lời nói đầu - sachvui.com · chƯƠng 11 rèn luyện tài đàm phán, luôn nắm chắc...
TRANSCRIPT
Lờingỏ
Lờinóiđầu
PHẦNI:DÁMNÓICHUYỆN-NẮMVỮNGKĨNĂNGGIAOTIẾP
CHƯƠNG1Dũngcảmmởlời,dámnóimớibiếtcáchnói
CHƯƠNG2Đọcnhiều–đinhiều,tíchlũykiếnthứcgiaotiếp
CHƯƠNG3“Bắtbệnh”đểlàmchủcuộcgiaotiếp
CHƯƠNG4Nắmvữngchừngmựctronggiaotiếp
CHƯƠNG5Khennhiềuchêít,tránhđểlờinóilàmhạiđếnthân
CHƯƠNG6Thêmgiavịhàihướcchogiaotiếp
PHẦNII:KĨNĂNGGIAOTIẾPVỚIMỖIHOÀNCẢNHVÀĐỐITƯỢNGKHÁCNHAU
CHƯƠNG7Kĩnănggiaotiếpvớimỗihoàncảnhvàđốitượngkhácnhau
CHƯƠNG8Cáchgiaotiếpvớilãnhđạođểgiànhcơhộipháttriểnnghềnghiệp
CHƯƠNG9Chốncôngsởnhiềuthịphi,biếtcáchănnóirấtquantrọng
CHƯƠNG10Khéoănnóitrongnghệthuậtbánhàng
CHƯƠNG11Rènluyệntàiđàmphán,luônnắmchắcphầnthắng
CHƯƠNG12Kĩnăngdiễnthuyếtsinhđộng
CHƯƠNG13Nắmchắckĩnăngngônngữgiúpbạnhòanhậpbuổitiệc
CHƯƠNG14Nhữnglờinóingọtngàotrongtìnhyêu
PHẦNIII:NÓINĂNGKHÉOLÉOTRONGNHỮNGTÌNHHUỐNGKHÓXỬ
CHƯƠNG15Từchốikhéoléođểkhônglàmmấtlòngngườikhác
CHƯƠNG16Khéoănnóikhinhờngườikhácgiúpđỡ
CHƯƠNG17Nghệthuậtthuyếtphục
CHƯƠNG18Conngườikhótránhviệcmắclỗi,cầnthànhkhẩnkhixinlỗi
CHƯƠNG19Lờinóithậtdễnghe,khéoléotrongphêbình
CHƯƠNG20Nghệthuậtanủilàmấmlòngngườikhác
HọcgiảngườiMỹDaleCarnegieđãtừngnói:"Trongxãhộingàynay,sựthànhcôngcủamộtngười,chỉmộtphầnnhỏlàdotrithứcchuyênmôn,cònchủyếuđượcquyếtđịnhbởinghệthuậthùngbiện".Trongcuộcđờimộtconngười,từxinviệcđếnthăngtiến,từtìnhyêuđếnhônnhân,từtiếpthịchođếnđàmphán,từxãgiaođếnlàmviệc...khôngthểkhôngcầnđếnkĩnăngvàkhảnănggiaotiếp.Nếukhéoănnói,bạnsẽdễdàngvượtquanhữngrắcrốinhỏvàcóthểtựbảovệmìnhtrongnhữngrắcrốilớn.Cònnếukhôngkhéoléoănnói,rắcrốinhỏsẽgâytrởngại,vàrắcrốilớnsẽgâythấtbại.Giaotiếplàmộtkĩnăngvàcũnglàmộtnghệthuật.
Vậylàmthếnàođểnóinănglưulốt?Làmthếnàođểlờiăntiếngnóimanglạinhữngđiềutốtđẹptrongnhữngtrườnghợpkhácnhau,vớinhữngngườikhácnhauvànhữngchuyệnkhácnhau?Cuốnsáchnàysẽđưaraphươngphápvàgợiýcụthể,nhấtđịnhsẽgiúpíchchobạn.
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
LờingỏNẮMVỮNGKĨNĂNGGIAOTIẾPSẼCÓĐƯỢCCUỘC
SỐNGTUYỆTVỜI
Nhàhùngbiệnnổitiếng,chuyêngiagiáodụcLíYênKiệt
Trongxãhộithôngtinhiệnđại,sựimlặngkhôngcònlàvàngnữa,nếukhôngbiếtcáchgiaotiếpthìdùlàvàngcũngsẽbịchônvùi.Trongcuộcđờimộtconngười,từxinviệcđếnthăngtiến,từtìnhyêuđếnhônnhân,từtiếpthịchođếnđàmphán,từxãgiaođếnlàmviệc...khôngthểkhôngcầnđếnkĩnăngvàkhảnănggiaotiếp.Khéoănkhéonóithìđiđâu,làmgìcũnggặpthuậnlợi.Khôngkhéoănnói,bốnbềđềulàtrởngại,khókhăn.
Trongthờiđạithôngtinvàliênlạcpháttriểnnhanhchóng,tintứcđượccậpnhậtliêntục,cáccôngcụthôngtinvàkĩthuậttruyềnthôngđượcứngdụngrộngrãinhưngàynaythìviệckhéoănnóiđãtrởthành“cáitàisốmộtthiênhạ”.Trongkhoảngthờigianngắnnhất,nếuaicóthểnêubậtđượckhảnăng,thựclựccủamìnhchođốiphươngbiếtthìđósẽlàngườichiếnthắng.Chínhvìvậymàcâunói“Khéoănnóisẽcóđượcthiênhạ”rấtcóýnghĩa.
Vậy,nhưthếnàomớigọilàbiếtcáchănnói?Nóinănglưuloát,khôngấpúngcóđượcgọilàbiếtcáchnóichuyệnkhông?Nóingắngọn,nóiítnhưngýnghĩathâmsâucóđượcgọilàbiếtcáchnóichuyệnkhông?Haynhấtđịnhphảinóinhiềumớilàbiếtnóichuyện?
Trongcuộcsốngthườngngày,chúngtathấyrằng:Biếtcáchnóichuyệnkhôngnhấtđịnhlàphảinóinhiều,quantrọnglàphảinóiđúngtrọngtâm,đúngnộidung.Vàđiềuquantrọnglàphảinắmđượcvấnđềmìnhđangnóiđến.
Chắcchắnrấtnhiềungườiđãgặpphảitìnhhuốngnhưthếnày:Cónhữngnhânviêntiếpthịkhigặpkháchhàngthìgiốngnhưmộtcáimáy,nóikhôngngừngnghỉ,khôngđểýtớiphảnứngvàcảmnhậncủakháchhàng,khôngcầnbiếtvịkháchđócóđangnghelờigiớithiệuvềsảnphẩmhaykhông.Nếulàmviệcnhưvậythìngười
đónắmchắcphầnthấtbại.
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,chúngtacũngrấthaygặpphảihiệntượngnhưsau:Nhiềungườikhinóichuyệnvớingườiquenthìnóirấthay,khôngbịmấtbìnhtĩnhhayấpúng.Thếnhưngkhigặpngườilạhoặcphảinóichuyệntrongmộtđámđông,thìngườiđódườngnhưbịmấtsựchủđộngvớingônngữ,cólúccònkhôngbiếtmìnhđãnóigì.
Vậylàmthếnàođểcảithiệnvàtránhgặpphảinhữngtìnhhuốngnhưtrên?Làmthếnàođểănnóikhéoléo?Cóphươngphápvàquyluậtnàođượcápdụngkhigiaotiếpkhông?Cónguyêntắcvàbíquyếtnàochocáccuộcnóichuyệnkhông?Trongnhữngtìnhhuốngkhácnhau,vớinhữngngườikhácnhauthìphảinóichuyệnnhưthếnào,vàlàmsaođểtrìnhbàynhữngđiềukhónói?
Cuốnsách“Khéoănnóisẽcóđượcthiênhạ”nàysẽgiảiđápnhữngcâuhỏiđó.Cuốnsáchvớingôntừrõràng,gầngũivớicuộcsốngsẽmangđếnnhữngkĩnăngvàphươngphápgiaotiếpthựcdụng,chắcchắnsẽgiúpíchchoquýđộcgiả.Nếunhưnhữngquytắcvàphươngphápchỉgiúpmộtsốítngườinắmđượcvàứngdụng,thìgiátrịcủanĩlàcóhạn.Chỉcầnnhữngquytắcvàphươngphápcuốnsáchđưaragiúpđượcnhiềungười,thìgiátrịcủanólàvơhạn.Tácgiảcủa“Khéoănnóisẽcóđượcthiênhạ”đãdốchếttâmsứcnghiêncứuvềcáckĩnăngvàquytắcgiaotiếp,đâycũngchínhlàgiátrịlớnnhấtcủacuốnsách.
Mộtcuốnsáchhaysẽtựnóilênđượcgiátrịcủanó,vàtựbảnthânmỗiđộcgiảsẽcảmnhậnđượcđiềuđó.Quýđộcgiảsẽtựnhiênyêuthíchmộtcuốnsáchcóthểchạmđếntráitimvàbổíchchomình.Cònvớimộtcuốnsáchkhônghay,độcgiảsẽkhôngmuavàcũngsẽkhôngđểtâmđến.Sựhaydởcủamộtcuốnsáchdochínhđộcgiảcảmnhậnvàxácđịnh,thịtrườngsáchcũngsẽcóđánhgiá.
Cuốicùng,nhắclạivềvấnđềgiaotiếp,tôicóhaiđiềumuốnnóivớiđộcgiả:Thứnhấtlànóichuyệnphảichânthành.Chânthànhchínhlàthứngônngữhaynhất,nếukhôngchânthànhthìchodùnóinhiềubaonhiêu,nắmđượcnhiềukĩnăngvàphươngphápgiaotiếpđếnthếnào,tấtcảcũngchỉlàvônghĩa.Điềuthứhailàphảilắngnghebằngtráitim.Chỉcólắngnghebằngtráitimthìchúngtamớibiếtphảinóigì,nóinhưthếnào.Nhữngngườikhôngbiếtcách
lắngnghethìkhôngphảilàngườibiếtcáchnóichuyện.Ngườibiếtcáchnóichuyệnthìchắcchắnlàngườibiếtlắngnghe.
Chúcquýđộcgiảđọcsáchvuivẻvàcóthểnângcaođượckĩnănggiaotiếpcủamình.Biếtcáchnóichuyệnkhéoléovàluôncóđượccuộcsốngtuyệtvời.
LíYênKiệt
Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com
Họcgiaotiếpkhôngbaogiờlàmuộn–Hãybắtđầungaytừbây
giờ.NgườiTrungQuốcxưacócâu:“Nhấtngôndĩhưngbang,nhất
ngôndĩdiệtquốc”(Mộtcâunóicóthểmanglạisựthịnhvượngchođấtnước,nhưngmộtcâunóicũngcóthểmanghọadiệtquốc),câunóinàylàmộtlờikhendànhchonhữngngườibiếtcáchănnóikhéoléo.Nhữngnăm40củathếkỉXX,ngườiMỹcoi“tàiănnói”,“vàng”và“đạnnguyêntử”làbabáuvậtminhchứngchosựtồntạivàpháttriểncủathếgiới.
Trongxãhộihiệnđại-thờiđạicủabùngnổthôngtin,sựgiaotiếpvàhợptácgiữaconngườingàycàngtrởnênquantrọng,trongđókhảnăngănnóicủamỗingườicótácdụngthenchốt.NhưmộtnhàtriếthọcphươngTâyđãtừngnói:“Trênthếgiancómộtkĩnănggiúpconngườithànhcôngrấtnhanh,đượcmọingườicôngnhận,đóchínhlàkhảnăngnóichuyệnvàgiaotiếp”.Cóbiếtcáchgiaotiếpkhéoléohaykhôngsẽquyếtđịnhsựthànhbạicủacuộcđốithoại,thậmchílàquyếtđịnhsựthànhcôngcủamộtconngười.
Từđócóthểthấy,tàiănnóichodùởthờiđạinàovàởđâucũngđềulàmộtnhântốquantrọngmàtấtcảcácnhântàiưutúcầnphảicó.Cònnhữngngườikhôngbiếtcáchnóichuyệnhoặckhôngkhéoănnóithìcũngchỉgiốngnhưmộtcáimáyradiocâm,mặcdùvẫnkhôngngừnghoạtđộngnhưnghầunhưkhôngthểthuhútđượcsựchúýcủangườikhác.
Mỗiconngười,từxinviệcđếnthăngtiến,từtìnhyêuđếnhônnhân,từtiếpthịchođếnđàmphán,từxãgiaođếnlàmviệc...khôngthểkhôngcầnđếnkĩnăngvàkhảnănggiaotiếp.Nếukhéoănnói,bạnsẽdễdàngvượtquanhữngrắcrốinhỏvàcóthểtựbảovệmình
trongnhữngrắcrốilớn.Cònnếukhôngkhéoléoănnói,rắcrốinhỏsẽgâytrởngại,vàrắcrốilớnsẽgâythấtbại.Cũngdễhiểuvìsaocónhữngngườilạixếpkhảnăngănnóivàodanhsáchbảnnăngsinhtồnmàconngườihiệnđạicầnphảicó.
Nóichuyệnlàmộtkĩnăng,cũnglàmộtnghệthuật.Tronggiaotiếphằngngày,chodùlànóiítnhưngchứanhiềuýnghĩa,haynóingắnmàsúctích,chỉcầnvậndụngthuầnthụckĩnănggiaotiếp,thìbạncóthểdễdàngnhậnđượcsựtínnhiệmvàhỗtrợtừngườikhác.
Tuynhiêntrongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,cónhiềungườicóthểnóichuyệntựtin,lưuloáttrướcngườithân,bạnbèhoặcngườiquen,nhưngkhigặpngườilạhoặcvướngphảikhókhănrắcrốithìlạikhôngbiếtcáchnóichuyện,thậmchícònkhônghiểumìnhnóigì.
Vậyphảilàmsaođểtránhđượctìnhhuốngnày?Lànhữngngườitrẻtuổi,phảigiaotiếpthếnàođểcóthểkếtbạnnămchâubốnbiển,nhẹnhànggiảiquyếtcácvấnđề,đượcđồngnghiệptôntrọng,lãnhđạotrọngdụng?
Hãyhọcgiaotiếpngaytừhômnay,trướckhiquámuộn.Cuốnsáchnàysẽkhônggiảnggiảinhữngđạolíphứctạp,cũngkhôngnóilờigiáođiềumàchỉđềcậptớithựctếvànêucácvídụcụthểtừcuộcsống.Trongnhữngtìnhhuốngkhácnhau,vớinhữngngườikhácnhau,mỗiviệckhácnhau,sẽcungcấpnhữngkĩnănggiaotiếpcụthể.Cuốnsáchsẽchỉchobạnthấyrõcầnphảigiaotiếp,nóichuyệnnhưthếnào.
Đươngnhiên,nghệthuậtgiaotiếplàmộtbộmônhọcvấnthâmsâu,đòihỏichúngtaphảikhôngngừngtíchlũykinhnghiệmtrongcuộcsống,trongcôngviệc,phảinângcaonănglựcvàhoànthiệnbảnthân.Hivọngcuốnsách“Khéoănnóisẽcóđượcthiênhạ”sẽgiúpíchchoquýđộcgiả.
DÁMNÓICHUYỆN
NẮMVỮNGKĨNĂNGGIAOTIẾP
CHƯƠNG1
Dũngcảmmởlời,dámnóimớibiếtcáchnói
Nhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội,chodùlàtrongcuộcsốnghaytrongcôngviệcđiềucóthểcảmthấymìnhnóichuyện
khôngkhéovàluônsợmìnhsẽnóisai,dođókhôngdámchủđộngnóichuyệnvớingườikhác,đểsựengạivànỗilolắnggâyáplựcchochínhmìnhkhiếnbảnthânbỏlỡnhiềuviệctốtvàmấtđicơhộithăngtiến.Thựctế,khôngaisinhrađãkhéoănnói,nhữngngườikhéonóicũngphảitrảiquarènluyệnmớithành.Chỉcầnnỗlựchọctập,bạnsẽtrởthànhngườituyệtvờinhất.
KhéoănnóidorènluyệnmànênĂnnóikhéoléolàchìakhóamởracánhcửagiaotiếpgiữangười
vớingười,giúpbạncóthểđếngầnvớithếgiớicủangườikhác.Hãynhìnnhữngngườithànhcôngtronggiaotiếpxãhội,trongcôngviệchaytrongtìnhyêu,họluôncóthểnóilênđượcsuynghĩcủamình,khiếnngườikhácvuivẻchấpnhậnnhữngsuynghĩđó.
Nhữngngườicótàiănnói,nóiralờinàocũngđềukhiếnngườikhácphảichúýđến.Thếnhưngtàiănnóikhôngtựnhiênmàcó,kểcảđốivớicácchuyêngiahùngbiện,khôngphảitrongtrườnghợpnàonhữnglờihọnóiracũngđềuđượctándương,tàiănnóicủahọcũngchỉcóđượcsauquátrìnhrènluyệnvàtíchlũykinhnghiệm.
Nóichuyệncũnggiốngnhưcáctàinăngkhác,cũngcầnkhôngngừnghọctập,tíchlũykiếnthức.Nhữngngườicótàiănnóicũngphảirútkinhnghiệmtrongtừnglầngiaotiếp,khôngngừngnângcaokhảnăngcủabảnthânthôngquacáchquansátngườikhácnóichuyện.Nóichuyệnlàđểngườikháchiểuvềbạn,từđógiànhđượcsựtintưởngtừhọ.Nếubạnchorằngđốiphươngkhônghiểumìnhnênkhôngnóichuyệnvớihọ,nhưvậylàbạnchưahiểuđượccôngdụngcủagiaotiếp.
Cácphátthanhviên,ngườidẫnchươngtrìnhđềulàcácchuyêngiasửdụngngônngữ.Thếnhưngđaphầnhọđềuchorằngmìnhkhôngcókhiếuănnóitừnhỏ,vậytạisaohọvẫnthànhcôngnhờvàotàiănnóicủamình?Nguyênnhânrấtđơngiản,đólàvìhọtựnhậnthấymìnhnóinăngkhôngtốt,nênluôncốgắngđểnângcaokĩnănggiaotiếp.
TổngthốngLincolnvĩđạitronglịchsửnướcMỹ,trướckhibướcvàoconđườngchínhtrị,thườngbịmọingườichêcườivìtậtnóilắp.
Thếnhưngkểtừsaukhicốgắngđểtrởthànhmộtluậtsư,dầndầnôngđãhiểuratầmquantrọngcủatàiănnói.Từđó,mỗingàyôngđềukiêntrìluyệnnóitrướcgươnghoặcbênbờbiển.Trảiquaquátrìnhluyệntậpvấtvả,cuốicùngLincolnđãthànhcông.Khôngchỉtrởthànhmộtluậtsưtàigiỏi,mộtnhàhùngbiện,LincolncònthamgiachínhtrườngvàtrởthànhvịtổngthốngđángnhớnhấttronglịchsửnướcMỹ.
TừcâuchuyệncủaLincoln,chúngtarútrađượcmộtđiều:Tàiănnóikhôngphảidotrờisinh,việcrènluyệncóthểbiếnmộtngườilắpbắpthànhmộtnhàhùngbiện.
Muốnnóichuyệnhaythìcầnphảirènluyện,cầnchủđộngnóichuyệnvớimọingười.Bạnsẽcóđượckinhnghiệmtrongquátrìnhgiaotiếp,rènluyệnđểnắmđượcnghệthuậttròchuyện,đâylàmộtquátrìnhhọctậpkhôngthểbỏqua.Khixãhộipháttriển,môitrườngthayđổi,nộidungtrongcáccuộctròchuyệncủamọingườicũngcónhữngsựđổithay.Dođó,đểănnóikhéoléo,mỗingườicầnthườngxuyênluyệntập,khôngđượctựmãn,càngkhôngthểbằnglòngvớinhữnggìmìnhcó.
Đặcbiệtlànhữngngườitrẻtuổi,cầnphảisớmrènluyệntàiănnóichomình,bởikhéoănnóisẽgiúpbạnnhanhchónghòanhậpvớimọingườixungquanhvàcólợichochínhsựnghiệpcủabạn.
HillaryClintonđượcnhậnđịnhlàmộttrongnhữngứngviêntổngthốngMỹcótàiănnóinhất.MặcdùkhôngcóduyênvớichứcvụngườiđứngđầuNhàTrắng,nhưngbàđãđượctổngthốngđắccửlựachọngiữchứcngoạitrưởng.
Năm13tuổi,HillaryđượcthầygiáođưađinghebuổidiễnthuyếtcủaMartinLutherKing.SựnhiệttìnhcủaMartinLutherKingdườngnhưđãlantỏatớitâmhồnbà,vàsaukhiđượcthầygiáogiớithiệu,bàđãđượcbắttayvớinhàhoạtđộngdânquyềnnày.Từđó,HillaryđãtrởthànhngườihâmmộcủaMartin,bàcũngđãnhậnraýnghĩavôcùngtolớncủacôngviệcdiễnthuyết.Hillaryđãhạquyếttâmtrởthànhmộtchínhkháchvớitàihùngbiệnxuấtsắc.
Vậylàmthếnàođểcótàihùngbiện?Saukhisuynghĩkĩ,Hillaryýthứcđượcrằng,khảnănghùngbiệnxuấtpháttừthựctế,giốngnhưviệcchỉcórachiếntrậnmớibiếtcáchđánhtrận,chỉcótrảiquathực
tếnhiềuthìmớicóthểcóđượctàiănnóihơnngười.
Tronglớphọc,Hillarytíchcựcthamgiacácbuổithảoluậnvớigiáoviênvàvớibạnhọc.Bàluônsuynghĩvàtìmracácđềtàihayđểtấtcảmọingườicùngtranhluận.Ngoàira,bàcòntậphợpnhữngbạnhọccócùngsởthích,thànhlậpmộtcâulạcbộchuyêntổchứccácbuổithảoluậnvềmọiđềtài,từviệcquốcgiađạisựđếncuộcsốngthườngngày,từchủđềkhoahọckĩthuậtđếnvănhóanghệthuật…Chínhtừnhữngbuổitranhluậnđó,tàiănnóicủaHillaryđãđượcnângcaorõrệt.
Họctừnhữngngườigiỏihơnmìnhlàcáchtiếnbộnhanhnhất.Saumỗibuổitanhọc,Hillarythườngtớivănphònggiáoviênđểhọchỏithêm.Nhờsựgiúpđỡcủacácthầycôgiáo,bàđãđượctiếpxúcvớirấtnhiềuquanniệm,tưtưởngmới.Cácthầygiáocũngđồngthờigiớithiệuchobàbiếtkhôngítnhữngcuốnsáchhay,yêucầubàđọcvàthảoluậnvềnhữngcuốnsáchđó.Hillaryđãkhôngnhữnghoànthànhyêucầuđọcsách,màcòntíchcựcsuynghĩ,nêuranhữngvấnđềmìnhkhônghiểuđểthảoluậncùngcácthầy.Saunhiềunăm,trongmộtchuyếncôngdu,khinghĩvềthầygiáocũ,bàđãnói:“Đólàngườithầyđãlàmthayđổicuộcđờitôi,saumỗibuổithảoluận,thầyđềugiaochotôimộtnhiệmvụmớivớihivọnglầnsausẽtiếptụctranhluậnvềnó.Mỗibuổithảoluậnkhôngchỉgiúptôinângcaonhậnthứcmàkhảnăngănnóicủatôicũngtiếnbộrấtnhanh”.
Tàiănnóigiúpngườitathànhcông,tàiănnóicủaHillaryđãkhiếncuộcsốngcủabàtrởnêntuyệtvời:Khôngchỉlàmộtnghịsĩquốchội,giúpchồngmìnhlàôngClintonđắccửtổngthốnghailần,màbảnthânbàcũngtrởthànhngoạitrưởngMỹ.
Từđócóthểthấy,chỉcầnvượtquakhókhăn,kiêntrìnỗlựchọctậpthìconngườinhấtđịnhsẽthànhcông.Dođó,đừngbaogiờbỏquacơhộiđượcrènluyệnkhảnănggiaotiếp,nóichuyệntrướcđôngngười.
Khithamgiavàomộttậpthể,mộttổchứchoặccuộchọpnàođó,bạnđừngnênchỉngồimộtchỗquansátmàhãytíchcựchòanhập,chủđộnggiaolưuvớimọingười,tranhthủcơhộirènluyệnkhảnăngănnói.Vídụ,chủđộnggiúpđỡmọingườigiảiquyếtcôngviệc,đặcbiệtlànhữngviệcnhưthuyếtphụctìmkiếmsựgiúpđỡcủamọingười.Hãythểhiệnnhưmộtngườidẫnchươngtrìnhnăngđộng,
nhưvậybạnsẽcócơhộiđượctiếpxúcvớinhữngngườicótàiănnóivàcóthểhọctậpnhữngkĩnănggiaotiếptừhọ.Cứnhưvậy,tựnhiênbạnsẽcóthểđảmnhậnđượcnhiệmvụcủamộtngườiphátngôn.
Trongcuộcsốnghằngngày,bạncũngcóthểtựtìmkiếmcơhộiđượcnóichuyện.SamLevensonkhôngchỉlàmộtngôisaotruyềnhìnhmàcònlàmộtnhàdiễnthuyếtdanhtiếngcótầmảnhhưởngtạiMỹ.KhicònlàmộtgiáoviêntrunghọcởNewYork,ôngrấtthíchđượcnóichuyện,đượcbàytỏýkiếnvềcuộcsống,côngviệcvớingườithân,đồngnghiệpvàhọcsinh.Thậtbấtngờlànhữngýkiếncủaôngluônđượcmọingườiđónnhận.Khônglâusau,ôngđượcmờithamgiarấtnhiềubuổidiễnthuyết.Sauđó,SamLevensonđãtrởthànhngườidẫndắtnhiềuchươngtrìnhphátthanh.Cuốicùngôngquyếtđịnhbướcchânvàothếgiớigiảitrí.
Từđócóthểthấy,khôngcóhoạtđộngnàolạikhôngcầnđếnlờinói,từthươngmại,xãgiao,chínhtrị,thậmchílàsảnxuấtđềukhôngthểthiếulờinói.Cơhộiluyệntậpcàngnhiềuthìcơhộinângcaocũngnhiều.Tấtcảmọithứđềucóthểtrởthànhđốitượngvàđềtàichocáccuộcnóichuyện.Chỉcókhôngngừngrènluyệnthìbạnmớibiếtbảnthânmìnhcóthểtiếnbộđếnđâu.
Chodùbạncóđọcbaonhiêusáchvềkĩnănggiaotiếp,nhưngnếubạnkhôngtìmcơhộirènluyệnkhảnăngănnóithìbạnsẽkhôngbaogiờcóthểthểhiệnxuấtsắctronglĩnhvựcnày.
HãynóinhưLíDươngMỗingườiđềucótâmlíengạikhinóichuyện.Khiphảinói
chuyệntrướcđôngngườithìchodùlànhữngngườithànhđạtcũngcóphầnengại.Cócâunói:“Ngườisốngvìmặt,câysốngvìvỏ”.Cáiđượcgọilà“sốngvìmặt”ámchỉconngườitaluônquantâmtớihìnhtượngcủamìnhtronglòngngườikhác,luônhivọngngườikhácnhìnmìnhbằngconmắtngưỡngmộ.Dolosợbịmấtthểdiện,bịngườikhácchỉtrích,nêntrongmộtsốtìnhhuốnggiaotiếphoặckhiphảigặpgỡđôngngười,conngườitasẽnảysinhtâmlíengại,ngượngngùng,kểcảnhữngngườithànhđạtcũngkhôngtránhkhỏiđiềunày.
LíDương–NgườisánglậpchươngtrìnhCrazyEnglish,từnhỏlà
ngườisốngkhépkín,sợnóichuyện,ngaycảngheđiệnthoạicũngkhôngdám.Vậymàtừmộtngườichưabaogiờđượchọchànhđếnnơiđếnchốn,đãtừngthitrượtmôntiếngAnh,nhờkiêntrìrènluyện,saunàyLíDươngđãtrởthànhphátthanhviênAnhngữnổitiếng,ngườidẫnchươngtrìnhsongngữAnh–Trung,mộtthầygiáokhẩungữ,chuyêngiaphiêndịchvàhùngbiệntiếngAnh.
Ôngđãđượcmờitớihơn200thànhphốđểtruyềnđạtkinhnghiệmhọctiếngAnh,khoảnggần20triệungườitrêntoànquốcđãtừngđượcngheônggiảng.LíDươngcũngđượcmờitớigiảngdạytạiNhậtBản,HànQuốcvàMỹ,truyềnđạtphươngpháp“CrazyEnglish”và“CrazyChinese”.Ôngcũngđãtrởthànhnhânvậtđượcphỏngvấntrêncácphươngtiệntruyềnthôngcủagần30quốcgiabởiôngđãtạonênthươnghiệunổitiếng–“CrazyEnglish”và“CrazyChinese”.
LíDươngcũnggiốngnhưnhữngngườitrẻtuổikhác,ôngcũngđãtừngengại,khôngdámnóichuyện.Nhưngnhờsựkiêntrìvượtquakhókhăn,tíchcựchọctập,ôngđãcóđượcsựnghiệpnhưngàyhômnay.
Nóichuyệncầncódũngkhí
Mọingườiaicũngcótâmlílolắng,engạikhinóichuyện,đặcbiệtlànhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội,họkhôngcanđảmnóilênsuynghĩcủamìnhvớingườikhác,họluônsợmìnhnóikhônghaysẽbịngườikhácchêcười,sợnóisai–làmsai.Dođó,muốnthànhcôngtrongxãgiaothìphảidámnóirasuynghĩ,nuôidưỡngsựtựtinchobảnthân.
Trongtrườnghợpnày,dùngphươngpháptrịliệutâmlíđểvượtquachướngngạitâmlílàcáchhiệuquảnhất.Bạncóthểdùngphươngpháptácđộngtâmlíđểthảlỏngmình,phảikhiếnchotâmlíquaytrởvềđúngvịtríbanđầu.Cóđượcdũngkhí,bạnsẽkhôngsợđốidiệnvớibấtkìai,dũngcảmnóirasuynghĩ,rènluyệnvàdầndầntíchlũykĩnăngcũngnhưkinhnghiệmgiaotiếp.
Vềviệckhắcphụctâmlíengạivàlolắngkhiphảinóichuyệntrướcđámđông,Carnegielàngườicórấtnhiềukinhnghiệm.Kinhnghiệmcơbảnnhấtmàchúngtacóthểhọctừôngấylà:“Hãygiảsửnhữngngườingheđangvaytiềncủabạnvàđangxinbạnchokhấtnợthêmvàingày,bạnlàngườicóquyềnquyếtđịnh,bạnkhôngcầnphải
sợhọ.”
Phươngpháptácđộngtâmlícũngcóthểnuôidưỡngsựtựtincủamộtngười,tựtinlàmộtdạngýchí,tintưởngvàonănglựccủamình.Conngườicólúcnóiranhữngđiềukhônghay,đókhôngphảilàdothiếukhảnăngmàlàdokhôngcóđủtựtinđểnóihay.
“Nhânvôthậptoàn”,trênđờinàykhôngcóailàhoànhảo,cũngkhôngcóaihoàntoànvôdụng,muốnchiếnthắngđượcnỗisợhãi,sựlolắng,engạikhigiaotiếp,thìngoàidũngkhíra,chúngtacònphảinắmđượcmộtsốphươngpháptácđộngtâmlísauđây:
Khôngnênnóinhữngtừnhư“dùsao”,“dùthếnào”.
Phảitựtin,dùngcâukhẳngđịnhđểmiêutảsựvật.
Nếupháthiệnbảnthâncódấuhiệuengại,phảilậptứcxóabỏtâmlíđó.
Nếukhôngchắcvềđiềugìthìkhôngnênnóihoặcnóigiảnlược,dùngcáchnóikhácđểthaythế.
Cụthểhóacácvấnđềtrừutượng,lấydẫnchứngcụthể.
Khikhôngtựtingiảiquyếtviệcgìthìhãygáclạiđểlàmsau.
Dùlàchuyệngìcũngphảinghĩđếnkếtquảtệnhấtsẽnhưthếnào.
Tựnhắcnhởbảnthân“Khôngcóviệcgìkhó”.
Khôngnghĩtớinhữngđiềubiquan.
Khibuồnphiền,hãytìmtớimộtnơiyêntĩnhđểbìnhtâmlại.
Khithấtbại,tìmmộtngườibạnbiếtlắngngheđểchiasẻ.
Viếtranhữngđiềukhiếnbạncăngthẳngramộttờgiấy,sauđóđốtđi.
Khimọichuyệnkhôngthuậnlợinênbìnhtĩnhgiảiquyếttừngsự
việc.
Phảitintưởnglờimìnhnóiralàđúng.
HãynóitonhưLíDương
Trongcuộcsống,córấtnhiềungườitrẻtuổikhôngdámnóichuyệntodoengạivàdotínhcáchhướngnội,bởivậyhọsẽdễdàngđánhmấtđinhữngthứvốnthuộcvềmình.Nóitolàphươngpháptốtnhấtđểrènluyệnsựtựtin,cóthểgiúpbạngiànhđượcthànhcông.
LíDươngkhôngphảimộtthiêntàitiếngAnhbẩmsinh.Khicònnhỏ,LíDươngcũngrấtbìnhthường,thậmchícònsốnghướngnội,engại,khôngdámgặpngườilạ,khôngdámngheđiệnthoại,khôngdámđixemphim,cònkhôngdámnóirakhigặpsựcốtronglúcđiềutrịbệnh.Khisắpkếtthúchọckìmộtcủanămthứ2đạihọc,LíDươngkhôngthểthiquatới13mônhọc,ôngcảmthấyrấtxấuhổ,tựnóivớimìnhphảithoátrakhỏicuộcsốnguámđó.ÔngđãlựachọntiếngAnhđểthayđổicuộcsốngcủamình,tựthềsẽthiđỗcuộcthiAnhngữquốcgiatrongvòng4tháng.
LíDươngkhiđócũnggiốngnhưnhữngngườikhác,bắtđầuvớirấtnhiềukhókhăn.Mộtlầnrấttìnhcờ,LíDươngpháthiệnnếuđọctiếngAnhthậttothìsẽcóthểtậptrungcaođộ.Vìthế,mỗingày,ôngđềutớimộtkhuđấttrốngtrongvườntrườngđểđọctonhữngbàiluậntiếngAnh,chotớikhiluyệntậpnhuầnnhuyễnmớithôi.Mườimấyngàysau,LíDươngtớilớphọctiếngAnh,nhữngngườibạnđãrấtngạcnhiênvànóirằng:“LíDương,cậunóitiếngAnhnghehayhơnnhiềurồi”.CâunóiđóđãlàmLíDươngbừngtỉnh,ôngnghĩ:CáchđọcthậttonhưvậycólẽlàmộtphươngpháphayđểhọctiếngAnh.Đểtránhbỏcuộcgiữachừng,LíDươngđãhẹnmộtngườibạnhọcchămchỉnhấtlớpcùngđọctiếngAnhvàomỗibuổitrưa.TạitrườngĐạihọcLanChâu,LíDươngvàngườibạnhọccủaôngđãkiêntrìđọctiếngAnhmỗingàytừmùađôngnăm1987đếnmùaxuânnăm1988.Mỗingày,LíDươngđềuđểtrongtúiáođầynhữngmẩugiấyghilạicáccâutiếngAnh,cứcóthờigianlàônglạilấychúngrađọc,từkítúcxáđếnlớphọc,từlớphọcđếnnhàăn,LíDươngđọckhôngngừngnghỉ.4thángsau,LíDươngđãnóilưuloát,khảnăngnghecũngtốthơnvàphảnứngngônngữkhôngcònchậmchạpnữa.TrongcuộcthitiếngAnhnămđó,LíDươngchỉmấtcó50phútđểlàmbàithi,hơnnữaôngcòngiànhthànhtíchcaothứ2toàntrường
(ngườicóthànhtíchcaonhấtnửanămsauđóđãthamgialớphọckhẩungữdoLíDươnggiảngdạy).
ThànhcôngđầuđờicủaLíDươngđãgiúpôngcónhữngbướcpháttriểnmạnhvềsau.Ôngpháthiệnbảnthânđãbắtđầucósựthayđổi,nhữngđiểmyếutrongtínhcáchnhưhướngnội,tựti,edèđãdầnmấtđitrongquátrìnhônghọctập.KhảnăngtậptrungcủaLíDươngtrởnênmạnhmẽhơn,trínhớsâusắchơn,ôngdầndầncóđượcsựtựtin.Ôngnghĩphươngphápnàyđãgiúpôngthànhcông.Vậytạisaolạikhôngtổngkết,đúcrútnóthànhmộtphươngpháphệthống,sauđótruyềnkinhnghiệmchonhữngngườikháccùnghọctậpvàchínhphụctiếngAnh?MộtLíDươngsốnghướngnộiđãquyếtđịnhtạorađộtphá–Ôngsẽtổchứcdiễnthuyết.Ôngđãnhờcácbạncủamìnhviếttờrơiquảngcáovớinộidung:CómộtchàngtraitênlàLíDương,cậuấycónhiềukinhnghiệmhọctiếngAnhvàhivọngđượcchiasẻvớimọingười.Khoảng1đến2giờtrướckhibắtđầubuổidiễnthuyết,LíDươngcònsợrằngôngsẽphảibỏcuộc,nhưngkhiđượcbạnbècổvũ,ôngđãcanđảmbướclên,bắtđầubàidiễnthuyếtđầutiêntrongcuộcđờimình.
ĐâychínhlàcâuchuyệncủaLíDương,mộtngườiluôntựti,edè,sốngkhépkín,trảiquaquátrìnhrènluyệnđãtrởnêntựtin,dámnóivàđạtđượcthànhcông.MặcdùLíDươngrènluyệnlàđểnóitốttiếngAnh,nhưngýnghĩavàkếtquảthìkhôngkhácsovớiviệcrènluyệnkhảnăngnói.Bạncũngcóthểluyệnnóitrongphòngriênghoặctạinhữngnơivắngngười,nếuquyếttâm,bạnnhấtđịnhsẽthànhcông.
Dùnggiọngnóiđểtạosựthuhúttronggiaotiếp
Giọngnói,ngữđiệunóichuyệncủamộtngườiđềumangđếnnhữngcảmnhậnkhácnhauchongườinghe.Khibạntứcgiận,ngạcnhiên,nghingờ,xúcđộng…ngữđiệumàbạnthểhiệncũngkhônggiốnglúcbìnhthường,caođộcủagiọngnóicũngkhônggiốngnhau.Ngườitathườngdựavàogiọngnói,ngữđiệunóicủamộtngườiđểphánđoánxemngườiđócóđượcmọingườiyêumếnhaykhông.Dođó,ngữđiệu,giọngnóivàcáchsửdụngngônngữlànhântốquantrọngtronggiaotiếp.
Sửdụngngữđiệumềmmại
Cócâu:“Mộtcâunóicóthểkhiếnngườitacười,cũngcóthểkhiếnngườitaphiềnnão”.Nhữngcâunóicóthểkhiếnngườikháccườithườngrấtngọtngàovàêmái.Từcổchíkim,việcnóinăngnhẹnhàngluônđượccoilàmộtđứctínhđẹp.Sửdụngngôntừnhẹnhàng,mềmmạitronggiaotiếpđượccoilàcáchthứctuyệtvờinhất.
Cáchsửdụngngônngữêmáilàđiềumàmỗingườitrẻtuổinênhọc.Trongxãhộimàáplựccạnhtranhcaonhưngàynay,nhữngngườitrẻtuổithườngrấtnhiệthuyết,nhưngđôikhilạikhôngbiếtkiênnhẫn,ngônngữkhinóichuyệnthườngrấtkhôcứng,nhưvậysẽkhiếnngườinghekhóchấpnhận,làmgiảmtínhhiệuquảcủagiaotiếp.Ngượclại,ngữđiệumềmmại,ngônngữsúctích,cáchnóinhẹnhàngsẽkhiếnđốiphươngcảmthấygầngũi,thânthiện,cuộcnóichuyệnsẽdiễnrathuậnlợivàcóthểmanglạinhữnghiệuquảbấtngờ.Nhữngngườitrẻtuổinênchúýtớiđiềunày,đặcbiệtlànhữngngườilàmcôngviệctiếpthị,bánhàng.
Mộtnhânviênbánhàngđiệngiadụnggặpmộtnữkháchhàngkĩtính.Ngườikháchhàngnàyxemxétmọithứrấtkĩlưỡng,đãgầnmộtgiờđồnghồnhưngvẫnchưachọnđượcgì.Docóquánhiềukháchhàngnênnhânviênbánhàngbuộcphảirờiđiđểtưvấnchocáckháchhàngkhác.Vịkháchhàngnữcảmthấynhưmìnhbịbỏrơinênđãlêntiếngchỉtrích:“Tháiđộphụcvụcủacácanhkiểugìvậy?Khôngthấytôiđếntrướchaysao?Hãymautớivàtưvấngiúptôi,tôiđangvội.”
Saukhinóichuyệnvớicáckháchhàngkhác,ngườinhânviênlêntiếng:“Mongcôthalỗi,côngviệccủachúngtôiquábậnrộnnênđãkhôngphụcvụchuđáo,phiềncôphảichờlâu”.Tháiđộnhãnhặncủanhânviênbánhàngvàsựmềmmạitronglờinóiđãkhiếnvịkháchhàngnữphảiđỏmặtxấuhổvàthayđổitháiđộ:“Tôinóicũnghơiquá,monganhbỏqua.”
Ngườikháchhàngnữcảmthấynhưmìnhbịbỏrơinênrấtbứcxúc,nếunhânviênbánhàngđôicovớikháchthìhậuquảnhấtđịnhsẽrấttệ.Thựctế,cólíthìkhôngcầnphảilêngiọng,khôngcầnphảinóirađểphânbiệtđúngsairõràng,chỉcầnnóivớitháiđộtôntrọng,khoandungvàthấuhiểuthìtựbảnthânlờinóiđãcósứccảmhóa,khiếnđốiphươngthayđổitâmlívàđểsựviệcpháttriểntheochiều
hướngtốtđẹphơn.Sửdụngkínhngữvớicáchnóilễđộ,sửdụngtừtrungtínhvớingữkhínhẹnhàngchínhlàmộtnguyêntắcquantrọngtronggiaotiếp.
Họcnóivừađủnghe
Khinóichuyệnvớingườikhác,bạnnhấtđịnhphảichúýkiểmsoátcaođộcủagiọngnói,bởinósẽảnhhưởngtớihìnhảnhcủabạn.
Trongmộtsốtrườnghợpđặcbiệt,vídụnhưtrênđườngđôngngườiqualạihaytrongcáccôngxưởngcómáymóchoạtđộng,bạnkhôngthểkhôngnóito,nhưngbìnhthườngthìbạnkhôngcầnthiếtphảinóito.Hãythửtưởngtượng,trongmộtquáncàphêyêntĩnhhaytrongkhônggiancôngviêntĩnhlặng,chắcchắnkhôngnênnóiquáto.
Cómộtsốngườiđểthuhútsựchúýcủangườikhác,khinóichuyệnthườngcốýnângcaođộgiọngnói.Thựctế,tầmảnhhưởngcủangônngữhoàntoànkhôngliênquantớiâmlượngtonhỏcủalờinói.Nóitokhôngcónghĩabạnsẽthuyếtphụcđượcngườikhác,màngượclại,nócònkhiếnngườikhácghétgiọngnói,thậmchíghétchínhconngườibạn.Giọngnóitonhỏcũnggiốngnhưâmđiệucaothấp,cũngcónhữngphạmvinhấtđịnh.Bạnhãynóithửvàtựbảnthânxácđịnhxemâmlượngnhưthếnàosẽkhiếnngườinghethấydễchịuvàdễchấpnhậnnhất.
LyLylàGiámđốccủamộtcôngtyquảngcáo,côấyrấtquantâmtớivấnđềtiếpthịkháchhàngvàluônsẵnlònggiúpđỡngườikhácgiảiquyếtrắcrối,thếnhưnggiọngnóicủaLưuLylạirấtkhónghe–Giọngmỏngđanhgiốngnhưtiếnghétcủamộtbégái.ÔngchủcủaLưuLynói:“Tôirấtmuốnnângđỡcôấy,nhưnggiọngnóicủacôấythựcsựkhôngthểchấpnhậnnổi,nókhiếnngườiđốidiệncảmthấycôấykhôngchânthành.Tôibắtbuộcphảitìmmộtngườikháccógiọngnóihayhơnđảmnhậnchứcvụnày.”
RõràngLyLyđãbịmấtđicơhộithăngtiếndoâmlượnggiọngnóikhôngphùhợpcủamình.Nếunhưkhinóichuyện,LyLycóthểkiểmsoátcaođộgiọngnóichophùhợpvớitìnhhìnhthựctếthìcôấyđãthànhcông.
Vậylàmthếnàođểcóđượcgiọngnóidễnghe?Bạncầnphải
luyệntập.
Bướcthứnhấtlàluyệnhơi.Hơilàđộnglựcđểconngườiphátratiếngnói.Hơimạnhhayyếucóảnhhưởngtrựctiếptớikhảnăngphátâm.Dođó,muốncógiọngnóihay,trướctiêncầnphảiluyệnhơi.
Luyệnhơibaogồmhítvàovàthởra.
Hítvào:Khihítthở,cầnphảihítvàothậtsâu,hópbụngvàhítkhívàocănglồngngực.Nhưngcầnphảichúý,khihítvàokhôngđượcnângvailên.
Thởra:Thởrathậtchậm,dầndầnđẩykhívừahítvàocơthểrangoài.Khithởrahaihàmrăngkhéplại,đểkhôngkhítừtừthoátraquacáckẽrăng,phảithởrathậtchậmvàlâumớicóthểđạthiệuquảtốtnhất.
Khiluyệntậphítthở,phảithậtkiêntrìđểcóđượckếtquảtốt.
Bướcthứhailàluyệnthanh.Trướckhiluyệnthanh,đầutiênphảithảlỏngthanhđới,khởiđộngbằngnhữngâmnhỏnhẹ,êmái.Lúcmớibắtđầutập,tuyệtđốikhôngđượchéttongay,bởinhưvậysẽlàmhỏnghoặckhiếndâythanhbịtổnthương.Cáccasĩhaydiễnviênkịchkhiluyệnthanhthườngbắtđầudầndầntừngbướctừthấpđếncao.
Saukhihoànthànhcácbướcchuẩnbịchodâythanh,tiếptheosẽchuẩnbịchomiệng.Khôngthểcoinhẹtácdụngcủamiệng,mộtngườicógiọngnóihayhaykhông,phụthuộcrấtnhiềuvàomiệng.Sauđâylàmộtsốbàitậpcơbản:
1.Hoạtđộngcơmặtbằngcáchhángậmmiệng,đâylàbướcchuẩnbịchohoạtđộngcơmặttrongquátrìnhluyệnthanh.
2.Luyệnmũivàvòmhọng,cóthểthựchiệnbằngcáchbắtchướctiếngvịtkêu.Thếnhưngkhinóichuyện,chúngtaphảichúý,khôngnênliêntụcsửdụnggiọngmũi,bởinórấtdễgâyphảncảm.
3.Luyệnnhảchữ.Mớinghethìnhảchữvàphátâmcóvẻkhôngliênquanđếnnhau,nhưngthựctếchúngcóquanhệrấtmậtthiết.
Bởimuốnnóitrònvànhrõchữ,thìnhấtđịnhphảinhảchữrõràng,tròntrịa.
Nhữngphươngpháptrêncóthểgiúpbạnluyệngiọng.Nhưngkhiluyệntậpcầnchúý,buổisángmớingủdậykhôngnênluyệnngoàitrờibởicóthểlàmtổnthươngdâythanh.Đặcbiệtlàkhinhiệtđộtrongnhàvàngoàitrờichênhlệchquácao,khôngkhílạnhđộtngộtsẽảnhhưởngkhôngtốttớidâythanh.
Nóiphảicótiếttấu,tốcđộthíchhợp
Tiếttấunóilàgì?Chínhlàsựthayđổiâmlượngmạnhyếuđượchìnhthànhtrongquátrìnhnóidocáchngắtnghỉkếthợpvớitốcđộnhanhchậm.Trongcuộcsống,córấtnhiềungườikhinóithườngkhôngđểýtớitiếttấuvàtốcđộ,chodùlànóichuyệngìcũngchỉdùngmộtngữđiệuvàtốcđộnóinênrấtđơnđiệu,nhàmchán.Dođó,nắmđượctiếttấuvàtốcđộlàđiềukiệnquantrọngđểcóthểnóichuyệnhay.
Tiếttấucủangônngữkhôngphảiluônnhấtquán,màluôncósựkhácbiệttrongtừngchủđềnói.Cũnggiốngnhưtiếttấucủathơcavàvănxuôi,haiđiềunàyrấtkhácbiệt,sựkhácnhauđóđượctạonênbởicáchđọctheoquytắcvàkhôngtheoquytắc.Thơcaluôncótrọngâm,trongkhitiếttấuvănxuôithayđổitheocảmxúc.Nóichuyệncũngvậy,nhấtđịnhphảiđiềuchỉnhtiếttấunóisaochophùhợpvớichủđềvàhoàncảnh,nhưvậythìmớicóthểthuhútđượcngườinghe.
Tươngtựnhưvậyđốivớitốcđộnói.Chodùlàchuyệngì,nếunóiquánhanhsẽkhiếnngườinghecótâmlícăngthẳngvàlolắng.Khôngchỉvậy,bạnsẽkhôngthểnóirõràngvàngườikhácsẽkhônghiểubạnmuốntruyềnđạtnộidunggì.Cònnếunóiquáchậm,ngườinghesẽdễcảmthấynhàmchánvàkhôngbịthuhút.
Dođó,hãycốgắngđiềuchỉnhtiếttấuvàtốcđộnóiphùhợp,thayđổitheotìnhhuốngcụthểđểgiọngnóicủabạncóâmđiệuthuhútngườiđốidiện.
Hãynóiđểngườikháchiểu
Tronggiaotiếpvàtrongcuộcsốnghằngngày,việclỡlờilàđiềukhótránhkhỏi.Córấtnhiềunguyênnhângâylỡlời,nhưngnguyênnhâncơbảnnhấtlàdomụcđíchthiếurõràng,lờinóirakhiếnngườikháckhôngthểhiểu.
Nóichuyệnkhôngchỉlàmộtnhucầuxãgiao,cũngkhôngchỉđểmọingườiquenbiếtvàhiểunhau,màcònlàcáchđểchúngtatruyềnđạtýthứcvàtưtưởng.Vìvậy,khinóichuyện,đầutiênphảixácđịnhrõmụcđích,nóirõràngđểngườiđốidiệnnghevàhiểu.
Tạisaocầnphảinóichuyện?
Truyềnđạtthôngtinhoặctrithức.Vídụnhưdạyhọc,đưatin,giớithiệusảnphẩm…
Thuhútsựchúývàhứngthúcủangườikhác.Tròchuyệnphầnnhiềuđềuxuấtpháttừmụcđíchxãgiao,hoặcđểtiếpxúcvàgiaotiếpvớimọingười,đểkhẳngđịnhsựtồntạicủabảnthânhoặcđểlàmhàilòngngườikhác.Vídụnhưchàohỏi,chúcmừng,đặtcâuhỏi,hướngdẫndulịch,thuyếttrình,dẫnchươngtrình…
Khuyếnkhíchhoặccổvũ,củngcốniềmtin,độngviêntinhthần,đôilúccònyêucầucảhànhđộngphảnứng.Vídụnhưtándương,tuyêntruyềnquảngcáo,đàmphán,yêucầu,phỏngvấnxinviệc,diễnthuyếttrongcácbuổilễtốtnghiệphaylễkỉniệm,phátbiểutronghoạtđộngchúcmừng.
Giànhđượcniềmtinvàsựthấuhiểu.Vídụnhưtâmsự,tìmkiếmsựủnghộ,tròchuyệntìnhyêu…Chủyếunhằmmụcđíchgiaolưutìnhcảm,tăngcườnghữunghịvàlàmbềnchặtcácmốiquanhệ.
Thuyếtphụchoặckhuyênnhủnhưđàmphán,phêbình,biệnhộ,diễnthuyếttranhcửhoặcđưaraýkiến.Nhằmmụcđíchthayđổiquanniệmcủangườiđốidiệnhoặcngăncảnhọlàmđiềugìđó.
Tuânthủcácnguyêntắcgiaotiếp,hiểurõmụcđíchgiaotiếplàđiềukiệnđầutiênđểđạtđượcthànhcông.Cómụcđíchrõràng,việcnóichuyện,xãgiaosẽđạtđượchiệuquảtốtđẹp,thậmchícòncóthểgiúpngườinóivượtquamọikhókhăn,rắcrối.
Chỉcóhiểurõmụcđíchthìchúngtamớibiếtđượcphảichuẩnbị
tưliệuvàđềtàigì,phảidùngcáchnóithếnàovớinhữngkĩnănggìtrongcuộctròchuyện.Cònnếukhôngxácđịnhrõmụcđíchthìchodùcónóinănglưuloát,ngườiđốidiệncũngsẽkhôngthểhiểubạnmuốntruyềntảinộidunggì.
Dođó,trướcmỗilầnmởlời,mọingườinêntựhỏimình:Tạisaolạiphảinóinhưvậy?Mìnhmuốndiễnđạtđiềugì?Tạisaolạiphảinói?Hãyđoántrướcnhữngkếtquảtốtđẹp,lấyđólàmmụctiêuđểcốgắng.
Ngônngữdiễnđạtphảirõràng
Xãhộingàynaypháttriểnrấtnhanh,cónhiềuđiềutốtđẹpđểnhữngngườitrẻtuổitheođuổi,đặcbiệttronglĩnhvựcngônngữ.Thờiđạiphổcậpinternet,đólànơirađờicủarấtnhiềutừlóngmớithôngdụngtronggiớitrẻ,thậmchícảnhữngtừvàchữmới.Khitròchuyệntrênmạng,mọingườithườngdùngnhữngtừnày,tuynhiên,chúnglạikhôngphảingônngữđượcsửdụngtrongsáchvởnênkhôngthểdùngbừa.Trongmộtsốsựkiệnquantrọng,hoặckhiphảinóichuyệnvớilãnhđạohayngườilớntuổithìkhôngnênsửdụngtừlóngđểtránhkhiếnngườiđốidiệnkhônghiểubạnđangnóigìvàdễgâyhiểunhầm.
Cũngkhôngthểkhôngnhắcđếntừđịaphương.Mặcdùthanhniênngàynayđềubiếtnóitiếngphổthôngvàítdùngngônngữđịaphương,nhưngvẫncónhữngbạnsinhviênmớiratrườnghoặcnhữngngườimớitừnôngthônrathànhphốlậpnghiệpcònsửdụngnhiềutừđịaphương.Nhấtđịnhphảisớmhọctiếngphổthôngđểtránhbịhiểunhầm.
ÔngbốvợngườiQuảngvàothămcongáilấychồngởSàiGòn.Mộthômôngnóivớichàngrể:
-NgàymaiconđưabađiSởThúchơinhé!
Ngườiconrểbậncôngchuyệnnêntrảlời:
-Maiạ?Conkẹt,babảovợconđưađi.
Tứcthìngườibốvợhùnghổ:
-Tổchamày,màykhôngđưataođithìthôi,tạisaolạichửitao?
-!!!!!
Thìratừ“conkẹt”củangườimiềnNamlạilàtiếngchửithềcủangườiQuảng.Nhưvậy,khinóichuyện,nhấtđịnhphảinóirõ,chínhxác,họcnóitiếngphổthông,dùngtừrõràngđểngườiđốidiệncóthểhiểulờibạnnói.
Giaotiếphợphoàncảnh,địavịTronggiaotiếp,nếumuốntruyềnđạtthôngtinthànhcông,để
ngườikhácchấpnhậnbạnthìnhấtđịnhphảivậndụngkĩnăngngônngữ,mởlờiđúnglúcvànóiđúng,chúýđếnhoàncảnhnóivàđịavịbảnthân.NhàvănDiệpThánhĐàođãtừngnói:“Kĩnăngquantrọngnhấtlàlựachọnđúngthờiđiểmđểnóilênthànhý.”Cóthểthấy,điểmcănbảncủakĩnăngngônngữnằmởchỗlựachọnđúngcáchnóivàođúngthờiđiểmthíchhợp.Nếunhưbạnkhôngchúýtớihoàncảnh,địavị,chỉtìmcáchthểhiệnmình,nóinăngbừabãithìhậuquảsẽrấtkhólường.
Việcphảitíchlũykinhnghiệmtrongthờigiandàichochúngtathấylídotạisaokĩnăngngônngữchỉđượcconngườivậndụngkhiđãdầnquen,đólàbởinócótínhổnđịnh.Chỉcầnvậndụnghợphoàncảnhthìkĩnăngngônngữsẽgiúpchúngtanângcaokhảnănggiaotiếpvàsứchút.
Mộtvịcánbộcaotuổiđãvềhưusauhàngchụcnămlàmviệcvấtvảởmộtcơquan.Đơnvịcôngtácquyếtđịnhtổchứclễchiatayôngvàmộtcánbộkhácđãtừngnhiềulầnđượcnhậndanhhiệu“nhânviênưutú”.
Lãnhđạovàđồngnghiệpthamgiabuổitiệcđềuhếtlờikhenngợinhữngthànhtíchtrongcôngviệcvàcáchđốinhânxửthếcủahọ.Đươngnhiên,ngườiđãnhiềulầncódanhhiệunhânviênưutúnhậnđượcnhiềulờikhenhơn.Khiđếnlượthaicánbộvềhưuphátbiểu,họđãgửilờicảmơnsâusắctrướcsựquantâmcủamọingười.Khôngkhícủabuổilễtrởnênvôcùngxúcđộng.
Đểbàytỏsựcảmơn,đánglẽchỉnênnóiđếnđây.Nhưngsauđó,ngườicánbộcảmthấytựtikhithấyngườiđồngnghiệpcònlạinhậnđượcnhiềulờikhen,ôngtiếptụcphátbiểu:“Nóiđếnnhânviênưutú,rấttiếc,tôichưatừngmộtlần…”.Nóiđếnđây,mộtcánbộtrẻtuổingồiphíađốidiện,ngườithườngngàyvốnkhônghợpvớiôngđãcướplời:“Không,đólàdolỗicủacháuchứkhôngphảidochúlàmviệckhôngtốt,chúngcháuchưabaogiờnhắcđếntênchú.”Câutựtráchnàycủangườicánbộtrẻđãkhiếncácđồngnghiệpnhìnvịcánbộgiàsắpvềhưubằngánhmắtthươngcảm.Bỗngchốc,khôngkhítronghộitrườngchùngxuống.
Trướctìnhhuốngnày,mộtvịlãnhđạođãquyếtđịnhsẽphátanbầukhôngkhícăngthẳng.Vàothờiđiểmđó,ôngnêntránhnóiđếnchủđềnhạycảmvềnhânviênưutúmànênnóitớinhữngchủđềkhác.Tuynhiên,vịlãnhđạolạilậptứcđộngviênngườicánbộsắpvềhưu,nóiôngkhôngnênquáđểýtớivấnđềưutúhaykhông,bởikhôngđạtđượcdanhhiệukhôngphảidothiếunănglực,màquantrọnglàthựctếcôngviệc...Vịlãnhđạođãnhắclạivànhấnmạnhvàovấnđềmànhẽrakhôngnênnóiđếnnữa,khiếnchokhôngkhítronghộitrườngđãcăngthẳnglạicàngtrởnêncăngthẳnghơn.
Câuchuyệntrênđâylàmộtvídụđiểnhìnhchoviệcnóimàkhôngchúýtớihoàncảnhxungquanh,tấtcảcácnhânvậtđềukhôngbiếtcáchnói.Dođó,khinóichuyện,nhấtđịnhphảichúýtớihoànhcảnhvàcáchthức,mộtcâunóisai,mộtcâuđỡlờikhôngđúngsẽgâyracàngnhiềumâuthuẫn.
Đọcnhiều,đinhiềulàcáchtốtnhấtđểchúngtatíchlũytrithức.Ngườixưanói:“Đọcvạncuốnsách,đivạndặmđường”,chỉcóđọcnhiều,tiếpxúcnhiềuvớixãhộithìcuộcsốngcủachúngtamớicóthểtrởnênphongphúhơn.Khinănglựcvàtrithứcđượcnângcao,conngườisẽcónhiềukinhnghiệmsốngvớikiếnthứcrộnghơn,chínhvìvậymàchúngtasẽtíchlũyđượckĩnănggiaotiếpxãhội.
Ngườixưanói:“Phúchữuthithưkhítựhoa”(Chỉcầnđọcnhiềuthìhọcsẽthànhcông,khíchấttàihoacủabảnthânsẽtựnhiêntrỗidậy).MaximGorkycũngnói:“Họcvấnthayđổikhíchất”.Từđócóthểthấy,trithứclàkhíchất,làsuốinguồncủatinhthần,cũnglànềntảngquantrọngmangtớimọiđềtàitronggiaotiếpgiữaconngườivớiconngười.
Mặcdùđọcsáchlàmộtviệclàmđángquý,nhưngnếuchỉđọcmàkhôngtrảinghiệmthựctếthìnhữngđiềusáchmanglạichỉlànhữngtrithứcvônghĩa.Dođó,trướckhigiaotiếpvớimọingười,nhấtthiếtphảichuẩnbịnhữngđềtàimangtínhchấttrithức,đươngnhiên,nguồnđềtàicóthểtừcuộcsống,cũngcóthểtừsáchvở,sauđóhãyghinhớchúngvàvậndụngthíchhợptrongmọihoàncảnh.
Đasốcácnhàdiễnthuyếtđềurấtyêuthíchviệcđọcsách,mỗingàyítnhấthọcũngphảiđọcmộttờbáo.Cóngườichorằng:“Đểcóthểgiaotiếpvớimọingườitốthơn,tìmđượcđềtàithíchhợpthìnhấtđịnhphảiamhiểutintức.Đểamhiểutintứcthìnhấtđịnhphải
đọcnhiềusách”.Chỉcócáchtíchlũytrithứcnhưvậymớigiúpchúngtagiaotiếptựtin.
“Đọc”làsựchuẩnbịchomộtcuộcnóichuyện.Cácloạisáchbáotạpchíđềumangđếncơhộiđểchúngtatìmhiểuvềtìnhhìnhcủamộtcôngtyhoặcmộtnhânvậttầmcỡnàođó,chodùnhớhaykhôngnhớđãđọcnóởđâu,thìđiềuđócũngkhôngquantrọngtrongcuộcgặp.Ngoàira,cũngkhôngnênbỏquacácloạisáchbáonằmngoàilĩnhvựccôngviệccủamỗingười,bởichúngsẽgiúpmọingườihiểuthêmvềthếgiới,giúpchúngtathànhcôngtronggiaotiếpxãhội.
Báochícóthểcungcấpnhữngthôngtinvềđềtàicuộcsống,vídụnhưgiaothông,thờitiết,thờicuộc,vàcảnhữngtintứcđịaphương.Thờitiếtlàđềtàituyệtvờinhất,bởiđólàthứgầngũinhấtvớiconngười,nếuthờitiếtbấtthườngthìcóthểdùngnólàmđềtàinóichuyện:miềnNamlũlụt,miềnTrungbãocát,thờitiếtnắngnóng…tấtcảđềucóthểtrởthànhđềtàichomộtcuộctròchuyện.
Vậy,cácchuyêngiagiaotiếpthườngđọcbáonhưthếnào?
Hãyđọckĩdanhmụcnhữngtintứcchính.
Đọctừđầu,đọcvànắmđượcchủđềcủamỗitrangtintức.
Đọcđoạnđầucủanhữngtinhayhoặctinquantrọng.Thôngthườngthìđoạnđầucủamộttrangtintứcsẽnóitổngquátvềsựkiệnmàtrangtinđósẽđềcậpđến.
Đánhgiáxemtintứccóquantrọngkhông,cómanglạihứngthúchobạnhoặcngườinghehaykhông.
Khiđọcmộttờbáo,bạnkhôngnhữngphảinắmđượcnhữngtintứcvĩmô,tinthểthaohoặctinkinhtế,màcònphảinắmđượcnhữngtintứcvănhóavềnơimìnhđangsinhsống.
Nếunhưbạnđãxemtintứcquốctếhoặctintứctrongnướctrênmộttờbáotoànquốc,thìđểtránhmấtthờigian,bạnnênbỏquanhữngtintứcnàytrêncáctờbáođịaphương.
Saukhiđọcbáo,biếtđượcnhữngchuyệnmớixảyraởđịaphương,ởtrongvàngoàinước,đồngthờicũngbiếthiệnđangcó
cuộcthigì,sựkiệngiảitrígì,nắmđượctìnhhìnhthờitiết…Bạnsẽphảisửdụngnhữngthôngtinnàynhưthếnào?Dướiđâysẽlàmộtsốgợiýgiaotiếpsửdụngthôngtintừbáochí:
Anhđãvượtquabãotuyếtnhưthếnào?Anhdọntuyếthếtbaolâu?
Chịlàmthếnàođểgiữấm?
Anhnghĩđộinàosẽvôđịch?TôithíchđộibóngXX,anhcóhâmmộđộiXXkhông?
Đâylàlầnđầutiênbạnthamgiađạihộitoànquốcphảikhông?
Saobạnthíchnghềnày?
Anhcóhayđicâucákhông?Anhthíchcâucáởđâu?
Saukhihỏixongcâuhỏi,bạncóthểthêm1câunóinữa:“Vậyanh/chịnghĩnhưthếnào?”
Chodùbạnchưanắmvữngvềcácđềtài,chỉcầnhằngngàychịukhóđọcsách,chắcchắcbạncóthểgiaotiếpthànhcông.Trênthựctế,chỉcầnhiểuđượccáctrithứcliênquan,cóhiểubiếtởmứcđộnhấtđịnhcácchủđềhoặccóthểđưaracâuhỏikhéoléothìkhigiaotiếp,bạnsẽkhôngkhóđểchiasẻthôngtinvớinhữngngườikhác.
Chẳngphảibạnvẫnthườngnói:“Việcnàytôibiết,nhưngtôikhôngnhớ(biết)nóởđâu”?
Khibạnmuốnnhớmộtđiềugìđóquantrọng,mộtcâunóihayhoặcmộtbàiviếtthúvị,cómộtcáchrấthaylà:Đọc,ghinhớ,viếtlại.Đừngquênviếtrõthờigianvànơibạnbiếtđiềuđó.Nhiềukhi,đóchínhlànguồnđềtàichomộtcuộcnóichuyệnthúvị.
Ngoàira,chúngtacũngcóthểchiasẻthôngtinchongườikhác,cùngxemnhữngbàiviếtthúvị,nhữngđềtàihayđểxâydựngmối
quanhệtốtđẹp.Chỉcầnsaukhitríchdẫnlạibàiviếtđó,bạnviếtthêmnhữnglờinhắnnhư“Đọcnólàmtôinhớđếnbạn”,“Chúcbạnluônthànhcông”,“Gửitặngbạn,hãychiasẻnóvớingườikhác”…
Cóthểbạnchorằngđókhôngphảilàgiaotiếp,nhưngtrênthựctếđâylàmộtcáchkhácđểtruyềntảithôngtin.Nóthểhiện:“Tôilắngnghebạn,khôngchỉnhớđếnbạnmàcònrấttôntrọngbạn.Dođótôiđãtríchdẫnbàiviếtnàyđểgửitớibạn”.
Chodùbạncótrựctiếpthamgiavàomộthoạtđộngnàohaykhông,nhưngbạncũngnênnắmđượckiếnthứcvềvấnđềđó.Đừngnghĩrằngphụnữkhôngcầnbiếtthôngtinvềthểdụcthểthao,tươngtựnamgiớicũngnênđọcvềcuộcsống,hiểuvềthôngtinxãhội,phimảnh,nghệthuật…Nhưvậygiaotiếpgiữanamvànữsẽcónhữngđiểmtươngđồng,cóthểtìmđượcđềtàichungkhinóichuyện.
Đọcnhiều,viếtnhiều,rènluyệnbảnlĩnhnóichuyệntrướcđámđông
“Đọcvạncuốnsách,đivạndặmđường”.Khôngcóconđườngtắtdànhchonhữngngườimuốntrởthànhnhàdiễnthuyết.Bạncầncoiviệcrènluyệnbảnlĩnhnóichuyệntrướcđámđônglàmộtmụctiêuvàdầndầntừngbướcthựchiệnmụctiêuđó.Điềunàyđòihỏibạnkhôngngừnghọctập,khôngngừnghọchỏivàtíchlũykinhnghiệm.
Đầutiên,bạncầncókhảnăngnóitốtđểbảnthâncómộtvịtrívữngtrongxãhội.Đểlàmđượcđiềunày,mỗingàybạnđềuphảirènluyệncáchnóichuyện,tậpluyệnphongtháivàhọccáchnóithuyếtphục.Ngoàirabạnphảiđọcsáchvềcácdanhnhân,đọcnhữngcuốnsáchmàhọviết,chodùlàcổđiểnhayhiệnđại.Hãytựnóivớimìnhrằng,bạnphảihọcđượcbảnlĩnhnóichuyệntừtrongcáccuốnsách.
Khiđọcsáchđểnângcaonănglựcdiễnthuyết,phảiđặcbiệtchúýtớicáchsửdụngtừngữ.Vừaphảiđọcvàvừanghĩ:Phảilàmthếnàođểthểhiệntốthơn?Cócầnsựthayđổinàokhông?Vàsửdụngcáchnóinàotrongtìnhhuốngnàolàthíchhợpnhất?
Cùngnóivềmộtviệc,nhưngvớimỗitácgiảsẽcómộtcáchdiễntảkhácnhau.Mỗingườiđọccũngsẽcócảmnhậnkhônggiốngnhau.Cầnphảiđặcbiệtchútrọngtớiđiềunày.Chodùnộidungcóhaythếnào,nhưngnếucáchsửdụngngônngữkhôngđặcsắc,khôngcó
phongcáchthìtácphẩmsẽkhôngđểlạiấntượngđẹp,ngườiđọcsẽnhanhbịnhàmchán.
Tómlại,cầnphảikhôngngừnghọctậptrithứctrongsáchvở,trongxãhội.Hãybắtđầutừnhữngviệcnhỏvàbắtđầungaybâygiờ.Chỉcầnbạnkhôngngừnghọctập,bạnsẽtrởthànhmộtchuyêngiagiaotiếpvớinhữngđềtàinóichuyệnđadạng,phongphú.
Kiếnthứcbáchọctronggiaotiếp
Tronggiaotiếp,nếubạncókinhnghiệmcuộcsốngphongphúvàvốnkiếnthứcuyênbácthìsẽkhôngkhácgì“hổmọcthêmcánh”.Kiếnthứcuyênbácsẽgiúpíchchobạntrongmọitìnhhuống,giúpbạnthamgiavàomọichủđề,bạnsẽnhư“cágặpnước”trongcuộcnóichuyện.
Vídụnhưkhidiễnthuyết,trênthếgiớikhôngmộtaicóthểcómộtbàidiễnthuyếthoànhảonếukhôngchuẩnbịtrước,bởivìnộidungdiễnthuyếtkhôngthểbênguyênxitừbấtcứnguồntưliệunào,cũngkhôngcósựsẵnsàngvềmặttưtưởng.Dođó,córấtítngườicóthểtựtin,ungdungnóichuyệntrướcđámđôngtrongđiềukiệnkhôngcóbấtcứsựchuẩnbịnào.Vànhữngngườinàyđềurấtđượchoannghênh.
Làmthếnàođểcóthểcóđượckiếnthứcuyênbácvàvậndụnghiệuquảtronglờinói,nângcaokhảnănggiaotiếp?
Kiếnthứcchủyếuđếntừhainguồnlàsáchvởvàcuộcsống.Thếnhưngkhôngthểrậpkhuôn,ápdụngkiếnthứcmộtcáchmáymócmàcầnphảiđiềuchỉnhsaochophùhợpvớiđiềukiệnthựctế.Sựuyênbáccủamộtngườikhôngnằmởchỗngườiđóbiếtvềmọiviệcmàlàởchỗngườiđónhìnnhậnvàlígiảisựviệcnhưthếnào.
Nếubạnmuốnrènluyệnbảnthân,tuthândưỡngtínhbêncạnhviệctíchlũytrithức,nhữngcuốnsáchsauđâysẽgiúpíchchobạn:
Sáchtrithức:“ThếgiớicủaSophia”,“Giớitínhthứhai”…
Tuthân:“Tâysươngkí”,“Cuốntheochiềugió”,“JaneEyre”,“BàBovary”,“AnnaKarenina”“Tràhoanữ”,“Kiêuhãnhvàđịnhkiến”…
Dưỡngtính:“Lácỏ”(LeavesofGrass),“HàNộibamươisáuphốphường”,“ThươngnhớMườiHai”…
Đươngnhiêntrongcuộcsống,nộidungcáccuộctròchuyệncòncóthểđềcậpđếnlịchsử,nhữngcuốnsáchsausẽgiúpbạncóthêmkiếnthứclịchsử:ViệtNamsửlược,Ngànnămáomũ,NhậtkíĐặngThùyTrâm…
Chỉcầnđọcnhiềusáchlàbạnsẽcóthêmnhiềukiếnthứcbổích.Nếunắmvữngnộidungsách,bạnsẽcórấtnhiềuchủđềchomộtcuộcnóichuyệnthúvị.
ThờinhàThanh,KỉHiểuLamvàHòaThânlàquancùngtriều,khôngcầnnói,aicũngbiếtKỉHiểuLamlàmộttàitử,ôngđãđọcrấtnhiềusách.Thựctế,HòaThâncũnglàmộtngườicótrìnhđộvănhóarấtcao,nếukhôngthìsaoôngcóthểởbêncạnhvuaCànLongtrongnhiềunămnhưvậy.ChúngtahãyxemxemhaivịbáchọcnàythểhiệnthếnàotrướcvuaCànLong.
Mộtngày,vuaCànLongcùngvớiHòaThânvàKỉHiểuLamđếnnghỉdưỡngtạinúiThừaĐức,bangườicùngđibộngắmcảnhtrongvườn.
CànLongbiếtHòaThânvàKỉHiểuLamchỉbằngmặtchứkhôngbằnglòngnêncóýmuốnhòagiải.
Lúcnày,độtnhiênvuaCànLonghỏi:
“Cáigìcao?Cáigìthấp?Cáigìđông?Cáigìtây?”KỉHiểuLamđươngnhiênkhôngmuốnbỏlỡcơhộithểhiệnmìnhtrướcHoàngThượngnênđãtrảlờitrước:“Quânvươngcao,thầntửthấp,vănởphíađông,võởphíatây”.
HòaThânthấyKỉHiểuLamtranhtrảlờitrướcnênrấtbựcmình,nhưngkhôngcòncáchnào,ôngcũngđànhtánđồng.
Bangườiđilênmộtcâycầu,CànLongyêucầuHòaThânvàKỉHiểuLamlấynướclàmđềtàiđểsángtácmộtbàithơ.Saukhinghexong,KỉHiểuLamlạitranhtrảlờitrước,ôngđãđọcngaymộtbàithơvớingụývíHòaThânchỉnhưmộtcongà.
SaukhinghexongbàithơcủaKỉHiểuLam,HòaThânrấttứcgiậnvàngaylậptứcsángtácmộtbàithơđáptrảvớingụýcảnhcáoKỉHiểuLamkhôngnênnhiềuchuyện,nếukhôngsẽcókếtthúckhôngtốtđẹp.
NghexonghaibàithơcủaKỉHiểuLamvàHòaThân,CànLongbiếthaingườivẫnởthếđốiđầu.Nhưngôngcũngnghĩ,đốivớiviệcquốcgia,đóchưahẳnlàchuyệnkhôngtốt.VuaCànLongchỉmỉmcườikhôngnóigìvàtừbỏýđịnhhòagiảihaingười.
KỉHiểuLamvàHòaThânđãchothấycáitàicủamìnhtrongtừngcâuthơ,nếuhaingườikhôngcótrìnhđộcaothìkhôngthểnóiranhữngcâunhằmcôngkíchđốiphươngnhưvậy.HaingườicũngsẽkhôngthểtựtinmàđốiđápnhautrướcvuaCànLong–mộtngườicótrìnhđộhọcvấnthâmsâu.
Đươngnhiên,ngoàinhữngkiếnthứctrongsáchvở,kiếnthứctrongcuộcsốngcũngvôcùngquantrọng.Chodùlàgiaotiếpnộibộhayngoạigiaogiữacácquốcgia,đềulàviệccầnphảihọctập.Chỉcónhưvậy,bạnmớicóthểnắmđượcđiểmyếucủađốiphươngvàđạtđượcmụcđíchcủamìnhtronghoạtđộngxãgiao.
SauđâylàcâuchuyệnMaiNhữNgaođạidiệnchoTrungQuốcthamgiaphiêntòaxétxửtộiphạmchiếntranhNhậtBản.
Tháng7năm1945,bốnquốcgialàTrungQuốc,Mỹ,Anh,LiênXôđãthànhlậptòaánquânsựquốctếViễnĐôngtạiNhậtBảnđểxétxửtộiphạmchiếntranh.MaiNhữNgaođãthamgiaphiêntòavớitưcáchlàmộtquantòacủaTrungQuốc.
Trướckhidiễnraphiêntòa,giữacácnướcđãdiễnratranhchấpvềthứtựghếngồi.Cácbêntranhluậnkhôngngừngvềvịtríghếngồiđầutiênbêntaytrái.
MaiNhữNgaoýthứcđượcmìnhđangđạidiệnchohàngtriệungườidânTrungQuốcvàhàngtrămnghìnchiếnsĩđãhisinhđếntòaánquốctếViễnĐôngđểxétxửtộiphạmchiếntranh.Khiđó,mặcdùTrungQuốcđượccoilàmộttrongnhữngcườngquốccủathếgiới,nhưngthựcrachỉlàhưdanh.Trongtìnhhuốngphảiđốimặtvớitámvịquantòađangtranhluậnsôinổi,vìthểdiệnquốcgia,MaiNhưNgaocũngquyếtkhôngnhượngbộ.Ôngđãnóitrướctấtcảmọi
người:“Nếulàvịtrícủacánhântôi,thìtôikhôngđểý,nhưnglàđạidiệncủamộtquốcgia,tôicầnphảixinchỉthịcủachínhphủ”.
CâunóicủaMaiNhữNgaođãkhiếncácvịquantòasửngsốt.Thiếtnghĩ,nếuquantòacủacácnướcđềuxinchỉthịquốcgia,vậyphảithảoluậnđếnbaogiờmớitìmracáchgiảiquyết?Đếnbaogiờmớisắpxếpđượcvịtríchỗngồi?Thấyvậy,MaiNhữNgaođãlêntiếngnóirõquanđiểmcủamình,“Ngoàira,tôichorằngthứtựchỗngồicủacácnướctrongphiêntòanêncăncứtheothứtựđầuhàngmàsắpxếplàhợplínhất.TrongphiêntòaxétxửtộiphạmchiếntranhNhậtBảnhômnay,TrungQuốclànướcbịhạinhiềunhất,thờigiankhángchiếncũngdàinhất,hisinhvềngườicũnglớnnhất.Dođó,đấtnướcTrungQuốcvớilịchsửtámnămkhángchiếnđẫmmáunênxếpthứhai”.
Thếnhưng,mộtngàytrướckhidiễnraphiêntòa,chánhánphiêntòađộtnhiêntuyênbốthứtựđượcxếpnhưsau:Mỹ,Anh,TrungQuốc,LiênXô…MaiNhữNgaothấyrằng,nếukhôngđấutranhtrongphiêntòatrùbịthìthứtựtrongphiêntòachínhthứcvẫnsẽnhưvậy.Ônglậptứcphảnđối,cởiáochoàngđenvàkhôngbướclênvịtrí.Ôngnói:“Mặcdùhômnaychỉlàphiêntòatrùbịnhưngcórấtnhiềuphóngviênnhàbáođếndự.Nếungàymaiđăngbáothìtrùbịsẽtrởthànhsựthật.Nếucácvịkhôngphảnđối,tôiyêucầubiểuquyếtvềýkiếncủatôi.Cònnếukhôngtôisẽkhôngthamgiaphiêntòa,tôisẽvềnướcvàxintừchức”.
Chánhánphiêntòađànhphảitiếnhànhbiểuquyết,cuốicùngvịtríchỗngồitrongphiêntòađượcsắpxếplạinhưsau:Mỹ,TrungQuốc,LiênXô,Canada,Pháp…
CâuchuyệntrênchothấyMaiNhữNgaođãvậndụngkinhnghiệmvàkiếnthứcxãhộiphongphútronglờinóikhiếnđạidiệncácquốcgiakhácphảitâmphụckhẩuphụcvàđồngýsắpxếpvịtríchỗngồitheođềxuấtcủaông.NếuMaiNhữNgaokhônghiểutầmquantrọngcủavịtríngồi,nếuôngkhônghiểuđượcbảnchấtcủaviệccácnhàbáođếnphiêntòatrùbịthìôngđãkhôngthểthànhcông.
Cóthểthấy,nếumuốncóđượckhảnăngănnóihơnngười,muốnchiếmđượcthếchủđộngtronggiaotiếpthìbạnphảiliêntụctíchlũytrithức,khôngngừngvậndụngthựctế,họctậpvàsángtạo.Chỉcầncókiếnthứcuyênbác,hiểubiếtxãhộisâurộngthìbạnsẽluôncó
nguồnđềtàiphongphúvàthànhcôngtronggiaotiếp.
CHƯƠNG3
“Bắtbệnh”đểlàmchủcuộcgiaotiếp
Khinóichuyệnvớingườikháchoặctrongcáchoạtđộngxãgiao,chúngtađềumuốnlàmchomọingườicảmthấyvuivẻ.Nhữngngườiđượcyêumếnnhấtchínhlàngườiluôntìmtòicácđềtàimớilạđểmanglạikhôngkhísôinổi.Việcnắmđượcnhiềukĩnănggiaotiếpcóthểkhiếnbạntrởthànhnhânvậttrungtâmtrongcáctìnhhuốnggiaotiếp,xãgiao.
Tựgiớithiệuvềmìnhrấtquantrọng
Khigặpngườilạ,việcđầutiênphảilàmlàgiớithiệuvềbảnthânmình.Chúngtathườngxuyênphảilàmđiềunàychodùlàtrongcáchoạtđộngxãgiaohaykhiđiphỏngvấn,trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,nólàchìakhóamởcánhcổnggiaolưugiữaconngườivớiconngười.
Nếubiếtcáchsửdụngđúngchiếcchìakhóamangtêntựgiớithiệu,bạnsẽluônthànhcôngtrongcôngviệccũngnhưtronggiaotiếpxãhội.Ngượclại,nếukhôngbiếtcáchgiớithiệu,bạnsẽkhôngthểđểlạiấntượngsâusắctrongtâmtríngườikhácvàsẽkhôngthểgiaotiếpcóhiệuquả.Khinóichuyệnvớimọingười,chodùbạntựchủđộnggiớithiệuhayngườikhácgiớithiệuhộ,đềukhôngnênthểhiệntháiđộlạnhnhạthoặctùytiện,bởiviệcđểlạiấntượngtốtđẹplàbướcquantrọngnhấtđưabạnđếncuộcnóichuyệnchínhthức.
Tựgiớithiệulàmộtnghệthuậtngônngữkéohaibênxíchlạigần
nhauhơn,mônnghệthuậtnàyđòihỏisựchânthành,nhiệttìnhvàlễđộ.Khigiớithiệu,bạnphảinóisaochođểngườikháccảmthấygầngũi,cóthểđểlạiấntượngsâusắc.Đồngthời,việcnắmgiữcáccơhộitựgiớithiệuvềmìnhcũngrấtquantrọng.
Rấtnhiềungười,đặcbiệtlànhữngngườitrẻtuổi,khitựgiớithiệuvềmìnhtronglầngặpmặtđầutiênvớingườilạthườnghaycótâmlícăngthẳng,rụtrè,cólúccòngiớithiệuqualoa.Vídụ:“Xinchào,tôilàDươngQuang,tôimớitốtnghiệpnămnay,rấtvuiđượclàmquen”.“TổngGiámđốc,ôngcóbiếtLệLan-bạncủatôikhông,côấylàmộtnhânviênquảngcáo”.
Cáchgiớithiệunhưtrênquáthôngthường,ởlầngặpmặtsau,đốiphươngsẽrấtkhónhớđượctêncủabạn,cũngkhôngthểbiếtchitiếtbạnlàmcôngviệcgì.Dođó,khitựgiớithiệuvềbảnthân,cầnphảinắmvữngcáckĩnăngsau,nhưvậythìngườikhácmớicóthểnhớđếnbạn.
Khắcphụctâmlínhútnhát
Cácchuyêngiatâmlíchorằng,khihaingườixalạlầnđầutiêngặpnhau,đươngnhiênsẽcósựtòmòvàmuốnhiểuthêmvềđốiphương.
Khicóhẹnvớimộtngườibạnchưagặpmặtbaogiờ,khibạnvừabướcvào,ngườiđónhìnthấybạnthìtrongđầulậptứcđãxuấthiệnhàngloạtcâuhỏi:Ngườinàylàai?Đếnđểlàmgì?Ngườiấysẽngaylậptứccảmthấyhứngthú,muốnhiểuthêmvềbạn.Nếunhưtronglúcnày,bạntựgiớithiệuvềbảnthânmình,đápứngsựtòmòcủađốiphương,thìngườiđócũngsẽtựgiớithiệumìnhvớibạn.Nhưvậy,haibênđãcósựkhởiđầutốtđẹp,thuậnlợi,nhữngchuyệnvềsauchắcchắnsẽdễnói.
Ngượclại,khigặpngườikhác,nếubạntỏracăngthẳng,nhútnhát,khôngbiếtphảimởlờithếnào,khôngnóiđượcđiềugìthìsẽkhiếnchongườiđốidiệncảmthấythấtvọng.Đặcbiệtkhiđốiphươngđãđoánrabạnlàai,đếnđểlàmgì,nếubạnkhôngkịpthờitựgiớithiệuvềbảnthânmình,mọiviệcsẽcàngtrởnêntệhơn.
Đểcóthểtựtingiớithiệuchitiếtvềbảnthânmìnhkhigặpngườilạ,khắcphụctâmlínhútnhát,rụtrèthìyêucầulítríphảichiếnthắng
cảmxúc.
Nắmchắcthờicơ,tháiđộchânthành
Tựgiớithiệukhôngchỉkhiếnngườikhácnhớđếnbạnmàcònlàcơhộiđểbạnthểhiệnhìnhảnhcủamình,dođó,khitựgiớithiệu,nhấtđịnhphảichúýtớicáchnói,điềunàykhôngchỉyêucầukĩnăngngônngữtốt,màcònphảichúýtớithờiđiểm,tháiđộvàhànhđộng.
Phảinắmchắcthờicơ,tựgiớithiệuvềbảnthântronghoàncảnhhợplí.Vídụ,chỉgiớithiệukhiđốiphươngcóthờigianrảnhrỗi,tâmtrạngtốtvàcóhứngthú,nhưvậythìngườinghemớikhôngcócảmgiácbịlàmphiền.
Trongmộtlầnhộichợ,GiámđốcDươngcủamộtcôngtynọnghenóicóTổngGiámđốccủatậpđoànAsẽghéthămnênmuốnnhâncơhộinàyđểtiếpxúcvàlàmquenvớiông.
Trongbữatrưa,GiámđốcDươngđãbướclênphíatrướcvànói:“XinchàongàiTổngGiámđốc,tôilàLêDương,GiámđốccủacôngtyXX,đâylàdanhthiếpcủatôi”.Vừanói,GiámđốcDươngvừalấydanhthiếprađưachovịTổngGiámđốc.Thếnhưnglúcnày,TổngGiámđốcđangbậnnóichuyệnvớinhữngngườikhácnênkhôngđểýtớimọichuyệnxungquanh.ÔngnhậnlấydanhthiếpcủaGiámđốcDươngrồiđểngayxuốngchiếcbànbêncạnh.
Trongtìnhhuốngnày,GiámđốcDươngđãtựgiớithiệumìnhkhôngđúnglúc,nênvịTổngGiámđốcđãkhôngcóhứngthúđểtiếptụctìmhiểuvềông.
Phảichúýđếntháiđộ:Khitựgiớithiệu,nhấtđịnhphảitựnhiên,thânthiện,lễđộ,khôngnêntỏratựkiêu,khoatrương,phảithểhiệntìnhcảmchânthành,mongmuốnđượclàmquenvớingườiđốidiện.Khitựgiớithiệu,nếugiữđượcbìnhtĩnh,tỏracởimởsẽtạođượcthiệncảmvớingườikhác.Ngượclại,nếungườigiớithiệutỏrarụtrè,căngthẳng,thậmchíkhôngdámnhìnthẳng,sẽgâyratrởngạichocuộcgiaotiếpgiữahaibên.
Chúývềthờigian:Khitựgiớithiệuphảinóingắngọnsúctích,thờigiantrongkhoảng30giâylàhợplínhất.Nếunóinhiềusẽkhiếnngườiđốidiệnkhôngthểnhớđượchết.Khigiớithiệucóthểđưa
danhthiếpđểđốiphươngcóthêmnhiềuthôngtinhơn.
Chúýnộidung:Khitựgiớithiệuvềbảnthân,nênnóirõtêntuổi,đơnvịcơquancôngtácvàchứcvụ,nhưvậyngườinghesẽcóấntượnghoànchỉnh,ngườinóicũngkhôngcầnphảiquádàidòng,tiếtkiệmthờigian.Khitựgiớithiệuphảicótháiđộchânthành,cầuthị,khôngnêndùnglờilẽkhoatrương,đánhbóngbảnthân.
“TôilàĐàoVănPhấn,GiámđốcMarketingcủaTậpđoànVạnPhương,xinđượcgiúpđỡ”.
Mộtcâunóirấtđơngiản,nhưnglạichongườinghechủđềđểtiếptụccuộctròchuyện:“AnhlàngườicủacôngtyVạnPhươngư?Tôiđãxemthôngtinvềcôngtycủaanh.Côngtycủaanhrấtổn,anhlàmcôngviệctiếpthịà?Tôicũngrấtcóhữngthúvớicôngviệcnày,tôinghĩchắcanhrấtcókinhnghiệm,anhcóthểtruyềnđạtchotôikinhnghiệmtronglĩnhvựcnàykhông?”Nhưvậylàhaibênđãbắtđầucuộctròchuyệnmộtcáchtựnhiênvớikhôngkhísôinổi.
Chúýcáchnói:Khitựgiớithiệu,đầutiênphảicúiđầuchào,khingườiđốidiệncóphảnứngmớibắtđầunói.Phảidùngcảánhmắtđểthểhiệnsựgầngũi,thểhiệnmongmuốnđượcquantâm.Nếunhưcóngườigiớithiệuởđó,việctựgiớithiệusẽđượccoilàkhônglễđộ,tốtnhấtnênđểchobênthứba(ngườigiớithiệu)mởlời.
Tìmhiểuthôngtin:Nếunhưbạnmuốnlàmquenvớimộtaiđó,trướckhigặpmặttốtnhấtnêntìmhiểuthôngtinvềngườiđó,nhưtínhcách,sởtrường,sởthích...Nhưvậykhitựgiớithiệuvềmình,bạncóthểnóivềnhữngđiểmchunggiữahaingười,cuộctròchuyệnvìthếsẽtrởnêngầngũihơn.
Nếunhưbạntìmhiểuthôngtinthấyđốiphươnglàmộtngườiyêuthíchthểthao,khitựgiớithiệu,bạncóthểnóibạnlàmộtngườiyêuthíchcáchoạtđộngngoàitrời.Chắcchắnngườiđósẽrấthàohứngmàhỏibạn:“Thậtkhông?Tôicũngrấtthích,vậybạnthíchmônthểthaonào?”Chỉcầnbạntiếptụctrảlời:“Tôithíchbóngchuyềnvàchạybộ,cònbạn?”Cứnhưvậy,haibênsẽcóthểbắtđầucuộcgiaotiếptrongkhôngkhívuivẻ,cởimở.
Nóirõvềtêncủamình
Trongmộtsốtrườnghợp,nhấtđịnhphảinóirõrànghọtênkhigiớithiệubảnthânvớingườikhác.Cáitêncủamỗingườiđềucónhữngýnghĩariêng,khitựgiớithiệu,nếunóirõýnghĩahọtênthìcuộcgiaotiếpsẽrấtcóhiệuquả.
MộtcôgáitênlàNgôMỹKim,mỗilầntựgiớithiệuvềmìnhcôđềunói:“TôihọNgô,tênMỹKim,cóýnghĩachỉmộtngườigiàucó.Tôivàmọingườiđềuhivọngcóthểkiếmđượcnhiềutiền”.
Câunóinàythườngkhiếnngườinghebậtcười,mọingườicũngcóấntượngrấtsâusắcvớitêncủaMỹKim.Chínhvìthế,khigiớithiệutêncủamình,bạncũngnênthêmvàođómộtchútdídỏm,nêurõýnghĩađểngườiđốidiệncóthểdễdàngnhớbạn.
TâmlíthoảimáikhigặpngườilạCónhiềungườirấthayxấuhổ,nhấtlànhữngngườitrẻtuổimới
bướcchânvàoxãhội,họmớirờikhỏitrườnghọchoặcgiađình,khigặpngườilạhọkhôngbiếtphảibắtđầucâuchuyệnnhưthếnào,càngkhôngbiếtphảilàmthếnàođểhòanhậpvớimọingười.Thếnhưng,nếubạncóthểcởimởkhigặpngườilạ,bạnsẽcómốiquanhệrộng,cóbạnbèởkhắpmọinơi,làmviệcgìcũngsẽthuậnlợinhưcágặpnước.
Vậylàmthếnàođểcởimởvớingườimớigặplầnđầutiên?Bạncầnnhữngkĩnănggiaotiếpgìtrongcuộcgặpgỡđầutiênđó?
Conngườitathườnghayđánhgiávềngườikhácbằngđịnhkiến,dođóbạncầncốgắnghạnchếsửdụngngônngữquávồnvãkhimớibắtđầucuộcnóichuyện,ngoàiracũngkhôngthểthiếunhữnglờihỏithăm.Mộtlờihỏithămchothấysựtôntrọngvàsựgầngũi,thânthiệnvớingườiđốidiện.NgườiphươngTâycócâu:“Cósựnhiệttìnhthìkhôngsợtuổitrẻbiếnmất”.Dođó,trongcáccuộcgặpgỡ,ngườiphươngTâyluônmỉmcườichàobạnvàhỏithămbạncókhỏekhông.
Lầnđầutiêngặpmặt,cảhaiphíađềukhônghiểurõvềđốiphươngnênthườngrơivàotìnhtrạngkhôngcógìđểnói.Lúcnàycóthểbắtđầubằngnhữngcâuhỏithămngoàilềnhư:“Hìnhnhưtrờihơinóng”hoặc“Gầnđâybạncóbậnkhông”.Mặcdùđasốnhữngcâu
hỏithămnhưvậytưởngnhưvôthưởngvôphạt,nhưngnócóthểgiúpnhữngngườimớigặpnhaulầnđầukhôngbịrơivàotìnhtrạngedè,ngạingùngdokhôngbiếtnóigì.Đươngnhiên,cầnphảichúýlựachọnlờinóichothíchhợpđểtránhnhữngkếtquảkhônghay.
GiápvàẤtlàhaingườibạnthân,mộtlầnẤtđãnóilờikhônghayvớiGiápnênhaingườigiậnnhau.Haingàysau,ẤtcảmthấycólỗivớiGiápnênquyếtđịnhxinlỗiGiáp.Ngàyhômđó,ẤtgặpGiáptrênđường,ngaylậptứcanhmỉmcườivànói:“Cậuănchưa,nếuchưathìtớmờicậuđiăn”.Giápnghethấyvậyliềnkhôngvuivànói:“Cậukhôngthấytớvừađitừnhàănrahaysaomàcóhỏitớđãănchưa,cậuhỏivậychẳngphảilàthừahaysao?”LúcđóẤtđãcảmthấyrấtbuồn,từđóhaingườikhôngchơivớinhaunữa.
Tìnhhuốngtrongcâuchuyệnnhỏnàyrấtdễxảyratrongcuộcsốngthườngngày,vìvậy,trướckhimởlờihỏithăm,bạnphảixétxemnócóphùhợpvớihoàncảnhvàthờigianhaykhông.Chỉcầncósựmởđầutốtđẹp,cuộcgiaotiếpsẽdiễnrathuậnlợi.Mộtsốkinhnghiệmsauđâysẽgiúpbạntựtinkhiphảitiếpxúcvớingườilạ.
Bắtquànglàmhọ
Cáchlàmnàymặcdùkhônghaylắmnhưnglạirấtcótínhthựcdụng.Khitiếpxúcvớimộtngườilạ,chỉcầnbạnchúýquansáthoặctìmhiểutrước,thìbạnsẽcóthểtìmđượcmốidâyliênhệvớihọdùrõrànghaymơhồ,dùgầnhayxa.Khigặpmặt,nếunóivềviệccósựliênhệthìbạnsẽrấtnhanhchóngrútngắnđượckhoảngcáchtâmlívàkhiếnđốiphươngcócảmgiácthânthiện.
CựutổngthốngPhilippinesCorazonAquinokhitớithămTrungQuốc,điểmđếnđầutiêncủabàkhôngphảiBắcKinhmàlàhuyệnLongHải,tỉnhPhúcKiến–nơisinhsốngcủađồngbàongườiPhilippinesgốcTrungQuốc.Ởđó,bàđãtớithămchúcủamình,thắphươngtổtiênvànóichuyệnvớingườidânđịaphương.Bàbàytỏ:“TôiđếnTrungQuốckhôngchỉvìviệcquốcgiađạisựmàcòncócảviệccánhân.Tôikhôngchỉlàmộtnguyênthủquốcgia,màxéttrênmộtýnghĩanàođó,tôicònlàcongáicủamảnhđấtnày”.Congáivềnhàmẹđẻ,đươngnhiênnhàmeïđẻsẽvuimừngchàođón.SựkhéoléođãgiúpbàthànhcôngtrongviệcrútngắnkhoảngcáchtìnhcảmvớiTrungQuốc.
Việc“bắtquànglàmhọ”giốngnhưmộtchiếcchìakhóa,cóthểmởcánhcửagiaotiếpgiữahaingười,khôngchỉcóngườihiệnđạimàngaycảngườithờixưacũngdùngcáchnàyđểkéogầnkhoảngcáchvớingườikhác.
ThờiTamQuốc,LỗTúclàmộtchuyêngiatronglĩnhvựcnày.KhilầnđầugặpmặtGiaCátLượng,câunóiđầutiêncủaônglà:“TôilàbạnthâncủaGiaCátCẩn-anhtraianh”.Câunóinàyđãkhiếncuộctròchuyệncủađôibêntrởnêngầngũihơn.ĐâycũnglàkhởinguồndẫnđếnviệcTônQuyềnkếtđồngminhvớiLưuBịđánhlạiTàoTháo.
Phươngphápnàylàchiếcchìakhóavạnnăng,tấtcảmọingườitrênthếgiớiđềucóthểsửdụng.
Tháng5năm1984,TổngthốngMỹReaganđếnthămtrườngĐạihọcFudan.Trongmộtlớphọc,lầnđầutiêngặpmặtcácbạnsinhviêncủatrường,chỉtrongkhoảngthờigiantròchuyệnngắnngủi,ôngđãxâydựngđượcmốiquanhệgầngũivớimọingười:“Thựctế,tôicómốiquanhệrấtthânthiếtvớitrườngđạihọccủacácbạn.HiệutrưởngcủacácbạnvàphunhâncủatôilàbạnhọccủanhautạiTrườngCaođẳngSmith(SmithCollege)ởMỹ.Chínhvìthếmàtôivàcácbạncũnglàbạnbè”.
ChỉvàicâunóingắnnhưngTổngthốngReagankhôngchỉxóabỏkhoảngcáchgiữacácquốcgiamàcònlàmsâusắcthêmtìnhcảmhữunghị.Cảhộitrườngtrànngậptiếngvỗtay.
Sửdụngngônngữtìnhcảm-hàihước
Khigiaotiếpvớingườilạ,bạnkhôngnênxemnhẹvấnđềngônngữ,nhưngcũngkhôngnêntỏraquánghiêmtrọng.Cólúc,mộtcâunóimangýnghĩatìnhcảmhoặchàihướccũngcóthểrútngắnkhoảngcáchgiữahaibên.Vídụnhưkhianủingườikhác,bạnkhôngcầnphảinóiquánhiềutừmangýnghĩađộngviên.Mộtcâuchuyệnđùavuicũngcóthểlàmkhôngkhítrởnênsôinổi,phábỏtâmlíedèvàđạtđượcmụcđíchgiaotiếptốtđẹp.
Tháng10năm1988,TrầnBácĐạtđượcratùsaukhibịbắttrongcuộcđạicáchmạngvănhóa,cuộcsốngtrongtùkhiếnôngcảmthấyrấtngộtngạtvàôngluôngiữtâmlíđềphòngvớitấtcảnhữngngườiđếnthăm.Lúcđó,nhàvănDiệpVĩnhLiệtmuốntớiphỏngvấnông,
DiệpVĩnhLiệtđãchuẩnbịrấtkĩchosựkiệnnày.
Vừagặpmặt,DiệpVĩnhLiệtđãnóivớiTrầnBácĐạtrằng,năm1958,TrầnBácĐạtđãcóbuổidiễnthuyếttạitrườngđạihọcBắcKinh,VĩnhLiệtkhiđólàmộtsinhviêncủatrườngđãnghebàidiễnthuyếtnày,DiệpVĩnhLiệtchiasẻ:“Khiđóôngđãđưatheomộtngườiphiêndịchđểgiúpôngdịchtừtiếngđịaphươngratiếngphổthông,thựcsựthìđólàlầnđầutiêntôithấymộtngườiTrungQuốcphảidùngđếnphiêndịchkhidiễnthuyếtchochínhngườiTrungQuốcnghe”.Nghĩlạicâuchuyệnthúvịđó,TrầnBácĐạtđãbậtcười.
Nhữngcâunóicóphầndídỏm,hàihướcđãrútngắnkhoảngcáchgiữahaingười,TrầnBácĐạtcũngcảmthấyngườinàyrấtthânthiện,khôngkhícuộcgặpngaylậptứctrởnênnhẹnhàngvàbuổiphỏngvấnđãdiễnrathuậnlợi.Saunày,cuốnsách“ChuyệnvềTrầnBácĐạt”củaDiệpVĩnhLiệtđãcóthêmkhôngíttưliệuquýgiá.
Tạobầukhôngkhíchocuộcgiaotiếp
Khitròchuyệnvớingườikhác,bầukhôngkhírấtquantrọng.Khôngkhísôinổisẽdễkhiếnmọingườicảmthấythoảimái,cuộcnóichuyệnsẽtrởnênthânthiệnhơn.Cònnếukhôngkhícủabuổitròchuyệncăngthẳngthìmọingườiđềusẽcảmthấynặngnề,áplực,hiệuquảgiaotiếpsẽkhôngđượcnhưmongđợi.
Chúngtacóthểtựtạorabầukhôngkhílítưởngchocuộcgiaotiếp,mộtchuyêngiagiaotiếpkhitròchuyệnvớingườikhácthườngtỏrarấtthoảimái,cólúchọcònsửdụngnhữngcáchnóihàihước,dídỏmđểkhiếnkhôngkhítròchuyệntrởnênsôinổihơn.Khigặptìnhhuốngrắcrối,hãyrộnglượngvàđừngquáđểtâm,nhưvậyngườikhácsẽkhôngbịáplực.Khitròchuyệnvớimọingười,cũngphảichúýđốixửcôngbằng,khôngquáxemnhẹđốiphương,cónhưvậybạnmớidễdànghòanhậpvàomốiquanhệvớinhữngngườixungquanh.Đươngnhiên,khigiaotiếpcũngphảiliêntụctìmkiếmđềtàiđểtạorabầukhôngkhísôinổi,thânmật.
Thêmgiavịhàihước
Khôngaicócảmhứngvớimộtcuộctròchuyệntẻnhạt,nhàmchán,nhấtlàkhimớibắtđầu,nộidungquánhàmchánsẽkhiếnmọingườibuồnngủ.Nếulúcđó,ngườinóibiếtthêmvàonhữngcâuhàihướcthìchắcchắnkhôngkhísẽtrởnênsôinổihơn.Vìvậy,khicuộctròchuyệncódấuhiệucủasựtẻnhạt,phảichúývậndụngcáccâunóiđùavớihìnhtượngsinhđộngđểkíchthíchngườinghevàlàmthayđổibầukhôngkhí.
Mộtlần,họasĩTrươngĐạiThiênkhiđóđangởThượngHảimuốntrởvềquênhàTứXuyên.Họcsinhcủaôngđãtổchứcmộtcuộcchiatay,cònmờicảchuyêngianghệthuậtkinhkịchMaiLanPhươngvànhiềungườinổitiếngtớidự.HọasĩTrươngĐạiThiênlàngườikhálạnhlùngnênmọingườikhôngtránhkhỏitâmlíthậntrọng.Khibuổitiệcbắtđầu,TrươngĐạiThiênnânglyrượulênmờiMaiLanPhươngvànói:“ÔngMai,ônglàquântử,tôilàtiểunhân.Tôimờiôngmộtly”.MọingườiđềutỏrangạcnhiêntrongkhiôngMaiLanPhươngkhônghiểugì,ônghỏi:“Ôngnóivậylàsao?”.LúcnàyTrươngĐạiThiênmỉmcườivàgiảithích:“Ônglàquântửnêndùngmiệnghátkinhkịch,tôilàtiểunhânnêndùngtayvẽtranh”.Câunóinàyđãkhiếntấtcảmọingườicómặtđềubậtcười,ôngMaicũngcườitonânglylênvàuốngcạn.Khôngkhícủabuổitiệclậptứctrởnênnáonhiệt.
Ngày9tháng2năm1930làlễmừngthọ70tuổicủatiênsinhSáiNguyênBồi.Khicảmơncácquankháchđếnchúcmừng,ôngđãhàihướcnói:“Mọingườiđếnchúcthọtôi,aicũngmuốntôisốngthêmvàinămnữa.Tôiđãsốngđến70tuổi,cảmthấy69nămqualàsailầm.Nếumọingườimuốntôisốngthêmvàinămnữa,chẳngphảimuốntôisailầmthêmvàinămnữahaysao”.Cácquankháchnghexongđềubậtcười,khôngkhícủabuổitiệctrởnênvôcùngvuivẻ.
TiênsinhSáiNguyênBồiđãdùngkhiếuhàihướccủamìnhmanglạikhôngkhíthoảimáichobuổitiệc.Nếulúcđóôngchỉcónhữnglờiphátbiểucảmơncứngnhắcthìsẽkhôngthểmanglạihiệuquảtốtnhưvậy.
Sựhàihướccóthểkhiếnchúngtasốngthoảimáihơn,nhữngngườihàihướcthườngrấtđángyêuvàthânthiện.Chodùlàtrướcđôngngườihaynơiítngười,hàihướcchínhlàcáchtốtnhấtđểkhuấyđộngbầukhôngkhí.Thếnhưngphảichúý,tuyệtđốikhôngđượcmangngườikhácralàmtròcười,nhưvậysẽgâyrasựphản
cảm,thậmchícònkhiếnsựviệctrởnêncăngthẳng.
Pháthiệnchủđề
Chủđềlàđiềukhôngthểthiếutrongcáccuộcnóichuyện,khôngcóchủđề,cuộcnóichuyệnsẽkhôngthểkéodài.Tronggiaotiếp,chúngtaphảihọccáchtìmlờiđểnói,tìmchủđềmàcảhaiphíađềucảmthấyhứngthú–cũnggiốngnhưviếtvăn,mộtđềtàihaysẽtạocảmhứngchongườiviết.Nếucómộtđềtàihay,cuộctròchuyệnsẽdiễnrarấtdễdàng,đềtàihaychínhlàcơsởcủagiaotiếp,tạocảmhứngchocảhaiphía.
Khitìmđượcchủđề,hãykhéoléođưanóvàocuộcnóichuyện,cónhưvậymớiđảmbảoquátrìnhgiaotiếpdiễnrathuậnlợi,đạthiệuquảtốtđẹp.
TriệuTháihậurấtyêuthươngcontraicủamìnhlàTrườngAnQuân.Cómộtlần,quânnhàTầntấncôngnướcTriệu,TriệuTháihậuđãxinvuanướcTềgiúpđỡ,TềVươngđồngýxuấtquânnhưngvớiđiềukiệngiữTrườngAnQuânlàmcontin.TriệuTháihậurấtyêuthươngcontrainênkhôngchấpnhận,cònlớntiếngvớinhữngngườikhuyêncanrằng:“Aidámngăncảnta,tasẽkhôngkháchsáovớingườiđó”.
VìnghĩchotươnglainướcTriệu,TảSưXúcLongquyếttâmsẽkhuyênTháihậuđểTrườngAnQuânđếnnướcTề.ÔngkhôngtrựctiếpxinvớiTháihậumàbắtđầucâuchuyệnbằngnhữngchủđềkhôngliênquangìtớivấnđềđangkhiếnTháihậuđauđầu,cuốicùng,ôngchuyểnsangchủđềvềtìnhyêuthươngconcái.XúcLongnói:“Ngườiyêuthươngcongáihơncontrai,vìvậynênngườiluônnghĩchocongái.Ngườixem,mặcdùrấtnhớthươngcongáiđangởnướcYênxaxôi,nhưngngườivẫnkhôngđểcôấyvềthămmình,ngườimuốncôngchúasinhhạhoàngtửởnướcYênrồilênlàmvua,đólàvìnghĩchotươnglâudàicủacôngchúa.CònđốivớiTrườngAnQuân,ngoàimiệngngườinóilàyêuthương,nhưnglạingăncảnkhôngchocontraimìnhđilậpnghiệpởnướcTề.Nếunhưvậy,chodùngườicóchohoàngtửnhiềucủangonvậtlạ,nhiềuđấtđai,nhưnghoàngtửvẫnkhôngcósựnghiệpcủariêngmìnhvàsẽkhôngđượcmọingườinểphục.Thờigianquađi,cuộcsốngcủahoàngtửsẽrấtkhókhăn.Vìthếmàthầncảmthấyngườiyêuthươngcongáihơncontrai”.
TriệuTháihậunghethấycólíbènđưaTrườngAnQuântớinướcTề.QuảnhiênTềVươngđãxuấtbinhgiúpTriệuTháihậuđẩylùisựtấncôngcủanhàTần.
Trongcâuchuyệnnày,XúcLongđãdùngchủđềtìnhyêuthươngvớiconcáiđểnhậnđượcsựđồngcảmtừTháihậu,cuốicùngTháihậucũngđồngýđưaTrườngAnQuântớinướcTềlàmcontin.Chínhvìthế,khitròchuyệnvớingườikhác,nhấtđịnhphảitìmđượcchủđềphùhợp,chủđềnàycũngphảiđượcxemxétcảởgócđộsuynghĩcủađốiphươngthìmớicóthểtạorasựhứngthú.
Trongxãhộihiệnđạivớinhịpsốngnhanhvànhiềuáplực,khôngphảiaicũngsẵnsàngmởlòng.Làmộtngườitrẻtuổi,muốntrởthànhchuyêngiagiaotiếp,bạnphảitíchcựckhíchlệđểngườiđốidiệncởimởtròchuyện.Khithểhiệnquanđiểmcủabảnthân,tháiđộnhấtđịnhphảichânthành,thậntrọngkhinêucâuhỏivàphảihọccáchchuyểnchủđềnếuđiềumìnhđangnóicóthểgâytranhcãi.Thếnhưng,tronggiaotiếpđôikhikhótránhkhỏitìnhtrạngkhôngcógìđểnóikhiếncuộctròchuyệntrởnêntẻnhạt,lúcnày,bạncầntìmchủđềphùhợpđểphávỡbầukhôngkhínhàmchán,khiếnmọingườitiếptụcnóichuyệntrongkhôngkhísôinổi.
ÔngJameslàmộtchuyêngiamáytính,khitớiTrungQuốcgiảngdạy,ôngđãđượcnhiềungườiyêumến.
Cómộtlần,tronggiờnghỉgiảilao,mọingườitậptrungtròchuyện,mộthọcviêntrẻtuổiđãhỏirấtthànhthật:“XinhỏitạisaotàuconthoiChallengerlạibịnổ?”.ÔngJamessuynghĩmộtlátrồinói:“Rấtxinlỗi,tôicũngkhôngrõ…”Vịchuyêngianàyvốnkhôngquantâmtớinhữngvấnđềbênngoàilĩnhvựcchuyênmôncủaôngnêntỏrarấtbốirối.
Đâychínhlàvídụchoviệcnêuchủđềkhôngthíchhợp,dokhônghiểurõđốiphương,nêumộtcâuhỏimàngườiđókhôngbiếtsẽgâyratrởngạichocuộcgiaotiếp.
Vìvậy,bấtkểlàgiaotiếptrongtìnhhuốngnào,nhữngchủđềhaysẽkhiếncuộctròchuyệndiễnrathuậnlợi.Chỉcầnbạnđặtmìnhvàovịtrícủangườikhácđểsuynghĩ,quantâmtớisởthíchcủahọlàđược.Tuyệtđốikhôngnênnóivềnhữngchủđềmàngườiđốidiệnkhônghiểurõđểtránhkhiếnhọcảmthấymấthứng.
Làmthếnàođểcuộcgiaotiếpcóđầucócuối?
Làmthếnàođểđảmbảocuộcgiaotiếpdiễnrathuậnlợiđếnphútcuốicùngmàkhôngbịgiánđoạngiữachừng?Việcnàyyêucầubạnphảicótàidẫndắtđốiphương,nhấtđịnhphảinhớnênnóigìvàkhôngnênnóigì.Khinóichuyện,khôngnênnóiquánhiều,phảiđểngườikháccũngđượcnóilênsuynghĩcủahọ,ýnghĩalờinóiphảirõràng,dễhiểu,tháiđộchânthành,phảilàmsaođểđốiphươngcảmthấyhọđangnắmthếchủđộng,nhưvậythìngườiđốidiệnmớivuivẻtiếptụccuộctròchuyệnvớibạn.Ngượclại,nếuđốiphươngcảmthấykhôngcógìđểnóithìhọsẽkhôngcóhứngthútiếptụctròchuyện.
Tháiđộchânthànhkhitròchuyện
Khigiaotiếp,ngônngữnhấtđịnhphảichânthành,nhấtlàkhigópýhoặcphêbìnhngườikhác,nếunhưbạntỏrakhôngcóthànhý,việcgópývàphêbìnhsẽbịcoilàhànhđộngmangýnghĩacôngkích.Đươngnhiên,khigiaotiếp,phảichongườiđốidiệncócơhộiđượcnóiđểhọthấymìnhkhôngchỉlàngườinghe.Cuộcgiaotiếpthuậnlợi,đạtđượckếtquảtốtchỉkhingườiđốidiệncóhứngthúvàcónhiềuđiềuđểnói.
Nếuhivọngđốiphươngthựcsựnhậnravàsửalỗi,bạnphảicốgắnggiữthểdiệnchohọ,làmvậythìngườiđốidiệnsẽvuivẻtiếpthuýkiếnphêbìnhcủabạnvàkhôngtráchmócbạn.
Mộtbuổitrưa,mộtôngchủvôtìnhđivàoxưởnggangthépcủamìnhvànhìnthấyvàocôngnhânđanghútthuốc,trongkhiđó,tấmbiểncấmhútthuốctreongayphíatrênđầuhọ.
Ôngchủkhônghềchỉvàotấmbiểnvàtráchmắngcáccôngnhân.Anhđitớitrướcmặthọ,cầmbaothuốclên,châmthuốcchotừngngườivànói:“Cácanhemkhôngcầnphảicảmơntôi,nếucácanhemđirangoàihútthuốc,tôisẽcàngvuihơn”.Nhữngngườicôngnhânđóbiếtmìnhđãmắclỗi,nhưngcũngthầmphụcôngchủcủamình,bởianhkhôngnhữngkhôngtráchcứhọ,màcònchâmthuốcchotừngngười.Hànhđộngđókhiếnhọcảmthấymìnhđượctôn
trọng.Từđóvềsau,khôngcócôngnhânnàohútthuốctrongcôngxưởngnữa.
Đâychínhlàkĩnănggiaotiếp.Nếulúcđóngườichủtứcgiậnmàtráchmắngcáccôngnhân,đươngnhiênhọsẽkhôngtiếpthumàcòncóthểnảysinhtâmlíbấtbình.Nhưngbằngcáchtròchuyệnchânthành,cáccôngnhânmắclỗiđãthẳngthắnnhìnnhậnvàtiếpthuýkiếncủangườichủ.Mỗingườiđềucảmthấybảnthânmìnhrấtquantrọng,cũnghivọngsẽđượcngườikháccôngnhận.Nếubạncóthểkhiếnhọcảmthấyđượctôntrọng,cảmthấyhọcóđịavịtronglòngbạnthìnhấtđịnhbạnsẽtạođượcthiệncảm.
Trongcuộcsốnghằngngày,khigiaotiếpvớimọingười,bạnnênquantâmtớigiađình,sứckhỏevànhữngđiềuliênquanđếnđốiphương,nhưvậythìngườiđốidiệnsẽdễdàngmởlòng,vuivẻtròchuyệnvớibạn.Bạncũngcóthểnhờngườikhácchỉdạynhữngđiềulàthếmạnhcủahọ,nhưvậybạnvừacóthêmđượckiếnthức,vừatạođượcthiệncảm,lạivừacóđềtàiđểnóichuyện.
Khinóichuyện,lưuýkhôngnênnóihếtphầncủangườikhác,đặcbiệtlàkhiđangthảoluậnvấnđềnàođó,hãyđểchongườikháccócơhộiđượcnói,đốiphươngnóicàngnhiều,điềubạnnhậnđượccũngcàngnhiều.
Bìnhđẳng,độlượngtronggiaotiếp
Trongquátrìnhgiaotiếp,khigặpcáctìnhhuốngtranhcãi,nhấtđịnhphảiđộlượng,đặcbiệtkhicóđôngngười,khôngnênquátínhtoánmàlàmhỏngbầukhôngkhícuộctròchuyện.
Carnegieđãtừngnói:“Cáchtốtnhấtđểtránhphảitranhcãivớingườikháclàkhôngtranhcãi”.
TổngthốngMỹLincolnđãtừngcảnhcáomộtsĩquantrẻ-ngườiđangcótranhcãigaygắtvớicácđồngnghiệp:“Nhữngngườicólítưởng,cótráchnhiệm,cómụcđíchsốngkhôngbaogiờlãngphíthờigianchonhữngtranhchấpcánhân.Khicóbấtđồngýkiếnvớingườikhác,cậunênnhượngbộ.Nếunhưthựcsựlàcậuđúngthìkhôngnênđểmấtlítrí,phảibiếtkiềmchếbảnthân.Khôngnênđểmìnhbịtổnthươngvìnhữngđiềukhôngđáng”.
Cónhữnglúc,giữangườivớingườikhôngthểtránhkhỏixảyratranhcãi.Cuộctranhcãicóthểxảyragiữavợ-chồng,giữabạnbè,giữalãnhđạovàcấpdưới…khiếnmọingườiđềucảmthấykhôngvui,cólúcthậmchícòngâyrahậuquảnghiêmtrọng.Vìthế,nênbaodung,độlượngđểgiảiquyếtthỏađángmọimâuthuẫn.
GiữađờinhàThanh,cómộtcâuchuyệnmangtên“Ngõsáuthước”.Khiđó,cảtướngquânTrươngAnhvàmộtngườihọDiệpđềulànhữngngườisốngcùngthành,nhàhaingườiởcạnhnhau,cảhainhàđềumuốnsửanhànhưnggiữahọđãxảyratranhcãidotranhchấpđấtđai.TrươnglãophunhânđãviếtchoTrươngAnhmộtbứcthưvớimongmuốnôngsẽramặtcanthiệpviệcnày.Saukhiđọcxongbứcthư,TrươngAnhđãngaylậptứchồiâmvớinộidungkhuyêncanngườinhàmìnhhãynhượngbộ,nhườngnhàhàngxómbathướcđất.Đọcthưcontraigửivề,Trươnglãophunhânđãhiểuravàchủđộngxâyluibứctườngvàobathước.NhàhọDiệpthấyvậyrấtcảmkích,cũnglậptứclùibứctườnglạibathước.Chínhvìvậy,giữanhàhọDiệpvàhọTrươngđãhìnhthànhmộtconngõnhỏrộngsáuthướcmàsaunàycótênlà“Ngõsáuthước”.
Mặcdùcâuchuyệnnàykhôngcóliênquannhiềutớihìnhthứcgiaotiếpbằnglờinói,nhưngnócũngcùngmangmộtýnghĩa.Trongcuộcsống,chúngtarấthaygặpphảinhữngngườikhônghiểulílẽ,trongmộtsốtìnhhuống,mộtcâunóikhôngthỏađángcóthểgâytranhcãi,cóthểkhiếnviệcbéxérato,làmảnhhưởngtớimốiquanhệvớinhữngngườixungquanh.Phảisuynghĩchothậtkĩ,nếutranhchấpđểđạtđượcđiềugìđóthìnósẽkhôngcóýnghĩa,phảibiếtnhườngnhịn,nhượngbộđúnglúcđểcóđượcnhữngđiềutốtđẹp.
Tronggiaotiếp,nhấtđịnhphảiđốixửcôngbằngvớimọingười,chodùbạncótàigiỏithếnào,cónhiềuthànhtựurasao,bạncũngkhôngnênkhoatrươngvềđiềuđó,bởilàmnhưvậysẽthểhiệnsựthiếulễđộ,khôngcóaimuốnnóichuyệnvớimộtngườichỉbiếtkhoekhoang,vànhưvậybạnsẽkhôngcóđượckếtquảmongmuốn.
KhổngTửnói:“Caothìcóthểthấpđimộtchút,đầythìcóthểvơiđimộtchút,giàuthìcóthểnghèođimộtchút,caoquýthìthấphènđimộtchút,thôngminhthìkhờkhạođimộtchút,dũngcảmthìhènnhátđimộtchút…”.Câunóinàymuốnkhuyênmọingườinênbiếttựđiềuchỉnhmình.Ngaycảtrongcáctìnhhuốnggiaotiếpcũngvậy,khibạntỏratôntrọngngườikhác,bảnthânbạncũngsẽđượctôntrọng,
cáccuộctròchuyệnđươngnhiênsẽthuậnlợivàmanglạikếtquảtốtđẹp.
Giaotiếpthànhcôngbắtđầutừlắngnghe
Mọingườiđềumuốnhọcđượccáchnóichuyện,tựbồidưỡngtàiănnóibằngnhiềucáchkhácnhauvớihivọngcóthểgiaotiếpthànhcông.Thếnhưng,chúngtalạiquênmấtmộtđiềuquantrọng,đóchínhlàsựlắngnghe.Thựctế,lắngnghechínhlàcáchgiaotiếphiệuquảnhất,làđiềukhôngthểthiếukhitròchuyệnvớimọingười.
Mộtchuyêngiarấtcókinhnghiệmtronglĩnhvựcgiaotiếpđãcóýkiếnrằng:“Điểmmấuchốtcủagiaotiếpkhôngnằmởchỗnóinhiềuhayítmàlàhọcđượccáchnóiít”.Nghenhiềunóiít,làmộtngườibiếtlắngnghe,sẵnsànglắngnghe,tiếpnhậnýkiếnvàsuynghĩcủangườikhác,đómớithựcsựlàđiềuquantrọng.
Lắngnghelàbướcđầutiênđểđạtđượcthànhcông.CựuthủtướngAnh,WinstonChurchilltừngnói:“Đứnglênnóicầndũngkhí,ngồixuốngvàlắngnghecũngcầndũngkhí”.
Trênthựctế,córấtítngườitrẻtuổibiếtcáchlắngnghe.Mộtngườibiếtlắngnghengườikháccóthểkịpthờiđưaranhữnggópý,khiếnngườinóitìmđượcsựđồngcảmvàmởlòngvớingườinghe.
Mộtlần,CanergiethamdựbữatiệccủanhàxuấtbảnGlebe.Tạibuổitiệc,ôngđãgặpmộtchuyêngiathựcvậthọcnổitiếng.Canergietrướcđâyrấtítkhigiaotiếpvớingườinày,ôngnóivớichuyêngialàmìnhcómộtkhuvườnnhỏ.Chuyêngiathựcvậtđãhướngdẫnôngcáchgiảiquyếtmộtsốvấnđềvàgiảnggiảichoôngvềcácloạicây,vườnhoavàmộtsốpháthiệntronglĩnhvựckhoahọcthựcvật.
Ởbữatiệc,Canergievàchuyêngiathựcvậthọcđãnóichuyệnsuốtnhiềugiờliền.Khibuổitiệckếtthúc,saukhitạmbiệtcácvịkháchkhác,trướcđạidiệnnhàxuấtbản,chuyêngiathựcvậthọcđãkhenôngCanergielàngườinóichuyệnthúvịnhất.
NgườiHiLạpcócâu:“Thượngđếchochúngtamộtcáilưỡi,
nhưnglạichochúngtahaicáitailàđểchúngtanghenhiềuhơnnói”.Ýnghĩacủacâunóinàymuốnkhuyênmọingườibiếtlắngnghenhiềuhơnthayvìnóinhiềuhơn.
Vậylàmthếnàođểlắngnghengườikhác?Làmthếnàođểngheđượctiếnglòngcủangườikhác?Điềunàyrấtquantrọngvớinhữngngườitrẻtuổi.Mộtkhibạnhọcđượccáchlắngnghengườikhác,bạnsẽcảmthấyviệcnghengườikhácnóirấtdễdàng,cũngrấtcóýnghĩa.Khibạnnghenhiều,bạnsẽcànghiểuđốiphươngvàcóthểgiúpđỡhọ,cũngnhưtựmanglạiniềmvuichobảnthânmình.
Vậylàmthếnàođểhọcđượccáchlắngnghengườikhácnói?
Đầutiên,phảicóhứngthúvớinhữngđiềungườiđốidiệnnóira.Bạnphảicốgắnghiểungườiđó,khíchlệvàgiúpđỡhọgiảiquyếtvấnđềhoặctìmracáchđểgiảiquyếtvấnđề.Điểmđặcbiệtchúýlàtháiđộcủabạnnhấtđịnhphảichânthành.
Tiếpđóphảibiếtcáchkiềmchếcảmxúccủachínhmình.Nếunhưquáxúcđộng,bạnsẽlàmảnhhưởngtớingườiđốidiệnvàhiệuquảcủaviệclắngnghe,thậmchílàmảnhhưởngtớicảcuộcgiaotiếp.
Saunữa,phảitậptrungtinhthần.Khôngnhìnngóchỗkhác,khônglàmnhữnghànhđộngvônghĩa.Nhữnghànhđộngnhỏvônghĩasẽkhiếnđốiphươngmấtthiệncảmvàmấthứngtiếptụccuộctròchuyện,bạnsẽkhôngnhậnđượcnhữngthôngtincóích.Nếukhôngkịpthờiđưaraphảnứng,hiệuquảcủacuộcgiaotiếpsẽtựnhiênmấtđi.
Cuốicùng,phảithểhiệnlàmìnhrấtchúývàthấuhiểu.Khôngnêntỏvẻkhônghiểugì,càngkhôngnêntỏranhàmchán,khôngthíchchủđềmàngườiđốidiệnđangnóiđến.Mộtngườigiỏigiaotiếpkhitròchuyệnsẽbiếtđặtcâuhỏiđểngườiđốidiệnphảitưduy,thểhiệntháiđộtíchcựcbằngcáchgậtđầu,chợpmắt,chămchúlắngnghe…Nhưvậymớicóthểlàmchocuộctròchuyệndiễnrathuậnlợivàđạthiệuquảtốt.
Mộtngườithànhcôngnhấtđịnhphảihọccáchlắngnghe.Chodùlàđốivớibạnbè,cấptrênhaycấpdưới,đềuphảilắngnghebằngcảtấmlòng.Đươngnhiên,khigiaotiếp,bạnphảitránhnhữngđiềulàmảnhhưởngtớikhảnănglắngnghecủamình:Sứckhỏekhôngtốt,âm
thanhxungquanhquáồnào,vướngbậnnhiềuchuyệnlonghĩ,đãbiếtđápáncủacâuhỏi,cảmthấyphiềnphứcvớingườivàsựviệc,chỉnghĩchobảnthânmình,lắngnghecóchọnlọc.
Đâylànhữngđiềusẽgâyảnhhưởngtớisựlắngnghecủabạntrongcuộcgiaotiếp,vìvậykhinóichuyệnvớingườikhác,nhấtđịnhphảicómôitrườngtốtvàcótâmtrạngtốt,thìsựlắngnghemớiđemlạihiệuquả,mớicóthểkhiếncuộctròchuyệncóýnghĩa.Bạnsẽcóthểbiếtngườikhácmuốnlàmgìvànênlàmnhưthếnào.
KĩnăngtròchuyệnkhilắngngheĐốivớinhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội,trong
quátrìnhlắngnghengườikhácnói,nênbiếtcáchthêmlờicủamìnhvàođểkhiếnđốiphươngcóhứngthú,điềunàygiúpmanglạihiệuquảtốtnhấtchocuộcgiaotiếp.
Góplờichủyếulàđểngườiđốidiệntiếptụctròchuyên,bàytỏýkiến.Docáctìnhhuốnggiaotiếpkhônggiốngnhau,nêncũngphảisửdụngcáccáchgóplờikhácnhau.
Khitròchuyện,nếutâmtrạngcủangườiđốidiệnkhôngtốt,hoặcngườiđóquáxúcđộng,khôngkhốngchếđượccảmxúckhikểvềsựviệcnàođó.Lúcnày,bạncầnlựachọncáchthứcgóplờiphùhợpđểgiảitỏachođốiphương,vídụnhư“Bạnđãrấttứcgiậnđúngkhông?”,“Hômnaytâmtrạngcủabạncóvẻkhôngđượctốt”,“Bạnrấtbuồnphảikhông?”...Khinghenhữngcâunóinhưvậy,ngườiđốidiệncóthểsẽđượcgiảitỏatâmlí.Khiđốiphươngnóihết,họsẽcảmthấynhẹnhànghơnvàsẽdễdàngtiếptụckểvềvấnđềrắcrốicủamình.
Khingườiđốidiệndololắngvềviệcbạnkhônghứngthúvớivấnđềnàođómàtỏraấpúng,dodự,bạncóthểnóiranhữngđiềugiúphọgiảitỏasựlolắngđó,vídụ:“Chịcóthểnóichitiếtvớitôichuyệnđóđãxảyrathếnàokhông?Tôivẫnchưahiểuhết”,“Tiếptụcnóiđi,tôivẫnchưahiểu…”,“Tôithấyrấthàohứngvớichuyệnnày”…Hãyđểđốiphươngbiếtbạnmuốnnghetiếp,họsẽcởimởbàytỏtấmlòngmình.
Nếutrongkhitròchuyện,ngườiđốidiệnmuốnbiếtbạncóhiểuđiềuhọđangnóikhông,bạncóthểdùngvàicâunóiđơngiảnđểtổnghợplạinhữngnộidungngườiđóvừanói,vídụ:“Ýcủaanhlà…”,“Chịcảmthấysựviệcnày…”,“Bạnmuốnnóivớitôirằng…”Hãyđểđốiphươngbiếtbạnhiểuhọ,nhưvậyhọmớicóthểtiếptụcnói.Việctổnghợplạisuynghĩcủangườiđốidiệnsẽcóthểkịpthờikhiếnhọbiếtđượcmứcđộhiểucủabạnvềvấnđềhọđangnói.Điềunàykhôngchỉkhiếnngườiđócảmnhậnđượcsựchânthànhcủabạn,màhọcòncóthểđiềuchỉnhngaynếucảmthấyngườinghehiểusai.
Tấtcảnhữngkĩnănggóplờikhinóichuyệnvừađềcậptrênđâyđềucómộtđiểmchung,đólàchúngđềumangsắctháitìnhcảmtrungtính,nókhôngthểhiệnbấtkìmộtsựphêphánnàovềnộidungmàngườinóiđưara,cũngkhôngđánhgiávềtìnhcảmcủangườiđó.Hãynhớ,khôngbaogiờápđặtquanđiểmcánhâncủabạnlênngườikhác,đólàđiềurấtquantrọng.Nếubạnvượtquagiớihạnnày,cuộctròchuyệnsẽmấtđiýnghĩa.
Kĩnănggiúpngườingạigiaotiếpmởlờitròchuyện
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,cómộtsốngườikhôngthíchnóichuyện,trongmộtsốtrườnghợpbắtbuộcphảinói,họcũngkhôngchịunóigìcả,nhưngngườinhưvậyđượcgọilàngườingạigiaotiếp.Ởcôngsởhoặcởmộtsốnơikhác,khinhữngngườikhácđềuđangtròchuyệnsôinổi,thìnhữngngườingạigiaotiếpchỉngồimộtgóclắngnghehoặcsuynghĩvấnđềriêngcủahọ.Cóthểnói,đểnhữngngườinàymởlờitròchuyệntrướcđôngngườicònkhóhơnviệckhiếnchocâykimloạinởhoa.
Tronggiaotiếp,nếugặpnhữngngườinhưvậy,mọingườithườngcảmthấyrấttẻnhạt.Vậyphảilàmthếnàođểnhữngngườingạigiaotiếpmởlờitròchuyện?Bằngthựcnghiệm,cácchuyêngiađãtổngkếtvàđưaranhữngphươngpháphữuích.
Cáchthứnhấtlàsửdụngnhữnglờikhenchânthành,đặtcâuhỏiđúngthờiđiểm
Thựctế,trongcuộcsống,aicũngthíchđượcnghengườikhác
khenngợi;kểcảnhữngngườinhútnhát,rụtrècũnghivọngmìnhđượckhen.Nếumuốnnhữngngườingạigiaotiếpmởlờitròchuyệnthìphảikhiếnhọcóniềmtin,đểhọbiếtrằngnhữngđiềuhọlàmđượcrấtcógiátrị,mọingườiđềurấtngưỡngmộthànhquảcủahọ.Bạncóthểdùngmộtcâuhỏinhỏcóliênquantớichuyênmônhoặckiếnthứcnàođóđểbắtđầucuộctròchuyện,chỉcầnngườiđótrảlờicâuhỏinày,bạnhãyyêucầuhọhãytiếptụctrìnhbàyrõquanđiểmcủamình,chắcchắnngườiđósẽvuivẻmởlờitròchuyện.
Cáchthứhailàđặtcâuhỏicó/không
Chúngtacũngthườnghaygặpnhữngngườiítnói,họhaydùngcáctừnhưcó,không,ừ,à...khitrảlờicâuhỏi.Khigặpnhữngngườinhưvậy,bạnđừngmấtkiênnhẫn,hãysửdụngchínhđặcđiểmkiệmlời,khôngthíchnóichuyệncủahọ.Saukhixácđịnhrõbảnthânmuốncóđượcđápánnhưthếnào,hãynêunhữngcâuhỏimàcâutrảlờisẽlàcóhoặckhông,hoặchỏinhữngcâungắngọnthểhiệnbạnmuốnbiếtđápán.Việchỏinhưvậykhôngchỉkhiếnđốiphươngmởlời,màcòncóthểtrựctiếpgiúpbạnđạtđượchiệuquảmongmuốn.
Cáchthứbalàtranhluận
Muốncácắncâuthìbạnphảidùngmồicâutốt.Khigiaotiếp,hãysửdụngnhữngcâuhỏivàđềtàidễdàngchoviệcbắtđầumộtcuộctranhluậnđểgiúpnhữngngườingạigiaotiếpcảmthấytựtinhơn.Bạncóthểnêunhữngsuynghĩtráingượcnhauvềcùngmộtvấnđề,hoặcyêucầuđốiphươngđặtcâuhỏi;khihọchorằngcócơhộiđểthểhiệnquanđiểmđúngcủamình,họsẽtựđộngmởlời.
Cáchthứtưlàtíchcựcđộngviên
Nếubạnmuốnnhữngngườingạigiaotiếptiếptụccuộctròchuyện,bạncầnchohọbiếtrằngnhữngđiềuhọnóihoặcnhữngcâuhỏicủahọrấtcógiátrị,ngoàiracònphảidùngánhmắtthánphục,gậtđầunhẹhoặcmỉmcườiđểtruyềnđạtsuynghĩcủabạn.Khiđốiphươngnhậnđượctínhiệunày,họsẽsẵnsàngtiếptụccuộctròchuyện.
Cáchthứnămlàtránhgiánđoạnnửachừng
Nếumộtngườingạigiaotiếpđãmởlờitròchuyện,lúcnày,bạn
hãylắngnghebằngtráitimmình.Ngoàinhữngcâunóigiúpđốiphươngtiếptụcmởlòng,khôngnênnóithêmbấtcứđiềugìcả.Nếubạnthêmvàonhữngđiềukhôngnênnóisẽkhiếnhọcólídođểngừngcuộctròchuyện.Kểcảbạncóđiềuquantrọngcầnnói,hãychờchođốiphươngnóihết.
Tómlại,đểmộtngườingạigiaotiếpmởlờitròchuyệnlàmộtviệcrấtkhó,yêucầubạnphảinắmvữngvàsửdụngthànhthạocáckĩnăng.Đươngnhiên,còncórấtnhiềucáchkhác,nhưngđiềunàyyêucầubạnkhôngngừnghọctập,tíchlũykinhnghiệmtrongcuộcsốngvàtrongcôngviệcđểnângcaokhảnănggiaotiếpcủabảnthân.
Chọnviệccólợivàtránhviệccóhạilàbảntínhcủaconngười.Đểtránhbịtổnhại,chúngtaphảicốgắnghếtsứchọccáchtựbảovệmình.Cócâunói:“Khôngnênhạingườinhưngnênđềphòngngười”.Câunóinàynhắcnhởchúngtadùngtrítuệcủamìnhtìmcáchtránhxanhữngđiềubấtlợihoặcnhữngđiềucóhạiđểtựbảovệmình.
Đasốcácnhàdiễnthuyếtđềurấtyêuthíchviệcđọcsách,mỗingàyítnhấthọcũngphảiđọcmộttờbáo.Cóngườichorằng:“Đểcóthểgiaotiếpvớimọingườitốthơnvàtìmđượcđềtàithíchhợpthìnhấtđịnhphảiamhiểutintức.Đểamhiểutintứcthìnhấtđịnhphảiđọcnhiềusách”.Chỉcócáchtíchlũytrithứcnhưvậymớigiúpchúngtagiaotiếpmộtcáchtựtin.
Aicũngcólúcnóisai,điềunàysẽkhiếnconngườirơivàotìnhtrạngbốirối.Nhấtlàkhilỡlờiởchốnđôngngười,tâmlíconngườirấtdễbịcăngthẳng.Nếunhưkhôngkịpthờitháogỡ,ngườinóicóthểsẽbịchêcười,thậmchícòndẫnđếnsựthấtbạitrongmộtlĩnhvựcnàođó.
Trongtìnhhuốngnày,tìmcáchnóinăngkhéoléođểthoátkhỏitìnhtrạngbốirốilàđiềurấtquantrọng.Hãytìmmộtđiểmmạnhcủamình,dùngtàiănnóikhéoléođểcứuvãnlỗisaicủabảnthân,nókhôngchỉyêucầubạnphảicótâmlívữngvàng,màcòncầnkĩnăng
giaotiếpgiỏi.
Grimmer-nhàmáysảnxuấtbiaKirinlànhàmáyrấtnổitiếngvàlâuđờitạiNhậtbản.Nhưngmộtvàinămtrước,nhàmáynàyđãbịmấtđimộtphầnlớnthịtrườngdosựcạnhtranhtừhãngbiamớiAsahi,chínhvìthếmàGrimmerrơivàotìnhtrạngkhókhănchưatừngcó.Thếnhưng,TổngGiámđốcnhàmáylàôngMotoyamađãnóimộtcâunóirấthay:“Vìchúngtôiluônkiêntrìtheođuổihươngvịbiatruyềnthốngnênđãkhôngthểtheokịptràolưuthờiđại”.
VịTổngGiámđốcđãlấyviệckiêntrìtheođuổihươngvịbiatruyềnthốnglàmđiểmmạnh,mặcdùthừanhậnthấtbạitrongviệctheokịptràolưuthờiđại,nhưngôngđãlấysựkiêntrìtheođuổiđểnêubậtđượcthànhcôngcủamình.
Khinóisaitrướcmặtkháchhàng,lỡlờivớilãnhdạo,làmsaiviệcgìđóđốivớingườithân,bạnbèhoặckhôngcẩnthậntrượtngãtrướcmặtngườilạ,tấtcảđềukhiếnbạnbốirối.Lúcnàycầnphảibìnhtĩnh,dùnglờinóiđểhóagiảisựbốirốiđó.Việclàmnàycóthểsẽmanglạinhữnghiệuquảbấtngờlàmtăngsứchútcủabạn.
LincolnlàvịtổngthốngnổitiếngnhấttronglịchsửnướcMỹ,ôngđãcónhữngcốnghiếntíchcựctrongsựnghiệpgiảiphóngngườidamàu,thếnhưngtướngmạocủaônglạikhôngđượcđẹp.Mộtlần,khiLincolnthamgiadiễnthuyếttranhcử,đốithủđãcôngkíchông,nóiônglàngườihaimặt.Nghexong,Lincolnmỉmcườivànói:“Nếutôicònmộtbộmặtkhác,thìtôicódùngbộmặtnàyđểgặpgỡmọingườikhông?”
CâunóicủaLincolnkhôngchỉhóagiảisựbốirốikhibịđốithủcôngkíchmàcòntạođượcthiệncảmvớicáccửtri,giànhđượcsựủnghộcủanhiềungười.
Chuyểnchủđềcũnglàmộtcáchhayđểthoátkhỏitìnhtrạngbốirối.Tronggiaotiếp,khilạcvàochủđềnhạycảmhoặckhicóyếutốtácđộnggâyrasựthayđổi,việcchuyểnchủđềngaylậptứcsẽkhiếncuộctròchuyệnkhôngbịrơivàongõcụt.
Mộtthầygiáodạytoánvừabướclênbụcgiảng,độtnhiêncáchọcsinhbậtcườikhiếnchothầycảmthấybốirối.Mộthọcsinhnữngồibànđầunóinhỏvớithầy:“Thưathầy,thầycàicúcáolệchrồi”.Thầy
giáonhìnlại,thấyquảthậtmìnhđãcàinhầmcúcáo.Sauphútgiâybốirối,thầygiáonóivớicáchọcsinh:“Tạithầyđangmảisuynghĩ,vộivàngquánênkhôngcẩnthậncàinhầmcúcáotrướckhilênlớp.Thếnhưng,điềunàycũngkhôngcógìđángbuồncười,bởingàyhômquakhicácemlàmbàikiểmtra,cũngcónhiềucôngthứctoánhọcđượcvậndụngsai”.
Đầutiên,ngườigiáoviênnàysửdụngcáchnóihàihướcđểgiảithíchcholỗisaicủamình,sauđóthầyđãlinhhoạtliêntưởngtớiviệchọctậpcủahọcsinh,chỉraviệcmắclỗisailàđiềutựnhiên,rấtnhanhchóngthầyđãthoátkhỏitìnhtrạngbốirối.Đươngnhiên,khibảnthânbịlâmvàotìnhhuốngbốirốimộtcáchbịđộng,cáchchuyểnchủđềhợplísẽgiúpbạnbiếnnguythànhan.Nếunắmvữngđượckĩnăngnày,giúpngườikhácthoátkhỏitìnhtrạngbốirốivàtránhđểngườikhácbịmấtmặt,bạnsẽthựcsựtrởthànhchuyêngiagiaotiếp.
CựungoạitrưởngMỹHenryKissingercómộtchínhsáchngoạigiaohàngđầu,cáccuộcngoạigiaoconthoicủaôngđãthúcđẩyđàmphánhòabìnhgiữacácquốcgiaẢRậpvàIsrael,cảithiệnmốiquanhệgiữaAiCậpvàIsrael.TrongthờikìchiếntranhẢRậpnăm1970,KissingerđãdẫnmộtđoànđạibiểuMỹtớithămAiCậpvàhộiđàmvớiTổngthốngnướcchủnhà.Khicuộchộiđàmbắtđầu,saukhiTổngthốngAiCậpmởđầubằngvàicâunóiđơngiảnvàđithẳngvàonêukếhoạchcủamìnhvớiKissinger,nộidungchủyếulàyêucầuphíaIsraelrútkhỏikhuvựcphíatây,sauđótổngthốngAiCậpđãyêucầuôngKissingerlậptứcbàytỏýkiến.Hộinghịvừabắtđầu,chodùôngKissingertánthànhkếhoạchhaykhôngđềuvướngphảihaivấnđềrắcrối:Nếuphảnđối,hộiđàmsẽlậptứcrơivàobếtắc.Cònnếutánthành,doAiCậpkhôngnêurõđiềukiệntraođổi,khôngcólídođểthuyếtphụcIsraelthìphíaIsraelsẽkhôngchấpnhận.
Kissingerkhônghổdanhlàmộtnhàngoạigiaotàiba,ôngmỉmcười,chuyểnchủđềkhácvànói:“ThưangàiTổngthống,trướckhitiếnhànhthảoluận,ôngcóthểnóichotôibiếtngày6tháng10,ôngđãlàmthếnàođểphátđộngthànhcôngcuộctấncông?Đólàmộtđiềuquantrọng.Sởdĩchúngtacóđượccuộchộiđàmngàyhômnayđềulàdokếtquảcủacuộctấncôngđó”.TổngthốngAicậpnghexongtỏrarấthàohứng,bởingoạitrưởngMỹđãnhắcđếnviệcôngtựhàonhất.ÔngkhôngyêucầungoạitrưởngMỹphảichoýkiếnvềkếhoạchcủamìnhnữa,tráilại,ôngcònvuivẻkểvềnhữngthànhcôngcủacuộcchiếndomìnhphátđộng.
DongoạitrưởngMỹKissingernắmđượctâmlícủaTổngthốngAiCập,nênôngđãkhéoléochuyểnchủđề,tránhtìnhtrạngbốirốivàkhôngphảingaylậptứcđưaraýkiếnvềkếhoạchvớiIsrael.
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,nhữngngườitrẻtuổikhôngthểtránhlỡlời.Việcphảithừanhậnmìnhlỡlờiluônkhiếnconngườitacảmthấyhốitiếc,vậycócáchnàođểbiếnsựcốlỡlờithànhlờinóikhéoléohaykhông?Cáchgiảiquyếthaynhấtchínhlà:Khibạnýthứcđượcmìnhnóisaiđiềugì,hãylấychínhcáisaiđóđểsửasai,thảoluậnvềcáisaiđểtìmrađiềuđúngđắn.
Mộtsinhviênmớitốtnghiệpđạihọcđếnxinviệcởmộtcôngty,ngườiphỏngvấnđưachosinhviêntấmdanhthiếp.Doquácăngthẳng,cậusinhviênchỉnhìnquatấmdanhthiếprồinói:“Thưaông,ônglàngườiNhậtBản,nhưnglạiđếnTrungQuốclậpnghiệp,thậtđángkhâmphục.”Ngườiphỏngvấnmỉmcườinói:“TôilàngườiTrungQuốc.”
Cậusinhviênmặtđỏbừng,rấtxấuhổ.Rấtmaycậuđãkịpthờiphảnứng,saugiâylátsuynghĩ,cậuđãnóirấtthànhthật:“Xinlỗi,têncủaôngkhiếntôinhớđếnthầygiáoNhậtBảncủaLỗTấn.ÔngấyđãdạyLỗTấnbiếtrấtnhiềuđạolícóýnghĩatrênđờivàgiúpLỗTấnthànhcông.Hômnayởđây,tôicũnghọcđượcmộtbàihọc,đólàlàmgìcũngphảicẩnthận,hivọngsaunày,trongcôngviệc,ôngsẽchỉdạynhiềuđiềuchotôi.”Ngườiphỏngvấnnghethấyvậymỉmcườivàgậtđầu,cuốicùngcậusinhviênđãđượcnhậnvàocôngtylàmviệc.
Cậusinhviêntrongcâuchuyệntrênđãlỡlờinóisai,saukhixinlỗi,cậuđãchuyểnđềtàirấtthôngminh,dùngchínhđiềusaimìnhvừanóira,khéoléoliêntưởngđếnngườithầygiáocủaLỗTấnđểthoátkhỏitìnhtrạngbốirối.Cậukhôngchỉthừanhậnmìnhđãkhôngcẩnthận,màcònthểhiệnđượcnguyệnvọngmuốnlàmviệcchocôngty,quảlàmộtmũitêntrúngbađích.
Khôngkhóđểnhậnrarằng,việcdùngchínhlỗisaiđểsửasaitronglờinóilàđiềurấtkhó.Phảidiễngiảivàpháttriểnchủđềthếnàolàđiểmquantrọngnhất.
Mộtlần,cóngườiđếnbáoánvớiNguyễnKinhThiên,ngườiđónói:“Cóngườiđãgiếtmẹ!”
NguyễnKinhThiênnghexongbènnói:“Giếtchađãđành,tạisaolạicóthểgiếtmẹ?”
Lờivừanóira,cácquanvănvõtrongtriềuđềurấtngạcnhiên,chorằngôngnóiđiềuthiếuđạolí.Lúcnày,NguyễnKinhThiêncũngýthứcđượcmìnhđãnóisainênlậptứcgiảithích:“Ýcủatôilà,loàicầmthúchỉbiếtđếnmẹchứkhôngbiếtđếncha.Giếtchathìchỉnhưloàicầmthú,còngiếtmẹthìthậmchíkhôngbằngloàicầmthú”.
Lờigiảithíchnàyđãkhiếnmọingườixungquanhkhôngcònthắcmắcgìnữa,bảnthânNguyễnKinhThiêncũngtránhđượchọasátthân.
Saukhilỡlời,NguyễnKinhThiênđãsửdụngmộtmẹonhỏ,nhanhchóngđổichủđề,sauđódùngchínhlỗisaicủamìnhđểsửasai.
Phươngphápnàychínhlàtìmcáchlàmnổibậtchỗsai,nắmlấycơhộiđểtìmlờigiảithíchhợplínhất,đạtđượchiệuquảtốtnhất.Tuynhiên,chỉcónhữngngườicókiếnthứcuyênthâmvàgiữđượctâmlíbìnhtĩnhmớicóthểvậndụngtốtkĩnăngnày.
Ngônngữlàmộtthứvũkhírấtcósứcmạnh,giốngnhưmộtthanhkiếmsắccóthểgiúpbạndẹpbỏmọichướngngại.Cólúc,bạnsẽgặpnhữngngườisửdụngngônngữđểlàmkhóbạn,hoặcdùngngônngữđểtấncôngbạn,khiêuchiếnvớibạn.Lúcnày,bạnkhôngthểtranhcãi,bởiđiềuđósẽchỉkhiếnmọichuyệnrắcrốihơnmàthôi,cáchtốtnhấtlàdùnglờihayýđẹplàmvũkhíđểtấncônglạinhữngngườiđangcốýgâysựvớibạn.
Tạimộtbuổihọpbáo,mộtphóngviênnướcngoàiđãđặtcâuhỏivớiBộtrưởngBộvănhóaTrungQuốcVươngHạo:“Xinhỏi,ôngcủanhữngnăm50vàôngcủanhữngnăm80cógìgiốngvàkhácnhau?”
DụngýcủangườiphóngviênnàylàmuốntạocơhộiđểôngVươngHạonóivềcảmnhậncủamìnhđốivớisựthayđổicủađấtnướcTrungQuốc.ÔngVươngHạođươngnhiênhiểuýcủaphóngviên.Ôngbìnhtĩnhtrảlời:“Tôicủanhữngnăm50tênlàVươngHạo,tôicủanhữngnăm80vẫntênlàVươngHạo,đólàđiểmgiốngnhau.Điểmkhácnhaulàkhiđótôimới20tuổi,cònbâygiờtôiđãhơn50tuổirồi”.
Câuhỏicủaphóngviênchỉđưaraphạmvivàgiớihạnthờigian,VươngHạobiếtdụngýcủađốiphương,nhưnglạicốýhiểusaiđivàtrảlờivềvấnđềtuổitáccủamình,ôngđãchọncáchtrảlờirấtkhéoléo,khôngđểchođốiphươngcóđượcbấtcứthôngtinnào.Cáchsửdụngngônngữmơhồcủaôngđãkhiếnđốithủkhôngthểcóđộngtháinàokhác.
Đươngnhiên,khiđáptrảlạinhữnglờikhiêukhích,bạncũngcóthểdùngcáchnóitrựctiếp.Chỉcầnvậndụngtốtngônngữthìmộtcâunóiđơngiảncũngcóthểlàmchođốiphươnggiốngnhưmộtquảbóngbịxìhơi.
Năm1949,trênsôngTrườngGiangxảyrasựkiện“ThạchAnhtím”.ViệcquângiảiphóngTrungHoabắnpháovàobốntàuchiếncủaquânAnhđãtượngtrưngchoviệcphávỡthểchếvàlợiíchcủaAnhtạiTrungQuốc.
Ngàythứtưsaukhixảyrasựkiệnnày,lãnhđạophebảothủAnhphátbiểutạihạviệnAnhrằng,hànhđộngcủaquângiảiphóngTrungHoalàhànhđộngbạolực,thậmchícònyêucầuchínhphủAnhtriểnkhaihaitàusânbaytớivùngbiểncủaTrungQuốcđểbáothùbằngvũlực.ThủtướngAnhđươngnhiệmkhiđócũnglêntiếngchorằng:“TàuchiếncủaAnhcóquyềnđivàosôngTrườngGiang”.
Cụmtừ“báothùbằngvũlực”khiếnchúngtaliêntưởngđếnnhữngcuộcbáothùcủachủnghĩađếquốcAnhvớidanhnghĩaloạitrừcáiác.Trảlờivềđiềunày,chủtịchMaoTrạchĐôngcủaTrungQuốcđãlêntiếngcứngrắn:“Thưangàilãnhđạophebảothủ,ôngmuốn“báothù”cáigì?Việcmàcácôngnênlàmchỉcómột,đólàxinlỗivàbồithường.Thưangàithủtướng,TrườngGianglàdòngsôngcủaTrungQuốc,ngườiAnhcácôngcóquyềngìmàđưatàuchiếnvàođó?Khôngcóquyềnnàonhưthếcả.NhândânTrungQuốcphảibảovệchủquyềnlãnhthổTrungQuốc,tuyệtđốikhôngchophépnước
ngoàivàoxâmlược”.
SựcươngquyếtcủachủtịchMaoTrạchĐôngđãkhiếnngườiAnhhiểurõthựclựccủaTrungQuốc.TrướcsựcảnhcáocủangườiTrungQuốc,họđãchùnbước,khôngnhữngkhôngđiềutàusânbayđến,màcònchủđộngthiếtlậpquanhệngoạigiaovớiTrungQuốc,trởthànhquốcgiaphươngTâyđầutiênthừanhậnnhànướcCộnghòanhândânTrungHoa.
Trongviệcnày,chủtịchMaoTrạchĐôngđãkhôngphátbiểuquánhiều,chỉvớivàicâunóingắngọnđãkhiếnđốiphươngnhậnra,nếulàmnghiêmtrọngsựviệcsẽkhôngđemlạikếtquảtốtđẹp.Đâychínhlàmộtminhchứngchotàiănnóikhéoléo.
Conngườikhótránhkhỏinhữnglúcbịchỉtrích,nhấtlànhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội.Đươngnhiên,chỉtrích,phêbìnhcũngchialàmhailoại:
-Loạithứnhấtlàngườinóibịđặtcâuhỏidonhữngđiềuhọnói,họlàmcònnhiềuđiểmnghivấnhoặcbấtđồngýkiến.Ngườichỉtrích,phêbìnhởloạinàyhầuhếtđềucóthiệný.Vớinhữnglờiphêbìnhcóthiệný,cầnphảinghiêmtúctiếpthu,xemxétlạivànóirõvềquanđiểmcủamìnhcũngnhưgiảiđáprõràngcâuhỏicủađốiphương.
-Loạithứhailàchỉtríchácý,cốtìnhlàmkhóngườinóiđểđạtmụcđíchkhiếnngườinóibốirốivàxấuhổ.Khigặpnhữnglờichỉtríchácý,nênvậndụngngônngữkhéoléo,dùnglờihayýđẹpvớisắctháikiênquyết,cứngrắnđểđốiđáplại.
Khiđốiđáplạilờichỉtríchácý,cóthểsửdụngngônngữđadạng:Từsắctháicứngrắnđếnsắctháihàihước,tómlạikhôngđượcđểchongườichỉtríchđắcý.Lúcđó,việctranhcãilàkhôngnên,bởitranhcãisẽchỉkhiếnnhữngngườixungquanhhiểunhầm,gâyhạiđếnbảnthânmình.
CựuTổngthốngMỹBushtrongmộtlầndiễnthuyếtđãnhậnđượcmộtmảnhgiấy,trênmảnhgiấycóghi“đồngốc”.Ôngbìnhtĩnhmỉmcườivànói:“Từtrướctớigiờ,mọingườigửigiấylênchotôiđềuđặtcâuhỏivàkhôngđểlạidanhtính,nhưnghômnay,mảnhgiấynàychỉđểlạidanhtínhchứkhôngcócâuhỏi”.
TổngthốngMỹkhigặplờinóiácýđãkhôngtranhcãimàkhéoléodùngchínhlờiácýđóđểchỉtríchngườigửimảnhgiấy.Đâylànhữngkĩnăngquýgiámàmọingườinênhọctập,bởitrongcôngviệcvàtrongcuộcsống,bạnkhótránhkhỏicólúcgặpchuyệnnhưvậy,chỉcầnđáptrảkhéoléo,bạnsẽkhôngbaogiờthấtbại.
TácphẩmThiênLongBátBộcủaKimDungđãtrởnênrấtquenthuộcvớichúngta.Mộttrongsốnhữngnhânvậtrấtquantrọngtrongtácphẩmlàngườicóbiệthiệu“BắcKiềuPhong–NamMộDung”-MộDungPhục.MộDungPhụcsinhratronggiađìnhgiagiáo,võcôngcaocường,thôngminhvàrấtđatài.GiatộcMộDungcónhiềubíkípvõcông,trongđó,chiêuĐẩuchuyểntinhdivangdộikhắpchốngianghồ.TuyệtkĩcủaĐẩuchuyểntinhdichínhlàchiêuGậyôngđậplưngông.Khiđốiphươngtấncôngbằngloạivõcôngnào,MộDungPhụcsẽdùngchiêuĐẩuchuyểntinhdi,sửdụngchínhvõcôngcủađốiphươngđểtấncônglại,vôsốngườiđãphảichịuthấtbạitrướcMộDungPhục.
Thựctế,sửdụngchiêunàytronggiaotiếpcũngrấthợplí.Khitròchuyện,cónhiềungườisẽnóiranhữngquanđiểmsailầm,hoặcthểhiệntưtưởngkhôngđúngđắn.Cólúcbạnsẽkhôngthểchấpnhậnnhưngcũngkhôngnhấtthiếtphảitrựctiếpchỉralỗisaicủađốiphương,bởiđiềuđósẽlàmảnhhưởngtớimốiquanhệxãgiaocủachínhbạn.Bạnhãysửdụngchínhnhữngđiềungườiđốidiệnvừanóiđểchỉrađiểmmâuthuẫn,nhưvậykhôngcầnphảitấncôngmàluậnđiểmcủađốiphươngsẽtựđộngbịphávỡ.
Cómộtnhàsảnxuấtmuốngiớithiệuvớimọingườivềsảnphẩmcôngnghệcaocủamìnhnênnóiđãsửdụngvậtliệunanođểtạoranhữngsảnphẩmchốnglửa,chốngnước,rấttiệndụng.Sauđóôngtalạigiớithiệuchiếcmáykhòcôngnghệcaocóthểtạoralửakhôngkhói,khôngđộc,làmtanchảymọithứ.Nghexong,mọingườiđãđặtcâuhỏi,vậychiếcmáykhòcôngnghệcaotốthơn,haynhữngsảnphẩmlàmtừnanochắcchắnhơn?Ngườiđànôngđãkhôngthểnóigìthêm.
Khinóichuyệnhoặcbiệnluận,cũngcóthểsửdụngchínhcách
nóikhoatrươngcủađốiphương,nóinhữngđiềuvôlíhơnnhưthếđểphảnđốiquanđiểmcủangườiđó,khiếnhọ“Nhấcđátựghèvàochânmình”.
Mộthôm,mộtvịquancủanướcnọcứđiđilạilạitrongvườnhoa,khôngngừngthởvắnthandài.Cháutraicủaôngtathấyvậybènhỏi:“Ôngơi,ônggặpchuyệngìkhókhănphảikhông?”.Ngườiôngtrảlời:“Cháuà,khôngbiếtquốcvươngnghelờiaixúigiụcmàđòiăntrứnggàtrống,lệnhchotấtcảcácquanđitìm,nếukhôngtìmđượcsẽbịphạt.”
Ngườicháunghexongchớpmắtvànói:“Ôngơi,ôngđừnglo,cháucócách,ngàymaicháusẽlêntriềuthayông.”
Ngàyhômsau,đúnglàcậubélêntriềuthayôngthật,cậuđithẳngvàocungđiện,lễphépchàoquốcvương.Quốcvươngkhôngvuinói:“Trẻconđếnchốnnàylàmgì,ôngnộicủangươiđâu?”Cậubétrảlời:“Thưabệhạ,hômnayôngnộikhôngthểđếnđây,ôngđangchuẩnbịsinhconởnhànênbảocháulêntriềuthayông.”
Quốcvươngnghexongliềnbậtcười:“Thằngnhócnày,ngươiđangnóigìvậy,đànônglàmsaomàsinhđượcembé?”
Đứatrẻtiếplời:“Bệhạđãbiếtđànôngkhôngthểsinhcon,vậytạisaogàtrốnglạicóthểđẻtrứng?”
Yêucầumàquốcvươngnêurađãrấtvôlí,nhưngcâuchuyệnmàcậubékểcònvôlíhơn,ngaycảquốcvươngcũngkhôngtinđược,cậubéđãlấychínhcâuchuyệnđểhỏilạiquốcvươngkhiếnquốcvươngkhôngcònđiềugìđểnói.
Mộtlần,mộtđàitruyềnhìnhcủaAnhtiếnhànhphỏngvấnnhàvăntrẻđươngđạiTrungQuốc–LươngHiểuThanh,cuộcphỏngvấnđượctruyềnhìnhtrựctiếp.PhóngviênngườiAnhđộtnhiênngừngmáyquay,sauđónóivớiLươngHiểuThanh:“Câuhỏitiếptheo,hivọngcôsẽdùngtừCóhoặcKhôngkhitrảlời,đượckhông?”LươngHiểuThanhkhôngbiếtđólàmộtcáibẫynênđồngýngay.Khôngngờngườiphóngviênđóvỗtaycáiđétmộttiếngrồiđưamicrolênhỏi:“Nếukhôngcóđạicáchmạngvănhóa,sẽkhôngthểcóđượcthếhệnhàvăntrẻnhưcáccô,vậytheoquanđiểmcủacô,đạicáchmạngvănhóacóphảilàviệctốthaykhông?”Nóixong,phóngviênlậptứcđưa
microvềphíaLươngHiểuThanh.Máyquaycũngquaythẳngvàomặtcô.
Lúcđó,dùLươngHiểuThanhtrảlờiCóhayKhôngthìđềukhôngổn.LươngHiểuThanhbiếtđốiphươngđangcốýlàmkhómình.Saugiâylát,LưuHiểuThanhlêntiếng:“Trướckhitrảlờicâuhỏicủacácvị,tôicũngmuốnhỏicácvịmộtcâu:Khôngcóchiếntranhthếgiớithứhai,thìcũngsẽkhôngcónhữngphóngviênnổitiếngnhờđưatinvềsựkiệnnày,vậycácvịthấychiếntranhthếgiớithứhaicóphảiviệctốthaykhông?”,nóirồiLươngHiểuThanhchuyểnmicrovềphíacácphóngviênngườiAnh.
Trongtrườnghợpnày,LưuHiểuThanhđãdùngchiêuĐẩuchuyểntinhdi,gậyôngđậplưngông,khéoléonắmbắtsuynghĩcủađốiphươngvàdùngchínhcáchthứcđóđểhóagiảirắcrối.
Cócâunói:“Ngườicólúclàmsai,ngựacólúcchạysai”.Trongquátrìnhgiaotiếpvớimọingười,đốivớinhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội,dothiếukinhnghiệmvàkĩnăngnênthườngmắclỗitronglờinói.Mặcdùchỉlàmộtcâunói,nhưnglạicóthểgâyrahậuquảkhólường,thậmchícòndẫnđếnkếtquảtồitệvàtạoraảnhhưởngkhôngtốt.
Ngườibiếtcáchănnóisẽlậptứccóbiệnphápcứuvãnkhichẳngmaylỡlờiđểtránhnhữngkếtquảkhônghay.Điểmquantrọngnhấtkhikhắcphụcsựcốlỡlờilàphảikịpthờinóilại,nhanhchóngsửalỗisaiđểtránhmắclỗiliêntiếp.Vídụ,saukhiphátngônmộtcâusai,phảilậptứcnói:“Nóimộtcáchchínhxáclà…”hoặcnói:“Điềutôivừanóiđượcgiảithíchnhưsau…”Nhưvậybạncóthểkhắcphụcsựcốlỡlời,đưarakếtluậnmớivàđạtđượcthànhcôngtronggiaotiếp.
Trongmộtcuộcthitrítuệ,ngườidẫnchươngtrìnhhỏi:“Từ“tamcương”trongcâu“Tamcươngngũthường”nóivềđiềugì?”
Mộtnữsinhvộitrảlời:“Quâncươngvớivua,concươngvớichavàvợcươngvớichồng”.Câutrảlờiđãkhiếnmọingườibậtcười.
Lúcnày,nữsinhcũngđãýthứcđượcmìnhvừanóisai,côvộivàngsửalỗi,lậptứcnóito:“Cườigìchứ?Thờiđạiđổimớirồi,quanniệm“tamcương”cũđãkhôngcòntồntạinữa,điềutôimuốnnóilàquanniệm“tamcương”mới.”
Ngườidẫnchươngtrìnhhỏi:“Vậy“tamcương”mớilàgì?”
Nữsinhđáp:“Bâygiờ,đấtnướcdonhândânlàmchủ.Dùcácvịlãnhđạocóchứctothếnàocũngđềudodânbầura,đóchẳngphảilàquâncươngvớivuasao?Việcsinhđẻcókếhoạchkhiếnchomỗigiađìnhchỉcóhaiconnênchamẹnuôngchiềuconcái,nhữngđứaconnàytrởthànhcậuấmcôchiêucủachamẹ,đólàconcươngvớicha.Bâygiờ,trongrấtnhiềugiađình,quyềnlựccủangườivợvượtxangườichồng,vợquảnviệclớn,chồngquảnviệcnhỏ,đóchínhlàvợcươngvớichồng”.
Vừadứtlời,tấtcảmọingườiđềudànhchocônữsinhnhữngtràngpháotaykhôngngớt.
Domấtbìnhtĩnhnêncônữsinhtrongcâuchuyệnđãnóingượcýnghĩacủa“tamcương”,thếnhưngcôkhônghềnhậnlỗisaimànóilạivềđápánchínhxác,sauđókhéoléosửalỗivàgiảithíchcặnkẽvềquanniệm“tamcươngmới”củamìnhbằngcáchnóihàihướcnhưngthôngtincũngrấtchínhxác.Kĩnăngnàykhôngchỉgiúpcônữsinhthoátkhỏitìnhcảnhbốirốidolỡlời,màcòngiànhđượcsựủnghộcủamọingười.
Đươngnhiên,cũngcónhữngngườigặprắcrốidobảothủkhôngchịunhậnmìnhsai.Hãycùngtheodõimộtvídụkhác.
Ngày6tháng10năm1976,TổngthốngMỹGeraldFordvàđốithủcạnhtranhJimmyCartertiếnhànhđợttranhcửthứhaitrongcuộcbầucửTổngthốngnhiệmkìtiếptheo.Tạibuổitranhcử,TổngthốngFordđãmắcsailầmkhitrảlờicâuhỏicủaphóngviên“ThờibáoNewYork”vềvấnđềBaLan,ôngđãnói:“BaLankhôngbịLiênXôkhốngchế”,“KhônghềcósựđôhộcủaLiênXôởĐôngÂu”.Đâylàmộtsựnhầmlẫnrõràng,ngườiphóngviênthậmchícònnhắckhéotổngthốngFord,nhưngôngFordchorằngviệcthừanhậnlỗisaitrướcnhândâncảnướckhôngphảimộtýhay,dođóôngtiếptụcbảovệquanđiểmcủamình,kếtquảôngđãphảitrảgiáđắtkhithấtbạitrongcuộcbầucửsauđó.
Sausựviệcnày,giớitruyềnthôngđồngloạtđưatinvềsựnhầmlẫnnghiêmtrọngcủatổngthốngFord,thậmchíhọcònđặtcâuhỏi:“Tổngthốngnhầmthậthayôngquácứngnhắc?”
Mộtchuyêngiagiaotiếpgiỏi,hoặcmộtthanhniênnắmvữngcáckĩnănggiaotiếpsẽtuyệtđốikhôngbaogiờdùnglờilẽcứngrắntrongcáctìnhhuốngnhạycảmdễgâyhạichobảnthân,màhọsẽtìmcáchkhéoléochuyểnchủđề.Nhưvậy,mọingườisẽthấyđượcbạnlàngườithôngminhkhéoléovàsẽnóivớibạnrằng:“Bạnrấttuyệt!”
Khikhuyếtđiểmcủabảnthânbịngườikháccườinhạohoặckhigặptìnhhuốngcóthểkhiếnmìnhbốirối,nhiềungườisẽkhótránhkhỏicảmgiáccăngthẳng.Khigặptrườnghợpnhưvậy,hãydùngcáchtựchêcườichínhmìnhđểhóagiảimọichướngngại.
Vàomộtngàynăm1862,luậtsưdađennổitiếngnướcMỹlàJohnMarkchuẩnbịcómộtbàidiễnthuyết.Trướcbuổinóichuyện,ôngđượcthôngbáorằngtấtcảngườingheđềulàngườidatrắng,trongđócókhôngítngườicóthànhkiếnvớingườidađen.Dođóôngđãngaylậptứcthayđổilờimởđầuđểtạothiệncảmvớingườinghe.
“Thưacácquýôngquýbà,nếunóitôiđếnđâyđểdiễnthuyết,chibằngnóitôithêmmộtchútmàusắcchonơiđây”.
Mọingườinghexongđềubậtcười,khôngkhítrởnênsôinổi,kểcảnhữngngườicótưtưởngthànhkiếncũngcườirấtto.Cuộcdiễnthuyếtsauđóđãdiễnrathuậnlợitrongkhôngkhítíchcựcvàđạtđượcthànhcônglớn.Đâychínhlàbàiviếtnổitiếngtronglịchsử-“Phảigiảiphóngnôlệdađen”.
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,mọingườikhôngthểhoàntoànhiểuhếtvềnhau.Bịngườikháccóthànhkiếndùítdùnhiềulàđiềukhótránhkhỏitrongcuộcđờimỗingười.Sựthànhkiếngiốngnhưmộtbứctường,ngăncảnconngườitakếtbạnvàtìmhiểuvềnhau.Hãysửdụngngônngữmộtcáchkhéoléođểtựchêbảnthân,xóabỏthànhkiếncủađốiphương.Đặcbiệtlàtronggiaotiếpvới
kháchhàng,khimuốnkháchhàngchấpnhậnsảnphẩmhoặcsuynghĩcủabạn,cáchlàmnàysẽcóthểgiúpbạnmởcánhcửagiaotiếpvớingườikhácmộtcáchtựnhiênnhất.
Khigặpkhókhăntrongcôngviệc,haykhixảyranhữngviệckhôngcólợichobảnthân,chúngtaphảicăncứtheotìnhhìnhthựctếđểkịpthờitựchêmình,giảitỏaáplựcchobảnthân,chuyểnsựtậptrungcủamọingườisanghướngkhác,thoátkhỏitìnhtrạngbốirốivàtạorahoàncảnhcólợi.
Cómộtlần,ngườidẫnchươngtrìnhDươngLancủaĐàitruyềnhìnhtrungươngTrungQuốclàmMCtạimộtbuổitiệc,khibướcxuốngbậcthang,dokhôngcẩnthậnnêncôbịvấpngã.Lúcnàymọingườiđềukhựnglại,khôngkhíchùngxuống,tấtcảmọingườiđềuđổdồnánhmắtvềDươngLanđểxemcôxửlíthếnào.DươngLantrấntĩnhlạirồiđứngdậy,sauđócônóivớimọingười:“Tôiđịnhbiểudiễntiếtmục“sưtửlăn”chomọingườixemnhưngđãthấtbại,sẽtốthơnkhiđểcácdiễnviênchuyênnghiệpbiểudiễn,tiếptheo,xinkínhmờiquývịhướnglênsânkhấuđểchờđóntiếtmụcrấtđộcđáongaysauđây…”
KhiDươngLanvừadứtlời,mọingườiđềuvỗtaynhiệtliệt.
LờinóicủaDươngLanđãchinhphụckhángiả,côđãdùngtríthôngminhcủamìnhđểthoátkhỏitìnhcảnhbốirốivàgiữđượcthểdiện.ĐiểmđángkhennhấtlàDươngLanđãdùnglờitựchêmìnhđểgiántiếpgiớithiệuchươngtrình,chuyểnsựchúýcủamọingườilêntiếtmụctrênsânkhấu.
Vậychúngtaphảilàmthếnàokhigặpphảitìnhhuốngnhưvậy?
Khingườikháccôngkíchbạn,khiếnbạnlâmvàohoàncảnhbốirối,khôngnêntỏtháiđộbấtbìnhhoặcnổigiận,màcầnphảidựavàotìnhhìnhthựctế,khéoléosửdụngngônngữđểhóagiảikhókhăn,đánhlạchướngchúýcủamọingườixungquanh.Điềunàykhôngchỉgiúpgiảitỏaáplựctâmlíbảnthân,màcòncóthểgiúpbạnnhậnđượcsựủnghộcủangườikhác,rútngắnkhoảngcáchtìnhcảmvớiđốiphương.
Mộtnhàthơkhiđếngiaolưutạitrườngđạihọc,cómộtsinhviênđặtcâuhỏi:“Ôngnhìnnhậnthếnàovềcuộcsốngcủanhữngngười
chỉsángtácvănhọctrongxãhộingàynay?”
Ýcủasinhviênnàylàtrongxãhộimàlợiíchtrênhết,nhữngngườichỉsángtácvănhọcsinhtồnnhưthếnào.
Nhàthơtrảlời:“Vídụnhưtôiđây,sởdĩtôicóthểkiêntrìtheođuổinghiệpsángtác,đólànhờcôngcủavợtôi.Côấymởmộtnhàhàngnhỏ,dođóvấnđềănuốngcủacảnhàtôiđãđượcgiảiquyết”.
Câutrảlờicủanhàthơđãthểhiệnsựchuaxót,nhưngcáchtrảlờinhưvậyđểlạiấntượngsâusắchơnsovớiviệctrựctiếpnóivàthểhiệnsựkhókhănvấtvảcủangườilàmnghềsángtác.
Trongmộtsốtrườnghợp,khikhôngtiệnnóithẳngvềsựkhókhănhaybàytỏthẳngthắnsựbấtmãn,tốtnhấtnêndiễnđạtbằngcáchtựchêmình,nhưvậythìngườinghekhôngchỉhiểusuynghĩcủabạnmàcòncảmthấybạnlàngườirấtđángquý.
Kĩnăngnóichuyệnkhéoléo
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,bạnsẽgặpphảimộtsốngườikhônghiểulílẽ,khôngthểnóilívàkhôngdễnóilíkhiếnbạncảmthấyphiềnphức.Lúcnày,nhữngcâunóingắngọn,khéoléosẽrấtcóhiệuquả.
Chỉcầnsửdụngngônngữlinhhoạt,khéoléovậndụngngônngữthườngngày,sẽđạtđượckếtquảbấtngờ.
TrongtrậnchiếnvớiTháiBìnhThiênQuốc,độiquânTươngquâncủaTăngQuốcPhiênbalầntấncôngnhưngđềuthấtbại.Cuốicùng,toànbộquânsốtrongđộiquâncủaôngđềutửnạn.Thếnhưng,vịtướngbạitrậnnàykhôngnhữngkhôngbịphạtmàcònđượcthăngquan.
Mộttrongnhữngnguyênnhânchínhlàdotriềuđìnhđangtrongthờikìsụpđổ,hủbại,nhưngTăngQuốcPhiênđãkhéoléosửdụngngônngữđểtạorahiệuquả.Ôngnóivớibềtrên:“Binhlínhđãrấtcốgắng,nhưnglũbạilũchiến,dùkiêntrìcũngkhôngđược...”
Chỉmộtcâu“lũbạilũchiến”đãbiếnTăngQuốcPhiênthànhanhhùngvàđượccôngnhận.Nếuôngbáocáolêntrênrằng“lũchiếnlũ
bại”thìhậuquảsẽrấtkhólường.ĐiềunàycũngkhiếnchúngtakhôngthểkhôngkhâmphụckĩnăngsửdụngngônngữkhéoléocủaTăngQuốcPhiên.
Hỏilại,tạosứcmạnhcholờinói
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,cólúcchúngtasẽgặptìnhhuốngngườikhácnêuyêucầukhônghợplí.Lúcnày,nếutrựctiếptừchốithìsẽkhônghay,dođónêndùngcáchhỏilại,bắtđốiphươngphảitrảlờicâuhỏinày.
Trongxãhộicũ,cómộtđịachủđốixửrấttệbạcvớingườigiúpviệctrongnhàmình,thườngxuyênbắtngườinàyphảithứcdậyvàlàmviệclúcnửađêm.Ngườigiúpviệcnóivớichủcủamình:“Đợitôikhâuxongquầnáosẽlàm”.Ngườichủcườinhạtvànói:“Trờitốithếnày,ngươicónhìnthấygìkhông?”Ngườigiúpviệclậptứchỏilại:“Vậytrờitốinhưthếnày,tôicóthểlàmđượcviệcgì?”Chỉmộtcâuhỏilạingắngọn,nhưngngườichủcứnghọngkhôngbiếttrảlờithếnào.
Trongtrườnghợpnày,ngườigiúpviệcbịđịachủđưarayêucầuvôlínênđãdùngphươngphápphủđịnhđểkhẳngđịnhýphảnbác,cáchlàmnàycótácdụnghơnnhiềusovớiviệcnóitrựctiếp.
Mộtcôngtynọtổchứcbuổidiễnthuyếtvớichủđề“Quýtrọngnghềnghiệp”,ngườidiễnthuyếtlàđạidiệncủaphònghànhchínhphátbiểu:“ChủđềdiễnthuyếttôinêuravớicácbạnlàChấphànhnộiquylàmviệc”.Nóixong,bàđirakhỏihộitrường,bêndướimọingườixônxao.Khoảng2phútsau,bàquaylạibụcdiễnthuyếtvànóivớiđámđôngbêndưới:“Tôiđangdiễnthuyếtnhưnglạibỏvịtríđirangoàilàđiềumọingườikhôngchấpnhậnnổi.Vậytrongthờigianlàmviệc,mọingườithườngbỏvịtrícủamình,lẽnàođiềuđókhôngđángphêphán?”Saugiâylátyênlặng,cảhộitrườngvỗtayrầmrập.Câuhỏilạiđóđãkhẳngđịnhrõràngtầmquantrọngcủaviệcchấphànhnộiquylàmviệc.
Haivídụtrênđây,chodùlàtrìnhbàyquanđiểmcủamìnhhaychỉtríchlỗilầmcủađốiphươngđềuvậndụngcáchhỏilạirấtkhéoléo,hiệuquảtốthơnnhiềusovớicâutrầnthuật.Đápánđãcóluôntrongcâuhỏikhiếnmọingườirấtdễtiếpnhận.
Hỏilạicòncómộttácdụngnữa,đólàkhikhôngtiệntrảlờihoặctừchốitrảlờimộtcâuhỏinàođó,tacóthểdùngcáchhỏilại.
MộtphóngviênnêucâuhỏivớingoạitrưởngMỹKissinger:“NướcMỹcóbaonhiêuđầuđạnđượcbốtrítrêntênlửađạnđạoMinuteman?”Kissingerhàihướctrảlời:“Nỗikhổcủatôilàbiếtsốlượng,nhưngkhôngbiếtđócóphảibímậtkhông.”Ngườiphóngviênvộinói:“Khôngphảibímậtđâu.”Kissingerhỏilại:“Vậycônóixemlàbaonhiêu?”
Cáchhỏilạikhéoléođãmangcâuhỏitrảlạichongườihỏi,ngườibịhỏikhôngchỉtừchốitrảlờicâuhỏicủađốiphươngmàcònkhiếnđốiphươngkhôngthểtiếptụchỏinữa.
Thuậtnắmbắttâmlí
Tronggiaotiếp,đôilúcmọingườisẽcósuynghĩtráingượcnhauvềmộtviệchaymộtchủđềnàođó,cókhiđiềunàycòngâycăngthẳngchođôibên.Muốnphábỏsựcăngthẳng,đạtđượcmụcđíchgiaotiếp,bạncóthểsửdụngngônngữnắmbắttâmlíđốiphương,sauđótấncôngtâmlí,đitheohướngsuynghĩcủangườiđốidiệnđểtìmrađiểmyếuvàchiếnthắngngườiđó.
Mộtcôgáirấtxinhđẹpđangđitrênđường,độtnhiêncôpháthiệnphíasaucómộtnamthanhniêncứđitheomình.Phảilàmsaođây?Cuốicùngcôđãcócách.Côquaylạivànóivớingườithanhniên:“Tạisaoanhcứđitheotôi?”Namthanhniêntrảlời:“Côxinhđẹpquá.Tôithựcsựrấtthíchcô,chúngtakếtbạnnhé!”Côgáinghexongmỉmcườivànói:“Cảmơnanhđãkhen,côgáiđiphíasauđằngkialàemgáicủatôi,côấycònxinhđẹphơntôinhiều.”,“Thậtkhông?”Chàngtrainghethấyvậylậptứcquayđầulạinhìnnhưngkhôngthấycóbấtcứaicả.Biếtmìnhmắcbẫy,anhlạitiếptụcđitheocôgáixinhđẹpvàhỏicôtạisaolạilừamình.Côgáiđáp:“Tôikhônglừaanh,làanhlừatôi.Nếuanhthựcsựthíchtôi,vậytạisaoanhlạitheomộtngườicongáikhác.Vậymàcũngmuốnkếtbạnvớitôi,anhhãytránhrađi.”Chàngtraiđỏbừngmặt,vộivàngbỏđi.
Sởdĩcôgáitrongcâuchuyệnvừarồicóthểđuổichàngtraiđi,đólànhờnắmbắtđượctâmlícủaanhta.Côđãtấncôngtâmlí,khiếnđốiphươngxấuhổvàchủđộngtừbỏýđịnhkếtbạn,côgáiđãđạtđượcmụcđíchcủamình.
Từvídụnàycóthểthấy,nắmbắttâmlítrênthựctếcũnglàmộtchiếnthuật.Hiểuđộngcơvànhucầucủađốiphương,tạoramộtcáibẫy,chờngườiđómắcbẫy,tấncôngquyếtđoánvàchiếnthắngđốithủ.
Sửdụngthuậtnắmbắttâmlí,chúngtacòncóthểxoaychuyểntìnhthế,làmchủmọitìnhhuống,dùngchínhtâmlícủađốiphươngđểtấncôngvấnđềcủahọ.Chúngtaphảikhôngngừnghọctậpcáckĩnăngngônngữ,đểbảnthântrởthànhmộtchuyêngialuônthànhcôngtrongcáccuộcgiaotiếp.
CHƯƠNG5
Khennhiềuchêít,tránhđểlờinóilàmhạiđếnthân
Lờikhenchínhlàmộtbiểuhiệntừnộitâm,khẳngđịnhsựtốtđẹpcủasựvật.Lờikhencóthểgiúpchúngtacócuộcsốngtốthơnvàcómốiquanhệtốtđẹphơnvớimọingười.Aicũngthíchđượckhen,dođó,bấtkểlàtrongcuộcsốnghaytrongcôngviệc,chúngtanhấtđịnhphảihọccáchkhenngườikhác.Bởilờikhensẽkhiếnbạnvuivẻ,lờikhencóthểkéogầnkhoảngcáchgiữangườivớingười.
LờikhengiốngnhưnướchoaLờikhencóthểkhiếnconngườivuivẻ;ngônngữcủalờikhen
cũnggiốngnhưnướchoa,cóthểkhiếnmọingườidễdàngtiếpnhận.Sửdụnglờikhencầnphảicókĩnăng,khôngchỉcầnsựchânthànhmàcòncầncóphươngphápđúng.Điềunàyyêucầuchúngtaphảinắmvữngcáccáchvàkĩnăngkhen,mộtlờikhenkhinóiraphảikhiếnngườinghevuivẻ.
Khenđúngcáchđểtạothiệncảm
Tốchấtcủaconngườicócaocóthấp,dotuổitác,tínhcáchkhácnhaunêntốchấtcũngkhônggiốngnhau.Mộtlờikhenđộcđáo,nổibậtsẽcóhiệuquảhơnnhiềusovớinhữnglờikhenthôngthường.
Đốivớingườigià,chúngtacóthểkhennhiềuvềnhữngthànhtíchhọđãđạtđược.Đốivớingườitrẻ,chúngtanênsửdụngngữkhímạnhđểkhenkhảnăngsángtạo,đồngthờilấymộtvàivídụđểchứngminhchođiềuđó.Đốivớithươngnhân,cóthểkhenngườiđócóđầuóclinhhoạt,giỏikinhdoanh.Đốivớicácquanchứccóđịavị,
cóthểkhenhọchícôngvôtư,sángsuốttrongmọiviệc.Đốivớicácphầntửtrithức,nênkhenhọcókiếnthứcsâurộng,uyênbác…Đươngnhiên,tấtcảnhữnglờikhennàyphảiphùhợpvớitìnhhìnhthựctế,khôngnênkhenquálời,dễgâyrasựphảncảm.Đốivớinhữngngườicótrìnhđộvănhóakhôngcaohoặctrongtìnhhuốngxãgiaothôngthường,lờikhennênsúctích,rõràng,đơngiản.Cònđốivớinhữngngườicótrìnhđộcaohoặctrongcáctìnhhuốngtrangtrọng,lờikhenphảicótínhtrọngtâm,trauchuốt.
Cũngcóthểnói,khikhenaiđó,phảihiểurõvềđốitượngkhen,sửdụngngônngữđúngmực,khôngnênkhenquálờiđểtránhgâymấtcảmtìnhvớiđốiphương.Lờikhenđúngmựcsẽcóthểkhiếnngườiđốidiệncảmthấythoảimáinhưkhitậnhưởngmùihươngnướchoadễchịu.
Khenđúngvàkhenthậtlòng
Mặcdùaicũngthíchđượckhen,nhưngkhôngphảilờikhennàocũngkhiếnmọingườivui.Chỉnhữnglờikhenxuấtpháttừtấmlòng,đúngthựctếmớicóthểgâyđượcthiệncảm.Ngượclại,nếulờikhenkhôngchântình,vôcăncứthìngườiđượckhensẽđánhgiákhôngtốtvềngườikhen,thậmchícòncảmthấyngườikhenquálẻomépvàsốngkhôngthậtlòng.
MộtvịGiámđốcnọ,trongbuổiliênhoancôngty,donhảymúaquáhàohứngnêncuốicùngkhôngthểhátthànhlờinữa.Ôngxuatayvànói:“Khôngđượcrồi,hếtsứcrồi”.Khôngngờmộtnhânviêncấpdướicủaônglạinói:“Ngàiháthaylắm,cứnhưmộtcasĩchuyênnghiệpvậy”.VịGiámđốcnghethấyvậykhôngnhữngkhôngtỏravuivẻmàcònnhìnanhtavớiánhmắtrấtlạ,sauđóônglạnhlùngđáp:“Tôibiếtmìnhthếnàomà”.Ngườinhânviêncấpdướitỏravôcùngbốirối.
Dođó,khenngườikhácnhấtđịnhphảithậtlòng,phảidùngchínhtấmlòngcủamìnhđểcảmnhậnưuđiểmcủangườiđốidiệnvàđưaralờikhen.Nếukhenkhôngthậtlòng,lờikhennhấtthờicóthểkhiếnngườiđốidiệnvui,nhưngvềlâudài,nócóthểlàmxấuđimốiquanhệgiữahaibên.
Lờikhenchânthànhkhôngnhữngkhiếnngườiđượckhencảmthấyvuivẻtronglòng,màcòncóthểgiúpbạnthườngxuyênphát
hiệnraưuđiểmcủangườikhác,luôncótháiđộtíchcực,lạcquanvớicuộcsống.
Khenngợiđểgiúpngườikháctiếnbộ
Thựctế,trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,ngườicầnđượckhenngợinhấtkhôngphảilànhữngngườiđãsớmthànhcôngdanh,màlànhữngngườiluôncảmthấytựtivềbảnthânmìnhdochưađạtđượcthànhtíchnàođángkể.Bìnhthườnghọrấtítđượcnghemộtlờikhen,nếunhậnđượclờikhenthậtlòng,họsẽcóđượctinhthầnlạcquan,vữngvàng.Chínhvìthế,lờikhencóhiệuquảnhấtchínhlàlờikhencótácdụnggiúpngườiđượckhenxóabỏcảmgiáctựtivàtiếnbộ.
Mộtđứatrẻmồcôiđangtheohọctạimộttrườngtiểuhọc,dokhôngcóaichămsócnênmỗingàycậubéđềuđếntrườngtrongbộdạngnhếchnhác,bàitậpvềnhàthìkhônghoànthànhđúnghạn,thànhtíchhọccũngkémnhấtlớp,cảgiáoviênvàcácbạnđềunhìncậuvớiánhmắtlạnhnhạt.
Khiđứabéhọcđếnlớp6thìmộtcôgiáotrẻlàmgiáoviênchủnhiệm.Ngàyđầutiênkhilênlớp,côgiáođiểmdanhvàgọiđếntênhọcsinhnày,gọimãinhưngcậukhôngthưa.Cảlớpđềuchorằngcôgiáonhấtđịnhsẽtráchmắngcậuhọcsinhmồcôi,nhưngcôlạinóivớivẻrấtthânthiện:“Emđãrấtchămchỉtronggiờvệsinhquétdọnbuổisáng,điềunàyđángđểmọingườihọctập.Chúngtahãycùngcổvũbạnđượckhông?”
Lờikhencủacôgiáokhiếncậuhọcsinhmồcôirấtvui,sauđócậuđãthựcsựcómộtsựthayđổilớn.Cũngtừđó,cậukhôngchỉchămlàmvệsinhmàcòntựtin,cốgắnghọctậpnângcaothànhtíchcủamình.
Mộtlờikhenđãlàmthayđổicuộcđờimộtconngười.Lờikhenkhôngchỉkhiếnngườiđốidiệnvuivẻmàcòngiúphọcủngcốsựtựtin,tạođộnglựcthayđổiđểcóđượcthànhcông.
Nênđưaralờikhencụthể,tránh
nóichungchung,sáorỗngKhichúngtakhenngợingườikhác,nhấtđịnhphảinhấnmạnh
vàomộtđiểmnàođó,tránhnóichungchung,ngônngữphảicụthể,khenngợiđốiphươngvềnhữngưuđiểmmàchưaaipháthiệnra,nhưvậymớikhiếnngườiđượckhencảmthấyngườinóicóthànhý,khenthậtlòng.
Tronggiaotiếphằngngày,chúngtathườngnghethấynhữnglờikhennhưthếnày:“Anhđúnglàmộtngườitốt”,“Chịviếtbàinàyrấthay”…Vậytốtởđiềugì?Hayđếnmứcđộnào,tạisaolạihay?Nhữnglờikhennhưvậyngherấtsáorỗng,ngườikhácsẽchorằngbạnkhenlấylệ,kháchsáo.
Vìthế,khikhenngợiaiđóphảichânthành,cóthiệný,khenngợinhữngưuđiểmmàhọchưapháthiệnra.Vídụ,mộtcôgáixinhlàthựctếđãđượccôngnhận,bạnphảipháthiệncôấycómộtchiếcrăngkhểnhrấtđángyêuvàkhencôấy,nhưvậychắcchắncôgáiđósẽrấtvui.
Hãycốgắngpháthiệnưuđiểmcủađốiphươngvàđừngbỏlỡdịpdànhtặnghọnhữnglờikhen,làmnhưvậysẽkhiếnhọcảmđộng.Bởiđiềuđóchứngtỏbạnquantâmtớiđốiphương,luôntheosátvàbiếtđượcthànhtíchcủahọ,ngườiđócũngsẽcóthểcảmnhậnđượctấmlòng,sựthânthiếtvàniềmtintừbạn,khoảngcáchgiữahaibênsẽngàycàngđượcrútngắn.Dođó,khichúngtakhenngợingườikhác,nhấtđịnhphảitránhnóinhữnglờichungchungkhôngrõý.
Nêntránhviệcsửdụngnhữnglờikhennhưsau:
(1)Côngthứchóalờikhen
Nhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhộirấtdễmắcphảilỗinày,bảnthânkhôngcónhiềukinhnghiệmgiaotiếp,khivừagặpmặtaiđóđãsửdụngnhữnglờikhen“côngthức”như:Nghedanhđãlâu,trămnghekhôngbằngmộtthấy,làmănthịnhvượng…Nhữnglờikhencôngthứchóanàysẽđểlạiấntượngmờnhạt,khiếnngườikháccảmthấybạnthiếuthànhý,thậmchícòncósuynghĩchorằngbạnkhôngđángđểkếtgiao.
Mộtthanhniêntớinhàbạnmìnhchơi,khigặpanhtraicủabạn,
đểthểhiệnsựthânthiết,anhtađãnói:“Chàoanh,emrấtvuiđượcgặpanh,nghedanhanhđãlâunhưngđúnglàtrămnghekhôngbằngmộtthấy”.Thậtkhôngngờđốiphươngđỏbừngmặt.Thìra,ngườianhtraiđóvừabịtạmgiam15ngàydogâyrốitrậttựvàmớiđượcthả.
Cậuthanhniênkhônghiểuchuyệnđãdùngcụmtừ“nghedanhanhđãlâu”đểtỏýngưỡngmộđốiphương,nhưngkhôngngờlạichạmvào“nỗiđaukhổ”củangườiđó.
(2)Nóinhưvẹt
Mộtsốngườikhicôngkhaikhenngợiaiđó,bảnthânkhôngbiếtphảikhennhưthếnào,chỉbiếtbắtchướctheolờikhencủangườikhác,nhữngngườinhưvậykhôngbaogiờđượcmọingườicoitrọng.
ThờiNgũĐạiThậpQuốctronglịchsửTrungHoa,cómộtlầnChuÔnvàmộtsốthuộchạcủaôngđidạodướivườncây,ChuÔncónóimộtcâu:“Câyliễutoquá!”ĐểlấylòngChuÔn,cácthuộchạcũnghùatheo:“Câuliễutoquá!”ChuÔnthấyvậyrấtbuồncười,lạinói:“Câyliễutoquá,cóthểlàmđầuxe”.Trênthựctế,gỗliễukhôngthểdùnglàmđầuxeđược,thếnhưngmộtvàithuộchạvẫntỏýtánthành:“Cóthểlàmđầuxe”.ChuÔnđãnhìnrõbảnchấtcủanhữngngườinóinhưvẹtđó,ôngnóito:“Gỗliễukhôngthểlàmđầuxe!Tanghenói,thờiTầncóchuyệnlấylalàmngựa,thậtkhôngngờcácngươilạilàloạingườinhưvậy”.Cuốicùngnhữngngườinói“Cóthểlàmđầuxe”đềubịbắtvàbịxửtộichết.
Trongtìnhhuốngcósựgópmặtcủađôngngười,nếutấtcảmọingườiđềudùngcùngmộtcáchnóiđểkhenngợiaiđósẽkhiếnchongườiđócảmthấybốirối.Cànglàngườikhencuốicùngthìcàngdễbịmấtcảmtình.
(3)Chỉbiếtkhenđiểmmạnhcủangườikhác
Khichúngtakhenaiđó,trướctiênphảipháthiệnrađiểmmạnhcủađốiphương,sauđódànhtặnghọlờikhen.Thờigiantrôiqua,ngườiđượckhennghenhiềuđãthấynhàmnêncũngkhôngcòncảmthấyvuikhiđượckhennữa.
Khenlấylệhaykhenquálờichỉkhiếnchongườiđượckhencảm
thấymấtcảmtình.Domụcđíchtrựctiếpcủalờikhenlàkhiếnchongườiđượckhenvuivẻ,dođó,từngữkhenngợinhấtđịnhphảihợplívàcóýmớimẻ.
Sứclayđộngcủanhữngđiềuẩnsaulờikhen
Tronggiaotiếpxãhội,dànhtặnglờikhenchomọingườilàcáchđểtăngcườngmốiquanhệthânthiết,cũnglàmộtkĩnăngquantrọng.“Tặngngườibônghoahồng,bàntaycònlạimùihương”.Vìthế,chúngtaphảihọccáchkhen,tuynhiên,lờikhenkhôngthểnóibừa,khôngtùytiệnvàkhôngnóiquá,cầnphảicókĩnăngsửdụnglờikhen.Thựctế,nhữngđiềuẩnsaulờikhenthựcsựcóthểlàmlayđộnglòngngười.
Carnegieđãnói:“Chodùlàđốivớinhữngtiếnbộrấtnhỏ,cũngnênbàytỏsựhàilòngmộtcáchchânthành,hãydànhtặnglờikhen”.
Trênthếgiớinày,rấtnhiềungườithíchnghelờihayýđẹp,chodùlànhữngngườibiếtmìnhtàicao,chỉcầnnghethấylờikhenniềmvuibiểulộramặt,tronglòngcũngrấtvuivẻ,thoảimái.Thếnhưng,lờikhencủabạnnhấtđịnhphảikhéoléo,hợplímớicóthểkhiếnđốiphươngvuivẻtiếpnhận.Lờikhenkhônghợplísẽđểlạihậuquả.
Mộtnhàvănnọnhậnđượclờimờitớithamdựhoạtđộngcủamộthiệusách.Đểlấylòngnhàvăn,ôngchủhiệusáchđãthaytoànbộsáchtrêncácgiábằngsáchcủanhàvănđó.
Saukhinhàvănđivàohiệusách,nhìnthấychỗnàocũnglàsáchcủamình,ôngngạcnhiênhỏi:“Lẽnàoởđâychỉbánsáchcủatôi?”
Ôngchủđáp:“Cácsáchkhácchúngtôibánhếtrồi”.
Nhàvănnghethấyvậykhôngvui,sauđóôngviệnlídođểrờikhỏihiệusách.
Lờikhenthiệnýcũnggiốngnhưmộtmónquàgiátrị,khiếnngườinhậnvuivẻ,cònnếukhôngnósẽgâytổnhạitìnhcảmcũngnhưlợiíchcủacảhaibên.
Sựkìdiệuvàsứchútcủalờikhenlàvôgiá.Khikhenngợimộtaiđó,nhữngcáchkhenkhácnhaucũngsẽtạoranhữnghiệuquảkhácnhau.Thứđángquýnhấtchínhlànhữngđiềuẩnsaulờikhen.NhưtrợlíBuddecủaRooseveltđãnói:“Âmthầmthừanhậnưuđiểmcủamộtngườitốthơnlàkhentrướcmặtngườiđó”.
Thiếtnghĩ,nếunhưcóaiđónóivớibạn,mộtngườinàođósaulưngbạnđãkhennhưthếnày,nhưthếkia,thìbạnsẽrấtvuiphảikhông?
Nasắpphảithamgiakìthisáthạchchuyênngànhkếtoán,nhưngcôkhôngtìmthấycuốnsáchchuyênngànhđâucả,côđếnhỏiphótổngđểxemôngcócuốnsáchđókhông.Saumộthồitìmkiếm,phótổngnói:“Tôikhôngcó,côhãyhỏiTổngGiámđốcTrương.Ôngấythíchđọcsách,kiếnthứcsâurộng,cóthểsẽcóquyểnsáchđó”.NaliềntớimượnsáchTổngGiámđốcTrương.ÔngTrươngnói:“Chuyênngànhcủatôilàtriếthọc,ainóichocôbiếtlàtôicósáchchuyênngànhkếtoán?”TiểuNabènnóilạilờicủaphótổng,tổngGiámđốcTrươngnghexongrấtvui,từđócàngthânthiếtvớiphótổnghơn.
Khingườiđượckhennghelờikhenquangườithứba,hiệuquảđươngnhiênrấttốtđẹp.Khiđó,ngườiđượckhenđươngnhiênchorằngđólàlờikhenthậtlòngvàvuivẻtiếpnhận.
Cóthểnói,vôtìnhtruyềnđạtlờikhenquangườithứba,khôngchỉkhiếnngườiđượckhencảmthấyvuivẻ,màđócũngđồngthờilàcáchgắnkếtmốiquanhệtốtđẹpvớingườiđó.
Tómlại,trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,saukhiphêbìnhaiđó,đừngquêndànhtặngmộtlờikhenchonhữngưuđiểmcủahọ,bấtcứaicũngmuốnđượckhen,đượctôntrọngvàkhôngthíchbịphêbình.Tấtcảmọingườiđềuhivọngđượcđồngnghiệp,cấptrênvàmọingườixungquanhcôngnhận,khenngợi,dođóhãyhọccáchkhenngườikhác,chodùlàsaukhiđãphêbìnhngườiđó.Khenngợihayphêbìnhđềulàmộtcáchđộngviên,chodùlàngườilớnhaytrẻnhỏ,chẳngailạikhôngcảmđộngtrướcmộtlờikhenthậtlòng.
Cócâunói:“Hàihướclàmộtphẩmchấttuyệtđẹp”.Trongcuộcsống,chúngtakhótránhkhỏicáctìnhhuốngbốirốihoặctranhcãi,nhiềungườikhôngbiếtphảigiảiquyếtthếnào.Lúcnày,ngônngữhàihướcsẽpháthuysứcmạnh–nókhôngnhữnggiúpbạnhóagiảisựcăngthẳng,màcòncóthểxóabỏhiểunhầm,thậmchímanglạinhữnghiệuquảtíchcựcbấtngờ.
Đasốcácnhàdiễnthuyếtđềurấtyêuthíchviệcđọcsách,mỗingàyítnhấthọcũngphảiđọcmộttờbáo.Cóngườichorằng:“Đểcóthểgiaotiếpvớimọingườitốthơn,tìmđượcđềtàithíchhợpthìnhấtđịnhphảiamhiểutintức.Đểamhiểutintứcthìnhấtđịnhphảiđọcnhiềusách”.Chỉcócáchtíchlũytrithứcnhưvậymớigiúpchúngtagiaotiếptựtin.
Tronggiaotiếp,nhấtlàđốivớinhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội,khinóichuyệnvớingườilạ,mộtcâunóihàihước,mộtcâuchuyệncườiđúnglúckhôngnhữnggiúpphátansựcăngthẳng,tạobầukhôngkhísôinổi,màcòncóthểkéomọingườilạigầnnhau,làmthânthiếttìnhcảmgiữangườivớingười.
Sựhàihướcgiúpquátrìnhgiaotiếpdiễnrathuậnlợi
Sựhàihướcgiốngnhưmộtloạichấtbôitrơn,cóthểlàmgiảmva
chạmgiữangườivớingười,làmtanchảymâuthuẫnvàhiểunhầmkhiếncáccuộcgiaotiếpcủaconngườitrởnênthuậnlợi,hòahợp.
Mộtngày,nhàvănnổitiếngngườiAnhGeorgeBernardShawđangđitrênđường.Độtnhiên,ôngbịmộtngườiđixeđạpđâmphải,maymắnlàkhôngbịthương,chỉhơisợmộtchút.Ngườiđixeđạpvộivàngđỡôngdậy,luônmồmxinlỗivàtựtráchmìnhkhôngcẩnthận.Thếnhưngnhàvănlạitỏrađángtiếcvànói:“Anhthậtkhôngmay.Nếuhômnayanhđâmchếttôi,thìanhđãthànhngườinổitiếngrồi”.
CâunóihàihướccủaGeorgeBernardShawđãthểhiệnsựrộnglượng,ôngdùngchínhtìnhcảmvàsựkhoandungcủamìnhđểgiúpbảnthânvàngườiđốidiệnthoátkhỏitìnhcảnhbốirối,căngthẳng,sựcốđâmxeđãđượcgiảiquyếtnhẹnhàng.
Hàihướclàchấtbôitrơncủahoạtđộnggiaotiếp,nócóthểgiúpbạnthểhiệnthiệnývàsựchânthànhvớingườikhác,khiếnđôibêndễdàngtròchuyệntiếpxúc,giảmsựvachạmgiữangườivớingườivànângcaochấtlượnggiaotiếp.
Hàihướcmanglạisựđồngcảm
NhàthơLíBạchđãtừngnói:“Conngườiquýmếnnhau,khôngcầndùngtiềnbạc”.Từđócóthểthấy,giaotiếpgiữaconngườivớiconngườicầnbằngcảtráitim.Muốntìmsựđồngcảm,thìphảinhờsựgiúpđỡcủayếutốhàihước.Bởimộtngườihómhỉnh,thúvịsẽdễdàngđượcngườikhácchấpnhận.
Trongmộttrậnbóngđá,mộtđộibóngvừathuathảmhạivàmấtcơhộichắcchắngiànhngôivôđịch,nhưnghuấnluyệnviênkhôngvìthếmàtráchmắngcáccầuthủ,ônghàihướcnói:“Tìnhhìnhbâygiờrấttốt,chúngtađãgạtbỏđượcgánhnặngvôđịch,cóthểthoảimáithiđấu,cốgắnghếtsứcgiànhchiếnthắngtrongtrậnsau.”
Lờinóicủaôngkhôngchỉkhiếncáccầuthủgiảitỏagánhnặngtưtưởng,màcònanủitâmlícủahọ.
Sựhàihướccủahuấnluyệnviênđãkhiếncáccầuthủhiểurõtìnhhìnhcủađộivàhiểusựbuồnbãcủaông.Lờinóicủaôngđãgiúphọđồngcảm,đólàđiềuchúngtakhôngthểbỏqua.Dođó,cáccầuthủ
đãtrútbỏgánhnặngtưtưởng,cốgắnghếtsứcchotrậnđấusau,nỗlựcđểgiànhchiếnthắng.
Sởdĩyếutốhàihướccóthểtạosựđồngcảmgiữaconngườivớiconngườilàvìnhữngngườihàihướcthườngnghĩtốtvềngườikhácvàcóthểgiaotiếpthânthiệnvớimọingười.Tròchuyệnvớinhữngngườihàihướcsẽrấtdễchịu,bởivìsựhàihướcsẽkhiếnconngườiđồngcảmbằngcảtráitim.
Sựhàihướclàmcảmđộnglòngngười
Ngônngữhómhỉnh,hàihướcsẽkhiếnmọingườitựđộngbậtcười,thếnhưngtiếngcườikhôngphảilàkếtquảmongmuốncủasựhàihước.Họccáchvậndụnglinhhoạtsựhàihướccóthểkhiếnlờinóicủabạnchạmđếntráitimngườikhác,nóichuyệncườiđểđạtmụcđíchkhiếnmọingườicảmđộng.
Cómộtngườicôngnhânởtrongcănphòngdođơnvịbốtrí.Docănphòngđãlâukhôngđượctusửanênmỗilầntrờimưađềubịdột.Mặcdùngườicôngnhânđãnhiềulầnphảnánhthựctrạngnàylênlãnhđạonhưngvẫnchưađượcgiảiquyết.
Mộtlần,vàodịptết,lãnhđạođơnvịđếnthămhỏicáccôngnhânvàhỏingườicôngnhânđó:“Nhàanhcóbịdộtkhông?”
Ngườicôngnhâncườivàđáp:“Vẫnổn,khôngphảingàynàocũngdột,chỉkhinàotrờimưathìmớidộtthôi”.
Mộtthángsau,cănphòngcủangườicôngnhânđãđượcsửalại.
Từđócóthểthấy,dùngsựhàihướcnóilênsuynghĩlàmộtcáchlàmrấthayđểgiảiquyếtvấnđề,cũnglàmộtyếutốquantrọngtronggiaotiếp.Hàihướclàmộtcáchthểhiệnsựthôngminh,dídỏm.Chỉcócáchkhôngngừnghọctậpvàtíchlũykinhnghiệm,kĩnănghàihướctrongcuộcsốngvàtrongcôngviệcthìmớicóthểthuhútsựchúýcủangườikhácvàlàmhọcảmđộng.
Hàihướclàmộtcáchgiaotiếptìnhcảmkhácvớiviệckhenngợi.Nócóthểgiúptăngsứchútcủabảnthân,thuhútvàkhiếnngườikháccảmđộngtrongbầukhôngkhívuivẻ.
Hàihướclàcáchtốtnhấtđểhóagiảisựthùghétvàgiậnhờncủangườikhác.Cócâu:“Gặpnhaucườimộtcáilàmhòa”.Chỉcầnkhéoléosửdụngóchàihước,nhấtđịnhcóthểkhiếnbảnthânthoátkhỏibốirốivàxóabỏsựbựctứccủangườikhác.
Hóagiảisựbựctức
Mộtngườithôngminhsẽkhôngtranhcãivớingườikhácmàhọsẽdùngngônngữdídỏm,hàihướcđểlàmtiêutansựbựctứccủangườikhác,từđókhiếnngườiđangtranhcãiýthứcđượclỗisaicủamình.
Mộtngườiđànôngđếndùngbữatạimộtnhàhàng,khiđangăn,độtnhiênôngpháthiệntrongbátcanhcómộtconsâu.Ôngrấttứcgiậnvàgọingườiphụcvụđếnhỏi:“Xinhỏithứnàyđanglàmgìtrongbátcanhcủatôi?”Ngườiphụcvụcúixuống,nhìnkĩbátcanhrồitrảlời:“Thưaông,nóđangtắm.”Tấtcảmọingườitrongnhàhàngvàcảngườiđànôngđềubậtcười.
Trongtìnhhuốngnày,chodùngườiphụcgiảithíchhayxinlỗithếnàothìcũngsẽchỉnhậnđượclờitráchmắng,thậmchícònkhiếnkháchhàngtứcgiậnhơn.Thếnhưngsựhàihướcđãgiúpanhthoátkhỏitìnhtrạngkhóxử,khôngnhữngkhiếnkhôngkhíbớtcăngthẳng,màcònhóagiảimẫuthuẫngiữahaibên.Đâychínhlàsứcmạnhcủasựhàihước.
Hàihướcgiúpmọingườitrởnênthânthiệnhơn
Trongcuộcsống,khótránhkhỏiviệcphảigặpmộtsốngườicótháiđộkhôngmấythânthiện,họthườngcậymìnhthànhcôngtronglĩnhvựcnàođóđểcôngkíchngườikhác.Khiđốidiệnvớikiểungườinày,tuyệtđốikhôngnênbịtácđộng,nhấtlàđốivớinhữngngườitrẻtuổinóngtính,hãysửdụngnhữngphươngpháphợplíđểxóabỏtưtưởngthùđịchcủađốiphương,từđóxâydựngmốiquanhệtốtđẹp.
Mộtngườinôngdândắtmộtconlađivàothànhphố,khiđiqua
cửanhàmộtngườithànhphố,ngườithànhphốhỏi:“Ăncơmchưa?Vàonhàtôiăncơmđi.”
Ngườinôngdânvọitrảlời:“Cảmơnýtốtcủaông,tôiănrồi”.
Thậtkhôngngờngườithànhphốlạinói:“Tôikhônghỏiông,tôiđangnóichuyệnvớiconlacủaông”.
Ngườinôngdânkhôngnóigì,chỉquaylạitráchmắngconla:“Lúcrakhỏinhà,taohỏimàyởthànhphốcóngườiquenkhông,màynóikhôngcó.Vậybâygiờlạicóngườimờimàyăncơmlàsao?”
Ngườithànhphốhỏi:“Anhđangnóichuyệnvớiai?”
Ngườinôngdânđáp:“Tôikhôngnóichuyệnvớiông,tôiđangnóichuyệnvớiconla.”
Ngườinôngdânđãkhéoléovậndụngsựhàihước,mượnchuyệntráchmắngconlađểtấncônglạiđốiphương.
Giữaconngườivớiconngườiluôncósựgiaotiếp,vàviệcnóichuyệnvớinhauchínhlàcầunối.Dođó,khigiaotiếp,tròchuyện,nhấtđịnhphảichúýtớingônngữ,cólúcchỉmộtlỗinhỏnhưngcũngcóthểgâyrasựcăngthẳng.Nếucóthểhóagiảinhữngrắcrốikhôngcầnthiếtbằngsựhàihướcthìbạnsẽxâydựngđượcmốiquanhệtốtđẹpvớingườikhác.
Tronggiaotiếp,cólúcbạnsẽgặpphảisựtấncônghaykhiêukhíchácýtừngườikhác,nếulựachọnđáptrảhoặcimlặngkhôngnóigì,thìđiềuđósẽchỉcàngkhiếnkẻkhiêukhíchđắcýtrongkhibảnthânmìnhcóthểbịtổnthương.Lúcnàychúngtakhôngthểrútlui,hãykhéoléonắmbắtđằngchuôilờinóicủađốiphương,sửdụngsựhàihướclàmvũkhítấncông.
MộtnghịsĩthamgiatranhcửTổngthống.Mộtngày,ôngđếndiễnthuyếtởmộtngôilàng.Mộtnửathờigiantrôiqua,ôngđãgặp
phảisựtấncôngcủanhữngngườiphảnđối,rấtnhiềungườiđãnémcàchuathốivàoông.
Khiđốimặtvớitìnhhuốngnày,nghịsĩkhônghềtứcgiậncũngkhôngbỏđi,ôngbìnhtĩnhlausạchvếtcàchuatrênngười,mỉmcườivànóivớicácnôngdân:“Cólẽtôivẫnchưahiểunỗikhókhăncủamọingười,nhưngnếugiànhđượcsựủnghộcủamọingườiđểtrởthànhTổngthống,tôinhấtđịnhsẽcócáchgiảiquyếtvấnđềkhôngtiêuthụđượcnôngsản.”
Sựkhiêukhíchvàđốikhángluônlàmgiánđoạngiaotiếpvàgiatăngmâuthuẫn.Vậndụngkĩnănghàihước,khéoléohóagiảisựtấncôngcủađốiphươngcóthểgiúpbạnnângcaohìnhtượngvàtạođượcthiệncảmvớimọingười.
Đươngnhiên,khichúngtabịkhiêukhích,cũngcóthểtránhmũinhọntấncôngcủađốiphương,nắmbắtngônngữvàtấncônglạivàođiểmyếucủahọ,làmnhưvậyvừacóthểtránhbịcôngkíchlạikhôngkhiếnmìnhbịtổnthương.
Cómộtlần,Whitmanđangdiễnthuyết,cảhộitrườngđềubịthuhútbởisựhàihước,thúvịcủaông.
Độtnhiênphíadướicóngườinóito:“Ôngđangkểchuyệncườià,tôinghekhônghiểugìcả.”
Whitmannói:“Thìraanhlàmộtconhươucaocổ,chỉcóhươucaocổmớicóthểbịướtchânvàothứhai,nhưngđếnthứsáumớicảmnhậnđược.”
Khiđốimặtvớitìnhhuốngbịcôngkích,Whitmanđãkhéoléovậndụngngônngữhàihướcđểtấncônglạiđốiphương.
Tronggiaotiếp,khibịngườikháccôngkích,nếunhượngbộthìđốiphươngsẽcànglấntới.Ngượclại,sửdụngngônngữhàihướcsẽvôhiệuhóađượcđòntấncôngcủađốiphương.
Trongmộtbuổitiệc,nhàthơPuskinnổitiếngđãmờimộttiểuthưquýtộckhiêuvũ.ThếnhưngcôtiểuthưkiêungạonàylạirấtcoithườngPuskinnênmuốntrêuchọcông,cônói:“Xinlỗi,tôikhôngnhảyvớitrẻcon.”
Puskinnghexong,cườivớicôgáivànói:“Tôixinlỗi,tôikhôngbiếtcôđangmangthai”.
Puskinđãgiảvờkhùkhờ,tựbảovệmìnhbằngsựhàihướcvàcũnglàđểtấncônglạiđốiphương.Khiđốimặtvớisựcôngkíchhoặcgặptìnhhuốngrắcrốidongườikhácmangđến,cáchvậndụnghàikĩnănghàihướcsẽmanglạihiệuquảtốt,còncóthểgắnkếtmốiquanhệgiữahaibên.
Hàihướclàmộtkĩnăngrấthay,là“vũkhí”thườngxuyêndùngtớitrongcáccuộctròchuyện.Vậndụngsựhàihướckhôngphảimộtviệcdễdàng,mặcdùtrongmộtsốtìnhhuống,nócóthểgiúpbạnthoátkhỏitìnhtrạngbốirối,xấuhổ.Nhưngkhihàihướccũngcầnphảichúýchừngmực,khôngphảitrườnghợpnàocũngcóthểhàihước.Hàihướckhôngđúnglúcđúngchỗ,khôngnhữngkhôngđạtđượchiệuquảmàcòndễdàngkhiếnbạnlâmvàothếtiếnthoáilưỡngnan.
Chúýthânphận
Sửdụngngônngữhàihước,nhấtđịnhphảiphùhợpvớithânphậncủabảnthân.Nếulờibạnnóirakhôngthíchhợpvớithânphậncủabạn,ngườinghesẽcảmthấyxấuhổ,thậmchímấtthiệncảm,nhưvậysẽkhôngđạtđượchiệuquảcủasựhàihước.
Khisửdụngngônngữhàihước,bạnphảinóivớingữkhíthíchhợp,cònphảichúýtớiđịavịcủangườinghetrongnhữngtrườnghợpkhácnhau,nhưvậythìcuộcnóichuyệnmớidiễnrathuậnlợi.
Trênmộtchuyếntàurấtđônghànhkhách,mọingườiphảichennhaumàđứng,aicũnghivọngtàunhanhtớigađểrờikhỏichỗchậtchộiđó.
Khitàusắpvàoga,nhânviêntrêntàunhắcnhởmọingười:ĐâylàgaXX,nhữnghànhkháchxuốngtàuchúýkhôngđểquênhànhlí.Nếuquên,chúngtôisẽtiếpnhậnhànhlíđó.”
Cáchànhkháchnghexongđềucườito.Sauđómọingườiđềuýthứckiểmtralạihànhlícủamình,cóngườicòncẩnthậnđểđồngaybêncạnhmìnhchokhỏiquên.
Mộtcâunóihàihướccủanhânviêntrêntàu,khôngchỉphùhợpvớithânphậncủamình,màcòntạoratiếngcườichocảtoakhiếnmọihànhkháchđềucảmthấythoảimái.Cáiđượcgọilà“nóibằngtráitim”chínhlàkhisửdụngngônngữhàihướcphảichúýtớithânphậncủamình,nhưvậymớicóthểkhiếnngườikháccảmđộng,đạthiệuquảtốt.
Giữchừngmựcvànguyêntắc
Khisửdụngngônngữhàihước,chúngtakhôngthểnóimàkhôngsuynghĩ,nhấtđịnhphảixácđịnhrõhoàncảnhvàđốitượngtròchuyện,phảigiữchừngmựchàihước,khôngnóibừabãiđểtránhnhữnghiểunhầmkhôngđángcó.
Tạimộtbữatiệc,cómộtngườithanhniênmuốnmờimộtcôgáicùngkhiêuvũ.Anhchàngsợbịtừchốinênmuốnnóimộtsốcâuhàihướckhuấyđộngbầukhôngkhí.Lúcnày,anhnóivớicôgái:“Xinchào,xinphépđượchỏicôđãkếthônchưa?”
Côgáitrảlời:“Chưa.”
Chàngtrailạihỏi:“Vậycôcóconchưa?”
Côgáirấttứcgiận,lậptứcrờikhỏichỗngồi.
Ngườithanhniênvôcùngbốirối,lạiđimờimộtcôgáikháccùngnhảy.
Chàngthànhniênhỏi:“Xinhỏicôcóconnhỏkhông?”
Côgáiđáp:“Tôicóhaiconnhỏ.”
Chàngtraitiếplời:“Chắcchắnchúngrấtdễthương,vậytôicóthểmờicônhảykhông?”
Côgáivuivẻnhậnlời.
Bạnthấyđấy,chàngtrainàylúcđầukhôngchúýtớilờinóinênđãgâyphảncảm,tiếptheoanhđãthayđổicáchnóichuyện,giữchừngmựcvàđốiphươngđãđồngýnhảyvớianh.
Dướiđâylànhữngđiềucấmkịkhisửdụngngônngữhàihước,bạnnhấtđịnhphảichúý:
(1)Khôngmangsứckhỏecủangườikhácralàmtròđùa,kểcảvớingườicómốiquanhệtốtcũngnênthậntrọngđểtránhgâyhiểunhầm,mâuthuẫn.
(2)Khinóivềnhữngvấnđềcótínhtranhluận,trừphibạnđãhiểulậptrườngcủađốiphương,nếukhôngthìkhôngnênmangnhữngchuyệnnàyranóiđùavìsẽdễgâycăngthẳng.
(3)Khôngnênbàntánvềchuyệnriêngtưcủangườikhác,hànhđộngnàysẽlàmtổnthươnglòngtựtôncủangườiđó.
(4)Khôngnênkểchuyệncườidungtụcởchốnđôngngười,sẽgâyrasựphảncảm.
Dođó,hàihướcnhấtđịnhphảicóchừngmực.Trướckhimởlời,phảiphântíchthânphận,địavị,vănhóa,họcvấncủađốiphương,nhưvậymớiđạtđượchiệuquảhàihước.
Chúngtacònphảinắmđượcnguyêntắchàihước,đóchínhlà:Ngắngọn,súctích,dễhiểu.Chỉcóhiểuđượccácnguyêntắcnàymớicóthểnắmvữngđượckĩnănghàihước,nângcaokhảnăngvàtrìnhđộgiaotiếp.
Biếtkểchuyệncườilàđiềuquantrọngđểnângcaotàiănnóihàihước.Nếucóthểpháthuykĩnăngkhéoléo,biếtkểnhữngcâuchuyệncườingắngọn,thúvịvàýnghĩathìcóthểtạorahiệuquảhàihướcrấtlớn,đểlạiấntượngsâusắcchomọingười.
Kểmộtcâuchuyệncườihaycóthểkhuấyđộngbầukhôngkhí,
khiếncuộcgiaotiếpdiễnrathuậnlợi.Tuynhiênchuyệncườicầnphảicóýnghĩa,cótácdụng,điềunàytrướctiênyêucầubạnphảibiếtđượcmộtsốcâuchuyệncóliênquantớicôngviệc,sauđótùyvàohoàncảnhcụthểđểsửdụngmộtcáchlinhhoạt.
Mộtcâuchuyệncườihaycóthểtạođượcthiệncảm,khiếnmọingườivuivẻ.Nhưngkhikểchuyệncười,nhấtđịnhphảicốgắngkểrõràng,tỉmỉ,vănphongmạchlạcđểngườinghedễhiểu,khôngnênlàmphứctạpcâuchuyện.
Nhàcủamộtngườinọxảyrahỏahoạn,ôngtagọi114.Saukhiđầudâybênkiacóngườinghe,ôngtahétto:“Mauđếncứuhỏa!”
Nhânviêntổngđàihỏi:“Bịcháyởđâu?”
Ngườinàyđáp:“Ởnhàtôi”.
Nhânviêntổngđàivộivànghỏitiếp:“Tôihỏiông,cháyởđâu?”
Ngườiđànôngtrảlời:“Ởnhàbếp.”
Nhânviêntổngđàinói:“Làmsaođểchúngtôiđếnđượcnhàông?”
Ngườiđànôngnói:“Làmsaođểđếnnhàtôiư?Đươngnhiênlàđixecứuhỏađếnrồi.”
Nhânvậttrongcâuchuyệnđãkhôngnóirõvềđịađiểmxảyrahỏahoạn,vìthếmàlựclượngcứuhỏakhôngthểkịpthờiđếndậplửa.
Mặcdùđâychỉlàchuyệncười,nhưngkhikểmàbạnkhôngthểnóirõtìnhtiếttruyệnthìsẽkhôngtạođượchiệuquảhàihước.
Kểchuyệncườicũnglàmộtnghệthuật.Nếubạndiễnđạthaythìcâuchuyệnsẽmanglạiniềmvuichongườikhác.Cònkhikểchuyệncười,nếuchưabắtđầuhoặcchưakểxongmàbảnthânbạnđãkhôngnhịnđượccười,điềuđósẽlàmgiảmhiệuquảhàihướcmàcâuchuyệnmanglại.Cáchtốtnhấtlàbạnkhôngcười,nhưvậycâuchuyệnkểramớikhiếnngườikhácbuồncười.
Tạimộtbữatiệc,khinóivềvấnđềcôngviệccủanhânviêncấp
dưới,Giámđốcmộtcôngtynọđãkểcâuchuyệncười:
Đểthửtríthôngminhcủabacônhânviên,Giámđốcđưaramộtbứcảnhnhìnnghiêngcủamộtngườiđànôngvàbảotừngcôchobiếthọnhìnthấygìởđó.
Côthứnhấtnói:Tôithấyanhtachỉcómộtmắt.
Giámđốccáulắm:Nhìnnghiêngthìtấtnhiênanhtacómộtmắtrồi.
Côthứhai:Tôithấyanhtacómộttai.
Giámđốccàngngánngẩmhơn,vàhỏiđếncôthứba.Cônàynghĩmộtlúcrồinói:Tôinghĩanhtamangkínháptròng.
Giámđốcrấtngạcnhiênvàchokiểmtralạithìquảnhiênngườitrongảnhmangkínháptròng.Ôngbènhỏicôthứbavìsaobiếtđượcđềuđó.
-Thìanhtalàmsaomàđeokínhcógọngđược,khichỉcómộttai?
Nóiđếnđây,vịGiámđốcđangkểchuyệncũnglàmravẻthểhiệntháiđộcủaGiámđốctrongcâuchuyện.Lúcnày,tấtcảmọingườiđềucườito,vịGiámđốccũngkhôngnhịnđượccười.VịGiámđốcnàyđãnắmvữngkĩnăngkểchuyệncười,cànggiữtháiđộbìnhthảnkhikểchuyệncàngkhiếncâuchuyệntrởnênthúvịhơn.Khikểchuyệncười,mộtđộngtác,mộtngữđiệuđặcbiệthaymộtvàibiểucảmtươngứngsẽgiúptruyềnđạtthôngtinhiệuquảhơn.
Trongnhữngtrườnghợpvàhoàncảnhkhácnhau,khinóichuyệnvớinhữngngườikhácnhau,chúngtakhôngthểthiếungônngữhàihước.Kĩnăngngônngữhàihướccóthểkhiếncuộctròchuyệnvuivẻhơn.Nắmvữngkĩnăngănnóihàihướclàmộtcáchtốicầnthiếtđểnângcaonănglựcngônngữ.Dướiđâylàmộtsốkĩnănghàihước
trongcôngviệcvàtrongcuộcsốngxãhộidànhchonhữngngườitrẻtuổi.
Mượndốcxuốnglừa
Cólúc,chúngtasẽbịvướngvàonhữngtìnhhuốngrấtcăngthẳng,khôngbiếtphảilàmthếnào.Khingườikháclàmkhóbạn,bạnlâmvàotìnhcảnhnhưngồitrênlưngmộtconlừađangchạyvàkhôngthểxuốngđược.Lúcnày,bạncóthểvinvàonhữngđiềuđốiphươngnói,khôngxungđộttrựcdiệnvớingườiđómàhãymượn“condốc”ngườiđótạorađểthuậnlợinhảykhỏilưnglừagiúpbảnthânthoátkhỏihoàncảnhrắcrối.
Mộtthanhniêntrẻtuổimớiđilàm,tínhcáchhướngnội,ngạigiaotiếp,chỉcầngặpngườilạlàđãtoátmồhôi.Mộtlần,vịlãnhđạomớinhậmchứchẹngặpcậu,cậurấtcăngthẳng,mồhôivãranhưtắm.Vịlãnhđạothấyvậybènnói:“Cậurấtnóngphảikhông?Tôibậtquạtchocậunhé.”
Cậuthanhniênlinhđộnglấyviệctoátmồhôilàmchủđềvànói:“Tôithậtkhôngrasaocả,gặplãnhđạomàtrừmóngtayra,cònlạitoànthânđềutoátcảmồhôi.”Vịlãnhđạonghevậyliềnbậtcười.
Thậtkhôngngờ,rấtnhanhchóng,tâmlícậuthanhniênđãcânbằngtrởlạivàcũngkhôngtoátmồhôinữa.Lầnsaukhigặptìnhhuốngtươngtự,cậuđềubiếtnóinhữngcâuhàihước,thậmchícòncóthểtựtinnóichuyệntrướcđámđông.
Mượnvậtnóivật
Phươngphápmượnvậtnóivậtyêucầubạnphảichịukhóquansátcuộcsống,nắmđượcnhữngvídụđiểnhìnhcóliênquantớicôngviệccủabảnthânvàvậndụnglinhhoạt.
Mượnvậtnóivậtchínhlàkhigặpnhữngđềtàicóliênquanđếnbảnthân,mượnmộtcâuchuyệncườivàkếthợpnóvớivấnđềcủamình.Điềunàyyêucầubạnphảikhôngngừngnăngcaokĩnăngvậndụngsựhàihước.
TrươngĐạiThiênlàmộthọasĩnổitiếngởTrungQuốc.Mộtlầnkhiđiăncùngbạn,cácbạnluônlấybộrâudàicủaTrươngĐạiThiên
ralàmđềtàivàkhôngngừngkểchuyệncườiđểtrêuchọcông.
TrươngĐạiThiênchỉimlặng,chờcácbạnnóihếtmớilêntiếng:“Tôicũngxingópmộtcâuchuyệncóđềtàiliênquantớibộrâu.”
“ThờiTamQuốc,saukhihaingườianhemTrươngPhivàQuanVũquađời,LưuBịquyếtđịnhsẽđánhtrậnbáothù.ContraicủaQuanVũlàQuanHưngvàcontraicủaTrươngPhilàTrươngBaotranhnhaulàmngườitiênphong,điềunàykhiếnLưuBịrấtkhóxử.Đểchocôngbằng,LưuBịnói:“Cáccậuhãykểvềnhữngchiếncôngcủachamình,aikểđượcnhiềuhơnngườiđósẽđitiênphong.”SaukhiTrươngBaokểmộtloạtchiếncôngcủatiênphụTrươngPhi,đếnlượtcontraiQuanVũ,nhưngQuanHưngkhôngbiếtnóigì,mãimớithốtrađượcmộtcâu:“Râucủatiênphụrấtdài.”NghevậyLưuBịrấttứcgiậnbènmắng:“Chacậukhicònsốngcóbiếtbaonhiêuchiếncônghiểnhách,cậukhôngkểlạiđinóichuyệnrâudàilàmgì?”
MọingườinghexongcâuchuyệncủaTrươngĐạiThiênđềukhôngnóiđượclờinào,từđó,họcũngkhôngnhắcđếnchuyệnbộrâunữa.
TrươngĐạiThiênđãmượncâuchuyệncườivềbộrâuđểtựgiảithoátmìnhkhỏihoàncảnhbịchếnhạo,cũnglàđểđáptrảlạisựtrêuchọccủabạnbè.Đâychínhlàđiểmhaycủacáchmượnvậtnóivật.
Làmhàihòa,đơngiảnhóamọiviệc
Phươngphápnàychínhlàsửdụngkĩnănghàihướcđểđơngiảnhóanhữngsựviệcnghiêmtrọng,vậndụngnhữngcâuchuyệncườiđểtạorahiệuquảhàihước.Ngườithờixưacũngđãsửdụngcáchnày.
Tươngtruyền,HánVũĐếrấtmuốntrườngthọ.Mộtngày,ngàinóichuyệnvớicácquan,khinóiđếnchuyệnsốngthọhaykhông,HánVũĐếnói:“Theosáchtướngsố,nhântrungcàngdàithìtuổithọcàngdài.Nếunhântrungdàimộttấcthìcóthểsốngmộttrămnăm.”
MộtviênquanngồibêncạnhHánVũĐếnghexongbậtcười,cácquankhácrấtlấylàmlạ,tráchôngtasaolạicóthểvôlễnhưvậy.
HánVũĐếhỏiôngtacườicáigì,viênquanbèngiảithích:“Thầnkhôngcườibệhạ,thầncườiBànhTổ.Ngườisống100tuổi,nhân
trungdàimộttấc.BànhTổsống800tuổi,nhântrungdàitámtấc,chắchẳnmặtBànhTổphảidàitớimộttrượng”.
HánVũĐếnghevậykhôngnhịnđượccười.
CáchnóicủaviênquannọkhôngchỉkhiếnHánVũĐếnguôigiậnmàcònđạtđượcmụcđíchkhuyênnhủHánVũĐế.Đặcđiểmcủaphươngphápđơngiảnhóamọiviệcchínhlàcóthểkhiếnchonhữngđiềukhónóitrởnênnhẹnhàng,dễtiếpnhận.
Nóingược
Nóingượcchínhlàphươngphápdùngngônngữtươngphảnđểdiễnđạtchínhxácmộttưtưởngnàođó,nắmbắttâmlícủađốiphươngvàhoàncảnhgiaotiếp.Đồngthờicònphảichúýsựchừngmựccủangônngữ,nhấtđịnhkhôngđượclàmtổnthươnglòngtựtôncủangườikhác.
Cóthểthấy,nóingượchàihướccótínhphứctạpnhấtđịnh,khisửdụngnhấtđịnhphảichúýphươngpháp.
Mộtngườinọđãhútthuốcđượcmấychụcnăm.Trongmộtlầnhọpmặtbạnbè,mọingườiđềukhuyênôngbỏthuốc,nóirằngbệnhungthưphổicủaônglàdohútthuốclámàra.Thếnhưngôngkhôngnghe,cònnóivềnhữngđiểmtốtcủathuốcláchonhữngngườikhônghútthuốcnghe.
Lúcnày,mộtngườiphụnữbướcđếnvànói:“Khôngsai,anhnóirấtđúng,hútthuốcthựcrarấtcólợi,hơnnữacòncólợirấtnhiều.Hútthuốccóthểphòngkẻtrộm,chókhigặpngườihútthuốcsẽtránhxa,ngoàira,điềuquantrọngnhấtlàngườihútthuốcsẽtrẻlâu.”Mọingườinghevậy,rấtnghingờnênbắtbàgiảithích.
Ngườiphụnữnóitiếp:“Mọingườikhônghiểuư?Ngườihútthuốcvàolúcnửađêmhaybịho,đócũnglàthờigianhoạtđộngcủabọntrộm,nghethấytiếngđộngchúngsẽkhôngdámvàonhà.Ngườihútthuốccơthểthườngrấtyếu,sớmbịcònglưng,lũchónhìnthấyngườicònglưng,sẽtưởngngườiđóđangcúixuốngnhặtđánémnênđươngnhiênsẽtránhxa.Ngườihútthuốccòndễbịmắcbệnhungthưphổi,cóthểsốngđượcbaolâuchứ?Chếtsớmthìđươngnhiênsẽmãiởtuổiđó.”
Mọingườinghexongđềubậtcười.Ngườiđànônghútthuốccũngkhôngcólờigìđểnóinữa.Sauđó,ôngtađãcốgắngbỏthuốc.
Lờigiảithíchcủangườiphụnữchínhlànóingược.Bànóivềnhữngđiềutốt,nhưngthựcchấtlạilànhữnghậuquảxấucủaviệchútthuốc,bàkhôngchỉkhuyênđượcngườibạnbỏthuốclá,màcònđểlạiấntượngrấtsâusắcbởisựhàihướccủamình.
Ngônngữhaitầngýnghĩa
PhươngphápnàychínhlàngoàimặtthìnóichuyệnA,nhưngthựcchấtlạiámchỉchuyệnB,haivấnđềđượcliênkếtbằngsựhàihướcđểtạorahiệuquảtíchcực.
GeraldFordlàTổngthốngthứ38củanướcMỹ,khinóichuyện,ôngthườngthíchsửdụngngônngữđanghĩa,điềunàykhiếnchocáchnóichuyệncủaôngrấthàihước.
Cómộtlần,mộtphóngviênhỏiông,giữaôngvàTổngthốngLincolncóđiểmgìkhácnhau,ôngtrảlời:“TôilàmộtchiếcFord,chứkhôngphảiLincoln.Mọingườiđềubiết,LincolnlàmộtvịTổngthốngvĩđạicủanướcMỹ,nhưngcũnglàtênmộthãngxehơicaocấpnhất.CònFordchỉlàmộthãngxehơiphổthông,rẻtiềnnhưngđạichúnghóa.”Ôngvừanóixong,phóngviênmỉmcườivàkhônghỏithêmgìnữa.
CâunóicủaTổngthốngFord,mộtlàthểhiệnsựkhiêmtốn,hailàngầmtựkhenmìnhlàmộtvịTổngthốngđượcnhiềungườiyêumến.Tuynhiên,dođâykhôngphảilờiôngtrựctiếpnóiranêntránhđượcviệcmangtiếngtựkiêu.
Ngườihàihướcthườngsửdụngcáchnóiđatầngnghĩa,nócóthểgiúpngườinóithểhiệntháiđộmộtcáchnhẹnhàng,ônhòa,dídỏmnhưngcũngkhôngthiếuchínhkiến.Nólàsựkếthợpkhéoléocủa“ngâythơ”và“lítính”,thậmchícòncóthểnhẹnhànggiúpbạnhóagiảikhókhăn.
ThờinhàMinh,cómộthọasĩtênlàChâuHuyềnTố.Cómộtlần,ChuNguyênChươngyêucầuhọasĩvẽbứctranh“Giangsơnthiênhạ”lênmộtbứctườnglớnđểthểhiệnsựnghiệpvĩđạicủamình.
ChâuHuyềnTốrấtđắnđo,chorằnggiangsơnrộnglớnnhưvậy,làmsaocóthểthểhiệnchỉbằngmộtbứctranh.Hơnnữa,chodùcóthểvẽrađược,nhưngnếukhôngvừaýhoàngthượngthìcũngmấtđầunhưchơi.Họasĩkhéoléonói:“Thầnchưađượcđếnnhiềunơinênkhôngdámvẽ.Mạomuộixinhoàngthượngmởnétvẽđầutiên,vẽmộtđồngcỏtrước,tạoýtưởngđểmởrộngthànhbứctranh“Thiênhạgiangsơnđồ”.
ChuNguyênChươngnghethấycólí,bèncầmbútlênvẽ,mộtlátđãvẽđượcđồngcỏ,sauđólệnhchoChâuHuyềnTốvẽtiếp.ChâuHuyềnTốlậptứctrảlời:“Giangsơnbệhạđãđịnh,tuyệtđốikhôngđượcsửađổi!”
ChuNguyênChươngnghevậyrấtvui,khôngnhữngkhôngtráchhọasĩmàcònkhenngợiông.
LờiChâuHuyềnTốnóicóhaitầngnghĩa,bềngoàiôngmuốnnóibứctranh“Thiênhạgiangsơnđồ”đãxongnênkhôngtiệnthayđổi,nhưngýnghĩathâmsâuchínhlàGiangsơncủabệhạlàvĩnhcửu,khôngaicóthểthayđổi.LờinóinàyđãnhắmtrúngtâmlíChuNguyênChương,dovậynhàvuarấtvuivàcònkhenngợihọasĩChâuHuyềnTố.
Khéodùngcáchnóiphảnlogic
Phươngpháphàihướcphảnlogic,chínhlàdùngnhữngđiềutráihìnhthứclogicđểgiảithíchcácsựviệcbấtthường,từđótạorađộtphávềtưduy,đemđếnnhữngliêntưởnghàihướcbấtngờ.Phươngpháphàihướcphảnlogicnóilênnhữngđiềutráivớiquyluậtlogicquenthuộc,khiếnmọingườicảmthấybuồncườivớinhữngcảmnhậnmớimẻ.
ChurchilllàthủtướngnổitiếngcủanướcAnh,ônglàngườirấthàihướcvàcótàingoạigiao.
Trongmộtcuộctranhluận,mộtnữchínhtrịgiapheđốilậpnóivớiông:“Nếutôilàvợông,nhấtđịnhtôisẽbỏthuốcđộcvàolycàphêcủaông.”Thủtướngtrảlời:“Nếutôilàchồngcủabà,tôisẽkhôngdodựuốnghếtlycàphêđó”.
Câutrảlờicủathủtướngmớinghecóvẻkhônglogicnhưngthực
chấtlạirấtkhéoléo.Ýcủaôngmuốnnói,nếuđốiphươnglàvợcủaông,ôngsẽcảmthấybấthạnh,thàuốngthuốcđộcmàchếtcònhơn.Câutrảlờinàycósứcmạnhhơnnhiềusovớiviệctranhcãiđơnthuần,hơnnữa,điềubấtngờlàcâutrảlờivừahợptìnhhợplí,lạikhiếnđốiphươngkhôngthểnóigìthêmnữa.
SaukhikếtthúcchuyếnthămLiênXôcũ,NixonđịnhdùngchuyêncơbayvềMỹ.Tuynhiên,máybaylạigặpsựcố.Kếtquảkiểmtrachothấyđộngcơcủamáybaybịhỏng.Theoquyđịnh,nướcchủnhàLiênXôcũphảichịutráchnhiệmvềđiềunày,dođóTổngbíthưđảngCộngsảnLiênXôkhiđólàBrezhnevrấttứcgiận.ÔngchỉtayvềphíaCụctrưởngCụchàngkhôngvàhỏiNixon:“ThưangàiTổngthống,tôinênphạtôngtathếnào?”.“Hãythăngchứcchoôngấy”,Nixonnhẹnhàngnói,“Maymàđộngcơbịhỏngdướimặtđấtchứkhôngphảilàtrêntrời,nếukhông,tôiđãchếtmấtxácrồi.”Nghevậy,tổngbíthưBezhnevbèncười,vịCụctrưởngCụchàngkhôngcũngthởphàonhẹnhõm.
Trongvídụtrên,BrezhnevđãnêuvấnđềxửphạtCụctrưởngCụchàngkhôngvớiNixon.Thựcchấtđâylàmộtbàitoánkhó,nhưngNixonđãnhẹnhànggiảiquyếtbằngsựhàihước.Câunói“Hãythăngchứcchoôngấy”khôngchỉthểhiệnsựđộlượngcủaNixon,màcònkhiếnvấnđềngoạigiaorắcrốitrởnênđơngiản.Cóthểthấy,Nixoncókĩnăngrấttuyệtvờitronglĩnhvựcngoạigiao.
Sửdụngtưliệucósẵn
Hàihướclàmộtnghệthuật,nhưngnghệthuậthàihướcđỉnhcaoyêucầumọingườiphảisửdụngnhữngtưliệu,thôngtincósẵn,xửlíkhéoléo,giốngnhưgiótrênmặtnước,mặcdùkhôngnhìnthấygiónhưnglạithấynướclayđộng.Hãykhiếnmọingườicườivuivẻvớitrạngtháitâmlíthoảimáinhất.
Siêuthịđangtrongthờigiankhuyếnmãi,ngườimuahàngxôđẩychennhautạoracảnhtượngvôcùnghỗnloạn.Aicũngđềurấtcăngthẳng,mọingườicóthểxôxátbấtcứlúcnào.Mộtcôgáisaukhibịchentơitảđãnóivớinhânviênthanhtoán:“Mayquá,ngaytừđầutôiđãkhôngđịnhtìm“vănhóa”ởchỗcáccô.Tôikhôngthểtìmthấyđiềuđóởđây.”Nhânviênthanhtoánsữngngườitronggiâylát,sauđónhẹnhàngnói:“Chịcóthểchotôixemhàngmẫucủachịkhông?”Ngườiphụnữkhôngnóigì,sauđóchỉcườixấuhổ.
Ngườinhânviênthanhtoáncótrítuệrấtthôngminh,nhạybén.Khimộtkháchhàng“thiếuvănhóa”tráchmọcsựthiếuvănhóacủacửahàng,côkhônggiảithích,cũngkhôngtranhcãi,màkhéoléosửdụngngônngữđểnóivớikháchhàngrằng,chínhkháchhàngmớilàngười“thiếuvănhóa”.Cáchlàmnàysẽkhiếnkháchhàngbìnhtĩnhlại,đồngthờithểhiệnsựvănminhcủabảnthân.
MộtphóngviênnướcngoàiphỏngvấnmộtphụnữTrungQuốcthànhđạttrongngànhkinhdoanhnhàhàng.Phóngviênhỏi:“NếuchủtịchMaocònsống,liệucácchịcóđượcgiàucónhưbâygiờkhông?”
Câuhỏinàyrõrànglàmộtcáibẫy,chodùngườiphụnữtrảlờicóhaykhôngcũngđềukhôngđược.Thếnhưngngườiphụnữđãmỉmcườivàungdungtrảlời:“NếukhôngcóchủtịchMaothìtôiđãchếtlâurồi,chứnóigìđếnchuyệngiàucó”.
Trongtrườnghợpnày,khiđốimặtvớicâuhỏithiếuthiệnýcủaphóngviên,ngườiphụnữTrungQuốcđãkhéoléotrảlờimộtcáchhàihước,tưởngnhưtrảlờinhưnglạilàhỏikhiếnchongườiphóngviênnướcngoàikhôngcòngìđểnói.
Kĩnănggiaotiếpvớimỗihoàncảnh
vàđốitượngkhácnhau
CHƯƠNG7
KĩnăngphỏngvấnxinviệcTrongmôitrườngcôngviệccạnhtranhkhốcliệt,cóthểbạnsẽ
pháthiệnramộthiệntượngnhưthếnày,nhữngngườikhéoănnói,cóchủkiếnsẽđượctrọngdụnghơnnhữngngườikhôngkhéoănnói.Cócâu:“Mộtcâunóikhiếnngườikhóc,mộtcâunóikhiếnngườicười”,mỗicáchthểhiệnkhácnhaumanglạinhữngkếtquảkhác
nhau.Biếtcáchănnóikhéoléocóthểkhiếnbạnđượcđồngnghiệpyêuquý,đượclãnhđạoưuái.Đặcbiệtlàkhiphỏngvấnxinviệc,lờibạnnóirasẽảnhhưởngtrựctiếptớiviệcbạncómởđượccánhcổngcủacôngtyhaykhông.
CáchgiớithiệukhéoléovềbảnthânKhichúngtathamdựmộtbuổiphỏngvấnxinviệc,tựgiớithiệu
vềmìnhlàđiềukhôngthểthiếu.Lờigiớithiệuhaysẽđểlạiấntượngsâusắc,thuyếtphụcđượcngườiphỏngvấn,nhưvậyxinviệcđượccoilàđãthànhcôngmộtnửa.Đasốmọingườiđềuchorằng,tựgiớithiệuvềmìnhlàmộtviệcrấtdễ,thựctếcáchnghĩnàylàhoàntoànsailầm.Cócâu:“Nóivềngườithìdễ,nóivềmìnhthìkhó.”Khiphỏngvấnxinviệc,tựgiớithiệuvềmìnhlàđiềukhónhất.Vìvậy,chúngtanhấtđịnhphảiđầutưcôngsứcchophầntựgiớithiệukhithamgiaphỏngvấnxinviệc.
Hỏithămlễphép,chủđềrõràng
Khigặpngườiphỏngvấn,ngườixinviệcnênchàođốiphươngtrước,chàohỏilànguyêntắcứngxửcơbảnnhất.Bạncóthểnói:“XinchàoGiámđốc,cảmơnôngđãdànhchotôicơhộiphỏngvấn,trướctiêntôixintựgiớithiệuvềmình…”Saukhigiớithiệuxong,nênnóicảmơnmộtlầnnữa.Nếunhiềungườicùngphỏngvấn,thìphảicảmơntấtcảmọingười.
Khitựgiớithiệuvềmình,cònphảichúýtớichủđề.Chủđềcủabạnnhấtđịnhphảirõràng,trựctiếpđithẳngvàovấnđề,khôngnênnóinhữngđiềukhôngcầnthiết.Nếulờibạnnóikhôngrõràngthìngườiphỏngvấnsẽkhôngmuốnnghetiếp.Khitựgiớithiệu,chúýđảmbảođầyđủnhữngthôngtinsau:Họtên,tuổi,quốctịch,họclựccùngvớitínhcách,kinhnghiệm,sởthích,nănglựclàmviệccủabạn.Đươngnhiên,trướckhigiớithiệu,nhấtđịnhphảiphânloạihợplíthôngtincủabảnthân,giớithiệuquanhmộtchủđềtrọngtâm.Nếuđơnvịbạnxinvàocoitrọngkiếnthứcvàhọclựccủaứngviên,thìkhitựgiớithiệu,bạnnênbắtđầunóikĩtừthànhtíchhọctậpvànhữngkiếnthứccóđượctrongquátrìnhhọcchuyênngành,ngoàira,khigiớithiệu,nênlấynhữngvấnđềnàylàmtrọngđiểm.
Thựctếchiếnthắnghùngbiện
Khiphỏngvấn,chúngtakhôngnênquákhoatrươngvềkinhnghiệmlàmviệcnhằmmụcđíchđểlạiấntượngsâusắc,vídụ:“Tôicótrìnhđộnghiệpvụrấtcaotrongngànhngânhàng”,“Thànhtíchhọctậpcủatôicaonhấtlớp”,nếubạnnóivậysẽđểlạiấntượngkhôngtốtđốivớingườiphỏngvấnvàsẽkhôngđạthiệuquảgiaotiếp.Cácđơnvịdoanhnghiệptrongthờibuổihiệnđạikhônggiốngnhưtrướcđây,theođàpháttriểnxãhội,chỉlờinóiđơnthuầnkhôngthểkhiếnđơnvịdùngngườihiểuvềnănglựccủabạn,“thựctếchiếnthắnghùngbiện”.Mặcdùthờigianphỏngvấnlàcóhạn,khôngthểgiúpbạnhoàntoànthểhiệnmình,nhưngbạnphảihọccáchchứngminhnănglựcbằngthànhtíchvàbằngvídụthựctế,đểngườiphỏngvấnthấyđượctàinăngcủabạn.
HoalàsinhviêntốtnghiệpkhoaMĩthuậtcủamộttrườngđạihọc,saukhiratrường,côđếnxinlàmnhânviênthiếtkếchomộtcôngtythiếtkếnộithất.Khiđốidiệnvớinhữngngườiphỏngvấnchuyênnghiệptronglĩnhvựcthiếtkếnộithất,Hoakhôngbiếtphảinóigìvềkhảnăngcủamình.ThếnhưngHoađãchuẩnbịkĩ,cônóivớinhữngngườiphỏngvấn:“TôilàHoa,làngườiHàNội,chuyênngànhhọccủatôilàmĩthuật,mặcdùkhônghọcchuyênnghiệpvềthiếtkếnộithất,nhưngtôirấtcóhứngthúvớingànhnày.Khihọcởtrường,tôiđãtừnglàmcộngtácviênchomộtcôngtythiếtkế,cókinhnghiệmvềcôngviệcthiếtkếnộithất.Đâylàbảnthiếtkếtôiđãlàmkhiđó,mờicácvịhãyxemvàchoýkiến.”Hoavừanóivừađưatácphẩmcủamìnhra.Saukhixembảnthiếtkế,nhậnthấyđâylàsảnphẩmcóchấtlượngtốt,nênnhàtuyểndụngrấthàilòng.KếtquảlàHoađãvượtquarấtnhiềucácứngcửviênkhácvàđượcnhậnvàocôngty.
Chừađườngluichomình
Tựgiớithiệuvềmìnhtrongkhiphỏngvấnchínhlàmộtcáchtiếpthịbảnthânđểngườiphỏngvấnthấyđượcưuđiểmcủabạn,dođókhitựgiớithiệuphảithànhthật,nhưngcũngkhôngnênnóihếttấtcả.
Khigiớithiệuvềnănglực,kinhnghiệmlàmviệchaysuynghĩvềcôngviệc,khôngnêndùngcâukhẳngđịnh:“Tôirấtthànhthạonghiệpvụnày!”,“Tôibảođảmsẽlàmthayđổidiệnmạocôngty!”...
Nhữngcâunóinàyhoàntoànkhôngcónộidungcụthểmàthườngchỉđượcnóirakhixúcđộng,dễgâyphảncảmđốivớingườiphỏngvấn.Nếugặpngườiphỏngvấndễtính,cóthểhọsẽkhônglàmkhóbạn.Nhưngnếugặpphảingườikhótính,họsẽhỏibạn:“Vậybạnnóixembạnsẽdùngcáchnào?”,hoặc“Hướngpháttriểnmớicủangànhnàylàgì?”...Khiđó,nhấtđịnhbạnsẽbốirốivàkhôngnóiđượcgìcả.Bởivìtìnhhìnhthựctếrấtcụthểvàphứctạp,nếubạncứngđầutiếptụctrảlờisẽchỉkhiếnbảnthânrơivàotìnhcảnhtiếnthoáilưỡngnan.
Tựgiớithiệuchỉlàmộttrongnhiềunộidungcủamộtcuộcphỏngvấn,bạnnêncốgắngthểhiệnthựclựcmộtcáchkháchquan,khôngkhoatrương,khônglàmlộnhượcđiểm,vìnhưvậybạnvàngườiphỏngvấnsẽrấtkhótiếptụccuộcnóichuyện.
Triệuđiphỏngvấnvàomộtcôngtydulịchquốctế,khitựgiớithiệu,anhnói:“Tôirấtthíchdulịch,biếtrõvềcácdanhlamthắngcảnh,tôiđãtớihầuhếtcáckhudanhthắngtrêncảnước.”Ngườiphỏngvấnrấtcóhứngvớiđiềunàybènhỏi:“VậyanhđãđếnĐàLạtchưa?”BởivìngườiphỏngvấnlàngườiĐàLạtnênrấthiểuvềquêhươngmình,muốnnhâncơhộinàyđểkiểmtrakiếnthứccủaTriệu.TriệuchưabaogiờđếnĐàLạt,nhưngtronglòngnghĩ,nếunóimìnhchưađếnnơinổitiếngnhưvậy,thìlờimìnhvừanóilúctrướcsẽtrởthànhkhoáclác.Vìvậyanhtađánhliềutrảlời:“Đãđếnrồi”.Ngườiphỏngvấnlạihỏi:“Anhởkháchsạnnào?”Triệukhôngtrảlờiđượcnênđànhnói:“Khiđótôiởnhờnhàmộtngườibạn.”Ngườiphỏngvấnlạihỏi:“NhàbạnanhởchỗnàocủaĐàLạt?”Triệukhôngtrảlờiđượcnữa.Kếtquảthếnàothìchúngtađềucóthểđoánđược.
Nhữngđiềucấmkịkhitựgiớithiệutrongphỏngvấnxinviệc
Mụcđíchcơbảnkhingườixinviệctựgiớithiệulàkhiếnchongườiphỏngvấnbướcđầuhiểuvềmình,sauđólàcốgắngđểlạiấntượngtốtđẹpđểcuộcphỏngvấnđượcdiễnrathuậnlợi,từđóđạtđượcthànhcông.Vìthế,trongquátrìnhtựgiớithiệuvềmình,ngườixinviệcphảicốgắngchúý,tránhphạmphảinhữnglỗisauđây.
Cốýkhoekhoang
Tựgiớithiệuphảirõràng,hợplí.Khibạnchưahiểurõvềsởthíchcũngnhưtínhcáchcủangườiphỏngvấn,khôngnênsửdụngtừngữquámàumè,cũngkhôngnênnóidàidòng,chỉcầnnóivềkinhnghiệmchủyếulàđủ.Chodùkinhnghiệmcủabạncóphongphúđếnđâucũngkhôngcầncốthểhiệnnókhiđangtựgiớithiệuvềmình.Cầnphảibiết,ngườiphỏngvấnlàngườilựachọnnhântàichứkhôngphảingườinghebạnkểchuyện.Tựgiớithiệunhấtđịnhphảiđểlạiấntượngrõràng,logicchonhàtuyểndụng.
Dũng-họcngànhVănhọcđếnxinlàmbiêntậpviênchomộttờbáo,anhmuốnthểhiệntàinăngvănhọccủamìnhngaytrongkhitựgiớithiệu.Ngườiphỏngvấnnóivớianh:“Anhhãynóivềmìnhđi!”Dũngcảmthấycơhộicủamìnhđãđến,anhhắnggiọng,nóivớithanhđiệucaovút:“Hơn20nămtrướcvàomộtđêmmùathugióthổinhènhẹ,tiếngkhóccủatôiđãđánhthứccảmộtthịtrấnyênbìnhởmiềnbắc.Trảiquatuổithơdữdộivàthờithiếuniênnôngnổi,hàohứngbướcvàothờikìthanhxuân,biếtbaoniềmvui,biếtbaonỗibuồnđãgiúptôihiểuthếgiớinày.”Ngườiphỏngvấnnghexongliềnnói:“Chúngtôiởđâylànhàxuấtbảnchứkhôngphảicâulạcbộthơ,anhhợpvớiviệclàmthơhơn”.
Tỏrađắcý,kiêucăng
Trongphỏngvấnxinviệc,khingườiphỏngvấnsửdụngngữđiệuvàngônngữquálờiđểkhenngợibạn,bạnnhấtđịnhphảiđềcaocảnhgiác,cóthểtronglònghọcóđiềukhônghàilòngvớibạn.Ngữđiệucủahọthểhiệnrằnghọkhôngthểtiếptụcnghebạntựgiớithiệunữa.
Hoanlàngườicónhiềusởthích,trảiquanhiềunỗlực,anhđãhọcđượckhôngíttàinghệ.Mộtlần,anhứngtuyểnvịtríGiámđốccủamộtcôngtythươngmại.Ngườiphỏngvấnhỏi:“Hãynóixemsởtrườngcủaanhlàgì?”Hoancảmthấyđâylàmộtcơhộirấttốtđểthểhiệnmình.Anhquyếtđịnhnóivềsởthíchcahát,anhđãtừngthamgiathihátvàgiànhđượcgiảiba;vềsởthíchchạybộ,anhđãgiànhvịtríthứ10trongcuộcthimarathonthànhphố.NgườiphỏngvấnlậptứcdànhtặngchoHoanlờikhen:“Anhthihátđượcgiảicơà,anhthậtgiỏi”,“Anhkiêntrìchạybộnhưvậythậtđángngưỡngmộ!”Hoankhônghiểuýcủangườiphỏngvấn,chorằngmìnhthựcsựđangđượckhen,vậylàanhtiếptụcnói:“Đúngthế,tôicònthíchnuôivịt…”
Saucuộcphỏngvấn,Hoanđãkhôngnhậnđượcthôngbáotrúngtuyển.
Xemraýnghĩabiểuđạtcủalờikhen,lờingưỡngmộrấtphứctạp,nóchưachắcđãlàtínhiệuđángmừng,cũngkhôngthểhiệnchínhxácnộitâmcủaconngười.Nếutỏrađắcý,kiêungạongaysaukhinhậnđượclờikhen,chorằngmìnhđãgâyđượcthiệncảmvớingườiphỏngvấn,thìchắcchắnbạnsẽthấtbại.Cáchtốtnhấtlàkhinóiđếnđềtàinàođó,trướctiênchỉnóimộtđiểm,đồngthờiđểýtháiđộcủangườiphỏngvấn,tìmrahàmýthậtẩnsaulờikhenrồimớitiếptụcnói.Nếutronglờinóicủangườiphỏngvấncóýchâmchọcthìbạnphảilậptứcchuyểnđềtàivàtạocơhộibùđắpsau.
Ngônngữsáorỗng
Líthamgiaphỏngvấnxinviệctạicôngtythươngmại,khitựgiớithiệuvềmình,anhnói:“Khihọcđạihọc,tôilàbíthưcủalớp,nănglựctổchứctốt,giaotiếprộngrãi,cótinhthầncầutiến,xãgiaotốt,nhiềubạnbè…”
MọiđiềukiệncủaLíđềukhôngtồi,nhưngkếtquảphỏngvấnlạithấtbại.
Xemxétnguyênnhân,chủyếudongônngữtựgiớithiệuquásáorỗng,vônghĩa.Khitựgiớithiệu,Lísửdụngnhữngtừtrừutượngnhư“giaotiếprộng”,“xãgiaotốt”...nhữngtừngữnàykhôngđểlạiấntượngvớingườiphỏngvấn,dođócácứngviênxinviệcnênhạnchếsửdụng.
Phỏngvấnlàđểtiếpthịbảnthân,dođónỗlựcthểhiệnmìnhlàcóthểhiểuđược,thếnhưngkhitựgiớithiệunhấtđịnhphảikháchquan,dùngngônngữthựctếđánhgiábảnthân,khôngdùngtừngữtrừutượng.Ngườiphỏngvấnthườngchỉtinnhữngthànhtíchcụthể,chứkhôngcóhứngthúvớinhữngtừngữnhư“nănglựctổchứctốt”khibạntựgiớithiệuvềmình.Nếusaucụmtừ“nănglựctổchứctốt”bạnthêmmộtcâu“Đãtừngthamgiatổchứcgiảibóngchuyềnhữunghịcấptrườngvàgiànhchứcvôđịch”,cóthểhiệuquảsẽkhác.
Kĩnăngtrảlờicâuhỏithườnggặp
trongphỏngvấnxinviệcCáchthứcvàtrìnhtựphỏngvấncủamỗicôngtylàkhônggiống
nhau,phongcáchcủangườiphỏngvấncũngđadạng,câuhỏiphỏngvấncũngkhácnhau.Thếnhưngcómộtsốcâuhỏimàngườiphỏngvấnthườngthíchhỏi,dođócácứngviênnênchuẩnbịtrướccâutrảlờichonhữngcâuhỏisau.
(1)Tạisaolạixinứngtuyểnvàocôngviệcnày?
“Tôixincôngviệcnày,bởitôitinmìnhcóthểcốnghiếnchosựpháttriểncủacôngty,đồngthời,tôicũngtinquýcôngtysẽchotôimộtvịtríxứngđáng.Tôicókinhnghiệmtronglĩnhvựcnày,hơnnữanănglựccủatôikhiếntôitinrằngtôicóthểlàmtốtcôngviệcnày”.Đươngnhiên,tìnhhìnhcủamỗicôngtylàkhácnhau,khigặpcâuhỏikiểunày,phảilinhhoạtthayđổitheotìnhhìnhthựctế,nóikhéoléođểtạoấntượngtốtđẹpvớingườiphỏngvấn.
(2)Anh/chịhiểubiếtgìvềcôngtychúngtôi?
Trướckhiphỏngvấn,bạnnêntìmhiểuvềcôngtynơimìnhxinvào,khigặpcâuhỏinày,ítnhấtbạnphảitrảlờiđượcmộtsốnộidungsau:Côngtyhoạtđộngtronglĩnhvựcgì,cócôngtyconkhông,cóbaonhiêuchinhánh,cóbaonhiêunhânviên,lợinhuậnhàngnămvàđịavịsovớicáccôngtykháccùngngành.Ngoàira,bạncònphảitìmhiểuvềmộtsốthànhtựucủacôngty,điềunàysẽdễtạothiệncảmchongườiphỏngvấn.
(3)Bạnđãhọcnhữngmôngì?
Hãyliệtkêmộtvàimônhọc,trongđócómônhọcliênquantớivịtrícôngviệcbạnđangxinvào,đồngthờiphảinóirõchuyênmôncơbản.Vídụ:máytính,sửdụngmáytínhhiệnđạiđãtrởthànhkĩnăngcơbảncủacácứngviênnênbạnphảinhắctới.Nhưngnếucôngviệccủabạnkhôngliênquantrựctiếptớimáytính,thìbạnkhôngcầnphảinóirõkhảnăngsửdụngmáytínhcủamình,chỉcầnnóirõbạncóthểsửdụngcácphầnmềmứngdụngcôngviệclàđủ.
(4)Bạncómuốncósựnghiệpriêngkhông?
Đâylàmộtcâuhỏirấtkhótrảlời.Nếubạntrảlờicómuốnthì
nhấtđịnhphảicẩnthận,câuhỏitiếptheosẽlà:“Vậytạisaobạnkhônglàm?”Bạnnênchuẩnbịcâutrảlờichonhữngcâuhỏiliênquan.
(5)Bạncókinhnghiệmgìvềcôngviệcnày?
Đâylàcơhộitốtđểthểhiệntàinăngcủabạn.Nhưngtrướckhitrảlời,phảixácđịnhrõràngnóigìlàquantrọngnhất.Nếubạnkhôngbiếtmìnhsẽphảiđốimặtvớiđiềugìtronggiaiđoạnđầucủacôngviệc,bạnnênhỏi.Sựsuynghĩcẩnthậnvànănglựcphântíchcủabạnsẽđượctôntrọng,thôngtinbạncóđượcsẽtựnhiêngiúpbạnmạnhdạntrảlờicâuhỏi.Nhưngkhinóivềnhữngthànhtựuđãđạtđược,bạnnênkhiêmtốn,tuyệtđốikhôngkhoatrương.
(6)Ngoàitiềnlương,loạiphúclợinàobạnquantâmnhất?
Hãythànhthật,nếuchuẩnbịkĩlưỡngtrướckhiphỏngvấn,bạnsẽbiếtcôngtytuyểndụngcónhữngchếđộgì,hãytrảlờivớinộidungphùhợpnhấtsovớinhữnggìhọcóthểchobạn.
(7)Bạncónhữngsởthíchgì?
Câuhỏinàymớinghecóvẻđơngiảnnhưnglạiẩnchứahàmýsâuxa,quacâuhỏinày,ngườiphỏngvấnsẽbiếtđượcliệusởthíchcủabạncólàmảnhhưởngtớicôngviệchaykhông.Bạncóthểtrảlời“Tôithíchđábóngvàongàynghỉ,thíchxemphimnhưngchưabaogiờlàmảnhhưởngđếncôngviệc”,hãytrìnhbàyrõlậptrườngcủamình.
(8)Bạnchorằngkhuyếtđiểmlớnnhấtcủamìnhlàgì?
Khitrảlờicâuhỏinày,tuyệtđốikhôngnêntỏrathôngminhmànóirằng:“Khuyếtđiểmlớnnhấtcủatôilàcầutoàn”.Nhiềungườichorằngcâutrảlờinhưvậysẽthểhiệnmìnhxuấtsắc,nhưngtrênthựctế,câutrảlờiđósẽđẩybạnvàotìnhtrạngnguyhiểm.Aicũngcókhuyếtđiểm,điềunàychúngtađềurõ.Khibịhỏicâuhỏinày,bạnsẽphảinóiramộtvàikhuyếtđiểmcủamình,nhưngphảichúýlựachọnnhữngkhuyếtđiểmkhôngảnhhưởngtớicôngviệctrongtươnglai.
(9)Bạnsẽcưxửthếnàovớicấptrên?
“Điềutôicoitrọnglàhiệuquảcôngviệc.Tôicókhảnănggiaotiếptốt,cóthểtạomốiquanhệvớibấtcứai.”Câutrảlờicủabạnphảitậptrungkhẳngđịnhbạncókhảnănggiaotiếptốt,cởimở,trongquanhệvớiđồngnghiệpvàcấptrên,lấylợiíchcủacôngtylàmnguyêntắc,tuyệtđốikhôngtínhtoánnhữngvấnđềcánhân.
(10)Nếuvịtrícôngviệccósựthayđổi,bạnđượcsắpxếplàmcôngviệckhôngnhưnguyệnvọngbanđầuthìbạncóđồngýkhông?
“Tôisẽcảmthấytiếc,nhưngtôisẽvẫnvuivẻtuânthủtheosựsắpxếpcủacôngty.Tôihiểucơbảnvềtácphonglàmviệcvàlĩnhvựcpháttriểncủacôngtynênmớimuốnxinvào,vìthếchodùlàmcôngviệcnàotôicũngsẽcốgắngđểcóthểhọcthêmnhiềukiếnthức.Đươngnhiên,nếusaunàycócơhộithíchhợpđượclàmcôngviệcnhưmongđợi,tôisẽrấtvui.”Khôngcógìlàtuyệtđối,nếubạncảmthấysựsắpxếpcôngviệckhôngphùhợpvớibạn,bạncóthểnhẹnhàngtrìnhbàyýkiếncủamìnhđểđốiphươnghiểubạnlàứngviêntốtnhấtchovịtríhọđangtuyểndụng.
(11)Vớitrìnhđộhiệntạicủabạn,bạncóthểtìmviệcởmộtcôngtytốthơn?
“Khôngnhấtthiếtnhưvậy.Cóthểtôisẽtìmđượcmộtcôngtykháctốthơncôngtynày,nhưngcôngtyđólạikhôngchútrọngbồidưỡngnhântài,cơhộicũngkhôngnhiềunhưcôngtymình.Hoặccũngcóthểtôikhôngtìmđượccôngtytốthơn,tôinghĩmìnhnêntrântrọngnhữnggìmìnhđangcó.”
Đặcđiểmcủacâuhỏiloạinàylàngườiphỏngvấnthườngđặtracácđiềukiệngiảthiếtvàyêucầuứngviêntrảlời.Cólúc,dùtrảlờithếnàocũngđềukhôngổn,khiđóbạnnêntrảlờibằngngônngữchungchung.
(12)Nếumộtcôngtykháccũngnhậnbạnvàolàm,bạnsẽlựachọnthếnào?
“Đươngnhiêntôihivọngđượclàmviệcởcôngtymình.Tôitìmhiểuvềcôngtyđãlâu,nếucóđượccơhội,tôinhấtđịnhsẽkhôngbỏqua.”
Khichưacólựachọncuốicùng,việctrảlờicâuhỏinàylàtương
đốikhó,lúcnàybạntuyệtđốikhôngđượctỏradodự,hãynhấnmạnhsựnhiệttìnhvàmongmuốnđượcvàolàmviệcchocôngtymàbạnđangthamgiaphỏngvấn.
Ngườinhảyviệcnênthậntrọngkhitrảlờinguyênnhântừbỏcôngviệccũ
Mỗiứngviênnhảyviệc,khithamgiaphỏngvấnđềusẽbịhỏiđếnnguyênnhânquyếtđịnhtừbỏcôngviệccũ.Khigặpnhữngcâuhỏikiểunày,khôngnêntrảlờivớitháiđộthờơ.Hãynêumộtsốnguyênnhâncótínhchấtphổthôngdễthôngcảmnhư:Khôngcómôitrườngpháttriểntàinăng,đườngđilàmxa,khôngđúngchuyênmôn,kếthôn,bệnhtật…Thếnhưng,cómộtsốnguyênnhânkhitrảlờinhấtđịnhphảithậntrọng,tuyệtđốikhôngtùytiệnnóirabởinócóthểgâytrởngạichoquátrìnhxinviệccủabạn.
Sếpcũ
Khingườiphỏngvấnhỏinguyênnhânbạntừbỏcôngviệctrướcđâycóphảidomốiquanhệvớisếpcũkhông,lúcnày,bạntuyệtđốikhôngnênđưarabấtkìbìnhluậnnàovềngườilãnhđạotrướcđâycủamình,phảibiếtrằngnhữngngườiđangphỏngvấnbạncóthểtrởthànhcấptrêncủabạntrongtươnglai,nếubạnnóixấusếpcũtrướcmặthọ,họsẽchorằngbạncũngcóthểnóixấuhọtrướcmặtngườikhác,từđósẽcóthànhkiếnvớibạn.
Linhlàmộtthưkícókinhnghiệmvànănglựclàmviệcrấttốt.Nữgiámđốcnơicôđangxinvàolàmviệchỏi:“Côxinhđẹpnhưvậy,chuyênmôngiỏi,họcvấncao,vậytạisaocôngtycũlạikhôngthíchcô?”
Linhmỉmcườiđáp:“Cólẽtôirờicôngtycũlàdocơduyên,tôichấpnhậncốnghiếnhếtmìnhchocôngty,cũngkhônghivọnghọsẽ“thừanhậncôngsứccủamình”.Tôinghĩnếutôilàmviệcởđây,nhấtđịnhsẽkhôngphảicốnghiếnmộtcáchvônghĩa.”Linhkhôngnóisếpcũtốthaykhông,nhưngchỉmộtcâunói“thừanhậncôngsứccủamình”đãgiúpcônhậnđượcsựđồngtình.KếtquảLinhđãthuậnlợicóđượccôngviệcmới.
Mộtcánhânmuốntồntạitrongxãhộithìphảigiaotiếpvớimọiloạingười,nhảyviệcnhiềulầnchứngtỏbạnthiếukhảnăngthíchứngtrongcôngviệc.
Áplựccôngviệcquálớn
Nhịpsốngxãhộingàynayrấtnhanh,cạnhtranhkhốcliệt.Đasốnhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhộiđềuphảichịuáplựccạnhtranhởmọiphươngdiện,nhữngáplựcnàyyêucầuchúngtaphảichịutrạngtháicôngviệccườngđộcao.Nếubạnnóiáplựccôngviệccũquálớn,khôngthểthíchứng,sẽkhiếnchođơnvịđangtuyểndụngbạnbịmấtniềmtin.
Vĩlàphóngviêncủamộttờbáokinhtế.Côngviệcđòihỏianhmỗithángphảihoànthànhmộtsốlượngtinbàinhấtđịnhvềlĩnhvựcđiệngiadụng,ngoàiracònphảiphụtráchphầnquảngcáo.TốtnghiệpkhoaNgữvăn,Vĩkhônghiểubiếtnhiềuvềthịtrườngđiệngiadụng,phảiviếtbàivềlĩnhvựcnày,anhcảmthấyquákhóvàphảichịunhiềuáplực.Vìthế,Vĩxinlàmphóngviêntintứcchomộttờbáokhác.Ngườiphỏngvấntuyểndụnghỏianh,tạisaolạicảmthấycôngviệctrướcđâyquááplực.Vĩnói:“Làmộtngườitrẻtuổi,áplựccôngviệcnặnghaynhẹkhôngquantrọng,điềuquantrọngnhấtlàhivọngtìmđượcmộtcôngviệcphùhợpvớisởtrườngcủamình.”Anhđãđượcnhậnlàmphóngviêntintứcchotờbáomới.Từđó,côngviệccủaVĩluônthuậnlợi,anhgiànhnhiềugiảithưởngvànhanhchóngđượccấtnhắclênvịtríchủnhiệmbộphậntintức.
Theođàpháttriểnnhanhchóngcủaxãhội,sựcạnhtranhkhốcliệtluôntồntạitrongnộibộcáccôngtyvàtrongmọingànhnghề,điềunàylàkhótránhkhỏi,làmộtnhânviênhiệnđại,bạnnhấtđịnhphảicónănglựcthíchứngvớimôitrườngcạnhtranhkhốcliệtđó.
Thunhậpquáthấp,chếđộđãingộkhôngcôngbằng
Khiphỏngvấnxinviệcvàomộtcôngtykhác,nếungườiphỏngvấnhỏinguyênnhânbạnnhảyviệccóphảidovấnđềthunhậpkhông,nếubạnthànhthậtnóirằngbạnnghỉviệcởnơilàmcũvìmứclươngquáthấp,nhưvậyngườiphỏngvấnsẽchorằngbạnđilàmchỉvìtiền,quátínhtoánchobảnthân.Ngườiđósẽnghĩ:“Nếucómộtcôngtykháctrảlươngcaohơn,bạnnhấtđịnhsẽlạirờikhỏiđây.”Nếusuynghĩnàyhìnhthành,ngườiphỏngvấncóthểsẽkhôngmuốn
tuyểnbạnnữa.
Dươngvốnlàmcôngviệchànhchínhtạimộtcôngtyvớimứclươngthấp,khiđếnxinviệcởđơnvịhiệntại,ngườiphỏngvấnhỏianh:“Cóphảianhcảmthấylươngởcôngtycũquáthấpnênmuốnđổiviệckháckhông?”Dươngtrảlời:“Ởcôngtycũ,lươngcủatôivẫnđượccoilàcao,nhưngđiềuquantrọnglàtôihọcchuyênngànhtàichính,cóchứcdanhkếtoán,dođótôilàmviệcởvịtríkếtoánlàthíchhợpnhất.”
Hiệnnay,đasốcáccôngtyđềuthựchiệnchếđộtrảlươngchonhânviêntheolợinhuận,mụcđíchlàdùngvậtchấtđểnângcaohiệuquảvàthànhtíchcôngviệc.Đồngthời,rấtnhiềuđơnvịcũngthựchiệnchếđộbảomậtthunhậpcủanhânviên.
Vìvậy,khiđượchỏicâuhỏiloạinày,bạnphảinóirõmứclươngởcôngtycũkhôngcao,nhưngcũngphảinhấnmạnhđâykhôngphảilídochủyếukhiếnbạnrờicôngtycũ.Tuyệtđốikhônglấylídochếđộđãingộbấtcôngchoviệcrờibỏcôngtycũ.Nếubiếtcáchtrảlời,bạnsẽcóđượcmứclươngcaoởcôngtymới,cũngkhiếnngườiphỏngvấnthấyrằngthấybạnnghỉviệckhôngchỉdovấnđềtiềnbạc.
Cácmốiquanhệphứctạp
Cáccôngtyhiệnđạithườngcoitrọngtinhthầnđoànkếttậpthể,yêucầutấtcảcácthànhviênphảicónănglựclàmviệcnhóm.Nếubạntỏranhútnháthoặctrốntránhcácmốiquanhệvớingườikhác,cóthểbạnsẽbịnghĩlàcótâmlíkhôngtốt,sốngkhépkín,côđộc…điềunàysẽgâytrởngạichoquátrìnhxinviệccủabạn.
Cáchtrảlờinhữngcâuhỏinhạycảmchonữgiớikhixinviệc
Ngàynay,nhiềuphụnữđixinviệc,dobịphânbiệtgiớitínhnênthườnggặpbấtlợi,đặcbiệtlànhữngcôgáitrẻsắphoặcmớikếthôn,khigặpnhữngcâuhỏinhạycảmkhôngbiếtphảitrảlờithếnàođểthuậnlợivượtquaphỏngvấnvàxinviệcthànhcông.
Lanđiphỏngvấnxinviệctạimộtcôngtycóvốnđầutưnước
ngoài.Giámđốcrấthàilòngvềkinhnghiệmlàmviệcvànănglựccủacô,nhưnglongạicômớikếthôn,sẽsinhconvàảnhhưởngtớicôngviệc.Giámđốchỏicô:“Tôirấthàilòngvềcáctốchấtcủacô.Thếnhưng,côđãcógiađìnhrồi,phíacôngtychúngtôicầnphảicânnhắcthêm”.Lannghevậysuynghĩtronggiâylátrồinói:“Tôichorằngôngnóicólí.Nếutôilàông,cóthểcũngsẽnghĩnhưvậy.Chịutráchnhiệmchínhvềcôngty,aicũngkhôngmuốnnhânviênlơlàcôngviệcvìbậnviệcgiađình,nhưnghiệntạitôichưacódựđịnhsinhcon”.Tiếpđó,Lanchuyểnchủđề:“Chodùtôicóquyếtđịnhsinhconngay,chúngtacóthểnghĩsựviệcởmộtgócđộkhác,cóthểcáchnghĩcủatôikhôngnhấtđịnhđúng,nhưngtôivẫnmuốnnóirađểôngxemxét.Đốivớicôngty,điềuquantrọngnhấtlàyêucầunhânviêncótráchnhiệmvớicôngviệc.Tuynhiên,trongcuộcsống,nếuchưatừngtrảiquarènluyệnthìliệumộtconngườicótráchnhiệmcaotrongcôngviệckhông?Tôinghĩ,mộtngườimẹvàmộtcôgáichưakếthônsẽcósuynghĩkhácnhauvềtráchnhiệm,côngviệcvàcuộcsống.Hơnnữa,nhàtôicòncóbốmẹđãvềhưuchămloviệcnhà,tôisẽtuyệtđốikhôngđểviệcgiađìnhlàmảnhhưởngđếncôngviệc.Vềđiểmnày,xinGiámđốccứyêntâm.”
MặcdùLancóđầyđủtốchấtcầnthiếtchocôngviệc,đơnvịtuyểndụngcũngrấthàilòngvềcô,nhưnghọvẫnphảisuynghĩvềviệcLanđãcógiađìnhvàcóthểsẽkhôngtuyểncô.LờicủaGiámđốccũngđãtrựctiếpthểhiệnýđồcủacôngty.Trongtìnhhuốngkhôngmấykhảquannày,Lankhônghềtỏrabốirối.Đầutiên,côthểhiệnsựđồngtìnhvớivịGiámđốckhichorằngviệccôđãcógiađìnhsẽảnhhưởngtớicôngviệc,côcònđứngtrênlậptrườngcủaGiámđốcđểbàytỏtháiđộkhiếnchoôngrấtbấtngờ,từđólàmthayđổisuynghĩcủaông.LanđãthànhcôngtrongviệcthuyếtphụcvịGiámđốctiếptụclắngngheýkiếncủacô,đồngthờikhôngbỏlỡthờicơchuyểnchủđề,sosánhđểnêubậtsựkhácbiệtvềtráchnhiệmvớicôngviệcgiữaphụnữđãcógiađìnhvàchưacógiađình.KhivịGiámđốcđãbịthuyếtphục,ôngbắtđầuđồngývớilờinóicủaLan.Lannhâncơhộinàynóirõlàcôcóbốmẹđãvềhưuchămloviệcnhà,côsẽkhôngđểviệcnhàlàmảnhhưởngđếncôngviệc.NghenhữnglờinóirấthợplícủaLan,Giámđốcvôcùnghàilòng,ôngquyếtđịnhnhậncôvàolàmviệc.
Khiđơnvịtuyểndụngtuyểnứngviênnữ,họthườnglolắngviệchônnhânvàgiađìnhsẽảnhhưởngtớicôngviệc,dođókhiphỏngvấnthườngnêuranhiềucâuhỏicóliênquan.Chínhvìthế,chỉcầnbạn
trảlờitốtnhữngcâuhỏinàythìsẽcóđượccôngviệcmongmuốn.
(1)Bạnnghĩthếnàovềviệckếthônmuộnvàsinhconmuộn?
Khinhàtuyểndụngnêucâuhỏinàylàmuốnbiếttháiđộcủabạnvềmốiquanhệgiữacôngviệcvàhônnhân.
Bạncóthểtrảlờinhưsau:“Aicũnghivọngtoànvẹncảđôiđường,nhưngkhikhôngthểtrọnvẹncảhai,việcđầutiêntôilàmlàsẽkhôngđểảnhhưởngtớicôngviệcvàlợiíchcủacôngty,giảiquyếtvấnđềmộtcáchlítrí.Chồngcủatôilàngườihiểubiết,anhấyluônhiểuvàủnghộtôi,vềđiểmnàyxincôngtyyêntâm.”
(2)Bạncoitrọnggiađìnhhaysựnghiệphơn?
“Tôichorằngbấtkểlàđốivớiai,giađìnhvàsựnghiệpđềurấtquantrọng,thiếumộttronghaiyếutốnàythìcuộcsốngcủangườiđósẽkhônghoànchỉnh.Tôirồisẽcógiađìnhriêngcủamình,nhưngtôicũngđồngthờichorằng,mụctiêulớnnhấtcủangườiphụnữhiệnđạichínhlàsốngchođángsống.Côngviệcrấtquantrọngđốivớingườiphụnữhiệnđại.Đồngthời,tôitinrằngngườichồngtrongtươnglaicủamìnhsẽủnghộsựnghiệpcủatôi.”Câutrảlờinàyrấthoànhảo,nhưngkhônghoàntoànchínhxáctrongmọitrườnghợp,bạnphảicăncứvàohoàncảnhthựctếcủabảnthânvàtrảlờimộtcáchlinhhoạt.
(3)Nếucôngtycửbạnđicôngtác,bạncóthểđiđượckhông?
“Côngtycửtôiđicôngtáclàyêucầucầnthiếtcủacôngviệc,tôisẽnghetheosựsắpxếpcủacôngty,hơnnữangườinhàcũngrấtủnghộcôngviệccủatôi.Màchodùngườinhàkhôngđồngýthìtôicũngsẽthuyếtphụchọ.”Câutrảlờinàysẽkhiếnđốiphươngcảmthấybạnrấtcoitrọngcôngviệc,nhưngnócũngđượccoilàmộtsựmạohiểm.Khitựbảnthânbạnkhôngthểđicôngtác,bạnsẽrấtbịđộng,dođókhitrảlờinhấtđịnhphảiđểđườngluikhôngthểmùquángtạothiệncảmvớiđốiphương.
(4)Theonhữnggìtôibiết,bạnvàbạntraibạnởcáchxanhau,bạnđãbaogiờnghĩsẽgiảiquyếtvấnđềnàythếnàochưa?
“Sởdĩtôiđếnthànhphốnàylàvìcảmthấynơiđâycórấtnhiều
cơhộivànóthuhúttôi.Trướckhiđếnđây,tôicũngđãbànbạcvớibạntraicủamình,nếutôitìmđượccơhộipháttriểnmìnhởthànhphốnày,thìanhấycũngsẽđếnđâytìmcơhội.”Khingườiphỏngvấnhỏicâuhỏinàylàmuốnbiếtbạncódễdàngnhảyviệchaytừbỏcôngviệcvìmộtlídogìđóhaykhông,bởivìmỗicôngtyđềukhônghivọngnhântàimìnhbồidưỡngbỏđinơikhác.Khitrảlờicâuhỏiloạinày,bạnkhôngcầnthiếtphảinóiquánhiều,chỉcầnnóivớiđốiphươngbạnlàngườirấtổnđịnhlàđược.
Đươngnhiên,khiphỏngvấnxinviệc,nữgiớisẽphảiđốimặtvớirấtnhiềucâuhỏinhạycảmvànhữngcâuhỏivừanêutrênchỉlàmộtvàivídụđiểnhình.Tómlại,khitrảlờicâuhỏi,chúngtaphảilinhhoạt,khôngcoinhẹnhữngvấnđềnhỏđơngiản,bởichínhnhữngvấnđềđơngiảnđókhiếnrấtnhiềuứngviênmấtđicơhộiviệclàm.
Nhữngđiềukhôngnênnóikhiphỏngvấnxinviệc
Nhiềungườitrẻtuổikhithamgiaphỏngvấnxinviệcchorằng,việcngườiphỏngvấnvuivẻtròchuyệnnghĩalàhọcóthiệncảmvớiứngviên,dođótùytiệnnóinhiềuđiềuvớiđốiphương.Cólẽbạncảmthấyđâylàcáchthểhiệnsựchânthành,nhưngđốiphươngsẽcóđượcrấtnhiềuthôngtintừnhữnglờinóicủabạn.Nhữngthôngtinnàycóthểsẽgiúpđỡbạn,nhưngcũngcóthểgâytrởngạichobạn.Dođó,khigiaotiếpvớingườiphỏngvấn,tuyệtđốikhôngnênnóibừa.Sauđâylàmộtsốvídụvềnhữngđiềubạnkhôngnênnóikhiphỏngvấnxinviệc.
(1)Bạnkhôngnêntiếtlộnhữngtàiliệubímậtcủacôngtycũ,nếukhôngsẽkhiếnngườiphỏngvấnchorằngbạnlàngườikhôngđángtin.Ngườiphỏngvấnsẽnghĩ:“Bạncóthểtiếtlộtàiliệumậtcủacôngtycũ,vậysaunàycũngcóthểtiếtlộtàiliệumậtcủacôngtytôi,tôikhôngdámtuyểnbạn,bởitôikhôngmuốnthuêmộtđặcvụ.”
(2)Nhữngthànhkiếnvềgiớitínhvàchủngtộc.Cóthểbạnchorằngngườiphỏngvấncóchungquanđiểmvớimình.Thựcralàmvậylàbạnđãtựđàohốchônmình,bởimôitrườngcôngsởkhôngchophéptồntạisựkìthịgiớitính,chủngtộc.
(3)Khôngnênkhoekhoangvềconcái.Cóthểtrênbànlàmviệccủangườiphỏngvấncóđểảnhgiađình,trongtúibạncũngcónhiềuảnhcủaconmình,nhưngchủđềconcáikhôngphùhợptronghoàncảnhmộtbuổiphỏngvấnxinviệc.
(4)Khôngnênđềnghịlấygiúphoặcmuagiúpngườiphỏngvấnthứgìhoặcloạihànghóagìđặcbiệt.Vídụ:“Tôicóthểgiúpchịmuamộtcáimáytínhđanggiảmgiá.”Cóthểđâylàthựctế,nhưngtronghoàncảnhkhácnósẽthểhiệnsựnhiệttìnhcủabạn.Trongbuổiphỏngvấn,việclàmnàygiốngnhưbạnđangtìmcáchlấylòngđốiphương.
(5)KhôngnênnóibạnghétmônToánhoặcmônVậtlíthếnào.Mặcdùbềngoàinócóvẻkhôngliênquangìtớicôngviệc,nhưngcácmônhọctựnhiêncóthểthểhiệnnănglựclogiccủamộtngười.
(6)Khôngnênthườngxuyênnhắcđếntêncủamộtnhânvậttầmcỡ.Vídụ,luônkhoeôngchủtrướcđâycủabạnlàmộtnhàkinhtếnổitiếng,bạnđãtừnggiúpôngấylàmnhiềuviệc.Giảsửbạnthựcsựlàbạncủamộtnhânvậtnổitiếng,hãylưutâmđểkhônggâyấntượngbạnlàngườikhoekhoangvềbảnthân.Bởibạnkhôngbiếtđượctháiđộcủangườiphỏngvấnvềvấnđềđóthếnào.
(7)Dànhquánhiềulờikhenchongườiphỏngvấn.Cóthểbạnthựcsựkhâmphụcngườiđó,nhưngtrongtìnhhuốngnày,lờikhencủabạncóthểsẽbịhiểunhầm.Đươngnhiên,bạncóthểnói:“Đượcgặpanh,tôirấtvui,cảmơnanh”.
(8)Khôngnênnóiquenbiếtvớiaitrongcôngtymìnhđangxinvào.Vídụ:“TôiquenanhXX/chịYYtrongcôngtynày”,“TôilàbạnhọccủaXX,chúngtôirấtthânnhau.”Ngườiphỏngvấnsẽdễbịmấtcảmtìnhvớibạn.Nếungườibạnquenlàcấptrêncủangườiphỏngvấnhoặccóchứcvịcaohơnngườiphỏngvấn,thìđốiphươngsẽcảmthấybạnđanggâyáplực,chodùbạncóđượctuyểndụngthìđiềuđócũngkhônghay.Nếungườiphỏngvấnvàngườibạnquenbiếtcómốiquanhệkhôngtốt,thậmchímâuthuẫn,thìchắcchắnkếtquảphỏngvấncủabạnsẽkhôngkhảquan.
(9)Khôngnênnóinăngthiếulogic.Khingườiphỏngvấnhỏi:“Hãynóichotôibiếtmộtkinhnghiệmvềsựthấtbạicủabạn”.“Tôikhôngnhớmìnhđãtừngthấtbại”.Nếubạnnóivậythìthựcsự
khônglogic.Mộtvídụkhác:“Bạncóthểlàmđượccôngviệcgì?”“Tôicóthểđảmnhậnmọicôngviệc”.Trảlờinhưvậycũngkhôngphùhợpvớithựctế.
(10)Khôngnênoántrách.Tuyệtđốikhôngnênoántráchtrướcmặtngườiphỏngvấn.Phảibiếtrằng,ngườiphỏngvấnnàocũngthíchmộtngườibaodungđộlượng.
Khéoléoyêucầumứclươngkhiphỏngvấnxinviệc
Khiphỏngvấnxinviệc,chúngtakhôngthểnétránhvấnđềlươngbổng.Mứclươngcủamộtngườicóliênquantớinănglực,khảnăngvàsựcốnghiếncủangườiđó.Dođókhitrảlờicâuhỏivềvấnđềtiềnlương,bạnkhôngthểtrảlờiqualoa,phảicósáchlượcvàphảichuẩnbịkĩlưỡngtừtrước.Khiđơnvịtuyểndụngchưahiểunhiềuvềbạn,nếuyêucầulươngquácaosẽkhóđượcchấpnhận,cònnếuyêucầulươngthấpbạnsẽbịthiệtthòi.Dođó,trướckhiđưarayêucầuvềmứclương,bạnphảilàmđượcmộtsốđiềusauđây:
(1)Trướckhiphỏngvấn,phảitìmhiểumứclươngtrungbìnhchocôngviệcbạnđangứngtuyển,tìmhiểuvềchínhsáchcủacôngty.
(2)Chủđộngnêuramứclươngbạnhivọngcóđược.
(3)Cốgắngtìmhiểuxemtiềnlươngmàđơnvịtuyểndụngtrảchobạnlàcốđịnhhaycósựbiếnđộng.
(4)Trướckhiphỏngvấn,nêntìmhiểuvềcácchếđộtrợcấp,phúclợicủacôngty.
Saukhitìmhiểuvànắmđượcnhữngđiềutrên,bạncóthểbắtđầunóivềvấnđềtiềnlươngvớiđơnvịtuyểndụng.Nhưngphảinóithếnàochokhéoléo?
Trongquátrìnhthỏathuậnmứclươngvớiđơnvịtuyểndụng,nếuđơnvịtuyểndụngmuốnbạnđưarayêucầu,bạncóthểnóivềmứclươngmongmuốn.Điềunàyyêucầubạnphảicósựtínhtoán
chínhxác,hiểuđượctiêuchuẩncủachứcvụmìnhđangxinvàovàhìnhthànhnênmộtconsốángchừng.Đồngthời,bạnkhôngđượcquêncáckhoảnphúclợinhưbảohiểmytế,bảohiểmxãhội,trợcấpđilại,chếđộtănglương…
Giảsửkhiphỏngvấn,ngườiphỏngvấnhỏimứclươngởcôngtycũcủabạnlàbaonhiêu,bạnnhấtđịnhphảitrảlờithậntrọng.Tốtnhấtnênnóivớiđốiphương:“Mứclươngcũkhôngquantrọng,quantrọnglànănglựclàmviệccủatôi.”Nếulươngcũcủabạnquáthấp,việctrảlờithẳngthắnsẽkhôngcólợichobạn.
Thỏathuậnvềtiềnlươngkhônggiốngcácloạithỏathuậnkhác,bạnluônmuốnnângcaođiềukiệncủamìnhtrongkhiđốiphươngtìmcáchhạthấpnhấtcóthể.Làmchobầukhôngkhítrởnêncăngthẳngsẽkhôngmanglạiđiềugìcólợi.Nếuđốiphươngcóýmuốnhạthấpmứclươngyêucầucủabạn,hãytìmcáchchuyểnchủđềsangkếhoạchlàmviệc,cáchthứclàmviệcnếubạnđượctuyểndụng.Điềunàysẽgiúpgiảitỏakhôngkhícăngthẳng.Lúcnày,bạnnênthểhiệnnănglựcvàsuynghĩcủamìnhvềcôngviệctrongtươnglainhằmgâyấntươngtốtvớiđốiphương,ngoàira,bạncũngđồngthờikhéoléođưarayêucầuvềmứclươngcủamình.
Mọicôngtyđềuhivọngcácứngviêncóhứngthúvớicôngviệchọxinvào,chứkhôngđơnthuầnđilàmvìkiếmtiền.Vìthế,chỉcầnngườituyểndụngcảmthấykhôngbịthiệtkhituyểnbạnthìviệctrảlươngcaocũngkhôngkhókhăngì.Bạncóthểnóivềkhảnăng,kinhnghiệmcủamình,đềnghịlãnhđạogiaochobạnnhiềunhiệmvụhơn,thậmchínângcaochứcvụđểtạoracơhộiđượctănglương.
Mứclươnglítưởnglàmứclươngmàcảngườixinviệcvàcôngtytuyểndụngđềuchấpnhận,ngườiứngtuyểnnênthểhiệnsựlinhhoạt.Saukhithỏathuậnvềchếđộtiềnlương,nhấtđịnhphảiviếtđiềukhoảnnàyvàohợpđồnglàmviệc.
Ýthứckinhtếcủaconngườingàycàngmạnhmẽ,ngườixinviệcthờinaykhônggiốngnhưtrướcđây,thườngngạingùngkhiđềcậptớimứclươngmongmuốn.Rấtnhiềungườilấymứclươnglàmtiêuchuẩnquantrọngđểxinviệc,thậmchícònlàtiêuchuẩnđầutiên.Tuynhiên,khôngnênbỏquayếutốmôitrườngcôngviệcvàviệcbạncóthểhiệnđượcgiátrịcủamìnhhaykhông,nếukhông,cuộcphỏngvấnchắcchắnsẽthấtbại.
Trongcôngviệc,lãnhđạolàngườichỉhuy,cũnglàngườinắmquyền.Giaotiếpkhéoléovớilãnhđạolàđiềukiệntiềnđềgiúpbạnthuậnlợitrongcôngviệc,nóyêucầubạnphảinắmvữngcáckĩnăngngônngữ.Chỉkhicóđượcmốiquanhệtốtđẹpvớicấptrên,bạnmớicóthểthànhcôngtrongnghềnghiệp.
Tạichốncôngsở,aicũnghivọngcóđượcmốiquanhệtốtđẹp,tạođượcthiệncảmvớilãnhđạo,bởinhưvậysẽnhậnđượcnhiềusựgiúpđỡ,dễdàngtriểnkhaimọicôngviệc.Tuynhiên,việcxâydựngmốiquanhệtốtvớilãnhđạolàmộtviệclàmrấtkhó.
Đasốmọingườiđềurấttôntrọnglãnhđạo,dođó,khigiaotiếpcũngvôcùngtônkính,lễphép.Thếnhưng,vẫncònnhiềuhiểunhầmvấnđềxâydựngmốiquanhệtốtvớilãnhđạo:Mộtsốngườichorằng,giảiquyếtquanhệcấptrêncấpdướilàviệccủalãnhđạo,kếtquảlàkhôngnhậnđượcsựưuái,chỉcóthểtựtrách“chuyệncôngviệcthìdễ,nhưngchuyệnconngườithìkhó”.Mộtsốngườilạichorằngxâydựngmốiquanhệtốtvớilãnhđạochínhlànịnhnọt,hốilộ,lấylòngnêntựđánhmấtnhâncách,điềunàykhôngnhữngkhôngcólợichocôngviệcmàcònkhiếnhaibênđềukhóxử.
Thựctế,xâydựngvàgìngiữmốiquanhệtốtđẹpvớilãnhđạolàmộtviệclàmđúngđắn.Đểlàmđượcđiềunày,mỗingườicầnphảinắmvữngmộtsốkĩnăng.
Tậptrungtinhthần
Trongthựctế,hầuhếtnhữngngườitrẻtuổimớiđilàmkhinóichuyệnvớilãnhđạođềudễbịcăngthẳngvàthườngđểýxemlờinóicủalãnhđạovớimìnhthếnào,chứathôngtinphêbìnhhaykhenngợimàquênmấtnghĩxemmìnhnênnóigì,vìthế,khôngnhữngkhônghiểurõnộidunglờilãnhđạonóimàcònkhiếnbảnthânrơivàothếbịđộng.
Thựctế,khinghelãnhđạonóichuyện,khôngnhữngphảingherõnộidunglàgì,màcònphảihiểurõýnghĩađúngcủalờinóiđó.Nhưvậybạnmớicóthểtổnghợpbaoquátýnghĩavàđưaraphảnứngthíchhợp.Đểlàmđượcđiềunày,bạnphảiquênđisựcăngthẳng,tậptrungchúývàonộidungnhữngđiềungườilãnhđạođangnói.Saukhilãnhđạonóixong,bạncóthểbàytỏsuynghĩvàlàmrõthêmvấnđềđó,khôngnhấtđịnhphảiphứctạp,chodùcâutrảlờicórõrànghaykhông,nhưngđiềuquantrọngnhấtlàbạnthểhiệnđượcbạnthựcsựchúývànắmđượcnộidungngườiđónóiđến.Bạncũngcóthểdùngcáchnóiđơngiảnđểtómtắtlạinhữngđiềulãnhđạođãnói.
Vôtưcốnghiếnýtưởngvàsuynghĩ
Khigiaotiếpvớilãnhđạo,hãyđểngườiđóbiếtđượcýkiếnvàsuynghĩcủabạnvềcôngviệc.Vídụ,trướckhitổchứchộinghịcôngty,hãykịpthờicungcấpthôngtinđểcấptrênliêntụccậpnhậttinmớivàhiểuđượcnhữngthôngtinđó.Đồngthời,nhữngthôngtincungcấpphảilàthôngtinlãnhđạocầnsửdụng.Hãyvôtưcốnghiếnnhữngýtưởngvàsuynghĩcủabạn,bạnsẽkhôngbaogiờbịthiệt.Cóngườiđãtừngnói:“Mộtngườivôtư,vuivẻcốnghiến,chiasẻthànhquảvớingườikhácsẽcóthểđưaranhiềuýtưởngcólợichothếgiới.”Xéttrênkhíacạnhnàođó,khilãnhđạocủabạncóhìnhtượngtốt,hìnhtượngcủabạnchắcchắncũngđượcnângcao.
Luôngiữtháiđộchừngmực
Khitiếpxúcvớilãnhđạophảilễphép,khiêmtốn,tuyệtđốikhôngđượctỏtháiđộcoithường.Tấtcảnhữngngườilãnhđạohiểubiết
đềukhôngcoitrọngnhữngnhânviênkhôngcóchínhkiến.Bạnnêngiữtháiđộchừngmực.Trongmộtsốtrườnghợp,đừngsợnóilênquanđiểmtráingượccủamình,chỉcầnbạnphátbiểutrêngócđộcôngviệc,nóicólíthìlãnhđạochắcchắnsẽphảisuynghĩ.
Chủđộngchàohỏilãnhđạo
Làcấpdưới,việctíchcựcchủđộngtròchuyệnvớilãnhđạosẽcóthểdầnxóabỏkhoảngcáchgiữahaibênvàgiúpxâydựngmộtmốiquanhệhòahợp,tốtđẹp.Điềunàycòncóthểgiúpbạngặpnhiềuthuậnlợitrongcôngviệc.
Thíchứngvớingônngữcủalãnhđạo
Nêntìmhiểuvềtínhcách,sởthíchvàthóiquenngônngữcủalãnhđạo:Cónhữngvịlãnhđạocótínhcáchvuivẻ,thoảimái,cóvịthìtrầmngâmítnói,cóngườithìcósởthíchkhốngchếvàthốngtrị,bấtcứaicóhànhđộngxâmphạmtớiđịavị,quyềnlựcđềusẽbịphạt.
Chọncơhộithíchhợpđểtròchuyệncùnglãnhđạo
Mộtvịlãnhđạophảisuynghĩrấtnhiềuviệc,vìthế,việctròchuyệnvớihọphảiđượctiếnhànhtrongthờiđiểmthíchhợp.Giảsửbạncórắcrốicánhân,khôngnêntrìnhbàyvớilãnhđạokhingườiđóđangđauđầugiảiquyếtrắcrốicôngviệc.Nếubạnkhôngbiếtkhinàocấptrêncóthờigianrỗi,thìcóthểgửichongườiđómộttờgiấytrênđócóviếtcácvấnđềchính,sauđóhãyxinđượcgặpmặt,hoặcbạncũngcóthểgửimộttờgiấyxinhẹnvớithờigianvàđịađiểmrõràng.Nhưvậysẽtiệncholãnhđạosắpxếpthờigian,lạiđảmbảobạnkhônglàmphiềncôngviệccủangườiđó.
Chuẩnbịkĩnộidunggiaotiếp
Khitrìnhbàyviệcgìđóvớilãnhđạo,cốgắngnóirõràng,táchbạchmọinộidung.Nếucóvấnđềcầnxinchỉthịthìtrướctiênphảichuẩnbịsẵnhaiphươngán,phântíchcácphươngánđểlãnhđạodễđưaraquyếtđịnh.Vìthế,trướctiênphảichuẩnbịchuđáođểcóthểtrảlờimọicâuhỏiliênquanmàcấptrênnêura.Nếulãnhđạođồngývớimộtphươngánnàođó,bạnnênnhanhchónghoànthànhphươngánbằngvănbảnđểphêchuẩn.Hãygiúplãnhđạocủabạnnêuratínhkhảthicủavấnđề.Mộtsốngườimặcdùchưaxácđịnhrõ
nộidungcầnnóinhưngđãvộivàngđigặplãnhđạo,kếtquảđươngnhiênkhôngtốt.
Xãhộihiệnđạiyêucầuchúngtaphảiluôngiữmốiquanhệtốtđẹpvớimọingười,cógiaotiếpthìviệcbạnlàmmớiđượcngườikhácbiếtđến,mớicóthểhoàntoànthểhiệnkhảnăngcủabảnthân.Trongcôngviệccũngvậy,đặcbiệtlànhữngthanhniêntrẻtuổimớiđilàm,đừngcoiviệcgiaotiếphoặcbáocáocôngviệcvớilãnhđạolàviệckhó.Báocáocôngviệcvàgiaotiếplàđiềumàbấtkìvịlãnhđạonàocũngvuivẻtiếpnhận.Chỉcónhưvậymớicóthểkhiếnlãnhđạokịpthờithấyđượcthànhtíchcủabạn,hiểubạnvàtạođiềukiệngiúpđỡcôngviệccủabạn.
Báocáocôngviệchợplígiúptăngcườngquanhệvớilãnhđạo
Nhữngngườilàmlãnhđạothườngcoitrọnghaiđiểm:Thứnhấtlàcấptrêncủangườiđócótintưởnghọhaykhông,thứhailàcấpdướicótôntrọnghọhaykhông.Mộtyếutốrấtquantrọnggiúpphánđoáncấpdướicótôntrọnglãnhđạohaykhôngchínhlàviệccấpdướicóthườngxuyênbáocáokếtquảcôngviệcvớilãnhđạokhông.
Trongcôngviệc,giữacấptrênvàcấpdướithườnghìnhthànhmộtloạimâuthuẫn,mộtmặtcấpdướimuốnlàmviệcđộclậptrongđiềukiệnkhôngbịcanthiệp,mặtkháclãnhđạoluôncósựkhôngyêntâmvềcôngviệcgiaochocấpdưới.Đốivớinhữngvịlãnhđạodễtính,họsẽkhôngsuynghĩgìkhicấpdướikhôngbáocáokếtquảcôngviệcmàchỉđơngiảnchorằngcóthểdocôngviệcquábậnkhôngcóthờigianbáocáohoặcdocácnguyênnhânkhác.Nhữngđốivớicácvịlãnhđạokhótính,nếupháthiệncấpdướikhôngbáocáokếtquảcôngviệcthìsẽcósuynghĩrằng“Liệucóphảinhânviêndướiquyềnkhôngcoitrọnghọ”hoặc“Liệucóphảinhânviêncấpdướikhôngphụcsựquảnlícủahọ”.Mộtkhilãnhđạohìnhthànhsuynghĩnày,họsẽdùngquyềnlựctrongtayđểbảovệlòngtựtrọngvàtạoranhữngđiềubất
lợichocấpdưới.
Đểtránhxảyratìnhtrạngnày,bạnnênthườngxuyênbáocáokếtquảcôngviệcđểlãnhđạokịpthờihiểutiếnđộcôngviệccủabạnvàhiểubạngặpnhữngkhókhăngì.Mộtnhânviêncấpdướithôngminhphảihiểurằng:Khihoànthànhcôngviệc,phảilậptứcbáocáolãnhđạo.Khitiếnhànhcôngviệctớimộtmứcđộnàođó,hãybáocáotìnhhìnhtiếntriểnvàdựbáothờigianhoànthànhcôngviệc.Kịpthờibáocáocôngviệc,giaolưutiếpxúcnhiềuvớilãnhđạochínhlàkĩnăngsửdụngngônngữkhéoléo.
(1)Điềuchỉnhtrạngtháitâmlí,tạorakhôngkhíhòađồng
Khibáocáocôngviệc,trướctiênphảitạorabầukhôngkhícólợichoviệcbáocáo.Trướckhibáocáo,cóthểmởđầubằngnhữngcuộctròchuyệnnhỏvềcácchủđềđơngiản.Đâykhôngchỉlàsựlễđộcầncó,màngườibáocáocóthểnhâncơhộinàyổnđịnhcảmxúcđểđivàovấnđềchínhmộtcáchrõràng,mạchlạcnhất.Nhữngđiềunàytưởngnhưrấtthôngthườngnhưnglạivôcùnghiệuquả.
(2)Đitừtrừutượngđếncụthể
Khibáocáo,phảiđảmbảotrìnhtựlogicnhấtđịnh,nóiđếnđâurõràngđếnđó.Đầutiêncóthểnóitổngquátvấnđề,sauđóđivàotừnggócđộnhưcáchthứclàmviệc,cácđiểmtrọngtâm,vấnđềtồntại,kếtquảvàthànhquảcóđược…
(3)Tạođộtphá
Việcbáocáoqualoa,khôngcótrọngđiểmthểhiệnsựnôngcạn.Thôngthường,ngườibáocáosẽquenthuộcvàhiểuvấnđềtoàndiệnhơnngườiquảnlí,hãynắmchắcquátrìnhcôngviệc,phântíchvídụđiểnhình,tổngkếtvànângcao.Tạođộtphátrongbáocáosẽgiúpbạnthểhiệnđượcbảnlĩnhởcươngvịcủamình.
(4)Bổsungthiếusót
Khibáocáocôngviệcvớilãnhđạo,cólúcbạnsẽmắclỗi,vídụnhưkhôngnắmchắcvấnđềnàođóhoặcthiếusótmộtsốnộidung.Khimắclỗinày,bạncóthểchọncáchcungcấpthêmtưliệu,hoặctổchứccáchoạtđộng,tạocơhộitiếpxúcđểbổsunghoặcsửađổibáo
cáo.
Thườngxuyêntraođổivớilãnhđạo,bảođảmhoànthànhcôngviệctrọnvẹn
Saukhiđượcgiaomộtnhiệmvụ,trongquátrìnhhoànthành,hãykịpthờitiếnhànhtraođổivớilãnhđạo,điềunàysẽcólợichoviệcbạnhoànthànhcôngviệcđúngthờigian,đồngthờiđảmbảochấtlượngcôngviệc.Khibạntraođổiýkiếnvớicấptrên,nhấtđịnhphảilàmđượcmộtsốđiềusau:
(1)Hiểurõnhiệmvụcôngviệccủamình
Nếubảnthânbạnkhônghiểulãnhđạoyêucầumìnhlàmgìthìbạnsẽkhôngthểhoànthànhcôngviệc,càngkhôngthểtruyềnđạtchỉthịcủacấptrênchonhữngđồngnghiệpxungquanh.Nếunhưtrongchỉthịcótồntạibấtcứvấnđềhayđiểmnàochưarõràng,trướckhibắttayvàocôngviệcphảihỏichorõ.Việcđặtcâuhỏisaukhiđãsuynghĩkĩkhôngnhữnggiúpbạncóthểhiểurõhơnviệcmìnhphảilàm,màcòncóthểkhiếncấptrêncânnhắcvềnhữngyêucầucủabạn.Hãydànhvàiphútđểlàmrõyêucầu-chỉthị,vừacóthểtiếtkiệmthờigianlạibảođảmhoànthànhcôngviệcmộtcáchthuậnlợi.
(2)Nhanhchóngthíchứngvớivịtrícôngviệc
Việcsửdụngngườicủabấtcứcôngtynàocũngvậy,thựcchấtchínhlàmộtloạiđầutư,đầutưphảicólãithìmớicóthểtạoragiátrịchocôngtyđó.Cáccôngtyhiệnđạiđềurấtchútrọngđếnhiệusuấtcôngviệc,khibạnvàolàmtạimộtcôngty,gặpphảimôitrườngcôngviệcvàvịtrícôngviệcmới,khôngthểkhiếnmôitrườngthayđổitheobạn,thìhãytíchcựcthayđổiđểthíchứngvớimôitrường.Chodùbạncóxuấtsắcthếnàoởvịtrícôngviệccũ,khibướcvàovịtrícôngviệcmới,nhấtđịnhphảinhanhchóngtìmhiểuđặcđiểmmôitrườngmớivàthíchứngvớinótrongthờigianngắn.
Nóitómlại,trongcôngviệcphảikịpthờibáocáovàtíchcựctraođổithôngtinvớicấptrên,đảmbảocómốiquanhệhòahợpvớilãnhđạo.Chỉcónhưvậymớicóthểkhiếncấptrênthấyđượcthànhtíchvàtiếnbộcủabạntrongcôngviệc.Thôngquanhữngthôngtincóđượctừbạn,lãnhđạosẽđưarachỉđạovàđiềuchỉnhđểđảmbảobạncóthểthuậnlợihoànthànhcôngviệc.
Trongcôngviệc,lãnhđạocũngcólúcmắclỗisai.Làcấpdưới,chúngtanênchỉravàgiúplãnhđạosửalỗisaiđểtránhgâytổnhạichocôngty.Đươngnhiên,theotưduythôngthường,cầnphảinóithẳngvàchânthànhkhichỉralỗisaicủangườikhác.Nhưngxéttrêngócđộtâmlí,nhữngngườibảothủ,đặcbiệtlànhữngngườibảothủlàmlãnhđạo,nếubịcấpdướichỉralỗisaihoặcnêuýkiếntráingược,họsẽkhôngdễdàngchấpnhận.Việctranhluậnvớicấptrên,cóthểsẽkhiếncảhairơivàotìnhtrạngbốirốihoặccăngthẳng.Dođó,khichỉralỗisaihoặcđềđạtýkiếnvớilãnhđạo,bạnphảithậtkhéoléođểvừađạtđượcmụcđíchlạivừakhônglàmđốiphươngbốirối.
Vuivẻchỉralỗisaicủalãnhđạo
Khichỉralỗisaicủacấptrên,khôngnênsửdụngngônngữgaygắt,bởibạnphảitôntrọnglãnhđạo,phảigiữsựuynghiêmvàthểdiệncholãnhđạo.Dođó,chúngtaphảinắmđượckĩnăng,cóthểkểmộtsốcâuchuyệncườirồinhẹnhàngchỉralỗisaicủacấptrêntronglúctròchuyện,cáchlàmnàykhôngchỉkhiếnlãnhđạovuivẻtiếpnhậnýkiếnmàcònkhônggâyrasựbốirốichohaibên.
Chếđộđãingộcủacôngtynọrấtkémnênđờisốngnhânviênvôcùngkhókhăn.Lãnhđạocôngtykhôngmuốncảithiệnchếđộđãingộvìchorằngnhânviêncấpdướikhôngcótài,khôngtâmhuyếtvớicôngtyvàkhôngcốgắnglàmviệc.Khicóaiđósosánhvớicáccôngtykháccùnglĩnhvực,vịlãnhđạonói:“Nhânviêncủanhữngcôngtyđóđềurấtxuấtsắc,khônggiốngnhưđộingũnhânviêncủacôngtychúngta.”
Mộtngày,ngườiquảnlícủacôngtynhânlúcthấycàngngàycàngcónhiềungườiđilàmmuộn,bènnóivớilãnhđạo:“Nhânviêncủacôngtychúngtakhôngthểđilàmđúnggiờ”.Lãnhđạohỏi:“Tạisao?”Vịquảnlítrảlời:“Nếuđitaxithìquáđắt,đixebusthìđôngquákhôngchenlênnổi,còntiềnphíxeđưađónhàngthángcủacôngtycũngkhôngthểchitrảnổi,khôngbiếthọphảilàmthếnàođểgiảiquyếtvấnđềnày.”Vịcánbộquảnlíthởdài,ravẻkhónghĩnhư
khôngtìmđượccáchgiảiquyết.Lãnhđạoliềnnói:“Saokhôngđibộ,vừakhôngmấttiềnlạiđượcrènluyệnsứckhỏe,đóchẳngphảicáchhaysao?”
Nhânviênquảnlílắcđầu:“Khôngđược,đibộnhiềuquágiàydépráchhếtrồi,họkhôngmuanổiđôimới.Tôicómộtcáchnày,hivọnglãnhđạosẽphêduyệt,chúngtakêugọimọingườiđichânđấtđibộđilàm,nhưvậychẳngphảivấnđềđãđượcgiảiquyếthaysao?Aibảosốhọkhổ,sinhravàothờiđiểmnàylàmgì?Aibảohọkhôngđitìmconđườngpháttài,lạichịulàmnhânviênquèn.”Ôngvừanóivừacười,nóiđếnnỗikhiếnvịlãnhđạophảixấuhổvàđànhchấpnhậncảithiệnchếđộđãingộchonhânviên.
Nhânviênquảnlícủacôngtyđãdùngcáchnóiquáđểthểhiệnsuynghĩthựctếvàđạtđượcmụcđíchkhiếnlãnhđạonhậnracáisaicủamình.Ôngđãtráchmóccácnhânviên,nhưngthựcchấtlàđangcốgắngthểhiệnnỗikhókhăncủahọ,dùngcáchnóingượcđểámchỉchếđộđãingộcủacôngtyquáthấp.Sửdụngngônngữvớimàusắchàihước,thựcchấtlàđểchỉtríchchếđộđãingộcủalãnhđạoquáthấp.Cáchnóinhẹnhàngkhiếnđốiphươngdễdàngtiếpthu,nhậnracáisaicủamình,lắngngheýkiếnvàđưarahànhđộngthayđổi.
Đươngnhiên,sửdụngcáchnóinàyphảichừngmực,hợplí,khôngquálộliễuđểkhôngkhiếnđốiphươngcảmthấybịchâmchọc.Nếuquánặnglờisẽgâyraphảncảm,thậmchíkhiếnđốiphươngnổigiậnvàkhôngđạtđượckếtquảmongmuốn.
Khéoléonêukiếnnghịvớilãnhđạo
Tạichốncôngsở,cómộthiệntượngnhưthếnày,đốivớicôngviệcnhiềukhingườicấptrênkhônghiểubằngcấpdưới,lãnhđạokhônghiểubằngnhânviênnhưnglạithườngtạoáplực.Nếubạnlàmộtnhânviênthôngminh,khigặpmộtvịlãnhđạonhưvậy,bạnsẽlàmgìđểbảnthânkhôngphảichịuáplựcmàlãnhđạolạivuivẻtiếpnhậnýkiếncủabạn?Mặcdùlãnhđạocủabạnkhôngphảilàngườikhôngcótài,nhưngngườiđókhôngphảicáigìcũngbiết,cómộtsốvấnđềmàlãnhđạocũngkhônggiảiquyếtnổi,chínhvìthếmàcácvịlãnhđạorấtcầncấpdướiđềđạtnhữngýkiếnhay.
Đốivớinhữngnhânviêndámnóithẳng,điềukhiếnlãnhđạođauđầukhôngphảiýkiếnnhânviênđềđạtkhóchấpnhận,màlàcáchhọ
nêuýkiếnkhôngthểchấpnhậnđược.Vídụ:“Giámđốc,quanđiểmôngvừanóihoàntoànsailầm,tôithấynêngiảiquyếtnhưthếnày…”,hoặc:“Giámđốc,tôikhôngdámtánthànhvớicáchlàmcủaông.Tôichorằngnên…”.Lờinóinhưvậyđãphủđịnhhoàntoàncáchnghĩhoặccáchlàmcủalãnhđạo,khôngcầnphảilàcấptrên,chodùlàđồngnghiệphaybạnbècủabạncũngđềurấtkhóchấpnhậncáchnóinày.Bạnkhiếnlãnhđạomấtmặt,họsẽtựnhiênkhônghàilòngvềbạn,khảnăngýkiếncủabạnbịgạtbỏlàrấtlớn.Vìthế,khiđưarakiếnnghị,chúngtanhấtđịnhphảithậntrọng,khéoléođểlãnhđạochấpnhậnvàkhônggâyphảncảm.
Đầutiên,bạnphảikhẳngđịnhnhữngđiểmmìnhtánthànhtrongsuynghĩhoặctronglờinóicủalãnhđạo,sauđóhãykhẳngđịnhlạivàbàytỏsựđồngtình.Tiếpđó,hãynêuýkiếnmangtínhchấtxâydựng,lúcnày,ýkiếncủabạnsẽđượcvuivẻtiếpnhận.
Trongmộtcuộchọpởcôngtynọ,MaikhônghàilòngvớicáchgiảiquyếtvấnđềchấtlượngsảnphẩmcủaGiámđốc.KhiGiámđốcxinýkiếncủamọingười,Mainói:“Giámđốcnóiđúng,chúngtanhấtđịnhphảicoitrọngchấtlượngsảnphẩm,đâylàvấnđềđầutiêncầnphảigiảiquyết.Tôichorằng,ngoàira,chúngtacònphảinângcaoýthứccủacôngnhân.Theotôiquansátthìhiệntại,ýthứccôngnhâncủacôngtychúngtakhôngcaonênảnhhưởngkhôngnhỏtớihiệuquảcôngviệc.Nhấtđịnhphảilưuýchuyệnnày,nếukhôngvấnđềchấtlượngsảnphẩmsẽkhómàđượcgiảiquyếttậngốc.”
“Tôinghĩ,nếuchúngtarènluyệnýthứcchấtlượngchocôngnhân,côngnhânthấycôngtycoitrọngvấnđềđóthìtựkhắcsẽcóýthức.Nếucóthểlàmnhưvậy,chúngtasẽkhôngmấtnhiềucôngsức,côngtycũngcóthểpháttriểnnhanhchóng”.
Nghenhữnglờinày,Giámđốcgậtđầuliêntục,tiếpnhậnýkiếncủaMai,vàrấthàilòngvềviệcMaidámthẳngthắnđềđạtýkiến.
Mộtđiềunênnhớlàtuyệtđốikhôngthayđổiquanđiểmngaykhithấybiểuhiệnkhônghàilòngcủalãnhđạo,hãykiêntrìnêuýkiếncủamình.Chỉcầnbạnnóicólívàlấyđượcvídụcụthểđểchứngminhrằngýkiếncủamìnhcótínhkhảthi,thìlãnhđạosẽhiểutấmlòngcủabạn.Ngoàira,trướcmặtlãnhđạo,tốtnhấtbạnkhôngnênthểhiện“tôithôngminhhơnngài”,đềđạtýkiếnkếthợpxinchỉđạolàsựlựachọntốtnhất.
Trongmộtbuổihọp,cảcôngtyđangcùngthảoluậnmộtphươngán,mọingườilầnlượtphátbiểuýkiến.Lưunói:“Tôichorằngphươngánnàyvẫnnênthêmmộtđiểm…”,cảhộitrườngkhôngaiphảnứnggì.ĐếnlượtLíphátbiểu,anhnói:“Tôiđãsuynghĩvềnhiềumặtcủaphươngánnày,chorằngcómộtsốđiểmchưathậtsựtốt,tôinêurađây,nếucógìkhôngthỏađáng,xincácvịlãnhđạochoýkiến…”.ĐốivớiýkiếncủaLưu,cácvịlãnhđạochỉnghechứkhôngbàytỏtháiđộgì.CònđốivớisuynghĩcủaLí,cáclãnhđạođãnghevàxemxét.
Kểtừđó,đốivớicôngviệccủacôngty,cáclãnhđạothườnglấyýkiếncủaLí.NguyênnhândoLínắmđượctâmlílãnhđạo,biếtcáchnêuýkiếnmàkhônglàmtổnhạitớivịtrícủacáclãnhđạo.
Đươngnhiên,khichúngtađềđạtýkiến,nhấtđịnhphảichuẩnbịkĩlưỡng.Trongmộttậpthể,mỗithànhviênđềucónhiềuquanđiểmvàđềutinrằngnếuýtưởngcủamìnhnếuđượcthựchiệnsẽmanglạihiệuquảcaotrongcôngviệc.Nhữngngườitâmhuyếtvớicôngviệcluôntíchcựcđềđạtýkiếnhaylênlãnhđạo.Tuynhiên,khiđềraýtưởngphảithậntrọng.
Đầutiên,chúýlựachọnthờigianvàđịađiểmthíchhợp.Nếuýkiếnbạnmuốnnêucótácdụnggiúplãnhđạogiảiquyếtngayvấnđềcấpbáchhiệntại,thìđươngnhiên,việcbạnnêuýkiếnngaylậptứcnhấtđịnhsẽđượcđánhgiácao.Hơnnữa,khilãnhđạocótâmtrạngtốtsẽdễdàngtiếpnhậnýkiếncủabạn.Khôngchỉvậy,việcđưaragópývớilãnhđạosẽtốthơnnếukhôngcóngườithứbaởđó,trừkhibạntintưởngngườiđóủnghộýkiếncủabạn.
Mộtđiềulưuýlàkhigópýnêntránhlàmphiềntớicôngviệcthườngngàycủalãnhđạo.Cáchthôngthườngsẽlàcóhànhđộngtrướckhicólờinói.Vídụ,nếubạnchorằnglãnhđạonênthôngbáochobộphậnsảnxuấtchúýtớiphảnánhcủakháchhàngvềchấtlượngsảnphẩm,vậythìtrướctiênbạnnênsoạnsẵnmộtvănbảnyêucầu.Nếubạnhiểurõlãnhđạo,thìkhigópý,bạncóthểđưaravănbảnnày.Việcxinchữkísẽdễhơnnhiềusovớiviệcyêucầulãnhđạochủđộngraquyếtđịnhbằngvănbản.
Trongcôngviệc,mắclỗilàđiềukhótránhkhỏi,cũngkhôngthểtránhkhỏiviệcbịlãnhđạophêbình.Khibịphêbình,chúngtanênvuivẻ,bìnhthảntiếpnhận,nhưvậymớithểhiệntháiđộtráchnhiệmvớicôngviệc.Ngoàira,khibịphêbình,chúngtanhấtđịnhphảituânthủmộtsốnguyêntắcsau.
Nghiêmtúctiếpnhậnlờiphêbình
Cáclãnhđạothườngkhônglấyviệcphêbìnhngườikháclàmniềmvuichomình.Khiphêbình,gópýđềurấtthậntrọng,khôngaimuốngâyrắcrốivớingườikhác.
Thôngthường,khilãnhđạokhônghàilònghoặctráchmắngnhânviêncấpdướiđềudomộtsốnguyênnhân,điềunàychứngtỏlãnhđạokhôngvừaývềmộtviệcnàođócóliênquanđếnbạn.Vìvậy,khibịtráchmắng,bạnnênnghiêmtúctiếpnhận.Bạnphảichuẩnbịtâmlíđểlắngnghelờiphêbình.Nóimộtcáchkhác,khilãnhđạophêbình,nếubạnkhôngnghiêmtúctiếpnhận,khônglắngnghevàkhôngsửađổithìhậuquảcóthểsẽrấttồitệ.Bởivìsựkhôngtiếpnhậnsẽkhiếnlãnhđạocảmthấyhọkhôngcóvịtrínàotrongmắtbạn.
Mộtnhânviênkhibịlãnhđạotráchmắng,nêncốgắnggiữtâmtrạngbìnhtĩnh,ánhmắtnhìnthẳngvàođốiphươngđểthểhiệnsựtậptrungchúý.Nếukhôngsẽkhiếnlãnhđạonghĩrằngbạnkhôngnghiêmtúc,khôngchúýlắngnghe.Saukhibịphêbình,nếubạnhiểuralỗisaicủamình,tốtnhấtnênlậptứcnghĩcáchsửasai,chânthànhxinýkiếnchỉđạocủalãnhđạo.Nếucócơhội,sauđóhãythểhiệnlòngbiếtơnvớilãnhđạo.
Nếunhânviêncấpdướibiếtlắngnghevàtiếpthu,tíchcựcsửasaithìđólàchuyệnvuivớilãnhđạo.Mặcdùbạnsai,nhưngnếubiếtsửa,lãnhđạosẽthấyrằngcóthểthathứchobạn.
Khôngtranhluận,cãilạikhibịphêbình
Cókhilãnhđạosẽcôngkhaichỉtrích,phêbìnhcấpdướitrướcmặtnhiềungười,lúcnày,cấpdướisẽkhótránhkhỏicảmgiáckhóchịu.Đặcbiệtlàkhibạncảmthấylờichỉtríchđóvôlí,bịcácđồngnghiệpchứngkiến,bạncóthểsẽmấtbìnhtĩnhvàtranhluận,cãilại
lờiphêbìnhcủalãnhđạo.Làmvậy,thứbạnđổilạiđượccóthểchỉlàsựđồngtìnhcủađồngnghiệp,nhưngbạnsẽđểlạiấntượngxấugấpnhiềulầntronglãnhđạo,cuốicùngngườichịuthiệtvẫnchỉlàbạnmàthôi.
Cócâunói:“Nhịnmộtgiờsóngyêngiólặng,luimộtbướcbiểnrộngtrờicao”.Hãycoisựtráchmắngcủalãnhđạolàmộtcơnbão,saukhigiôngbãođiquasẽlàsựbìnhlặng,bạnkhôngbịthiệthạigì,vậythìtạisaokhôngchịunhịnmộtchútđểtránhgâymâuthuẫn?
Mộtnhânviênphảihọccáchtựkiềmchếbảnthân,giảiquyếtmọiviệcbằnglítrí,nhấtlàkhiởtrướcmặtlãnhđạo.Trongtìnhhuốngđó,chodùbạncảmthấyrấtbựcbội,nhưnghãythửnghĩlạixem,nếubạncãilạilãnhđạo,ngườilãnhđạođócũngsẽrơivàotìnhtrạngbựcbộitươngtự.Nếubạncóthểgiữbìnhtĩnhkhibịlãnhđạophêbìnhhaytráchmắng,cóthểnóibạnlàngườirấtlítrí.Chỉcầnvịlãnhđạokhôngcóýlàmkhóbạn,khibìnhtĩnhnhấtđịnhsẽsuynghĩlại,vàtronglòngsẽcảmthấyáynáy.
Khôngnênđểbụngkhibịphêbình
Nếubạncảmthấybấtmãnhoặckhóchịuvìbịphêbình,điềuđósẽgâyảnhhưởngxấutớimốiquanhệgiữabạnvàlãnhđạo.Thựctế,lờitráchmắngcủalãnhđạobaohàmýnghĩacảnhcáo,chỉthịvàcảkhuyếnkhích,lờitráchmắngcủacấptrêncóthểđượcxemlàsựcổvũvàxemtrọngbạn.Khicấpdướibịcấptrênchêtrách,nếuthểhiệntháiđộkhôngphụchoặcấmứcđểbụngthìkhôngnhữngkhônghiểuđượctấmchântìnhcủalãnhđạomàcònlàmxấumốiquanhệhaibên.Hãynghĩđơngiản,việclãnhđạophêbìnhbạnkhôngcógìđángngại,chỉlàgópýđơngiản,bạncũngcóthểnhờvàolờiphêbìnhđómàsửađổivàhoànthiệnmình,đitheođúngđườnglốicủacấptrên.Nếulàmđượcđiềunày,mốiquanhệgiữabạnvàlãnhđạosẽtốthơnnhiều.
Khôngnêngiảithíchnhiều
Khibịlãnhđạophêbình,tranhluậnlàđiềukhôngcầnthiết.Nếumụcđíchcủabạnchỉlàđểkhôngbịphêbìnhnữathìhãylắngnghevàtiếpthu.Làmộtnhânviêntốt,khibịcấptrênchêtrách,nhấtđịnhphảihiểurõđiểmnày:Lãnhđạochỉnhìnthấykếtquả,khôngmuốnnghebạnnóivềquátrìnhđạtđượckếtquảđó.
Đốivớinhânviêncấpdưới,khôngviệnlídochínhlàchấphành.Chodùlàmviệcgìđềuphảinhớtráchnhiệmcủamình.Chodùởvịtrínào,cũngphảicótráchnhiệmvớicôngviệc.Côngviệclàthứphảichấphànhvôđiềukiện.
Đươngnhiên,cũngcótrườnghợpbạnthậtsựbị“oan”.Lúcnàybạnnênxửsựthếnào?Nếubạnchorằngbảnthânthựcsựkhôngcầnthiếtphảitiếpnhậnphêbình,cóthểthểhiệntháiđộlấylàmtiếc,nhưngđiềunàyhoàntoànkhônggiốngnhậnlỗi,màchỉlàphéplịchsựchothấybạnlàngườicóvănhóavàbiếtcảmthông,thathứchongườikhác.Ngoàira,bạncóthểtìmcơhộibàytỏ,nhưngphảinóiđếnnơiđếnchốn.Thờigiancóthểchứngminhtấtcả,cốgắngcóthểmanglạisựthayđổi.Ngườinhânviênthôngminhsẽkhôngrốitríkhibịcấptrênphêbình,màsẽgiữđượcbìnhtĩnh.Khibịphêbình,chỉcầnkhéoléogiảiquyếtbằnglítrí,đócóthểsẽchínhlàcơhộichobạntiếnbộ.
Tỏtháiđộthànhkhẩnkhibịphêbình
Khibịphêbìnhhoặcbịlãnhđạochỉralỗisai,rấtítngườichorằng100%làlỗicủamình.Vídụ,khilãnhđạoyêucầubạnlàmmộtbảnggiá,xuấthiệnlỗitínhtoánsai,đâyrõrànglàlỗicủabạn,nhưnghầuhếtmọingườiđềutìmlídobiệnminh,như“Dobịgiụcgấpquánêntínhtoánbịsai”,“Tôiđãđịnhkiểmtrarồinhưngquảnlílạimangđimất”,“Lẽrakhôngnênđểtôilàmcôngviệcnày”...Lỗisaithuộcvềbảnthân,nhưngconngườiluônđổlỗicholídokháchquan,điềunàychỉkhiếnbạnbịmấtlòngtinvàchứngtỏbạnthiếutráchnhiệmtrongcôngviệc.Kểcảđốiphươngnêuýkiếnkhôngđúng,nhưngđólàthiệnýmuốntốtchobạnthìcũngnênnhẫnnhịn,thànhkhẩnchấpnhận.Sẽkhôngcógìbấtlợichomộtngườibiếtnhẫnnhịn.
Nhẫnnhịnngoàimặtnhưngtronglòngphảnđối,điềunàycũngkhôngđúng.Hãykhốngchếtâmlímuốnphảnbác,thểhiệntháiđộthànhkhẩnvànói:“Tôirấtxinlỗi”hoặc“Tôisẽchúýhơn”,điềunàysẽquyếtđịnhmốiquanhệcủabạnvớimọingườisaunàycótốtđẹphaykhông.Nếubạncóthểthànhthậtxinlỗi,đốiphươngsẽbỏquachobạn.Tuynhiên,nếubạntỏtháiđộkhôngvuihoặcphảnứngtiêucựctrướclờinhắcnhởhoặcphêbình,quanhệgiữahaibênsẽgặpchướngngại.Tháiđộđósẽkhôngmanglạiđiềugìtốtđẹpchoviệcpháttriểnsựnghiệpcủabạn.
Dànhtặnglờikhencholãnhđạolàmộtnghệthuậtđặcbiệt.Thíchđượckhenlàđiểmyếulớnnhấtcủaconngười,đốivớinhữngngườilàmlãnhđạocũngvậy.Nếubạnnắmvữngnghệthuậtnàyvàcóthểdànhtặngcấptrênnhữnglờikhentếnhịkhônglộliễu,thìbạncóthểrútngắnkhoảngcáchvàtạocảmtìnhvớicấptrêncủamình.
Aicũngmuốnnhậnđượcsựcôngnhậncủamọingười,nhữngngườilàmlãnhđạocũngkhôngngoạilệ,chỉcóđiềucáclãnhđạovớitínhcáchkhácnhausẽthíchnhữngcáchđượccôngnhậnkhácnhau.Thựctế,khenngợilãnhđạochínhlàthểhiệnsựcôngnhận,ủnghộđốivớingườiđó.Đâycũngchínhlàphươngpháphaynhấtxâydựngmốiquanhệtốtđẹpgiữacấpdướivàcấptrên.Nhưngkhenngợilãnhđạophảicókĩnăngvàphươngpháp.Nếulờikhenkhônghợplícóthểđểlạiấntượngxấu,gâyảnhhưởngkhôngtốttớimốiquanhệgiữahaibên.Khenngợimộtngười,đươngnhiênvìbiểuhiệnxuấtsắccủangườiđó,nhưngsựxuấtsắccủamỗingườilàkhônggiốngnhau.Cóngườicótrìnhđộchuyênnghành,thànhtíchcôngviệcưutú,cóngườilạigiỏivềgiaotiếpxãhội,cókhảnăngtạodựngmốiquanhệtốt.Vìthếkhidànhtặnglờikhencholãnhđạophảicăncứvàotìnhhuốngthựctếđểsửdụngcáchkhenhợplí,điềunàyyêucầubạnphảinắmvữngkĩnăngkhenlãnhđạo.
Khencómứcđộ
Lãnhđạocũnglàconngười,cũngcócảmxúc,vuikhithànhcôngvàbuồnkhithấtbại.Vìvậy,mộtlờikhenhợplí,đứngmứccóthểlàmtăngsựtựtincủavịlãnhđạođó.Tuynhiênkhôngthểkhenquálờimộtcáchvônguyêntắc.Lờikhenkhônghợplícóthểgâyphảncảm,biến“đúngđắn”thành“sailầm”.Bạncũngcóthểđánhmấtthiệncảmbanđầumàcấptrêndànhchobạn,thậmchícònbịgọilà“tiểunhân”nếukhenngợiquákhoatrương,khôngđúngmực.
Ngônngữphảichínhxác
Khidànhtặnglờikhencholãnhđạo,tốtnhấtnêndẫnlờicủamọingườixungquanhrồikhéoléođưalờikhencánhâncủamìnhvào.
Bàiphátbiểucủachủbiênmộttờbáođượcđăngtải,Lí-thành
viêncủabanbiêntậpđãkhôngbỏlỡcơhộidànhtặnglờikhen:“Chủbiên,mọingườiđềuhọctậptheobàiviếtcủaanh,chúngtôichorằngbàiviếtđórấtđộcđáo,tấtcảđềumuốnnhờanhchỉdẫnthêm”.Chủbiênnghevậycảmthấyrấtvui.
Khikhenngợilãnhđạophảicốgắngsửdụngtừngữtrungtính,khôngnênlạmdụngphótừvàtínhtừ.Tháiđộphảichânthành,thậtlòng.Nếuthườngxuyênsửdụngnhữngtừnhư“nhất”,“rất”,thìsẽkhiếnlãnhđạocảmthấybạnkhenquálời,từđóchorằngbạnkhôngthậtlòng.
TổngGiámđốccủamộtcôngtythườngtựmìnhviếtdiễnvăn,khicầnthưkíchuẩnbịtàiliệu,trướctiênôngsẽđưabảnthảochothưkíxemtrướcđểthamkhảo.Dođó,ngườithưkíthườngnóivớiông:“Lãnhđạonàocũngnhưngàithìchúngtôithấtnghiệphết”,“Mọingườiđềunóiviếtdiễnvănlàviệckhó,nhưngvớingàithìchuyệnđóthậtđơngiản.”
DolờikhenluônđứngmựcnênlầnnàoGiámđốccũngvuivẻtiếpnhận.Nếuthưkínói:“Ngàirấttàigiỏi”,“Nhữngvịlãnhđạokháckhôngthểbằngngài”,lờikhentháiquánàyrấtkhóchấpnhận,cũngcóthểmanglạihiệuquảkhôngnhưý.
Khenđúngcách
Cầnchúýcáchkhenlãnhđạo,cóthểkhentrựctiếp,cũngcóthểkhengiántiếp.Khentrựctiếp,chủyếulàchỉrađiểmmạnhcánhâncủalãnhđạovàkhenngaytrướcmặt.Vídụ,lãnhđạovừalàmxongbáocáovàchủđộnghỏixembạncóấntượnggìvềbáocáođó,khiđóbạncóthểsửdụngngônngữthíchhợpkhentrựctiếpvớitinhthầnxâydựng,nhưngphảinhớkhôngdùngcáctừnhư“cũngđược”,“tạmđược”đểnóivềsựviệc.
Mộtthànhphốnọtổchứchộithảodulịch,vịlãnhđạophụtráchngànhdulịchcủathànhphốđãtừngcókinhnghiệmlâunămtrongcôngtácvănhóa-giáodục.Ôngđãcóbàidiễnthuyếtrấtthuhútvớingônngữhàihước,mọingườiđềucôngnhậnvịlãnhđạocótrìnhđộcao,đãphảnánhđúngtìnhhìnhthựctếdulịchcủathànhphố.Saukhikếtthúchộithảo,vịlãnhđạohỏimộtphóngviên:“Anhthấyhômnaytôiphátbiểuthếnào?Ngườinghecóphảnứnggìkhông?”Ngườiphóngviêntrảlời:“Hômnayôngphátbiểurấtđúng,khôngchỉgiới
thiệuđượcthànhphốchúngtatớidukhách,màcònnêuđượcxuhướngpháttriểntrongtươnglai,chúngtôiđềucóấntượngrấtsâusắc”.Lờikhenthỏađángcủangườiphóngviênkhiếnvịlãnhđạorấtvui,cáchkhennàydễchấpnhậnhơnsovớiviệcnói:“Ôngrấtcókhảnăngdiễnthuyết”hoặc“Ôngnóirấthay”.
Cònkhengiántiếplàsửdụngphươngpháplấydẫnchứngđểkhen.Bạncóthểlấyvídụtrongbáocáocủalãnhđạo,nêulênphảnứngcủamọingườisaukhinghebáocáođểgiántiếpkhenngợi.
Chọnnộidungchínhxác
Khikhenlãnhđạocầnnhắmvàođiềungườiđótâmđắcnhất.Nếubạncangợinhữngviệclãnhđạokhôngtâmđắcthìsẽkhótránhkhỏisựphảncảm.Vídụ,bạncóthểkhenchínhsáchcủalãnhđạođãđượcthựctếchứngminhlàhoàntoànchínhxáchoặcmộtthànhcôngcủalãnhđạotrongthờigiangầnđây…Đâychắcchắnlàviệcmàcấptrêncủabạnrấttâmđắc,rấtthíchhợpđểbạndànhtặnglờikhen.
MộtvịCụctrưởngnọrấtthíchláixenênthườngtựláixevàthíchnóivềchuyệnxecộ.Mộtlần,Phong-láixecủaôngbịthươngnênkhôngthểláiđược,CụctrưởngđãđểPhongngồicạnhvàtựmìnhlái.Lúcđóđúngvàogiờcaođiểm,đườngđông,nhưngCụctrưởngvẫnláixerấtchuẩn,Phongnói:“Cụctrưởng,thậtkhôngngờôngláixetốtnhưvậy,đườngđôngmàôngláirấtkhéo,cònchuyênnghiệphơncảcánhláixe.”
LờikhennàykhiếnCụctrưởngrấtvuivàcàngquýPhonghơn.
Lờikhenrõrànglàcónhiềutácdụng,nhưngnếukhenkhôngđúngcáchthìrấtdễlạihậuquảkhônlường.
TổngGiámđốccủamộtcôngtynọđãsửdụngnghiệpvụvàkinhnghiệmcôngviệccủamìnhđểviếtnêncuốnsáchConđườngkinhdoanh.MộtGiámđốcđãkhen:“Anhđilàmởcôngtyđúnglàmộtsựlựachọnsailầm.Nếuanhlàmcôngviệcnghiêncứuquảnlíkinhtế,tôitinanhnhấtđịnhsẽtrởthànhmộtchuyêngia,sẽđạtđượcnhữngthànhquảđộtphá.”
TổngGiámđốcnghelờikhencủaGiámđốcthìkhônghàilòng,nói:“ÝcủaanhmuốnnóitôikhôngthíchhợplàmTổngGiámđốc
côngty?”ThấyTổngGiámđốchiểunhầm,vịGiámđốcnọtoátmồhôivàliêntụcgiảithích:“Không,khôngkhông,tôikhôngcóýnhưvậy,tôimuốnnói…”
Lúcnày,ngườithưkíbènđỡlờichoGiámđốc:“ÝGiámđốcmuốnnóilàôngrấtngườiđatài,khôngchỉcónghiệpvụtốttrongcôngviệc,màcáclĩnhvựckháccũngrấtxuấtsắc.”
Tómlại,khenngợicấptrênphảiđúngmực.Lờikhenthỏađángcóthểkhiếncấptrêncảmthấymìnhrấtưutú,nhưvậykhôngchỉcóthểlàmchongườiđóvuivẻchấpnhậnlờikhen,màcònkhiếnngườiđónhớtớibạn.
Giảsửbạnmuốnđượcthăngchức,tănglương,nếuchỉbiếtchờđợimộtcáchbịđộngthìkhómàthànhhiệnthực,điềunàyyêucầubạnphảitíchcực,chủđộngnêuyêucầuvớilãnhđạo.Tuynhiên,đốivớiđasốngườitrẻtuổi,yêucầulãnhđạotănglươnglàmộtviệcvôcùngkhónói,hầuhếtđềulolắngsẽbịtừchốivàsẽkhôngthuậnlợitrongcôngviệcvềsau.
Thựctế,nêuyêucầutănglươngvớilãnhđạokhônghềkhónhưchúngtatưởngtượng,chỉcầnbạnchorằngtănglươnglàhợplíthìbạncóquyềnnóira.Thếnhưngphảichúýcáchnói,ngônngữphảinhẹnhàng,thậntrọng.Tốtnhấtnênkhéoléosửdụngcáckĩnăngđểtruyềnđạtýkiếnđếnlãnhđạo,chodùcóbịtừchốicũngkhôngkhiếnhaibênrơivàotìnhtrạngbốirối,ảnhhưởngtớicôngviệcvềsau.
Lanlàtrợlíhànhchínhcủamộtcôngty,côlàmviệcởđâyđãđượcbốnnăm,thếnhưngmứclươngkhônghợplí,vìvậycômuốnlãnhđạotănglươngchomình.Mộtbuổisáng,nhâncơhộiGiámđốcđangđọcbáomộtmìnhtrongphònglàmviệc,côgõcửađivào:“ThưaGiámđốc,tôicómộtyêucầunhỏ,khôngbiếtngàicóthểđápứngkhông?”Lanmỉmcười,nhẹnhàngnóivớiGiámđốc.
“Yêucầugì?Cônóiđi.”
“Tôibâygiờkhôngphảimộtnhânviênmớinữa,doyêucầucuộcsốngnêntôiphảichịuáplựckinhtếtươngđốinặngnề,ôngxemcóthểtănglươngchotôikhông?”
“Nhưngcôchưaquennghiệpvụlắm,tôinghĩđiềunàykhônghợplí”,Giámđốcmiễncưỡngnói.Rấtrõràng,đâychỉlàlídothoáitháccủaGiámđốc.Mộtngườilàmviệcđãbốnnămởmộtcôngty,saocóchuyệnchưaquennghiệpvụ.
Lankhôngthayđổisắcmặt,chỉmỉmcườitrảlờicâuhỏicủaGiámđốc:“ThưaGiámđốc,nghiệpvụtôicóthểdầnlàmquen.Nếuôngđồngývớiyêucầucủatôi,tôisẽrấttrântrọngvàsẽkhôngkhiếnôngthấtvọng.”
NgheLannóivậy,Giámđốccóvẻnhẹnhõmđinhiều,ôngnói:“Côhivọngtănglươnglênbaonhiêu?”
Lươngcủatôibâygiờlà5triệuđồng,ôngthấy6triệuđồngcóhợplíkhông?Ôngyêntâm,tôinhấtđịnhkhôngkhiếnôngthấtvọng.”LanrấttựtintrảlờiGiámđốc.
VịGiámđốcnghĩmộtlátrồinói:“Vậycôcứthửđi,đểtôicóthểthấythànhtíchcôngviệccủacô.”
Lanvuivẻtrảlời:“CảmơnGiámđốcđãchotôicơhội,tôinhấtđịnhsẽkhôngphụsựkìvọngcủaông.”
Haithángsau,Lanđãcóđượcmứclươngnhưmongmuốn.
Hãysửdụngngữkhíthươnglượngđểnêuyêucầu,lãnhđạosẽlắngnghevàhỏivềnhữngvấnđềbạngặpphảitrongcôngviệc,chỉcầnbạnlàmviệctốt,bạnsẽcócơhộiđượctănglương.Đốivớinhữngngườitrẻtuổimớiđilàmhoặcđãđilàmđượcvàinăm,phảidámnêuyêucầutănglươngvớilãnhđạo,phảidámnóivìlợiíchcủamình.Nóichung,trừkhithànhtíchtrongcôngviệccủabạnquáxuấtsắc,nếukhônglãnhđạosẽkhôngbaogiờchủđộngtănglươngchobạn.Cónhữnglúc,lợiíchcủabảnthânphảidotựbảnthângiànhlấy.
Khinêuyêucầutănglươngvớilãnhđạo,bạnphảisửdụngngữkhínhẹnhàng,mỉmcườivàđưaralído.Sauđónhẹnhàngnêuyêucầu.Khiđềnghịlãnhđạotănglương,bạnphảichọnđúngthờicơ,tốt
nhấtlàkhiđốiphươngđangvuivẻvàcóthờigianrỗi,lúcnàykhảnăngyêucầucủabạnđượcchấpnhậnlàrấtcao.
Muốnđượctănglương,điềucơbảnnhấtlàbạnphảicóthựclực.Lãnhđạothườngđánhgiánănglực,tháiđộvàphẩmchấtthôngquabiểuhiệncủacấpdưới.Nếubạncôngtáctốt,cóthànhtíchxuấtsắc,muốntănglương,hãythểhiệnnhữngđiềuđócholãnhđạobiết.Bạncóthểliệtkênhữngđiềumìnhđãlàmđượctrongvòngmộtnămrồiđưacholãnhđạo,sauđónêuyêucầuvớitháiđộthànhkhẩnvàcầuthị.Chỉcầnlãnhđạothấyhợplý,vấnđềtănglươngcủabạnsẽđượccânnhắc.
Trongcôngviệc,khilãnhđạođưaranhữngyêucầukhônghợplí,bạnphảicânnhắckĩxemliệumìnhcóđảmnhậnđượckhông,cóthểhoànthànhkhông,hãysuyxétdựatrêncácyếutốkháchquan,mứcđộkhódễcủavấnđềvànănglựcbảnthân,nếuchorằngmìnhkhôngthểchấpnhận,hãylựachọncáchnóithíchhợpđểtừchối,nhấtđịnhphảihọccáchnói“không”vớilãnhđạo.Tuynhiên,đâykhôngphảichuyệnđơngiản,phảivậndụngkhéoléocáckĩnăngđểtránhđốiđầutrựctiếpvớicấptrên.Vậyphảilàmthếnàođểlãnhđạocấptrênkhôngtứcgiậnsaukhinghebạnnói“Không”?
Sắptớihộidiễnnhândịpkỉniệmthànhlậpcôngty.CấptrênquyếtđịnhgiaohaivaidiễnchínhchoLyởphòngquảngcáovàMạnhởphònghànhchính.Haingườinàyđềulàhạtnhânvănnghệđãtừngthamgianhiềuhoạtđộngcủacôngty,sựsắpxếpnàyđươngnhiênrấthợplí.Thếnhưngcómộtviệcmàtrongcôngtykhôngaibiết,đólàLyvàMạnhđãtừngcóthờigianyêunhau.Đểchứngtỏsựchungthủy,Lyđãnóiviệcsắpxếpdiễnkịchcủacôngtychochồngchưacướibiết.Khôngngờ,chồngchưacướicủacôkhôngnhữngkhôngchịuhiểumàcòntranhcãivớicô,yêucầucôkhôngđượctiếpxúcvớiMạnh.Lykhôngmuốnchồngchưacướigiận,nhưngcũngkhôngthểnóisựthậtvớilãnhđạo.
Saukhicânnhắc,Lyđãđếntìmcấptrên.Nhìnthấycấptrênđangbậnrộnchuẩnbịchobuổidiễn,Lyvừagiúpđỡvừanóichuyện.Thấylãnhđạovui,côbènđivàochủđềchính:
“ThưaGiámđốc,anhbiếtđấy,tôirấtthíchvănnghệ.Anhtintưởngtôinhưvậy,tronglòngtôirấtvuivàcảmđộng.NhưngphântôivàMạnhđónglàmvợchồng,tôithấykhôngthíchhợplắm.Liệuanhcóthểgiữanhấyvàtìmnữdiễnviênkhácđượckhông?TôivàMạnhcóthểcùngdiễnvaikhác,nhưngnhưvậyanhlạimấtcôngchọnvởkịchkhác”.
Cuốicùng,LycòntinhnghịchnóivớiGiámđốc:“Giámđốcạ,tôivàbạntraisắpkếthônrồi,nếuanhđồngý,tôisẽđểgiànhkẹocướichoanh”.
LờiLynóirấtthànhthật,Giámđốccũnglàngườilinhhoạtnênđãnhanhchónghiểuhàmýtronglờinóiđó.AnhbậtcườivàvuivẻđápứngyêucầucủaLy.
Lyđãgiảiquyếtchuyệnnàyrấttốt.Tạichốncôngsở,khicấptrênđưaramộtyêucầumàvìmộtlídonàođómàbạnphảitừchối,tuyệtđốikhôngnênngaylậptứctỏtháiđộkhôngchấpnhận.Trướctiênhãycảmơnlãnhđạođãtintưởngbạn,thểhiệnrằngbạnsẵnlòngvuivẻcốnghiến,tuynhiênsauđóhãynóirõkhókhăncủamìnhđểkhéoléotừchối.Nhưvậyhaibênđềucóthểchấpnhậnmàkhônggâyratìnhtrạngcăngthẳng.
Mộtngày,Giámđốccôngtychỉvàotậptàiliệukhoảng30đến40trangvànóivớingườithưkímớivàocôngtychưalâu:“Mai,tốinaycôhãyđánhmáytậptàiliệunày.”Mainghethấyvậy,nhìntậptàiliệu,mặtbiếnsắcvànói:“Nhiềuthếnàylàmsaotôiđánhnổi?”“Khôngnổiư?Vậyđểtôigiaochocôviệckhácnhẹnhànghơnnhé!”VịGiámđốcrấtgiận,vàMaicũngđượcmộtkinhnghiệmnhớđời.
ViệcMaibịtráchmắngthậtđángtiếc.Tuynhiên,đâylàkếtquảđươngnhiêndotháiđộcủaMai.Côđãtrựctiếptừchốiyêucầucủalãnhđạo,khiếnlãnhđạocảmthấycôđangchốngđối,khôngphụctùngsựsắpxếp,coinhẹcấptrên,vìthế,bịtráchmắnglàđiềukhótránhkhỏi.NếunhưlúcđóMailậptứclấytậptàiliệuvàđánhmáyngay,khoảngmộtđếnhaitiếngsau,giaophầnđãđánhxongchoGiámđốcxem,rồinhẹnhàngnêukhókhăncủamình,nhưvậyGiámđốcnhấtđịnhsẽhàilòngvớibiểuhiệncủacô.Điềunàykhôngchỉgiúpgiữsựuynghiêmcủacấptrên,màcònkhiếncấptrênýthứcđượcrằngyêucầucủamìnhkhônghợplívàđồngýkéodàithờihạnđểkhônglàmkhóchocấpdưới.
Trongcôngviệc,khinhậnđượcyêucầucủacấptrênmàbạnchắcchắnthựclựccủamìnhkhôngđápứngnổivàbuộclòngphảitừchốithìcũngtuyệtđốikhôngđượcthểhiệnngay,trướctiênhãycảmơnsựtintưởngcủacấptrên,thểhiệnrằngviệcnhậnđượcnhiệmvụkhiếnbạnrấtvuivàbạnsẵnsàngcốnghiếncôngsức,saucùnghaynóivềkhókhăncủabảnthân,khéoléotừchốiđểcảhaibênđềucóthểchấpnhậnvàkhônggâycăngthẳng.
Đươngnhiên,khitiếpnhậnnhữngyêucầuquákhókhăntừlãnhđạocấptrênhoặcnhậnđượcnhiệmvụmàbảnthânkhôngthểhoànthành,chúngtanhấtđịnhphảihọccáchtừchối.Từchốilãnhđạolàmộtnghệthuật,nhấtđịnhphảichúýnhữngđiểmsauđây.
Lídophảichínhđáng
Đầutiênphảinóirõbạncoitrọngcôngviệcđượcgiaovàrấtmuốntiếpnhận,sauđóhãythểhiệnsựnuốitiếccủabạn,nóirõcụthểtạisaobạnkhôngthểchấpnhận.Vídụ,“Tôiđangcókếhoạchphảithựchiệntrongvòng2ngày.”Lídochínhđáng,tháiđộthànhthậtnhấtđịnhsẽnhậnđượcsựthôngcảm.
Khôngthểtừchốithẳngthừng
Chodùbạncólídochínhđángđếnđâu,nhưngnếulãnhđạovẫnkiênquyếtchọnbạn,lúcnày,bạnkhôngthểtừchốithẳngthừng,nếukhông,lãnhđạosẽchorằngbạnđangthoáithác,nghingờkhảnăngvàmấtlòngtinđốivớibạn,bạnsẽvôtìnhbịmấtđinhiềucơhộitốt.
Phươngphápnêuýkiếnchutoàn
Nếulãnhđạovẫnkiênquyếtgiaocôngviệcchobạn,lúcnày,bạnphảisuynghĩkĩ,đừngcốgắngchỉvìlờitừchốikhôngđượcchấpnhận.Bạncóthểcùngngồixuốngthảoluậnkếhoạchvớilãnhđạo,hoặcnói:“Nếuđãnhưvậy,thìchờthêmmộthômnữa,khicôngviệcdãnbớttôisẽbắtđầulàm,ôngthấycóđượckhông?”Bạncũngcóthểđềcửmộtngườicónănglựcvớilãnhđạo,đồngthờikhẳngđịnhsẽđónggópýkiến,hỗtrợngườiđó.Nhưvậy,bạnsẽnhậnđượcsựthôngcảmvàlòngtintừcấptrên,cuộcsốngvàcôngviệccủabạnvềsaucũngsẽkhônggặpbấtlợi.
Nóichung,việctừchốiyêucầucủalãnhđạocóthểsẽgâyrakết
quảkhôngtốt,đặcbiệtlàvớinhữngngườitrẻtuổimớiđilàm.Dođó,chodùbạntừchốiviệccônghayviệcriêngthìđềucầnphảicódũngkhí.Mặcdùnói“không”vớilãnhđạokhôngphảichuyệnkhiếnngườiđóvui,nhưngnếucóthểnắmvữngkĩnăngkhéoléonói“không”,bạnsẽcóthể“từchối”mànhư“khôngtừchối”,tháiđộthànhthậtcủabạnchắcchắnsẽnhậnđượcsựthôngcảm.
CHƯƠNG9
Chốncôngsởnhiềuthịphi,biếtcáchănnóirấtquantrọng
Cácmốiquanhệnơicôngsởthườngrấtphứctạp,chỉcầnbạnkhôngđểýthìsẽlậptứcbịcuốnvàovòngxoáyphứctạpđó.Việcbiếtcáchănnóihaykhôngsẽquyếtđịnhbạncóđượchoannghênhởchốncôngsởkhông,dođó,khinóichuyệnởnơilàmviệc,nhấtđịnhphảithậntrọng,cẩnthận,cónhưvậymớikhônggặpthấtbại.
Nguyêntắcnóichuyệnđểxâydựngcácmốiquanhệtốtđẹpchốncôngsở
Giữacácđồngnghiệptrongcôngty,ngàynàocũngxảyranhữngchuyệnphứctạpkhôngthếnàythìthếkhác.Chodùđóngvaichínhtrongnhữngcâuchuyệnđóhaychỉlàngườiquansát,bạnvẫnphảicùngsốngvớinhữngđồngnghiệpđó,vìvậy,phảinắmvữngvàtuânthủmộtsốnguyêntắckhitròchuyệnvớiđồngnghiệp,tạohìnhtượngđẹpvàluônđượcđồngnghiệpyêuquýlàđiềurấtquantrọng.
Khitiếpxúcvớicácđồngnghiệpbởicầnphảigiữchừngmực.Xãhộihiệnđạilàxãhộithôngtin,conngườiphảigiaotiếpvớinhaumớicóthểtồntại.Nhữngngườikhôngthíchnóichuyệnsẽbịmọingườicoilàlậpdị,khácngười.Theothờigian,nhữngngườinàysẽbịcôlậpvàkhópháttriểnsựnghiệp.Cònnhữngngườinóinhiềulạidễgâyphảncảmchongườikhác,khiếnngườikháchiểunhầm,chorằngbạnlàngườihờihợt,khôngđángtin.Dođó,nóichuyệnphảihợplí,khôngnhiềukhôngítmớicóthểxâydựngmốiquanhệtốtđẹp,hữuhảovớiđồngnghiệp.Đồngthời,bạncũngphảinắmvữngcácnguyêntắcgiaotiếpchốncôngsở.
Khoandungvớimọingười
Tạinơilàmviệc,chúngtathườnggặpnhữngchuyệnkhôngvui,đặcbiệtlànhữngngườitrẻtuổi,khigặpchuyệngâybựctứchoặccómâuthuẫn,thườngkhôngbiếtcáchnhẫnnhịnđểcuốicùngđẩymâuthuẫnlêncao.
Cócâunói:“Nhịnmộtgiờ,sóngyêngiólặng;luimộtbước,biểnrộngtrờicao”.Khiđồngnghiệplàmảnhhưởngđếnbạn,hoặcgiữacácbạnxảyramâuthuẫn,tốtnhấtnênkhoandung.Aicũngcólúclàmsai,hãykhoandungđểcảhaibêncùngcó“biểnrộngtrờicao”.
Nhẫnnhịnkhôngcónghĩalàbạnyếuđuối,màđiềuđóthểhiệnsựđộlượng.Vậylàmthếnàođểcóđượctâmtháinhưvậy?Córấtnhiềucách,vídụ,khigặpnhữngchuyệnkhôngvui,hãynghĩđếnnhữngđiềutốtđẹptrướcđây.Khibạnbiquanhoặcnảysinhtưtưởngtiêucực,hãylậptứccốgắngnghĩtớinhữngchuyệntíchcực.
ThọvàTùnglàđồngnghiệpcùnglàmtrongmộtcôngtyxâydựng,cũnglàđôibạnrấtthân.Họthườngcùngxembóngđá,uốngbia,tròchuyện.Mộtlần,cảhaicùnghợptácđểhoànthànhmộtcôngtrình.Saukhicôngviệckếtthúcthuậnlợi,ThọnhậnnhiệmvụmớiphảiđicôngtácnênđểlạiviệctổngkếtvàbáocáochoTùng.Thậtkhôngmay,bốcủaTùngbịốm,dobậnchămsócbốnênTùngkhôngđểývàđãbáocáosaimộtphầnviệcquantrọngdoThọphụtrách.Saukhiđưabảntổngkếtchocấptrên,lãnhđạolậptứcnhìnngayralỗisainêntìmhỏiTùng.TùngsợphảichịutráchnhiệmnênđổlỗichoThọ.DocôngtrìnhquantrọngnêncấptrênlậptứcgọiThọvềvàphêbìnhanh,yêucầuanhphảisửalỗisai.Thọbịcấptrêntráchoan,hỏikĩlạithìmớihiểuramọichuyệnnênlậptứctìmcấptrênđểgiảithíchvàxóabỏđượchiểunhầm.
TùngsainênđãlàmlỡcôngviệccủaThọ,màmốiquanhệgiữahaingườilạivốnrấtthânthiết,bởivậysauchuyệnnày,Tùngrấtáynáy,anhtìmThọđểxinlỗi.ThọcũnghiểunênđãchủđộngnóivớiTùng:“Chuyệngìđãquathìhãychoqua,đừngđểýnữa,haichúngtavẫncùngxembóngđávàhợptácvớinhau”.Tùngrấtxúcđộng,từđómốiquanhệgiữahaingườicàngtrởnênthânthiếthơn.
Nếusaukhibiếtsựthật,ThọtráchmócTùngthìgiữahaingườichắcchắnsẽnảysinhmâuthuẫnvàkhôngthểthânthiếtnhưtrước
nữa.
Côngtưphânminh
Tạichốncôngsở,nhữngngườitrẻtuổithườngkhôngphânbiệtcôngtưvớinhữngđồngnghiệpthânthiết.Thựctế,chodùquanhệcánhângiữabạnvàđồngnghiệpcótốtđếnđâu,bạncũngtuyệtđốikhôngthểvìtìnhcảmmàlẫnlộnchuyệncôngvớichuyệntư,điềunàycóthểkhiếnbạnrơivàotìnhtrạngrắcrối,nếulàmkhôngtốtcòncóthểgâyhiểunhầm.Vìthế,bạnnhấtđịnhphảigiữnguyêntắccôngtưphânminh.
VâncómốiquanhệcánhânrấttốtvớiquảnlíLinhởbộphậnquảngcáocủacôngty,haingườithườngcùngđidạophốhoặcđếnnhànhauchơivàongàynghỉ.Mộtngày,khiđangởcôngty,LinhđếntìmVân.Vânrấtbấtngờ,cườivànói:“Chúngtakhôngcùngbộphận,đanggiờlàmviệcmàcậuđếntìmmìnhthếnày,cẩnthậnlãnhđạotrôngthấy.”Linhtrảlời:“Bộphậncủatớcómộtkếhoạchquảngcáo,hivọngcóthểhợptácvớimộtcôngty.Nhưngtớkhôngquenaiởcôngtyđó,khôngthểgặplãnhđạocủahọ.Tớbiết,cậucóquenvớimộtGiámđốcởcôngtynày,dođómuốnnhờcậugiớithiệu,giúptớnóivàicâu,saukhithànhcông,tớsẽkhôngquêncậu”.
Vânnghevậy,cảmthấyrấtkhóxử,muốntừchốinhưnglạisợLinhkhôngvui.Nhưngcôcũngkhôngmuốnlẫnlộnchuyệncôngtư.ChínhvìthếcônóivớiLinh:“Thựcrachuyệnnàykhôngkhó,tớcũngnghenóikếhoạchquảngcáocủacáccậurấttốt.Ngườitớquenthờigiannàyđangnghỉphép,nếuchờcôấyvềsợrằngkếhoạchcủacáccậusẽbịbỏlỡ”.Linhnghevậyđãhiểuravấnđề,Vânnóithêm:“Tớnghengườibạnđónóilãnhđạocôngtynàycũngrấtổn,cậucóthểtrựctiếpgặpôngta.”
ThựcrangườibạncủaVânkhônghềnghỉphép,chỉlàcôkhôngmuốngiớithiệu.VânvàLinhthuộccùngmộtbộphận,canthiệpvàoviệccủabộphậnkhác,côsợcấptrênsẽkhôngvui.Hơnnữanếuviệcgiớithiệukhôngthànhcông,sợrằngsẽảnhhưởngtớimốiquanhệtốtđẹpgiữahaingười.
Khigặptìnhhuốngmangquanhệcánhânvàocôngviệc,bạnnhấtđịnhphảituânthủnguyêntắccôngtưphânminh,nhưvậysẽkhônggâyảnhhưởngxấutớimốiquanhệvớimọingười.
Khôngtranhcãi
Phaotinđồnlàchuyệnrấthaygặpởchốncôngsở,đólànơiluôncómộtsốngườithíchngồilêđôimách.
Khibạnpháthiệnmộtđồngnghiệpthânthiếtđikhắpnơiđặtđiềunóixấubạn,bạnsẽthấyrằngsựthânmậthằngngàycủađốiphươnghoàntoànlàgiảtạo.Làngườitrẻtuổi,cólẽbạnrấtmuốnvạchbộmặtthậtcủangườiđó.Thếnhưng,cầnphảinhắcnhởnhữngngườitrẻtuổituyệtđốikhôngnênlàmvậy,bởivìmọingườicóquanhệđồngnghiệp,nếubạnđịnhtuyệtgiao,ngườichịuthiệtcuốicùngchắcchắnsẽlàbạn.Nếubạnlàmtochuyện,ngườikhácsẽchorằngvấnđềxuấtpháttừbạn,ngườinóixấubạncũngsẽđượcdịplàmtổnthươngbạn,cáchlàmnàylàkhôngnên.Hơnnữacácbạncònphảilàmviệccùngnhau,nếumỗingàyđềunhìnnhaulạnhnhạtthìsẽảnhhưởngtớicôngviệc,đồngthờicũnggâyảnhhưởngtớicôngviệccủacácđồngnghiệpkhác,khiđómọingườisẽquaysangchỉtríchbạn.Ngoàira,cấptrênchắcchắnkhôngthíchchuyệncấpdướilàmảnhhưởngcôngviệcchỉvìmốiquanhệcánhânkhôngtốtđẹp.
Chínhvìthế,khigặpchuyệnnhưvậythìphảibìnhtĩnhđốidiện,tuyệtđốikhôngnêntranhcãi,vídụ:“Tạisaochịlạinóixấutôi?”,“Chịthậttiểunhân”,nhưvậysẽkhôngcólợichoaicả.Đốivớinhữngchuyệnnhưthếnày,chỉcầnlẳnglặngtránhxangườiđólàđược.“Đườngxabiếtsứcngựa,lâudàibiếtlòngngười”,theothờigian,aiđúngaisainhữngngườikhácsẽtựbiết.
Cáchkhiếnđồngnghiệpthíchtranhcôngphảilùibước
Xãhộingàynaycạnhtranhrấtkhốcliệt,tạinơilàmviệc,lúcnàochúngtacũngnghĩphảilàmsaođểlàmtốtcôngviệc,giànhđượcthànhtíchđểđượcthăngtiếnvàtăngthunhập.
Đasốchúngtađềucốgắngcốnghiếnvớihivọngthànhtíchcủamìnhđượccôngnhận.Tuynhiên,quanhệconngườinơicôngsởrấtphứctạp,cómộtsốngườilợidụngsựtintưởngcủangườikhácđểlênkếhoạchcướpthànhquảlaođộngcủangườikhác,nhữngngườinhưvậyđượcgọilà“ngườitranhcông”.
Khigặpngườinhưvậy,tốtnhấtkhôngnêntranhcãitrựctiếp,nếubạnvàđốiphươngtranhcãi,điềunàychỉkhiếncấptrêncủabạncảmthấybạnlàngườitínhtoán,nhỏmọn,thậmchícònảnhhưởngkhôngtốtđếnbạn.Lúcnày,bạnphảikhéoléosửdụngkĩnăngngônngữđểđốiphươnglộbộmặtthậtcủamình,đểcấptrêncủabạncóthểnhìnrasựthật.
NhânvậtHoatrongcâuchuyệnsauđâyđãlàmrấttốtđiềunày.
Mộtngày,mộtthanhniêntrẻvừatốtnghiệptớinhậnviệctạiphòngbiêntậpcủatờbáonọ.Saukhitổngbiêntậpgiớithiệu,mọingườibiếtcậuthanhniênlàphóngviênVươngNhuệmàcôngtymớituyểnvào.Theoquyđịnh,phóngviênmớiphảithựctậpởphòngbiêntậpnửathángrồimớiđượcrangoàilấytin.Hoa-Phụtráchphòngbiêntậpđượcgiaonhiệmvụchỉdẫnngườimới.
Sauvàingàytiếpxúc,bằngtrựcgiác,HoapháthiệnVươngNhuệkhôngphảilàmộtngườimớitốtnghiệpcònlơngơ,màcậucórấtnhiềudựtính.
Quảnhiên,haituầnsaukhithựctậpởphòngbiêntập,tổngbiêntậptìmHoa,vuivẻnóivớicô:“XemracậuVươngNhuệmớiđếnrấtđược,đươngnhiêncũngnhờcôngđàotạocủacô.Mấyngàyqua,cậuấyđãnộpchotôiđềcươngphỏngvấnvànhữngđềtàirấthay.Cứthếnày,cóthểđểcậuấybắttayvàocôngviệctrướcthờihạn,ýcôthếnào?”Hoanghelờitổngbiêntậpnóithìcảmthấycógìđókhôngổn,bởivìsuốtnhữngngàyqua,VươngNhuệhầunhưluônởbêncạnhcô,côchưathấycậutagọiđiệnliênhệcôngviệcgìcả,VươngNhuệcũngchưabaogiờthảoluậnvềđềcươngphỏngvấnvớicô.
Sauhồisuynghĩ,Hoadườngnhưđãhiểuchuyện,côvờnhưkhôngcógìvànóivớitổngbiêntập:“Đólànhờkhảnăngchọnngườicủatổngbiêntập.Thếnhưng,cậuấyvẫnchưađưađềcươngkếhoạchnàochotôi,ôngcóthểchotôixemquaphươngáncủacậuấyđểthamkhảokhông?”
TổngbiêntậpđưađềcươngcủaVươngNhuệchoHoaxem,đúngnhưnhữnggìcôphánđoán.ThìraphươngánvàđềtàiVươngNhuệnộpchotổngbiêntậpđềulànộidungcáccuộcđiệnthoạiliênhệcôngviệccủaHoa.VươngNhuệđãghilạivàcoiđólàthànhquảcủamìnhrồinộpchotổngbiêntập.
NhưngHoabiết,VươngNhuệlàngườidođíchthântổngbiêntậpphỏngvấnvàtuyểndụng,khôngnênnóithẳngvớitổngbiêntậpvềhànhđộngcủaVươngNhuệ.HoavừaxembảnbáocáocủaVươngNhuệ,vừasuynghĩtìmđốisách.Cuốicùng,cônóivớitổngbiêntập:“Nếutổngbiêntậpđãxinýkiếncủatôi,tôicũngkhôngkháchsáo,tôimuốnđểVươngNhuệởbêncạnhmìnhmộtthờigiannữa,đợtnàytintứccũngnhiều,mộtmìnhtôikhôngsắpxếpnổicôngviệc,hãyđểcậuấygiúptôi,sẽkhôngmấtnhiềuthờigian.”
NgheHoanóicólí,tổngbiêntậpliềnđồngývớiyêucầucủacô.
Sángngàyhômsau,Hoacốýgiảvờgọiđiệnthoạichocấpdướiđểnóivềđềtàiphỏngvấn,côđãcốtìnhđểlộhaiđềtàikhônghaychoVươngNhuệbiết.Đếnbuổichiều,khicảmthấyVươngNhuệđãgiaođềtàiđóchotổngbiêntập,côbènlấylídokhôngrõphươnghướngphỏngvấnđểtìmgặptổngbiêntập:“Thưatổngbiêntập,sángnayhaiphóngviêngọiđiệnvềbáođềtàiphỏngvấn,tôichưarõhướngphỏngvấnnênmuốnxinýkiếntổngbiêntập,suynghĩlúcđầucủatôilàthếnày…bâygiờtôithấynókhônghợplínênmuốnnhờtổngbiêntậpchoýkiếnchỉđạo.”
Tổngbiêntậpngạcnhiênhỏi:“Saolạicóthểnhưthế?”
Hoa:“Cóchuyệngìạ?”
Tổngbiêntập:“Khôngsao,cônóitiếpđi”.
…
Sauvàilầnnhưvậy,cuốicùngtổngbiêntậpcũngnhìnrasựthậtvềVươngNhuệvàtìmlídođểkhôngnhậncậunữa.
Trongvídụnày,Hoarấtthôngminh,trướcviệcVươngNhuệlấythànhquảcủangườikháclàmthànhquảcủamình,côđãkhôngnóitrựctiếpvớicấptrên,cũngkhôngtráchmắnghaychỉtríchVươngNhuệ,màcôđãsửdụngcáchvôhìnhđểchứngminhsựthật.
NếuHoatrựctiếpchấtvấnhoặcnóithẳngsựthậtvớitổngbiêntập,cóthểsẽgâyraxungđộthoặctranhchấp,thậmchícònkhiếncấptrênkhônghàilòng.
Nhữngchủđềkhôngnênnóiởchốncôngsở
Tạinơilàmviệc,mọingườiđềucótâmlícạnhtranh,dođókhitròchuyện,nhấtđịnhphảichúý,khôngnóihếttấtcảmọichuyện,cũngkhôngnóibừa.Cócâunói:“Sựtòmòsẽhạichếtbạn”.Đểtránhgâyrắcrốichomìnhthìnhấtđịnhphảibiếtnhữnggìkhôngnênnóiởchốncôngsở.
Vấnđềtiềnlương
Dòhỏivềmứclươngcủangườikháclàđiềuđạikịtrongmỗicôngty,bởivìmứclươngcủamỗingườilàkhônggiốngnhau.“Cùngviệcnhưngkhôngcùngmứclương”làchếđộmàrấtnhiềuôngchủthườngdùng.Nhưngcáchnàycũnglàmộtcondaohailưỡi,nếusửdụngkhônghợplísẽrấtdễgâymâuthuẫngiữacácthànhviêncôngtyvàảnhhưởngtrựctiếptớilợiíchcủaôngchủ,đươngnhiênđâylàđiềumàngườilãnhđạokhônghềmongmuốn,dođólãnhđạoluôngiữtâmlíđềphòngvớinhữngngườihaydòhỏivềmứclươngcủangườikhác.
Cóngườikhimuốndòhỏivềmứclươngcủangườikhácthườngtựcốýđểlộmứclươngcủamìnhtrước,vídụ“Lươngthángnàycủatôilà…,tiềnthưởnglà…Cònchị?”Nếulươngcủangườiđócaohơnbạn,ngườiđósẽgiảvờđồngtìnhvàđắcýtronglòng.Cònnếuthunhậpcủangườiđókhôngnhiềubằngbạn,tronglònghọchắcchắnkhôngvui,bềngoàicóthểtỏravuivẻ,nhưngthựcchấtlạicảmthấykhôngcôngbằng,lúcnàybạnnêncẩnthận.
Đầutiên,bảnthânbạnkhôngnêntòmòvềtiềnlươngcủađồngnghiệp,cònnếubạngặpnhữngđồngnghiệpnhưvậy,tốtnhấtnênchuẩnbịđốiphó.Khicảmthấyngườiđóđanghướngcâuchuyệnsangchủđềtiềnlương,bạnnênsớmdậptắtýđịnhcủahọbằngquyđịnhcủacôngty.Nếungườiđóđãđềcậpđếnvấnđềtiềnlương,hãytrảlờibằngngônngữhàihước:“Xinlỗi,tôikhôngthểphátbiểugìvềvấnđềnày”.Nhưvậylầnsaungườiđósẽkhôngdámhỏibạnvềđềtàitiềnlươngnữa.
Mơước
Khôngnênnóivềướcmơcủabạnởchốncôngsở.Bạnđangđilàm,hãycứchuyêntâmlàmviệc,hãytâmsựvềướcmơtrongkhônggianriêngtưvớingườithânvàbạnbè.Ởcôngty,khôngnênlúcnàocũngnói“Tôimuốnlàmôngchủ,tôimuốncósựnghiệpriêng”,nóinhưvậybạnsẽdễbịcấptrêncoilàkẻđịchvàđồngnghiệpcoilàlậpdị.
Nếubạnnóiởnơilàmviệc:“Ởcôngty,trìnhđộcủatôiítnhấtphảilàmphótổng”hoặc“35tuổi,tôinhấtđịnhcóđượcchứcGiámđốcbộphận”...rấtcóthểbạnđãtựđặtmìnhvàovịtríđốilậpvớiđồngnghiệp,bởilẽkhibạnnóivềmụctiêucủamìnhởnơilàmviệc,điềuđóđồngnghĩavớiviệcbạncôngkhaikhiêuchiếnvớicácđồngnghiệpkháctrongcôngty.
Mỗingườiđềucầnhọccáchnhúnnhườngmộtchút,đólàcáchtốtnhấtđểtựbảovệmình.Giátrịcủabạnthểhiệnởchỗbạnlàmđượcbaonhiêuviệc.Mặcdùxãhộihiệntạiyêucầubạnphảithểhiệnmình,nhưngphảibiếtthểhiệnđúnglúc,khikhôngnênthểhiệnthìphảibiếtnhúnnhường.Tấtcảnhữngngườithànhđạtđềulànhữngngườibiếtnhúnmìnhđúnglúc.
Cuộcsốngriêngtư
Chodùđangyêuhoặcđangthấttình,bạnđềuphảichegiấucảmxúccủamình,tuyệtđốikhôngmangtâmtrạngđếnnơilàmviệc,càngkhôngđượcmangcâuchuyệnriêngcủabạnvàophònglàmviệc.
Mặcdùđềtàicủabạnrấtdễthuhútmọingười,nhưngđóchỉlàsựvuibuồnnhấtthời.Khibạnnóivềchuyệnriêngcủamình,phảibiếtviệcnóiragiốngnhưđãthẳngtayhấtbátnướcđi,bạnsẽkhôngthểlấylạiđượcnữa.Saunàynếugặpphảimâuthuẫngì,chuyệnriêngcủabạnrấtcóthểsẽbịngườikhácmangracôngkích.
Nhữngchủđềtángẫuởnơilàmviệccóthểlàvềthờitiết,hoặcnhữngchuyệnvôhại,hãybảovệvàkhôngnóivềchuyệnriêngtưcủamình,cũngkhôngnghechuyệnriêngcủangườikhác,càngkhôngnênbànluậnchuyệncógắnbólâudàivớicôngtykhông.Bạnnghĩrằngngườikhácsẽkhôngđểýđếnnhữngcâuchuyệncủabạn,nhưngcuốicùng,rấtcóthểbạnsẽtựchâmlửađốtmình,khilửađãbénthìviệcbỏchạysẽtrởnênbịđộng.
Nhấtđịnhphảighinhớnguyêntắc:Ngồiyênnghĩvềchuyệncủamình,khôngbànluậnchuyệncủangườikhác.
Bímậtcủangườikhác
Chúngtađềurấtghétviệcbịngườikháckhámphárabímậtcủabảnthân,cuộcsốngngàycàngphátsinhnhiềumâuthuẫndotòmòvàtiếtlộbímậtcủangườikhác.Dođó,nhữngngườithíchtòmòtìmhiểubímậtcủangườikhácrấtdễkhiếnmọingườichánghét.
Mọingườiđềubiết,theophéplịchsựcủangườiphươngTâythì“hỏituổiphụnữ”bịxemlàmộttrongnhữnghànhđộngbấtlịchsự,dođóngườiphươngTâycóthểvôtưkhenngợimộtcôgái,nhưngkhôngbaogiờhỏituổicủađốiphương,đâylà“bímậtkhôngthểtiếtlộ”.
Nếutrongcôngviệc,bạnđịnhnêuvấnđềgìđóvớiđồngnghiệp,tốtnhấtnênsuynghĩtrướcxemvấnđềđócóliênquantớibímậtcánhâncủađốiphươnghaykhông,nếucóthìhãycốgắngtránhnóiđến,nhưvậyđốiphươngkhôngnhữngvuivẻtiếpnhậnbạnmàcònthoảimáitròchuyệnvàcóấntượngtốtvềbạn.Đâychínhlànềntảngchomốiquanhệtốtđẹpgiữacácđồngnghiệp.
Khitiếpxúcvớiđồngnghiệp,nêntránhnóiđếnnhữngvấnđềsau:
-Tuổicủaphụnữ
-Tìnhhìnhcôngviệcvàthunhậpcánhân
-Việcgiađìnhvàtàikhoảntiếtkiệm
-Tìnhcảmvợchồng
-Tìnhhìnhsứckhỏe
-Cuộcsốngriêng
-Nhữngkếhoạchcôngviệckhôngcôngkhai
-Nhữngbímậtriêngkhôngmuốnngườikhácbiết
Khôngnênkhoekhoang
Tronggiaotiếpxãhộivàtrongcôngviệc,chúngtanênthẳngthắn,thậtthàvớimọingười,nhưngkhôngthểthànhthậtmộtcáchvônguyêntắcmàphảitùyngười,tùyviệc.Điềugìnênvàkhôngnênnóiđềucầnphảigiữchừngmực.ChodùbạnmớimuamộtchiếcxehaytranhthủkìnghỉđidulịchchâuÂuthìcũngkhôngcầnthiếtphảikhoenhữngchuyệnđótạinơilàmviệc.Cómộtsốniềmvui,càngchiasẻítcàngtốt.Cảmgiácbịngườikhácđốkịkhônghềdễchịu,bởibạnsẽkhôngbiếttrướcchuyệngìsẽxảyra.Tốtnhấtchuyệngìkhôngnênnóithìkhôngnói.
GópývớilỗisaicủađồngnghiệpTrongquátrìnhlàmviệcvàgiaotiếpvớiđồngnghiệp,khótránh
khỏixảyramâuthuẫnvànhữngchuyệnkhôngvui.Vìvậyphảiđặcbiệtchúýphươngthứcgiaotiếpvàkĩnăngngônngữ.
Hoàiđãđilàmnhiềunăm,đãtrảiquanhiềuchuyệnvàtiếpxúcvớiđủloạingười,lẽracôphảilàmộtngườigiàukinhnghiệm,khéoléotronggiaotiếpchốncôngsở,nhưngcôlạilàngườiruộtđểngoàida,khônggiữđượcchuyệngìtronglòng,cógìnóinấynênrấtdễlàmphậtlòngngườikhác.Cóđồngnghiệpróttràbịđổvàotàiliệu,côlậptứcmắngngườiđókhôngnênlàmthế.Cóngườihútthuốctrongphònglàmviệc,côliềnđuổingườiđórangoài.Cóngườithíchnóichuyệnđiệnthoạilâu,côliềnnóivớingườiđókhôngnênlãngphítiềncủacôngty…Hoàilàmvậylàcóýtốt,nhưngmộtlầncônhắcnhởđồngnghiệpthìGiámđốcnhìnthấyvàngườiđồngnghiệpcủacôđãbịphạt.
Kếtquả,Hoàiđãlàmphậtlòngkhôngítđồngnghiệp,mọingườiđềukhôngthíchcô,thậmchíđidãngoạicùngnhaucũngkhôngrủcôđicùng.Mộtlần,HoàiđãphảnánhchuyệnnàyvớiGiámđốc,thậtkhôngngờGiámđốclạikhôngủnghộ,khiếncôcàngtrởnênrơivàothếbịcôlập.Hoàinghĩmãimàkhônghiểu,rõràngcônóisựthật,vậytạisaokếtquảlạinhưvậy?Lẽnàolàmngườiphảiphớtlờlỗisaicủangườikhác?
NhữngtrườnghợpgiốngnhưHoàikhôngphảilàhiếmgặptrong
cáccôngty.Cuộcsốnghằngngàycủaconngườikhôngthểtáchrờihoạtđộnggiaotiếp,nếukhôngxâydựngđượcmốiquanhệtốtvớicácđồngnghiệpthìviệcngàynàocũngphảigặpmặtnhauthựcsựrấtkhóchịu.
Từcâuchuyệntrêncóthểthấy,đốivớimộtsốkhuyếtđiểmcủađồngnghiệp,việcnóithậtkhôngsai,thẳngthắnlàđứctínhtốtđẹpđượcnhiềungườiủnghộ.Nhưngvấnđềởchỗ,việcnóithậtcũngcầncânnhắcvềthờigian,địađiểm,đốitượngvàkhảnăngtiếpthucủađồngnghiệp.Vìthế,cókhinóithẳng,nóithậtsẽgâyranhữnghậuquảkhôngtốt,khôngnhữngkhôngnhưmongđợi,màcònkhiếnmọiviệctrởnêncựcđoan,manglạirắcrốikhôngđángcóchobảnthân.Vậy,làmthếnàođểtránhxảyratìnhtrạngnày?
Khichúngtagặpmộtđồngnghiệpliêntụcmắclỗisai,khigópývớingườiđó,nhấtđịnhphảikhéoléovàđểýtớicảmnhậncủađốiphương,nhưvậyngườiđómớidễtiếpthuvàcũngkhônggâyranhữngrắcrốikhôngcầnthiết.Chúngtacũngcóthểtìmmộtcơhộihợplí,vídụnhưkhimọingườicùngăncơmhoặctròchuyện,hãynhẹnhàngnóirasuynghĩcủamình,traođổiýkiến,cólẽlàmvậysẽkhiếnđốiphươnghiểura.Hoặccũngcóthểdùngcáchhàihướcthểhiệnsuynghĩcủamình,chắcchắnvấnđềsẽđượcgiảiquyếtmộtcáchnhẹnhàng.
Khéoléonóivềnhữngvấnđềthườnggặptạichốncôngsở
Tạinơilàmviệc,ngoàiviệcphảiđặcbiệtchúýnhữngđiềuvừanêuởtrên,chúngtacũngphảihọcvàchúýcáchứngxửđốivớinhữngđềtàimangtínhđộtxuấtkhinóichuyệnvớilãnhđạo.Nếubạnkhôngchúýmànóisaisẽtạoraảnhhưởngkhôngtốt,thậmchícònđểlạiấntượngxấuvớilãnhđạo.Mặcdùnhữngđềtàinàyđềucóliênquanđếncôngviệc,nhưnglàmthếnàođểdiễnđạtnóchotốtcũngcầnkĩnăng.Chỉcónắmchắckĩnăng,bạnmớicóthểthểhiệnmìnhtốttrướcmặtlãnhđạo.
Lờinóithểhiệntinhthầntậpthể
Thờiđạichúngtađangsốnglàthờiđạithôngtin,xãhộirấtphát
triển,khôngcầnchủnghĩaanhhùngcánhânnữa.Vìvậy,cáccôngtyngàynayrấtcoitrọngtinhthầnhợptáctậpthể,vịlãnhđạonàocũnghivọngcấpdướicủahọthểhiệntinhthầnđoànkết,hợptácvuivẻ.
ĐồngnghiệpcủaMơlàHuệđãđưaramộtkếhoạchpháttriểnrấthaytronghộinghịcủacôngty.Mơrấtngưỡngmộnhưngtronglòngcũngkhôngtránhkhỏicóchútđốkị.Tuynhiên,côđãngaylậptứcthayđổisuynghĩ,chorằngthayvìghentị,chibằnghãynhâncơhộinàythểhiệnmình.NhânlúccấptrênđangkhenngợiHuệ,côkhôngbỏlỡthờicơ,bènnóithêmmộtcâu:“ÝkiếncủaHuệrấthay”.
CâunóiấyđãkhiếncấptrêncảmthấyMơlàngườiđángtin,dođóđãđểcôvàHuệcùngphụtráchthựchiệnkếhoạchấy.Trongxãhộinày,aicũngmuốnlàngườinổitrội,mộtcấpdướikhôngđốkịvớiđồngnghiệpsẽkhiếncấptrêncảmthấyngườiđórấttốtbụng,cótinhthầnđoànkếttậpthểvàsẽnhìnngườiđóvớiánhmắtcoitrọng.
Nhẹnhàngkhithôngbáotinxấu
Trongcôngviệc,khipháthiệncôngtyxảyravấnđề,nếubạnlậptứcđếnphònglàmviệccủacấptrênvàthôngbáotinxấu,chodùviệcnàykhôngcóliênquantrựctiếpđếnbạnthìcũngsẽkhiếncấptrêncảmthấybạnđanglàmquálênvànghingờnănglựcgiảiquyếtvấnđềcủabạn,nếulàmkhôngtốtcòncóthểbịtráchmắng,phêbình.
Khigặptìnhhuốngnày,bạncóthểdùnggiọngbìnhtĩnh,nhẹnhàngnói:“Giámđốc,cóvẻchúngtagặpkhókhăn…”.Tuyệtđốikhôngnêntỏrahoangmang,khôngsửdụngcáctừnhư“vấnđề”,“rắcrối”.Hãykhiếncấptrêncảmthấysựviệckhôngphảiđãhếtcáchgiảiquyết,hơnnữacáchdùngtừ“chúngta”manglạicảmgiácnhưkhẳngđịnhbạnsẽủnghộvàhỗtrợcấptrêngiảiquyếtvấnđề.
Thuyếtphụcđồngnghiệpgiúpđỡ
Trongcôngviệc,chodùhọcvấncủabạncaođếnđâuhaythànhtíchcủabạntốtthếnàothìcũngkhôngthểkhôngcầnđếnsựgiúpđỡcủađồngnghiệp.Thờiđạihiệnnaycoitrọngtinhthầnhợptáctậpthể,cómộtsốviệcmàchỉmìnhcánhânbạnkhôngthểhoànthànhđược,chúngtathườnggặpnhiềuvấnđềvàcầnsựgiúpđỡcủangườikhác,dođókhitìmkiếmsựgiúpđỡ,nhấtđịnhphảibiếtcáchnóikhéoléomớicóthểkhiếnngườikhácvuivẻgiúpbạn.
Vươngnhậnđượcmộtnhiệmvụtừcấptrên,nhưnganhkhôngthểhoànthànhmộtmìnhmàcầnsựgiúpđỡcủangườikhác.VìthếanhmuốnnhờLâmgiúp,bởiLâmlàmộtcaothủtronglĩnhvựcnày,nhưngphảilàmsaođểmởlời?
(Cáchthứnhất)VươngnóivớiLâm:“Lâmơi,tôiphảilàmmộtviệc,nhưngkhôngthểthựchiệnmộtmình,hãygiúptôinhé!”Lâmtỏrakhóxửvànói:“Thờigiannàytôiđangrấtbận,anhxemngườikháccórỗikhông,thửhỏianhChươngxemsao”.
(Cáchthứhai)Vươngnói:“AnhLâm,anhrấtgiỏitronglĩnhvựcnày,côngviệcnàycầnsựgiúpđỡcủaanh,tôikhôngthểhoànthànhnómộtmình”.LâmthấytháiđộchânthànhcủaVươngnênđãđồngýgiúpđồngnghiệphoànthànhcôngviệc.
Cáccáchnóikhácnhaumangvềnhữngkếtquảhoàntoànkhônggiốngnhau,vìthếkhinhờngườikhácgiúpđỡ,nhấtđịnhphảichúýtháiđộvàngônngữ,đồngthời,saukhingườikhácgiúpđỡxong,tuyệnđốikhôngđượcquêncảmơnhọ,nếukhôngcảmơnsẽkhiếnngườiđócảmthấybạnđãquacầurútvánvàlầnsaukhôngmuốngiúpđỡbạnnữa.
Khéoléonhậnsai
Trongcôngviệc,nhữngngườitrẻtuổimớiđilàm,dùítdùnhiềucũngsẽmắclỗisai,mắclỗiđươngnhiênphảinhậnlỗi,nhưngphảichúýcáchnhậnlỗi,bởinócóthểảnhhưởngtrựctiếptớisuynghĩcủacấptrênvềbạn.
Phảidũngcảmthừanhậnlỗisaicủamình,điềunàyrấtquantrọng.Bởiviệctrốntránhchỉkhiếnbạntrởthànhmộtngườivôtráchnhiệm,khôngcókhảnăngvàkhôngđángđượctrọngdụng.Tuynhiên,nhậnlỗikhôngcónghĩabạnphảixinlỗitấtcảmọingười.Hãyhọccáchbìnhthảnthừanhậnlỗisaivàhướngsựchúýcủamọingườixungquanhsangvấnđềkhác.
Giảmbớtkhốilượngcôngviệc
Dosựcạnhtranhtrongxãhộingàycàngkhốcliệtnênmỗingườiđềuphảichịuáplựccôngviệcrấtlớn,cólúcchúngtakhôngthểkhôngđảmnhậnkhốilượngcôngviệckhổnglồ,nhưngnănglựcvà
thểlựccóhạn,bạncầnphảinêuýkiếnvớilãnhđạo,đềnghịgiảmbớtkhốilượngcôngviệc.Làmthếnàođểnóivớilãnhđạogiảmbớtlượngviệcmàkhôngkhiếnlãnhđạocảmthấybạnđangthoáitháctráchnhiệm?
Đầutiên,khilãnhđạogiaochobạnmộtnhiệmvụmớitrongkhibạnvẫnchưahoànthànhviệcđanglàmdở,bạnphảinhấnmạnhbạnhiểutầmquantrọngcủanhiệmvụnày,sauđóxinchỉthịcủacấptrên,đềratrậttựưutiênchocôngviệc,hãykhéoléođểlãnhđạobiếttầmquantrọngcủaviệcbạnđanglàm.Mộtsốviệccóthểgáclạigiảiquyếtsauhoặcgiaochongườikhác.
Bạncóthểnóinhưsau:“Tôihiểunhữngviệcnàyrấtquantrọng,chúngtacóthểxemxétvàưutiênchonhữngviệcquantrọngnhất.”
Nghệthuậtnóichuyệntrựctiếpởchốncôngsởnhiềuphứctạp
Tạinơilàmviệc,mọingườikhótránhkhỏixảyravachạmvớiđồngnghiệpvàcấptrên,từđóhìnhthànhmâuthuẫnvàhiểunhầmvềmộtsốvấnđề.Nếumọichuyệnkhôngđượcgiảiquyếtthỏađángthìtâmtrạngcủabạnsẽbịảnhhưởngvàdễkhiếncácmốiquanhệcôngsởtrởnêntồitệ.
Vậyphảilàmthếnàođểgiảiquyếtxungđộtvàcómốiquanhệtốtvớimọingười?Điềunàyyêucầuchúngtaphảinắmvữngnghệthuậtgiaotiếp.
Nhẹnhàngxóabỏhiểunhầm
Trongcôngviệc,chúngtakhótránhkhỏiviệcbịngườikháchiểunhầm.Khibạnbịchỉtríchhoặcbịhiểunhầmởnơilàmviệc,bạnthườngcảmthấychánnản,bựcbội,thậmchícònthấyáplựcrấtlớn,khôngbiếtphảiđốidiệnthếnào.Điềunàykhôngcólợichocôngviệcvàchochínhbảnthânbạn,chúngtacóthểgiảiquyết,xóabỏhiểunhầmbằngnghệthuậtngônngữ.
Vĩlànhânviêncủamộtcôngtyliêndoanh,mộtlần,vìviệccôngnênanhđãbỏlỡmộthộinghịquantrọngcủacôngty,kếtquảlàbị
lãnhđạohiểunhầm.Nhưngtrướcmặtđôngngười,anhkhôngthểtranhluậnbởiđiềuđósẽkhiếnlãnhđạobốirối.Vàobữatrưa,đồngnghiệprủanhrangoàigiảitỏatâmlí,lúcnày,anhbỗngnhìnthấylãnhđạođangđivềphíamình,
Vĩđãcốýnóivềtácphẩmđãtừngđượcđọc–“CâuchuyệnTrầnYLinh”,anhnói,nữnhânvậtchínhvìgiúpđỡngườikhácmàlàmhỏngviệccủamình,kếtquảkhôngđượcnhậnvàotrườngâmnhạc.LãnhđạocủaVĩnghethấyvậyliềnhỏi:“Anhđangnóimìnhà?”Vĩnhanhmiệngđáp:“Đúngvậy–mượnchuyệnngườikhácđểnóivềmình”.
Sauđóanhđãgiảithíchlídobỏlỡhộinghịlàdophảikéodàithờigianđàmphánvớikháchhàngcôngty.Lúcnày,lãnhđạovàcácđồngnghiệpđãhiểurõlídocủaVĩvàkhôngtráchnhầmanhnữa.
Tựvệbằngsựhàihước
Tạinơilàmviệckhôngtồntạisựcạnhtranhcôngkhaimàthườngcónhữngkẻtiểunhânđâmsaulưng,sựtồntạicủanhữngngườinàysẽgâynhiềusónggió.
Mộtkhibạnmắclỗi,nhữngkẻtiểunhânsẽnhâncơhộichuyệnbéxérato,lúcnàychúngtaphảibìnhtĩnh,lựachọncáchthứchợplíđểnhắcnhởhoặccảnhcáonhữngngườixấubụngđó.
Điềnlànhânviênthuộcbộphậnquảngcáocủamộtcôngty,mộtlần,lãnhđạoyêucầuanhlênphươngánkếhoạchquảngcáo,nhưngrấtlâusaukhôngthấynhắcđếnnữa,anhchorằnglãnhđạokhôngcầnnênkhônggiữbảnbáocáocẩnthận.Khôngngờđếnmộtngày,lãnhđạođộtnhiênyêucầuĐiềnnộpbảnkếhoạch,anhkhôngthểnhớđãđểởđâu,bènnóiđạilàđểởnhà,sauđótranhthủthờigianlàmbảnbáocáokhácứngphó.TrongcôngtycóTrường,dođốkịvớitàinăngcủaĐiền,nênsaukhibiếtđượcbímậtnàyđãlậptứcmáchvớicấptrên,khiếncấptrênphêbìnhĐiền:“Tạisaoanhlạigiấuchuyệnkhôngtìmthấybảnbáocáo?”MaymàĐiềngiữđượcbìnhtĩnh,khéoléothừanhậnlỗisaivớilãnhđạo.Sauchuyệnnày,anhbiếtchínhTrườnglàngườiđãchơixấumình,anhhàihướcnói:“Xemratốcđộlàmbáocáomớicủatôivẫnkhôngnhanhbằngđôitaicủalãnhđạo”.
“Đôitaicủalãnhđạo”chínhlàámchỉTrường,thựctếcũngámchỉanhbiếtailàngườiđãtiếtlộbímật,đâychínhlàmộtlờicảnhbáodànhchođốiphương.
Trongcôngviệc,khichúngtacóxungđộtlợiíchhoặcxungđộtvềcácvấnđềkhácvớiđồngnghiệp,hãycốgắngkhôngtranhcãiđểtránhkhiếntìnhhìnhthêmcăngthẳng.Cònkhigặptìnhhuốngcóngườichơixấusaulưng,càngphảichúýsửdụngkĩnăngngônngữhàihướcđểnhắcnhởđốiphương,điềunàycóhiệuquảhơnviệcnóitrựctiếp,ítnhấtlàtránhkhôngđểmọiviệcthêmcăngthẳng,vàtránhgâyảnhhưởngkhôngtốttớicácmốiquanhệ.
Xinlỗikhivôýmạophạm
Trongcôngviệc,saukhichúngtavôýmạophạmaiđó,đểtháogỡmâuthuẫnvàdẹpbỏkhôngkhícăngthẳng,khônggâyảnhhưởngtớicácmốiquanhệtạinơilàmviệc,tốtnhấtnênlựachọncáchchủđộng,chânthànhnhậnlỗi.Nếukhôngsẽchỉkhiếnchotìnhhìnhtrởnêntồitệhơn.
ĐạidokhôngchúýtronglờinóinênđãvôtìnhmạophạmđếnđồngnghiệplàchịLêkhiếnđốiphươngrấtbựctức,vìviệcđómàĐạicũngrấtbốirối.Lúcnày,anhýthứcđược,nếuchỉthuậnmiệngxinlỗibìnhthườngsẽkhôngthểhiệnđượcthànhý,vìthế,Đạiđãchânthànhnói:“Xinlỗichị,làtạitôiđãkhôngchúýnênnóibừa.Tôithựcsựrấtxinlỗi,tôiđảmbảotừgiờsẽkhôngxảyrachuyệntươngtựnữa,mongchịgiơcaođánhkhẽ,khôngchấpkẻtiểunhân”.
NhữnglờixinlỗithậtlòngnàyđãkhiếnchịLêbìnhtĩnhlạivàthathứchoĐại.SởdĩlờixinlỗicủaĐạipháthuytácdụngtốtlàdoanhđãbiếtcáchđiềuchỉnhngônngữ.Thiếtnghĩ,nếuanhchỉthuậnmiệngnóimộttiếngxinlỗithôngthường,chắcchắcsẽkhôngmanglạihiệuquả,đốiphươngsẽkhôngdễthôngcảmchoanhvàquanhệgiữahaingườichắcchắnsẽbịảnhhưởng.
Tựtráchđểcứuvãncácmốiquanhệ
Cócâunói:“Hãythathứchongườixứngđáng”,nếuchúngtabịtổnhạivìlỗicủađồngnghiệp,chỉcầnđiềunàykhôngviphạmnguyêntắclợiích,thìcáchtốtnhấtlàgiảiquyếtbằngtháiđộ“Chuyệnlớnhóanhỏ,chuyệnnhỏcoinhưkhông”.
Trongmộtlầnviếtbáocáothốngkê,VũđãnghenhầmsốliệucủađồngnghiệpMây.Mặcdùkhiđócôcóchútchộtdạ,nhưngdocómâuthuẫnnhỏvớiMâytrướcđónêncôđãkhônghỏikĩlại.Khicấptrênpháthiệnrađiềunàyvàhỏilại,VũđãkhẳngđịnhđóchínhlàsốliệudoMâybáocáo,trongkhiđó,Mâyđươngnhiênkhôngnhậnmìnhsai.Sausựviệc,Vũbìnhtĩnhlạivàsuynghĩ,ýthứcđượcmìnhđãmangtìnhcảmcánhânvàocôngviệc,chẳngtráchlãnhđạođãphêbìnhcô.
Ngàyhômsau,côbèntìmcấptrênvàgiảithíchvềnguyênnhânlỗisai,đồngthờichủđộngchịutráchnhiệm.KếtquảkhôngnhữngđượccấptrênlượngthứmàmốiquanhệgiữacôvàMâycũngđượccảithiện.
Imlặngthểhiệnsựbấtmãn
Mặcdùcôngtykhôngphảimộtvùngđấtrộnglớngìchocam,nhưngchuyệnrắcrốithìkhôngít.Cólúc,bảnthânrõrànglàmviệctốtnhưnglạikhôngđượcngườikhácthừanhận,nhấtlàkhimuốnthểhiệnbảnthânkhôngđượcđốixửcôngbằng,vậyphảilàmsaođểnóirađiềuđó?Sựlựachọntốtnhấtlúcnàylànhẹnhàng,bìnhtĩnhchứkhôngnênlàmtochuyện.
Bìnhlàcôngchứccủamộtcơquan,đểthểhiệnmìnhkhimớiđến,anhluôntớivănphòngsớmhơn20phút,làmcôngviệcquétdọnvệsinh,trongkhihaingườikháccũnglàngườimớithìlạikhônglàmnhưvậy.Thờigiantrôiqua,mọingườiđãquenvớiđiềunàyvàcoiđólàchuyệnthường,thậmchícòncốýdùngnhữnglờinóikhôngtốtđẹp,chorằngBìnhmuốnthểhiệnmình,muốnlấylònglãnhđạo.Cứnhưvậy,dầndầnBìnhcảmthấykhôngcôngbằng.Vậyanhphảilàmsaođểthểhiệnsựbấtmãn?Vàingàysauđó,Bìnhcốýkhôngđếnsớmnữa,đúng8rưỡianhmớitớicơquan,lúcđầumọingườicũngkhôngđểý.Saubangày,tấtcảmớinhậnraphònglàmviệcrấtbẩn,đếnngàythứ5,cuốicùngcũngcóngườiđềnghịphânlịchtrựcnhật.
Rõràng,sựimlặngcủaBìnhđãcótácdụng,anhkhôngcầnphảinóigìnhưngvẫntựgiảithoátchomình,cũngkhônglàmảnhhưởngtớicácmốiquanhệtrongcơquan.
Tómlại,đểtồntạitrongmôitrườngphứctạpcủachốncôngsởnhiềuthịphi,muốnkhôngbịthấtbạitrongmôitrườngcạnhtranh
khốcliệt,chúngtaphảinắmvữngcáckĩnăngứngxử.Nhữngkĩnăngnàyyêucầumỗingườiphảikhôngngừngtíchlũyđểnângcaobảnthân.
Thờiđạikinhtế,thươngtrườngchínhlàchiếntrường,điềubạncầncólàtrítuệ,nănglựcvàphongđộ,tấtnhiêncầncảtàiănnóikhéoléo.Vídụnhưtrongngànhnghềđangđượcưachuộnghiệnnaylàtiếpthị-bánhàng,córấtnhiềungườithamgia,tấtnhiêntrongsốđócóngườithànhcông,cóngườithấtbại.Cùnghoạtđộngtrongmộtlĩnhvực,bậnrộnnhưnhaunhưngtạisaokếtquảmỗingườikhônggiốngnhau?Đóchínhlàtácdụngcủatàiănnói,điềunàyquyếtđịnhthànhtíchcủamộtnhânviênbánhàng,nócũngđồngthờilàvũkhíthànhcôngcủamỗingười.
Trongxãhộingàynay,giaotiếpxãhộilàđiềumàaicũngphảiđốimặt,nhấtlànhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhội,ngàynàocũngphảigiaotiếpvớirấtnhiềungười.Sửdụngngônngữkhéoléo,thânthiệnchínhlàcáchquantrọngđểxóabỏtâmlíđềphòngcủađốiphươngvàkéogầnkhoảngcáchgiữahaibên.Cònđốivớinhữngngườilàmcôngviệctiếpthị-bánhàng,ngoàiviệcsửdụngsựđặcsắccủasảnphẩmđểthuhútkháchhàng,điềuquantrọngnhấtlàphảidùngngônngữthuyếtphụckháchhàng.Chỉcócáchnắmvữngtâmlíkháchhàng,vậndụngngônngữkhéoléođểkhiếnkháchhàngcảmthấybạnđangnghĩchohọthìhọmớivuivẻgiaotiếpvớibạn.Vìthế,nhữngngườitrẻtuổiphảinắmđượckĩnăng,khiếnchomỗicâunóirađềucósứcthuyếtphục.
Giaotiếpthânthiệnđểtiếpcậnmụctiêu
Khigiaotiếpvớikháchhàng,ngônngữphảithânthiện,chỉcócáchkhiếnkháchhàngcảmthấybạnđứngvềphíahọ,thìbạnmớicóthểhiểunhucầucủađốiphương,hiểutâmlíđốiphươngvàkịpthờidựđoánphảnứngcủahọ.Lúcnàybạncóthểkhéoléotiếpcậnmụctiêu,từngbướcđạtmụcđíchcuốicùnglàcóthểgiaotiếpvớikháchhàng.
Mộtkháchhàngđitớikhuđồchơi,cầmchiếcmáybayđiềukhiểntừxalênvàngắmnghía.
“Xinchào,conchịmấytuổirồi?”Nhânviênbánhànglễphépthămdòthôngtin.
“12tuổi.”
Câutrảlờicủakháchhàngkhiếnngườinhânviênbánhàngrấtvui.Saukhicóđượcthôngtin,côđãxácđịnhđượccáchthựchiệnmụctiêunênlậptứctiếplời:“12tuổi,đâychínhlàđộtuổiđểchơiloạimáybaynày”.
Côvừanóivừabậtcôngtắcmónđồchơi,cầmđiềukhiểnlênvàchokháchhàngthấycáchnóhoạtđộng,côcũngđồngthờigiớithiệuvềchứcnăngmónđồchơi:“Chơiloạimáybaynày,conchịcóthểrènluyệnýthứclãnhđạotừnhỏ”.Khoảngvàiphútsau,khihoànthànhnhiệmvụgiớithiệusảnphẩm,quảnhiênkháchhàngđãnêurathôngtinmới:“Baonhiêutiền?”
“280nghìnđồng.”
“Đắtquá!”
“Cửahàngcóthểgiảmgiáchochịcòn250nghìnđồng.”
Sauđó,ngườinhânviênbánhàngnhanhnhẹnlấyhaiquảpinmớilắpvàovànói:“Tặngchịthêmhaicụcpinnữa.”Vừanói,côvừađểhộpmáybaycùnghaiquảpinvàotúivàđưachokháchhàng.
Cuộcgiaotiếpnàyđượcthựchiệntrongthờigianrấtngắnnhưngmanglạikếtquảtốtđẹp.Nhânviênbánhàngđãbiếtcáchkhaithác
đềtàivềtácdụngcủasảnphẩnvàviệcđảmbảochấtlượngđểthuhútkháchhàng,hànhđộngnhanhnhẹncùngngônngữthânthiệnđãkhiếnkháchhàngcảmthấycôđangnghĩchohọ.Nhưvậy,côđãthựchiệnđượcmụctiêucủamình.
Chừađườngluichocảhaiphía
Làmộtnhânviênbánhàng,bịkháchhàngtừchốilàchuyệnrấtbìnhthường.Khôngchỉvậy,mộtsốthươngvụlớncònbắtđầutừchínhsựtừchối.Muốntrởthànhmộtnhânviênbánhàngưutú,bạnkhôngthểrútluitrongthờiđiểmquantrọngnày,hãyvậndụngkhảnăngngônngữcủabạnđểrútngắnkhoảngcáchgiữahaibên.Cáchlàmchínhxácnênlàvuivẻchấpnhậnsựtừchốicủađốiphương,khikháchhàngtừchối,họthườnghaynói“Đểtôisuynghĩthêm”.Lúcnày,làmộtnhânviênbánhànggiỏi,bạnnênnắmbắtvàlợidụngcâunói“Đểtôisuynghĩthêm”,hãypháthuynănglực,nỗlựcđạtđượcthànhcôngtrongviệcbánhàng.
Khigặpkháchhàngnêulídolàphảisuynghĩthêm,mộtnhânviênbánhàngưutúsẽdùngngônngữthânthiệnvànói:“Tôirấtvuikhingheanhnóiphảisuynghĩthêm,anhvẫnrấtcóhứngthúvớisảnphẩmcủachúngtôi.Anhxem,sảnphẩmnàyrấtcóíchchocuộcsốngcủaanh…”,“Cóthểdotôinóichưarõnênanhchưathểquyếtđịnhmuasảnphẩmmàcònphảisuynghĩthêm.Vậyhãyđểtôinóichitiếthơnđểgiúpanhcânnhắc…”,“Anhmuốntìmngườibànbạcthêmđúngkhông?Tôihiểuýanh,anhmuốnmua,nhưngmặtkhácanhcũngđểýtớisuynghĩcủangườikhác,khôngmuốnbịngườikhácchorằngmìnhlựachọnsai.Thựctế,nếuanhkhôngmuốnmua,anhsẽkhôngcầnmấtthờigiansuynghĩvấnđềnày”.Nhưvậy,bạnsẽloạibỏđượclído“Đểtôisuynghĩthêm”,hãysửdụngcáchnóithânthiệntrênlậptrườngcủakháchhàngđểthuyếtphụcngườiđó,đừngnghĩtớiviệchọtừchối,nhưvậykhôngnhữngcóthểcủngcốtâmlímuốnmuahàngcủađốiphương,màcòncóthểtạođườngquaylạichocảhaibên.Khikháchhàngnói“Đểtôisuynghĩthêm”,nếubạntrựctiếpbàytỏ“Đượcthôi,vậyanhcứsuynghĩđirồinóitiếp”,nhưvậychắcchắnbạnsẽthấtbại.
Bánhàngchínhlàdùngtàiănnóicủabạnthuyếtphụcngườikhácmuasảnphẩm,trởthànhmộtngườibánhànggiỏikhôngphảichuyệndễdàng.Muốntiếpcậnmụctiêucủakháchhàng,nhữngcâunóiđầutiêncủanhânviênbánhàngchínhlàđiềuquantrọngnhất,nócóliênquantrựctiếptớisựthànhbạicủaviệcbánhàng.
“Đầuxuôiđuôilọt”,muốnthànhcông,bạnphảitạorakhôngkhígiaotiếpthoảimái,cốgắnghiểuđốiphương,tìmcáchđivàothếgiớinộitâmcủahọ,đâychínhlàđiểmkhótrongviệcbánhàng.Vìthế,sựmởđầutưởngnhưđơngiản,nhưngđòihỏibạnphảibiểuđạtnộidungbằngngônngữngắngọnnhưngsúctích.Mộtngườibánhàngchuyênnghiệpluônchuẩnbịtrướcchomọisựmởđầuđểđạtđượckếtquảthànhcông.Khikháchhànghỏibạn:“Tạisaotôiphảitừbỏsuynghĩcủamìnhvànghetheo100%lờigiớithiệusảnphẩmtừbạn?”,lúcnàybạnchỉcó30giâyđểtrảlời,vàphảinóilàmsaođểkháchhàngvừaývàthuhútsựchúýcủahọ.
Khéoléodùnglợiíchđểthuhútkháchhàng
Hầunhưtấtcảcácđơnvịvàcánhânkhimuasảnphẩmnàođó,điềuđầutiênhọnghĩtớilàhọsẽcólợigì.Dođó,dùnglợiíchthuhútđốiphươngrấtdễđạthiệuquả.Cáchtiếpcậnlợiíchphùhợpvớitâmlímuahàngcủakhách,hãytrựctiếpnóivớikháchhàng,họsẽcólợiíchkinhtếvàlợiíchthựctếgìkhimuasảnphẩmđểkhiếnhọcóhứngthúvàcuộcmuabándiễnrathuậnlợi.
Nếubạnbánmáyvitính,bạnkhôngnênhỏikháchhàngcóhứngthúmuamộtcáimáytínhhaykhônghoặchọcócầnmộtcáimáytínhkhông.Bạnnênhỏi:“Anhcómuốnbiếtcáchnàotốtnhấtđểmỗithángcôngtyanhtiếtkiệmđược50.000đồngkhông?”Câuhỏiloạinàysẽdễthuhútsựchúýcủakháchhàng.
Nhưngkhisửdụngcáchnày,nhânviênbánhàngphảitỏracầuthị,đángtintưởng,khôngnênkhoatrươngnóinhữngđiềuvôlíđểlừagạtkháchhàng.
Vậndụngngônngữkhéoléođúngthờiđiểm
Khéoléovậndụngngônngữlàbảobốithànhcôngcủanhânviên
bánhàng.Khibạngặpmộtkháchhàngđangtỏradodựkhôngbiếtcónênmuasảnphẩmhaykhông,bạnhãysửdụngmộtsốkĩnăngngônngữđểkháchhànghiểurõviệcmuasảnphẩmlàcầnthiết.
Mộtnhânviênbánbảohiểm,khigặpkháchhàngđangdodựchưaquyếtđịnhmuasảnphẩmhaykhôngbènnói:“Chịđịnhtrảbaonhiêutiềncho5kggỗ?”,“Nếuchịngồitrênmộtcontàuđangchìm,chịsẽtrảbaonhiêutiềnđểthoátkhỏiđó?”Câunóigâytòmònàyđãkhiếnkháchhàngcoitrọngviệcmuabảohiểmvàcủngcốquyếttâmsẽmua.
Nhânviênbánbảohiểmđãhiểurõvàvậndụngkhéoléokĩnăngngônngữ,mạomuộiđưaramộttìnhhuốngthựctếđểthuhútsựchúýcủakháchhàngvàmởđầuthànhcôngchocuộcmuabán.
Tựgiớithiệurõràngvềbảnthân
Tựgiớithiệucũnglàmộtcáchđểnhânviênbánhàngtiếpcậnkháchhàng.Tựgiớithiệuvềmìnhchủyếubằngcáchgiớithiệumiệng,đưathẻnhânviênhoặcdanhthiếp.Tácdụngcủaviệctựgiớithiệulàđểkháchhàngbiếtvàtintưởngnhânviênbánhàng,từđótạorabầukhôngkhíthoảimáichocuộcgiaotiếp.Mặcdùcáchnàykhôngthểkhiếnkháchhàngcóhứngthúvớisảnphẩm,nhưngnólàđiềukhôngthểthiếukhilầnđầutiếpxúcvớikháchhàng.
Nhắcđếnngườithứbacótầmảnhhưởng
Hãynóivớikháchhàngcủabạnrằng,ngườithâncủakháchhànggiớithiệubạnđếntìmhọ.Đâylàmộtchiếnthuật,bởivìai“vuốtmặtcũngphảinểmũi”.Vìthế,đạiđasốkháchhàngđềurấtkháchsáovớinhữngnhânviênbánhàngdongườithân,bạnbègiớithiệu.
Cáchmượndanhngườikhácđểgiớithiệuvềmình,mặcdùrấthữudụng,nhưngnhấtđịnhphảichắcchắnngườithậtviệcthật,khôngđượclừagạt,nếukhông,mộtkhibịlộ,kếtquảsẽrấttồitệ.Đểcóđượclòngtincủakháchhàng,tốtnhấtnênđưadanhthiếphoặcthưđềcửcủangườigiớithiệu.
Dùngsảnphẩmthuhútkháchhàng
Đâylàcáchnhânviênbánhàngtrựctiếptiếpthịsảnphẩmđểtạo
hứngthúvàthuhútkháchhàng.Ưuđiểmlớnnhấtcủacáchlàmnàylàđểsảnphẩmtựgiớithiệuvềmình,đểkháchhàngbịthuhútbằngcáchtựcảmnhậnsảnphẩm.
Nêutênngườihoặccôngtynổitiếng
Hầuhếtmọingườikhisửdụngsảnphẩmmới,dùítdùnhiềuđềuchịuảnhhưởngcủangườikhác.Nhânviênbánhàngnếunắmđượctâmlínày,lợidụnghiệuứngtênngườinổitiếng,hiệuứngngôisaosẽtạorahiệuquảtốtđẹp.
Nênnhắctớitênngườihoặccôngtynổitiếngnàođóđểcóthểlàmtăngtrọnglượnglờinói,đặcbiệtđốivớingườihoặccôngtymàkháchhàngđãquenthuộc,hoặcthích,hoặcthầntượng,kếtquảchắcchắnsẽcòntuyệtvờihơn.
Cáchtiếpcậnbằngcâuhỏi
Khimởđầucuộcgiaotiếp,tấtcảcáccâuhỏiphảiliênquantớihứngthúcủakháchhàng,từđódẫnhọvàohoạtđộngtiếpthịcủabạn.Khivậndụngcáchtiếpcậnvấnđề,nhữngcâuhỏinêuranênlàvấnđềmàđốiphươngquantâm.Câuhỏiphảirõràng,cụthể,khôngthểchungchungmơhồ,nếukhôngsẽkhóđạtmụctiêutiếpcận.
MộtnữnhânviênbánhàngcủamộtcôngtypháthànhtạiMỹluôntiếpcậnkháchhàngbằngcáchnêucâuhỏivớitháiđộungdung,bìnhthản:“Nếutôiđưachobạnmộtcuốnsách,bạnmởravàpháthiệnnộidungsáchrấtthúvị,vậybạncóđọckhông?”,“Nếusaukhiđọcxongbạnrấtthíchcuốnsáchnày,vậybạncómuakhông?”,“Nếubạnkhôngpháthiệnthấycógìthúvị,bạncóthểcấtsáchvàotúivàgửilạichotôi,đượckhông?”
Cáchmởđầucủanhânviênbánhàngnàyrấtđơngiản,đólàlídokhiếnkháchhàngkhôngthểnói“không”.Saunày,3câuhỏiđóđượctoànbộnhânviênbánhàngcủacôngtysửdụngvàtrởthànhphươngthứctiêuchuẩntiếpcậnkháchhàng.
Cáchtiếpcậntừsựtòmò
Đâylàcáchlợidụngtâmlítòmòcủakháchhàngđểđạtmụctiêutiếpcận.Khiđốimặtkháchhàng,nhânviênbánhàngcóthểkhéoléo
khơidậysựtòmò,tạorahứngthúvàthuhútchúý,sauđóhãychuyểnchủđềsangtiếpthịsảnphẩm.
“Bạncóbiếtmộtnămchỉcầntiêubaonhiêutiềnlàcóthểphòngchốnghỏahoạnvàkhắcphụchậuquảhỏahoạnkhông?”Đâylàcâuhỏinhânviêncôngtybảohiểmhỏikháchhàng,đốiphươngkhôngthểtrảlờingayvàthểhiệntháiđộmuốnbiếtcụthể.Nhânviênkháchhàngnóithêmmộtcâu:“Bạncómuốntìmhiểuvềchếđộbảohiểmcủacôngtychúngtôikhông?Chúngtôicungcấphơn20loạibảohiểmkhácnhau.”
Tâmlíhọchiệnđạiđãchứngminh,sựtòmòcủaconngườivềcơbảnthườnggiốngnhau.Nhiềuhànhđộngcủamọingườibắtnguồntừnguyênnhânlàsựtòmò.Cáchtiếpcậntừsựtòmòlàlợidụngtâmlítòmòcủangườikhácđểkhiếnđốiphươngchúýtớisảnphẩmvàcuộctraođổimuabándiễnrathuậnlợi.
Lànhânviênbánhàng,bạnnênđứngtrênlậptrườngkháchhàngđểtựhỏimình,tạisaohọnênnghebạn,tạisaohọnênchúýđếnbạn...Hãynhớ,chỉcó30giâyđểmởđầu.Lờimởđầuhaysẽkhiếnkháchhàngphảnứngtíchcực.Saukhibạnmởđầutrong30giây,kếtquảtốtnhấtlàlàmsaođểkháchhànghỏibạnrằngsảnphẩmcủabạnlàgì.Khikháchhànghỏibạnsảnphẩmcótácdụnggì,điềuđóchứngtỏđốiphươngcóhứngthúvớisảnphẩmcủabạn.Nếusau30giâymởđầumàkháchhàngkhôngcóhứngthúvớisảnphẩm,vẫnnóilàkhôngcóthờigianhoặckhônghứngthú,thìđiềuđóchứngtỏ30giâymởđầucủabạnkhôngcótácdụnggì,bạnphảilậptứcthayđổiphươngpháptiếpcậnkhác.
Việcmởđầucuộcgiaotiếprấtquantrọngvớicácnhânviênbánhàng,sựmởđầuthuậnlợicóthểthuhútkháchhàng,manglạichobạncơhộithànhcông.Làmchokháchhàngcóhứngthúlắngnghe,thìviệctiếpthịcủabạnđãthànhcôngmộtnửa,vàđâycũnglàmấuchốtquyếtđịnhsựthànhbạicủabạntrongcuộcmuabán.
Khibắtđầutiếpthị,nhữngnhânviênbánhàngcókinhnghiệm
luônmởđầubằngnhữngđiềukhiếnkháchhànghứngthúđểdẫnhọvàovấnđềchính.Bởikháchhàngrấtthíchthảoluậnvànóivềnhữngđiềuhọquenthuộcvàcóhứng.Vídụ,đốiphươngthíchquayphim,bạncóthểlấyđólàmchủđề,nóivềkĩthuậtquay,ưuđiểmcủacácloạimáyquay,nghệthuậtquay…Nếubạnhiểubiếtvềlĩnhvựcnày,đươngnhiênbạnsẽnóitốt.Cònnếubạnkhônghiểulắmvềviệcquayphimthìđâycũnglàmộtcơhộichobạnhọchỏi,lắngnghe,nêucâuhỏiđểmởmangkiếnthức.
Khitiếpthị,cácnhânviênbánhàngđềuphảiđốidiệnvớinhữngngườilạvàphảicốgắngbiếnhọthànhđốitượnggiaotiếp.Ngườibánhàngphảichọnđềtàihợplí,rútngắnkhoảngcáchvớikháchhàngđểtừngbướcđượcchấpnhận,sauđómớichuyểndầnchủđềsangsảnphẩmvàbắtđầugiớithiệuvềsảnphẩm,đómớilàconđườngthànhcông.Ngượclại,nếuvừachàohỏixongđãgiớithiệungayvềsảnphẩmcủamình,nhấnmạnhliêntụcvềnhữngđiểmtốtnếumuasảnphẩmthìsẽkhôngđạtđượckếtquảmongđợi.Chínhvìthếmànhữngnhânviêntiếpthịcókinhnghiệmkhôngbaogiờđithẳngvàovấnđềchínhngaytừđầu.
Cómộtvậnđộngviênbóngchàynổitiếng,trênsânbóng,anhlàmộtđốithủđánggờm.Trongmắtcủamộtnhânviênbánbảohiểm,anhcũngđượccoilàmộtđốithủkhólường.Bởivìanhkhôngcóhứngthúvớichuyệnmuabảohiểm,rấtghétnhữngnhânviênluônthaothaobấttuyệtvềsảnphẩmbảohiểmcủamình.
Cómộtngày,Mike–nhânviêntiếpthịđếntìmanh.Khácvớicácnhânviêntiếpthịkhác,saukhigặpgỡ,Mikekhôngnóinhữnglờichàohỏikháchsáo,cũngkhôngtuyêntruyềnvềbảohiểm,màchỉđóngvaimộtngườihâmmộlắngngheđốiphươngnóivềbóngchày.Sựlắngnghecủaanh,nhữngcâuhỏivàbìnhluậncủaanhđãđểlạiấntượngsâusắctronglòngvậnđộngviênbóngchàyđó.Cuộctròchuyệndiễnratrongkhôngkhíthânmật.Vàothờiđiểmthíchhợp,Mikeđãđưaramộtcâuhỏiquantrọng:“AnhđánhgiáthếnàovềLiliv–mộtcầuthủcùngđội?”
“CóLilivtôimớicóthểyêntâmnghỉngơi.Bởivìcậuấylàđànemnhưngrấtgiỏi,nếuphongđộtôisasútthìđãcócậuấythaythếngay”.
“Xinphépchotôilấyvídụ,anhchưatừngnghĩnếusosánhgiađìnhanhvớimộtđộibóng,thìtrongnhàanhcũngcómộtLiliv”.
“Làai?”
“Chínhlàanh”.Miketiếptụcgiảithích:“Anhnghĩxem,vợvà2concủaanhsởdĩcóthểthoảimáinghỉngơi,sốngcuộcsốngvôlonghĩlàvìcóanh.Anhchínhlàđiểmtựavữngchắc,làsựbảođảmchohạnhphúccủahọ,dođóanhchínhlà“Liliv”củahọ”.
“Ýcủaanhlà…”
“Xinphépchotôiđithẳngvàovấnđề.Tôicungcấpmộtsốloạibảohiểm,nếuanhgặpbấtlợi,chúngtôicóthểgiúpđỡanh,vợvàconanh.Nhưvậy,anhcóthểyêntâmtậptrungchosựnghiệpcủamìnhmàkhôngphảilonghĩgì.Vìthế,xétởkhíacạnhýnghĩanày,chúngtôicũngchínhlà“Liliv””.
Lúcđó,vậnđộngviênbóngchàymớinhớtớithânphậncủangườiđangnóichuyệnvớimình,anhrấtxúcđộngvàquyếtđịnhsẽkíhợpđồngmuabảohiểm.
Trongvídụnày,Mikeđãrấtkhéoléolựachọnnộidungvàcáchnóichuyện,anhđãtìmkiếmchủđềnóivềnghềnghiệp,sởthíchvàgiađìnhcủađốiphương,khiếnđốiphươngdễdàngtiếpnhậnmìnhvàrútngắnkhoảngcáchgiữahaibên,anhđãkhéoléomởracánhcửakhiếnkháchhàngchúýtớisảnphẩmbảohiểmcủamình.Thiếtnghĩ,nếuanhvẫndùngcáchmởđầuthôngthường,nhấtđịnhsẽkhôngđạtđượckếtquảmongđợi.
“Thuậnmuavừabán”.Trongquátrìnhbánhàng,chúngtasẽgặpnhữngkháchhàngphảnđốisảnphẩmhoặcnghivấnchấtlượngsảnphẩm.Khigặpnhữngkháchhàngcóýkiếnhoặctỏranghivấn,nhânviênbánhàngphảikhéoléovậndụngkĩnăngngônngữ,giảiđáptỉmỉthắcmắccủakháchhàng,nhưvậymớicóthểkhiếnkháchhàngvừaývàbạnmớicóthểbánđượcsảnphẩm.
Chămchúlắngnghe
Lắngnghelàcáchgiaotiếpvớingườikháchiệuquảnhất,cũnglàthểhiệnsựtôntrọngvớingườikhác.Khibánhàngvàgặpphảikháchhàngcóýkiếnphảnđối,nhấtđịnhphảichúýlắngnghexemkháchhàngđóphảnđốivấnđềgì,sauđócăncứtheotìnhhìnhthựctếnêurasuynghĩđểthuyếtphụchọ,tuyệtđốikhôngnênngắtlờingườiđốidiện,nhưvậybạnsẽkhôngnhậnđượcthôngtinmìnhcần.
Hãytheodõicâuchuyệnsauđây:
Nhânviêntiếpthị:“TổngGiámđốc,theoquansátcủatôivềquýcôngty,tôipháthiệnchiphíbảodưỡngcủacácngàiđắthơnnhiềusovớimứcgiácủachúngtôi,cóđúngvậykhông?”
Kháchhàng:“Tôicũngchorằngchúngtôitínhtoánchưakĩ,tôithừanhậncácanhphụcvụrấttốt,nhưngvềmặtđiệntửthìcácanhvẫnthiếu…”
Nhânviêntiếpthị:“Xinlỗi,chophéptôinóithêmmộtcâu…nhưngcómộtđiểmtôiphảinóichorõ,khôngailàthiêntài,sửaôtôyêucầuphảicókĩnăngvàthiếtbịđặcbiệt,vídụnhưcácdụngcụchuyênbiệt…”
Kháchhàng:“Đúngthế,thếnhưnganhđãhiểusaiýtôi,tôimuốnnói…”
Nhânviêntiếpthị:“Tôihiểuýcủaông,chodùthợcủaôngcóthôngminh,nhưngkhôngthểlàmviệctốttrongđiềukiệnkhôngcóthiếtbịchuyêndụng…”
Kháchhàng:“Xinchờmộtchút,anhX,chỉchờmộtphútthôi,hãyđểtôinóimộtcâu,nếuanhchorằng…”
Trongđoạnhộithoạinày,nhânviêntiếpthịđãliêntụcngắtlờikháchhàng,đâylàđiềuđạikịtrongviệctiếpthị.Nếugiaotiếpnhưvậy,việctiếpthịchắcchắnsẽkhôngcócơhộithànhcông.
Hãyđểkháchhàngnêuýkiếncủahọ,chodùbạnbiếtcâutiếptheohọmuốnnóigìthìcũngkhôngnênngắtlời.Đốivớiýkiếnhoặccâuhỏikháchhàngnêura,hãychămchúlắngnghevàgiảiđápkhéoléo.Khôngcókháchhàngnàothíchmộtnhânviêntiếpthịtựcholàmìnhthôngminh,trừphingườinhânviênđóthểhiệncóhứngthú
vớicâuhỏicủakháchhàng,nếukhôngsẽkhôngbaogiờđượckháchhàngtintưởng.
Phươngphápphủđịnhngược
Khikháchhàngnêuýkiếnhoặcđặtcâuhỏivớinhânviêntiếpthị,trướctiênphảikhẳngđịnhýkiếncủađốiphươngsauđómớinêuquanđiểmcủamình,dùng“đúngvậy,nhưng”hoặc“đúngvậy,tuynhiên”đểtrảlời.Khôngnghingờgì,nólàphươngphápđượcsửdụngrộngrãinhất,bởisovớicácphươngphápkhác,nóthíchhợpvớimọihoàncảnhvàthíchhợpvớimọikháchhàng.
Hầuhếttấtcảmọingườiđềughétphảinghenhữngcâunóinhư:“Nhưngtôikhôngthấylờianhnóicólí”,“Cólẽanhnóisairồi”,hoặc“Cólẽanhthấyvậy,nhưngthựctếlàthựctế”,“Cơbảnkhônggiốngnhưlờianhnói”…Hầuhếtmọingườiđềughétbịngườikhácphảnđốiquanđiểmcủamình.
Thựctếđãchứngminh,đasốkháchhàngkhinêuýkiếnphảnđốiđềuítnhiềucóthànhkiến,suynghĩđócóphầnphiếndiện,hoặcnhằmthểhiệnbảnthân,đểchứngminhsuynghĩvàquanđiểmcánhân,vìthế,khiđốimặtvớitìnhhuốngnày,bạncóthểnói:“Chịnóicóphầnđúng,thườngthìlànhưvậy,tuynhiên,trườnghợpnàycóchútđặcbiệt…”.Bạncũngcóthểnói:“Anhnóirấtthật,nhưnganhcónghĩđến…”.Hoặc:“Tôikhônglấylàmlạvềcảmgiácbanđầucủaanh,lúcđầutôicũngnghĩnhưvậy,nhưngsaunày,trảiquathờigiannghiêncứukĩhơntôimớipháthiện…”
Trướctiênphảikhẳngđịnhsuynghĩcủakháchhàng,khiếnkháchhànghàilòng,nhưvậymớicóthểlàmchohọchấpnhậnquanđiểmcủabạn.
Dẫndắtvấnđề
Khikháchhàngnêuýkiếnhoặcnghivấnvềchấtlượng,đừngtrựctiếpdùngcâutrầnthuậtđểgiảithíchnghivấn,bạnphảihỏilạicâuhỏimàđốiphươngnêura,nhưvậymớicóthểkhiếnkháchhàngnóirađápánbạnmuốnbiết,lúcấybạncóthểcăncứvàođóđểgiảiđápthắcmắc.
Cóngườinói,khinhânviêntiếpthịsửdụngngôntừ,cómộttừ
đắtgiánhấtchínhlà“Tạisao”.Bởinócóthểmanglạithôngtinquantrọngtừkháchhàng.Nócòncóthểkhiếnbạnbiếtlắngngheđốiphươngnói,nócóthểkhiếnbạnthoátkhỏibốirối,chobạnthờigiansuynghĩvấnđề.Nócũngcóthểkhiếnkháchhàngxemxétlạilídomìnhđưara.
Cónhiềuýkiếncóthểđốiphóbằngcâuhỏi“Tạisao”.
Giảsửbạnlànhânviêntiếpthịmáyđánhchữ,khikháchhàngnêuýkiến:“Máycủaanhđúnglàrấttốt,nhưngtôinghĩbỏra2triệuđồngmuamáyđánhchữlàkhôngđáng”.Bạncóthểhỏilại:“Tạisaoônglạinghĩvậy?”Hoặchỏi:“Tỉlệlợinhuậncủamáynàymỗinămvượtquá100%,khôngbiếttạisaoônglạikhôngmuốnđầutư2triệuđồng?”
Nếubạntiếpthịmáyhútbụi,khikháchhàngnêuýkiến:“Chiếcmáycủachịquánặng!”Bạncóthểhỏilại:“Tạisaoanhlạinóinóquánặng?”
Giảsửbạntiếpthịváylụa,kháchhàngnêuýkiến:“Tôinghĩvợtôikhôngthíchloạiváylụanày”.Bạncóthểhỏilại:“Tạisaocôấykhôngthích?”
Bằngcáchhỏi“Tạisao”,nhânviênbánhàngcóthểkhiếnkháchhàngtừngbướcnóirasuynghĩthựctếcủamình,sauđócóthểnghĩcáchthuyếtphụcđốiphươngvàđạtđượcgiaodịch.
Bổsungưuđiểm
Khikháchhàngnêuýkiếnvềsảnphẩm,chúngtakhôngnênphảnđối,trướctiênphảithừanhậnýkiếnnêuralàhợplí,sauđóchỉranhữngđiểmtốthoặcưuđiểmcóthểbổsung.
Kháchhàngmuadépcóthểsẽnóichấtlượngdakhôngphảitốtnhất,ngườibánhàngcóthểthừanhậnđiềunày,nhưngđồngthờicũngphảikhéoléochỉra,nếulàloạidatốtnhất,giácảsẽrấtcao.
Khikháchhàngnói:“Sảnphẩmkhôngbảohành,tôikhôngdámmua”,nhânviênbánhàngcóthểnói:“Đúngvậy,sảnphẩmnàykhôngcungcấpdịchvụbảodưỡng,nguyênnhânlàdogiáthànhquáthấp,khôngbaogồmphíbảodưỡng,nhưngchấtlượngthìcóthểtintưởng
được”.
Khikháchhàngnói:“Tôirấtnghingờvềchấtlượngcủasảnphẩmnày”.Dođâykhôngphảilàsảnphẩmthượnghạng,nênnhânviênbánhàngcóthểtrảlời:“Đâylàsảnphẩmgiacông,chấtlượngcóchútvấnđềnêngiárấtrẻ”.
Khôngcóthứgìthậptoànthậpmĩ,tấtcảcácsảnphẩmđềucókhuyếtđiểm.Nếukháchhàngnêuýkiếnhợplímàngườibánhàngphủđịnhhoặcphảnđốithìhiệuquảchưachắcđãtốt,khiđó,cáchtốtnhấtchínhlàbổsungưuđiểmthuyếtphụcđốiphươngmuahàng.
Nóilảngsangchuyệnkhác
Nóilảngsangchuyệnkhác,haycòngọilàđánhtrốnglảnglàmộtcáchđểgiữtâmlíbìnhtĩnh,cốýphớtlờvấnđềnàođó.Thôngthường,nhânviênbánhàngnêngiảiđápmọithắcmắc,giúpkháchhànghiểurõvềnhucầucủamình,hiểuvềsảnphẩm,nhưngđiềunàykhôngcónghĩabạnphảigiảiđáptấtcảmọicâuhỏi.
Huylàôngchủmộtcửahàngbánđồgiadụng.Cómộtlần,mộtcặpvợchồngđếncửahàngcủaanhchọnđồ,khipháthiệngiácảhànghóatươngđốicao,cặpvợchồngnói:“Chúngtôiphảivềnghiêncứuthêm”.Huylậptứcnóivớingườichồng:“Anhcóđịnhchuyểnnhữngđồnàyvềkhông,hayđểchúngtôigiúpanhchuyểnđồ?”Ngườichồnghỏingườivợ:“Đượckhôngem?”.Chỉnghethấyngườivợnói:“Đểhọchuyểnđếnlạitốntiền,chúngtahãytựchuyểnđi”.
Thếnhưng,tốtnhấtkhôngsửdụnghaicáchsauđây:Thứnhất,khôngđảđộngđếnkhiếnkháchhàngcócảmgiácbịcoithường,khônghàilòng,khôngnêncốtìnhbỏqua.Thứhai,khônggiảithíchkhiếnkháchhàngnghingờ,thayvàođo,ùhãykiênnhẫngiảiđápkháchhàng.
Trảlờithànhthật
Cólúc,khilàmcôngviệctiếpthị,khôngnênnóiquálờivềđiểmtốtcủasảnphẩm,nhưvậysẽkhôngđượckháchhàngtintưởng.Khigặpgỡkháchhàng,chúngtacóthểbắtđầugiớithiệutừkhuyếtđiểmcủasảnphẩm.Vậytạisaolạidùngcáchnày?Bởinhưvậysẽlàmthỏamãntâmlílựachọncủakhách.
Sauđâysẽlàkinhnghiệmtừmộtcâuchuyệnkinhđiểnđượclưutruyềnrộngrãi.
Mộtnhânviênđãlàmcôngviệctiếpthịđượcmấychụcnăm.Mộtngày,ôngđộtnhiêncảmthấychánghétviệccứphảinóilờigiảtạo,thổiphồngchấtlượngsảnphẩmđểthuhútkháchhàng,ôngthấyviệcnàykhiếnmìnhbịáplực.Ôngquyếtđịnhsẽkhônglừagạtmọingườinữa.Dođó,ônghạquyếttâmtừgiờsẽnóithậtvớikháchhàng,chodùbịsathảicũngkhôngcógìđángtiếc.Saukhicóýnghĩnày,tronglòngôngcảmthấynhẹnhõmđinhiều.
Ngàyhômđó,cómộtkháchhàngđivàocửahàng,kháchhànghỏicóloạibàntựđiềuchỉnhchiềucaovàtựgấpkhông.
Ôngmangđếnmộtchiếcbànvàthànhthậtgiớithiệu.Ôngnói:“Nóithật,loạibànnàychẳngtốtgìcả,chúngtôichỉmuốnbánđichonhanh”.
“Vậyư?Nhưngởđâucũngdùngloạibànnày,tôithấynórấtcótácdụng”
“Cólẽthế.Nhưngtheotôithấy,chiếcbànnàykhôngđượcnhưquảngcáo.Khôngsai,nólàloạimớinhưngkếtcấucóvấnđề,nếutôikhôngnóivềkhuyếtđiểmcủanóthìchẳngkhácnàotôilừaông”.
“Kếtcấucóvấnđềư?”Ngườikháchhỏilại.
“Đúngthế.Kếtcấucủanóquáphứctạp,khôngđơngiảnchútnào”.
Lúcnày,ôngđitớigầnchiếcbànvàgõlênmặtbàn.Nhẽrachỉnêngõnhẹ,nhưngônglạigõmạnhkhiếnchiếcbànbịsậpxuốngđèvàochânvịkhách.
“Xinlỗi,tôikhôngcốý.”
Lúcnày,ngườikháchbậtcườivớivẻmặtvuivẻ.
“Rấttốt.Nhưngtôiphảixemxétthêmđã.”
“Khôngsao,muahàngmàkhôngchọnkĩsẽbịthiệt.Ônghãyxem
loạigỗlàmrachiếcbàn,chấtlượngcủanócũngkhôngtốtlắm,sứcchịuđựnglạirấtkém.Nóithẳngra,tôikhuyênôngnênmualoạibànkhác.Ônghãytớicửahàngkhácxem,hàngởchỗkháctốthơnnhiều”.
“Rấttốt”
Kháchhàngnghexongrấtvui,quyếtđịnhphảimuachiếcbànnàyvàphảimuangaylậptức.
Kháchhàngvừađikhỏi,nhânviênbánhàngliềnbịquảnlítráchvàthôngbáoôngbịsathải,phảilàmthủtụcrờikhỏicôngtyngay.
Lúcnày,độtnhiêncórấtnhiềungườiđiđếnvàyêucầuđượcxemloạibànđacôngdụng,trongchốclát,họmuatớimấychụcchiếcbànvàchobiết,chínhvịkháchvừamuabànởđâygiớithiệu.
Vậylàcửahàngđãbánđượcrấtnhiềubàn.ChuyệnnàyđếntaiGiámđốc,nhânviêntiếpthịkhôngnhữngkhôngbịsathảivàcònđượcđềnghịtiếptụchợptác.Hơnnữa,giámđốccòntănglươngchoônggấpbalần,thờigiannghỉphéptănggấpđôi,cònlấycáchgiớithiệusảnphẩmcủaônglàmphongcáchtiếpthịmớichocôngtyvàyêucầuôngtiếptụcpháthuynhưvậy.
Từcâuchuyệntrênchúngtacóthểthấy,đạibộphậnkháchhàngkhimuahàngđềuhivọngcóthểhiểuvềđặctínhthựctếcủasảnphẩm,vìthế,khikháchhàngđặtcâuhỏinghivấn,việctrảlờithànhthậtsẽlàmhàilòngnhucầucủakháchvàcôngviệctiếpthị-bánhàngsẽđạtđượcthànhcông.
Khibánhàng,chúngtaphảihọccáchquansátvàgiaotiếp.Khigặpkháchhàng,chúngtaphảinhanhchónghiểuđượcnhucầucủakháchvàđưaragợiýthíchhợpvớinhucầuđó,nhuvậykháchhàngsẽvuivẻchấpnhận.Đươngnhiên,khiđưarađềnghịvớikháchhàng,ngônngữnhấtđịnhphảikhéoléo,ngoàiracònphảichúýtiếpnhậnýkiếncủakháchhàng,đưaragiảiđápkhiếnkháchhàngvừalòngvà
đạthiệuquảtốt.
Khéoléođưarakiếnnghị
Chúngtahãyxemcâuchuyệnsauđây,ngườinhânviênbánhàngnàyđãquansáttỉmỉkháchhàng,khéoléođưarađềnghịhợplívàđạtđượcthànhcôngtrongcôngviệc.
Mộtngườiđànôngđưaconnhỏvàocửahàng.Ngườiđókhôngnóigìcả,cônhânviênbánhàngthấyvậyliềncườivànói:“Xinchào,ôngmuốnmuamộtbộquầnáođánhbóngchàyphảikhông?”
Ngườiđànôngngạcnhiêngậtđầu:“Tạisaocôbiết?”
Cônhânviêntrảlời:“Vừabướcvào,ôngđãđiđếnkhubánquầnáothểthaovànhìnvàobộquầnáođánhbóngchày,trongtaycontraiôngcũngômmộtquảbóngchàynữa.”
Nghenóivậy,ngườiđànôngvàcontraiôngtarấtvui,họchọnmộtbộquầnáovàchuẩnbịtínhtiền.
Cônhânviênlạinhanhnhẹnnóithêm:“Cửahàngchúngtôicònáothấmmồhôivàquầndàinữa.”
Ngườiđànôngsaukhiđượcđềnghịthấyrằngmuathêmvàimónnữacũngkhôngtồi,vậynênôngtiếptụcmuaáothấmmồhôivàquầndài.Đâychínhlànhờcônggiớithiệucủacônhânviên.
Nếulúcđócônhânviênbánhàngkhôngnóigì,góihàngđưachokháchvàhoànthànhgiaodịch,cóthểnóilàtươngđốithànhcông.Nhưngcôlạitiếptụchỏicậubévớitháiđộthânmật:“Cháuđãcógiàyđiđánhbóngchàychưa?”
Thựctế,kháchhàngkhôngdựđịnhmuagiàynêntỏradodự,cônhânviênrấtthànhthậtnói:“Mặcđồmớiphảiđigiàymới,nhưvậymớicótinhthần”.Ngườiđànôngnghelờicôgái,quyếtđịnhmuathêmmộtđôigiàynữa.
Trongcâuchuyệnnhẹnhàngvuivẻ,kháchhàngđãmuathêmáothấmmồhôi,quầndàivàgiày,vốnkhôngcótrongdựđịnh.Mặcdùnhữngthứnàyvượtquákếhoạchmuasắm,nhưngkháchhàngvẫn
rấtvui.Điềunàyđươngnhiêncóliênquantớisựkhéoléocủacônhânviênbánhàng.Thiếtnghĩ,nếucônhânviênkhônghỏi,khôngthêmmộtcâunóithìvịkháchhàngvàcontraiôngtachỉmuamộtchiếcáođánhbóngrồiđi,thậmchícòncóthểkhôngmuagì.Nhưngcônhânviênđãnhanhnhạyquansátvàhỏirõnhucầucủakháchhàng,sauđógiớithiệusảnphẩm,rồilạihỏicậubécóthiếugìnữakhông...Nhưvậy,sovớikếhoạchbanđầu,kháchhàngđãmuathêmbamónđồnữalàáothấmmồhôi,quầndàivàgiày.Tronglờinóicủacôgái,khôngthấycónhữngcâunhư“Ônghãyxemcáinày,tôithấy…”,“Tôinghĩôngnênmuathêm…”,tấtcảnhữnglờicôgáinóiđềulàlờithuyếtphụckhiếnkháchhàngvuivẻmuathêm.
Ngườibánhàngtrướctiênphảinắmđượctâmlíkháchhàng,sauđóthuhútsựchúýtrongquátrìnhtròchuyện,khaithácnhucầuđểbánthêmđượcsảnphẩm.
Lắngngheýkiếncủakháchhàng
NhàbáchọcCharlesElliottđãtừngnói:“Lắngnghengườikhácbằngcảtấmlònglàrấtquantrọng,đócũnglàsựtôntrọngvớimọingười”.
AnhTháimuamộtbộquầnáoởcửahàngnọnhưnganhnhanhchóngthấtvọng:Màuáobịphai,phaisangcảnhữngquầnáokháccủaanh.Anhcầmbộquầnáonàyđếncửahàng,tìmngườiđãbánhàngchoanhvìmuốnnóichongườiđóbiếtchuyệngìđãxảyra,thếnhưnganhkhôngthểnóiđược,nhânviênbánhàngliêntụcngắtlờianh.
“Chúngtôiđãbánmấynghìnbộquầnáonhưthếnày”ngườinhânviênthanhminh,“Anhlàngườiđầutiênđếnđâyphànnànchấtlượngquầnáokhôngtốt”.Ngườinhânviênnhưmuốnnóirằng:“Anhđanglừagạt,anhmuốnlừachúngtôi,tôisẽkhôngđềnchoanh”.
Khihaibênđangtotiếng,mộtnhânviênbánhàngkhácđiđếnvànói:“Tấtcảcácloạiquầnáosẫmmàukhimớimặcđềubịphai,khôngcócáchnàokhắcphụccả,đặcbiệtlàloạiquầnáovớigiátiềnnày.Loạiquầnáonàyđãđượcnhuộm”.
AnhTháirấtbực,anhnghĩ:Nhânviênthứnhấtnghingờanhlừagạt.Nhânviênthứhainóianhmuahàngloạihai.Thậtbựcmình!
Khianhđangđịnhnói:“Cácngườihãycầmlấybộquầnáonàyvàvứtđiđâuthìvứt!”,thìngườiphụtráchbộphậnđitới.
Ngườiphụtráchnàytrôngrấthiềnlành.Đầutiên,anhtakhôngnóigìcả,cứđểchoanhTháinóihết.Sauđó,khianhTháiđãnóihết,hainhânviênbánhàngbắtđầunóivềquanđiểmcủahọ,ngườiphụtráchmớibắtđầuphảnđốihọvànóigiúpanhThái.Anhtakhôngnhữngchỉraviệcquầnáobịphaimàulàmhỏngquầnáokhác,màcònnhấânmạnhcửahàngkhôngnênbánsảnphẩmkhiếnkháchhàngkhônghàilòng.Cuốicùng,anhtathừanhậnkhôngbiếttạisaobộquầnáolạicóvấnđềvàtrựctiếpnóivớianhThái:“Anhmuốngiảiquyếtthếnào?Tôinhấtđịnhsẽlàmtheoyêucầucủaanh”.
Mớivàiphúttrước,anhTháicònmuốnvứtbộquầnáolạichocửahàng,nhưngbâygiờanhlạibìnhtĩnhnói:“Tôimuốnngheýkiếncủaanh.Tôimuốnbiết,saunàybộquầnáonàycócònbịphainữakhông,nếukhôngthìphảicócáchkhác”.
NgườiphụtráchđềnghịanhTháimặcbộquầnáothêmmộttuầnnữa.“Nếuvẫnchưavừaýthìhãymanglạicửahàng,chúngtôisẽnghĩcáchgiảiquyết.Xinthứlỗivìđãgâyrắcrốichoanh”.AnhTháihàilòngrờikhỏicửahàng.Bảyngàysau,bộquầnáokhôngbịphaimàunữa,anhhoàntoàntintưởngcửahàngnày.
Bấtcứaitrảiquakhókhănđềucầnngườikháclắngnghe.Nhữngvịkháchđangbựctức,khônghàilòngcũngcầnđượcngườikháckiênnhẫnlắngnghe.
Nếumuốntrởthànhmộtngườibánhànggiỏi,bạnnênhọccáchlắngnghengườikhác.
Khitiếpthịsảnphẩmvớikháchhàngtrongquátrìnhbánhàng,đầutiênphảikhiếnkháchhàngthíchchúngta,nhưvậychúngtamớicóthểgiaolưusâuhơn,đạtđượcmụctiêumongmuốn.Vậyphảilàmthếnàođểkháchhàngthíchchúngta?Điềunàyyêucầuchúngtaphảinắmvữngmộtsốkĩnănggiaotiếp.
Tiếpthịnhẹnhàng,hàihước
Trongcuộcsống,nóinhiềuchưachắcđãlàưuđiểm.Khitiếpthịsảnphẩm,nóihaymớilàtàinăngthựcsự.Ngônngữlàcôngcụgiaotiếpquantrọngnhất.Conngườisửdụngngônngữđểgiaolưutưtưởngvàtìnhcảm.Đốivớinhữngngườilàmnghềtiếpthị-bánhàng,ngônngữlàphươngtiệnđểgiaotiếpvớikháchhàng,tấtcảmọihoạtđộngkinhdoanhđầutiênphảithôngquangônngữđểthiếtlậpquanhệ,sauđólàquátrìnhtiếntriểnvàcuốicùngđạtmụcđích.Dođó,giaolưungônngữlàsựmởđầucủahoạtđộngmuabán,cóquanhệtrựctiếptớisựthànhbạicủahoạtđộngnày.
Trongcuộctriểnlãmmỹphẩmcủamộtcôngty,mộtvàinhânviêntrẻtuổiđãdùngthuậtngữchuyênmônđểgiớithiệusảnphẩmvớingườitiêudùng,giớithiệuchitiếttừnguyênliệu,cáchphốihợp,côngdụngđếncáchdùng,khiếnmọingườicóấntượngvôcùngsâusắc.Họphảnứngrấtnhanhtrướccáccâuhỏicủakháchhàng,trảlờitrôichảyvớicáchnóivừanhãnhặnnhưngcũngkhôngkémphầnhàihước.
Kháchhànghỏi:“Sảnphẩmcủacácchịtốtnhưquảngcáothậtchứ?”Mộtnhânviênlậptứctrảlời:“Chịdùngthửxongsẽcảmthấysảnphẩmcòntốthơnquảngcáo.”
Kháchhànglạihỏi:“Nếutôidùngmàcảmthấykhôngtốtthìsao?”Mộtnhânviênkháccườivànói:“Không,chúngtôitinchịsẽthíchcảmgiácnày”.
Cuộctriểnlãmlầnnàyđãđạtthànhcônglớn,khôngchỉbánđượcnhiềusảnphẩm,màđiềuquantrọnghơnlàthươnghiệuđượcnângcao.Tạibuổitổngkếtởcôngty,Giámđốcđãđặcbiệtnhấnmạnh,chínhkĩnăngngônngữcủanhânviênbánhàngđãlàmnênthànhcôngchohoạtđộngtriểnlãmlầnnày.Ôngyêucầutoànthểnhânviêncôngtyhọctậptheonhânviênbánhàng,đặcbiệtởkhảnăngănnói.Chínhvìthế,khéoléoănnóichínhlàđiềukiệncầnthiếtđểtạonênthànhcông.Tiếptheohãycùngxemcâuchuyệncủamộtnhânviênbánhàng.
Mộtnhânviêntiếpthịtớimộtsiêuthịđểgiớithiệusảnphẩm,đóntiếpanhlàvịphóGiámđốc.Đốiphươngvừamởlời,nhânviêntiếpthịnàyđãlậptứcnói:“Nghegiọngnói,anhlàngườiHàNội?”.
PhóGiámđốcsiêuthịgậtđầuvàhỏi:“AnhcũnglàngườiHàNộià?”.Nhânviêntiếpthịvừacườivừatrảlời:“Không,nhưngtôicócảmtìnhvớiHàNội,nghegiọngnóiHàNộitôicảmthấyrấtthânthiện”.VịphóGiámđốcđãnhiệttìnhtiếpđónnhânviêntiếpthị,cuộcgiaotiếpcủahọcũngdiễnravôcùngthuậnlợi.
Ănnóikhôngkhéoléocóthểkhiếnngườikháckhôngtiếpnhận,nếuấntượngtiếpxúcbanđầukhôngtốtthìcũngkhóhợptáclàmăn.
Mộtkháchhàngtứcgiậncầmđôidépkémchấtlượngtớicửahàng.Đúnglúcnhânviêntiếpthịcủanhàmáygiàydépđếntìmhiểutìnhhìnhtiêuthụsảnphẩm.Saukhinghexonglờigiãibàycủakháchhàng,nhânviêntiếpthịnói:“Nếumuaphảiđôidépthếnàythìtôicũngtứcgiậngiốngnhưchị”.Câunóinàyđãkhiếnvịkháchhàngbớtgiận,côđồngýđổimộtđôidépkhácthayvìtrảlạihàngnhưýđịnhbanđầu.
Tronghoạtđộngkinhdoanh,cólúcnênnóinhẹnhànguyểnchuyểnmộtchútđểmanglạihiệuquảtốthơn.
Mộtnhânviênbánhàngtiếpthịthuốcphundiệtmuỗitạisiêuthị,lờigiớithiệucủaanhđãthuhútrấtnhiềukháchhàng.Độtnhiên,cómộtkháchhàngđặtcâuhỏi:“Anhcódámbảođảmloạithuốcdiệtmuỗinàygiếtchếtđượchếttấtcảmuỗikhông?”Nhânviênbánhàngthôngminhtrảlời:“Khôngdám,ởchỗanhkhôngphunthuốc,đươngnhiênmuỗivẫnsốngtốt”.Câunóiđùanàyđãkhiếnmọingườivuivẻvàtiếpnhậnlờigiớithiệusảnphẩm,ngaysauđó,rấtnhiềuthuốcdiệtmuỗiđãđượcbán.
Vậndụngngônngữhàihướctronghoạtđộngkinhdoanhkhôngchỉcóthểtạorakhôngkhínhẹnhàng,màcòncóthểtạoramôitrườngtốtchocôngviệckinhdoanh.Bảnthânlờinóihàihướcchínhlàmộtloạingônngữquảngcáomangtínhnghệthuật,nếubiếtcáchdùngsẽđểlạiấntươngsâusắcchomọingười,dùngmộtcâunóiđùađểliêntưởngtớimộtnhãnhiệulàcáchtiếpthịrấthiệuquả.
Nhânviêntiếpthịkhivậndụngngônngữnênchúýnóingắngọn,đơngiảnvàcốgắngtruyềntảinhiềuthôngtintớikháchhàng.Bấtkểlàkinhdoanhhaytiếpthịsảnphẩmđềucầnnhữngđiểmđộtpháđểđốiphươngcóthểnghehiểuvàghinhớ.Ngônngữrõràngkhôngnhữnglànhucầugiaotiếp,màcònthểhiệnkháchquannănglực,tác
phongvàsựtincậycủanhânviêntiếpthị-bánhàng.
Đươngnhiên,ngườilàmnghềtiếpthịcònphảichúýnhiềuđiềutrongquátrìnhgiaotiếpngônngữ,vídụ,lờinóiphảivănminh,kháchquan,chânthật…
Ngônngữsinhđộng,hìnhtượng
Giớithiệusảnphẩmvớikháchhànglàmộttrongnhữngphầnquantrọngcủahoạtđộngtiếpthị.Sửdụngngônngữkhôngthểtùytiện,khôngthểnóinhữngđiềuvônghĩa,màcầnkhéoléođểtạobầukhôngkhíthoảimái,thuhútsựchúýcủakháchhàngvàkhiếnkháchhàngmuốnmuasảnphẩm.Dođó,nênsửdụngngônngữhìnhtượng,sinhđộng.
Tuynhiên,hìnhtượng,sinhđộngkhôngcónghĩalàphảidùngtừngữhoamĩ,điềunàychỉkhiếnngườikháccócảmgiácbạnkhôngthậtlòng,kháchhàngsẽtừnghingờchuyểnsangkhôngtintưởng.Cuốicùngsẽảnhhưởngxấuđếnkếnquảgiớithiệusảnphẩm.Điểmmấuchốtđểgiớithiệucóhiệuquảkhôngnằmởchỗcódùngtừngữhoamĩhaykhôngmàlàởchỗngônngữcóthểphảnánhchânthựctácdụng,đặctrưngcủasảnphẩmhaykhông.Vìthế,trongquátrìnhgiớithiệusảnphẩm,chúngtanhấtđịnhphảinắmvữngkĩnăngvàchúýmộtsốđiềusau:
Trongkhigiớithiệuvềsảnphẩm,hạnchếtốiđaviệcsửdụngtừ“nhất”.Cónhữngnhânviêntiếpthịrấtthíchnóinhữngtừnhưtốtnhất,chắcchắnnhất…đểthểhiệnưuđiểmcủasảnphẩmmìnhđanggiớithiệu.Thựctế,nóinhưvậysẽdễkhiếnkháchhàngnghingờvềsảnphẩm.Hơnnữa,chodùsảnphẩmđóthựcsựlàtốtnhấttrênthịtrường,nhưngnếukháchhàngkhôngtậnmắtnhìnthấyvàkhôngcósựsosánhthựctế,chỉdựavàolờigiớithiệucủanhânviêntiếpthịthìhọsẽkhôngcảmthấytintưởng.Chínhvìthế,việctránhsửdụngtừngữchỉcấpđộcaonhấtsẽcóthểlàmgiảmảnhhưởngtâmlítiêucựckhikháchhàngcânnhắcmuasảnphẩm.
Ngoàira,khigiớithiệusảnphẩmnêntránhdùngtínhtừnhưđẹp,đángyêu,rấttốt…Nhữngtừnàykhôngcóýnghĩathựctếtrongquátrìnhgiớithiệu,cũngkhôngthểtruyềnthôngtinđặcđiểmsảnphẩmtớikháchhàng,tốtnhấtnênítdùnghoặckhôngdùng.Nếunhânviêntiếpthịnóisảnphẩmđángyêuthìkhôngnóilênvấnđềgì
cả.Nếunóisảnphẩmchấtlượngtốtthìngườitiếpthịđónhấtđịnhphảinêuvídụthựctế.Nếusửdụngnhiềutínhtừvônghĩatrongkhigiớithiệusảnphẩm,bạnsẽkhiếnkháchhàngbịmấtcảmtình,ảnhhưởngkhôngtốttớihiệuquảthuyếtphụcvàtiếpthị.
Hãycốgắngtránhsửdụngtừ“rẻ”.Cócâunói:“Tiềnnàocủanấy”.Giásảnphẩmvàchấtlượngsảnphẩmcóquanhệmậtthiếtvớinhau.Trongthờiđạikinhtếhànghóa,hàngtốtgiáđắt,hàngkémgiárẻlànguyêntắcđịnhgiáchohầuhếtcácsảnphẩm.Đươngnhiên,cũngcóhàngtốtgiárẻ,nhưngđóchỉlàngoạilệvàrấthiếm.Chấtlượngtốtđiđôivớigiáthànhcao,đólàquyluậtkinhtế.Dođó,nhânviêntiếpthịkhigiớithiệusảnphẩm,nếunóisảnphẩmđórẻsẽdễkhiếnkháchhàngliêntưởngtớihàngchấtlượngkém.Đểđảmbảohiệuquảtiếpthị,nhânviênbánhàngnêntránhdùngtừ“rẻ”.Nếusảnphẩmthựcsựlàhàngtốtgiárẻ,trongkhinhânviênbánhàngbắtbuộcphảinhấnmạnhưuđiểmgiácả,vậycóthểlựachọncáchnóikháckhéoléođểtruyềnthôngtintớikháchhàng.Vídụ,nóisảnphẩm“khôngđắt”hoặc“chấtlượngvượttrội”,sẽmanglạihiệuquảtốt.
Nhiệttìnhchàohỏiđểbuônmaybánđắt
Côngviệctiếpthịkhôngchỉyêucầuđiềutrakĩthịtrường,tìmhiểunhucầukháchhàng,màcònphảitìmhiểutâmlíkháchhàng,phảinhiệttìnhchàohỏi,đốixửchânthành,tíchcựcgiaolưutìnhcảm.
ĐạivàVươnglàhaingườibánđậuphụ.Haingườicùngđộtuổi,cùngkinhdoanhtrongđiềukiệngiốngnhau,nhưngmộtngườiluônđắthàngcònngườikiathìkhông.ViệcbánhàngcủaĐạitốthơnnhiềusovớiVương.Lúcđầumọingườiđềucảmthấykìlạ,cảhaicửahàngđậuphụđềurấtngon,vậynguyênnhâncủasựkhácbiệtnằmởđâu?
Saunày,mọingườimớidầnpháthiệnrabímậttrongđó.Thìra,cùnglàmnghềbánđậuphụ,nhưngĐạinóinhiềuhơnVương.Vídụ,phụnữlớntuổiđimuađậuphụ,Đạisẽvừalấyđậuvừahỏithăm:“Côvẫnkhỏechứ?”.Nếulàngườilàmnghềbuônbánđimuađậu,ĐạiTrươngsẽhỏi:“Làmăntốtchứ?”...Anhluônnóinhữngcâuthểhiệnsựquantâmvàthấuhiểu.Thờigiantrôiqua,mọingườiđềucoiĐạilàbạn,chodùbanđầukhôngcónhucầumuađậu,nhưngthấyĐạihỏithăm,họlạimuamộtítvềđểtủlạnh,đólàdohọcảmđộngtrước
sựquantâmcủaĐại.Saunày,dokhôngbánđượchàngnênVươngphảiđổinghềkhác.
Chủđộngtròchuyệnvớikháchhàng,giaolưutìnhcảm,hãyđểkháchhàngcảmthấybạnkhôngchỉđơnthuầnbánhàngchohọmàđangquantâm,suynghĩchohọ.Nhưvậy,kháchhàngmớichấpnhậnsảnphẩmvàsựphụcvụcủabạn.
Mộtsiêuthịthuêrấtnhiềunữnhânviênbánhàng.Ngườinàocũnglễđộnênbanlãnhđạorấtthíchhọ.Trongđócómộtnhânviênnữđặcbiệtxuấtsắc,chodùlàvớikháchhàngđangxếphànghaytớixếphàngtừchỗnhânviênthungânkhác,côluônmỉmcườivớihọ,thânmậtgọitênvàhỏithămhọ.Khôngchỉnhiệttìnhphụcvụchuđáo,côcònthườnghỏikháchhàngmộtcáchthânmật:“Tôicóthểgiúpgìchoanh/chịnữakhông?”
Cómộtngày,mộtkháchhàngnữlạmặtđếncửahàng.Vừanhìnthấynhânviênthungânnày,vịkháchdườngnhưnhớrachuyệngìbènhỏi:“Cóphảinhiềunămtrướccôlàmởcửahàngthựcphẩmkhông?Tôithườngđếnđóvàcóấntượngsâusắcvềcô,khiđócôlànhânviêntốtnhấtcủacửahàngthựcphẩm”.
Vídụnàyđãchứngminh,cóthểthờigiantiếpxúccánhânrấtngắn,nhânviênbánhàngphảigiaotiếpvớinhiềungười,nhưngsựnhiệttìnhluônmanglạitácdụngtíchcực.Điềunàysẽkhiếnbạnnổibậtvàlàđiềukiệnquantrọngđểxâydựngmốiquanhệtốtvớimọingười.
Ngượclại,nếubạnkhôngnhiệttìnhkhitiếpxúcvớingườikhácthìsẽkhiếnmọingườimấthứng.Trongquátrìnhhợptác,khikháchhàngcủabạnyêucầubạnphảibỏchútsứclựcmớicóthểhoànthànhviệcgìđó,bạnkhôngnêntỏrabấtngờ,cũngkhôngnênthờơ,nhấtđịnhphảithểhiệnsựnhiệttìnhcủamình.Sựnhiệttìnhlàtiêuchítìnhcảmrấtđánggiá.Nóthểhiệnsựvuivẻkhibạnhợptáchoặctiếpxúcvớikháchhàngnàođó.Sựnhiệttìnhcủabạnsẽkhiếnkháchhàngvuivẻvìmìnhđượcchàođón,cũngcóthểkhiếnhọcảmnhậnđượctấmlòngcủabạn.Sựnhiệttìnhkhiếnkháchhàngcủabạncảmthấyhọcóvịtríquantrọngtronglòngbạn.
Sửdụnglờikhenhợplí
Nếumuốnthuyếtphụcđượcđốiphương,đảmbảoviệcmuabánthuậnlợi,bạnphảihọccáchkhenngườikhácđểtạorasựhàilòng.Chúngtahãycùngxemcâuchuyệnsauđây.
MộtnhânviênđượcgiaonhiệmvụđếntiếpthịtạiẤnĐộ,đãtrảiquanhiềulầnđàmphán,songhợpđồngmuabánthiếtbịquânsựvẫnkhôngthànhcông.Anhquyếtđịnhgọiđiệnthoạichomộtvịtướngquântrongquânđội,anhkhôngnhắcđếnchuyệnhợpđồngmàchỉnói:“TôichuẩnbịđiKolkata.LầnnàytôiđếnthămNewDelhi,chỉmongđượcgặpmặtngàimộtphútcũngđược”.Vịtướngquânmiễncưỡngđồngý.
Khiđếnvănphòng,vịtướngquânchủđộngnóitrước:“Tôirấtbận,hãytranhthủthờigian”.Tháiđộlạnhnhạtkhiếnngườitacócảmgiáccuộcđàmphángầnnhưvôvọng.
Tuynhiên,câunóicủanhânviênbánhàngđãgâybấtngờ.“Chàotướngquân.Tôithậtlòngmuốncảmơnngài,cảmơnngàiđãcótháiđộrấtcứngrắnvớicôngtychúngtôi”.
“…”Vịtướngquânngạcnhiênkhôngnóiđượclờinào.
“Bởivìngàiđãchotôimộtcơhộimaymắn,tôiđượcquayvềnơisinhramìnhtrongngàysinhnhật”.
“AnhsinhraởẤnĐộư?”Vịtướngquânmỉmcườivàhỏi.
“Đúngthế”.Nhânviênbánhàngtiếplời:“Ngàyhômnaycủanăm1929,tôiđượcsinhraởthànhphốKolkata.Khiđó,bốtôilàđạidiệnmộtcôngtycủaPháptạiẤnĐộ.NgườiẤnĐộrấtmếnkhách,cuộcsốnggiađìnhtôiđãđượcchămlorấttốt”.
Tiếpđó,ngườinhânviênbánhànglạinóivềnhữngkíứcđẹpđẽthờithơấu:Vàongàysinhnhật3tuổi,mộtbáchàngxómtốtbụngngườiẤnĐộđãtặngtôimónđồchơirấtdễthương,tôivàcácbạnnhỏẤnĐộcùngngồitrênlưngvoi,đólàngàyhạnhphúcnhấttrongcuộcđờitôi…
Vịtướngquânrấtcảmđộngvàđưaralờimời:“ThậtvuivìanhcóthểđónsinhnhậtởẤnĐộ,hômnaytôimuốnmờianhcùngăntrưađểchúcmừngsinhnhậtanh”.
Trongkhiđixeđếnnhàhàng,nhânviênbánhàngmởcặphồsơvàlấyramộttấmảnhđãbạcmàu,cầmbằnghaitayvàcungkínhđưachovịtướngquân.“Tướngquânhãyxemđâylàai?”
“ĐâychẳngphảiMahatmaGandhisao?”
“Đúngvậy!Ngàihãynhìnkĩđứatrẻởbênphải,đóchínhlàtôi.Khi4tuổi,trênđườngvềnước,tôivàbốmìnhđãrấtvinhdựđượcđicùngchuyếntàuvớiMahatmaGandhi.Tấmảnhnàyđượcchụptrênchuyếntàuđó.Bốtôiluôncấtgiữtấmảnhnhưmộtbáuvậtquýgiá.Lầnnày,tôimuốnđếnthămmộMahatmaGandhi”.
“TôirấtcảmơnvìanhđãcótìnhcảmvớingườiẤnĐộvàMahatmaGandhi”.Vịtướngquânnắmchặttayngườinhânviênbánhàng.Vànhưvậy,thươngvụmuabángiữahọđãthànhcông.
Khéoléodùnglờikhenlàmhàilòngniềmtựhàocủađốiphương,khiếnngườiđóngồixuốngvàgiaotiếpvớibạnlàbạnđãđạtđượcmộtnửamụcđích,cứthế,thànhcôngsẽtựtìmđến.
BrianTracylàmộtcaothủbánsáchtạiMỹ.Ôngtừngnói:“Tôicóthểkhiếnbấtcứaimuasáchcủatôi”.Bíquyếtbánsáchcủaôngchínhlà:Khenkháchhàng.
MộtngàyBrianTracytớitiếpthịsáchtạimộtcôngty,nhânviêntrongcôngtychọnrấtnhiềusách,khihọđangchuẩnbịtrảtiền,độtnhiêncómộtngườiđếnvànóito:“Nhữngcuốnsáchnhưrácnàychỗnàochảcó,mualàmgì?”
KhiTracyđịnhmỉmcườivớingườiđó,ngườiđótiếptụcnóithêmmộtcâu:“Đừngtiếpthịvớitôi,tôikhôngmuađâu,đảmbảolàkhôngmua”.
“Anhnóiđúng,tạisaoanhphảicầnnhữngquyểnsáchnàychứ?Aitinhmắtcũngcóthểthấyrằng,anhlàngườiđãđọcnhiềusách,rấtcótốchấtvănhóa.Nếulàemtraihoặcemgáicủaanh,họnhấtđịnhsẽtựhàovềanh,nhấtđịnhsẽtôntrọnganh”.Tracymỉmcườivàbìnhthảnnói.
“Tạisaoanhbiếttôicóemtrai,emgái?”Ngườiđànôngtỏrahứngthú.
Tracytrảlời:“Khitôinhìnthấyanh,anhchotôicảmgiácanhlàmộtngườianhcả.Tôinghĩ,nếuaicómộtngườianhnhưanh,thìcònhạnhphúchơncảhoàngđế”.
Sauđó,ngườiđànôngnóichuyệnbằngngữkhínhưanhnóivớiemtrai,cònTracynóichuyệnvàkhenngợinhưemtraiđangnóivớianhtrai,haingườinóichuyệnrấtlâu.Cuốicùng,ngườiđànônglấylídoủnghộchocôngviệccủa“ngườiemtraiTracy”nênđãchọnmua5quyểnsách.
Trongcuốnnhậtkíhômđó,Tracyviết:“Thựctế,tronglòngtôihiểurõ,chỉcầnkháchhàngnóichuyệnvớitôibaphút,thìhọkhôngthểkhôngmuasáchcủatôi.Dođó,bấtkểlàvớiaihaylàmviệcgì,muốnthayđổimộtconngười,cáchhiệuquảnhấtlàtruyềnđithôngtinđểthayđổitìnhcảm”.
Ôngcũngđồngthờiviếtramộtđịnhluậtnhântính:“Conngườithườngbịcảmtínhchiphốilítính.Nếucảmtínhcủamộtngườibịđiềuchỉnh,thìviệctừchốibạncònkhóhơntiếpnhậnbạn.Muốnnhanhchóngkhốngchếcảmtínhcủamộtngười,cáchhiệuquảnhấtchínhlàsửdụnglờikhenhợplí”.
Hàlàmộtnhânviêntiếpthịđồhộp,nhiệmvụlầnđócủacôlàgiànhđượcđơnđặthànglớnnhấtcủasiêuthị.Vìthế,côtìmđếnGiámđốcphụtrách.
Saukhigặpmặt,Hànói:“ThưaGiámđốc,tôimaymắnđãđượcđếnsiêuthịnàynhiềulần,làđạidiệnhãngthựcphẩmđónghộplớnnhấtthànhphố,tôirấtngưỡngmộcáchlàmviệckhoahọcvàhệthốnghànghóachấtlượngcaotrongsiêuthị.Trêncácgiáhàngcóđầyđủmặthàngthựcphẩmcủacáchãngnổitiếngtrongvàngoàinước,khôngchỉvậy,nhânviêncủasiêuthịcònrấtnhiệttình,nhìnvàocóthểthấyngay,ôngđãtốnkhôngíttâmsứcchocôngviệccủamình,thậtđángngưỡngmộ”.NghenhữnglờikhencủaHà,vịGiámđốcliềnnói:“Cảmơn!Cảmơn!Tôilàmthếvẫnlàchưađủ,xingópýthêm”.
Trongcuộcsốnghiệntại,mỗingườiđềucảmthấymìnhđángđượcnhậnnhữnglờikhen.Nhânviêntiếpthịcủacáccôngtychínhlànhữngngườithườngxuyênsửdụnglờikhenđểtiếpcậnkháchhàngnhất.Thôngthường,họsẽdùngchínhtâmlíhivọngđượckhenđể
đạtmụcđíchtiếpcậnkháchhàng.Đươngnhiên,chúngtaluônmuốnđượctrởthànhngườiđượchoannghênh.
Muốnsửdụnglờikhentựnhiên,hợplí,chúngtaphảinắmđượccáckĩnăngcóliênquan.
(1)Khenngợiđúngưuđiểmcủađốiphương
Khitớichơinhàbạnbè,nhìnthấytrêntườngphòngkháchcómộtbứctranhphongthủy,chúngtanênkhen:“Bứctranhđẹpquá,nókhiếnphòngkháchtrởnênsangtrọnghơn.Aimuabứctranhnàyđúngcóconmắtthẩmmỹtốt”.
Cólẽ,câunóinàychúngtachỉtựnhiênnóira,nhưngbạnbècủachúngtasẽrấtvuivànhấtđịnhsẽcảmthấytựhào.
Đốivớicácnhânviêntiếpthị,lầnđầukhitiếpxúcvớikháchhàngcũngcóthểnhưvậy.Saukhiquansátkĩ,tấtcảmọithứbêncạnhkháchhàngđềucóthểtrởthànhchủđềkhenngợi.Chúngtacóthểkhencácthiếtbịtrongphòngkhách,cũngcóthểkhencụthểmộtthứgìđónhưchiếcbàn,tấmthảmhaychậuhoatrêncửasổ.Cóthểnóichậuhoarấthợpvớikhungcảnh,màuhoahợpvớimàubốicảnhxungquanh,thậmchíbạncóthểdùngcảnhữngcâunóivầnđiệuđểthểhiệnsựngưỡngmộcủamình.
Tuynhiên,cácnhânviêntiếpthịcósứctưởngtượngphongphúvàtinhthầnsángtạothườngcóthểtìmraưuđiểmcủađốiphươngvàkhéoléodànhtặnglờikhenchohọ.Bởivìlờikhenlàđểchongườikhácnghe,nênkhikhenphảichúýphùhợp,nếuchỉkhencósựđặcsắcgìđómộtcáchchungchungsẽkhôngthểtạorasựnổibật.Hãykhencụthểnhằmvàotrithức,nănglựccủangườiđượckhen.Nếuchúngtathíchkháchhàngcủamìnhthìnhấtđịnhsẽtìmrađượcđiểmđángkhenởhọ.
(2)Khenngợi–“gãiđúngchỗngứa”củađốiphương
Khichúngtakhenđúngđiềuđốiphươngtâmđắcsẽkhiếnhọtrởnêntựtinhơn.Đâychínhlàcáchhiệuquảđểcảmhóangườikhác.Nóimộtcáchkhác,lờikhen“gãiđúngchỗngứacủađốiphương”cótácdụngrấtlớn.
Vậylàmsaođểpháthiệnchỗngứacủangườikhác?MộtngườiNhậtBảnthànhđạttừngnói:“Đểpháthiệnđiểmyếucủamọingườilàviệcrấtđơngiản.Chỉcầnbạnđểýxemhọthíchnóichuyệnvềđềtàigìsẽbiếtngay.Bởivìlờinóisẽthểhiệnnộidungnhữngđiềuhọhivọng.Bạnhãytácđộngvàonhữngđiềuđó,nhấtđịnhsẽgãiđúngchỗngứacủađốiphương”.
CHƯƠNG11
Rènluyệntàiđàmphán,luônnắmchắcphầnthắng
Đàmphánlàquátrìnhhaingười,hoặcmộtcánhânvàmộttổchứcthảoluậnvềvấnđềlợiíchcùngquantâmhoặccácvấnđềkhác,traođổiýkiến,tìmcáchgiảiquyếtvàđạtđượcthốngnhất.Đâycóthểnóilàquátrìnhđấutríđấusứcgiữahaibên,nókhôngchỉyêucầungườiđàmphánphảicótrithứcphongphú,màcònyêucầurấtcaovềkhảnăngsửdụngngônngữ,ngônngữtốthaykhôngsẽquyếtđịnhchấtlượngvàkếtquảcủacuộcđàmphán.Dođó,việctạorakhôngkhíđàmphán,kĩnăngkhéoléovậndụngngônngữđàmphánlàđiềukhôngthểthiếucủamỗingườithamgiaquátrìnhđàmphán.
TạokhôngkhíđàmphánhàihòaChuyêngiađàmphánngườiMỹ-Carloschorằng,khôngkhícủa
cuộcđàmphánđặcbiệtquantrọng.Khôngkhítốtsẽgiúpngườiđàmphánpháthuythựclực.Đạiđasốkhôngkhícáccuộcđàmphánđềudoconngườitạora.Mộtnhàđàmphánưutúsẽcóthểcảmnhậnđượckhôngkhíkhinàocólợi,lợidụngkhôngkhíđàmphánđểtạoảnhhưởngcólợichomình.Bởivìhọbiếtrằng,khôngkhícóảnhhưởngrấtlớntớisựthànhbạicủacuộcđàmphán.Vìthế,chúngtacóthểnóirằng,khôngkhíđàmphánthíchhợpchínhlàmộtphầnquantrọngcủacuộcđàmphán.
Khôngkhíđàmphánchínhlàmộtkiểutháiđộcủangườiđàmphán,nócóthểảnhhưởngtớitâmlítìnhcảmvàcảmgiáccủangườiđàmphán.Khôngkhíđàmpháncólạnhnhạt,đốilập,cứngrắn,cũngcótíchcực,hữunghị,hoặcnghiêmtrọng,cânbằng…Khôngkhíđàmphánkhácnhausẽmanglạinhữngảnhhưởngkhácnhau,khôngkhí
đàmpháncóthểbấtgiácđẩycuộcđàmphántớimộtphươnghướngnàođó.Khôngkhínhiệttình,tíchcực,hữunghịsẽkhiếncuộcđàmphánđitớihướngđạtđượcthốngnhất,khiếnngườiđàmphánkhôngbịcăngthẳngvàhàilòngvớikếtquả.Cònkhôngkhílạnhnhạt,căngthẳngsẽkhiếncuộcđàmphánrơivàobếtắc,làmchovấnđềtrởnênkhógiảiquyết.
Dođó,khithamgiađàmphán,chúngtanhấtđịnhphảinắmđượckĩnăngtạorakhôngkhítốt,tạođiềukiệnthànhcôngchocuộcđàmphán.
Tròchuyện-hànhuyênhợplí
Trướckhichínhthứcbướcvàocuộcđàmphán,hầuhếtlàkhoảngthờigianquáđộ.Tronggiaiđoạnnày,haibênthườnghỏithămlẫnnhauhoặcnóivềchủđềcóliênquanđếnvấnđềchínhđểkhiếnkhôngkhítrởnênthoảimáitrướckhiđàmphán.Tròchuyện,hànhuyênthânmậttrướcđàmpháncóthểkéogầnkhoảngcáchgiữahaibên,tạobầukhôngkhíhòahợp,thânthiện.
ĐặngTiểuBìnhlànhàquânsự,nhàcáchmạngthuộcgiaicấpvôsảnTrungQuốc,cũngđồngthờilàmộtchuyêngiađàmphán.Mộtlần,ĐặngTiểuBìnhtiếpđónnữhoàngAnhvàphuquântớithămTrungQuốc,saukhigặpmặt,haibênđãtròchuyệnvớinhau.
ĐặngTiểuBìnhnhiệttìnhnóivớinữhoàngAnh:“Đượcgặpbàtôirấtvui,xinhãytiếpnhậnsựhoannghênhvàsựtônkínhcủatôi”.Sauđólạinóitiếp:“Thờigiannày,thờitiếtBắcKinhrấttốt,cũnglàđểchàođónkháchquý.Tuynhiênkhôngkhícóvẻhơikhô,nếucóthểmượnmộtchútsươngmùLuânĐônthìsẽtuyệtvờihơn”.
PhuquânnữhoàngAnhthấyvậynói:“SươngmùLuânĐônlàsảnphẩmcủathờikìcáchmạngcôngnghiệp,bâygiờđãkhôngcònnữa.Tuynhiên,cóthểchoTrungQuốcmượnmưa.Mưacóthểsẽtốthơnsương,đổilạicácôngchochúngtôimượnchútánhsángmặttrời”.
Haibêntròchuyệnvuivẻ,bầukhôngkhítrởnênấmáp,thânmật,thêmmưa,sươngvàánhnắngmặttrờivàocuộcđàmphánchínhtrịnghiêmtúc,vôhìnhđãkhiếnhaibêntrởnênvuivẻ,thoảimái.
Khitròchuyện,hànhuyên,nhấtđịnhphảinhớmộtđiểm:Khôngnóivềđềtàigâythấtvọng.
Độngtácphùhợpvàngônngữsắctháibiểucảm
Độngtáccơthểphùhợpcũnglànhântốquantrọngảnhhưởngtớikhôngkhíđàmphán.Điềuđặcbiệtphảichúýlà,dotậpquánvănhóacủacácdântộcvàcácquốcgialàkhácnhau,nêncácđộngtáccũngphảnánhnhữngđiềukhônggiốngnhau.
Vídụ,bắttaytronglầngặpmặtđầutiên:Tậpquáncủamộtsốquốcgiachorằngđâylàcáchthểhiệnsựhữunghị,tạocảmgiácthânmật.Nhưngmộtsốnướclạichorằngđólàcáchđốiphươngthểhiệnsựthậntrọng,khôngcóthànhý,từđósẽgâyraáccảm.Chínhvìvậy,ngườiđàmphántrướctiênphảihiểuđặcđiểmtínhcách,thóiquencủađốiphươngđểcóngônngữhìnhthểthíchhợp.
Ngônngữsắctháibiểucảmthểhiệntìnhcảmnộitâm,cóthểtruyềnđạtthôngtinkhônglờitớiđốiphương.Ngườithamgiađàmphánđangtựtinhaynghingờ,vuivẻhaycăngthẳngđềubộclộquasắctháitìnhcảm.Đốiphươngthànhthậthayxảoquyệt,hoạtbáthaykhôngnăngđộng,tấtcảđềucóthểthểhiệnquaánhmắt.Dođó,khiđàmphán,nênchúýtớisắctháitìnhcảm,thôngquanétmặtvàánhmắtthểhiệnsựtintin,nguyênvọnghợptáchữunghị.
Nhữngđiềunàyđềumanglạiảnhhưởngkhácnhautớikhôngkhícuộcđàmphán.Nếuđộngtáccủabạngâyrasựphảncảm,sắctháitìnhcảmkhiếnngườikháckhôngthíchthìchắcchắnkhôngkhíđàmphánsẽkhôngtốt.
Ngônngữhàihướcvàcáchthứcđiềutiếtbầukhôngkhí
Khôngkhímộtcuộcđàmphánluônthayđổiliêntục.Bầukhôngkhíhòahợp,thoảimáicóthểtrởnêncăngthẳngkhihaibêntranhluậnvềnhữngvấnđềcótínhchấtthựctế,nếukhôngcẩnthận,cuộcđàmphánthậmchícònđổvỡ.Lúcnày,điềuhaibênnênlàmkhôngphảilàtiếptụctheođuổivấnđề,màlànhanhchónghóagiảikhôngkhícăngthẳng.
Khiđó,chúngtacóthểsửdụngngônngữhàihướcđểhóagiảibầukhôngkhí.Trongđàmphánkinhtếhiệnđại,pháthuysựhài
hướccótácdụngngàycàngquantrọngvàđãđượcxemlàcáchthứctốtnhấtđểđiềutiếtbầukhôngkhí.
Đươngnhiên,trongđàmphán,haibênchắcchắnsẽtranhluậnvàkhôngnhượngbộnhautrongvấnđềnàođó,thậmchícònxảyratranhcãi,lúcnàycóthểđềnghịtạmthờingừngđàmphán,sắpxếpchocảhaiphíađidạongắmcảnh,dựtiệc,xembiểudiễnnghệthuật…cũngcóthểthamgiacáchoạtđộngnghỉngơi,vuichơitạicâulạcbộ,khugiảitrí…Nhưvậy,trongmôitrườngthoảimái,vuivẻ,mọingườitựnhiênsẽcảmthấynhẹnhõm.Điềuquantrọnghơnlàthôngquavuichơi,nghỉngơi,tiếpxúcthoảimái,haibêncóthểhiểunhauhơn,xóabỏnghikị,tăngtìnhhữunghị,cũngcóthểtraođổithêmýkiếnvềvấnđềkhúcmắcgiữahaibên.Lúcnày,tâmtrạngcảhaiphíađềuvuivẻ,mọingườitrởnêncởimở,vấnđềkhôngthểgiảiquyếttrênbànđàmpháncóthểsẽđượctháogỡ.
Nghệthuậtđưacâuhỏivàđáptrảýkiếnphảnđốicủađốithủtrongđàm
phánTrongđàmphán,làmthếnàođểhiểumụcđíchvàtrảlờiýkiến
phảnđốicủađốiphương,điềunàyyêucầuchúngtaphảichuẩnbịkĩlưỡng.Khiđàmphán,vậndụngngônngữkhéoléođểđưaracâuhỏivàtrảlờicâuhỏicủađốiphương.
Ngườiđitrướclàmchủ,khéoléoracâuhỏiđểtìmhiểumụcđíchcủađốiphương
Đểđạthiệuquảtốt,khiđàmphán,chúngtaphảitìmhiểunhucầuthựctếcủađốiphươngvàýđồthựcsự,việcnàyyêucầungườiđàmphánphảinỗlựcpháthuyvànắmvữngkĩnăngđưacâuhỏi.
(1)Chuẩnbịkĩlưỡng,đưaracâuhỏithíchhợp
Trướckhichínhthứcbắtđầuđàmphán,ngườithamgiađàmphánnênviếtratrướcnhữngcâumuốnhỏi,đặcbiệtlànhữngcâuhỏimàsẽkhiếnđốiphươngkhôngthểnhanhchóngnghĩracâutrảlờithíchhợp,nhữngcâuhỏikiểunàycóthểmanglạihiệuquảbất
ngờ.Khinêucâuhỏiphảinắmchắcthờicơ,cóthểđưaratrướcmộtsốcâuhỏicóvẻđơngiảnvàdễtrảlời,nhưngthựcchấtlạilàcâuhỏicóliênquantớinhữngvấnđềquantrọng,hãychờtớikhitưtưởngđốiphươngthoảimáiđểđềcậptớivấnđềquantrọng,nhưvậysẽkhiếnđốiphươngdễbộclộđiểmyếu.
(2)Nắmchắctốcđộracâuhỏi
Ngườiđàmphánnênđưaracâuhỏivớitốcđộvừaphải,hỏivớitháiđộbìnhthản.Nếutốcđộhỏiquánhanhsẽđểlạiấntượngkhôngtốtvềsựthiếukiênnhẫn,còncóthểgâyrasựphảncảmvàthậmchílàtâmlíthùđịch,làmhỏngbầukhôngkhíđàmphán.Đươngnhiên,tốcđộracâuhỏicũngkhôngthểquáchậm,nếukhôngsẽkhiếnđốiphươngnghingờhoặccảmthấynhàmchán.
Trongđàmphán,khôngnênliêntụcđưaracâuhỏi.Điềunàysẽkhiếnngườiđốidiệncótâmlíkhôngmuốntrảlờihoặctrảlờiqualoa.
(3)Khôngnênhỏidồndập,hãyđểđốiphươngcóthờigiantrảlời
Khôngnênđưaranhiềucâuhỏicùnglúc,nhưvậysẽkhiếnđốiphươngcảmthấyrốitrí,khôngbiếtnêntrảlờicâuhỏinào.Saukhiđưaramộtcâuhỏi,hãyimlặngvàchờđợicâutrảlời.Sựimlặngsaukhiđưaracâuhỏisẽgâyáplựcvôhìnhchođốiphương.Bạnkhôngnóinữa,đốiphươngbắtbuộcphảitrảlờiđểphávỡsựimlặng,nhưvậy,tráchnhiệmphávỡsựimlặnggiữahaibênsẽdongườiđốidiệnđảmnhiệm.Khiđốiphươngtrảlờicâuhỏi,ngườiđàmphánnênchờtrảlờixongmớibắtđầuđưaracâuhỏikhác.Đâylàphéplịchsựtốithiểu,cũngcólợichoviệctìmhiểutoàndiệnýđồcủađốiphương,đểtừđóđưaracâuhỏichínhxác.
(4)Tháiđộthànhthật,tránhnhữngcâuhỏimangtínhthùđịch
Trướckhiđặtcâuhỏinênđượcsựđồngýcủađốiphương,nhấtlàkhiđưaracâuhỏivớingườilạhoặcngườicóđịavịcao.Đốivớinhữngcâuhỏinhạycảm,trướckhihỏinênxinphép.Tháiđộthànhthậtsẽkhiếnngườiđốidiệnvuivẻtrảlời,cólợichoviệcgiaolưutìnhcảmgiữahaibêntrongquátrìnhđàmphán.
Ngườiđàmphánnêntránhnhữngvấnđềmangtínhthùđịch,nhưtrựctiếpchỉtríchýkiếnđốiphương,hoặcnhữngcâuhỏicóliênquantớichấtlượngsảnphẩm.Nếukhôngsẽkhôngcólợichosựhợptácgiữahaibên.
(5)Khôngbắtépđốiphươngtrảlờinhữngcâuhỏihọkhôngmuốnđểtránhtạokhôngkhícăngthẳng.
Đốivớinhữngcâuhỏinày,cóthểchiarathànhnhiềucâuhỏinhỏđểtìmhiểuýđồđốiphương.Hoặccóthểthayđổigócđộđểkhơidậysựhứngthúcủangườiđốidiệnvớicâuhỏi.Cũngcóthểtạmgáclạicâuhỏi,chờđếnkhithờicơthíchhợp.
Nắmvữngcáckĩnăngđặtcâuhỏilàcáchnângcaonănglựccủangườiđàmphántrongviệctìmhiểunhucầuthựctếcủađốiphương,vàgiúpbầukhôngkhítrongcuộcđàmphánkhôngbịcăngthẳng.
Phảnứngkhéoléotrướcýkiếnphảnđốicủakháchhàng
Trongđàmphánluônxuấthiệncácyếutốhàilòngvàkhônghàilòng,bởivìcảhaiphíathamgiađàmphánđềucónhữngýkiếnphảnđốilẫnnhau.Cáchgiảiquyếtkhiđốimặtvớiýkiếnphảnđốisẽảnhhưởngtrựctiếptớikếtquảđàmpháncủabạn.
ÔngThomasđãtừngđàmphánvềvấnđềmuađồnghồvớimộtcửahàng.Dothịlựccủavợôngkhôngtốt,nênbàphảisửdụngloạiđồnghồcóthểphânbiệtrõkimgiờvàkimphút.Thếnhưngloạiđồnghồđórấtkhótìm,họđãmấtrấtnhiềucôngsức,cuốicùngcũngtìmđượcmộtchiếcđồnghồnhưý,thếnhưngchiếcđồnghồđócóvẻngoàikhôngđượcđẹp.Cólẽcũngbởinguyênnhânnàymàcửahàngmãikhôngbánđượcchiếcđồnghồđó.Mặcdùvậy,mứcgiá150đồngcóvẻhơiđắt.
ÔngThomasnói:“Chiếcđồnghồnàygiá150đồngthìđắtquá!”
Ngườicủacửahànggiảithích:“Giácủachiếcđồnghồnàylàrấthợplí,bởinóchỉsailệchvàiphúttrongmộttháng”.
ÔngThomasnói:“Thờigianchínhxáchaykhôngkhôngquantrọng”.Đểchứngminhquanđiểmcủamình,ôngThomaslấychiếc
đồnghồcũmàvợôngđeođãlâurachocửahàngxem:“Côấyđeochiếcđồnghồ10đồngnàyđã7nămrồi,chiếcđồnghồnàyrấthữudụng”.
Ngườibánhàngtrảlời:“Thờigianđã7năm,bàấynênđeomộtchiếcđồnghồđắtgiá”.
Khimặccả,ôngThomasđãchỉrachiếcđồnghồôngđịnhmuakhôngđượcđẹp.Ngườibánhàngnói:“Tôichưabaogiờthấycóchiếcđồnghồnàođượcthiếtkếgiúpngườidùngnhìnrõgiờ”.
Cuốicùng,họquyếtđịnhgiácủachiếcđồnghồlà100đồng.
Việcgiaodịchcóthànhcôngkhông,phầnlớnđượcquyếtđịnhbởiviệcbạnđốidiệnvớiýkiếnphảnđốithếnào.
Khéoléoứngphóvớiýkiếnphảnđốicủađốiphương,cuộcđàmphánsẽthuậnlợivàthànhcông.Vìthế,bạnnênnắmvữngcáckĩnăngsau:
(1)Trướckhiđàmphánvớikháchhàng,hãyviếtranhữngưuđiểmvàkhuyếtđiểmcủasảnphẩmsovớinhữngsảnphẩmcạnhtranhkhác.
(2)Hãyghinhớtấtcảnhữnggìbạnnghĩđến,nhữngkhuyếtđiểmcủasảnphẩmmàkháchhànglựachọnhoặcnhữngchỗphụcvụchưachuđáo.
(3)Khikháchhàngnêuýkiếnphảnđối,phảitìmhiểucâuhỏitrướckhitrảlời.
(4)Giảsửýkiếnphảnđốicủakháchhàngcóthểgiảiquyếtngay,bạnphảilậptứcchứngminh,nhưvậysẽđượcđốiphươngcôngnhận.
(5)Sửdụngcâuhỏilạiđểtrảlờiđốiphương,muốncóđượccâutrảlời“đúng”.Bạncóthểhỏi:“Cóphảianh/chịđangcânnhắcvìchiphíbảodưỡngđắt?”.Câutrảlờicủađốiphươngrấtcóthểlàkhẳngđịnh.Dođốiphươngkhôngthíchphíbảodưỡngvàphínhiênliệuđắt,bạncóthểnhâncơhộinàygiớithiệuvềưuđiểmsảnphẩmbạnđangbán.
(6)Khôngnênđồngývớiýkiếnphảnđốicủakháchhàng,điềunàysẽtăngcườnglậptrườngcủađốiphương.Nếunhânviênbánxehơinói:“Đúngthế,phíbảodưỡngcủadòngxenàyrấtcao,nhưng…”.Nóinhưvậysẽkhôngcólợi.
(7)Nếuýkiếnphảnđốicủakháchhàngkhiếnbạncảmthấykhótrảlời,vậybạncóthểtrảlờibằngngữkhíkhảnăng,sauđóhãynêunhữngưuđiểmcólợichokháchhàng.Vídụ,kháchhàngchorằngdòngxehơibạnbáncógiáquácao,thìbạncóthểtrảlời:“Nhưvậylàanhđãchúýtớiloạixenày,chỉcóđiềuvấnđềgiácảkhiếnanhchưathểquyếtđịnhđúngkhông?Chiếcxecótínhnăngtốtnhưthếnày,độngcơlạirấtkhỏevàổnđịnh,mặcdùgiábáncaonhưnglạirấtkinhtế.Aicũngcóthểcómộtchiếcxe,nhưngkhôngphảiaicũngcómộtchiếcxecaocấpnhưthếnày.Rấtnhiềunhânvậttầmcỡthíchloạixenày,bởihọbiếtđâuthựcsựlàhàngtốt”.
Córấtnhiềukĩnăngkhiđàmphán,khiphảnứngtrướcýkiếnphảnđốicủakháchhàng,bạncầnphảinhớbíquyếtsau:Phảiđểkháchhàngthấybạnhiểuquanđiểmcủahọ,đồngthờikhéoléotrảlờiýkiếnphảnđối.Điềunàykhôngchỉthểhiệnbạnhiểukháchhàng,màcònkhiếnhọphảitrảlời“có”vớicâuhỏi.Khigặpýkiếnphảnđốikhôngthểphảnbác,chúngtanêntránhđốiđầuvớikháchhàng.Khigặptìnhhuốngnày,ngườibánhàngnênnhấnmạnh,ưuđiểmcủasảnphẩmrấtquantrọngvớingườimua.Nhấtlàkhikháchhàngcóýkiếnvềgiácả,tốtnhấtnêngiảiquyếtnhưvậy.
Dùngngônngữchungchung–mơhồđểcheđiýđồthựcsự
Quátrìnhđàmphánlàsựcạnhtranhvềkĩnăng,trítuệ.Mọingườiphảitiếpnhậnnhiềucungbậctưtưởngtìnhcảm,cuộcđàmphánthườngdiễnrarấtphứctạpvàbiếnđổiliêntục.Dođó,lờinóitrongđàmphánnhấtđịnhphảichừngmực,chegiấusuynghĩthậtmộtcáchthíchhợp.
Trongđàmphán,khichúngtakhôngmuốnđểđốiphươngbiếtýđồthựcsựcủamình,hoặckhikhôngtựtinnắmchắcvấnđềgìđó,hãysửdụngcáchnóinướcđôimơhồ.Vídụ,bìnhluậnvềmộtngườihoặcmộtviệcgìđó,saukhinêuraquanđiểm,cóthểthêmvàocâu
nói“tuynhiên,cólúccũng…”,cáchlàmnàyđểtạođườngluinếucósuynghĩkhôngphùhợpthựctế.Câunóinàytưởngnhưđơngiản,nhưngtrênbànđàmphán,nólạicótácdụngrấtlớn.
Hầuhếtcácchínhtrịgiađềugiỏitrongviệcđàmphán,họbiếtcáchkhéoléođưahaimặtcủamộtvấnđềvàotrongngônngữ,dovậychúngtathườngnghethấycâunóingoạigiaonhưthếnàytrêntivi:“Vấnđềnàyrấtquantrọng,nênsuynghĩthậntrọng,chúngtôisẽtíchcựcnỗlựcvìnó…”.Đâychínhlàtácdụngcủacáchnóinướcđôimơhồ.
Trênthươngtrườngcũngvậy.Trongđàmphánkinhdoanh,cólúcđểđạtđượchiệuquảhoặcvìlídonàođómàbạnkhôngmuốnthểhiệnsuynghĩthậtchongườikhácbiết,lúcnàybạncóthểlàm“mơhồhóa”thôngtinđểđạtđượchiệuquảđàmphántốtđẹp.Vìvậytrongđàmphán,chúngtaphảilinhhoạtvậndụngkĩnăngngônngữchungchung,mơhồ.
(1)Đốiphươngmuốnbạnthểhiệntháiđộrõràng,nhưngbạnchorằngchưađếnlúc
Bạncóthểtrảlờinhưsau:Cóthể,đợisaukhitôibáocáotìnhhìnhchocấptrên,tôisẽthôngbáolạitrongthờigiansớmnhất”.Bềngoàilàsựđồngý,nhưngthựcchấtlạilàphủđịnh.Mặcdù“trongthờigiansớmnhất”cóthểmanglạicảmgiácthoảimái,hàilòngchongườikhác,nhưngthựctếkhithôngbáolại,kếtquảcóthểlàsựphảnđối.
(2)Thămdòđốiphương,tìmhiểutưtưởngtìnhcảmcủađốithủ
Đốiphươngcàngmuốnbiếttháiđộcủabạn,thìbạncàngnêndùngcáchnóimơhồđểtìmhiểusuynghĩcủahọ,khiếnhọbịtácđộngtâmlí,buộcphảinóilênsuynghĩtừđóbộclộýđồthựcsự.
(3)Bảovệmìnhkhỏisựkhốngchếcủađốiphương
Bạncóthểdùngngônngữmơhồđểđốiphó,khôngchođốiphươngkhốngchếmình.
Thiếtkếmớicủamộtcôngtythờitrangvừaramắtđãrấtđượcưachuộng,dođócôngtychuẩnbịmuavàomộtsốlượngnguyênliệu
lớnđểsảnxuấthàngloạt.Tintứcvừatruyềnđi,ngaylậptứccácnhàmáyvảisợitrongvàngoàithànhphốđãcửnhânviêntiếpthịtớiđàmphánvềviệchợptác.Côngtythờitrangcũngcửnhânviênthumuaragặpgỡđốitác.Trongquátrìnhđàmphán,chỉtìmhiểuvềtìnhhìnhcácnhàmáycungcấpnguyênliệuchứtạmthờichưakíhợpđồng,nênthườngtừchốikhéobằngcáchnói“Tôinhấtđịnhsẽchuyểnýkiếncủaquývịlêncấptrên,chỉcầnchấtlượngđángtincậy,giácảhợplí,chúngtôisẽcânnhắc”.
Thôngquađàmphán,côngtythờitrangsẽchọnramộtnhàcungcấpnguyênliệutốtnhấtvớichấtlượngcaovàgiácảphảichăng,nhưvậycôngtysẽcósựlựachọnvàcóđượckhôngítlợiích.
(4)Từchốiýkiếncủađốiphương
Dùngngônngữchungchung–mơhồthểhiệnýkiếnbấtđồngsẽkhôngkhiếnhaibênkhóxử,lạicóthểđạtmụcđíchtừchối.
Vídụ,khiđốiphươngnêuýkiếnxong,bạncóthểnóinhưsau:“Cólẽanhlàmvậylàđúng,nhưngchúngtôivẫnchưathểraquyếtđịnhcuốicùng…”,hoặccóthểnói:“Vềcơbảnchúngtôiđồngývớiýkiếncủaanh,thếnhưngchúngtôiphảiđạidiệncholợiíchcủacôngty,anhthấycóđúngkhông?”Cáchnóinàyđãkhẳngđịnhlạisuynghĩcủađốiphương,khônglàmcảntrởcuộcđàmphán,lạivừaphủđịnhđượcýkiếncủangườiđónhưngvẫnthểhiệntháiđộchânthành,hợptácvàxâydựng.Hiệuquảnàykhôngđơngiảnchỉlàtừchốinhữngđiềucóthểđạtđược.
(5)Canthiệptưduy,thayđổicáchnhìn
Trongquátrìnhđàmphán,lợidụnglúcđốiphươngthiếuchúýhoặctâmlícóphầnchùngxuống,cóthểsửdụngcáchnóichungchung–mơhồđểtạmthờichuyểnsựchúýcủađốiphương,tránhcácvấnđềbấtlợihoặcdẫndắtđốiphươngvàomộtcâutrảlờichocâuhỏiđượcsắpđặttrước.
Mộtcôngtycóquanhệhợptácvớivàiđơnvịcungcấphànghóatrongvùng.Mộtlần,trongcuộcđàmphánvớimộttrongcácnhàcungcấpđó,haibêntranhluậnrấtlâuvềvấnđềgiácả.Lúcnày,ngườiđàmpháncủacôngtyđộtnhiênnêumộtvấnđềmới:“Quývịcóthểđimualạihàngcủamộtvàicôngxưởnggầnđây,sauđóbánlạicho
chúngtôi,vậycóđượckhông?”
“Làmgìcóchuyệnđó”
“Tôicónghenóivậy,nênchúngtôimuốnchứngminh”
“Khôngthểnào.Chuyệntrongcôngxưởngcủachúngtôi,tôikhôngthểkhôngbiết”
“Chúngtôicũngkhôngtinquývịlạilàmvậy…”
Haibêncứnóivềchuyệnđó,mộtbêntỏrabántínbánnghi,mộtbênthìkhẳngđịnhkhôngthểcóchuyệnnhưvậy,đợikhibênmuanói:“Thờigiankhôngcònsớmnữa,ngàymaibàntiếp”,vậylàcảhaiphíađềukhôngđạtđượcmụcđích.Trongcuộcbànbạctiếptheo,tâmlíbênbánvôhìnhchungđãbịảnhhưởng.
Ngoàira,cáchnóichungchung–mơhồcòncótácdụngtíchcựctrongviệcthămdòthôngtin,kéodàithờigianhoặcthoáitháctráchnhiệmvềsau,nênchúýkhaitháctrongđàmphánkinhtế.Đồngthời,việcvậndụngcáchnóichungchungcòncóthểgiúphaibêntạođườngluitrongmộtsốvấnđề,đểcuộcđàmphánkhôngbịrơivàothếbếtắc.
NgônngữquyếtđịnhthànhbạiĐàmphánchínhlàcăncứtheotìnhhìnhthựctế,vậndụngtrítuệ
vàngônngữđểđạtđượckếtquảmongmuốn.Vìthế,trongđàmphánkhôngthểtránhviệcphảinóichuyện,thểhiệnnộidung,quanđiểmnàođó.Trongtrườnghợpnày,kĩnăngnóichuyệnlàmộtnhântốquantrọng–mộtlỗinhỏcũngcóthểảnhhưởngtớimốiquanhệgiữanhữngngườiđàmphán,lỗilớncóthểlàmhỏngsựthànhcôngvàkhôngkhícuộcđàmphán.Ngônngữphảilinhhoạt,mangtínhsángtạo,phảicốgắngchúýsửdụngkĩnăngngônngữđàmphán.
Vậndụngngônngữchínhxác
Lợiíchchínhlàđộnglựcđàmphán.Haibênthôngquađàmphánđểthuyếtphụcđốiphươngchấpnhậnquanđiểmcủamìnhvàcuối
cùngđạtđượcsựthốngnhấtcólợichocảhaibên,dođóđâylàhoạtđộngquantrọngcóliênquantớilợiíchcánhânvàtậpthể,nóyêucầungônngữphảibiểuđạtchínhxác.Haibênthamgiađàmphánphảithểhiệnchínhxáclậptrường,quanđiểmvàyêucầucủamìnhvớiđốiphương,giúpđốiphươnghiểurõtháiđộcủamình.
Nếungườiđàmphánđưathôngtinkhôngchínhxác,đốiphươngsẽkhôngthểhiểuđúngtháiđộcủabạn,nhưvậysẽlàmảnhhưởngtớisựgiaotiếpsongphương,khiếncuộcđàmphánđitheohướngpháttriểnkhôngcólợi,vàngườiđàmphánkhôngthểhàilòngvớinhucầucủamình.Nếungườiđàmphánđưarathôngtinsai,trongkhiđốiphươngnhờthôngtinsaiđómàđạtđượcthốngnhất,nhưvậysẽtạoratổnthấtlợiíchvôcùngtolớn.Trongđàmphán,vậndụngngônngữchínhxácsẽgiúptránhhiểunhầmvànhữngrắcrốikhôngcầnthiết,ngoàiracòngiúpngườiđàmphángiànhđượcquyềnchủđộng.
Vậndụngngônngữnhằmđúngmụctiêu
Mỗicuộcđàmpháncónộidungkhácnhau,đốitượngđàmphánvàchúngtaphảiđốidiệncũngkhônggiốngnhau.Muốnđạtđượcthànhcông,ngườithamgiađànphánphảitôntrọngnguyêntắcnhắmđúngmụctiêu,khigặpnhữngđốitượngđàmphánkhácnhau,việcvậndụngngônngữcũngkhácnhau.
Dogiớitính,tuổitác,trìnhđộvănhóa,nghềnghiệp,tínhcách,sởthíchcủacácđốitượngđàmphánkhônggiốngnhau,nênkhảnăngtiếpnhậnngônngữvàthóiquensửdụngcáchthứcđàmpháncũngkhácnhau.Namgiớithíchvậndụngngônngữlítính,cònnữgiớilạithiênvềtìnhcảm.Ngườithẳngtínhthìthíchnóithẳng,nóithật,dođóviệcnóivòngvoràotrướcđónsaukhôngcóhiệuquảvớihọ.Cònngườicótínhcáchhướngnộithìtươngđốinhạycảm,khitròchuyệnhọthíchđượcnghelờinhẹnhàng,hoamỹ.Nếutrongđàmphánkhôngchúýtớiđặcđiểmconngườiđốiphương,muốngìnóinấythìsẽkhócóđượckếtquảtốtvàthậmchícònlàmảnhhưởngtớitiếntrìnhthuậnlợicủacuộcđàmphán.
Ngoàiđặcđiểmriêngcánhân,ngườiđàmpháncònphảicânnhắctớisựảnhhưởngcủaviệcứngdụngngônngữ.Khiđàmphánvớingườingoạiquốcphảichúýngônngữnênnhắmđúngmụctiêu.Bốicảnhvănhóakhácnhausẽquyếtđịnhcáchhiểungônngữkhácnhau,
dođótrongđàmphánphảichúýtớikhảnăngtiếpnhậnngônngữcủađốiphương.
Cócâunói:“Nhậpgiatuỳtục”,câunóinàymuốnnhắcnhởchúngtakhinóichuyệnnhấtđịnhphảisửdụngngônngữthíchhợp.Muốnnắmchắcnghệthuậtngônngữđàmphánthìnhấtđịnhphảicoitrọngyếutốngônngữ.Khiđàmphánnếukhôngchúýtìnhhìnhthựctế,muốngìnóinấy,thìngônngữsẽkhôngthểpháthuyhiệuquả,thậmchícòngâyraphảncảm,tácdụngxấu.Nếupháthiệnmôitrườngxungquanhkhôngphùhợpvớiviệcđàmphánthìphảikịpthờithayđổimôitrườnghoặcthayđổikếhoạchđểtránhthấtbại.
Nhữngtừnêntránh
Trongđàmphán,sựlựachọnngônngữvôcùngquantrọng,cómộtsốtừchúngtanênítdùnghoặckhôngdùng.
(1)Nhữngtừngữcótínhcựcđoan
Vídụ:“Nhấtđịnhlànhưthế”,“Tuyệtđốikhôngphảivậy”...Chodùsuynghĩcủamìnhlàchínhxácnhưngcũngkhôngnênsửdụngnhữngtừnày.
(2)Nhữngtừngữgaygắt
Nhữngtừngữnàyrấtdễgâyratranhluận,tạocăngthẳngchohaibên.Vídụ:“Giá10.000,mộtxucũngkhôngbớt”,“Khôngcầnnóinữa,quyếtđịnhnhưvậyđi”.
(3)Ngônngữcóýcanthiệpsựriêngtưcủađốiphương
Vídụ:“Tạisaocácanhkhôngđồngý,cóphảidocấptrênkhônggậtđầukhông?”Phảiđặcbiệtchúýđiềunàykhiđàmphánvớingườinướcngoài.
(4)Ngônngữlàmtổnthươnglòngtựtôncủađốiphương
Vídụ:“Giálànhưvậy,nếukhôngmuađượcthìnóirõ”
(5)Từngữthúcgiụcđốiphương
Vídụ:“Hãynghĩnhanhlên”,“Xinhãytrảlờingay”.
(6)Ngônngữgiậndỗi
Cáchnóinàythườngmanglạihậuquảkhôngtốt.Vídụ:“Lầngiaodịchtrướcanhđãkiếmđược50.000,lầnnàykhôngthểrẻhơnsao?”
(7)Ngônngữlặplại
Vídụ:“Tôicònmuốnnói…”,“Giốngnhưtôinóilúcnãy…”Nhiềungườicóthóiquenlặplạilờinói,sửdụngmộtcáchnóikhimởđầumỗicâu,điềunàykhôngcólợitrongđàmphán,cầnphảikhắcphục.
(8)Ngônngữlấymìnhlàmtrungtâm
Sửdụngquánhiềungônngữkiểunàysẽgâyrasựphảncảmvàkhôngđạthiệuquảthuyếtphục.Vídụ“Suynghĩcủatôilà….”,“Tôimàlàchị…”.Trongtìnhhuốngcầnthiết,nêncốgắngbiến“tôi”thành“bạn/anh/chị”.Chỉkhácnhaumộtchữnhưnghiệuquảsẽlớnhơnnhiều.
(9)Ngônngữcótínhđedọa
Vídụ:“Anhlàmvậysẽđivàongõcụt”,“Xinchịhãysuynghĩcẩnthậnvềhậuquảcủachuyệnnày”.
(10)Ngônngữnướcđôi
Vídụ:“Cóthểlà…”,“Cóvẻnhưvậy”,“Hìnhnhư…”,“Nghenói…”,“Dườngnhư…”.
Chúýcáchthứcnóichuyện
Trongquátrìnhnóichuyện,cómộtsốvấnđềchitiếtnhưcáchngắtnghỉ,trọngâm,nhấnmạnh,tốcđộnói,thườngdễbịmọingườicoinhẹ,nhưngchínhnhữngđiềunàylạiảnhhưởngkhôngnhỏtớihiệuquảcuộctròchuyện.
Nếungườinóimuốnnhấnmạnhvàomộttrọngđiểmnàođó,việcngắtnghỉđúnglàrấthiệuquả.Thựctếđãchứngminh,khinóichuyệnnênnghỉ30giâymộtlần.Thứnhấtlàđểtạoấntượngchođối
phương,thứhailàđểđốiphươngcócơhộitrảlờicâuhỏihoặcđưarabìnhluận.Đươngnhiên,sựlặplạithíchhợpcũngcóthểlàmtăngấntượng.Cólúc,cóthểtăngcườngngữkhí,lêncaogiọngđểnhấnmạnhhoặcthểhiệnsựquyếttâmvàtựtincủangườinói.Làmvậysẽcóhiệuquảtốthơnviệcsửdụnghàngloạttínhtừ.
Trongđàmphán,phảichúýxemđốiphươngcóhiểulờibạnnóivàhiểutầmquantrọngcủalờinóikhông,từđókhốngchếvàđiềuchỉnhtốcđộnói.Khigiớithiệunộidungtrọngđiểmđàmphán,tốcđộnóiphảichậmrãiđểngườiđốidiệnngherõvàghinhớ.Đồngthời,cũngphảiđặcbiệtđểýtớiphảnứngcủađốiphương.Nếuđốiphươngcảmthấynhàmchán,cóthểlàvìbạndiễngiảiquálâuvềnhữngvấnđềvốnđãdễhiểu,nóiquánhiềuhoặcnóinhữngcâuchưanhiềuýnghĩa.Nếuđốiphươngtỏrakhôngtậptrung,cóthểlàdobạnnóiquánhanh,nênhọkhôngtheokịptưduycủabạn.Tómlại,muốnđạtđượchiệuquảtròchuyệntốt,cầnphảichúýcáchthứcnói.
Mộtnhàđàmphánxuấtsắcluôncósẵnkếhoạch,khéoléosửdụngngônngữ,vậndụngngônngữvàtrítuệtrênbànđàmphánđểmanglạihiệuquảtốtnhất.
Theođuổimụctiêuđôibêncùngcólợi
Đạiđasốmọingườitrướckhiđàmphánđềuchorằng,cuộcđàmphánthànhcônglàkhimìnhgiànhđượccàngnhiềulợiích.Thựctế,suynghĩvàcáchlàmnàyđềurấtphiếndiện,thậmchícòncóhại.Cuộcđàmphánthànhcôngnhấtlàcuộcđàmphánmàcảhaibênđềugiànhđượckếtquảmongmuốn.
Mộtkhichỉđểýlợiíchnhiềuhayít,sẽdễgâymấtcảmtình.Nếugặpđốiphươnglàngườicoitrọnglợiíchlâudài,thìnhữngngườicoitrọnglợiíchtrướcmắtsẽchỉđạtđượckếtquảnhỏhơnnhiềusovớinhữnggìhọcóthểnhậnđược.Sởdĩhọchorằngmìnhnhậnđượcnhiềulợiíchnhất,làvìhọkhôngnhìnthấyđườngdàivềsaumàchỉnhìnthấyđiềutrướcmắt.Quanniệmcàngnhiềulợiíchcàngthànhcôngthểhiệnmộttầmnhìnvôcùnghạnchế.
HộitrưởnghộiđàmphánhọccủaMỹ,luậtsưGerald.I.Neil
Lembergchorằng:“Đàmphánkhôngphảimộtcuộcđua,khôngyêucầuphânthắngbại.Cũngkhôngphảimộtcuộcchiếnyêucầutiêudiệtđốiphương”,màđàmphánlàsựhợptác,mụcđíchcủanólàđôibêncùngcólợi.
Trongxãhộihiệnđại,môhìnhđàmphántruyềnthốngđãkhôngcònphùhợpnữa,phảivậndụngquanđiểmđàmphánmới.Quanđiểmnàychorằng,trongđàmphán,mỗibênđềucólợiíchcủamình,nhưngtrọngđiểmlợiíchcủacácbênkhônghoàntoànđốilập,đâymớilàhiệuquảthựcsựcủađàmphán.Trongmộtcuộcđàmphánmuabánhànghóa,bênbánquantâmtớiviệcthulợibaonhiêu,trongkhibênmuaquantâmliệuhànghóacóđảmbảochấtlượnghaykhông.Vìthế,mộtnguyêntắcquantrọngkhiđàmphánchínhlàthỏathuậnlợiíchsongphương,đưaralựachọncùngcólợi.
Sauđâylàmộtvídụnổitiếngvềđàmphánthànhcôngthôngquathỏathuậnhaibêncùngcólợi.
Năm1967,sau“cuộcchiếntranhsáungày”,IsraelchiếmđượcbánđảoSinaicủaAiCập.KhiAiCậpvàIsraelcùngngồilạiđàmphánhòabìnhvàonăm1978,lậptrườngcủahọhoàntoàntráingượcnhau.IsraelkiênquyếtgiữlạimộtphầnbánđảoSinaitrongkhiAiCậpmuốngiànhlạitoànbộbánđảo.Đầutiênmọingườiquyếtđịnhsẽphânchiaranhgiớitrênbảnđồ,nhưngdùthảoluậnthếnàothìcảhaibênAiCậpvàIsraelđềukhôngchấpnhận.Rấtrõràng,chỉtậptrungvàomụctiêuphânchialãnhthổthìsẽkhôngthểgiảiquyếtvấnđề.Vậycòncócáchphânchialợiíchnàokháckhông?.LợiíchcủaIsraelnằmởanninh,họkhôngmuốnsaukhitrảlạibánđảoSinai,ngườiAiCậpcóthểtựdovàoIsraelthôngquabiêngiớitrênbánđảonày.CònlợiíchcủaAiCậplàgiànhlạichủquyền,từxưa,SinaichínhlàmộtphầnlãnhthổcủaAiCập.Sauthờigianđàmphán,thỏathuậncuốicùnglà:SinaiđượctrảlạihoàntoànchoAiCập,nhưngyêucầuphiquânsựđạibộphậnkhuvựcđểđảmbảoanninhchoIsrael,ngườiAiCậpcũngkhôngđượcphépđếngầnIsrael.Aicũngkhôngthểphủnhận,thỏathuậngiữaAiCậpvàIsraellàmộtphươngánkhiếncảhaibênđềuhàilòng,đâychínhlàkếtquảđốibêncùngcólợi.
Trongmộtsốtìnhhuốngnhấtđịnh,đàmpháncóthànhcônghaykhôngphụthuộcvàoviệcđưaraphươngánlựachọncólợichocảđôibên.Đểđạtđượcđiềunày,haibênphảithảoluậntìmhiểurõmục
đíchlợiíchcủamỗibênđểtừđóđiềuchỉnhchohợplí.
Đươngnhiên,cânnhắclợiíchcủađốiphươngkhôngcónghĩalàchấpnhậnthuathiệt.Ngượclại,nếubạnkhôngcânnhắctớilợiíchcủađốiphương,khôngthểhiệnsựquantâmvàthấuhiểuvớihọ,thìbạnsẽkhôngthểkhiếnhọlắngnghevàthảoluậnvềýkiếncủamình,từđó,lợiíchcủabạncũngkhócóthểthựchiện.
Cuộcđàmphánthànhcôngyêucầungườiđàmphánphảikiêntrìtheođuổilợiích.Phươngántốtnhấtlàđưaranhiềulựachọncólợichocảhaibên.
Đểlàmđượcđiềunày,bạnphảithựchiệnhaibước.
Tìmkiếmlợiíchchung
Vềlíthuyết,lợiíchchungcólợichoviệcđạtđượcthỏathuậngiữahaibênthamgiađàmphán.Cáchnàycũngchínhlàđềrađượcphươngánlàmhàilòngvàcólợichocảđôibên.Làmộtnhàđàmphán,hầuhếtaicũngphảitìmkiếmcáchgiảiquyếtkhiếncảhaibênvừalòng.Bởitrongmộtsốtìnhhuống,mứcđộhàilòngcủabạnvềkếtquảđàmphánsẽquyếtđịnhmứcđộhàilòngcủađốiphương.
Vềviệctìmkiếmlợiíchchung,phảichúýmộtsốđiểmsau:
(1)Mỗicuộcđàmphánđềuđạidiệncholợiíchchungcủacácbên.Ngườiđàmphánphảicốgắngtìmkiếmcơhộihợptáccùngcólợi.
(2)Lợiíchchunglàcơhộichứkhôngtựcó.Ngườiđàmphánphảitạora,sửdụngvànắmbắtcơhộiđểthểhiệnrõrànglợiíchchungđó.
(3)Trongquátrìnhtiếpxúcgiữacácbên,cốgắngnhấnmạnhtớinhữngđiểmtốtmàlợiíchchungmanglại,tránhnhữngtranhluậnkhôngcầnthiết,nhưvậymớicóthểkhiếncuộcđàmphándiễnrahòahợp,thuậnlợi.
Đưaranhiềuphươngángiảiquyết
Muốngiànhđượcthànhcông,haibênthamgiađàmphánphảicố
gắngtạorabầukhôngkhíthoảimáinhất,đưaranhiềuýkiếnđểcùnglựachọn.Cóthểthôngquacáccáchsau:
(1)Nhìnnhậnvấnđềtừnhiềugócđộkhácnhau,vídụ,chúngtađangthựchiệnmộtcuộcđàmphángiaodịch,cóthểnhìntừgócđộcủangườilàmngânhàng,nhàphátminh,nhàđầutưbấtđộngsản,nhàkinhtế,chuyêngiathuếhoặcnhânviênchínhquyềnđểphântíchvấnđề,suynghĩxemhọsẽlàmgìvàđưaranhữnggiảiphápkhảthi,điềunàysẽgiúpbạncónhiềulựachọnđểgiảiquyếtvấnđề.
(2)Đưaracácgiảthiếtthỏathuậnkhácnhau.Trongquátrìnhđàmphán,khikhôngthểđạtđượckếtquảmongđợi,bạnkhôngnêndễdàngtừbỏ.Trongđiềukiệnkhôngtổnhạilợiíchkinhtế,tốtnhấtnênvậndụngngônngữmềmmỏngđưaracáckhảnăngthỏathuận.
Trongđàmphán,mụcđíchcuốicùngcủacácbênlàhợptácvớinhauđểcùngđạtđượclợiíchkinhtế.
KĩnăngthườngdùngkhiđàmphánMuốnđạtđượckếtquảtốtnhấttrongđàmphán,bạncầnphải
nắmđượckĩnăngđàmphán,đồngthờilinhhoạtvậndụngcáckĩnăngnày.Sauđâylàmộtsốkĩnăngthườngdùngkhiđàmphán.
Kĩnăngbổtrợtrongđàmphán
Cóngườinói:“Kĩnăngđàmphánchínhlàkĩnăngngônngữ”.Mặcdùkhéoănnóisẽgiúpđàmphánthànhcông,nhưngđiềuđólàchưađủ,còncầnmộtsốkĩnăngbổtrợngônngữkhác.
(1)Kĩnăngphátngôncứngrắn
Trongmộtsốtìnhhuống,khicầnthiếtcóthểlêncaogiọng,cáchlàmnàykhôngchỉkhiếnđốiphươngphảihạgiọngmàcònthểhiệnsựquyếttâmcủabạn.
(2)Đểđườngluichomình
Nêuyêucầucaohơnmộtchútsovớimụctiêudựđịnhđểtạoconđườngthỏahiệp.Phảinhớrằng,nếuđặtmụctiêucao,bạnsẽgiànhđượcnhiềuthànhquả.
(3)Nóinhỏđúnglúc
Khinhượngbộtrongđàmphán,nhượngbộphảichậm,lờinóiphảitỏramiễncưỡng,mộtbướcnhượngbộnhỏsẽmanglạilợiíchlớntrongthỏathuận.
(4)Khôngnêncoithườngnhữngđiềunhỏnhặt
Đốithủbiếtvềmìnhcàngítcàngtốt,trongkhiđóbạnphảitìmhiểuvềđốiphương,biếtngườibiếttamớigiànhchiếnthắng.
(5)Vậndụngsứccạnhtranh
Chodùđốiphươngchorằngthứhọcungcấplàđộcquyền,nhưngbạncũngphảinóichohọbiếtrằngbạncósựlựachọnkhác,hãyđểngườiđàmphánvớibạnbiếtrằngbạncóthểhoặckhôngmuacũngkhôngsao,hãyđưarasựlựachọnbằngcáchtạomôitrườngcạnhtranh.
(6)Tạmngừngđúnglúc
Nếucuộcđàmphánrơivàobếtắc,hãymạnhdạntạmngừng,hãynóibạncầnthảoluậnthêmvớicấptrên.“Tạmngừng”sẽchođốiphươngcơhộinghingờhoặcsuynghĩlại,đồngthờikhôiphụcthếchủđộngcủabạntrongđàmphán.
(7)Cách“đánhcậnthành”
Hãyuyhiếpđểxemđốiphươngphảnứngthếnào.Cáchlàmnàycóphầnmạohiểm,nhưngcũngcóthểrấthữudụng,khiếnđốiphươngchấpnhậnthayđổihợpđồnghoặcbànbạclại.
(8)Vậndụng“Chiếclượcdựtoán”
Vídụnói:“Tôithựcsựthíchsảnphẩmcủaanh,cũngthựcsựcónhucầu,nhưngđángtiếctôikhôngcókhảnăngchitrả”.Cáchmặccảgiántiếpnàycóthểsẽkhiếnđốiphươngđềnghịnhượngbộ.
(9)Kiênnhẫn
Đừnghivọngđốiphươngchấpnhậnsuynghĩcủabạnngay.Phảikiêntrì,nhẫnnại.Cuốicùngcóthểđốiphươngsẽtiếpnhậnýkiếncủabạn.
(10)Đểđườngluichođốiphương
Hãynểmặtđốiphươngvàchừađườngluichohọ.Mộtcuộcđàmphánđượccoilàthànhcônglàkhicảhaibênđềuvuivẻrờikhỏibàn.Quytắccơbảncủađàmphánlàkhôngcóbấtcứbênnàobịtổnhại,haibênđềulàngườichiếnthắng.
(11)Xâydựnglòngtin
Đâylàtiềnđềcủađàmphánthànhcông.Khibắtđầuđàmphán,nếubạnthểhiệnsựthấuhiểu,thểhiệnnguyệnvọngmuốncùngđốiphươngtìmcáchgiảiquyếtcùngcólợi,thìbạnsẽgiànhđượcniềmtin.Khiđốiphươngtintưởngbạnthìsẽtintưởngsựphântíchcủabạn,tintưởngphươngángiảiquyếtbạnđưara,thậmchícòncảmthấybạnđangsuynghĩchongườiđó.
(12)Khôngphântánvàcôlậpmình
Khicótớivàingườicùngthamgiađàmphán,tấtcảphảiđoànkếtmộtlòng,phấnđấuvìcùngmộtmụctiêu,mộtphươngpháp,mộtconđường.Nếucuộcđàmphánkhôngcókếtquảtốt,hãythuyếtphụcngườikhácgiúpđỡbạn,cùngđưarakếhoạchvàđốisách.
(13)Đàmphánvớitháiđộkháchquan
Khiđàmphánvềnhữngđiềucóliênquanđếnbảnthân,bạndễrơivàotrạngtháicăngthẳngvàáplực.Cònkhiđàmphánhộngườikhác,bạnluôngiữđượctrạngtháiungdung,thoảimái,kháchquanvàluônthuậnlợiđạtmụctiêu.Chínhvìthế,hãyđàmphánvớitháiđộkháchquanđểdễđiđếnthốngnhất.
(14)Khônglàmtổnthươnglòngtựtôncủađốiphương
Trongđàmphán,giữthểdiệnvàlòngtựtônlàvấnđềquantrọngvànhạycảm.Nhiềuchuyêngiađãchỉra:Khiđàmphán,nếumộtbên
cảmthấybịmấtmặt,thìchodùlàgiaodịchdễnhấtcũngsẽđểlạihậuquảkhôngtốt.Khilòngtựtôncủamộtngườibịđedọa,ngườiđósẽcốgắngbảovệmìnhvàgiữtháiđộđềphòngvớimọithứxungquanh.Lúcnày,việcgiaotiếp,tiếpxúcvớingườiđólàrấtkhókhăn.
Trongnhiềutìnhhuống,khôngthậntrọngtrongngônngữchínhlànguyênnhângâymấtthểdiệnvàlàmtổnthươnglòngtựtôn.Dođó,khithamgiađàmphán,nhấtđịnhphảituânthủnguyêntắcphânbiệtngườivàvấnđề,vớivấnđềthì“cứngrắn”cònvớingườithì“mềmmỏng”.Hãychúýkhéoléovậndụngngônngữđểmanglạihiệuquảtốtnhất.
(15)Đặtcâuhỏicóchọnlọc
Mộtconchiênnóivớichaxứ:“Concóthểhútthuốctronglúccầunguyệnkhông?”Lờiđềnghịcủaanhtađãbịchaxứphảnđối.Mộtconchiênkháclạihỏichaxứ:“Concóthểcầunguyệntronglúchútthuốckhông?”,lờiđềnghịnàyđãđượcchophép.Nộidung,mụcđíchhỏicủahaiconchiênnàyhoàntoàngiốngnhau,chỉlàcáchbiểuđạtngônngữkhácnhau,nênkếtquảcũngtráingượcnhau.
Từđócóthểthấy,sửdụngngônngữkhéoléomớicóthểđạthiệuquảmongđợi.
Kĩnăngtừchốikhiđàmphán
Từchốitrongđàmphánlàkĩnăngvàcũnglànghệthuật,khitừchốikhôngnêntỏtháiđộcứngrắn.Ngượclại,phảilựachọnngônngữthíchhợp,cáchthứcthíchhợp,thờicơthíchhợpđểtạođườnglui.Điềunàyyêucầubạnphảicoiviệctừchốilàmộtmônhọcvànghiêncứunómộtcáchkĩlưỡng.
(1)Phươngphápnêucâuhỏi
Phươngphápnêucâuhỏilàkhigặpyêucầuquáđángtừđốiphương,hãynêumộtloạtcâuhỏi.Loạtcâuhỏinàysẽkhiếnđốiphươnghiểurõbạnkhôngphảingườidễbịbắtnạt.Chodùđốiphươngtrảlờihaykhông,cóthừanhậnhaykhông,thìloạtcâuhỏiđócũngđãchứngtỏyêucầucủahọlàthoảđáng.
TrongcuộcđàmphángiaodịchmáynôngnghiệpgiữaTrung
QuốcvàmộtcôngtycủaNhậtBản,dophíaNhậtBảnđưaramứcgiáquácao,nênphíaTrungQuốcđãkhéoléosửdụngphươngphápnêucâuhỏiđểtừchối.PhíaTrungQuốcđãliêntiếpnêurabốncâuhỏi:
KhôngbiếtởNhậtBảncótổngcộngbaonhiêucôngtysảnxuấtsảnphẩmnày?
TạisaogiáthànhsảnphẩmcủaquýcôngtylạicaohơncácsảnphẩmcùngloạicủacôngtykháctạiNhật?
Khôngbiếttrênthếgiớicótổngcộngbaonhiêucôngtysảnxuấtsảnphẩmnày?
Khôngbiếttạisaogiáthànhsảnphẩmcủaquýcôngtylạicaohơncácsảnphẩmcùngloạicủanhữngcôngtykháctrênthếgiới?
NhữngcâuhỏinàyđãkhiếnđạidiệnphíacôngtycủaNhậtBảnrấtngạcnhiên,họkhôngtrảlời,cũngkhôngcócáchnàođểtrảlời,tựhiểulàgiámìnhđưaralàquácao.Cuốicùng,phíaNhậtBảnđãquyếtđịnhsẽgiảmgiá.
Việcvậndụngphươngphápnêucâuhỏichínhlàmộtcáchhiệuquảđểtừchốikhiđàmphán,nhấtlàđàmphánkinhtế.
(2)Phươngphápviệnlído
Cácnhàmáy-xínghiệphiệnđạikhônghoạtđộngđơnđộc,sựsinhtồncủanhàmáycóquanhệmậtthiếtvớithếgiớibênngoài.Trongđàmpháncũngnhưtrongcôngviệc,cólúcsẽgặpnhữngyêucầukhôngthểđápứng.Nếubạntừchốithẳngthừngthìrấtcóthểnhàmáy-xínghiệpcủabạnsẽgặprắcrối.Đốiphóvớitìnhhìnhnày,cáchtốtnhấtlàviệnlídohợplíđểtừchối.
Sảnphẩmcủamộtnhàmáynọtiêuthụrấttốt.CómộtngườitớigặpGiámđốcbánhàng,yêucầuđượcmuamộtsốlượnghànglớnvớigiágốc.Giámđốcbánhàngthấyđãđếngiờtrưa,bènlinhhoạtmờingườikháchđóđiăn,vừaănôngvừanóivớikhách:“Anhcầnsốlượnghànglớnvớigiáthànhthấp,điềunàyvượtquáquyềnhạncủatôi.Nhưnganhyêntâm,tôisẽcốgắnghếtsức,chúngtahãyăncơmtrướcđã.”Saubữaăn,Giámđốcbánhàngnóivớikhách:“ĐiềukiệncủaanhcầntổngGiámđốccủachúngtôiphêduyệt.Nhưngôngấylại
vừađihọpởtrongNam.Anhcứvềđi,haingàynữaliênlạcsau.”Ngườikháchbịtừchốimộtcáchnhẹnhàng,khôngcólídogìnữanênnhanhchóngravề.
Haingàysau,ngườiđógọiđiệnđếnhỏi.GiámđốcbánhàngchobiếtđãbáocáolêntổngGiámđốc.TổngGiámđốctrảlời:Chuyệnlớnthếphảiđểchủtịchcôngtygiảiquyết.NgườiGiámđốcbánhànglạiyêucầukháchhàngchờthêm2tuầnnữa.Kháchhàngthấyrắcrối,nêncũngmuốnbỏcuộc,bởichủtịchcôngtyđồngýlàchuyệnkhôngthể,dođókhônggọiđiệnđếnhỏikếtquảnữa.
NgườiGiámđốcbánhàngđãkhéoléochuyểnsựchúýcủakháchhàngtừmìnhsangtổngGiámđốc,sauđóchuyểntớichủtịchcôngty.Đâylàmộtcáchtừchốirấtkhéoléo.
(3)Phươngphápbùđắp
Phươngphápbồithườngchínhlàsongsongvớiviệctừchối,cóthểđưarasựbùđắpnàođó.Bùđắpởđâykhôngphảibằngvậtchất,màlàbùđắpbằngcácyếutốtinhthầnhoặccungcấpthôngtin.(Vídụ,khibạntừchốiyêucầucủamộtngườibạn,hãynóithêmrằngsaunàybạnvàngườiđóvẫnlàbạntốt).
(4)Phươngphápđiềukiện
Việctừchốiaiđóthườngkhiếnmốiquanhệgiữahaibêntrởnêncăngthẳng.Dođó,trướckhitừchối,nênđưaramộtsốđiềukiệnvàyêucầuđốiphươngđápứng:Vídụnếuđốiphươngđápứngnhữngđiềukiệnbạnđưarathìbạncũngđápứngyêucầucủahọvàngượclại.
Phươngpháptừchốiđiềukiệnthườngđượccácnhânviêntíndụngnướcngoàidùngđểtừchốikháchhàngkhôngđủđiềukiệnmởtàikhoản.Đâycũngchínhlàmộtcáchtừchốitạođườnglui.
(5)Phươngphápkhôngnóilído
NgoạitrưởngLiênXôcũlàmộtchuyêngiađàmphán,khiđốidiệnvớicácđốithủ,bíquyếtcủaônglàkhôngnóirõbấtcứlídonào,chỉnóimộttừ“Không”.
Vớiphươngphápnói“Không”khôngcólído,ôngđãchiếnthắngmọiđốithủtrongcáccuộcđàmphán.Đâycũngchínhlàmộttrongnhữngbíquyếtquantrọngtạonênsựthànhcôngcủaông.
(6)Phươngpháphàihước
Trongđàmphán,cólúcbạnsẽgặpphảiđốiphươngkhótừchối,hoặcnhữngđốiphươngkiênquyếtkhônghạthấpyêucầu,điềukiện,khiđóbạnkhôngnêntrựctiếptừchốimànêntừtừtiếpnhận.Sauđócăncứvàoyêucầuvàđiềukiệncủađốiphươngmàđưaranhữngkếtluậnkhôngthựctếhoặcphủđịnh.Phươngphápnàyluônmanglạihiệuquảtạosựhàihước.
Cómộtthờikì,LiênXôcũvàNaUyđãđàmphánvềviệcmuacátríchcủaNaUy.Trongquátrìnhđàmphán,đạidiệnphíaNaUyđãđưaramứcgiáquácao.Mặcdùhaiphíađãthảoluậnrấtnhiều,nhưngphíaNaUyvẫnkhôngchịunhượngbộ.Cuộcđàmphánkéodàinhiềuvòng,đạidiệnđàmpháncũngđãthayđổinhưngvẫnkhôngcókếtquả.
Đểgiảiquyếtvấnđềnày,chínhphủLiênXôcũđãgiaotoànquyềngiaodịchchoKollontai.ViệcNaUyragiáquácao,trongkhiLiênXôđềnghịmứcgiáthấp,khiếncuộcđàmphángầnnhưrơivàobếtắc.NhưngngườiNaUykhôngđểýtớiđiềuđó,vìdùthếnàothìdânNgavẫnphảiăncávàvẫnphảimuahàngcủahọ.Lúcnày,KolllontainóivớiđạidiệnphíaNaUy:“Vậyđược,tôiđồngývớimứcgiácủacácông.Nếuchínhphủnướctôikhôngđồngý,tôisẽdùngtiềnlươngcủamìnhđểtrả.Tuynhiên,dotiềnlươngcủatôicóhạn,nênphảitrảgóp,sợrằngtrảhếtđờimớixong.”
Haibênkhôngnhịnđượccười.CuốicùngphíaNaUycũngđồngývớimứcgiádoLiênXôđềxuất.ChínhsựhàihướccủaKollontaiđãgiúpbàhoànthànhnhiệmvụmàtrướcđórấtnhiềungườiđãkhônglàmnổi.
Diễnthuyếtlàmộthoạtđộngxãhội,cótínhtổnghợp,trựcquan,thựctếvànghệthuậtcủaconngười.Trongxãhộingàynay,diễnthuyếtcũnglàmộtcáchđểthểhiệnbảnthân,mộtbàidiễnvănhaycóthểcổvũtinhthầnmọingười,đểlạiấntượngsâusắc.Trongcôngviệchoặctrongmộtsốhoạtđộng,diễnthuyếtchínhlàcơhộithểhiệnnănglựccủamộtngười,tàiănnóikhéoléosẽquyếtđịnhchấtlượngdiễnthuyết.
Cócâu:“Vạnsựkhởiđầunan”.Khidiễnthuyết,bạnphảithuhútsựchúýcủangườinghetrongvòng5giây,đốivớinhữngngườilầnđầudiễnthuyếtthìđiềunàyrấtkhókhăn.NhưGorkyđãnói:“Câunóimởđầulàkhónhất.Nógiốngnhưgamchủđạotrongmộtbảnnhạc,phảicầnmộtthờigiandàimớicóthểtìmthấy.”
Mộtchuyêngiadiễnthuyếtgiàukinhnghiệmđãnói:“Mộtbàidiễnvănchấtlượngnhấtlàbàicóphầnmởđầuđẹpvàphầnkếtluậnđểlạiấntượngsâusắc.”Vìthế,nhữnglờinóiđầutiênvôcùngquantrọng.Phảinhanhchóngnắmđượctâmlíngườinghe,chuyệnnàykhôngdễ,nếuphầnmởđầukhôngthuhút,thìsauđódùcónóihaythếnàocũngkhókhiếnngườinghecảmthấyhứngthú.
Mởđầuphảingắngọntrongkhoảngmột,haicâuthìmớicóthểthuhútđượcsựchúýcủangườinghe,nhưngviệcnàyyêucầuchúngtaphảihọcvànắmđượccáckĩnăngdiễnthuyết.
Tạosựhồihộpđểkhơidậytâmlítòmòcủangườinghe
Tòmò,luônmuốntìmhiểuvềnhữngthứchưabiết,đólàbảntínhcủaconngười.Trongdiễnthuyết,chúngtacóthểthuhútsựchúýcủamọingườibằngcáchlợidụngbảntínhnày.
Mộtgiáosưđịalígiảngbàichosinhviên.Khibắtđầu,lớphọcrấtồnào.Nhưnggiáosưkhônghềtứcgiận,ônglấytừtrongtúiramộtviênđáđenvànói:“Cácemhãychúý,đâylàmộthònđárấtquýgiá,ởnướctachỉmìnhtôicóhònđánày.”Cácsinhviênimlặngbởihọđãbịhònđáđenthuhút.Mọingườiđềutựhỏi:Đâylàđágìmàquýnhưvậy?Khicácsinhviênđãtrậttựvànhìnhònđávớiđôimắttòmò,vịgiáosưbắtđầunóivềcuộcthámhiểmNamCực.Cuốicùngmọingườiđềubiết,hònđáđenđóđượcpháthiệnvàlấyvềtừNamCựcsaumộtchuyếnthámhiểm.
Đâychínhlàphươngpháptạosựhồihộp,dùngmộthoặcmộtvàisựvậtđểnắmbắttâmlíngườinghevàkhơidậysựtòmòcủahọ.Nhưngcầnphảichúý,nhữngsựvậtnàyphảicóliênquantớichủđềdiễnthuyết.
MộtphóngviênnổitiếngngườiMỹđãmởđầunhưthếnàytrongmộtbàidiễnthuyết:
“Cómộtngày,khitôiđangđitrênđườngphốJerusalem,tôigặpmộtngườimặctrangphụcphươngĐông.ThếnhưngngườinàytrôngkhônggiốngngườiẢRậpchútnào,anhtacóđôimắtxanh,trongkhingườiẢRậpthườngcómắtđenhoặcxám.”
Đoạnmởđầunàyđãkhiếnngườinghetòmò,hivọngcóthểnghetiếpđểxemngườiđànôngđólàai?TạisaoanhralạicảitrangthànhngườiẢRập?Anhtalàmgìvàsauđóthếnào?
Lúcnày,ngườingheđãbịthuhútbởilờinóicủabạn,tiếptheobạncóthểnóivềquanđiểmcủamình.
Muốndiễnthuyếtthànhcôngtrướcđámđông,trướctiênbạnphảigiỏitrongviệcmởđầubằngcáchkhơidậysựtòmòcủangườinghe.
Sửdụngngônngữmạnhdạn
Khidiễnthuyết,chúngtacóthểvậndụngngônngữngắngọn,
mạnhdạnđểthuhútsựchúýcủangườinghevàđạthiệuquảdiễnthuyếttốtđẹp.
“Hômqua,suýtchútnữatôiđãcởiváy”,mộtngườiphụnữtrẻđãbắtđầubàidiễnthuyếtcủamìnhnhưvậy,khiđómọingườiđềurấtngạcnhiênvàgiụccôhãynóitiếp.
“Hômquakhitôiđangdọnphòngkhách,haicậucontraiđanghọctiểuhọccủatôiđãcãinhau,chúngcãinhaurấtto.Đứaemnóitrước:“Anhlàđồngốc!Rốnmẹlõmchứkhôngphảilồi.”Tiếpđóthằnganhlạinói:“Rốnmẹkhônglõm,màlồi,hiểuchưa?”Đứaemnói:“Anhnóidối,khôngphảinhưvậy”.Thằnganhnói:“Emmớilàngườinóidối.”Tôithấytìnhhìnhcăngthẳng,nênlậptứcnóichenvào:“Haicontrậttự,đểmẹchocácconxemrốnmẹlồihaylõm.”Sauđótôilàmđộngtácnhưchuẩnbịcởiváyra.“Đừngmẹơi!”,sauđóhaiđứacontôilậptứctỏvẻxấuhổrồicảbacùngbậtcười.”
Chủđềcủabàidiễnthuyếtlà“quanhệtìnhthân”,phầnmởđầukịchtínhvàsựhàihướctronglờinóicủangườiphụnữđãmanglạihiệuquảtốtđẹp.Côđãsửdụnglờinóibạodạnđểgâyấntượngvàthuhútngườinghe.
Mởđầubằngcáchđưaravídụthựctế
Đạiđasốmọingườikhiphảinghelíthuyếttrừutượngtrongthờigiandàiđềucảmthấymấtkiênnhẫn.Việclấyvídụthựctếsẽkhiếnhọcócảmhứngnghetiếp.Vìthế,mởđầubằngcáchlấyvídụthựctếsẽtạonguồncảmhứng,sauđótiếptụcdiễngiảiđểngườinghedễdàngtiếpnhậnquanđiểmcủabạn.
ĐâylàcáchMarychọnđểmởđầubàidiễnthuyếtvềchủđềcấmkếthônởtuổivịthànhniên:“Ngàyhômqua,khiđoàntàuhỏađiquamộtthịtrấncáchđâykhôngxa,tôiđộtnhiênnhớlạinhiềunămtrướcởđócómộtđámcưới.Ngàynay,ởNewYorkvẫncònrấtnhiềucuộchônnhânkiểunhưvậy,dođóhômnaytôikhôngthểkhôngkểchitiếtvềđámcướiđó.Đólàngày12tháng12,mộtcôbémới15tuổiđãgặpvàquenbiếtmộtsinhviênđạihọcnămnhất.Đếnngày15tháng12,tức3ngàysau,họđãkhaigiantuổicủacôbévàđăngkíkếthôn.Bởivìphápluậtquyđịnh,ởđộtuổiđó,cácemcóthểkếthônmàkhôngcầnsựchophépcủachamẹ.Saukhiđăngkíkếthôn,họđãlậptứctìmmộtchaxứđểlàmchứng,tuynhiênchaxứđãtừchối.Khônglâu
sau,ngườimẹcôbéngheđượcchuyệnnày.Nhưngtrướckhimẹcôbétìmđượcconmình,cặpđôitrẻđãcóđượcgiấyđăngkíkếthônhợppháp.Họởtrongkháchsạnhaingàyhaiđêm,tuynhiêncuốicùng,chàngtraivẫnbỏrơicôgái.”
Cáchmởđầuthếnàyrấttựnhiên,thựctế,cụthể,manglạichongườinghecảmgiácgầngũivàmuốnnghetiếpvàvuivẻtiếpnhậnquanđiểmcủangườinói.
Mởđầubằngdanhngôn
Danhngôncủangườinổitiếngcótầmảnhhưởngvàdễđượcchấpnhận.Nhữngvấnđềđượcnhắcđếntrongdanhngônđượccoinhưtiêuchuẩnlíthuyết.Mởđầubằngdanhngônsẽthuhútngườinghe.
MộtnhàdiễnthuyếtkhidiễngiảngvềsựthànhcôngtrongcôngviệcđãmượnlờicủaCarnegie:“Trênđờicóhaiphầnthưởngtốtnhất–vinhquangvàtiềnbạc,màchúngtachỉcầnbỏramộtthứ,làkhảnăngsángtạo.Vậysángtạolàgì?Hãyđểtôinóichocácbạnbiết,đóchínhlàkhôngcầnngườikháchướngdẫnmàcóthểlàmđúngvàđạtđượcthànhcông.”
Cáchmởđầubàidiễnthuyếtnhưvậyđãgiúpnhấnmạnhchủđề.Từđóngườidiễnthuyếtcóthểđưaravídụcụthểsinhđộngđểchứngminhchotácdụngcủasựsángtạotrongviệctạonênthànhcôngtrongcôngviệc.Cáchdẫndắtnàyđươngnhiênsẽkhiếnngườinghedễdàngtiếpnhận.
Sửdụnglợiíchthiếtthân
Lợiíchthiếtthânchínhlàđiềuconngườiquantâmnhất.Hãysửdụnglợiíchtrựctiếpcủangườinghelàm“mồicâu”.Khidiễnthuyết,nếuđềcậpđếnnhữngvấnđềcóliênquantrựctiếptớingườinghesẽthuhútđượcsựchúýcủahọ.Khidiễngiảivềtầmquantrọngcủaviệckiểmtrasứckhỏeđịnhkì,cóthểnóinhưsau:
“Cácbạncóbiết,theotínhtoáncủabảohiểmnhânthọ,cácbạncóthểsốngđượcbaonhiêunămkhông?Cácchuyêngiabảohiểmnhânthọchobiết,lấy80trừđisốtuổicủabạnhiệntạithìrútrađượcmộthiệusố,sốnămbạnsốngthêmbằng2/3hiệusốnày.Vídụbâygiờ
bạn35tuổi,vậyhiệusố80trừđi35là45,sốnămbạncóthểsốngthêmbằng2/3của45,bạnsốngđược30nămnữa,nhưvậycóđủkhông?Khôngđủ!Chúngtamuốnsốngthậtlâu.Nhưngkếtluậnnàycóđượcsaukhiđiềutravớihàngtriệungười.Vậychúngtacóhivọngsốngquaconsốđókhông?Đươngnhiênlàcó,chỉcầnbạnlưutâmlàđược!Vàbướcđầutiênphảithựchiệnchínhlàlênkếhoạchkiểmtrasứckhỏeđịnhkì…”
Nhưvậy,ngườinghenhấtđịnhsẽcoitrọngviệckiểmtrasứckhỏeđịnhkì.
Mởđầubằngthựctếbấtngờ
Khidiễnthuyết,nếungườinóicóthểngaylậptứcnêuvídụthựctếkhiếnngườinghecảmthấykinhngạcthìchắcchắnsẽthuhútđượcsựchúýcủangườinghe.
Mộtngườiđànôngkhiđềcậptới“Kìquanvôtuyếnđiện”đãnói:“Cácbạncótinkhông?Âmthanhmàmộtconruồitạoratrongcốcthủytinhởphươngbắc,khiđượctruyềntớiphươngnambằngvôtuyếnđiện,tothếnàokhông?Xinthưa,âmthanhđótonhưtiếngthácnướcNiagara”.Phảnứngđầutiêncủamọingườilàkhôngtinđólàsựthật,chínhvìthếmàngườinghemuốntiếptụctìmhiểuchitiếthơn.
Cáchmởđầubằngthựctếbấtngờđãrấtnhanhchóngthuhútsựchúýcủangườinghe,thôithúcngườinghemuốntìmhiểunộidungcụthể.Mộtvídụkhác:
Mộtngườikhidiễnthuyếtvềchủđề“Hànhviphạmtội”đãmởđầubằngmộtcâunóikhiếnmọingườiđềukinhngạc:“TìnhtrạngphạmtộiởMỹlàtồitệnhấtthếgiới,cóthểcácbạnkhôngtinnhưngđâylàsựthật.TộiphạmgiếtngườiởClevelandthuộcOhiocaogấp6lầnởLondon,trongkhitộiphạmtrộmcướpcaogấp170lần.Mỗinăm,sốngườibịtrộmcắptạiClevelandcaohơnnhiềusovớiởcảbavùngEngland,Scotland,vàWalescủaAnh.CácvụgiếtngườiởNewYorknhiềuhơnsovớicảnướcPháp,Đức,ItaliavàAnh.SởdĩnhữngvụánkinhhoàngliêntiếpxảyratạiMỹlàdokếtquảcủaviệcxửphạtchưanghiêmminh”.
Haivídụtrênđâyđãchothấy,cáchmởđầubằngthựctếbấtngờ,
khótincóthểngaylậptứckhiếnngườinghecảmthấykinhngạc,khiếnhọtòmòvàquantâm,đồngthờimongmuốnđượcnghetiếp.
Tạorasựtươngphảnmạnh
Hãysosánhchủđềdiễnthuyếtvớicácsựvậttráingượchoàntoànnhằmmụcđíchgâyấntượngmạnhmẽchongườinghe.Chủyếusửdụngphươngphápđốixứng,tươngphảnkhisosánhđểdẫndắtngườinghevàochủđề.
Mộtnhàdiễnthuyếtnóivềchủđề“Đànông”.Vừabắtđầu,ngườinàyđãnóivềviệctưởngnhưkhôngliênquangìtớichủđề.Nhàdiễnthuyếtnóicụthểvềbốn“khókhăn”ônggặpphải:“Tôikhônghiểuýđồcủanhàtổchức,đâylàkhókhănthứnhấttôigặpphải.Hômnay,lầnđầutiêntôiđếntrườngcácbạn,tấtcảđềulàngườilạ,trongmộtmôitrườnglạ,ngườitadễcócảmgiáckhóthíchứng,đâylàkhókhănthứhaicủatôi.Vừarồicácbạnđãthểhiệnnhữngtiếtmụcrấtxuấtsắc,nhữngtràngpháotayđãchứngminhđiềuđó,nógâyáplựcchotôivàcũnglàkhókhănthứbađốivớitôi.Rấtkhôngmay,tôicómangtheobàidiễnthuyếtcủamìnhbằngvănbảnnhưnglạiquênkhôngmangtheokínhnênkhôngthểđọc,đâychínhlàkhókhănthứtư…”
Phầnmởđầucủanhàdiễnthuyếttưởngnhưkhôngcóliênquangìtớichủđềcủangàyhômđó,nhưngsaukhitrìnhbàyxongbốnkhókhăn,ôngđộtnhiênchuyểnhướngvàkhéoléodẫnvàochủđềcầnnói:“Thếnhưng,tôikhônglolắng,màngượclạitôicònrấttựtin.Tôitinrằng,khiđứngtrênbụcdiễnthuyết,tôisẽcóđủdũngcảm,sẽcốgắnghếtsứcvàthànhcông.Bởivìchủđềmàtôichọnngàyhômnaylà-“Đànông”.
Nhưvậy,chủđề“Đànông”đãđượchìnhthànhsaukhicósựsosánhgiữadũngcảm,tựtinvàlolắng,khókhăn,nhàdiễnthuyếtđãkhéoléodẫndắtngườinghetớichủđềôngmuốntrìnhbày.
Chủđềchínhlàlinhhồncủabàidiễnthuyết.Mộtchủđềchínhxác,mớimẻ,tậptrungvàsâusắccótácdụngrấtlớnnhằmtạonênsựthànhcôngchobuổidiễnthuyết.Khichọnchủđềdiễnthuyết,nhất
địnhphảitôntrọngngườingheđểđưaranhữngnộidunghaynhất.
Chủđềdiễnthuyết,đầutiênphảichọnlựanhữngquanđiểmtưtưởngquantrọngcóliênquantớilợiíchcủangườinghe.
Đồngthời,ngườidiễnthuyếtphảicóthếgiớiquanchínhxác.Cónhưvậythìngườinóimớinêubậtđượcquanđiểmvàlậptrườngcủamình,phảiquansátvàphântíchvấnđềđểnắmđượcbảnchấtcủasựvật,đưasựvậtpháttriểntheoquyluậtkháchquanmớicóthểxácđịnhđượcchínhxácchủđềdiễnthuyết.
Ngoàira,khilựachọnchủđề,diễnđạtphảirõràng.Chủđềphảimớimẻđểthỏamãnnhucầucủangườinghe,thểhiệnsựtựtinvàtừngtrảicủangườidiễnthuyết.
Đươngnhiên,chủđềdiễnthuyếtnhấtđịnhphảitậptrung,mọidiễngiảiđềuphảixoayquanhchủđềchính,cáchnóirõràng,súctíchđểgâyấntượngsâusắcvớingườinghe.
Nếulàmđượcnhữngđiềunày,mộtchủđềhaychắcchắnsẽxuấthiện.
Đươngnhiên,trìnhđộcủangườinghengàycàngđượcnângcao,yêucầuchọnđềtàicủangườidiễnthuyếtcũngđòihỏingàymộtcao.Sựmớimẻđãtrởthànhmụcđíchtheođuổihàngđầu,aicũnghivọngnhữnglờimìnhnóiralàmới.Trongquátrìnhcânnhắctrướckhiphátngôn,hãylấysựmớimẻlàmmụctiêuhướngđến.
Sauđâychúngtôixingiớithiệubacáchlàmmớichủđề.
(1)Đuổimâyđiđểthấymặttrời
Nhữngchấtliệuđểnóihầuhếtđềulànhữngsựvậtđãquenthuộcvớimọingười,đểlàmmớichủđề,chúngtacầnthayđổiquyluậtvốncócủasựvật.Giốngnhưmâytrêntrời,mọingườichorằngviệcmâychemặttrờilàchuyệnthường.Nhưngnếuxuamâyđiđểmặttrờilộdiện,điềunàyphávỡsuynghĩtruyềnthốngvàchắcchắnngườinghesẽvuivẻtiếpnhận.
(2)Chuyểngócnhìn
Nghệthuậtnhiếpảnhkhôngchỉchụpởgócchínhdiện,màcònchụpởmọigócđộ,từphíabêncạnhđếnphíasau.Chỉcónhưvậymớicóthểcóđượcnhữngbứcảnhđẹp.Từcùngmộtviệcnhưngpháthiệnranhiềuđềtàikhácnhaucũngcầnđếnnghệthuậtnày,đóchínhlàsựthayđổigócnhìn.Nộidungkếtcấucủabấtcứsựvậtnàocũngđềutươngđốiphứctạp,vẻbềngoàicũngrấtđadạng.Dođó,trongquátrìnhcânnhắc,cóthểlựachọnđềtàitừnhiềugócđộđểtránhsựlặplạinhàmchán.
(3)Phươngphápkếthợptrithức
Phươngphápnàychínhlàkếthợpnhữngkiếnthứcquenthuộcđộclậpđểbiếnchúngthànhnộidungmớivàđưaranhữngquanđiểmmới.Khidiễnthuyết,hãykhéoléolồngghépnhữngquanđiểmmớimộtcáchtrìnhtựkhoahọcđểmangtớichođềtàinhữngnộidungmớimẻ,thuhút.
Điềucầnphảichúýlà,chỉcóthểsángtạokhiđãlựachọnđượcnộidungphùhợp,nộidungđóngvaitròrấtquantrọngtrongsángtạo.Chínhvìthếmàngườinóicũngcầnphảisuynghĩthậntrọng,toàndiệntrướckhichínhthứcphátngôn.
Trongquátrìnhdiễnthuyết,lúcnàocũngcóthểxuấthiệnsựcốgâyảnhhưởngkhôngtốt.Vềđiềunày,ngườidiễnthuyếtnhấtđịnhphảichuẩnbịtâmlítùycơứngbiến,cóthểdùngnhữngphươngphápsauđểthoátkhỏitìnhtrạngbốirối.
Đốiphóvớisựhỗnloạnbằngcáchgiữbìnhtĩnh
Ngườinghediễnthuyếtthườngkháđông,rấtdễxảyratìnhtrạngmấttrậttự,hỗnloạn,lúcnàyngườidiễnthuyếtnhấtđịnhkhôngđượchoangmang,màphảibìnhtĩnhđốiphó,sửdụngcácphươngphápđặcbiệtđểthuhútsựchúýcủangườinghe.
Trongcuộcthihùngbiệnbảovệmôitrườngcủamộttrườngđạihọc,doliêntụcxuấthiệncácnhàhùngbiệnnhàmchánnênngười
nghebịmấthứngthú,thậmchíđãxuấthiệntìnhtrạngngườinghebỏđichỗkhác,tìnhhìnhtrởnênhỗnloạn.Lúcnày,mộtnhàhùngbiệnlênsânkhấu,saukhicúichàokhángiả,ngườiđócầmmicrotiếnvềphíatrướcvànóito:“Chàomọingười,tôilàThọđếntừhọcviệnbáochí,chủđềdiễnthuyếtcủatôilà“Aicũngphảicótráchnhiệmbảovệmôitrường”.Dophầnmởđầucủacácthísinhhầuhếtgiốngnhau,nênkhôngthểgâyhứngthúchongườinghe,phíadướisânkhấuvẫnrấthỗnloạn.Nhưngsaukhitựgiớithiệu,thísinhthamgiahùngbiệnnàyđãkhôngnóigìvàchỉđứngimmộtchỗmỉmcười,nhìnchằmchằmvàobangiámkhảophíadướimàkhôngcóbấtcứđộngtĩnhgì.
Mọingườikhôngbiếtcóchuyệngìxảyranênlậptứcgiữtrậttự,saukhikhônggiantrởnênyêntĩnh,thísinhhùngbiệnmớibắtđầunhìnlênvàbắtđầubàidiễnthuyếtcủamình.
Khidiễnthuyết,chúngtakhótránhkhỏitìnhtrạngbêndướiquámấttrậttự,lúcnày,ngườidiễnthuyếtcầnphảibìnhtĩnh,khôngđượcđểmìnhbịảnhhưởng,đồngthờisửdụngmộtsốphươngphápđặcbiệtthuhútsựchúýcủamọingườiđểđạtmụcđíchkhiếnngườinghetậptrungtinhthần.
Khéoléothayđổikhichủđềbịtrùnglặp
Trongcáccuộcthihùngbiện,thườngxảyratìnhtrạngnộidunghoặcchủđềcủacácthísinhbịtrùngnhau.Khigặptìnhhuốngnày,lựachọnđúngđắnnhấtlàngaylậptứcthayđổi.Nếuchủđềcủangườikhácgiốngchủđềcủabạnmàngườiđólạinóitrước,thìphảingaylậptứcthayđổichủđềcủamình,khiếnnótrởnênmớimẻhơn.Nếungườikhácdùngdanhngônhoặclấyvídụcụthểgiốngbạn,thìhãylậptứctìmnộidungkhácthaythếđểtránhbịlặplại,ảnhhưởngtớisuynghĩcủangườinghe.
Trongmộtcuộcthihùngbiệnvềchủđềtìnhyêuquêhươngđấtnước,Vânđịnhsửdụngcâuhátmởđầutrongbáihát“ViệtNamquêhươngtôi”đểbắtđầuphầnthicủamình.Nhưngthậtkhôngngờ,thísinhthitrướccôđãdùngcáchnày.Nếuthayđổithìsẽkhôngphùhợpvớinộidungbàidiễnthuyết,thờigianquágấprút,khôngbiếtphảilàmthếnào?Rấtnhanhchóng,Vânđãlinhhoạtnghĩracáchứngphó,đếnlượtmình,côungdungbướclênsânkhấuvànói:“Thísinhvừarồicónhắctớimộtbàihát,trongbàihátcócâu:ViệtNamđấtnướcquêhươngchúngtôi,cóhàngdừaxanhxatítchântrời…”
sauđócôđãrấttựnhiêntrìnhbàytiếpnộidungdiễnthuyếtcủamình,thuậnlợihoànthànhphầnthivàgiànhkếtquảcao.
Bìnhtĩnhđốimặtvớisựkhiêukhích
Khiđốimặtvớikhiêukhích,tuyệtđốikhôngnêntỏrahoangmang,bấtan.Hãybìnhtĩnhtiếptụcbàidiễnthuyết,giữvữngtinhthần,khôngthayđổitháiđộthểhiệnphongtháicủamộtnhàhùngbiện.
Tháng11năm1940,bộgiáodụcTrungQuốcmờinhàdiễnthuyếtMãDầnSơnóivềđềtàiChiếntranhkinhtế.Saukhibắtđầubàidiễnthuyếtđượcmộtlúc,hộitrườngphíadướibỗngtrởnênhỗnloạn,xuấthiệnnhiềutiếnglaóphảnđối,yêucầungừngdiễnthuyết.
Trướctìnhtrạngnày,MãDầnSơbìnhtĩnhnói:“Hômnaytôiđưacảngườinhàmìnhtớiđây,tôiphảithựchiệnbàidiễnthuyếtnàyvìtráchnhiệmchốnglạichiếntranhvàchốnglạisựđổmáuvônghĩa.”Tiếpđóôngnói:“Aimuốnbắttôi,xinhãynhẫnnạiđợitôinóixongrồibắtcũngkhôngmuộn”.
Khiđốimặtvớisựkhiêukhích,nhàhùngbiệnMãDầnSơđãkhônghềhoangmangmàdùngchínhsựchínhnghĩađểđáptrả,ôngđãkhiếnngườinghehiểuđượctìnhhìnhthựctế.
Trongbàidiễnthuyết,bằngtấmchântình,nhàhùngbiệnMãDầnSơđãkhiếntấtcảmọingườixúcđộng,đâycũnglàmộtđònmạnhvàonhữngkẻlaóphảnđối,khiêukhíchông.
Trảlờitrôichảykhiđượcđặtcâuhỏi
Trongquátrìnhdiễnthuyết,ngườinghecólúcsẽđặtcâuhỏivớingườinói,cócâuhỏithựcsựlàxinýkiến,nhưngcũngcócâuhỏinhằmmụcđíchthămdòtrìnhđộngườinói,còncócảnhữngcâuhỏicốýlàmkhókhiếnngườidiễnthuyếtbốirối.Khigặptrườnghợpnày,đầutiênphảichuẩnbịtrướccâutrảlờichonhữngcâuhỏimàngườinghecóthểsẽhỏi.Thứhailàlàmrõmụcđíchvàýđồcủangườihỏitrướckhitrảlời.Thứbalàcốgắngtrảlờingắngọn,súctíchnhằmthểhiệntrítuệvànănglựccủabảnthân.Đốivớinhữngngườimượncơhộiđặtcâuhỏiđểcôngkích,phảikiênquyếtđáptrả.Đươngnhiên,việcđáptrảnàycũngcầnkĩnăng.
Mộtlần,nhàsinhvậthọcnổitiếngDarwinđượcmờilàmbáocáovề“Thuyếttiếnhóa”.Khibáocáovừakếtthúc,mộtcôgáixinhđẹpđãnêucâuhỏi:“Theolíthuyếtcủaông,conngườitiếnhóatừvượn,nếuápdụnglíthuyếtnàyvớiôngthìrấtđángtin,lẽnàotôicũngnằmtrongsốđó.”“Đươngnhiênrồi.”Đác-Uynnhìncôgáivàtrảlời:“Thếnhưngcôkhôngphảitiếnhóatừvượnthôngthường,màtiếnhóatừmộtconvượnvôcùngxinhđẹp.”
Khéoléođốiphókhibịquênnộidungnói
Ngườidiễnthuyết,nhấtlànhữngngườimới,khiđứngtrướcđámđôngthườngbịmấtbìnhtĩnhvàkhôngtránhkhỏicăngthẳng.Hậuquảthườnggặpkhicăngthẳnglàquênmấtphảinóigì.Lúcnày,nhiềunhàdiễnthuyếtthườngbịlặngđimấtmộtlúcvàkhôngbiếttiếptụcnhưthếnào.Thựctế,quênlờilàchuyệnrấtbìnhthường,nhiềuchuyêngiahùngbiệncũngkhôngtránhkhỏiđiềunày,điềuquantrọnglàcáchxửlítìnhhuốngsauđó.
Đầutiên,khôngnênvộivàng,hãyổnđịnhlạitinhthầnvàmỉmcười.Sauđó,hãynghĩcáchđểtiếptụcdiễngiảivấnđềmìnhđangnóitrướckhikịpnhớranóiđếnđâu.Theokinhnghiệm,khiquênlờirấtkhónhớlạingaytrênsânkhấu,vìthếhãytạmbỏquavấnđềbịquênvànóitiếpvấnđềkhác.Đươngnhiênđiềunàyyêucầungườinóiphảicókhảnăngứngbiến,hãytỏrathậttựnhiên,cóthểngườinghesẽvẫnnhậnra,nhưngnhưthếvẫntốthơnnhiềusovớiviệcbịđứngngẩnngườitrênsânkhấu.
Mụctiêuhàngđầucủangườidiễnthuyếtlàthuhútsựchúýcủangườinghe,điềuchỉnhcảmxúc,khiếnngườinghetiếpnhậnvàghinhớnộidungdiễnthuyết.Muốnthựchiệnmụctiêunày,phảihọccáchđưahìnhtượngvàolờinói,đưacảmxúcthậtvàokhiếnbàidiễnthuyếtcótìnhcảm.
Hãyđểngườinghe“nhìnthấy”lờinóicủabạn
Khidiễnthuyết,nếumuốnngườinghecảmnhậnđượcngônngữcủabạn,thìbạnphảisửdụngngônngữcótínhhìnhtượng.
Carnegieđãtừngnói:“Nếuđưahìnhtượngvàolờinói,thìlờinóicủabạnsẽcótầmảnhhưởngvàsẽđượcyêuthích.”
Khidiễnthuyết,hãyhướngtớinhữngsựvậtđặcbiệtvàlàmnổibậthìnhảnhcủasựvậtđó.Vídụnói“mộtconngựamàuđen”sẽsinhđộnghơnnói“mộtconngựa”.“Mộtcongàtrốngtrắng”sẽmanglạihìnhảnhrõrànghơnsovớiviệcchỉnóimộttừ“gà”.
Năm1927,saukhikhởinghĩathấtbại,MaoTrạchĐôngđãcóbàidiễnthuyếtđểtậphợplạiđộingũkhởinghĩa.Ôngnói:“Lựclượngcôngnôngvũtrangcủachúngtavẫncònrấtnhỏ,giốngnhưmộthònđánhỏvậy.Trongkhilựclượngphảnđộnglạirấtlớn,giốngnhưmộtthùngnướclớn.Chỉcầnkiêntrì,sẽcóngàychúngtacóthểdùnghònđánhỏlàmvỡthùngnướclớn.”
Ởđây,“hònđánhỏ”và“thùngnướclớn”lànhữnghìnhảnhđãquenthuộcvớitầnglớpcôngnông,nếudùngcáchnói“lựclượngkhẳngđịnhsựpháttriểnxãhội”và“lựclượngphủđịnhsựpháttriểnxãhội”đểthaythếcho“hònđánhỏ”và“thùngnướclớn”thìsẽkhôngdễđượcquầnchúngtiếpnhận.
Tínhsinhđộngvàhìnhtượngcủangônngữsẽgiúpngườinghedễhiểu.Mộtngườibiếtcáchdiễngiảisẽkhiếnhìnhtượngtronglờinóixuấthiệntrướcmắtngườinghe.Tuynhiên,khidiễnthuyết,nếutronglờinóikhôngcótìnhcảmthìrấtkhóđiềuchỉnhcảmxúcngườinghe,kếtquảsẽchỉkhiếnngườinghecảmthấynhàmchán.
Nêntỏraxúcđộngkhicần
Diễnthuyếtlàsựkếthợpcủadiễnvàthuyết.Diễnthuyếtkhôngchỉlàsựtruyềnđạtlờinóiđếnngườinghemàcònlàtruyềnđạttìnhcảmtớingườinghe.Mộtbàidiễnthuyếtthiếucảmxúcđượccoilàthấtbại.Conngườikhôngcótìnhcảmthìkhôngbaogiờcóthểtrởthànhnhàdiễnthuyết.
Đốivớicácnhàhùngbiện,bắtbuộcphảicótìnhcảmchânthành,phongphúthìmớicóthểđưatìnhcảmvàolờinói,mượnđộnglựctìnhcảmđểpháthuytácdụngtíchcựctrongnhântốtâmlívàgiànhđượcthànhcông.
Tìnhcảmconngườilàkhôngthểgiảtạo.Khidiễnthuyết,phảicó
tìnhcảmthìmớitạorađượcsứcảnhhưởng,mớicóthểđổilấyphảnứngtíchcựccủangườinghevàcóđượcsứcmạnhlayđộnglòngngười.
Vậytìnhcảmconngườiđếntừđâu?Tìnhcảmđếntừcảmxúcthựctếcủangườidiễnthuyết.Tìnhcảmcónguồngốctừthựctếcuộcsốngvàtừniềmtinkiênđịnhcủaconngười.Niềmtinkiênđịnhvàthếgiớiquanquyếtđịnhcảmxúcconngười,cảmxúctrongdiễnthuyếtđếntừchínhniềmtinnày.Ngườidiễnthuyếtmuốnlàmchophầntrìnhbàycủamìnhcótìnhcảmthìphảixâydựngđượcniềmtincuộcsống,nếukhông,cảmxúccủangườidiễnthuyếtchỉlànhữngđiềuvônghĩakhôngcósứclayđộng.
TướngquânMacArthurcủaMỹkhôngchỉlàbậcthầyquânsựmàcònlàmộtchuyêngiadiễnthuyếtgiàucảmxúc.Nhữngbuổitròchuyệncủaôngđềuchứađựngrấtnhiềutìnhcảmkhiếnngườinghevôcùngxúcđộng.Vídụ,năm1951,trongbàidiễnthuyếttrướcquốchộivớichủđề“Cựubinhkhôngchết”,ôngđãnói:“Tôisắpkếtthúc52nămsựnghiệp,tấtcảnhữngmơước,hivọngthờiniênthiếucủatôiđãthànhsựthật…Thếnhưngtôivẫnnhớnhưinhaicâutrongmộtbàihátrấtđượcyêuthíchkhiởdoanhtrại…”Bàidiễnvăntìnhcảmcủaôngnhậnđượcsựủnghộcủatấtcảmọingườicómặtởđó,nhiềukhánthínhgiảngheđàihoặcxemtivicũngrấtxúcđộng.
Năm1962,vịtướngquânđã82tuổinàyquayvềnơiôngđãtừnghọctậpvàlàmviệcđểcóbàihùngbiệncuốicùngtrướccáchọcviên.Khikếtthúcôngnói:“Sinhmệnhcủatôiđãđếnlúchoànghôn…hàoquangxungquanhtôiđãbiếnmất,nhưngtôivẫnluônnhớvềmộtthờihàohùng…”Bàidiễnvănxúcđộngcủaôngđãkhiếntấtcảcáchọcviênhiểurõhơnýnghĩavàsứcmạnhcủatráchnhiệmquốcgia.
Vịtướngquânđãsửdụngtìnhcảmđểthuhútngườinghevàđạtđượcthànhcôngtrongdiễnthuyết.Đươngnhiên,chỉcótìnhcảmkhôngthôilàchưađủ,điềuquantrọnglàlàmsaosửdụngtìnhcảmmộtcáchhàihòađểcóthểlayđộngtráitimngườinghe.
(1)Ýnghĩalờinóitruyềnđạttìnhcảm
Khinộidungdiễnthuyếtđạtmứctìnhcảmcaotrào,mộtsốnhàhùngbiệnsẽsửdụngcâusosánh,câuchínhphản,câucảmthánhoặclặplạicáccâunóiđểlàmtăngấntượngtìnhcảm.Cáchlàmnàysẽ
khiếnngườinghecócảmgiácgầngũi.
Ngoàira,còncóthểsửdụngphươngphápdùngtìnhcảmđểnóivềlítrí,nóivềsựviệcvàhìnhảnh.Nhưvậykhôngchỉlàmtăngsứcmạnhcủalờinói,màcònlàmtăngsứcsốngcholíluận.
(2)Ngữđiệutruyềnđạttìnhcảm
Mộttrongnhữngcáchtruyềnđạttìnhcảmđếnmọingườilàthôngquangữđiệulờinói.Cáctìnhcảmphứctạpnhưkiênđịnh,dodự,vuivẻ,đaukhổ,khátvọng…đềucóthểđượcthểhiệnthôngquangữâm,ngữđiệucaothấphoặcnhanhchậm.
(3)Sắctháitìnhcảm
Sắctháikhôngthểthaythếngônngữ,nhưngnólàmộtphầnbổtrợquantrọngchothanhđiệungônngữ.Sửdụngngônngữcộngthêmsắctháiphùhợptrongdiễnthuyếtcóthểtạocảmtìnhvàkhiếnngườinghecảmthấyhứngthú.
Độngtác,tìnhcảm,trạngtháicủangườidiễnthuyếtkhôngchỉmạnglạihìnhảnhthịgiácchongườinghemàcòncóthểbộclộkhíchấtcủanhàdiễnthuyết,dođókhidiễnthuyết,cầnchúýsửdụnghợplícácsắctháitìnhcảm.
Việcdiễnthuyếtcũnggiốngnhưvẽmộtbứctranh,nhữnglờikếtthúccũnggiốngnhưnhữngnétvẽcuốicùng,sẽđểlạiấntượngmạnhmẽ.Carnegieđãtừngnói:“Cuốicùngcũnglàquantrọngnhất”.Phầnkếtcủabàidiễnthuyếtcũnggiốngnhưphầnmởđầu,đềuvôcùngquantrọng.
Vậytạisaophầnkếtlạiquantrọngnhưthế?Đólàvìnhữnglờinóicuốicùngcóthểkhiếnngườinghetưduy,tổnghợplạitoànbộnộidungđểnắmđượcnhữngvấnđềchínhcủabàidiễnthuyết.
Lúcnàongườinóicũngphảichúýtớicảmxúccủangườinghe.Khingườinghemuốnbạnnóitiếpthìdùbạncónóinhiềumộtchút,
họcũngkhôngcảmthấyphiềnvàkhôngđểýtớiviệcthờigianđangtrôiđi.Nhưngnếumọingườivừanghebạnnóivừanhìnđồnghồthìphảilựachọnthờicơthíchhợpđểkếtthúc.
Rấtnhiềunhàdiễnthuyếtkhôngthựcsựthànhcôngởphầnkếtthúc.Hầuhếtmọingườiđềukếtthúcbằngcách:“Trênđâylànhữngđiềutôimuốnnói,tôixinkếtthúctạiđây”.Đâykhôngphảimộtkếtthúctốt,nókhiếnngườinghecócảmgiácbịhụthẫng.Thậmchícómộtsốnhàhùngbiệnkhiđãnóihếtđiềucầnnói,khôngbiếtphảikếtthúcthếnàonênnóilặpđilặplạimộtcâu,gâyấntượngkhôngtốtchongườinghe.
Muốnbàidiễnthuyếtcómộtkếtthúcviênmãnthìphảicósựchuẩnbịkĩlưỡngtừtrướcđó.Nhiềunhàhùngbiệnnốitiếngtronglịchsửthườngviếttrướcphầnkếtluậnragiấyvàhọcthuộc.Nhữngngườilầnđầudiễnthuyếtcũngnênlàmnhưvậy.Nênviếtrõràngtừngcâutừngtừcủaphầnkếtthúcvàtậpnóinhiềulầntrướckhidiễnthuyết.Khôngnhấtthiếtphảihọcđúngtheokhuônmẫu,chỉcầnnêubậtýchínhlàđược.
Docónhiềusựthayđổikhônglườngtrướcđượchoặcphảnứngcủangườinghekhôngnhấtquán,nênnộidungbàidiễnthuyếtcũngphảicónhiềuthayđổichophùhợp.Vìthế,nênđưaratrướchaihoặcbaphươngánkếtthúc.Điềunàyyêucầuchúngtaphảinắmđượcmộtsốkĩnăngnhấtđịnh.
Tổngkếttoànbộnộidung
Ngườidiễnthuyếtnêndànhrakhoảngbađếnnămphútđểtổngkếtlạinộidungchínhnhữngđiềumìnhvừanói.Cónhữngbàihùngbiệnkhiđãkếtthúc,nhưngngườinghevẫnkhônghiểurõnóđềcậptớibaonhiêuvấnđềvànóivềđiềugì.Vìthế,khikếtthúcnêntổngkếtlạitoànbộnộidung.Cónhiềungườikhônghoàntoànnghehiểuhếttoànbộnộidungdiễnthuyết,nhưngchỉcầnnghephầntổngkếtlàhọsẽhiểungườidiễnthuyếtmuốnnóigì.Cầntổngkếtlạitrongvàicâungắngọn,nhưngđủđểtạoấntượngsâusắcvớingườinghe.
Canergieđãtừngđưaracôngthứcchomộtbàidiễnthuyết:Mởđầu–Nóivớimọingườibạnsẽđềcậpđếnvấnđềgì.Nộidung–Nóichitiếtvềnhữngvấnđềđó.Kếtthúc–Tổngkếtlạicácvấnđềmộtlầnnữa.
Cáchkếtthúctrữtình
Hãykếtthúcbàidiễnthuyếtbằngnhữngtừngữmangxúccảmtốtđẹp.Cáchkếtthúcnàychứađựngtìnhcảmphongphú,cósứctruyềncảmmạnhmẽ.Cáchkếtthúctrữtìnhthườngmanglạihiệuquảtươngđốitốt,nhưngphảichúýkhôngsửdụngnhữngtừsáorỗng.Chỉkhinộidungvàhìnhthứcthốngnhấtthìmớicóthểđạtkếtquảhoànmỹ.
MộtchuyêngiatrongngànhsảnxuấtgangthépcóbàiphátbiểutạiNewYork,khikếtthúcôngnói:“Chúngtanênđiđầutrongviệcthúcđẩypháttriểnxãhội.Đâylàkhuvựcsảnxuấtgangthépnhiềunhất,lànơirađờicủanhữngcôngtygangthéplớnnhấtthếgiới,khôngmộtbangnàocóthểsosánhvớichúngtatrongviệcthúcđẩypháttriểnnềnkinhtếMỹ.”
Nhữngcâunóicuốicùngcủaôngđãkhiếnngườinghecảmthấyvuivẻ,lạcquanvàkhơidậysựnhiệttìnhcủahọ.Nhưngnếumuốncáchkếtthúcnàyđạthiệuquả,tháiđộnhấtđịnhphảithànhkhẩn.Nếukhôngthànhkhẩn,lờinóikhôngxuấtpháttừtấmlòngthìngườinghesẽkhôngdễdàngtiếpnhận.
Cáchkếtthúchàihước
Khibạnnóitạmbiệtphảikhiếnmọingườicười.Khikếtthúcmộtbàidiễnthuyếtcũngphảilàmđượcnhưvậy.Nếubạncókinhnghiệmphongphú,bạncóthểkếtthúcbằngsựhàihướctheocáchcủamình,đểlạiấntượngsâusắctronglòngngườinghe.
CómộtgiáosĩtênlàLouisGeorge.ÔngtađangthựchiệnnghithứcsửalạimộphầnchoJohn,khiphátbiểutrướcmọingười,phầnkếtthúcđãkhiếntấtcảbậtcườibởicáchnóihàihướccủaông:“Tôirấtvuikhicácbạnđồngýgiúpđỡsửalạimộphầnchoôngấy,ôngấynênnhậnđượcsựtôntrọng.Johnlàngườirấtghétsựbừabộn,bẩnthỉu.Tôiđãtừngnghethấyôngấynóinhưthếnày:“ĐừngbaogiờđểbấtcứainhìnthấymộtChaxứmặclễphụcnhănnhúm.”Dosựcốgắngcủaôngấynêncácbạnsẽkhôngbaogiờphảinhìnthấymộtngườinhưvậy.GiảsửcácbạnkhôngchămsócchuđáophầnmộcủaJohn,nhưvậylàcácbạnđangcốtìnhđốiđầuvớiôngấy.CònnhớkhiJohnđiquamộttúplều,mộtcôbéđãchạyraphíatrướccửavànói:“Thượngđếphùhộchoông,John”.Ôngấyđãtrảlờithếnào?
Ôngấynói:“Nàycôgáitrẻ,nếucôsạchsẽmộtchútthìlờichúcphúccủacôsẽcàngcógiátrịhơn.”Johnlàngườiưasựsạchsẽ,nênhãycốgắngđểphầnmộcủaôngấyluônsạch.Nếulinhhồnôngđiquađây,nhìnthấymộmìnhkhôngsạchsẽthìchắcchắnôngấysẽđaulòng.HãybảovệphầnmộcủaJohn,đâylàmộtcáchđểtưởngnhớvàthểhiệnsựtônkínhvớiJohn.Đâycũnglànhiệmvụcủacácbạn.”
Dùngthơhoặcdanhngôn
Khikếtthúcmộtbàidiễnthuyết,nếusửdụngthơhoặcnhữngcâudanhngônđãđượccôngnhận,bạnsẽcàngchứngtỏđượcquanđiểmcủamìnhvàlàmsâusắcchủđề.
Nếubạnkhéoléosửdụngnhữngvầnthơlàmlờikết,bàidiễnthuyếtsẽtrởnênđẹpđẽvàsâulắnghơnvớiviệcmởranhữnghivọngmới.
Phươngphápđốixứng
Phươngphápđốixứnglàphươngphápkếtthúcdiễnthuyếtphổbiếnnhất.Tuynhiêncáchnàykhôngdễvậndụng,vàcũngkhôngthểvậndụngchotấtcảcáctrườnghợp.Nhưngnếucóthểsửdụnghợplíthìnósẽmanglạihiệuquảtốtđẹp.Cụthểkhidùngphươngphápnày,ởnhữngcâunóicuốicùng,câusauphảinhấnmạnhvàcósứcmạnhhơncâutrước.
Kếtthúcbằngtìnhcảm
Mộtkếtthúcgiàutìnhcảmlàmlayđộnglòngngườilàmộtkếtthúchoànmỹ.PhầnkếtcủabàidiễnvănkhiLincolnnhậmchứcTổngthốnglầnthứhaichínhlàmộtcáikếthoànmỹnhưvậy.
Kếtthúcbằnglờikêugọi
Cáchnàyđượcdùngtươngđốinhiều,nómangđầytínhcổđộng,khíchlệvàđểlạiấntượngsâusắcvớingườinghe.Mộtcáikếthaycóthểkhiếnbàidiễnvăncủabạntrởnênsinhđộngvàcósứcmạnh.
Ngoàira,cònrấtnhiềucáchkếtthúckhácchomộtbàidiễnvăn,chỉcầnsuynghĩkĩ,vậndụngsángtạo,bạnchắcchắnsẽcómộtbàidiễnvănhayvàbuổidiễnthuyếtsẽthànhcôngtốtđẹp.
CHƯƠNG13
Nắmchắckĩnăngngônngữgiúpbạnhòanhậpbuổitiệc
Tronggiaotiếpxãhộithờiđạikinhtếthịtrường,ngônngữđóngvaitròngàycàngquantrọng.Đặcbiệt,việckhéoléosửdụngngônngữthểhiệnmình,tựgiớithiệuvềmìnhtrongcácbữatiệcngàycàngđượccoitrọng.Nắmchắckĩnăngngônngữtrongbữatiệcchínhlàbạnđangsởhữumộtvũkhílợihại.
CáchgiớithiệuvềngườikhácKhithamgiamộtbữatiệc,chúngtasẽgặprấtnhiềungườiquen
hoặckhôngquenbiết.Lúcnày,giớithiệuvàđượcgiớithiệulàviệcrấtquantrọng.Thôngquagiớithiệu,nhữngmốiquanhệmớisẽđượchìnhthành,sẽcóthêmnhữngngườibạnmớivànhiềusựhợptácvềcôngviệccũngđượcbắtđầutừđây.
Khibạnphảitiếpnhiềukháchkhứatrongmộtbữatiệc,nếunhữngngườikháchđókhôngquenbiếtnhau,thìchủnhânbữatiệcphảigiớithiệuhọvớinhau.Khigiớithiệuhaingườichưaquenbiết,nhấtđịnhphảichúýthểhiệnsựtôntrọngvớingườiđượcgiớithiệu.
Khigiớithiệuhaingườikhácgiớivớinhau,thôngthườnggiớithiệungườinamvớingườinữtrước.Vídụ,“CôMai,tôigiớithiệuvớicômộtngườibạn,đâylàanhLân.AnhLânlàGiámđốcnghiệpvụcủacôngtyA.CòncôMailàGiámđốccôngtyB.Mọingườilàmquenvớinhauđi.”Thôngthường,nêngiớithiệutênngườinữvớingườinamtrước,sauđómớinóiđếntêncủangườinam.Đươngnhiêncũngcólúcngoạilệ,khibạngiớithiệuhaibên,trongkhituổicủangườinamnhiềuhơnhẳnsovớingườinữ,thìphảigiớithiệungười
nữvớingườinamtrướcđểthểhiệnsựtôntrọngvớingườilớntuổihơn.Vídụ,“ÔngLâm,hãyđểtôigiớithiệucôgáinày.CôTrang,đâylàôngLâm…”
Cònkhigiớithiệuhaingườicùnggiớitính,hãygiớithiệungườinhỏtuổihơntrước,ngườichưakếthôntrước.Tuynhiên,trườnghợpnamgiới(hoặcnữgiới)chưakếthônnhưnghơnnhiềutuổilàngoạilệ.
Cònmộttrườnghợplàkhimộtaiđócóđịavị,danhtiếngtrongxãhội,thìnêngiớithiệunhữngngườikhácvớingườinàytrước,nhưngtrướctiênphảinhắctớitêncủangườicóđịavịnày.Bởivìtrongquátrìnhgiớithiệu,nhắctớitênngườinàotrướclàcáchthểhiệnsựtôntrọngvớingườiđó.
Vềnguyêntắc,giớithiệungườiíttuổivớingườinhiềutuổitrước,giớithiệuphụnữvớinamgiớitrước.Trườnghợpchồnggiớithiệuvợmìnhvớingườikháclàtrườnghợpngoạilệ.
Khigiớithiệungườinhàmìnhvớikháchtrongmộtbữatiệc,khôngnênchothêmkínhngữ“ông”hoặc“bà”sautênngườinhà,cóthểtrựctiếpgọilàchồng,contraihoặccongái;anhchịemcóthểgọilàanh,chị,emtrai,emgái…
Khigiớithiệucongáivớikhách,nênnói:“ĐâylàTúPhương,congáitôi”,nếugiớithiệuvớinamnữthanhniêntrẻtuổi,cóthểnói:“AnhVương,anhđãgặpcongáiTúPhươngcủatôichưa?”Khigiớithiệuchồngmình,nênnói:“BàLí,xingiớithiệuvớibàđâylàchồngtôi,NguyễnAnhTài!”hoặcnói:“ĐâylàanhTài,chồngtôi!”Khigiớithiệubạnbèmìnhvớibốmẹ,cóthểnói:“Bố(mẹ),đâylàTrụ,bạncủacon”.
Tómlại,khigiớithiệungườikhác,nhấtđịnhphảitôntrọngmộtsốnguyêntắcsau:
(1)Giớithiệuphảichúýtrìnhtựvàphéplịchsự.Trìnhtựgiớithiệuthôngthườnglà:Giớithiệunamgiớivớinữgiớitrước,giớithiệungườiíttuổivớingườinhiềutuổitrước,giớithiệungườicóđịavịthấpvớingườicóđịavịcao…Khigiớithiệu,nênnhìnthẳngvàođốiphương,mỉmcườiđểthuhútsựchúý.
(2)Khôngnêngiớithiệuqualoa,hãynóirõtênvàthânphậnngườiđượcgiớithiệu.Vídụ:“ĐâylàôngVương,tổngGiámđốccôngtyXX”hoặc“ĐâylàcôgiáoLancủatrườngđạihọcXX”.
(3)Khigiớithiệuphảitỏracầuthị.Khôngthểbỏquavịtríquantrọngcủangườiđượcgiớithiệu,cũngkhôngnêngiớithiệuquákhoatrương.
(4)Khihoànthànhviệcgiớithiệuhaingườivớinhau,khôngnênbỏrachỗkhácngay.Hãyđểhọnóivớinhaumộtvàicâurồimớirờiđi.Nhưngcũngkhôngnênởlạiquálâu,khithấyhaibênđãcóthểtròchuyện,nêntìmlídothíchhợpđểrờiđichỗkhác.
Khigiớithiệungườikhác,nhấtđịnhphảituânthủquytắcđểkhôngkhiếnhọrơivàotìnhtrạngbốirốihoặcgâyrahiểunhầm.
CáchchúcrượuChúcrượucótácdụngrấtquantrọngtrongcácbữatiệc,đồng
thời,chúcrượucũnglàmộtnghệthuật.Chúngtathườnggặpcácchuyêngiatiếpkháchtrongmộtbữatiệc,chỉvớivàicâunói,họcóthểkhiếnngườikhácuốngcạnrượutrongly.Trongcácbữatiệc,nếumuốnnhữngngườithamgiauốngrượunhiệttìnhthìphảikhiếnkhôngkhítrởnênsôinổi,đâycũngchínhlànhiệmvụcơbảncủanhữngngườitiếpkhách.Vìthế,khichúcrượu,nhấtđịnhphảiđạtđượcnhữngyêucầukĩnăngngônngữnhấtđịnh.
Sửdụnglờikhenchânthành
Conngườithườngcósứcphảnkhángrấtyếutrướclờikhen,đặcbiệtlàtrênbàntiệc.Khimờirượu,nếukhenngợithànhtíchhọctập,thànhtíchcôngviệcvànhữngviệclàmtốtcủađốiphươngmàhọvẫnkiênquyếtkhônguống,thìđólàvấnđềliênquantớithểdiện.Trênbàntiệc,ánhmắtcủamọingườisẽvôtìnhtạoáplựcchohọ,mọingườisẽnghĩ:“Thựcraanhcóthểuốngnhưnganhlạikhônguống,vậylàanhcoithườngchúngtôi.”Đốiphươngrấtdễcảmnhậnđượcáplựcnày,dođóanhtabắtbuộcphảinângchénrượulên.
Hoavừađạtđượchọcvịtiếnsĩ,côngtytổchứctiệcchúcmừng
cô,nếubạnlàlãnhđạocôngty,bạncóthểchúcrượunhưsau:“Trờikhôngphụlòngngười,vấtvảlắmcômớicóđượccóquảnày.Chúngtôichúcmừngcô,lyrượunàycôphảiuống.”Trongtìnhhuốngnày,Hoakhôngthểkhônguốngcạnlyrượu.
Nhữnglờikhenchânthànhcũnggiốngnhưchiếcchìakhóavạnnăng,cóthểdễdàngkhiếnngườikhácphảicạnlytrongbữatiệc.
Nhấnmạnhýnghĩahoàncảnhđặcbiệt
Tinhthầnconngườithườngvuivẻ,thoảimáitrướcnhữngchuyệnvui.Cónhữngngườikhônguốngrượuhoặckhônguốngđượcnhiều,nhưngtrongmộtsốtrườnghợpvẫnuốnghoặcuốngnhiềuhơnmộtchút,mộtmặtvìtronglòngrấtvui,mặtkhácdotínhchấtđặcbiệtcủahoàncảnh.
Trongmộtbuổihọplớp,mộtngườinânglylênvànóivớimộtngườikháctrướcnayvốnkhôngthíchuốngrượu:“Lyrượunàytôikhôngépanh,anhuốngđượcbaonhiêuthìuống.Nhưnghômnaylàlầnđầutiênhọplớpkhóa49,khôngbiếtkhinàomớicólầnsau.Tôibiếttửulượnganhkhôngtốt,nếuanhcảmthấykhôngmuốnuốnglyrượunày,mọingườicũngsẽkhôngép,tôicũngkhôngnóinữa…”
Nóiđếnđây,ngườibạnkhôngthíchuốngrượucũngkhôngtừchốinữa.Cáchchúcrượunhấnmạnhýnghĩahoàncảnhđặcbiệtnàyrấtcóhiệuquả,bởikhôngaimuốnđểlạiấntượngkhôngtốttronglòngmọingười.
Rượucóthểgiúptăngcườnggiaolưutìnhcảmđôibên,khiếnmốiquanhệđôibêncàngtrởnênthânthiếthơn.Nếungườichúcrượucóthểđạtđượcmụcđíchnày,đốiphươngsẽkhôngdễdàngtừchối.Nếubạnlàmộtnhàlãnhđạo,khichúcrượucóthểnhấnmạnhmốiquanhệđặcbiệtgiữamìnhvàđốiphương,khiếnviệcmờirượutrởthànhcáchthứcgiaolưutìnhcảmgiữahaibên.
Nếutronghoàncảnhgiaotiếptrangtrọng,khichúcrượuphảichúýphongtháivàphéplịchsự.
ThịtrưởngmộtthànhphốcủaTrungQuốctớithămmộtthànhphốởnướcĐức,trongbuổitiệcchúcmừngmốiquanhệhữunghịtốtđẹpgiữahaibên,ôngnânglyrượulênvànói:“Chophéptôimượn
nhữngcâuthơtrongbàithơ“Chúcmừng”nổitiếngđểnóivềmốiquanhệhữunghịgiữahaithànhphố,vàchúngtahãycùngcạnlyvìmốiquanhệtốtđẹpđó…”
Cáchmờirượunàyrấtđộcđáo.Vịthịtrưởngđãkhéoléotạobầukhôngkhívuivẻvànhấnmạnhnguyệnvọngmuốnhợptáchữunghịdàilâuđểmờirượu.
Tựgiớithiệuvềmìnhtrongkhimờirượulàmộtcơhộitốtđểnângcaodanhtiếngbảnthân.Nộidunggiớithiệuphảicăncứvàotừngđốitượngcụthể.Cóthểsửdụngthànhngữ,danhngôn,thơca,ngônngữhàihướcđểkhiếnlờimờicósứcthuyếtphục.
Mờirượulàviệcrấtthườnggặptronggiaotiếpxãhội.Cáchmờirượunhưthếnàocũngcầnphảicókĩnăng.Nắmđượchoàncảnhthựctếvàứngdụngngônngữkhéoléolàviệcyêucầuchúngtaphảikhôngngừnghọctập,nhấtlànhữngngườitrẻtuổi,phảikhôngngừngtíchlũykinhnghiệm,vìthế,kĩnăngsửdụngngônngữkhéoléokhimờirượulàđiềurấtcầnthiết.
KhéoléotừchốirượuKhithamgiatiệcrượu,chúngtacũngđềumuốnuốngvuivẻ.
Nhưngmỗingườicótửulượngkhácnhau.Nếuuốngrượuhợplísẽcólợichosứckhỏe,nhưngkhikhôngđượckhỏemạnhthìtốtnhấtnênuốngítrượu.Dođó,nếuđốiphươngnhiệttìnhmờirượu,chúngtaphảikhéoléotừchối.Từchốithànhcôngkhôngchỉgiúpbảnthântránhviệcuốngrượu,màcònkhôngkhiếnđốiphươngbịmấtmặtvànảysinhmâuthuẫn.
Từchốibằnglídosứckhỏe
Uốngrượulàmộtcáchgiaolưutìnhcảm,điềunàyaicũngrõ.Nhưngnếuuốngđểảnhhưởngtớisứckhỏethìđólàđiềukhôngnên,đâylàđiềukhôngaimuốnthấy.Vìthế,khichúngtathựcsựkhôngthểuốnghoặckhôngmuốnuốngthêmnữa,cóthểlấylídosứckhỏekhôngtốtđểtừchốilờimờicủađốiphương.Lídođócóthểlànhữngbệnhmàngườimắckhôngnênuốngrượunhưđaudạdày,caohuyếtáp,bệnhtim…
Mộtvịlãnhđạothamgiamộtbữatiệc,cómộtngườibạnlâungàykhônggặpcóýmuốnuốngcùngôngbalyrượu.Vịlãnhđạonói:“Tôixinnhậnýtốtcủaanh,nhưngthậtđángtiếclàgầnđâytôikhôngđượckhỏe,tôiđangphảiuốngthuốc,bácsĩdặnkhôngđượcuốngrượu,lâurồitôicũngkhônguống,rấtmonganhbỏqua.Saunàykhikhỏehơn,cócơhội,nhấtđịnhtôisẽuốngvớianh”.Lờinóicủavịlãnhđạođãkhiếnngườibạncủaôngbỏýđịnhmờirượu.
Bảnchấtcủaviệcmờirượulàthểhiệnsựtôntrọngvớiđốiphương.Nếusứckhỏecủađốiphươngkhôngtốtthìkhôngnênép,nhưvậymớikhiếnngườiđócảmthấybạntôntrọnghọ.
Từchốibằngnhữnghậuquảnghiêmtrọngcủaviệcuốngnhiềurượu
Uốngrượunêntheonguyêntắckhônggượngép,đểngườiđượcmờiuốngbaonhiêucũngđược,nhưvậymớitạotâmlívuivẻ.Cómộtsốngười,đặcbiệtlànhữngngườitrẻtuổikhithamgiatiệcrượuthườnglấyrượulàmthướcđotìnhcảm.Khimờirượu,nếugượngépbắtđốiphươngphảiuốngtrongtâmlíkhôngthoảimáilàđiềuđạikị,khôngthểchấpnhận.
Làngườibịđộng,khicảmthấyđãđếngiớihạnkhôngnênuốngnữathìnênnóirõvớingườimời.Vídụ:“Cảmơnanhđãdànhtìnhcảmchotôi,tôivốnkhônguốngđượcmấy.Hômnayrấtvuinêntôiđãuốngquáchén,nếuuốngnữasợrằngsẽbịsay,monganhthứlỗi.”Cáchtừchốinàykhiếnngườimờirượuhiểurằng,nếubạnuốngnhiềunữacóthểgâyrahậuquảkhôngtốt.Nhưvậybạncóthểkhôngphảiuốngmàkhônglàmmấtlòngngườimời.
Từchốibằnglídongườithânkhôngđồngý
Thôngthường,nếutừchốirượubằngcáchnóingườithânkhôngchouốngsẽkhiếnđốiphươngcócảmgiácbạnđanglấycớ,đólàvìhọkhôngtưởngtượngđượcvấnđềnghiêmtrọngthếnàovớibạn.Dođó,khitừchốirượu,bạnhãynêuranhữnghậuquảcủaviệckhôngnghe“lệnhcấm”củangườithân,hãykhiếnchođốiphươngcảmthấyrằngviệcuốngrượuthựcsựcóhạivớibạnđểhọtừbỏýđịnh.Bạncóthểnói:“Vợtôimàbiếttôiuốngrượusẽkhôngvui.Tôikhônglừaanh,dođónếuthựcsựnghĩchotôi,chúngtahãylấytràthayrượu.”Nếunóivậy,đốiphươngsẽkhôngépbạn.
Bắtlỗitronglờinóicủangườimờirượu
Khingườikhácmờirượubạn,họsẽlấylídonàyhoặclídokhác,nhữnglídonàycólúckhôngchínhđáng.Đặcbiệtlàvớimộtsốngườimờirượukhôngkhéo,tronglờinóicủahọluôncókẽhở.Nắmđượcvàphântíchnhữngkẽhởnàysẽchứngminhbạnkhôngcầnphảiuốnglyrượuhọmời,hoặcngườiuốngnênlàngườikhác.Việcbắtlỗitronglờinóicủangườimờirượusẽkhiếnđốiphươngtừbỏýđịnhuốngrượuvới“đốitượngkhóđốiphó”.
Trongmộtbuổihọpmặt,cóngườiđãmờirượuanhCường:“AnhCường,trongbuổitiệcnàychỉcóhaichúngtamanghọLê,500nămtrướccólẽchúngtalàngườimộtnhà,xemrachúngtarấtcóduyên,lyrượunàynhấtđịnhphảiuốngcạn!”Lúcnày,anhCườngliềnbắtlỗivềlờinóicủangườimờirượu:“Tôirấtmuốnuốnglyrượunàyvớianh,nhưngthậtxinlỗi,cólẽanhđãnhầm,tôihọTrịnhchứkhôngphảihọLê,nêntôikhôngbiết500nămtrướcliệuchúngtacóphảingườimộtnhàkhông,tôikhôngnênuốnglyrượunàycủaanh”.NhưvậylàanhCườngkhôngphảiuốngrượu,ngườimờicũngkhôngcònlídogìđểépanhnữa.
Mộtsốkĩnăngtiệctùngrấtquantrọngtronggiaotiếp,chỉcầnnắmđượcnhữngkĩnăngnày,bạnsẽcóthểđạtđượcthànhcôngmongmuốn.
PháthuytàiănnóikhitiếpkháchTrongxãhộingàynay,mởtiệcđãikháchđãtrởthànhmộtcách
giaotiếphiệuquả.Khichúngtatổchứchoặcthamgiamộtbữatiệcquantrọng,cầnphảikhéoléosửdụngngônngữđểgiaotiếpvớikhách.
Saukhicáckháchmờiđãđếnthamgiabữatiệc,bạnnêngiớithiệutên,địavị,côngviệccủacáckháchmời,chỉcầnnóiđơngiản,khôngnênquákhoatrương.Saukhicáckháchmờiđãngồixuống,khôngnênchỉnóichuyệnvớimộtngườimàphảihàihòađiềuchỉnhquanhệgiữatấtcảmọingười,khôngnênlạnhnhạtvớibấtkìai,cũngkhôngnêntỏraquánhiệttìnhvớiaiđó.Khibữatiệckếtthúc,mọingườiravề,nêntiễnracửa,vẫytaychàotạmbiệtvànói:“Cảm
ơncácvịđãđến,cảmơntấtcảđãtạobầukhôngkhívuivẻchobuổitiệcnày.”Nếusaukhikếtthúcbữatiệc,vẫncònsớmđểmọingườiravề,hãymờihọởlạithêmmộtchút.
Trongmộtbữatiệc,tốtnhấtnênduytrìkhôngkhísôinổitừđầuđếncuối.ChúngtahãycùngxemlờinóicủamộtvịtổngGiámđốckhitiếpkháchtrongmộtbữatiệc.
“Thưacácquýkhách,thưacácbạn!
Chúngtôirấtvuikhingàyhômnaycácquývịđãbớtchútthờigianđếnđây.Tôithaymặttoànthểcôngtynhiệtliệthoannghênhsựcómặtcủaquývị.Nhờsựủnghộcủaquývịvàsựcốgắngcủatấtcảcácthànhviên,côngtychúngtôiđãthựchiệnđượcmụctiêukếhoạchđềra!Tôithựcsựbiếtơntấtcả!Tronghoạtđộngkinhdoanhlầnnày,anhLân–quảnlícủacủacôngtyđãbịốmvìlàmviệcquásức,thếnhưnganhấyvẫnkhôngquảnngạikhókhănvàkiêntrìđếncùng.Khôngítkháchhàngđãbịthuyếtphụcbởisựtậntâmcủaanhấy.Cóđượcthànhcôngnhưngàyhômnay,tôiphảicảmơnsựủnghộcủatấtcáckháchhàngvàsựcốgắngcủacácđồngnghiệptrongcôngty.
Chúngtôinhấtđịnhsẽghinhớsựủnghộcủaquývị.Saunàynếucóthểgiúpgìchomọingười,côngtychúngtôirấtsẵnsàng,hãytintưởngchúngtôi!
Đểchúcmừngsựkiệnthànhcông,ngàyhômnay,chúngtôitổchứcbữatiệccảmơn,mặcdùrấtđơngiảnnhưngđãthểhiệnđượcthànhýcủachúngtôi.Xinmọingườiđừngkháchsáo.
Saunàytấtcảchúngtasẽtiếptụchợptácvàpháttriểnđểthựchiệnmụctiêupháttriểnkinhtế.Xincảmơn!”
Lờiphátbiểuvớinộidunggiàutìnhcảmđãthểhiệntấmlòngcủacôngtyvớicáckháchhàng.
Đóntiếpvàtiễnkháchthểhiệnsựquantâmnhiệttình,sựtôntrọngvớikháchmời.Điềunàykhôngchỉyêucầuphảithựchiệnchuđáomàcòncầnchútrọngngônngữ.
“TổngGiámđốc,chúcmừngôngđãđạtthànhcôngtronglầnđàm
phánnày,chúccôngtysangnămsẽcàngpháttriểnhơn!”,“TổngGiámđốc,ôngđếnvớithànhphốchúngtôilầnnày,nếuđiềukiệnchưatốt,quantâmchưachuđáothìmongônghãybỏqua.”
“Chúcmọingườilênđườngmaymắn,thượnglộbìnhan,chúcquývịluônhạnhphúc,thànhcôngtrongcôngviệc!Rấtmongđượcgặplại!”
Nhữnglờinóinàysẽkhiếnmọingườivuivẻkhiđếnvàhàilòngkhiravề,đồngthờigiúptạoấntượngsâusắc,cólợichoviệcmởrộnghợptácvàgiaolưu.
Đốivớinhữngbữatiệcnhỏtronggiađìnhhoặctiệccưới,cáchnóichuyệncũngcónhữngđiểmkhácbiệt.
Khikháchravề,bạnhãyvuivẻnhưkhiđóntiếphọ,hãyđứngởlốiravào,bắttaykháchmờivànói:“Cảmơnmọingườiđãđến”.Khôngnêngiữkháchởlạichodùthờigiancònsớm,nếulàvàotốichủnhậtcàngkhôngnêngiữkháchởchơilâu,bởisánghômsaulàthứhaiđầutuần,họsẽphảidậysớm.
Đặcbiệtlàkhitổchứctiệccưới,mọingườiđềurấtvui,uốngnhiềurượunênthườngnánlạitròchuyện.Cónhiềuvịkháchkhôngmuốnravề,lúcnàybạncóthểtạmdừngnhữngviệcđanglàmdởvànóirằngđãđếnlúchọphảiravề.Cònnếunhữngvịkháchđóvẫnkhônghiểu,hãynóithẳngvớihọ:“Tôirấtmuốnchịởlạichơi,nóichuyệnvớichịkhiếntôiquênthờigian,nhưngthựcsựtôimệtrồi”,hoặccũngcóthểnói:“Tôihivọngthờigianchưamuộn,tôihivọngbuổitiệcchỉmớibắtđầu.Nhưngthựctếbâygiờđãlànửađêm,maitôicònphảidậysớm”.
Nguyêntắctròchuyệntrongmộtbữatiệc
Khônggiốngnhữngbuổitụtậpnhỏ,cóthểtựdonóinhữngchuyệngìthích.Khithamgiamộtbữatiệc,nhấtđịnhphảichúýnhữngnguyêntắctròchuyện.
(1)Khôngnênéprượungườikhác.Muốnkhôngkhíbuổitiệctrở
nênvuivẻ,bạnphảinhiệttìnhkhiđóntiếpmọingườibằngtìnhcảmchânthành.Phảiđểýtớitửulượngvàsứckhỏe,khôngépngườikhácuốngnhiềurượuvàghinhớnguyêntắc“Uốngđủ,khônguốngđểsay”.
(2)Khônghànhđộngtheocảmtính.Nhằmthểhiệnsựnhiệttìnhvàtôntrọngcáckháchmời,chủnhâncủacácbữatiệcrấtdễhànhđộngtheocảmtính,lạmdụnglờikhenđốivớikhách,tângbốchọ.Tuynhiên,ngườinghesẽcảmthấykhóchịu,thậmchícònchorằngbạnlàngườigiảtạo.
(3)Khôngdùnglờinóiácýlàmtổnthươngngườikhác.Cómộtsốngười,bìnhthườnghaycóthànhkiếnvớimọingườinhưngkhôngcócơhộithểhiện,khithamgiatiệctùngthườngmượnrượuđểnêuýkiếnvànóinhữngđiềukhôngnênnóilàmtổnthươngngườikhác.Điềunàylàkhôngđúngđắnvàrấtdễgâyramâuthuẫn.
(4)Khôngnêntựđềcaobảnthân.Việctựkhen,tựđềcaobảnthânsẽkhiếnngườikhácmấtcảmtình.Chêbaingườikhácđểtựkhenmìnhlàhànhđộngtựhạthấpbảnthânvàlàmngườikháctổnthương.
(5)Khôngnóichuyệncôngviệc.Mộtsốngườitrẻtuổikhiuốngrượuthườngnóiđếnchuyệncôngviệc,thậmchícòncónhữngphátbiểubấtmãnvềlãnhđạo.Điềunàycóthểsẽđếntailãnhđạovàlàmảnhhưởngtớimốiquanhệcôngviệccủabạn.Còncómộtsốngườicóchứcvụ,khiuốngrượuđãnhậnlờigiúpnângđỡngườikhác,nhưngsauđólạikhôngthểthựchiện,gâyảnhhưởngkhôngtốttớimốiquanhệvớimọingười.
(6)Khôngnênbịmấtkiểmsoáthànhvisaukhiuốngrượusay.Mộtsốngườiuốngrượusẽkhôngkhốngchếđượcbảnthânmình,cónhữnglờinóihoặchànhđộngtùytiện.Tấtnhiênđiềunàysẽgâyrasựphảncảmvớimọingườixungquanh.
(7)Khôngnênmượnrượuđểbàytỏsựbấtbình.Mộtsốngườithườngmượnrượuđểchỉtríchngườikhác,làmnhưvậysẽảnhhưởngtiêucựctớicácmốiquanhệvàkhiếnmọingườiđánhgiáthấpvềbạn.
Tiệcrượuthựcchấtlàmộthoạtđộngvănhóa.Nócóýnghĩatíchcựctrongviệcthiếtlậpvàcủngcốcácmốiquanhệhữunghị,thânthiết,giaolưutìnhcảm…Vìthế,ngườithamgiatiệcphảinắmđượccácnguyêntắc,kĩnăngđểđạthiệuquảgiaotiếptốtnhấttronghoạtđộngnày.
Tìnhyêulàthứtìnhcảmmàmọingườiđềuhướngđến.Nhữnglờinóingọtngàorấtquantrọngtrongtìnhyêu,chúngcũnggiốngnhưgiavịkhinấuăn,nếuthiếuthìtìnhyêusẽkhôngđẹp.Chínhvìthế,mộtngườiđànôngkhiyêunhấtđịnhphảibiếtcáchnóilờingọtngàomớicóthểgiữtìnhyêuluôntươimới.
Trongxãhộingàynay,tưtưởngconngườiđãtrởnêncởimở,bạncóthểmạnhdạnbiểulộtìnhcảmtrướcbạnkhácgiới,songvẫncònrấtnhiềubạntrẻkhôngbiếtcáchbiểulộtìnhcảmvàođúngthờiđiểmthíchhợpnênđánhmấtcơhộichinhphụcđốiphương.Đâychínhlàmộttrongnhữngnguyênnhânthấtbạitrongtìnhyêu.Vìthế,bàytỏtìnhcảmlàđiềuquantrọngtrongviệctạonêntìnhyêu.
Sayđâylàmộtsốkĩnăngcácbạncóthểthamkhảo.
Chuẩnbịtrướcđềtài
Khichúngtacóđốitượngtronglòngvàhaingườiđãbiếtnhau,nếumuốnlàmsâusắcthêmmốiquanhệthìviệcquantrọngnhấtchínhlàtròchuyện.Khigặpnhau,cácbạnkhôngthểchỉnhìnnhaumàkhôngnóigì.Trongquátrìnhgiaotiếp,hãytìmhiểuvềđốiphương,tìmranhữngsởthíchchungvàcóthểđưarayêucầuvàolúcthíchhợp:“Tốinaycùngăntốiđượckhông?Chúngtasẽvừaănvừa
tròchuyện.”Hãynhớtronglầngặpmặtđầutiên,đềtàitròchuyệnnênvuivẻ,nhẹnhàngđểlàmcơsởchonhữnglầngặpmặttiếptheo.
Tronglầngặpmặtđầutiênvớiđốitượngbạnmuốnchinhphục,bạnsẽkhótránhkhỏicảmgiáccăngthẳngdoquáđểýtớihìnhtượngcủamìnhtrongmắtđốiphương,việcphảinghĩrachủđềtròchuyệntrongkhoảngthờigianngắnsẽtrởnêntươngđốikhókhăn.Dođó,trướckhigặpmặtcầnchuẩnbịtâmlí,dựđịnhtrướcsẽnóichuyệnvềvấnđềgì.Cáchnóichuyệnhaysẽđểlạiấntượngtốtđẹptronglòngđốiphương,đốiphươngnhấtđịnhsẽnghĩrằng:“Ngườinàyrấtquantâmđếnmình”.Nếunhưvậy,ấntượngtronglầngặpmặtđầutiênsẽrấtsâusắc,haibêncóthểtiếptụcpháttriểnmốiquanhệthânthiếthơn.
Sửdụngcáchthứcthíchhợp
Đươngnhiên,khichúngtamuốnthểhiệntìnhcảmvớiđốiphương,kéogầnkhoảngcáchgiữahaingười,nếubạnkhôngthểcảmnhậnrõsuynghĩcủađốiphương,hoặccảmthấymìnhkhónóilêntìnhcảmtrướcmặtđốiphương,bạncóthểsửdụngmộtsốcáchthứcbiểulộtìnhcảm,nhưvậycóthểtránhbốirốinếubịtừchối.
(1)Némđádòđường
Cáchtỏtìnhđơngiảnvàđảmbảohiệuquảnhấtchínhlàviếtthư.Bạncóthểviếtmọiđiềumuốnnóitrongthư.Trongxãhộingàynay,vớisựphổbiếncủađiệnthoạidiđộngvàthưđiệntử,việcviếtthưtaycóvẻđãlạchậu,nhưngcólúcnólạilàcôngcụthểhiệntìnhcảmtốtnhất.Bởivìthưtaycóthểcấtgiữlàmkỉniệm.
Cầnphảichúýlàthưviếttaychỉlàcôngcụđểthămdòýtứđốiphương,khôngnênlạmdụngđểthểhiệntìnhcảm.Bởilàmvậycóthểkhiếnđốiphươngmấtcảmtìnhvàkhôngcóthiệncảmvớibạn.Vìthế,“hònđá”nàycầnphảinémchínhxác.
(2)Mờithamgiacáchoạtđộngvănhóa
Vàothờiđiểmthíchhợp,bạncóthểmờingườimàmìnhđangcócảmtìnhđinghenhạc,đixemphimhoặcđixemkịch.Sửdụngnhữnglờimờilịchsự,tựnhiênvàthânthiệnlàmộtcáchrấthay.Nếubạnthườngxuyênsửdụngcáchnày,đốiphươngsẽtựnhiêncảmnhận
đượctìnhcảmcủabạn.
(3)Sửdụngcácmónquà
Khitỏtình,bạncòncóthểtặngđốiphươngnhữngmónquànhỏ,cácsảnphẩmthủcôngmĩnghệhaynhữngthứcóthểthểhiệntìnhcảmcủabạn.Nhữngmónquànàycóýnghĩarấtsâusắc,lạirấtlãngmạn.Nhưvậy,đốiphươngsẽkhôngcảmthấybấtngờmàcóthểdầndầnhiểuđượctâmýcủabạn.
Dùnglờinóingụý
Cónhiềungườidoxấuhổhoặcsợbịtừchốinênkhôngthểnóilêntìnhcảmcủamình.Bạncóthểhọctheocôgáitrongcâuchuyệndướiđây,khéoléovậndụngngônngữđểđốiphươnghiểuđượctìnhcảmcủamình.
Mộtcôgáivàmộtchàngtrainôngthônthầmyêunhaunhưngxấuhổnênkhôngdámmởlời.Mộtngày,haingườigặpnhaungoàiđồng,côgáichỉmộtconbướmđangbaygiữavườnhoavàhỏichàngtrai:“Anhnóixem,tạisaochỉthấybướmyêuhoamàkhôngthấyhoatheođuổibướm?”Chàngtraitrảlời:“Hoalàmsaomàtheođuổibướmđược?”,đúnglúcnày,anhcũngchợthiểuýnghĩatronglờinóicủacôgáivàđủdũngcảmthểhiệntìnhcảmvớicô.
Côgáiđãhỏimộtcâukhiếnđốiphươngphảisuynghĩvềýnghĩamốiquanhệgiữahaingười,lờinóiuyểnchuyển,khéoléođãthểhiệntìnhcảmmộtcáchhoànhảo.
Khéoléodẫndắtlờitỏtình
Trongmộtsốtrườnghợp,chúngtacòncóthểdùngngônngữkhéoléodẫndắtđểđốiphươngcóthểcảmnhậnđượctìnhcảm.
Mộtnhàvănđãrấtkhéoléosửdụngngônngữdẫndắtđểtỏtình.Anhnói:“Haingôisaothậtđẹpkhichúnggặpnhau,chúngphátraánhsánglấplánhkhiếnmọingườitrầmtrồkhinhìnthấy.Haibônghoathậtđẹpkhigặpnhauthìtỏahươngthơmkhiếnaicũngphảingưỡngmộ.Nhưngsẽcàngđẹphơnkhihaingườiyêunhaugặpnhau,họsánghơnhaivìsao,thơmhơnhaibônghoa,emlàcôgáianhyêu,anhđãthấyem!Tìnhyêucủaemkhiếnanhhạnhphúc”.
Tuynhiên,khisửdụngcáchthứcnàynhấtđịnhphảichúýđốitượngvàhoàncảnh.Nếuđốiphươnglàmộtngườithựctế,cáchlàmnàycóthểsẽphảntácdụng.
Khéonóikhitặngquàthểhiệntìnhyêu
Khiđốidiệnvớingườiyêu,muốnthểhiệntìnhcảmcủamìnhchođốiphươngbiết,nhưnglạikhôngbiếtnênnóinhưthếnào,lúcnày,bạncóthểtặngđốiphươngmộtmónquàđểthểhiệntìnhyêu.
Mộtchàngtraichuẩnbịcầuhônngườiyêumình,khinóiđếnđềtàicuộcsống,chàngtrailàmravẻvôtình:
“Anhrấtmuốnổnđịnh.Anhmuốncócảmgiácấmápcủagiađình”.
“Anhđãnóinhiềulầnrồimà”.Côgáibìnhthảntiếplờitrongkhivẫnđọcbáo.
“Khôngbiếttạisao?Ngàyhômquakhinhìnthấychiếcnhẫnnàyởcửahàngtrangsứcgầnđây,anhđãrấtthích.Saukhimuanórồi,khôngbiếtaimớilàngườiphùhợpđểđeo.Emcómuốnthửkhông?”
Cầmchiếcnhẫnvàđeovàotaycôgái.
“Rấthợp,thựcraanhmuanóchoem”.
Mộtmónquàcóthểthểhiệntìnhyêusẽchiếnthắngngànvạnlờinói,vìthếkhithểhiệntìnhyêu,nhấtđịnhphảinhớthườngxuyêntặngquàđểcóthểlàmsâusắcthêmtìnhcảmgiữahaingười.
Lấylídotạocơhộithểhiệntìnhcảm
Mộtnamsinhthầmyêumộtnữsinhcùnglớp.Mặcdùhọccùngnhaunhưnghọthườngkhôngcócơhộinóichuyện.Khóahọcsắpkếtthúc,saunàyhọcóthểsẽkhônggặpnhaunữa,nhưngchàngtraikhôngmuốntừbỏ,khôngmuốnmấtđicơhội.Khikếtthúctiếthọccuốicùng,nhânlúcbêncạnhcôgáikhôngcóai,chàngtraiđiđếnvànói:“Tôithấybạnhaythamgiagiờtựhọcởthưviện,saunàychúngtacóthểcùnghọckhông?”Côgáinhìnthấychàngtraiđỏmặt,lậptứchiểuýanhchàng,sauhồidodự,côđãgậtđầuđồngý.Sauđóhai
ngườithườngxuyênhọcchungvớinhau.Tốtnghiệpxong,haingườiđãyêunhau.
Chàngtraitrongcâuchuyệnđãlấylídocùnghọcđểtạocơhộichomình.Cáchthểhiệnnàykhônglàmchocôgáixấuhổ,giúpchàngtraigiữthểdiện,chodùcóbịtừchốicũngkhôngbịtổnthương.
Sửdụngcôngcụthểhiệntìnhcảm
Sửdụngcôngcụthểhiệntìnhcảmlàcáchthườngdùngcủanhữngngườihướngnội,khônggiỏibiểulộtìnhcảm.Marslàngườithườngengạitrongchuyệntìnhcảm,anhkhôngdámthểhiệntìnhyêutrướcmặtngườimìnhthích,nhưngMarsđãkhéoléosửdụngcôngcụđểnóilênđiềuđó.
YannylàngườiyêucủaMars.Khicòntrẻ,YannylàbạncủaMars,MarsrấtthíchYanny,anhcũnghiểurõYannycótìnhcảmvớimình.Mộtbuổihoànghôn,haingườingồitâmsựbênmặthồ.MarsnhìnYanny,anhbiếtđãđếnlúcphảithểhiệntìnhyêuvớicô,nhưngdoengạinênanhđãnghĩramộtcách.MarsnóivớiYanny:“Yanny,anhđãtìmđượcngườianhyêu.”Yannynghethấyvậyliềnhỏi:“Anhcóyêucôấykhông?”Marsđỏmặttrảlời:“Cóchứ!Đólàcôgáitốtnhấtmàanhtừnggặp,anhsẽluônyêucôấybằngcảtráitimmình”.Yannytưởngđólàsựthật,cốnénđaukhổvàbìnhtĩnhnói:“Vậychúcanhhạnhphúc.”Lúcnày,Marslạinóitiếp:“Emgiúpanhxemcôgáiđóthếnào?Anhrấttôntrọngýkiếncủaem,anhcóảnhcôấyởđây”,nóirồiMarslấyramộtchiếchộpvàđưachoYanny.Yannymởhộpravàrấtngạcnhiên.Thìratronghộpchỉcómộtchiếcgương,hìnhảnhtronggươngchínhlàhìnhảnhYanny.
Córấtnhiềucáchthểhiệntìnhyêu,Marsđãsửdụngcôngcụlàchiếcgươngđểnóilêntấmlòngcủamình,nhưngnếutrướcđókhôngcónhữnglờinóichânthànhthìsợrằngsẽkhôngcóhiệuquả.SựchânthànhcủaMarscuốicùngđãgiúpanhbàytỏđượctìnhyêuvớiYanny.
Ngoàicáchdùnglờinóichântình,thìviệckhéoléosửdụngcôngcụcũnglàcáchthứctuyệtvờigiúpbạnthểhiệntìnhcảmvớingườiyêu.
Nhữnglờinóithểhiệnsựquantâmlàthứkhôngthểthiếutrongtìnhyêu,nhấtlàtronggiaiđoạnđãyêulâuhoặccảhaiđãtínhđếnchuyệnkếthôn,nhữnglờinóingọtngàothểhiệnsựquantâmphảiđượcsửdụngthườngxuyêntrongcáccuộctròchuyệngiữanhữngngườiyêunhau.
Thựctế,trongmộtsốtrườnghợpđặcbiệt,ngườinữmặcdùhiểurõvịtrícủamìnhtronglòngngườiyêu,nhưngcôấyvẫnrấthivọngngườiyêumìnhsẽnóinhữnglờingọtngào,cáccôgáicảmthấynhưvậymớicóthểchứngtỏgiátrịvàsứchútcủahọ.Tuynhiên,cácchàngtrailạithườngchorằnghànhđộngquantrọnghơnlờinói.Vìthế,namgiớithườngchỉchúýđápứngmộtsốyêucầuthựctếcủanữgiớimàbỏquanhữngyêucầuvềtinhthần.Trongcuộcsống,rấtnhiềucặptìnhnhânxảyramâuthuẫnvàchiatayvìlídođó.Đươngnhiên,điềunàykhôngcónghĩalàchỉcócáccôgáimớithíchlờinóingọtngào,màcácchàngtraicũngthíchđượcnghenhữnglờiquantâmtừngườiyêumình.
Khéoléosửdụnglờingọtngàoquantâm,quantrọngnhấtlàphảitìmđúngthờiđiểmkhiđốiphươngmuốnnghe,nhưvậynhữnglờiquantâmmớicóthểpháthuytácdụngtốtnhất.
Nhữnglờingọtngàoquantâmkhihaingườiyêunhauởxanhau
Cuộcsốngthựctếcólúcsẽđưarathửtháchchonhữngngườiyêunhauđểxemtìnhcảmcủahọbềnchặtđếnđâu,vàthửtháchthườngthấynhấtchínhlàviệchaingườiyêunhauphảisốngxanhau.Vớinhữngcặpđôiđangyêuthì“mộtngàykhônggặpdàitựabathu”,nhưngdoyêucầucủacuộcsống,họphảitạmthờixanhau,đâythựcsựlàchuyệnkhôngvuivẻgì.Lúcnàycảhaibênđềucầnsựquantâmtừđốiphương,vàtấtnhiênkhôngthểthiếunhữnglờihỏihan.Hãyxemđoạnđốithoạisauđây.
Anhđanglàmgìvậy?
Gọiđiệnthoạichoem!
Embiếtrồi!Anhcónhớemkhông?
Nhớchứ!Ngàynàocũngnhớ!
Anhnóidối!
Thậtmà,anhthựcsựrấtnhớem!
Emcũngnhớanh!
Đừnglo,anhsắpvềrồi,khôngcầnphảinhớquáđâu,chúýgiữgìnsứckhỏenhé!
Anhcũngthế!
Từđoạnđốithoạicủacặptìnhnhâncóthểthấy,cảhaiphíađềudùngnhữnglờingọtngàothểhiệnsựquantâmtớiđốiphương.Khihaingườiyêunhauphảisốngxanhau,họluônhướngvềnhau,thểhiệnsựquantâmtớinhau,điềunàylàthửthách,nhưngcũnglàcơhộiđểtìnhcảmtrởnênsâusắchơn.
Thôngthường,khihaingườiyêunhauởcáchxanhau,nếukhôngkịpthờiliênlạc,cũngkhôngdànhchonhaunhữnglờiquantâmthìtìnhyêusẽkhôngthểbềnchặt,thậmchícòncóthểđổvỡ.
Nhữnglờiquantâmkhigặpnhausaunhiềungàyxacách
Nhữngngườitrẻhiệnđạithườngrấtbậnrộn,haingườiyêunhaucólúcdoyêucầucôngviệcnênkhôngthểtròchuyệnvàgặpmặtnhauhằngngày.Đâylàmộtthửtháchcũnglàcơhộichonhữngngườiđangyêu.Trảiquamộtsựxacáchnhỏ,nhữnglờiquantâmhỏihansẽbiếnthànhnhữnglờinóingọtngàonhấtdànhchođốiphương.Lúcnày,bạnnênthểhiệntìnhcảmtrựctiếpvànhiệttình,cóthểnói:“Anhquayvềrồi,khôngphảiemđangnằmmơ,emrấtnhớanh,nếulàmơthìemkhôngmuốntỉnhdậynữa.”Chàngtraicóthểnóivớicôgái:“Cảmgiáckhiđượcởbênemthậttuyệtvời,mọimệtmỏicôngviệcsẽtanbiếnhết.”Nhữngcảmgiáckhigặpmặtsaukhoảngthờigianngắntạmthờixacáchchỉngườitrongcuộcmớicóthểhiểu
được,lúcnàysửdụngbấtkìlờinóingọtngàoquantâmnàocũngđềukhiếnđốiphươngvuivẻ,hạnhphúc.
Lờinóingọtngàotạosựhồihộp
Trongtìnhyêu,namgiớicólúcsẽmắclỗi,vídụnhưtrễhẹn...Lúcnày,nếubạngáihờndỗi,ngườinamcóthểxoadịubằngcáchdùnglờinóingọtngàotạosựhồihộp.
Mộtcặpđôiđangyêuhẹnnhauđixemphim,domộtsốnguyênnhânnênchàngtraiđếnmuộn,saukhigặpbạntrai,côgáiđãtỏrakhôngvui.Ngườicontraithấyvậy,vộivàngđiđếnbênbạngáivànói:“Hômnayanhpháthiệnramộtđiềuvôcùngquantrọng”,côgáikhôngnóigì,chỉnhìnbằngánhmắtnghingờ.Chàngtraicốtìnhtỏrabíẩnvànói:“Anhnóichoembiếtmộtbímật,nhưngemphảigiữkíngiúpanh.Hômnayanhpháthiện–làanhyêuemthếnàynày”,nóirồichàngtraichoàngtayômcôgái.
Cáchnóingọtngàotạosựtòmòcủachàngtraikhôngchỉgiúpanhkhôngbịbạngáitruyhỏivềnguyênnhânđếnmuộn,màcònkhiếnngườiyêuhếtgiậnvàmỉmcườihạnhphúc.
Dùnglờinóingọtngàokhiếnđốiphươngvuivẻlàkĩnăngkhôngthểthiếuvớimỗingườiđangyêu.Chỉcónắmchắckĩnăngnàymớicóthểkhiếntìnhcảmgiữahaingườitrởnênsâusắc.
Tạokhônggianmởchonhữnglờinóingọtngàothểhiệnsựquantâm
Nóiđếnnhữngđiềungọtngàotrongtìnhyêu,rấtnhiềungườisẽchorằngđâylàchuyệnriêngtư,haingườichỉnênnóiriêngchonhaunghe,việcnóinhữngđiềungọtngàothểhiệnsựquantâmtrướcnơiđôngngườilàkhôngnên.Nhưngthựctế,nhữnglờingọtngàokhôngđơngiảnchỉlà“anhyêuem”,“emnhớanh”,màcònlàcảnhữngngônngữriêngmàchỉhaingườimớihiểu.Điềuđócónghĩachỉhaingườibiếtvớinhau,cònngườingoàinghesẽkhônghiểu,vìthếnếunóitrướcmặtđôngngườicũngkhôngsao,thậmchícònlàmsâusắcthêmtìnhcảmcủahaingười.
Haingườiyêunhaucùnglàmviệctrongmộtcôngty,họthườnggặpgỡvàtròchuyệnvàogiờnghỉtrưa,mộtngàychàngtraithấycô
gáicóvẻmệtmỏinênhỏithăm:“Trôngemnhưvừangủdậyý,cònlườihơncảconmèoởnhà”.Côgáilậptứctrảlời:“Ainhưanh,ănnorồingủnhưheo,đươngnhiênlàthấythoảimáirồi”.Nóirồihaingườiđềucườivuivẻ.
Thìrachàngtraiđặtbiệtdanhchocôgáilàmèolười,còncôgáigọichàngtrailàheo,cáchthểhiệntìnhcảmcủahọ,ngườingoàikhôngthểhiểuđược.
Nhữngngườiđangyêuthườngchothêmgiavịđểkhiếntìnhyêucủamìnhnhiềumàusắchơn,trongđógiavịquantrọngnhấtchínhlà“đấukhẩu”.Đấukhẩuởđâykhôngphảilàcãinhaucăngthẳngmàchỉlàtròchơingônngữgiữanhữngngườiđangyêu.Dosởthích,tínhcáchvàthóiquenkhácnhaunênnhữngngườiyêunhaukhôngthểlúcnàocũnghòahợp.Nhữnglờitranhluậnkhôngácýchínhlàthứgiavịquantrọnggiúptìnhcảmtrởnêngầngũi,thắmthiếthơn.
Nhữngngườiđãchơitròxeđiệnđụngđềubiết,cáihaycủatròchơinằmởchỗcácxeliêntụcđụngvàonhau,nhữngngườitrẻtuổiđangyêucũngcómộttròchơingônngữthúvị,độcđáo,rấtgiốngtròxeđiệnđụng,đóchínhlà“đấukhẩu”.
Thựctế,cácchàngtrai,côgáicóthểrấtyêunhau,nhưnghaingườisẽcónhữngcáchsốngkhácnhau,aicũngmuốnthayđổiđốiphương,nhưngkhôngaimuốntựthayđổichínhmình.Dođó,khigặpvấnđề,cóthểdùngphươngpháp“đấukhẩu”đểđiềuchỉnhcảmxúc,nhưngnhấtđịnhphảinắmđượcnhữngđặcđiểmcủa“đấukhẩu”.
(1)Mụcđíchmơhồ.Khinhữngngườiđangyêuđấukhẩuvớinhaukhôngphảiđểhọgiảiquyếtnhữngvấnđềthựctế,chỉlàhọđangsửdụngngônngữđểgiatăngtìnhcảmvàhiểunhauhơn.
(2)Hìnhthứcđấukhẩuvôhại.Giữanhữngngườiyêunhau,“đấukhẩu”và“tranhcãi”cósựkhácbiệt.Tranhcãilàkhitôinóimộtcâu,anhnóimộtcâu,côngkíchlẫnnhauvàkhôngaichịunhượngbộai.Nhưng“đấukhẩu”khôngsửdụngnhữngtừngữ
nặngnềnhưtranhcãi,màchỉlàhìnhthứcmanglạisựnhẹnhõm,vuivẻ.Vìthế“đấukhẩu”trởthànhmộthìnhthứcgiaolưutìnhcảmthúvịgiữanhữngngườiđangyêu.
Mặcdùđấukhẩutrênthựctếcóthểthểhiệnchânthựctìnhcảmcủanhữngngườiđangyêunhau,nhưngcầnphảihiểumộtđiềurằng,đấukhẩulàmộttròchơi,vàtròchơithìcóquytắccủanó.Chơiđúngcáchmớicóthểmanglạihiệuquảtốt.
Nắmchắcmứcđộtìnhcảm
Tròchuyệntrongtìnhyêucũngcónguyêntắc.Khinamnữtronggiaiđoạnđầumớitìmhiểunhau,tốtnhấtkhôngnênlựachọnhìnhthức“đấukhẩu”đểhiểuhơnvềđốiphương.Khibạnchưahiểurõvềtínhcáchđốiphương,làmvậydễgâyranhữnghiểulầmkhôngcầnthiết,rấtcóthểbiến“đấukhẩu”thành“tranhcãi”,đókhôngphảikếtquảbạnmongmuốn.Vìthế,khisửdụnghìnhthức“đấukhẩu”,nhấtđịnhphảixácđịnhrõvịtrícủamìnhthìmớicóthểđạthiệuquả.
Đấukhẩuloạibỏmâuthuẫn
Đấukhẩukhôngchỉlàmộttròchơingônngữ.Cólúcnócònlàmộtcáchhiệuquảđểloạibỏmâuthuẫngiữanhữngngườiyêunhau.
Mộtđôitìnhnhânđidulịch,hànhtrìnhkhônghềthuậnlợikhiluôngặprắcrốitrênđườngđi,côgáitỏrakhôngvuivàoántrách:“Tạisaođichơivớianhlạiđenđủithếchứ?”
“Đúngthế,chúngtacósốlàmvợchồng!”Chàngtraitrảlời.
“Tạisaolạilàsốvợchồng?Làmvợchồngthìphảiđenđủià?”
“Vợchồngchínhlàcùngchunghoạnnạn!Emnghĩmàxem,nếukhôngcóemởbêncạnh,mộtmìnhanhlàmsaogiảiquyếtđượcnhữngviệcnày?”
Nghenhữnglờinày,baonhiêumệtmỏitrongcôgáiđềutanbiến.
Tốtnhấtkhôngnênlàmtổnthươnglòngtựtôncủađốiphương
Haingườiyêunhauđãlâu,dotìnhcảmsâusắcnênkhiđấukhẩukhôngtránhkhỏiviệcsửdụngngônngữlàmtổnthươnglòngtựtôncủađốiphương.Mặcdùđãhiểurõvềnhau,nhưngvẫnphảichúýkhôngmangkhuyếtđiểmhoặcnhữngngườiđốiphươngkínhtrọngralàmđềtàiđấukhẩu,nếukhôngcóthểsẽgâyảnhhưởngkhôngtốt.
Côgáimắtmộtmíhỏibạntrai:“Anhthấyemcóđẹpkhông?Hômnayemtrangđiểmgiốngdiễnviên.”
Chàngtraitrảlời:“Emrấtđẹp,nhưngnếumắtemtomộtchútthìsẽcàngđẹphơn.”
Côgáitứcgiậnnói:“Anhchêmắtembé,nếuanhkhôngthích,cóthểtìmcôgáikhácmắttohơn.”
Từđócóthểthấy,cólúcđốiphươngrấtđểýtớinhữngkhuyếtđiểmcủamình,bạnkhôngnênlấyđólàmđềtàitrêuchọc.Khiđấukhẩu,tuyệtđốikhôngnêntấncôngvàođiểmyếucủangườiđốidiện.
Phảilưutâmtớicảmxúccủađốiphương
Đấukhẩucầncómộtmôitrườngthoảimái,mộttưtưởngđúngđắn,từđómớicóthểmanglạiniềmvui.Dođó,khiđấukhẩucầnphảichúýtớitâmtrạngcủangườiyêu.Mọingườiđềuhiểurõ,khitâmtrạngvuivẻcóthểthoảimáinóichuyện,cườiđùa.Trongtrườnghợpngượclạithìsẽlàkhôngthíchhợpđểtrêuchọcnhau.
Khingườiyêucủabạnđangcăngthẳng,mệtmỏivìkếtquảcôngviệckhôngnhưýmuốn,bạnlạinói:“Saothế?Saomặtnhưbịmấtsổgạothế?”
Đốiphươngsẽtráchbạn:“Ngườitađanggặprắcrốicònlấyđólàmtròcười,thậtkhônghiểunhauchútnào”.
Nhưvậy,việctrêuchọcsẽchỉmanglạikếtquảtiêucực.
Việcđấukhẩu,trêuchọcnhaulàmộtcáchgiaolưutìnhcảmđặcbiệt,vàmỗicặpđôiđềucócáchriênglàmsâusắcthêmtìnhcảm,vìvậy,khibắtđầusửdụngnhữnglờinóingọtngào,cácbạnđừngquênchơitròchơi“đấukhẩu”trongtìnhyêu.
Trongtìnhyêu,mỗingườilạicómộtcáchxửsựriêng,khingườiyêunêurayêucầu,cóngườichorằngnênđápứngtấtcảmọiyêucầuđó.Thựctế,đókhôngphảilàphươngpháphoànhảonhất.Cólúc,bạnkhôngthểchấpnhậnýkiếncủangườiyêu,cónhữngviệcbạnkhôngthểlàm,khôngthểđápứng.Lúcnày,chúngtanênhọccáchkhéoléonói“không”đểphủđịnhhoặctừchốinhữngyêucầubấthợplícủangườiyêu.
Phủđịnhkhôngrõràng
Sửdụngngônngữkhôngrõràngcónhữngýnghĩavàtácdụngnhấtđịnhtrongtìnhyêu.Nócóthểgiúpbạnkhéoléotruyềnđạttưtưởng,khiếnđốiphươnghiểusuynghĩcủabạnvàtránhgâyratranhcãikhôngcầnthiết.
Mộtcặptìnhnhânthamquansiêuthịđiệntử,khiđiquagianhàngtủlạnh,côgáichỉvàomộtchiếctủlạnhvàhỏichàngtrai:“Cáinàythếnào?Muacáinàynhé.”Chàngtrainhìnvànói:“Cũngđược,nhưngđểxemthêmđã.”
Thựcrachàngtraiđãpháthiệnchiếctủlạnhkhôngtốttrongkhigiálạiquácao,nhưngkhôngthểtrựctiếpnóinóquáđắt,đànhphảidùngcáchnóikhôngrõràngđểlựachọncáikhác.Nếukhiđóchàngtraitrựctiếptừchốimuavìgiátủlạnhđắt,cóthểhaibênsẽxảyratranhcãi.Đươngnhiên,cáchnàykhôngthểsửdụngthườngxuyên,bởinếudùngnhiều,bạnsẽbịcoilàngườikhôngcoitrọngđốiphương.
Khẳngđịnhtrướcphủđịnhsau
Khibạngáimuốnbạnmuachocôấymộtmóntrangsức,côấysẽnói:“ChịLêởcôngtyemđeomộtsợidâychuyềnrấtđẹp,đólàmónquàsinhnhậtmàbạntraichịấytặng”.Lúcnày,docảmthấycôấyđãcómộtsợidâychuyềnđẹprồi,hơnnữađiềukiệnkinhtếkhôngchophép,nếutrựctiếptừchối,nhấtđịnhsẽkhiếnđốiphươngkhôngvui.Bạncóthểnói:“Cổemcao,đeodâychuyềnchắcchắnsẽrấtđẹp,thếnhưnganhrấtthíchmộtcâunói,đólà“Thứlàmchongườiphụnữđẹphơnlàđứctínhchứkhôngphảitrangsức,anhyêunhấtvẻđẹp
mộcmạccủaem.”Cáchnóinàythểhiệnbạnkhôngtừchối,nhưngcũngkhôngđồngý.Đốiphươngcũngsẽthấythoảimáihơnkhibạnkhôngđápứngyêucầucủacôấy.
Phủđịnhcảmthán
Dùngngữkhícảmthánđểphủđịnhhànhđộngcủađốiphươngcũnglàmộtkĩnănggiaotiếptrongtìnhyêu.
Ngàysinhnhậtchàngtrai,côgáitặnganhmộtchiếcví,nhưnganhlạikhônghivọngnhậnđượcví,màanhmuốncómộtđôigiàyđábóng,bạngáihỏianh:“Anhcóthíchkhông?Làemchọnđấy.”Nếuchàngtraitrảlờithẳng:“Khôngthích”,thìcôgáichắcchắnsẽgiận,nhưngchàngtraiđãnói:“Chiếcvírấtđẹp,xemranóđượclàmtừchấtliệudabò,nhưngnếudùngchấtliệunàylàmmộtđôigiàyđábóngthìnhấtđịnhsẽđẹphơn”.Câunóinàybềngoàilàkhẳngđịnh,nhưngthựcchấtlàphủđịnh.Cáchnóikhéoléo,nhẹnhàngđãkhiếncôgáibiếtđượcchàngtraithíchmộtđôigiàyhơn.
Chínhvìthế,nhữngngườiyêunhaukhitròchuyệnvớinhaucũngcầnphảicókĩnăng,khôngthểthẳngvàthậtquá,nhấtlàkhitừchối,nếukhôngcẩnthậnsẽnóisaikhiếnđốiphươngkhôngvui,thậmchícònảnhhưởngxấutớitìnhcảmgiữahaingười.
Phủđịnhbằngnhữngcâunóiđùa
Nóiđùathựcchấtcũngcóthểcoilàsựhàihước,dùngcáchnàyđểphủđịnhýkiếncủangườikhácvừacóthểđạtđượcmụcđíchlạikhôngkhiếnngườiđốidiệnbốirối.Đâychínhlàmộtkĩnăngtừchốirấthiệuquả.
Bạntraimờibạnđidựhônlễcủangườithânhoặcyêucầubạntớigặpngườinhàcủaanhấy.Nếucảmthấychưađếnlúchoặckhôngmuốnthamgiathìbạncóthểnói:“Emkhôngquenmọingười,emxấuhổlắm,emkhôngđiđâu.”
Câunóiđùanàykhôngnhữngtừchốiyêucầucủađốiphương,màcòncóthểkhiếnhọcảmthấythoảimáitronglòng.
Từchốivàchấpnhậnlàhaiviệctráingượcnhau,trongtìnhyêu,chúngtađềusợbịngườiyêutừchối,nhưngcũngsợđốiphươngnêu
ýkiếnhoặcyêucầumàmìnhkhôngthểchấpnhậnhayhoànthành,dođó,nắmđượccáckĩnăngtừchốikhéoléolàđiềurấtcầnthiết.
NÓINĂNGKHÉOLÉOTRONGNHỮNGTÌNHHUỐNGKHÓXỬ
CHƯƠNG15
Từchốikhéoléođểkhônglàmmấtlòngngườikhác
Từtrướctớinay,trongbấtcứthếhệnào,conngườiluônđượcdạyphảitốtbụng,sẵnsànggiúpđỡngườikhác,khôngnêntừchốikhingườikháccầnđượcgiúpđỡ,tuynhiên,chúngtacũngkhôngthểđồngývớinhữngyêucầumàmìnhkhôngthểlàmđược.Vìvậy,chúngtaphảihọckĩnăngtừchốiđểkhônglàmmấtlòngmọingười.
Cáchtừchốiđểkhônglàmtổnhạitìnhcảm
Tronggiaotiếpxãhội,khimộtngườingườicầnsựgiúpđỡcủabạn,nhưngdomộtnguyênnhânnàođómàbạnkhôngthểgiúphọ,vậybạnphảitừchốinhưthếnào,cầnnhữngkĩnănggìđểkhônglàmtổnthươngtìnhcảmgiữahaibên?
Khitừchốingườikhác,nhấtđịnhphảichúýtớicảmxúccủađốiphương,tháiđộphảichânthành,cốgắngkhônggâyảnhhưởngxấutớimốiquanhệgiữahaibênbằngcáchnóirõsựthật.Hãynóirõràng,khôngnênnóimậpmờ,bởiđiềuđósẽkhiếnđốiphươngkhônghiểuýbạnvàsinhrahiểunhầm,mốiquanhệgiữahaibêncóthểsẽbịảnhhưởng,thậmchícònbịrạnnứt.
Bạncũngtuyệtđốikhôngđượclàmtổnthươngtớilòngtựtôncủađốiphương.Đặcbiệtlàvớinhữngngườiđãtừnggiúpđỡbạn.Nếulờitừchốicủabạnkhiếnlòngtựtôncủađốiphươngbịtổnthương,ngườiđósẽcótâmlíoántrách,ảnhhưởngxấutớimốiquanhệsaunày.Thếnhưng,chỉcầnbạnthểhiệnsựtôntrọngvớinguyệnvọngcủađốiphươngvànóirõcáikhócủamình,ngườiđónhấtđịnhsẽhiểuvàthôngcảmchobạn.Vìvậy,nếubạncóthểkhéoléotừchối,khiếnđốiphươnghiểusựkhóxửcủamình,ngườiđósẽkhôngcảmthấybịtổnthương.Muốnlàmđượcnhưvậy,bạnphảinắmchắcnghệthuậttừchối.
Khitừchối,đặcbiệtlàtronghoạtđộngkinhdoanh,hãyđểđốiphươnghiểurằng,mặcdùlầnnàybạnkhôngthểđápứngyêucầucủahọ,nhưnglầnsauvẫncòncơhộihợptác.
Đươngnhiên,tronggiaotiếpxãhội,bấtluậnlàtrongcôngviệchaytrongcuộcsống,còncórấtnhiềukĩnăngvàphươngpháptừchốihữudụng.
(1)Từchốibằngcáchthoáithác.Vídụ,cóngườinhờbạntruyềnthôngtinxấuchomộtngườikhác,bạnkhôngthểchấpnhận,cóthểnóinhưsauđểtừchối:“Tôinóicũngđượcthôi,nhưngsợngườitasẽhiểunhầm,chuyệnnàybạntrựctiếpnóilàtốtnhất”,“Chuyệnnàytôithamgiavàosợrằngsẽkhôngtốt”.
(2)Cốýkéodàithờigian.Giảsửcóngườimờibạnsaukhitanlàmđiuốngrượuhoặcnhờbạngiúpanhtamộtsốviệcvàobuổitối,nếubạnmuốntừchối,cóthểnói:“Tốinaytôibận,chuyệnnàytínhsau”.Nếuđốiphươngvẫnnàinỉ,bạnhãynhắclạiđiềuđóvàilần,nhưvậyhọsẽhiểutháiđộcủabạnvàkhôngépbạnnữa.Nhưvậylàbạnđạtmụcđíchtừchốivàkhônglàmảnhhưởngtớihòakhí.
(3)Giữimlặng.Khingườikhácnhờbạngiúpđỡ,nếutronghoàncảnhbạnkhôngthểtrựctiếpnóilờitừchối.Bạnhãylựachọncáchgiữimlặng.Cóthểnói:“Tôibiếtrồi,đểtôisuynghĩthêm…”.“Imlặnglàvàng”,trongmộtsốtrườnghợp,imlặngcũngchínhlàsứcmạnhkhiếnđốiphươngcảmnhậnđượcsựtừchốicủabạn.
(4)Từchốibằnglờinóikhéoléo.Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,khibạnbèhoặcnhữngngườithânthiếtnhờbạnlàmmộtsốviệckhôngđúngđắn.Doquanhệthânthiếtnênkhitừchối,nhấtđịnhphảisửdụngngônngữthậtkhéoléo,nhưvậymớikhônglàmtổnhạitìnhcảmđôibên.Bạncóthểnói:“Tôirấthiểutâmtrạngcủachị,nhưngviệclàmnàykhôngtốtchocảchịvàtôi,chịthửnghĩmàxem...”Hãysuynghĩvấnđềtrênlậptrườngcủađốiphươngvàkhéoléothểhiệnsuynghĩcủabạn,đốiphươngsẽlậptứchiểurayêucầuđólàkhôngđúng,thậmchícònbiếtơnsựthấuhiểucủabạn,mốiquanhệgiữahaibênvìthếsẽkhôngbịảnhhưởng.
HảiThụythờinhàMinhlàngườirấtgiỏitrongviệctừchốingườikhác.Hãyxemmộtcâuchuyệnvềvịquannày.
Mộtlần,HảiThụyquyếtđịnhsẽphạtmộtvịquanhuyệnvìtộicướpruộngđấtcủadân.Lúcnày,mộtsốvịquankhácđãđứngraxingiảmnhẹtộichongườibịphạt,họnóivớiHảiThụy:“Thánhnhânkhônglàmviệcquáđáng”.HảiThụytrảlời:“CácvịkhôngbiếtHảiThụykhôngphảithánhnhânư?”,ôngchỉnóimộtcâuvàvẫnquyếtđịnhlàmtheoýmình.
CâunóinàyđãkhéoléothểhiệnquyếttâmcủaquanHảiThụy,đồngthờikhiếnchonhữngngườikháckhôngcònlídogìđểcanngănôngthựcthiphápluật.
Chodùlàtrongcuộcsốnghaytrongcôngviệc,chúngtaluôngặpnhữngchuyệnmàbảnthânkhôngthểchấpnhận,vậyphảigiảiquyếtvàtừchốinhưthếnào?Từchốilàmộtmônhọcmàbạnphảinghiên
cứumộtcáchnghiêmtúcvàtỉmỉ.Từchốingườikhácmàkhôngkhiếnhọbấtmãnvàtứcgiận,việcnàycầnmộtsốkĩnăngnhấtđịnh.
Đơncửmộtvídụ,khibịépuốngrượutrongbữatiệc,làmsaođểđảmbảoantoànchomình,cầnphảixemsựthôngminhcủangườiđó.
Bảokhônggiỏiuốngrượu,nhưngtrongmộtlầntổngkếtcôngty,mọingườiđãmờivàépanhphảiuống.Trongtìnhhuốngđó,Bảođãâmthầmnhắntinchobốmình,bảoônggọiđiệnchoanhvàgọianhvề.Quảnhiên,khimọingườiđangépBảouốngrượu,chuôngđiệnthoạicủaanhvanglên,trongđiệnthoại,bốnói:“Bảoơi,ởnhàcóviệc,convềnhàngay”.Bảogiảbộtỏracăngthẳngvànóivớimọingười:“Xinlỗicácvị!Tôiphảivềngaybâygiờ.”Kếtquảanhđãkhéoléothoátđượctìnhhuốngkhóxử,chođếnkhibữatiệcgầnkếtthúcanhmớiquaylại,mọingườicũngkhôngđểýđếnviệcmờirượunữa.
Conngườikhôngthểtồntạingoàicácmốiquanhệxãhội,cólúcsẽgặpphảinhữngchuyệnkhiếnbảnthânbịáplựcvàkhôngmuốnchấpnhận,lúcnàychúngtacầnphảitừchối.Nếubiếtcáchtừchối,chúngtacóthểthoátkhỏinhữngrắcrốikhôngcầnthiết.
CáchgợiýkháchravềCóthểtròchuyện,chiasẻcuộcsốngvớimộtvàingườibạnthân
làmộtviệcrấtđángquý.Tuynhiên,trongthờiđạicuộcsốnggấpgápvànhiềuáplựcnhưhiệnnay,khôngphảiaicũngmuốnđượcgặpgỡtụtậpcùngbạnbèvàonhữngngàynghỉ.Mộtsốngườicònhivọngcóthờigianđểlàmnhữngviệcmìnhthíchhoặcđượchoàntoànnghỉngơi.
Thiếtnghĩ,khitansởvềnhà,bạnhivọngsaubữatốiđượcyêntĩnhđểđọcsáchhoặcnghỉngơi,nhưnglạicónhữngngườibạnkhôngmờimàđến.Họvôtưtròchuyệnvớibạn,nóiđếnnhữngđềtàimàbạnkhônghứngthú,khiếnbạnphảimiễncưỡngnghe.Bạnrấtmuốnđuổikháchvềnhưnglạisợlàmtổnhạitìnhcảm,đâythựcsựlàviệckhó.Khinhữngngườimàbạnkhôngthíchđếnchơi,hoặcvìmộtsốnguyênnhânnàođómàbạnkhôngthểtiếphọ,hãyđểđốiphươngtựgiácravềbằngcáchkhéoléonhắcnhở.
“Đuổikhách”cũnglàmộthìnhthứctừchối.Đểgiữphéplịchsự,nhấtđịnhphảinóilờitừchốithậtdễnghe,nhưvậysẽkhônglàmtổnthươnglòngtựtrọngcủađốiphương.Trongcuộcsốnghằngngày,việckhéođuổikháchravềcũnglàmộtnghệthuật.
Nhẹnhàngnhắcnhở
Sửdụngnhưõngtừngữnhẹnhàng,khéoléonhắcnhởngườiđórằngbạnvẫncòncóviệcphảilàm,khôngcóthờigianngồinóichuyệnvớihọ,cũngkhôngthểđápứngyêucầucủahọ.Sovớicáchtrựctiếpyêucầukháchravề,cáchnhắcnhởnàydễđượcđốiphươngchấpnhậnhơn.
Làmộttổngthống,cuộcsốngcủaLincolnkhônghềtốtđẹpnhưchúngtatưởngtượng,ôngcórấtnhiềuđiềuphảilonghĩ.Cómộtlần,Lincolnbịốm,mộtngườicùngquêvớiôngđếnthăm.
Lincolnrấtvuivẻmờingườiđóvào,nhưngđiềubấtngờlàngườinàyđếntìmLincolnkhôngphảiđểthămhỏisứckhỏecủaôngmàlàđểnhờxinmộtviệclàmvàngồimãikhôngchịuravề.
Lincolnhiểuýcủavịkhách,tronglòngrấtkhôngvui,nhưngôngtatừnơixađến,vìlịchsựnênkhôngthểtrựctiếpyêucầuôngtaravề.Lúcnày,bácsĩcủaLincolnđến,Lincolnlậptứcđưatayravànói:“Bácsĩ,ôngnhìnxem,nhữngvếtđỏtrêntaytôilàgìvậy?”
Nhânlúcvịkháchkhôngđểý,ôngđãnháymắtrahiệuchobácsĩ.
VịbácsĩlàmộtngườithôngminhnênngaylậptứchiểuýLincoln,ôngtỏrakinhngạcnói:“Đâychẳngphảinốtđậumùasao?”
Lincolnnói:“Bácsĩ,khắpngườitôiđềucónốtnày,khóchịulắm,bệnhnàycólây,đúngkhông?”
Bácsĩtrảlời:“Đúngthế,bệnhnàyrấtdễlây”,ôngvừanóivừakéokhẩutranglênchemặt.
Ngheđếnđây,vịkháchlậptứcđứnglêncáotừ:“NgàiLincolnkhôngđượckhỏe,tôicũngkhônglàmphiềnnữa,tôiđiđây.”
Lincolnnói:“Chẳngphảianhcóviệcgìsao?”
Vịkháchtrảlời:“Khôngcógì,tôichỉđếnthămngàithôi.”Sauđóvịkháchvộivàngđirangoài.
Lincolnvàbácsĩnhìntheorồimỉmcườivớinhau.
SựphốihợpănýcủaLincolnvàbácsĩđãkhéoléokhiếnvịkháchtựgiácravề,đâycũnglàmộtcáchhayđểtừchốingườikhác.
Thaynóibằngviết
Cómộtsốngườitínhcáchvôtư,khiđếnnhàbạncũngtùytiệnnhưởnhàmình,cóthểcònkhônghiểunếubịchủnhànhắcnhởlànênravề.Đốivớinhữngngườinày,cóthểdùngcáchviếtrathaycholờinóiđểngườiđóđọchiểu.
Đểtránhrắcrốivàmấtthờigian,mộtnhânvậttrongmộtbộphimđãviếtlênbứctườngphòngkháchdòngchữcónộidung“Nóichuyệnphiếmkhôngquábaphút”,đểnhắcnhởkháchrằng,chủnhàrấtquýtrọngthờigian,xinhãygiữtựtrọng.
Khinhìnthấydòngchữnày,nhưngvịkháchcóýđịnhnóichuyệnphiếmchắcchắnsẽkhôngnóinữa.
Thôngthường,nhữngdòngchữnhưvậylàchotấtcảmọingườiđọcchứkhôngnhằmvàoaicả,dođósẽkhôngkhiếncácvịkháchbốirối.
Lấynóngthaylạnh
Sửdụngngônngữvàhànhđộngnhiệttìnhhơnmứcbìnhthườngđểthaythếchoviệcthểhiệntháiđộkhôngmuốntiếpkhách,khiếnnhữngvịkháchthíchbuônchuyệncảmthấyngạitrướcmặtchủnhà.Khinhữngvịkháchthíchnóichuyệnphiếmtớinhàchơi,bạnhãymỉmcườiđóntiếp,nhiệttìnhróttrà,manghạtdưa,hoaquảhaytấtcảnhữngthứănđượcramờihọ,rấtcóthểlầnsauhọsẽngạivàkhôngdámđếnnữa.
Lấynhiệttìnhthaylạnhnhạt,vừakhôngbịmangtiếngmấtlịchsự,lạiđạtđượcmụcđíchđuổikháchravề.
NhữngđiềucầnchúýkhitừchốiTừchốingườikháckhôngchỉcầncókĩnăng,màcònphảichúý
nhữngđiềutốikị.Nếukhôngcẩnthậnsẽlàmmấtlòngngườikhác,thậmchícònkhiếnhọtuyệtgiaoquanhệ,đâyđươngnhiênkhôngphảikếtquảchúngtamuốncó.
Ngữkhíuyểnchuyển
Khitừchốingườikhác,nếuquáthẳngthắnsẽkhôngđược,tốtnhấtnênnhẹnhàng,ônhòa,dùngngữkhíuyểnchuyểnđểnói“Không”.Cáchlàmnàysẽkhiếnmốiquanhệhaibênkhôngbịtổnhại.
MộtnhàvănnữđươngđạiTrungQuốcdiễnthuyếttạimộttrườngĐạihọccủaMỹ,trướckhikếtthúc,theothóiquen,côdànhchútthờigianđểtrảlờicáccâuhỏicủakhángiả.Lúcnày,cómộtngườihỏi:“NghenóicôkhôngphảiĐảngviênĐảngCộngSản.VậycôcótìnhcảmthếnàovớiĐảngCộngSảnTrungQuốc?”Câuhỏinàycòncómộtdụngýkhác,nếutừchốitrảlờisẽgâyảnhhưởngkhôngtốt.Nữnhàvănđãmỉmcười,bìnhtĩnhnói:“Thôngtincủaôngrấtchínhxác,tôithựcsựkhôngphảiĐảngviênĐảngCộngSản.ThếnhưngchồngtôitừlâuđãlàĐảngviên.Chođếnhiệntại,tôivẫnchưalyhônvớianhấy.VậyanhthấytìnhcảmcủatôivớiĐảngthếnào?”
Nhàvănđãkhéoléotrảlờicâuhỏi,vừahàihướcmàkhônglàmtổnhạitìnhcảmđốiphương.Phươngphápnàyđượcgọilàtừchốimộtcáchuyểnchuyển.Trongcuộcsốnghằngngày,phươngthứcgiaotiếpnàycótácdụngrấtquantrọng.
Tháiđộkháchsáo
Khitừchốingườikhácnêntỏtháiđộchânthành.Cốgắngsửdụngngữkhínhẹnhàng,tốtnhấtkhôngsửdụngcâuhỏi.Nếukhông,khôngchỉđểlạiấntượngkhôngtốtmàcòncóthểkhiếnngườikháctuyệtgiaovớibạn,khôngmuốntiếpxúcvớibạnnữa.
Nếucấptrêngiaomộtnhiệmvụmàbạnkhôngmuốnlàm,bạnkhôngthểnói:“Tạisaolạicứgiaochotôi?Saokhôngtìmngườikhác?”,cáchnóinàysẽlàmmấtlòngcấptrên.Bạnnêntừtốntrình
bàylído,nhưvậycấptrênmớivuivẻchấpnhậnsựtừchốicủabạn.
Nêntránhtháiđộthôbạo,bởisựtừchốidễkhiếnngườikháckhôngvui,tháiđộthôbạogiốngnhưbạnđangđổthêmdầuvàolửa.Lờinóikháchsáocóthểkhiếnđốiphươngsuynghĩvềlídocủabạn,cũngkhôngkhiếnhọrơivàotìnhtrạngbốirốivàkhônglàmảnhhưởngtớimốiquanhệđôibên.
Lídochínhđáng
Khitừchốingườikhác,khôngthểthiếunhữnglídochínhđáng.Chỉcầnlídocủabạnlàthật,ngônngữchânthành,đốiphươngsẽkhôngphảnứngtiêucựctrướcsựtừchốicủabạn.
ỞBắcKinh,TrungQuốccómộtngôichùanổitiếngvớinhữngphiếnđárấtđẹp.Năm1956,khiTổngthốngẤnĐộđếnthămTrungQuốc,ThủtướngnướcchủnhàlúcbấygiờlàChuÂnLaiđãđưaôngtớithămquanngôichùanày.Saukhinhìnthấynhữngphiếnđá,TổngthốngẤnĐộđãđềnghịvớithủtướngTrungQuốcđổivànglấyhaiphiếnđá,trọnglượngvàngsẽbằngtrọnglượngđá.
ChuÂnLainghevậymỉmcườivànói:“NhữngphiếnđánàylàkìquanhàngnghìnnămcủangườidânTrungQuốc,cũnglàquốcbảocủachúngtôi.Cócâunói:“Vàngbạccógiá,quốcbảovôgiá”,làThủtướngTrungQuốc,làmsaotôicóthểdùngquốcbảovôgiáđểđổilấyvàngbạccógiá!Tôikhôngthểđồngývớiyêucầunày,xinthứlỗi.”
Nóixong,cảhaiđềucười.
Lídochínhđángđượctrìnhbàyvớisựchânthànhsẽkhiếnphíađưarayêucầuthôngcảmtrướcsựtừchốicủabạn.
Sửdụnghànhđộng
Khimuốntừchốingườikhác,nếucảmthấykhónói,cóthểdùngmộtsốhànhđộngđểgiántiếptừchối.Nhưvậy,đốiphươngsẽhiểuýcủabạnvàsẽkhôngbịrơivàotìnhtrạngbốirốidobịtừchối.
Vídụ,xemđồnghồliêntục,đọcbáotrongkhinóichuyệnchínhlàmộtcáchtruyềnthôngtintừchốitớiđốiphương.
Thờicổđại,cómộtvịquantênlàLâmHảirấtcóquyềnlực.Saukhinhậmchứckhônglâu,córấtnhiềungườiđếntặngquàvàôngđềutừchối.
Mộtngày,lạicómộtngườiđếnxingặpông,cònmangtheomộtconvịtquayloạirấtnổitiếngkhiđó.Ngườikháchnói:“Xinđạinhânhãynhậnmónquànày”,nóixongvịkháchđingay.LâmHảirấtkhónghĩ,khôngbiếtphảilàmsao.Đồđãđểlạiđâylẽnàokhôngnhận.Nếunhận,cólầnthứnhất,lầnsaulạicóngườiđếntặngquàthìôngsẽkhôngcócáchgìđểtừchối.
Bỗngnhiênôngnghĩramộtcách.Ôngsaingườinhàtreoconvịtlên.Mộtthờigiansau,convịttươingonđãtrởnênvừakhôvừacứng,lạibámđầybụi.
Từđóvềsau,nếuaiđếntặngquà,LâmHảisẽdẫnngườiđóđixemconvịtquay,ngườiđịnhtặngquàsẽhiểuýôngvàtừbỏýđịnh.Từđó,khôngaitớitặngquàchoLâmHảinữa.
Ởđây,LâmHảiđãsửdụngconvịtquayđểtừchốingườiđịnhtặngquà,khiếnhọtừbỏýđịnhmuachuộcông.
Chúýbùđắp
Khibạnkhôngchấpnhậnhoặckhôngthểđápứngyêucầucủađốiphương,bạncóthểbùđắpbằngcáchchỉraconđườngkhácchohọ.Việcnàythểhiệnsựquantâmcủabạnvàkhônglàmmấtlòngngườibịtừchối.
HoanlàGiámđốcnhânsựcủamộtcôngty.Cómộtlần,mộtngườibạnhọccũđếnnhà,muốnnhờanhxinviệcchoconhọởcôngty.Tuynhiên,chuyênngànhhọccủaconngườibạnlạikhôngliênquantớinghiệpvụcủacôngty.Dođó,anhnóikhéo:“Thậtđángtiếc,gầnđâycôngtytôikhôngcókếhoạchtuyểnngười,hơnnữacònchuẩnbịtinhgiảnnhânsự,thếnhưnganhđừnglo,tôiquenmộtngườibạn,chỗanhtađangtuyểnngười.Anhbảoconanhnộphồsơxinviệcvàođóxemsao”.Mặcdùviệckhôngthành,nhưngngườibạnhọcvẫnrấtcảmơnsựnhiệttìnhcủaHoan.
KĩnăngtừchốiTừchốilàviệckhiếnmọingườikhôngvuivẻ,vìthếcólúcphải
vậndụngmộtsốkĩnăngđểngườibịtừchốikhôngbốirốihoặctứcgiận.
Vậndụngkĩnănghàihước
Hàihướclàmộtphươngthuốctốt,cóthểhóagiảisựbốirốidoviệctừchốigâyra.Sựhàihướckhôngchỉgiúpngườitừchốithànhcông,màcònkhiếnngườibịtừchốidễchấpnhận,khônglàmảnhhưởngtớitìnhcảmđôibên.
Mộtnhàvănnổitiếngnọđượcrấtnhiềungườihâmmộ.Mộtngườibạnnướcngoàirấtthíchtácphẩmcủaông.Mộtngày,ngườibạnđógọiđiệnchonhàvănvànói:“Tôirấtthíchtácphẩmcủaông,tôimuốnđếnthămông”.Nhưngnhàvănlàmộtngườikhôngmàngdanhlợi,ôngnhẹnhàngtrảlời:“Cảmơnanhđãyêuthíchtácphẩncủatôi.Nhưngkhianhănmộtquảtáo,thấyquảtáođóngon,thìliệuanhcócầnthiếtphảiđếnxemcâytáođónhưthếnàokhông?”
Khitừchốingườikhác,nhấtlàvớingườiquen,lờinóiphảithậntrọng,sửdụngngônngữuyểnchuyểnhợplí,cóthểbằngcáchsửdụngphépsosánh,nóihàihước,ámthị,dẫndắt,đặtgiảthiết.Córấtnhiềucách,nhưngchỉcómộtmụcđíchlàtừchốivàkhônglàmtổnthươngđốiphương.Nhàvăntrongcâuchuyệntrênđãsửdụngphépsosánhđểkhéoléotừchốiyêucầucủađốiphương,đạthiệuquảrấttốttronggiaotiếp.
Ngoàira,cáchtừchốihàihướccònthểhiệnkĩnăngđốinhânxửthếcủamộtngười,nókhiếnviệctừchốitrởnêndễchấpnhậnhơn,thậmchícònkhiếnngườibịtừchốicườivuivẻ,hiểuthêmvềcáikhóvàlậptrườngcủabạn.
Năm1962,saukhiquângiảiphóngTrungQuốcbắnhạmộtmáybaydothámcủaMỹ,trongbuổihọpbáo,mộtphóngviênnướcngoàiđãđặtcâuhỏivớiBộtrưởngngoạigiaoTrungQuốc:“XinhỏiTrungQuốcđãdùngvũkhígìđểbắnhạmáybaydothámU-2?”Câuhỏinàyđãđềcậpđếnvấnđềbímậtquốcgia,khôngthểtrảlờithật,cũngkhôngthểtrảlờibừa,vàcũngkhôngthểkhôngtrảlời.Bộtrưởng
ngoạigiaoTrungQuốcsuynghĩgiâylátrồimỉmcườivànói:“Chúngtôidùngmộtcáisàotrevàkhềunóxuống!”Đươngnhiênđâylàchuyệnphilí,nhưngmọingườiđềurấtvuivẻkhinghecâutrảlờinày.
BộtrưởngngoạigiaoTrungQuốcđãkhéoléotrảlờicâuhỏicủaphóngviênnướcngoài,khôngnhữnggiữđượcbímậtquốcgiamàcònkhônglàmảnhhưởngtớihoạtđộngngoạigiaovớinướcngoài.
Khitừchốingườikhác,nếubiếtvậndụngsựhàihướchợplí,bạnsẽkhiếnhọphảirútlạiyêucầutrongkhivẫngiữđượcthểdiện.
Mộtlần,TổngthốngMỹLincolnđượcmờitớichủtrìhộinghịcủabanbiêntậpmộttờbáo.Lincolntựnhậnthấymìnhchưabaogiờlàmcôngviệcbiêntậpnênkhôngthíchhợpchovịtrínày,vìthếôngđãtừchối.
Ôngđãkểmộtcâuchuyệnchongườimờimìnhnghe.
“Cómộtlần,tôigặpmộtcôgáicưỡingựatrongrừng,tôidừnglạinhườngđườngchocôgái,lúcnàycôấycũngdừnglạivànhìnchằmchằmvàotôi.Sauđócôgáinói:“Bâygiờthìtôitinrằngôngchínhlàngườixấuxínhấtmàtôiđãtừnggặp”.Tôinói:“Cônóirấtđúng,nhưngtôicũngchẳngcòncáchnàokhác”.Côgáilạinói:“Đươngnhiênôngsinhrađãxấuxínhưvậynênkhôngcócáchnàothayđổi,nhưngôngcóthểchỉởtrongnhàvàkhôngđirangoài!”MọingườiđềubậtcườivìsựhàihướccủaLincoln.
Khôngdễđểvậndụngsựhàihướcmộtcáchhợplí.Nókhôngchỉyêucầubạnphảicókinhnghiệmgiaotiếpphongphúvàkhảnăngứngbiếnlinhhoạt,màcònyêucầubạnphảihiểutâmlíđốiphương,nếukhôngcáchlàmnàysẽkhôngmanglạikếtquảtốt.
Mượnlờingườikhácđểtừchối
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,cólúcsẽcónhữngngườibạnnêuyêucầumàchúngtakhôngthểđápứngnhưngcũngkhôngthểtừchốithẳngthừng,lúcnày,chúngtacóthểmượnlờingườikhácđểtừchối.
Nghịlàmviệcởbộphậnđiệnkhícủamộtsiêuthị.Mộtngày,một
ngườibạnthâncủaanhđếnmuamáyđiềuhòanhiệtđộ.Saukhixemxéthếtcácsảnphẩm,ngườiđóvẫnchưavừaývàyêucầuNghịdẫnanhtavàokhoxemhàng.Nghịkhôngbiếtphảilàmsaođểnói“không”vớibạnthân.Bỗngnhiênanhnghĩracách,mỉmcườivànói:“MấyhômtrướcGiámđốcđãtuyênbốkhôngchobấtcứkháchhàngnàovàokho,nếumìnhdẫncậuđi,mìnhcóthểsẽbịphạt”.
Nghịđãmượnlờingườikhácđểtừchốiyêucầucủabạnmình,mặcdùngườibạncảmthấykhôngvui,nhưngvẫndễchịuhơnnhiềusovớiviệcphảitrựctiếpnghetừ“khôngđược”.
Khẳngđịnhtrướcphủđịnhsau
Khitừchối,trướctiênnênkhẳngđịnhýkiếncủađốiphương,hãyđểđốiphươngcảmthấybạnkhôngtừchối,nhưngthựctếlạibấtgiácchấpnhậnlờitừchốicủabạn.Cáchlàmnàygiốngnhưbọcđườngchomộtviênthuốcđắng,mặcdùkhiuốngcảmthấykhôngđắngnhưngthuốcvẫnpháthuytácdụng.Sauđâylàvídụcụthể.
VươngcócảmtìnhvớiNhạn-ngườimớiđếncôngtychưalâu.Mộtlần,nhânlúcvănphòngkhôngcóai,VươngđãtặngNhạnmộtchiếcáo.
NhạncảmthấynếutrựctiếptrảlạisẽkhiếnVươngbốirối,nêncômỉmcườivànói:“Chiếcáonàyrấtđẹp.Chỉcóđiềukiểudángnàybạntraitôiđãmuatặngtôimấychiếcrồi,anhgiữlạichobạngáianhđi.”
Nhạnnóivậylàmuốnámchỉmìnhđãcóbạntrairồi,đồngthờicũngnhắcnhởđốiphươngchúýgiữchừngmực.Vươngnghexongliềnbậtcườivànói:“Khôngsao!Khôngsao!”
“Đặtbẫy”đốiphương
Khimuốntừchốingườikháchoặckhôngmuốnailàmđiềugìđó,trướctiênhãynêuraquanđiểmtráingượcvớimụcđíchmuốncóđểngườiđóphảnđốivàlàmđiềungượclại.Nhưvậy,đốiphươngsẽtựthuyếtphụcchínhmìnhvàtựgiácthayđổitháiđộ,cáchlàm.
TrongnhữngnămđầuthếkỉXX,rấtnhiềucôgáithíchđộimũ,kểcảkhixemphimtrongrạpcũngkhôngchịubỏmũra,ảnhhưởngtớitầmnhìncủangườingồihàngghếsau,rấtnhiềukháchhàngđãgópý
vớirạpchiếuphim.Giámđốcrạpchiếuphimnghĩ,nếuralệnhcấmđộimũsẽkhiếnnhiềungườicảmthấybấtmãnvàkhôngmuốnđếnxemphimnữa.Saunhiềungàysuynghĩ,cuốicùngôngcũngnghĩramộtcáchhay.
Hômđó,trướckhichiếuphim,trênmànhìnhhiệnradòngthôngbáo:“Đểđảmbảosứckhỏechonhữngngườiphụnữcaotuổi,chophépđượcđộimũxemphim,khôngcầnphảibỏra”.Kếtquả,tấtcảphụnữtrongrạpđềubỏmũra,bởikhôngaichịuthừanhậnlàmìnhđãcaotuổi.
Tronggiaotiếpxãhội,nếutrựctiếptừchốingườikhácsẽdễkhiếnđốiphươngnảysinhtâmlíbấtbình.Nếucóthểsuynghĩvấnđềtừgócđộcủangườiđốidiệnvàthuyếtphụchọ,họsẽdễdàngchấpnhậnbịtừchối.
Ngàycònnhỏ,nhàTrịnhBảnKiềurấtnghèo.Tếtđến,phảikhókhănlắmnhàôngmớimuađượcmộtcáithủlợn,khimangvềnhàchuẩnbịchovàonồinấuthìbịngườibánthịtđòilạiđểbánvớigiácaohơn.Dođó,ôngrấtcămgiận.SaunàykhiđếnSơnĐôngnhậmchứcquanhuyện,ôngđãraquyđịnhlàngườibánthịtkhôngđượcphépbánthủlợn.Vợcủaôngsaukhinghechuyện,cảmthấylàmnhưvậylàkhôngthỏađáng,nhưngkhôngthểtrựctiếpkhuyêncanchồng,nênbàđãnghĩramộtcách.Mộtngày,bàbắtmấyconchuộtvànhốtvàohộpđểtrongphòng,đếnđêmchuộtkêuliêntụckhiếnTrịnhBảnKiềukhôngngủđược,ôngbèntráchvợ.Bàbèngiãibày,khicònnhỏnhàbàrấtnghèo,khókhănlắmbàmớiđượcmuachomộtchiếcáomới,nhưngkhôngngờlạibịchuộtcắnrách.TrịnhBảnKiềunghexongcườivànói:“ChuộtởHưngHóacắnrácháocủabà,chứcóphảichuộtởSơnĐôngđâu,saobàlạilàmthế?”Phunhânnói:“ChẳngphảiôngcũngáccảmvớingườibánthịtởSơnĐôngsao?”
Nghevậy,TrịnhBảnKiềuđãhiểuravấnđề.
NếuvợcủaTrịnhBảnKiềutrựctiếpkhuyên,chắcchắnôngsẽkhóchấpnhận,nhưngbàđãkhéoléonghĩracáchgiúpTrịnhBảnKiềuhiểuravấnđềvàvuivẻchấpnhậnsựgópýcủabà.
Khéoléonghĩcáchkhiếnđốiphươngchấpnhậnsựtừchốicủabạnlàmộtlàmộtkĩnănggiaotiếphiệuquả,nókhôngchỉthểhiệnsựtôntrọngtìnhcảmvớiđốiphươngmàcòngiúpbạnđạtđượcmục
đích.
Cáchnóikhôngrõràng
Khitừchốiyêucầunàođó,hãysửdụngcáchthểhiệntháiđộkhôngrõràng,cáchnóinướcđôihoặctrảlờinhưkhôngtrảlờiđểkhiếnđốiphươngkhôngbiếtbạntánthànhhayphảnđối,cóthểdùngnhữngtừnhư“cóvẻ”,“cólẽ”,“cóthể”…
Trongbuổihọpbáo,mộtphóngviêncủa“ThờibáoNewYork”đãđặtcâuhỏichoKissingervềcuộchộiđàm“Vấnđềtrậttự”củaMỹvàLiênXô.Phóngviênhỏi:“Vềthỏathuậnđạtđược,ôngđịnhsẽcôngbốtừngphầnhaycôngbốcôngkhaitấtcảvớimọingười?”Kissingerhiểuýcủađốiphương,ôngmỉmcườivànói:“Tôihiểurồi,mọingườixem,phóngviênnàycũnggiốngnhưtờbáocủaanhta,rấtcôngminh.Anhtađưarahaisựlựachọn,chodùtôichọncáchnàocũngkhôngmanglạikếtquảtốt”.Ôngngừnglạimộtchútrồichậmrãinóitiếp:“Tôidựđịnhsẽcôngbốcôngkhaitoànbộtừngphần”.Tấtcảmọingườicómặtđềubậtcười.
CáchtrảlờicủaKissingertưởngnhưkhôngđúnglogicvàngữpháp,nhưngthựctếlàôngđãdùngcáchnóikhôngrõràngđểtừchốitrảlời.Khitrảlờicâuhỏicủaphóngviên,mớinghetưởngnhưôngkhẳngđịnhquanđiểmcủaphóngviên,nhưngthựcchấtlàtừchốicảhaisựlựachọn.Đâychínhlàsứcmạnhcủacáchnóichungchung,khôngrõràng.
Ngoàira,cáchnóikhôngrõýcólúccònpháthuytácdụnggiúpbạncốýtỏrakhônghiểuvấnđề.
Lylàmộtcôgáixinhđẹplàmviệctạimộtnhàhàng.Mộtngày,cóvàithànhniênđếnnhàhàngvànóivớicô:“CôlàLyđúngkhông?Nghenóicôrấtxinhđẹpnênchúngtôicốtìnhđếnđâyngắmnhìncô”
Trướcsựthiếulịchsựcủacácthanhniên,Lykhônghềtứcgiận,chỉmỉmcườivàhỏi:“Cácanhđếnđâyăncơm,đừngchỉnóinhữnglờihoamĩ,cácanhmuốnchọnmóngì?”Đámthanhniênlúcđókhôngbiếtphảilàmsao,đànhbốirốingồixuốngvàchọnmónăn.
Trongvídụtrên,Lyđãgiảvờkhônghiểuý,cáchứngxửcủacôđãgiúpcôhoànthànhvaitròphụcvụvànétránhđượcsựtrêuchọccủa
cácthanhniên.
Từchốibằngcáchđưaracâutrảlờikhôngliênquan
Đâycũnglàmộtcáchhayđểtừchốingườikhác.Khimộtaiđónêuyêucầumàbạnkhôngtiệntừchốitrựctiếp,lúcnàybạncóthểkhéoléochuyểnchủđềkhiếnđốiphươngtừbỏýđịnhvàkhôngnhắctớivấnđềđónữa.
Khingườikhácmờibạnlàmmộtviệcmàbạnkhôngmuốn,bạncóthểdùngcáchđưaranhữngcâutrảlờikhôngliênquanđểhọhiểubạnkhôngcóhứngthúvớilờimời.
Mộtcôgáiquenvớimộtchàngtraitrongbữatiệc,saumộtthờigianthìhọyêunhau.Tuynhiên,trảiquathờigian,côgáipháthiệngiữamìnhvàchàngtraikhôngcónhiềuđiểmhợpnhaunênmuốnkếtthúcmốiquanhệ.Saumộtbuổiđixemphim,chàngtraingỏlờimời:“Tuầnsauchúngtađicâucánhé!”.“Tuầnsauemphảiđilàm,khôngđượcnghỉ”.“Vậytuầnsaunữathìsao?”,“Đếnlúcđótínhtiếp,hẹnsớmthếnày,nếulúcđócóthayđổithìsao,hơnnữanếucuốituầnrangoàichơi,sẽkhôngđượcnghỉngơitrongkhiemđangrấtmuốnđượcnghỉ”.Đốiphươngđãlậptứchiểuýcôgáivàkhôngliênhệvớicônữa.
Cáchtừchốinàythườngđượcápdụngkhiđốiphươnglàbạntốthoặccóvịtrícaohơnmình.Việcchuyểnchủđềmặcdùcóthểkhiếnđốiphươnggiận,nhưngđólàđiềukhôngthểkhônglàm,bạnchỉcầnchủýchuyểnchủđềnóichuyệnthậttựnhiên,hợplílàđược.
Tìmlídotrìhoãn
Trongcôngviệc,nhiềukhimộtsốnhânviênhayđồngnghiệpsẽnêuyêucầumàbạnkhôngthểchấpnhận,lúcnày,bạncóthểtìmlídotrìhoãn.
Mộtnhânviênvănphòngđãđềnghịngườiquảnlígiảmbớtlượngcôngviệccủamình.Ngườiquảnlíhiểurõ,đâylàviệcnhânviênnàylàmtốtnhất,khôngthểgiaochongườikhác,nhưnglạikhôngthểnóitrựctiếplàkhôngđược,ngườiquảnlíbènnói:“Côngviệcnàycònliênquantớibộphậnkhác,tôikhôngcóquyềnqyếtđịnhgiaonóchongườikhác.Tôisẽbáocáoýkiếncủacôlêncấptrênđể
cấptrênđểthảoluậnrồimớitrảlờicôđược.”
Cáchtrảlờinàykhiếnđốiphươnghiểurõ:Điềuđộngcôngviệckhôngphảichuyệnđơngiảncứmuốnlàđược.
Cáchtừchốinàyhiệuquảhơnnhiềusovớiviệctừchốitrựctiếp.
Đưarađiềukiệnhàkhắc
Cónhữnglúcchúngtamuốntránhviệcgìđóhoặctừchốiviệckhôngmuốnthấy,cóthểđưaranhữngđiềukiệnhàkhắcđểđạtđượchiệuquảtừchối.
Mộtnhàvănđượcmờitớidiễnthuyếttạimộttrườngđạihọcvàolúcmộtgiờchiều.Dolàmùahè,trờirấtnóngnênsinhviêncóthểsẽmệtmỏi.Nhàvănbướclênbụcvànóilớn:“Trờinóngthếnày,nếumọingườiphảinghetôinóisẽrấtbuồnngủ.Nhưngkhôngsao,tôikhôngđểýđâu,cácvịcóthểyêntâmngủ.Nhưngtôicóhaiyêucầumàcácvịphảituânthủ,thứnhấtlàkhôngđượcgụcxuốngbàn,thứhailàkhôngđượcngáyđểtránhlàmphiềnđếnngườikhác.”
Lờinóicủaôngđãkhiếncảhộitrườngbậtcười,cácsinhviêncũngtỉnhcảngủ.Bềngoàicủalờinóilàthểhiệnsựđồngý,nhưngthựcchấtlàmộtnghệthuậttừchốikhéoléo.
Từchốilàmộtmônhọcrấtkhótronggiaotiếpxãhội,nóyêucầuconngườiphảitrảinghiệmnhiềutrongthựctế.Chỉcócáchhọcvànắmchắcnghệthuậttừchối,bạnmớicóthểthànhcôngtronggiaotiếpxãhội.
Khôngaicóthểtồntạiđộclậptrongxãhội,cómộtsốviệcnếuchỉcómộtmìnhsẽkhôngthểhoànthànhđượcmàcầnsựgiúpđỡcủangườikhác.Dođó,chúngtakhôngthểtránhviệcmởlờixintrợgiúp,việcnàyyêucầuchúngtaphảibiếtcáchănnói,ngônngữhaymớicóthểlaychuyểnngườikhác.
Mởlờinhờngườikhácgiúpđỡcũnglàmộtnghệthuật.Làmthếnàođểngườiđóvuivẻgiúpđỡbạn?Việcnàyyêucầubạnphảinắmchắccáckĩnăngtìmhiểuvềconngườiđểnângcaokhảnăngtrongviệcthuyếtphụcngườikhác.
Nắmđượcđặcđiểmtínhcáchcủangườimàbạnđịnhnhờgiúpđỡ
Khinhờngườikháclàmviệcgìđó,trướctiênphảitìmhiểutínhcáchngườiđó.Đốivớimộtsốnhânvậtđặcbiệt,vídụnhữngngườiquácôngminhhoặckiêungạo,muốnngườiđógiúpđỡ,bạnphảitìmhiểukĩđặcđiểmtínhcáchcủađốiphươngđểtừđótạobướcđộtphá.
ThờiChiếnquốc,TrươngNghĩađếnnướcSởxâydựngsựnghiệptừlúccònrấttrẻnhưngkhônggiànhđượcthànhtựugì,cuộcsốngrấtkhókhăn.MộtsốngườicóhoàncảnhgiốngnhưôngmuốnrờikhỏinướcSở,nhưngkhôngcóđủđiềukiệnvậtchất.TrươngNghĩathấyvậy,bènnghĩramộtcáchkiếmtiềnchomọingười.
NhằmthuhútsựchúýcủaSởHoàiVương,TrươngNghĩađãâmthầmquansátvàcuốicùngcũngnghĩramộtcách.SởHoàiVươngrấtháosắc,ngườiđượcsủngáinhấtbêncạnhônglàNamHậuvàTrịnhTụ.
Mộtngày,TrươngNghĩanóivớiSởHoàiVương:“TôiđếnnướcSởđãlâu,nhưngchẳngcóthànhtựugìđángkể,tôiđịnhtớitìmvậnmayởnướcPhổ,khôngbiếtýđạivươngthếnào?”
SởHoàiVươngvốnkhôngthíchTrươngNghĩa,ngheôngnóimuốnđibènlạnhlùngđáp:“Tùyôngthôi.”
TrươngNghĩanói:“Đạivương,ôngthíchgìởnướcPhổđểtôimangvề?”
“Khôngcầngìcả”,SởHoàiVươnglạnhnhạt.TrươngNghĩasớmbiếtSởHoàiVươnglàngườiháosắcnêncốtìnhnói:“Vậymĩnữthìsao?Đạivươngnhấtđịnhsẽthích.”
SởHoàiVươngsángmắt:“Chuyệnnàytaquênmất,maymàôngnhắctới!Tachoôngmộtkhoảntiền,hãymangvàicôgáiđẹpvềđây.”
Saukhinhậntiềnxong,TrươngNghĩacốtìnhtruyềntinnàyrangoài.Khônglâusau,sựviệcđếntaiNamHậuvàTrịnhTụ.Haingườiđãrấtlosợkhinghethôngtinnày,bènsaingườiđếnchỗTrươngNghĩavànóivớiông:“ChúngtôinghenóingàiđịnhtớinướcPhổmuađặcsảnnêntặngngàichúttiềncoinhưlàlộphí”.Nhưvậy,TrươngNghĩađãkiếmđượckhôngíttiền.
TrươngNghĩađãnắmđượcđặcđiểmháosắccủaSởHoàiVương,lạilợidụngđượctâmlícủaNamHậuvàTrịnhTụ,mộtmũitêntrúnghaiđích,ôngđãkiếmđượcmộtkhoảntiềnlớn.
Thămdòđốiphươngqualờinói,sắcmặt
Cócâunói“Racửaxemsắctrời,vàonhàxemsắcmặt”.Xemsắctrờicóthểlàxemthờitiếtnónghaylạnh.Cònxemsắcmặtlàquansáttâmtrạng,cảmxúccủangườikhác.Biếtcáchthămdòtháiđộqualờinói,sắcmặtsẽgiúpbạnhiểutâmlíđốiphương,làcơsởquantrọngkhimuốnnhờaiđógiúpđỡ.
Quansátngườikhác,đầutiênphảichúýsắcmặt,cáctâmtrạnghỉ,nộ,ái,ốrấtdễđượcbiểulộquakhuônmặt.Cũngphảichúýđếnnhữngthôngtinđượctruyềnđạtquahànhđộngcơthể.Vídụ,mộtngườihơicúivềphíatrước,thểhiệnngườiđósắptừchốimộtviệcgìđó.Cònnếumộtngườicúiđầuimlặngbướcđi,họcóthểvừatrảiquathấtbại.Mộtngườingẩngcaođầubướcđikhoanthaithểhiệnsựtựtin.Cònkhicườitủmtỉm,cóthểngườiđóđangcóchuyệnvui.
Đươngnhiên,khitìmhiểuđốitượng,khôngthểchỉdừnglạiởquansátbênngoàimàcònphảiđisâuvàolờinói,hànhđộng,nhưvậymớicóthểthànhcông.
SauđâylàmộtcâuchuyệncủaĐạitháigiámLíLiênAnh.
Mộtngày,TừHiTháiHậuxuấtcung.KhiđiquaphủLíLiênAnh,nhìnthấytrêncửacótấmbảngvớidòngchữ“TổngquảnLíphủ”,TừHitỏnétmặtkhôngvui.LíLiênAnhthấysắcmặtTháihậu,tronglòngônghiểurõ:MặcdùmìnhlàTháigiámtổngquản,nhưngtấmbiểnđócóphầnkhoatrương.NếumộtngàynàođóTừHiTháiHậukhôngvui,dùngviệcnàygâyrắcrốichoông,sợrằngôngsẽbịnguyhiểm.LíLiênAnhđợikhiTháihậuhồicungmớilậptứcquayvềnhàgỡtấmbiểnxuốngvàxóadòngchữđi.SauđóôngvàocunggặpTừHivànói:“Donôtàikhôngthườngởnhà,ngườinhàkhôngbiếtnêntreotấmbiển“TổngquảnLíphủ”lêntrướccửa.Nôtàivừavềvàtháotấmbiểnxuống,xóadòngchữđi”.TừHiTháiHậuvốntronglòngkhôngvui,muốnnhânchuyệnnàytráchmắngLíLiênAnh.Nhưngngheôngnóivậy,Tháihậukhôngtráchnữavàcũngkhôngtruycứuthêmvềchuyệnnày.
ChodùlịchsửđánhgiáLíLiênAnhthếnào,nhưngcâuchuyệnnàyđãchothấyônglàmộtngườirấtgiỏithămdòtháiđộngườikhácthôngquasắcmặt.
Khinhờngườikhácgiúpđỡ,bạnphảichúýmộtsốđiểmsau:
(1)Kịpthờinắmbắtnhucầutâmlívàtìnhcảmcủađốiphương.Vídụ,khiđốiphươngđangnóichuyệnvớibạnmàkhôngngừngxemđồnghồ,điềuđóchứngtỏhọcóviệcbận.Trongtìnhhuốngnày,bạnkhôngnênnóirayêucầucủamình.Nếuđốiphươngnhiệttìnhnói:“Xinlỗi,hômnaytôicóviệcbận,nhưngvẫncònthờigian,cứnóiđi…”.Lúcnày,bấtluậnđốiphươngcónhiệttìnhthếnào,bạn
cũngkhôngnênnóira,hãychủđộngcáotừ.Nếubạnkhônghiểurõtâmlíđốiphươngthìhãychờđếnkhithờicơthíchhợp,nhanhchóngvàquyếtđoánnóiravấnđềcủamìnhđểđạtđượcmụcđích,tránhbỏlỡthờicơvìdodự.
(2)Trongkhithămdòtháiđộđốiphương,khôngnênphạmvàonhữngđiềumàhọcấmkị,nếukhông,chuyệnđơngiảnsẽtrởnênkhógiảiquyết.Đốivớinhữngngườicởimở,thíchgiaotiếp,thìchodùphảitiếpxúcvớingườilạ,cũngkhôngvấnđềgì.Nhưngvớinhữngngườicótínhcáchhướngnội,thìrấtdễgâyraảnhhưởngkhôngtốt.Dođó,khigặpnhữngngườihướngnội,nênnóichuyệntrongkhônggianyêntĩnhmớidễdàngđạtmụcđíchthuyếtphục.
(3)Khinhờngườikhácgiúpđỡ,tuyệtđốikhôngnênchỉnóiđếnviệccủamình,vànóinhữngtừnhư“Xinhãygiúpđỡ”,nhưvậysẽvôtìnhtạoraáplực.
Chínhvìthế,nhờngườikhácgiúpđỡlàmộtviệcrấtphứctạp,nhấtđịnhphảihọccáchthămdòtháiđộđốiphươngđểnắmbắtthờicơthíchhợp.Khitrìnhbàyphảirõràngmạchlạc,khôngquanhcohoặcnóikhôngrõràng.
Khinhờngườikhácgiúpđỡ,nếukhócóthểtrựctiếpnóiralờinhờvả,vàđốiphươnglàngườitươngđốithẳngtính,bạncóthểcânnhắctớiviệcsửdụngphươngphápkhíchbácđểkhiếnngườiđóbịkíchđộngvàtựnguyệngiúpbạn.
Phươngphápnàyyêucầubạnphảinắmđượcđặcđiểmtínhcáchđốiphương,khiếnđốiphươngbịkíchđộngbằngnhữngyếutốbênngoàivàcóhànhđộngtheođúngmongmuốncủabạn,từđógiúpbạnđạtmụctiêu.
Khisửdụngphươngphápkhíchbác,bạnnhấtđịnhphảinhìnrõđốitượngđangđốidiện,căncứvàotìnhhìnhthựctếđểquyếtđịnhcáchthức.Phươngphápnàykhôngthíchhợpchonhữngngườicótínhcáchmềmyếu.Dođó,nhấtđịnhphảitìmđúngngười,không
đượcthựchiệnmùquáng.
Khíchbằngcáchnóingược
Cốtìnhđưarathôngtinngượcđểthểhiệnsuynghĩcủamìnhkhiếnđốiphươngcóphảnứngbịkíchđộng.Hãyxemcâuchuyệnsauđây.
TổngGiámđốcmộtcôngtynướcngoàithảoluậnvềhợpđồngthuêđấtvớilãnhđạođịaphương.Dođiềukiệncôngtyđưaraquáthấpnênđịaphươngkhôngthểchấpnhậnvàmuốnphíacôngtyphảinhượngbộ.
Lãnhđạođịaphươngnói:“TầmảnhhưởngcủangàiTổngGiámđốclớnhơnnhiềusovớichúngtôi,mặcdùrấtkhâmphục,nhưngchúngtôibuộcphảithuđấtvềvàchấmdứthợpđồng.”
TổngGiámđốc:“Vậyđược,tôitănggiáthuêlêngấprưỡi.”
“Khôngđược,theotínhtoáncủachúngtôi,phảitănglêngấpđôimớihợplý.”
“Được,vềnguyêntắcchúngtôiđồngý.”
Vịlãnhđạođịaphươngnàyđãrấtkhéoléosửdụngphươngphápkhíchbácvớichiếnthuậtlùiđểtấncôngvàđãđạtđượcmụcđíchmongmuốn.
Khíchbằngngônngữámthị
Trướctiênphảidùnglờikhenđểđạtmụcđíchtạoáplựcvàtácđộngvàotâmlíngườimìnhđangnhờcậy,khiếnngườiđócóquyếttâm.GiaCátLượngđãdùngchínhcáchnàyđểthuyếtphụcTônQuyềncùngliênminhđánhTàoTháo.
KhithuyếtphụcTônQuyền,GiaCátLượngtrướcthìnóikhích,saumớikhuyênnhủ.TônQuyềnvốnsợquânTàonhiều,lạiđượcKhổngMinhphóngđạilàbênTàoTháobinhnhiềutướnggiỏi,khuyênTônQuyềnđừngđánhmàhãysớmngoảnhmặtvềphươngBắcđầuhàng.Bịkíchđộng,TônQuyềnđãđồngý,hạquyếttâmliênminhvớiLưuBịvàGiaCátLượngđểchốnglạiTàoTháo.
Aicũnghivọngmìnhđượctôntrọng,nếubạnkhenmộtngườithứbatrướcmặtaiđó,đươngnhiênsẽkhiếnngườiđóbịkíchđộngvàcóhànhđộngthểhiệnmình.
Mởlờinhờngườikhácgiúpđỡlàmộtchuyệnkhó,nhưngnếunắmchắckĩnăng,chuyệnkhósẽbiếnthànhdễ.Bạncóthểdùnglờinóiđổilấylờinóithậttừđốiphương,thậmchícòncóthểtrựctiếpkhiếnđốiphươngđápứngyêucầucủabạn.Đóchínhlàsứcmạnhcủalờinói,cóthểdùnglờinóiđổilấylờinói,dùnglờinóiđổilấylợiích.
Lờigiảđổilấylờithật
Thẳngthắn,thậtthàlàmộttiêuchuẩnđạođứccơbản,nhưnglàmviệcgìcũngthẳngvàthậtquáchưachắcđãtốt.Đặcbiệtlàtrongmộtsốtìnhhuốngnhạycảm,lờinóithậtcủabạnchưachắcđãđổiđượclờinóithậtcủađốiphương.Lúcnàybạncầnđưaralờinóivớithôngtingiảđểđổilấylờinóithật.
Cảnhsátbắtmộtnghiphạmgiếtngười,nhưnganhtakhôngthừanhậnmìnhcómặtởhiệntrườngvàongàyxảyrasựviệc,anhtachobiếtmìnhởbiển,rấtmuộnmớiquayvề.
Cảnhsáthỏi:“Hômđóanhđirabiểntừlúcmấygiờ?”
Nghiphạmtrảlời:“Dotrờinóngquánên6giờsángtôiđivàtớitận7giờtốimớivề.”
Cảnhsátlạihỏi:“Anhtớibiểnsớmnhưvậy,nhấtđịnhnhìnthấyrấtnhiềucáheotrênbãicát,hômđóthờisựđưatin,cónhiềucáheobịmắccạn.”
“Đúngvậy,tôicónhìnthấy,đólàlầnđầutiêntôinhìnthấycáheo”
Lúcnàycảnhsátmớinói:“Vàongàyxảyravụán,khônghềcócáheomắccạntrênbãibiển.”
Nghiphạmbiếtmìnhmắcbẫynêncúiđầunhậntội.
Cáchlàmnàythườngđượccảnhsátsửdụngkhithẩmvấntộiphạm,mặcdùnókhôngliênquanmấytớiviệcnhờngườikhácgiúpđỡ,nhưngkĩnăngnàycũngcóthểdùngtrongviệcđó.Chỉcầnbiếtsửdụngmộtcáchlinhhoạt,bạnsẽcóđượcđápánmongmuốnvàthuậnlợihoànthànhcôngviệccủamình.
Sửdụnglờinóihàihước
Cácchủđềnhẹnhàng,hàihướcthườngmanglạicảmgiácvuivẻ.Nhữngchủđềnghiêmtúcsẽgâykhôngkhícăngthẳng.Nếucóthể,hãynóivềchủđềnghiêmtúcvớilờinóihàihước,nhưvậyđốiphươngsẽdễchấpnhậnyêucầucủabạn.
Mộtcôgáilàmviệcrấttốt,manglạilợinhuậnlớnchocôngty.Ôngchủnóivớicô:“Côlàmtốtlắm,tôisẽkhôngquêncônglaocủacô”.Côgáicườivànói:“Tôinghĩôngnênchuyểncâunóinàyvàokhoảnlươngcủatôi”.Ôngchủngaylậptứcvuivẻđồngý:“Được,nhấtđịnhnhưvậy”.Khônglâusau,côgáiđãđượctănglương.
Khiđượccấptrênkhenngợi,côgáitrongcâuchuyệnđãkhéoléođềcậptớimộtvấnđềnghiêmtúclàtănglươngbằngcáchnóihàihướccủamình.Tấtnhiênôngchủđãvuivẻđồngý.Đâychínhlàsứcmạnhcủasựhàihước.
Tạocơhộichođốiphươngmởlờitrước
Cónhữngviệckhôngtiệntrựctiếpnóira,nếulúcnàybạncóthểkhéoléokhiếnđốiphươngmởlờitrướcthìsẽdễđượcchấpnhậnhơnnhiều.Dođốiphươngđềcậpđếnchuyệnbạnmuốnnóitrước,bạncóthểcăncứtheotìnhhìnhthựctếđểtùycơứngbiếnvànêurayêucầucủamình,nhưvậysẽdễdàngđạtđượcmụcđích.
DươngchoNhấtvaytiềnđểlàmăn.NhưngthậtkhôngngờvàingàysauNhấtbịtainạnquađời.LúcnàyDươngrơivàothếtiếntoáilưỡngnan,nếuđòitiềnsẽgâykhókhănchongườinhàNhất,cònnếukhôngnhắcđếnchuyệnđóthìkhólấylạitiền.Saukhisuynghĩ,DươngquyếtđịnhnóivớivợNhất:“ThậtkhôngngờanhNhấtlạirađisớmnhưvậy,sựhợptácgiữachúngtôimớichỉbắtđầu.Haylàthếnày,cácmốiquanhệcủachồngchắcchịcũngbiết,chịhãytiếptục
theođuổicôngviệckinhdoanhcủaanhấy,tôisẽcốgắnggiúpđỡ,dùkhókhănthếnàocũngkhôngsao.”VợNhấtđãanủilạiDương:“Sựcốlầnnàyđãgâythiệthạichoanh,tôicũngkhôngthểtiếptụccôngviệcđó,anhhãylấylạitiềnvàtìmcơhộikhác.”
Tronglờinóicủamình,DươngđãkhéoléotạocơhộiđểvợNhấtđềcậptrướctớivấnđềanhđangmuốnnóiđến,vàđươngnhiên,anhđãđạtđượcmụcđíchlấylạitiềncủamình.
Xãhộinàyrấtphứctạp,loạingườinàocũngcó.Nhữngngườitrẻtuổimớibướcchânvàoxãhộicònítkinhnghiệmsống,dođókhinhờngườikhácgiúpđỡ,nhấtđịnhphảitìmhiểukĩtínhcáchngườiđó.Vớimỗiloạingườikhácnhauthìcầnsửdụngnhữngphươngphápnóichuyệnkhéoléokhácnhau.
Ngườicứngnhắc,máymóc
Trongcuộcsốngthườngcónhữngngườirấtlạnhnhạtvớingườikhácvàkhôngbaogiờchúýtớiđiềubạnnói.Tuynhiên,cólúcbạnsẽphảinhờhọgiúpđỡ,vậyphảilàmthếnào?
Vềmặthìnhthức,chodùđốiphươngcóđốixửvớibạnthếnào,bạnđềucóthểcócáchđáptrảtươngứng.Nhưngcáchnghĩnàylàkhôngđúng.Đầutiên,bạncóviệccầnnhờhọgiúpchứhọkhôngcầnbạn.Tiếpđó,sựcứngnhắcchỉlàđặcđiểmtínhcáchcủahọchứkhôngphảihọcốýlàmvậyvìcóthànhkiếnvớibạn.Vìthế,bạnkhôngcầnphảitínhtoánquánhiều,khôngnênsửdụngcảmnhậnchủquancủabảnthânđểđánhgiáđốiphương,nếukhôngsẽkhiếnmọiviệctrởnêntồitệ.
Mặcdùnhữngngườicứngnhắc,lạnhlùngkhôngcónhiềusởthíchvàhứngthú,càngkhôngthíchgiaotiếpvớingườikhác,nhưnglàmộtngườisốngtrongxãhội,họvẫncóđiềuphảiquantâm,chỉlàhọkhiếnngườingoàicảmthấykhóhiểu.Vìthế,khigiaotiếpvớikiểungườinày,bạnkhôngthểtỏralạnhnhạt,hãynhiệttình,tỉmỉquansáthànhđộngcủahọ,tìmrađiềukhiếnhọquantâmtừtronglờinói
vàhànhđộng,hãycốgắnghếtsứcđểhiểuhọ.Mộtkhichủđềtròchuyệnđềcậptớivấnđềđốiphươngquantâm,họcóthểsẽthểhiệnsựnhiệttìnhvàkhôngtỏracứngnhắc,khôkhannữa.Lúcấyhãynêurayêucầu,bạnrấtdễđượcchấpnhận.
Kiểungườingạomạn,vôlễ
Trongxãhội,cónhiềungườirấtngạomạn,họluônchomìnhlànhất,khôngcoiairagì.Giaotiếpvớikiểungườinàythựcsựlàmộtviệckhôngvui.Nhưngnếubạncóviệccầnthiếtvàbuộcphảitiếpxúcvớihọ,vậynênlàmthếnào?
Cómộtsốýkiếnchorằng,vớiloạingườikiểucăngngạomạn,phảicốgắngđể“vỏquýtdàycómóngtaynhọn”,họcàngtỏrakiêucăng,bạncàngphảicốýtỏrakhôngcầnhọ.Đươngnhiên,đểtránhlàmảnhhưởngđếnmốiquanhệgiữahaibên,cáchlàmnàydùngcàngítcàngtốt.Bạnhãybìnhtĩnhsuynghĩvàsẽnhậnrarằng,bằngnhữngcáchthíchhợp,bạnkhiếnngườikiêucăngphảicôngnhậnbạn,đómớilàsựlựachọntốtnhất.Sauđâylàmộtsốkĩnăngcóthểthamkhảo.
(1)Hạnchếtốithiểuthờigiantiếpxúc:Hãythểhiệnýkiến,tháiđộvàyêucầucủamìnhchỉtrongmộtlầnnói.Nhưvậy,đốiphươngsẽkhôngcócơhộithểhiệnsựngạomạnvàkhôngthểkhôngsuynghĩvềvấnđềbạnnêura.
(2)Ngônngữrõràng,mạchlạc:Hãytrìnhbàyyêucầuvàvấnđềcủabạnmộtcáchngắngọnnhất.
(3)Khitiếpxúcvớiloạingườinàynhấtđịnhphảicẩnthận,thậntrọng,khôngnêntỏraquánhiệttình,nóinăngtùytiện.Dobạnkhônghiểurõđốiphươngnênnếunóinhiềusẽcóthểđộngchạmkhiếnhọkhôngvui.
Kiểungườiqualoađạikhái
Kiểungườinàycóphảnứngrấtnhanh.Khinhờhọgiúpđỡ,họcóthểnhanhchóngđưaraquyếtđịnhngaycảkhibạnchưanóirõýcủamìnhkhiếnbạnnghingờkhôngbiếthọcóhiểubạnkhông.
Khinhờngườicótínhcáchqualoađạikháigiúpđỡ,tốtnhấtbạn
nênchianhỏthànhnhiềubướcvànóitừngbướcmột,mỗikhinóixongmộtđiều,nênhỏiýkiếncủahọngay,phảilàmrõvấnđềtrướckhitiếptục.Nhưvậymớikhônggâyrahiểunhầm,tránhđượcnhữngrắcrốikhôngcầnthiết.
Kiểungườiíchkỉ
Trongcuộcsốngcónhiềungườirấtíchkỉchỉbiếtnghĩchobảnthân,chuyệngìhọcũngđặtlợiíchbảnthânlêntrướcnhất,khôngchịuhoặckhôngmuốnhisinhvìngườikhác.
Ngườiíchkỉchỉbiếtđếnbảnthânmình,nênrấtchúýtớilợiíchcánhân,dođóhọluôntínhtoánthiệthơn.Cáchtốtnhấtđểnhờngườiíchkỉgiúpđỡlàdùnglợiíchlàmđộnglựcchohọkhiếnhọchấpnhận.
Kiểungườinóngvội
Kiểungườinàythườngkhôngcânnhắctrướckhilàmviệcgìđó,họcósuynghĩđơngiản,nếuthíchthìhọsẽrấtnhiệttình.Ưuđiểmcủakiểungườinàylàkhôngquátínhtoán,thẳngthắn,nhưngnhượcđiểmlàkhôngbiếtnghĩchongườikhác.Chínhvìthếmàngườinóngvộidễgâymấtlòngvàcũngdễbịmấtlòng.
Khinhờngườinóngvộigiúpđỡ,khôngcầnphảitrìnhbàynhiều,cógìnóinấylàđược.Nếucómốiquanhệtốt,cóviệcbạncầnhọgiúp,nếulàmđượchọsẽkhôngbaogiờbàngquan.
Đểcôngviệccủamìnhđượcthuậnlợi,thànhcông,bạnphảinắmchắcđặcđiểmtínhcáchđốiphương,vớimỗiloạingườikhácnhaucónhữngcáchlàmkhácnhau.Nhưvậymớicóthểđạtđượcthànhcông.
Phươngphápnàychínhlàdùnghìnhthứctiêucựcđểđạthiệuquảtíchcực,thểhiệnquyếttâmkhôngbỏcuộckhichưađạtmụcđíchđểgâyáplựcchođốiphương,giatăngcơhộitiếpxúc,thểhiệnrõtháiđộ,tìnhcảmvàsuynghĩcủabảnthânđểlàmảnhhưởngtớiđối
phương,khiếnhọchấpnhậngiúpđỡbạn.
Mộtsốngườicólòngtựtrọngcao,khinhờngườikhácgiúpđỡmàbịtừchốimột,hailầnthìkhôngdámđềcậpđếnnữa.Thựcra,trongmộtsốtrườnghợp,nênsửdụngchiếnthuật“chailì”đểnhậnđượcsựgiúpđỡ.
Dođó,khinhờngườikhácgiúpđỡ,“damặtphảidày”mộtchút.Chỉcầncònmộttiahivọngcũngphảicốgắngđếncùngmớicóthểđạtmụcđích.
Nhìntừgócđộkhác,việcchiếmlĩnhthờigiancũnglàmộtvũkhíhữudụngkhinhờvảngườikhácgiúpđỡ.Thờigianđốivớiaicũngđềurấtquýgiánênkhôngaimuốnlãngphí.Vìthế,nếucóđủsựnhẫnnại,bạnchắcchắnsẽlàmđượcviệccủamình.
Tuynhiên,cáchlàmnàykhôngphảiápdụngđượcvớimọiđốitượng.Phảinắmvữngmộtsốđiềusauđây:
(1)Phảicóđủkiênnhẫn
Kiênnhẫnlàtiềnđềvàcũnglàcơsởcủaphươngpháp“chailì”.Khixảyramâuthuẫntrongquátrìnhtìmkiếmsựgiúpđỡ,nếuphảnứngtiêucựcsẽmanglạikếtquảkhôngtốtvàkhôngcólợichoviệcgiảiquyếtvấnđề.Bạnnêngiữtháiđộkiênnhẫn,dùnglítrítựkhốngchếmình.Chỉcónhẫnmạimớicóthểthànhcông,chodùphảitốnthờigiancũngkhôngtiếc.
(2)Chọnthờicơhànhđộng
Hãysửdụngnhữnghànhđộngtíchcựcđểtácđộngđốiphương,khiếnsựviệcchuyểnbiếntheohướngtốt.Khinhờngườikhácgiúpviệcgìđó,aigiỏichọnthờicơ,ngườiđósẽchiếnthắng.
Khiởmộtvùngđấtxalạ,nghethấyaiđónóiđếntừđồnghương,tựnhiênbạnsẽcảmthấyrấtgầngũi,thânthiết,chínhvìthế“đồng
hương”làmộtkiểutìnhbạnđặcbiệt.
Trongmôitrườngxãhộiphứctạpvànhiềuáplựcnhưngàynay,nhờđồnghươnggiúpđỡdễhơnnhiềusovớinhờvảngườixalạ.Giữađồnghươngluôncósựtintưởnglẫnnhau.
ÔngLưulàngườihuyệnKiếnXương,tỉnhTháiBình.Theolờikêugọiđixâydựngvùngkinhtếmới,ôngvàbốmìnhchuyểnđếnĐiệnBiênvàđịnhcưluônởđây.Sauđó,ôngLưukhôngquayvềTháiBìnhnữa.
Saucảicáchmởcửa,trảiquaquátrìnhcốgắng,ôngLưuđãtrởthànhmộtthươnggiacótiếng.Tuổicàngcao,ôngcàngmuốnvềthămquêhương,nhưngdocôngviệcbậnrộnnênôngkhôngcóthờigian.
Lúcnày,chínhquyềnnơiquêhươngôngLưumuốnmởmộtxưởnggiacông,cầnvốnđầutư.MộtcánbộđượccửđếngặpôngLưuvớihivọngđượcônggiúpvốn.
Haingườilàbạnkhicònnhỏ,vừagặpnhauhọđãnóiđếnchuyệnquêhươngthayđổinhưthếnào,pháttriểnrasao…ViệcnàyđãkhiếnôngLưunhớlạiquãngthờigiantươiđẹpthờithơấu,nhớquênhà,nhớôngbàvànhớbạncũ…
Haingườiđãônlạikỉniệmtrongsuốtvàigiờđồnghồ,nhưngngườicánbộvẫnkhônghềnóiđếnchuyệnxingópvốn.Cuốicùng,ôngLưuđãchủđộnggợiýviệcgiúpđỡquêhươngvàchấpnhậnyêucầugópvốnđầutưchoquêhươngmình.
Từđócóthểthấy,khisửdụngmốiquanhệđồnghươngđểnhờgiúpđỡ,kĩnăngquantrọngnhấtlàphảinắmđượcchữ“tình”.
Khinhờngườikhácgiúpmộtviệcgìđó,nhấtđịnhphảichúýlờinóichừngmực,phảibiếtđiềugìnênvàkhôngnênnói.Nếulờinóicủabạnkhiếnđốiphươngkhônghàilòng,điềuđósẽảnhhưởng
khôngnhỏtớihiệuquảcôngviệc.
Mộtlần,haisinhviênmớitốtnghiệpđếnxinviệctạimộtsiêuthị.Saukhitìmhiểulílịchhaingười,quảnlísiêuthịtỏrarấthàilòng.Sauđó,mộtnhânviênmặcáosơmitrắngđãđưahọđilàmquenvớisiêuthị.
Bangườiđếnkhuvựcbánhàng,khôngkhírấtồnào.Ngườimặcáotrắnggiớithiệucôngviệc:“Nhữngngườimặcáovànglànhânviênbánthờigian,nhữngngườimặcáođỏlànhânviênchínhthức”.Haingườigậtđầu.Lúcnày,mộttronghaisinhviênhỏi:“Anhkhôngmặcáovàng,cũngkhôngmặcáođỏ,vậyanhlàlãnhđạođúngkhông?”Ngườimặcáotrắngchữnglạitronggiâylátrồitrảlời:“Tôilàđầubếp”.
Khichưahiểurõvềtìnhhình,nếutùytiệnđưaracâuhỏihoặccóphátngônkhôngđúngsẽdễgâyrasựphảncảm.
Chínhvìthế,khinhờngườikhácgiúpđỡ,khôngnênnóibừa,nhấtđịnhphảichúýlờinói.Ngoàira,cònmộtsốđiềucấmkịkhác.
(1)Khôngtiếtlộchuyệnriêngcủangườikhác
Aicũngcónhữngchuyệnkhôngmuốnchongườingoàibiết,nếubạnvôtìnhpháthiệnrabímậtcủaaiđó,đừngnóira,bởiđiềuđókhôngcólợichocôngviệccủabạn.
(2)Khôngtiếtlộđiềucơmật
Nếungườibạnđịnhnhờgiúpđỡcóbímậtmàbạnvôtìnhbiếtđược,tuyệtđốikhôngđượctiếtlộ,nếukhôngbạnsẽkhôngcóhivọngđượcgiúpđỡ.
(3)Nóiítkhigặpngườilạ
Khinhờvảngườikhác,khôngnêncanthiệpvàocôngviệccủahọ,cũngkhôngnênnêuýkiếnbừabãi,nhấtlàvớinhữngngườibạnchưahiểurõ,nếulờinóicủabạngiúpđỡngườikhácthìkhôngsao,nhưngnếuýkiếncủabạnkhiếnngườikhácbịtổnthấtthìbạnsẽgặpbấtlợi.
Xinsựtrợgiúplàmộtmônhọcbắtbuộc.Chodùbạnlàngườithếnào,bạnchỉcóthểtồntạikhiđượcngườikhácgiúpđỡvàkhicókhảnănggiúpđỡngườikhác.Vìthế,nhấtđịnhphảinắmvữngcáckĩnăngkhitìmkiếmsựgiúpđỡ,bởinósẽcótácdụngrấtlớn,giúpbạnthànhcôngtronggiaotiếpxãhội.
CHƯƠNG17
NghệthuậtthuyếtphụcThuyếtphụcchínhlàvậndụngkĩnăngngônngữ,tácđộngvào
tâmlíđốiphương,khiếnngườiđóthayđổitháiđộhànhvitheohướngbạnmuốn.Trongxãhộingàynay,khichúngtacóýkiếnkhácvớingườikhác,đểhoànthànhcôngviệchoặcđểngườikháccôngnhậnvàgiúpđỡ,chúngtaphảihọccáchthuyếtphụcđốiphươngđểđạtđượckếtquảmongmuốn.
Đặtmìnhvàođịavịđốiphươngvàthuyếtphụcbằngcảtấmlòng
Nếumuốnthuyếtphụcngườikhácvềchuyệnnàođó,đừngápđặtsuynghĩcủamìnhlênđốiphương,hãyđặtmìnhvàovịtrícủahọ,tìmhiểusuynghĩcủangườiđórồiđiềuchỉnhtháiđộvàcáchnóicủamình,tìmrađiểmchunggiữahaibên,nhưvậylờithuyếtphụcmớicósứcmạnh.
Nhânvậttrongcâuchuyệnsauđâylàmộtnhânviênbánnhàđất,nhờviệcbiếtđứngtrênlậptrườngcủakháchhàngđểsuynghĩvấnđề,cuốicùngôngđãthuyếtphụcđượckháchmuanhà.
DướisựđiềuhànhcủaTổngGiámđốcJack,lợinhuậncủacôngtymỹphẩmđạttới40triệuđôlaMỹmộtnăm.ThànhtựunàykhiếnTổngGiámđốcJackrấthàilòng,tuynhiêncôngtyvẫnphảiđithuêvănphòng,dođóôngmuốncómộtvănphòngcủariêngmình.
Lúcnày,JoeMeyer-mộtngườibạncũcủaJack,lànhânviênnhàđấttớitìmJackvàgợiýôngmuanhà.Jacksuynghĩmộtlátrồitrảlời:“Đúnglànămnaytôimuốnmuanhà,tôihivọngmuađượcmột
cănnhàgầngiốngvớicănnày,cóthểnhìnthấytàubèđilạitrênsông,lạiởgầntrungtâm,ôngcóthểtìmgiúptôikhông?”
JoeMeyernghethấyvậyrấtvui.CótớihaicănnhàphùhợpvớiyêucầucủaJack.CănthứnhấtnằmởtòanhàgầncôngtyJack,căncònlạichínhlàcănnhàcũmàJackđangsửdụng.Nhưngđángtiếclàcănhộởtòanhàgầncôngtyđãcóngườimuarồi,dođóJoeđềnghịJackmualạingayngôinhàmìnhđangthuêlàmvănphòng.
BanđầuJackkhônghềcósuynghĩsẽmualạicănnhàcũnày,bởivìcácnhânviêncủaôngđềuchủtrươngdọnđinơikhác,nhưngJoeđãpháthiệnraJackvẫnlưuluyếnnơiđây.Ôngkhôngnóigì,Jackcũngngừnglạikhôngnóigìnữa.Haingườicùngngồixuốngvànhìnracửasổ,Jackrấtthíchkhungcảnhởngôinhàđangsửdụng.
JoeMeyerkhônghổdanhlàmộtnhânviênưutú,lúcnàyôngmởlời:“KhianhmớitớiNewYork,vănphòngcủaanhởđâu?Anhthànhlậpcôngtyởđâu?”Jackkhôngtrảlời,haingườiimlặngtrongkhoảngnămphút.
Cuốicùng,Jackcũngvuivẻnói:“Hầuhếtcácnhânviêncủatôiđềuchủtrươngdọnđinơikhác,nhưngđâylànơikhởiđầu,cóthểnóichúngtôiđãsinhravàlớnlêntạiđây,chúngtôinênởlạinơinày”Nhưvậy,Jackđãquyếtđịnhmualạingôinhàcũnày.
Đặtmìnhvàođịavịngườikhác,đứngởgócđộcủađốiphươngđểsuynghĩvấnđề,tìmhiểutâmlívànhucầu,hiểuđượcsựkhókhăncủangườiđó,cáchthuyếtphụcnàyrấtdễđượcchấpnhận.
ThuyếtphụcbằngngônngữámthịĐâylàmộtcáchthuyếtphụcrấtđặcbiệt,khéoléophátrathông
tinchỉthịchođốiphương,tácđộngtâmlíngườiđó,khiếnhọchấpnhậnýkiếncủabạnhoặcthayđổihànhđộng.
Muốnthuyếtphụcngườikhácchấpnhậnquanđiểmcủabạnhoặclàmtheosuynghĩcủabạn,nếunóitrựctiếpsẽrấtkhóđạthiệuquả,nhưngnếucóthểdùngngônngữámthịthìsẽrấtdễthànhcông.
Khithuyếtphụcngườikhácchấpnhậnmộtviệckhôngdễlàm,nếuđốiphươngtừchối,chúngtacóthểkểmộtcâuchuyệnnhỏđểthuyếtphụchọ.
Mộtcôngtynướcngoàirathêmmộtloạtquyđịnhmớinhằmtăngcườngquảnlínhânviênvànângcaohiệuquảcôngviệc,mộtnhânviênmớiđếnđượcgiaonhiệmvụphụtráchtriểnkhaiviệcnày.Ngườinhânviênnàychorằngmìnhlàmviệcrấtchămchỉ,nhưngcôngviệcđượcgiaosẽdễkhiếnanhbịmấtlòngmọingười.Nếunhưvậy,côngviệcsaunàysẽrấtkhópháttriển.
TổngGiámđốcđãkểchoanhnghemộtcâuchuyện:Mộtvịđạodiễnđikhắpnơitìmdiễnviênthíchhợpchobộphimcủaôngta.Mộtngày,ôngpháthiệnramộtngườiphùhợp,ôngbènthôngbáochongườiđóchuẩnbịthửvai.Ngườinàyrấtvuinênđãđicắttóc,khisoigương,nhậnthấyhaichiếcrăngkhểnhcủamìnhkhôngđẹpnêntiếptụcđếnbácsĩchỉnhlạirăng.Sauđó,khiđithửvai,ngườiđạodiễnđãthấtvọngnóivớicô:“Xinlỗi,nhữngthứquýgiácôđãbỏhếtđirồi,bộphimnàykhôngcầncônữa.”
VịGiámđốcdùngcâuchuyệnđểnóilênrằng“Giữnguyêntắc,làmviệcchămchỉ”chínhlàphẩmchấtquýgiánhấtcủangườinhânviên.Saukhinghexong,anhđãvuivẻnhậnnhiệmvụ.
Cáchthuyếtphụcnàythườngmanglạihiệuquảrấttốt,đặcbiệtlàvớinhữngngườitrẻtuổimớiđilàm,họrấtcólòngtựtrọng,khôngchấpnhậnnhữnglờiphêbìnhtrựctiếp.Dođó,cáchthuyếtphụcámthịnàyrấtdễápdụngcóhiệuquảđốivớihọ.
Doyêucầucôngviệcnêncơquannọtuyểndụngrấtnhiềunhânviêntrẻtuổivàsắpxếpchỗởchohọtạikhutậpthểcủacơquan.Docòntrẻnênbuổitốihọthườngđingủrấtmuộn,thậmchícònmởnhạchoặctotiếngcườinói.Trongkhutậpthểcòncócảmộtsốngườiđãlớntuổi,doviệcnghỉngơibịảnhhưởngnênhọđãbáocáolênlãnhđạocơquan.Vịlãnhđạotrongmộtbuổitròchuyệnvớicácnhânviêntrẻ,đãkểmộtcâuchuyện:Cómộtngườiđãlớntuổivàmắcbệnhkhóngủ,trongkhiđócănhộphíatrênlàchỗởcủamộtnamthanhniênhaylàmcađêm.Mỗingàykhitancatrởvềnhà,cậuthườngngồitrêngiườngcởigiàyvàquăngxuốngsànnhà.Mỗilúcnhưvậy,ngườiđànôngtầngdướilạibịđánhthức.Ôngquyếtđịnhgópývớingườithanhniên.Tốihômđó,khitancatrởvề,theothói
quen,anhquăngmộtchiếcgiàyxuốngsànthìchợtnhớtớilờingườihàngxómtầngdưới,vìthếanhnhẹnhàngđểchiếcthứhaixuống.Sánghômsau,ngườiđànôngtầngdướitráchanhthanhniên:“Cậuném2đôigiàymộtlúctôicònngủlạiđược,cậuđểlạimộtchiếckhôngném,hạitôiphảichờđợicảđêmđểbiếtcậunémchiếcthứhaivàolúcnào.”
Nghexongcâuchuyện,cácnhânviêntrẻđềubậtcười,nhưnghọcũngđồngthờihiểurahàmýtrongđó.Vềsau,họđãthayđổicáchsinhhoạtđểkhônglàmảnhhưởngtớingườikhác.
Từhaivídụtrêncóthểthấy,việckhéoléosửdụngngônngữámthịsẽmanglạihiệuquảcaotrongthuyếtphục,khiếnngườikhácvuivẻtiếpnhậnýkiếnvàthayđổihànhvitheohướngtíchcực.
Thuyếtphụcbằnglờinóiđiđôivớihànhđộng
Khôngaimuốnnghenhữnglờinóisáorỗng.Chỉcóthựctếmớichứngminhcholờinói.Nếudùngkinhnghiệmthựctếcủabảnthânđểthuyếtphụcngườikhácthìsẽdễđạtđượcmụcđích,bởihoàncảnhthựctếcủabạnlàbằngchứngtốtnhất.
Trongmộtthờigian,giớichủxínghiệptạithànhphốThượngHải,TrungQuốcđãápdụngluậtkhámngườiđểtránhtìnhtrạngcôngnhânăntrộmđồtrongnhàxưởng.Mộtthịtrưởngthànhphốsaukhilênnhậmchứcđãcóýđịnhsẽhủybỏluậtnày,tuynhiên,việcnàyđãvấpphảisựphảnđốigaygắtcủacácchủxínghiệp.
Dođó,thịtrưởngthànhphốđãtớigặpôngchủmộtnhàmáy.Vừagặpthịtrưởng,ôngchủđãnói:“Thịtrưởngmuốntôibỏluậtkhámngườiư?Ngàikhônggiỏilàmănnhưchúngtôi.Mặcdùcóluậtkhámngườirồimàchúngtôivẫnbịmấtđồliêntục,nếubâygiờbỏluậtthìphảilàmsao?”
Thịtrưởngbiếtýkiếncủamìnhkhôngđượcchấpnhậnnênnói:“Nóivềviệclàmănthìtôikhôngbằngông.Nhưngvềviệcquảnlíngườithìôngkhôngbằngtôi.Tôiđãtừngchỉhuyhàngchụcnghìnquântrongcáchmạng,ôngnóixemtôicóphảilàngườicókinh
nghiệmkhông?”
“Đươngnhiênngàirấtcókinhnghiệm.”
“Vậytôichoôngmộtlờikhuyênvềvấnđềnàyđượckhông?”Thịtrưởngnóitiếp:“TôiđãtừnglàmcôngnhânởPháp,nhàmáyởđótohơnởđâynhiều,ôngchủcũngrấthàkhắc.Khihếtgiờlàm,họkhámngườicôngnhântừđầuđếnchân,khôngđểlọtdùchỉmộtchiếckim,nhưngkếtquảthìsao?Đồvẫnmấtnhưthường.Tạisao?Bởivìgiớichủởđóchỉquantâmđếnmìnhchứkhôngquantâmđếncôngnhân,chỉcoihọlàcôngcụkiếmtiền.Tiềnlươngcủacôngnhânthấptrongkhiphảilàmnhiềugiờliềnnêncuộcsốngcủahọvôcùngkhókhăn,ôngnghĩxemhọcóđồnglòngvớiôngchủkhông?
Bâygiờgiảiphóngrồi,chínhphủcũngquantâmủnghộcácông,chỉcầncácôngquantâmtớilợiíchcôngnhân,nângcaochếđộđãingộ,coihọnhưanhem,cókhókhăncùngbànbạcvớihọđểgiảiquyết,tôitinrằngmọichuyệnsẽtốtđẹp,sẽkhôngbịmấtđồnữa,màhiệusuấtlàmviệccủacôngnhâncũngsẽđượcnângcao.”
Ngườichủnhàmáythấythịtrưởngnóicólínênquyếtđịnhxóabỏluậtkhámngười.Kếtquả,ngườichủpháthiệntrongnhàmáykhôngnhữngkhôngbịmấtđồnữa,màhiệusuấtlàmviệccủacôngnhâncũngtănglên.
Hầuhếtmọingườiđềutinvàothựctế,nhấtlànhữngthựctếtrướcmắt,dođóviệcthuyếtphụcbằnglờinóiđiđôivớihànhđộngthựctếrấtcóhiệuquả.Tiếptheochúngtacùngtheodõimộtcâuchuyệnkhác.
Nhữngnăm80củathếkỉXX,tivilàmónđồrấtquýgiávớimọingười.Cómộtlần,Trịnhcốgắngmuađượcmộtchiếctivimànhìnhphẳngđắtgiá.Ởthờiđó,loạitivinàycựchiếm.Trịnhquyếtđịnhđểchiếctiviđóởnhàbốmẹ.ContraicủaTrịnhrấtkhôngvuivàhỏibố:“Tạisaokhôngđểtiviởnhàmình,concũngthíchxem”Trịnhhàihướcnóivớicontrai:“Chúngtacòntrẻ,saunàycòncónhiềucơhộixemtivi.Thậmchícòncóthểđượcxemnhữngdòngtivicaocấpkhác.Thếnhưngôngbàthìkhôngnhưvậy,ôngbàkhôngcònnhiềuthờigianxemtivinênchúngtađểtiviởđóchoôngbàxemtrước.
Mộtthờigiansau,Trịnhđưacontraiđiăntôm,đólàloạitômrất
đắttiềnnênTrịnhnhườngchocontraivànói:“Conănđi,bốkhôngthíchăn”.Lúcnày,cậubétỏrarấthiểuchuyện:“Bốănđi,saunàyconcònnhiềucơhộiăn,thậmchícòncóthểđượcăntômđẳngcấphơn.”
LờithuyếtphụccủaTrịnhvớicontraiđãđiđôivớihànhđộngthựctếnêncậubédễdàngchấpnhậnvàhiểurằngmìnhphảiluônhiếuthảovớichamẹ.
Vậytạisaocáchthuyếtphụcnàylạicósứcmạnhlớnnhưvậy?Đólàvìviệcnóirakinhnghiệmthựctếcủabảnthândễkhiếnđốiphươngxúcđộng,cáchthuyếtphụcnàytốthơnnhiềusovớiviệcchỉgiảnggiảiđạolí.
KhéoléođặtcâuhỏiđểthuyếtphụcThôngthường,khithuyếtphụcđốiphương,chúngtathường
thíchnhấnmạnhquanđiểmcủamình,nhưnglàmvậysẽkhómanglạihiệuquảtốt.Thựctế,thuyếtphụclàkhiếnđốiphươngchấpnhậnquanđiểmcủamình,vàđiềuquantrọnglàchấpnhậnmộtcáchtâmphụckhẩuphục.Dođónênsửdụngcáchtấncôngtâmlíkhithuyếtphục.
Dướiđâylàmộtsốcáchđặtcâuhỏinhằmtấncôngtâmlíthuyếtphụcđốiphương.
Nêucâuhỏidẫndắt
Hãyđưaracâuhỏiđểđốiphươngbắtbuộcphảitrảlời“có”hoặc“cóthể”,từđódẫndắtvàđạtmụcđíchthuyếtphục.Phươngphápnàychínhlàcáchkhiếnđốiphươngbiếtmìnhphảilàmthếnàotrongkhitrảlờicâuhỏi.
TrongthờikìsahoàngthốngtrịởNga,ngườinôngdânNgavìchịunhiềukhổcựcnêntronglòngrấtcămphẫn.KhiCáchmạngTháng10giànhthắnglợi,đạiđasốngườidânkiênquyếtyêucầuphábỏcungđiệnsahoàngđãtừngở.Rấtnhiềunhânviênchínhphủđãlàmcôngtácngăncản,nhưngngườidânvẫnkhôngđồngý.Cuốicùng,Leninphảitrựctiếpramặtthuyếtphục.Leninnóivớingười
dân:“Đốtnhàcũngđược,nhưngtrướckhiđốthãyđểtôinóivàicâuđượckhông?”
“Được”
Leninhỏi:“Ngôinhàsahoàngởdoailàmra?”
“Chúngtôilàmra.”
Leninlạihỏi:“Ngôinhàchúngtalàmra,khôngchosahoàngở,nhưngchođạidiệncủachúngtaởđượckhông?”
“Được”
Leninlạihỏitiếp:“Vậycócầnđốtngôinhànàynữakhông?”
NgườidâncảmthấyLeninnóiđúngnênđồngýkhôngđốtnhànữa.
Leninđãdùngphươngphápđặtcâuhỏikhiếnngườidânthoátkhỏitâmlícămphẫnvàtừbỏýđịnhbanđầu.
Đặtcâuhỏivìlợiích
Khichúngtaphảithuyếtphụcđốiphươngrằngviệcmàhọlàmcóthểmanglạilợiích,thìphảidẫndắtvấnđềcăncứvàoxuhướngpháttriểnsựviệccólợichomụcđíchthựctế,khiếncảhaibênđềugiànhkếtquảmongđợi.
ThờiTống,cómộtôngquantênlàTônGiácvừanhậmchứcquanhuyện,ôngpháthiệncórấtnhiềungườidânbịnhốtvàotùdokhôngcótiềnđóngthuế.TônGiácrấtđồngcảmvớihọ,đúnglúcđó,mộtsốđịachủtrongvùngmuốnchitiềntusửalạiđềnthờPhật,họxinchỉthịcủaTônGiác.TônGiáchỏi:“CácôngsửađềnthờPhậtđểlàmgì?”,“Đểcóphúc”.TônGiácnói:“Đềnthờchưabịxuốngcấp,mọithứcòntốt,nếudùngsốtiềnđógiúpnhữngngườinghèođóngthuếđểhọkhôngphảichịucảnhtùđầynữathìsẽcàngcóphúchơn”.Cáchộđịachủthấyôngnóicólínênđồngý.Nhờvậymà,rấtnhiềungườinghèođãđượccứuthoátkhỏicảnhnguynan.
TônGiácđãđặtcâuhỏidẫndắtđánhđúngvàotâmlícầuphúc
củacácđịachủđểcóđượckếtquảmongmuốn.
Đặtcâuhỏiđedọathiệný
Đedọacũnglàmộtkĩnăngthườngđượcdùngtrongthuyếtphục,nhưngdùngkĩnăngnàylàphảilinhhoạt,tùyngười,tùyviệcvàtùylúc.Lờiđedọathiệnýcóthểkhiếnđốiphươngcócảmgiáclolắng,từđóđạtmụcđíchthuyếtphục.Hãyxemcâuchuyệnsauđây.
Mộtcôngtytổchứcđidulịch,saukhithamgiahoạtđộngngoàitrờithìquaytrởvềkháchsạn,kháchsạnthôngbáodosựcốnêncácphònghọđặt(phòngcóbồntắm)khôngcónướcnóng.VìchuyệnnàymàngườiphụtráchcủacôngtyđãhẹngặpGiámđốckháchsạn.
Ngườiphụtráchnói:“Xinlỗi,muộnthếnàyrồicònmờianhtớiđây.Nhưngchúngtôiaicũngđẫmmồhôi,khôngthểkhôngtắm.Hơnnữachúngtôiđãcóyêucầutừtướcnênchuyệnnàyphảimờiôngđếnđâygiảiquyết.”
Giámđốcnói:“Chuyệnnàytôicũngkhôngcócáchnàokhác.Ngườidọnphòngđãvềmàquênbơmnước,tôiđãyêucầumởphòngtắmtậpthể,cácôngcóthểvàođótắm.”
“Chúngtôicóthểtắmởphòngtắmtậpthể,nhưngchuyệnnàyphảirõrằng,giáphòng500nghìnđồngmộtđêmlàphòngcóbồntắm.Nhưngbâygiờphảitắmởphòngtậpthể,chúngtôichỉcóthểtrảgiáphòngtheotiêuchuẩnphòngkhôngcóbồntắm.”
“Vậykhôngđược.”
“Thếthìphảicónướcnóngtrongbồntắmcủachúngtôi.”
“Nhưngtôikhôngcócáchnàocả.”
“Anhcócách!”
“Anhnóixemcócáchgì?”
“Anhcóhaicách:Thứnhấtlàgọingườidọnphòngquaylại,thứhailàanhđunchomỗiphònghaiphíchnước.Đươngnhiêntôisẽphốihợpkhuyênmọingườikiênnhẫnchờđợi.”
Kếtquả,Giámđốcphảigọingườidọnphòngquaylạivà40phútsau,tấtcảmọingườiđềucónướcnóngdùng.
Đedọacóthểgiúptăngcườngsứcmạnhthuyếtphục,nhưngkhivậndụngkĩnăngnày,tháiđộnhấtđịnhphảicóthiệný,nóirõhậuquảđểviệcđedọađókhôngquágiớihạn,nếukhôngcóthểsẽkhôngmanglạikếtquả.
Trongvídụtrên,ngườithuyếtphụcđãsửdụngcáchđặtcâuhỏirấtkhéoléo,saukhihỏixongcònđưaraphươngánlựachọnchongườitrảlời,nhưvậyngườithuyếtphụcsẽnắmđượcthếchủđộngvàgiànhđượcthànhcông.
TrìnhtựvàbíquyếtthuyếtphụcCầnphảicónhữngkĩnăngnhấtđịnhđểkhéoléonóilờithuyết
phục,khiếnđốiphươnghoàntoànchấpnhận.Ngoàinhữngkĩnăngđãnóiởtrên,khithuyếtphụcngườikhác,chúngtacầntuânthủnhữngtrìnhtựnhấtđịnh.
Trướctiênhãyxemvídụsauđây.
Mộtnhàdiễnthuyếtnổitiếngcùnglúcnhậnđượchailờimờicộngtác,ôngkhôngbiếtphảichấpnhậnlờimờinàonênquyếtđịnhsẽlựachọnsaukhitiếpxúcvớicảhaiphía.
Ngườiphụtráchđơnvịthứnhấtnói:“Xinônghãynóithậthayđểtruyềnđạtkĩnăngnóichuyệnchonhữngngườiquảnlíởcôngtychúngtôi.Nhưngtôikhôngrõphảinghenhữngnộidunggìnênmongôngtựchủđộngsắpxếp.”
Ngườiphụtráchcôngtycònlạinóinhưsau:“Mongôngcốgắnggiúpchúngtôi,giảnggiảivềkĩnănggiaotiếpchocácnhânviênquảnlí.Sẽcókhoảng50ngườilắngngheông,dựđịnhsốngườithamgiahoạtđộnglàkhoảng70người.Bởivìchúngtôibiếtviệckhéoléoănnóirấtcólợichosựpháttriểncôngviệcvềsau,nênmụcđíchchúngtôimờiôngtớilàđểmọingườihiểurõtầmquantrọngcủaviệckhéoléosửdụngngônngữ.Hivọngôngkhốngchếthờigiantrongkhoảng2tiếng,nộidungdiễnthuyếtxoayquanhđềtàibíquyếtănnói.Chúng
tôirấtmongônggiúpđỡ.”
Cuốicùng,nhàdiễnthuyếtđãlựachọnlờimờithứhai.
Trongvídụnày,ngườiđầutiênnóikhôngcósứcthuyếtphục,trongkhingườithứhaiđãthểhiệnđượcsựnhiệttình,vàđiềuquantrọnglàđốiphươngđãgiảiđáphếtmọithắcmắcngaykhingườiđượcthuyếtphụcchưakịpđặtcâuhỏi.
Trìnhtựthuyếtphục
Khithuyếtphụcđốiphương,nhấtđịnhphảituântheotrìnhtự,nóirõtừngbướcđểđạthiệuquả.
(1)Khiếnđốiphươngchúývàcảmthấyhứngthú
Đểđốiphươngđồngývớiquanđiểmcủamình,đầutiênphảithuhútsựchúýcủađốiphươngvàođềtàimìnhđịnhnói.Sửdụngcáccâunóinhư:“Chuyệnlàthế,anhthấythếnào?”,“Chuyệnnàysẽcóíchchochị”...đểthuhútđốiphươngvàkhiếnhọmuốnnghetiếp.
Đươngnhiên,khilàmnhữngviệcnày,bạncũngphảichúýtớibiểucảmcủabảnthân,luônnởnụcườichânthành,lờinóivàhànhđộngluônthốngnhất.Phảiđápứngđượcnhữngđiềunàythìmớicóthểthuyếtphụcngườikhác,khiếnhọmuốnngheýkiếncủabạn.
(2)Thểhiệnrõràngsuynghĩcủabảnthân
Nănglựcdiễnđạtcủangườithuyếtphụcsẽquyếtđịnhsựthànhcôngcủangườiđó.Đốiphươngcómuốnnghesuynghĩvàkếhoạchcủabạnkhông,điềunàyđượcquyếtđịnhbởikhảnăngdiễnđạtcủabạncóthuhúthọkhông,cóthểlấyvídụsosánhđểlờinóicủabạnthêmphầnsinhđộng,tạoấntươngsâusắcchongườinghe.
Cũngkhôngthểbỏquacácyếutốnhưtốcđộnói,âmlượngnóitonhỏ,ngữđiệucaothấp…Ngoàingônngữ,bạncũngphảicóbiểucảmbổtrợthíchhợp.
(3)Tạocảmxúcchongườinghe
Khithuyếtphụcvềmộtviệcgìđó,bạnphảitìmhiểuxemđối
phươngcóhứngthúvớiviệcđókhông,sauđóhãyđứngtrênlậptrườngcủahọvàsửdụnglờinóitìnhcảmthuhúthọ,khiếnđốiphươngchấpnhậnvàcóchungquanđiểmvớibạn.
Phảinắmđượctâmlíđốiphươngmớicóthểtạocảmxúckhithuyếtphục.Vídụ:Họđangnghĩgì?Họsẽhànhđộngthếnào?Bâygiờhọmuốnlàmgì?...Muốnthuyếtphụcđượcngườikhác,nhấtđịnhphảiýthứcđượcngườiđóngvaichínhkhôngphảilàbạnmàlàđốiphương.
(4)Nêucáchlàmcụthể
Saukhiđãchuẩnbịxongmọiviệc,hãynóichođốiphươngbiếtphảilàmthếnào.Bạnphảikhiếnhọhiểuđượcrằnghọnênlàmgìvàlàmthếnàolàtốtnhất.Nhưvậy,đốiphươngsẽvuivẻlàmtheocáchcủabạn.
Chúngtaphảituânthủcáctrìnhtựtrênkhithuyếtphụcngườikhác.Chỉcócáchbiểuđạtrõràngsuynghĩthìđốiphươngmớihiểuýđồcủabạnvàchấpnhậnýkiếncủabạn.
Bíquyếtthuyếtphục
Saukhinắmđượctrìnhtự,chúngtacònphảinắmđượcmộtsốbíquyếtthuyếtphục.Sauđâylàmộtsốbíquyếtcóíchchobạn.
(1)Nóilíbằngthựctế
Mộtviệccàngmangtínhđạolíthìcàngphảichúýliênhệvớithựctế,nếukhôngcóthểsẽgâyraảnhhưởngtiêucựctớitâmlíngườinghe.Dùngthựctếđểchứngminhđạolísẽtránhviệcphảidùngtừngữsáorỗng,vônghĩa.
(2)Đitừnhỏđếnlớn
Khithuyếtphụcngườikhác,hãygiảnggiảibắtđầutừnhữngcâuchuyệnnhỏ,nhữngđiềunhỏnhất.Hãyđểđốiphươngnhậnrachânlí,dầndầnbịthuyếtphụcvàchấpnhậnýkiếncủabạn.
(3)Tácđộngbằngngônngữ
Hãypháthuykhảnăngngônngữcủabạnđểkhơidậyhứngthúchođốiphươngvàgiảnggiảithậtsinhđộng.Ngônngữđẹpcóthểthuhútsựchúýcủangườinghe.Muốnlàmđượcđiềunày,trướctiênphảicólòngtin,tinvàosứcmạnhđạolí.Tiếpđóphảichúýrènluyệnngônngữ,nângcaokĩnăngdiễnđạt.
(4)Nóiđúngtrọngđiểm
Nóinhiềumàmônglungsẽchỉkhiếnngườikháckhôngmuốnnghe.Cómộtsốngườisợngườikháckhônghiểunênlặpđilặplạilờinói,tuynhiênkếtquảlạiđingượcvớimongđợi.Phươngphápchínhxáclànhìnsựviệctừgócđộcủangườikhác,nóiđúngtrọngđiểm,đồngthờilưuýdànhthờigianchongườinghesuynghĩvàlĩnhhội.
(5)Khéoléodùngdanhngôn
Nhữngdanhngôntriếtlísẽđểlạiấntượngsâusắc.Việckếthợpnóiđạolívớidanhngônrấtcósứcthuyếtphụcvàđặcbiệtthuhútngườinghe.
Thuyếtphụcngườikháclàmộtviệckhókhăn,đặcbiệtlàvớingườitrẻtuổi.Khimuốnthểhiệntàinăngtrongcôngviệc,bạnphảithuyếtphụcđượcngườikhácchấpnhậnquanđiểmcủabạn,điềunàyyêucầubạnphảinắmvữngcáckĩnăngngônngữthuyếtphụcđểhỗtrợchocôngviệcvàcuộcsốngcủabạn.
Chúngtakhótránhkhỏiviệcphạmlỗikhigiaotiếpvớingườikhác,chỉcầnnhậnra,thànhkhẩnxinlỗivàthayđổithìngườikhácsẽthathứ.Dođó,nắmvữngnghệthuậtxinlỗirấtcólợichohoạtđộngxãgiao.
Lẽnàobiếtcáchxinlỗithìcóthểthànhcông?Nóinhưvậyliệucóquálời?Thựcra,biếtcáchxinlỗiđươngnhiênkhôngchắcchắnsẽtrởthànhmộtnhânvậtvĩđại.Nhưngnếumuốnđạtthànhtựutrongsựnghiệp,bạnphảihọccáchxinlỗi.
LincolnlàmộttrongnhữngTổngthốngnổitiếngnhấtcủanướcMỹ.Khicònlàmộtluậtsư,lờinóicủaôngrấtcósứcmạnh.Nhưngdotuổitrẻbồngbộtnênđãmắclỗivớikhôngítngười.
Cómộtlần,mộtngườiđãrấttứcgiậnsaukhibịLincolnmắngnênmuốnquyếtđấuvớiông.Nhờcómọingườikhuyêncan,cộngthêmlờixinlỗicủaLincolnnêncuộcquyếtđấuđượchủybỏ.ChuyệnnàyđãkhiếnLincolnhiểurarằng,làmngườikhôngnênquákhoatrương,khôngnênchỉbiếtchỉtrích,phêbìnhngườikhác,nếukhôngsẽphảichịuthiệt.
ThếnhưngthóiquenchỉtríchcủaLincolnđãănvàomáu,muốnthayđổikhôngphảichuyệndễ.Saunàylạixảyramộtxungđộtkhác:
Trướcmặtrấtđôngngười,Lincolnđãmắngtétátmộtnghịsĩ,thậmchícònkhiếnngườinàybậtkhóc.
Saukhimắngxong,Lincolncảmthấyrấthốihận,ôngvừatựtráchmình,vừasuynghĩtìmcáchđểxinlỗingườikia.Saukhiđấutranhtưtưởng,Lincolnhạquyếttâmsẽtớixinlỗingườinghịsĩđãbịôngmắng.MặcdùđốiphươngkhôngchấpnhậnlờixinlỗicủaLincolnngay,nhưnghànhđộngcủangườiđóthểhiệnmâuthuẫngiữahaingườiđãđượcgỡbỏ,ôngđãbớtđiđượcmộtkẻthùtrênchínhtrường.
Saunhữngchuyệnnày,Lincolnđãtrưởngthànhhơn.Bảnthânôngcũngbiết,muốntiếnbướctrênconđườngchínhtrịthìôngphảicónhiềubạnbèvàítkẻđịch.Vềsaunày,mặcdùcónhữnglúcxungđộtvớingườikhác,nhưngôngđềuxinlỗingay.ThóiquennàyđãgiúpLincolncảithiệncácmốiquanhệ,đoànkếtsứcmạnhchínhtrị,tạocơsởvữngchắcđểtrởthànhTổngthống.
Đốivớinhữngngườibìnhthường,việcxinlỗimặcdùkhônggiúpchúngtatrởthànhngườithànhcông,nhưngnómanglạikhôngítcơhội,giúpchúngtathoátkhỏikhókhănvàtránhđượcnhiềutrởngạitrênconđườngđitớithànhcông.
Dođó,muốntrởthànhmộtngườithựcsựthànhcông,bạnbắtbuộcphảihọcnghệthuậtxinlỗi.
Khigiaotiếp,nhữngngườitrẻtuổikhótránhkhỏiviệcnóisai,làmsai,thậmchílàđắctộivớingườikhác.Nếusaukhiphạmlỗi,chúngtakịpthờinhậnravàthànhkhẩnxinlỗi,chủđộngchịutráchnhiệm,thìchúngtasẽđượcđốiphươngthathứ.Nếubạnnhậnralỗisainhưngkhôngkịpthờixinlỗimàchỉtìmlídođểbiệnminh,kếtquảkhôngnhữngkhôngđượcthathứmàcònlàmtổnhạitớihìnhtượngvànhâncáchcủachínhmình.Vìthế,khôngđượccoinhẹtácdụngcủalờixinlỗi.
Xinlỗikhôngchỉlànhậnlỗi,màcònlàdũngcảmchịutráchnhiệmvềlỗisaidomìnhgâyra.Lờixinlỗithểhiệnbạnrấtcoitrọng
cácmốiquanhệ,vàcòngiúphàngắn,tăngcườngtìnhcảmgiữahaibên.
Chínhvìvậy,khixinlỗi,chúngtanhấtđịnhphảitôntrọngcácnguyêntắcsau.
(1)Tháiđộnhấtđịnhphảithànhkhẩn
Khixinlỗiaiđó,ánhmắtkhôngnênnhìnxuống,hãyngẩngcaođầunhìnthẳngvàođốiphương,nhưvậyngườiđómớihiểuđượcsựchânthànhcủabạn.
(2)Tỏrabìnhthường
Kịpthờinhậnlỗivàxinlỗilàmộtđứctínhtốtđẹp,mộthànhđộngđángtrântrọng.Vìthế,bạnkhôngnênnétránh,cũngkhôngnênquákhoatrươngkhixinlỗi,bởinhưvậysẽkhiếnngườikháckhôngnhữngkhôngchấpnhậnlờixinlỗicủabạn,màthậmchícòncảmthấybạngiảtạo.
(3)Tốcđộkịpthời
Nếubạnkhôngthểxinlỗingaysaukhiphạmlỗi,thìcũngnhấtđịnhphảinhanhchóngtìmcơhộithíchhợpthểhiệnsựhốilỗicủamình.
Rấtnhiềungườikhilàmsaiviệcgìđóđềuđưaranhiềulídobiệnminhđểtựbảovệmình,cũngcónhữngngườinhấtđịnhkhôngchịunhậnlỗi.Làmnhưvậy,hiệuquảsẽkhôngtốt.Khilàmsai,điềuquantrọngnhấtlàphảinhậnlỗi.Chỉcódũngcảmnhậnlỗisaimớicóthểkhiếnngườikháckhoandungđộlượngbỏquachobạn.
Phạmlỗithìphảixinlỗi,đâylàđiềunênlàmvànhấtđịnhphảilàmchotốt.Chỉcónắmchắckĩnăngxinlỗimớidễđượcđốiphươnglượngthứ.
(1)Nóixinlỗitrước
Khibạnxinlỗiaiđó,nêndiễnđạtngắngọnnguyênnhân,khôngnêngiảithíchnhiều,càngđơngiảncànghiệuquả.
(2)Nghiêmtúclắngnghephảnứngcủađốiphương
Khixinlỗi,phảithểhiệnbạnrấtđểýtớicảmnhậncủangườiđốidiện,cũngrấtmuốnnghehọnóivềsuynghĩcủahọ.Khiđốiphươngnóixong,tuyệtđốikhôngnêntranhluậnhoặcbiệnhộ.Nếuđốiphươngvẫncònsuynghĩmuốnnói,hãyđểngườiđónóihết.Bạnphảihọccáchnhẫnnại,bởivìsựnhẫnnạisẽtránhđượcrấtnhiềuviệckhôngvui.
(3)Hạmìnhmộtcáchhợplí
Khiphạmlỗi,chodùtrongcuộcsốnghaytrongcôngviệc,lúcxinlỗi,hãynhớtựphêbìnhmìnhmộtcáchhợplí,thừanhậnmìnhđãlàmkhôngtốt,đồngthờicóthểsửdụngmộtsốtínhtừxấuđểnóivềlỗicủamình.Khibạnnhậnlỗivàtíchcựcthayđổimình,bạnsẽđượcthathứ.
Tựtráchmìnhtrước
NhàhùngbiệnCarnegiethườngdắtchóđidạotrongcôngviên.Dotrongcôngviêncóítngười,hơnnữachúchólạirấthiền,chưacắnaibaogiờ,nênôngkhôngdùngdâyxíchhoặcrọmõmchochó.
Mộtngày,ôngvàchúchócủamìnhgặpmộtnhânviênbảovệtrongcôngviên,ngườinhânviênhỏiCarnegie:“Tạisaoanhkhôngrọmõmhoặcxíchchó?Lẽnàoanhkhôngbiếtthếlàviphạmquyđịnh?”
“Tôibiết”,Carnegiehạgiọng:“Nhưngtôinghĩnósẽkhôngcắnaicả”
“Anhnghĩư?Phápluậtkhôngcầnbiếtanhnghĩgì.Lầnnàytôikhôngtruycứu,nhưnglầnsaumàtôicòngặptìnhtrạngnày,anhsẽphảigiảiquyếtvấnđềởtòaán.”
Carnegiekhôngmuốnphạmluật,nhưngchúchócủaôngkhôngthíchrọmõm.Mộtbuổichiều,ônglạiđưachóvàocôngviên.Độtnhiên,ôngnhìnthấynhânviênanninhhômtrướcđivềphíamình.
Carnegiecảmthấysựviệcrấttồitệ,ôngquyếtđịnhsẽgiảithíchnênmởlờitrước:“Thưaông,lầnnàytôilạimắclỗi.Tuầntrướcôngđãcảnhcáotôi,nhưngtôilạiđưachórangoàimàkhôngrọmõmchonó,ônghãyphạttôiđi.”
“Tôibiếtrồi”,ngườinhânviênanninhnhẹnhàngnói:“Tôibiếtkhikhôngcóngười,chẳngaimuốnépbuộcconvậtcưngcủamìnhlàmgì.”
“Đúnglànhưvậy,nhưngtôiđãphạmluật”,Carnegietrảlời.
“Thựcrathìsựviệccũngkhôngquánghiêmtrọng,haylàthếnày,chỉcầnanhchochóchạychơiởchỗvắngngười,ởnơitôikhôngtrôngthấylàđược”.
Trongvídụnày,đểtránhbịphạt,Carnegieđãdùngcáchtựtráchmìnhtrước,khiếnnhânviênanninhnọcảmthấyôngtađượctôntrọngmàkhoandungđộlượngbỏqua.
Khibạnmắclỗivàbiếtsẽbịngườikhácchỉtrích,trướctiênhãytựphêbìnhmình.Khiđốiphươngthấybạnkịpthờinhậnlỗithìsẽkhôngtráchmắngbạnnữavàsẽlượngthứchobạn.Nếucóyêucầuvớiđốiphương,bạncóthểmởđầubằngcáchnói:“Xinlượngthứchoyêucầucủatôi”,“Tôinóinhữnglờinàycóthểhơimạomuội”,“Lờitôinóicóthểhơiquáđáng”…Lúcđó,chodùlờinóicủabạncókhiếnđốiphươngkhôngthích,nhưnghọsẽkhôngvìthếmàtráchcứbạn.Nếusửdụnglặpđilặplạisẽcàngcóhiệuquả,đốiphươngsẽlắngnghevàchấpnhậnyêucầucủabạn.
Lờixinlỗiphảiđơngiản,chínhxác
Khigiaotiếphoặckhikểchuyệngìđóvớingườikhác,ngônngữnhấtđịnhphảiđơngiản,khôngnênquáphứctạp.Mộtngườicótàiănnói,chỉvớivàicâunóiđơngiảnđãcóthểdiễnđạtrõràngsuynghĩcủamình.
Ngônngữkhixinlỗicũngphảiđơngiản,rõràngvàchínhxác.Mặcdùthểhiệnthànhýbằnglờinói,nhưnglờinóinhấtđịnhphảiđơngiản,khôngnênnóinhiều.
DobịbệnhtừnhỏnênLươngbịtậtởchân,việcđilạirấtbấttiện
nênanhcảmthấyvôcùngtựti,mặccảm.Trongmộtlầnquáchén,đồngnghiệpcủaLươnglàHoàngđãbắtchướcdángđicủaanhtrướcmặtmọingười,việcnàykhiếnLươngrấtxấuhổ.
Ngàyhômsaukhiđãtỉnhrượu,Hoàngýthứcđượchànhđộngcủamìnhhômqualàquáđáng,bèntìmđếnLươngvànói:“Hômquatôiđãsai,tôiuốngquáchénnênkhôngkiểmsoátđượcmình,tôiđãlàmtổnthươnganh,thậtđángxấuhổ.”
NếuHoàngchỉnóiđếnđó,cólẽLươngsẽlượngthứchoanh.NhưngHoànglạitiếptụcnói:“Anhbiếtđấy,tôichưabaogiờkìthịngườitàntật.Hômquađúnglàtôiuốngsay,muốnmọingườivuivẻnênđùamộtchút.Nóithật,anhhàngxómcạnhnhàtôicũngbịtàntật,nhưngtôichưabaogiờtrêuanhấy,quanhệgiữachúngtôirấttốt.Tàntậtchẳngcógìđánglocả,vẫncóthểnóiđiềumuốnnóivàlàmviệcmuốnlàm…”
Hoàngchưanóihết,LươngđãtứcgiậnbỏrangoàikhiếnHoàngbốirốitựhỏi:“Mìnhcólòngxinlỗi,nhưngtạisaoanhấylạibỏđikhimìnhchưanóixong?”.
Càngnóinhiềucàngdễmắclỗi,việcxinlỗicũngkhôngngoạilệ.Thựctế,xinlỗilàmộtcáchđểcứuvãnmốiquanhệgiữabạnvàngườikhác,nếunóiquánhiềukhixinlỗi,sẽkhiếntâmtrạngđốiphươngcàngtồitệhơnvàlờixinlỗisẽmấtđiýnghĩavốncó.
Ngoàira,khixinlỗi,dùnóinhiềuhayítcũngphảinóibắtđầutừlỗicủamình,khôngnêngiảithíchvềkhuyếtđiểmcủađốiphương,nếukhôngsẽgâyhậuquảkhôngtốt.
Vìthế,khixinlỗi,nhấtđịnhphảinóiđơngiản,rõràng,nóiđúngtrọngđiểm,khôngnóinhiềuvàdàidòng.Khixinlỗikhôngcầnphảidiễngiảinhiều,chỉcầnnóirõbạnbiếtlỗivàhivọngđốiphươngbỏquachobạnlàđược.Nếunóinhiều,sựviệcsẽcàngtrởnênphứctạp.
Đươngnhiên,khixinlỗi,chúngtaphảiquansátphảnứngcủađốiphương,nắmchắcthờicơđểđạthiệuquảtốtnhất.
Khéoléoxinlỗikhibịlãnhđạochỉtrích
Cólúcchúngtasẽphạmlỗitrongcôngviệcvàbịlãnhđạochỉ
trích.Khimắclỗi,hãythànhkhẩnxinlỗilãnhđạovàhứasẽthayđổi,khắcphụclỗigâyra,nhưvậymớiđượclãnhđạolượngthứvàkhônggặptrởngạitrongcôngviệc.
Chúngtanênbiết,khibịlãnhđạophêbình,nêncósựtiếpthuvàthayđổi.Hãythửtưởngtượng,saukhitiếpnhậnlờiphêbìnhcủalãnhđạo,nếucấpướikhôngtiếpthuvàvẫnkhôngchịuthayđổicáchlàmviệcthìlãnhđạosẽnghĩthếnào?Họsẽnghĩbạnkhôngcótháiđộhợptác.
Vìthế,khibịlãnhđạochỉtríchhayphêbình,khôngnênbiệnhộ,tranhluận,cũngkhôngnênkhôngcóphảnứnggì.Cáchtốtnhấtlàxinlỗi.Khixinlỗi,bạnhãythểhiệnthànhý,tiếpthuýkiếncấptrên,nhậntráchnhiệmvànóirasuynghĩvềviệcgiảiquyếtvấnđề.Nhưvậy,lãnhđạosẽcảmthấybạnlàngườicótinhthầnhợptácvàcótriểnvọngtrongcôngviệc.
Líthuyếtcóthểrấthay,nhưngvậndụngthựctếmớilàđiềuphứctạp.Hãydùnglờixinlỗikhiếnlãnhđạocủabạncảmđộng,chỉcóhiểunguyênnhâncủalờiphêbình,bạnmớicóthểtìmraphươngthứcứngphóchínhxác.
Lờiphêbìnhcủalãnhđạovớicấpdướichủyếulàdonguyênnhâncấpdướimắclỗitrongcôngviệc.Khigặptìnhhuốngnày,đưatrọngđiểmxinlỗivàophươngphápgiảiquyếtvấnđềlàsựlựachọntốtnhất.
Tuynhiên,hàmnghĩacủalờiphêbìnhcóthểkhôngchỉđơngiảnnhưvậy.Cólúc,lờichỉtríchcủalãnhđạovớicấpdướitưởngnhưkhôngcólí,nhưngthựctếlạicóhàmýthâmsâu.
Vídụ,lãnhđạocóthểmượnlờiphêbìnhđểnóivớibạnkhôngnênquátựđại,vấnđềkhôngnhẹnhàngnhưbạnnghĩ.Hiểurõýđồnày,khixinlỗi,bạncóthểthuậntheosuynghĩcủalãnhđạođểtìmhiểuthêmvềcáchthứcgiảiquyếtvấnđề,đồngthờithểhiệnsựkhiêmtốn,xinlãnhđạogópýchomình.
Ngoàira,lờiphêbìnhcủalãnhđạocònnhằmthểhiệnuytínvàsựnghiêmkhắccủangườiđó.Khigặptìnhhuốngnày,bạnnênthểhiệntháiđộtônkính.Khinóixinlỗivớilãnhđạo,tháiđộtônkínhsẽkhiếnđốiphươngthỏamãntâmlítìmkiếmsựuynghiêm,từđóchấp
nhậnlờixinlỗicủabạn.
Nóitómlại,căncứvàocáctìnhhuốngkhácnhauđểđưaracáchthứcxinlỗiphùhợp.Hãykhéoléosửdụnglờixinlỗikhiếnđốiphươngcảmđộngvàbiếnlờichỉtríchthànhđộnglựcgiúpbạnpháttriển,nângcaobảnthân.
Đểgiữhìnhtượngvàsựtônnghiêmcủamình,chodùmắclỗi,cáclãnhđạocũngrấtkhónóilờixinlỗivớinhânviên.Thựctế,nếungườilãnhđạonắmđượcnghệthuậtxinlỗithìkhôngchỉcóđượcmốiquanhệgầngũivớicấpdưới,màcòncólợichoviệcxâydựnguytín,khiếncấpdướithấyrằngbạnlàngườithẳngthắn,cótráchnhiệm.Khicấpdướimắclỗi,thìđócũnglàcáisaicủalãnhđạo.Bởimộttrongnhữngnghĩavụcủalãnhđạolàchỉđạonhânviêncấpdướilàmviệc.Trongtìnhhuốngnày,nhậnlỗivớicấpdướisẽcóhiệuquảtốthơnsovớiviệcchỉtríchhọ.
ThờikìnộichiếnHoaKỳ,vàothờiđiểmquantrọngthìnhàđạitáScottthuộcquânBắcxảyrachuyệnkhônghay–vợôngkhôngmayquađời,ônghivọngđơnvịphêchuẩnchomìnhvềnhàlotanglễ.
Đươngnhiên,yêucầunàyđãbịcấptrêntừchối.Scottcảmthấytứcgiận,ôngchorằngđơnvịđãviphạmnhânquyền.VìthếôngđãđềnghịlênBộtrưởngLụcquânnhưngvẫnbịtừchối.Trongtìnhhuốngđó,ôngđànhphảinhờđếnTổngtưlệnhLincoln.
KhiScottđềđạtyêucầucủamìnhvớiLincoln,khôngngờlạibịLincohntráchmắng:“Mỗingàytôicóbiếtbaonhiêuviệcphảilàm,vậymàchỉvìchuyệnnhỏnàylạilàmphiềntôi.Nếuanhmuốnvềnhà,hãytìmBộtrưởngLụcquân!Chuyệnnàydoôngtagiảiquyết!”
“Thếnhưngtôiđãbịtừchối,Tổngthống,ngàilàhivọngcuốicùngcủatôi.”
“Ôngtađãtừchốirồi,vậyanhcònđếnđâytìmtôilàmgì?Hơnnữatôirấtbậnrộn,khôngcóthờigiangiảiquyếtchuyệnnày.”
CâutrảlờivôtìnhcủaLincolnđãkhiếnScottmấthếthivọng.Ôngtrởvềdoanhtrạitrongtâmtrạngkhôngvuivàoántráchcấptrên.
Sánghômsau,Scottnghenóicóngườiđếntìmmình,thìrađólàtổngthốngLincoln.VừanhìnthầyScott,Lincolnbướctớinắmtayvànói:“Đạitáthânmến,hômquathựcsựtôiđãkhôngphảivớianh,bậnrộncảngàynêntâmtrạngtôikhôngđượctốtvànóinhữnglờikhónghe.Monganhbỏquachotôi,bởitôikhôngcólídogìđểtráchmắngmộtngườiđangcốnghiến,hisinhvìđấtnước.Vềyêucầuđượcvềnhàcủaanh,tôiđãthảoluậnvớiBộtrưởngLụcquân.Bâygiờanhcóthểthudọnhànhlívềnhà.”
NhậnđượclờixinlỗicủaLincoln,Scottrấtxúcđộng.Nỗithấtvọngvàsựoántráchcủamộtngàytrướcbỗngdưngtiêutanhết.
Từtrướctớinay,chúngtaluôntưduyrằng,lãnhđạokhôngphảixinlỗicấpdưới,chamẹkhôngphảixinlỗiconcái.Bởitrongmắtnhiềungười,xinlỗilàbiểuhiệncủakẻyếu,sẽlàmtổnhạitớiuytíncủabảnthân.
Thựcraxinlỗicóthểgiúpbạnnhậnđượcsựthôngcảm,ủnghộvàgiànhnhữngthànhtíchlớnhơn.LờixinlỗicủaLincolnkhôngnhữngkhônglàmtổnhạitớisựtônnghiêmcủaôngmàcònkhiếnngườikhácthấyđượcônglàngườithẳngthắnvàkhoandung.
Dođó,mộtngườilãnhđạobiếtcáchquảnlínhânviênsẽkhôngbaogiờtiếcmộtcâuxinlỗi.Khicâunóinàyđượcchuyểntớicấpdưới,hiệuquảmànómanglạisẽvôcùngbấtngờ.
Xinlỗicấpdướicóthểgiúplãnhđạocủngcốuytínvànângcaosứchútnhâncách.Nếuđasốlãnhđạotrênthếgiớikhôngmuốnnhậnlỗivớicấpdưới,màbạnlạilàmđượcđiềunàythìbạnsẽtrởthànhbậc“minhquân”trongmắtmọingười.Bởikhibạnthừanhậnmìnhcólỗivàkịpthờisửađổi,sứchútnhâncáchcủabạnsẽkhiếncácnhânviêncấpdướivuivẻ,tìnhnguyệnlàmviệcchobạn.
Lờixinlỗicủalãnhđạocòncóthểmanglạicảmgiácantoànchonhânviêncấpdưới,ngoàira,còncóthểtạohiệuquảtốtđẹpbấtngờ.
Cómộtôngchủcôngtybịthấtlạcmộtvănbảnquantrọng,mặc
mặcdùđãtìmkhắpnơinhưngkhôngthấynênôngtráchmắngthưkícủamình.Mộttuầnsau,ôngpháthiệnratậpvănbảnđótrongngănkéoởnhàmình.Theolíthìôngphảixinlỗingườithưkí,nhưngôngcảmthấyrấtngại.Saumộthồiđấutranhtưtưởng,ôngquyếtđịnhsẽvẫnxinlỗingườithưkí.Ôngnghĩ,nếumìnhkhôngnhậnlỗisai,saunàysẽkhóquảnlínhânviêncấpdưới.Đươngnhiên,saukhinhậnlờixinlỗitừôngchủ,ngườithưkícảmthấyđượctrântrọngnêncàngnỗlựclàmviệchơnvàluôncốgắngđểkhôngphạmlỗi.
Trongvídụtrên,lờixinlỗicủaôngchủđãkhiếnngườithưkícảmđộng,việcôngtựnhậnlỗikhôngchỉđượcnhânviênkínhtrọngmàcònlàhànhđộnglàmgươngchomọingười,tạoảnhhưởngtíchcựctrongcôngviệc.
Nếuôngchủtrongcâuchuyệntrênkhôngxinlỗingườithưkí,khisựviệcbịlộrasẽcóảnhhưởngxấuvàkhiếnôngbịmấttínnhiệm.Ngượclại,việcôngthẳngthắnnhậnlỗiđãđểlạiấntượngtốtđẹp.
Tómlại,làmộtlãnhđạo,bạnphảicótấmlòngkhoandungvàtháiđộkhiêmtốn,nhưvậymớitạođượcuytínvàđượclòngnhânviêncấpdưới.
CHƯƠNG19
Lờinóithậtdễnghe,khéoléotrongphêbình
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,sẽcónhữnglúcchúngtaphảigópý,thậmchílàphêbìnhngườikhác.Nhưngkhigópý,phêbình,nhấtđịnhphảinắmchắccáckĩnăng,khiếnlờigópýtrởnêndễngheđểđốiphươngvuivẻtiếpnhận.
Thêm“đường”vàolờigópý,phêbình
Khibịphêbình,conngườithườngcótâmlíkhôngthoảimái,chodùlờibạnnóigiúpíchchohọ,nhưngrấtkhóđểhọvuivẻtiếpnhận.Vìthế,khiphêbìnhngườikhác,phảichúýkĩnăng,nắmđượcchừngmựcngônngữphêbình,khiếnlờinóidễđượcđốiphươngtiếpnhận.Vậylàmthếnàođểvừađạtmụcđíchphêbình,lạikhônglàmtổnthươnglòngtựtrọngcủađốiphương?Việcnàyyêucầuchúngtaphảinắmđượcmộtsốkĩnăng.
Lờinóithậtchưachắcđãkhónghe
Lờinóithậtcótácdụngkhócóthểthaythếtrongviệcgâydựngmốiquanhệchânthànhgiữaconngười.Mộtngườiđốixửchânthànhvớingườikhác,thìsẽnóinhữnglờithậtlòngvớingườiđó.Lờinóithậtcóthểgiúpmọingườikhắcphụclỗisaivàđiđúnghướng.
Thôngthườngthìlờinóithậtlàkhónghe,đólàdotìnhcảmchiphốilítrí,khiếnmọingườikhótiếpnhậnlờinóithật.
AnhLânlànhânviênbánhàngcủamộtcôngty,cảngàyanhbánhàngbênngoài,nóiđếnkhảncảtiếngmàkhôngcókếtquảgì,anhcảmthấymìnhkhôngthíchhợpvớicôngviệcnàynênrấtchánnảnvàmuốnbỏviệc.Saukhivềđếncôngty,anhlậptứctìmquảnlívànộpđơntừchức.
Ngườiquảnlíxemxongmỉmcườivànóivớianh:“Anhrấtchămchỉlàmviệc,cũngrấttíchcực.Anhlàmrấttốt,nhấtđịnhsẽcóthànhtích.Chỉlàanhvẫncònthiếungônngữkhigiaotiếpvớimọingười,anhnóichưathuyếtphục,hơnnữabiểucảmkhuônmặtrấtcứngnhắc.Nếukhắcphụcđượcnhữngđiểmnày,nhấtđịnhanhsẽcóthànhtíchtốt.Tôitinanh,hãycốlên!”
AnhLânnghethấythếrấtcảmđộng,hạquyếttâmnhấtđịnhsẽlàmtốt.Anhvuivẻnhậnlạiđơntừchức,vàcốnghiếnhếtmìnhchocôngviệc.
Nếumuốncóđượchiệuquảtốt,đểlờinóithậtkhôngphảilàlờinóikhónghethìkhigiaotiếpvớingườikhác,bạncầncómộtsốkĩnăng.Lờinóikhôngthỏađángkhôngnhữngmanglạihậuquảxấu,màcòncóthểgâyramâuthuẫn.
(1)Hànhđộngthậntrọng
Thựctế,lờigópýxuấtpháttừnguyênnhânmuốntốtchongườikhác.Dođó,phảihànhđộngthậntrọngđểđốiphươnghiểuýtốtcủabạn,khôngnênqualoa,đạikhái.Tháiđộkhinóiphảithànhthật,ngônngữkhôngnênquáhoamỹ.
(2)Thờicơthíchhợp
Hoàncảnhvàthờicơthíchhợplàhainhântốquantrọnggiúplờinóithậttrởnêndễnghe.Vídụ,khiđồngnghiệphoặccấpdướicủabạnđãcốgắnghếtsứcđểlàmviệcnhưngvẫnkhôngthểlàmtốt,gâyảnhhưởngtớibạn,khiđótốtnhấtkhôngnêngópý.Nếubạnnóicâusautrongthờiđiểmkhôngthíchhợp:“Nếulúcđầuchịlàmthếnàythìđãkhôngkhiếnmọiviệctrởnêntồitệ”thìsẽgâychođốiphươngtâmlíphảncảmvàchốngđối,ảnhhướngxấutớicôngviệc.Nếulúcđóbạnchỉnóinhữngcâuanủi:“Chịvấtvảrồi”,“Chịđãrấtcốgắng,nhưngchuyệnnàythựcsựkhó”…sauđómớinhắcđếnnguyênnhânthấtbạivàđưaralờigópý,nhưvậyđốiphươngsẽdễtiếpnhận.Bạn
nênđưaralờigópýchođốiphươngkhikhôngcómặtngườithứbađểbảovệlòngtựtrọngcủahọvàđạthiệuquảtốthơn.
(3)Khôngnênsosánh
Nhântốquantrọngthứbakhiếnlờigópýkhôngkhónghelàkhôngsosánhviệcnọvớiviệckia,ngườinàyvớingườikia,bởisosánhnhưvậysẽlàmtổnthươnglòngtựtrọngcủađốiphương.
Trongcơquan,mộtvịlãnhđạonóivớithưkíLan:“Côxem,ngườitacũngcùnghọvớicô,nhưngrấtlễđộ,làmviệcchămchỉcẩnthận,chưabaogiờkhiếntôiphảibậntâm.Côtuycóhọcvấncaohơnnhưngvẫnphảihọctậpngườitanhiềuđểlàmviệctốthơn.”
LòngtựtrọngcủaLanđãbịtổnthương,côthậmchícònmuốnxinthôiviệc.Thựcravịlãnhđạokhônghềcóýmuốnsathảicômàchỉgópýđểcôcốgắnghơn.Nhưnglờinóikhôngkhéođãchohiệuquảngượclại.
Nguyêntắcnóihàmý
Khingườikhácphạmlỗi,cólúckhôngcầnphảiphêbìnhtrựctiếpmànênkhéoléosửdụngphươngphápsosánh,lấyvídụđểnhắcnhở,khiếnđốiphươngýthứcđượcmìnhsaiởđâu.
ThờikìnộichiếnHoaKỳ,mộtsĩquantrongkhibáocáovềtìnhhìnhquânđịchvớiLincoln,đểthoáitháctráchnhiệmđãcốtìnhnóiquásựthậtvềđốiphương.Đúnglúcnày,cómộtnghịsĩhỏiLincolnvềlựclượngđốiphương,Lincolnbènnói:“Trongkhoảng120vạnđến160vạn”,nghịsĩrấtthắcmắcvàđặtcâuhỏicóthậtnhiềunhưthếkhông.Lincolnnói:“Vừarồivịtướngquânđâybáocáolựclượngđịchnhiềugấp3,4lầnchúngta.Chúngtacó40vạnquân,vậysốquânđịchchẳngphảitrongkhoảng120vạnđến160vạnsao?”
NgheLincolngiảithích,vịtướngquânđãcúiđầunhậnsai.
Nhẹnhàngchỉralỗisai
Aicũngcólúcphạmlỗivàcũngđềuphảitrảiquaviệcbịngườikhácphêbình,gópý,nhưngkhôngaithíchcảmgiácnày.Vìthế,khingườikhácmắclỗi,nhấtđịnhkhôngnênchỉtríchhoặcmắngmỏ
nặnglờikhiếnđốiphươngkhóchấpnhậnvàkhôngđạtmụcđíchkhuyênrăn.Cáchtốtnhấtlàsửdụngngônngữônhòa,giàucảmxúc,khiếnđốiphươngtựnhậnthấylỗisaicủamình.
Mộtbuổisáng,Giámđốcbộphậnbánhànggặpthưkívànói:“Báocáohômquacôlàmrấttốt,tôithíchnó”,ngườithưkínghevậyrấtngạcnhiên.LúcnàyGiámđốcmớibìnhthảntiếplời:“Nhưngnếukhôngcólỗichínhtảthìsẽcànghoànhảohơn,saunàykhiđánhmáyhãylưuýhơn”.
CáchgópýkhéoléocủavịGiámđốcđãđượccônhânviênvuivẻtiếpnhận,lòngtựtrọngcủađốiphươngcũngkhôngbịtổnthương.
Phêbìnhphảichúýhoàncảnh
Lờiphêbìnhnàocũngcólídochínhđáng,nhưngnếuchọnđịađiểmvàthờigiankhôngthíchhợpsẽkhôngmanglạihiệuquảtốt.Cácchuyêngiatâmlíhọcđãchứngminh,khôngaimuốnđểlộnhượcđiểmhoặcchuyệncánhânnơiđôngngười.Vìthế,tronggiaotiếp,nếukhôngthựcsựcầnthiếtthìnêntránhgópý,phêbình,khiếnngườikhácxấuhổtrướcđôngngười.Nênnhẹnhàngkhéoléochỉralỗisaicủađốiphươngđểkhônggâyáplựcchohọ.Cầnphảichúýthờigian,địađiểm,mụcđíchphêbìnhlàđểđốiphươngnhậnralỗisai,dođónêntránhlàmtoånthươngtớilòngtựtrọngcủahọ.
Khẩukhíuyểnchuyển
Nếubịngườikháctrựctiếpchỉralỗisaivàphêbình,aicũngsẽcảmthấykhôngthoảimáivàkhóchấpnhận.Nhưngnếukhẩukhícủangườiphêbìnhônhòa,uyểnchuyểnthìsẽdễđượcngườibịphêbìnhchấpnhận.Vìthế,khigópýchoaiđó,nênnóikhéoléođểgiữlòngtựtrọngchođốiphươngvàđạtmụcđíchphêbình.
Trênxebuscórấtđôngngười,khixedừngởmộttrạm,mộtphụnữmangthaibướclên,côđứngrấtkhókhăn,lúcnàymộtbàgiàquyếtđịnhnhườngchỗchocô.
Côgáingồixuốngvàquênkhôngnóilờicảmơnbà.
Lúcnày,bàlãolàmradángvẻnhưđanglắngnghevàhỏicôgáiđangmangthai:“Cháuvừanóigì,taibànghekhôngrõ,cháunóilại
đi.”
Côgáingẩngđầulênvàtrảlời:“Cháucónóigìđâuạ.”
Bàlãocườivàđáp:“Bàcứtưởngcháunóicảmơnbà.”
Trênxecótiếngcười.Côgáiđỏmặtvànóinhỏ:“Cảmơnbà.”Bàlãotrảlờito:“Khôngcógì,đólàđiềunênlàm.”
Trongvídụnày,bàlãođãkhéoléodùnglờinóichỉralỗisainhưngvẫngiữthểdiệnchođốiphương,mặcdùngườiđượcgópýcóđôichútkhóchịu,nhưngcáchlàmnàytốthơnnhiềusovớiviệcphêbìnhthẳngthắn.
Dùnglờikhenthaycholờiphêbình
Khicòntrẻ,BenjaminFranklinkhônggiỏigiaotiếp,nhưngsaunàyôngđãtrởthànhmộtnhàngoạigiaogiỏi,làđạisứcủaMỹtạiPháp.Bíquyếtthànhcôngcủaônglà:Tôikhôngnóixấungườikhác,chỉnóinhữngđiềutốtvềmọingười.
ChuyêngiatâmlíSmithcũngđãchứngminh:Cácloàiđộngvậtkhiđượcthưởngvìnhữnghànhđộngđúngsẽhọctậpnhanhhơn,hiệuquảhơnviệcbịphạtvìnhữnghànhđộngsai.Nguyêntắcnàycũngđúngkhiápdụngvớiconngười.Saukhichỉtrích,hãythậtlòngkhenngợiưuđiểmcủangườikhác,côngnhậnthànhtíchcủahọ,nhưvậykếtquảcóđượcsẽtốthơnnhiềusovớiviệcphêbìnhthẳngthắn.Hãyxemnhữngkếtquảkhácnhautronghaicâuchuyệnsau.
Vídụ1:Cuốituần,Vânbậnrộndọndẹpnhàcửa,chồngcôdomộtvàirắcrốitrongcôngviệcnêntâmtrạngkhôngđượctốt,Vâncũngkhôngyêucầuchồngphảigiúplàmviệcnhà.
Thếnhưng,khirửaấmchén,Vânkhôngcẩnthậnlàmvỡấmtràcủachồng,trongkhimộtngàytrướcđó,côvừalàmvỡmộtcáicốc.ChiếcấmnàycủamộtngườibạnmangvềtừNhậttặngchồngcô.Anhrấtquýchiếcấm,bìnhthườngchỉdámngắm,mãitớigầnđâymớimangradùng.Thậtkhôngngờlạibịvợlàmvỡ,chồngVânthayđổisắcmặt.Trongmấyngàyqua,Vâncũngluôncốgắngnhịnchồngdotâmtrạnganhkhôngvui,nênkhithấychồngtứcgiận,côcũngcũngkhôngkìmnénđược,haingườitotiếngvớinhau.ChồngVânđậpvỡ
bìnhnước,Vânkhócvànóito:“Đậpđi,anhđậphếtđi!”Lúcđó,chồngcôcũngmấtlítrí,thuậntaynémluôncảchiếcTVmớimua.
Nếulúcấy,giữavợchồngcómộtngườinhượngbộ,thìsựviệcđãkhôngtrởnênphứctạpnhưvậy.
Vídụ2:DoyêucầucôngviệcnênTrịnhthườngphảitớibưuđiệngiaodịchvàtiếpxúcvớimộtcônhânviên.Docôngviệcbậnrộnnêncônhânviênthườngtỏralạnhlùng,khóchịu.
Trịnhnghĩ,làmthếnàomớicóthểgópýchocôấy?Sauđó,anhđãnghĩramộtcách.Haithángsau,khilạiphảiđếngiaodịchtạibưuđiện,anhđãmỉmcườivànóivớicônhânviên:“Tháiđộphụcvụcủacôrấttốt,côvẫnluôngiữđượcbìnhtĩnhngaycảvớinhữngkháchhàngphiềnhànhất.”
Cônhânviênnghethấyvậychỉmỉmcườimàkhôngphátbiểuthêmgì.
Vàingàysau,Trịnhlạiđếnbưuđiện.Vừabướcvào,cônhânviênđãcườitươivớianh.Côcònlấytừtrongngănkéoramộtcuốnsáchhayvàchủđộngchoanhmượnvềđọc.
Thiếtnghĩ,nếuTrịnhcũngtỏtháiđộbấtmãnnhưVânởvídụ1,thìkhôngnhữnggâyảnhhưởngxấutớicảmxúcbảnthân,màcònlàmhỏngviệccủamình.Trịnhđãdùnglờikhenthaythếcholờitráchmócđểmanglạihiệuquảtốtđẹphơn.
Từđócóthểthấy,lờikhendễlàmthayđổiconngườihơnlờiphêbình.
Chúngtahãytìmhiểuvềngườikhác,đừngchỉbiếtphêbìnhhaytráchmắng.Hãynghĩtớinhữngưuđiểmcủađốiphươngvàkhenngợihọ.
Khigópýhayphêbìnhaiđó,hãykhéoléosửdụngcáchthứcvàphươngphápthíchhợpđểhọtựnhậnralỗisaicủamìnhvàvuivẻtiếpnhậnýkiếnđónggóp.
Kĩnăngphêbình“vừađấmvừaxoa”
Khichúngtaphêbìnhaiđó,khenngợiưuđiểmcủahọsaukhichỉtrích,nhưvậysẽkhôngkhiếnđốiphươngnảysinhtưtưởngchốngđốivàvuivẻtiếpnhậnlờigópý,cáchlàmnàyđượcgọilà“Vừađấmvừaxoa”.
Mọingườicóthểđãnghecâuchuyệnnày:Thờicổđại,ngườitathườngdùngroidađánhvàomôngconlừađểbắtnókéocốixay,nhưngápdụngcáchnàytrongthờigiandàicũngkhôngđược,bởisẽđếnlúcnókhôngchịukéonữa.Dođó,nhữngngườithôngminhđãnghĩramộtcáchhay,họbuộccủcàrốtvàođầumộtchiếcgậyđểtrướcmặtconlừa,conlừathấycủcàrốtsẽkhôngngừngđitheovềphíatrước,vàđươngnhiên,nósẽtiếptụccôngviệckéocốixay.
Cácnhàtâmlíhọcđãchứngminh,lờiphêbìnhmặcdùcólínhưngsẽkhôngdễđượcchấpnhận,ngườibịphêbìnhsợnhấtbịtổnthươnglòngtựtrọng.
McKinneyđãtừngdùngphươngpháp“vừađấmvừaxoa”khitranhcửTổngthốngMỹnăm1986.
Khiđó,mộtnhânvậtquantrọngtrongĐảngCộngHòađãgiúpMcKinneyviếtdiễnvăntranhcử,ngườiđóchorằngmìnhviếthaynênđãđọctochoMcKinneynghe.
Tuynhiên,saukhinghexong,McKinneylạicảmthấycómộtsốquanđiểmchưathỏađángcóthểgâytranhcãi,khôngnênđưavàobàidiễnvăn.McKineynói:“Bàidiễnvănnàykhôngthíchhợpvớihoàncảnhxãhộiđặcbiệthiệntại.Mộtsốquanđiểmcóthểmanglạiảnhhưởngkhôngtốt.”Ngườiviếtdiễnvănnghelờichêxongcảmthấyrấtthấtvọngvàbấtmãn.Lúcnày,McKinneynóitiếp:“Đươngnhiên,từngữtrongbàidiễnvăncủaanhrấthay,trongmộtsốtrườnghợpkhác,bàidiễnvănnàyhoàntoànthíchhợp.Tuynhiên,tôivẫnhivọnganhsẽsửalạinótheogópýcủatôi,sauđóhãyđưabảnnhápchotôixemtrướcđượckhông?”,ngườiđónghexonglậptứccảmthấyvuivẻhơn.
Saukhichỉrađiểmchưatốttrongbàidiễnvăn,nhậnthấyngườiviếtđãbỏrakhôngíttâmsức,nênMcKinneyđãkhenngợitừngữvàkhẳngđịnhbàiviếthoàntoànphùhợptrongcáctrườnghợpkhác.Cáchlàmnàyđãkhiếnngườiviếtdiễnvănvuivẻtiếpnhậnýkiến,tíchcựchoànthành,chỉnhsửabàiviết.
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,cáchlàmnàycũngrấthữudụng.Đểđốiphươngcóthểthoảimáitiếpnhậnýkiếnthìsaukhiphêbình,hãykhenngợiđiểmtốtcủahọ.GiốngnhưmộtdoanhnhânnổitiếngngườiMỹđãtừngnói:“Chodùbạnphêbìnhđiềugì,cũngphảitìmrađiểmtốtcủađốiphươngđểkhenngợi,phêbìnhtrướchaysauđềuphảilàmnhưvậy.ĐâychínhlàchiếnlượcHamberger”.
Lựachọncáchthứcphêbìnhphùhợpvớitừngngười
Khichúngtapháthiệnvàchỉralỗisaicủangườikhác(thựctếcũngcóthểlàquanđiểmcủabạnvàngườiđókhácnhau),sẽxuấthiệnmộtsốvấnđề.Việcphêbìnhsẽảnhhưởngđếncôngviệccủangườikhác,vìvậy,khilựachọncáchthứcphêbìnhphảicânnhắctớihoàncảnhcụthểcủađốitượngbịphêbình.
Xácđịnhđộtuổi
Cùngmộtvấnđề,nhưngvớinhữngngườiởđộtuổikhácnhauthìsẽcócáchthứcphêbình,gópýkhácnhau.Điềunàyyêucầungườiphêbìnhtrướctiênphảixácđịnhđộtuổicủađốiphương.Đốivớinhữngngườinhiềutuổi,chủyếusửdụngngônngữthảoluận,traođổiýkiến.Đốivớinhữngngườicùngđộtuổi,cóthểtựdotraođổi.Đốivớingườiíttuổihơncóthểsửdụngngônngữgaygắtđểkhiếnngườiđónhậnthứcsâusắcvấnđề.Đồngthời,khiphêbìnhphảichúýcáchxưnghô.
Tómlại,nhữngngườiởđộtuổikhácnhaucóđặcđiểmkhácnhau,yêucầucủahọcũngkhônggiốngnhau.Vìvậy,lựachọncáchthứcgópý,phêbìnhphảiphùhợpvớitừngngười.
Nghềnghiệp,cấpbậckhácnhau
Nghềnàocũngcónhữngđặcđiểmriêng.Trongcùngmộtngànhnghề,nhữngngườicócấpbậckhácnhau,làmcôngviệckhácnhaucũngkhônggiốngnhau.Yêucầuvớingườiđãchuyênnghiệpvàngườimớihọcviệccũngkhácnhau,lờiphêbìnhcũngkhôngthểgiốngnhau,khiphêbìnhngườicóchứcvụlãnhđạovànhânviênbìnhthườngcũngkhôngnêndùngcùngmộtcáchthức.Nóitómlại,đốivớinhữngngườichuyênnghiệphoặccócấpbậctươngđốicao,yêucầucũngcaohơn,sựphêbìnhcũngphảinghiêmkhắchơn.
QuânvàLâmcùnglàmviệctrongmộtcôngty,QuânvàolàmtrướcLâmhainăm.Trongquátrìnhlàmviệc,haingườicùngmắcmộtlỗinhưnhau.NhưngngườiquảnlílạiphêbìnhQuân,trongkhichỉnhắcnhởLâmvàđộngviênanhkhôngcầnquálolắng.Quâncảmthấykhôngphục,bènnêuýkiếnvớiquảnlí.Quảnlígiảithích:“Anhmắclỗinàylàđiềukhóchấpnhận,lỗicủaanhkhôngphảidokhônghiểuvấnđề,màlàdotháiđộlàmviệc.Anhcókĩthuậttốt,dođóyêucầuvớianhđươngnhiênphảikhắtkhehơn.”
Xácđịnhmứcđộhọcvấn,trìnhđộ
Kinhnghiệm,trìnhđộcủacácnhânviênlàkhácnhau,dođóphảisửdụngnghệthuậtngônngữkhácnhaukhiphêbình.Vớinhữngngườicóhọcvấnvàtrìnhđộcao,chỉcầnnóirõràng,đúngtrọngtâmlàhọcóthểlĩnhhộiđược,khôngnênnóinhiều.Ngượclại,vớinhữngngườicóhọcvấnvàtrìnhđộthấphơnthìcầnphảiphântích,nóirõmặtlợivàhại.
Cóthểthấy,vớinhữngngườicóhọcvấnvàtrìnhđộkhácnhau,trạngtháitâmlícủahọkhitiếpnhậnlờiphêbìnhcũngrấtkhácnhau.Vậy,phảisửdụngnghệthuậtngônngữnhưthếnàođểhọvuivẻchấpnhậnphêbìnhvàkhôngbịtổnthươnglòngtựtrọng?Đâychínhlàmộtmônnghệthuật.
Xácđịnhtrạngtháitâmlí
Tâmlílàmộtkháiniệmrộng,nhưngchủyếulànóiđếnkhíchất,tínhcách,hứngthúvớicôngviệcvànănglựctựđiềuchỉnhbảnthâncủaconngười.Ngườiphêbìnhtrướctiênphảixácđịnhrõtrạngtháitâmlíđốiphương,nếukhôngsẽkhócóđượcthànhcông.
Theophânloạicủacácnhàtâmlíhọc,khíchấtconngườiđược
chiathànhbốnloạigồm:Ngườisôinổi,ngườilinhhoạt,ngườiđiềmtĩnhvàngườiưutư.Ngườiphêbìnhnêncăncứvàođặcđiểmkhácnhaucủatừngloạingườiđểquyếtđịnhsửdụngcáchthứcphêbìnhphùhợp.
NhàtâmlíhọcngườiThụySĩ,CarlJungchiatínhcáchconngườithànhhailoại:ngườihướngngoạivàngườihướngnội.Ngườihướngngoạicởimở,hoạtbát,giaotiếptốt.Ngườihướngnộitrầmtư,ítnói,làmviệcthậntrọng.Vớingườihướngngoạicóthểgópýtrựctiếp,nóirõlợihại.Nhưngvớingườihướngnộithìphảinóihàmýkhéoléo.Cònvớinhữngngườitrungtínhgiữahaikiểungườinày,phảicăncứtheotìnhhìnhthựctếđểtùycơứngbiến.
Thôngthường,nhữngngườicóhứngthútrongcôngviệc,đasốđềuhivọngnhậnđượclờigópýcủangườikhác.Cònnhữngngườikhônghứngthútrongcôngviệcthìkhôngnhưvậy.Khiphêbình,gópývớinhữngngườikhósửađổi,phảisửdụngthêmmộtsốhìnhthứckỉluậtnhấtđịnh.
Cóthểthấy,phêbìnhkhôngphảiviệcđơngiảnmàlàmộtmônnghệthuậtngônngữphứctạp.Chỉcólinhhoạtvậndụng,phêbìnhđúngcáchvớiđúngngườimớicóthểđạthiệuquả,nếukhôngsẽchỉcótácdụngngược.
Anủichínhlàdùnglờinóivuivẻ,đầyhivọngvàsựđồngcảmđểđộngviên,cổvũnhữngngườiđaukhổdobệnhtậthoặcmấtniềmtindogặpthấtbại,khiếnhọtìmthấysứcmạnhtíchcựctrongcuộcsống.Lờianủichânthànhsẽkhiếnđốiphươngcảmthấyấmápvàmạnhmẽhơn.Dođó,anủilàmộtviệcrấtquantrọngtronghoạtđộnggiaotiếpcủaconngười,giúpmọingườitrởnêngầngũi,thânthiếthơn.
Sốngtrongxãhội,chúngtacóbạnbè,hàngxómvàđồngnghiệp,còncócảnhữngmốiquanhệkhácnữa.Chiasẻniềmvuicủamìnhhoặccùngvuivớingườikháckhiếncảhaibênđềucảmthấyvuivẻ.Ngượclại,khigặpphảichuyệnbuồncũngvậy.Saukhichiasẻvớingườikhác,nỗibuồncủabạnsẽvơiđimộtnửa.Vìvậy,khibạncủabạngặpchuyệnkhôngvui,bạnnhấtđịnhphảichủđộnganủi,khiếnđốiphươngđượcgiảitỏavàcảmthấyấmáptronglòng.
Anủilàsợidâyliênkếttronggiaotiếp.Lờianủicóthểkhiếnconngườicósứcmạnhtinhthần,dũngcảmđốimặtvớikhókhăn.
Johnđếntuổinhậpngũ,anhđượcphânvàolựclượnghảiquânlụcchiến-nơigiankhổnhất.Johnrấtlolắng.
ÔngngoạithấyJohnkhôngvuinênanủianh.Ôngnói:“Cháukhôngnênlolắngnhiều,mặcdùởtronglựclượnghảiquânlụcchiếnsẽkhókhănvànguyhiểmhơn,nhưngnếuđượcphânvàovịtrítốtthìcũngkhôngcóvấnđềgìcả”.
Johnhỏi:“Vậynếukhôngđượcphânvàovịtrítốtthìsao?”
Ôngngoạitrảlời:“Trongvịtríkhôngtốtđó,lạicónhữngsựlựachọntốt,chỉcầncháucóthểbìnhantrởvềthìsẽkhôngcógìphảilolắngcả”.
“Thếnếucháukhôngthểbìnhantrởvềthìsao?”
“Nếunhưvậythìcháukhôngcònnữa,cháukhôngphảilolắng,ngượclạingườiđaukhổsẽlàông,kẻtócbạcđưatiễnkẻtócxanh,đólàchuyệnchẳngvuivẻgì”.
Johnnghelờianủicủaông,tronglòngcảmthấythoảimáinhẹnhàng,khôngcònsợđiềugìnữa.
ÔngngoạiJohnlàngườirấtgiỏianủingườikhác,mặcdùôngkhôngtrựctiếpdùngtừ“cháukhôngcầnlolắng”,“cháuđừngsợ”,nhưnglờiphântíchcủaôngđãgiúpJohnthấyrằngvấnđềkhôngđángsợnhưtưởngtượng.Từngbước,Johnđãđượcanủivàcóthêmhivọng.
Anủicầnkĩnăngngônngữ,muốnthànhcông,bạnphảinắmđượccáckĩnănganủinày.
(1)Tìmhiểunguyênnhânkhiếnđốiphươngbuồnphiền
Khianủingườikhác,trướctiênphảihiểurõnguyênnhânkhiếnhọbuồnphiền.Trướckhilàmrõnguyênnhân,anủichỉlàphéplịchsựgiaotiếp,lờinóihầuhếtlàlờikháchsáo.Muốnanủiđúngcáchvàcóhiệuquảthìphảihiểunguyênnhân.
(2)Lắngngheđểanủi
Hầuhếtmọingườikhigặpkhókhănđềucóhaicáchphảnứng:Cáchthứnhấtlàgiữmọichuyệntronglòng,tựmìnhtìmcáchgiảiquyết,đâykhôngphảicáchlàmhay.Cáchthứhailàthổlộvớingườikhác,làmộtngườibạn,bạnphảichọnđịađiểmvàthờigianthíchhợp,tạocơhộiđểhọnóiranỗilòng.
Muốnanủithànhcông,trướctiênbạnphảilàmộtngườibiếtlắngnghe.Chỉcólắngnghe,bạnmớihiểurõcănnguyênnguồngốc
sựviệc.Việcbạnlắngnghesẽkhiếntâmtrạngcăngthẳngcủađốiphươngtrởnênnhẹnhõm,đượcanủi.
Trongquátrìnhlắngnghe,bạnphảitỏtháiđộchânthành,ngườiđượcanủisẽcảmthấytintưởngbạnvàcảmnhậnđượcsựấmáp.
Trongquátrìnhlắngnghe,nếuđốiphươngchủđộnghỏiýkiến,bạncóthểtrảlời,nhưngnhấtđịnhphảiđơngiản,đúngnộidung.
(3)Anủibằnglờinóicósứcthuyếtphụcnhất
Chuyệngìcũngcólúcthấtbại.Khingườikhácbuồnphiềnvìthấtbại,bạncóthểanủitừchínhchuyệnkhiếnngườiđóbuồnphiền.
Mộtngày,khiSocratesđangđibộtrêncầuthìnhìnthấymộtthanhniênđịnhnhảyxuốngsông,ôngbènngănlạivàhỏi:“Cháucóthểnóichotabiếtchuyệngìđãxảyrakhông?”
“Cháuthấttình.”
“VậycháunêncảmơnThượngĐế.”
“Tạisao?”
Socratesanủi:“Côấyđãmấtđimộtngườirấtyêuthươngmình,còncháuchỉmấtđimộtngườikhôngyêucháu.”
Ngườithanhniênnghevậymỉmcườivàquaytrởvềnhà.
Socratesđãkhiếnngườithanhniênhiểucôgáiđókhôngyêuanh,dùcómấtđicũngkhôngđángbuồn.Cáchanủinàyđãnhanhchónggỡbỏáplựctâmlíchongườithanhniên.
Khianủingườikhác,chúngtanhấtđịnhphảinóilờitíchcực,khíchlệđốiphươngnghĩtớimộtphươngántốthơn,tuyệtđốikhôngnênnóilờitiêucực,nhưvậysẽkhiếnđốiphươngcàngbuồnphiền.
Vươnglàmbàithiđạihọckhôngtốt,cảnhàđềurấtlolắng.Bảnthânanhcũngrấtbuồn.
MộtbạnhọcanủiVương:“Cậuđừnglonữa,xãhộibâygiờxem
trọngnănglực,thitrượtđạihọckhôngcónghĩalàcậukémcỏi.Nhưanhhàngxómnhàtớ,mặcdùkhônghọcđạihọcnhưngcósựnghiệpriêngrấttốt.”Vươngnghevậytronglòngcàngbấnloạn,thậmchícòntotiếngvớibạnmình.
Lúcnày,mộtngườibạnhọckháccủaVươnglàMaitớithămvàkhuyênanh:“Cậuđừngquábuồn.Lầnnàythikhôngtốtcóthểdocậuchưapháthuyhếtmình.Nếucậukhôngđỗ,cóthểônthithêmmộtnăm,sangnămthilạinhấtđịnhkhôngvấnđềgì,đừngbuồnvìchuyệnnàynữa”.Vươngnghexongcảmthấyhọcônthêmmộtnămcũngkhôngphảiýkiếntồi,vìvậyanhđãvuivẻhơn.
Haicáchanủitrên,cáchnàokhiếnngườikhácdễchấpnhậnhơn?Ngườibạnthứnhấtdùngcáchanủitiêucựctrongkhingườibạnthứhaidùngcáchanủitíchcực,tìmcáchgiảiquyếtvấnđề.TừphảnứngcủaVươngcóthểthấyrằngcáchanủitíchcựctốthơnnhiềusovớicáchtiêucực.
Khingườikhácgặpkhókhăn,chúngtakhôngchỉanủi,khíchlệhọvềmặttinhthầnmàcònnêncóhànhđộnggiúpđỡđốiphương.
Mộtngườimẹđơnthângặptainạnvàbịthương,hàngxómcủacôđềutớibệnhviệnthăm,cónhiềungườicòntìnhnguyệngiúpđỡcôđưađónconđihọcvàchoconăn.Cóngườithìtìnhnguyệnláixeđưacôđibệnhviệnkiểmtra.Ngườimẹrấtxúcđộngnói:“Châncủatôibịgãy,khôngbiếtcuộcsốngtrongthờigiantớiphảilàmthếnào.Maymàcósựgiúpđỡcủamọingười,tôimớicóthểyêntâmdưỡngbệnh.”
Khingườikhácgặpkhókhăn,bạnnêngiúpđỡhọ,nhưvậybạnsẽnhậnđượcsựtínnhiệmvàxâydựngđượctìnhcảmtốtđẹpvớimọingườixungquanh.
Cuộcsốngluônluônthayđổi,cólúcchúngtagặpchuyệnvừaý,nhưngcũngcólúcgặpchuyệnkhôngvừaý,đólàđiềurấtbìnhthường.Khigặpmộtngườigặpchuyệnkhôngvừaý,chúngtakhông
nênnóiđếnnhữngchuyệntốtđẹptrướcmặthọ.Bởinhưvậychỉcàngkhiếnđốiphươngchánnảnhơn.Hãynóichohọnghenhữngchuyệnkhókhănmàmìnhtừngtrảiqua,đểhọthấyviệckhôngvừaýcủamìnhchỉlànhấtthời,saunàynhấtđịnhmọichuyệnsẽtốtđẹphơn.Nếuhiểuđượcđạolínày,bạncóthểanủithànhcôngvàkhiếnđốiphươngcảmthấyđượcsựkhíchlệ.
Thểhiệnsựđồngcảm
Khibạnbèhoặcngườithâncóchuyệnkhôngvuimuốngiãibày,bạnkhôngnêndùngtháiđộtrịchthượngđểkhuyênhọphảilàmthếnàohoặckhoethànhtíchcủamìnhvớihọ.Hãynóirằngbạncũngđãtừngtrảiquanhữngviệckhôngvừaýhoặckhôngthuậnlợitrongcôngviệc,nhưvậyđốiphươngsẽhiểurằng,khôngcóviệcgìlàdễdàng,mỗingườicầnphảibiếttựđiềuchỉnhtâmlíkhiđốidiệnvớikhókhăn.
Khingườikhácgặprắcrốichuyệngiađình,hãynóivớihọrằng“Mỗicâymỗihoa,mỗinhàmỗicảnh”.
Vậndụngchínhxáccáchthứcanủi
Trongcuộcsốngvàtrongcôngviệc,khichúngtabịthiệthạidolỗicủangườikhácgâyra,nhấtđịnhphảixácđịnhrõtìnhhình,khôngnênchỉbiếttráchcứngườiđó,bởikhicósựđộngviêncủabạn,cóthểđốiphươngsẽđiềuchỉnhlạivàlàmtốthơn.Vìthế,trongtìnhhuốngnàocũngkhôngnênbỏrơibạnbè,hãytíchcựcanủihọ.
Ngườimắcbệnhthườngtrởnênyếuớtvànhạycảm.Bệnhthểchấtsẽgâyảnhhưởngtớitâmtrạngvàtâmlíbệnhnhân.Nhấtlàkhibịmắcbệnhnặng,conngườithườngkhôngthểsuynghĩvấnđềmộtcáchkháchquan,lítrí,màrấtdễbịngườikháctácđộng.
Doáplựcbệnhtật,nênbệnhnhânthườngrấtnhạycảmvớihànhđộngvàlờinóicủangườikhác,đặcbiệtlàvớisuynghĩcủangườikhácvềhọ.Vìvậy,khitớithămbệnhnhânvàanủihọ,chúngtanhấtđịnhphảichúýngônngữ,tránhnhữnglờinóikhiếnbệnhnhâncảm
thấybệnhcủahọrấtnặnghoặccảmthấycóthểbịbỏrơi.Nhữnglờinóihay,tíchcựcsẽkhiếnbệnhnhânvuivẻ,ổnđịnhtưtưởng,cólợichoviệchồiphụcsứckhoẻ.Dotâmtrạngconngườicóliênquanđếntìnhtrạngsứckhỏe,nênkhitớithămbệnhnhân,nêndùnglờinóitíchcựcđểanủihọ.
Lờinóitíchcựckhiếnbệnhnhântrởnênkiêncường
Tâmtrạngvuivẻsẽgiúpbệnhnhânchốngchọitốthơnvớibệnhtật;tháiđộtíchcực,lạcquansẽcólợichoquátrìnhphụchồisứckhỏe.Tâmtrạngvuivẻkhôngchỉkhiếnbệnhnhâncótháiđộtíchcực,màcònkhiếnhọhếtlònghợptácvớiybácsĩđểđiềutrịbệnh.Dođó,nóichuyệnvớibệnhnhânphảiđềcậptớicácchủđềtíchcực.
LynghenóibéLan-congáingườibạnthânphảivàoviệnđiềutrịbệnhmáutrắng.Nghetinnày,LyrấtbuồnvàquyếtđịnhvàoviệnthămbéLan.DoconmìnhcùngđộtuổivớibéLan,lạibiếtLanthíchtruyệnCừuvuivẻvàSóixámnênLyquyếtđịnhmuamónđồchơicóhìnhcừuvuivẻmàLanthíchnhất.
Saukhivàoviệc,nhìnthấysắcmặtnhợtnhạtcủabéLan,Lyrấtlolắng.Tuynhiên,côkhôngthểhiệnramặt,mỉmcườichàoLan:“Concónhớcôkhông?”
Langậtđầu,trôngrấtmệtmỏi.
Lytỏrabímậtnói:“Đoánxemcômanggìđếnchoconnào?”
Lanlắcđầu:“Conkhôngđoánđượcạ.”
“Conthôngminhthế,saokhôngđoánrachứ?”
Lanchỉhỏi:“Lanbịbệnhnặnglắmphảikhôngcô?”
Nghevậy,Lysuýtrơinướcmắt,cômỉmcườivàlấymónđồchơira.
Lannhìnthấyđồchơithìrấtvui.
LynóivớibéLan:“CôkểchuyệnCừuvuivẻvàSóixámchoconnghenhé?”
LannóivềchuyệnCừuvuivẻlầnnàocũngdũngcảmđánhbạiSóixám.
Nhâncơhộinày,Lynói:“VậyLancódũngcảmvàkhôngsợđaugiốngnhưCừuvuivẻđượckhông?”
Langậtđầu:“Cóạ!”
Khitròchuyệnvớibệnhnhân,cốgắngtránhnóinhữngcâunhư“Bạnphảidũngcảm,kiêncường”...Nhữngcâunàynghecóvẻrấtcósứcthuyếtphục,nhưngsẽkhiếnbệnhnhânbịhoangmang.Ngoàira,nênchọnchủđềnóichuyệnmàbệnhnhâncóhứngthú.Trêncơsởnàytíchcựcdẫndắtđểmanglạiniềmtinchongườibệnh.
Nóichuyệntíchcực,manglạihivọngchongườibệnh
Manglạihivọngchongườibệnhchínhlàtạođộnglựcđểhọtiếptụccuộcsống.Khithămbệnhnhân,hãyanủiđểngườibệnhthấyđượcvẫncòncóngườiquantâmđếnhọvàhọvẫncònhivọnghồiphụcsứckhỏe.Khibệnhnhâncòncóhivọng,họsẽcóđượcsứcmạnh,sứcmạnhnàychínhlàphươngthuốctốtnhất.Vìthế,khiđếnthămbệnhnhân,hãymangtớichohọhivọng.
Trướckhivàobệnhviệnthămhàngxóm,Lưuđãcẩnthậntìmhiểutrướcvềbệnhtìnhbệnhnhân,lênmạngtracứucácchếđộkiêngkhemvàcácthôngtinliênquan.
Vàothămngườihàngxómbịbệnh,Lưurấtbuồn,nhưngkhôngbiểulộra.
Lưucườivànói:“Hômnaycôcókhỏehơnkhông,trôngsắcmặtcôrấttốt.”
“Cháulạianủicôđấyà?”
“Cháunóithậtmà,cácbácsĩởđâylàchuyêngiavềbệnhnày.”Lưutỏratựtin“Côphảinhanhkhỏelên,cháumuốnănmóncônấu.”
Bệnhnhânthởdàivàvẫntỏrabiquan:“Khôngbiếtsaunàycôcóthểnấuănchocháukhôngnữa?”
Lưuvộingắtlời:“Côkhôngtincháuư?Cháuđãtìmhiểukĩrồi”,nóixongLưulấyđiệnthoại,vàomạngvàđưachongườihàngxómxemthôngtin.
Ngườihàngxómlậptứctrởnênvuivẻ,lạcquanvàcóhivọngrằngmìnhsẽkhỏibệnh.
Đươngnhiên,khianủingườikhác,lờinóicủachúngtaphảichânthật,xuấtpháttừtấmlòng.Bởichỉcólờinóithậtlòngmớicóthểkhiếnđốiphươngcảmđộngvàtintưởng.
Mộtcôngtynọcầntuyểnnhânviênlàmtăngcatrongdịptết.Tuynhiênkhôngaimuốnlàmnênngườiquảnlírấtlolắng.
Sauđó,ngườiquảnlíquyếtđịnhnóithậtlòngmìnhvớicácnhânviên:“Việclầnnàyrấtquantrọng,nênchúngtabuộcphảihisinhmấyngàynghỉtết.Tôibiếtngàytết,aicũngmuốnởbênngườithân,nhưngkháchhàngcũnggiốngnhưchamẹchúngta,nếukhôngcókháchhàng,chúngtasẽkhôngcócơmăn.Vìvậytôimuốnxinmọingườigiúpđỡ,mỗingườilàmthêm3ngày.Sauđợtnày,mỗingườisẽđượcnghỉbù6ngày,đượckhông?”Nhânviêncôngtycảmthấylờinóicủaquảnlírấtchânthànhnênđồngýlàmtăngca.Cuốicùng,côngtyđãhoànthànhkếhoạchđặtra.
Trongcâuchuyệnnày,ngườiquảnlíđãsửdụnglờinóichânthành,thậmchícònxinđượcmọingườigiúpđỡ.Sựchânthànhđãthểhiệnsựtôntrọngvàtínnhiệmvớimọingườinêncácnhânviênđãchấpnhậnyêucầucủaanhta.
Giaotiếpchânthànhlàmộtloạigiaotiếptâmhồn,cóthểmanglạisứcmạnhbấtngờ.Chânthànhlàlinhhồncủahoạtđộnggiaotiếp,cónó,ngườikháccóthểdễdàngbỏquanhữnglỗilầmmắcphải.Bởimọingườibiết,lỗisaicóthểsửa,nhưngnếumộtngườikhôngchânthànhthìsẽlàmmấtđiýnghĩacủaviệcgiaotiếp.
Đươngnhiên,khithểhiệnsựchânthành,khitròchuyệnhoặcan
ủingườikhác,cầnphảisửdụngmộtsốphươngphápnhấtđịnh.Nếumộtngườicótráitimchânthành,nhưngkhôngbiếtcáchthểhiệnthìngườikháccũngkhôngthểcảmnhậnđượcsựchânthànhấy.Thểhiệnsựchânthànhcũngcầncóphươngpháp,nhưvậymớicóthểkhiếnngườikháchiểuđượctâmýcủabạn.
(1)Nhìnthẳng:Khitròchuyện,giaotiếpvớingườikhác,khôngnênnhìnđichỗkhác.Hãyđểngườiđốidiệnthấyánhmắtbạnđangnhìnhọvàhọsẽtintưởngbạnhơn.
(2)Hànhđộngtựnhiên:Nhữnghànhđộngtựnhiênsẽthểhiệnsựvôtư,khiếnđốiphươngtintưởngbạn.
(3)Mỉmcườichânthành:Nụcườinhưánhnắng,hãyđểđốiphươngcảmnhậnđượcsựấmápvàdễchịutoảratừlờinóicủabạn.Nụcườithểhiệnsựchânthànhsẽchuyểnthànhývàtấmlòngcủabạnđếnđốiphương.
(4)Khenchânthành:Nhữnglờikhenthậtlòngsẽkhiếnngườikháctựtin.Nólàmộtphươngthuốchữuhiệugiúpbạnthểhiệnlòngchânthành.
(5)Dámthừanhậnkhuyếtđiểmcủamình:Khôngcóailàhoànhảo,mộtngườichegiấukhuyếtđiểmsẽchỉkhiếnngườikhácnghingờlòngchânthành.Hãythừanhậnkhuyếtđiểmmộtcáchthỏađáng,đểmọingườithấybạnlàngườithậtlòng,tựnhiênvàđángtincậy.
Vìvậy,khigiaotiếphoặckhianủingườikhác,sựchânthànhquantrọnghơnkĩnăng.Thậmchícòncóthểnói,chânthànhchínhlàsựtôntrọngđángquýnhấtdànhchomọingườitrênthếgian.