ligji per arsimin parauniversitar

8/10/2019 Ligji Per Arsimin Parauniversitar

1/30

1

GAZETA ZYRTARE E REPUBLIKS S KOSOVS / Nr. 17 / 16 SHTATOR 2011, PRISHTIN

LIGJI Nr. 04/L-032PR ARSIMIN PARAUNIVERSITAR N REPUBLIKN E KOSOVS

Kuvendi i Republiks s Kosovs;

N baz t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs,

Miraton

LIGJ PR ARSIMIN PARAUNIVERSITAR N REPUBLIKN E KOSOVS

Neni 1Qllimi

1. Qllimi i ktij ligji sht q t rregulloj edukimin, arsimin dhe aftsimin parauniversitar nga niveli 0

deri n 4 i ISCED-it duke prfshir arsimin dhe aftsimin e fmijve dhe t rriturve q marrin kualifikimen kto nivele.

2. Qllimet e arsimimit dhe aftsimit parauniversitar jan:

2.1. zhvillimi i personalitetit, talentit dhe aftsis mendore e fizike t nxnsit deri npotencialin e tij t plot;

2.2. avancimi i krijimit t njohurive themelore shkencore, shkathtsive t komunikimit, vrojtimitdhe shkathtsive analitike,kreativitetit,mvetsis dhe aftsive t ndrlidhura t msimnxnies;

2.3. zhvillimi i respektit te nxnsi pr t drejtat e njeriut dhe lirit themelore, si dhe pr parimete prcaktuara me Kartn e Kombeve t Bashkuara,me konventat prkatse dhe n

Kushtetutn e Republiks s Kosovs;

2.4. zhvillimi i respektit te nxnsit pr prindrit dhe msimdhnsit, pr identitetin kulturor,gjuhn dhe vlerat e komunitetit t tij, pr vlerat e Republiks s Kosovs, pr shtetin nga i cilimund t ket prejardhjen dhe pr respektimin e diversitetit;

2.5. prgatitja e nxnsit pr jetes t prgjegjshme n frymn e mirkuptimit, t paqes,tolerancs, barazis gjinore dhe n miqsi me pjestart e t gjitha komuniteteve nRepublikn e Kosovs, e m gjer;

2.6. t zhvilloj te nxnsi respektin pr mjedisin.

3.Asnj dispozit e ktij ligji nuk do t interpretohet si zvoglim apo kufizim i fardo t drejte t

komuniteteve dhe pjestarve t tyre, t parapar me ligjin n fuqi.

Neni 2Prkufizimet

1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim:

1.1.Akreditim -procesi prmes t cilit Autoriteti Shtetror i Kualifikimeve (ASHK), n baz tligjit n fuqi, prcakton, monitoron dhe auditon institucionet (organet vlersuese), t cilat ivlersojn kandidatt dhe lshojn certifikata e diploma, si dhe do organ tjetr q kryen


2/30

2

funksione n emr t ASHK-s.

1.2. I rritur - personi q ka arritur moshn tetmbdhjet (18) vjeare, por qllimi i ktij ligjiprfshin do fmij q ka arritur moshn n t ciln zakonisht prfundohet arsimi i detyruar dhemund t hyj n tregun e puns, si dhe t marr pjes n programe arsimore t prcaktuarapr t rritur.

1.3.Arsimimi dhe aftsimi i t rriturve -msimin dhe aftsimin publik dhe privat q ofrohetpr t rriturit dhe pr fmijt e moshs mbi pesmbdhjet (15) vje q i plotsojn kushtet prt vijuar programet msimore t prcaktuara pr t rritur.

1.4.Miratim - procesi, prmes t cilit ASHK i njeh kualifikimet.

1.5. Vlersim - i referohet proceseve (prfshir provimet dhe testet) q prdoren pr tgrumbulluar, analizuar dhe vlersuar dshmit e arritjes individuale n msim.

1.6. Zona e mbulimit - zona e vendbanimit e prcaktuar nga komuna pr nj institucion tcaktuar arsimor.

1.7. Fmij- do person nn moshn tetmbdhjet (18) vjeare.

1.8. Komunitet -nj grup kombtar, etnik, kulturor, gjuhsor apo fetar q tradicionalisht sht ipranishm n Republikn e Kosovs sipas legjislacionit ne fuqi.

1.9. Mosha e shkollimit t obligueshm- mosha e prcaktuar sipas ktij ligji.

1.10. Kurrikulumi baz - pjesa e prgjithshme t kurrikulumit t parapar nga Ministria pr tgjitha shkollat.

1.11. Ndshkim fizik- do form e goditjes apo e kontaktit tjetr fizik t qllimshm nga ana emsimdhnsit ose ndonj antari tjetr t personelit me nj nxns, me prjashtim t rastevet ndrhyrjes s detyrueshme, kur nj nxnsi rrezikon sigurin e nxnsve t tjer ose tpersonelit.

1.12. Drejtor -drejtuesi m i lart i nj institucioni arsimor ose aftsues.

1.13. Braktisje e shkolls -ndrprerja e parakohshme e shkollimit t detyruar.

1.14. Institucion arsimor dhe aftsues - do institucion shkollor ose aftsues q realizonshrbime arsimore t niveleve 0, 1, 2, 3, 4 sipas ISCED.

1.15. Shrbim arsimor - do veprimtari q sht drejtprdrejt ose n mnyr t trthort elidhur me msimdhnien, si dhe do mbshtetje materiale apo ndonj form tjetr.

1.16. Cikli i par dhe i dyt, lidhur me kualifikimin e krkuar pr msimdhns - njprogram t miratuar n nivelin 5 t ISCED-it q shpie n shkalln Baelor (180 gjer 240 kredi

n kuadr t Sistemit Evropian pr Bartjen dhe Grumbullimin e Kredive - ECTS) apo Master(300 ECTS).

1.17. Kshilli drejtues -organi prgjegjs pr qeverisjen e institucionit arsimor apo aftsues,me funksione t parapara me kt ligj.

1.18. Komisioni i granteve - Komisioni me kt emrtim, i themeluar sipas ligjit n fuqi.

1.19. Arsimimi gjithprfshirs- prcaktuar n baz t dispozitave t Konvents s OKB-spr t Drejta t Fmijs (1989), t Deklarats s Salamanks t UNESCO-s (1994) dhe


3/30


4/30

4

apo institucionet arsimore dhe t aftsimit.

1.37. Vit shkollor- periudha kohore q fillon me 1 shtator t nj viti dhe q prfundon m 31gusht t vitit pasues, e caktuar nga Ministria, si sht prcaktuar n Kornizn e Kurrikulumit tKosovs, ndaras pr shkollat dhe institucionet e aftsimit.

1.38.Standardet- tregues t matshm t suksesit t prkufizuar, n form t kritereve cilsoreapo sasiore, t cilat pritet t arrihen nga kandidatt n mnyr q ata ti fitojn kualifikimet.

1.39. Msimdhns - personi i kualifikuar sipas dispozitave t ktij ligji me prgatitjeakademike dhe profesionale, i punsuar pr ofrimin e shrbimeve arsimore pr nxnsit.

1.40. Institucion i aftsimit ose Qendr e aftsimit - fardo institucioni arsimor publik oseprivat prmes t cilit ofrohen shrbimet arsimore pr nivelet 3 apo 4 t ISCED-it.

Neni 3Parimet e prgjithshme t arsimit parauniversitar

1. Asnj personi nuk guxon ti mohohet e drejta pr arsimim.

2. Arsimi parauniversitar sht prgjegjsi e prbashkt e prindrve, institucioneve arsimore dheaftsuese, komunave dhe qeveris, sipas funksioneve dhe detyrave prkatse t prcaktuara n ktligj.

3. sht obligim i prgjithshm i Ministris, komunave, institucioneve arsimore dhe t gjitha organevet tjera, t prfshira n ofrimin e arsimit parauniversitar, si sht rregulluar prmes ktij ligji dheligjeve t tjera n fuqi, q t planifikojn dhe ofrojn shrbime efikase, efektive, fleksibile,gjithprfshirse dhe profesionale, t dizajnuara pr tu ofruar t gjith fmijve t drejtat e barabartapr shkollim, n pajtim me aftsit dhe nevojat e tyre specifike, si dhe pr t avancuar zhvillimin e tyrearsimor e social.

4. Gjat planifikimit, menaxhimit dhe zbatimit t sistemit t arsimit parauniversitar, Ministria, komunat,si dhe institucionet arsimore dhe ato aftsuese do t marrin parasysh normat e miratuara

ndrkombtare pr arsimin pr t gjith, t drejtat e fmijve, mbrojtjen e grupeve t ndjeshme nshoqri dhe pr avancimin e barazis gjinore.

5. Gjat zbatimit t funksioneve dhe prgjegjsive t tyre n kuadr t ktij ligji dhe ligjeve t tjera nfuqi, Ministria, komunat dhe institucionet arsimore apo ato aftsuese do t:

5.1. respektojn dhe avancojn t drejtat e komuniteteve dhe pjestarve t tyre, si parashihetme Kushtetut dhe me ligjet n fuqi;

5.2. kultivojn njohurit pr kulturn, historin, dhe gjuhn e t gjitha komuniteteve.

6. Qasja dhe prparimi npr t gjitha nivelet e arsimit dhe aftsimit parauniversitar do t mundsohetn pajtim me dispozitat e ktij ligji pa diskriminim n baza ekzistuese ose t supozuara, si sht ai:

gjinor, racor, i orientimit seksual, i paaftsit fizike, intelektuale ose i fardo paaftsie tjetr, i gjendjesmartesore, i ngjyrs, i fes, i opinioneve politike apo t tjera, i prkatsis kombtare, etnike oseshoqrore, i shoqrimit me ndonj komunitet, i prons, i lindjes ose i ndonj gjendje tjetr t nxnsitapo familjes s tij.

7. Institucionet publike arsimore duhet t prmbahen nga msimdhnia fetare ose veprimtarit tjera, tcilat propagandojn nj fe t caktuar.

8. Ministria, komuna, institucionet arsimore dhe aftsuese dhe komuniteti duhet ta bjn institucionintrheqs dhe t sigurt pr nxnsin, msimdhnsin dhe prindrit, prmes prgjegjsive t tyre


5/30

5

prkatse pr kurrikulum, standardet e ndrtimit dhe mirmbajtjes s ndrtesave shkollore,shndetsis dhe siguris, ruajtjes s ambientit si dhe adresimit t shtjeve disiplinore dhe sjelljeve.

Neni 4Mbrojtja e grupeve t cenueshme

1. T gjith personat e punsuar n institucione arsimore, t themeluara sipas ktij ligji, do tndrmarrin t gjith hapat e arsyeshm q t sigurojn se nxnsit dhe punonjsit nuk lndohen apo uekspozohen fjalve dhe veprimeve fyese.

2. Ndalohet ndshkimi fizik apo fardo forme tjetr e ndshkimit nnmues n t gjitha institucionetarsimore dhe aftsuese, qofshin ato publike ose private.

3. Ndalohen aktivitetet promovuese jasht Kornizs s Kurrikulumit t Kosovs n prfitim ose n dmt fardo partie politike, gjinie, prkatsie racore a etnike, feje ose pozite sociale npr institucionetarsimore dhe aftsuese. Kur shtjet relevante paraqiten para nxnsve gjat procesit msimor,nxnsve duhet tu ofrohet prezantim i balancuar i pikpamjeve t kundrta.

ORGANIZIMI DHE MENAXHIMI I ARSIMIT DHE AFTSIMIT PARAUNIVERSITAR

Neni 5Detyrat e Ministris

1. Ministria mban prgjegjsin kryesore pr planifikimin, caktimin e standardeve dhe sigurimin ecilsis s sistemit t arsimit parauniversitar, si dhe ka detyrat e prgjithshme q:

1.1. t zhvilloj politika,hartoj dhe zbatoj legjislacionin pr zhvillimin e arsimit dhe aftsimitparauniversitar;

1.2. t prcaktoj rezultatet e niveleve t ndryshme t arsimit dhe aftsimit parauniversitar sidhe t jap kualifikime,ose t autorizoj dhnien e tyre,pr t gjith ata q me sukses iprfundojn programet parauniversitare sipas niveleve prkatse t Kornizs Kombtare t

Kualifikimeve;

1.3. t promovoj sistem jo diskriminues, t arsimit n t cilin respektohen t drejtat e secilitperson pr arsim dhe aftsim, si dhe ofrohen mundsi t barabarta pr arsim cilsor;

1.4. t promovoj mbrojtjen e grupeve t ndjeshme n kuadr t sistemit t arsimit dheaftsimit; t siguroj shndetin, sigurin dhe mirqenien e nxnsit dhe t punsuarve ninstitucionin arsimor dhe aftsues, si dhe t avancoj masat pr parandalimin e braktisjes;

1.5.t vendos kritere dhe t menaxhoj nj sistem t licencimit t msimdhnsve, prmesKshillit Shtetror pr Licencim t Msimdhnsve, t themeluar sipas ktij ligji;

1.6. t vendos dhe mirmbaj nj sistem t informatave pr menaxhimin e arsimit dhe aftsimit.

1.7. t'i ofroj komisionit pr grante n baza vjetore t dhna t mjaftueshme dhe standarde tformuls me qllim t prcaktimit t grantit specifik pr arsim n prputhje me ligjin n fuqi dhedispozitat e nenit 28 t ktij ligji;

1.8. t dizajnoj dhe mbikqyr format efektive t administrimit dhe menaxhimit tinstitucioneve arsimore dhe aftsuese pr tu zbatuar nga komunat dhe prcaktoj kritere dheprocedura t monitorimit t puns s Kshillit Drejtues;

1.9. t promovoj dhe t prmirsoj cilsin dhe efikasitetin e arsimit dhe aftsimit prmes


6/30

6

mekanizmave t cekura n nenin 8 t ktij ligji pr inspektim, monitorim, dhe vlersim meqllim t ngritjes s cilsis dhe mbikqyrjes s zbatimit t legjislacionit n fuqi;

1.10. t prcaktoj kriteret pr vlersimin dhe notimin e nxnsve n institucionet arsimore dheaftsuese;

1.11. t organizoj dhe t menaxhoj vlersimin e jashtm pr nivelet 1, 2 dhe 3 t ISCED-it nprputhje me krkesat pr dhnien e kualifikimeve t Kornizs Kombtare t Kualifikimeve dhe,sipas nevojs, duke u konsultuar me Autoritetin Kombtar t Kualifikimeve;

1.12. t siguroj politika gjithprfshirse pr integrimin e personave me nevoja t veanta;

1.13. t promovoj pjesmarrjen dhe partneritetin e prindrve dhe komunitetit n aktivitetetarsimore dhe aftsuese prmes Kshillit t Prindrve t Kosovs, organeve udhheqse tinstitucioneve arsimore dhe aftsuese dhe prmes mnyrave tjera;

2.Ministria duhet t nxjerr akte nnligjore lidhur me:

2.1. kalendarin shkollor dhe periudhn kohore t vitit shkollor n kuadr t Kornizs sKurrikulumit t Kosovs,

2.2. kohzgjatjen e ors s msimit dhe pushimeve shkollore, festat,

2.3. numrin maksimal t nxnsve pr klas dhe proporcionin e numrit nxns-msimdhns(klasat apo shkollat q japin msim n gjuht jozyrtare mund t themelohen edhe me numrm t ult, sesa ai i parapar n kushte t zakonshme),

2.4. provimet dhe vlersimet n pajtim me legjislacionin n fuqi.

3. Ministria nxjerr akte nnligjore n lidhje me regjistrimin, mbajtjen dhe mbrojtjen e t dhnavepersonale n sistemin e arsimit, duke marr parasysh kriteret n vijim:

3.1.dokumentet zyrtare t lshuara nga institucionet e arsimit, si dhe nga ato t aftsimit duhet

t prmbajn t dhnat personale, si vijon : emri, emri i prindit-kujdestarit ligjor, mbiemri dhedata e lindjes;

3.2. dokumentet zyrtare duhet t lshohen n t gjitha gjuht zyrtare; nxnsi i arsimuar ngjuhn jozyrtare ka t drejtn q prve n gjuht zyrtare, dokumentet e veta zyrtare ti ruhendhe lshohen edhe n gjuhn e tij t msimit;

3.3. t dhnat personale q kan t bjn me prkatsin etnike e fetare mund tevidencohen vetm pr shkaqe t monitorimit statistikor q ndihmon n promoviminmundsive t barabarta, dhe nuk mund t prdoren pr ndonj qllim tjetr. T dhnat e tillanuk mund t regjistrohen n ndonj mnyr prmes s cils individt mund t identifikohe sit till.

4. N kuadr t raportit vjetor t qeveris, Ministria raporton pr arsimin parauniversitar, si dhe przbatimin e ktij ligji para Kuvendit n fund t vitit kalendarik.

5. Ministria emrton dhe riemrton institucionet publike arsimore dhe aftsuese n baz trekomandimit nga Drejtoria Komunale e Arsimit (DKA) prkatse n baz t propozimeve t bra ngakshilli drejtues i institucionit arsimor apo aftsues, e q mund t jen deri n tri propozime.

6. Ministria prcakton kodin unik t do institucioni arsimor apo aftsues, i cili prdoret n sistemin emenaxhimit t informatave arsimore.


7/30

7

7. Kompetencat e Ministris,si plotsim i kompetencave t specifikuara n ligjin pr arsimin n komunate Republiks s Kosovs nr. 03/L-068, 21 Maj 2008, n fushn e infrastrukturs s objekteve arsimoredhe aftsuese jan:

7.1. hartimi dhe monitorimi i zbatimit t politikave, standardeve dhe normave pr hapsirnshkollore;

7.2. ofrimin e ndihms teknike pr komunat n planifikimin dhe dizajnimin e objektevearsimore dhe aftsuese;

7.3. hartimin e politikave pr menaxhimin dhe mirmbajtjen e hapsirs shkollore;

7.4. ofrimin e ndihms teknike komunave pr t siguruar prshtatshmrin e ndrtesaveshkollore dhe t pajisjeve sipas standardeve ndrkombtare pr shndet dhe siguri, si dhe prmbrojtje t mjedisit, pr t siguruar qasje t nxnsve dhe punonjsve me aftsi t kufizuaradhe pajisjet ndihmse pr prkrahjen e arsimit gjithprfshirs.

7.5. miratimin e investimeve kapitale pr ndrtimin dhe renovimin e objekteve t financuara ngabuxheti i Kosovs dhe donatort.

7.6. zhvillon dhe mirmban programin pr hapsira shkollore, i cili ndrlidhet me sistemin einformatave pr menaxhimin n arsim dhe harton planin kombtar pr investimet kapitale narsim.

8. Prmes nj akti nnligjor, Ministria miraton standardet e licencimit t institucioneve arsimore dheaftsuese, prfshir edhe standardet e cekura n paragrafin 7. t ktij neni.

9. Ministria licencon dhe akrediton institucione q ofrojn kualifikime t prgjithshme sipas KornizsKombtare t Kualifikimeve n baz t kritereve dhe standardeve t prcaktuara pr kt qllim;institucionet q ofrojn lloje t tjera t kualifikimeve akreditohen nga Autoriteti Kombtar i Kualifikimeve,n baz t kritereve dhe standardeve t prcaktuara pr kt qllim dhe licencohen nga Ministria.

10. Ministria vepron si organ i shkalls s dyt pr vendimet e organeve t tjera arsimore dhe

aftsuese, ku e drejta e ankess prcaktohet n kt ligj.

11. Ministria prmes nj akti nnligjor, pr nj periudh kohore t prcaktuar prmes tij, me krkes tkomuns apo t komunave, mund t akordoj lirimin ose zbutjen e fardo krkese t parapar mekt ligj pr cilndo komun ose institucion arsimor e aftsues, n mnyr q t lehtsoj zbatimin eprojekteve inovative q i kontribuojn ngritjes s standardeve t arritjes te nxnsit. Gjat ushtrimit tktij autoriteti, Ministria merr parasysh ndikimin e projektit n kurrikulum dhe n vlersim, si dhe merrparasysh ndikimin e mundshm t projektit tek nxnsit, prfshir nxnsit me vshtirsi n nxnie apome aftsi t kufizuara, si dhe pjestart e komuniteteve t ndryshme.

12. Ministria, me kt ligj dhe me ligjet tjera n fuqi, dhe n marrveshje me komunn prkatse,promovon partneritetin publiko privat pr t prmirsuar ofrimin e shrbimeve arsimore dheaftsuese.

13. Ministria nxjerr akt nnligjor pr shprndarjen e teksteve shkollore falas dhe ruajtjen e tyre, sipasdispozitave t nenit 26 dhe 27 t ktij ligji.

14.Ministria, prmes aktit nnligjor, prcakton pjesmarrjen financiare t nxnsve pr nivelin 4 tISCED-it.

15. Ministria n bashkpunim me ministrit relevante, ndrmerr masa t veanta pr arsimin eindividve n burgje ose n institucionet pr shkelsit e mitur t ligjit, si dhe pr ata t mbyllur ninstitucione psikiatrike, ose pr ata q i nnshtrohen hospitalizimit afatgjat, jan n prkujdesje sociale


8/30

8

n strehimore dhe pr ata q jan liruar nga institucionet ose nga spitalet dhe vazhdojn procesinarsimor.

16.Ministria nxjerr akte nnligjore n do fush t prgjegjsive t saj n baz t ktij ligji ose cilitdoligj tjetr n fuqi.

Neni 6Kshilli shtetror pr arsimim parauniversitar

1. Kshilli Shtetror pr Arsimim parauniversitar (KSHAP) prbhet nga nnt ekspert t ciltnominohen nga institucionet n vijim:

1.1. Universitetet publike (2);

1.2. Autoriteti Kombtar i Kualifikimeve (1);

1.3. Agjencia e Kosovs pr Kurrikulum, Standarde, dhe Vlersim (1);

1.4. Kshilli Shtetror pr Licencimin e Msimdhnsve (1);

1.5. Kshilli i Prindrve t Kosovs (1);

1.6. Sindikata e Bashkuar e Arsimit, Shkencs dhe Kulturs (1);

1.7. Ministria (1);

1.8.Nj ekspert ndrkombtar i nominuar nga Ministri i Arsimit, i Shkencs dhe i Teknologjis.

2. Kryesuesi dhe zvendsi i KSHAP zgjedhen nga antart vendor pr nj mandat t vetm katr (4)vjear.

3. KSHAP luan rol kshilldhns pr Ministrin.

4. shtjet administrative q kan t bjn me KSHAP rregullohen me akt nnligjor.

5.KSHAP monitoron progresin n procesin e reformave n arsimin parauniversitar nga kndvshtrimikombtar dhe ndrkombtar, bn propozime pr ndryshime, harton raporte kshilldhnse oserekomandime pr fusha t caktuara dhe diskuton shtje t tjera q i referohen nga ministri.

Neni 7Kompetencat e komuns

1. Kompetencat e komunave jan t rregulluara prmes:

1.1. Ligjit pr vetqeverisje lokale, nr. 03/L040, t dats 20 Shkurt 2008, dhe Ligjit pr arsim nkomuna, nr. 03/L-068, t dats 21 maj 2008, dhe

1.2. kompetencave shtes t prcaktuara sipas dispozitave t ktij ligji .

2. Ushtrimi i prgjegjsive dhe detyrave t komuns n kt fush monitorohet nga Ministria nbashkpunim me Ministrin e Administrimit t Pushtetit Lokal pr t siguruar zbatimin e legjislacionit nfuqi.

3. Komunat kan prgjegjsit shtes n vijim:

3.1. ndrtimin e objekteve arsimore dhe aftsuese;


9/30

9

3.2. mirmbajtjen dhe riparimin e ndrtesave dhe pajisjeve t institucioneve arsimore;

3.3. sigurimin e nj ambienti t shndetshm, duke prfshir ujin e pijshm, kushtet higjenikosanitare, shrbimin shndetsor, si dhe ambient t sigurt pr nxnsit dhe personelin dukeprfshir sigurimin e shrbimeve t sigurta dhe siguris efektive.

3.4. prmes bashkpunimit me prindr, polici dhe autoritetet e tjera publike, marrin hapa pr tadresuar sjelljet e dhunshme dhe keqprdorimin n ose n lidhje me institucionin prkats.

Neni 8Inspektimi i arsimit

1. Inspektimi i institucioneve arsimore dhe aftsuese pr qllimin e specifikuar n nn-paragrafin 1.9.paragrafi1. t nenit 5 t ktij ligji sht prgjegjsi e Departamentit t Inspekcionit pran Ministris.

2. Autoriteti pr inspektim buron nga Ministria; drejtort e institucioneve arsimore dhe aftsuese dheDrejtorit Komunale t Arsimit duhet t bashkpunojn me inspektort e autorizuar duke ofruar t gjithdokumentacionin e nevojshme, qasje n institucion, si dhe t marrin pjes n inspektim personalishtapo prmes zvendsit t autorizuar.

3. Inspektimi duhet t organizohet n cikle vjetore t planifikimit, me mundsi t inspektimit t veantn kushtet e prcaktuara nga Departamenti i Inspektimit.

4. Qllimet e inspektimit t funksionimit t institucionit arsimor dhe aftsues n nivelin 0,1,2,3 dhe 4 tISCED-it jan q s bashku me inspektor t fushave t tjera (punsimi, shndetsia, ndrtimi, financatetj) t kontrollojn dhe evidentojn:

4.1. respektimin e detyrave dhe funksioneve prkatse t institucionit n prputhje me kt ligjsi dhe ligjet tjera dhe aktet nnligjore;

4.2. funksionimin e kshillit drejtues t institucionit, funksionimin e kshillit t prindrve dhekshillit t nxnsve, korrektsin n t dhnat e nxnsve sipas niveleve dhe klasave,

saktsin n dokumentet pedagogjike dhe shkollore, organizimin e msimit;

4.3. numrin, kualifikimet dhe mundsit pr zhvillim profesional t msimdhnsve;

4.4. ambientin e puns duke prfshir respektimin e standardeve t shndetsis dhe siguris,t dhnat e evidentuara t veprimeve disiplinore dhe rezultatet e tyre;

4.5. zbatimin e Kornizs Kombtare t Kurrikulumit duke prfshir kurrikulumin brtham,kurrikulumin me baz shkolle, procedurat e testimit dhe vlersimit, prdorimin e teksteve tmiratuara dhe materialet msimore;

4.6. dhe, n rastet kur evidentohet moszbatim i aspekteve t msiprme, drejtorit t institucionitn fjal i jepen rekomandime dhe kshilla specifike pr ndryshimet e nevojshme n nj afat t

caktuar.

5. Nse drejtori nuk merr masa t nevojshme pr t adresuar mangsit n fushat e cekura m lart nparagrafin 4. t ktij neni, inspektori mund t prcaktoj procedurat disiplinore q duhet t merren ndajdrejtorit apo personelit tjetr n institucion.

6. Pas raportit t inspektorit, i cili nnshkruhet nga inspektori dhe drejtori i institucionit prkats:

6.1. Ministria mund t ndrpres punn e institucioneve arsimore dhe aftsuese t cilat nukjan t licencuara apo veprojn n ambiente t pasigurta dhe t pashndetshme.


10/30

10

6.2. Ministria mund t udhzoj komunn q t ndrpres marrdhnien e puns s njmsimdhnsi q sht punsuar n kundrshtim me kriteret e specifikuara n kt ligj, osesht prjashtuar nga puna pr shkak t kushteve mjeksore ose urdhrit t gjykats apodispozitat e ktij ose ligjeve t tjera n fuqi krkojn nj gj t till;

6.3. n rast se vrehen mangsi n zbatimin e kurrikulumit, Ministria mund t krkoj zbatimine msimit shtes ose alternativ.

6.4. Ministria mund t anuloj notat n rastet kur nuk jan respektuar procedurat e vlersimit sidhe diplomat dhe dokumentet tjera q jan marr n kundrshtim me kt ose ligjet tjera nfuqi.

7. Departamenti i Inspektimit gjithashtu ka prgjegjsin t monitoroj dhe vlersoj punn akademiket institucionit si pjes e ciklit vjetor t inspektimit. Ministria, n konsultim me Agjencionin e Kosovs prKurrikul Standarde dhe Vlersim prcakton kritere dhe procedura pr inspektim kombtar q mund tprfshij ekspert n disa fusha specifike akademike ose profesionale n prputhje me paragrafin 4. tnenit 25 t ktij ligji.

8. Ankesat ndaj vendimeve ose veprimeve t Inspektorit mund t bhen pran Komisionit pr ankesa

n Ministri.

SISTEMI I ARSIMIT PARAUNIVERSITAR

Neni 9Organizimi i arsimit parauniversitar

1. Arsimimi parauniversitar dhe parashkollor organizohet prmes nj kornize t msimit tr jetsorsipas niveleve t ISCED-it si vijon dhe n pajtim me fazat kryesore t Kornizs Kombtare tKurrikulumit:

1.1. niveli 0: Arsimi parashkollor (normalisht mosha zero (0) deri n gjasht (6) vje, faza kye 0

dhe nj pjes e fazs 1 e KKK), i rregulluar me kt ligj vetm pr moshn pes (5) derigjasht (6) vjeare (shkoll parafillore); prndryshe n prputhje me nenin 10 t ktij ligji;

1.2. niveli 1: Arsimi fillor q zgjat 5 vite (normalisht prej moshs gjasht (6) vjeare, pjesa embetur e fazs 1 dhe 2 e KKK);

1.3. niveli 2: Arsimi i mesm i ult q zgjat katr (4) vite (normalisht prej moshs dymbdhjet(12) vjeare, faza 3 dhe 4 e KKK);

1.4. niveli 3: Arsimi i mesm i lart q zgjat tri (3) vite, varsisht nga kurrikulumi i prcaktuarnga Ministria (normalisht prej moshs pesmbdhjet (15) vjeare, faza 5 dhe 6 e KKK),prfshir gjimnazin, shkolln e mesme profesionale, shkolln e muziks dhe at t artit, dhe

1.5. niveli 4: Arsimimi postsekondar n institucionet e arsimit dhe aftsimit profesional nperiudhn nj (1) deri dy (2) vite (zakonisht nga mosha tetmbdhjet (18) vjeare, specializimipassekondar n KKK).

1.6. programe t msimit gjat gjith jets pr t rritur q mund t ofrohen n nivelet 3, dhe 4 tISCED-it.

2. Shkollimi i detyruar fillon n fillim t vitit shkollor pas dats kur fmija arrin moshn gjasht (6)vjeare q sht mosha minimale pr shkollimin e detyruar dhe prfundon n fund t nivelit 2 t ISCED-it.


11/30

11

3. Edukimiparafillor bhet i detyrushem si sht parapar n dispozitat kalimtare.

4. Shkollimi i detyruar ofrohet falas.

5. Ministria mund t nxjerr akte nnligjore pr shmangien e situatave t jashtzakonshme n lidhje mekrkesat pr arsim t detyruar.

6. Fmija, i cili n kohn e fillimit t vitit shkollor sht nn minimumin e moshs s duhur prshkollimin e detyruar mund t regjistrohet n kt shkollim n baz t rekomandimit t shrbimitprofesional pedagogjiko-psikologjik n shkoll. Vendimi pr regjistrim merret nga drejtori i shkolls.

7. Ministria, prmes aktit nnligjor, mund t prcaktoj test przgjedhs pr shkolla t caktuaraprofesionale t nivelit 3 t ISCED-it.

8. Ministria, prmes nj akti nnligjor, mund t modifikoj definicionet e niveleve t ISCED-it nprputhje me rezultatet e Konferencs s Prgjithshme t UNESCO-s n seancn e 36 (2011) duke ubazuar n rishikimin e ISCED-it si ishte raportuar n konferencn e prgjithshme t UNESCO-s,seancn e 35-t (2009).

Neni 10Dispozitat specifike pr edukimin parashkollor

1. Edukimi parashkollor i fmijve nn moshn pes (5) vjeare sht faza kye 0 e KKK, niveli 0 iISCED-it, kujdesi i hershm dhe edukimi i fmijve.

2. Klasa para fillore pr fmijt mbi moshn pes (5) vjeare sht pjes e fazs s 1-r kye t KKK,nivelit 0 t ISCED-it, e inkorporuar n shkollimin e detyruar sipas nenit 9 t ktij ligji , zbatohet si shtparapar n dispozitat kalimtare.

3. Sipas paragrafit 6. t ktij neni, kurrikulumi i kujdesit dhe edukimit t hershm rregullohet me KKK.

4. Kujdesi dhe edukimi i hershm mund t organizohet n institucionet publike parashkollore,

institucionet private parashkollore, qendrat socio-kulturore, t licencuara sipas dispozitave t ktij ligjidhe akteve nnligjore.

5. Komunat mund t ndrmarrin veprime t nevojshme, prfshir ofrimin e asistencs financiare, pr tprkrahur iniciativat private pr kujdes dhe edukim t hershm.

6.Kurrikulimi, procedurat e miratimit t planit t puns, natyra dhe kohzgjatja e programeve pr kujdesdhe edukim t hershm, shtjet e inspektimit, financimit, personelit dhe t tjera rregullohen prmesaktit nnligjor.

Neni 11Dispozitat specifike pr arsimin dhe aftsimin profesional

Arsimi dhe aftsimi profesional rregullohet prmes ligjit pr arsimin dhe aftsimin profesional nr. 02/L-42, 23 shkurt 2006, prderisa nuk sht n kundrshtim me kt ligj.

Neni 12Dispozitat specifike pr arsimin dhe aftsimin e t rriturve

1. Qllimi i arsimit dhe i aftsimit t rriturve sht zhvillimi i shkathtsive, njohurive dhe parimeve tduhura te t rriturit si pjes e kornizs s t msuarit gjat gjith jets.

2. T rriturit mund t arsimohen ose aftsohen n institucionet e licencuara private, publike dhe t


12/30

12

partneritetit t niveleve 3 dhe 4 t ISCED-it, sipas dispozitave t ktij ligji, me ndryshimet n vijim t cilatspecifikohen n nj akt nnligjor:

2.1. prshtatja e kurrikulumit, vlersimi i t msuarit paraprak, kohzgjatja e programeve, vijimi,vlersimi dhe procedurat e tjera pr t msuarit e t rriturve;

2.2. caktimi i pagesave pr vijim dhe kriteret e pranimit;

2.3. prcaktimi, n baz t kshillave t Kshillit Shtetror pr Licecnimin t Msimdhnsve(KSHLM), i kualifikimeve pr msimdhns, trajner, instruktor, apo personel tjetr iprfshir n arsimin dhe aftsimin profesional.

2.4. prcaktimi i kritereve shtes pr licencimin e institucioneve t arsimit dhe aftsimit, t cilatofrojn programe pr arsimin dhe aftsimin e t rriturve;

2.5. financimi i institucioneve t arsimit dhe aftsimit pr ofrimin e programeve efektive prarsimin dhe aftsimin e t rriturve.

Neni 13Themelimi i institucioneve arsimore

1. Shkollat fillore (niveli 1 i ISCED-it) dhe t mesme t ulta (niveli 2 i ISCED-it) themelohen n dokomun. Shkollat e ktyre niveleve mund t kombinohen.

2. Komuna mund t themeloj dhe mbaj paralele t ndara t nivelit 1 dhe 2 t ISCED-it n zonat n tcilat nuk ka shkolle am, sipas kritereve t vendosura nga Ministria me aktin nnligjor.

3. Komunat, brenda territorit t tyre, sigurojn ofrimin e shkollimit n nivelin 1, 2 dhe 3 t ISCED-it nt gjitha gjuht e msimdhnies edhe nn numrin minimal pr regjistrim t nxnsve t prcaktuar meakt nnligjor, ose ofrojn alternativa, duke prfshir n mes t tjerash, transportin e subvencionuar derin vendin ku ofrohet shkollimi.

4. Arsimi dhe aftsimi profesional n nivelin 3 t ISCED-it mund t bhet n shkolla apo n institucione

t aftsimit, qofshin ato publike apo private, ose n ndrmarrje publike apo private.

5. Arsimi profesional passekondar n nivelin 4 t ISCED-it mund t bhet n kolegje, institucione taftsimit, qofshin ato publike apo private, n ndrmarrje publike apo private, ose sipas marrveshjevepr partneritet q rregullohet sipas ligjit n fuqi. Ministria rregullon kushtet pr pranim n programet eofruara n institucionet e financuara nga fondet publike ose n institucionet passekondare jouniversitaret partneritetit.

Neni 14Caktimi i nxnsve npr institucionet arsimore

1. Secila shkoll e nivelit 1 dhe 2 t ISCED-it ka zonn e saj t mbulimit, t prcaktuar nga komuna.

2. T gjith nxnsit e moshs s shkollimit t detyruar q jetojn n at zon kan t drejtn eregjistrimit dhe vijimit t shkolls s nivelit prkats.

3.Pr nxnsit me vshtirsi n t nxn apo me aftsi t kufizuara, sipas nenit 39 t ktij ligji, komunaka pr obligim q ti regjistroj ata nxns dhe m pas t veproj sipas procedurave t parapara nnenin 41 t ktij ligji.

4.Pr nxnsit q flasin gjuh jo-zyrtare dhe q jetojn n nj zon t mbulimit ku nuk arrihet minimumipr hapjen e klasave apo t shkollave t niveleve 1 dhe 2 t ISCED-s pr msim n ndonj gjuh qnuk sht gjuh zyrtare, komuna ofron alternativ, si parashihet n nenin 13, paragrafin 3. t ktij ligji.


13/30

13

5. Institucionet arsimore dhe aftsuese t nivelit 3 t ISCED-it kan zonn e mbulimit t prcaktuar ngamarrveshja mes komunave (apo nga Ministria aty ku nuk mund t arrihet ndonj marrveshje) n bazt llojit t arsimit apo aftsimit prkats; dhe duhet t mundsohet transferi vullnetar mes llojeve tndryshme t shkollave n kt nivel n baz t interesave dhe aftsive t nxnsit.

6. Vijimi n shkollat e caktuara t nivelit prkats, ose do marrveshje alternative e br sipasparagrafve 3. deri 6. t ktij neni, sht i detyruar pr nxnsit e moshs s shkollimit t detyruar,prve nse transferohen n ndonj shkoll tjetr ose lirohen nga vijimi.

7. N raste t veanta, komuna mund t liroj nxnsit nga obligimi pr t vijuar shkolln e caktuarsipas paragrafit 2. t ktij neni nse konstatohet se kjo sht n interes t nxnsit pas krkess sbr nga prindrit e nxnsit dhe sht siguruar arsimimi adekuat alternativ n nivelin prkats.

8. Prindrit e nxnsit q jeton jasht zons s mbulimit t ndonj shkolle t caktuar mund t aplikojnn komunn prkatse pr t regjistruar fmijn n at shkoll. Vendet e tilla caktohen n mnyr tdrejt nga Komuna, n baz t kritereve transparente dhe t publikuara.

9. Kalimi i obligueshm prej nj shkolle n tjetrn n rastet kur kjo duhet t bhet pr t mirn enxnsve t tjer rregullohet prmes dispozitave t ktij ligji.

10. Prfshirja e nxnsve n institucionet e aftsimit n nivelin 4 t ISCED-it rregullohet me aktnnligjor.

Neni 15Vijueshmria n shkoll

1. Vijimi i shkollimit t detyruar nga ana e nxnsit sht nj prgjegjsi kryesore e prindit.

2. Prindi i fmijs s moshs s shkollimit t detyruar bn shkelje t ligjit, nse:

2.1. nuk e regjistron fmijn n shkoll publike, institucion aftsimi, shkoll speciale oseshkoll private t licencuar dhe t prshtatshme pr moshn e fmijs dhe pr nivelin e

msimit, ose nuk bn aranzhime alternative pr arsimimin e fmijs me miratim nga Ministriasipas nenit 47 t ktij ligji, ose

2.2. pa shkak t arsyeshm, si sht smundja apo ndonj shkak tjetr i pashmangshm, nuk isiguron fmijs vijim t rregullt n institucionin arsimor n kohn e prcaktuar nga kshillidrejtues pr fillimin e msimit.

3. Kur drejtori i institucionit arsimor dhe aftsues e sheh t arsyeshme dhe n interesin m t mir tnxnsit, pas marrjes s krkess me shkrim nga prindrit e nxnsit, mund ta liroj nxnsin nga vijimii msimit deri n (2) dy jav gjat vitit shkollor.

4. Nse nxnsi pa ndonj arsye nuk regjistrohet, nuk vijon shkollimin ose e ndrpren shkollimin edetyruar, prindrit e tij dnohen pr kundrvajtje nse mungesa sht rezultat i veprimit t

paramenduar ose i neglizhencs s prindrve. N raste t tilla, komuna e njofton Ministrin me shkrim.

5. Pr t promovuar vijimin ose zvogluar braktisjen e shkolls, komuna organizon transport t sigurtdhe efikas pr nxnsit n shkollimin e detyruar. Komuna mund te krkoj pagese por edhe mund tabj falas transportin shkollor, pr:

5.1. nxnsit q jetojn n zonn e mbulimit, por q jan brenda distancs prej katr (4)kilometra nga shkolla, prve nxnsve me aftsi t kufizuara; dhe

5.2. nxnsve q jetojn jasht zons s mbulimit.


14/30

14

6. Ministria prgatit udhzime pr t ndihmuar komunat dhe institucionet arsimore dhe aftsuese pr tadresuar n mnyr afektive braktisjen.

Neni 16Kshilli i Prindrve t Kosovs

1. Ministria themelon Kshillin e Prindrve t Kosovs (KPK). Ky Kshill ka nnt (9) antar.Kohzgjatja e mandatit t tyre sht katr (4) vite dhe antart zgjedhin kryesuesin dhe nnkryesuesine Kshillit.

2. Funksioni i KPK-s sht prfaqsimi i interesave t prindrve, inkurajim dhe avancim i rolit tprindrve si pal e rndsishme e interesit n promovimin e cilsis n arsim, prcjellja e mendimevet prindrve te Ministria lidhur me fardo aspekti t arsimit parauniversitar dhe t jet kanali kryesor ikomunikimit dhe kshillimit mes Ministris, institucioneve arsimore e aftsuese dhe prindrve.

3. Ministria nxjerr akt nnligjor pr punn e KPK-s, procedurat pr emrimin dhe zgjedhjen eantarve t tij, duke prfshir gjithmon antar t komuniteteve jo shumic.

4. Ministria siguron buxhetin vjetor dhe infrastrukturn logjistike q t mundsoj punn efektive tKPK-s.

PRGJEGJSIT E INSTITUCIONEVE ARSIMORE

Neni 17Kshillidrejtues

1. do institucion publik arsimor dhe aftsues duhet t ket kshillin drejtues. N rast se kshillidrejtues nuk mund t formohet ose nuk mund t mblidhet n periudhn prej tre (3) muajsh, funksionet etij merren nga drejtori i institucionit, me kusht q komuna (Ministria n rastet e institucioneve t nivelit 4t ISCED-it) vazhdon me prpjekjet e mtutjeshme pr ta themeluar kt kshill dhe pr t mbajturtakimet e tij do tre (3) muaj.

2. Kshilli drejtues prbhet nga:

2.1. tre (3) prfaqsues t prindrve, duke prfshir s paku nj prfaqsues t komunitetevejo shumic n komun nse ka ndonj nxns nga ato komunitete n at institucion;

2.2. dy (2) prfaqsues nga shoqria (pal me interes t emruara nga komuna);

2.3. tre (3) prfaqsues t msimdhnsve

2.4. pr shkollat e nivelit 2 dhe 3 t ISCED-it, nj prfaqsues t nxnsve, i zgjedhur nganxnsit q vijojn shkollimin.

3. N rastet kur shkollat e nivelit 1-2 t I ISCED-it ose institucionet arsimore t nivelit 3 t ISCED-it kan

m shum se 1000 nxns, numri i antarve duhet t ngritet n katr, n tre, n katr dhe n dy nkategorit prkatse sipas paragrafit 2. t ktij neni. Nse numri i nxnsve bie nn 1000, numri iantarve duhet t reduktohet n nivelin minimal, ashtu q antari q sht zgjedhur i fundit n secilingrup t kryej mandatin e tij n fund t vitit shkollor.

4. Prfaqsuesit e prindrve n kshillin drejtues zgjidhen me votim t fsheht nga antart e Kshillitt Prindrve t Shkolls.

5. Kshilli drejtues ka t drejt t caktoj prfaqsues shtes pa t drejt vote, pr t siguruarprfaqsim t gjer t pundhnsve dhe shoqris n prgjithsi.


15/30

15

6. Mandati i antarve t Kshillit drejtues zgjat tri (3) vite, me kusht q ata t vazhdojn t jenmsimdhns, nxns, prindr t nxnsve n shkolln prkatse. Prfaqsuesit e prindrve dhemsimdhnsve mund t zgjidhen n mandatin e dyt.

7. Kryetari i kshillit drejtues zgjidhet do vit nga kshilli drejtues nga radht e prfaqsuesve tprindrve. Kryetari mund t rizgjidhet.

8. Drejtori i institucionit arsimor ushtron funksionin e Sekretarit t Kshillit drejtues. Drejtori i raportonKshillit drejtues pr do vit lidhur me aktivitetet dhe financat e institucionit, dhe ka t drejtn q tsugjeroj zgjidhje dhe t marr pjes n debate, por jo edhe t drejtn e vots. Drejtori i shkolls shtprgjegjs pr ligjshmrin e puns s Kshillit.

9.Kshilli drejtues i shkolls mund t ftoj Drejtorin komunal t arsimit dhe/ose zvendsin e tij q tmarr pjes n takimet e Kshillit, n mnyr q t ofroj informata ose sqarime apo t dgjojpikpamjet e Kshillit drejtues, por pa t drejt vote.

10. Kshilli drejtues gjat zbatimit t kompetencave dhe detyrave t tij, i respekton parimet e arsimitparauniversitart parapara n kt ligj, duke prfshir edhe respektimin e t drejtave t komuniteteve.

11. Kshilli drejtues i shkolls n nivelet 1,2 dhe 3 t ISCED-s, ka detyrat dhe kompetencat si vijon:

11.1. t hartoj rregullat e shkolls t specifikuara n nenin 22 t ktij ligji, pr tu miratuar ngakomuna;

11.2. t zgjedh nj prfaqsues t prindrve dhe nj t msimdhnsve nga antart eKshillit Drejtues, q t marrin pjes n cilsin e vzhguesve n emrimin e drejtorit,zvendsdrejtorit dhe msimdhnsve t shkolls;

11.3. t ushtroj funksionet e ndrlidhura me shfrytzimin e buxhetit t shkolls,prfshir edhe skemn e delegimit mes komuns, organit drejtues t shkolls dhe drejtorit tshkolls, si sht prcaktuar n kt ligj.

11.4. t vendos pr shfrytzimin e fondeve q i jan dhn shkolls si kontribut nga prindritose donatort e tjer;

11.5. t miratoj aktivitetet jasht kurrikulare t shkolls, sipas propozimit t drejtorit tshkolls;

11.6. t vendos pr kodin e veshjes s punonjsve dhe nxnsve;

11.7. t shpreh pikpamjet e veta pr shtjet q kan t bjn me shkolln apo fardoaspekti t arsimit parauniversitar;

11.8. t miratoj listn e teksteve shkollore dhe materialeve t tjera shkollore pr tu prdor

n shkoll n baz t propozimeve t msimdhnsve t shkolls, brenda kufizimeve tprcaktuara me legjislacionin n fuqi;

11.9. t kontribuoj n hartimin e planit zhvillimor t arsimit nga komuna n rastet, kur ka tbj me shkolln prkatse;

11.10. t ushtroj funksionet e tjera q i jan deleguar nga komuna n pajtim me ligjin;

12. Kshilli drejtues mban dokumentacionin e duhur pr t gjitha t hyrat dhe shpenzimet. dhe sipaskrkess i v n dispozicion pr procedura t auditimit dhe inspektimit.


16/30

16

13. Kshilli drejtues i shkolls, me propozimin e drejtorit t shkolls, mund t themeloj organe t tjerakshilluese brenda shkolls.14. Prfaqsuesit e nxnsve, n organet drejtuese t shkolls, nuk marrin pjes n pjest e takimitdhe diskutimet pr shtjet q kan t bjn me kushtet e punsimit apo shtjet personale t drejtorit,zvendsdrejtorit, msimdhnsve, puntorve tjer t shkolls apo me shtje personale q kan tbjn me nxnsit e tjer.

15. Antari i Kshillit drejtues t shkolls nuk merr pjes n pjest e takimit dhe diskutimet pr shtjetku ai ka interes personal ose financiar dhe deklaron interesin e till n fillim t takimit.

16. Kshilli drejtues duhet t mbaj regjistrin e interesave personale dhe financiare t antarve t tijdhe t personelit drejtues t shkolls.

Neni 18Kshilli i nxnsve

1. Kshilli drejtues i do shkolle t nivelit 2 dhe 3 t ISCED-it themelon nj kshill t nxnsve, i ciliduhet t ket s paku nj nxns t zgjedhur nga secila klas dhe q zgjidhet do vit prmes vots sfsheht.

2. Roli i Kshillit t nxnsve sht t punoj n prmirsimin e mjedisit msimor, kushteve t punsdhe interesave q kan t bjn me shndetin, sigurin dhe mirqenien e nxnsve si dhe tprfaqsohen n kshillin drejtues.

Neni 19Kshilli i prindrve

1. do institucion arsimor apo aftsues duhet t ket kshill t prindrve.

2. Kompetencat dhe fush veprimtaria e Kshillit t prindrve prcaktohen prmes aktit t veantnnligjor.

3. Kshilli i prindrve zgjidhet me vota t fshehta t gjith prindrve t nxnsve q vijojn msimin nat institucion.

4.Prindrit, prve prfaqsimit n Kshillin e Prindrve, kan t drejt ti paraqesin ankesat e tyre,drejtorit t institucionit arsimor dhe aftsues, komuns dhe Ministris lidhur me cilsin emsimdhnies dhe mjedisin shkollor.

Neni 20Personeli udhheqs

1. Drejtori dhe zvendsdrejtori i institucionit arsimor dhe aftsues zgjidhen n baz t Ligjit mbiarsimin n komunat e Republiks s Kosovs nr 03/L-068, 21 Maj 2008, n baz t kritereve tprcaktuara nga MASHT me akt nnligjor, duke i shtuar edhe dy prfaqsues t Kshillit drejtues n

cilsin e vzhguesve n komisionin e prbashkt t emrimit.

2. Drejtori i institucionit arsimor ka prgjegjsi ekzekutive n menaxhimin dhe administrimin eprgjithshm t institucionit, duke prfshir:

2.1. caktimin e masave disiplinore ndaj nxnsve;

2.2. detyrat e caktuara pr zgjedhjen, vlersimin, disiplinn dhe shtjet e tjera q kan tbjn me msimdhnsit dhe puntort e tjer t arsimit;


17/30

17

2.3. prdorimin efikas dhe efektiv t sistemit t informatave pr menaxhimin e arsimit dherespektimin e kodeve t ndrlidhura t praktiks;

2.4. ruajtjen e dokumenteve dhe t dhnave, si parashihet nga komuna apo Ministria;

2.5. detyrat lidhur me kurrikulumin;

2.6. shtjet e tjera q rregullohen prmes ktij ligji.

Neni 21Sekretari ose administratori

1. Institucionet arsimore dhe aftsuese q kan m shum se pesqind (500) nxns kan t drejtn tken sekretar ose administrator, i cili zgjidhet nga komuna prmes konkursit publik; Komuna mund tvendos t emroj nj sekretar apo administrator pr institucione m t vogla prmes konkursit publik.

2. Kompetencat dhe prgjegjsit e sekretarit ose administratorit prcaktohen nga komuna n prputhjeme ligjin n fuqi.

Neni 22

Rregullat e shkolls

1. Komuna, pas pranimit t propozimit t kshillit drejtues t shkolls, miraton rregullat e parapara prt promovuar sjelljen e mir dhe disiplinn e nxnsve, dhe pr t promovuar konceptin e shkollave tshndetshme dhe eliminimin e dhuns.

2. Rregullat e shkolls i caktojn t drejtat dhe detyrimet e nxnsve q nuk jan parashikuar n ktligj apo aktet nnligjore t nxjerra sipas tij, por ato jan t bazuara gjithmon n legjislacionin n fuqi.

3. Prindi, i cili sht i paknaqur me vendimet e komuns sipas ktij neni, mund t ankohet te kryetari i

komuns dhe nse prindi sht i paknaqur me vendimin e kryetarit t komuns, ai mund t dorzojnj ankes n Ministri n lidhje me mosrespektimin e Kushtetuts apo ligjit n fuqi. Vendimi i Ministrisdo t jet prfundimtar n procedurn administrative.

4. Komuna siguron msimin alternativ, pr nxnsit q jan larguar nga shkolla, n shkolln n tciln nxnsit jan transferuar, n baz t dispozitave t ktij ligji.

5. Komuna sipas kompetencave mund t udhzoj drejtorin e shkolls apo Kshillin drejtues tshkolls, n rastet kur sipas mendimit t komuns, edukimi, arsimi apo siguria n shkoll sht osemund t dmtohet n nj t ardhme t afrt nga veprimet e nxnsve apo prindrve.

6. Obligohen nxnsit pr bartjen e uniformes shkollore.

Neni 23Aktivitetet jashtshkollore

1. Drejtori i shkolls ose Kshilli i prindrve, me plqimin e Kshillit drejtues, mund t organizojaktivitete jashtshkollore.

2.Aktivitetet jashtshkollore rregullohen me akt t veant nnligjor.


18/30

18

KURRIKULUMI,TEKSTET SHKOLLORE, MJETET MSIMORE DHESTANDARDET

Neni 24Korniza e Kurrikulumit e Kosovs

1. Ministria prmes Agjencis s Kosovs pr Kurrikulum, Standarde dhe Vlersim (AKKSV), hartonKornizn e Kurrikulumit t Kosovs (KKK).

2. Prfaqsuesit e t gjitha komuniteteve duhet t prfshihen n zhvillimin apo rishikimin e KKK-s.

3. KKK prbhet nga kurrikulumi brtham dhe kurrukulumi me baz shkolle pr secilin nivel t arsimitparauniversitar dhe prcakton fushat msimore.

4. KKK shrben si baz pr hartimin e kurrikulumeve lndore.

5. Ministria, AKKSV, komuna, Kshilli drejtues dhe drejtori i nj institucioni arsimor dhe aftsues

ushtrojn funksionet e tyre prkatse sipas ktij ligji me qllim q t sigurojn se Korniza e Kurrikulumitt Kosovs, i prmbahet parimeve n vijim: edukimi dhe arsimimi cilsor pr t gjith, gjith prfshirja,qasja e bazuar n kompetenca, fleksibiliteti dhe lvizshmria, transparenca dhe llogaridhnia dhe tmsuarit gjat gjith jets, si dhe:

5.1. promovon zhvillimin intelektual, moral, kulturor dhe fizik t nxnsve dhe t shoqris;

5.2. prgatit nxnsit pr mundsit dhe prgjegjsit pr jet dhe pun t suksesshme;

5.3. prcakton njohurit, shkathtsit dhe vlerat sipas nivelit t arsimit t shprehura nkompetenca kryesore;

5.4. promovon frymn e respektit, mirkuptimit dhe tolerancs mes t gjitha komuniteteve.

6. Prmes aktit nnligjor pr secilin nivel t arsimimit parauniversitar, Ministria specifikon:

6.1. prmbajtjen e kurrikulumit brtham, duke prfshir kurrikulumet lndore, ndarjen e kohsmsimore pr kurrikulumin brtham dhe at shkollor, duke pasur parasysh q kurrikulumi mebaz shkolle t mos kaloj 20 % t totalit;

6.2. msimin e nj apo m shum gjuhve zyrtare t Republiks s Kosovs nga t gjithnxnsit, duke prfshir nxnsit nga komunitetet pakic q nuk msojn n njrn nga gjuhtzyrtare;

7. Sipas dispozitave t Ligjit pr arsim n komuna, nr. 03/L-068, 21 Maj 2008,institucionet arsimore,qofshin ato publike apo private, nuk mund t devijojn nga kurrikulumi brtham, prve n:

7.1. rrethana t veanta me lejen e Ministris, t lshuar pas konsultimeve me AKKSV-n;

7.2. me miratimin e Ministris, pr qllime t projekteve inovative sipas paragrafit 11. t nenit 5t ktij ligji; ose

7.3. kur plani individual arsimor pr ndonj nxns t caktuar miratohet sipas paragrafit 6. tnenit 41 t ktij ligji.

8. KKK u mundson t gjith nxnsve t zgjerojn njohurit rreth identitetit, Kulturs dhe gjuhs


19/30

19

s tyre, si dhe inkurajon dialogun ndrkulturor.

9.Brenda kurrikulumit me baz shkolle, institucionet arsimore jan t lira q t mbajn do lnd qnuk sht e ndaluar me kt ligj ose ligje t tjera n fuqi.

Neni 25Agjencia e Kosovs pr Kurrikulum, Standarde dhe Vlersim

1. Agjencia e Kosovs pr Kurrikulum, Standarde dhe Vlersim (AKKSV) themelohet si agjenci pr tudhhequr shtjet q kan t bjn me zhvillimin, zbatimin, monitorimin dhe vlersimin ekurrikulumit, standardeve dhe vlersimit.

2. AKKSV sht agjenci ekzekutive q vepron nn Ministrin.

3. Statusi dhe puna e AKKSV-s rregullohet me akt nnligjor.

4. AKKSV zhvillon Kornizn e Kurrikulumit t Kosovs dhe kurrikulumin e lndve prmes nj procesit rregullt t diskutimit me prfaqsuesit e msimdhnsve dhe komunave, me organizatatprfaqsuese t komunitetit, si dhe me ekspert vendor dhe ndrkombtar, prfshir edherekomandimet pr:

4.1. prmbajtjen e kurrikulumit brtham, prfshir metodologjin qendrore dheprogramet msimore t lndve; objektivat, rezultatet e t msuarit pr seciln lnd q lidhetme fazat kryesore t kurrikulumit dhe kompetencat kryesore q duhet t arrihen n fund tnivelit 3 t ISCED-s;

4.2. matjen dhe vlersimin e standardizuar t suksesit t nxnsve n intervale t prcaktuaradhe kriteret pr prparimin e nxnsve q jan n prputhje me kushtet e Kornizs Kombtaret Kualifikimeve pr vlersim q ojn n dhnien e kualifikimeve;

4.3. listn e teksteve t rekomanduara si dhe burime t tjera msimore, prfshir ktu materialet prshtatshme pr prdorim nga nxnsit q kan vshtirsi n msim apo ata me aftsi tkufizuara.

Neni 26Tekstet shkollore dhe mjetet e tjera msimore

1. Me qllim t sigurimit t cilsis s materialeve q prdoren n institucionet publike arsimore dheaftsuese, Ministria miraton tekstet shkollore dhe mjetet e materialet e tjera msimore sipas kshillavet AKKSV-s, dhe sipas rregullave t prokurimit, hartimit, rishikimit dhe publikimit t cilat prcaktohenn nj akt nnligjor.

2. Vetm materialet miratuara nga Ministria, sipas ktij neni, mund t prdoren n institucionet publike.

3. Kshillat drejtuese t institucioneve arsimore ose aftsuese miratojn nga lista e miratuar ngaMinistria, tekstet shkollore dhe mjetet e materialet tjera msimore, sipas propozimeve t

msimdhnsve, pr prdorimn institucione prkatse.

4. Tekstet shkollore t miratuara nga Kshilli drejtues n nivelet 1 dhe 2 n baz t paragrafit 2. t ktijneni ofrohen falas.

Neni 27Tekstet shkollore n gjuht e komuniteteve

1. Tekstet shkollore ne gjuhen serbe pr nivelin 1 dhe 2 do t prdoren si sht prcaktuar me ligjinn fuqi dhe jepen falas.


20/30

20

2. Tekstet shkollore ne gjuhet e komuniteteve ne te cilat sht duke u zhvilluar msimi pr nivelet 1 dhe2 ofrohen falas.

SISTEMI I FINANCIMIT

Neni 28Financimi

1.Burimet e financimit t arsimit dhe aftsimit parauniversitar jan:

1.1. granti specifik i arsimit si i bazuar n ligjin pr financat e pushtetit lokal, nr. 03/L-049, 13Mars 2008, dhe ligjin pr menaxhimin e financave publike dhe prgjegjsit, nr.03/L-048, 13Mars 2008 pr t financuar nivelin minimal t standardeve t arsimit parauniversitar dhe duhett alokohet pr komuna n baz t parametrave dhe standardeve t siguruara nga Ministria.

1.2. t hyrat vetanake q gjenerohen nga institucionet arsimore dhe aftsuese, dhe

1.3. financim shtes nga granti i prgjithshm komunal, varsisht nga mundsit financiare tkomuns.

2. Granti specifik pr arsim definohet n baz t qasjes s financimit t hapur sipas ligjit pr financat epushtetit lokal u ndahet komunave sipas formuls shtetrore pr financimin e arsimit parauniversitar, tmiratuar nga Komisioni i granteve.

3. Formula shtetrore e financimit t arsimit parauniversitar n paragrafin 2. t ktij neni bazohet n

3.1. numrin e nxnsve t regjistruar,

3.2. prpjestimet nxns msimdhns pr ndarjen e personelit dhe kalkulimin e pagavesipas pagave mesatare,

3.3. financimin pr zvendsimin e msimdhnsve n pushim mjeksor dhe t lindjes,

3.4. financimin pr shkoll sipas llojit dhe madhsis s objekteve shkollore,

3.5. financimin e shkollave n zona t thella malore, si dhe

3.6. financim pr kok t nxnsit pr shpenzime operative dhe investime kapitale.

4. Ministria n konsultim me Drejtoratet e Arsimit Komunal mund t konsolidoj kriteret e formuls.

5. Ajo q i referohet komuns sht e njjt pr Ministrin n rastet e institucioneve q ofrojnprograme t nivelit 4 t ISCED-it. Kriteret pr financimin e institucioneve t nivelit 4 t ISCED-itprcaktohen nga Ministria.

Neni 29

Delegimi i autoritetit financiar1. Komuna delegon prgjegjsin pr buxhet dhe financa tek institucionet arsimore dhe aftsuese sipasformuls komunale t specifikuara n nj akt nnligjor; formula duhet t lejoj ndryshime nsendryshon numri i nxnsve gjat vitit fiskal.

2. Komuna mban t drejtn t rishikoj formulen komunale n bashkpunim me institucionet arsimoredhe aftsuese.

3. Kur prgjegjsia delegohet sipas paragrafit 1. t ktij neni:


21/30

21

3.1. do Kshill drejtues duhet t ket do vit fiskal nj buxhet t alokuar dhe n baz t asajndarje, miraton planin buxhetor;3.2. Kshilli drejtues i institucionit mund t delegoj prgjegjsin pr shpenzime n fusha tspecifikuara dhe me limite t specifikuara financiare te drejtori i institucionit. Aranzhimet e tilla innshtrohen orarit t delegimit, t miratuar dhe mund t anulohen nga komuna prkatse;

3.3. komuna apo Kshilli drejtues i institucionit (autoriteti delegues) sigurojn dispozita tprshtatshme financiare pr personel dhe pajisje lidhur me zbatimin efikas t funksioneveadministrative t deleguara n lidhje me buxhetin;

3.4. do shum e siguruar nga komuna pr Kshillin drejtues t institucionit mbetet pron ekomuns derisa kshilli drejtues apo drejtori ta shpenzojn at sipas nevojs;

3.5. do pasuri e bler me fonde nga buxheti i shkolls do t mbetet pron e shkolls,respektivisht komuns dhe do t menaxhohet nga Kshilli drejtues I institucionit ose drejtori,sipas planit t delegimit;

3.6. nuk mund t tejkalohet pjesa e miratuar e buxhetit pr nj institucion arsimor apo aftsues;

4. do kontest mes Kshillit drejtues t institucionit dhe drejtorit, sa i prket buxhetit t institucionit, innshtrohet nj arbitrimi obligues t br nga komuna.

5.do kontest mes komuns dhe kshillit drejtues, sa i prket buxhetit t institucionit, i nnshtrohet njarbitrimi obligues t br nga Ministria.

Neni 30Monitorimi

1. Autoritetet deleguese monitorojn ushtrimin e autoritetit t deleguar.

2. Autonomia financiare q u jepet kshillave drejtuese t institucionit dhe drejtorve i nnshtrohetprgjegjsis ndaj autoritetit delegues n form t raporteve t audituara vjetore, t prpiluara pr

autoritetin delegues.

3.Delegimi i autoritetit mund t pezullohet ose anulohet nse autoriteti delegues prcakton se fondetjan menaxhuar keq ose jan prdorur pr qllime tjera e jo pr ato pr t cilat jan deleguar.

4.Anulimi i autoritetit t deleguar sipas paragrafit 3. t ktij neni ndodh vetm pas konsultimeve mespalve dhe prve rasteve urgjente kur pandehet se fondet jan keq menaxhuar, do t krkohet ngaautoriteti delegues q t jap s paku tridhjet (30) dit lajmrim pr anulimin e planifikuar.

5. do kontest mes komuns dhe Kshillit drejtues t institucionit lidhur me kt pjes i drgohetMinistris pr vendim.

PERSONELI MSIMDHNS DHE UDHHEQSNeni 31

Krijimi i bazs profesionale pr msimdhns

1. Msimdhnsit jan shrbyes profesional publik q kryejn detyra n institucionet arsimore dheaftsuese sipas legjislacionit n fuqi dhe t cilt prmbushin kushtet e nevojshme t parapara me ktligj pr kualifikim dhe licencim.

2. Nj person i cili nuk i prmbush kushtet e nevojshme pr t qen msimdhns, si prcaktohet n


22/30

22

kt ligj, mund t punsohet n nj institucion arsimor dhe aftsues si asistent apo instruktor pr tndihmuar punn e nj msimdhnsi t kualifikuar dhe t licencuar, nse drejtori i institucionit sht ibindur se ky person posedon aftsit, ekspertizn dhe prvojn e nevojshme pr nj pun t till dhenuk diskualifikohet nga mbajtja e nj pozite t till sipas ktij ligji, apo ndonj ligji tjetr n fuqi.

3. Kriteret pr zgjedhjen e asistentve dhe instruktorve prcaktohen me nj akt t veant nnligjor.

4. Ministria siguron q brenda resurseve n dispozicion, t aftsohen punonjs t mjaftueshm pr tplotsuar obligimet lidhur me edukimin dhe arsimin n gjuht jozyrtare dhe lidhur me kurrikulin specifikpr komunitete.

Neni 32Kshilli shtetror pr licencimin e msimdhnsve

1. Ministri emron antart e Kshillit Shtetror pr Licencim e Msimdhnsve (n vijim KSHLM),prbrja e t cilit dhe rregullon procedurat e tij, pagesat dhe shtjet e tjera, si krkohen me kt ligjapo me ligje t tjera n fuqi.

2. KSHLM ka detyra dhe prgjegjsi, si prcaktohen me akte nnligjore.

3. Procedurat zyrtare t KSHLM-s mbi lshimin dhe revokimin e licencave t msimdhnsve jan thapura pr inspektim publik.

4. Ministria, me akte nnligjore, mund t delegoj nj ose m shum funksione te KSHLM-s, si dhemund t anuloj delegime t tilla.

5. Nse delegimi i funksioneve bhet sipas paragrafit 4. t ktij neni, Komisioni pr ankesa dheparashtresa n MASHT do t veproj si nj trup pr ankesa ndaj vendimeve relevante t KSHLM-spr arsye t mos pajtueshmris me kt ligj apo ndonj ligj tjetr n fuqi.

Neni 33Licencimi i msimdhnsve

1. Licencimi i msimdhnsve, zhvillimi i kornizs dhe standardet pr zhvillim profesional dhe vlersimt performancs sht prgjegjsi e Ministris, e cila vepron sipas kshillave dhe rekomandimeve tKSHLM-s.

2. Licencimi i msimdhnsve prcakton krkesat q duhet plotsuar nga msimdhnsit pr t hyrdhe qndruar n profesion, si dhe kriteret dhe krkesat pr avancim n sistemin e licencimit.

3. Ministria, prmes aktit nnligjor, sipas kshillave t KSHLM-s, prcakton:

3.1. sipas paragrafit 4. t ktij neni, krkesat pr kualifikim t msimdhnsve, duke prfshirnivelin e krkuar t kualifikimit pr nj nivel t caktuar t arsimit parauniversitar.

3.2. procedurat pr avancimin e kualifikimit t msimdhnsve ekzistues duke organizuar

kualifikimin e tyre n nivelin e njjt t krkuar pr msimdhns t rinj, deri n Gusht 2020.

3.3. krkesat pr zhvillim profesional dhe performanc t msimdhnsve n kuadr t procesitt licencimit.

3.4. standardet dhe procedurat e akreditimit t programeve t zhvillimit profesional tmsimdhnsve;

3.5. standardet e praktiks profesionale t msimdhnsve;


23/30

23

4. T gjitha programet universitare q qojn drejt kualifikimit pr msimdhns duhet q m s vonideri n fillim t vitit akademik 2012/2013 t jen ekuaivalent me programet e ciklit t dyt prej 300ECTS q prmbajn komponentn akademike, profesionale dhe pjes praktike, detajet e t cilaverregullohen prmes aktit nnligjor.

5. N rastin e msimdhnsve t nivelit 4 t ISCED-it, duke prfshir ata t punsuar n institucionetpr arsimimin dhe aftsimin profesional, Ministria, n baz t rekomandimeve t KSHLM-s, mund tspecifikoj krkesa shtes apo alternative pr aftsim q pasqyrojn karakterin profesional t ktijniveli. Kualifikimet e tilla prcaktohen n nj akt nnligjor.

6. Pas rekomandimit t KSHLM-s, Ministria mund t saktsoj kualifikime shtes pr msimdhnsit enxnsve me vshtirsi n t msuar, t nxnsve me pengesa n dgjim, t nxnsve me pengesan t par dhe t nxnsve q kan pengesa n dgjim dhe n t par. Ato kualifikime prcaktohenprmes aktit nnligjor.

7. Rivlersimi i nj msimdhnsi t licencuar me qllim t prtritjes s licencs, do t ndodh n njinterval kohor q nuk kalon pes vite nga data e lshimit t licencs ekzistuese.

8. Rivlersimi i nj msimdhnsi t licencuar mund t iniciohet n do koh, nse puna emsimdhnsit sht nj shtje pr tu brengosur; n raste t tilla, komuna ndrmerr hapat e duhurpr ti dhn udhzime dhe prkrahje msimdhnsit n fjal.

9.Nj licenc mund t revokohet apo pezullohet nga Ministria nse sipas mendimit t saj, bazuar nnj raport t prpiluar nga nj mjek i pavarur, msimdhnsi nuk sht n gjendje t vazhdoj punnpr shkak t mungess s kapaciteteve shndetsore, fizike apo mentale. N raste t tilla,msimdhnsi n fjal do t ket t drejtn pr t paraqitur dshmi mjeksore dhe t ankohet meshkrim n Ministri. Vendimi i Ministris do t jet prfundimtar.

10. Nj licenc mund t merret apo pezullohet nga Ministria me krkes t drejtorit komunal t arsimit,ather kur procedurat disiplinore jan ndrmarr kundr nj msimdhnsi. Pezullimi do t shqyrtohetpas prfundimit t procedurave t tilla dhe ndonj ankese q mund t paraqitet.

11. Licenca trhiqet menjher nga Ministria pas shqiptimit t dnimit pr shkelje t ligjit ose pr vepra

t padenja q prfshijn fmijt. Organet e caktuara shtetrore do t lajmrohen pr kt trheqjesipas ligjit n fuqi.

12. Nse nj person, i cili e ka marr licencn sipas ktij neni, l prkohsisht profesionin emsimdhnies me vullnetin e tij, mund t kthehet n statusin e msimdhnsit me licenc t rregullt pandonj periudh provuese, nse mungesa e tij sht m e shkurtr se pes (5) vite. Kjo dispozit nuksht e aplikueshme pr msimdhnsit e shkarkuar nga pozitat e tyre.

Neni 34Kualifikimet shtes pr emrim n pozita udhheqse dhe inspektor

1. Kandidatt q aplikojn pr pozitn e drejtorit apo zvendsdrejtorit t nj institucioni arsimor apoinspektorit t arsimit duhet t posedojn licencn si msimdhns t kualifikuar.

2. Me krkes t komuns dhe sipas kshillave t KSHLM, Ministria mund t ndryshoj kushtet ekrkuara n paragrafin 1. t ktij neni n raste t veanta.

3. Drejtort dhe zvendsdrejtort e institucioneve arsimore dhe aftsuese q trsisht apo kryesishtpunojn n gjuht e komuniteteve do t jen prfaqsues t atyre komuniteteve dhe do t jenplotsisht t familjarizuar me identitetin e komunitetit prkats.

4. T gjith drejtort dhe zvendsdrejtort e institucioneve arsimore dhe cilido person tjetr meprgjegjsi pr t administruar institucionet arsimore q mbajn pozitat e tyre deri n datn kur do t


24/30


25/30

25

10.Nivelet e pagess, kushtet dhe afatet e punsimit, shtesat e prgjegjsis dhe gradimi i drejtorve,zvendsdrejtorve, msimdhnsve, asistentve dhe instruktorve rregullohet prmes aktit nnligjorn prputhje me ligjin n fuqi, si dhe zbatohen nga komunat dhe nga Ministria prkitazi me nivelin 4 tISCED-it.

Neni 36Mbrojtja nga sanksionet arbitrare dhe t tjera

1. Ministria, komunat, kshillat drejtuese dhe drejtort e institucioneve arsimore do t sigurojn qmsimdhnsit t ken liri brenda ligjit si dhe n prputhje me nivelin e arsimit ku jan punsuar, pr tediskutuar njohurit e fituara si dhe pr t dhn ide t reja dhe mendime t debatueshme brendakurrikulit t miratuar, pa rrezikuar humbjen e vendit t puns apo t ndonj privilegji q mund ta ken.

2.E drejta e msimdhnsve pr liri t shprehjes mund t kufizohet vetm me ligj.

3. Ministria dhe komunat marrin masa t sigurojn se:

3.1. msimdhnsit kan t drejt pr organizim dhe mbledhje brenda ligjit;

3.2. msimdhnsit jan t mbrojtur nga diskriminimi i drejtprdrejt ose i trthort pr arsye

reale apo t supozuara si jan gjinia, raca, gjendja martesore, orientimi seksual, ngjyra, feja,pikpamjet politike apo t tjera; prejardhja kombtare, etnike apo sociale, prkatsia ndaj njkomuniteti etnik, nevojat e veanta, pronsia, lindja apo rrethana t tjera.

3.3. msimdhnsit jan t mbrojtur nga ngacmimi apo sulmi nga cilido person n mjediset einstitucionit arsimor dhe aftsues apo n vendet e ndrlidhura me to.

Neni 37Personeli profesional jomsimdhns

1.Personat e kualifikuar sipas standardeve t specifikuara n nj akt nnligjor mund t zgjidhen ngakomuna n institucionet arsimore pr t ofruar shrbime profesionale, prfshir: kujdesin mjeksor,mbshtetjen pedagogjike-psikologjike, si dhe pun kshilluese dhe sociale.

2. Komuna mund t zgjedh n institucione arsimore npuns, teknik dhe mbshtets q t marrinfunksione administrative, teknike dhe t prkrahjes sipas kritereve t prcaktuara n nj akt nnligjor.

3. Personat e zgjedhur sipas paragrafit 1. ose 2. t ktij neni mund t inkuadrohen n detyra tmsimdhnies vetm nse posedojn licenc.

4. Personi i cili sht dnuar pr vepr penale ndaj fmijve nuk do te zgjidhet ne poste t cilat jan tmbuluara me kt nen, n ndonj institucion arsimor, publik apo privat. Nj person q sht dnuar prvepra t tilla nuk i jepet nj pozit e till ose shkarkohet menjher nga posti i tij n prputhje me ligjinrelevant n fuqi.

Neni 38

Emrimet e prkohshmeKomuna do t siguroj pagesat pr personat, t cilt prkohsisht zgjidhen si ushtrues detyre i drejtoritt institucioneve arsimore ose aftsuese apo pr t zvendsuar personelin q mungon pr arsyeshndetsore ose t lehonis.

Neni 39Nevojat e veanta arsimore

1. Fmija ka vshtirsi n msim nse:


26/30

26

1.1. ka vshtirsi dukshm m t mdha n msim sesa shumica e fmijve t asaj moshe;

1.2. ka nj paaftsi e cila e ndalon ose e pengon at nga prdorimi i pajisjeve arsimore t llojitq ofrohen n prgjithsi pr fmijt e moshs s tij n institucionet arsimore apo aftsuese.

2. Fmija nuk duhet t konsiderohet se ka vshtirsi n msim vetm pr shkak se gjuha, ose forma egjuhs, n t ciln zhvillohet msimi nuk sht e njjt me gjuhn, ose me formn e gjuhs, t ciln eprdor n shtpi t tij ose sepse i takon nj komuniteti t caktuar dhe n rastet e tilla komuna duhet tsiguroj q fmijs t ofrohet mbshtetje efikase n gjuhn e msimdhnies.

3. Ofrimi i arsimit t posam pr fmijt do t thot ofrimi i arsimit q i shtohet ose dallon nga arsimiq n prgjithsi bhet pr fmijt e moshs s tij n institucionet arsimore dhe aftsuese tthemeluara n komun.

4. Ofrimi i arsimit t posam nuk kufizohet vetm pr fmijt me vshtirsi n msim, por kjogjithashtu zbatohet edhe pr fmijt me dhunti t veanta, t cilt mund t krkojn modifikim tmodeleve t zakonshme t progresit n sistemin e arsimit t detyruar, prfshir edhe kurrikulumin.

Neni 40

Parimi i arsimit gjithprfshirs

1. Qllimi i qart i ktij Ligji sht q parimi i arsimit gjithprfshirs t zbatohet n Republikn eKosovs si praktika m e mir n prputhje me normat ndrkombtare, si parashihen n Konventn eUNESCO-s pr t Drejtat e Fmijve (1989), n Deklaratn e Salamanks (1994), Konventn e OKB-s pr t Drejta t Personave me Aftsi t Kufizuara (2007) dhe n konventat apo rekomandimet e tjeraprkatse ndrkombtare.

2. Parimi i arsimit gjithprfshirs nnkupton se:

2.1. institucionet arsimore dhe aftsuese duhet t akomodojn t gjith fmijt, pa dallim tkushteve t tyre fizike, intelektuale, sociale, gjuhsore apo t tjera dhe duhet t promovojintegrimin dhe kontaktin mes fmijve;

2.2. mbshtetja prkatse duhet t ofrohet bazuar n nevojat intelektuale t nxnsve; dhe

2.3. ambientet e posame arsimore apo shkollat speciale arsyetohen vetm pasi q ngavlersimi i ekspertit del se nuk sht praktike t regjistrohet ndonj fmij n shkolln e rregulltpublike apo n institucionin e aftsimit.

3.Komunat marrin masa pr t mbshtetur prfshirjen e fmijve n shkolla t rregullta t komuns,prfshir edhe themelimin e dhomave burimore dhe klasave t prshtatura pr nxnsit me aftsi tkufizuara fizike, prfshir ato ndijore.

4. Sipas vlersimeve individuale profesionale, komunat sigurojn transport falas, t sigurt dhe tprshtatshm pr fmijt me aftsi t kufizuara apo me vshtirsi n msim q ndjekin msimet n

shkoll komunale.

Neni 41Vlersimi profesional

1. do komun duhet q vet apo n bashkpunim me komunat e tjera t themeloj ekip profesionalvlersues dhe prkrahs pr nevojat e posame arsimore, t prbr nga specialist t arsimit, punssociale, psikologjis dhe t rehabilitimit, si mbshtetje e jashtme pr institucionet arsimore dheaftsuese pr t ofruar kshillime dhe udhzime pr msimdhnsit, nxnsit dhe prindrit.


27/30

27

2. Procedura e vlersimit nga ekipi profesional mund t fillohet me krkesn e ndonj prindi apoinstitucioni arsimor a aftsues me plqimin e prindit.3.N prputhje me parimet e arsimit gjithprfshirs dhe duke pasur parasysh dshirat dhe opinionet eprindrve, vlersimi profesional shqyrton dhe prcakton nse nxnsi ka nevoj pr vijimin e shkollimitspecial dhe far lloji i msimdhnies duhet t ofrohet, ku qllimet e vlersimit jan si n vijim:

3.1. pr t vlersuar aftsit, interesimet dhe nevojat e fmijs;

3.2. pr t dhn rekomandime mbi metodat e msimdhnies, mjetet e msimdhnies dhe mbiprshtatjet e tjera t nevojshme pr msimnxnie dhe mirqenien e fmijs;

3.3. pr t prkufizuar nevojat pr pajisjet t posame q nevojiten n msimdhnie;

3.4. pr t dhn rekomandime pr regjistrimin e nxnsit.

4. Ministria, me akt nnligjor, prcakton procedurat dhe afatet kohore pr vlersimin profesional.

5. Nse vendimi i komuns ndryshon nga vlersimi profesional i ekspertve, arsyet pr vendimin ekomuns duhet t shpjegohen me shkrim. Prindrve u jepet mundsia t bjn ankes me shkrim. Nraste t tilla, Ministria do t sjell vendimin prfundimtar dhe ajo mund t konsultohet me kta ekspert

si prcakton vet.

6.Prmbajtja e msimdhnies pr nxnsit me nevoja t veanta pr arsim prcaktohet n planet earsimit individual. Procedura dhe modeli i ktyre planeve rregullohet me akt nnligjor.

Neni 42Qendrat burimore, shkollat speciale dhe njsit q ofrojn arsimim t veant

1. Ministria mund t themeloj dhe mirmbaj qendra t burimeve, shkolla speciale si dhe njsi t tjeraq ofrojn arsim special pr fmijt me aftsi t kufizuara t rnda apo t shumfishta apo mevshtirsi n msimnxnie, t cilt vlersohet se nuk jan n gjendje t arsimohen n shkolla komunaleapo n institucione publike pr aftsim.

2. Qendrat e burimeve dhe njsit e tjera, t themeluara sipas ktij neni, gjithashtu ofrojn ndihmes,n kuadr t resurseve q i kan n dispozicion, n baz t krkesave t institucioneve arsimore dheaftsuese q arsimojn nxnsit me vshtirsi n msim.

3. Msimdhnsit dhe personeli tjetr profesional i punsuar n shkolla, qendra t burimeve dhe njsit tjera t themeluara sipas ktij neni licencohen sipas dispozitave t ktij ligji.

4.Ministria siguron transport falas, t sigurt dhe t prshtatshm apo aranzhon kujdes rezidencial tprshtatshm, sipas vlersimit profesional individual, pr fmijt q vijojn shkollat speciale, qendrat eburimeve dhe pr njsit e tjera t themeluara sipas ksaj pjese.

Neni 43Gjuha e shenjave dhe sistemi Brejll (Braille)

1. Nxnsve dhe fmijve t cilt prdorin gjuhn e shenjave si gjuh t tyre t par, duhet tu ofrohetmsimdhnie pr prdorimin e gjuhs s shenjave dhe prmes mnyrs s gjuhs s shenjave.

2. Ministria mund t vendos q msimdhnia nprmjet gjuhs s shenjave dhe pr prdorimin egjuhs s shenjave t ofrohet n nj lokacion jasht institucionit t zakonshm t nxnsve.

3. Nxnsit me t par t pjesshm dhe ata t verbr kan t drejtn q t msohen pr prdorimin ealfabetit Brejll, si dhe pr ndihmat teknike t nevojshme. Nxnsit e till kan gjithashtu edhe t drejtnpr orientimin e nevojshm dhe pr udhzime gjat lvizjes n shkoll, vajtjen dhe kthimin nga shkolla


28/30

28

dhe n shtpi.

4. Para dhnies s msimit prmes gjuhs s shenjave, n alfabetin Brejll dhe udhzimeve prorientim dhe lvizje ose ndonj trajnimi sipas ktij neni, ekipi komunal vlersues i prbr prejekspertve, i themeluar sipas ktij ligji, bn nj vlersim t aftsive t kufizuara t nxnsit, si dhenevojat e tij pr qasje.

ARSIMI PRIVAT DHE I PARTNERITETIT

Neni 44E drejta pr arsimim privat dhe pr themelimin e institucioneve private arsimore ose aftsuese

1. do fmij ka t drejt t vijoj msimin n nj institucion privat arsimor apo aftsues t licencuarsipas ktij ligji.

2. Institucionet private arsimore dhe aftsuese mund t themelohen nga subjektet juridike, tregjistruara n Kosov, apo nga ndonj qytetar a grup qytetarsh t Republiks s Kosovs.

3. Personi q ka qen i dnuar pr ndonj vepr t dhuns apo pr ndonj vepr t pahijshme q kaprfshir fmijt, n Republikn e Kosovs apo gjkundi, nuk mund t themeloj, nuk mund t jet ilidhur me financimin apo me ndonj aspekt tjetr ose nuk mund t vazhdoj q gjat dnimit pasues tjet i ndrlidhur me ndonj institucion arsimor dhe aftsues.

Neni 45Institucionet arsimore dhe aftsuese t partneritetit

1. Ministria ose komuna jan kompetente t lidhin kontrat me ndonj institucion ose individ pr tpromovuar dhe themeluar projekte t prbashkta arsimore sipas legjislacionit n fuqi.

2. Nse nj institucion themelohet sipas paragrafit 1. t ktij neni, ai institucion trajtohet si institucion arsimor dhe aftsues me kapital t przier.

Neni 46Licencimi dhe inspektimi i shkollave private dhe atyre n partneritet

1. do institucion arsimor privat ose n partneritet q ofron arsimim n nivelet 0, 1, 2, 3 dhe 4 tISCED-it duhet krkoj t licencohet nga Ministria.

2. Kriteret pr dhnien e licencs pr arsim dhe aftsim formulohen nga Ministria sipas udhzimeve tKshillit Shtetror pr Arsimin Parauniversitar dhe prbjn nj standard qeveritar pr licencim, i cilishpallet prmes aktit nnligjor.

3. Standardi qeveritar pr licencim merr parasysh metodat e ndryshme t msimdhnies dhemsimnxnies q prdoren nga institucionet private dhe mnjanimin e rrezikut ndaj nxnsve dhepunonjsve, prfshir edhe dispozitat lidhur me:

3.1. prshtatshmrin e ndrtesave dhe pajisjeve, t cilat duhet patjetr t jen sipasstandardeve pr shndetin dhe sigurin dhe dizajnin e qasjes pr personat me aftsi tkufizuara, prfshir edhe klasat, kabinetet, puntorit dhe laboratort, fushat ose sallnsportive;

3.2. bibliotekn dhe sallat pr kompjuter;

3.3. numrin dhe kualifikimet e msimdhnsve;


29/30

29

3.4. kornizn e Kurrikulumit t Kosovs ose nj kurrikulum t jashtm t njohur nga Ministria,sipas kshills s AKKSV-s

4. Licenca pr institucionin privat arsimor prfshin dispozita pr garancin bankare pr t mbrojturinteresat financiare t personave q duhet t prfundoj arsimimin e tyre n nj institucion tjetr n rastse ai mbyllet.

5. Institucioni privat arsimor mund t filloj t funksionoj vetm pasi t ket marr licencn ngaMinistria si dhe lejen e biznesit nga komuna, sipas legjislacioni ne fuqi.

6. Procedurat administrative pr lshimin, riprtritjen dhe ndryshimin e licencs pr arsim dhe aftsimprcaktohen me akt nnligjor.

7. Institucioni privat arsimor mundet q n baz t kontrats me prindr t prcaktoj rregullat e sjelljesn institucion.

8. Themeluesi i institucionit arsimor dhe aftsues mund t mbyll at institucion pa ndonj ndshkimn prfundim t vitit shkollor.

9. Institucioni privat arsimor dhe aftsues i nnshtrohet inspektimit nga ana e Ministris sipas ligjit nfuqi.

10.Pas konsultimeve me Autoritetin Shtetror t Kualifikimeve, Ministria mund t nxjerr akt nnligjorlidhur me ofrimin e shrbimeve private arsimore dhe aftsuese apo lidhur me mbshtetjen eshrbimeve t tilla nga ana e organizatave apo operatorve joqeveritar.

Neni 47Shkollimi n shtpi

1. Nse komuna vlerson se ndonj fmij i moshs s shkollimit t detyruar nga territori i saj nuksht duke u arsimuar n mnyr t duhur, prmes vijueshmris s rregullt n shkoll ose ndryshedhe nuk i nnshtrohet prjashtimit t prhershm sipas ktij ligji, ajo i drgon nj vrejtje me shkrim

prindrve dhe krkon nga ata q t bindin komunn brenda afatit kohor t prcaktuar n vrejtje sefmija sht duke u arsimuar n shtpi ose diku tjetr.

2. Arsimim i duhur sipas paragrafit 1. t ktij neni do t thot arsimim efikas me orar t plot q sht iprshtatshm pr moshn, aftsit dhe prirjen e fmijs si dhe ndonj nevoj t veant pr arsim qfmija mund t ket.

3. Nse prindrit nuk i prgjigjen komuns brenda afatit kohor t specifikuar n vrejtjen e cekur nparagrafin 1. t ktij neni, komuna e procedon rastin n procedur pr kundrvajtje.

4. Nse prindrit prgjigjen se fmija sht duke u arsimuar jasht sistemit formal t arsimit dheaftsimit publik ose privat, aranzhimet e bra nga prindrit si dhe ato t inspeksionit duhet tinnshtrohen autorizimit t Ministris pas konsultimeve me komunn prkatse.

Neni 48Arsimimi n diaspor

1. Arsimimi n diaspor rregullohet sipas Ligjit pr Mrgatn e Kosovs 03/L-171.

2. Institucionet arsimore dheaftsuese t cilave u atribuohet ky nen jan t vendosura jasht territoritt Republiks s Kosovs, ku nxnsit q jan qytetar t Republiks s Kosovs t moshs prshkollim t detyruar vijojn arsim dhe aftsim.


30/30

DISPOZITAT KALIMTARE

Neni 49Dispozitat kalimtare

1. Ministria nxjerr akte nnligjore brenda nj (1) viti pr zbatimin e ktij ligji dhe pr shtjet qe nukmbulohen me kt ligj.

2. Dispozitat e nenit 9 paragrafi 3; nenit 10 paragrafi 3 ; nenit 24 paragrafi 6; nenit 25 paragrafi 1 ; neni28; neni 29; nenit 33 paragrafi 4; neni 35; neni 37 paragrafi 1; neni 39 paragrafi 3; neni 42 paragrafi 1.,2., 4. neni 43 paragrafi 3; neni 48 paragrafi 1., 2. mund t hyn n fuqi nga viti shkollor 2015/16 poqe se krijohen kushtet financiare dhe pas nj vlersimi ekzakt t kostos financiare t periudhs vijuese

3. Prfshirja e arsimit pas sekondar jouniversitar (niveli 4 i ISCED-it) n sistemin e arsimit dhe aftsimitparauniversitar hyn n fuqi nga data, e cila do t caktohet nga Kuvendi.

4. Komunat i harmonizojn rregulloret n fuqi me dispozitat e ktij ligji brenda gjasht (6) muajsh ngahyrja n fuqi e Ligjit.

Neni 50Dispozitat shfuqizuese

Me hyrjen n fuqi t ktij ligji, shfuqizohen t gjitha dispozitat e Ligjit pr arsimin fillor dhe t mesm(Ligji 2002/2) si dhe t gjitha dispozitat e tjera ligjore q jan n kundrshtim me kt ligj.

Neni 51Hyrja n fuqi

Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn zyrtare t Republiks sKosovs.

Ligji Nr. 04/ L-03229 gusht 2011

Shpallur me dekretin Nr.DL-035-2011, dat 31.08.2011 nga Presidentja e Republiks s KosovsAtifete Jahjaga.

ligji per arsimin parauniversitar

Documents