lista - frankfurt · pdf filemassa, que segundo adorno é uma forma de controle da como...
TRANSCRIPT
http://historiaonline.com.br
LISTA-FRANKFURT
Prof.Rodolfo
1.(Unesp2014)Nãosomenteostiposdascançõesdesucesso,osastros,asnovelasressurgemciclicamentecomoinvariantesfixos,masoconteúdoespecíficodoespetáculosóvarianaaparência.Ofracassotemporáriodoherói,queelesabesuportarcomobomesportistaqueé;aboapalmadaqueanamoradarecebedamãofortedoastro,são,comotodososdetalhes,clichêsprontosparaseremempregadosarbitrariamenteaquiealiecompletamentedefinidospelafinalidadequelhescabenoesquema.Desdeocomeçodofilmejásesabecomoeletermina,quemérecompensado,e,aoescutaramúsicaligeira,oouvidotreinadoéperfeitamentecapaz,desdeosprimeiroscompassos,deadivinharodesenvolvimentodotemaesente-sefelizquandoeletemlugarcomoprevisto.Onúmeromédiodepalavraséalgoemquenãosepodemexer.Suaproduçãoéadministradaporespecialistas,esuapequenadiversidadepermitereparti-lasfacilmentenoescritório.
(TheodorW.AdornoeMaxHorkheimer.“Aindústriaculturalcomomistificaçãodasmassas”.In:Dialéticado
esclarecimento,1947.Adaptado.)Otemaabordadopelotextorefere-sea)aoconteúdointelectualmentecomplexodasproduções
culturaisdemassa.b)àhegemoniadaculturaamericananosmeiosde
comunicaçãodemassa.c)aomonopóliodainformaçãoedaculturaporministérios
estatais.d)aoaspectopositivodademocratizaçãodaculturana
sociedadedeconsumo.e)aosprocedimentosdetransformaçãodaculturaemmeio
deentretenimento.2.(Unioeste2013)EmseuartigoMaxHorkheimer:teoriacríticaematerialismointerdisciplinar(2011),ofilósofoLuísSérgioRepaafirmaqueateoriacríticaprocuroureintegrararazãopelaspromessasnãocumpridaspeloIluminismo.EntreospensadoresligadosaEscoladeFrankfurt,MaxHorkheimersedestacouportersistematizadoeteorizadoateoriacrítica,alémdeterformuladoumprogramadepesquisa.Entreosprincipaisfundamentosteóricosdateoriacríticafrankfurtiana,assinaleaalternativacorreta.a)Ograndeméritodateoriacríticafoisepararteoriae
práticaedeconsiderararealidadesocialdistantedoseudevirhistórico.
b)Ateoriacríticafazumacríticadasnoçõesdeteoriaepráxis,suprimindoaseparaçãoentreosereodever,tãocarasaomarxismoeaoativismopolítico.
c)SegundoateoriacríticadeHorkheimer,opesquisadoréneutroemrelaçãoàsociedadequeestudaecritica,ouseja,ateoriacríticaseparaosujeitodoobjetodoconhecimento.
d)Ateoriacríticatemcomoprincipalcaracterísticanãosepreocuparcomosproblemassociaisdotempopresente
epordemonstrardesinteressepelaemancipaçãohumanadiantedasestruturaseconômicas,políticaseculturaisdeseutempo.
e)Aideiadeemancipaçãohumanaedeumcomportamentocríticoemrelaçãoàsociedadeeàculturacontemporâneanãoéumapreocupaçãodateoriacrítica,poiselanãoanseiaumasociedadeemancipadaporuminteresseuniversalista.
3.(Uffs2011)OCapitalCulturalconsisteemideiaseconhecimentosquepessoasusamquandoparticipamdavidasocial.Tudo,deregrasdeetiquetaàcapacidadedefalareescreverbem,podeserconsideradocapitalcultural.Aincorporaçãodocapitalculturalefetua-seatravésdeaçõespedagógicas.OconceitodeCapitalCulturalfoimuitodiscutidonomeioacadêmicopor:a)AnthonyGiddens.b)HerbertMarcuse.c)JuanTedesco.d)PierreBourdieu.e)TheodorAdorno.4.(Uncisal2011)SegundoHorkheimereAdorno,asociedadeburguesadesenvolveuumdinamismosocialqueobrigaoindivíduoeconômicoalutarimplacavelmenteporseusinteressesdea)lucro,semsepreocuparcomobemdacoletividade.b)juros,mesmopreocupando-secomointeressegeral.c)lucros,comonítidosentimentodesolidariedade
orgânica.d)juros,mesmopautadopelasolidariedademecânica.e)lucro,semsepreocuparconsigomesmo.5.(Unicentro2010)“Comodesenvolvimentodocapitalismo,tambémaartepassaasercadavezmaisregidaporprincípiosdemercado.Emumsentidobempreciso:oformatomercadoriapassaadeterminaraprópriaformadeproduçãodaarte.Aideiafundamentaléadequehápadrões,"standards"deproduçãodaartequetêmdeserrespeitadossequemproduzartequisertersucesso”
(MarcosNobre,FolhadeSãoPaulo,colunaopinião.16/12/2008).
Nosanosquarentadoséculopassado,doisfilósofosesociólogosalemães,dachamadaEscoladeFrankfurt,MaxHorkheimereTheodorAdorno,pensandoaquestãodaarteedaculturanomundocapitalistacunharamumaexpressãoque,desdeentão,passouasersistematicamenteutilizadaparadesignaraformadeproduzireconsumirculturanassociedadesindustrializadas.Queexpressãoéessa?a)Culturaindustrial.b)Culturamercantilizada.c)Indústriacultural.d)Mercantilizaçãocultural.e)Fabricaçãocultural.
http://historiaonline.com.br
LISTA-FRANKFURT
Prof.Rodolfo
6.(Uenp2010)“Ultrapassandodelongeoteatrodeilusões,ofilmenãodeixamaisàfantasiaeaopensamentodosespectadoresnenhumadimensãonaqualestespossam,semperderofio,passearedivagarnoquadrodaobrafílmicapermanecendo,noentanto,livresdocontroledeseusdadosexatos,eéassimprecisamentequeofilmeadestraoespectadorentregueaeleparaseidentificarimediatamentecomarealidade.Atualmente,aatrofiadaimaginaçãoedaespontaneidadedoconsumidorculturalnãoprecisaserreduzidaamecanismospsicológicos.Osprópriosprodutos[...]paralisamessascapacidadeemvirtudedesuaprópriaconstituiçãoobjetiva.”
HORKHEIMER,M.,eADORNO,T.W.DialéticadoEsclarecimento:Fragmentosfilosóficos.
Trad.GuidoAntoniodeAlmeida.RiodeJaneiro:JorgeZahar,1997,p.119.
Assinaleaalternativaincorreta:a)Aindústriaculturalimpedeaformaçãodeindivíduos
autônomos,independentes,capazesdejulgarededecidirconscientemente.
b)Aindústriacultural,enquantonegócio,temqueseusfinscomerciaissãorealizadospormeiodesistemáticaeprogramadaexploraçãodebensconsideradosculturais.
c)Aindústriaculturalnãotemocondãodeproduzirnecessidadesnohomem.
d)Aindústriaculturaldegeneraaartequeaantítesedasociedadeselvagemproduzidapelodesenvolvimentodocapitalismo.
e)Aindústriaculturaltemcomoguiaaracionalidadetécnicaesclarecida,oconsumidordeculturanãoprecisasedaraotrabalhodepensar,ésóescolher.
7.(Uenp2009)Leiaatentamenteopoema,intituladoEu,etiqueta,deautoriadeCarlosDrummonddeAndrade:
Meublusãotrazlembretedebebidaquejamaispusnaboca,nestavida.........................................Meulenço,meurelógio,meuchaveiro,minhagravataecintoeescovaepente,meucopo,minhaxícara,minhatoalhadebanhoesabonete,meuisso,meuaquilo,desdeacabeçaaobicodossapatos,sãomensagens,letrasfalantes,gritosvisuais,ordensdeuso,abuso,reincidência,costume,hábito,premência,indispensabilidade,efazemdemimhomem-anúncioitinerante,escravodamatériaanunciada.........................................Nãosou–vêlá–anúnciocontratado.Euéquemimosamentepagoparaanunciar,paravenderembaresfestaspraiaspérgulaspiscinas,ebemàvistaexiboestaetiquetaglobalnocorpoquedesistedeservesteesandáliadeumaessênciatãovivaindependente,quemodaousubornoalgumacompromete.........................................Hojesoucosturado,soutecido,sougravadodeformauniversal,saiodaestamparia,nãodecasa,davitrinametiram,recolocam,objetopulsantemasobjetoqueseoferececomosignodeoutrosobjetosestáticos,tarifados.Pormeostentarassim,tãoorgulhosodesernãoeu,masartigoindustrial.Assinaleaalternativaincorreta:a)Opoemafazreferênciadiretaaoconceitodeculturade
massa,quesegundoAdornoéumaformadecontroledaconsciênciapeloempregodemeioscomoocinema,orádioouaimprensa.
b)DeacordocomaEscoladeFrankfurtosurgimentodaculturademassa,emmeadosdoséculopassado,deveu-seemgrandeparteaodesenvolvimentodoprojetoiluministaquedesencadeouumacriseéticaeepistemológicadandoorigemporfimajáreferidaculturademassa.
c)ARevoluçãoIndustrialnãofoiapenasumconjuntodeinovaçõestécnicas,masumaformadedominaçãoecontroledotempodotrabalhador,essadominaçãosedápormeiodadisciplinaedaindústriacultural.
d)Oprodutodaindústriaculturanãopodeserconsideradoarteemsentidoestrito,jáqueelatendeapadronização,aausênciadeconteúdo,eoapeloaomercado.
http://historiaonline.com.br
LISTA-FRANKFURT
Prof.Rodolfo
e)Aculturademassatemopapeldedifundirpormeiodomercadoasculturasregionais,contribuindoparaaemancipaçãodohomem.
8.(Uel2008)AformaçãoculturaldoBrasiltemcomoeixocentralamiscigenação.Autores,comoporexemploGilbertoFreire,destacaramqueamisturaderaças/etniaseuropeias,africanaseindígenasconfiguraramnossoshábitos,valores,hierarquias,estilosdevida,manifestaçõesartísticas,enfim,amaioriadasdimensõesdanossavidasocial,política,econômicaecultural.Entretanto,outrospensadoresconsideravam-naumaspectonegativoemnossaformaçãoetentaramressaltarasorigenseuropeiasdealgumasregiões,comoointelectualparanaenseWilsonMartinsafirmou: AssiméoParaná.Territórioque,dopontodevistasociológico,acrescentouaoBrasilumanovadimensão,adeumacivilizaçãooriginalconstruídacompedaçosdetodasasoutras.Semescravidão,semnegro,semportuguêsesemíndio,dir-se-iaqueasuadefiniçãonãoébrasileira.Inimigodosgestosespetacularesedasexpansõestemperamentais,despojadodeadornos,suahistóriaéadeumaconstruçãomodestaesólidaetãoprofundamentebrasileiraquepôde,semalardes,imporopredomíniodeumaideianacionalatantasculturasantagônicas.Equepôde,sobretudo,numaexperiênciamagnífica,harmonizá-lasentresi,numexemplodefraternidadehumanaaquenãoascendeuàprópriaEuropa,deondeelasprovieram.AssiméoParaná.(MARTINS,W.UmBrasildiferente:ensaiosobrefenômenos
deaculturaçãonoParaná.2.ed.SãoPaulo:T.AQueiroz,1989.p.446.)
Opreconceitoemrelaçãoàsorigensafricanaseindígenascriouumaambiguidadenoprocessodeautoafirmaçãodosindivíduosemrelaçãoàssuasorigens.Assinaleaalternativaemqueaárvoregenealógicarelatadaporumindivíduoevidenciaessesentimentodeambiguidadeemrelaçãoàformaçãosocialbrasileira.a)Meuavôpaterno,filhodeitalianos,casou-secomuma
filhadeíndiosdointeriordeMinasGerais;meuavômaterno,filhodeportuguêscasadocomumanegra,casou-secomumafilhadeportugueses.Apesardesaberquesoufrutodeumamistura,dependendodolugaremqueestou,destacoumadessasdescendências:namaioriadasvezes,digoquedescendodeportuguesese/oudeitalianos;raramentedigoquedescendodenegroseíndios,quandoofaçoéporquetereialgumavantagem.
b)Meuavôpaterno,filhodenegros,casou-secomumafilhadeíndiosdoParaná;meuavômaterno,filhodeportuguêscasadocomumaespanhola,casou-secomumafilhadeitalianos.Sempredestacoquesoubrasileiroacimadetudo,poisdescendodenegros,índioseeuropeus.Essaafirmaçãoajuda-meaobtervantagensemdiferenteslugares,poisaidentidadebrasileiratem
sidoassumidacomclarezapeloestadoepelopovoaolongodahistória.
c)Meusavósmaternossãofilhosdeitalianoseosavóspaternossãofilhosdeimigrantesalemães.Eucaseicomumanegra,masmeusfilhosserão,predominantemente,brancos.TenhoorgulhodessadescendênciaqueépredominantenasdiferentesregiõesdoBrasil.CostumodestacarqueoBrasilédiferente,ébrancoenegroeeudescendodefamíliasitalianasealemãs,assimcomomeufilho.Essetraçoculturalrevelaagrandezadopaíseafirmezadenossaidentidadecultural.
d)Meuavôpaterno,filhodeíndiosdoParaná,casou-secomumafilhadeíndiosdoRioGrandeSul;meuavômaterno,filhodenegros,casou-secomumafilhadenegros.Gostodeafirmarquesoubrasileiro,poisíndios,portuguesesenegrosformamnossaidentidadenacional.
e)Meuavôpaterno,filhodepoloneses,casou-secomumafilhadeíndiosdoParaná;meuavômaterno,filhodeucranianos,casou-secomumafilhadepoloneses.Comosouparanaense,costumodestacarqueoParanátemmiscigenaçãosemelhanteasdasoutrasregiõesdoBrasil:aquitemosíndios,europeusenegros.
9.(Uel2008)SegundoAdornoeHorkheimer,“aindústriaculturalpodeseufanardeterlevadoacabocomenergiaedetererigidoemprincípioatransferênciamuitasvezesdesejadadaarteparaaesferadoconsumo,deterdespidoadiversãodesuasingenuidadesinoportunasedeteraperfeiçoadoofeitiodasmercadorias”.
(ADORNO,T.;HORKHEIMER,M.Dialéticadoesclarecimento.TraduçãodeGuidoAntoniodeAlmeida.Rio
deJaneiro:Zahar,1985.p.126.)CombasenessapassagemenosconhecimentossobreindústriaculturalemAdornoeHorkheimer,écorretoafirmar:a)Aindústriaculturalexcitanossosdesejoscomnomese
imagenscheiosdebrilhoafimdequepossamos,porcontraste,criticarnossocinzentocotidiano.
b)Afusãoentreculturaeentretenimentoéumaformadevalorizaraculturaeespiritualizarespontaneamenteadiversão.
c)Adiversãopermiteaosindivíduosummomentoderupturacomascondiçõesdotrabalhosobocapitalismotardio.
d)Osconsumidorestêmsuasnecessidadesproduzidas,dirigidasedisciplinadasmaisfirmementequantomaisseconsolidaaindústriacultural.
e)Aindústriaculturalprocuraevitarqueaartesériasejaabsorvidapelaarteleve.
10.(Uel2007)OspensadoresdaEscoladeFrankfurt,especialmenteTheodorAdornoeMaxHorkheimer,sãocríticosdamentalidadequeidentificaoprogressotécnico-científicocomoprogressodahumanidade.Paraeles,aideologiada‘indústriacultural’submeteasartesàservidãodasregrasdomercadocapitalista.
http://historiaonline.com.br
LISTA-FRANKFURT
Prof.Rodolfo
CombasenosconhecimentossobreascríticasdeAdornoeHorkheimerà‘IndústriaCultural’,assinaleaafirmativacorreta:a)A‘indústriacultural’proporcionouademocratizaçãodas
arteseruditas,tornandoasobrasrarasecarasacessíveisàmaioriadaspessoas.
b)Sobosefeitosdamassificaçãopelaindústriaeconsumoculturais,asartestendemaganharforçasimbólicaeexpressividade.
c)A‘indústriacultural’fomentouosaspectoscríticos,inovadoresepolêmicosdasartes.
d)Oprogressotécnico-científicopodeserentendidocomoummeioquea‘indústriacultural’usaparaformarindivíduoscríticos.
e)Aexpressão‘indústriacultural’indicaumaculturabaseadanaideiaenapráticadoconsumodeprodutosculturaisfabricadosemsérie.
http://historiaonline.com.br
LISTA-FRANKFURT
Prof.Rodolfo
Gabarito:Respostadaquestão1:[E]Somenteaalternativa[E]estácorreta.Padronizarasproduçõesculturaisnosentidodetorná-lasaprazíveisemassificadasétransformaraculturaemmeroentretenimento.AdornoeHorkheimerdesenvolvemotermoindústriaculturalparamostrarcomoesseprocessoocorre.Respostadaquestão2:[B]Somenteaalternativa[B]estácorreta.Ateoriacríticasurgiuapartirdeumareleituradomarxismo.EntreosseusautoresprincipaisestáMaxHorkheimer,responsávelporredefinirexatamenteasnoçõesdeteoriaepráxis.Respostadaquestão3:[D]AnoçãodecapitalculturaléutilizadaporPierreBourdieu,importantesociólogodoséculoXX,paraexplicaraformacomoosatoresseinserememumdeterminadocampodedisputasecomonegociamsuasposiçõesaointernodessecampo.Alémdocapitalcultural,Bourdieutambémutilizaasnoçõesdecapitaleconômico,capitalescolarecapitalsimbólico.Respostadaquestão4:[A]Asociedadeburguesatem,comoumdosseusfundamentos,abuscaindividualistapelolucro.Issoestáexpressosomentenaalternativa[A],queéaúnicacorreta.Respostadaquestão5:[C]Otextoserefereànoçãode“indústriacultural”.Estaestárelacionadacomaformadeseproduzireconsumirosprodutosculturaisdeformamassificadaeacrítica,seguindoalógicafetichizadadomercado.Respostadaquestão6:[C]Aindústriaculturalageproduzindonecessidadesnoshomens,construindo,segundoalógicademercado,apercepçãoartísticadaspessoas,massificandoaculturaereproduzindoalógicadedominaçãocapitalista.Todasasalternativasestãodeacordocomessadefinição,comexceçãoda[C],aúnicaincorreta.Respostadaquestão7:[E]
Aalternativa[E]nãosomenteéincorreta,comotambémcontrariatodasasoutras.Aculturademassaéumprodutodomododeproduçãocapitalistaecontribuiparaamercantilizaçãodaculturaeparaacoisificaçãodohomem.Respostadaquestão8:[A]Aquestãoéformuladaparaqueoalunoconsigadistinguirasnuancesnoscincodiscursosapresentadosnasalternativasarespeitodaidentidadeétnicaenacionaldosindivíduos.Esteéumbomexercíciosociológico.Dentreasalternativas,aúnicaqueapresentaumacertaambiguidadeéaprimeira.Todasasoutrasdenotamumaconcepçãodefinitivadeidentidadenacional,manifestadanasexpressões“aidentidadebrasileiratemsidoassumidacomclareza”,“afirmezadenossaidentidadecultural”,“gostodeafirmarquesoubrasileiro”e“comosouparanaense...”,oqueébemdiferentedafaladeque“apesardesaberquesoufrutodeumamistura,dependendodolugaremqueestou,destacoumadessasdescendências”queéapresentadonodepoimento[A].Respostadaquestão9:[D]NaconcepçãodestesautoresdaEscoladeFrankfurt,aindústriaculturalserelacionacomaconversãodaculturaemmercadorianosistemacapitalista.Sendoassim,elaservecomouminstrumentodealienaçãoededominação.AúnicaalternativaqueserelacionaaestavisãoéaalternativaD.Respostadaquestão10:[E]Oalunoécapazderesponderfacilmenteàquestãosefizerumaleituraatenciosadoenunciadoedasalternativas.SeAdornoeHorkheimersãocríticosda‘indústriacultural’,aalternativacorretanãopodeafirmarumaqualidadepositivadessaindústria.Apartirdisso,somenteaalternativaEsemostracomocorreta,poiséaúnicaquecriticaa‘indústriacultural’.