ligjërata iii - · pdf fileligjerata 3 ... 2 - 10 kostot e periudhës janë...

Ligjërata III

SISTEMET E KOSTOS NË

PRODHIMTARI

01.04.2015

2 ©Nazmi ZEQIRI

Percaktimi I Kostos dhe llojet e saj

Ligjerata 3

Ligjeratë:

Në këtë ligjëratë do të njiheni me: Nocionin e përllogaritjes së KOSTOVE në prodhimtari Ndërlidhjen në mes të përllogaritjes së kostovee dhe përllogaritjes financiare Përllogaritja e tërësishme dhe përllogaritja e pjesërishme e kostove dhe

dallimet në mes tyre Përllogaritjen e kostove që diktojnë procesin e prodhimit Sistemet dhe metodat e përllogaritjes së kostove: përllogaritja sipas kostovve

absorbuese, variabile, diferenciale, oportune, margjinale, etj. Analizën rezultateve –

SISTEMET E PËRLLOGARITJES SË

KOSTOVEVE NË PRODHIMTARI

…NDËRLIDHJA NË MES

PËRLLOGARITJES SË KOSTOVE DHE

PËRLLOGARITJES FINANCIARE

Përmbajtën e përllogaritjes së kostove e përbëjnë këto

fusha:

Përllogaritja e kostove sipas llojeve

Përllogaritja e kostove sipas bartësve

Përllogaritja e kostove sipas vendeve

Përllogaritja analitike afatshkurtër e suksesit

5 ©Nazmi ZEQIRI

Klasifikimi i kostove të

prodhimtarisë

1 - 5

Kosto e materialit direkt

Kosto e punës direkte

Kostot indirekte të prodhimtarisë

6 ©Nazmi ZEQIRI

Klasifikim i kostove sipas qellimit te

perdorimit

Qellimi i perdorimit

- Pergaditja e Pasqyrave te jashtme financiare

- Kosto prodhimi

- Kosto jo prodhimi

7 ©Nazmi ZEQIRI

Qellimi i perdorimit:

Parashikimi i sjelljes se kostos

- Kosto variabile

- Kosto fikse

8 ©Nazmi ZEQIRI

Qellimi i perdorimit :

Percaktimi i kostove

- Kosto direkte

- Kosto indirekte

9 ©Nazmi ZEQIRI

Kostot e inventarizuara

1 - 9

Kostot e inventarizuara (asetet)…

shndërrohen në KMSH…

pasi që të ndodhë shitja.

10 ©Nazmi ZEQIRI

Kostot e periudhës

2 - 10

Kostot e periudhës janë të gjitha kostot në pasqyrën e të ardhurave të tjera nga KMSH

Kostot e periudhës regjistrohen si shpenzime të periudhës kontabël në të cilën janë shkaktuar

11 ©Nazmi ZEQIRI

Variabile

Fikse

Mikse

Llojet e kostove

12 ©Nazmi ZEQIRI

Shembull i kostove variabile

• Merreni në konsiderim restorantin XY.

• Supozoni se mëngjesi në këtë restorant

kushton €3 për person.

• Nëse në restorant ka 200 persona, ai do

të shpenzoj 600 € për shërbime

mëngjesi.

13 ©Nazmi ZEQIRI

0 1 2 3 4 5

€2400 –

€1800 –

€1200 –

€600 –

– – – –

Vëllimi

Tot

ali i ko

stov

e v

aria

bie

Shembull i kostove variabile

14 ©Nazmi ZEQIRI

Shembull i kostove fikse

0 1 2 3 4 5

€400 –

€300 –

€200 –

€100 –

– – – –

Vëllimi

Tot

ali i ko

stov

e f

ikse

15 ©Nazmi ZEQIRI

Shembull i kostove të përziera

• Kostot e përziera janë pjesërisht kosto

variabile dhe pjesërisht kosto fikse

• Supozojmë se departamenti i kompanisë

ka kosto fikse prej €50 për muaj (€600

për vit).

• Po ashtu ai ka edhe kosto variabile €3

për orë.

16 ©Nazmi ZEQIRI

0 125 250 375 500 625

€2,850 –

€2,100 –

€1,350 –

€600 –

– – – –

Vëllimi (orë)

Kos

tot

tota

le

KV

KF

Shembull i kostove të përziera

17 ©Nazmi ZEQIRI

Klasifikimi I kostos

dhe vlersimi I funksionit

Zgjedhja e objektit të kostove

Perkufizimi kohor

Niveli relevant

18 ©Nazmi ZEQIRI

Zgjedhja e objektit të kostove

Nëse numri i taksive në pronësi të një kompanie transporti është objekt i kostove, regjistrimi vjetor i taksive dhe taksa e licencës do të ishin kosto variabile.

Nëse kilometrat e kaluara gjatë vitit në një taksi të caktuar janë objekt i kostove, regjistrimi vjetor i taksive dhe taksa e licencës do të ishin kosto fikse.

19 ©Nazmi ZEQIRI

Vlerësimi i kostove

Çfarë është vlerësimi i kostove?

Është tendencë për t’i matur lidhjet e kostove te kaluara në mes të kostove dhe shkallës së aktivitetit

Funksioni I sjelljes se kostove te kaluara Mund të ndihmoj menaxherët të bëjnë një parashikim të kostove më të saktë

PËRLLOGARITJA E KOSTOVE TË

FAKTORËVE QË NDIKOJNË NË

PROCESIN E PRODHIMIT

Procesi i prodhimit është i kushtëzuar nga

shpenzimet e faktorëve në radhë të parë:

të kostove variabile (materialit, punës, energjisë elektrike,

lëndëve djegëse, etj.), si dhe

të kostove fikse (zhvlerësimit, drejtorisë dhe administratës,

financimit, etj.)

21 ©Nazmi ZEQIRI

Metoda e analizës kontabël

Analisti i kostove përdorë eksperiencën e tij për të ndarë kostot

totale në fikse dhe variabile

Ardi & Co. shet programe softweri

Shitja totale = €390,000

Kompania shet 1.000 programe

22 ©Nazmi ZEQIRI

KMSH = €130,000

Paga e menaxherit = €60,000

Paga e asistentes = €29,000

Komisioni = 12% nga shitja

Çfarë janë kostot fikse totale?

€60,000 + €29,000 = €89,000

Çfarë janë kostot fikse për njësi të shitur?


23 ©Nazmi ZEQIRI

€89,000 ÷ 1.000 = €89.00

Çfarë janë kostot variabile për njësi të shitur?

KMSH: €130,000

Komisioni: €390,000 × .12 = €46,800

(€130,000 + €46,800) ÷ 1.000 = €176.80


Ndarja më e përshtatshme me qëllim të

përllogaritjes më të lehtë të kostove, është

ndarja në:

1) Kostot e materialit

2) Kostot e punës

3) Kostot e aseteve fikse

4) Kostot e shërbimeve

…PËRLLOGARITJA E KOSTOS

TË FAKTORËVE QË NDIKOJNË NË

PROCESIN E PRODHIMIT

RRJEDHA E KOSTOS TË MATERIALIT

Kostot e materialit paraqesin llojin më të

rëndësishëm të kostove te ndërmarrjet prodhuese

Ato paraqesin shprehjen vlerore të harxhimit të

materialit për përpunim, materialit tjetër ndihmës si

dhe të lëndës djegëse, energjisë dhe përbërësve të

ngjashëm

…RRJEDHA E KOSTOS TË MATERIALIT

JANË DISA METODA QË PËRDOREN ME QËLLIM TË PËRCAKTIMIT TË KOMPONENTËS SASIORE TË KOSTOVE TË MATERIALIT:

1) Metoda e përcaktimit indirekt të harxhimit të materialit

2) Metoda e përfshirjes direkte të sasisë së materialit apo metoda e përfshirjes së rregullt të harxhimeve të materialit

1. METODA E PËRCAKTIMIT INDIREKT TË HARXHIMIT

TË MATERIALIT:

Metoda e barazimit të harxhimeve me hyrjen (furnizimin) e materialit apo siç quhet ndryshe metoda e hyrjes

Metoda e inventarizimit (regjistrimit)

Metoda e përcaktimit prapavajtës të harxhimeve të materialit


2. METODA E PËRFSHIRJES DIREKTE TË SASISË

SË MATERIALIT APO METODA E PËRFSHIRJES

SË RREGULLT TË HARXHIMEVE TË MATERIALIT

Metodat e çmimeve reale furnizuese

FIFO metoda

LIFO metoda

Metoda e çmimit mesatar

Metoda e çmimeve të niveluara

Metoda e çmimeve të planifikuara furnizuese


Mbeturinat e

materialeve

metalike

Departamenti i

shkrirjes

Departamenti i

derdhjes

RRJEDHA FIZIKE

E PROCESIT TË PRODHIMIT

Metali i

shkrirë i

transferuar

nga “Shkrirja”

Tek produktet e gatshme

Departamenti i

derdhjes

Departamenti i

shkrirjes

Rrjedha fizike e procesit të prodhimit

Linja Zinxhir

Mbeturinat e

materialeve

metalike (lënda

e parë)

Materialet PP – Shkrirja

Kosto indirekte – Shkrirja

MD Blerjet e materialit direkt dhe indirekt

Materiali Direkt i shfrytëzuar në prodhim MD

MD

Produktet e gatshme

KMSH

Kosto indirekte – Derdhja

PP – Derdhja

RRJEDHA E KOSTOS

PËR PROCESIN E PRODHIMIT

PP Puna në Proces


MD

PD

MD

Puna Direkte e shfrytëzuar në prodhim PD

Blerja e materialit direkt dhe indirekt

Produktet e gatshme

KMSH


Kosto aktuale e

shkaktuar

PP – Derdhja


…RRJEDHA E KOSTOS



Produktet e gatshme

PP – Derdhja

KMSH

MD

PD

MD

Materialet Indirekte të shfrytëzuara në prodhim MI

Materialet e blera direkte dhe indirekte MI

Kosto indirekte – Derdhja Kosto indirekte – Shkrirja

Kosto aktuale e

shkaktuar

Kosto aktuale e

shkaktuar

…RRJEDHA E KOSTOS



Produktet e gatshme

PP – Derdhja

KMSH

MD

PD

MD

Kosto Indirekte e Aplikuar KIA



Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA


…RRJEDHA E KOSTOS



Produktet e gatshme

PP – Derdhja

KMSH

MD

PD

MD

Kosto e Transferuar Jashtë/Transferuar Brenda TJ/TB



Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA

Tj TB


…RRJEDHA E KOSTOS



Produktet e gatshme

PP – Derdhja

KMSH

MD

PD

MD Materialet e blera direkte dhe indirekte MI


Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA

TJ TB

PD

Kosto indirekte e aplikuar KIA

Puna Direkte e Shfrytëzuar në Prodhim PD

KIA

KIA


…RRJEDHA E KOSTOS



Produktet e gatshme

PP – Derdhja

KMSH

MD

PD



Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA

TJ TB

PD

KIA

KIA

Kosto e transferuar jashtë/ transferuar brenda TJ/TB

TJ

TB


…RRJEDHA E KOSTOS



Produktet e gatshme

PP – Derdhja

KMSH

MD

PD



Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA Kosto aktuale e

shkaktuar

KIA

TJ TB

PD

KIA

KIA

Kosto e Mallit të Shitur KMSH

TJ

TB KMSH

KMSH


…RRJEDHA E KOSTOS


METODA E BARAZIMIT TË HARXHIMEVE ME

HYRJEN (FURNIZIMIN) E MATERIALIT

Fleta e kostos

së punës në

Dept. A dhe

Dept. B

Materiali direkt

Puna direkte

Shpenzimet

indirekte

Fleta e kostos

së punës në

Dept. A dhe

Dept. B

Materiali direkt

Puna direkte

Shpenzime

indirekte

Produktet e

gatshme

…METODA E BARAZIMIT TË HARXHIMEVE ME

HYRJEN (FURNIZIMIN) E MATERIALIT

METODA E INVENTARIZIMIT

Në bazë të regjistrimit të rezervave të materialit:

MATERIALI FILLESTAR

+

BLERJET GJATË PERIUDHËS

-

MATERIALI PËRFUNDIMTAR

=

MATERIALI I HARXHUAR GJATË përIUDHËS

METODA E PËRCAKTIMIT PRAPAVAJTËS

TË HARXHIMEVE TË MATERIALIT

Kryhet me ndihmën e ndërmjetësimit të prodhimtarisë së realizuar, përkatësisht të sasisë së gjysmë produkteve dhe produkteve të gatshme

të prodhuara gjatë asaj përiudhe përllogaritëse:

Sasia e realizuar e gjysmë produkteve dhe produktit të gatshëm

x

Normativi i materialit për njësi të produktit apo gjysmë produkteve

=

Sasia e harxhuar e materialit

METODA E ÇMIMEVE REALE FURNIZUESE

Gjendja fillestare e materialit

+

Sasia e furnizuar e materiali

-

Sasia e harxhuar (dalja)

=

Gjendja përfundimtare e materialit

ligjërata iii - · pdf fileligjerata 3 ... 2 - 10 kostot e periudhës janë...

Documents