Giáo viên hướng dân học sinh sử dụng bản đồ qua các gợi ý: - Nhận xét về diện tích và sản lượng lúa các tỉnh; cho học sinh đo, tính trên bản đồ.- Số lượng gia súc và gia cầm các tỉnh.- Sư phân bố lúa; chăn nuôi; hoa màu; các cây công nghiệp chính ở nước ta.- Nhận xét về diện tích trồng lúa so với diện tích trồng cây lương thưc.- Tỷ lệ diện tích trồng cây hoa màu so với tổng diện tích trồng cây lương thưc từ đó rút ra nhận xét? - Nhận xét diện tích trồng hoa màu và tổng sản lượng hoa màu? - Cơ cấu giá trị sản lượng ngành chăn nuôi qua các năm? - Tỷ lệ diện tích trồng cây công nghiệp so với tổng diện tích gieo trồng sử dụng - Diện tích gieo trồng cây công nghiệp qua các năm (cây lâu năm, hàng năm) Hạn chế: Trong cùng một bản đồ thể hiện 2 gam màu nóng, lạnh đối lập hẳn với nhau để thể hiện cùng một đối tượng như diện tích trồng lúa so với diện tích trồng cây lương thưc. Vì vậy học sinh sẽ phân tích khó trưc quan hơn- Diện tích và sản lượng lúa cả nước qua các năm - Cơ cấu giá trị sản lượng ngành chăn nuôi qua các năm

11. Ban đồ lâm – ngư nghiêp

Tên bản đồ: Bản đồ lâm nghiệp và ngư nghiệp (trang 15) Atlát địa lý Việt Nam Nội dung chính - Thể hiện diện tích rừng so với diện tích toàn tỉnh - Quy mô giá trị sản xuất lâm nghiệp của các tỉnh và thành phố - Sản lượng thuỷ sản đánh băt và nuôi trồng của các tỉnh và thành phố. Nội dung phụ - Thể hiện sản lượng thuỷ sản cả nước qua các màu.- Quần đảo Trường Sa thể hiện toàn ven lãnh thổ.- Hình ảnh đặc trưng của hai ngành lâm nghiệp, thuỷ sản. Phương pháp thể hiện - Phương pháp đồ giải: Thể hiện tỷ lệ diện tích rừng.- Phương pháp cartodiagran: Thể hiện quy mô giá trị sản xuất lâm nghiệp của các tỉnh và thành phố. Sản lượng thuỷ sản đánh băt và nuôi trồng các tỉnh và thành phố. Phương pháp sử dụng - Giáo viên cho học sinh sử dụng bản đồ theo gợi ý.- Nhận xét về tỷ lệ diện tích rừng so với diện tích toàn tỉnh chung cả nước.- Tỉnh có tỷ lệ diện tích rừng so với diện tích rừng nhiều nhất ? là bao nhiêu?



- Tính quy mô giá trị sản xuất lâm nghiệp lớn nhất? nhỏ nhất? vì sao? - Nhận xét chung về tình hình sản xuất lâm nghiệp nước ta.- Nhận xét sản lượng thuỷ sản đánh băt và nuôi trồng các tỉnh và thành phố nước ta? Nhận xét chung về sản lượng thuỷ sản nước ta qua các năm.- Kể tên các ngư trường lớn của nước ta - Nhận xét chung về ngành thuỷ sản nước ta Hạn chế: Các bãi cá, tôm thể hiện bằng các đường liên tục như vậy không thể hiện đúng bản chất hiện tượng là sư di chuyển liên tục của các ngư trường này.

12. Ban đồ công nghiêp chung

Tên bản đồ: Bản đồ công nghiệp chung trang 16 Atlát địa lý Nội dung chính: - Thể hiện các trung tâm công nghiệp, các điểm công nghiệp phân theo giá trị sản xuất công nghiệp.- Các ngành công nghiệp cơ bản của các trung tâm công nghiệp. Nội dung phụ - Thể hiện giá trị sản xuất công nghiệp qua các năm.- Giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế.- Giá trị sản xuất công nghiệp phân theo nhóm ngành công nghiệp.- Hình ảnh khai thác than ở Quảng Ninh và bản đồ phụ thể hiện quần đảo Trường Sa. Sư phân bố các ngành công nghiệp chủ chốt ở nước ta. Phương pháp thể hiện - Phương pháp thể hiện thể hiện các trung tâm công nghiệp, điểm công nghiệp, ngành công nghiệp đặt đúng vị trí, đúng đối tượng. Phương pháp sử dụng Giáo viên cho học sinh đọc bản đồ và gợi ý: - Nhận xét sư phân bố các trung tâm công nghiệp nước ta - Các ngành công nghiệp cơ bản các trung tâm công nghiệp này - Nhận xét các bản đồ. Hạn chế: Ký hiệu không thống nhất : - Ví dụ: ký hiệu nhành điện tử ở trên bản đồ và bảng chú giải là thống nhất nhưng trong biểu đồ phụ “giá trị sản xuất công nghiệp phân theo nhóm ngành công nghiệp” lại găn thêm từ “tin học” làm cho bản đồ thiếu tính chặt chẽ - Trung tâm công nghiệp và điểm công nghiệp cùng được phân lọai theo một thang chỉ số lượng cũng là điều bất hợp lý.

13. Ban đồ công nghiêp

Tên bản đồ: Bản đồ công nghiệp năng lượng



Nội dung chính - Bản đồ công nghiệp năng lượng: Thể hiện sư phân bố các nhà máy thuỷ điện, nhiệt điện, cụm điezen, các nhà máy thuỷ điện đang xây dưng và các mỏ than, mỏ dầu đang khai thác, hệ thống đường dây tải điện 500kv, trạm biến áp.- Bản đồ công nghiệp luyện kim, cơ khí, điện tử, tin học thể hiện quy mô giá trị sản xuất của các ngành công nghiệp (tỷ đồng), các ngành công nghiệp luyện kim, cơ khí, điện tử, tin học hoá chất - Bản đồ công nghiệp nhe, công nghiệp thưc phẩm: Thể hiện sư phân bố và quy mô giá trị ngành công nghiệp nhe và công nghiệp thưc phẩm (tỷ đồng). Nội dung phụ *Bản đồ công nghiệp năng lượng - Biểu đồ phụ thể hiện sản lượng dầu thô, than sạch qua các năm.- Biểu đồ tròn giá trị sản xuất của ngành năng lượng trong tổng giá trị sản xuất của toàn ngành công nghiệp.*Bản đồ công nghiệp luyện kim, cơ khí, điện tử tin học, hoá chất.- Biểu đồ tròn thể hiện giá trị sản xuất công nghiệp của toàn ngành công nghiệp (%) *Bản đồ công nghiệp nhe, công nghiệp thưc phẩm - Biểu đồ cột chổng: Thể hiện giá trị sản xuất công nghiệp nhe và công nghiệp thưc phẩm qua các năm (tỷ đồng) - Biểu đồ tròn thể hiện giá trị sản xuất của công nghiệp nhe và công nghiệp thưc phẩm trong tổng giá trị sản xuất của toàn ngành Phương pháp thể hiện - Ký hiệu dạng đường thể hiện sông, đường dây tải địên, đường quốc tế - Trung tâm công nghiệp được thể hiện bằng vòng tròn với các quy mô khác nhau, bên trong đặt cá ngành công nghiệp với các ký hiệu khác nhau. Phương pháp sử dụng Cho học sinh nhận xét - Sư phân bố các nhà máy nhiệt điện, thuỷ điện lớn ở nước ta ? kết luận chung ngành công nghiệp năng lượng - Sư phân bố công nghiệp luyện kim, cơ khí, điện tử, tin học, hoá chất ? kết luận chung - Sư phân bố công nghiệp nhe, công nghiệp thưc phẩm? kết luận chung sư phát triển của ngành Hạn chế:- Trên các biểu đồ cột không ghi 1mm tương ứng với bao nhiêu tỷ đồng do chú giải thiếu nên các em muốn tìm hiểu xem các ngành phát triển qua các năm ra sao sẽ gặp khó khăn - Bản đồ công nghiệp luyện kim, cơ khí, điện tử, tin học, hoá chất có ký hiệu là h/c và các sản phẩm hoá chất song ở bản đồ chung lại giải thích là “hoá chất phân bố” như vậy lỗi sai về biên tập làm cho cấu trúc Atlát không chặt chẽ - Ký hiệu “sản xuất giấy xenlulo” trong bản đồ chung song trong bản đồ công



nghiệp nhe lại dùng là “gỗ, giấy, xenlulô” -Bản đồ công nghiệp năng lượng vị trí nhà máy nhiệt điện Uông Bí biểu hiện quá sai lệch so với thưc tế.

14. Ban đồ giao thông

Tên bản đồ: Giao thông Nội dung chính - Thể hiện các tuyến đường giao thông chính ở nước ta - Các đầu mối giao thông Nội dung phụ - Ranh giới các tỉnh, thành - Tên các tỉnh; tỉnh lỵ; cửa khẩu - Hình ảnh đoàn tàu thống nhất Băc Nam, sư toàn ven lãnh thổ ở bản đồ phụ Phương pháp thể hiện - Ký hiệu dạng đường thể hiện các đối tượng phân bố kéo dài theo tuyến như đường săt, bộ, hàng không, biển, sông, ranh giới - Phương pháp ký hiệu thể hiện sân bay, bến cảng, cửa khẩu Phương pháp sử dụng Đọc tên các tuyến đường chính:

- Quốc lộ 1A -Nơi xuất phát - Tuyến đường săt thống nhất - Kết thúc - Đi qua vùng - Các tuyến giao thông Đông – Tây - Các bến cảng, sân bay Hạn chế Ký hiệu máy bay ở thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội được thể hiện màu đỏ song ở bản đồ vùng cũng tại địa điểm này máy bay được ký hiệu màu đen? khó giải thích.

15. Ban đồ thương mai

Tên bản đồ: Bản đồ thương mại; ngoại thương Nội dung chính * Bản đồ thương mại - Thể hiện tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ các tỉnh tính theo đầu người - Tổng số người kinh doanh thương nghiệp và dịch vụ của các tỉnh



- Xuất nhập khẩu của các tỉnh * Bản đồ ngoại thương: Thể hiện kim ngạch buôn bán giữa các nước Nội dung phụ * Bản đồ thương mại - Thể hiện cơ cấu giá trị hàng xuất nhập khẩu - Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ qua một số năm - Xuất nhập khẩu hàng hoá qua các năm (tỷ USD) * Bản đồ ngoại thương - Thể hiện bằng phương pháp phân bố số lượng Phương pháp thể hiện * Bản đồ thương mại - Phương pháp đồ giải: Thể hiện tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ các tỉnh theo đầu người chia 5 cấp - Phương pháp Cartodiagran: Thể hiện bằng biểu đồ cột, tròn Phương pháp sử dụng * Bản đồ thương mại - Đọc và ghi tên các tỉnh có số lượng bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ các tỉnh theo đầu người cao nhất và thấp nhất - Số người hoạt động kinh doanh thương nghiệp và dịch vụ của tỉnh cao nhất và thấp nhất - Giải thích biểu đồ cơ cấu giá trị xuất nhập khẩu nước ta - Nhận xét tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ của nước ta qua các năm * Bản đồ ngoại thương - Nhận xét kim ngạch buôn bán giữa Việt Nam với các nước và lãnh thổ xếp theo thứ tư từ lớn đến bé - Nhận xét sư xuất nhập khẩu hàng hoá nước ta qua các năm và giải thích.

16. Ban đồ du lich Viêt Nam

Tên bản đồ: Bản đồ du lịch Nội dung chính - Thể hiện các trung tâm du lịch, tài nguyên du lịch tư nhiên và nhân văn trên nền địa hình nước ta Nội dung phụ - Biểu đồ cột thể hiện khchs du lịch và doanh thu từ du lịch qua các năm - Biểu đồ tròn thể hiện khách du lịch quốc tế đến Việt Nam qua các năm - Hình ảnh về tài nguyên du lịch nhân văn (cố đô Huế), tư nhiên (Vịnh Hạ Long) - Bản đồ nhỏ thể hiện sư toàn ven lãnh thổ Việt Nam Phương pháp thể hiện - Phương pháp ký hiệu thể hiện trung tâm du lịch, tìa nguyên du lịch tư nhiên và



nhân văn - Phương pháp đường đẳng trị: Dùng đường đẳng cao Phương pháp sử dụng - Xếp loại một số trung tâm du lịch theo các cấp độ khác nhau - Nêu rõ sư phân bố một số tài nguyên du lịch tư nhiên và nhân văn nổi tiếng - Nhận xét vể số khách du lịch và doanh thu du lịch qua các năm - Nhận xét về cơ cấu khách quốc tế đến Việt Nam qua các năm

17. Ban đồ vùng kinh tế Băc Bộ; Băc Trung Bộ; Nam Trung Bộ; Nam Bộ

Tên bản đồ: Bản đồ địa lý chung (trang 21 Atlát địa lý Việt Nam) Bản đồ kinh tế (trang 22;23;24) Nội dung chính * Bản đồ địa lý chung: - Thể hiện tư nhiên chung vùng Băc Bộ; Băc Trung Bộ; Nam Trung Bộ; Nam Bộ - Địa hình - Đất - Sông ngòi - Khoáng sản * Bản đồ kinh tế: - Thể hiện các trung tâm kinh tế lớn và các ngành kinh tế chủ chốt (gồm công nghiệp; nông nghiệp; lâm nghiệp; dịch vụ…) Nội dung phụ - Thể hiện GDP của vùng so với GDP cả nước - Cơ cấu GDP của vùng phân theo ngành Phương pháp thể hiện - Phương pháp ký hiệu: Thể hiện khoáng sản; trung tâm công nghiệp; các ngành kinh tế - Phương pháp đường đẳng trị: Đẳng cao - Phương pháp ký hiệu dạng đường: Thể hiện hệ thống sông, tuyến đường chính Phương pháp sử dụng Giáo viên cho học sinh sử dụng bản đồ theo gới ý sau: * Bản đồ địa lý chung: - Vùng Đông Băc: Đọc tên các cánh cung, hướng - Vùng Tây Băc: Nhận xét độ cao vùng Tây Băc * Bản đồ kinh tế: - Các trung tâm kinh tế từ lớn đến nhỏ - Các ngành kinh tế chủ chốt ở các trung tâm này - Mối quan hệ giữa các ngành kinh tế - Nêu sư phân bố một số đối tượng nông nghiệp, công nghiệp



- Nhận xét GDP vùng so với cả nước - Nhận xét cơ cấu GDP vùng phân theo ngành

IV .3. Khai thac Atlat đia li Viêt Nam trong day đia li lơp 8-9

IV .3.1. Khai thac Atlat đia li Viêt Nam trong day đia li lơp 8

Từ học kì II của lớp 8 học sinh băt đầu làm quen với địa lí Việt Nam, các em được học địa lí tư nhiên, là một trong những nội dung khó. Sử dụng Atlat trong các tiết học là cần thiết, lúc này tạo cho các em tập làm quen với các địa danh và băt nhịp với một phần kiến thức sách giáo khoa. Nội dung các bài giảng đều liên quan đến các trang Atlat tư nhiên, nhưng do học sinh mới bước đầu làm quen nên giáo viên không nên ra nhiều yêu cầu khó cho các em, nên khuyến khích các em bằng những câu hỏi dạng ở đâu, chỉ vị trí, các câu hỏi dạng giải thích, chứng minh nên dành cho lớp chọn nhiều hơn.Vì lớp 9 Atlat dùng đại trà mà chương trình lớp 8 lại có mối quan hệ trưc tiếp tới chương trình lớp 9 và tập cho các em học theo phương pháp tra cứu tài liệu nên dù sử dụng Atlat ở lớp 8 đối với các em còn khó tôi vân mạnh dạn đưa vào. Bước đầu các em đã năm được cách khai thác Atlat , tuy nhiên giáo viên phải chọn lọc kiến thức thật đơn giản vì nội dung trong Atlat quá nhiều. Sau đây là một vài bài ví dụ về khai thác Atlat trên lớp.



IV.3.1.1 Khai thac Atlat qua qua trinh day trên lơp

Bài 23: Vị trí, giới hạn, hình dạng lãnh thổ Việt Nam

- Xem lãnh thổ nước ta (trang 2, 3) gồm những bộ phận nào? Hình dạng lãnh thổ ra sao, với qui mô và hình dạng lãnh thổ như vậy có ảnh hưởng gì đến sư phát triển kinh tế?

- Xem giới hạn vĩ độ địa lý kết hợp với biển Đông ở phía Đông -> Rút ra nước ta nằm trong đới khí hậu nào, ảnh hưởng của biển nên khí hậu nước ta có tính chất gì nữa?

Bài 27: Thưc hành: Đọc bản đồ Việt Nam

Học sinh phải sử dụng hai trang Atlat: Trang Hành chính và trang Địa chất-Khoáng sản.

1. - Giáo viên cho học sinh xem tên các tỉnh và thành phố, các số liệu về diện tích và dân số ở cuối bản đồ. Dưa vào Atlat hãy xác định vị trí thành phố mà em đang sống?

2. Xác định vị trí tọa độ các điểm cưc Băc, cưc Nam, cưc Đông, cưc Tây

3. Lập bảng thống kê: các tỉnh giáp biển, các tỉnh nội địa, các thành phố trưc thuộc trung ương.

4. Vẽ kí hiệu các loại khoáng sản.

Bài 31: Đặc điểm khí hậu Việt Nam



+ Học sinh quan sát Atlat trang Địa lí tư nhiên để giải thích và chứng minh các tính chất của khí hậu nước ta.

Riêng mục 2. Tính đa dạng:+ Khí hậu phân hóa theo không gian: có 4 miền khí hậu (học sinh xác định trên Atlat đọc tên các miền khí hậu, có thể nêu ranh giới và giải thích vì sao phân chia như vậy dưa trên Atlat )+ Khí hậu phân hóa theo thời gian: học sinh quan sát Atlat trang phần nhiệt độ và lượng mưa để chứng minh.+ Khí hậu phân hóa theo đai cao: quan sát Atlat trang phân nhiệt độ tháng 1 và tháng 7: nền nhiệt không đồng nhất, vùng núi nhiệt độ thấp.

Bài 32: Các mùa khí hậu và thời tiết ở nước ta

Học sinh quan sát Atlat trang khí hậu: đọc tên các loại gió thổi trong mùa hạ và mùa đông. Nêu ảnh hưởng của từng loại gió tới khí hậu nước ta?



Bài 34: Các hệ thống sông lớn ở nước ta

- Dưa vào Atlat trang Các hệ thống sông, học sinh đọc tên các hệ thống sông lớn, diện tích lưu vưc, hướng chảy?

- Học sinh kể được ranh giới, nêu đặc điểm sông ngòi 3 miền?

IV.3.1.2. Khai thac Atlat qua qua trinh kiểm tra

Ưu thế của Atlat là được sử dụng trong các giờ kiểm tra, nếu học sinh sử dụng tốt Atlat quá trình học bài sẽ không mất nhiều thời gian mà thu được điểm số rất cao. Một số dạng kiểm tra có thể dùng Atlat như:

a. Kiểm tra miêng:

Câu 1. Dưa vào Atlat địa lí Việt Nam, em hãy cho biết tên các dãy núi, các dòng sông chảy theo hướng vòng cung? Giữa chúng có mối quan hệ như thế nào?

Câu 2. Dưa vào Atlat địa lí Việt Nam, em hãy cho biết tên các hệ thống sông, hệ thống sông nào lớn nhất? những sông nào có giá trị thủy điện cao?

b. Kiểm tra 15’

Câu 1. Dưa vào Atlat địa lí Việt Nam, hãy vẽ sơ đồ phân loại tài nguyên đất Việt Nam. Vì sao tài nguyên đất của nước ta rất đa dạng?



Câu 2. Dưa vào Atlat địa lí Việt Nam, hãy kể tên các loại gió thổi vào mùa hạ ở nước ta và ảnh hưởng gì tới khí hậu nước ta.

c. Kiểm tra 1 tiết

Câu 1: Dưa vào Atlat trang Miền Băc và Đông Băc Băc Bộ, Hãy :

a. Cho biết hướng núi chính của miền Băc và Đông Băc Băc Bộ? Đọc tên các dãy núi chạy theo hướng đó?

b. Hướng núi đó ảnh hưởng đến khí hậu và sông ngòi của vùng như thế nào?

Câu 2. Dưa vào Atlat trang Khí hậu chung, hãy:a. Kể tên các miền khí hậu trên đất liền của nước ta. Đặc điểm chung về chế độ nhiệt và mưa của từng miền?b. Cho biết thời gian bão đổ vào từng miền?

IV.3.2. Khai thac Atlat đia li Viêt Nam trong chương trinh đia li lơp 9

Trong chương trình địa lí lớp 8 các em đã làm quen với cách sử dụng Atlat nên ở lớp 9 giáo viên không mất nhiều thời gian cho việc hướng dân mà đi sâu vào khai thách nội dung bài qua Atlat luôn. Sau đây là một số bài khai thác Atlat để dạy địa lí 9.



IV.3.2.1. Khai thac Atlat qua qua trinh day trên lơp

Đia li dân cư

Bài 1: Cộng đồng cac dân tộc Viêt Nam

- Dưa vào Atlat trang Dân tộc, học sinh quan sát kể tên các dân tộc ở nước ta, dân tộc nào nhiều nhất, dân tộc nào ít nhất.

-Nêu sư phân bố các dân tộc?



Bài 2: Dân số và sư gia tăng dân số

- Dưa vào Atlat trang Dân tộc: kể tên các dân tộc Việt nam, dân tộc nhiều nhất, ít nhất.

- Dưa vào biểu đồ cột (Trang dân số, biểu đồ dân số VN qua các năm) sẽ biết được dân số nước ta đến năm 2003 là bao nhiêu người, với số người như vậy là nhiều hay ít, có thuận lợi và khó khăn gì trong hoàn cảnh nước ta hiện nay? (có nguồn lao động dồi dào nhưng khó khăn trong việc nâng cao mức sống).

Bài 3: Phân bố dân cư và các loại hình quần cư

- Dưa vào Atlat (Trang dân số, Mật độ dân số và các điểm quần cư đô thị) học sinh xác định các vùng đông dân và những vùng thưa dân, các đô thị đông dân.

Bài 4: Lao động và việc làm. Chất lượng cuộc sống

- Dưa vào Atlat (Trang dân số - biểu đồ: Cơ cấu lao động phân theo ngành trong biểu đồ tròn)

- Dưa vào Atlat (Thu nhập BQĐN – sư phân hóa thu nhập giữa các vùng miền)



Đia li kinh tế

Nông nghiệp

Bài 8: Sư phát triển và phân bố nông nghiệp

- Dưa vào Atlat trang Nông nghiệp chung (phần biểu đồ cột chồng, góc trên bên phải): Trên biểu đồ có các cột biểu thị giá trị sản lượng Nông-Lâm-Thủy sản của một số năm khác nhau, số liệu ghi trên đầu cột là giá trị sản lượng nông-lâm-thủy sản của từng năm, số liệu ghi trong cột là giá trị sản lượng của từng nhóm ngành như vậy nếu ta so sánh giữa 3 nhóm ngành ta thấy được sư phát triển của ngành thủy sản.



Bài 9: Sư phát triển và phân bố lâm nghiệp và thủy sản

- Dưa vào bản đồ cây hoa màu (phần biểu đồ), nhận xét sư thay đổi sản lượng sau đó so sánh với sư thay đổi sản lượng lúa (phần biểu đồ bản đồ lúa) ta cũng nói được sản lượng cây hoa màu tăng nhanh nó đã góp phần thúc đẩy ngành chăn nuôi phát triển.

- Dưa vào bản đồ cây công nghiệp (phần biểu đồ cột), ta cũng nói được sư chuyển biến tích cưc của ngành trồng cây công nghiệp.Dưa vào biểu đồ sản lượng thủy sản cả nước (trang Lâm nghiệp và Thủy sản) ta nói được chuyển biến trong ngành thủy sản.



Công nghiêpBài 12: Sư phát triển và phân bố công nghiệp. - Dưa vào các biểu đồ cột ở trang Công nghiệp chung ta nhận định chung về sư phát triển ngành công nghiệp. - Dưa vào biểu đồ tròn: giá trị sản xuất công nghiệp phân theo nhóm ngành công nghiệp (trang Công nghiệp chung) ta sẽ xác định được các ngành công nghiệp trọng điểm.- Dưa vào Atlat trang Công nghiệp chung (biểu đồ góc trên bên phải) ta sẽ tính được sư gia tăng giá trị giá trị sản lượng của ngành nông nghiệp trong từng giai đoạn là bao nhiêu lần sau đó so sánh với sư gia tăng giá trị sản lượng của ngành công nghiệp (giai đoạn tương ứng) ở biểu đồ cột trang 16 ta sẽ thấy giá trị sản lượng công

-

nghiệp tăng nhanh hơn giá trị sản lượng của ngành nông nghiệp (nói một cách khác là nước ta đang từng bước tiến hành công nghiệp hóa đất nước).

- Quan sát Atlat trang Công nghiệp chung , Công nghiệp xem nước ta có những khu vưc tập trung ngành công nghiệp nào, với nhóm ngành gì.

Dưa vào các biểu đồ cột chồng ở trang Công nghiệp ta nhận định chung về sư thay đổi cơ cấu một số ngành công nghiệp.




Bài 14: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông- Sử dụng Atlat trang Giao thông để nói về giao thông ở đây chủ yếu là đường sông, sân bay, hải cảng.Xác định vị trí của các tuyến đường, các cảng biển, các sân bay, các nhà ga tàu hỏa.


Bài 15: Thương mại và du lịch

- Sử dụng Atlat trang Thương mại để nói rằng nơi này là một vùng sản xuất hàng hoá, sớm tiếp cận với nền kinh tế thị trường (thể hiện bằng màu săc, biểu đồ tròn và các biểu đồ cột trong từng tỉnh và so với các vùng khác trong cả nước).

- Sử dụng Atlat trang Du lịch để xác định các trung tâm du lịch lớn, các địa điểm du lịch, các loại hình

du lịch trên cả nước



Sự phân hóa lãnh thổ

Bài: 20

Vùng Đồng bằng Sông Hồng

- Atlat Trang Nông nghiệp chung: Xác định ranh giới của Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH, vùng số II-chú thích vùng Nông nghiệp), so sánh diện tích của ĐBSH so với diện tích các vùng khác (nhỏ).

- Kết hợp Atlat trang Hành chính+Dân số+Nông nghiệp chung tìm các tỉnh và TP của ĐBSH (Hà Nội, Hải Phòng, Hà Tây, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình,...).

- Trang Khí hậu+ Đất, thưc vật và động vật: Khí hậu thuận lợi, đất phù sa màu mỡ, Đồng bằng rộng lớn

- Atlat trang Dân số: Sử dụng màu săc để so sánh mật độ dân số của vùng so với các vùng khác trong cả nước (cao nhất) .Tìm các tỉnh ,TP có mật độ dân số trên 1000 người /Km2 (Hà nội, Thái bình, Hải phòng), tỉnh có mật độ dân số thấp nhất của vùng (Ninh bình)

- Atlat trang Nông nghiệp: sẽ nói được ĐBSH sản xuất những gì? So sánh tổng thể với các vùng trong cả nước (thứ 2). Sử dụng màu săc: để nói về tỉ lệ diện tích trồng lúa so với diện tích trồng cây lương thưc là bao nhiêu %,

- Atlat trang Công nghiệp chung: Xem mật độ các Thành phố và trung tâm Công nghiệp (Dày đặc); gồm những ngành nào?

- Sử dụng trang Chăn nuôi để biết ở đây nuôi những con gì? Tỉnh nào nhiều tỉnh nào ít? Sử dụng trang Lâm nghiệp và thủy sản để biết sản lượng thủy sản đánh băt và nuôi trồng của vùng như thế nào?



Bài: 35

Vùng Đồng bằng Sông Cưu Long

- Khái quát: Atlat trang Nông nghiệp chung + Vùng Đồng bằng sông Cửu Long: Xác định vị trí của ĐBSCL, các tỉnh của ĐBSCL (Từ Long An đến Cà Mau).- Vị trí: Atlat trang Vùng Đồng bằng sông Cửu Long, khi 3 mặt giáp biển, quan sát vùng biển -> thuận lợi gì? giáp Đông nam bộ có thuận lợi gì? Địa hình: (sử dụng màu săc) để nói về địa hình của vùng, so với các đồng bằng khác trong cả nước (rộng nhất). Sử dụng màu săc để nói về độ cao của vùng.

- Bản đồ hành chính vùng đồng bằng sông Cửu Long

- Đất: Sử dụng trang Đất (màu săc) để tìm xem vùng có những loại đất gì là chủ yếu, nó chiếm khoảng bao nhiêu phần của đồng bằng, nó nằm ở phía nào của đồng bằng. Trong các loại đất đó thì giá trị kinh tế như thế nào? Loại đất nào cần phải cải tạo để sử dụng?



- Khí hậu: trang Khí hậu, sử dụng màu của bản đồ khí hậu chung. Để nói về đặc điểm khí hậu chung. Sử dụng biểu đồ khí hậu trong bản đồ chung hoặc bản đồ nhiệt độ, lượng mưa để tìm xem nhiệt độ của vùng khoảng bao nhiêu độ C và lượng mưa khoảng bao nhiêu mm, chế độ mưa ở đây như thế nào? Với nhiệt độ và mưa như vậy nó ảnh hưởng gì đến sư phát triển kinh tế, đặc biệt là sản xuất Nông nghiệp trồng lúa trong điều kiện đất phèn, mặn còn nhiều.

- Sông ngòi: trang Vùng Đồng bằng sông Cửu Long (Tư nhiên), nêu ra các sông lớn của vùng, đánh giá chung về mạng lưới sông ngòi của vùng. Đánh giá về giá trị kinh tế của sông ngòi của vùng (Giao thông, thuỷ sản, nước tưới và rửa phèn mặn, bồi đăp phù sa trong điều kiện không có đê bao). - Thưc vật: trang Động thưc vật (màu xanh đậm) + trang 8 (chú thích thưc vật), xem rừng có giá trị kinh tế của vùng là rừng cây gì? nó còn có ở khu vưc nào trong vùng? Liên hệ ra ngoài thưc tế xem trong rừng có các loại động vật nào có giá trị?

- Động vật: Atlat trang Động thưc vật (phân khu địa lý động vật), vùng có loại động vật nào? (Nếu đã kể ở phần trong rừng thì phần này không nên kể). trang Thủy sản xem vùng biển có các loại động vật gì? (Nếu đã nói ở phần vị trí thì không cần nói ở phần này) So với cả nước thì nguồn lợi này như thế nào? trên cơ sở này thì vùng có thể phát triển được nghề gì?Khoáng sản: Atlat trang Khoáng sản, quan sát vùng U minh và Hà tiên rồi liệt kê về chủng loại và trữ lượng. Lưu ý: Tài nguyên quan trọng của vùng là Đất, Khí hậu, Thuỷ hải sản. Sử dụng mật độ dân số trang Dân số để nói về nguồn lao động, hoặc cộng số dân của các tỉnh.

- Sử dụng Atlat trang Công nghiệp để nói về mật độ các trung tâm Công nghiệp chế biến chưa nhiều. Sử dụng Atlat trang Giao thông để nói về giao thông ở đây chủ yếu là đường sông (tốc độ chậm).

- Sử dụng Atlat trang (Thương mại) để nói rằng nơi này là một vùng sản xuất hàng hoá, sớm tiếp cận với nền kinh tế thị trường (thể hiện bằng màu săc, biểu đồ tròn và các biểu đồ cột trong từng tỉnh và so với các vùng khác trong cả nước).Sản xuất lương thưc thưc phẩm ở ĐBSCL là sản xuất những gì?+ Lúa: Atlat trang Nông nghiệp chung, sử dụng màu săc để nói về tỉ lệ diện tích đất trồng lúa so với diện tích đất trồng cây lương thưc(>90%). Sử dụng biểu đồ cột ở các tỉnh để cho biết cây lúa được trồng ở những tỉnh nào, tỉnh nào có diện tích trồng lúa nhiều và sản lượng lúa cao nhất trong vùng. So sánh tổng thể việc trồng



lúa của vùng so với các vùng khác trong cả nước (căn cứ vào độ cao của các cột trong các tỉnh) và có diện tích và sản lượng lúa đứng đầu cả nước. Việc phân bố của cây lúa các em cần phối hợp với trang Đất, để xem lúa được trồng nhiều ở vùng đất gì, kết hợp với trang Dân số để xem mật độ dân số của khu vưc đó như thế nào? + Thưc phẩm: Các loại thưc phẩm có nguồn gốc thưc vật được thể hiện trên trang trang 24 là các loại hoa quả các em nên tư liên hệ ra thưc tế để kể về các loại hoa quả và nó được trồng nhiều ở vùng nào? Các loại thưc phẩm có nguồn gốc động vật: Sử dụng bản đồ chăn nuôi (các biểu đồ cột trong từng tỉnh) ta có thể nói được gia súc lớn được nuôi nhiều ở tỉnh nào? Gia súc nhỏ được nuôi nhiều ở tỉnh nào? Qui mô đàn gia súc nhỏ so với các vùng khác trong cả nước.Việc chăn nuôi gia cầm là đàn vịt.+ Trên bản đồ trang Lâm nghiệp và thủy sản: xem các biểu đồ cột trên các tỉnh sẽ xác định được: vùng có sản lượng thủy sản nhiều nhất cả nước, không những vậy ta còn biết được những tỉnh có sản lượng thủy sản đánh băt, nuôi trồng nhiều nhất (nếu cần giải thích thì dưa vào sông ngòi và các bãi tôm, bãi cá)

IV.3.2.2 Khai thac Atlat qua qua trinh kiểm tra

1. Kiểm tra miêng Dùa vµo Atl¸t :Cho c¸c ®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ kinh tÕ sau, h·y ®iÒn sè 1 vµo « trèng tríc ®Æc ®iÓm thuéc vÒ §«ng Nam Bé, ®iÒn sè 2 vµo « trèng tr-íc ®Æc ®iÓm thuéc vÒ §ång b»ng s«ng Cöu Long.

Ph¸t triÎn c©y cµ fª, cao su C¶ng Sµi Gßn Trång lóa vµ nu«i thñy s¶n §ång Th¸p Mêi Du lÞch s«ng níc Mòi Cµ Mau C¬ cÊu kinh tÕ tiÕn bé nhÊt c¶ n-íc Gi¸p VÞnh Th¸i Lan DiÖn tÝch rõng ngËp mÆn lín thø 2 thÕ giíi S©n bay Trµ nãc S«ng ngßi kªnh r¹ch ch»ng chÞt §¸ v«i S«ng Cöu Long DÇu khÝ Rõng C¸t Tiªn Than bïn Rõng U Minh §¶o Phó Quèc §Êt phï sa, ®Êt phÌn, ®Êt mÆn C«n §¶o

2. Kiểm tra 15 phut Dùa vµo Atl¸t :C©u 1. Cao su ®îc trång nhiÒu nhÊt ë:

A. B¾c Trung BéB. Duyªn H¶i Nam Trung

C. T©y nguyªnD. §«ng Nam Bé



BéC©u 2. Ngµnh nµo trong nh÷ng ngµnh sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ngµnh dÞch vô chñ yÕu ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long?

A. XuÊt nhËp khÈuB. Bu chÝnh viÔn th«ng

C. VËn t¶i thñyD. Du lÞch sinh th¸i

C©u 3. HuyÖn ®¶o Trêng Sa thuéc thµnh phè nµo?A. Thõa Thiªn – HuÕB. Kh¸nh Hßa

C. Qu¶ng NamD. Qu¶ng Ng·i

C©u 4. Nh÷ng ®¶o cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn tæng hîp çc ngµnh kinh tÕ biÓn lµ:

A. C« T«, Çi BÇu, Thæ ChuB. Lý S¬n, Cï Lao Chµm, Hßn Khoai

C. Çt Bµ, C«n §¶o, Phó QuècD. Çc ®¶o trong vÞnh H¹ Long

C©u 5. Nèi mçi ý ë cét bªn tr¸i víi mét ý ë cét bªn ph¶i cho ®óng.

Çc b·i t¾m Çc tØnh/Thµnh phè1. B·i Ch¸y2. SÇm S¬n3. ThuËn An4. Nha Trang

A. Thõa Thiªn – HuÕB. Qu¶ng NinhC. NghÖ AnD. Kh¸nh HßaE. Thanh Hãa

3. Kiểm tra 1 tiếtC©u 1. Dùa vµo Atl¸t. H·y kÓ tªn: a. Çc tØnh ph¸t triÓn m¹nh ngµnh du lÞch ë Nam Trung Bé. Gi¶i thÝch v× sao ?b. Hai ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh nhÊt Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. Gi¶i thÝch?C©u 2. Dùa vµo Atl¸t: a. Nªu nh÷ng khã kh¨n vÒ thiªn nhiªn c¶n trë sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ë B¾c Trung Bé? b. KÓ tªn çc c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cña T©y nguyªn. v× sao c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cña T©y nguyªn ph¸t triÓn m¹nh?C©u 3. Quan s¸t ¸tl¸t ®Þa lÝ ViÖt Nam trang 17. H·y cho biÕt :a.Tªn çc nhµ m¸y thñy ®iÖn cña níc ta, ph©n bè ë ®©u? v× sao? b.Tªn çc nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn cña níc ta, ph©n bè ë ®©u? v× sao?C©u 4. Dùa vµo ¸tl¸t trang13 h·y cho biÕt :



c. Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn ngµnh n«ng l©n thñy s¶n.d.C©y cµ phª, cao su ph©n bè ë ®©u? Gi¶i thÝch v× sao ph©n bè ë ®ã?

V. Thực nghiêm sư pham

Các tiết dạy có sư có sử dụng Atlat . Giáo viên đã giúp các em năm các kiến thức cơ bản một cách chính xác, do chính các em tìm ra từ các phương tiện trưc quan và biết tái hiện kiến thức khi cần thiết, biết suy luận, diễn tả một sư vật hiện tượng địa lí, vận dụng chúng vào thưc tiễn, trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là trong quá trình thi và kiển tra.Kết quả bài kiểm tra 1 tiết như sau:



Tỉ lê hoc lực trươc khi ap dung day hoc bằng Atlat (%) Học lưcLớp Giỏi Khá Trung

bình Yếu Kém

8C 35 46.5 17.58D 23 34 30 11 28E 81 199C 29 46 259D 22 49 399E 83 17

Tỉ lê hoc lực sau khi ap dung day hoc bằng Atlat (%)

Học lưcLớp Giỏi Khá Trung

bình Yếu Kém

8C 55 28 10 78D 60 30 7 3 08E 98 29C 51 31 6 29D 45 40 10 59E 94 6


PhỤ lỤc

MÔT SỐ GIÁO ÁN THAM KHẢO Líp 9 - Bµi 20:

Vïng ®ång b»ng s«ng hånga. môc tiªu bµi d¹y.- Sau bµi häc, häc sinh cÇn:+ N¾m ®îc çc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n vÒ vïng §ång b»ng s«ng Hång

(§BSH). Gi¶i thÝch mét sè ®Æc ®iÓm cña vïng nh ®«ng d©n, vïng n«ng nghiÖp th©m canh cao, c¬ së h¹ tÇng kh¸ ph¸t triÓn.

+ KÜ n¨ng : ®äc lîc ®å, kÕt hîp víi kªnh ch÷ ®Ó gi¶i thÝch mét sè u thÕ, nhîc ®iÓm cña vïng ®«ng d©n vµ gi¶i ph¸p bÒn v÷ng.

+ Gi¸o dôc t tëng: Liªn hÖ ®Þa ph¬ng.b. chuÈn bÞ çc thiÕt bÞ d¹y häc.- Lîc ®å tù nhiªn vïng §BSH.- Mét sè h×nh ¶nh minh ho¹.- Häc sinh mang m¸y tÝnh bá tói.c. TiÕn tr×nh tæ chøc bµi gi¶ng.I/ æn ®Þnh líp (1 phót) kiÓm tra sÜ sè.II/ KiÓm tra bµi cò.(4 phót)Tr¶ bµi thùc hµnh – nhËn xÐt?III/ Bµi míi.Giíi thiÖu bµi: §BSH cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. Cã vÞ trÝ thuËn lîi, tµi nguyªn thiªn nhiªn

phong phó, d©n c ®«ng ®óc, lao ®éng dåi dµo, d©n trÝ cao.Thêi gian

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS

Néi dung c¬ b¶n

5 phót

- Gi¸o viªn cho häc sinh dùa vµo h×nh 20.1 ®äc tªn çc tØnh vµ thµnh phè cña vïng §BSH.- Gi¸o viªn: chuÈn kiÕn thøc

Ho¹t ®éng ç nh©n:- Häc sinh dùa vµo h×nh 20.1 ®äc tªn çc tØnh vµ thµnh phè cña vïng §BSH.- Häc sinh ®øng t¹i chç ph¸t biÓu.

Kh¸i qu¸t:+ DiÖn tÝch: 14 806km2+ D©n sè: 17,5triÖu ngêi (n¨m 2002)+ Çc tØnh, thµnh phè :Hµ Néi, H¶i Phßng, B¾c Ninh,vÜnh Phóc, H¶i D-¬ng, Hng Yªn, Nam §Þnh,

13 phót

Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ.- Gi¸o viªn cho häc sinh dùa vµo Atlat trang N«ng nghiÖp chung x¸c ®Þnh giíi h¹n cña vïng.+ Ranh giíi gi¸p vïng trung du vµ miÒn nói B¾c Bé; B¾c trung bé ?+ VÞ trÝ çc ®¶o ?Gi¸o viªn giíi thiÖu cho HS h×nh dung s¬ lîc vÒ §BSH gåm: ®ång b»ng ch©u thæ, d¶i ®Êt r×a trung du vµ vÞnh B¾c Bé; ph©n biÖt râ cho häc sinh ®ång b»ng s«ng Hång vµ ch©u thæ s«ng Hång.+ ThuËn lîi cña vÞ trÝ ®Þa lý cña ®ång b»ng s«ng Hång ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi cña vïng? KÕt luËn chung.ChuyÓn ý: Ngoµi vÞ trÝ ®Þa lý, vïng cßn nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn nµo thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn. ChuyÓn sang II.Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn.GV cho häc sinh t×m hiÓu vÒ çc ®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ tµi

Ho¹t ®éng ç nh©n: - Häc sinh dùa vµo Atlat trang N«ng nghiÖp chung x¸c ®Þnh giíi h¹n cña vïng.- Häc sinh lªn b¶ng chØ b¶n ®å treo têng.- Häc sinh ®¸nh gi¸ thuËn lîi vµ khã kh¨n cña vÞ trÝ ®Þa lý ®ång b»ng s«ng Hång ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi cña vïng?

Ho¹t ®éng theo nhãm/cÆp: (10 phót)HS t×m hiÓu vÒ çc ®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn theo nhãm. Thêi gian th¶o

Th¸i B×nh, Hµ Nam, Ninh B×nh.I/ VÞ trÝ ®Þ¹ lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ.- Vïng ®ång b»ng s«ng Hång gåm : ®ång b»ng ch©u thæ, d¶i ®Êt r×a trung du vµ vÞnh B¾c Bé- TiÕp gi¸p: + §Êt liÒn: vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé, B¾c trung bé. + Gi¸p biÓn: VÞnh b¾c bé Thu©n lîi cho giao lu kinh tÕ x· héi.

II / §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn.- §Êt : Cã nhiÒu lo¹i ®Êt trong ®ã ®Êt phï sa cã gÝa trÞ cao vµ

15 phót

nguyªn thiªn nhiªn theo nhãm.

Sau ®ã GV gäi nhãm/cÆp lªn b¶ng tr¶ lêi, nhãm kh¸c bæ sung vµ GV chèt tõng phÇn chØ b¶n ®å treo têng.

- GV häc sinh ®¸nh gi¸ thuËn lîi vµ khã kh¨n cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn §BSH ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ?- GV chèt kiÕn thøc

Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu ®Æc ®iÓm

luËn : 5 phót.Nhãm 1: Dùa vµo Atlat (trang §Êt, thùc vËt vµ ®éng vËt) t×m hiÓu vÒ ®Êt vµ ®éng thùc vËt cña ®ång b»ng s«ng Hång .Nhãm 2: Dùa vµo Atlat (trang S«ng ngßi) t×m hiÓu vÒ çc hÖ thèng s«ng cña ®ång b»ng s«ng Hång.Nhãm 3: Dùa vµo Atlat (trang KhÝ hËu) vµ kiÕn thøc SGK t×m hiÓu vÒ ®Æc ®iÓm khÝ hËu cña ®ång b»ng s«ng Hång.Nhãm 4: Dùa vµo Atlat (trang Kho¸ng s¶n + Ng nghiÖp vµ kiÕn thøc SGK t×m hiÓu vÒ kho¸ng s¶n vµ tµi nguyªn biÓn.Sau ®ã häc sinh ®¹i diÖn nhãm/cÆp lªn b¶ng tr¶ lêi, nhãm kh¸c bæ sung vµ GV chèt tõng phÇn.Ho¹t ®éng ç nh©n: - Häc sinh ®¸nh gi¸ chung thuËn lîi ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nµo vµ

diÖn tÝch lín nhÊt thÝch hîp th©m canh lóa níc- Níc: S«ng Hång båi ®¾p phï sa, cung cÊp níc tíi, níc sinh ho¹t, thuû s¶n vµ giao th«ng ®êng thuû. - KhÝ hËu: nhiÖt ®íi Èm giã mïa, cã mïa ®«ng l¹nh t¹o ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thªm vô ®«ng.- Kho¸ng s¶n: ®¸ v«i; sÐt cao lanh, than n©u, khÝ tù nhiªn.- BiÓn: B·i t«m, b·i ç, ®¶o du lÞch. KÕt luËn : + ThuËn lîi ph¸t triÓn n«ng nhgiÖp th©m canh lóa níc, mét sè ngµnh c«ng nghiÖp khai kho¸ng, kinh tÕ biÓn.+ Khã kh¨n: lò lôt, ®Êt Ýt, Ýt kho¸ng s¶n.III/ ®Æc

d©n c, x· héi.GV cho HS quan s¸t Atlat (trang D©n sè) vµ nhËn xÐt mËt ®é d©n sè cña §ång b»ng s«ng Hång so víi çc vïng trong c¶ níc.GV cho häc sinh quan s¸t h×nh 20.2 (BiÓu ®å mËt ®é d©n sè cña §BSH vµ mét sè vïng so víi c¶ níc). Yªu cÇu HS tÝnh mËt ®é d©n sè cña vïng cao gÊp bao nhiªu lÇn møc trung b×nh cña c¶ níc, cu¶ çc vïng trung du miÒn nói B¾c Bé vµ T©y Nguyªn?Gîi ý: gÊp 4,87 lÇn c¶ níc, gÊp 10,3 lÇn Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé, 14,6 lÇn T©y Nguyªn.GV cho häc sinh nªu ®Æc ®iÓm d©n sè cña ®ång b»ng s«ng Hång. §Æc ®iÓm ®ã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.(Gîi ý: Quan s¸t b¶ng 20.1).GV chèt kiÕn thøc.GV cho häc sinh quan s¸t b¶ng 20.1.(Mét sè chØ tiªu ph¸t triÓn d©n c x· héi ë §BSH n¨m 1999). H·y so s¸nh tr×nh ®é d©n trÝ, tuæi thä vµ tØ lÖ d©n thµnh thÞ cña ®ång

nh÷ng ngµnh nµo khã ph¸t triÓn?- Ç nh©n ph¸t biÓu

Ho¹t ®éng ç nh©n:HS quan s¸t Atlat (trang D©n sè) vµ nhËn xÐt mËt ®é d©n sè cña §ång b»ng s«ng Hång so víi çc vïng trong c¶ níc?- Häc sinh tr¶ lêi.- HS quan s¸t h×nh 20.2 (BiÓu ®å mËt ®é d©n sè cña §BSH vµ mét sè vïng so víi c¶ níc). TÝnh mËt ®é d©n sè cña vïng cao gÊp bao nhiªu lÇn møc trung b×nh cña c¶ níc, cu¶ çc vïng trung du miÒn nói B¾c Bé vµ T©y Nguyªn?- Häc sinh tr¶ lêi- Häc sinh nªu ®Æc ®iÓm d©n sè cña ®ång b»ng s«ng Hång. §Æc ®iÓm ®ã ¶nh h-ëng nh thÕ nµo ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.

- Häc sinh quan s¸t b¶ng 20.1.(Mét sè chØ tiªu ph¸t

®iÓm d©n c , x· héi1/ D©n c . - §Æc ®iÓm.+ §«ng d©n nhÊt c¶ níc+ MËt ®é d©n sè cao nhÊt c¶ níc (1179 ng-êi/km2 (n¨m 2002)) - ¶nh hëng: + ThuËn lîi: Lao ®éng dåi dµo, thÞ trêng tiªu thô réng lín. + Khã kh¨n: G©y søc Ðp lªn nÒn kinh tÕ x· héi. - Gi¶i ph¸p: Gi¶m tØ lÖ gia t¨ng tù nhiªn…

2/ X· héi- Tr×nh ®é d©n trÝ vµ tuæi thä kh¸ cao

- KÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n t¬ng ®èi hoµn thiÖn, mét sè ®« thÞ

b»ng s«ng Hång so víi c¶ níc. GV ®a mét sè h×nh ¶nh vÒ lµng cæ, chïa, ®ª... HS nhËn xÐt vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng?

triÓn d©n c x· héi ë §BSH n¨m 1999). H·y so s¸nh tr×nh ®é d©n trÝ, tuæi thä vµ tØ lÖ d©n thµnh thÞ cña ®ång b»ng s«ng Hång so víi c¶ níc. - Häc sinh tr¶ lêi

vµ di tÝch v¨n ho¸ l©u ®êi.

IV/ Cñng cã bµi. (2phót)Cho häc sinh ®äc kÕt luËn SGKV/ H íng dÉn bµi tËp (5 phót)1/ §iÒu kiÖn tù nhiªn cña §BSH cã thuËn lîi vµ khã kh¨n g× cho sù

ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi?2/ Dùa vµo b¶ng 20.2. VÏ biÓu ®å cét thÓ hiªn b×nh qu©n ®Êt

n«ng nghiÖp theo ®Çu ngêi cña §BSH vµ c¶ níc (ha/ngêi). NhËn xÐt.

+ Bíc 1: Xö lÝ sè liÖu chuyÓn sang ha vµ ngêi, lÊy ®Êt n«ng nghiÖp/d©n sè.§Êt n«ng nghiÖp (ha)

D©n sè (ngêi)

BQ§NN (ha/ngêi)

C¶ níc 9406800 79700000 0.12§ång b»ng s«ng Hång 855200 17500000 0.05

+ Bíc 2: VÏ biÓu ®å.+ Bíc 3: NhËn xÐt: B×nh qu©n ®Êt n«ng nhgiÖp theo ®Çu ngêi

thÊp.

Rót kinh nghiÖm.

Líp 9 - Bµi 36: Vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long

(TiÕp theo)

A. Môc tiªu bµi häc Sau bµi häc, häc sinh cÇn:

- HiÓu ®ång b»ng s«ng Cöu Long lµ vïng träng ®iÓm sx l¬ng thùc-thùc phÈm ®ång thêi lµ vïng xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ®Çu c¶ níc. C«ng nghiÖp dÞch vô b¾t ®Çu ph¸t triÓn. C¸c Tp

CÇn Th¬, Mü Tho, Long Xuyªn, Cµ Mau ®ang ph¸t huy vai trß trung t©m kinh tÕ vïng.

- Ph©n tÝch d÷ liÖu trong s¬ ®å kÕt hîp víi lîc ®å ®Ó khai th¸c kiÕn thøc theo c©u hái.

- BiÕt kÕt hîp kªnh h×nh, kªnh ch÷ vµ liªn hÖ víi thùc tÕ ®Ó ph©n tÝch vµ gi¶i thÝch 1 sè vÊn ®Ò bøc xóc cña vïng.

B. ChuÈn bÞ çc thiÕt bÞ d¹y häc- Lîc ®å kinh tÕ vïng §BSCL- Mét sè tranh ¶nh

C. TiÕn Tr×nh tæ chøc bµi míiI/ æ n ®Þnh líp : (1 phót kiÓm tra sÜ sè)II/KiÓm tra bµi cò: (5 phót)

§iÒu kiÖn tù nhiªn cña §BSCL cã thuËn lîi nh thÕ nµo ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp (®Æc biÖt lµ trång lóa)III/Bµi míi:

Giíi thiÖu bµi: Vïng §BSCL lµ vïng träng ®iÓm l¬ng thùc – thùc phÈm, ®ång thêi lµ vïng xuÊt khÈu n«ng s¶n hµng ®Çu cña c¶ níc. C«ng nghiÖp, dÞch vô b¾t ®Çu ph¸t triÓn. Çc TP CÇn Th¬, Mü Tho, Cµ Mau, Long Xuyªn ®ang ph¸t huy vai trß trung t©m kinh tÕ cña vïng.

Thêi gian

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS

Néi dung c¬ b¶n

15 phót

Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu vÒ N«ng nghiÖp G.viªn yªu cÇu häc sinh më Atlat (trang N«ng nghiÖp chung) hoÆc trang Kinh tÕ §ång b»ng s«ng Cöu Long: kÓ tªn çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña vïng.GV : ®a ra tranh ¶nh s¶n xuÊt lóa ë §BSCL, ®Ó vµo phÇn s¶n xuÊt lóa.GV : cho häc sinh tÝnh tØ lÖ % diÖn

Ho¹t ®éng ç nh©n- HS dùa vµo Atlat kÓ tªn çc s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña vïng.- HS dùa vµo b¶ng 36.1. + TÝnh tØ lÖ % diÖn tÝch vµ s¶n l-îng lóa §BSCL so víi c¶ níc- DÞªn tÝch chiÕm …….% so víi c¶ níc- S¶n lîng chiÕm …….% so víi c¶ níc + B×nh qu©n l-

IV/ T×nh h×nh ph¸t triÓn Kinh tÕ1/ N«ng nghiÖp.

*Lóa . VÒ c¶ diÖn tÝch vµ s¶n l-îng lóa ®Òu trªn 50% so víi c¶ níc. B×nh qu©n l¬ng thùc : 1066,3 Kg (gÊp 2,3 lÇn

10 phót

tÝch vµ s¶n lîng lóa §BSCL so víi c¶ níc.- GV cho HS dùa vµo Atlat trang N«ng nghiÖp – phÇn b¶n ®å Lóa: diÖn tÝch trång lóa so víi diÖn tÝch trång c©y l¬ng thùc cña vïng lµ bao nhiªu ?- GV hái : ý nghÜa cña s¶n xuÊt lóa ë ®ång b»ng ?GV : chèt kiÕn thøc

GV : cho biÕt thªm vÒ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong s¶n xuÊt lóa.

GV ®a h×nh ¶nh vÒ çc ngµnh s¶n xuÊt kh¸c trong n«ng - GV hái häc sinh: Ngoµi lóa vïng s¶n xuÊt çc lo¹i c©y nµo? Nu«i con g×? T¹i sao nu«i vÞt ®µn vµ ngµnh nu«i trång thuû s¶n l¹i rÊt ph¸t triÓn? (Dùa ®k nµo thuËn lîi)- NghÒ rõng ph¸t triÓn ë ®©u? Chñ yÕu rõng g×.

¬ng thùc theo ®Çu ngêi toµn vïng ®¹t……. , gÊp …….. lÇn c¶ níc.- HS dùa vµo Atlat trang N«ng nghiÖp – phÇn b¶n ®å Lóa: diÖn tÝch trång lóa so víi diÖn tÝch trång c©y l-¬ng thùc cña vïng lµ bao nhiªu ? - HS: nªu ý nghÜa cña viÖc s¶n xuÊt l-¬ng thùc ë §BSCL? - Quan s¸t Atlat trang N«ng nghiÖp – phÇn b¶n ®å Lóa. KÓ tªn çc tØnh trång nhiÒu lóa?nghiÖp cña §BSCL vµ ®Æt c©u hái?

HS : nh×n vµo nh÷ng tranh ¶nh ®ã vµ Atlat trang N«ng nghiÖp ®Ó tr¶ lêi.HS : gi¶i thÝch çc ngµnh nµy ph¸t triÓn dùa trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo ?HS : dùa vµo kªnh ch÷ nªu t×nh h×nh ph¸t triÓn tõng ngµnh.

c¶ níc)

- Ph©n bè kh¾p ®ång b»ng chñ yÕu ë çc tØnh: Kiªn Giang, An Giang, §ång Th¸p… Lµ vïng träng ®iÓm Sx lóa lín nhÊt níc ta. G¹o xuÊt khÈu chñ lùc níc ta

* C©y c«ng nghiÖp : §Ëu t-¬ng, mÝa.*C©y ¨n qu¶ nhiÖt ®íi rÊt ph¸t triÓn (nhiÒu nhÊt c¶ níc) : Xoµi, dõa, cam, bëi.*Ch¨n nu«i :VÞt ®µn næi tiÕng.*Nu«i thuû s¶n vµ khai th¸c thuû s¶n trªn s«ng ngßi, kªnh r¹ch, ®ång ruéng…rÊt ph¸t triÓn*NghÒ rõng: Khai th¸c vµ trång rõng ngËp mÆn rÊt chó ý.

2/C«ng

5 phót

3 phót

Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu vÒ C«ng nghiÖpGV : yªu cÇu häc sinh xem Atlat trang c«ng nghiÖp chung nhËn xÐt vÒ sè lîng vµ quy m« çc trung t©m c«ng nghiÖp cña vïng so víi çc vïng kh¸c ?GV : yªu cÇu HS ®äc néi dung KT phÇn 2 vµ h×nh + b¶ng 36.2 + Atlat trang kinh tÕ ®ång b»ng s«ng Cöu Long. H·y cho biÕt.+ TØ träng c«ng nghiÖp so víi çc ngµnh kh¸c (So GDP)+ Trong c¬ cÊu c«ng nghiÖp. Ngµnh nµo cao nhÊt? T¹i sao l¹i ph¸t triÓn cao nhÊt? (®k thuËn lîi)+ Çc c¬ së c«ng nghiÖp ë ®©u? (Trung t©m chÕ biÕn LT – TP lín nhÊt)GV: chèt kiÕn thøcHo¹t ®éng 3: T×m hiÓu vÒ DÞch vôGV: Yªu cÇu HS ®äc s¸ch gi¸o khoa vµ sù hiÓu biÕt. H·y cho biÕt.Çc ngµnh dÞch vô ë §BSCL? GV: híng dÉn çc em ho¹t ®éng nhãm.GV: chèt kiÕn thøc.

HS : tr¶ lêi tõng c©u hái dùa vµo Atlat vµ SGK.

Ho¹t ®éng nhãm Nhãm 1: ý nghÜa cña giao th«ng ®-êng thuû? Nhãm 2: Du lÞch ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së nµo?

HS: x¸c ®Þnh çc trung t©m kinh tÕ sau ®ã lªn b¶ng chØ trªn b¶n ®å.

nghiÖp+ S¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn chiÕm tØ träng thÊp: 20% GDP toµn vïng/+Ngµnh: chÕ biÕn l¬ng thùc, thùc phÈm: 65%. VËt liÖu x©y dùng:12%. C¬ khÝ : 23%+ Ph©n bè c«ng nghiÖp : TËp trung ë çc thµnh phè, thÞ x· ®Æc biÖt lµ CÇn Th¬.

3/ DÞch vô.- Gåm: ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu (Trong ®ã xuÊt khÈu g¹o chiÕm 80% c¶ níc råi ®Õn thuû s¶n ®«ng l¹nh, hoa qu¶); vËn t¶i thuû rÊt quan träng; du lÞch s«ng níc,

Ho¹t ®éng 4 : T×m hiÓu vÒ çc trung t©m kinh tÕGV cho HS tr¶ lêi çc c©u hái :- Quan s¸t h×nh 36.2 . Lîc ®å kinh tÕ hoÆc Atlat trang kinh Õt ®ång b»ng s«ng Cöu Long. X¸c ®Þnh çc trung t©m Kinh tÕ ?- CÇn Th¬ cã ®k thuËn lîi g× ®Ó trë thµnh trung t©m kinh tÕ lín nhÊt?

HS: ph¸t biÓu t¹i chç vÒ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó CÇn Th¬ trë thµnh trung t©m kinh tÕ lín nhÊt.

miÖt vên, h¶i ®¶o.

III/ Çc trung t©m kinh tÕ.

- CÇn Th¬, Mü Tho, Long Xuyªn, Cµ Mau. Quan träng nhÊt lµ CÇn Th¬.

IV/ Cñng cè bµi. (2 phót) Häc sinh ®äc kÕt luËn (SGK)V/ H íng dÉn lµm bµi tËp. (4 phót)

1. §BSCL cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi g× ®Ó trë thµnh vïng s¶n xuÊt l¬ng thùc lín nhÊt c¶ níc?

Gîi ý:+ DiÖn tÝch ®Êt phï sa réng lín ®îc båi ®¾p thêng xuyªn+ KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa cËn xÝch ®¹o+ HÖ thèng s«ng ngßi kªnh r¹ch ph¸t triÓn cung cÊp níc tíi

tiªu2. Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp chÕ biÕn l¬ng thùc - thùc phÈm

cã ý nghÜa g× ®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña vïng?3. VÏ biÓu ®å cét.

* Rót kinh nghiÖm.

Líp 8 - Bµi: 34 Çc hÖ thèng s«ng lín ë níc ta.

I. Môc tiªu bµi häc:1. VÒ kiÕn thøc:Sau bµi häc cÇn gióp cho häc sinh n¾m ®îc:- VÞ trÝ vµ tªn gäi 9 hÖ thèng s«ng lín cña níc ta.- HiÓu ®îc ®Æc ®iÓm ba vïng thuû v¨n: B¾c Bé, Trung Bé, Nam Bé. Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau ®ã.- VÊn ®Ò sèng chung víi lò nh thÕ nµo?2. VÒ kÜ n¨ng:§äc vµ ph©n tÝch biÓu ®å, b¶n ®å vÒ çc hÖ thèng s«ng lín ë níc ta3. VÒ th¸i ®é:Cã mét sè hiÓu biÕt vÒ khai th¸c çc nguån lîi s«ng ngßi vµ nh÷ng gi¶i ph¸p phßng chèng lò lôt ë níc ta.II. ChuÈn bÞ:B¶n ®å s«ng ngßi ViÖt Nam Atl¸t ®Þa lý ViÖt Nam Tranh ¶nh çc con s«ng lín.III. TiÕn tr×nh trªn líp:1. æ n ®Þnh tæ chøc . (1')2. KiÓm tra bµi cò. (4’)Em h·y kh¸i qu¸t çc ®Æc ®iÓm s«ng ngßi níc ta? Muèn b¶o vÖ cho nguån níc kh«ng bÞ « nhiÔm em cÇn cã nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ nh thÕ nµo?Häc sinh tr¶ lêi, GV nhËn xÐt, cho ®iÓm.3. Bµi míi. (1')M¹ng líi s«ng ngßi níc ta dµy ®Æc vµ chia thµnh nhiÒu hÖ thèng. Mçi hÖ thèng s«ng cã h×nh d¹ng vµ chÕ ®é níc kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®Þa lý tù nhiªn cña lu vùc nh: khÝ hËu, ®Þa h×nh, ®Þa chÊt.... vµ çc ho¹t ®éng kinh tÕ, thuû lîi....

Thêi gian

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Néi dung bµi häc

15’ Ho¹t ®éng 1. T×m hiÓu sù ph©n ho¸ ®a d¹ng cña s«ng ngßi níc ta HS: dùa vµo

1. S«ng ngßi n íc ta ph©n ho¸ ®a d¹ng.- Gåm 9 hÖ thèng

? Em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ hÖ thèng s«ng lín?

kiÕn thøc SGK ®Ó tr¶ lêi.

s«ng lín.- Cßn l¹i lµ çc hÖ thèng s«ng nhá vµ

GV: yªu cÇu häc sinh dùa vµo Atlat trang S«ng ngßi hoÆc dùa vµo b¶ng 34.1 b¶n ®å hÖ thèng s«ng ngßi vµ b¶n ®å trªn b¶ng, em h·y x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å 9 hÖ thèng s«ng lín cña ViÖt Nam theo thø tù tõ B¾c vµo Nam?GV treo b¶n ®å s«ng ngßi ViÖt Nam lªn b¶ng, yªu cÇu häc sinh quan s¸t. GV: hái HS ®Þa ph-¬ng em cã con s«ng lín nµo? Thuéc hÖ thèng s«ng g×?GV tiÕp tôc cho häc sinh th¶o luËn nhãm. C¶ líp chia lµm 6 nhãm, 2 nhãm th¶o luËn mét miÒn theo çc ý: - Tªn çc hÖ thèng s«ng lín cña vïng?- §Æc ®iÓm: + ChiÒu dµi, h×nh d¹ng + ChÕ ®é níc (th¸ng nµo lò)- Gi¶i thÝch chÕ ®é níc cña s«ng.Sau khi häc sinh th¶o luËn xong trong 5', GV gäi ®¹i diÖn cña çc nhãm lªn b¸o ço kÕt qu¶.

HS: lµm viÖc ç nh©n t×m çc hÖ thèng s«ng chÝnh.HS: lªn chØ b¶n ®åHS: lµm viÖc nhãmNhãm 1, 2: Nghiªn cøu s«ng ngßi B¾c BéNhãm 3 , 4: Nghiªn cøu s«ng ngßi Trung Bé.Nhãm 5, 6: Nghiªn cøu s«ng ngßi Nam Bé

rêi r¹c n»m däc ven biÓn Qu¶ng Ninh vµ Trung Bé níc ta.

- Ph©n lµm 3 miÒn: S«ng ngßi B¾c Bé S«ng ngßi Trung Bé S«ng ngßi Nam Bé

C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.Gi¸o viªn nhËn xÐt, chuÈn kiÕn thøc.

B¾c Bé Trung Bé Nam BéC¸c hÖ thèng s«ng

S«ng Hång, s«ng Th¸i B×nh, B»ng Gian, K× Cïng, s«ng M·.

s«ng C¶, s«ng Thu Bån, s«ng §µ R»ng

s«ng §ång Nais«ng Cöu Long

§Æc ®iÓm

- S«ng cã d¹ng h×nh nan qu¹t.- ChÕ ®é níc thÊt thêng.- Lò kÐo dµi 5 th¸ng (T6 - T10), cao nhÊt T8.- Lò lªn nhanh, kÐo dµi.

- Ng¾n dèc- Lò lªn nhanh vµ ®ét ngét.- Lò tËp trung cao vµo th¸ng 9 ®Õn th¸ng 12

- Lîng níc lín, lßng s«ng réng vµ s©u, ¶nh hëng thuû triÒu m¹nh.- ChÕ ®é níc ®iÒu hoµ h¬n.- Lò tõ T7 T11.

10’

GV: hái hÖ thèng s«ng Hång gåm 3 s«ng chÝnh hîp lu ë gÇn ViÖt Tr×. Em h·y t×m trªn H33.1 vïng hîp lu cña 3 con s«ng trªn?? Em h·y cho biÕt v× sao s«ng ngßi ë Trung Bé l¹i cã ®Æc ®iÓm næi bËt nhvËy? T×m trªn b¶n ®å mét sè s«ng lín ë Trung Bé níc ta?Em h·y cho biÕt ®o¹n s«ng Mª C«ng ch¶y qua l·nh thæ níc ta cã tªn chung lµ g×? Tªn cña c¸c s«ng nh¸nh ®ã, ®æ ra cöa biÓn b»ng nh÷ng cöae nµo?GV: Gäi häc sinh lªn chØ trªn b¶n ®å.GV: chèt kiÕn thøc

2.Ho¹t ®éng 2. T×m hiÓu vÊn ®Ò sèng chung víi lò

HS : nh×n trong Atlat sau ®ã lªn b¶ng chØ b¶n ®å.

HS : liªn hÖ kiÕn thøc cò ®Ó tr¶ lêi c©u hái. (2 häc sinh tr¶ lêi)HS: häc sinh lªn chØ trªn b¶n ®å.

HS: Ho¹t ®éng th¶o luËn nhãm

2. VÊn ®Ò sèng chung víi lò:* §ång b»ng s«ng Hång:§¾p ®ª lín.Tiªu lò theo nh¸nh vµo « tròng.B¬m

GV: Dùa vµo SGK vµ Atlat nªu sù kh¸c nhau s«ng ngßi ®ång b»ng s«ng Hång vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long?GV: hái dùa vµo vèn hiÓu biÕt h·y cho biÕt khi sèng chung víi lò ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long cã nh÷ng thuËn lîi vµ thiÖt h¹i g×? Nªu mét sè biÖn ph¸p phßng lò hiÖn nay ë hai ®ång b»ng lín cña níc ta?Gi¶i thÝch dùa vµo ®Æc ®iÓm cña tõng miÒn råi t×m ra biÖn ph¸p hîp lý.GVnhËn xÐt, tãm t¾t.Cho häc sinh quan s¸t h×nh ¶nh cña mét sè con s«ng lín ë níc ta?

HS : cö ®¹i diÖn tr¶ lêi c©u hái.

HS : th¶o luËn c¶ líp, cö 1 em lµm th kÝ ghi néi dung ph¸t biÓu cña c¶ líp lªn b¶ng.

níc tõ ®ång ruéng ra s«ng* §ång b»ng s«ng Cöu Long:§¾p ®ª bao h¹n chÕ lò nháTiªu lò ra vïng biÓn phÝa T©y.Lµm nhµ næi, lµng næi.X©y dùng lµng ë çc vïng ®Êt caoDù b¸o chÝnh x¸c vµ sö dông hîp lý nguån lîi s«ng Mª C«ng.

IV. Cñng cè: (7’)GVgäi 1 - 2 häc sinh ®äc phÇn cuèi Sgk.Cñng cè l¹i toµn bµi.Lµm çc bµi tËp cuèi Sgk.Bµi tËp: ChØ trªn b¶n ®å vµ m« t¶ vÒ 2 hÖ thèng s«ng lín. Nèi çc ý ë cét A víi cét B.

A. HÖ thèng s«ng B. §Æc ®iÓm.1- S«ng ngßi B¾c Bé a. Lò lªn nhanh, ®ét ngét2- S«ng ngßi Trung Bé b. Lîng níc lín, chÕ ®é níc ®iÒu

hoµ 3- S«ng ngßi Nam Bé c. Lò lªn nhanh, kÐo dµi.

d. Lò vµo thu ®«ng.V. DÆn dß: (1')Häc sinh häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi.VI. Rót kinh nghiÖm

C. KẾT LUẬN CHUNG

Nội dung địa lý trong Atlát rất phong phú, phù hợp với chương trình học tập của một số khối lớp học cụ thể, phù hợp đối tượng và tiến trình giảng dạy địa lý trong nhà trường. Các bản đồ trong Atlát có màu săc đep, kích thước lớn hơn các bản đồ trong sách giáo khoa, chi tiết hơn, sử dụng nhiều màu săc và thể hiện nội dung địa lý phong phú cùng với bộ tranh ảnh minh hoạ, biểu đồ và các số liệu tra cứu. Do vậy nó đã được giáo viên và học sinh và các tầng lớp xã hội đón nhận. Atlát địa lý Việt Nam đã kết hợp với các bản đồ trong sách giáo khoa; bản đồ treo tường và lược đồ nhằm giúp giáo viên truyền đạt theo kiến thức mới, ôn tập và kiểm tra đánh giá học sinh một cách hiệu quả hơn. Với các bản đồ trong Atlát, giáo viên có thể hướng dân học sinh so sánh đối chiếu, khái quát những kiến thức tiếp thu được qua bài giảng và học sinh học được những gì trong bài giảng trên lớp thì cũng được minh hoạ trong Atlát

Trong đề tài này tôi muốn trao đổi với các bạn đồng nghiệp những suy nghĩ của tôi về một số phương pháp sử dụng Atlat , để dạy tốt chương trình địa lí lớp 8-9 đạt hiệu quả cao. Tôi rất mong được sư góp ý của các bạn đồng nghiệp để chúng ta cùng xây dưng nên một hình thức dạy môn địa lí thế nào cho hay nhất, đạt kết quả cao nhất của bộ môn địa lí.

MỤC LỤC

A. MƠ ĐẦU...................................................................................................1

B. NÔI DUNG.................................................................................................2

I. Mục đích ý nghĩa của việc sử dụng Atlat trong giảng dạy địa lí 8-9...........2

II. Những yêu cầu của việc sử dụng Atlat trong giảng dạy địa lí 8-9.............2

II.1. Đối với giáo viên.....................................................................................2

II.2. Đối với học sinh.......................................................................................2

III. Cấu trúc của Atlat địa lí Việt Nam............................................................3

IV. Khai thác Atlat địa lí Việt Nam trong chương trình địa lí lớp 8-9............3

IV.1. Nguyên tăc khai thác..............................................................................3

IV.2. Hướng dân sử dụng các bản đồ trong Atlat địa lí Việt Nam..................4

IV .3. Khai thác Atlat địa lí Việt Nam trong dạy địa lí lớp 8-9.......................17

IV .3.1. Khai thác Atlat địa lí Việt Nam trong dạy địa lí lớp 8.......................18

IV.3.1.1 Khai thác Atlat qua quá trình dạy trên lớp........................................18

IV.3.1.2. Khai thác Atlat qua quá trình kiểm tra............................................20

IV.3.2 Khai thác Atlat địa lí Việt Nam trong chương trình địa lí lớp 9..........17

IV.3.2.1 Khai thác Atlat qua quá trình dạy trên lớp........................................21

IV.3.2.2 Khai thác Atlat qua quá trình kiểm tra..............................................23

V. Thưc nghiệm sư phạm ...............................................................................30

C. KẾT LUẬN CHUNG.................................................................................46

lỜi nÓi ĐẦu - wordpress.com€¦ · web viewmỞ ĐẦu ngày nay phương tiện, thiết...

Documents