libËr pËr mËsuesin biologjia 8...sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu 2. zemra 3. punë...
TRANSCRIPT
LIBËR PËR MËSUESIN
Biologjia 8
Merita BerishaArtan Trebicka
Arta ToskaAndia TamburiMarsilda Qyli
PërmbajtjeHyrje 5
Planifikimi vjetor dhe me tremujorë 10
Planifikimet ditore 26
Kreu 1: Bimët 26
Kreu 2: Ushqimi dhe tretja 43
Test i tremujorit të parë 73
Kreu 3: Sistemi i qarkullimit të gjakut 76
Kreu 4: Frymëshkëmbimi 94
Test i tremujorit të dytë 108
Kreu 5: Riprodhimi dhe zhvillimi 115
Test i tremujorit të tretë 130
Veprimtari në librin e nxënësit 132
Fletë pune për kreun e parë 136
Fletë pune për kreun e dytë 148
Fletë pune për kreun e tretë 160
Fletë pune për kreun e katërt 169
Fletë pune për kreun e pestë 174
5
Hyrje
Shkenca është veprimtari intelektuale dhe praktike që përfshin studimin
shkencor përmes ideve dhe përvojave të tij. Idetë dhe konceptet përpunohen për
hartuesit të teksteve mësimore dhe materialeve ndihmëse për mësuesit
fëmijëve.
6
Libër për mësuesin
dhe mbrojtjen e mjedisit.
a.
formulon problemin.
b.
7
Biologjia 8
c.
d.
a.
b.
c.
d.
8
Libër për mësuesin
a.
b.
c.
9
Biologjia 8
programit mbi rezultatet e të nxënit për kompetencë në secilën lëndë dhe në tematika
zhvillimin e situatave të të nxënit dhe lehtëson vlerësimin e nxënësit për kompetencat kyçe. Situatat e të nxënit janë situata që lidhen me kontekstin e të nxënit. Ato mund të jenë situata në mjedise të mbyllura ose të hapura të nxëni, brenda shkollës ose jashtë saj. Roli i mësuesit në mësimdhënien përmes situatave është ai i udhëheqësit e i lehtësuesit gjatë nxënies aktive të nxënësit. Realizimi i temave ndërkurrikulare dhe i lidhjes ndërlëndore nëpërmjet lëndëve të shkencave natyrore janë, gjithashtu, elemente të rëndësishme të programit. Metodat, teknikat, strategjitë e të nxënit në fushën e shkencave natyrore janë faktorë të rëndësishëm për një nxënie të suksesshme që nxit interesin, gjithëpërfshirjen, ndërveprimin dhe punën kërkimore të nxënësit. Përzgjedhja dhe përdorimi i tyre nga mësuesit bëhet në funksion të zhvillimit të kompetencave te nxënësit, duke respektuar stilet e ndryshme të të nxënit.
Vlerësimi si pjesë integrale e procesit të të nxënit, mat shkallën në të cilën kompetencat janë arritur nga nxënësi. Meqenëse i gjithë procesi i të nxënit në shkencat natyrore mbështetet në kërkimin shkencor, vlerësimi merr shumë forma, të cilat i parashikon dhe mundëson struktura dhe konceptimi i programit. Realizimi i programit të fushës së shkencave natyrore kërkon krijimin e një mjedisi të nxëni, të përshtatshëm dhe gjithëpërfshirës, të pasur me materiale dhe burime të domosdoshme, si dhe përdorimin e gjerë të TIK-ut.
Diagrami 1: Korniza konceptuale e programit.
Sistemet
Shkallmatjet
10
Libër për mësuesinPL
AN
IFIK
IMI V
JET
OR
S
hpër
ndar
ja e
orë
ve d
he te
mav
e si
pas t
rem
ujor
ëve
Tre
muj
ori i
par
ë 27
orë
T
rem
ujor
i i d
ytë
23 o
rë
Tre
muj
ori i
tret
ë 20
orë
K
reu
1 ( p
lani
8 o
rë)
1.Fo
tosi
ntez
a 2.
Gje
thet
3.Pu
në la
bora
tori:
Hul
umtim
rret
h pr
oces
it të
foto
sint
ezës
(vep
rimta
ria
1.3
A)
4.Pu
në la
bora
tori:
Hul
umtim
rret
h pr
oces
it të
foto
sint
ezës
(vep
rimta
ria
1.3
B)
5.R
rënj
ët6.
Tran
spor
ti i l
ëndë
ve u
shqy
ese
te
bim
ët (v
eprim
taria
1.5
A d
he 1
.5 B
) 7.
Tran
spor
ti i l
ëndë
ve u
shqy
ese
te
bim
ët (
gypa
t e k
sile
mës
dhe
floe
mës
) 8.
Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
9.U
shtri
me
përm
bled
hëse
(orë
e m
arrë
ng
a to
tali
i orë
ve të
kre
ut 2
)
Kre
u 2
do z
hvill
ohet
në
18 o
rë.
( pla
ni ë
shtë
20
orë.
Pre
j tyr
e zb
resi
m 2
orë
, nga
të c
ilat n
jë o
rë i
kalo
n kr
eut t
ë pa
rë d
he n
jë o
rë i
kalo
n kr
eut t
ë ka
tërt
)
1.Lë
ndët
ush
qyes
e
Kre
u 3
(pla
ni 1
2 or
ë)1.
Sist
emi i
qar
kulli
mit
të g
jaku
t te
njer
iu2.
Zem
ra
3.Pu
në p
rakt
ike:
vep
rimta
ria 3
.2
4.Së
mun
djet
e z
emrë
s ( m
ater
ial
info
rmat
ive
nga
inte
rnet
i) 5.
Gja
ku d
he p
ërbë
rja e
tij
6.En
ët e
gja
kut
7.Pu
në p
rakt
ike:
pos
ter p
ër q
arku
llim
in
e gj
akut
8.
Sëm
undj
et e
gja
kut (
mat
eria
l in
form
ativ
nga
inte
rnet
i)
9.B
ised
ë m
e m
jek
kard
iolo
g os
e he
mat
olog
për
sëm
undj
et e
gja
kut
10.U
shtri
me
përm
bled
hëse
11
.Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
12.P
roje
kt (o
ra e
dyt
ë)
Kre
u 4
(pla
ni 1
2 or
ë +
1 or
ë ng
a kr
eu
2) 1.Si
stem
i i fr
ymëk
ëmbi
mit
te n
jeriu
2.
Punë
labo
rato
ri: v
eprim
taria
4.1
3.
Shkë
mbi
mi i
gaz
eve
në m
ushk
ëri
4.Fr
ymëm
arrja
aer
obe
Kre
u i t
retë
vaz
hdim
12
.Duh
ani d
he sh
ënde
ti 13
.Sëm
undj
et q
ë sh
kakt
ohen
nga
duh
ani
Kre
u 5
(18
orë)
1.
Gam
etat
2.
Sist
emi i
ripr
odhi
mit
te n
jeriu
3.
Çfa
rë n
dodh
te q
eliz
a ve
zë
4.N
ga e
mbr
ioni
t e fo
shnj
a 5.
Rrit
ja d
he z
hvill
imi
6.A
dole
shen
ca7.
Ado
lesh
enca
(dis
kutim
) 8.
Proj
ekt-o
ra e
tret
ë 9.
Proj
ekt-o
ra e
kat
ërt
10.M
ënyr
a e
jete
sës d
he sh
ënde
ti 11
.Mën
yra
e je
tesë
s dhe
shën
deti
12.S
ST
13.S
ST
14.U
shtri
me
përm
bled
hëse
15
.Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
16.P
ërsë
ritje
17
.Vle
rësi
m p
orto
foli
18.T
est p
ër se
mes
trin
e tre
të
11
Biologjia 8
2.Lë
ndët
ush
qyes
e (v
eprim
taria
2.1
dhe
m
ater
ial n
ga fl
etët
e p
unës
apo
flet
ore
punë
s)3.
Die
ta u
shqi
mor
e e
ekui
libru
ar
4.D
ieta
ush
qim
ore
e ek
uilib
ruar
5.
Tret
ja d
he p
ërth
ithja
e u
shqi
mit
6.Pu
në la
bora
tori:
Një
mod
el
përth
ithje
je
7.Si
stem
i tre
tës t
e nj
eriu
8.
Sist
emi t
retë
s te
njer
iu
9.D
hëm
bët
10.P
unë
labo
rato
rike:
Ndi
kim
i i p
ijeve
m
e ga
z te
dhë
mbë
t
11.E
nzim
at
12.P
unë
labo
rato
ri: V
eprim
taria
2.6
13
.Pro
jekt
ora
e p
arë
14.U
shtri
me
përm
bled
hëse
15
.Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
16.P
ërsë
ritje
17
.Vle
rësi
m p
orto
foli
18.T
est i
sem
estri
t të
parë
T
otal
9 +
18
= 27
orë
5.Pu
në la
bora
tori:
Fry
mëm
arrja
te
bize
let
6.M
bajtj
a e
trupi
t në
form
ë 7.
Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
8.U
shtri
me
përm
bled
hëse
9.
Përs
ëritj
e 10
.Vle
rësi
m p
orto
foli
11.T
est p
ër se
mes
trin
e dy
të
Tot
al 1
2 +
11 =
23
orë
Tot
al 2
+ 1
8 =
20 o
rë
12
Libër për mësuesin
LË
ND
A: B
IOL
OG
JI
KL
ASA
E T
ET
Ë
FUSH
A: S
HK
EN
CA
T E
NA
TY
RË
S
PLA
NIF
IKIM
I PË
R 3
-MU
JOR
IN E
PA
RË
(SH
TA
TO
R-D
HJE
TO
R)
SHT
AT
OR
– D
HJE
TO
R
Tem
atik
aK
apitu
lliN
r. i
orëv
e si
pas
Tem
ave
mës
imor
e Si
tuat
a e
para
shik
uar
e të
nxë
nit
Met
odol
ogjia
dhe
vepr
imta
ritë
e
nxën
ësve
Vle
rësi
mi
Bur
imet
Sist
emet
Si
stem
ette
bim
ët
dhe
njer
iuB
imët
(8 o
rë +
1
orë
nga
kreu
2)
1.Fo
tosi
ntez
a B
imët
si
prod
hues
etë
ushq
imit.
Për
të re
aliz
uar
tem
at m
und
të
zgjid
hni n
jë o
se
disa
nga
:
Met
oda
të të
nx
ënit
aktiv
: D
isku
time
në
grup
Prez
antim
e të
ty
re m
e fig
ura
orga
nesh
bim
ore
dhe
të
njer
iut
Viz
itë n
ë
Për t
ë re
aliz
uar
vler
ësim
in n
ë te
ma
të
ndry
shm
e m
und
të
zgjid
hni n
jë o
se d
isa
nga:
Vle
rësi
mi i
vaz
hdua
r pë
r:- S
hum
ëllo
jshm
ërin
ë e
përg
jigje
ve,
përf
shirë
viz
atim
et,
puni
met
e sh
krua
ra,
bise
dat m
e nj
ëri-
tjetri
n dh
e pa
raqi
tjen
e id
eve.
- Plo
tësi
min
e fj
aliv
e në
flet
oren
e p
unës
Në
mën
yrë
të
hollë
sish
me
mje
tet
ndih
mës
e pë
r re
aliz
imin
e te
mav
e m
ësim
ore
janë
të
përs
hkru
ara
te li
bri
i mës
uesi
t.
-Aty
do
të g
jeni
dhe
id
e pë
r m
ësim
dhën
ien
si
dhe
udhë
zim
e se
si
do t'
i kry
eni
vepr
imta
ritë
sipa
s te
mav
e pë
rkat
ëse
të
librit
të n
xënë
sit.
-P
as k
apitu
jve
2.G
jeth
etN
dërti
mi i
gj
ethe
s dhe
fu
nksi
oni i
saj
13
Biologjia 8
3.Pu
në la
bora
tori:
H
ulum
tim rr
eth
proc
esit
të fo
tosi
ntez
ës
(vep
rimta
ria 1
.3 A
)
Si z
hvill
ohet
fo
tosi
ntez
a te
bi
mët
(m
bled
hja
e ok
sigj
enit)
terr
en p
ër
bim
ët
Traj
tim i
të
dhën
ave
me
graf
ikë
ose
me
tabe
la Zgjid
hje
e kë
rkes
ave
në
fletë
t e p
unës
dh
e fle
tore
n e
punë
s sip
as
tem
ave
përk
atës
e
Reg
jistr
ime
vide
o
Vep
rim
tari
në
libri
n e
nxën
ësit,
të
cila
t ja
në n
ë çd
o te
më
mës
imi
Vep
rimta
ri hu
lum
tues
e
dhe
fletë
t e p
unës
(s
hiko
ni n
ë fle
tët
punë
s te
libri
i m
ësue
sit)
- Plo
tësi
min
e
përg
jigje
ve n
ë py
etje
t dh
e de
tyra
t për
çdo
te
më
mës
imor
e si
dhe
kr
yerja
e v
eprim
tariv
e në
libr
in e
nxë
nësi
t, te
kstin
mës
imor
.
Vet
ëvle
rësi
mi
Rea
lizoh
et n
ga
nxën
ësit
për:
- Vle
rësi
min
në
çift
-Vle
rësi
min
e p
unës
në
gru
p
- Vle
rësi
min
e
dety
rave
të sh
tëpi
së
nga
njër
i-tje
tri- P
reza
ntim
i me
gojë
os
e m
e sh
krim
i pu
nim
eve
të b
ëra
nga
ndod
hen
gjith
mon
ë fle
tët e
pun
ës q
ë m
und
të je
pen
si
dety
rë n
ë fu
nd të
m
ësim
it pë
r të
kont
rollu
ar të
nx
ënit
e nx
ënës
ve.
Mun
d të
për
dorn
i:
Mat
eria
lem
odel
uese
ose
ko
mpl
ete
të
gats
hme,
kar
ton,
gë
rshë
rë, n
gjitë
s, sh
irit n
gjitë
s, m
jete
të
dom
osdo
shm
e pë
r pas
qyru
ar
orga
ne e
sist
eme
të
njer
iut.
Sist
emet
Si
stem
ette
bim
ët
dhe
njer
iu
Bim
ët
4.Pu
në la
bora
tori:
H
ulum
tim rr
eth
proc
esit
të fo
tosi
ntez
ës
(vep
rimta
ria 1
.3 B
)
Fakt
orët
që
ndik
ojnë
në
shpe
jtësi
në e
fo
tosi
ntez
ës
5.R
rënj
ëtN
dërti
mi d
he
funk
sion
et e
rr
ënjë
s. M
birja
e
fara
ve
6.Tr
ansp
orti
ilë
ndëv
e us
hqye
se te
bim
ët(v
eprim
taria
1.5
A d
he 1
.5
B)
Tran
spor
ti i
lënd
ëve
ushq
yese
te
bim
a e
selin
osë
7.Tr
ansp
orti
i lën
dëve
us
hqye
se te
bim
ët (g
ypat
e
ksile
mës
dhe
floe
mës
)
Stru
ktur
atbi
mor
e që
m
undë
sojn
ëtra
nspo
rtin
e lë
ndëv
eus
hqye
se.
8.U
shtri
me
përm
bled
hëse
U
shtri
me
mbi
nd
ërtim
in e
14
Libër për mësuesin
bim
ëve
dhe
funk
sion
et e
or
gane
ve të
saj.
Pyet
je-
përg
jigje
Sfid
ain
divi
dual
e
Kon
kurs
e m
e gr
upe
Vep
rimta
ri në
çi
ft
nxën
ësit.
Vle
rësi
mpë
rmbl
edhë
s për
: - D
etyr
ë m
e sh
krim
os
e m
e go
jë
- Pun
ë kë
rkim
ore
në
inte
rnet
Vle
rësi
mi
-fo
rmue
s -
përm
bled
hës
-di
agno
stik
ues
-m
e sh
krim
9.U
shtri
me
përm
bled
hëse
( o
rë e
mar
rë n
ga to
tali
i or
ëve
të k
reut
2)
Ush
trim
e m
bi
ndër
timin
e
bim
ëve
dhe
funk
sion
et e
or
gane
ve të
saj.
Sist
emet
N
jeri
u si
or
gani
zëm
(pla
ni
20 -
2 or
ë =
18 o
rë)
10.L
ëndë
t ush
qyes
e7
lloje
t e
lënd
ëve
ushq
yese
dhe
vl
erat
e ty
re p
ër
orga
nizm
in.
11.L
ëndë
t ush
qyes
e (v
eprim
taria
2.1
dhe
m
ater
ial n
ga fl
etët
e p
unës
ap
o fle
tore
pun
ës)
Pran
ia e
ka
rboh
idra
teve
në u
shqi
me
12.
Die
ta u
shqi
mor
e e
ekui
libru
arU
shqi
met
e
shën
dets
hme
dhe
të
pash
ënde
tshm
e
Sist
emet
13
.Die
ta u
shqi
mor
e e
ekui
libru
ar S
i duh
et të
us
hqeh
emi?
Kër
kim
në
15
Biologjia 8
14.T
retja
dhe
për
thith
ja e
us
hqim
it N
dërti
mi d
he
funk
sion
i i
gypi
t tre
tës
inte
rnet
Min
itest
e m
e fle
tët e
pun
ës q
ë nd
odhe
n në
libr
in
e m
ësue
sit.
Kon
kurs
e m
e gr
upe
Vep
rimta
ri në
çi
ft
– K
onku
rse
mid
is k
lasa
ve e
tj.
15.P
unë
labo
rato
ri: N
jë
mod
el p
ërth
ithje
je
Ngj
ashm
ëri m
e pë
rthith
jen
e us
hqim
eve
në
orga
nizm
in e
nj
eriu
t 16
.Sis
tem
i tre
tës t
e nj
eriu
Pj
esët
për
bërë
se
të si
stem
it tre
tës
17.S
iste
mi t
retë
s te
njer
iu
Funk
sion
et e
or
gane
vepë
rbër
ëse
të
sist
emit
tretë
s 18
.Dhë
mbë
t Ll
ojet
e
dhëm
bëve
dhe
fu
nksi
onet
e
tyre
19.P
unë
labo
rato
rike:
N
diki
mi i
pije
ve m
e ga
z te
dhë
mbë
t
Fakt
orët
që
ndik
ojnë
në
pris
hjen
edh
ëmbë
ve
20.E
nzim
at
Enzi
mat
dhe
m
ekan
izm
i i
vepr
imit
të ty
re
Sist
emet
21
.Pun
ë la
bora
tori:
V
eprim
taria
2.6
N
diki
mi i
en
zim
ës
16
Libër për mësuesin
Tot
ali p
ër
trem
ujor
in
e pa
rë
9 +
18 =
27
orë
amila
zë n
ë sh
përb
ërje
n e
amid
onit
22.P
roje
kt-o
ra e
par
ë Pë
rcak
timi i
te
mës
nga
nx
ënës
it dh
e m
ësue
si
23.U
shtri
me
përm
bled
hëse
U
shtri
me
mbi
si
stem
in tr
etës
dh
e fu
nksi
onet
e
pjes
ëve
përb
ërës
e të
tij
24.U
shtri
me
përm
bled
hëse
U
shtri
me
mbi
si
stem
in tr
etës
dh
e fu
nksi
onet
e
pjes
ëve
përb
ërës
e të
tij
25.P
ërsë
ritje
Pë
rsër
itje
teor
ike:
fo
tosi
ntez
a dh
e pr
oces
i i tr
etje
s 26
.Vle
rësi
m p
orto
foli
27.T
est p
ër se
mes
trin
e pa
rë
17
Biologjia 8
LË
ND
A: B
IOL
OG
JI
KL
ASA
E T
ET
Ë
FUSH
A: S
HK
EN
CA
T E
NA
TY
RË
S
PLA
NIF
IKIM
I PË
R 3
-MU
JOR
IN E
DY
TË
(JA
NA
R-M
AR
S)
JAN
AR
– M
AR
S T
emat
ika
Kap
itulli
Nr.
i orë
ve si
pas
Tem
ave
mës
imor
e
Situ
ata
e pa
rash
ikua
r e
të n
xëni
t
Met
odol
ogjia
dhe
vepr
imta
ritë
e
nxën
ësve
Vle
rësi
mi
Bur
imet
Sist
emet
Tra
nspo
rti
te n
jeri
u 1.
Sist
emi i
qar
kulli
mit
të g
jaku
t te
njer
iu.
Përb
ërja
e
sist
emit
të
qark
ullim
it të
gj
akut
.Pa
surim
i i g
jaku
t m
e ga
ze.
Për
të re
aliz
uar
tem
at m
und
të
zgjid
hni n
jë o
se
disa
nga
:
Met
oda
të të
nx
ënit
aktiv
:
Për t
ë re
aliz
uar
vler
ësim
in n
ë te
ma
të
ndry
shm
e m
und
të
zgjid
hni n
jë o
se d
isa
nga:
Vle
rësi
mi i
vaz
hdua
r pë
r:
Në
mën
yrë
të
hollë
sish
me
mje
tet
ndih
mës
e pë
r re
aliz
imin
e te
mav
e m
ësim
ore
janë
të
përs
hkru
ara
te li
bri
i mës
uesi
t.
18
Libër për mësuesin
2.Ze
mra
N
dërti
mi d
he
funk
sion
i i
zem
rës.
Dis
kutim
e në
gr
up
Prez
antim
e të
ty
re m
e fig
ura
ose
m
aket
e or
gane
sh
Film
a të
m
arrë
nga
in
tern
eti
Traj
tim i
të
dhën
ave
me
graf
ikë
ose
me
tabe
la Zgjid
hje
e kë
rkes
ave
në
fletë
t e p
unës
dh
e fle
tore
n e
punë
s sip
as
tem
ave
përk
atës
e
Reg
jistr
ime
vide
o
- Shu
mël
lojs
hmër
inë
e pë
rgjig
jeve
, pë
rfsh
irë v
izat
imet
, pu
nim
et e
shkr
uara
, bi
seda
t me
njër
i-tje
trin
dhe
para
qitje
n e
idev
e.
- Plo
tësi
min
e fj
aliv
e në
flet
oren
e p
unës
dh
e fle
tët e
pun
ës
(shi
koni
në
fletë
t pu
nës t
e lib
ri i
mës
uesi
t).
- Plo
tësi
min
e
përg
jigje
ve n
ë py
etje
t dh
e de
tyra
t për
çdo
te
më
mës
imor
e si
dhe
kr
yerja
e v
eprim
tariv
e në
libr
in e
nxë
nësi
t, te
kstin
mës
imor
.
Vet
ëvle
rësi
mi
Rea
lizoh
et n
ga
nxën
ësit
për:
- Aty
do
të g
jeni
dh
e id
e pë
r m
ësim
dhën
ien
si
dhe
udhë
zim
e se
si
do t'
i kry
eni
vepr
imta
ritë
sipa
s te
mav
e pë
rkat
ëse
të
librit
të n
xënë
sit.
- P
as k
apitu
jve
ndod
hen
gjith
mon
ë fle
tët e
pun
ës q
ë m
und
të je
pen
si
dety
rë n
ë fu
nd të
m
ësim
it pë
r të
kont
rollu
ar të
nx
ënit
e nx
ënës
ve.
Mun
d të
për
dorn
i:
Mat
eria
lem
odel
uese
ose
ko
mpl
ete
të
gats
hme,
kar
ton,
gë
rshë
rë, n
gjitë
s, sh
irit n
gjitë
s, m
jete
të
dom
osdo
shm
e pë
r pas
qyru
ar
3.Pu
në p
rakt
ike:
V
eprim
taria
3.2
N
diki
mi i
us
htrim
eve
fizik
e në
rrah
jet
e pu
lsit.
4.Së
mun
djet
e z
emrë
s:
(mat
eria
le in
form
ativ
e ng
a in
tern
eti)
Rën
dësi
a e
stud
imit
të
sëm
undj
eve
koro
nare
.5.
Gja
ku d
he p
ërbë
rja e
tij
. Pë
rbër
ësit
e gj
akut
.
6.En
ët e
gja
kut.
Dal
limi n
dërm
jet
enëv
e të
gja
kut
në n
dërti
m d
he
19
Biologjia 8
funk
sion
.V
epri
mta
ri
në li
brin
e
nxën
ësit,
të
cila
t ja
në n
ë çd
o te
më
mës
imi
Vep
rimta
ri hu
lum
tues
e
Pyet
je-
përg
jigje
Sfid
ain
divi
dual
e
Kon
kurs
e m
e gr
upe
Vep
rimta
ri në
çift
-Vle
rësi
min
në
çift
-Vle
rësi
min
e p
unës
në
gru
p
-Vle
rësi
min
e
dety
rave
të sh
tëpi
së
nga
njër
i-tje
tri.
- Pre
zant
imi m
e go
jë
ose
me
shkr
im i
puni
mev
e të
bër
a ng
a nx
ënës
it.V
lerë
sim
përm
bled
hës p
ër:
- Det
yrë
me
shkr
im
ose
me
gojë
- P
unë
kërk
imor
e në
in
tern
et
Vle
rësi
mi
-fo
rmue
s -
përm
bled
hës
-di
agno
stik
ues
-m
e sh
krim
orga
ne e
sist
eme
të
njer
iut.
7.Pu
në p
rakt
ike:
Pos
ter
për q
arku
llim
in e
gj
akut
Veç
oritë
e
qark
ullim
it të
gj
akut
.
8.Së
mun
djet
e g
jaku
t (m
ater
ial i
nfor
mat
iv
nga
inte
rnet
i)
Njo
hja
dhe
para
ndal
imi i
së
mun
djev
e të
gj
akut
.
9.B
ised
ë m
e m
jek
kard
iolo
g os
e he
mat
olog
për
së
mun
djet
e g
jaku
t
Bis
edë
me
mje
kun
mbi
së
mun
djet
ka
rdia
ke.
10.U
shtri
me
përm
bled
hëse
Pë
rbër
ësit
e gj
akut
.Q
arku
llim
i i
mad
h dh
e i
vogë
l i g
jaku
t. 11
.Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
Dal
limi n
dërm
jet
arte
rieve
,ven
ave
e ka
pila
rëve
. 12
.Pro
jekt
(ora
e d
ytë)
St
udim
i i
idev
e,or
ient
imi
për s
hfry
tëzi
min
e
liter
atur
ës d
he
përp
unim
i i
mat
eria
leve
.
20
Libër për mësuesin
Sist
emet
Si
stem
i i
frym
ëkm
bim
it
13.S
iste
mi i
fr
ymëk
ëmbi
mit
te
njer
iu
Rru
ga q
ë nd
jeki
n ga
zet
(O2 d
he C
O2)
në o
rgan
e.
Kër
kim
në
inte
rnet
Min
itest
e m
e fle
tët e
pun
ës q
ë nd
odhe
n në
libr
in
e m
ësue
sit.
Kon
kurs
e m
e gr
upe
Vep
rimta
ri në
çi
ft
Kon
kurs
em
idis
kla
save
et
j.
14.
Punë
labo
rato
ri:
Vep
rimta
ria 4
.1
Mat
ja e
vël
limit
të m
ushk
ëriv
e në
përm
jet
eksp
erim
ente
ve.
Nxë
nësi
aje
tëso
re.
15.
Shkë
mbi
mi i
gaz
eve
në m
ushk
ëri.
Si n
dodh
sh
këm
bim
i i
gaze
ve n
ë al
veol
a(h
ojëz
a)?
16.
Frym
ëmar
rja a
erob
e R
eaks
ioni
i pr
oces
it të
fr
ymëm
arrje
s ae
robe
. 17
. Pu
në la
bora
tori:
Fr
ymëm
arrja
te b
izel
et.
Gja
tëfr
ymëm
arrje
s çl
irohe
tnx
ehtë
si.
18.
Mba
jtja
e tru
pit n
ë U
shtri
met
fiz
ike
ndik
ojnë
21
Biologjia 8
form
ë po
zitiv
isht
në
shën
detin
e
njer
iut.
19.
Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
Ush
trim
e m
bi
sist
emin
e
qark
ullim
it të
gj
akut
.20
. U
shtri
me
përm
bled
hëse
U
shtri
me
mbi
si
stem
in e
fr
ymëk
ëmbi
mit.
Tot
ali p
ër
trem
ujor
in e
dy
të12
+11
= 23
or
ë
21.
Përs
ëritj
e N
johu
ritë
e m
arra
mbi
si
stem
in e
qa
rkul
limit
të
gjak
ut d
he
frym
ëkëm
bim
it.22
. V
lerë
sim
por
tofo
li
23.
Test
për
trem
ujor
in e
dy
të.
22
Libër për mësuesin
LË
ND
A: B
IOL
OG
JI
KL
ASA
E T
ET
Ë
FUSH
A: S
HK
EN
CA
T E
NA
TY
RË
S
PLA
NIF
IKIM
I PË
R 3
-MU
JOR
IN E
TR
ET
Ë (P
RIL
L-Q
ER
SHO
R)
PRIL
L –
QE
RSH
OR
T
emat
ika
Kap
itulli
Nr.
i or
ëve
sipa
s T
emav
e m
ësim
ore
Situ
ata
e pa
rash
ikua
r e
të n
xëni
t
Met
odol
ogjia
dhe
vepr
imta
ritë
e
nxën
ësve
Vle
rësi
mi
Bur
imet
Sist
emi i
ri
prod
him
it
1.D
uhan
i dhe
shën
deti
Rën
dësi
a e
ndër
gjeg
jësi
mit
për e
fekt
et
nega
tive
të
duha
nit.
Për
të re
aliz
uar
tem
at m
und
të
zgjid
hni n
jë o
se
disa
nga
:
Met
oda
të të
nx
ënit
aktiv
: D
isku
time
në
grup
Prez
antim
e të
ty
re m
e fig
ura
os
e m
aket
e or
gane
sh
Film
a të
m
arrë
nga
Për t
ë re
aliz
uar
vler
ësim
in n
ë te
ma
të
ndry
shm
e m
und
të
zgjid
hni n
jë o
se d
isa
nga:
Vle
rësi
mi i
vaz
hdua
r pë
r:- S
hum
ëllo
jshm
ërin
ë e
përg
jigje
ve,
përf
shirë
viz
atim
et,
puni
met
e sh
krua
ra,
bise
dat m
e nj
ëri-
tjetri
n dh
e pa
raqi
tjen
e id
eve.
- Plo
tësi
min
e fj
aliv
e në
flet
oren
e p
unës
Në
mën
yrë
të
hollë
sish
me
mje
tet
ndih
mës
e pë
r re
aliz
imin
e te
mav
e m
ësim
ore
janë
të
përs
hkru
ara
te li
bri
i mës
uesi
t.
- Aty
do
të g
jeni
dh
e id
e pë
r m
ësim
dhën
ien
si
dhe
udhë
zim
e se
si
do t'
i kry
eni
vepr
imta
ritë
sipa
s te
mav
e pë
rkat
ëse
të
librit
të n
xënë
sit.
- P
as k
apitu
jve
2.Së
mun
djet
që
shka
ktoh
en n
ga d
uhan
iPë
rgat
itja
e nj
ë po
ster
ise
nsib
ilizu
es.
3. G
amet
at
Dal
limi m
idis
23
Biologjia 8
qeliz
ës v
ezë
dhe
sper
mat
ozoi
dit.
Pr
oces
i i
feko
ndim
it.
inte
rnet
i
Traj
tim i
të
dhën
ave
me
graf
ikë
ose
me
tabe
la Zgjid
hje
e kë
rkes
ave
në
fletë
t e p
unës
dh
e fle
tore
n e
punë
s sip
as
tem
ave
përk
atës
e
Reg
jistr
ime
vide
o
Vep
rim
tari
në
libri
n e
nxën
ësit,
të
cila
t ja
në n
ë çd
o te
më
mës
imi
Vep
rimta
ri hu
lum
tues
e
dhe
fletë
t e p
unës
(s
hiko
ni n
ë fle
tët
punë
s te
libri
i m
ësue
sit).
- Plo
tësi
min
e
përg
jigje
ve n
ë py
etje
t dh
e de
tyra
t për
çdo
te
më
mës
imor
e si
dhe
kr
yerja
e v
eprim
tariv
e në
libr
in e
nxë
nësi
t, te
kstin
mës
imor
.
Vet
ëvle
rësi
mi
Rea
lizoh
et n
ga
nxën
ësit
për:
- Vle
rësi
min
në
çift
- Vle
rësi
min
e p
unës
në
gru
p
- Vle
rësi
min
e
dety
rave
të sh
tëpi
së
nga
njër
i-tje
tri- P
reza
ntim
i me
gojë
os
e m
e sh
krim
i pu
nim
eve
të b
ëra
nga
ndod
hen
gjith
mon
ë fle
tët e
pun
ës q
ë m
und
të je
pen
si
dety
rë n
ë fu
nd të
m
ësim
it pë
r të
kont
rollu
ar të
nx
ënit
e nx
ënës
ve.
Mun
d të
për
dorn
i:
Mat
eria
lem
odel
uese
ose
ko
mpl
ete
të
gats
hme,
kar
ton,
gë
rshë
rë, n
gjitë
s, sh
irit n
gjitë
s, m
jete
të
dom
osdo
shm
e pë
r pas
qyru
ar
orga
ne e
sist
eme
të
njer
iut.
4.Si
stem
i i ri
prod
him
it te
nje
riu
Ndë
rtim
i i
apar
atit
ripro
dhue
sfe
mër
or d
he
mas
hkul
lor.
5.Ç
farë
ndo
dhte
qel
iza
vezë
?“F
ati”
i nj
ë ve
ze
të fe
kond
uar
dhe
të
pafe
kond
uar.
6.N
ga e
mbr
ioni
te
fosh
nja
Ndr
yshi
met
që
ndod
hin
nga
embr
ioni
te
fetu
si.
7.R
ritja
dhe
zhv
illim
i Fa
zat e
rritj
es
nga
embr
ioni
te
k nj
ë i r
ritur
. 8.
Ado
lesh
enca
Veç
oritë
e fa
zës
së adol
eshe
ncës
.9.
Ado
lesh
enca
(dis
kutim
) Ta
bela
e
konc
epte
ve m
bi
dalli
min
fem
ra-
mes
hkuj
10
.Pro
jekt
-ora
e tr
etë
Prez
antim
i i
24
Libër për mësuesin
proj
ektit
e
certi
fikim
i i
punë
s më
të
mirë
.
Pyet
je-
përg
jigje
Sfid
ain
divi
dual
e
Kon
kurs
e m
e gr
upe
Vep
rimta
ri në
çi
ft
nxën
ësit
Vle
rësi
mpë
rmbl
edhë
s për
: - D
etyr
ë m
e sh
krim
os
e m
e go
jë.
- Pun
ë kë
rkim
ore
në
inte
rnet
.
Vle
rësi
mi
-fo
rmue
s -
përm
bled
hës
-di
agno
stik
ues
-m
e sh
krim
11.P
roje
kt-o
ra e
kat
ërt
Shpë
rnda
rja e
po
ster
ave
e fle
tëpa
losj
eve
në te
rren
. 12
.Mën
yra
e je
tesë
s dh
e sh
ënde
ti Si
ndi
kojn
ë su
bsta
ncat
e
dëm
shm
e ki
mik
e në
sh
ënde
t?
Kre
u 5
13.M
ënyr
a e
jete
sës d
he
shën
deti
Përg
atitj
a e
fletë
palo
sjev
e “P
ër n
jë
shën
det t
ë m
irë”
Kër
kim
në
inte
rnet
25
Biologjia 8
18 o
rë
Tot
ali p
ër
trem
ujor
in e
tr
etë
2 +
18 =
20
orë
14.
SST
SST,
shen
jat
dallu
ese
dhe
rrug
ët e
tra
nsm
etim
it.
Min
itest
e m
e fle
tët e
pun
ës q
ë nd
odhe
n në
libr
in
e m
ësue
sit.
konk
urse
me
grup
e
Vep
rimta
ri në
çi
ft
Kon
kurs
em
idis
kla
save
et
j.
15.
SST
Dis
kutim
: R
rugë
t e
trans
met
imit
të
SST-
ve.
16.U
shtri
me
përm
bled
hëse
M
bi si
stem
in
ripro
dhue
s tek
nj
eriu
.17
.Ush
trim
e pë
rmbl
edhë
se
Mbi
adol
eshe
ncën
dhe
SST.
18
.Vle
rësi
m p
orto
foli
19.
Përs
ëritj
e Pë
rsër
iten
njoh
uritë
mbi
: Si
stem
i rip
rodh
ues,
duha
ni d
he
shën
deti,
adol
eshe
nca,
SST.
20
.Tes
t për
trem
ujor
in e
tre
të.
26
Libër për mësuesin
KREU 1: BimëtTema mësimore 1.1: Fotosinteza
Fusha: Shkencat e natyrës
Lënda: Biologji
Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 1.1: Situata e të nxënit:
prodhuar ushqim.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Ujë
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Shkenca të komunikimit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
ushqim.
Veprimet në situatë:Kllaster
njohuritë e marra në vitet e kaluara.
Fotosinteza
Në prani të dritës së Diellit
Çliron Oksigjen
Prodhon Ushqim
Thith dioksid karboni
nga ajri
Thith ujë me anë të rrënjëve
PLANIFIKIMET DITORE
27
Biologjia 8
Leksion i avancuar
bari delja ujku
Prodhues konsumator I konsumator II
- - - - -
në tabelë.Organizuesi grafik
Vlerësimi i situatës - - - - - - Vlerësimi i nxënësve : - - - - - - - -
-
28
Libër për mësuesin
Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2.
Lëndët për fotosintezën Nga i merr bima
3.
4.
KREU 1: Tema mësimore 1.2: Gjethet
Fusha: Shkencat e natyrës
Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 1.2: Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Enë përçueseShtresa e kutikulës
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
29
Biologjia 8
Veprimet në situatë:Diskutim i njohurive paraprake
Di/Dua të di/Mësova
DI DUA TË DI MËSOVA
- Bimët janë prodhuesit.
domosdoshëm për
kërcellin e bimës.
i ujit.
- Cilat janë shtresat e
- Cili është funksioni i
kloroplaste.
- .....plotësohet funksioni i
Ditari trepjesësh/Të nxënit në bashkëpunim
30
Libër për mësuesin
Pjesa e gjethes Ndërtimi Funksioni
Shtresa e kutikulëstharja
Epiderma e sipërmeme njëra-tjetrën.
ujit.
Shtresa e parenkimës gardhore mbështetës.
Shtresa e parenkimës sfungjerore
Gojëzat (stomat)epidermës së poshtme.
Epiderma e poshtme
Enët përçueseksilema Floema transporton lëndët
Vlerësimi i situatës - - - plotëson ditarin trepjesësh.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur: 1. 2.
3.
31
Biologjia 8
KREU 1: Tema mësimore 1.3: Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 1.3: Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 A)
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
reaksion.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Lapsat në mes
- - - - -
KUBIMI
32
Libër për mësuesin
Përshkruaj: Zbato: Shoqëro:
e punës në laborator. Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.Analizo: Argumento:
Detajet e eksperimenteve janë në librin e mësuesit.Vlerësimi i situatës -
- - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 1: Tema mësimore 1.3:Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 1.3: Punë laboratori : Hulumtim rreth procesit të fotosintezës (Veprimtaria 1.3 B)
Situata e të nxënit:
Intensiteti i dritës ndikon në
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
33
Biologjia 8
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
Lapsat në mes
- - - -
KUBIMI
Përshkruaj:
Zbato:
Shoqëro:
e punës në laborator. Krahaso: Substancat nistore me produktet e reaksionit.Analizo:
Argumento:
Detajet e eksperimenteve janë në librin e mësuesit.
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
34
Libër për mësuesin
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. 2.
Mësuesi/ja përdor fletë pune (libri i mësuesit), për vetëvlerësimin e nxënësve.
KREU 1: Tema mësimore 1.4: Rrënjët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Rrënjët
Situata e të nxënit: Funksionet e rrënjës.Si i thithin ujin dhe kripërat minerale rrënjët e
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët.
Fjalë kyçe: RrënjaRrënjë boshtore
Qime rrënjor
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
të dheut.
thahet ose kalbet.Veprimet në situatë:
Diskutim për njohuritë paraprake
diskutohen.
35
Biologjia 8
(rrënjë, kërcell, gjethe)- Skico
krahasohet skica me pamjen e fotos së karotës në tekstin e
- Cili është funksionirrënjët me anë të qimeve thithëse ujit e kripërave minerale fikson bimën
Skicohet në tabelDRTA (Veprimtari e të mësuarit dhe të lexuarit të drejtuar)
(+) mbi fjalitë që përmbajnë informacion të ri.
Vëzhgo–Analizo–Diskuto veprimtarinë 1.4B.
Sjellin në klasë Vëzhgojnë si kanë mbirë rrënjët e fasules.Analizojnë Diskutojnë ana e saj.
o o o o
o
diskutojnë.Vlerësimi i situatës -
Vlerësimi i nxënësve -
Detyrat dhe puna e pavarur:
36
Libër për mësuesin
KREU 1: Tema mësimore 1.5: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët
Situata e të nxënit: Transporti i lëndëve
shpejtësinë e kalimit të ujit
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Skicon tufat përçuese dhe i interpreton ato.
Fjalë kyçe:
Temperatura
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Përmbledhje e strukturuar:
Lëvizja e ujit dhe lëndëve ushqyese
Floema
Lëndët ushqyese
Ksilema
Uji dhe kripërat minerale
37
Biologjia 8
Eksperiment -
- -
- mbajtjen e shënimeve të strukturuara.
Vëzhgo –Analizo –Diskuto Vëzhgoni Analizoni ksilemës.Diskutoni si ndikon temperatura selinos.
Që hulumtimi të jetë i saktë do bërë planifikimi.faza e pyetjeve (janë në librin e nxënësit)
Rikujtojmë:- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.- Madhësia e varur përftohet - Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon.o Të dhënat hidhen në tabela:
Madhësia e pavarur Madhësia e varur
o grafiku.
Vlerësimi i situatës - - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:Vetëvlerësim: Fletë pune 1.5 (libri për mësuesin).
38
Libër për mësuesin
KREU 1: Tema mësimore 1.5: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e ksilemës dhe të floemës)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Transporti i lëndëve ushqyese te bimët (gypat e ksilemës dhe të floemës)
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Kllaster
“Floema” “Ksilema”iu referuar njohurive të mëparshme.
FLOEMA
transporton lëndë
ushqyese
?
?
lëvizja nga gjethet
KSILEMA
gypa bosh
transporton ujin
lëvizja e ujit nga rrënja në gjethe
pa citoplazmë e
bërthamë
39
Biologjia 8
Të nxënit me këmbime (grupet e ekspertëve)
Çfarë gypa ka në rrënjët e karotave?• Cili është ndër i gypave të o ës?• Cili është drej i i lëvizjes së lëndëve ushqyese?
Rrënjët kanë gypa ksile a• Cili është drej i i lëvizjes së ujit dhe kripërave
inerale?• Cilat janë gypat e kërcellit?
Cilat janë karakteris kat e tubave të ksile ës?• Pse quhen gypat e drurit?• Cili është roli i gypave të ksil ës?
Ditari dypjesësh
në tekst.Gypat e ksilemës Gypat e floemës
në rrënjë.
bërthamë.
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:- - -
40
Libër për mësuesin
KREU 1: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Situata e të nxënit:
në kreun I.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
- -
-
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
që të prodhojnë biomasën
dhe masë.Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët me lule.
Veprimet në situatë:Brainstorming
41
Biologjia 8
•
Në cilin organel të qelizës bimore kryhet fotosinteza?
Pse rrënjët nuk kanë ngjyrë të gjelbër si gjethet?
Pse rrënjët nuk kanë ngjyrë të gjelbër si gjethet?
Pse qimet rrënjore i sigurojnë bimës përthithjen e një sasie më të madhe uji në një kohë më të shkurtër?
Cilat janë funksionet e oemës? Si është e
ndërtuar ajo?
Cilat janë funksionet e emës? Si është e ndërtuar ajo?
Kush është ndryshimi thelbësor midis emës e ksilemës?
Në cilën hallkë të zinxhirit ushqimor kryhet procesi i fotosintezës?
përbërë.
Vlerësimi i situatës - - - - - mban shënime të strukturuara.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 1: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës
Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Situata e të nxënit:
kreun I.
42
Libër për mësuesin
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
dhe masë.Heton dhe përshkruan transportin e ujit dhe kripërave minerale te bimët me lule.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
bimët.
e plehëruar.
Veprimet në situatë:Kërkim shkencor
informacion plehrat kimike.
- nevoja - llojshmëria - roli
Mësim zbulues
Rikujtojmë:- Madhësi e pavarur quhet madhësia që ndryshohet.- Madhësia e varur përftohet - Madhësi e kontrolluar nuk ndryshon
Madhësia e pavarur Madhësia e varur
43
Biologjia 8
- .Të dhënat hidhen në tabela:o grafiku.
në transportin e ujit dhe kripërave minerale.
Vlerësimi i situatës - - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2: Tema mësimore 2.1: Lëndët ushqyese
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Lëndët ushqyese
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
ushqimeve.
Fjalë kyçe:
Vitaminat kripërat minerale Fibrat Uji i pijshëm
44
Libër për mësuesin
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Lapsat në mes
Shkruhen ushqimet në tabelë.DRTA
(informacion plotësues)1. Proteina
2. Karbohidrate3. Yndyrnat4. Vitaminat5. Kripëra minerale
6. Fibrat7. Uji
Tabela M
45
Biologjia 8
tabelën.
Lënda ushqyese Funksioni Ku ndodhetProteinat
Karbohidratet
VitaminatKripërat minerale
FibratUji
Vlerësimi i situatës - - - bashkëpunon për plotësimin e tabelës së koncepteve.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2: Tema mësimore 2.1: Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe material nga fletët e punës apo fletorja e punës).
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Lëndët ushqyese (veprimtaria 2.1 dhe material nga fletët e punës apo fletorja e punës).
Situata e të nxënit:
karbohidrate.
ushqime.
46
Libër për mësuesin
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
ushqimeve të konsumuara.
në ushqime.
Fjalë kyçe:
Tretësirë jodiTretësirë Benedikti
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
etj.Veprimet në situatë:
LINK (rendit, kërko, shëno, mëso)
Brainstorming - - -
-
47
Biologjia 8
Leksion i avancuar shpjegon fizikës-
energji; punniseshte dhe sheqerna.
më e madhe se nevojat e
depoziton ato në formën e shtresave dhjamore yndyrës).
o o o
Vëzhgo–Analizo–Diskuto o o Eksperimentojnë duke ndjekur etapat e hulumtimit të përshkruara në librin e
o tabelën e rezultateve.o Analizohet prania e amidonit e glukozës në ushqime dhe diskutohen me klasën.o Diskutohet rëndësia e dhe sasinë e tepërt të sheqernave të marra.
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
48
Libër për mësuesin
KREU 2: Tema mësimore 2.2: Dieta ushqimore e ekuilibruarFusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Shkrim i lirë
Shkruhet në tabelë tema e mësimit.
Leksion i avancuar
lëndët duhet të jetë në sasinë dhe raportin e duhur.
49
Biologjia 8
Për më tepër:
ushqeheni shëndetshëm.
Ditari dypjesësh
Funksion i përbashkët: 1. 2.
3.
•Nxit sistemin tretës•Ndihmon në uljen e përthithjes së lyrave•Ndihmon në uljen e përthithjes së sheqerit
Fibrat•për formimin e qelizave të reja•për tran e oksigjenitProteinat•depozitohen•sigurojnë izolimin e mbrojtje nga i Yndyrnat
50
Libër për mësuesin
• dhjamosja• 15 % mbi peshën truporeObezite• bllokimi i enëve të gjakut nga lyrat• ..Infark i zemrës
Rrjet i diskutimit
A duhet të konsumojnëtë gjithë njerëzit të njëjtën
dietë ushqimore? Pse?
JO
Vlerësimi i situatës – - - -
Vlerësimi i nxënësve – - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
2. 3.
KREU 2: Tema mësimore 2.2: Dieta ushqimore e ekuilibruar
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
dietën ushqimore.
shëndetit të mirë.
Fjalë kyçe:
Trupi dhe shëndeti
51
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
jashtë funksionit
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Vëzhgo–Analizo–Diskuto
Diskutim Si e kuptoni shprehjen “Mendja e shëndoshë, në trup të shëndoshë”?
Shkrim i lirë
Vlerësimi i situatës - - - - -
52
Libër për mësuesin
Vlerësimi i nxënësve - - - - shkrimin e ese-së.
Detyrat dhe puna e pavarur: (punë me grupe )
a. Rëndësia e karbohidrateveb. Rëndësia e proteinave c. Rëndësia e yndyrnaved. Rëndësia e vitaminavee. Rëndësia e kripërave mineralef. Rëndësia e g. Rëndësia e ujit
KREU 2: Tema mësimore 2.3: Tretja dhe përthithja e ushqimit
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Tretja dhe përthithja e ushqimit
Situata e të nxënit: TretjaCopëtimi i molekulave të mëdha në
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
makromolekulave.
Fjalë kyçe:
Makromolekula
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
53
Biologjia 8
Veprimet në situatë:Pyetja sjell pyetjen
- - - - -
DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar):
Puno në dyshe
Vlerësimi i situatës - - - - mban qëndrimin e vet në rubrikën e diskutimit.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:-
KREU 2: Tema mësimore 2.3: Punë laboratori: Një model përthithjeje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Një model përthithjeje
Situata e të nxënit: Eksperimentohet një model përthithjeje.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Testi Benedikt
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
54
Libër për mësuesin
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Imagjinatë e drejtuar
Eksperiment Vëzhgo–Analizo–Diskuto I.
marra më parë.II.
III.
IV. V.
Konkluzione: Dallimi shpërhapje-osmozëSHPËRHAPJA OSMOZA
përqendrim më të lartë në një vend me përqendrim më të ulët.
Shpërhapja e ujit përmes një membrane me
përqendrimi të bëhet i njëjtë si brenda në njërin drejtim më shumë se në tjetrin.
55
Biologjia 8
i barabartë.më i madh sesa brenda saj.
më i vogël sesa brenda saj.detyrë shtëpie
Vlerësimi i situatës - -
- - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:-
KREU 2: Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu
Situata e të nxënit: Sistemi tretës i njeriut
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe: Sistemi tretës
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
56
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
hollë.
e trashë.Veprimet në situatë:Parashikim nga tema
Organizuesi grafik i njohurive. Tabela M Shfaq filmime mbi tretjen
njohurive të tekstit plotëson tabelën M.ORGANI FUNKSIONI ENZIMAGoja copëtojnë e
bluajnPështyma
amidonin
nuk kaStomaku Me anë të tkurrjeve peristaltike
proteinave.
Acidi klorhidrik vret
Lëngu i stomakut
shpërbën proteinat në aminoacide.
Zorra e hollë(duoden) përthithjen e
indet e trupit.
Lëngu pankreatik bën
proteinave dhe amidonit.
Zorra e trashë(1.5m)
ujin e kripërat minerale e
anusi.
Baktere që prodhojnë vitaminë K dhe B12 që
e
Mëlçia Pastron gjakun helmet dhe kthen Lëngu i tëmthit
Pankreasi lëngun pankreatikposhtë stomakut.
Lëngu pankreatik
Rishikim në dyshe
e klasës.
57
Biologjia 8
Vlerësimi i situatës -
Vlerësimi i nxënësve - - - - plotësimin e tabelës M.
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2: Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sistemi tretës te njeriu
Situata e të nxënit: Sistemi tretës i njeriut
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
tretjes.
Fjalë kyçe: Sistemi tretës
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Përshkrimi i situatës:
hollë.Veprimet në situatë:
Lojë në role “Treni i dijes”
58
Libër për mësuesin
o
o
o
•Copëtohet ushqimi
•p alina shpërbën amidonin
GOJA
•përcjell ushqimin
•Nuk ka enzima
EZOFAGU
STOMAKU MËLÇIA PANKR
EASI
ZORRA E
HOLLË
Përthithet uji
ZORRA E TRASHË
o
o
Goja -coptohet ushqimi...
•P alina shpërbën amidonin..
Ezofagu-përcjell ushqimin...
•Nuk ka enzima
Stomaku--ushqimi kthehet si kimë
•HCl,mukus,p epsin..
Mëlçia Pankreasi Zorra e hollë Zorra e trashë-përthith ujin..
•Baktere
Përmbledhje e strukturuar
e tretjes.- - -
Vlerësimi i situatës - - - - diskutohen idetë.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
59
Biologjia 8
KREU 2: Tema mësimore 2.5: Dhëmbët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Dhëmbët
Situata e të nxënit:
Struktura e dhëmbëve.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
dhëmballët.
Veprimet në situatë:Pyetja sjell pyetjen
- - - - - - - - - - - - -
60
Libër për mësuesin
DRTA (veprimtari e të menduarit dhe të lexuarit e drejtuar): pamje filmike e makete të dhëmbëve.
Diskutojmë së bashku - - - - -
Për më tepër
- - - kanë funksion estetik.
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - - dhënien e ideve për kujdesin ndaj dhëmbëve.
Detyrat dhe puna e pavarur:Skiconi dhëmbin me etiketa për funksionin e secilës pjesë përbërëse.
KREU 2: Tema mësimore: Punë laboratori: Ndikimi i pijeve me gaz te dhëmbët
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Punë laboratori : Ndikimi i pijeve me gaz te dhëmbët
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore: Smalti
61
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Diskutim për njohuritë paraprake
etiketat përkatëse për funksionin e çdo pjese.
KUBIMI
Përshkruaj: Zbato: Shoqëro:
Krahaso: Analizo: Argumento:
Për më tepër
Konkluzione - Dëmtimi i dhëmbëve ndodh nga:
moskontrolli periodik.Shënim:
62
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - -
- -
Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2.
KREU 2: Tema mësimore 2.6: Enzimat
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Reaksion kimik
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
themi se ka ndodhur një reaksion kimik.
Veprimet në situatë:Parashikim nga termat
imagjinatës së drejtuar:
63
Biologjia 8
dukurie ndodh kur e thyejmë shkrepëses dhe kur e djegim
forma dhe përmasat
(reaksion kimik) pasi fosfori i kokës së të reja me veti të
reja. Mësim i përqendruar mbi argumentet
Argumento: Nxënësit konkludojnë:
Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 2: Tema mësimore: Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji
Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Punë laboratori: Veprimtaria 2.6
Situata e të nxënit:
shpërbërjen e amidonit
64
Libër për mësuesin
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
shpërbërjen e amidonit.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Diskutim për njohuritë paraprake
KUBIMI
shpërbërjen e amidonit.
Përshkruaj:
Zbato: Shoqëro: punës në laborator. Krahaso: Analizo: Argumento:
Për më tepër
Vlerësimi i situatës - - - -
65
Biologjia 8
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.
KREU 2: Tema mësimore: Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të punës.
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Projekt: Caktimi i temës, ndarja e grupeve të punës
Situata e të nxënit: Sistemet te njeriu dhe
Trupi dhe shëndeti.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
njeriut.
sistemeve të trupit të njeriut.
mbajtur qëndrim kritik ndaj fenomeneve që
Fjalë kyçe: Trupi i njeriut
Shëndeti
Burimet: të
Fletore pune
Revista shkencoreIntervista me mjek specialistë dhe pacientë
Mjetet:
e projektit
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
MatematikënMjekësinë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
66
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:o
o o
Përshkrimi i shkurtër i projektit:o Ora e parë – Caktimi i temës dhe nëntemave. Ndarja e grupeve të
punësFaza e konceptimit të projektit:
“Trupi dhe shëndeti”
1. Ushqimi dhe tretja
a. Lëndët ushqyese.b. Dieta e ekuilibruar (Piramida ushqimore).c. Dhëmbët dhe mirëmbajtja e tyre.d. Sëmundjet e sistemit tretës.
2. Sistemi i qarkullimit të gjakut a. Zemra dhe enët e gjakut.b. Sëmundjet e zemrës.
3. Frymëshkëmbimi a. Shkëmbimi i gazeve.b. Duhani dhe shëndeti.c. Mbajtja e trupit në formë.
67
Biologjia 8
4. Riprodhimi dhe zhvillimi a. Nga embrioni te foshnja.b. Mënyra e jetesës dhe shëndeti.c. SST
o Ora e dytë – Diskutim mbi ecurinë e projektit Faza e studimit të projektit:
në terren.o Ora e tretë – Prezantimi i projektit e certifikimi i punës më të mirë Faza e prezantimit dhe e certifikimit të punës më të mirë
o Ora e katërt – Shpërndarja e posterave e fletëpalosjeve Faza e zbatimit të projektit:
Veprimet në situatë: Të mësuarit hulumtues dhe të menduarit kritik Për realizimin e punës mund të zgjidhen teknikat e mëposhtme:
Veprimtari praktike
Produktet e punës në grupeFletëpalosjet
Intervistat Video
Vlerësimi i nxënësve: Nxënësit vlerësohen për:
- - - - - - -
68
Libër për mësuesin
Rezultatet e pritshme të projektit- - - -
-
KREU 2: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Situata e të nxënit: Funksionimi i sistemit të tretjes.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
karbohidrateve.Hulumton mbi ndikimin e temperaturës në aftësinë
Fjalë kyçe: Sistemi i tretjes
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Matematikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Brainstorming
- - - - -
69
Biologjia 8
Mendo/Krijo në dyshe /Diskuto
të tjera.
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
Skorbuti
KREU 2: Tema mësimore: Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Përsëritje
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
njeriut.
njeriut.
e sistemeve të trupit të njeriut.
mbajtur qëndrim kritik ndaj fenomeneve që
Fjalë kyçe:
Sistemi tretës
70
Libër për mësuesin
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
ushqim.
se ka ndodhur një reaksion kimik.
Veprimet në situatë:Alfabeti i njëpasnjëshëm në tryezë të rrumbullakët
dhe II.
71
Biologjia 8
A BBiomasë
C D
karboni
DH
E
Enë përçueseEpiderma e sipërme
Ë F
FloemaFibrat
G GJ HHulumtim
IInd
J K L
pankreatik
LL MMëlçi
N NJ O P Q
Qime rrënjore
R
RRRrënjë
S
StomakuSmalti
SHShtresëShumim
TTretjeTëmthi
THThithje
UUji
VVitamina
X XHXhufkor
Y Z
ushqimorZorra e hollëZorra e trashë
ZH
Kllaster temat mësimore
Sistemi tretës
72
Libër për mësuesin
Fjalët e fjalorit të biologjispër plotësimin e kllasterave.
Gjethja
Shtresa e ku kulës
Eoiderma e sipërme
Parenkima gardhore
GojëzatEpiderma e poshtme
Enët përcuese
Parenkima sfungjerore
Ushqim + oksigjen
Ujë
Dioksid karboni
Dritë/kloro
Goja Ezofagu Stomaku Zorra e hollë Pankreasi Mëlçia
Zorra e trashë
shkruajnë funksionin informacionin që kujton e plotësohet
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve -
Detyrat dhe puna e pavarur:
73
Biologjia 8
KREU 2: Tema mësimore: Testi i tremujorit të parë
Fusha: Shkencat e natyrës
Lënda: Biologji
Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Testi i tremujorit të parë
Situata e të nxënit: Bimët Ushqimi dhe tretja
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Bën dallimin ndërmjet ushqimeve dhe
sistemit të tretjes.
Fjalë kyçe:
Sistem tretës
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
TEST I TREMUJORIT TË PARË Lënda: Biologji 8 Kreu: I – II
Emër Mbiemër _____________________________
1. Plotëso (5 pikë)
-
-
-
-
- (1.5 pikë plotësimi i çdo fjale që mungon)
Nota 4 5 6 7 8 9 10
Pikë
74
Libër për mësuesin
2. Shpjego fjalorin: (5 pikë)
3. organet (4 pikë)
4. E vërtetë apo e gabuar: (2 pikë)V GV GV GV G
75
Biologjia 8
5. Gjej (7 pikë)1 Fotosintezë
ujin e kripërat minerale.2 Gojëza
3 Rrënjët
4 Gypat e ksilemësuji.
5 Proteinat 1prodhuar ushqim.
6 Tretje
7 Zorra e trashë
8 Enzimat
6. (6 pikë)
7. (3 pikë)
Lënda ushqyese Enzima Molekula e vogël
8. Skico dhëmbin prerës e përshkruaj funksionin e çdo pjese të tij. (8 pikë)
Vlerësimi i nxënësve:
Kujdes: Ky është model testi: Shënimet me germa të pjerrëta janë për mësuesin/en. rregullat për hartimin e testit.
Detyrat dhe puna e pavarur:Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.
76
Libër për mësuesin
KREU 3: Tema mësimore 3.1: Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.1: Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriu
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
qarkullimit nëpër trup.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
o o o o
Veprimet në situatë:Vëzhgo–Analizo
o Sistemi i qarkullimit të gjakut te njeriuo sistemit hidraulik
edhe qarkullimin e makinaveo vë
77
Biologjia 8
Diskuto përmbledhje e strukturuar
njohurive të reja.analogjinë
Shigjetat
- Blu- E kuqe- Gjaku i pasur me O
2 (vjen mushkëritë) shkon e majt
qelizat e trupit.- Gjaku i pasur me CO
2 kthehet në anën e djathtë shkon në
mushkëri. - Enët e gjakut janë: arterie, arteriola, vena, venula, kapilarë.- Arteriet:
Enë që çojnArteria mushkëroreArteria aort
- Venat:Enë që kthejn
e djathtë.
arteriet.
“Pyetje dhe detyra” e
Ushtrohuni skiconi
parët për ta paraqitur në tabelë.Për më tepër
Vlerësimi i situatës - - - - -
78
Libër për mësuesin
Vlerësimi i nxënësve - -
- - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1. maketin
Veprimtaria 3.1 portofol)2. fletores së punës
KREU 3: Tema mësimore: Zemra
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.2: Zemra
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
skicës.
dhe mushkërive.
Fjalë kyçe: ZemraVeshi i majtëVeshi i djathtëBarkushe e majtëBarkushe e djathtëValvul
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Di
detyrën e shtëpisë maketin
79
Biologjia 8
vlerësojnë shokun për punimin më të bukur e të saktë.
Di Dua të di Mësova
trupit.
Di - Dua të di:
më pas diskutohen në klasë.
Di Dua të di Mësova
Sistemi i qarkullimit të
cilat e çojnë atë nëpër trup.
të venave.
trupit.
-Cilat janë enët e qarkullimit të
-Cili është roli i mushkërive në
80
Libër për mësuesin
Di - Dua të di - Mësova:
Di Dua të di Mësova
Sistemi i qarkullimit të
të cilat e çojnë atë nëpër
me anë të venave.
nëpër mushkëri dhe del
apo çdo pjesë të trupit.
- Cilat janë enët e
- Cili është roli i
majtas
e kanë të drejtuar djathtas
mbron
- Zemra e çdo personi është sa madhësia e grushtit të tij.
- Zemra ka formë koni dhe është muskul i fuqishëm.
2 an
me CO .2 dhoma
veshorja dhe barkushja.
ndërmjet valvulave që
një drejtim.gazet
lëndët ushqyese.
- Qarkullimi i madh dhe qarkullimi i vogël.
Lëndë ushqyese
O2 O2 CO2 CO2
Barkushe e majtë
Arterie zgavrore e poshtme
OrganeVenë
zgavrore e poshtme
Veshore e djathtë
81
Biologjia 8
CO2 CO2 O2 O2
Barkushe e djathtë
Arterie zgavrore e
mushkëroreMushkëri
Venë zgavrore
mushkërore
Veshore e majtë
Vlerësimi i situatës - - - - Vlerësimi i nxënësve - - - - - plotësimin e tabelës “T”-
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
2. 3.
KREU 3: Tema mësimore: Punë praktike: Veprimtaria 3.2
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Punë praktike: Veprimtaria 3.2
Situata e të nxënit:
në rrahjet e pulsit.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
82
Libër për mësuesin
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Shkrim i shpejtë
o dinë mbi zemrën dhe punën e saj.
o Kërkim – Hulumtim
o
dhëna interesante në tabelë.o Biologji 6
o -
o Balena – gjiganti i oqeaneve : Kolibri- zogu/mizë.
o diskutim
- - madhësia e trupit-
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - - - - -
83
Biologjia 8
Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2. 3.
KREU 3: Tema mësimore: Sëmundjet e zemrës (Material informativ nga interneti)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sëmundjet e zemrës (Material informativ nga Interneti)
Situata e të nxënit: Rëndësia e studimit të sëmundjeve koronare
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Infarkti i miokardit
TakikardiBradikardiHipertension
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Tabela e pyetjeve/Diskutojmë së bashku
o o
o o
Vëzhgo – Analizo – Diskuto o foto e filmimeo
infarkti i miokardit, arterioskleroza, takikardia, bradikardia etj.
o mësuesja.
84
Libër për mësuesin
o
Vlerësimi i situatës - - -
- Vlerësimi i nxënësve -
- - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 3: Tema mësimore 3.3: Gjaku dhe përbërja e tij
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.3: Gjaku dhe përbërja e tij
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Eritrocite
Trombocite
85
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Brainstorming
- - - -
VLD (Veprimtari e L Drejtuar) o
o diskutohet mbi to.
o
a. Transporton gazet Ob. Transporton lëndë ushqyese dhe mbetje.c. temperaturën e trupit.d. Mbyll çarjete. Transporton hormone.
VDMD Veprimtari me D Mendim të D
86
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni
Eritrocite
Leukocite
Trombocite
KREU 3: Tema mësimore 3.4: Enët e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.4: Enët e gjakut
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
funksionin.
Fjalë kyçe:
Vena
Venula
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
87
Biologjia 8
Di/Dua të di/Mësovao
o o VLD/ shënime të strukturuara
DI DUA TË DI MËSOVA
arteriet venat dhe kapilarët.
të pasur me CO
e mureve të arterieve e
- Kapilarëtvenave e arterieve.- Arteriet kanë ind elastik.
të përballuar presionin e lartë të
në venula bashkohen dhe formojnë rrjet kapilarësh.- Venat
indet e trupit.Vlerësimi i situatës -
- - -
Vlerësimi i nxënësve - - - - - plotësimin e tabelës.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2.
88
Libër për mësuesin
KREU 3: Tema mësimore 3.4: Punë praktike: Poster për qarkullimin e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 3.4: Punë praktike: Poster për qarkullimin e gjakut.
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Zemra
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:
a. Skema e qarkullimit të madh dhe të vogël
b. Zemra dhe funksionet e saj.c. Gjakud. Sëmundjet e sistemit të qarkullimit të
e. enëvegrupet e punës
temë për të cilën do punojë.
mjetet
dhe materialet e sjella në orët e mëparshme.
89
Biologjia 8
etj. “Turi i galerisë”.
përzgjedhinbashkëpunimi
Certifikohet e vlerësohetLojë me role
O ose CO- Unë jam zemra dhe pompoj 5l gjak/min..... e kështu me radhë...- Unë jam gjaku i pastër. Transportoj O
Vlerësimi i situatës -
- - - posteri përmban rubrika të larmishme.-
Vlerësimi i nxënësve - - - - pjesëmarrjen në lojën me role.
Detyrat e shtëpisë:1.
KREU 3: Tema mësimore: Sëmundjet e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sëmundjet e gjakut
Situata e të nxënit:
90
Libër për mësuesin
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
sëmundjes.
Fjalë kyçe:
Talasemi
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:o Hapi i parë: filmi
shënime o Hapi i dytë: grupe.
përzgjedh një fish për të cilën do
o Hapi i tretë: “Lapsat në mes”,
kllasterit, hartës së koncepteve vizatimi, thirrje sensibilizuesenjohurve apo familjarëve etj.
o Hapi i katërt Prezantohet “Turi galerisë”.
o Grupet vlerësojnë njëri-tjetrin.o Vlerësohet
Për më tepër
Anemia: Talasemia:
Leucemia:
Dhurimi i gjakut:Gjaku i dhuruar, një jetë
91
Biologjia 8
Përkujdesja:- Të bëhet një jetë e ekuilibruar.
- Të shmanget i ushqyeri i njëanshëm.
- Të shmanget konsumimi i fast-food-eve.
- Të shmanget konsumimi i sheqernave e kripës me tepri.
- Të luftohet obeziteti.
- Të shmanget jeta sedentare.
- Të shmangen sforcimet e shumta.
- Të shmanget konsumimi i pijeve alkoolike, kafeja, duhani, stresi etj.
- Vlerësimi i situatës -
- Vlerësimi i nxënësve -
- - -
- Hartoni një fletëpalosje
KREU 3: Tema mësimore: Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog për sëmundjet e gjakut
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV K l a s a : VIII
Tema mësimore: Bisedë me një mjek kardiolog ose hematolog për sëmundjet e gjakut
Situata e të nxënit: Bisedë me mjekun mbi sëmundjet kardiake.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe: Talasemi
Infarkti i miokardit
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
92
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:o Hapi i parë:
“Tabelën e pyetjeve”.
Pse themi qëanemia e
talasemia është sëmundje e zonës
së Myzeqesë
Si paraqitet numri i vdekjeve në botë dhe në
vendin tonë në lidhje me
sëmundshmëritë e sistemit të qrkullimit të
gjakut?
Cilët grupe njerëzish e kanë
faktorin e rrezikut më të lartë?
Sa dhe si ndikon pirja e duhanit dhe alkoolit në
sëmundjet kardiake?
Si mund ta dallojmë me anë të shenjave që
paraprijnë infark n e miokardit?
Cilat janë masat parandaluese për evi min e ndonjë
tragjedie të mundshme?
A është e vërtetë që sëmundjet e
hipertensionit ,etj janë të
trashëgueshme?
Sa ndikon stresi në sëmundjet e
zemrës?
A mund të quhen faktorë rreziku : pirja e duhanit;alkoolit; kafes ,
stresi, kequshqyerja etj.
o Hapi i dytë:
o Hapi i tretë:
Vlerësimi i situatës - - - mban shënime të strukturuara mbi problemet e trajtuara.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 3: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
kardiovaskular.
Fjalë kyçe:
Zemra
Sëmundjet e sistemit kardiovaskular
93
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Punë në grupe
1. 2. 3. 4. 5.
pasardhëse.
Ana e djathtë = 1veshore,1barkushe ZEMRA
ENËT E GJAKUT
GJAKUAna e majtë = 1veshore,1barkushe (gjak me O2)
Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto o o
o
o
• mure të forta për të përballuar
•
•
•
e trupit.
• • • Trombocite•
94
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:-
KREU 4: Tema mësimore 4.1:Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.1: Sistemi i frymëkëmbimit te njeriu
Situata e të nxënit:
dhe CORezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
TrakeBronkeBronkiola
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
dhe CO
95
Biologjia 8
Shkrim i lirëPërgjigjuni pyetjeve:Cili është roli i gjakut
oksigjenidioksid karboni
tretjes dhe sistemit kardiovaskular6të
përmbledhur në tabelë.
√
+?
—
njeriut ka nevojë për O
në prani të O të ajrit.
nëpërmjet sistemit të
nëpërmjet trakesë
e çojnë në thellësi të mushkërive.
- Oajrit.- CO përbën
mushkërive O
o o
Për më tepër o hunda- Është e pajisur me qime që shërbejnë si
ajër.-
- C.
- pastrohet, lagështohet, ngrohet.
96
Libër për mësuesin
o goja
o Fyti faringuo Gurmazi laringu epiglota
kordat zanore.o Skërfyelli trakeja qeliza me
qerpikë dhe lëndë jargoreo Bronket dy degë, që janë bronket dhe
përfundojnë një në secilën mushkëri.
o Bronkiola
o Alveola (hojëza)
o Pleura
Lojë me role: “Treni i dijes”.rrugën
fleta përzgjedhinrreshtohen
nëpër të cilat kalon ajri.
Hunda
GojaFaringu Laringu Trakeja Bronket Bronkiola Alveola
Shënim:
Hunda-Ngroh ajrin
-Mbron nga pluhurat• -
Faringu Laringu Trakeja
... etj.MinitestVlerësimi i situatës -
- - -
97
Biologjia 8
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
2.
KREU 4: Tema mësimore4.1: Punë laboratori : Veprimtaria 4.1 “Matja e vëllimit të ajrit që nxjerrim nga mushkëritë për një minutë”
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.1: Punë laboratori: Veprimtaria 4.1 “Matja e vëllimit të ajrit që nxjerrim nga mushkëritë për një minutë”
Situata e të nxënit: Matja e vëllimit të mushkërive nëpërmjet eksperimenteve.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
e mushkërive.
Fjalë kyçe: Vëllimi i mushkërive
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Shkrim i lirë
98
Libër për mësuesin
Eksperimentim – Hulumtim
MinitestPërmbledhje e strukturuar
A ndikon pesha në vëllimin e mushkërive?
konkludojnë.Sasia më e madhe e ajrit quhet nxënësi jetësore e mushkërive. 300-5000cm3.
Për më tepër Aparati që shërben për matjen e kapacitetit të mushkërive quhet spirometër.1. Vëllimi respirator (tidal) TV merret
2. Vëllimi inspirator rezervë (IRV): paraqet sasinë maksimale të ajrit që mund të
3. Vëllimi ekspirator rezervë (ERV): sasia maksimale e ajrit që mund të nxirret jashtë
4. Vëllimi rezidual (RV): paraqet sasinë e ajrit që gjendet në alveolet mushkërore edhe
5. 12 frymëmarrje në minutë.
Vlerësimi i situatës - - - - harton tabelën e konkludon për kapaciteti e mushkërive të veta.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
2.
99
Biologjia 8
KREU 4: Tema mësimore 4.2: Shkëmbimi i gazeve në mushkëri
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.2: Shkëmbimi i gazeve në mushkëri
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
të alveolave.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Pyetja sjell pyetjen
- - - - - “difuzion”?- “oksidim” të mësuar në kimi.
VLD Veprimtari me L D
100
Libër për mësuesin
o
o pasur edhe ndihmën e mësuesit.
o
o Rikujton bashkë me ta dukurinë e difuzionit (shpërhapjes) të mësuar në lëndën e
Punë praktike/Hetim
konkludojnë Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Sa më shumë alveola madhe është sipërfaqja e kontaktit
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 4: Tema mësimore 4.3: Frymëmarrja aerobe
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.3: Frymëmarrja aerobe
Situata e të nxënit: Reaksioni i procesit të
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
101
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Parashikim me terma paraprakë
energji, punë, lëvizje, oksigjen, transport, gjak, lëndë ushqyese, dukuri kimike, reaksion oksidimi.
Vëzhgo – Analizo – Diskuto – Konkludoo o - - - - - o o
reaksionin e paraqitur.- - Glukozë + O
2 djegie CO
2 + H
2O +n xehtësi
(sheqer) (energji)o Konkludohet:
Muskujt që të punojnë kanë nevojë për shumë oksigjen dhe lëndë ushqyese. Djegia oksidim.
frymëmarrjes aerobe (në prani të O2). sigurohet energjia e nevojshme për të jetuar.
Përvijim i të menduarit
Minitest:Vlerësimi i situatës -
-
102
Libër për mësuesin
- -
Vlerësimi i nxënësve - - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.
KREU 4: Tema mësimore4.3: Punë laboratori : Frymëmarrja te bizelet
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.3: Punë laboratori: Frymëmarrja te bizelet
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Hulumton mbi faktorët që ndikojnë në mbirjen
na shkencore.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Mësim zbulues
o
o o
103
Biologjia 8
Vëzhgo – Analizo – Diskuto o o o Diskutojn- - - - o
o
Konkludo o
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:-
KREU 4: Tema mësimore4.4: Mbajtja e trupit në formë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 4.4: Mbajtja e trupit në formë
Situata e të nxënit:
njeriut.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
kardiovaskular dhe respirator.
Fjalë kyçe:
104
Libër për mësuesin
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
min.
Veprimet në situatë:Mësim zbulues
nxënësinë jetësore të mushkërive
Aktiviteti Nxënësia e mushkërive (cm3)
Jo sportiv
një njëri në tjetrin.Hulumtim i përbashkët
-
- - -
-
Vija e vlerës o Është më e rëndësishme të hamë shëndetshë ë merremi me sporte?o
MinitestPër më tepër
1. lëkurësmbajtur e pastër.
105
Biologjia 8
2. Ndotjakafshëve.
3. raporti i gazeve .4. negativisht5. Sëmundjet
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.
KREU 4: Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse
Situata e të nxënit: Ushtrime mbi sistemin e
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
tekstit.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
106
Libër për mësuesin
Veprimet në situatë:Brainsorming
përshkrimit e skicave të nevojshme.Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto:
o o
o të tjera.
o Vlerësimi i situatës -
- -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 4: Tema mësimore: Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Përsëritje
Situata e të nxënit:
sistemin kardiovaskular dhe
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe: Sistemin kardiovaskular
107
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Pyetja sjell pyetjen
Lista e pyetjeve o temat përzgjedh
listë për çdo temë.
o këmbehen lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.
o “Lapsat në mes”o plotësohen
1. 6.2. Zemra 7.3. 8.4. 9. Mbajtja e trupit në formë5. Konkludojnë:Organet bashkëveprojnë ndërmjet tyre për të funksionuar organizmi si një i vetëm:
SISTEMI I TRETJES
1. Goja
2. Faringu
3.Ezofagu
4. Stomaku
5. Zorra e hollë/e trashë
SISTEMI RESPIRATOR
1. Goja/Hunda
2. Faring
3. Laring
4. Trake
5. Bronke
6. Bronkiola
7. Alveola
SISTEMI EKSKRETUES
VESHKAT...
SISTEMI KARDIOVASKULAR
1. Zemra
2. Enët e gjakut - Arterie
- Vena
- Kapilarë
3. Gjaku
O2 / CO2
108
Libër për mësuesin
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 4: Tema mësimore: Test i tremujorit të dytë
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Test i tremujorit të dytë
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe: Sistemin kardiovaskular
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :
109
Biologjia 8
TEST I TREMUJORIT TË DYTËLËNDA: BIOLOGJI VIIIKREU: III – IV
Emër Mbiemër _____________________________
1. Plotëso (5 pikë)-
-
-
2. Shpjego fjalorin: (5 pikë)
- - - - -
3. organet në etiketa. (2 pikë)
4. veçoritë (7 pikë)
10
Pikë
110
Libër për mësuesin
5. (8 pikë)
Përbërësi i gjakut Ndërtimi/vizatimi Funksioni
Eritrocite
Leukocite
Trombocite
6. (5 pikë)- - - - -
7. Plotëso (4 pikë)
8. (4 pikë)
Vlerësimi i nxënësve - -
Detyrat dhe puna e pavarur:- Të përvetësohen njohuritë e paasimiluara.
KREU 4: Tema mësimore 4.5: Duhani dhe shëndeti
Fusha: Shkencat e natyrës
Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Duhani dhe shëndeti
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
mushkëri e tru.
Fjalë kyçe:
Monoksidi i karbonit
111
Biologjia 8
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Shkrim i shpejtë
Pë ënësit mbajnë shënime që do iu vlejnë për etapat pasardhëse.-
- - - (difuzion)- - koston e një pakete etj. -
shokët e klasës.Lexim me kodim teksti
: F = Fakt ; SH = Shkaqe; P = Pasoja
FAKTE SHKAQE PASOJA
vit vdesin para kohe si
aksidentet.
duhanin mund të sëmuren nëse qëndrojnë në mjedise ku pihet duhan. mushkërive.
o o
nevojshme.
112
Libër për mësuesin
Rrjeti i diskutimit
PO JO
- Rritja e çmimit
pirja e duhanit në kundërshtim me
- Ushtrimi me aktivitete sportive etj.- Mosqëndrimi indiferent ndaj
A mundtë ndalohetpirja e duhanit? bashkëmoshatarëve.
Për më tepër Lista e fakteve
nuk pi duhan.
nuk pinë.
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2.
113
Biologjia 8
KREU 4: Tema mësimore: Sëmundjet që shkaktohen nga duhani
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sëmundje që shkaktohen nga duhani
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
duhanit.
duhanit.
Fjalë kyçe:
UlçerBronkit
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:“Duhani vret”.
Veprimet në situatë:Shkrim i lirë
Mendo – Puno në grupe – Shkëmbe mëndim:
- - - - - - - -
114
Libër për mësuesin
Punë e pavarur/Krijimi i posterit:
sëmundjet që shkakton duhanpirja.
o Ata konkludojnë që:
mushkërive.
Turi i galerisë
Vlerësimi i situatës - - - - mban qëndrimin e duhur mbi problemin.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
- - - - - - - - -
115
Biologjia 8
KREU 5: Tema mësimore 5.1: Gametat
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.1: Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe:
Fekondimi Burimet:
të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës
Veprimet në situatë:Brainstorming/Kllaster
të.- - - - -
Mësim zbulues
- ëë.
Organizuesi grafik
QELIZA
Membrana
Citoplazma Bërthama
Bimore
Shtazore
Forma të ndryshme
Madhësi të ndryshme
Shihen me sy ose
mikroskop
116
Libër për mësuesin
Gameta
• Qeliza vezë (F), bërthama 23kromozome, l.ushqyese në citoplazëm, e madhe sa .
• Spermatozoidi (M), bërthama 23 kromozome, i vogël, pak citoplazmë, ka bisht të gjatë për lëvizje
Fekondimi
• Veza (23 Kr ) • Spermatozoidi (23Kr)• Veza + spermatozoidi = Zigota• 23 kr + 23 kr = 46 kr
Minitest
Vlerësimi i situatës - - - - plotëson saktë minitestin.
Vlerësimi i nxënësve - - - - plotësimin saktë të minitestit.
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 5: Tema mësimore 5.2Sistemi i riprodhimit te njerëzit
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sistemi i riprodhimit te njerëzit
Situata e të nxënit:
femëror dhe mashkullor.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
femëror dhe mashkullor.
femëror dhe mashkullor.
riprodhues përkatës.
Fjalë kyçe: Sistem riprodhimi te meshkujtSistem riprodhimi te femratTestikuj
Ovidukti Burimet:
të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
117
Biologjia 8
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Përvijim i të menduarit
të marra në
Mësim zbulues
Mendo – Puno dyshe – Shkëmbe1. Etiketo pjesën në skicën e dhënë.2.
Tub mitre embrion
Minitest
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 5: Tema mësimore 5.3: Çfarë ndodh me qelizat – vezë?
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: farë ndodh me qelizat – vezë?
Situata e të nxënit:
dhe të pafekonduar.
118
Libër për mësuesin
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Emërton pjesët e sistemit të riprodhimit ku ndodh fekondimi.
asaj të pafekonduar.
Fjalë kyçe: Embrioni
FetusCikël menstrual
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Edukim shëndetësorMetodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Tabela T (koncepti – komenti)
Mësuesi shkruan në tabelë disa koncepte në lidhje me sistemin e riprodhimit dhe
Qeliza vezë ovulim.
DRTA
2. Minitest
Vlerësimi i situatës - - - - punon saktë minitestin.
119
Biologjia 8
Vlerësimi i nxënësve - - - - plotësimin saktë të minitestit.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. 2.
KREU 5: Tema mësimore5.4: Nga embrioni te foshnja
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.4: Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
në placentë.
fetusit.
Fjalë kyçe: EmbrionFetus
Foshnja Burimet:
të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Shkrim i shpejtë:
mbi këtë temë.- Nga embrioni te foshnja, kordon umbilikal, kërthizë, mitër, 9 muajsh, shtatanik,
shtatëzani, veza e pulës, embrioni, zogu.
Lexim i drejtuar:
-
120
Libër për mësuesin
1. 2. 3. 4. -
Diskutojmë së bashku
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 5: Tema mësimore 5.5: Rritja dhe zhvillimi
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.5: Situata e të nxënit:
një i rritur.Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
embrionit.
Fjalë kyçe: Rritja Zhvillimi
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
121
Biologjia 8
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:LINK (rendit, kërko, shëno-mëso)
Lexim dhe pyetje
nëntitull te tjetri.
termat kryesore dhe i shkruajnë anash
përsëritur në orët e ardhshme fjalët e fjalorit.Marrëdhënia pyetje – përgjigje:
Vlerësimi i situatës - - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.
122
Libër për mësuesin
KREU 5: Tema mësimore 5.5: Adoleshenca (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Adoleshenca (2 orë)
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
adoleshencës.
një moshë të caktuar.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Edukatë shoqëroreMetodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Veprimet në situatë: (Informacionet janë marrë nga Paketa e trajnimit/MAS, IZHA, UNFPA)
Aktiviteti 1: A ndryshoni nga vëllai ose motra më e vogël?
Aktiviteti 2: Të ndajmë idetë me njëri-tjetrin. Rritja/Pjekuria/Pubertetio farë kuptojmë me pubertet?
o Djemtë dhe vajzat kalojnë në pubertet në të njëjtën moshë?
vjeçare.
vendosë kur do kalojë dhe kur do e ndalojë pubertetin.
123
Biologjia 8
Aktiviteti 3: Lexoni tekstin e plotësoni tabelën.
Ndryshimi Djali Vajza Të dyXXXXXXX
XX
XFillon prodhimi i spermës X
XX
XX
XFillon duke pasur mendime seksuale XFillon duke pasur ndjenja seksuale X
XRritja e madhësisë së penisit XRritja e madhësisë së testikujve X
XX
Miqësia bëhet më e rëndësishme XX
Shikim i shqetësuar X Mund të ketë interes në të paturit e një të dashuri ose të dashure
X
X
XX
X
Aktiviteti 4: Plotësoni fjalitë me fjalët që mungojnë (janë të nënvizuara).1. djersës
veçanërisht era2. e përditshme3. Flokët tuaj mund të bëhen me më shumë yndyrë, ndaj duhen larë më shpesh dhe të
mbahen flokë të pastër.4. lëkura j
mund të bllokojë poret e lëkurës dhe të shkaktojë puçrra.
124
Libër për mësuesin
5. dy herë mëngjes dhe darkë.
6. pambuku.7. gjenitale pastër.8. pubertetit, gjumë
9. Ushqimi me një dietë të ekuilibruar dhe të shëndetshme dhe duke bërë aktivitetpeshë të shëndetshme.
10. duhanishëndetin
Vlerësimi i situatës - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:
KREU 5 : Tema mësimore5.6: Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore 5.6: Mënyra e jetesës dhe shëndeti (2 orë)
Situata e të nxënit: Si ndikojnë substancat e
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
familjes.
Fjalë kyçe:
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
125
Biologjia 8
Përshkrimi i situatës:
jo shëndetshëm.Veprimet në situatë:Mendo – Puno në dyshe
shëndetit.
Diskuto
ose e kundërta.
Mësimdhënia e ndërsjellë: Antibiotikë; kafeinë; nikotinë; shtatëzania dhe
duhani. “Tabelën T”.
Tabela T
KONCEPTI KOMENTI
Vlerësimi i situatës - - - - diskuton mbi to.
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.2.3.
126
Libër për mësuesin
KREU 5: Tema mësimore 5.7: Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –SST (2 orë)
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Sëmundjet seksualisht të transmetueshme –SST (2 orë)
Situata e të nxënit:
e transmetimit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
Fjalë kyçe: SST
Hepatiti B
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
“SIDA-faji i askujt, problemi i gjithkujt”.Veprimet në situatë:
Hapi i parë: Mësimdhënia e ndërsjellë
Hapi i dytë: Tabela e pyetjeve
Hapi i tretë: Leksion i avancuar
127
Biologjia 8
Përgatitja e posterit: Turi i galerisë
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
KREU 5 Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime përmbledhëse (2 orë)
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
dhe meshkujt.
Fjalë kyçe: Sistemi i riprodhimit
SST
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
128
Libër për mësuesin
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Brainsorming
a. Sistemi riprodhuesb. c. d. SST
anë të përshkrimit e skicave të nevojshme.Mendo/Krijo në dyshe/Diskuto
o me këmbime o
o
o o
përsëritje më të plotë të njohurive të marra.
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.a. Sistemi riprodhuesb. c. d. SST
129
Biologjia 8
KREU 5: Tema mësimore: Përsëritje
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Përsëritje
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
dhe meshkujt.
Fjalë kyçe: Sistemi riprodhues
SST
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Përshkrimi i situatës:
Veprimet në situatë:Pyetja sjell pyetjen
Lista e pyetjeve o temat përzgjedh
listë për çdo temë.
o këmbehen lihet kohë për hartimin e përgjigjeve.
o “Lapsat në mes”o plotësohen
Vlerësimi i situatës - - -
Vlerësimi i nxënësve - - - -
Detyrat dhe puna e pavarur:1.
130
Libër për mësuesin
KREU 5: Tema mësimore: Test i tremujorit të tretëFusha: Shkencat e natyrës Lënda: Biologji Shkalla: IV Klasa: VIII
Tema mësimore: Test i tremujorit të tretë
Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës/lëndës sipas temës mësimore:
riprodhues.
Fjalë kyçe: Sistemi riprodhues
SST
Burimet: të
Fletore pune
Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
TEST I TREMUJORIT TË TRETË Nota 4 5 6 7 8 9 10
PikëtLËNDA: BIOLOGJI VIII KREU: IV - V
Emër Mbiemër _____________________________
1. Plotëso (5 pikë)- ___________
- _______ - _____________
- -
2. Shpjego fjalorin: (5 pikë)
-
-
-
-
-
131
Biologjia 8
3. “rrugën” (5 pikë)
4. (4 pikë)
Nr Ndryshimi Djem Vajza Të dy
5. Lidh (5 pikë)
Nr. Termi Nr Shpjegimi
1 I mundëson embrionit marrjen e ushqimit dhe O2 Shumë e dëmshme për shëndetin.3 Qeska mbrojtëse e embrionit.4
5 Vrasin bakteret e dëmshme në trup.
6. E vërtetë apo e gabuar? (5 pikë)-
- -
-
-
7. (5 pikë)
8. Argumento (6 pikë)a. b. c.
132
Libër për mësuesin
Kreu 1: Bimët
Veprimtari në librin e nxënësit
Veprimtaria 1.1 Bimët dhe drita e diellit
Veprimtaria 1.2
Cila sipërfaqe ka më shumë gojëza?
133
Biologjia 8
* një mikroskop dhe llambë.
* një mikroskop dhe llambë.
134
Libër për mësuesin
Veprimtaria 1.3A
Mbledhja e gazit të prodhuar gjatë fotosintezës
Elodea dhe Hydrilla
brenda saj
Veprimtaria 1.3 B
Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës
Veprimtaria 1.4 B
135
Biologjia 8
Mbirja e farave
* ujë.
Veprimtaria 1.5 A
Transporti në një kërcell selinoje
* një thikë e mprehtë ose bisturi. !
Veprimtaria 1.5 B Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e
selinos?
kërkojnë edhe ndonjë pajisje tjetër.
136
Libër për mësuesin
Fletë pune për kreun e parëFletë pune 1.1
Eksperimenti i Van Helmontit
“Nga vjen masa e shtuar?”
Pyetje
1.
137
Biologjia 8
2.
3.
4.
5. Tanimë ne e dimë se Van Helmont kishte të drejtë vetëm pjesërisht. Vetëm një
tjetër.
138
Libër për mësuesin
Fletë pune 1.2 A
Qelizat në një gjethe
g p
1. 2.
3.
4.
139
Biologjia 8
Fletë pune 1.2 B
Matja e trashësisë së një gjetheje
Matni trashësinë e tufës së
trashësinë mesatare të një
140
Libër për mësuesin
Fletë pune 1.2 C
Gjurmët e manikyrit
1.
2.
3.dhe pikatore.
4.
5.
6.
7.
141
Biologjia 8
Fletë pune 1.2 D
Krahasimi i numrit të gojëzave në dy sipërfaqet e një gjetheje
“A është numri i gojëzave i njëjtë në sipërfaqen e sipërme dhe atë të poshtme të një gjetheje?”
1.
2.
3.
4. to.
5.
142
Libër për mësuesin
Fletë pune 1.3A
Hetimi i shpejtësisë së fotosintezës – Vetëvlerësim
Veçori
përmirësoje herën tjetër.
143
Biologjia 8
Fletë pune 1.3 B
Të hetojmë si ndikojnë bimët në përqendrimin e oksigjenit
akuarium me bimë uji.
1.
2. Vendoseni enën në një vend me ndriçim të bollshëm.
3.
Shfaqja e të dhënave në ekranin e monitorit
Sondë
Barishte
4
Pyetje
1.
2.
144
Libër për mësuesin
Fletë pune 1.5
Si ndikon temperatura në shpejtësinë e transportit të ujit në kërcellin e selinos?
Vetëvlerësim
mirë.
përmirësoje herën tjetër.
145
Biologjia 8
Kreu 2: Ushqimi dhe tretja
Veprimtari në librin e nxënësit
Veprimtaria 2.1
Hetimi i karbohidrateve në ushqime
Veprimtaria 2.3
Një model përthithjeje
146
Libër për mësuesin
Veprimtaria 2.5
Çfarë ndikimi kanë pijet e gazuara te dhëmbët?
Veprimtaria 2.6 Përdorimi i një enzime për të tretur niseshtenë
147
Biologjia 8
niseshteje.
148
Libër për mësuesin
Fletë pune për kreun e dytë
Fletë pune 2.1 A
Hetimi i proteinave në ushqime
dëshiruar.
1.
2. kujdes që të mos prekin njëri-tjetrin.
3.
4.
tuaj në tabelë.
5.
Pyetje
1.
2.
149
Biologjia 8
Fletë pune 2.1 B
Hetimi i proteinave në ushqime (thellim njohurish)
1.
Qumështi përmban më shumë proteina sesa lëngu i frutave.
2.
150
Libër për mësuesin
3.
4.
5.
6.
151
Biologjia 8
Fletë pune 2.2
Çfarë hëngra sot?
Ushqimi Vitaminaminerale
Fibra
Sheqerna
152
Libër për mësuesin
Fletë pune 2.3
Tretja e proteinave
1.
2.
3.
4.
5.
153
Biologjia 8
Fletë pune 2.4 A
Sistemi tretës
154
Libër për mësuesin
Fletë pune 2.4 B
Funksionet e organeve në aparatin tretës
aparatit tretës
Stomak
Zorrë e hollë
155
Biologjia 8
Fletë pune 2.5
Funksioni i dhëmbëve
prerës
dhëmbë qeni
dhëmballë
prerës
dhëmbë qeni
dhëmballë
156
Libër për mësuesin
157
Biologjia 8
Fletë pune 2.6
Termat shkencore për procesin e tretjes dhe procesin e ushqyerjes
amidoni sheqer
dietë.
në trup.
158
Libër për mësuesin
molekulë proteine.
159
Biologjia 8
Kreu 3: Sistemi i qarkullimit
Veprimtari në librin e nxënësit
Veprimtaria 3.1 Modeli i sistemit të qarkullimit
* një larmi sendesh dhe materialesh që mund të përdoren për të formuar
Për demonstrim:
Veprimtaria 3.2A Ndikimi i ushtrimeve fizike në ritmin e zemrës
* një kronometër.KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë
kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.
KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët me vrap.
160
Libër për mësuesin
Fletë pune për kreun e tretëFletë pune 3.1 Zbulimet rreth sistemit të qarkullimit të gjakut (thellim njohurish)
besonin tek ideja e tij.
punonin ato.
duhur.
161
Biologjia 8
162
Libër për mësuesin
Fletë pune 3.2 A Struktura e zemrës së një kafshe
* madhësisë së saj * * formës së saj
2.
163
Biologjia 8
164
Libër për mësuesin
Fletë pune 3.2 B Hetim rreth rrahjeve të zemrës për minutë (pulsit)
cilën do të hetoni dhe shkruajeni atë.
165
Biologjia 8
tuaja.
tuaja.
përsëri.
166
Libër për mësuesin
Fleta e punës 3.4
Pyetje rreth qarkullimit të gjakut
duhur është me shkrim të trash.
mushkëri
qelizat e kuqe të gjakut
kapilar
c) hemoglobinë
b) pllakëzat e gjakut
167
Biologjia 8
Kreu 4: Frymëmarrja
Veprimtari në librin e nxënësit
Veprimtaria 4.1
Matja e vëllimit të ajrit që mund të nxirret nga mushkëritë
është
Veprimtaria 4.2
Pse janë kaq të vogla qeskat e ajrit?
holluar
Veprimtaria 4.3
Frymëmarrja te bimët
168
Libër për mësuesin
* një orë për të matur kohën në orë dhe minuta.
Veprimtaria 4.4
Hetimi i ndikimit të ushtrimeve fizike në ritmin e frymëmarrjes
* një kronometër.KUJDES! Mbani parasysh se nxënësit me gjendje shëndetësore që pengojnë
kryerjen e ushtrimeve të rënda fizike, nuk duhet të nxiten të marrin pjesë në aktivitete që mund të paraqesin rreziqe për ta.
KUJDES! Mos lejoni që nxënësit të kryejnë ndonjë lloj ushtrimi që mund të paraqesë rrezik, për shembull të vrapojë nëpër laborator ose të zbresë shkallët me vrap.
169
Biologjia 8
Fletë pune për kreun e katërtFletë pune 4.1
Duke vëzhguar mushkëritë
170
Libër për mësuesin
Fletë pune 4.2 Përse qeskat e ajrit janë kaq të vogla? (njohuri shtesë)
Pjata 1
10 mm
r
Thellësia dr d
mmPjata 2
5 mm
rThellësia d
r d
............................... mm
njëjtë.
171
Biologjia 8
Fletë punë 4.3 Energjia nga glukozi
shumë shpejt.
përdoret.
zhurmë energji potenciale energji kinetike
kanoçe
flakë qiriri
kapak që mbyll mirë kanoçe
tub
172
Libër për mësuesin
Fletë pune 4.4Si ndikon të ushtruarit fizik në shpejtësinë e frymëshkëmbimit (Vetëvlerësim)
Tiparet
tjetër.
173
Biologjia 8
Fletë pune 4.4 B Dieta dhe ushtrimi fizik
Figura paraqet një dietë ditore që rekomandohet për ata që janë tenistë profesionistë.
porcione
174
Libër për mësuesin
Fletë pune për kreun e pestëFletë pune 5.1 Karakteristikat e qelizave spermatozoide
tri
Oksigjeni i përdorur/njësi oksigjeni për orë
për orë.
notojnë me atë shpejtësi.
Koha/orë Rruga e përshkuar/cm
175
Biologjia 8
Fletë pune 5.2
Funksionimi i sistemit të riprodhimit
organi funksioni
testikujt
tubat e mitrësnë mitër
mitra
ku ndodh fekondimi
kanali i spermës
femërore.
i përkasin sistemit të riprodhimit femëror.
cilat i përkasin sistemit të riprodhimit mashkullor.
176
Libër për mësuesin
Fletë pune 5.3
Gametet dhe fekondimi
Ndryshimi Arsyeja
shumë më shpejt dhe me shumë lehtësi