1

Liturgie voor de kerstavonddienst

op 24 december 2017 om 22.00 uur

in de protestantse Wijkgemeente Carnisse Haven

te Barendrecht

Voorganger: ds. Joma Boers-de Jong

Ouderling van dienst: dhr. Gerard Kruit

Organist: dhr. Ger van Eersel

Gemeentekoor Carnisse Haven

o.l.v. dhr. Jan van Dijk

2

Samenzang: ‘Op U, mijn Heiland, blijf ik hopen’ (Lied 442)

1. Op U, mijn Heiland blijf ik hopen. Verlos mij van mijn bange pijn! Zie, heel mijn hart staat voor U open en wil, o Heer, uw tempel zijn. O Gij, wien aard’ en hemel zingen, verkwik mij met uw heilge gloed. Kom met uw zachte glans doordringen, o zon van liefde, mijn gemoed!

2. Vervul, o Heiland, het verlangen,

waarmee mijn hart uw komst verbeidt! Ik wil in ootmoed U ontvangen, mijn ziel en zinnen zijn bereid. Blijf in uw liefde mij bewaren, waar om mij heen de wereld woedt. O, mocht ik uwe troost ervaren: doe intocht, Heer, in mijn gemoed!

‘Nu zijt wellekome’ (lied 476: 1 allen, 2 koor, 3 allen, 4 allen)

1. Nu zijt wellekome, Jesu, lieve Heer, Gij komt van alzo hoge, van alzo veer. Nu zijt wellekome van de hoge hemel neer. Hier al op dit aardrijk zijt Gij gezien nooit meer. Kyrieleis

2. Christe Kyrieleison, laat ons zingen blij,

daarmeed’ ook onze leisen beginnen vrij. Jezus is geboren op de heilige kerstnacht van een maged reine, die hoog moet zijn geacht. Kyrieleis

3. Herders op den velde hoorden een nieuw lied,

dat Jezus was geboren, zij wisten ‘t niet. ‘Gaat aan gene straten en gij zult Hem vinden klaar. Bet’lem is de stede, daar is ’t geschied voorwaar.’ Kyrieleis

3

4. Wijzen uit het oosten, uit zo verre land, zij zochten onze Here met offerand’. Ze offerden ootmoediglijk mirr’, wierook ende goud te eren van dat kinde, dat alle ding behoudt. Kyrieleis

‘Midden in de winternacht’ (lied 486: 1 allen, 2 koor, 3 allen, 4 allen)

1. Midden in de winternacht ging de hemel open; die ons heil ter wereld bracht, antwoord op ons hopen. Elke vogel zingt zijn lied, herders, waarom zingt gij niet? Laat de citers slaan, blaas de fluiten aan, laat de bel, laat de trom, laat de beltrom horen: Christus is geboren.

2.Vrede was er overal, wilde dieren kwamen

bij de schapen in de stal en zij speelden samen. Elke vogel zingt zijn lied, herders, waarom speelt gij niet? Laat de citers slaan, blaas de fluiten aan, laat de bel, laat de trom, laat de beltrom horen:

Christus is geboren!

3.Ondanks winter, sneeuw en ijs bloeien alle bomen,

want het aardse paradijs is vannacht gekomen. Elke vogel zingt zijn lied, herders, waarom danst gij niet? Laat de citers slaan, blaas de fluiten aan, laat de bel, laat de trom, laat de beltrom horen: Christus is geboren! 4.Zie, reeds staat de morgenster stralend in het duister,

want de dag is niet meer ver, bode van de luister die ons weldra op zal gaan; herders blaas uw fluiten aan, laat de bel, bim-bam, laat de trom, rom-rom, kere om, kere om, laat de beltrom horen: Christus is geboren!

4

Zingen: ‘Waar de mensen dwalen in het donker’ (lied 286, refrein allen)

2. Waar de mensen lijden onder onrecht in een wereld die geen vrede vindt, heb vertrouwen, draag het kruis met blijdschap, er is licht dat alles overwint. Refrein

3. Steek een kaars aan tegen al het duister,

als een teken in een bange tijd,

5

dat ons leven niet in wanhoop eindigt dat de vrede sterker is dan strijd. Refrein

Welkom door ouderling van dienst paaskaars brandt

Aansteken van de adventskaarsen

Zingen (staande): ‘In de nacht gekomen’ (lied: 505: 1 en 2)

2.In de nacht gekomen kind dat met geduld

6

eeuwenoude dromen eindelijk vervult, kom in onze dagen, kom in onze nacht, kom met uw gestage, milde overmacht. Stil gebed Votum en Groet Zingen: lied 505: 3 3.In de nacht gekomen, onmiskenbaar kind, kom, doorwaai de bomen, zachte zuidenwind, kom in onze dagen, kom in onze nacht, laat uw morgen dagen, kom – de wereld wacht.

allen gaan zitten

Zingen als kyriegebed: Licht in onze ogen (lied 463) Koor:

7

allen: allen: 2.Als der mensen trooster 6.Kyrie eleison, roepen wij U aan: dat Gij u erbarmt, noem de namelozen onze kille koude met een nieuwe naam! met uw licht verwarmt! koor: koor: 3.Herder, wil behoeden, 7.Christe eleison, wie in ’t duister valt. nog is niet verstomd Keer hun lot ten goede, ons verlangend roepen licht dat stralen zal! dat Gij spoedig komt! allen: allen: 4.Bloesem in de winter, 8.Kyrie eleison, roze dageraad, wees genadig, Heer! wees ons teken dat de Breng ons naar de morgen zon verschijnen gaat! wacht niet langer meer! koor: 5.Regen uw gerechtigheid en bevrucht de aard, tot de trouw ontkiemt en vrede bloeien gaat!

Zingen Glorialied: ‘Eer zij God in onze dagen’ (lied 487) 1. Eer zij God in onze dagen, eer zij God in onze tijd. Mensen van het welbehagen, roep op aarde vrede uit. Gloria in excelsis Deo. Gloria in excelsis Deo. 2. Eer zij God die onze Vader en die onze koning is. Eer zij God die op de aarde naar ons toe gekomen is. Gloria in excelsis Deo.

8

Gloria in excelsis Deo.

3. Lam van God, Gij hebt gedragen alle schuld tot elke prijs, geef in onze levensdagen peis en vreê, kyrieleis Gloria in excelsis Deo. Gloria in excelsis Deo. Gebed om een zegen over de dienst Zingen: ‘Nu daagt het in het oosten’ (lied 444) allen vers1: Nu daagt het in het oosten, het licht schijnt overal: Hij komt de volken troosten, die eeuwig heersen zal. koor vers 2: De duisternis gaat wijken van d’eeuwenlange nacht. Een nieuwe dag gaat prijken met ongekende pracht. allen vers 3: Zij, die gebonden zaten in schaduw van de dood, van God en mens verlaten – begroeten ‘t morgenrood. koor vers 4: De zonne, voor wier stralen het nacht’lijk duister zwicht, en die zal zegepralen, is Christus, ’t eeuwig licht! allen vers 5: Reeds daagt het in het oosten,

9

het licht schijnt overal: Hij komt de volken troosten, die eeuwig heersen zal. Lezen: Jesaja 9: 1 – 6 1 Het volk dat in duisternis ronddoolt ziet een schitterend licht. Zij die in het donker wonen worden door een helder licht beschenen. 2 U hebt het volk weer groot gemaakt, diepe vreugde gaf u het, blijdschap als de vreugde bij de oogst, zij jubelen als bij het verdelen van de buit. 3 Het juk dat op hen drukte, de stok op hun schouder, de zweep van de drijver, u hebt ze verbrijzeld, zoals Midjan destijds. 4 Iedere laars die dreunend stampte en elke mantel waar bloed aan kleeft, ze worden verbrand, een prooi van het vuur. 5 Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven; de heerschappij rust op zijn schouders. Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman, Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst. 6 Groot is zijn heerschappij, aan de vrede zal geen einde komen. Davids troon en rijk zijn erop gebouwd, ze staan vast, in recht en gerechtigheid, van nu tot in eeuwigheid. Daarvoor zal hij zich beijveren, de HEER van de hemelse machten.

10

Zingen: ‘Er is uit ’s werelds duistere wolken’ (lied 482: 1 en 3) 1. Er is uit ’s werelds duistere wolken een groot licht stralend opgegaan – wie wonen in het diepste donker, zij zullen in het zonlicht staan. Glorie aan God, de overwinning is ongekend, de vreugde groot; de aarde jubelt – hoor ons zingen; wij delen in een rijke oogst!

3. Godlof, een kind is ons geboren, een held zal onze koning zijn, die raadsman, God-met-ons zal heten – die zoon zal ons tot vader zijn! Vorst die met vrede ons wil kronen van nu af tot in eeuwigheid, de Eeuwige zal hem doen tronen op recht en op gerechtigheid.

Lezen: Titus 2: 11 – 14 11 Gods genade is openbaar geworden tot redding van alle mensen. 12 Ze leert ons dat we goddeloze en wereldse begeerten moeten afwijzen en bezonnen, rechtvaardig en vroom in deze wereld moeten leven, 13 in afwachting van het geluk waarop wij hopen: de verschijning van de majesteit van de grote God en van onze redder Jezus Christus. 14 Hij heeft zichzelf voor ons gegeven om ons van alle zonde vrij te kopen, ons te reinigen en ons tot zijn volk te maken, dat vol ijver is om het goede te doen.

11

Zingen: ‘Komt ons in diepe nacht ter ore’ (lied 489: 1)

Lezen: Lukas 2: 1 – 7 1 In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. 2 Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. 3 Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. 4 Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad

12

van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde, 5 om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. 6 Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, 7 en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad.

Zingen: ‘Stille Nacht’ (lied 483) 1. Stille nacht, heilige nacht! Davids Zoon, lang verwacht, die miljoenen eens zaligen zal, wordt geboren in Betlehems stal, Hij, der schepselen Heer, Hij, der schepselen Heer. 2. Hulploos Kind, heilig Kind, dat zo trouw zondaars mint, ook voor mij hebt Ge U rijkdom ontzegd, wordt Ge op stro en in doeken gelegd. Leer me U danken daarvoor. Leer me U danken daarvoor.

3. Stille nacht, heilige nacht! Vrede en heil, wordt gebracht aan een wereld, verloren in schuld; Gods belofte wordt heerlijk vervuld. Amen, Gode zij eer! Amen, Gode zij eer!

Lezen: Lukas 2: 8 -12 8 Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde. 9 Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door het stralende licht van de Heer, zodat

13

ze hevig schrokken. 10 De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: 11 vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de messias, de Heer. 12 Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen een pasgeboren kind vinden dat in een doek gewikkeld in een voederbak ligt.’ Zingen: ‘Waar eens David werd geboren’ (uit Tegen het donker van Sytze de Vries) koor vers 1: Waar eens David werd geboren wordt een kind in ’t stro gelegd. Daar ligt een geboren herder, hem is alle plaats ontzegd. Maar – en dit geheim is groot – hij troont op Maria’s schoot! allen vers 2: In de armen van zijn moeder wordt de liefde zijn tegoed. Daar leert hij van harte zingen van de God die wond’ren doet. Liefde leidt hem totterdood, tot hij rust vindt in haar schoot. koor vers 3: Alle dagen van ons leven heeft dit kind ons liefgehad. Met ontferming diep bewogen over wie geen herder had. Hij, die alle mensen weidt met zijn staf van lieflijkheid.

allen vers 4: Eenmaal zullen wij aanschouwen wat ons hart nu nog verwacht.

14

Gaat zijn liefde zich ontvouwen als het einde aan de nacht, stralen zal dan Hij als zon, of de schepping weer begon.

Lezen: Lukas 2: 13 - 14 13 En plotseling voegde zich bij de engel een groot Hemels leger dat God prees met de woorden: 14 ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft.’

Zingen: ‘Hoor, de englen zingen de eer’ (lied 481: 1) 1. Hoor, de eng’len zingen d’eer van de nieuw geboren Heer! Vrede op aarde, ’t is vervuld: God verzoent der mensenschuld. Voeg u, volken in het koor, dat weerklinkt de hemel door, zing met algemene stem voor het kind in Betlehem! Hoor, de eng’len zingen d’eer van de nieuwgeboren Heer!

Lezen: Lukas 2: 15 – 17 15 Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’ 16 Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. 17 Toen ze het kind zagen, vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd.

15

Zingen: ‘Wij staan aan een kribbe’ (lied 503)

2. Wij lezen Gods wezen in het kind dat hier licht. De nacht geeft zijn liefde een helder gezicht: dit kind, dat ontvlamt als een aarzelend vuur, wordt licht en geleide in ons donkerste uur. 3.Hier tussen de schapen is voor Hem uit het hout van bomen uit Eden een kribbe gebouwd. Die is deze herder tot eerste tehuis, en nog draagt dit hout Hem als Lam aan het kruis. 4.Hoe diep ook het duister waarin Hij verschijnt, zijn ster aan de hemel heeft alles omlijnd. Hij is ons tot lichtbron in donkere nacht. Het zonlicht van Pasen wint hier al aan kracht.

Lezen: Lukas 2: 18 – 20 18 Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, 19 maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken.

16

20 De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd.

Zingen: ‘Komt, verwondert u hier, mensen’ (lied 478: 1 en 4) 1.Komt, verwondert u hier, mensen, ziet, hoe dat u God bemint, ziet vervuld der zielen wensen, ziet dit nieuw geboren kind! Ziet, die ’t woord is, zonder spreken, ziet, die vorst is, zonder pracht, ziet, die ’t al is, in gebreken, ziet, die ’t licht is, in de nacht, ziet, die ’t goed is, dat zo zoet is, wordt verstoten, wordt veracht. 4.O Heer Jesu, God en mense, die aanvaard hebt deze staat, geef mij wat ik door U wense, geef mij door uw kindsheid raad. Sterk mij door uw tere handen, maak mij door uw kleinheid groot, maak mij vrij door uwe banden, maak mij rijk door uwe nood, maak mij blijde door uw lijden, maak mij levend door uw dood!

Meditatie

Zingen: ‘De nacht loopt ten einde’ (lied 460, met koor) koor:

17

allen:

koor 1: 1. Het volk dat woont in duisternis

zal weten wie zijn heiland is. Onverwacht komt van heinde en ver de mensenzoon, de morgenster.

allen: Refrein koor 2: Tekens aan sterren, zon en maan,

hoe zal de aarde dat bestaan? Zo spreekt de Heer: verhef u vrij want uw verlosser is nabij.

allen: Refrein

koor 5: Een twijgje weerloos en ontdaan,

zonder gestalte, zonder naam. Maar wie gelooft verstaat het wel. Dat twijgje heet: Emmanuel

allen: Refrein

koor 6: Die naam zal ons ten leven zijn.

Een zoon zal ons gegeven zijn. Open uw poorten metterdaad dat uw verlosser binnengaat.

allen: Refrein

18

Dankgebed – Voorbeden – Stil gebed – ‘Onze Vader’ Onze Vader, die in de hemelen zijt Uw naam worde geheiligd; uw koninkrijk kome; uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood; en vergeef ons onze schulden; gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren; en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid. Amen Collecte Terwijl uw gaven worden ingezameld zingt het gemeentekoor: First Nowell

The first Nowell, the angel did say, Was to certain poor shepherds in fields as they lay; In fields where they lay, keeping their sheep, On a cold winter's night that was so deep: Refrein: Nowell, Nowell, Nowell, Nowell, Born is the King of Israel! They looked up and saw a star, Shining in the east, beyond them far; And to the earth it gave great light, And so it continued both day and night: Refrein: And by the light of that same star,

19

Three wise men came from country far; To seek for a king was their intent, And to follow the star wherever it went. Refrein: Then let us all with one accord Sing praises tot our heav’nly Lord. That hath made heav’n and earth of naught, And with his blood mankind hath bouth: Refrein: Zegen Zingen: Ere zij God Ere zij God, in den hoge. Vrede op aarde, in de mensen een welbehagen. Amen.

20

Wij wensen u een goed en gezegend Kerstfeest!