likovni saradnik – slikar - cso.edu.me csoa/obrazovni programi/obrazovni... · psihologija 2 72...

OBRAZOVNI PROGRAM

LIKOVNI SARADNIK – SLIKAR

2

SADRŽAJ OPŠTI DIO .................................................................................................. 3

1. Naziv program: LIKOVNI SARADNIK - SLIKAR .................................................... 3

2. Nastavni plan .......................................................................................... 3

POSEBNI DIO ............................................................................................... 5

1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 5

1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI .................................................................. 6

1.2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI .......................................................................... 6

1.2.2. TEORIJA FORME ................................................................................ 19

1.2.3. CRTANJE ......................................................................................... 24

1.2.4. SLIKANJE ........................................................................................ 33

1.2.5. VAJANJE ......................................................................................... 42

1.2.6. GRAFIKA ......................................................................................... 47

1.2.7. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA .................................................................... 53

1.2.8. RESTAURACIJA I SLIKANJE KOPIJA ......................................................... 59

1.2.9. SLIKARSKO PROJEKTOVANJE ................................................................ 63

1.2.10. PLASTIČNA ANATOMIJA ..................................................................... 67

1.3. IZBORNI PREDMETI ............................................................................... 72

1.3.1. ŠTAFELAJNO SLIKANJE ....................................................................... 72

1.3.2. PRINCIPI KOMPOZICIJE ........................................................................ 81

1.3.3. VIZANTIJSKA UMJETNOST ................................................................... 86

1.3.4. MOZAIK ........................................................................................... 89

1.3.5. VITRAŽ ........................................................................................... 92

2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................... 95

2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI .......................................................................... 95

2.2. TEORIJA FORME ................................................................................... 99

2.3. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA ..................................................................... 100

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................. 102

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ................... 102

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA: ....................... 102

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ......................... 102

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ......................... 103

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................. 104

3

OPŠTI DIO 1. Naziv program: LIKOVNI SARADNIK - SLIKAR 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opšteobrazovni predmeti

1. Maternji jezik i knjiž. 4 144 2 72 2 72 2 66 354

2. Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282

3. Informatika 1 36 36

4. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

Društvena grupa predmeta

1. Istorija 2 72 36

2. Muzička umjetnost 2 72 72

3. Psihologija 2 72 72

4. Filozofija umjetnosti 3 99 66 Prirodna grupa predmeta

1. Biologija 2 72 36

2. Nacrtna geometrija sa perspektivom 2 72 72

UKUPNO A 15 540 8 288 8 288 9 297 1413 B Stručno-teorijski predmeti sa praktičnom nastavom

1. Istorija umjetnosti 2 72 2 72 2 72 2 66 282

2. Teorija forme 2 72 2 72 144

3. Crtanje 4 144 5 180 4 144 5 165 633

4. Slikanje 2 72 5 180 5 180 5 165 597

5. Vajanje 2 72 3 108 180

6. Grafika 2 72 2 72 2 72 216

7. Slikarska tehnologija 2 72 2 66 138

8. Restauracija i slikanje kopija 2 72 2 66 138

9. Slikarsko projektovanje 2 66 66

10. Plastična anatomija 2 72 72

UKUPNO B 14 504 19 684 19 684 18 594 2466 C Praktična nastava D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 4 144 4 144 4 132 492 1. Štafelajno slikanje 2 72 2 72 4 144 4 132

2. Principi kompozicije 2 72 2 72

3. Vizantijska umjetnost 2 72

4. Mozaik 4 144

5. Vitraž 4 132

E Sedmični broj časova 32 1152 32 1152 32 1152 32 1056 4512 F Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno (A+B+C+ D+F) = 4.512

4

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Razvijanje kod učenika, sposobnosti zapažanja, kritičkog prosuđivanja vrijednosti

umjetničkog djela. - Razvijanje osjećaja prema umjetnosti i kulturi. - Razvijanje kreativnosti. - Poznavanje opšte slikarske terminologije. - Razvijanje likovne pismenosti. - Razvijanje ličnosti učenika. - Sticanje opažajnih sposobnosti. - Sticanje osjećaja za treću dimenziju. - Sticanje estetskih vrijednosti. - Sticanje samopouzdanja u radu. - Poznavanje likovne problematike. - Poznavanje teorije likovnog djela. - Sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi. - Sticanje osjećaja za kompoziciju i njene elemente. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih Za upis u prvu godinu mogu se prijaviti kandidati koji su na osnovu uspjeha u osnovnoj školi stekli pravilnikom predvidjeni broj bodova iz predmeta maternjeg jezika, likovne kulture kao i opšteg uspjeha u sedmom, osmom i devetom razredu. Kandidati koji su stekli uslov pristupaju prijemnom ispitu. PRIJEMNI ISPIT Na prijemnom ispitu učenik može steći najviše 60 bodova. Prijemni ispit traje šest školskih sati i učenicima se zadaju dva zadatka, svaki zadatak radi se po tri školska sata. Svaki se zadatak boduje sa najviše 30 bodova. Na prijemnom ispitu zadaci za likovnog saradnika - slikara su: - Crtanje studije mrtve prirode. - Studija u boji mrtve prirode. Provjera sposobnosti likovnog izražavanja i likovnog senzibiliteta organizuje se u terminu koji propisuje ministarsvo: - Crtanje - (upotrebni i geometriski predmeti sa ili bez draperije) u olovci ili

ugljenu - Slikanja - (upotrebni i geometriski predmeti sa ili bez draperije) akvarel, gvaš,

tempera Upisuju se oni učenici koji su dobili na oba zadatka najmanje 30 bodova, od mogućih 60, s tim što prednost imaju kandidati koji su na provjeri sposonosti likovnog izražavanja i likovnog senzibiliteta dobili više bodova. Učenik prilikom prijave ima mogućnost prijaviti se za klasifikacioni postupak za upis u samo jedan program – jedno likovno usmjerenje. 5. Trajanje obrazovanja - Četiri godine 6. Obrazovanje koje se stiče - Srednje stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju: LIKOVNI SARADNIK –

SLIKAR.

5

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. STRANI JEZIK 1.1.3. INFORMATIKA 1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE 1.1.5. GEOGRAFIJA 1.1.6. MUZIČKA UMJETNOST 1.1.7.ISTORIJA 1.1.8. PSIHOLOGIJA 1.1.9. FILOZOFIJA UMJETNOSTI 1.1.10. BIOLOGIJA 1.1.11. NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM

6

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI 1. Naziv predmeta: ISTORIJA UMJETNOSTI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična

nastava I 72 72 II 72 72 III 72 72 IV 66 66

Ukupno 282 282

3. Opšti ciljevi nastave: - Razvijanje kod učenika sposobnosti zapažanja kritičkog prosuđivanja vrijednosti

umjetničkog djela. - Izgrađivanje odnosa prema umjetnosti i kulturi. - Poznavanje podjele istorije umjetnosti. - Upoređivanja karakteristika između pravaca i stilova. - Poznavanje uslova za nastanak pojedinih civilizacija. - Upoznavanje istorijskih faktora koji su doveli do različitih umjetničkih pojava. - Upoznavanje stilskih karakteristika. - Upoznavanje estetskih, filozofskih i moralno-etičkih probleme koji su doveli do

stvaranja oblikovnog izraza. - Upoznavanje kanona u arhitekturi, skulpturi,slikarstvu imajući u vidu društvene

trendove toga doba. - Upoređivanje umjetničkih djela, upoznajući anatomske i geometriske

karakteristike figura. - Upoznavanje sa zakonitostima boja koje preovladavaju u određenom stilu. - Upoznavanje stilova i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.

7

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

Praistorija - Upoznaje i opisuje

umjetnost u Evropi i kod nas:

- Paleolit - Mezolit - Neolit - Metalno doba

- Razlikuje, interpretira i definiše elemente na primjerima:

- Podjelu praistorije - Pećinsko

slikarstvo(Lasko, Altamira )

- Dolmeni, menhiri, kromlesi

- Grnčarstvo, vajarstvo

- Nabraja praiastorijska nalazišta kod nas

- Oruđa, oružja, nakit

- Razvija sposobnost komunikacije u struci

- Razvija svijest za razumijevanje odnosa između umjetnosti, prirode i društva.

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija.

- Umjetnost starog vijeka

- Koristeći se internetom pronalazi umjetnička djela i objekte iz starog vijeka.

- Razvija motivaciju i podstiče inicijativnost i samopouzdanje

- Upotreba računara i interneta.

- Upoznaje i opisuje umjetnost Mesopotamije:

- Sumerska - Asirska - Persijska

- Obrazlaže i definiše uslove za nastanak Mesopotamijske civilizacije.

- Razlikuje, interpretira i međusobno upoređuje arhitekturu, vajarstvo, primijenjenu umjetnost, slikarstvo, reljefe, pečate, pismo Mesopotamskog naroda.

- Razvija pozitivnu orjentaciju prema zanimanju


Umjetnost starog Egipta - Upoznaje i opisuje

umjetnost, civilizaciju i uslove za nastanak egipatske umjetnosti.:

- Starog carstva

- Definiše elemente na primjerima, analizira i pronalazi sličnosti i razlike sa susjednim civilizacijama na djelima:

- Arhitekture

- Razvija snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost.

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature,

8




- Srednjeg carstva - Novog carstva - Saitskog perioda

(mastabe, piramide, egipatski stub, hramovi, grobnice)

- Skulptura (reljefi, sfinge)

- Slikarstvo - Pismo - Primjenjena

umjetnost (sarkofazi, zlatarstvo, posuđe, nakit)

korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija.

- Izrada seminarskog

rada

Antička umjetnost - Upoznaje i opisuje

egejsku umjetnost: - Kikladska - Minojska - Mikenska

- Razlikuje, interpretira, analizira i pronalazi uticaj susjednih naroda na:

- Arhitekturu - Vajarstvo - Slikarstvo - Grnčarstvo - Primijenjenu

umjetnost u umjetnosti Egeja.

- Upoređuje literarne izvore i arheološka otkrića (Ilijada, Odiseja, Troja).

- Razvija marljivost, pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.


Antička Grčka umjetnost Opisuje i navodi djela i autore Antičke Grčke umjetnosti kroz tri perioda: - Arhajski - Klasični - Helenistički Upoznaje stilove u arhitekturi: - Dorski - Jonski - Koritski Opisuje važno slikarstvo: - Geometriskog stila - Crno-figuralnog

stila

- Analizira vajarska djela arhajskog, klasičnog i helenističkog perioda, upoređuje ih međusobno i pronalazi karakteristike, umjetnike i odlike njihovih djela.

- Analizira arhitektonske stilove, definiše karakteristike i upoređuje ih međusobno.

- Definiše karakteristike vaznog slikarstva.

- Usmjerava se na lični razvoj empatije i vizuelnog opažanja.

- Razvija tolerantan odnos prema različitim kulturama i umjetnosti prošlosti

- Podstiče osjećaj odgovornosti.

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija.


rada.

9




- Crveno-figuralnog stila

Etrurska umjetnost Opisuje i navodi djela etrurske arhitekture i urbanizma: - Vajarstvo - Slikarstvo - Primijenjena

umjetnost

- Pronalazi sličnosti i razlike između grčke i etrurske umjetnosti, arhitekture i urbanizma (hramovi, grobnice, putevi) povezuje sličnosti u vajarstvu i slikarstvu (skulptura, sarkofazi, urne), obrazlaže simboliku.

- Razvija snalažljivost, kritičnost, tolerantnost i razumijevanje odnosa u skladu sa uslovima rada.


Umjetnost starog Rima Upoznaje i opisuje djela rimske arhitekture i urbanizma: - Slikarstvo - Vajarstvo Rimska umjetnost kod nas.

- Analizira i upoređuje elemente Rimske arhitekture i urbanizma, slikarstva i vajarstva sa grčkim i etrurskim elementima. Pronalazi i definiše sličnosti i razlike na novim primjerima.

10

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Ranohrišćanska umjetnost Upoznaje osnove hrišćanstva i vezu između kasnoantičke i ranohrišćanske umjetnosti. Opisuje i imenuje djela: - Arhitekture - Slikarstva - Vajarstva - Simboliku

Određuje osobine kasnoantičke i ranohrišćanske umjetnosti. Definiše elemente: - Arhitekture

(katakombe, hramovi)

- Slikarstva (fresaka i mozaika)

- Ikonografije i simbolike



Vizantijska umjetnost Upoznaje i opisuje djela Vizantije: - Arhitekture

(kupola) - Slikarstva Upoznaje Ravenu kao središte Vizantijske umjetnosti: - Zlatno

Justinijanovo doba - Drugo zlatno doba - Uticaji Vizantije

kod nas - Ikonoklazmi - Ikone

- Pronalazi umjetnička djela i objekte iz doba Vizantije.

- Definiše karakteristike Vizantijske arhitekture, upoređuje ih sa Ranohrišćanskom i pronalazi razlike.

- Podstiče interesovanje za stare civilizacije i razvija tolerantan odnos prema različitostima.




rada. Islamska umjetnost u svijetu i kod nas: Upoznaje se sa islamskim Osnovama religije. Opisuje: - Arhitekturu - Iluminaciju - Minijaturu - Slikarstvo - Sitnu plastiku - Primijenjenu

umjetnost

- Poznaje period nastanka i razvoja Islamske umjetnosti i kod nas

- Obrazlaže

elemente Islamske: - Arhitekture - Iluminacije - Minijature - Slikarstva - Sitne plastike - Primijenjenu

umjetnost

- Razvija tolerantan odnos prema različitostima.


11




Romanika Upoznaje se sa predromaničkim periodom, seobom naroda i Karolinškom renesansom. Opisuje: - Arhitekturu

(svodovi) - Skulpturu - I kod nas Opisuje i analizira uslove za nastanak vitraža

- Analizira i upoređuje elemente arhitekture i pronalazi uporište u ranohrišćanskoj umjetnosti. Obrazlaže povezanost arhitekture i skulpture. Određuje razloge za nastanak vitraža

Razvija samopouzdanje i sposobnost snalaženja u hijerarhiji socijalnih odnosa.


Gotika Upoznaje se sa Gotikom u: - Francuskoj - Njemačkoj - Engleskoj - Italiji Opisuje i navodi djela: - Arhitekture

(prelomljeni luk, kontrafore)

- Vitraž - Slikarstvo - Skulpture - Ilustracije - I kod nas Opisuje uslove procvata vitraža

- Analizira i upoređuje elemente gotičke i romaničke arhitekture i vajarstva

- Definiše razloge procvata vitraža.



Srednjovjekovna umjetnost na Balkanu Upoznaje se sa kratkom istorijom balkanskih naroda. Navodi djela nastala nakon seobe južnoslovenskih naroda. Opisuje stilove u: - Arhitekturi - Slikarstvu - Ikonopisu - Minijaturi

- Analizira djela srednjovjekovne umjetnosti na području Balkana. Prepoznaje karakteristike Raške, Srpsko-vizantijske i Moravske škole u arhitekturi.

- Pronalazi uticaj Vizantije na slikarstvo i ikonopis.

- Razvija pozitivan odnos prema profesiji.


12

Razred: TREĆI Informativni ciljevi

i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik - Renesansa - Koristeći se

internetom pronalazi djela i objekte renesansne umjetnosti

- Podstiče interesovanja za neverbalnu komunikaciju.


Renasansa u Italiji i Holandiji

- Obrazlaže nastanak renesanse, analizira termine, određuje osobine ranorenesansne umjetnosti i upoređuje ih sa osobinama predhodnih perioda.

- Prepoznaje autore i određuje osobenosti njihovih djela.

- Razvija sposobnost komuniciranja i odnos poštovanja prema različitim pogledima u umjetnosti.


- Upoznaje i opisuje pojavu renesanse, kao najznačajnijeg pokreta u kulturi Evrope.

- Opisuje i navodi djela i njihove autore.

Visoka renesansa u Italiji i Njemačkoj

- Definiše elemente visoke renesanse u Italiji i Njemačkoj.

- Određuje osobine i utemeljuje ih na primjerima arhitekture, slikarstva i skulpture.

- Razlikuje autore i analizira njihova djela.

- Procjenjuje uticaj evropske renesanse na umjetnost kod nas.



rada iz perioda visoke Renesanse u Italiji.

Upoznaje se sa osnovama visoke Renesanse kroz: - Arhitekturu - Slikarstvo - Vajarstvo Opisuje djela i imenuje njihove autore. Upoznaje se sa djelima renesanse kod nas.

Manirizam - Definiše nastanak manirizma, pronalazi sličnosti i razlike sa renesansom. Interpretira na primjerima arhitekture, slikarstva i vajarstva, i prepoznaje autore.


Upoznaje se sa osobenostima manirizma kroz: - Arhitekturu - Slikarstvo - Vajarstvo Opisuje djela i imenuje njihove autore.

13




Barok Upoznaje se osobenostima i terminologijom baroka. Opisuje umjetnost baroka u: - Italiji - Španiji - Flandriji - Holandiji - Francuskoj - Engleskoj, Kroz djela slikarstva, vajarstva, arhitekture i njihovih autora. Upoznaje se sa baroknom umjetnošću kod nas.

- Obrazlaže i procjenjuje nastanak barokne umjetnosti.

- Uočava razlike i definiše elemente na konkretnim primjerima, kroz različite pristupe u interpretaciji barokne umjetnosti.

- Pronalazi primjere barokne umjetnosti kod nas.

- Podstiče inicijativnost, efikasnost i usmjerenost na razvoju.



rada iz perioda Baroka kod nas.

Rokoko - Upoznaje i opisuje

umjetnost rokokoa i uslove za nastanak.

- Nabrojati djela i njihove autore.

- Preispituje uslove za nastanak rokokoa, određuje osobine ovog pravca u Francuskoj i Italiji navodi sličnosti i razlike.

- Razlikuje autore i analizira njihova djela.

- Razvija sposobnost za stvaranje tolerantne društvene klime.


Venecijanska škola Opisuje i navodi djela i autore: - Athitekture - Slikarstva

- Definiše karakteristike venecijanske škole na djelima slikarstva i arhitekture.

- Prepoznaje autore i osobenosti njihovih djela.

Neoklasicizam Upoznaje i opisuje pravac kroz djela: - Arhitekture - Slikarstva - Vajarstva

- Analizira i obrazlaže uzroke oslanjanja neoklasicističke umjetnosti u antičkoj umjetnosti.

- Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost, pozitivna

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika,

Romantizam - Opisuje

- Na osnovu konkretnih

14




romantičku senzibilnost i autonomiju duha slikarstva 19.vijeka.

- Pojašnjava povezanost književnosti i slikarstva.

- Upoznaje se sa romantizmom kod nas.

- Upoznaje djela i njihove autore.

primjera određuje osobenosti i karakteristike autora i njihovih djela u slikarstvu.

orijentacija prema zanimanju.

fotografija,slajdova i reprodukcija.

Realizam - Upoznaje se sa

pojavom realizma i uslovima za nastanak:

- Kartikature - Kritike - Plakata - Upoznaje se sa

pojavom realizma kod nas.

- Upoznaje djela i njihove autore.

- Određuje osobine djela i autora na osnovu upoređivanja sa djelima iz predhodnih perioda.

- Razvija spremnost i sposobnost za saradnju, timski rad i preuzimanje odgovornosti za svoj rad

Romantizam, Realizam

- Koristeći se internetom pronalazi zanimljivosti iz umjetnosti romantizma i realizma


Razred

15

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Impresionizam - Upoznaje i opisuje

pojavu impresionizma.

- Imenuje i opisuje autore i njihova djela u svijetu i kod nas.

- Na osnovu konkretnih primjera određuje osobine impresionističkog slikarstva, prepoznaje autore i karakteristike njihovih djela.

- Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost i pozitivna orijentacija prema zanimanju.


Postimresionizam - Navodi uslove za

nastanak, ukazuje na reakciju i pravila impresionizma.

- Ukazuje na značaj i uticaj postimpresionizma na razvoj umjetnosti u svijetu i kod nas. Opisuje elemente slikarstva i vajarstva i navodi djela i njihove autore.

- Analizira elemente slikarstva i vajarstva i prepoznaje autore i njihova djela.



rada.

Art Nouvau - Upoznaje doba u

kome je nastao pravac Art nouvau. Opisuje umjetnički pokret.

- Određuje osobine pravca.

- Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost, pozitivna orijentacija prema zanimanju.


Umjetnost dvadesetog vijeka.

Upoređuje pravce u slikarstvu i vajarstvu, grupe, prestavnike i njihova djela.

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i

- Upoznaje različite nivoe stvarnosti I traganje za različitim mogućnostima

16




izražavanja u slikarstvo i vajarstvo kod pravaca:

- Fovizma - Ekspresionizma - Kubizma - Futurizma - Dadaizma - Metafizičke škole - Nadrealizma - Apstraktne

umjetnosti - Upoznaje se sa

grupama u okviru pravca, predstavnicima i njihovim djelima u svijetu i kod nas.

korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija.


rada iz perioda Ekspresionozam.

Moderna arhitektura - Definiše razloge nastanka moderne arhitekture i potražuje karakteristike moderne arhitekture.

- Nabraja i razlikuje stilove moderne arhitekture u svijetu i nihove predstavnike.


- Upoznaje modernu arhitekturu pred Prvi svjetski rat i arhitekturu posle Drugog svjetskog rata. Upoznaje se sa internacionalnim stilom, postmodernizmom, dekonstruktivizmom.

- Upoznaje i opisuje modernu arhitekturu kod nas.

- Upoznaje se sa: - Bauhausom,

modernom školom za arhitekturu i oblikovanje, i ukazuje na njen uticaj u savremene tokove u umjetnosti

- Čikaškom školom konstruktivizma

- Futurizmom - Češkim kubizmom - Nacional

socijalizmom - Real socijalizmom

17




Umjetnost nakon Drugog svjetskog rata

- Koristeći se internetom pronalazi zanimljivosti iz umjetnosti nakon Drugog svjetskog rata

- Razvija osjećaj za funkcionalnost, praktičnost i ekonomičnost.

- Upotreba računara i interneta. Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne eskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija,slajdova i reprodukcija.


rada.

- Upoznaje se sa osnovama umjetničkih pokreta i njihovim prestavnicima koji su nastali u drugoj polovini dvadesetog vijeka u svijetu i kod nas.

- Nabraja umjetničke pokrete koji su nastali nakon Drugog svjetskog rata, njihove predstavnike i osnovne karakteristike.

: Drugi 5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Janson, H. W. : "Istorija likovne umjetnosti" - Antal : "Arhitektonska grafika" - Arnheim, R. : "Umjetnost i vizuelno opažanje" - Damjanov J. : "Likovna umjetnost 1 i 2" - Grupa autora : "Likovna enciklopedija" - "Ilustrovana istorija svijeta" - Leonardo da Vinči : "Traktat o slikarstvu" - Pishel, G. : "Istorija umjetnosti" - Read, H. : "Istorija modernog slikarstva" - Richard : "Istorija arhitekture" - Smith, E. L. : "Umjetnost danas" - Tachen : "Edicija posvećena arhitekturi" - Unold, M. : "O slikarstvu" - Vuksan, A. : "Slikarske tehnike" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, episok, epidijaskop,grafoskop,

slajdovi, projektor, reprodukcije, adekvatna biblioteka, TV, video, računar, CD-rom.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Svake školske godine : najmanje 4 ocjene na usmenom, najmanje 2, a

najviše 4 pismena testa na zadatu temu i 2 seminarska rada. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Učenik sa uspjehom završava razred ako: - ima konačnu prelaznu ocjenu - uradi i preda najmanje 1 seminarski rad

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen fakultet Istorije umjetnosti. - Dipl. istoričar umjetnosti.

18

- Završen fakultet Likovnih umjetnosti. - Dipl. slikar. - Dipl. grafičar. - Dipl. vajar. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene

nastavnika. - Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima. 11. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima

Predmet Znanja Podjela istorije umjetnosti Opšta istorija Podjela istorije Istorijski presjek crteža Crtanje Crtačka terminologija

Crtačko opismenjavanje Metode u umjetnosti Portret u umjetnosti Figura u crtežu

Istorijski presjek slikarstva

Slikanje Slikarska terminologija Slikarsko opismenjavanje Metode u umjetnosti

Istorijski presjek vajanja

Vajanje Vajarstvo kroz istoriju Povezanost skulpture i arhikteture Vajari i njihova podjela kroz istoriju Materijali za vajanje kroz istoriju

Istorijski presjek zidnih tehnika

Slikarska tehnologija Tehnološka terminologija Zidne tehnike kroz istoriju

Istorijski presjek grafike

Grafika Grafička terminologija Grafičko opismenjavanje Metode u umjetnosti

19

1.2.2. TEORIJA FORME 1. Naziv predmeta: TEORIJA FORME 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 30 42 72 II 30 42 72 III

IV

Ukupno 60 84 144 3. Opšti ciljevi nastave: - Razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja. - Poznavanje glavnih elemenata i njihovih izražajnih mogućnosti u okviru cjeline

likovnog djela. - Sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi. - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja. - Upoznavanje elemenata komponovanja u cilju njihove primjene. - Poznavanje teorije likovnog izražavanja. - Poznavanje forme u okviru likovnog djela. - Upoznavanje sa svjetlošću u likovnoj umjetnosti.

20





Likovne umjetnosti - Poznaje pristup izučavanja forme i oblikovanja u likovnim i prostornim umjetnostima. Poznaje estetiku i formu.

- Razvija kritičan odnos prema umjetnosti kao oblika ljudskog stvaralaštva.

- Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu

- Upoznaje različite mogućnosti pristupa izučavanju forme u likovnim i prostornim umjetnostima (konkretna masa i prostor i umjetnosti u kojima je forma samo predstavljena).

Prostor - Prepoznaje, razlikuje, definiše, i crta: enterijer, eksterijer uz upotrebu perspektive.

- Razvija osjećaj za estetsko oblikovanje prostora u perspektivi.

- Razvija sposobnost opažanja.

- Nabraja i opisuje prostore u umjetničkom djelu i njihovu podjelu, perspektivu.

Svjetlost i prostor - Razlikuje, nabraja i definiše: svjetlost, osnovnu i bačenu sjenku, spektar, perspektivu, skraćenja i povezivanje oblika.

- Razvija sposobnost vrednovanja umjetničkih djela.

- Upoznaje i definiše: fizičku i prirodnu svjetlost, osnovnu i bačenu sjenku, boje spektra, pesrspektivu, konturu, povezivanje oblika.

- Kompozicija - Pojam i vrste kompozicije

- Upoznaje, obrazlaže, nabraja i definiše liniju

- Definiše i opisuje karakteristike linija.

- Nabraja i obrazlaže različitost linija na primjerima.

- Upoznaje,opisuje i nabraja smjer

- Prepoznaje, nabraja, definiše smjer

- Upoznaje, opisuje i nabraja oblik

- Prepoznaje, nabraja, definiše oblik

- Upoznaje, opisuje i nabraja teksturu

- Prepoznaje, nabraja, definiše teksturu


- Razvija osjećaj za lijepo.

- Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima,

- Upoznaje, opisuje i definiše veličine

- Prepoznaje i definiše veličinu

21




- Upoznaje, opisuje i definiše valer

- Prepoznaje i definiše valer

galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.

- Upoznaje i opisuje boju

- Prepoznaje i definiše boju

- Upoznaje i opisuje repeticiju

- Prepoznaje i definiše repeticiju

- Upoznaje i opisuje harmoniju

- Prepoznaje i definiše harmoniju

- Upoznaje i opisuje kontrast

- Prepoznaje i definiše kontrast

- Upoznaje i opisuje gradaciju

- Prepoznaje i definiše gradaciju

- Dinamika i jedinstvo


- Podstiče motivaciju.

- Razvija kulturu posmatranja i komuniciranja.

- Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.

- Upoznaje, opisuje i nabraja intervale.

- Definiše i prepoznaje nivo složenosti kretanja i jedinstva. Vježba liniju, smjer, teksturu, oblik, proporcijski motiv u kompoziciji. Konstruisanje zlatnog presjeka, proporcija ljudskog tijela kroz istoriju, valerske intervale, boju.

- Upoznaje, opisuje i nabraja ritam i pokret

- Upoznaje, opisuje i nabraja ideju i jedinstvo

- Upoznaje, opisuje i nabraja stil i jedinstvo

22

Razred: PRVI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik - Utvrđuje i navodi

vrijednosti i karakteristike likovnih elemenata.

- Definiše i prepoznaje likovne elemente.

- Koristi liniju, smjer, teksturu, oblik, proporcijski motiv u kompoziciji.

- Konstruisanje zlatnog presjeka.

- Analizira i koristi pravila proporcija u prikazu ljudskog tijela kroz istoriju umjetnosti.

- Razvija samostalnost, samopouzdanje i istrajnost. Navikavaju se na posmatranje pojava u prirodi i u likovnim djelima

- Praktičan rad.

- Utvrđuje i opisuje liniju

- Crtanje mrtve prirode različitim crtačkim tehnikama

- Utvrđuje i opisuje smjer

- Utvrđuje i opisuje teksturu

- Slikanje i crtanje mrtve prirode sastavljene od predmeta različitih materijala i teksture.

- Utvrđuje i opisuje oblik

- Utvrđuje i opisuje veličinu

- Utvrđuje i opisuje boju

- Upoznaje i opisuje zlatni presjek.

- Konstruiše zlatni presjek.

- Geometrija i umjetnost

- Razvija spremnost na međusobnu saradnju.

- Razvijanje komunikacije.

- Razvijaju pravilan odnos prema kulturnom nasleđu.

- Praktičan rad, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.

- Upoznaje, opisuje i nabraja elemente geometrije

- Nabraja, razlikuje i definiše elemente geometrije u umjetnosti. - Upoznaje, opisuje i

nabraja ornamente u arhitekturi

- Upoznaje, opisuje i nabraja ornamentalne forme

- Upoznaje i opisuje geometrisku perspektivu

- Upoznaje i opisuje centralnu perspektivu

- Upoznaje i opisuje perspektivu sa dva i više nedogleda

- Upoznaje, opisuje portret

- Nabraja, razlikuje, definiše pojmove na primjerima: portret, akt, pejzaž, mrtva priroda.

- Razvija spremnost na međusobnu saradnju.


- Razvijaju pravilan odnos prema kulturnom nasleđu.

- Praktičan rad, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu.

- Upoznaje, opisuje akt

- Upoznaje, opisuje pejzaž

- Upoznaje, opisuje mrtvu prirodu

23




- Upoznaje estetsko procijenjivanje.

- Vježbe estetske analize, koristeći se internetom.


- Upoznaje analizu umjetničkog djela

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Rudolf: "Umjetnost i vizeuelno opažanje" - R. Mišević: "Teorija forme" - A. Prijić: "Pristup likovnom djelu" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Dijaprojektor, dijapozitiv, episkop, TV, video, kompjuter, CD-rom, stručna

biblioteka. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. Svake školske godine učenik će biti ocjenivan sa: - najmanje 15 vježbi koje zadovoljavaju kriterijume, a najviše 25 i - najmanje 2, a najviše 4 pismena testa. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Učenik sa uspjehom završava razred ako: - ima konačnu prelaznu ocjenu na usmenom dijelu, - ima najmanje dvije prelazne ocjene na pismenom dijelu, - uradi najmanje 15 zadovoljavajućih vježbi. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Završen fakultet Likovnih umjetnosti, sa zvanjem: - dipl. grafičar - dipl. slikar - dipl. slikar primijenjenih umjetnosti 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100%, u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Svjetlost i prostor - Kompozicija

- Slikanje - Linija - Boja

- Likovni elementi - Crtanje -Crtačka terminologija - Linija

- Analiza umjetničkog djela

- Istorija umjetnosti - Presjek istorije umjetnosti, podjela, pravci

24

1.2.3. CRTANJE 1. Naziv predmeta: CRTANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 16 128 144 II 4 176 180 III 6 138 144 IV 6 159 165

Ukupno 32 601 633 3. Opšti ciljevi nastave: - Sticanje osjećaja za prostor; - Sticanje osjećaja za liniju i mrlju; - Sticanje osjećaja za kompoziciju; - Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti; - Sticanje osjećaja za veličinu i smjer; - Poznavanje opšte crtačke terminologije; - Razvijanje likovne pismenosti; - Sticanje samopouzdanja u radu; - Poznavanje likovne problematike; - Poznavanje anatomskih mjera ljudske figure; - Poznavanje izražajnih mogućnosti olovke i ugljena; - Razvoj likovnog razmišljanja; - Razvoj ličnosti učenika; - Razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanje za integraciju u

socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu; - Upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove

upotrebe u svakodnevnom životu.

25





- Upoznaje crtež kao osnovno likovno srestvo.

- Nabraja crtačka srestva i tehnike.

- Koristi se osnovnom crtačkom terminologijom pri objašnjavanju crtačkih tehnika.

- Razvija komunikativnost i motivisanost.

- Atelje, koristeći se internetom nalazi prestavnike iz istorije umjetnosti.

- Upznaje se sa crtežom kroz epohe.

- Nalazi primjere iz istorije umjetnosti. Na primjerima nalazi razlike između krokija, crteža i studije.

- Razvija samostalnost u korišćenju literaturom.

- Upoznaje se sa pravilima komponovanja u cilju smještaja crtanog predmeta u format papira.

- Upoznaje se sa vrstama grafitnih olovki za crtanje, pomoćnim srestvima i podlogama u zavisnosti od crtačke tehnike.

- Upoznaje i obrazlaže pravila mjerenja (viziranja).

- Opisuje liniju i njenu upotrebu u stvaranju iluzije treće dimenzije

- Na primjerima jednog od rogljastih geometriskih tijela ukazuje na zakonitosti pri uspostavljanju vizuelne komunikacije sa crtanim objektom (viziranje).

- Tokom crtanja koristi pomoćna sredstva za crtanje.

- Uočava greške u kompoziciji (postavljanje datog predmeta u format papira).

- Pomoću viziranja uočava karakteristike i proporcije datog predmeta (dužina, širina i visina). Definiše prostor promjenom smjera linije.

- Razvija na primjerima stečena znanja i primjenjuje ih.


- Atelje, jednostavni geometriski oblici, papir, olovka, praktični rad, linearno crtanje jednostavne geometriskih oblika njihovo smiještanje u format. Štafelaji, table.

- Ove informativne

ciljeve ne treba raditi duže od dva časa.

- Na primjeru oblih tijela valjka i kupe analizira zakonitosti vizuelnog doživljaja. Definiše probleme postavke u crtežu.

- Primjenjuje stečana znanja.

- Razvija interesovanje prema struci.

- Razvija samopouzdanje.

26




- Na primjerima lopte analizira zakonitosti vizuelnog doživljaja. Definiše probleme postavke u crtežu.

- Razvija kritičnu svijest analizirajući svoj crtež sa crtajućim predmetom.

- Opisuje metod preklopa i njegovu primjenu u definisanju i produbljivanju prostora na crtežu. Opisuje liniju i nabraja mogućnosti njene primjene.

- Linearno crtanje mrtve prirode sa geometriskim oblicima komponovanu od tri rogljastih i oblih geometriskih oblika. Pomoću viziranja uočava karakteristike i proporcije datog predmeta (dužina, širina i visina). Primjenjuje liniju u riješavanju planova.


- Razvija efikasnost. - Razvija kritičnu

svijest.

- Atelje, mrtva priroda od geometriskih elemenata, papir, ugljen, štafelaji, table, praktični rad.

- Ovaj praktični rad

se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Primjenjuje metod preklopa u definisanju i produbljivanju prostora na crtežu, crtajući mtrvu prirodu komponovanu od više rogljastih i oblih geometriskih oblika. Problem postavljanja

- Razvija interesovanje za nova saznanja

- Primjenjuje metod preklopa i njegovu primjenu u definisanju i produbljivanju prostora na crtežu, crtajući mtrvu prirodu komponovanu od tri upotrebna geometrijska oblika.Problem postavljanja

- Razvijanje analize kako svoga crteža tako i mrtve prirode.

27




učenik učenik čenik - Nabraja i opisuje

vrste perspektive. - Razlikuje i

upoređuje vrste perspektiva na primjerima i tokom crtanja (postavljanje mrtve prirode od rogljastih i oblih predmeta) koristeći predhodno stečena znanja.

- Podstiča samopouzdanje.

- Razvija preciznost.

- Atelje, mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika, papir, ugljen, štafelaji, table, preparatura, praktični rad.



- Upoznaje se sa zakonitošću materijalizacije predmeta i oblika od strane svjetlosti i primjeni te zakonitosti u crtežu.

- Materijalizuje predmete pomoću linije crtajuči mrtvu prirodu od upotrebnih geometriskih elemenata istih materijala a različitih oblika.

- Razvija saradnju, motivisanost, analizu.

- Materijalizacija predmeta pomoću linije i sjenke.Obrazlaže upotrebu svjetlosti i sijenke radi definisanja (modelovanja) oblika. Crtanje mrtve prirode od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika.

- Predstavljanje svjetlosti pomoću linije crtajući mrtvu prirodu od upotrebnih geometriskih elemenata od istih materijala a različitih oblika i boje

- Razvija kritičnu svijest.

- Razvija preciznost. - Razvija

komunikativnost. - Razvija sposobnost

opažanja.

- Atelje, mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja,

- Predstavljanje svjetlosti pomoću linije i sjenke, radi definisanja (modelovanja)

28



izvođenje nastave učenik učenik čenik

oblika, crtajući mrtvu prirodu od upotrebnih geometriskih elemenata, od istih materijala a različitih oblika i boje

tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

- Upoznaje i objašnjava šrafiranje i sjenčenje. Upoznaje se sa materijalizacijaom predmeta.

- Predstavljanje sjenke pomoću linije (šrafiranje i sjenčenje). Mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata od istih materijala a različitih oblika i boje

- Razvija efikasnost. - Razvija kritičnu

svijest.

- Atelje, mrtva priroda od upotrebnih geometriskih elemenata različitih materijala i oblika, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad.



- Upoznaje tehniku tuš i lavirani tuš, i nabraja pribor za tuš i lavirani tuš.

- Uočava mogućnosti tuša i laviranog tuša crtajući mrtvu prirodu. Nabraja i razlikuje pribor.

Razvija saradnju. - Podstiče analizu

mrtve prirode. - Razvija spremnost

na saradnju.

- Atelje, mrtva priroda, draperija, papir, tuš, lavirani tuš, pera, četkice za tuš i lavirani tuš, štafelaji, table, praktični rad.


se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

29

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik - Upoznaje se sa

crtanjem gipsanog odlivka glave, anatomijom glave i njegovim karakternim osobinama.

- Crta studije gipsanom odlivku portreta olovkom, uz poštovanje propisa kompozicije,uočavajući karakter modela i pokret.

- Razvija spremnost i sposobnost za saradnju.

- Atelje, gipsani odlivak portreta, papir, olovka ili ugljen, štafelaji, table, praktični rad.


se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj gipsanog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Crta studije gipsanom odlivku portreta ugljenom, uz poštovanje propisa kompozicije,uočavajući karakter modela i pokret.

- Crta studije gipsanom odlivku portreta tušem, uz poštovanje propisa kompozicije,uočavajući karakter modela i pokret.

- Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju i novim tehnikama.

- Upoznaje se sa crtanjem portreta po živom modelu, anatomijom glave i njegovim karakternim osobinama.

- Crta studiju portreta po živom modelu olovkom vodeći računa o proporcijama i karakteru modela.

- Razvija preciznost tražeći karakter modela.


- Atelje,živi model, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Crta studiju portreta po živom modelu ugljenom. Koristi fiksative.

- Razvija motivisanost.

- Razvija usmjerenost ka razvoju.

- Atelje,živi model, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad.


se radi sve dok se ne postignu uslovi

- Crta stuiju portreta po živom modelu tušem.

- Upoznaje se sa crtanjem portreta sa šakama (polu

- Crta studiju portreta sa šakama po živom modelu

- Razvija spremnost i sposobnost za saradnju. Razvija

30




akt) po živom modelu, anatomskom građom, karakterom modela, problemima postavljanja, problemima komponovanja.

(polu akt) ugljenom. Koristi pomoćni pribor prilikom crtanja. Analizira proporcije.

otvorenost za usvajanje novih znanja.


iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

31





crtanjem ljudske figure, anatomijom figure, karakternim osobinama, pokretom, propisima kompozicije, problemima postavljanja.

- Crta studiju stojeće figure (oslonac na oba stopala) ugljenom. Koristi se pomoćnim srestvima za crtanje. Analizira proporcije I karakter modela


- Razvija pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.


- Atelje,živi model,tabla, papir, ugljen, preparatura, štafelaji, table, praktični rad.


se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Upoznaje se sa crtanjem ljudske figure u prostoru, karakternim osobinama, pokretom modela, propisima kompozicije, problemima postavljanja.

- Crta studije stojeće figure u prostoru. (kontrapost) ugljenom. Analizira proporcije figure i prostora oko nje poštujući karakter modela i predmeta u prostoru stvarajući iluziju treće dimenzije.

- Obrazlaže upotrebu svijetla i sjenke u predstavljanju ljudske figure u prostoru.

- Crta sjedeću figuru u prostoru ugljenom, po živom modelu. Analizira svjetlost i sjenku.

- Crta studije sjedeće figure po živom modelu, u prostoru. Analizira i crta prostor pomoću metoda preklopa, linearne i vazdušne perspektive

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Leonardo da Vinči : "Traktat o slikarstvu" - Viktor Ambrus : "Kako se crta ljudska figura" - Brajan Bagnal : "Crtanje i slikanje" - Jens Bercaj : "Anatomija za umjetnike" - Aleksa Čelebanović : "Povijest o vizuelnom" - Magjer : "Umijeće crtanja" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje koji je dobro osvijetljen i prostran, štafelaji, kozlići, table, postolje za

modela, gipsani odlivci, živi model, mrtva priroda.

32

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. - U prvom, drugom i trećem razredu, učenici su dužni da odrade minimum 18, a

maksimum 21 praktični rad, a za četvrti razred učenici su obavezni da urade 8, a maksimum 12 praktičnih radova.

- Za sve četri godine mogu biti ocijenjeni sa najmanje 4 ocjene godišnje.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Konačna prelazna ocjena na kraju školske godine. - U prvom razredu pozitivna ocjena na usmenom dijelu i najmanje 18 praktičnih

radova, i pozitivna ocjena iz najmanje 16 radova. - Za drugi i treći razred najmanje 18 praktičnih radova i pozitivna ocjena iz

najmanje 16 radova. - Za četvrti najmanje 8 odrađenih praktičnih radova od kojih 7 moraju imati

prelaznu ocjenu.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Završen fakultet Likovnih umjetnosti, sa zvanjem : - dipl. slikar - dipl. vajar - dipl. grafičar 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100%, u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Perspektiva - Kompozicija - Crta figuru u prostoru

- Teorija forme - Prostor - Elementi kompozicije - Prostor

- Proporcije ljudske figure - Plastična anatomija - Kosti i mišići

33

1.2.4. SLIKANJE 1. Naziv predmeta: SLIKANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 34 563 597 3. Opšti ciljevi nastave: - Sticanje osjećaja za prostor, - Sticanje osjećaja za boju, - Sticanje osjećaja za kompoziciju, - Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti, - Sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - Upoznavanje sa materijalima koji se koristi u slikarstvu, - Poznavanje pribora za rad, - Razvijanje likovne pismenosti, - Sticanje samopouzdanja u radu, - Osposobljavanje za rješavanje likovne problematike, - Razvoj likovnog razmišljanja, - Razvoj ličnosti učenika, - Poznavanje opšte slikarske terminologije, - Poznavanje likovne problematike, - Poznavanje izražajnih mogućnosti slikarskih tehnika, - Razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanje za integraciju u

socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu, - Upoznavanje dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihovu

upotrebu u svakodnevnom životu, - Usvajanja opštih i stručnih znanja, razvijanje opštih kompentencija za rješavanje

problema u svakodnevnom životu, i stručnih kopetencija za zanimanje.

34





- Objašnjava razvoj slikarstva kroz istoriju.

- Upotreba slikarske terminologije.

- Razvijanje interesovanja prema predmetu.

- Koristeći se internetom sagledava razvoj slikarstva i slikarskih tehnika.

- Nabrojati slikarske tehnike.

- Nabraja slikarske tehnike i njihove karakteristike.

- Razvijanje komunikativnosti.

- Nabraja tehnološki sastav boje, podjelu boja.

- Upoznaje se sa zakonitosti komplementarnosti i analizira komplementarne parove.

- Zna tehnološki sastav boje.

- Zna podjelu boje na hromatske i ahromatske

- Zna da nabroji podjelu boja na osnovne i izvedene.

- Zna podjelu boja na tople i hladne

- Zna da nabroji komplementarne parove i uočava zakon komplementarnosti

- Razvijanje motivacije.

- Razvijanje samopouzdanja.

- Atelje, pigmenti, veziva, punila, alatke, četke, praktični radovi datih problema slikjući mrtvu prirodu.

- Objašnjava i nabraja odnose svijetlog, tamnog i valerske ključeve u cilju modelovanja oblika. Objašnjava tehniku tempere uz upotrebu adekvatnog pribora.

- Vježbanje slikanja i komponovanja jednog geometriskog oblika (ahromatski postupak – kjaro skuro).

- Razvijanje preciznosti.

- Razvijanje sigurnosti.


- Praktični rad, atelje, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera bijela i crna. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

- Objašnjava i nabraja odnose svijetlog, tamnog i valerske ključeve u cilju modelovanja oblika.Pojašnjava metode modelovanja. Upoznaje se sa Tehniku tempere

- Vježba slikanje jednog upotrebnog geometriskog oblika (ahromatski postupak – kjaro skuro) koristeći se principom modelovanja. Razlikuje sva tri valerska ključa.

- Podstiče spremnost na pomoć.

- Razvija marljivost.

- Praktični rad, atelje, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera bijela i crna.

- Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za

35




uz upotrebu adekvatnog pribora.

- Vježba slikanje jednog upotrebnog predmeta, (ahromatski postupak uz uvođenje jedne tople boje). Primjenjuje prema afinitetu jedan od valerskih ključeva koristeći se principom modelovanja.

svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

- Upoznaje, objašnjava i nabraja perspektivu.

- Vježbanje linearne perspektive slikajući tri upotrebna predmeta različitih materijala i oblika sa tri boje. Nabraja I razlikuje vrste perspektiva.

- Razvija preciznost. - Razvija sigurnost u

svome radu.

- Praktični rad, atelje, mrtva priroda,štafelaji, kozlići, table, papir, tempere.

- Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

36




učenik učenik učenik - Pojašnjava

harmoniju. - Tonsko slikanje

mrtve prirode sa upotrebnim oblicima istih materijala, sličnih boja i različitih oblika i faktire, uz upotrebu tri boje. Kotisteći harmoniju.

- Razvijanje saznanja o slikanju i njegovom mjestu u svakodnevnom životu.

- Praktičan rad, atelje, mrtva priroda, draperija, štafelaji, kozlići, table, papir, tempere.


- Upoznaje se sa gamom uz upotrebu toplih i hladnih boja.

- Slikanje tonske studije mrtve prirode komponovane od upotrebnih predmetima različitih materijala, oblika i draperijom. Materijalizacija predmeta i upotreba game.

- Usmjerenost na razvoju.



- Upoznaje i opisuje tehniku akvarela uz upotrebu pribora za akvarel.

- Slikanje tonsko kolorističke studije mrtve prirode, sačinjene od predmeta istih materijala, a različitih boja i oblika akvarelom, definišući svjetlost i sjenku.

- Podiže estetski nivo.

- Rrazvija osjećaj za lijepo i skladno.

- Praktičan rad, atelje, mrtva priroda, draperija ,štafelaji, kozlići, table, papir, akvarel boje.


- Pojašnjava upotrebu kolorističke mrlje. Pojašnjava princip modulacije (predstavljanje volumena predmeta po principima toplo hladno)

- Slikanje kolorističke studije mrtve prirode komponovane od upotrebnih predmeta, draperijom i poštuje propise kompozicije, ispravlja greške i definiše elemente, materijalizuje predmete.



samopouzdanje.

- Opisuje tehnike: gvaša i pastela, kombinijući ih međusobno i sa akvarelom.

- Slikanje po prirodi (pejzaž). Bira tehiku gvaš, pastel, akvarel ili ih međusobno

- Razvija marljivost. - Razvija

interesovanje za nova saznanja.

- Razvija sposobnost

- Praktični rad se radi u prirodi, gvaš boje, pastelne boje, fiksativi, table, papir.

37




- Pojašnjava slikanje pejzaža.

kombinuje, koristeći predhodno stečena znanja.

opažanja.

38

Razred: TREĆI Informativni ciljevi

i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik - Opisuje razvoj

portreta kroz istoriju.

- Zna da navede razvoj portreta kroz istoriju umjetnosti i značajne portretiste.


- Koristeći se internetom nalazi adekvatne primjere iz istorije umjetnosti.

- Pojašnjava mjere

portreta. Pojašnjava materijalizaciju gipsa.

- Slikanje gipsanog odlivka portret i draperije principom materijalizacije.

- Razvija preciznost. - Praktičan rad, atelje, draperija,gipsani odlivak portreta, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati položaj gipsanog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Pojašnjava mjere portreta po modelu; objašnjava karakter modela, demonstrira značaj detalja u okviru cjeline.

- Slikanje portreta po živom modelu,po principu modelacije

- Razvija komunikativnost.

- Razvija spremnost za saradnju.

- Razvija preciznost. - Razvija sposobnost

opažanja.

- Praktičan rad, atelje, živi model, štafelaji, kozlići, table, papir, tempera. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Slikanje portreta po principu modulacije

- Slikanje portreta po živom modelu kombinovanom tehnikom.

- Slikanje polu figure po živom modelu, poštujući propise komponovanja, analizira pokret, svjetlost, principom modelacije, i odabira adekvatne tonove.

39




učenik učenik učenik - Pojašnjava

upotrebu ljudske figure u slikarstvu.

- Nalazi primjere iz istorije umjetnosti.

- Razvija interesovanje za nova saznanja.

- Koristeći se internetom pronalazi adekvatne primjere iz istorije umjetnosti.

- Pojašnjava proporcije čovječijeg tijela. Upoznaje i pojašnjava način slikanja tehnikom ulja, uz upotrebu adekvatnog pribora.

- Slikanje stojeće figure (model odjeven samo u šorcu, sa osloncem na obadva stopala) u ulju, poštuje propise komponovanja i proporcije, analizira pokret, svjetlost, principom modulacije postavljanje. Shvata izražajne mogućnosti uljanih boja i koristi adekvatni pribor, razvija osjećaj za skladnost boja.


- Razvija kritičnu svijest.


- Praktičan rad, atelje, živi model, štafelaji, table, platna, blind ramovi, uljane boje.

- Slikanje stojeće figure (kontrapost) u ulju, poštuje propise komponovanja i proporcije, analizira pokret, svjetlost, principom modulacije postavljanje. Shvata izražajne mogućnosti uljanih boja i koristi adekvatni pribor, razvija osjećaj za skladnost boja.

- Slikanje sjedeće figure u ulju, poštuje propise komponovanja i proporcije, analizira pokret, postavljanje, zna


- Razvija kritičnu svijest analizirajući svoj crtež.

40




da koristi uljane boje i koristi adekvatni pribor.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Leonardo da Vinči : "Traktat o slikarstvu" - Viktor Ambrus : "Kako se crta ljudska figura" - Brajan Bagnal : "Crtanje i slikanje" - Jens Bercaj : "Anatomija za umjetnike" - Aleksa Čelebanović : "Povijest o vizuelnom" - N. Magjer : "Umijeće crtanja" - Miodrag B. Protić : "Slikarstvo i vajarstvo 20. vijeka" - Nikos Stangos : "Recnik umetnosti i umetnika" - Žak Derida : "Istina o slikarstvu" - Dž. Hozo : "Slikarska tehnologija" - Dž. Hozo : "Umjetnost multimedija" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje, štafelaji, kozlići, table srednje,velike i male, papiri, platna, boje, mrtva

priroda, gipsani odlivci, tabla za nastavnika, model, pigmenti, veziva, punila. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. - U prvom razredu učenici su dužni da odrade minimum 12, a maksimum 16

praktičnih radova. - U drugom i trećem razredu učenici su obavezni da urade minimum 15, a

maksimum 20 praktičnih radova. - U četvrtom razredu učenici su obavezni da urade 8, a maksimum 15 praktičnih

radova.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Opšti uslov je prelazna ocjena na kraju godine. Posebni uslovi za završetak predmeta su: - u prvom razredu prelazna ocjena na usmenom dijelu i odrađenih 12 praktičnih

radova i pozitivna ocjena iz 10 praktičnih radova, - za drugi i treći razred odrađenih 15 praktičnih radova i prelazna ocjena iz 12

praktičnih radova, a - za četvrti odrađenih 8 praktičnih radova, od kojih 7 moraju biti ocijenjeni sa

prelaznom ocjenom . 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer slikarstvo.

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene

nastavnika. - Obezbijediti posebne materijalno-tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima.

41

11. Povezanost predmeta


Predmet Znanja - Tehnološki sastav boje - Slikarska tehnologija - Sastav boja - Podjelu boja - Harmoniju

- Teorija forme - Podjela boja - Harmonija i jedinstvo

- Proporcije ljudske figure - Plastična anatomija - Kosti i mišići

42

1.2.5. VAJANJE 1. Naziv predmeta: VAJANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 8 64 72 II 108 108 III

IV

Ukupno 8 172 180 3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznavanje se sa materijalima koji se koriste u vajarstvu, - Koristi i kombinuje materijale za vajanje u svom radu i i stiče samopuzdanje u

njihovom korišćenju, - Stiče osjećaj za treću dimenziju, - Shvata pojam i značaj prostora, - Pravilno koristi pribor za rad, - Planira, priprema i kontroliše sopstveni rad, - Izvodi vajarske radove u glini, - Izvodi livenje vajarskih radova u gipsu, - Prepoznaje vajarski pogled na svijet u svakodnevnom životu kroz arhitekturu i

druge urbane oblike, i - Stiče spremnost i sposobnost za saradnju i shvata značaj radno- kreativne

atmosfere.

43





Učenik upoznaje: - Skulpturu kao vid

likovnog izražavanja.

- Nalazi primjere iz istorije umjetnosti.

- Preciznost u korištenju terminologije radi lakšeg razumijevanja i prikupljanja informacija.

- Korišćenje modela od gipsa, korištenje obaveznih pomagala u izvođenju: štafelaja, konstrukcija od metala i drveta, gipsa..

- Posjete likovnim galerijama i muzejima.

- Stručne ekskurzije. - Posjete

visokoškolskim ustanovama i ateljeima umjetnika.

- Posjeta bibliotekama i korišćtenje stručne literature.

- Obilazak kulturnoistoriskih spomenika, istraživanje preko interneta.

- Upoznaje osnovne materijale i pribor u vajarstvu.

- Razlikuje vajarske materijale i pribor za rad u tim materijalima.

- Snalažljivost u korišćenju materijala i pribora, održavanje pribora, sigurnost po sebe i okolinu.

- Upoznaje glinu-osnovne karakteristike i upotreba u vajarstvu.

- Priprema glinu za rad, modeluje jednostavne oblike po izboru, sitnu grnčariju, nakit.

- Uočava mogućnosti i ograničenja gline kao materijala.

- Razvijanje interesovanja za skulpturu, prvo kroz igru, uključujući sve teže zadatke.

- Upoznaje reljef kao način izražavanja u skulpturi.

- Upoznaje zakone kopiranja.

- Izrađuje kopiju jednostavnog plitkog reljefa, prenosi tačne mjere i proporcije, pronalazi greške i ispravlja ih.

- Suočavanje sa problemom, njegovo rešavanje, razvijanje samokritičnosti i pružanje pomoći.

- Upoznaje specifičnosti crteža za reljef.

- Odrađuje moguća rešenja, planira, prilagođava zahtjevima reljefa.

- Disciplina u planiranju i izvedbi zadatka.

- Korištenje modela od gipsa, korištenje obaveznih pomagala u izvođenju: štafelaja, konstrukcija od metala i drveta, gipsa..


- Stručne ekskurzije. - Posjete visoko

školskim ustanovama i ateljeima umjetnika.

- Posjeta bibliotekama i korištenje stručne

- Upoznaje način transformisanja crteža u reljef.

- Prenosi crtež na glinu, postiže iluziju prostora i dubine igrom planova.

- Razvijanje strpljenja i upornosti u realizaciji zadataka, racionalizacija vremena.

- Upoznaje i objašnjava sistem odlivanja reljefa u gipsu.

- Pravi negativ reljefa, zatim pozitiv, retušira eventualne greške.

- Racionalizacija materijala. Spretnost u radu sa gipsom.

44




literature. - Obilazak

kulturnoistoriskih spomenika i istraživanje preko interneta.

45




učenik učenik učenik - Upoznaje

mogućnosti igre apstraktnih oblika.

- Skicira moguća rešenja arhitektonskih oblika ili kulturno-istorijskih spomenika, pazeći na osnovne likovne zakone (ravnoteža, ritam, karakter...). Bira materijal i pribor za realizaciju i pristupa izradi.

- Razvijanje interesovanja i razumijevanja skulpture kroz svakodnevno sretanje sa arhitekturom.

- Korištenje modela od gipsa, korištenje obaveznih pomagala u izvođenju: štafelaja, konstrukcija od metala i drveta, gipsa..


- Stručne ekskurzije. - Posjete visoko

školskim ustanovama i ateljeima umjetnika.

- Posjeta bibliotekama i korištenje stručne literature.

- Obilazak kulturnoistoriskih spomenika i istraživanje preko interneta.

- Upoznaje zakonitosti izrade slobodne skulpture.

- Kopira po gipsanom modelu pri

- Čemu prenosi tačne mjere. Izrađuje unutrašnju konstrukciju (ako je potrebno).

- Prilagodljivost pri radu i timu.

- Upoznaje sistem livenja kalupa od gipsa iz više djelova.

- Priprema materijal za rad, planira način livenja kalupa iz više djelova. Izliva kalup.

- Bezbijedno, po sebe i okolinu, koristi alat, racionalno koristi materijal.

- Upoznaje vrste patiniranja različitih materijala.

- Pronalazi primjere različitih patina. Patinira gipsani odlivak na više načina (imitacija bronze, olova, kamena).

- Snalažljivost u korišćenju materijala, invetivnost.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N .Brki , Ž . Turinski : " Tehnologija" - Janson : "Istorija umjetnosti" - Đ. Piskeli : "Istorija umjetnosti" - Pejić : "Pristup likovnom djelu" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Prostran, prozračan i dobro osvijetljen atelje sa bazenom za glinu i dovodom za

vodu. Police za odlaganje skulptura, ormari za čuvanje alata, štafelaji, geristeri, konstrukcije za veliki, srednji i mali akt, postolje za modela, drveni ramovi, plastična burad za glinu, peć za pečenje gline, grnčarski točak, livarska masa, glina, gips, stručna literatura. Od sitnog alata: špahtle za vajanje, vajarski šestari, punktirke.

46

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno. - Za prvi razred učenici su dužni da urade minimum 5, a maksimum 10 praktičnih

radova. - Za drugi razred učenik je dužan da uradi minimum 4, a maksimum 8 praktičnih

radova 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine. Uslovi za završetak prvog razreda su: - pozitivna ocjena na usmenom dijelu i minimum 4 praktična rada od kojih svi

moraju biti ocijenjeni sa prelaznom ocjenom, a - za drugi razred minimum 4 praktična rada od kojih 3 moraju biti ocijenjeni sa

prelaznom ocjenom. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer vajarstvo. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Izrada crteža za reljef - Proporcije

- Crtanje -Crtanje portreta - Crtanje mrtve prirode - Proporcije

- Proporcije - Slikanje - Proporcije - Proporcije - Plastična anatomija - Proporcije

47

1.2.6. GRAFIKA 1. Naziv predmeta: GRAFIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 8 64 72 II 8 64 72 III 8 64 72 IV

Ukupno 24 192 216

3. Opšti ciljevi nastave: - Sticanje osjećaja za prostor i površinu, - Sticanje osjećaja za boju i mrlju, - Sticanje osjećaja za kompoziciju, - Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti, - Sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - Poznavanje opšte grafičke terminologije, - Razvijanje likovne pismenosti, - Sticanje samopouzdanja u radu, - Osposobljavanje za riješavanje likovne problematike, - Razvoj likovnog razmišljanja, - Razvoj ličnosti učenika, - Razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanju za integraciju u

socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu, i - Upoznavanje dostignuća i metoda u umjetnosti, orijentacija na njihove upotrebe

u svakodnevnom životu.

48





- Obrazlaže razvoj grafičke umjetnosti.

- opisuje razvoj grafičke umjetnosti,

- nabraja neke od najpoznatijih grafičara iz istorije umjetnosti,

- poznaje način izrade grafike,

- služi se grafičkom terminologijom.

- Razvija prilagodljivost.

- Razvija ekološku svijest.

- Razvija komunikativnost.

- Upoznaje i nabraja podjelu štampe.

- Prepoznaje podjelu štampe i tehnike svake od njih.

- Razvija spremnost za pomoć.

- Razvija zalaganje. - Razvija marljivost.

- Atelje

- Vježba linijsko organizovanje površine.

- Atelje, srestvo za crtanje, papir, table kozlići, štafelaji.

- Vježbe kontrasta, organizuje površinu papira uz upotrebu kontrasta.

- Atelje, srestvo za crtanje, papir, table kozlići, štafelaji.

- Nabrojiti i opisati visoku štampu.

- Nabraja visoku štampu. Karakteristike linoreza, gipsoreza i drvoreza. Opisuje razvoj visoke štampe, radi vježbe za linorez i gipsorez i izvodi ih.

- Atelje, srestva za crtanje, papir, table, kozlići, štafelaji.

49





karakteristikama linoreza i primjenjuje ih u izradi.

- Vježbe za linorez sa crnom i bijelom.

- Razvija inicijativnost.


- Podstiče usmjerenost na razvoju.

- Podstiče ekološka svijest.

- Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder, linoleum.

- Upoznaje se sa

linorezom u više boja.

- Vježbe za linorez u tri i više boja.

- Priprema ploču, boje i vrši otiskivanje.

- Vježbe za linorez u pet i više boja.

- Upoznaje se

karakteristikama drvoreza.

- Vježbe za drvorez sa crnom i bijelom bojom.

- Priprema ploču, izrađuje crtež, prenosi ga, priprema boju i otiskuje.

- Upoznaje se sa drvorezom u više boja.

- Vježbe za drvorez u tri i više boja.

- Vježbe za drvorez u pet i više boja.

- Razvija preciznost. - Raszvija kritičnu

svijest. - Razvija

samopouzdanje. - Razvija sposobnost

opažanja.

- Atelje, grafička presa, papir, grafiške boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder, drvene ploče.

50


sadžaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik - Nabraja i opisuje

tehnike duboke štampe.

- Opisuje, nabraja i definiše duboku štampu, definiše karakteristike tehnika duboke štampe, razvoj duboke štampe.

- Podstiče interesovanje za nova saznanja.


komunikativnost. - Razvija

samopouzdanje. - Razvija sposobnost

opažanja.

- Upoznaje karakteristike bakroreza.

- Vježbe za bakrorez sa crnom i bijelom.

- Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder, bakarne ploče.

- Vježbe za bakrorez u više boja. Obrađuje ploču, izrađuje crteže, prenosi ih na ploču, priprema boju i otiskuje.

- Upoznaje karakteristike bakropisa.

- Vježbe za bakropis sa crnom i bijelom. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

- Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivađi, filc, puder, bakarne ploče.

- Vježbe za bakropis u više boja.

- Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

- Upoznaje karakteristike akvatinte.

- Vježbe za akvatintu sa crnom i bijelom.

- Atelje, grafička presa, papir, grafičke boje, sušara za radove, razrađivači, filc, puder.

- Vježbe za akvatintu u više boja. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

- Upoznaje karakteristike rezervaša.

- Vježbe za rezervaš sa crnom i bijelom.


- Vježbe za rezervaš u više boja. Poznaje tehničko tehnološki proces štampe.

- Upoznaje karakteristike linogravure.

- Vježbe za linogravuru sa crnom i bijelom.


- Vježbe za linogravuru u više boja. Poznaje tehničko-tehnološki proces štampe.

51

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Leonardo da Vinči : "Traktat o slikarstvu" - Viktor Ambrus : "Kako se crta ljudska figura" - Brajan Bagnal : "Crtanje i slikanje" - Jens Bercaj : "Anatomija za umjetnike" - Aleksa Čelebanović : "Povijest o vizuelnom" - N. Magjer : "Umijeće crtanja" - Miodrag B. Protić : "Grafika" - Dž. Hozo : "Umjetnost multimedija" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje koji je dobro osvijetljen, prostran i ventiliran, štafelaji, kozlići, table,

postolje za modela, gipsani odlivci, živi model, mrtva priroda, grafičke prese za duboku i plitku štampu, grafičke boje, talk, mermerne ploče za miješanje boja, kadica za vodu, sušara, kadice za kisjelinu, ormari za držanje kiseline.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom

predviđeno. - Učenik mora uraditi najmanje 8 vježbi po polugodištu, tj. 16 praktičnih radova za

svaki razred. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Učenik sa uspjehom završava razred ako ima prelaznu ocjenu na kraju školske godine.

- Uslovi za završetak prvog razreda su pozitivna ocjena na usmenom dijelu i 8

praktičnih radova koji su ocijenjeni sa prelaznom ocjenom, a - za drugi i treći razred minimum 8 praktičnih radova od kojih svi moraju biti

ocijenjeni sa prelaznom ocjenom.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. grafičar. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene


52



Predmet Znanja - Razvoj grafičke

umjetnosti - Grafička

terminologija - Grafičko

opismenjavanje

- Istorija umjetnosti - Istorijski presjek grafike

- Crtačka terminologija - Izrada skica

- Crtanje - Crtačko opismenjavanje - Crtanje mrtve prirode

- Slikarska terminologija - Slikanje - Slikarsko opismenjavanje

53

1.2.7. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA 1. Naziv predmeta: SLIKARSKA TEHNOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II

III 50 22 72 IV 40 26 66

Ukupno 90 48 138 3. Opšti ciljevi nastave: - Poznavanje pravljenja boja ( akvarel, tempera, pastel uljane), - Poznavanje osnovne slikarsko - tehnološke terminologije, - Sticanje sposobnosti pravljenja i rukovanja sa : pigmentima,vezivima,

preparaturom, podlogama, lakovima, smolama, fiksativima, - Poznavanje izrade zidnih tehnika, - Poznavanje tehnološkog postupka izrade slika, zidnih tehnika, crteža, - Sticanje samopouzdanja u radu, - Razvoj ličnosti učenika, - Razvoj socijalnih kompentencija učenika i osposobljavanje za integraciju u

socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu, i - Upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove

upotrebe u radu.

54

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




Upoznaje i nabraja podloge u slikarstvu i njihove preparature

- Definiše platno kao podlogu, vrste platna i preparatura za različite slikarske tehnike, demonstrira način impregnacije platna. Nabrojati, definisati, demonstrirati i analizirati vrste platna i recepture preparatura za uljano slikanje (poluuljana, uljana, kazeinska, obojene, stare slike kao podloge u uljanom slikarstvu), recepture preparatura za slikanje temperom.

- Podstiče spremnost za timski rad.

- Razvija preciznost. - Razvija kritičnost

do tehnološkog razvitka.

- Praktičan rad, atelje, uzorci platna, komponente za preparature.

- Upoznati i opisati dasku, vrste, njihove karakteristike.

- Recepture za prepariranja daske za tempere i uljane boje.

- Definiše dasku kao podlogu i preparature za različite slikarske tehnike. Pravi preparature za dasku.

- Atelje, daske za slikanje, komponente za preparaturu.

- Upoznati i opisati karton kao nosilac, vrste i recepture prepariranja kartona za različite tehnike.

- Definiše karton kao podlogu i preparature za različite slikarske tehnike. Pravi preparature za karton.

- Atelje, kartoni, komponente za preparature.

- Upoznati i opisati lesonit kao nosilac i recepture prepariranja lesonita za različite tehnike.

- Definiše lesonit kao podlogu i preparature za različite slikarske tehnike.

- Razvija

preuzimanje odgovornosti.

- Razvija kritičnost do tehnološkog razvitka.

- Atelje, lesonit, komponente za preparature.

- Upoznati i opisati hartiju, vrste, recepture prepariranja

- Definiše hartiju kao podlogu, vrste hartija i preparature za

- Prtaktičan rad, izrade preparatura, atelje,vrste hartija,

55




hartije za različite tehnike

različite slikarske tehnike. Pravi I nanosi preparaturu na hartiji.

komponenete za preparature.

- Upoznati i opisati zid kao nosilac, impregnacija zida za al seko slikanje, enkaustiku i fresko slikanje. Opisati način pravljenja fresko maltera

- Određuje osobine i definiše zid kao podlogu, vrste impregnacija.

- Poznaje način izrade fresko maltera. Nanosi malter na zid, slika kračniom temperom.

- Praktičan rad, impregnacija zida, atelje, adekvatne podloge koje se koriste umjesto zida, komponente za impregnaciju zida.

Pigmenti - Upoznati i opisati

pigmente i njihovu podjelu. Nabrojati i obrazložiti tehnološke karakteristike boja.

- Definiše pigment, podjelu pigmenata Nabraja tehnološki sastav boja.

- Razvija spremnost na saradnju.


- Razvija marljivost.

- Atelje, pigmenti, komponente za pravljenje boja.

Veziva - Upoznati i opisati

veziva, vrste veziva i njihov značaj u slikarstvu.

- Definiše veziva i njihov značaj u slikarstvu. Pravi veziva po recepturi.

- Praktičan rad, izrada veziva i tutkala i njihova upotrba, komponente za izradu veziva I tutkala atelje.

- Upoznati, nabrojati i opisati: tutkala, želatin, kazein, gumiarabika, tragant, štirak, dekstrin, gašeni kreč, krečno mlijeko, krečna voda, vodeno staklo, temperna emulzija, jajčana tempera, laneno ulje, firnajz, sikativi, venecijanski terpentin, terpentinsko ulje, damar lak, vosak, šelah, uljani lakovi.

- Definiše tutkala, želatin, kazein, gumiarabika, tragant, štirak, dekstrin, gašeni kreč, krečno mlijeko, krečna voda, vodeno staklo, temperna emulzija, jajčana tempera, laneno ulje, firnajz, sikativi, venecijanski terpentin, terpentinsko ulje, damar lak, vosak, šelah, uljani lakovi.

- Upoznati i opisati ručnu izradu slikarskih boja.

- Definiše i demonstrira izradu uljanih boja, tempernih boja, akvarel boja, pastela i gvaša.

- Praktičan rad, izrada uljanih boja, atelje, pigmenti, veziva, punila, alatke.

56




učenik učenik učenik - Upoznati, nabrojiti

i opisati lakove. - Nabraja i definiše

lakove. Definiše ulogu lakova u slikarskom djelu.

- Razvija motivisanost.


usmjerenost na razvoju.

- Razvija spremnost na saradnju.

- Podstiče timski rad.

- Praktičan rad, način upotrebe i tehnološki sastav, atelje, upotreba lakova, lakovi.

- Upoznati, nabrojiti i opisati smole.

- Nabraja i definiše smole.

- Atelje, smole.

- Upoznati, nabrojiti i opisati fiksative.

- Nabraja i definiše fiksative. Zna da izradi jednu preparaturu.

- Praktičan rad izrade fiksativa za slikarske i crtačke tehnike, emulzije, sikativi, atelje. - Upoznati, nabrojiti

i opisati emulzije. - Nabraja i definiše

emulzije. Poznaje recepture i nacin izrade.

- Upoznati, nabrojiti i opisati sikative.

- Nabraja i definiše sikative. Nabraja ulogu fiksativa I pravi po recepturi fiksativ.

- Upoznati, nabrojiti i opisati ulja.

- Nabraja i definiše ulja.

- Razvija kritičnost dotehnološkog razvitka.

- Razvija marljivost. - Razvija pozitivnu

orijentaciju prema zanimanju.

- Razvija pozitivan odnos prema novim saznanjima.

- Atelje, ulja.

- Upoznati, nabrojiti i opisati rastvarače i razređivače.

- Nabraja i definiše rastvarače razređivače. Nabraja njihovu ulogu I pravi jedno od njih po recepturi.

- Praktičan rad izrade i primjene rastvarača i razređivača, atelje, rastvarači i razređivači.

- Upoznati, nabrojiti i opisati slikarski pribor.

- Nabraja i definiše slikarski pribor. Pokazuje na primjerima.

- Atelje, slikarski pribor.

- Upoznati, nabrojiti i opisati način pravljenja ugljena, sepije i olovaka za crtanje.

- Nabraja i definiše način pravljenja ugljena, sepije i olovke. Nabraja koje olovke se koriste za crtanje. Opisuje način pravljenja ugljena.

- Atelje, ugljen, sepija, olovke.

- Upoznaje i nabraja, zidne tehnike.

- Nabraja zidne tehnike I njihove karakteristike.

- Atelje

- Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade mozaika, vrste alata za izradu mozaika.

- Demonstrira način izrade mozaika.



orijentaciju prema

- Praktičan rad, atelje, alat i materijali potrebnih za izradu mozaika, fresko slike i al seko slike. - Upoznati, nabrojiti Izrašuje jednu fresko

57




i opisati način izrade, vrste alata i materijala za fresko slike.

sliku. zanimanju. - Razvija pozitivan

odnos prema novim saznanjima.


opažanja.

- Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu al seko slike.

- Definiše način izrade al seko slike i potrebnog alata i materijala.

- Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu zgrafita.

- Definiše način izrade, potrebni alat i materijal za izradu zgrafita.






opažanja.

- Praktičan rad, izrada zgrafita, atelje, alat i materijali potrebnih za izradu zgrafita i murala.

- Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu murala.

- Definiše način izrade, potrebni alat i materijal za izradu murala. Izrađuje skice za mural i izvodi ih.

- Upoznati, nabrojiti i opisati način izrade, vrste alata i materijala za izradu ikone.

- Definiše način izrade, potrebnog alatai materijala za izradu ikona. Izrađuje skice za ikonu.

Atelje, pribor za izradu ikona.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - F. Curluković : "Tehnologija papira" - J. Fressel : "Slikarska tehnologija" - S. Gamulin : "Tehnologija bojenja" - Hozo Kraigler : "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" - Nemanja Brkić : "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" - Krsta Andrijević : "Priručnik za predmet slikarske tehnike" - Robert Massey : "Recepture za slikare" - Hozo : "Slikarska tehnologija" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje koji je prostran i osvijetljen, uzorci, pigmenti, veziva, lakovi, smole,

fiksativi, preparature, nosioci, pegle, pvc folije, lupe, daske za crtanje i slikanje, kajl i blind ramovi, vosak, različite heftalice, kliješta za natezanje platna, čekići, makaze.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, znanje učenika će biti provjeravano usmeno, pismeno putem testa i kroz izradu praktičnih vježbi i to: - najmanje 2, a najviše 4 pismena testa godišnje i - izrađeno najmanje 4, a najviše 6 praktičnih radova u trećem , a - u četvrtom najmanje 2, a najviše 4 praktična rada.

58

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Da bi se predmet uspješno završio potrebno je da učenik: - ima prelaznu završnu ocjenu na usmenom - uradi najmanje 2 testa od kojih jedan mora biti ocijenjen sa prelaznom ocjenom - uradi najmanje 4 praktična rada (za treči razred) ili 2 praktična rada (za četvrti

razred) 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet konzervacije i restauracije. - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - prepariranje platna - prepariranje papira - boje - pribor za slikanje - rastvarači i razređivači

- Slikanje - slikanje temperom - slikanje uljem - pribor i materijali za

različite tehnike

- podloge - prepariranje papira - srestva za crtanje

- Crtanje - prepariranje papira - ugljen - olovka - tuš

59

1.2.8. RESTAURACIJA I SLIKANJE KOPIJA

1. Naziv predmeta: RESTAURACIJA I SLIKANJE KOPIJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II

III 20 52 72 IV 10 56 66

Ukupno 20 118 138 3. Opšti ciljevi nastave: - Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti, - Sticanje osjećaja za veličinu, - Sposobnost korišćenje opštom slikarskom i restauratorsko-konzervatorskom

terminologijom, - Razvijanje likovne pismenosti, - Sticanje sigurnosti u svopstveni rad, - Osposobljavanje za rješavanje konzervatorsko-restauratorskih problema, - Razvijanje osjećaja za očuvanje kulturnih dobara, - Razvoj ličnosti učenika, - Razvoj socijalnih kompentencija učenika i osposobljavanju za integraciju u

socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu, i - Upoznavanje sa dostignućima i metodama u umjetnosti, kao i orijentacija na

njihove upotrebe u svakodnevnom životu.

60





- Upoznaje i opisuje vrste zaštita spomenika kulture.

- Zna šta je spomenik kulture i poznaje njegov zanačaj i zaštitu.

- Koristeći se internetom pretražuje spomenike kulture u zemlji i inostanstvu.

- Razvija pozitivna orijentacija prema zanimanju.



opažanja.

- Atelje, obilazak spomenika kulture, internet.

- Opisuje istoriski razvoj struke u Evropi i kod nas.

- Definiše razvoj struke u Evropi i kod nas.

- Nabraja vrste spomenika kulture i kategorije.

- Poznaje spomenike kulture i njihove kategorije.

- Upoznaje se sa zidnim slikarstvom.

- Poznaje osnovne karakteristike zidnog slikarstva.

- Upoznaje i opisuje restauratorsku analizu.

- Primjenjuje postupak restauratorske analize.

Praktičan rad

- Nabraja,opisuje i definiše konzervatorsko-restauratorske metode.

- Defriniše i koristi konzervatorsko-restauratorske metode.

- Opisuje istoriski razvoj štafelajnog slikarstva.

- Poznaje istorijski razvoj štafelajnog slikarstva.

- Atelje, obilazak spomenika kulture, internet.

- Upoznaje i opisuje organizaciju konzervatorskih radova.

- Poznaje organizaciju kozervatorskih radova.

Praktičan rad.

- Upoznaje i opisuje izradu kopija crteža.

- Vježba kopije renesansnog ili baroknog crteža.

61




učenik učenik učenik - Opisuje način

izvođenja kopije u tehnici enkaustike, izradu enkaustike.Nabraja zidne tehnike.

- Vježba izrade kopije u tehnici enkaustika, primjenjuje adekvatne recepture za tehniku enkaustike.


- Razvija marljivost. - Razvija pozitivna

orijentacija prema zanimanju.



opažanja.

- Praktičan rad. Atelje, pribor i materijal za određenu tehniku izrade. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mijenjati slika, ikona, freska koja se kopira.

- Opisuje način izvođenja kopija u srednjovjekovnoj temperi. Upoznaje i opisuje recepturu srednjovjekovne tempere.

- Vježba izrade kopije u tehnici srednjovjekovne tempere, primjenjuje adekvatne recepture za tehniku srednjovjekovne tempere.

- Upoznaje i opisuje način izvođenja kopija u tehnici ulje-lak. Nabraja recepturu za tehniku ulje – lak.

- Vježba izrade kopije u tehnici ulje-lak, primjenjuje adekvatne recepture za tehniku ulje – lak.

- Upoznaje i opisuje način izvođenja kopija ikona. Nabraja potrebne recepture.

- Vježba izrade kopije ikone, primjenjuje adekvatne recepture.

- Upoznaje i opisuje način izvođenja fresko kopija. Nabraja potrebne recepture.

- Vježba izrade kopije u fresko tehnici, primjenjuje potrebne recepture za fresko tehniku.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - F. Curluković : "Tehnologija papira" - J. Fressel : "Slikarska tehnologija" - S. Gamulin : "Tehnologija bojenja" - Hozo Kraigler : "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" - Nemanja Brkić : "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje namjenski osvijetljen, stolovi za slikanje kopija i konzervaciju, lipe, table

za crtanje i slikanje, štafelaji, ramovi, platno, fiksativi, lakovi, smole, laneno ulje, terpentin, pigmenti, veziva, preparature, nosioci, pegle, pvc folije, vosak, različite heftalice, kliješta za natezanje platna, čekići, makaze.

62

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom

predviđeno. Znanje učenika će se provjeravati usmeno, izrade praktičnih radova najmanje 5, a najviše 10 svake školske godine.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Da bi se predmet uspješno završio potrebno je da učenik ima prelaznu konačnu

ocjenu na usmenom i najmanje 5 odrađenih vježbi zadovoljavajućeg kvaliteta u svakom razredu.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet konzervacije i restauracije. - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Slianje kopija - Slikanje - Sliksanje temperom,

uljem - Recepture za tehniku

enkaustike - Recepture za fresko

tehniku

- Slikarska tehnologija - Recepture za tehniku enkaustike

- Recepture za fresko tehniku

- Izrada kopije renesansnog crteža

- Kopija ikone - Kopija enkaustike - Koija u tehnici ulje lak - Kopija freske

- Istorija umjetnosti - Renesansni majstori - Barokni majstori - Vizantija - Rana renesansa

63

1.2.9. SLIKARSKO PROJEKTOVANJE 1. Naziv predmeta: SLIKARSKO PROJEKTOVANJE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II

III

IV 16 50 66 Ukupno 16 50 66

3. Opšti ciljevi nastave: - Razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja, - Poznavanje glavnih elemenata i njihovim izražajnim mogućnostima u okviru

cjeline likovnog djela, - Sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi, - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - Poznavanje elementa komponovanja i njihovo primjenjivanje, - Korišćenje opštom slikarskom terminologiom, - Razvijanje likovne pismenosti, - Samouvjerenost u radu, - Osposobljavanje za rješavanje likovne problematike, - Razvoj likovnog razmišljanja, - Razvoj ličnosti učenika, - Poznavanje teorije likovnog izražavanja, i - Upoznaje se elementima linije i njenim izražajnim mogućnostima,

64

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




- Definiše liniju.

- Definiše i vježba liniju.

- Razvija kritičnost. - Razvija marljivost. - Razvija pozitivnu



opažanja.

- Praktičan rad. Atelje sa : kozlićima, štafelajima, tablama za crtanjem, tablama za slikanjem. Ovi praktični radovi se rade sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mtrva priroda ili živi model, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Nabraja i opisuje crtačke tehnike.

- Definiše i vježba crtačke tehnike.

- Definiše teksturu.

- Definiše, vježba i riješava probleme tekstura.

Nabraja i opisuje: - Ahromatske

sadržaje površina. - Geometriske

jedinice površina. - Organske jedinice

površina. - Hromatske

sadržaje površina.

- Razumije, analizira i riješava probleme upotrebom ahromatskim površinama. Crta svaku pojedinačno.

- Razvija kritičnost. - Razvija marljivost. - Razvija preciznost. - Razvija sposobnost

opažanja. - Razvija efikasnost.

- Praktičan rad. Atelje sa: kozlićima, štafelajima, tablama za crtanjem, tablama za slikanjem. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda ili živi model, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Upoznaje i opisuje probleme tonske kopozicije (tonski niz).

- Vježba tonsku kompoziciju, tonski niz.

- Praktičan rad. Atelje sa: kozlićima, štafelajima, tablama za crtanjem, tablama za slikanjem. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja,

65




tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

- Opisuje tonskokolorističku kompoziciju.

- Vježba tonskokolorističku kompoziciju.Putem interneta pronalazi zanimljivosti vezane za kompoziciju.

- Praktičan rad. Atelje sa : kozlićima, štafelajima, tablama za crtanjem, tablama za slikanjem. Internet. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živog modela, a i mjesta učenika odakle ga crtaju

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Prijić : "Pristup likovnom djelu" - Milošević Radenko : "Teorija forme" - Rudolf : "Umjetnost i vizuelno opažanje" - E. Neufert : "Osnove projektovanja" - D. Žabčič : "Slikarsko projektiranje" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave: - Dijaprojektor, dijapozitiv, kompjuter, episkop, TV video, stručna biblioteka

atelje koji je dobro osvijetljen i prostoran, kozlići, štafelaji, table. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti ocjenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom

predviđeno. Učenik je dužan da uradi najmanje 15, a najviše 25 praktičnih radova.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - Da bi se program predmeta uspješno završio potrebno je da učenik ima prelaznu

ocjenu na usmenom dijelu na kraju školske godine i najmanje 15 zadovoljavajućih praktičnih radova.

66

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar i dipl. grafičar. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Elementi kompozicije - Tonska kompozicija - Vrste tekstura - Elementi linije

- Teorija forme - Kompozicija - Harmonija - Tekstura - Linija

- Tonskoloristička kompozicija

- Problemi tonske kompozicije

- Slikanje - Tonskoloristička kompozicija

- Tonska kompozicija sa tri boje

- Elementi linije - Izvodi zadatke u crtačkim

tehnikama

- Crtanje - Linija - Crtačke tehnike

67

1.2.10. PLASTIČNA ANATOMIJA 1. Naziv predmeta: PLASTIČNA ANATOMIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II

III 36 36 72 IV

Ukupno 36 36 72 3. Opšti ciljevi nastave: - Poznavanje skeleta čovjeka u cjelini, - Poznavanje kostiju pojedinačno, njihove podjele prema obliku, načinu

povezivanja i funkciji, - Poznavanje mišićnog sistema u cjelini, - Upoznavanje mišića pojedinačno, podjele mišića prema obliku i funkciji, - Upoznavanje veza između mišića i kostiju i njihova podjela, - Poznavanje različitih pokreta tijela, i - Razvijanje marljivosti i upornosti, snalažljivosti u korišćenju pomagala,

spremnost na saradnju, osjećaj empatije, razvijanje.

68





- Uvod u anatomiju –upoznaje značaj u predstavljanju ljudske figure kroz likovnu umjetnost (antička Grčka, Rim..).

- Ocjenjuje značaj površinske anatomije u prikazivanju ljudske figure.

- Preciznost u identifikaciji kostiju.

- Snalažljivost u primjeni pomagala i prilagodljivost u korištenju istih.

- Razvijanje marljivosti i upornosti u proučavanju. Spremnost na saradnju. Usmjerenost na razvoj.

Skelet - Upoznaje i opisuje

funkciju skeleta, podjelu kostiju prema obliku, međusobnoj vezi kostiju.

- Definiše elemente skeleta, razlikuje kosti prema obliku i međusobnoj vezi.

- Korištenje skeleta kao modela.

Kosti glave: - Upoznaje i opisuje

kosti lobanje, - Kosti lica, - Veze i pokrete

kostiju glave.

- Analizira i razlikuje kosti lobanje i lica. Analizira veze i pokrete glave.

- Analiza skeleta glave na modelu

- Praktičan rad: studiozni crteži kostiju glave.

Kosti trupa: - Upoznaje i opisuje

kičmene pršljenove,

- Rebra, - Grudnu kost, - Veze i pokrete

kostiju i trupa.

- Razlikuje djelove trupa. Definiše oblik kičmenih pršljenova. Definiše oblik i strukturu rebara. Analizira vezu rebara i grudne kosti kao i djelova kičmenog stuba.

- Skelet grudnog koša analiza na modelu

- Praktičan rad: studiozni crteži kostiju trupa.

Kosti gornjih ekstremiteta: - Upoznaje i opisuje

ramenski pojas, - Kosturi ruke, - Veze i pokrete

gornjih ekstremiteta.

- Razlikuje kosti gornjih udova, definišući njihove pojedine elemente (kosti ramensko-lopatičnog pojasa, nadlaktna kost, kosti podlaktice i kost šake). Pronalazi veze od značaja za pokret.

- Identifikacija djelova skeleta gornjih ekstremiteta (model).

- Vježba : studiozni crteži kostiju gornjeg ekstremiteta i skice istih u pokretu

Kosti donjih ekstremiteta: - Upoznaje i opisuje

karlični pojas, kostur noge, veze i pokrete.

- Razlikuje kosti donjih ekstremiteta, definišući njihove pojedine elemente (karlična kost, kosti nadkoljenice, kosti podkoljenice i

- Identifikacija djelova skeleta donjih ekstremiteta (model).

- Vježba: studije i skice donjeg ekstremiteta

69




kosti stopala). Pronalazi veze bitne za pokret.

Mišići: - Upoznaje i opisuje

oblik funkciju i međusobnu vezu mišića.

- Razlikuje mišiće po spoljnom izgledu i prispituje njihove veze




- Laboratorijska vježba, mikroskopski preparati mišića

Mišići glave: - Upoznaje i opisuje

mišiće tjemena, mišiće lica, mastikatorni mišić.

- Grupiše mišiće glave pronalazeći sličnosti i razlike u njihovoj funkciji.

- Slike, crteži - Vježba studije

mišića tjemena, lica i mastikatornih mišića

Oko, usta, nos, i ušna školjka.

- Analizira oblik, položaj i pokret.

Slajdovi. - Praktičan rad:

studije i skice. Mišići trupa: - Upoznaje i opisuje

vratne mišiće (mišići iznad i ispod podjezične kosti, površinskie mišiće, vratni pokreti).

- Grudne mišiće, - Trbušne miiće, - Leđne mišiće

(površinski sloj).

- Razlikuju grudne mišiće, izgled i funkciju. Analizira značaj trbušnih mišića za pravilno držanje tijela i pokreta. Analizira građu leđnih mišića pronalazeći u njihovoj funkciji vezu sa trbušnim.


studije i skice.


studije i skice.

Trup u pokretu Slajdovi. - Praktičan rad:

studije i skice. Mišići gornjih ekstremiteta: - Upoznaje i opisuje

mišiće ramena, - Mišiće nadlakta

(pregibači i opružači),

- Mišiće podlakta (pregibačka i opružačka strana),

- Mišići šake,

- Analizira mišiće ramena i nadlakta u građ|i i funkciji.

- Razlikuje funkcije pregibača od funkcije opružača.

- Pronalazi vezu između oblika i funkcije šake.


studije i skice..

Pokret - Pronalazi vezu između oblika i funkcije šake

- Vježbe: Crteži mišića gornjih ekstremiteta u pokretu po živom modelu

Mišići donjih ekstremiteta: - Upoznaje i opisuje

mišiće karličnog

- Analizira oblik mišića karličnog pojasa.

- Shvata značaj istih

Slike, slajdovi - Praktičan rad:

Crteži i skice mišića donjih

70




pojasa (unutrašnji i spoljašni). Mišiće buta (opružači, pregibači, premicači)

- Mišiće potkoljenice.(opružači, pregibači, mišići lista).Mišiće stopala (naplatni i tabanski).

u pokretima. - Razlikuje funkcije

mišića buta i analizira njihov izgled.

- Analizira izgled i zamišlja značaj mišića stopala za pokret.

ekstremiteta pojedinačno i u cjelini.

Pokret




- Praktičan rad: Crteži mišića donjih ekstremiteta u pokretu po živom modelu.

- Upoznaje i opisuje mišiće donjeg ekstremiteta: mišiće karličnog pojasa.

- Mišiće buta(opružači, pregibači, primicači). Mišiće potkoljenice (opružači, pregibači i mišići lista). Mišiće stopala (naplatni i tabanski)

- Analizira oblik i značaj mišića karličnog pojasa u pokretu

- Razlikuje funkcije mišića buta. Analizira njihov izgled.

- Slajdovi. - Vježbe: studije i

skice

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Louise Gordon : "Anatomy and figure drawing" - Burne Hogart : "Dynamic anatmy" - Jeno Barcsay : "Anatomija za umjetnike" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Kabinet za anatomiju, pomagala i tehnička srestva (skelet, slike mišića i kostiju,

projektor, slajdovi, mikroskop, i mikroskopski preparati mišića). 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera će se vršiti teorijski i praktično. - Iz teoriskog dijela predmeta učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa

onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, i imaće maksimum po jedan test u svakom tromjesječju.

- Iz praktičnog dijela učenici će biti mimimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, a ocjene će se izvoditi iz praktičnih radova. Minimum urađenih praktičnih radova je 27, a maksimum 54.

71

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Iz teoriskog dijela prelazna ocjena na usmenom i najmanje dvije pozitivne ocjene

na testovima, a iz praktičnog minimum 27 zadovoljavajućih praktičnih radova. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Teorijski dio nastave dipl. prof. biologije - Praktični dio nastave dipl. slikar, vajar ili grafičar 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Mišići donjih

ekstremiteta - Mišići donjih

ekstremiteta - Mišići glave - Pokret - Kosti glave - Kosti trupa

- Crtanje - Crtanje portreta po gipsanom modelu

- crtanje mdela po živom modelu

- Portret sa šakama - Sjedeća figura - Stojeći akt

- Mišići donjih ekstremiteta

- Mišići donjih ekstremiteta

- Mišići glave - Pokret - Kosti glave - Kosti trupa

- Slikanje - Slikanje potreta - Figura u prostoru - Sjedeća figura - Portret sa šakama

72

1.3. IZBORNI PREDMETI 1.3.1. ŠTAFELAJNO SLIKANJE 1. Naziv predmeta: ŠTAFELAJNO SLIKANJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 32 388 420 3. Opšti ciljevi nastave: - Upoznavanje terminologije štafelajnog slikarstva, - Upoznavanje pribora za rad sa adekvatnim tehnikama, - Upoznavanju materijala, - Razvijanje opažajnih sposobnosti, - Razvijanje samostalnosti pri radu, - Razvoj istraživačkih sposobnosti, - Razvoj ličnosti učenika, - Razvoj njegovih socijalnih kompentencija i osposobljavanje za integraciju u

socijalni život, posebno za aktivan život u građanskom demokratskom društvu, - Upoznavanju sa dostignućima i metodama u umjetnosti, orijentacija na njihove

upotrebe u svakodnevnom životu.

73





- Upoznaje i opisuje podjelu i vrste tempera.

- Opisuje tehnološki sastav tempere.

- Nabraja tehnološki sastav tempernih boja. Nabraja podjelu tampere.

- Razvija pozitivnu orijentaciju prema predmetu.

- Atelje

- Nabraja i opisuje pribor i vrste podloga za temperu.

- Upoznaje tehniku slikanja temperom (od svjetlijeg ka tamnijem).

- Vježbe slikanja jednostavne mrtve prirode ahromatskim postupkom, uz primjenu kjaro – skuro. Bira vrstu tempere i nosioce.

- Apsolvira ritmovanje tamnog i svijetlog u funkciji valerskih ključeva.

- Razvija motivaciju. - Razvija

samopouzdanje. - Razvija preciznost.

- Atelje, mrtva priroda, tempera boje , papir, štafelaji, table, kozlići. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

- Objašnjava i nabraja odnose svijetlog i tamnog, njihovo ritmovanje u funkciji valerskih intervala, valerskih ritmova I valerskih akorda.

- Vježbe slikanja jednostavne mrtve prirode uvodeći jednu toplu boju, razlikuje valerske ključeve.


prilagodljivost. Podstiče usmjerenost na razvoj.

- Razvija opažajne sposobnosti.

- Vježba slikanje mrtve prirode u toplom kolorističkom tretmanu

- Vježbe slikanje mtrve prirode sa toplom i hladnim koloritom istrajavajući na linearnoj perspektivi i valerskom ključu prema afinitetu.

- Upoznaje i objašnjava vazdušnu perspektivu u funkciji pikturalnosti.

- Vježba slikanje pejzaža u toplom kolorističkom tretmanu insistirajući na linearnoj perspektivi i valerskom ključu prema afinitetu.

- Rad u prirodi, tempera boje, papir,table, četkice, paleta. Praktičan rad.

- Vježba slikanje pejzaža svedenog

74




na geometriske oblike koristeći se toplim i hladnim koloritom, insistirajući na vazdušnu perspektivu i valerskim ključem prema afinitetu.

75





izražajne mogucnosti akvarela.

- Opisuje i obrazlaže tehnološki sastav akvarela.

- Apsolvira izražajne mogucnosti akvarela, nabraja tehnološki sastav akvarelnih boja.


- Razvija marljivost. - Razvija

interesovanje za nova saznanja.

- Razvija opažajne sposobnosti.


komunikativnost.

- Atelje,

- Nabraja i opisuje pribor i vrste papira za akvarel.

- Upoznaje način upotrebe akvarela.

- Vježbe slikanja mrtve prirode akvarelom, akcentujući harmoniju

- Atelje, mrtva priroda, akvarel boje, papir, štafelaji, table, četkice za akvarel, kozlići. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

- Upoznaje i opisuje upotrebu mrlje i game u funkciji pikturalnosti.

- Vježba slikanje mtrve prirode insistirajući na mrlji. Apsolvira gamu.

- Upoznaje i objašnjava upotrebu vazdušne perspektive u funkciji pikturalnog.

- Vježbe slikanja pejzaža akvarelom.Poštuje principe kompozicije, ispravlja greške i definiše prostor i materijalizuje predmete.

Rad u prirodi, akvarel boje, papir, četkice za akvarel, table. Praktičan rad.

- Upoznaje tehniku gvaša.

- Vježbe slikanja gvašem, pejzaž koristeći predhodno stečena znanja.

- Rad u prirodi, gvaš, papir i četkice. Praktičan rad.

76





pastel, pribor, vrste papira za pastel i vrste fiksativa.

- Upoznaje način upotrebe pastela i fiksativa.

- Vježbe slikanja mrtve prirode sa pastelom.

- Bira vrstu pastelnih boja i papir.

- Upotrebljava fiksativ.




- Atelje, mrtva priroda, pastel , papir, table, kozlići, štafelaji, fiksativ. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Nabraja i obrazlaze pribor i pastelne krede.

- Opisuje tehnološki sastav pastelnih kreda. Upoznaje način slikanja pastelnim kredama.

- Vježba slikanje mrtve prirode sa gipsanim odlivkom portreta. Primjenjuje predhodno stečena znanja i istražuje izražajne mogućnosti pastelnih kreda.


- Razvija usmjerenost na razvoj.


- Razvijanje opažajnih sposobnosti.

- Atelje,mrtva priroda, gipsani odlivak portreta, pastel, fiksativ, papir, kozlići, table, štafelaji. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, kao i položaj gipsanog odlivka portreta, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Vježbe slikanja pejzaža pastelim kredama.


- Upotrebljava fiksativ. Primjenjuje predhodno stečena znanja i istražuje izražajne mogućnosti pastelnih kreda.

- Rad u prirodi, pastel, papir, fiksativ, table. Praktičan rad.

77




- Vježbe slikanja portreta po živom modelu pastelnim kredama.


- Upotrebljava fiksativ.

- Atelje, živi model, pastel,papir, fiksativ, table kozlići, štafelaji. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živoga modela, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Upoznaje način slikanja voštanim pastelom.

- Vježba slikanje mrtve prirode sa gipsanim odlivkom glave voštanim pastelima.





- Atelje, mrtva priroda, voštani pastel , papir, table, štafelaji. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, kao i položaj gipsanog odlivka portreta, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Vježba slikanje pejzaža voštanim pastelom.

- Rad u prirodi,voštani pastel, papir. Praktičan rad.

- Vježba slikanje portreta sa šakama (polu akt) voštanim pastelom.

- Atelje, model,voštani pastel, papir, table, štafelaji. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živoga

78




modela, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Nabraja i opisuje izražajne mogućnosti i podjelu uljanih boja.

- Upoznaje i opisuje tehnološki sastav uljanih boja.

- Upotrebljava osnovnu terminologiju uljanih boja, nabraja tehnološki sastav uljanih boja.




- Atelje

- Nabraja i opisuje pribor i vrste papira, platna i preparatura za uljane boje.

- Upoznaje način slikanja sa uljanim bojama (principom od tamnijeg do svjetlijeg).

- Vježbe slikanje mrtve prirode sa uljanim bojama.

- Koristi lakove i smole.

- Atelje, mrtva priroda, uljane boje, blind ram, platno, štafelaji. Praktičan rad. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Upoznaje se sa pastom i lazurom kao izražajnim mogućnostima uljanih boja.

- Vježbe slikanja pejzaža uljanim bojama.






- Rad u prirodi, uljane boje, platno i ramovi. Praktičan rad.

- Vježbe slikanje portreta po živom modelu uljanim bojama.


- Atelje,živi model, uljane boje, četkice, ramovi i platno,štafelaji. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati položaj živoga modela, a i mjesta učenika odakle je crtaju.

- Vježba slikanje ljudske figure smještene u prostor.

79

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - F. Curluković : "Tehnologija papira" - J. Fressel : "Slikarska tehnologija" - S. Gamulin : "Tehnologija bojenja" - Hozo Krajgler : "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" - Nemanja Brkić : "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje koji je osvijetljen i prostoran , štafelaji, kozlići, table srednje,velike i

male, papiri, platna, boje, mrtva priroda, gipsani odlivci, tabla za nastavnika, model, pigmenti, veziva, punila.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je zakonom predviđeno, a ocjene će se izvoditi iz praktičnih radova. - Za prvi razred učenici su dužni da odrade najmanje 12, a najviše 20 praktičnih

radova. - Za drugi, treći i četvrti razred učenici su dužni da odrade najmanje 15, a najviše

20 praktičnih radova. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Da bi se predmet uspješno završio potrebno je odraditi: - za prvi razred najmanje 12 praktičnih radova od kojih 10 moraju biti ocijenjeni sa

pozitivnom ocjenom. - za drugi, treći i četvrti razred najmanje 15 praktičnih radova od kojih 13 moraju

biti ocijenjeni sa pozitivnom ocjenom. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer slikarstvo. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene


80



Predmet Znanja - Mrtva priroda - Pejzaž - Portret - Figura

- Crtanje - Mrtva priroda - Pejzaž - Portret - Figura

- Mrtva priroda - Pejzaž - Portret - Figura

- Slikanje - Mrtva priroda - Pejzaž - Portret - Figura

- Pribori za različite tehnike

- Preparature za različite tehnike

- Podloge

- Slikarska tehnologija - Pribor za slikanje - Preparature - Podloge

81

1.3.2. PRINCIPI KOMPOZICIJE 1. Naziv predmeta: PRINCIPI KOMPOZICIJE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 10 62 72 II 10 62 72 III

IV

Ukupno 10 124 144 3. Opšti ciljevi nastave: - Razvijanje osjećaja i sposobnosti shvatanja prostora i komponovanja, - Poznavanje glavnih elemenata i njihovim izražajnim mogućnosti u okviru cjeline

likovnog djela, - Sticanje znanja, verifikacijom i izradom vježbi, - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - Upoznavanje elemenata komponovanja i njihove primjene, - Poznavanje teorije likovnog izražavanja, - Poznavanju forme u okviru likovnog djela, i - Upoznavanju sa svjetlošću u okviru likovne umjetnosti.

82





- Upoznaje i opisuje liniju.

- Definiše i vježba liniju i linijske mogućnosti.

- Samostalnost u korišćenju stručne literature.

- Razvijanje radnih navika. Spremnost na međusobnu saradnju.

- Osposobljavanje učenika za samostalan rad.

- Rrazvijanje komunikacije.

- Razvijanje radoznalosti.

- Primjena znanja i umijeća u svakodnevnom životu i na umjetničkom djelu.

- Razvijanje saznanja o vrijednostima umjetničkog djela i sličnostima.



- Upoznaje i opisuje smjer.

- Definiše termin smjer.

- Vježba smjer, njegove mogućnosti i koristi znanje linije

- I upotrebljava na novom primjeru.

- Upoznaje i opisuje oblik.

- Definiše i vježba oblik i koristi ga na novom primjeru.

- Upoznaje i opisuje teksturu.

- Definiše i vježba teksturu, koristi je na novim primjerima, povezuje sa predhodnim.

- Upoznaje i opisuje veličinu.

- Definiše i vježba veličinu i koristi je u novom primjeru.

- Upoznaje i opisuje valer.

- Definiše i vježba valer i koristi ga u novom primjeru.

- Upoznaje i opisuje boju i nabraja podjelu boje.

- Vježba sa bojom, koristi: u novom primjeru, pronalazi nijanse, svjetlinu, poznaje miješanje boja, nabraja podjelu boja: organske i neorganske boje, tople i hladne, kontrast boja, lokalne boje.

83




učenik učenik učenik Upoznaje, nabraja i opisuje: - Principe

ponavljanja - Doslovno

ponavljanje - Alternaciju - Preklapanje i

preplet

- Nabraja, definiše i vježba repeticiju i koristi:

- Alternaciju - Preklapanje








- Opisuje i nabraja harmoniju i tipove harmonije.

- Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju.

- Opisuje i nabraja harmoniju i sličnost.

- Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju i sličnost.

- Opisuje i nabraja

harmoniju i funkciju.

- Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju i funkciju.

- Opisuje i nabraja

harmoniju i simbole.

- Nabraja, definiše, vježba i koristi harmoniju i simbole.

- Upoznaje, opisuje i nabraja kontrast.

- Definiše,vježba i koristi kontrast.

- Upoznaje, nabraja i opisuje gradaciju.

- Definiše i vježba gradaciju.






- Izrada praktičnih radova, skiciranje viđenog i naučenog, posjeta muzejima, galerijama, posjeta modnim manifestacijama, posjeta pozorištu. Ovaj praktični rad se radi sve dok se ne postignu uslovi iz formativnog cilja, tako da se za svako naredno ponavljanje mora mora mijenjati mrtva priroda, a i mjesta učenika odakle je crtaju

- Upoznaje, nabraja - Definiše, nabraja,

84




i opisuje: - Dinamiku - Intervale, - Ritmove, - Pokret (nivo

složenosti pokreta)

vježba i koristi dinamiku.

Upoznaje i opisuje jedinstvo: - Stil i jedinstvo, - Jedinstvo i

dominantu, - Jedinstvo i

harmoniju, - Jedinstvo i kontrast - Ponavljanje

gradacije i jedinstva

- Nabraja, definiše, vježba i koristi jedinstvo.


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Rudolf : "Umjetnost i vizuelno opažanje" - R . Mišević : " Teorija forme" - A . Prijić : "Pristup likovnom djelu" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Dijaprojektor, dijapozitiv, episkop, TV, video, kompjuter, biblioteka. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je

zakonom predviđeno, a ocjene će se izvoditi iz praktičnih radova, kojih treba da bude urađeno najmanje 20, a najviše 25.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Da bi se program uspješno završio potrebno je da učenik odradi najmanje 20

zadovoljavajućih vježbi u toku jedne godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem : - dipl. grafičar, - dipl. slikar i - dipl. slikar primijenjenih umjetnosti. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene


85



Predmet Znanja - Linija - Tekstura - Harmonija - Jedinstvo

- Teorija forme - Linija - Tekstura - Harmonija - Jedinstvo

- Harmonija - Tekstura - Linija

- Crtanje - Mrtva priroda - Linija - Figura

- Harmonija - Tekstura - Jedinstvo

- Slikanje - Mrtva priroda - Pejzaž - Figura

86

1.3.3. VIZANTIJSKA UMJETNOST 1. Naziv predmeta: VIZANTIJSKA UMJETNOST 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II 72 72 III IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave: - Usvajanje temeljnjih saznanja o slojevitosti društvenih i kulturnih pojava koje

karakterišu umjetničko stvaralaštvo ranog srednjeg vijeka na tlu Evrope i prostoru Balkana od četvrtog do jedanaestog vijeka, preko uočavanja karakterističnih oblika umjetničkog izraza pojedinih religija u kontekstu odnosa zapad (Evropa) i istok (Vizantija),

- Izgrađivanje odnosa prema umjetnosti i kulturi, - Poznavanje karakteristika pravca, - Poznavanje uslove za nastanak pravca, - Upoznavanje stilske karakteristike.

87

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




- Upoznavanje sa kasno antičkom i ranohrišćanskom umjetnošću.

- Prepoznaje nove arhitektonske tipove (»novo u starom«) u skulpturi, slikarstvu, i primijenjenim umjetnostima.Koristeći se internetom upoznaje se sa vizantijskom umjetnošću.

- Razvija stabilnost i motivisanost.

- Posjeta muzejima i galerijama.Koristi internet.

- Upoznavanje sa zlatnim Justinijanovim dobom.

- Drugo zlatno doba: Grčka , Rusija, Venecija

- Prepoznaje i razlikuje arhitekturu, slikarstvo, zlatnog Justinijanovog perioda u razvoju vizantijske umjetnosti.

- Razvija svijest za razumijevanje odnosa između umjetnosti, prirode i društva.

- Razvija tolerantan odnos prema različitostima.

- Posjeta muzejima i galerijama

- Upoznaje se sa Varvarima i njihovoj umjetnosti: zapadni Goti, istočni Goti, Langobardi.

- Prepoznaje umjetnost varvarskih naroda.

- Upoznaje i opisuje franačku umjetnost: merovinska, karoliška, otonska.

- Analizira, razlikuje, upoređuje elemente franačke umjetnosti: arhitekture, skulpture, slikarstva.

- Upoznaje i opisuje rano hrišćanstvo na obali južnog Jadrana: srpska srednjovjekovna arhitektura.

- Analizira i pronalazi uticaj vizantijske umjetnosti na Srpsku srednjevjekovnu arhitekturu i slikarstvo.


- Razvija komunikativnost i sposobnost za timski rad.

- Posjeta muzejima i galerijama.

- Izrada seminarskih

radova.

Upoznaje i opisuje - Uticaj srpske

arhitekture na rusku (drugo zlatno doba).

- Uticaj italijanske

- Analizira uticaj srpske arhitekture na rusku (drugo zlatno doba), uticaj italijanske renesanse na rusku

88




renesanse na rusku arhitekturu.

- Ikonografija. - Ikonoklazma

(ikonofili, ikonoklaste).

arhitekturu, ikonografija, ikonoklazma (ikonofili, ikonoklaste).

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - "Umjetnost u svijetu", Novi Sad - P.Lasco. : " Ars Sacna 800-1200" - J. Beckwith. : "Early Christian and Byzantine art.", Pelican 1979. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računar, tv, vido, projektor, episkop, epidiaskop, slajdovi, reprodukcije. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je

zakonom predviđeno. U toku školske godine učenik mora uraditi 2 seminarska rada.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - Učenik sa uspjehom završava razred ako: - Ima konačnu prelaznu ocjenu na usmenom dijelu, - Preda najmanje 1 seminarski rad.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - Dipl. istoričar umjetnosti . - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar, dipl. grafičar i dipl.

vajar. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene




Predmet Znanja Vizantija Istorija umjetnosti Vizantija

Vizantijsko slikarstvo Restauracija i slikanje kopija Vizantijska umjetnost

89

1.3.4. MOZAIK 1. Naziv predmeta: MOZAIK 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II

III 10 134 144 IV

Ukupno 10 134 144 3. Opšti ciljevi nastave: - Osposobljavanje učenika za samostalan rad, - Poznavanje stručne terminologije, - Upoznavanje sa glavnim elementima i njihovim izražajnim mogućnostima u okviru

mozaika, - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - Sticanje osjećaja za prostor, - Sticanje osjećaja za kompoziciju, - Sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - Razvijanje likovne pismenosti, - Sigurnost u sposobnost rada, - Osposobljavanje za riješavanje likovne problematike, - Razvoj likovnog razmišljanja, - Razvoj ličnosti učenika, i - Razvoj istraživačkih sposobnosti.

90





- Istorijski razvoj mozaika.

- Osposobljen je da stečeno znanje primijeni u praktičnoj izradi mozaika.

- Nalazi adekvatne primjere iz istorije umjetnosti.

- Razvija otvorenost prema novim saznanjima.

- Razvija odgovornost.

- Razvija smisao za lijepo.

- Razvija opažajne sposobnosti

- Upoznaje se sa pojmom mozaik, nabrojati i opisati podjelu mozaika.

- Izrađuje skice za mozaik.

- Koristi alatke za obradu tesera.

- Priprema malter, armature, kalupe i realizuje mozaik

- Izrađuje crtež za kopiju.

- Atelje, praktičan rad, alatke, malter, armatura za mozaik, kalupi.

Upoznaje i opisuje tehnike mozaika: - Direktna metoda

- Koristi tonski sklad u izradi mozaika u direktnoj metodi.

- Isticanje kompozicije, linije, riješavanje prostora.


Upoznaje i opisuje tehnike mozaika - Indirektna metoda


Upoznaje i opisuje nove materijale

- Prosuđuje i odlučuje o upotrebi novih materijala za izradu mozaika.


- Upoznaje način kopiranja mozaika

- Izrada kopije mozaika

- Razvija kritičnost u tehnološkom smislu.

- Razvija interesovanje za nova tehnička I tehnološka saznanja.

- Razvija preciznost i tačnost.


- Upoznaje izradu mozaika uz upotrebu različitih metoda, oblikovanja i povoda kao polaznih kriterijuma realizacije.

- Poštuje propise starih majstora, oblikuje mozaik koristeći svoje zahtjeve ka savremenom izrazu

- Sposoban je da postavlja i montira izvedeni mozaik i uklopi u prostor.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Nemanja Brkić : "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" - Krsta Andrijević : "Priručnik za predmet slikarske tehnike" - J. Fressel : "Slikarska tehnologija"

91

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje koji je osvijetljen i prostoran, alatke, malter, armatura za mozaik,

kalupi,tesera, kockice od kamena,stručna literatura... 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je

zakonom predviđeno. U toku školske godine učenik radi najmanje 4 , a najviše 8 praktičnih radova.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na usmenom dijelu i 4 zadovoljavajuća praktična rada. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Završen fakultet likovnih umjetnosti, sa zvanjem dipl. slikar, i završen Fakultet

konzeravacije i restauracije. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja

- Istorijski razvoj mozaika

- Istorija umjetnosti -Grčka - Rim - Vizantija

- Upoznaje i opisuje sa novim materijalima.

- Tehnike mozaika

- Slikarska tehnologija - Podjela zidnog slikarstva - Materijali za mozaik

- Upoznaje I opisuje sa novim materijalima.

- Tehnike mozaika

- Restauracija i slikanje kopija - Zidne tehnike

92

1.3.5. VITRAŽ 1. Naziv predmeta: VITRAŽ 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I

II

III

IV 12 120 132 Ukupno 12 120 132

3. Opšti ciljevi nastave: - Osposobljavanje učenika za samostalan rad, - Poznavanje stručne terminologije, - Upoznavanje sa glavnim elementima i njihovim izražajnim mogućnostima u okviru

vitraža, - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja, - Sticanje osjećaja za prostor, - Sticanje osjećaja za kompoziciju, - Sticanje osjećaja za veličinu i smjer, - Sticanje likovne pismenosti, - Sigurnost u svoju spsobnost rada, - Osposobljavanje za riješavanje likovne problematike, - Razvoj likovnog razmišljanja, - Razvoj ličnosti učenika, i - Razvoj istraživačkih sposobnosti.

93

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




- Upoznaje i opisuje razloge koji su doveli do nastanka vitraža.

- Definiše pojam vitraža i analizira pojavnost vitraža kroz vremenska razdoblja.

- Razvija prilagodljivost, motivisanost i samopouzdanje.

- Atelje, praktičan rad, oruđa i materijali.

- Upaznaje i opisuje tehniku vitraža, materijale i oruđa za rad.

- Upoznaje crtanje skica za vitraž.

- Prepoznaje i definiše tehniku vitraža.

- Nabraja materijale i oruđa za rad.

- Razvija preciznost i pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.

- Vježba izradu crteža na zadatu temu uz upotrebu komplementarnog kontrasta u boji.

- Sposoban je da samostalno priprema crtež u realizaciji svoje kreacije i koristi boju u oblikovanju pripremnog rada.

- Upoznaje se sa izradom vitraža.

- Riješava probleme vitraža opredijeljujući se za odgovarajuće materijale i oruđa za rad.

- Izrađuje vitraž na osnovu odabrane skice.

- Razvija prilagodljivost, motivisanost i samopouzdanje.

- Atelje, praktičan rad, oruđa i materijali.

- Upoznaje mogućnosti slikanja u svrhu finalizacije vitraža.

- Sposoban je da izvrši korekcije uz upotrebu slikarskih efekata.

- Razvija preciznost i pozitivnu orijentaciju prema zanimanju.

- Nabrojati i opisati načine postavljanja vitraža.

- Procijenjuje uslove i planira ugradnju vitraža u prozorske šupljine.

- Indetifikuje načine postavljanja vitraža u prozorske ramove.

94

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - F. Curluković : "Tehnologija papira" - J. Fressel : "Slikarska tehnologija" - S. Gamulin : "Tehnologija bojenja" - Hozo Kraigler : "Slikarstvo – Metode slikanja – Materijali" - Nemanja Brkić : "Tehnologija slikarstva, vajarstva i ikonografije" - Krsta Andrijević : "Priručnik za predmet slikarske tehnike" - Robert Massey : "Recepture za slikare" 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Atelje koji je osvijetljen i prostran, alatke, armatura za vitraž, kalupi, stakla u

boji, olovni profili, stručna literatura. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Učenici će biti minimum ocijenjivani godišnje sa onoliko ocjena koliko je

zakonom predviđeno. U toku školske godine učenik radi najmanje 10, a najviše 20 praktičnih radova.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - Pozitivna ocjena na usmenom dijelu i 10 zadovoljavajućih praktičnih radova. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - Završen Fakultet primijenjenih umjetnosti. - Završen Fakultet likovnih umjetnosti. 10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama: - Program za izuzetno nadarene učenike. - Individualna nastava. - Nivo povećanja zahtjevnosti od 30% pa do 100% u zavisnosti od procjene



Predmet Znanja - Tehnika vitraž - Slikarska tehnologija - Zidne tehnike - Uslovi nastanka vitraža - Istorija umjetnosti - Romanika

- Gotika - Crtanje skica za vitraž - Crtanje - Pejzaž

- Mrtva priroda - Figura

95

2. ISPITNI KATALOZI

Naziv predmeta 2.1. ISTORIJA UMJETNOSTI

1. Hronološka podjela istorije umjetnosti? 2. Podijeliti praistoriju? 3. Podijeliti i opisati na primjerima mesopotamsku umjetnost? 4. Opisati umjetnost Egipta? 5. Podjela egejske umjetnosti? 6. Analizirati vajarska djela antičke Grčke? 7. Analizirati arhitektonske stilove antičke Grčke i djela? 8. Nabrojati i opisati stilove vaznog slikarstva antičke Grčke? 9. Opisati djela etrurske umjetnosti? 10. Karakteristike i odlike rimske arhiteture? 11 .Karakteristike i odlike rimske skulpture? 12. Karakteristike i odlike rimskog slikarstva? 13. Definisati elemente ranohrišćanske umjetnosti? 14. Opisati ranohrišćansko slikarstvo? 15. Definisati karakteristike vizantijske arhitekture? 16. Definisati i identifikovati probleme islamske umjetnosti? 17. Analizirati umjetnost Romanike? 18. Analizirati umjetnost Gotike? 19. Analizirati karakteristike srpske srednjevjekovne umjetnosti? 20. Analizirati nastanak renesanse? 21. Analizirati renesansu u Italiji? 22. Analizirati renesansu u Njemačkoj? 23. Analizirati renesansu u Holandiji? 24. Analizirati umjetnost manirizma? 25. Analizirati umjetnost baroka? 26. Analizirati umjetnost u Italiji? 27. Analizirati umjetnost u Španiji? 28. Analizirati umjetnost u Flandriji? 29. Analizirati umjetnost u Holandiji? 30. Analizirati umjetnost u Francuskoj? 31. Analizirati umjetnost u Engleskoj? 32. Analizirati umjetnost kod nas? 33. Analizirati, opisati i odrediti osobine rokokoa? 34. Nabrojati djela i autore venecijanske škole? 35. Opisati neoklasicizam kroz djela slikarstva? 36. Nabrojati slikare XIX vijeka? 37. Koje su odlike romantizma? 38. Koje su odlike realizma? 39. Nabrojati predstavnike romantizma u Evropi? 40. Nabrojati predstavnike realizma u Evropi? 41. Nabrojati predstavnike romantizma kod nas? 42. Nabrojati predstavnike realizma kod nas? 43. Nabrojati predstavnike impresionizma i njihova značajna djela? 44. Nabrojati predstavnike impresionizma kod nas? 45. Koje su osobine impresionističkog slikarstva? 46. Koje su osobine postimpresionizma? 47. Nabrojati predstavnike postimpresionizma i njihova značajna djela? 48. Nabrojati predstavnike postimpresionizma kod nas?

96

49. Nabrojati karakteristike umjetničkog pokreta “Art Nouvau”? 50. Nabrojati stilove moderne arhitekture u svijetu? 51. Nabrojati umjetničke pokrete iz prve polovine XX vijeka? 52. Opisati najznačajnija djela i autore fovizma? 53. Opisati najznačajnija djela ekspresionizma? 54. Opisati najznačajnija djela kubizma? 55. Opisati najznačajnija djela futurizma? 56. Opisati najznačajnija djela metafizičke škole? 57. Opisati najznačajnija djela apstraktne umjetnosti? 58. Opisati najznačajnija djela nadrealizma? 59. Nabrojati umjetničke pokrete nakon II svjetskog rata? 60. Nabrojati nalazišta i djela pećinskog slikarstva? 61. Nabrojati praistorijska nalazišta i djela kod nas? 62. Analizirati sumersku umjetnost? 63. Analizirati asirsku umjetnost? 64. Analizirati persijsku umjetnost? 65. Opisati arhitekturu starog Egipta? 66. Opisati skulpturu starog Egipta? 67. Opisati slikarstvo starog Egipta? 68. Analizirati djela minojske umjetnosti? 69. Analizirati djela mikenske umjetnosti? 70. Analizirati djela kikladske umjetnosti? 71. Opisati helenistički stil antičke Grčke skulpture? 72. Opisati Dorski stil? 73. Opisati Jonski stil? 74. Opisati Korintski stil? 75. Opisati klasični stil antičke grčke skulpture? 76. Opisati arhajski period antičke grčke skulpture? 77. Nabrojati vajare helenističkog perioda? 78. Nabrojati vajare klasičnog perioda? 79. Kom periodu pripada Praksitel i koje su karakteristike njegovih djela? 80. Koja su djela rimske umjetnosti kod nas? 81. Definisati karakteristike ranohrišćanske arhitekture? 82. Što je ikonoklazma? 83. Opisati najznačajnije mozaike u vizantijskoj umjetnosti? 84. Nabrojati karakteristike i elemente romaničke arhitekture? 85. Nabrojati karakteristike i elemente romaničke skulpture? 86. Nabrojati karakteristike i elemente romanike kod nas? 87. Nabrojati karakteristike i elemente gotičke arhitekture? 88. Nabrojati karakteristike i elemente gotičke skulpture? 89. Nabrojati karakteristike i elemente gotike kod nas? 90. Što je vitraž? 91. Nabrojati arhitektonska djela raške škole? 92. Nabrojati arhitektonska djela moravske škole? 93. Nabrojati slikarske škole u srednjevjekovnoj umjetnosti kod nas? 94. Nabrojati predstavnike renesanse u Italiji i njihova značajna djela? 95. Nabrojati predstavnike renesanse u Njemačkoj i njihova značajna djela? 96. Nabrojati predstavnike renesanse u Holandiji i njihova značajna djela? 97. Kojem periodu pripada Leonardo da Vinči; analizirati neko njegovo djelo? 98. Nabrojati predstavnike baroka u Italiji? 99. Nabrojati predstavnike baroka u Španiji? 100 .Nabrojati predstavnike baroka u Flandriji? 101. Nabrojati predstavnike baroka u Holandiji? 102. Nabrojati predstavnike baroka u Francuskoj?

97

103. Nabrojati predstavnike baroka u Engleskoj? 104. Nabrojati predstavnike baroka kod nas? 105. Što je kjaroskuro? 106. Što je sfumato? 107. Koje su karakteristike naturalističkog slikarstva? 108. Koji su najznačajniji predstavnici naturalizma? 109. Kom periodu pripada Karavađo, opisati neko njegovo djelo? 110. Navedite karakteristike Rembrantovog slikarstva? 111. Navedite karakteristike Vermerovog slikarstva? 112. Navedite karakteristike Rubensovog slikarstva? 113. Navedite karakteristike Velaskezovog slikarstva? 114. Navedite karakteristike Gojinog slikarstva? 115. Navedite karakteristike Tarnerovog slikarstva? 116. Navedite karakteristike Delakraovog slikarstva? 117. Navedite karakteristike Pasaroovog slikarstva? 118. Navedite karakteristike Koroovog slikarstva? 121. Navedite karakteristike Maneovog slikarstva? 122. Navedite karakteristike Moneovog slikarstva? 123. Navedite karakteristike Gogenovog slikarstva? 124. Navedite karakteristike Sezanovog slikarstva? 125. Navedite karakteristike Pikasovog slikarstva? 126. Navedite karakteristike slikarstva Kandinskog? 127. Navedite karakteristike Dalijevog slikarstva? 128. Navedite karakteristike Domijeovog slikarstva? 129. Navedite karakteristike slikarstva Žorža Seraa? 130. Navedite karakteristike Degaovog slikarstva? 131. Navedite karakteristike Miroovog slikarstva? 132. Navedite karakteristike Munkovog slikarstva? 133. Navedite karakteristike Magritovog slikarstva? 134. Navedite karakteristike Brakovog slikarstva? 135. Navedite karakteristike Direrovog slikarstva? 136. Navedite karakteristike Direrove grafike? 137. Navedite karakteristike Mikelanđelovog stvaralaštva? 138. Navedite karakteristike slikarstva braće Karači? 139. Navedite karakteristike slikarstva Berninija? 140. Navedite karakteristike slikarstva Tripa Kokolja? 141. Navedite karakteristike slikarstva Đure Jakšića? 142. Navedite karakteristike slikarstva Nadežde Petrović? 143. Navedite karakteristike slikarstva Milene Pavlović Barili? 144. Navedite karakteristike slikarstva Aleksandra Prijića? 145. Navedite karakteristike slikarstva Anastasa Bocarića? 146. Navedite karakteristike slikarstva Pera Počeka? 147. Navedite karakteristike slikarstva Vlaha Bukovca? 148. Navedite karakteristike slikarstva Mila Milunovića 149. Navedite karakteristike slikarstva Petra Lubarde 150. Navedite karakteristike vajarstva Ivana Meštrovića? 151. Što je Pointilizam? 152. Što je Dadaizam i koje su njegove karakteristike? 153. Navedite karakteristike Polokovog slikarstva? 154. Navedite karakteristike Mondrijanovog slikarstva? 155. Što je Lend art? 156. Navedite karakteristike Le Kurbizijeovog stvaralaštva? 157. Navedite karakteristike Botičelijevog slikarstva? 158. Navedite karakteristike Đotovog slikarstva?

98

159. Navedite karakteristike Rafaelovog slikarstva? 160. Navedite karakteristike Ticijanovog slikarstva? 161. Navedite karakteristike El Grekovog slikarstva?

99

2.2. TEORIJA FORME 1. Opisati likovnu umjetnost? 2. Analizirati likovno djelo po izboru? 3. Što je forma ? 4. Koje su zakonitosti forme ? 5. Što je likovno djelo ? 6. Što je prostor ? 7. Analizirati prostor u umjetnosti i njegovu podjelu? 8. Što je boja i podjela ? 9. Definisati kompoziciju? 10. Što je svjetlost i podjela ? 11. Što je linija i podjela ? 12. Što je smjer? 13. Analizirati oblik? 14. Što je tekstura ? 15. Što je veličina ? 16. Što je valer ? 17. Što je repeticija ? 18. Što je harmonija ? 19. Što je kontrast ? 20. Što je gradacija ? 21. Što je dinamika ? 22. Što je jedinstvo ? 23. Analizirati intervale? 24. Analizirati ritam? 25. Analizirati pokret? 26. Analizirati stil i jedinstvo? 27. Definisati i analizirati kretanje? 28. Definisati zlatni presjek? 29. Nabrojiti perspektivu? 30. Definisati proporcijski motiv? 31. Definisati i opisati proporcije ljudskog tijela kroz istoriju umjetnosti? 32. Nabrojiti i definisati geometriju u umjetnosti? 33. Definisati i nabrojiti ornamente u arhitekturi? 34. Opisati i definisati centralnu perspektivu? 35. Opisati i definisati perspektivu sa tri nedogleda? 36. Što je portret i navesti primjer? 37. Što je akt i navesti primjer? 38. Što je pejzaž i navesti primjer? 39. Što je mrtva priroda i navesti primjer? 40. Što je vazdušna perspektiva?

100

2.3. SLIKARSKA TEHNOLOGIJA 1. Nabroj podloge i njihovu funkciju? 2. Nabrojati vrste preparatura za slikanje uljem na platnu, i dati tehnološki sastav

jedne od njih? 3. Nabroj vrste preparatura za slikanje na dasci, i dati tehnološki sastav jedne od

njih? 4. Nabroj vrste preparatura za slikanje na kartonu, i dati tehnološki sastav jedne

od njih? 5. Nabroj vrste preparatura za slikanje na lesonitu, i dati tehnološki sastav jedne

od njih? 6. Nabroj vrste preparatura za slikanje na hartiji, i dati tehnološki sastav jedne od

njih? 7. Opisati impregnaciju zida za al seko slikanje? 8. Opisati impregnacija zida za fresko slikanje? 9. Opisati proces pravljenja fresko malter? 10. Šta su smole i opiši zašto se koriste? 11. Šta su pigmenti? 12. Nabrojiti podjelu pigmenata? 13. Šta su veziva, nabroj njihovu podjelu i opiši zašto se koriste? 14. Šta je tutkalo, koja tutkala imamo i opiši zašto se koriste? 15. Šta je želatin i opiši zašto se koristi? 16. Šta je kazein i opiši zašto se koristi? 17. Šta je gumiarabika, opiši zašto se koristi? 18. Šta je štirak i opiši zašto se koristi? 19. Šta je dekstrin i opiši zašto se koristi? 20. Zašto se koristi gašeni kreč i opisati način dobijanja? 21. Zašto se koristi krečno mlijeko i opisati način dobijanja? 22. Zašto se koristi krečna voda i opisati način dobijanja? 23. Nabrojati i opisati vrste ulja? 24. Šta je jajčana tempera, nabrojati njen tehnološki sastav i kada se počelo sa

njenom primjenom? 25. Šta je laneno ulje, opisati zašto i kako se koristi? 26. Šta je firnajz, opisati zašto i kako se koristi? 27. Šta su sikativi i zašto se koriste? 28. Šta je venecijanski terpentin i zašto se koristi? 29. Šta je terpentinsko ulje i zašto se koristi? 30. Šta ja damar lak i koja je njegova primjena? 31. Šta je vosak i zašto se sve koristi? 32. Šta je šelah i zašto se koristi? 33. Šta su lakovi, kad i kako se koriste? 34. Opisati proces izrade uljanih boja? 35. Opisati proces izrade tempernih boja? 36. Opisati proces izrade akvarel boja? 37. Opisati proces izrade pastel boja? 38. Opisati proces izrade gvaš boja? 39. Šta su fiksativi, opisati zašto ih koristimo i dati tehnološki sastav jednog

fiksativa? 40. Vrste rastvarača i razređivača, i opisati zašto se koriste? 41. Nabroj rastvarače za uljane boje? 42. Nabroj rastvarače za temperne boje? 43. Nabroj rastvarače za akvarel boje? 44. Opisati kako se impregnira platno? 45. Nabrojati pribor za slikanje uljanim bojama?

101

46. Nabrojati pribor za slikanje akvarelom? 47. Nabrojati sredstva za crtanje, i kako se dobija jedno od njih? 48. Opisati tehnološki proces pravljenja ugljena? 49. Nabrojati vrste olovaka za crtanje? 50. Šta je sepija? 51. Šta je kajl ram ili blind ram? 52. Nabrojati vrste štafelaja? 53. Šta je mozaik i opisati proces izrade? 54. Šta je freska i opisati proces izrade? 55. Šta je mural? 56. Šta je zgrafito? 57. Opisati proces izrade fresko slike? 58. Opisati proces izrade seko slike? 59. Nabrojati tehnike zidnog slikarstva? 60. Nabrojati tehnike štafelajnog slikarstva? 61. Šta su emulzije i zašto se koriste? 62. Šta je mastiks? 63. Šta je kolofonijum i zašto se koristi? 64. Šta je elefantijum? 65. Način pravljenja poluuljane preparature? 66. Način pravljenja uljane preparature? 67. Način pravljenja obojene preprature? 68. Nabrojati bijele pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 69. Nabrojati žute pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 70. Nabrojati crvene pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 71. Nabrojati plave pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 72. Nabrojati zelene pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih? 73. Nabrojati crne pigmente i opisati tehnološke karakteristike neke od njih?

102

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA Rbr. Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja 1. Istorija umjetnosti usmeno, pismeno, izrada seminarskih radova 2. Teorija forme usmeno, pismeno, praktični radovi 3. Crtanje usmeno, praktični radovi 4. Slikanje usmeno, praktični radovi 5. Vajanje usmeno, praktični radovi 6. Grafika usmeno, praktični radovi 7. Slikarska tehnologija usmeno, pismeno, praktični radovi 8. Restauracija i slikanje kopija usmeno, praktični radovi 9. Slikarsko projektovanje usmeno, praktični radovi 10. Plastična anatomija usmeno, pismeno i praktični radovi 11. Štafelajno slikanje praktični radovi 12. Principi kompozicije praktični radovi 13. Vizantijska umjetnost usmeno, pismeno, izrada seminarskih radova 14. Mozaik usmeno, praktični radovi 15. Vitraž usmeno, praktični radovi

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA Učenici koji nakon prve godine imaju prelazne ocjene iz svih predmeta imaju pravo upisa na drugi obrazovni program iz područja rada likovne umjetnosti, pod uslovom da: - ima najmanje vrlodobar opšti uspjeh, - ima odličnu ocjenu iz predmeta programa na koji želi da nastavi obrazovanje i

obuku i - pod uslovom da na tom usmjerenju ima slobodnih mjesta. Četvorogodišnja stručna škola završava se polaganjem stručnog ispita. Stručni ispit se sastoji iz: - Pismeni ispit iz maternjeg jezika i književnosti, - Usmeni iz stranog jezika, - Usmeni iz stručno teorijskog predmeta kojeg učenik bira između

- Istorije umjetnosti - Slikarske tehnologije - Teorije forme - Stručnog rada iz Slikanja.

Stručni rad se sastoji iz: - Pismenog opisa stručnog rada, od najmanje pet kucanih strana koje sadrži likovno

obrazloženje likovne problematike i tehničko-tehnološki dio u kojem se opisuje karakter tehnike kojom je rađen stručni rad.

- Mape skica, sa najmanje pedeset skica idejnog rešenja odabrane teme formata ne manjeg od A4.

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA: U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku mjesec dana) škola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajući u obzir odluku o usmjerenju. Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH

103

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako, da: - Iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne

aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja, škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu dobrovoljno priključiti;

- Za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi, koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle;

- Provjeravanje znanja izvodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni obrazovnim programom.

R. br. Predmeti Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

1. Istorija umjetnosti - Završen Fakultet istorije umjetnosti: dipl. istoričar umjetnosti.

- Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. slikar, dipl. grafičar, dipl. vajar.

2. Teorija forme - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl. grafičar, dipl. slikar, dipl. vajar

- Završen Fakultet primijenjenih umjetnosti 3. Crtanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl.

slikar, dipl. grafičar, dipl. vajar 4. Slikanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer

slikarstvo 5. Vajanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer

vajanje 6. Grafika - Završen Fakultet Likovnih umjetnosti, smjer

grafika 7. Sikarska tehnologja - dipl. konzervator

- dipl. slikar 8. Reastauracija i slikanje kopija - dipl. konzervator

- dipl. slikar 9. Slikarsko projektovanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl.

slikar, dipl. grafičar 10. Plastična anatomija - dipl. prof. biologije

- dipl. vajar, slikar i grafičar 11. Štafelajno slikanje - Završen Fakultet likovnih umjetnosti, smjer

slikarstvo 12. Principi kompozicije - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl.

grafičar, dipl. slikar - Dipl. slikar primijenjenih umjetnosti

13. Vizantijska umjetnost - Dipl. istoričar umjetnosti - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl.

slikar, dipl. grafičar, dipl. vajar 14. Mozaik - Završen Fakultet likovnih umjetnosti : dipl.

slikar - Dipl. konzervator-restaurator

15. Vitraž - Završen Fakultet primijenjenih umjetnosti - Završen Fakultet likovnih umjetnosti

104

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Školski oblik

likovni saradnik – slikar - cso.edu.me csoa/obrazovni programi/obrazovni... · psihologija 2 72...

Documents