lfie Boston Public Library

PURCHASEDFROM THE FUNDESTABLISHED

BY

JamesJuyman

<Whitney'Bibliographer£ Sometime Librarian,

i/H

Petri Aegidii Antuerpiani

Hendecafyllabon adle&ores.

Quifquis nofcere fabulas iocofas

Aefopi cupis,hunc nouum libellum

Limatum,mtidum?eruditulumcja

Exili tibi comparamoneta.

Quo nec terfior eft,venuftiorc£a

ISiec iucundior eft5facetiorve,

Seu purum infpicias ftilum latintm^

Seu tu beftiolas legas loquentes.

QuincVfenficulis lcatens amoenis,

Vt vita inftituenda cuicf monftrakHunc nec barbarus ore zoikeo

Pinfetjdeprimet^atcf lancinabit,

Huc vel reiligiofuli probabunt,

Qui fracli piceo caput cucullo

Ipfis funt Clynicis feueriores,

tslullosquippedocetferosamores,N

Vel(quas Isedere teftulam iuuentas

Poffent) illecebras licentiores,

Sed quid plura moror i libellus ifte

Prorfus nobilis3elegans,latinus,

Horarum eft fimul omnium libellus*

F I N I $

Fabulamm quse hoc Ubro contlnentur

interpretes atqjautoresfunthL'

Guilielmus Goudanus,

Erafinus Roterodamus,

Ioannes A.ntoniusGampanus.

Plinius Secundus Nouocomenfts,Laurentius Valla,

Hadrianus Barlandus.

De Aefopi vita,ex nono fermoneCodrLEx Hermogene 4e fabula Prifciano interprete,

AulusAngelus

Petrus

Gelius*

Politianus»

Crinitus.

Martinus Dorpius Ioanni LeiTpeJacobo pape,

& Ioanni Niniuitsc eruditifl imismFlandria ludimagiftri&S.

r IQuidem in ea& fum,&- fui femper fenrentfa

" viriornatiffimi,quamutarenullusqui.a,fed

wL~4 nec velim,vt impedio plus nutantibus litcris

confultum putcm ab eruditis aliquot nottra

•JLfc—*^mcmoria vins,qui clafficos autorcs caftigate

sediderunt5 q a quibufda gloriola: aucupib^nam alios ta

ceo}q comentario^ latifundiis oia occuparut. Ecquis eni

no eo nole AldumHomanu fufpicitjamatprsedicatmscc

mecu identidc reputans,aufus fu & ipfe quidda min\pe^ne dixerim^minimo^nepe fabellas Aefopicas rurfusemic

tere,no carmine quidc illas ftibruftice cofcriptas, fed pro^

fa oratione nimifq lepide cocmnatas, vtpote a GuihelmaGoudano,tanto viro vt ab Erafmo meo lrteratois qfi phenice ferio fit laudatus.Eam opellam vobis ingeniofse Ha*droru iuuetutis prscceptorib? nucupatim dedico,eo vtiq*

fpe&ans, vt icholafticuli veftri hoc leuigatorio oem tene!

Ia§£ linguaj: fcribiliginem pn9.ibradant,q ad Liliu noftrti

vetus atq? adeo primum apud Louanienfes politioris lirc

ratursc domicihu profech, philofophise tmticnt. Adk*ci paucula ex Gelio^PoIitianOjCrinito^Epi^eto, fed fele^

€ta.Qd fi genio quopia afpirante leuis hacc alea felici£ ce*

ciderit,plufculum aliqn audebo,& quscda mesc ipfi^fbetti

ra^quse interim partuno, pariam dialogoSjCarmina^pro^

logos in actionesPlautinas complementu Aululariaratcp

id gen9alia.Cur.n.qiT€cfo,no aufim / quonam abfterrcar i

auxilio videlicet fret$ Thefei quondam vcftri,nunc& meicoitcr Nicolai Bufcoducen,vir df vef tacenteme ipfi

be noftis)jxqfite dodti.fiuc phiiofophieas fomitias reqra^

tis, fiue venuftioris dt<ftiois laimans qn& amici candidi,

fynceri,humai,g cura hui?a;ditiuciilce I fe oem deriuauit*

In reliquls idem(quse eft homfnls vlgilantia)lubens obi*turus. Rideri intcrim ab iftis amufis iiniftra minerua na*tis,hoc vero mihi palmarium

,quando fui fimiles,cVom*

nes,cV folosm ccelujpa ferre obftinauerunt. Valete Louanii ex nominatiiTimoLilianorumgymnafio^addecinia

calendas Decembres.

Guilielmus Goudanus canonlcus diui Aurelii

Auguftini Florenao fuo illuftri Ba*roni Ifeifteyno.SD.

FAbuIas Aefbpi cum ex oratione ligata in folu

tam vertiffem,tibi florentiffime Florenti dica<*

re placui&Quam enim fis amans literarum, exmeo Antonio viro literatiffimofacileltelligo.

Nam eum tu quidem <j eruditum fcires acciui

uifti, cV is tui amantiffimus eftcum objalia qusedam, tura

ob amorem tuum erga literatos. Necjp illud prasterire dc*

beo,me quocp a te vehementer amari cV te, commendanteM.Antonio3

fuccenfum defyderio noftri.Apprle fane de*

cere folet,qui genere flt illuftris, eum effeamicum cV.fami

liarem literarum^quse (yt csetera comoda earum fileam)

vel folse adeofedunt immortalem.Erit autem harum fa*

bellagz le&io tibi^vt opinor)vtilis. Quippe vbi multa adbeneviuedum appofita inuenies.Grata certe earum le&io

& iucunda non effe non poteft. Kaftenus autem eas,illis

qui alias complures fcripferit,fuiffe negle&ui fatis mironNec egdem tn fcripturus fuiflem, ni cV Titus Liuius haru

in hiftoria meminiflet,cV Flaccu ndftrum I epiftolis vfumviderem, cV Quintilianum inftitutionum libris vtendumfuadere cernerem* Sed fatis iam exordii.Jllud te admoni^tum velim,ne fisinfcius animantes,quse iam mutse funt,

olim fuiffe loquaces, Yale cVme vt facis ama.

De Gallo gallinaceo*

Allus gallinace?, dum verrit ftercorarium, oflendit

g gemmam.quid inquiens rem fic nitidam reperio/ 11

gemmarius reperiffet,nihil effet eo Isctius,vt q prc*

cium fciret.Mihi quidem nulli cft vfui,nec magni seftimo

imo equidem omnibusgemmis granum hordei malim.

Morale. Pergemmam artem fapientiamq* intelli'ge,per

gallum hominem ftolidum Scvoluptarium.Nec ftolidi ar

tes liberales amant,cum vfum earumnefciayiec volupta/

rius,quippe cui vna placeat voluptas.

De lupo&agno.

Lupus ad caput fontis bibens, videt agnum procul infra

bibentem, accurrit, agnum increpitat <j turbarit fontem*

Trepidare agnus/upplicare vt parcat innocenti, fequado

longe infra biberit, potum Iupi ne potuifle quidem turba

re,nedum noIuiffeXupus contra intonat, nihil agis facri*

lega/ femper obes3pater,mater3omne tuum inuifum gen*

fedulo miht aduerfatur.Tu mihi dabis hodie poenas.

Morale. Vetus di&um eft, vt canem cedas facile inueni

ri baculum.Potens,fi libet nocere,facile capit nocendx catx

fam. Satispcccauit qui refiftere non potuit»

Demuribus&ranis.

Eellum gerebat mus cum rana, de paludts certabatur im*

perio. Pugnaeratvehemens&anceps. Muscallidus fub

herbidatitans ex infidiis rana adoritur,rana viribus meli

or pectore &c infultu valens, aperto marte hoftcmlaceffit«

haftavtriqs erat iuncea.Quo certamine procuf vifo,milu9

adpropiatjdu^ prseftudio pugnac neuter fibt cauet,vtru*

que bellatorem miluus rapit ac laniae. Morale.

Itidem euenire foletfa&iofis riuibus, qui accenfi fibf*

dinedommandi,du inter fe certant fieri magiftratus,ope$

fuas,pkerumq* etiam &:vitam inpericulo ponuntv

Decane&vmbra.

Canis tranans ftuuium ri&u vehebat carnem. Splendente

fcle,ita vt fit^vmbra carnis lucebatm aquis, quam ille vi*

fmi auide captans3quod in faueibuserat

3perdiditJtaq;

tei tuni fpei ia&ura perculfus^primum ftupuit,deindc aai

mu recipiens fic elatrauit.Mifer decrat cupiditati tusemo

dus/atis fuperq? erat ni defipuiffes,iam per tuam ftukitiS

mkius nihilo tibi eft. Morale*

Monemur hac fobella modeftisc,monemur prudentise,vt

& cupiditati fit modus, nec certa pro incertisamhtamus,

Aftute certe Tercntlanus llle Saimto Ego,inquit,fperci

preciondemam.

De leone& quibufdam alils.

Cumoue qiribufdam<j aliis peplgerat Ieo,venadonem fo

re communem. Itur venatum,capitur ceruus,partiuntur.

Singulas fingulis partes tollere vt conuenerant indpienti

bus3leo erugiit/Vna ingens pars mea eft^quia fum digniO

fimus, akera item mea eft, quia vtabus prazftantiflimus.

porroxjuia fo capiudoeeruoplus fudauerina,vendico tet

tiam*quartani denicp partem ni concefleritis,a<ftum eft de

amititi&Soctthoc audito difcedunt vacut& tatiti>non au

fimurire contra leonem. Morale.

Rara femper foitfldes^apudhoc feculum rarfor eft.apud

potentes &r eft& fuit femper rariffima. Quocirea fatfuseft

vt viuas cumparL Quienim cum potentl ori viuit^neceG*

fe habet fepe de fuo iureeoncedere. Cum aajualtaqualfi

UbiluseriL

De Iupofcgrue.

Lupo voranti ouem forte oflahsefere in gula, ambit,orat

opem^opkulatur nemo.Omnes di&itant tulifle eum pre^

tium voracitatis. Tandenibfandidismultis pluribufqua

promiffis gruem indutit, vt collo longiflimo in gulam Irt

lertOjOS infixum eximeretJPetenti autem prsemiuai illu^

fk. IneptainquitabL Nonfat&thabesquodviuisi

vita debes mihi,fl libuiflet licult prsemordere collu tuu.

Morale. Tritum eft,Perire quod facis ingrato.

De ruftico& colubro.

Rufticusrepertum inniuecolubrum frigorepropeenc*

^unijdomum tulit,abiecit ad focu. Coluber ab igni vim

Virufg? recipiens, deinde flammam non ferens > omne tu*

gurium fibilando infecit.Accurrit rufticus, correpta fudc

verbis verberibufq? cum eo iniuriam expoftulat3num hac

ferat gratiam/num vitam erepturus flt illi, qui vitam ipfl

dederitf Morale Fit interdum vt obfint tibi,quib*

tu profueris, dc male de te mereantur ii,de quibus tu benc

fis meritus. De apro &* aftno.

Dum iners afinus irrideret aprum, ille indignans frende*

bat.Malum quidem ignauiflime fiieras meritus^fed etiam

fi tu pcena fis dignus^tamen ego indignus,qui a te pcenas

fumamJrride tutusaimpune tibllicec, tutus enim es ob in

ertiam. Morale Demusoperam,vtcumindignano

bis audimus aut patimur,ne indigna nobis dicam^aut fa*

ciamus.Mali.nA perditi plaarunq; gaudent , fl quifpia bo

norum eis refiftat.Magnipendunt haberi fe dignos vltio*

neJmitemur equos 6c magnas beftias3qui oblatrantes ca*

ixiculoscum contemptu prastereunt»

Libitu eft vrbano muri)dcambuIarerus.Vidit hunc mus

rufticus,inuitat,apparatur,itur ccenatum, Depromitru

fticus quicquid pofuerat in hycme3exhaurit oe penu,vt ta

tihofpitisexpIeatlauticiam.Vrban9tamen frontem cor/

rugans ruris danat inopia3vrbis fubinde laudat copia* Re

means ducit fecu in vrbem rufticu, vt quse verbis laftita/

rat,re comprobaretJneut conuiuium,quod vrban? fpled*

de copararat.I nter epuladu3audit in feramurmur elauis,

trepidare illi& fugitare ftigitando , Rufticus& infuetus

& Ioci ignarus egre fe tueri.Di fcedente famulo redit vrba

tius ad men(a,vocat rufticu.ilte vix tandcm metu depofi/

to prorepitJnuitatem adpocula vrbanu, percu&at nuni

hoc giculu crebru fi t/Refpoiet tfle quotidianfi efle^opor

tere conteni,Tum ruftic^Quotidianu inquit^Me hercule

l&x dapes plus fellis cf mellis fapiut. Equide malo cum fe

cudtatemeam inopiam,cfcum tali anxietate iftam copia*

Morale,

. Diuittee prse fe ferunt quidem voluptatem/ed fi intro/

fpiciaSjhabent £ericula& amaritudinem.EutrapeIes qute

dam fuit >qui quu inimicis fuisgmaxime noccre vellet,

vikuites eos faciebat didtitans ita eos vlcifo,quippe acce

pturos cum diuiais ingentem farcinam curarum,

b*u

De AqulIaA cornicula.

Aqulla na&uscoclcamnonviautartequiuit erucrepi*

fcemAcccdens cornicula dat confiliumJSuadct fubuolarf

fe ,& e fublinii cocleam in faxa prsecipitare,fic enini forc

Vt concha frangatur.Humi manct cornicula > vt prcftok*

tut cafum.predpitat aquila , frangitur tefta/ubripitur pi

fcis a cornicula.Dolet eluia^quila^ Morale.

Noli quibufuis haberefidem, &confdiumquodab aliis

aceeperis,fac infpicias. Multi enimconfulti noil fuis con*

fultoribus/ed fibi confulunt. DeCoruo & Vulpccula,

Prscdam na&us ftrcpitat in ramiscoruus.

Videtvulpeculageftientem^accurrit Coruum inquit

plurinu falute impertit vulpes.Sepenumero audieram 6

mam effe medacem.iam re ipfa experior.Nam vt hac for*

tc iam pKctereo/ufpiciens tein arbore,aduolo culpans fa

mam.Famaenim eft cc nignorem pice effe,& vid^o can*

didiorem niuewMeo fane iudicio cygnos vincis,Ar hcdcra

fbrmorior alba es. Quod (1 v t plumis.ita& voce cxcellas

omnhtm auium cquidem tcdixcrim rcginam. FJae afiefi*

taciuncuh iliectus coruus ad canendum apparat,apparan

ti vcru e roftro excidit cafcus.quo correpto vulpccula ca/

chynnum.oiut /rumdcmummifaum coruwr fudcc

plgctcg &f-Et iattura rei mixta pudore dofet. MoraTr.

Nonulli fic auidi laudis funt , vtcum fuo probro & dana

aunentaJIaitatormi.Bufmodihomuntiones predas funt

parafitis,Quod fl vitaucris iaclantiam , fadle aflentatorff

peftiferu genus vitaueris.Si tu voles efle Thrafo^nulcJ dee

rit Gnato. DeLeone fene&ute confetto.

Leo qui in iuucntutc complures fua ferocitatefecerat fni*

micos^in fenedtute exoluit poenas > Fteddunt talionembe

ftiscDente aper^cornu petit taurus.in primis afellus, vet*

Ignauicc nomen cupiens aboIere,verbis&' calcibus ftrenue

infultatTum gemebundus Ieo . Hi quibus olim nocuia i$

viciflim nocent 6c merito.Sed hi quib* aliquando profuf,

ia viciflim no#fu t imo etia imerito obfut.Sultf fiii q mul

tos feccrim inimicosaftultior qui falfis amicis confi# fiie*

rim. Morale*

In fecundis rebusnon efferarisanon fis ferox. Nafi vuItS

mutarit fortunaavlcifcetur quos lefifti,Et inter amkos fac

habeas difcrimcn.Sunt enim quidam amici no tui.fcdme

fa: tucc3fed fortunse tuae.Quse ^denrfortuna fimul ac tnu

tata eritJBc illi mutabfitur.Et bcne tecu adu erita fino ini*

ndd fccrintMerito queritur Ouidius En cgo nonpau*

ds quondammunitusamiclsJ3um flauit velis aurafeefi

da mei&vt fera nymbofo tumuerut sequora vento.In mc

diis lacera puppe relinquor aquis.

De Cane,&Aflno.

Dum blandiretur Canis hero& familias3hefus 8c familia

canem demulcent,afellus id videns alrius gemit, cccpit eu

pigerefusefortis,iniqueputat comparatum, canemgra*

tum efle cun&is9pafciq* de menfa herili,idcp ocio ludocj

con£equi.Sefe contraportarecUtellas>ca^iflageUo,nuncj

ociofum eflea& cunctis tamen odiofum.Si hax fiant bla/

diais^eam artem quse tam vtilis flt ftatuit fectari . Igicur

quodam tempore redeunti domum hero,rem recaturus,

procurritobuiam/ubfUit,pulfat vngulis, exclamante he

ro accurere ferui , & ineptus afellus>qui fe vrbanum cre

diditfuftevapuiac.

Morale.

Non omnia poflfumus omnes (vt ait vergilius in bucoli

cis)nec omnesomnia decentJd quifq? velit,id cetet quod

pofiikNon fimus id quod grsece fignificantius dicitur.j

id eft afinuslyrarum vel lyrscSic autem Boetius,A.finus

ad lyram poiitus , Repugnante natura lrritus eft laboc.

Tu nihil inuita facies dicefvc Minerua. tefte HoratiQ.

L co scftu curfu <$ defeflus fub vmbra fronde fuper /

viridi qtiicfcebat3Murum autcmgrege tergumei^percur

rcnte expcrre&us vnum e multis comprehcndit,fupplicat

captiuus/indignum feefle3cui leo irafcatur clamitat* Rc

putans illc in nece tantilkc beftioke nihil eflc laudis capti^

uum dimittit,Ncc vero ita mulro poftjeo for tedum g fa

tucurrit incidit in plagas.Rugire licet,exirenon licet. R u

gienteminiferabihter leonem mus audit,vocem aghofcit»

repit in cuniculosjaqueorum querit nodos, qusefitos vxf

uenit^muentoscorroditjeoeplagiseuadit» Morale*

Hscc fabella fuadet pctentibus cfcmentiam«Etenim,vtfitt

reshumanseinftabiles,egent interdum ipfipotentes ope

humillimoruni,Quarevir prudens,et flpoteft timebit vci

vlli holum nocere.Qui aute non timct nocerc alteri,valde

defipit.Quid ita/Qoiia etfi iam potentia fretus nemineni

metuis,fbrfanolim eritv? o>etuas.Gonftat enim eueniflc

daris magnifqj regibus^v* vikum&omuntinoum vel gr*

tia indiguerint,veliram metuerint.

De Milue aegroto,

Le&o decubebat miluus ^lam fermemories matrem orat

prccatum ircdeos.Mater refpondet nil opis illis fperandu

a dii^quorum fecra et aras&is rapinis rottctf violaflo»

Morale*

Decet venerari fuperos.Wi enim pios iuuanUmpios aucr

fcntur.Tn fodicitate neglecti, in miferia no exaudient.Qua>

re In fecundis rebus fiseorum memor, vt in adueriis reb*

preftmes flnt vocati.

De Hfrundinibus»

Cum primum ceptu cft feri hnu, hirundo fuadet auiculi*

Impciirc fementcmi.diclitans fibi ficri infidiasJrrident il/

ia:,ftultam vatem hirundine vocant. Surgenteiam Iino et

virefccntcrurfus monct euellerc iataJterumirrident.Ma

turcfcit limimJiortatur populari fegetem.Quum ne tunc

quidem confulentem audirent.Hirundo auium coetu rell

<Xo hominis fibi conciliat amicitiam a Init cum eo fbedus

cohabitat,cantu dcmuket.Casteris auiW e lino fiunt retia

ctlaquei. Morale.

Multi nec ipfi confulere fibi norunt, nec re&e cofulentem

audmnt.Scd quum in periculisfunt ct damni^tum demu

fapere incipiunt et fuam damnare fecordiam.Dum fat fu/

pCT^confiliieft.Hocinquiuntet illud faftum oportuit^

fed preftat efle Promethcum 9Epimethcum •Fuere hifra

tres^nomina funt greca. Alteri confilium ante remfuit^al

teri poft rcm»Quod dedarat interpretatio nominumu

Dc Tl nls,ceeomm Rcgr,

Gens ranarum,quum eflTet libera Ioui fupplicabat dari rc

gem.Riderc Iupiter vota ranarum, ille tamen iterum atcp

Iterum inftare,donec i£um perpellerent.Dciicit ille trabc»

ea moles ingeoH fragore quaflat fluuium,territa: filent ra

nae,regem veneramur.Acceduntpcdctcntim propiustan

dem abictto mctUjinfultant.et defultantjners rex lufui eft

ct contemptui . Laceflunt/urfum Ioucm orant rcgem da

ti,qui ftr'nuus fit.Dac lupiter ciconiamJsprccftrcnnue p/

ambulans paludem,quicquid ranarum obuiam fit vorar»

De huius igitur feuicia ranx fruftra quefta: futJupiter no

audit.Nam ethodie adhuc queruntur. Vcfperi cnim cico

nia cubitum eunte,ex antris,egrefla:rauco\rIuIatu murmu

rant,fed furdo canunt.VuIt enim Iuppiter vt quse rcgem

clemetc fint deprecatac ia ferat indemcte . jMorale.

Pcrindc atqj ranis euenire folet plebi, qua: fi regem paulo

manfuetiorcm habet,ignauum inertcm efle caufatur ,op

rat aliquando contingere fibivirum,Contra ft quando na

6a eft rcgcm ftrenuum,huius fcuiciam danat,prioris lau/

dat dementiam,Siuc q> femper prcfcnrium nos pcnitcr,n>

uc cfvcrum efl vtrbum.Noua vetcribusnon cflc potionr

Dccolumh*,* M]iui&

CoIimib^oKmbeIiumgeflaec^pmnuo;queni vtexpu

gnarent, delegerunt regem accipitrem.IUe rexfaclus hofte

agit non regem.Non fegnius ac miluus rapit ac Ianiat* Pc*

nitet columbas incepti,&tiusfuifle putantes,pati bella nul

ui | tyrannide accipitris. Morale

Neminem fuse fortis nimium pigeat , Nil eft tefte Flacco

ab omni parte beatum , Equidem meam fortem modo to

lerabilis fit^mutari nqn oprem, Multi nouaforte qusefita

\ veterem rurfus optarucJta pleriq? ingenio fumus omnes,

nofmetnoftripenitet*

De FurcvcYGane,

Furi aliquando^aneiiivtfileat porrigtnti refpondit ca*

nisJnfidiastuas noiu^panem das quo defuiamlatrarcScd

ego tuum mun? odi,quippe fi ego ttilero p;inem5tu ex his

t^ctiscuncla afpombis. Morale*

Caue parui commodi caufa amktas magnum,caue cuiuis

homini fidem habeas^Sunt enim qui dolo npn tantum be

nigne dxcunt3fed & benigne fadunt,

De lupo3cV Succula»

Parturiebat fuccula.pollicetur Iup^fe cuftodem fore fbet^,

'RefpQndit puerpera[lupi obfequio fe non egere, Si velit

pius haberijfl cupiat gratum facere ,Iongius abeat Lufci

cnim officium conftare non prcfentia fed abfemia.

Morale.

Non funt cun&a.CTedendaain&is, Multi fuam opera pol

llcentur,non tui amore/ed fuuXuum quasretes commodfi

nontuunv

De partumontiunv

Olimrumor erat parturire motes,homines aceurrunt, cir

cunfiftuntmonftriqutppiamnonfine pauore expeftan*

tes,Pariunttandem montesaexitmusJTum ocs rifnemo*

ri*. Morale».

Hanc fabellam tangit Oratius ^Parturlimtmontes inquit

nafcetur ridicutus mus* Notatautemiaftantiamjafta/

bundtenim qu5 magna ptofitentur 8c oftentant , vix pac

ua faciut.Quaproptet Thrajfones illi iure funtmateria io

ci& fcommatu» Vetat ite hsec fabellaianeis timores,Ple/

runqp enim grauior periculo eft pericultmetus^imo ridicuL

lum cft quod metuimus^

DeCanevenarico*

Canetnvenaticumqui iamfenueratlnftigat hcrus/ruftra

hortatunTardifuntpede^non properat, Prehenderatfe*

ram,fera edentulo elabiturJncrepitat herus verbere 8c ver

bo*Canis refpondct deberefibi iure ignofci .iam fenuifl^

at iuuenem fuiflc ftrenuum,fcd vt video inquit, Nil pla^

cet fine frudtuJuuencni amaftMenem odifti. Amafti prse

dabundum3odifti rardum edentuluni , fcd fi gratus efles^

qucm olim iuuencm frugis gratia dilexifti3fenera fruttuo

fae iuuentuti s gratia diligeres, Morale«

Recte canis.Nam tefteNafone3Nil nifi cjuod prodeft cha

rum eft> en detrahe menti Spem fructus auidae, nemo pe*

tendus erit* Prseteriti commodi nulla eft memoria,futuri

autcm gratia non magna,pra:fentis commodi fumma,

Turpe quidem di&u, fed fi modo vera fatemur,Vulgus

amicicfcs vtilitate probaC Deleporib? cVrams*

Sylua infolito mugiente turbine>trepidi kpores rapide oc

cipiunt fugereFugientes^cum obiifteret palus, ftetere an*

xii,vtrin<j comprehenfi periculis , quocp maioris eflet in

citamentum timoris,vident in palude mergi ranas. Tum

exJeporibus vnus prudentior ca:teris.ac difertior Quid

Inquit inaniter timemusknimo opus eft. Corporum quf

dem agilitas nobis eft/ed anim9deeft. Hoc periculum tur

binis non fugiendum, fed eft contemnendum.

Morale>

Omni in reopus eftanimo lacet vlrtus fine confidentfo*

Confidentia enimdux& regina virtutis eft,

Dehedofc Iupo.

Capra ciim eflet paftum itura,hedum domi concludit,

monens aperiri neminL, dum redcat ipfa. Lupus , qui id

procul audierat,poft matris difceflfum pulfat fbrcs 5 voce

caprifat iubens recIudi.Hedus dolos prsefentienSjtion ape

rio inquit. Nam etfi vox caprifat* tamen equidem per ri*

mulas lupum video. Morale.

Obaudire parenti filios,ipfis eft vtile.& iuuenem ferU de*

cetaufcultare.

Deceruo&Iupo.

Ceruus coram lupo ouem ream farit a modium tritici cfe^

bere damitanswOuis debiti quidem erat infcia.,tamen ob

tupiprsefentiam fpondet fe daturam Dicitur folutioni

dieS.Dies adeft, monet ceruus ouem, illa i t infiaas*Quod

enim promiferit excufat fe&urn id metu& prsefentia lu*

puVotum extortum non efle feruandum. Morale.

JSententia iuris eft, Vimvi repellere licet* Ex hac fabella

noua qusedam nafcitur, Fraudem fraude refellerelicet,

De ruftico & angui.

Rufticus qdam nutrierat anguc , itatus aliquado beftiam

petit fecuri,euadit illa non fine vulnere,Poftea rufticus de

ueniensadpaupertatCj ratus eftidtafoituniippt anguis

c U

inumam fibl accidercJgitur fiipphcatangui vt redeatllk

ait ignofcere fe,fed redire nolle. Nc^ enimfore fecuru,cu

ruftico tanca fitdomifecuris.Liuorem vulneris defiifle,fu

pcrefleramen memoriani. Morale.

Ei qui fcmcl fidem folaic,Iteru habere fidem vix eft tutu

Iniuria quidcm doaatc id &ne mifericordisc^caucrc au

tcm fibi& decet&prudentias eft.

DeVulpecula^fir Giconia,

Vulpecula vocaracciconiamadccenam.Obfonlum inme

fcm eftudic^quod cu Iiquidum eflec,>ciconia fruftra roftro

tencace vulpecula lingic,Abic elufa auispudecq; pigecq? in

iuriscPoft plufculumdierum rediCjinuicac vulpeculam*

Vicreum vasflcumeracplenum belliobfonii. Quod qui

dem vas quum eflet ar&iguccuris,vulpcculse obfoniuin li

cuicVidereSfcfurire,guftare nonlicuic, Ciconia roftro

cileexhaufic Morale.

Rifus rifum,iocus iocu,dol9dolum,fraus;mcretur fraude.

De Lupofic capice pi&o.

Lupus in offidna fculpcoriscapuchirmanum rcpercu ver

fet^miracur.Sentiens^idquod erac) nihil TiabeTe fcnfus,

O pulclirum inquic capuc.Eft in te artis mulcum,fed fenfi*

DihiL Moralc.

Extcrna pulchritudo, fi afii t grata cft.Sin altcrutra carcn*

dum eft,prcftat cxtcrna q intcrna carcasjlla cnim finc hac

Interdum incurrit odium, vt ftolidus co fit odiofior quo

formofior. Dc graculo,

Graculusomauit feplumis pauonis.Deinde pulchellus fi

bi vifus,feftidito gcnere fuo, cotulit fe ad pauonu genus

Ille tandem mtellecta fraude ftolidamaucm colorib? nu^

daruntAflagis affeceTunt.HoratiushancfabelIam primo

epiftolarumlibroiiarrt dea coraicula. Ait eam olim ador

natam colleclis,qua:auib9exdderant,pIumis,poft vbi vna

tjueq? auium fuampIumam4ecerpfit,TidicuIam fui(Te.Ne

fi fortefuastep&itum veneritolim ,Grexauium plumas,

moueat cornicula nfun^rwtiuisiiuclata coloribus.

Notathsecfiguraeos quifegeruntscquo fublimius ,qirf

cum his viuunt^qui cV ditioreS funt &• magis nobiles.Qua

re fepe inopcs fiunt ct funtludibrio.Probc luuenalismo

neti: coclo defcendit, -yv^^' <rtoa/&>, hoc cft nofce tc

ipfum De Mufca,cV Formica.

Mufcaaltarcabaturcum formica fewob1ern,fllam lgnobf^

!em,fevolitare,iIlamrcpere,feverfariinteaisTeg^m, ill*

cauernisIatere,fcgetemTodcre,^quam bibere, fc fpkndidc

^pulari iaclitabat,& hsec tamenocio nancifci,ErcgioncfoT

niica fe non ignobile effe,fed fuis natalibus contentaamu^

fcam vagam effe , fe ftabilem3fapereformice grana &r flu

enta,qd mufcse paftilli &c vina3atq5 hsec fe non fegni ocio,

at ftrenua opera nancifci . Porro formicam lactam efle 8c

tuta,charam omnibus, exemplar deniq; laboris^Mufcam

anxiamcum periculo effe, cunctis infeftam,cunclis inui^

lam,exemplar denicjp fegmciei . Formicam hyemis memo

rem,alimeta reponere^mufcam in diem viuere,hyeme aut

efurituram, aut certe morituram. Morale.

Qui pcrgit quse vult dieere,qua: non vult audiet Mufca

(t bene dixiffetjbene audiuiffet.Affcnticr autem formica?.

Videtur enim optabilior vitaobfcura cumfecuritatea §-

cumpericulo fplendida*

De rana&boue*

Rana cupida sequandi bouem/ediftendebat. Filius hor*

tabatur matrem cccpto defiftere . Nihd enim efle ranam

ad bouem. Illa fecundu intumuit?clamitat natus, Cre*

peslicet matcr, boucm nunquam vinces. Tertium autem

cum intumuiffet crepuit.

Morale.

Cuiqs fua dos eft.Hic fonna, ille virib?, hic opib^ille pol

lct amicis.Ynuquc^ fuo decet effe contentu,va!etiIIe cor

pore3tu Ingenio.Quo circa ^fij ft met confular

3nec inukfe

at fugiori,quod mifcrum cft3ncc(quod ftulticiee cft)certa

re optet, Dc cquo cV lconc

Venit ad equum comcdcnium Ieo, carcns autcm prse fc*

nefta viribus3mcditari ccepit artcm^medicum fe profitet,

verborum ambage ecjuum moratur.fijc dolo dolum,ar/

tem opponit arri. Fingitfenjiperin Ioco fpinofo pupu*

gi(Tepedem3orat vt infpiciens fentem rnedjkrus educat*Pa

ret Ieo,at equus quanta potuit vi calcem leoniimpingit3&

fe crontinuo cpniicit in pedes, Leo vix tandejn ad fe redi>

ens,ittu enim prope exanimatus fueratPreriujri inquit fc

ro ob ftulticiam3& is iure effugi tadolum,n.dolo vItus eft,

Morale* Odto digna eft limulatio, &* fimulatioe capieda*

Noneft timendus hoftis,qui hoftem prse fe fert , Sed qui

cum hoftis fit beneuolentiam fimulat, is demunuimfdus

&odio digniffimus,,

Deequoficafino*

Equus phaleris fellaq? ex ornatus^cu ingetifiinnituper vi

am currebat • Currenti aut onuftus afellus forte obftabat

Equ9ira fremebundus &: frena ferox fpumantta mandens.

|d inquit tarde ignaue obfiftis equo / cede incjjautfculco

te pedibus, Afellus contra rudere non aufus>cedit tadtus.

Equo autemprouolanti & curfum intcndenti, crepat in*

guenjum curfiU& oftentui inutilis, ornamentis fpolia*

*ur5dein carrario; venditur. Videt poftca cum carro veni*

entem afcllus^ affatur«Heus bonevlr, quid iftucornatf

eft/Vbi aurata fella{bullata cjngula(vbinitidum frenumf.

Sic amice necefie foiteuenire fuperbienti «. Morale,

Pkeriq; in fecundis rebuaelatlfunt^necfuimemores, nec

modeftia^ Sed quia profperitateinfgkfcutiacluerfltatem

jncurrunt. Eo$qu.iffelices videtur, monuerim qfle cautos.

Etenim fi rotaforiuna: circumadtafuertt^fentientmifer^

rimum genus infortunilefle/uifle felicenvAccedet ad cu

mulu lnfeUcitatis id quoq? malUcontemneturab iis, quos,

ipfi contempfite ?& iUudent ets ii^quos ipfi rifere>;

DcauihusjX; quadrupedibus*.

Auibuspugnaeratcu quadrupedibus.Vtrincp ipes,vrrin

que metus.vtring efat periculum.Vefpertilio autem reli/

flis fociis,defecit ad hoftes. Vincunt aues,duce& aufpice

aquilaJranfFugamvero vefpertilionem damnanr, vti ne

ad aues vncjilli fit reditio,v ti ne luce vn| fic voIatus.Hsec

caufa vefpcrtilioni eft, vx non nifl no&u volet..

Morale«.

Qui cum fociis adiierfitati&& pericutl partticeps eflere*

nuitprofperitatis& falatis expers erit.

Delupo&vulpc.

Lupus,cu praedas fatis eflcMn ocio degebaf. Accedit vufc

pecula,fcitatur ocii caufam, Senfit Iupus infidias fieri fuis

epulis^fimulatmorbum efle caufamaorat vulpeculam,de#

precatum iri deos . Illa dolens dolum non fuccedere , adit

paftdrem5monetpetere latebras Iupi, hoftem enim fecugi

pofle lopinato opprimi. Adoriturpaftor Iupum;mactat,

Illa potiturantro& prada Sed fuit illi breue fceleris ful

gaudium. Nam non ita multo poft idem paftor & ipfam

capifc, Morale..

Foeda res inuidiieft>&* ipfi interdum autori quoqp perni*

ciofi . Flaccusepiftolarum primo. Inuidus alterius rebus

marcefcit opimisJnuidia Siculi noinuenere tyranniaMa^

ius tormentumi. De Ceruo*,

Ceruus inperfpicuofbntefecon(picatus3probat procera

ftotis& ramofa cornua, fed tibiaruro exilitatem damnaf

Fortedum contemplatjdumiudicat^ interuenitvenator,

Fugit ceruus ocyor pilis>& agcte nymbosocyoreuroJn*

feftantur fugientem canes Sedcum intraflet concfenfam

fyluam,implicita funt ramis cornua.Tum demum tibias

laudabat^&coruuadamnabat, qu^fecere yt prseda eflet.

canibus. Morale. Fugicnda petimus,petenda fu^

gimiis.Placent qax offidunt, quse conferunt dlfplicenc.

Beatitudincm cupimus,priuf§ vbi fit intclligam^Cpum

exceUentiam& bonorum celfitudinem quscrimus , in h:s

beatitudinem fitamopmamur , in quibus tamen multum

liboris eft &• doloris. Pulchre id fignificat Lyricus ille tio

fter.Sasptus ventis agitatur ingens Pin9,& celfsc grauiore

cafu Decidunt turres,feriuntcj; fummos Fulgura monte$.

Devipera&-Iima.

In febrica of&ndens limam vipera,ccepit rodere. Subrifit

Iima,quid inquiens inepta / quid agis/ tu tibi ante contri/

ueris dentcs, q me atteras, quse duriciam seris proemordc

re foleo. Morale. Etia at<j etia vide,q cu tibi res

ficSi in fortiorem dentes acuis, non illi, fed tibi nocueris,

DelupiscVagnis.

Lupis&" agnis^quibus natura difcordia eft,fcedus aliquan

do ruit, datis vtrinq* obfidibus . Lupi fuos catulos, Oues

canum cohortem dedere . Quietis ouibus ac pafcentibus,

lupuli matrum defyderio vlulatussedunt.Tum lupi irru^

cntes,fidem fcedufq? folutum clamitant^ouefcj? canu pras

fidiodeftitutaslaniant. Morale. Infcitia eft,fi irx

fcedere tua prsefidiahofti tradas.Nam qui hoftisfuit,Jfo'

ftis forfan cflc nondum defiicFortaflis Sc caufam cepcrit,

cur te nudatu prsefidiis adoriat. De fylua& ruftico.

Quo tempore etiam arboribus fuus fcrmo crat3venit ru*

fticys in fyluam, rogans vt ad fecurim fuam tollere liceat

capulum. Annuit fylua. Rufticus aptata fecuri cepit arbo

res fuccidere,Tum& quidem fero, poenitult fyluam fuec

facilitatis.Doluit fdpfamefle caufam fui exitU.

Morale. De quo bene merearis vide.Multi fucre g ac

cepto beneficio, in autoris abufi funt perniciem

.

De membris &r ventre.

Pes& manus ventre olim incufarut, <j ab ociofo eo Iucra

ipfo^ vorarent.Iubent aut laboret,aut aliude petat. Sup*

plicat illc femel 8c ite^negant tti manus alimentu. Exhau

fto inedia ventre, vbi cepere omnes artus deficere, tu ma^

nus voluit tande offlciofa effe ve£ id fero.Nam v£ ter dc^

fuetudinc debilis cibu repulit,ita cu&i artus5du ventri in^

Aiidct3cu ventre pereute pereunt. Morale Pcrinde

atq? in mebro^ focietate eft, ita habet fe focietas humana.

Membru eget membro3amicus eget amico3quare rnutuis

operis&r mutuis officiis vtendu eft. Neq? diuitia:3neq; &\*

gnitatum apices holem fatis tuctur.Vnicum &c fummuoi

prafidium complurium amiclcia eft#

DeSimea&vuIpecuIa* 51

Simea vulpeculam orat, vt partc caudas fibi donet,ad tc4

gedas natesilk enim efle oneri, quod fibi foret vfui&ho

norlRefpondet illa,nihil nimis efle,cfc fe niallehumu cau

da fua verri,cj fimese natestegu Morale.

Sunt quiegeat, funt quibus fupet* Nulli tamendiuitum

id moris eft,vt re fugfluabeet egenos.

DeGeruo&bobus. _

Ceruusvenatorcm fugiens coniecit fe in ftabuIum,Boues

orat v t in prsefepi latitareIiceat.Boues tutum efle negant,

Mox enim &r dominum& famulumaffuturosillc fecuru

fe efle aitimodo neipTi prodant,Intrat famulus.occultum

fceno non videt,exiu Geftireceruus^Sf nihiliam timere.

Tum vnus c bobus dc seuo & confiho grauis Facile inqt

crat hunc,qui talpa eft fallere^Ted vt herum,qui Argus eft9

(ateas.hoc opus,hic labor eitMox deinde introgredit he^

rus,qui vt ferui negligctiam corrigat3cunfta luftrans ocu

lis,& prsefepe manu tentans,cerui dqprendit fub fceno cor

nuaJnclamat famulos,accurrunt,fera ocdudunt,capiunr

Morale. Inaiuerfis rebus 8c periculis, latebrse

difficiles funt inuentu, aut quia miferos vt ccepit fbrtuna

exagitatjaut quia ipfl metu lmpediti 6c inopes confilii/e^

roet imprudentia produnt. De Ieone& vulpc

Lco egrotabat,vifcbant animalia,vna ofFicium differentc

vulpecula*Ad hanc lcgatum mittit Ico cum epiftola, quas

venireadmoneat,gratiffimam rem segroto fore eius vnte

us prsefentiam^nec quicg periculi fore,cur vulpecula me/

tuat, leoncm cnim primum quidem amiciffimu effe vuU

peculae,ideoq5 percupere eius colIoquium,deinde segrotu

effe& decumbere, vt etiam fi,id q<J nori erat, velit nocerc

tamen no queat*Refcribit vulpecula optare fe,vt leo con*

.ualefcatjidqp oraturam fuperos ^cseterum minime vifura^

terreri enim fe veftigiis.qusc quidemveftigia cum omnia

fint antro Ieonis aduerfa, etnulla auerfa, eam rem indiciu

effe multum quidem animalium introiffe , fed exiffe nul*

lum,Horatius,Olim qucd vulpes segroto cauta leoni Re

(pondit,referam,quia me veftigia terret , Omnia te aducr

fum fpe<ftantia,nulla retrorfum, Morale.

Caue fidem habeas verbis, ni caueris,fepe tibi dabuntur

verba.Capienda di coniedhira cum ex verbis,tum ex fa*

&is,et ex his illa funt iudicanda,

De vulpecula et muftela.

Vulpecula Ionga inedta£enuis,forte ganguftiorcm rima

in cameram frumenti repftt , in qua cumprobe pafta fuit,

ddn rurfus tentatem cgrcdi diftcnt* impcdiit venter.Mu/

ftcla luctantcm procul contcmplata}tandcn\monet, fi cxi

re cupiat,ad cauum macra redeat^quo macra intrarat*

Morale. Videascomplures I mediocritate Isctosefle

at<5 alacrcs,vacuos curis.expertes animi moleftiisaSin hi

di utes facti fuerint.videbi s eos moeftosincedere,nunqua

frontem porrigere3pIenos curis, animi molcftiis obrutos.

Hanc fabcllam fic Horatius canit*Forte per anguftam te*

nuis vulpecula rimam Repferat in camcram frumcnti. pa

ftaq? rurfusjre foras plcno tendcbat corpore fruftra . Cul

muftela procul,fi vh(ait>ffugeie iftinc3Macra cauumre^

petasarctum, quem macra fubifti.

De equo;& Ceruo.

Equusgerebat bellum cum ceruo. Pulf? rande.n e pafcuis

implorabat opcm humanam. Redit cum homine defcen^

dit in campum,viclu5 antca3iam fit victor.Sed tamen hc*

fte victo & fubjiugum miflbjpfe victor necefle eft fcruiat

homini.Equitem fcrt dorfo tx frcnum ore. Morale.

Dimicant multi cotra paupertatem.Qua per fbrtunam &

induftria victa,fcpe victoris interit libertas. Domini qu/

dem &• vittores paupertatis 3feruire incipiut diuitiis.angu

tur auaricice flagris;parcimonise cohibcnt frenis,nec qucc

rendi tcnencmodum>ncclufto quldemauarlclse fupplido

partis rebus audct vti. Horati^de hac fabclIa.Ceruus equfi

pugna melior commuiubusJwbis.Pellebat^donec minor

in certamine longoJmplorauit opes hominisfrcnumqj rc

cepit*Sed poftq violcs viclor difcefiit ab hofte, Non equi

tem dorfo,no frenu reppulit orcSic qui paupericm verte

tus potiore metallis.Libertate caret^dommum vchet im^

probus^atc^ Scruiet scternym qui paruonefcietv&

Fahiilas Auiani, Guilielmo

Hermanno Diui Auguftini ordmis canonico t

j

interpretemutatas

indpiunt feli*

dter*

Denutrice &Iupo,

Nutrixminatur puerum plorantem(ni taceat)darilupo,

Lupus id forte audit,fpe dbi manet ad fores. Puer tadem

fdefdtpbrepentefornno.Regreditur lupus in fyluam ie*

iunus cV inanisjupa vbi fit prseda fdfcitatur, gemebudus

ille,verba inquit mihi data funtPuerum plorantem fe ab

licere minabatur nutrix,ac fe&Uit,

Moralct Fceminae non cft habcnda fides»

Dc teftudine et aquila.

Ceperat teftudinem toedium reptandi • Si quis eam In coe

lumtolleret, pollicetur baccas maris rubri Suftolliteam

aquila, pofcit prsemium , nonhabentcm fodit vnguibus»

Ita teftudo quse concupiit videre aftra, in aftris vitam re*

liquit* Morale,

Tua forte fis contentus Fuere nonnulli, qui fi manfiflenc

humileSjpoterat efle tuti,facfti fublimes inciderut pericula*

De cancris matre et filio.

Cancrum retrogradum mone t mater, antrorfum vt eat«

.

Filiusrefponde*amater inquit i pra^fequar..

Morale. Nullum reprehenderis vicii , cuius ipfc.

queasteprehendi.,

De foleet aquilone.,

Sol et ventus aquilo certant vtcr fit fortior, conuentum.

eft experiri vires in yiatorem, vt palmam ferat^exculle^

rit manticam.Boreas horrifico nymbo uiatorem aggredi.

tur, ac ille nondefiftit3ami<ftutng?adi duplicans A fiunt

uices foIiSj qui nymbo paulatim euifto emolitur radios^

Incipic uiator seftuare/udare^anhelare^ tandem progrcdi

nequiens captat frigus opacu >atq? fub frondofo nemore

abie&amanticarcfedit.Ita fo!i contfgit viftoria.

Morale.

Qui cum certes etiani arq;etiam vide. Nam etfi tti fortis

esseft forfitan ali^ce fortior. Aut fi 1.0 fortior certecallidi

Or,vt confilio fuotuum vincat robur.

Deafino.

Afinus venit in fyluampffendit exuuias leonis, quib^in^

dutusredit in pafcua, greges armentag; territat acfugat.

Venit qui perdiderat, quseritat fuum afmum.'Afin9 vifb

hero occurrit, imo cumrugitufuo incurrit A t herus pre

henfis quse extabat auricuIis,alios iicetO'nquiOfallas ego

te afelle mi probe noui. Morak

Quod no es ne te effle fimules.Nondo&umjcum fis indo

dus^ion diuiten^nonnobilem, cum fis pauper &ignobj

Iisate ia&es.veroenim comperto rideberis.

Derana&vulpe.

Rana egreffapaludem , in fyluis apud feras medicinam |>

fitetur, ait fe nec Hippocrati necGalieno cedere . Cseteris

habentibus fidem,illufit vulpes.An hsec inquit medicinas

habebitur perita3eui fic palletos / quin curatfeipfam/ Sic

lllufit vulj5es,eftenim ranseosceruleo colore. Morale.

Stultici^^ft profirerx quod nefcias dc ridiculum.

Decanemordad,

Cani fublndehomlnes mordenti,v t fibi quifq? caueret, al

ligarat dominus nolam.Canis ratus virtuti fuas tributum

decus,fuos populares defpidt, Accedit ad hunc canum

aliquis iam setate atq$ autoritate grauis,monens eu ne er*

ret,na ifta inquit nola data eft tibi in dedecus,non in dec*#

Morale. Gloriofus interdum fibi ducit laudi, quod

Ipfieftvituperio,

Decamelo.

Camelus fui pcenitens querebat tauros infignes ire gem!

nis cornibus, feinermem obie&u cseteris alaliW.Orat Io

uem donari fibi cornua.Ridet Iuppiter ftulticiam cameli,

necmodo votum ncgat,verum& auriculas beftte decur*

tat. Morale. Sit quifq* fortuna contentus fua,

etenim muiti fortunam kcuti meliorem,incurrere fteiore.

Deduobusamicis & vrfo.

Duo amid faciunt iter,occurit in itinere vrfus,vnus arbo

re confcenfa periculu euitat,aIterCcum fpes fugas no eflet)

collidit fehumi.Accedit belua^contrcctatiacentem^osex^

plorat& aures,homine fpiritum continente& motum,vr

fus,qui mortuis parcit,ratus cadauer effe,innocuus difce*

4it.Percunftanti poftea focio, quidnam beftia dixiffetl&

centt In aurem , hoc monulfle alt , nevngcum illiufinodi

amicis itcr faccrct. Morale.

Rara auis in terris nigrocp fimillima cygno fides eft.Ve§2

amicum res aduerfas& pericula monftrant.

Decquitecaluo*

Eques calu? illigarat pileo comam ficliciam. Venit in ca<*

pum acri fpirate borea, ac dum male obferuat capillatum

galerunisfubito apparet caluities.Tolht cachinnum coro/

na^necnon& ipfe ridet.Quid noui eft inquitauolare capil

los alienos^ quum olim defluxerint qui fuerant mei/

Morale. Belle fecit eques^qui non indignatus eft

fed cum ridentibfrrifit. Socrates vero cum accepiflet in fb

ro alapam,hoc modo refpodit.Moleftum efle fcire homi*

nes,quando debcant prodire cum galea.

Deduabus ollis*

Duas oltas ftetereln ripa3altera erat Iuteaaaltera sere^vtra

que tulit vis fluuiiXrUtese collifionem metuenti,refpodet

cerea ne quid timeat,fefe enim ne collidantur iatis curatu/

ram.Tum akera,feu me inquit tecu, feu temecum ftumert

colliferit3cummea vtrunq* fiet periculo.quare certnm eft

atefeperari. Morale*

JSatius vft yiuerecumfodo pariagcum potentfori. A po^

c iu

tentiori enlm poteft efle perlculum tibi, non iHi a te.

De ruftico&fortuna.

Rufticuscum araret,offendebat in fulcis thefaurum,gratl

as agit telluri^quse hunc dediflet.Fortuna vldens nihtl ho

noris haberi fibi,Ita eft fecuIocuta/Thefauro reperto ftoli

dus mihi non eft gratus,at eo ipfo thefauro poftea amiflb

meprimamomnium, votjs 8c clamore follicitabit.

Morale. Beneficio accepto , grati flmus bene de no#

bis merenti . Ingratitudo enim digna eft , etiam beneficio

quod iam accepit priuari.

Detauro&capro,

Fugit Ieonem taurus, venit ad fpeluncam quserens latibu

lumJntranttoccurfat cornibus quilntus erat caper.Tum

iis verbis bos emugit.Tu equidem cornibus tuis meam fu

gam excipis,verum fl abierit quemVugio, quantum a viri

bus tauri diftet caper,tum fenties. Morale.

Quis nefdt miferi&efle fuccurrendum,aut certe no nocen

dum/Quifquis enim amiferorum lniurianon temperaue

titfi(yt eftfortuna mutabilis)miferis redieritfelicitas^ni

mirum nocuifle mifcrlseum pcenitebit.

De fimea 8c eius prole.

Omnes animates fuo conJpeftui Iuppiter adefle iuflera^

culusnamfoboles efTetpulchcrrimaiudicatuTus. Propc

rant fcra:3aduolant aues,nec ncn ad id cer tamen adnatant

pifces.Omniumpoftremafeftinat fimea,trahens fecum fu

am prolem.cuius quidem prolis fccdas nates cunftis riden

tibus/ic infit.Maneat cui fauent Iuppiter vi<ftoria,meo tn

iudicio hic meus natus eft bell^&romnium natis iure prsc

ferendus.Hoc di&o fubrifit &Iuppiter. Morale.

Ec nos dc noftra nobis placent. Sed de nobis 8c de noftris

fa&isaliorum fit iudiciun^ne fi ipfi iudicemus,cum limea

jrideamur, DePauone&grue.

Pauo dr grus vna ccenant pauo fe ia&at,caudam oftetat,

gruem contemniuGrus faterur pauone formofis e{Te pcn

nis, fe tamen (dum vix te ttisfuperuolat pauo} animofo

volatu penetrare nubcs. Morale.

Nemo alterum contempferit.Sua cul^dos , fua cuiq; eft

virtus.Qui tua veritate caret,forfkn habet qua careas tu.

Dequercu& arundine.

Valldiore notho effratta quercus inilumen praxipitat

duq; fluitat,heret forte ramis fuis in arundine,miratanm

dinem in tanto turbineftare incolumem.Ha*c refpondet,

cedendo & declinar.So fe e(Te turanynclinaread nothtimr

ad boream ,adomn£mflatum, necmirum efTe quod que

cus exciderit,qua; non cedere fed reflftere concupiuit.

Morale, Potentiori ne refiftas , fcd hunc cedendo

&• ferendo vincas3quod pulchre docet facundiffimus poe/

tarum Vergilius, Nate dea quo fcta trahunt retrahutg? fe

quamur, Quicquid erit fupercda ols fortuna ferendo eft,

De tigride&vulpc*

Venator iaculis agitabat feras. Tigris iubet omneis feras

abftinere.fefe vnam ait bellurn confe^uram.Pergit vena*

tor iaculari,tigris oppidafauciatur. Fugientcm e prselio

telum<£ extrahenteinpercun&atur vulpes,quifnam valen

tem beluam tam valde vulnerafletuRefpondet fc autoreni

vulneris haud nofle, verum ex vulneris.magmitudine ca*

pere fe conkcturam, aliquem fuifle virum» Morale*

Fortes plserumtj funt temerarii, Scars vinyngenium for

titudinem fuperak

De tauro &• teone,

Quatuor fuere tauri,quibus placuit communem ipforu

efle falutemJ& commune periculum, Videt leo fimul pa#

feentes?& fi efurit tamen coniundtos aggredi metuir. Pri*

mum dat operam,verbis fallacibus fegregare,tum fegrcga

toslaniat, Morale. Concordia nihileffc

firmius,difcordU etiam fortes reddit imbecilles*

Dc Abicte&dumo

Fertur olim abics dcfpicere dumos^iaftitat feprocera effc

locari in a:dibus3cum velo ftare in nauibus,dumos autem,

humiles,viles,nulhvfuiidoncos. Quo^quidem talefuit

refponfum.Tu fane abies tuis gloriare bonis,vt noftris in

fultas malis^verum nec tua refers mala, & noftra prseteris

bona,quum tu fonanti decruncare fecuri.g velles tu nobis

qui fcuri fumus, te effe fimilem. M orale*

Et fummse fortunse fua Ifunt mala,&* humili fortunas fua

bona. Vtnilaliudnuncdicam, hsecfecuraeftactuta^

illa nec extra metu eft,nec caret periculo, Horati9 canit in

lyricis.Celfx grau iore cafu Decidunt turres, feriutcjfum

mos Fulgura montes. De pifcatore & pifciculo.

Subdu&us hamo pifcicul? orat pifcatorem fe dimitti, ait

modo fe a matre fufum,atq3menfam(cum adhuc minut^

fiOnonnniltum iuuare,fi dimittat.poftea grandem vltro

ad hamum eius redituru.Pifcator negat fe dimittere pra*

dam certam>licet exiguam, Quid habeam inquit fcio, <jd

fim habiturus nefcio.Ego fpem ptetio nonema

Morale. Certum praeftat incerto, prsefens futuro,&

fi nonung exile comodum omUTum attulit magnum

De alite& pullis eius.

AIcs pofitos I fegete pallos monet, vt dum fpfo abeft, dill

genter attendant/i fiatfermo de occationcRcdcimti e pa

ftumatri pulli anxii narrat dominum agri operam illam

mandafle vicinis.R.efpondetnihil efle periculi • Item alio

die trepidi aiunt,rogatosefle ad metendnm amicos. Iteru

iubet illa vt fint fecuri Tertio vt audiuit ipfum dominu

cum filio ftatuifle poftero manecum felcemeflem intrare,

Iam inquit tempuseft vt fugiamus,Vicinos& amicos no

timuiaquianon venturos fciui >timeo dominum, illi enim

res eft cordi. Morale.

Secordes alienis in rebus placriqp fumus. Quod fi quid re

&e;curatum velisaalteri ne mandes.fed cures ipfe.

De auaro&inuido.

Duo homines orabant Iouem^cupidus& inuidus.Mitti>

tur a Ioue Apollo.per hunc vt eorum votis fatifTiat. Dat

vtricg libera optandi facultate hacxoditione3vt quodcuq*

petiflet alteTjidipfum alter acciperet duplicatum . Hxret

diu cupidus,quum nihil putat fore fatis. Petit tandem no

pauca,& duplumaccipit focius . Porro inuidus hoc petit,

Vt ipfe vno priuetur oculorum,lsetus foclum mul&adum

effe vtrocp. Morale, Auaritiam quid

poflitfatiare, Inuidiayerodementiuseftnihil^qusedum

modo noceat alrcri, flblmct imprccatur malum.

Dc lconc&capella*

Vidit Ico pendere dumofa de rupe capellam, fuadet defcc

dere,yt incampo thymum faIicef<jcarpat.R.ecufat capel*

la defcendere,verba quidem eius haud fane mala,fedmen

tem effe plenam doli reclamans Morale.

Cogita qs^d fuadeatMulti fuadct vtiIia,no tibi, fed fibi*

Decornice&vrna*.

Stibundaxornixrepperitvrnamaqua^ fed erat vrna $4

fcmdior, gvt poffet acornice aqua contingi . Conatur e&

fimderevrnam>nec valet. tum leftosex harena fcrupulos

irae&at^hoc modo aqua lcuatur& cornix bibic*

Morale, Interdum id quod non potes efficere vi, effi

cies prudentia dc confilio*,

De leone &c venatore».

Litigat leo cum venatore, fuam prsefert leo fortitudinem

hominis fbrtitudini, poft longa iurgia.venator ducit leo^

nem ad maufoleum, in quo fculptuserat leo caput depo

nens in greniium viri,Negat fera id fatis efle iudiciijhonij

nesenim fculpere quodvellent ait, quod fi dc leones fbrcr

artificesaiam virum fculptum irifub pedihus leonis..

Morakv Quifquis(quoad poteft)& dicit& facit,q<£

f i

fu&pard&caufa* putetprodefle.

De pucro& fure.

Sedebat puer flens ad puteu^fur rogat caufom flend^pucr

diclt rupto fune incidiffe I aquis vrnani auri, homo exuic

fe,infilit in puteum,quserit, vafenon inuento confcendit*

atqj ibi necpuerum nec fuam inuenit tunicam.Puer quip

pe fublata tunicafugerat. Morale.

Falluntur interdum qui fallere folent*

De ruftico Sc iuuenco,

Erat ruftico iuuencus vmculi omnis iugigp impatiens, ho

mo aftutulus beftias refecat cornua,cornib9 enim petebat

tum iungitnon currui,fed aratro, ne(Vt fblet)herum pul

firet calcibus.Stiuam ipfe tenet,gaudens induftria effeciO

fe,vtiamforet tutus& a cornibus& ab vngulis. Sed quid

euenit/Taurus fubinde refiftens/pargendo pedibus,osca

putqprufticiopplecharena. Morale*

Suntnonnullificintraftabiles, vt nulla queantarte,nuIIo

confilio tra&aru De fatyro &c viatore.

Satyrus,qui deus nemorum olim efthabitus,viatorem nf

ueobrurum,ac<j algoreenedtum miferat? ducitiantrum

fuiim,fouet igni,fpirantemautem in manus percun&atur

caufam,qui refpondens^vt calefiant inquit. Poftea cum ac

cumbetet/ufflat viator In polenta, qtiod cur faceret Inter

rogatus,vt frigefcat inquir.Tum continuo fatyrus viato*

reni eiiciens,nolo inquit t meo fit antro,cui tam diuerfijtii

eft os. Morale. Caue fit in tuo conui&u homo duplid

ore,quiq? in fermone eft Protheus«_ De apro 6c ruftico»

Apro vaftanti fegetes rufticus prsecidit auriculam,iterum

deprehenfo prascidit atteram,^ tunc quoqp redeuntem ca

pit, captum portat in vrbem, deftinatum iauticise fui pa*

troni.Sefta iaro in conuiuio belua.nufg apparet cor,Exca

defcente bsxojk flagitante coquos,viIkcus refpondet.Pa*

troneOnquiOnon eft mirum non apparere cor, nam cre^

do ftultumaprwmungcor habuiffe, na fi cor habuiffet,

nung in paenamfuam admeas iegetestotiesrediffet.fic rii

fticus,at omnesconuiua& emori rifu, cacfunnari de ftulti*

tiarufticL Morafe, Multorum homuium

tam effcexcors vlta, vt an corhabeant poffis ambigere*.

Detauro&roure*

Mus tauri pedemmomorderat, fugfensin antrumJTuunv

Taurus vibratcomua3quserit hoftem,nulg videt. Irridet

*um fflus3quia inqt robufttises ac vaftus,non iccireo qu&

ntecontepferis. Nuc te$c quidem gratisalefitexigu^must

Morale*

tJk

Tritum eft illud verbum^quod fignificantfus noftrate Iin

gua dixerim.Niemant en kenne fiin viant te cleyruLatinc

fic. Nemofimmhoftmiflocdpendat.

De rufhco dc Hercule.

Ruftid currushaeret inprofcndoluto,Non fupinus deu

Herculem implorat,intonat vox e ccelo. Inepteinquit fla

gella equos &ipfeannitere rotis^atcp tum Herculem voca

to,tum enim aderit Hercules vocatus. Morale.

Nilprofunt ociofa vosta^quas fane deus no auditluua:t$/

met([inquiunt)ipfe, tum iuuabit te deus.

Deanlere.

Fuit anler qui ponebatoua aurea, fingulis dieb* fingula'

dominus,vt fubito fiatidiues^anferemliugulat/perans in

tus Iatcre gaizam , fed anfere inuento vacuo ftupet mi(er,

anxie<j dehinc fufpirat, ac plangit 6c rem 6c fpem perifle.

Morale. Moderandafunt vota,curandum eft,ne vel

prseproperi fimus vel niniii, Nam &r feftinantia nocet,

Sc qui plura9 decet quaerit,interdum acquirit nihil.

De cicada &formica.

Quum perseftatem dcada cantat , formica fuamexercet

meflem,trahit in antrum grana^reponens in hyemem«Se#

yiente bruma/amdica cicada ventt ad formica iyiieadi*

cat viftum.R enuic foi mica, di&itans fefedum illa canta*

bat laborafle* Morale, Qui fegnis cft in iuuentag

egebit infeneftav& qui non parcit olim tnendicabit.

Dcfimea &duobusnatiseius»

Simea(Vt ferunQcu peperit gemellos, alte^diligit^alteru

negligitJirat puerpera cum duobus gemellis,neccum in/

cidiffet terror vitatura periculum,dile&um prsehendit vl

nis,quemdum pr#cepsfugitat,collidit petras atq* enecat,

negleftusautem ^quiinhirfuto hscferat tergo iugienti^

manfi t incolumis, Morale.

Solet cuenire,vt ipfi parentes filio quemienere amat,prse

nimia indulgentiafmt mali occafio &}>ericuli, eo quem

niinusamarunt preftantefeftrenuomacprobum.

De boue& iuuenco.

Bosiamgrandisscuo quotidie trahebat aratrum, iiraen^

cuslaboris expers vicinis exultat in pafcuis, ac tandem

infidtatfortun8Bfenioris»Iad:atle iugi ac vinculi infcium,

fe liberum,fe odofum,flU attritumeffe labore collum, de

niq* fe glabrum ac nitidum,iUumcffehirtum &* fqualidu»

Senior tumquidem nihil contra , fed breui poft tempore

videt hunc infultorem dudl ad aras, ac tum hifce verbis af

£atur,quo tua moliis vita peruenitf Sccurum iftud ocium

rediit ad fecurim, iam faltem(V t opinor)poti* fuadesmt

hi laborem,qui me tuetur, quam ocium quod nunc te tra

xit ad necem* Morale.

Ad vitamrectegerendam opuseft labore&r vigilantia.

SecorsautemcV voluptatideditus, fuarumrerum quenv

nolet fortietur exitum.

DecanecYleone.

Occurrit canis leoni,ioeatur, quid tu mifer exhauftus ine

dia pcurris fyluas cV deuia /me fpetta pinguem ac nitidu,

atqp hsecnon laboreconfequor fed ocia Turn leo. Habes

tu quidem tuas^pulas/ed habes ftolide etiam vincula, tti

feruus efto qui feriiire potes,equidemSum liber nec ferufc

te vokv Morale»

Pulchre rcfpondit leo , quibuflibetienim rebus potior eft

libertas, De pifcibu&u

Pifds fluuiaHs vi ftuminis corrept^eft in mare, vbi fuan*

effaens nobiUtatem,omne marinum genus vilipendebat.

Non tulithoc phoca > fed ait tunc fore iudicium nobilit»

tis,ficum phoca<aptus portetur in forum , fe emptum irf

smobiIibus,ilIum autem a plcbe* Morale*

Multi fic capti funt libidine glorias, vt fefe ipft prsedicent

& vx&cnu Scd kusfoiori&non datur homini laudi, at e&

dpltur cum mdltotum rifa

De pardo & vulpecula.

Pardus cui pidtum eft tergum,caeteris feris,etlam lconib*

defpe&is^intumefcebat. Accedit ad huc vulpecula, fuadet

non fuperbire , dicens illi quidem fpecioiam efle pellem,

fibi vero fpeciofam eflfe metitem» Morale.

Pifcrimen eft bonorum&ordo.Bona corporis pradtant

bonisfbrturce* Ytrifij illis animi bona prseferatur opor

tet.

Generofiflimo adolefcenti AntonioBergen.Hadrian^Barlandus. S.D.P,

emorise datum eftAefopum febuktorem mulMtolepidiffimufabulas fuasseditu^, eas Cra:

fo regidedicauifle,etnuper GuilielntfGouda

nus vir fumma do&rina expolitosa feAefopi

apoipgos non ingeneroio apud Hotlandospri ncipi Flo*

rentio yfelfteyno nucupauit.Quorum ego maximorumvirorum exemplo prouocatus,anno fuperiore Leonar*

do SeuenbergerUl parrueiituofabulasame mutatasdi*

caui,etnuncnoamefedabErafmo virovtriuiq* linjjuse

dofttflimo latinitate donacasfabuias tibi iuftiflune con*

fecro Antoni generofiflime^ vix primas adulefcetias metas ingreffus bene literat^esjiteratofq? omneis cantum a^

mas quantum nobiiium adulefcentium hodie nuilus3Ta^

ceoq^meis ftudiis valdefaues^prseter^mcrituiiimeuin

me faerts benefidis.Vale.Egidium Rengotum prseeepto

remtuu virimiapprimelin^usclatin^fcietem meis ver

bis faluta. Louantt exGymnafio Pordanorunu

Apologi ex Chiliadibus Adagiorum.Erafmi defumpti adcommunem puerarumfruttura.

De vulpe et Pardale..

Cum aliquando pardalis vulpem prsefe contemneret,

quod ipfa pellem haberec omnigenis coloru maculis var i

egatam^refpondit vulpes fibi id decoris in animo efle^qct

illi eflet in cute«Neq3 vero paulo fatius efle ingenio praed*

tum efle vafroJ[cute veriicolore..

De vulpe&fele.,

Cum aliquando vulpes in colloquio^quod illi eratcuni fe

le3ia<ftaret fibi variasefle technas,adeo vtvel peramhabe^

ret dolis refertam,feles autem refponderet fibi vnicadum

*axat artemefle cui fideret5(i qutd eflet difaiminis . Inter

cofabulandu^repente canum accurretium.tumultus audi*

tur,ibi feles in arborem altifllma fubfiliiracum vulpes in*

terim a canum agmine cin&a capitur. Morale.

lfcnuit fabula prasftantiuseflenonungvnicuconfiliu, mo

do id tit ve^& efficax, g plutes doIos,confiIiaqp friuola*

De rege&fimiis..

Rex quidam Aegyptius aliquot fimias lnftitult,vt faltS>

di rationem gdifccrent, vt enim nullu animal ad figuram

hominis propius accedit,ita nec aliud actus humanos5aut

melius,aut libentius iniitatur, Artem itaq* faltandi protte

nus edoctse foltare cceperunt, infignibusindutae purpure

ts,ac perfonat£e}multoqg iam tempore maioreminmoda

placebat fpectaculum3donec e fpeclatoribus facetusquiiO

piam,nuces quasclanculum infinu geftabat, in mediu ab

iecitjibiftatl fimia^flmul atcg nuces vidiflent, oblitse cho

rese3idefleceperunt,quod antea fuerant, acrepente e fak

tatricibus in fimea$tedierunt, contritifcg perfonis,dilace*

ratisveftibus,pro nucibusmter fe depugnabant, non fine

maximo fpectatorum rifu. Morale..

Admonet hsec fabula fbrtunse ornamenta no mutare ho/

nainisingenium. DeafinocVviatoribus.

Duo quidam^cum in defertislocis afinum quepiam fbrte

fortuna nacti eflent,contendere inter fe ceperunt, vter eo*

rum,vti fuum^domum abduceret^namvtriq* pariter a fb*

tuna.videbatut obie£& Hac interim de re illis inuicem al

tercantibus^afinus fcfe fubduxit5ac neuter eo potitus eft,

Morale. Quidama praefentibus commodis, quibus

ob infcitiam vti nefciuntaexcidunu,

g *

Deplfcatoribus,

Pifcatoresaliquot iacto reti,teftudines eduxerunt, eascS

eflent inter fefepartiti>neqj fufficerent omnibus comeden

dis, Mercurium forte accedentem inuitarunt ad couiuifiu

At is intelligcs fe neutiq humanitatis gratia vocari, fed vc

eos faftidito cibo fubleuaret, recufauit,iu(Tit<j vt ipfi fuas

teftudines ederent<quos cepiflent. Morale,

Nonnulli pofteag inconfulte quippiam adom funt,alio*

rum implorant auxilium,quos fuo negotio admifceanc

Deafirav

Apud Cumanos afmus quifpiam pertsefus leruitute, ab*

ruptoloroi fyluamaufugerat ,illicforterepertumleonis

exuuium corpori applicabat fuo,at<5 ita pro leone fefe gc

rebatahomines pariter ac feras voce caudaq? territans,nam

Cumani leonem ignorantAd hunc lgitur modum rcgna

bat aliquadiu perfonatus hic afinus pro leone immani ha

bitus3ac formidatuSjdonec hofpes quifpiam Cumas pro#

fe&us,qui fsepenumero viderat& leonem& aiinum, atq*

ob id non erat difficile dinofcere aurium prominentfurn

indicio,neg5 non aliis quibufdam coniechiris afinum efle

deprehendit, ac probe fuftigatum reduxit, dominocp co*

gnofceti reddidit^Interim autemrifum non mediocrecon

citabat omnibus Cumanls afinus agnitus,quos dudu

creditus ko metu propemodum exanimauerat*

Dc fcarabeo&aquila*

Scarabeus aliquando fpretus ab aquila,ccepit de vindi&a

quoquo tnpdo fumenda cogltare,perueftigauit vbi nam

aquila nidum col!ocafiet,adrepfitfcarabeus,&oua fi*

aiili dplo deiecit Aquila cum fscpius domicilium com*

mutaflet,ne<j quiqj proficeret,Iouem patronumadiit>ex

ponit calamitatem fuam , is iubetvt fuo in gremio ponat

oua, vcl illic in tuto futura. Et huc per veftis lacinias ft*

nufij prorepfit pertinax fcarabei^haud^ua^fentiece Io/

we* Deinde vbi videt oua commoueri Iupiter , neq? fatia

animaduertit vnde , territus reinouitate, excuflb gremia

in tcrram deiecik

De fimiis &• pardale.

In Maurufia fimia^ ingens copia.Pardalis autem animai

cft natura fimiisinfeftiflimum,quas tn viribus aflequino

poteft3nimij: illis I fumas arbores fubuolantib^ Fiis ltaqp

dolisin eas vtitur.Sternit fc fupinam fub ramis, ac porrerf

&is cruribSemori fingit fefe.Gaudet eo fpettaculo fimeas

cofidentcs in att>ore,dein vbi lam mortua arbitrant,vna

aliqua emittfit^exploratura num yeremortuus fit h©Iti%

illa cautim icpedetentim accedes, vbi nullum vitx videt

argumentum, pardalenimirum modis omnibus cadauer

imitante,demu audet et confcendere, q<$ flmulac reliquas

fimia: confpexerint, iam depofito omni metu defcedunt,

6c pardalimomnia ferentem circunfultant, poftremo con

culcant infaltantesludibrii caufa, donecfentiensillas iam

laltandodefatigatas, derepentereuiuifcens,aliam dentib*

aUamvnguibuseorripit laniatq* acxieuorat.

De&tyro &rrufticoAuianifabu

laBrafmo quocjinterprete.

Satyrusquidam cum vehemeter algeret, hybernogelu fti

pramodum feuiente^a ruftico quodamindu^us eft in ho

Ipitium* Admiransautem curjiomoinflai^tiniiian^ ori

admotas/ogauit cur ita faceret,is refpodit,vt frigidasma

nus halitus tepore calfaceretDeinde vbi extrudto foco ap

pofita menfa in pultem feruidam rurfum inflaret , magis

etiam admirans fdfcitatuseft,quid.hocfibi vellet^vtipuk

tem,inquit ille,nimiumferuemem haUturefrigeremJum

latyrus furgens a menfa^quid ego audio inquit , tun eode

ex ore pariter&ralidum &*lrigidum efflas / Valebis,neqj

enim mihiratio eftcum eiufmodi homine communeha*

berehofpitium. Morale.

Notantbilingues,qui eundemodo laudant,mo vitujjant,

Is qui emendandis iis fabulis prscfeclus fuit

fequentesapologos ex variis cV his optimis

autonbus collegit,vt a pueris quoqp legcrc/

tur, quibus nungeft bene inftructa atcg

copiofa bibliotheca*

Exfecundo Noctium AtticarumGelii, ApologusAefopi Phrygis memoratu non lnutilis»

Aefopus ille e Phrygia fabulator, haud immerito fapiens

eeftimatus eft,cum quse vtilia monitu fuafucj erant, no fe

uere, non imperiofepcepit cV cenfuit, v t philofophis mos

eft > fed feftiuos dele&abilefcj apologos eommentus, res

falubriter ac profpicienteranimaduerfas, inmentes ani*

mofqj hominunvumaudicndi quadamillecebra induit,

velut hsec el?Jfabula deauicute nidulo lepide atcjp iucude

prscmonet^lpemfiduciamcf rerum,quasefficere quispoC

fit,haud vnc| in alios/edin femetipfo|habendam.Auicula

£nquit)eft parua,nomen£ft caffita,habitat nidulaturqj in

fegetibus,id ferme temporis v t appetat mefles pullis iarn^

iam plumantibus* Ea caffita in fementes quocf forte con*

cetTerat taiipeftiuiores,propterea frumentis flauefcentib*t

pulli etiamtuncinuolucres erantQuum igitur ipfa iret ci

bum pullis quscfitum, monet eos, vtft quid ibi nouse rel

fieret dicereturve, animaduerterent , id<j fibi^vbi redifler,

renunciarent, Dominus poftea fegetum illarumafilium a*

dulefcentem vocat, & vides ne3inquit>hsec ematuruiflc,&

manus ia poftularc/Idcirco die craftino, vbi prlm dilucu

labit, fac amicos adeas, 6c rogcs vcniant^operamcj? mutu*

am dent,& nieff cmfcacnobisadiuuct. Haxvbiilledixit

difceffit,at<^ vbi rcdit caffita, pulli trcpiduli circunftrepe*

re^orareqp matrem vt ftatim iam properet,atq5 alium I lo*

cum fefe afporter^nam dominus,inquiunt,mifit qui ami*

cos rogaret,vti luce oricte veniant& metant. Mater iubet

cos a metu ociofos cffe . Si enim dominus,inquit,meflem

ad amicos reiicit,craftino fcges non metet3ncq; necefle eft

hodie v ti vos aufer a. Die igitur poftero,mater in pabulfiE

volat,domin?quos rogauerat operitur3fol feruet &r fit ni>

hil,Ar amid nulli erant. Tum ifte rurfum ad fiiium,amid

ifti(inquiOmagnam inpartem ceffatores funt3quin poti*

imus,& cognatos affinefq? noffrosoramus, vt adfint cras

tempori ad metendum . ttidem hoc pulli pauefafti matri

nunciant. Mater hortatur,vt tum quoq; fine metu ac fine

cura fint, cognatos affinefq* nullos ferme tam obfequibi*

les ait,vt ad laborem capefcendunvnihil contentur^ fta*

tim di&o obediat.Vos modoOnquiOaduertite,fi modo

quid dgnuo dicetur Alia luce orta^auis in paftum profe*

dta eft,cognati& aflSnes operam,qua dare rogati funt,fui

perfcderunt«Ad poftremum igitur dominus filio^vakanc

(inquit)amici cum propinquis . Afferes prima Iuce falces

duas,vnam cgomet mihi, cV tu capies alteram, cV frumetu

nofmetipfi manibus noftris cras metemus, Id vbi ex puk

hsdixifie dominum matcr audiuit, tempusGnquit)cft ce

dendi cV abcudi,fiet nunc proculdubio,quod futurum di>

xit. In ipfo^eniniiam vertiturruia eft res, noin alio vnde

petitur, atq? ita caflita niduni migrauit,cV feges a domino

demefla eft. Hsec quidem cV eft Aeibpi febulade amico

rum cV propinquorum Ieui plseruncg cV inani fiduda.Sed

quid aliud fan&iores libri philofophorum monent i cj vt

in nobis tantum ipfis nitamur,alia autem omnia quse-ex/

tra nos^xtcac^ noftrum animum fu t, neq?pro noftris,ne

quepro nobis ducamus,HuncAelbpiapoIogum,Q?Enni

us /n fatyris fcite admodum cV venufteverfibus quadratis

copofuir,quo^ duo poftremi ifti fut,quos habere cordicV

memorise ogsepreciu efle hercle puto. fioc erit tibiargu^

mentu femper in promptu fitum. Ne quid expectes anii*

cos,quod tu per te agere poflis.

Fabula ex Lamia Politiani defumpta.

Aues olim propeviuerfsc nocftua adierut,rogarutq$ ea,ne

pofthac in sediu cauis nidificaret, fed l arbogz poti9ramis4

atq? Inter frondes, ibi ailm vernari fuauius. Qutn cidem

quercum modo enatam^pufillamjtendlamq: adhue often

debant,m qua fcilicet mollicer(vt aiebaO& fidere ipfa all

quando nodtua,& fuum fibi conftruere nidum poffet. At

ijla facturam fe negauit. Quin inuicem cofilium dedit iis,

tie arbufculse illife credercnt, laturam enim aliquado efle

vifcum,peftemyidelicet auium, Cocempfere illse([vt funt

leue genusSc volaticunV)fapientisvniusjio&use confiliu»

lam quercusadoleueratjiam patula,iam frondofa erac3 ec

ce ibi aues illseomnes gregatim ramis inuolitant, lafciui*

UntjfubfuIcanCjColluduntjCantillantlnterea quercus ea vi

fcum protulerat3atqg id homines animaduerterant3impli/

citseergo repente ibtomnes pariter mifellse, ac fruftra eas

lera poenitentia fubiit,quod falubre illud confilium fpre*

Uiffentv At<j hoc efle aiunt,cur nunc aues omneis^vbiubi

no&uam viderint^frequentes ea quafi falutant,deducunt,

fe&antur,tircunfidunt,drcunuolitant.Etenim confilii il*

lius memores,admirantur eam nunc vt fapienten^ftipant

que denfa caterua, vt videlicet ab ea faperealiquando di*

fcant Sed opinor fruftra5imo vero etiatn interdumcum

magno ipfarum malaNam veteres ille no&use reuera fa/

pientes erant,nuncmultseno&use funt quse no&uajz qui

dem plumas habent,& ocuIos,& roftruffi. faplcntiam ve*

rononhabent,

Apologusex fecundo Iibro Pctri Crinitl De

honefta difciphna defumptus.

5>ata eft olim cucurbita iuxta arborem pmum,quae gran*

disadmodu,& ramis patuhs extabat, Cucurbita vero c2

multispluuiis atq* coeli remperamento crcuiflet, Iafciuire

incipit,& ramulos audacius porrigerc,iam ferpebat in pi/

num, iam furgere, iam ramos& frondes inuoluere audcrf

bat,ampliora folia,candenteis florcs, prsegradia poma t\

virefccntia oftentansitaq? tanto faftu atqnnfolcntia intu

muit,v t pinum arborem aufa fit aggrcdi,Et vidcs,inquir,

vt te fupero,v t amplis £jlfts, v t virore prasfto,& iamiam

ad cacumem profurgo,Tum pinus^quse fcnili prudentia

6c robore pollcbat, nihil mirata eft cucurbita: infolctis au

daciam/cd ita adeam refpondit.Ego hic multas hyemes,

calores,aeft^variafq; calamitatespcruicia& adhuc iategra

conSifto Tu ad primos rigores minus audacia: habebis,

cum t\ folia concidcntA viror omnis aberic

Fabella de coruo &• lupis.ex Ioannc Antonio

Campano defumpta*

Coruus lupos per ardua motiimi iuga coniitatur.partcm

h i

fibi prsedas fieri poftulat^qui eos fecutfnullo teffipore ic/

ftituiflet fodufq? fuiflet,repulfus delde a lupis tanjg no eos

fed prsedam dbumqs fecutus^nec minusluporum fl ocd*

derentur,g[ caeterorum animalium exta fuiflet voraturus.

Moralc. Non quidagamus femper infpidedum eft,

fed quo fumus animo cum agimus,

Altera , de partu terra ex eodem.

Turgida olimfacta tellus& mirfi in modum tunuda, ma

gnum aliquod paritura videbaturAccurrunt finitimi}ftu

pent agricolse, terrsc partu inter fpem metumq? expe&at,

alii Tipheum illum centimanum , alii montes erupturatn

putabant, Aperitur terra, prodiit mus, & quod miractdo

fore omnibus arbitrabantur,in rifum atq; iocum cpnuer^

terunt.

pologus de membris& ventre

ex Plinio defumptus.

Kumani artuscum ventrem ociofum viderent, ab eo di&

cordaruntj&fuum illi minifterium negauerunt,quum eo

padto& ipfl quoq? dcficerent, intellexerut ventrem cibos

acceptos per omnia membra diiudere,&cum eoin gratia

redierunt. Morale.

Magnse res difcordia pereunt, concordia valent.

Fabularum prologus.

Laurentius Valla infigni viro Arnoldo Fouellede S.

mt̂'^\ Romiferam nuper me tibi coturniceSjquas ipfe

^^B venatusefTem^mitTurum* Eascaperefvthomo

f*^^ infuetus venandQcum non poiFem.ad venatkv

nem meam 4id eft ad literas me conuerti. Et forte ad man?venit libcllus graxus ex prarda nauali,tres cV triginta Ae*fopi fabulas continensjias oes biiui labore venatus fum.

Mitto igttur ad te fiue fabellas fiue mauis coturnices^qui^

bus oble&are te poffis ac ludere* Etenim fiO&auianum,Marcumqp Antonium orbis terrarum principes ludo co*

turnicum deleftatos accepimus.Profe£to tu literarum vir

amantiffimus literato hoc genere ludendi deiedtaberis. Etfi quis Oclauiano aut Antonio pugnacem aliquam haru

auium dono decUlFet, iucudam illts rem gratamq? feciffet*

Ego quoq? tibi iucundusgrattifcj; ero, qui plures triginta

eius generis aucs dono mitto pugnaccs,victrices3cV fi ma^

gis hoc te forte iuuat3etiam ptngues . Oblectant enini hse

fabellse cV alunt3ncc minus fructus habent 3 floris . Sed ne

donum fuum laudare infolentis fit finem faciarn.Tu ft co

turnices veras ^has fabulas mauis refcribe.Mittam nancg

nonmodo coturnices,fed etiam perdices* Vale ex vrbe Caieta, cakndis Maiis M, CCCC xxxviii*

DevulpecVcapro;

Vulpes cV caper litibundi in puteum quendam defcende^

runtjin quocum perbibifTentjrircunfpicienti reditum ca^

pro vulpesaitJBono animo efto caper,excogitaui nanque

quo pa&o vtrique rcdueesfimus.Siquidem tuerigeste

rettum prtmoribus pedibus ad parietcm admotis3cornu*

h ii,

Ec ego pcr terga cornufcj tua trafllliens,& extra puteum

euadensate iftinc poftea educam.Cuius confiko fidem ha/

benti capro,atq> vt illa dicebat obtemperanti,ipfa a puteo

profiliit , ac delde prasgaudio in margineputei geftiebat,

exultabatg^nihil de hirco cursehabens.Caeterum cum ab

hirco vt fidifraga incufaret,refpondit.]&iuerohirce fi tan

tum tibi effet fenfus in mente,quantum fetarum in mcto,

non prius in puteu defcendiffcs, § de reditu exploratum

habuifles, Hsec fabula innuit, virum prudentem debe

re finem explorare, anteg adrem agendam veniat,

Devulpe&pardo,

Vulpcs &• pardus de pulchritudme altercabantur ,&par^

do fua verficolore pelle extollente , vulpes fua cfi no pof>

fet prceponere,inquit.At quanto ego fpeciofior,quse non

corpus j fed animum verficolorem fortita fum Ha:c

fabula innuit,pulchritudinem animi antecellerepulchri*

tudinemcorporis.

Decata &venere.

Cata quscdamdelicium eratcuiufdam formofiadolefce

tis, hanc illc,v t in fceminam mutaret,Venercm compreca

tus eft,dea miferta cupiditari adolefccntuli conuertit befti

am in {peciofam puellam.cuius forma mardcfcens adole^

f

fcentulus^addudt illam fecum domum. Quibus confidcn

tibus in cubiculo^vcnus volenspericulum facere,nunquid

illacum corpore mutaiTec& mores,murem inmedium dl

mifit,at illa eorum qui aderat,cV cubiculi nuptialis lmmc

mor, e cubih confurgens murera infequcbatur, illum co*

medere cupiens.Tunc dea indignata iterum in fuam refti*

tuit naturam. Hsec fabula innuit fcelefios hoies,etia fi

ftatum conditionemqs mutent, rn mores nequag mutare,

De agriccla &' filis eius.

Agricola filios duos videns quotidie gladiantes^neque in

gratiam reducere potis eflet5iuffit fafciculum virgarum fl

bi afterri^aderat autem filii lllxc fedentes, quse cum allatse

eflent,colhgauit omnes in vnum fafciculunyuflitcf flngu

los eorum fafciculum capere atq* confngerclllis vero co*

fringere non vaIentibus,foIuens poftea fafciculum, tradi^

dit fingulas virgas eis frangendas.Atq; illis ftatim fecileqj

frangctibus intulitjta qdecV voso fiholi mei^fi vnanimes

muicem perftiteritis, inexpugnabiles voshoftibus, inuiV

«ftofcp prsebebitis.Sin minus, veftra ipfa semulatio atcf fe

diiio oportunam vos prscdam ininiicis faciet. Hsec

fabula innuit ccque rcs humanas capere,vcl a concordia \0

cfementu,vel a difcordii ia&uram.

DemuUdre&gallma.

Mulier qua;dam vidua habebat galUna, qizotidic fingula

oua ponctem/perans autem mulicr pro ftnguhsbina oua

pofituram,fi plus tribuiflet efcaru,opipare educabat,galli

na vero pinguior effefta ne vnum quideni ouum ampU*

facere poterat. Hax fabula mnuit,quod homines per lu

xum rerum& copiam marcefcentes5ab inftituta induftria

retardantur. Deduobusadolefcentibus*

Duo adolefcentesobfonium a coquo communiter merca

ti funt3cseterum cum coquus quibufdam negotiisdome^

fticis intenderet vacaretcp, alter adolefcentum partem ob^

fonii in altcriusmanus immifit>Conuertente autcm fe co

quo, & partem carnis quse aberat requirente, qui carnem

fuftulerat,iurabat fe no habere,qui vero habebat fe no fu/

ftulifie, Quibuscoquus, intcllecftaadolefcentumargutia;

inquit . Et fi me latet fiiratameneum quem iuraftis non la

tebit. Htec fabula innuit,quod fi quid homineseelam^

deu tamen nequaq celare poterimus, qui folusomnia per

fpicit& omnia videt. De duobus amicis &* vrfo*

Duobus amicis vna iter facientibus fit vrfus obuia,quo§z

vnPpcrterritus in arborem fcandens latuit,alter vero cum

k imparem vrfo fore^ fi pugnare vellet fuperatum iri in

teIligcrct,proddens mortuum (e fimulabat efle. Vrfus ve

ro adueniens aures& occipu t eius olfadebat,illo qui ftra*

tus iacebat vfquequaq* continente relpirationemJta mor

tuum efle credens vrfus abiitAiunt enim non feuire in ca

dauer. Moxalter quiinter frondesarborislatueratdc*

fccdens intcrrogat amicu , quidnam ad aurem vrfus efiet

fecum Iocutus. Cui amicus inquit, Admonuit me ne poft

haccum huiufmodi amids iter facerem. Hsec fabula in/

nuit,deuitados cfleamicos, qui periculofb in tempore ab

auxifio prseftando reuocant pedem,

De arundine &* olea,

Difceptabant aliqn arudo& olea de conftatia& fortitudi

ne& firmitate^&olea probra arundini /ngerebat, vt fragf

li &ari oeim ventu vacillanti, arSdo aut obticebat no lon^

gu tempus (pe£tans,Na cu vehemens vent^ingrujflet aru/

do infledtebatur agitabatur^ olea vero cSviolentise veii

togz reluftari vellet^cofra&a eft* Hax febula innuit,eos

qui fortforib^ad tempus cedunt,potioresefle his qui noril

cedunt, De tubidne.

Erat tubken quidam,qui in tnfiitia fignum caneret, is int!

ceptus ab hoftibus , ad eos qui circunftabatproclamabat

Nolite me viri innocctem innocuum infontecp perimere.

Nullum enim vn§ occidi,quippe nihil aliud q hane buccl

nam habeo, Ad quem illi vicifllm cum clamore refponde

runt,tu vero hoc ipfo magis trucidaberis* quod cum ipfe

dimicare ncqueas,ca:teros potes ad certamcn impellere.

Fabula hxc innuit>qcf prseter caeteros peccant, qui ma

los Sc importunos principes gfuadent ad inique agcdum.

Decane&lanio.

Canis quidam infiliit in macellumjanio in aliqua re occu

pato,& arrepro pecoris corde fugiebat.Ad quem lantfco*

uerfusfugientemq; afpiciens inquit.O cantsabi vbicunq*

fueris te obferuabo,Non.n,mihi cor fuftulifti,fed cor de*

difti. Hxc fabula innuit,iatturam frequenter cfife ho

ininibusdoctrinam.

Dc egroto &- medico.

Egrotus quidam a mcdico intcrrogat^quo nam modo fe

habuiifct 3 pra:terniodum rcfpondtt iri fudorem fcfuifle

refoIutuLCui medic9,iftud inquit bonum eft. Alrero autc

die interrogatus,quomodo fe habercc,rcfpondif,aIgorib*

corrcptus diu vexatus fum.Ec iftud inquit medicus bonu

cftTcrtio cum eodem modo intcrrogaretut>reIpondk

3(p

fluuio corporis debilitatusfum. Iftud inquit ctiam bon u

eft.Poftea autcm a familiari interrogac^ quomodo habcs

o amicc/efponditjigo etia atqp ctiam benehabcofidmo

rior. Hscc fabula innuit coarguendos effe affentatores.

De equo &lupo.

Equus calcato ligni aculeo claudicabat, conlpe&ocj lupo

ait,O lupe cn prse cruciatu morior futur? efca aut tua auc

vulturum,aut coruorum>vnum modo abs te flagito,educ

prius ex pede aculeu,vt moriar faltem fme cruciatuuTunc

lupus fummis dentib* aculeum mordicus coprthendens,

eduxitaequus vero doloris oblit9 ferratos calces in faciem

lupi impegtt,fra&ifcj illius fronteanaribus>cV dentibus au

fugit, lupo feipfum accufante ac merito fibiideuenifle di

cente,quod hic qui didicerat effe lanius iumentorum,vo*

lebat cile chirurgicu^. Hsec fabula innuit,quod qui fua

artificia deferunt> tranfferentes fe ad aliena ipfis non apta

in derifum veniunt & in difcrimen*

De paftore&maru

Paftor inloco maritimo gregem pafcebat, quicum vide^

ret mare tranquillum inceffit cupido nauigationem facie

du Itaqp venundatisouibus, emptifcj palmarumfarcinis

nauigabakOrta aute vehementi tempeftate>& naui triergi

periditantejOmnepondus nauis d:cit,vixcjr euafit exone

ratanauL. Pancispoft diebus veniente (luodam&, traquil

litatem marfs admlrante(cratenlm fane tranqulllum) ftj

fpondens inquit. Palmas iterum vult quantum intelligo,

ideoqp fefe immotum oftendit Hasc fabula innuit eru*

ditiores efficihomines damno& pericuto,

Devulpe&leone»

Vulpes nullum antea leonem cofpicata,cum illi aliquado

ex improuifo obuiaffet,ita confpe&ueius expauit, vt pa^

rum abfuerit quin extingueretur,Quodcum poftea itera

acddifTet, ad conipe&um quidem Ieonis exterrita eft, fed

non ita v t priusJertio cum leonem eundem vidiS&tin ti

uitate,non modo non exterrita,fed confidenter adiens fe/

cumcdllocutaeft dkconfabulata* Hsecfabulainnuit,^

confuetudo Sc conuerfatio facitavt quaemaxime horribi*

lia,& fbrmidolofa funt , neq* horrenda neq? formidolofk

videantur,

De gaHis&rperdice*

Gallos quidam domi fuas cum haberet^ mercatus eft per^

<3icem3eamqp in focietate gallorumxkdit vna cum illis fa#

ginandamJiam vero ftatimgalli pro fe quifq? mordebant

abigebantqp.Perdix autapud fe affli&abat,3eftimans ideo

talia fibi inferri a gallis, <j fuum ab illorumgenere alienS

efTett Ybi vcro non ruuLo poft afpcxit& illos inter fepu

gftanteS mutuo$ percutlentes/recreata a mcerorc Inqult,

Equidem poft hacego non affliftabor ampli^, vidcns eos

etiam inter fe dimicantes, Hscc fabula innuit,prudetem

debere xquo animo ferre contumelias ab alienigenis illa*

tas,quos videt nedomefticoru quidem iniuria abftinere»

De vulpe&capite

quodarn*

Vulpes aliquando indomumdtharedi ingrefla,dumom

nia inftrumenta mufteaomnemqp fupelletfilem fcrutare*

tur,repperit in marmore caputlupinum fcienter febreque

faftum,quod cum in man* fumpfiflet inqufcO caput cu

magno fenfix factumnuBum fcnfum obtinens. Hxch*

bula ad eos fpettat,qui corporis dignitaten habent^animi

autem induftriam non habent.

De carbonario 8c fullone*

Carbonarius condu&ain domohabitans, inuitault fulfo

ncm,qui eoloci proxime vcnifletjVteifdem in sedib? vna

habitarentAd qucm fullo*Ohomo non eft mihi iftud£t

€tu conducibile, vereor enim ne quicquid ipfc candefece^

rem, id omnc tu carbonaria alpergine fufcares, Hax fe^

bula innuitanullumcum flagitiofo effe commerciunu

De hominc gloriofo*

1 *

Vir quidam aliquadui peregrlnatus cumiterum domiim

rcdiiffet. tum multa arduain dmerfis rcgionibus a fe virili

ter gefta ia&abudus prsedicabatjtum vero iilud maxime,

quod R.hodi homines faliendi certamine fuperaffet,eiufe

que rei RJiodios qui affuerunt teftes effe, Ad quem vnus

affiftentium refpondens inquit .O homo fi verum eft qcf

dicis,quid tibi opus eft teftibus, Ecce RJiodus,ecce hic cet

tamen faliedi* Hsec fabulainnuit^quod vbirerum tefti*

monia adfunt,nihil opus eft verbis.

De homine &c Apolline.

Quidam facinorofus Delphos fe contulit A£ollinem ten

taturusahabenfcgpafferculum fub pallio quempugno te#

nebatJSt accedens ad tripodas interrogabat deum dicens,

Quod habeo in dextra viuit nean mortuum eft i prolatu

rus pafferculum viuum fimortuum refp ondiffet , rurfus

prolaturus mortuufi viuum relpondiffetjOccidiffet enini

ftatim fubpallio priufqprofemt, Atdeusfubdolamcak

[iditatem hominis intelligens dixitO confultor,vtr3ma

uis facereCpenes te nanq? arbitrium eft)facito,flue viuum

Cue mortuum^quod inmanu habes^ proferto* Hsec fa^

bula innu it,mentcmdiuinamnihil nccg latere neq^ fallerei

De pifcatore& cinaride.

Pifcator quidam demiflis in marc rhetibus dctulit dnari/

dem pufilU corporis,qui pifcatore ficobfecrabatNoli me

in prsefentiarum capere pufillam &c minutam, fine abire

& crefcerc,v t poftea iam adulta coniodo cum maicre po^

tiaris* Cui pifcaton Ego vero amensfum fi lucrum quod

intcr manus habcojicec exiguum pr£ctermittam,fpe futti

ri boni quantumlibet magro'. Hsec fabula innuit.ftoli*

dum efle,qui propterIpem maioris rem prasfentem& cer

tam,licet paruam, non ample&itur.

Deequo&afino,

Vir quidam habebat equum &afinu,in itinere autem fa*

ciendo inquitafinus equo.Sime faluum visJeuamepar^

te oneris meiEquo illius verbisnon obfequente,afin9fub

onere cadens moritur.Tunc domin*iumentorum omnes

quas portabat afinus farcinas, fimufcj; coriuquoda mor*

tuo exuerat,equo imponit, quo onere depreflus equus Sc

gemens cum clamore Inquit, Vemihi iumentorum infeli

ciflimo

3quid mihi mifero euenit i na recufans parte.nunc

totum onusportoA illius corium* Hsec fabula innuit,

maiores debere in laboribusparticipes efle minoribus, yt

Vtrig* incoli-tnes fint.

De homine 8c fatyrOt

Vfr quidam cum fatyro amldtbm imerat, qui cum eden

di gratia fcderent>exorta cceli tempeftate,vir manus ad os

admoucs anhelitu refocillabat,quod intuens fatyrus intec

rogabat quam ob rem id facerctJlle inquit^calore oris aU

gcntcsmanus refocillo. Pauloq? poft calidiore eduho alla

to,cum vir iterum adosmanum admouens, calorem fibi

tenui infpiratione refrigerabat. Interrogat fatyrus quani

ob rem* id feciat, refpodente autem viro, vt refrigeraret

edulium. Atq* cgo inquit fatyrus tecum poft hac amicici*

am non erercebo, qui ex vnoore& calidum promis dc fii

gidum.Vale. Fabula haecitmufc deuitandam eius ami/

citiam efle,cuius anceps vita eft>& non fimplex fermo*

De agricola& canibus^

Agricola quidam hyberno fyctere in agro dcprehenfu«,cfe

ficientibus cibariis primum mterfeftisfingulis ouibus il*

tarum carnibus vefcebatur,mox& capraru,poftremo ope

rariis bobusinteremptis alebatur.Quod canes dum ani*

maduertiflent,inter fe coflocuti fimt dicentes.At noshinc

faciamus fugam/ienim operariisbobusdominus nonpe

percit^nec nobis quidemparcet. Fabula hsec innuit,fugi

endos efle cauendofque^qui a familiaribus manusnonafr

ftinenu

i 2 De quodamadmorfo

acane.

Admorfus a cane quida circuibat flngulos corrogans cu^

rationenyia&ufg* quendam eft, qui cognita mali qualita

$e inquit* Si tu quidem o homo conualefcere vis, cruftam

panis madefadtaminfanguinevulneris porrigecani qui

t: niomordit.comedendam.Cui ille deridenter inquit,ego

me hcrcule fi iftud feceto,dignus fum qui abomnibus hu

ius yrbis canibus praemordiar* Ksec fabula innuit>im#

proboshomines cum maxime beneficia acceperint 15ma

ximeaimalcficiaanimarit

De thunno Sc delphine.

Thunnus cumdelphinum iniequentem prsedpiticurfU

fugeret& iam capienduseflet,inanfradum quendam fei»

torfit,delphinus quogj ad alterum iimilem impetu ipfo

allifus eftA.d quem thunnus refpiciens iamq?expirantem

videns inquit, Iam mihi morsnon erit molefta videntiea

qui mihi caufa mortis eftmecum morientem»

Hezc fabula innuit, sequo animo fcrrehomines calamtta*

tes,cum cosper quosin calamitate fiint, calamltolbsafpl

ciunu

Deaucupe.

Auccps quidam fumptisaucupatoriis rlietibus ad venan/

dum proccffit^vifocp palumbo in cacumine arboris feden

te>compofitas artiflciofearundinescumrctibus adaucm

clanculumadmouebat*fperasillam fevenari poffe, quod

cum agit in altum imuensiacentem viperampedibus pref

fit,quas exaiperata dolore hominem momorditAt ille ia

deficiensme miferum inquit,quicum alteru venari volo,

ab altero capttts pereo, Hsec fabula innuit,quod semuli

alios arte fua intendentes decipere4fsepe in Iaqueos quoa

tenduntincidunt*

De caftore*

Caftor prseter cccteros quadrupedes Iaquadurare fertur*

fuaq? genitalia ad artemmcdicam fane v tilia cflc* Hic vbt

videt fe ab indagantibushominibus captumiri^nouit ent

quam ob remiadagetur}ipfe fibi genUaliaprsccidit atcp

in fequentes proiiciens hoc modo incolumis euadit. Fa.

bula hacc innuitjuiiusexemplo prudentcs debere pro adi

pifcenda falut^nuilam rationem habere fortunarum*

Devaticinatore*

Vatidnator quidam in foro fedensfermocinabatur,cum

fibi quidam denunciat3fbresdomus eiuseffra&as effe,om

nia$direpta qu&indomofuifient, Adquem nuncium

gcmens vatldnator,properan% curfu fedomum tertplcf

bat,quem currentem quidam intuens*O tu inquit qui ali

cna negotia te diuinatui^ promittis, certe tua ipfe non di*

uinaftu Fabula hscc ad eos fpeftat, qui res fuas rite non

adminiftrantes alienis,quse nil ad eos pertinent?prouide*

rc ac confulere conantur*

De aucupe 8c merula*

Auceps tetenderat volucribus retia,quod eminus intaens

merula^percontabatur holem quidnegotii ageret Ille re#

Ipodit fecodere vrbe,abiit^ Iongi9& fefe abdidfcMeruIa

Vero verbisillius fide habens accedens ad efca iuxta retia

pofita capta eft,accurreteq? aucupe inqt, O ho fi tu quid£

talem vrbe condis, haud multosinuenies incolas. Fabu

ia hasc innutt, eo maxlemodo re priuata& publicam de#

firui, cum prsefides feuiciam exercent.

De viatore&Ioue.

Viator Iongu egreffurus iter, fi qd inueniflet ei?dimidiu

Ioui fe oblatugqpraifltJnuentoaut in ipfo itinere vafe pal

maru& amigdalo^ plenOjComeditoespalmulas amfgda

Iaq?,fed ha^ nudeos,ilIoru putamina ad ara quanda obtu

|it inquiens. Habes lupiter qcftibi vouera, q<f enl inueni

eius& interiora & exteriora tibi offero* Uxc fabula in^

k i

nuit auarum holem peamte tupiditate etiam diis moliri

fallacias. Defilio&matre»

Puer quidam in fchola codifcipuli furatf tabella alphabe

taria attulit matri fuseA quanoxafttgatuscatidiemagis

farabatJProcedente aut tempore ccepit furart maiora*XS

dem a magiftratu deprehenfus ducebaturad fuppliciun^

matrevero fequcte ac vociferatearogauit fatellites, vt pau

lifper cuea ad aure loqui gmitterent, (jbus annuetibus,&

matre feftinabuda aure ad os filu admouente,ille auricuK

materna derttibusamorfam euulfit Etcu mater castericp

increparent no modo vt fure, fed^tia in parentem fuaim

piuainquit.Hsec mihi vt perderer extiat caufa, fi meob ta

bula alphabetaria cafhgaflet, nequacj ad vlteriora f>gre(#

nunc ad fuppiiciu ducerer. Fabula hsec innuit <j qui in/

ter initia peccadi no coercent ad grauiora flagitia euadut,

Depatre&filio.

Eilium feftior £dam habebat generofi animi Sc venaticogt

canu amatore,hunc g quietem viderat a Ieone trucidaru J

Territus igitur(ne forte fomniu hoc aliquo modo feque*

retur euentus)exftruxitdomu quadani politiflimajaque

aribus at^feneftrisamceniflima^illuc^ inducensfiliutllf

cuftos inlixrebattDepinxerat aut in eadomo ad oblefta*

rionc filil omne aialium genus,in quibus& leonc.Adofe*

fcens hxc infplciens eo amplius moleftias cotrahebat. qua

dam aut vice ppius ftans leoni inquit.O truculetifiima fe

ta, te propter, &r ppter inane fomniu patris, in hacdomo

afieruor velut iacarcere,quid igitur tibi fecia { Et hscc di*

eensmanu parieti incuflit oculu leoni eruere volens, dc in

dauo qui ilkc latebat offendit, quaex percuflione manus

cmarcuit^fuccreuitq? fenies,& febris fubfecuta eft,breui a*

dolefcens mortuus eft» Ita leo adblefcentem occidit,nihiI

adiuuante patris fophifmate. Hxc fabula innuit, quas

fiitura funtneminemdcuitarepofle*

De quodamcaluo;

Caluus quidam mentitos crinesgerensdum equo veheba

tur,ecce turbinis vent^illos de capite fuftulitRifus ftatim

magni a prsefentibus excitantur,& illemutuo rifu ad eos

tnquit. Quid nairum, fi crines qui non erant mei amc re#

ceflerint / illrquoq* recefleruntqui mccum fiierant natfc

Hxc febula innuitjno debnre nosmerereob amiflas opcs»

Quodenimnafcentes*naturanon accepimus > n5 poteft.

aobifcum perpetuo permanere*.

Finis Aefopi fabularum Laurentio

Yallainterpretc^

M Iacobo Neruio Iurifpcrito^bonanim etiam

literarum perftudiofo viro Barlandus S»

Exfabulis nieis quas olini iuuenili quodam ardore iti

publicum emiferam, paucas quse lam adulto mihi noomnino difplicet permifi vt chalcographus noftercuGoudaniarus iliis loge terfiflimis fabelhs iteru imprimeret> Hasad te mitto iacobe humaniffime,ceuMnemofynu tuiBar

landi,de quo id habeto ex omnibus quosad hunc diem ti

bi obnoxios effecifti,magisgratum erga te futurum effe

neminem. Vale,& ignofce breuitati, ad quam nos adigit

negotiorum magnitudo. Louanii.

Fabulas aliquot Aefopi Barlando interprete,

Decane&lanio.

Canis in macello quu laniocarnem fuftuliflet, in pedes fe

fe continuo quantum potuit soniecit. Lanius iaftura rei

^erculfus^primum tacuit,deinde animu recipiens fic pcul

acclamat.O furaciffime curre tutus,impune tibi Ucet^tutf

enim esob velocitatem, at egopofthac no committam,vt

iterum tibi prasda fim. Morale. Hscc fabula fignifl

cat pleroCj oestumdemu fieri cautiores vbi damnu acce

perint. Decane&oue.

Canis ouem in ius vocat* panem ex mutuo debere clami*

tans , illa it inficias,miluusjupus,vultur,accerfunt teftes,

rem affirmat, damnatouis, damnata canis rapit ac laniat.

Morale. Falfis teftinioniis opprimi gplurimos cu nc

nemo nefdt, tuni hsecqoptime docet febulau >

Deagno&lupo,

Agno coraitanti caprum lupus fit obuiani^rogitat cur re/

lidta matre,oIidum potius fequatur hircu, fuadet vt ad di

ftcnta Iafte matris vbera redeat/peras ita fore, abduttum

vt laniet.At ille^mater mc o lupc inquit huic comifit,huic

mei fumma cura fcruadi data eft>parcnti poti9q tibi obfe

quendum, qui mc feducere iftis diftis poftuIas3iedu&urn

mox decerpere* Morale, Noli quibufuis fidem ha

bere.MuIti.n.dum aliis vident velle prodeffe,fibi interini

confuiunt, De ruftico&equp*

Rufticus equum vacuum afinucg farcinulis egregie onu*

ftuni producit in viam.DefelTus afinus equum fibi onera

vt adiutet orat fi faluum velit,negat fa3uruequus.Afell*

tandem farcinse podcrc grauatusj>cumbit,morit . Herus

omne on^ mortui quocj3 afelli coriu in equi dorfum recli

nat,qbuscum ille deprimeretur3me miferuinquit4merito

meo fic nunc exerceor^quidudum laboranti afino opitu*

lari nolui. Morale. Monemur hac fabclja, v t op#

preffis fubucniamus araicis.

Dc carbonario &c fullone»

Fullonem inuitabat cajrbonarius, vt fecu in vnlsxdib? hak m

bitaret Fullo no eft fnquit mi homo iftuc mihi vel cordf,

vel vtile, vereor.n.magnopere,ne quse ego elua, tu reddas

tam atra § carbo eft. Morale. Monenmr hoc apologo

cum inculpatis ambulare Monemur fceleratorum hoim

confortia veluti peftem quandam deuitare,

De aucupe& palumbo.

It venatum auceps, videt nidulantem procul in altiffim»

arbore palumbujadpropiat^dumqp infidias ftruit, premit

forte calcibus angu Hic mordere,ille improuifo exalat?

malo,me miferu inquit, dum alteri infidior ipfe difperio*

Morale. Significat hsec fabula nonung eos fuis artib*

circunueniri quires nouas moliuntur.

De agricola&canibus.

Agricola cum ruri coepiffet neceflariarmn rerum penuria

laborare^interfecitoues^mox& capellas, poftremo boues

quoqp ma&at, vt habeat quo inedia peneexhauftu corpurf

*culum fuftentet • id videntes canes falutem fuga quserere

eonftituut,fe.iuio vi&uros diutius3qn ne bob^qdc^quoj:

in opere ruftico faciudo vtebat pperape,percerit herus.

Morale. In qua domu mercedis gratia te tradas vide.

Nonnulli humanilflmi fut heri,multi etiam hodie eo de*

mcntise J>labunt,vt ftruos infortunio malo 6c damno li*

ben£ma<5tent. De pauone 8c Iufdnia,

Pauo apud fummi Iouis fororem cV coniugem Iuno*

nem queritur lulciniam fuaue cantillare,fe ob raucitatem

ab omnibus irrideri.Cui Iuno.dos fua a diis cuicp. Te lu*

frinia cancu,plumis tu lufcinia fuperas. Vnuquemq? fua

decet forte contentu effe. Morale. Quse diui lar*

giuntur grato fumamus animo,ne<j maiora qusefierim*.

Apologusex Mantuano traduclus.

Rufticus quida ex malo,qua in proximo habebat agello,

fapidifllma quotannispoma legebat , hero lecla donabat

fVrbano,g inuitat? pomoj: dulcedine, malum tadem ad Cc

tranftulit,ea veterrima repente exaruit,atq; ibi poma parf

ter cV malus periere. Quod cu patrifamilias nuciaret sheu

difficile eft ingtannofam tranfp lantare arbore,fa tis fu^q*

faerat(Ti frenos mese nouiffem impoere cupiditatQfrudt*•

ramo decerpere.Hanc fabella fic Mantuan9.R.uftic9ex ma

lo dulciffima poma legebat,Vndedare vrbano dona fole

bat hero.Aft her? illectus frugu dulcedine, malum Traftu

lit in larib^pxima rura fuis.At quia mal* erat fenior, tran

flata repente Aruit, cV proles cu genitrice obiit. Heu male

tranffertfemo cu induruit arbor Inquit herus, fuerat car*

pere poma iatis. Morale eiufdem. Qui nimiu fapiunt

atqj incoccfla fequunt Defipiut,cohibet <| fua vota fapiu

Deauibus.

Getisauium cu liberevagaretaoptabat fibi dari rege.Pauo

fk in primis dignu g eligeretputabat,quia effet fbrmofifll

mus.Hoc itaq> in regem accepto,pica o rex inquit,fi te im

perante aquila nos prseftrennue,v t folet, infequi coeperit,

quo illa modo abiges / quo nos pafto feruabis i Morale.

In prinripe no ta forma^ corporisfortuudp fpe&ada eft

&rerum vfus.

De afina&r equo.

Afinusbeatumputabat equumquod pingute>eflet 8c in o

do degeret/e vero infelicem dicebat quod macilcntus ei>

fct ac ftrigofus, cotidiecg ferendisgneribus ab immiti b&0

ro exerceretur . Haud multo poft ad arma condamaturo

cft #Tum equus nonequitem dorfo,nonfrenum reppultt

ore.nec telum corpore* Hoc vifo afinus magnas diis grati

as agebat,quodnonequum fe/ed afinum feaflenr.

Morale*

Mifcri funt quos vulgus beatos iudicat,9c non pauci bea*

li.qui fe mifcros putar-1 Sutor crepidarius regem in J>ut/

pura dicic feliccm, non condderans in quatas is follicitudi

nes diftrahat,dura intcrim ipfe optia d* paugtace catiilet

De leone&cfyra.

Aedita rupc ambulantemcapra forte confpicatus Ico^mo

net vt potius in viride pratu defcendat.Capra facercm for

taffisingt/i tu abeffes,q mihi non iftuc fuades vt cgo inde

vllam capiam voluptatem,fed vt tu habeasquod vores fe

melicus. Morale. Omnibusnehabeasfidem,qui

dam enim non tibi, fed fibi confulunt.

AntoniusCodrus Vrceus in

fernionenono.

Autor ergo earumfabularum quee iocofse funt, & praxe

ptorumAdoclrinseplensBjfuit Aefopus natione Phryx,

fortuna feruus,animo liber, & non tantu feruus,fedoun

holrn turpiffimus, itavtTherfitasHomcricocomparc*

turJErat enim llmusJabeo,niger, viide &r Aefopus di&us

eft,id eft sethiopsJtem ventrofus,gibbofus, & £quod pei*

erat)Bfa<fu7^ayo53ideft lingua tardus,ita vt articulata ver

ba proferre non poffet. Verum cum lpfe Aefopusdomi*

ni agrum foderet, Dansc facerdos& alii quidam viri erra

tes adeum pcruenerunt,rogantes quse via ad vrbem ducc

ret*Aelbp 9 eis primumcccnam fub arbore parauit,poftea

dux viflc fa&us cft, quare dormienti Aefopo lingua folu^

ta eft,& fapientia diuinitus data,Scruiuit aute feruitutem

multls dominis,tandem a Xantho philofopho poft pluri

ma in illum beneficia libertati traditus, vniuerfa orbis ter

rx Ioca peragrauit. Cum perueniflet in Delphos, DelpM

cognofcentesAefopum feipfis prudentiorem,muidia mo

ti eum facrilegii accufauerunt, &* cumiiihil profuiflent de

fenfiones3a Delpfus prfccipitat^vitam finiuit,Delphi po^

ftea pefte laborantes acceperunt oracutum, placandos efle

manes Aefopi.Illi columnam Aefopo erexeruntjfed prin

cipes Grsecise intelligentes qua: in Aefopum a Delphis fk.

dtafuerant,mortis Aefopi grauiffimi vltores extiterunt*.

Plurima de eius vita apud Graecos fcriptpres legutur, fed

breuitatis gratia h#c ajnobis delibata funt.

Hermogeoes in prseexercitamentisrh*

toriose interprctePrifdana

Fabulaeft oratio fitta verifimili difpofitione, imaginem

exhibens veritatisJdeo autem hanc primam tradere pue*

tisfolent oratores, quiaanimos eorfiUdhucmolles adme

liores fecile vias inftituunt rite*Vfiiunt ea tamen vetuftif

fimi quoqj autores, v t Hefiodus-quidem lufcinise,Atchu*

lochusautemvulpis,Horatius muris.

Quintilianus in quinto inftitutionis.

Q&tortehbro».

Jllxquo$ fabute qu#etiam nlfi ab Acfopo orlglncm

non acceperunt (nam videtur earum primus autor Hefio

dus)nomine tamen Aefopi maxime celebrantur , ducerc

arimos folent,praecipue rufticorum& imperitorum, qui

& fmiplidusquasfiftafunt audiunt,& capti voluptateh

cile iis quibus delettantur confentiuntJSiquidem &r Mene

nius Agrippa plebem cum patrib^in gratiam traditur re*

duxifle, nota illa de membris humanis aduerfus ventrem

difcordantibus fabulaAHoratius nein poemate quidero

humilem vfum huiusgenens putauit in ilhs verfibus.

CMim quod vulpes segroto cauta leoni

Refpondit,referam»

LouamiiapudTheodoricumMartinum Aloftenfem,

Anno M, D. XVU. MaifefeptembrL