LİNUX DİZİN YAPISIÖğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 231 AĞ İŞLETİM SİSTEMLERİ DERSİ

BİLG 231

Dosya ve Dizin sistemi Linux İşletim sistemi Unix tabanlı işletim sistemlerinin

kullandığı gibi belli bir dosya sistemi hiyerarşisine sahiptir. Dosya Sistemi Hiyerarşi Standardı (FHS- File system Hyerarchy Standard) olarak adlandırılan bu yapının tüm dağıtımlar tarafından kullanılması hedeflenmektedir. Ancak birçok dağıtım hala buna uyum sağlayamamıştır.

Standartlaşmış bir yapı kullanmak yazılımların gerekli dosyaların nerelere kopyalanması gerektiğini ve kullanıcıların kurulu yazılımlar ile ilgili dosyaların bulunduğu yol ve dizinleri öngörmesini sağlar.

/root

dev bin home

zeynep burak ebru

ödevler programlar

Ev Dizinleri

Kullanıcı dizinleri

Sistem Dizinleri

BİLG 231

Dizin Yapısı

Red-Hat( yeni haliyle Fedora) FHS standartlarını uygulamaktadır. Bu yapıda en üst kök dizin (/) bulunur ve bütün dosya sistemi farklı donanımlar da dahil olmak üzere bu kök dizinin altında yer alır.

BİLG 231

Kök Dizini (/)

İşletim Sisteminin çalışabilmesi için gerekli olan temel dosya sistemidir ve bütün dizinler kök dizinin altında bulunur. Sistemin açılabilmesi için kök dizinin altında bulunması gereken dizinler aşağıdaki gibidir. Bu dizinlerin dışında kullanıcıların ev dizinlerini tutmak için home, root kullanıcısının ev dizini olarak da root dizini kök dizininin altında bulunur. Ayrıca sistem hakkında bilgi alınabilecek proc dizini vardır.

BİLG 231

/bin Dizini

/bin dizini hem sistem yöneticileri hem de kullanıcıların kullanabileceği komutları içerir. Sistemin tek kullanıcılı moda ihtiyaç duyacağı komutlar bu dizinde bulunur. Ayrıca betikler tarafından kullanılan komutlar da bu dizinde bulunur.

BİLG 231

/boot Dizini

Açılış sırasında gerekli dosya ve dizinlerin bulunduğu dizindir.

BİLG 231

/dev Dizini

Aygıt dosyalarının bulunduğu dizindir

fd* : Floppy disk sürücülerihd*: IDE diskler ve diskler üzerinde bulunan

bölümlersd*: SCSI diskler ve diskler üzerinde bulunan

bölümlerlp*: Paralel Port

BİLG 231

/etc Dizini Konfigürasyon Dosyalarının bulunduğu

dizindir. Bu dosyalar programın nasıl çalışması gerektiğini bildiren dosyalardır ve çalıştırılabilir dosya olamazlar. Ayrıca bu dizinin altında alt dizinlerde özel olarak servisler için konfigürasyon dosyaları toplanmış olabilir.

/etc/X11 X Pencere Sistemi Konfigürasyonu /etc/httpd Web Sunucu Konfigürasyonu

BİLG 231

/home Dizini

Kullanıcıların varsayılan olarak ev dizinlerin oluşturacağı dizindir, kullanıcı açma işlemi sırasında ev dizini olarak bu dizinden farklı dizinler de kullanılabilir.

BİLG 231

/lib Dizini

Sistemin açılması ve açıldıktan sonra düzgün çalışabilmesi için gerekli kitaplıkların bulunduğu dizindir. /bin /sbin dizinlerindeki komutlar buradaki kitaplıkları kullanır

Ayrıca /lib/modules dizininin altında çekirdek sürümüne uygun olarak modüller bulunur, böylece farklı sürümlerdeki modüllerin karışması engellenmiş olur

BİLG 231

/media Dizini

Veri depolama aygıtlarının bağlma noktalarının bulunduğu dizindir.

Aşağıdaki dizinler bulunabilir.

floppy Disket sürücücdrom CD-ROM sürücücdrecorder CD writerzip Zip sürücüsü

BİLG 231

/mnt Dizini

Sistem yöneticisinin geçici olarak herhangi bir dosya sistemine ulaşmak için oluşturabileceği bağlama noktalarını içeren dizindir.

Sistemin çalışması için gerekli dosyalar bu dizinin içinde bulunmamalıdır.

BİLG 231

/opt Dizini

Sonradan yüklenilen programların dosyalarının bulunması için tasarlanmış dizindir. Genellikle alt dizin olarak paket ismi veya paketi çıkaran firma ismi kullanılır.

BİLG 231

/proc Dizini

Sistem ve çalışan prosesler ile ilgili bilgiler /proc dizininde bulunur. /proc dizini sistem çalışırken var olan sanal bir dizindir. Bazı komutlar bu dizin altından bilgi alarak çıktı üretir.

Ayrıca çekirdeğin davranışını değiştirmek için /proc/sys dizinin altındaki dosyalar değiştirilir.

BİLG 231

/root Dizini

root kullanıcısının ev dizini olarak kullanılan dizindir. İstenildiği takdirde bu dizin değiştirilebilir.

BİLG 231

/sbin Dizini

Sadece sistem yönetimi için sistem yöneticisi tarafından kullanılan komutlar /sbin, /usr/sbin, /usr/local/sbin dizinlerinde bulunur.

/sbin dizinindeki komutlar sistemin açılışı, kurtarılması veya onarılması için /bin dizinindeki komutlara ek olarak gelmiştir

/usr/sbin dizinindeki komutlar sadece yerelde bulunan sistem yönetim komutlarıdır.

BİLG 231

/srv Dizini

Servislerin oluşturduğu dosyalar bu dizinde bulunur. Örneğin web sunucusu için sunulan web sayfalarının dosyaları bu dizinin altında bulunabilir.

BİLG 231

/tmp Dizini

/tmp dizini geçici olarak oluşturulacak dosyaların bulunabileceği dizindir. Kullanıcıların ve programların bu dizine yazma hakkı vardır.

BİLG 231

/usr Dizini Paylaşılan ve okunabilen dosyaların bulunduğu

dizindir. Sistemin düzgün açılmasından sonra gerekli olacak dosyalar bu dizinin altında bulunur. /usr dizininin yapısı kök dizinin yapısına benzerdir ve aşağıdaki dizinleri barındırmak zorundadır.

Dizin Tanım

bin Kullanıcıların kullandıkları komutlar

İnclude C programlarının kullandığı başlık dosyalarını içerir

lib Kitaplıklar

local Yerel Hiyerarşi (yerel olarak kurulmuş dosyalar burada yer alır)

sbin Sistem komutları

share Mimariden bağımsız paylaşılan veriler

BİLG 231

/var Dizini /var dizini değişen dosyaların bulunduğu dizindir.

Bu dosyalar arasında kuyruk dizinleri, yönetim ve log dosyaları, geçici dosyalar bulunur

Bu dizinin altında bulunan önemli dizinler şunlardır.

Dizin Tanım

spool Kuyrukta bekleyen dosyaların bulunduğu dizin (yazıcı, e-posta)

run Çalışan prosesler ile ilgili bilgilerin bulunduğu dosyalar (PID)

lock Kilit Dosyalar

log Log dosyaları

BİLG 231

SORULAR?