1

György Ligeti 1923-2006

Lux aeterna (1966)

Alfred Schnittke 1934-1998

Concert voor koor (1984/1985) op een tekst

van Gregorius van Narek (Grigor Narekatsi)

•Opavelitielisuščevofsievo

(OHeerseroveralhetlevende)

•Sabranijepiesiensikh,gdiekaždyjstikh

(Dezeliederen,totaanderandgevuld)

•Fsiemtiem,ktovnikniet

(OHeer,vergeefdezonden)

•Siejtrud,štonačinaljasupavanijem

(Voltooiditwerkdatikbegonnenben)

Bernat Vivancos 1973

Aeternam(2012)

t kunstenfestival Musica Sacra Maastricht

kendwekzagont

Toelichting

György Ligeti

Lux aeterna

Hetontzagwekkendevanhetuniversumkomtin

meerdereprogramma’svanditfestivalnaarvoren.Op

eenonverwachtemanierisookLigeti’sLux aeterna

methetuniversumverbonden.Nietomdatindetekst

Godseeuwiglichtoverdeoverledene(n)wordtaf-

gesmeekt,maardankzijdeAmerikaansefilmregisseur

StanleyKubrick,diedezeetherischemuziekgebruikte

inzijnlegendarischesciencefictionfilm2001: A Space

Odyssey(1968).InLux aeterna vondKubrickwathij

zocht:hetcontrasttussenvervreemdendestiltesen

enorme‘wolkenvangeluid’verbeeldtdeoneindig-

heidvanhetheelal.

18 - 21 september 2014

zaterdag t 15.30

Lets Radio KoorSigvards Klava · dirigent György Ligeti · Lux aeternaAlfred Schnittke · Concert voor koorBernat Vivancos · Aeternam•zaterdag20september·15.30-16.30uur·onze lieve vrouwebasiliek

2

Alfred Schnittke

Concert voor koor

AlfredSchnittke(1934-1998)werdgeboreninEngels

(Pokrovsk),destijdsdehoofdstadvandeWolga-Duitse

AutonomeSocialistischeSovjetrepubliek.Zijnvader

waseeninDuitslandopgegroeidejoodsejournalist,

zijnkatholiekemoederwasWolgaduitse.Schnittkes

ouderswarennietgelovig,maarzijnkatholiekegroot-

moedervanmoederskantspeeldeeenbelangrijkerol

inzijnreligieuzeopvoeding.Aanhetbeginvande

jaren’80liethijzichdopenindekatholiekekerk.

Van1946tot1948woondedefamilieinWenen,

waarSchnittkezijneerstemuziekonderwijskreeg.

DaarnaverhuisdenzenaarMoskouenstudeerdehij

van1953tot1958compositieaanhetconservatorium

aldaar.AanvankelijkvolgdeSchnittkedena-oorlogse

moderneenavant-gardistischecompositiestijluit

West-Europa.Hijondervonddaarbijveeltegenwerking

vandeofficiëlecomponistenbond.Aanhetbeginvan

dejaren’70maaktehij,netalsbijvoorbeeldArvoPärt,

eenommezwaainaareenstijldielateralspostmoder-

nismeisaangeduid.Schnittkezelfnoemdezijnnieuwe

werkwijzepolystilistiek:hetvermengenvanmuziek-

citatenennabootsingenvanstijlenengenresuithet

verleden,metalsdoeleenstijldiversiteitdiehetbeste

vanallestijlencombineert.Schnittkemotiveerdezijn

wendingvanuitdeovertuigingdatdesterkrationele

modernecompositiestijlhemuiteindelijkgeenbetere

muziekopleverde.Metdezestijlveranderingbond

Schnittkeeengrotegroepnieuwebewonderaarsen

aanhangersaanzich;hijwerdtoegelatentotde

componistenbondenzijnconcertenwarenvaak

uitverkocht.

Concert voor koor

Schnittkeschreefveelkoormuziek–uiteindelijk

meersacraledanwereldlijke–tebeginnenmetzijn

Drie koren(1954-55)eneindigendmetLux aeterna,

waaraanhijin1994begonendatRozjdenstvenski

completeerdeopbasisvanSchnittkesschetsen.

ValeriPolyansky,destijdsdirigentvanhetKoorvanhet

Sovjet-MinisterievanCultuur,stimuleerdeSchnittke

tothetschrijvenvanhetConcert voor Koor.Polyansky

wasalbekendmethetgrootschaligeRequiem van

DetekstheeftLigetiontleedaandecommuniouitde

latijnserequiemmis.Datwektdeindrukdathetgaat

omeendevootwerkvandezeOostenrijks/Hongaarse

componist.MaarwatgeldtvoorhetRequiem,dat

Ligetiindejarenervoorcomponeerde,geldtookvoor

detekstvanLux aeterna.Hijheeftdezekatholieke

tekstgeleendals‘ongelovigeniet-atheïst’.

Zijnzeerpersoonlijkestijlkomtvoortuitdewensom

vrijvanconventiestecomponeren,hijweetinelkwerk

eengroteoriginaliteittebereiken.ReinbertdeLeeuw

zeioverLigeti:‘Jekeekaltijduitnaarzijnvolgende

stuk,omdatjewistdathetnooitopeenvorigleek,

ookniettoenhijouderwerd.Datvindjemaarbij

heelweinigcomponisten.’

VoorLigetiwasLux aeternaeenexperimentmet

‘harmonischeklankkleurmuziek’.Hetwerkiszestien-

stemmigineenstijldiedecomponistomschrijftals

‘micropolyfoon’.Demeerstemmigheidiszocompact

datdeafzonderlijkestemmennietmeerteonder-

scheidenzijn.

De heilige Gregorius van Narek (Grigor Narekatsi)

3

II.

Inhettweededeelkomtdeschrijverzelfaanhet

woord,enlegthijuitdatdezetekstvooriedereenis:

voorderechtschapenenendezondigen,derijkenen

dearmen.Vanuiteenchromatisch,slingerendefiguur

ontwikkeltdemuziekzichbovenaangehoudentonen

indelagerestemmen.

III.

Hetderdedeel–datSchnittkedusalseersteschreef

–iseengebedvandedichtervoorhetzieleheilvan

delezer.AanhetbeginvanditdeelzetSchnittkede

muziekopeensyllabischemanier,waarbijelkeletter-

greepéénnootkrijgttoebedeeld,wathijcombineert

metbeweeglijkemelodischefiguren.Gaandeweg

ontwikkeltdeeenvoudigemuziekzichtoteencom-

plexe,zestienstemmigezetting.Tegenheteindvan

ditdeelklinktdeuitroep:‘Mogehij,doordekracht

vandewoordenwaartoeUmijinspireert,vooraltijd

geredenvergevenworden’.

IV.

Inhetlaatste,meercontemplatievedeelvraagtde

dichterofereenhelendekrachtvanzijntekstuitmag

gaan.Ditdeeleindigt,naardeaardvandetekst,in

eengroot,weldadiguitgesponnenamen.

Bernat Vivancos

Aeternam

BernatVivancosisafkomstiguitBarcelona.Zijnmuziek

issterkbeïnvloeddoorzijnervaringenalskoorzanger

enconservatoriumstudentinMontserrat,eengewijde

plaatsvoordekatholiekeninCatalonië.Dekerkmet

dezwarteMadonna,delegendenronddestichting

vandekerkenhetklooster,delocatiemiddeninde

bergen:allesademteensfeervanmystiekendevotie.

DiesfeerwerktdoorindemuziekvanVivancos,met

nameinzijnreligieuzekoorwerken.Ookdevroege

koormuziekvanLigetiendevocalemuziekvan

Schnittke,voorkooreninstrumenten.Depremière

vanhetConcert voor Koorwerdookdoorditkoor

vanPolyanskyuitgevoerd,op9juni1986inMoskou.

Hetzestienstemmigewerkisonbegeleid,opgebouwd

uitvierdelenenduurtzo’nveertigminuten.Hetis

nietgeschrevenvooreenkerkelijkecontext,maar

roeptweldesfeervandemuziekvandeRussisch-

orthodoxekerkop:doordeherhalingen,hetgebruik

vanparellelletertsen,destevigebaspartijenende

antifonalebehandelingvandeteksten.Evenalsbij-

voorbeeldRachmaninovinzijnVesperslaatSchnittke

zichinspirerendooroudeRussisch-orthodoxekerk-

muziekzonderdezeletterlijkteciteren.

Treurzangen

DetekstvanhetConcert voor koorishetderdegebed

(vande95)uitHet Boek van de Treurzangenvande

ArmeensemonnikendichterGregoriusvanNarek

(GrigorNarekatsi,951-1003).SchnittkevolgtdeRus-

sischevertalingdiehetgebedinviergedichtenopdeelt.

Alseerstecomponeerdehijdeeldrie(1984),naeen

succesvolleontvangstzettehijookdeanderedrie

gedichtenopmuziek(1985).

SchnittkezoektinzijnConcert voor koor naar een

sterkeverbondenheidtussendereligieuzetekstende

muziek.Hijlaatderitmiek,dynamiekenklankkleur

ontstaanvanuitdetekstintentie,zoalsookBach–

diedoorSchnittkezeerbewonderdwerd–datinzijn

passiesdeed.Metdynamischeschakeringenvan

fluisterzachtepassagestotontzagwekkendeklank-

uitbarstingencreëertSchnittkemuziekdiezeerrijk

isaancontrasten.

I.

InheteerstedeelwordtGodgeportretteerd.Deher-

haalderitmesendestapsgewijsdalendemelodische

patronenhebbeneenindringendeffect.Boveneen

koraalachtigfundamentschrijftSchnittkeindeboven-

stemmenbeweeglijkemelodischefiguren.

Zijn religieuze gedichten dwongen zo’n bewondering af dat de twaalfde-eeuwse Armeense aartsbisschop Nerses van Lampron Gregorius van Narek aanduidde als ‘een engel in menselijke gedaante’.

4

Laatheteeuwiglichtophenschijnen,Heer

vooreeuwigbijuwheiligen,

vooruwwaardigheidgenadig.

Schenkheneeuwigerust,Heer

enlaatheteeuwiglichtschijnen.

Messiaenlatenerhunsporenna.In2011brachthet

LetsRadioKooreencduitmetwerkenvanVivancos

(BlancopNeu-Records).

OntleendeLigetidetekstvanLux aeterna aande

communiovandelatijnserequiemmis,Vivancosnam

voor Aeternamdeeerstezinuitdeintroitusvandeze

mis,waarineeuwigerustvoordeoverledenewordt

György Ligeti © Marco Borggreve

afgesmeekt.Eenzekeretijdloosheid,misschienzelfs

eeuwigheid,schuiltindezemuziek.Enookindefunctie

dieBernatVivancosbekleedt.Sinds2007ishijdirigent

vandekoorschoolwaaraanhijzelfstudeerde.Deze

EscolaniadeMontserratstamtuithetjaar1307en

bouwtvoortopdetraditievandebenedictijnerabdij

diedaarbijnaduizendjaargeledenwerdgesticht.t

Teksten

György Ligeti

Lux aeterna

LuxaeternaluceateisDomine

Cumsanctistuisinaeternum

quiapiusesinaeternum

RequiemaeternamdonaeisDomine

etluxperpetualuceat.

5

OHeerseroveralhetlevendeZijn

Onskostbaregeschenkengevend,

UithetnietsscheppendeGod,

Mysterieus,alwetend,beangstigend,

Barmhartigenonverbiddelijk,

Schrikwekkendenweldadig,

Onzichtbaar,eeuwig,grenzeloos.

Ubentonpeilbaarenongrijpbaar,

Zonderbeginenzondereind,

Ubentdeenigedieonmeetbaaris,

Dieechtenwaarachtigindewereldis.

Ubenthetdieonszegent,

Ubentdedagzonderduisternis,lichtzonderschaduw,

Onzeenigebronvanvrede,

Dieonstijdelijkbestaanverlicht.

Ubentonbegrensdenalomtegenwoordig,

Onzezoetstehoningendagelijksbrood,

Onuitputtelijkeschat,puursteregen,

Onvermoeibarekracht.

Ubentonzebeschermerengids,

Dearts,dieonslijdenkent,

Eeniederondersteunend,eenalziendoog,

Eenovervloedigschenkendehand,

Stralendvangrootsheid,allenverwelkomend,

Onzenooitvermoeideherder,goedgunstigekoning,

Dagennachtoveronswakend,

Rechtvaardigerechter,wiensblikniemandonderdrukt,

Eentroostendestem,

Eenvredebrengendeboodschap.

Uwstrengehandenalziendoog,

Beschermenonsstervelingenvooronvolmaaktheid,

Eenrechtervangoedenkwaad,

Deoverwinningdiegeenhaatopwekt,

Ubentonslicht,grootsheidzondereinde,

Eenonzichtbare,maarrechteweg,

Uwsporenzijnonzichtbaar,alleenUwgoedheidiszichtbaar,

Zedaaltvanuitdehemelneeroveronsopaarde.

Alfred Schnittke

Concert voor koor

I.

Opavelitielisuščevofsievo

biestsenymidaraminasdariaščij

Gaspodi,tvariaščijfsioizničevo,

strašaščij,imilasierdnyj,inieumalimyj,

nieizrečonnyjiniepastižimyj,

nievidimyj,izviečnyj,nieabjatnyj,

iužasajuščij,iblagadatnyj.

NiepranitsajemTy,nieasiazajem,

ibieznačalienTy,inieskančajem,

Tytojedinstvennaje,štobiezmierna,

štovmiriepodlinnaidastavierna,

Tyto,štonamdajotblagaslavienje,

Typoldienibiezzakata,svietbiestieni,

jedinstviennyjdlianasradnikpakoja,

štoprasvietliajetbytijemirskoje

IbiezgraničnyjTy,iviezdiesuščij,

Tyisladčajšijmiodikhlebnasuščnyj,

nieistaščimyjklad,prečistyjdoždi,

vavieknieissiakajuščajamošč,

Tyikhranitielinašinastavitieli,

nieduginašiznajuščijtselitieli,

aporafsiekh,izrenijediesnitsa

blagadatnavadarenija,

vieličjemasijannyj,fsiemugodnyj,

našpastyrinieustannyj,tsaribiezzlobnyj,

fsievidiaščij,idniominočjubdiaščij,

sudija,paspravedlivastisudiaščij

vzgliadniegnietuščij,golasutiešenija,

Tyviest,niesuščajauspakajenije

Tvojstrogijpierst,fsievidiaščeoka

astieregajutsmiertnykhatparoka

Sudijatavo,štopravainieprava,

nievyzyvajuščajazavistislava.

Tysvietačnaš,veličijebieskraja,

niezrimajadaroga,nopriamaja.

Tvojsliednievidim,vidimališmilasti,

anasniebiesnaziemliuknamspustilas.

6

DewoordendieikterverheerlijkingvanUuitspreek,

ZijntezwakomUwaardigtezijn,

OGod,maarmijnspraakistegering,

GeprezenengezegendeGod,

Verheerlijktdooralleleveninhetuniversum,

Alleswathetlotonsbrengenzal,

IsuitUwwijzeraadgeboren.

OHeer,toonmijinmijntwijfel

Dewegvandereinheid,

Enleidmijnaardepoortenvandeverlossing,

WeestevredenenverheugU.

HetdoelvanhetlofliedUwerdienaar,

Isnieteentriomf-ofoverwinningslied,

Mijnonwaardigewoordenzijnmaareengebed,

Waarmeeikopverlossinghoop.

Slava,štojaizriokTiebievaslavu,

bledniejeslof,katoryjebymoguslyšatiTy,

oGospadi,papravu,

kagdabjaniebylrečjustoliubokh,

Gaspodiblagaslaviennyj,vaskhvaliennyj,

vasslavliennyjfsiemsuščimvafsieliennaj,

fsioto,štonam,dastignutisuždieno.

Tvaimvnušenijemmudrymraždieno.

OGospadi,daroguačiščenija

Tymnievmaikhsamnienijakhukazuj

i,priviediamieniakvratamspasenija,

udavlietvarisiivazlikuj.

TselipiesnapienjaTvajevorabanjie

slavaslovijeinievaskhvalenije,

maislavaničtožnyjemaliba,

katorajžašduabresti,spasenije.

Alfred Schnittke

7

Dezeliederen,totaanderandgevuld

Metzwartetreurnis,dichtteik,

Eenexpertinmenselijkepassies,

Aangezienikdezeinmijzelfveracht.

Ikschreefze,zodatmijnwoorden,

Dechristeneninallehoekenvandeaardekondenbereiken.

Ikschreefvoorallendienetinhetlevenstappen,

Voorhen,dieallanggeleefdhebbenengerijptzijn,

Envoorhendiehunaardsereisspoedigzullenvolbrengen

Enbereidzijndehoopvollegrensteoverschrijden.

Ikschreefvoorderechtschapenenendezondaars,

Voordehoopvollenendetroostelozen,

Voorderechtersendeveroordeelden,

Voordeberouwvollenendedoorzondengebondenen,

Voordegoedenendekwaden,

Voordekuisenendeontrouwen,

Voorallen:dehooggeborenenendegoddelozen,

Voorslavenenprinsen,

Voormannenenvrouwen,

Voorgedegradeerdenenrijzenden,

Voorheersersenonderdrukten,

Voormisbruikersenmisbruikten,

Voortroostendenengetroosten.

Ikschreefevenzeervoorhentepaardalsvoorhentevoet,

Voordearmenenderijken,

Voordestedelingenenwildebergbewoners,

Voordehoogsteheersers,

diealleendoorGodberechtworden;

Voordeijdelenendevromen,

Voordemonnikenendekluizenaars.

Mogedezeverzen,vervuldvanmijnlijden,

Eengidszijnvooriedereen.

Mogehijdiezijnzwartezondenberouwt,

Troostvindeninmijnwoorden,

Mogeiemandmijnwerkenmoeite

Tengoedegebruiken

Mogenmijnverzen,veranderdineengebedensmeekbede,

Godsbarmhartigheidbrengen.

II.

Sabranijepiesiensikh,gdiekaždyjstikh

napolnienskorbijudakraja.

Slažiljaviedatielistrastiejlijudskikh,

paskolikusamfsiebieikhparitsaju.

Pisalja,štobslavadajtimaglidakhristianva

fsiekhkrajakhziemli.

Pisaldliatiekh,ktovžiznijedvafstupajet,

kakidliatiekh,ktopožilisazriel,

dliatiekh,ktoputiziemnojsvojzavieršajet

iprestupajetrakavojprediel.

Dliapraviednykhidliagrešnykh,

dliautiešajuščikh,

idliasudiaščikhidliaasuždionnykh,

dliakajuščikhsiaigriekhomplenionnykh,

dliadabradiejatielejizladiejef,

dliadiefstviennikafipreliubadiejef,

dliafsiekh:dliaradavitykhibiezbožnykh,

rabovzabitykhikniaziejvelimožnykh.

Pisaljaravnodliamužejižon,

tiekh,ktounižen,tiekh,ktovazniesion,

Dliapavielitielejidliaugnietionnykh,

dliaaskarbitielejidliaaskarblionnykh,

dliatiekh,ktoutiešalibylutiešen.

Pisalravnodliakonnykhidliapiešikh,

pisalravnodliamalykhivielikikh,

dliagaražanigortsefpoludikikh,

idliatavo,ktovysšijvlastielin,

katoramusudijališBokhadin;

Dliasujetnykhliudiejidliablagikh,

dliainakaf,atšelinikafsviatykh.

Istroki,polnyjemaimstradanijem,

pustistanutdliakavotanazidanijem.

Pustikajuščijsiafčornampregrešenijinajdiot

vmaikhpisanijakhutiešenije.

Pustiabratitmojtrud,majouserdijesiebie

vablagačelaviekliuboj.

Istikhmoj,stafmalitvajimaliboj,

davymalitGaspodniemilaserdije.

8

OHeer,vergeefdezonden

Vanallen,diehetwezenvandezewoordenbegrijpen

Vanallen,diedebetekenisvandezetreurigewoordenverstaan.

Bevrijdhenvandeverderfelijkeketenen

Vandetwijfel,diegelijkzijnaandezonde.

Schenkhendeverlossingwaarzenaarverlangen

Enlaathuntranenovervloedigstromen.

Mogehungebed,viamijnstemuitgesproken,Ubehagen,

Enmogezijookvoormij,Uwdienaar,eengebeduitspreken.

Heer,mogeUwlichtengoedheidneerdalen

OverUwgehoorzameslaven,

Overalleberouwvollendieditboek

Vantreurigeliederenmetgenegenheidlazen.

WanneerUallenzultontvangen,

DietotUkomenviamijnvuriggebed,

OpendandepoortenvanUwheiligetempel

Ookvoormij,barmhartigeGod.

Enwanneermijngebedenenmijntranen

Vallenalseenregenendezondenwegwassen,

Mogeditwaterdeslevensdanookmij,

Uwminderwaardigeslaaf,reinigen.

EnwanneerU,Heer,aldiegenenredt,

Diemetmijngedachteninstemmen,

Vergeefmijdanmijndiepezonden,

Enredookmij,gezegendeGod.

Wanneermijnliederenookinanderezielen

GedachtendoenopwekkendieUbehagen,

OnthoudmijdannietvanUwgenade,

OhemelseVader.

Enwanneerzij,diemijnverzenbegrijpen,

Huntrillendehandenopheffen,

Mogemijntreuriggesteun

Zichdanmengenmethunreingebed.

Enwanneerdewoorden,

Uitgesprokeninmijnboek,Ubevallen,

WeesdaninUwgrotegoedheid

Ookgenadigovermijnvoorvaderen.

III.

Fsiemtiem,ktovniknietfsuščnastiskorbnykh

fsiemktopastignietsutisievotvarenija,\slof,

daj,Bože,iskuplenijegrekhof,

asvabadiattiagastnykhakofsamnienija,

aznačit,prestuplenija.

Želannajedarujimatpuščenije,

pustisliozyikhabilinyjetiekut,

igolasammaimanimalenijeTiebie

ugodnajedavazniesut.

Ktiebiedavazniesiotsiaikhmaliba

izamienia,zatvajevoraba.

PustiBože,narabofTvaikhpakornykh,

nafsiekhraskajavšikhsia,

ktopračtiotsučastiemknigu

etikhpiesienskorbnykh,

Tvojsvietiblagadatidasnizajdiot.

Ijesliprimieštiekh,ktofsliedzamnojktiebie

smalibajuserdnaj,

vratasvajejabitielisviatojatkrojimnie,

o,Božemilaserdnyj,

Ijeslislioznjamajamalibapralijotsa,

slovnadožd,griekhismyvaja,

toimienia,ničtožnavaraba,amojet

pustijevovadaživaja.

IjesliTyspasioš,oBože,fsiekh,

saglasnykhsmyslijumnoizrečonnaj,

Tyimienia,prastifmojtiaškijgriekh,

spasi,oGospadiblagaslavienyj.

Ijeslipiesnimajavdušeinojradit

Tiebieugodnyjepaniatija,

Tyimienia,Atietsniebiesnyjmoj,

nieabdielisvajejublagadatiju.

Ijeslitie,ktomojpastignietstikh,

azdienutvvysidražaščijediesnitsy

pustibolistienanijgorestnykhmaikh

smalitvajčistajikhsajedinitsia.

Ijesliskazannyjefknigiesiej

Tiebiemaiugonybudutreči,tofščedraj

milastisvajejbudimilaserdienikmaim

predtiečam.

9

Enwanneeriemand,armvangeest,

Doorverdrietaanzijngelooftwijfelt,

Mogehijsteuninditboekvinden

InzijnvertrouweninU.

Wanneeriemand,zwakvangeloof,doorangstovervallenwordt,

Enhetbouwwerkvanzijnhoopzietinstorten,

MogeUwhandditwankelegebouwdanverstevigen

Metderegelsvanmijntreurigeboek.

Wanneeriemanddoorziektevreselijklijdt,

Endeverbindingmethetlevenbijnaverliest,

Mogehijdandekrachtvindenindezeregels

OmoptestaanentotUtebidden.

Wanneerdodelijkeangstoftwijfel

Iemandplotselingovervallen,

Mogehijvertroostingvindeninditboek

EnvrededoorUwgoedheid.

Enwanneerdelastvanverderfelijkeverlangens

dezondaarindeafgrondtrekt,

Mogehij,doordewoordendieUmijinblies,

Vooreeuwigverlostengeredworden.

Enwanneererergenseenzondaaris,

Dienietaandeduivelsvalontkomt,

Laatmijnwerkdantoteensteunvoorhemzijn

EndewaanzinnigedoorUwlichtverhelderdworden.

Enwanneeriemandinzijnfataletrots,

Bereidisdewoordenvandeheiligegebedentevergeten,

Stamijtoehemterugtebrengenbijhetheiligegeloof

DoordekrachtvandedoorUgeschonkenwoorden.

Enlaatmijdiegenendie,induivelseblindheid,

Verblijveninhunverachtelijkeleegheid,

TerugbrengentotdeEucharistieenhetKruis

Doorditboekvantreurigeliederen.

Enmogemijnlied,

AlleendoorUwgoddelijkegenadeingeblazen,

Destormvanongeloofkalmeren

Dieoverdezielenvandemensenwerveltalsoverhetwater.

Ijeslipakaleblietsa,skarbia,

fsviaščennajvierieniekta,dukhamniščij,

pustion,vasprianuf,fknigiesiejatyščet

aporu,upavajanaTiebia.

Kolimalavieradnaždyustrašitsia,štokhram

jevonieustait,

pustietatšatkijkhramTvajadiesnitsa

strakamiknigiskorbnajukrepit.

Kagdaniedugammučimyjžestokapačti

utratitktotasžiznijusviaz,

pustiabretiotonsiluvetikhstrokakhi

vazraditsavnof,tiebiemalias.

Ijeslismiertnyjstrakhilisamnienije

vdrugavladiejutkiemtaizliudej,

pustifknigieonnajdiotuspakajenije,

najdiotpakojblagastiTvajej.

Ijesligruzgriekhofnieiskuplionnykh

patianietfpropasti,grešnika,

pustionfsiejsutijuslof,Tabojumnie

vnušonnykh,spasionnaviekibudietipraščon.

Ijesligdietagrešnikjesti,

katoryjnieminietsataninskajzapadni,

dazvoli,štobtrudmojbyljemuaporaj

isambezumtsasvietamasieni.

Ijesliktotavgibélinajgardynie

slavasviatykhmalitvzabytigatof,

dazvoli,štobjaviernulksviatynie

maguščestvamtabojvnušonnykhslof,

Itiekh,ktofsataninskamasleplenijiuvierujet

fprezrennujutščetu,

mnieknigajskorbnykhetikhpiesnapienij

dazvoliviernutikpričastijuikrestu.

Iuragannievierija,

vzmietionnyj,kaknadvadoj,naddušamiliudiej,

smirimajejupiesniej,

vdakhnavlionnajbažestvienajumilastijuTvajej.

10

IV.

Siejtrud,štonačinaljasupavanijem

isimieniemTvaim,

Tyzavierši,štobpiesnapienijestalavračevanijem,

tseliaščimranytelaiduši.

Ijeslitrudmojskromnyjzavieršitsastraimblagasla-

vienijemsviatym,

pustidukhgaspodienivniomsajedinitsa

saskudnymvdakhnavienijemmaim.

Tabojdarovannajeazarenijenepagasi.

Mojrazumniepakini,

novnoviivnoviprijemlivaskhvalenija

attvajevoslužitielia.Amini!

Bernat Vivancos

Aeternam

Requiemaeternamdonaeis,Domine.

Etluxperpetualuceateis.

Sigvards Klava © Janis Deinats

Voltooiditwerkdatikinmijnhoop

eninUwnaambegonnenben,

Zodatmijngezangineenmedicijnverandert

datlichamelijkeengeestelijkewondengenezenkan.

Enwanneermijnbescheidenwerkvoltooidis

metUwbarmhartigezegen,

MogedeHeiligeGeestdaarin

Zichdanverenigenmetmijnbescheideninbreng.

VernietigdedoorUgeschonkenbevrijdingniet,

Verlaatmijnverstandniet,

Maarontvang,steedsweer,

DelofliederenvanUwdienaar.Amen!

Geefhuneeuwigerust,OHeer

Enlaatheteeuwiglichtophenschijnen

11

Lets Radio Koor

HetLetsRadioKooriseenfulltimeprofessioneel

kamerkoor,opgerichtin1942,enwordtsinds1992

geleiddoordedirigentenSigvardsKlava(artistiek

leiderenchef-dirigent)enKasparsPutninš.

HetrepertoireomvatwerkenuitdeRenaissancetot

enmethedendaagsemuziek.Ookneemthetkoor

geregelddeelaantheatraleuitvoeringenvanheden-

daagsemuziekenaanmultimediaprojecten.

Hetkoorwastehoreninvelefestivalsentradopin

grotezalenzoalshetKoninklijkConcertgebouwen

Muziekgebouwaan‘tIJinAmsterdam,hetKonzert-

hausBerlin,CitédelaMusiqueinParijs,hetLincoln

CenterinNewYorkendeFrauenkircheinDresden.

HetLetsRadioKoorverstrektgeregeldopdrachtenaan

LetsecomponistenalsPeterisVasks,ArtursMaskats,

MartinšVilums,SantaRatnieceenEriksEšenvalds.De

opnamediehetkoormaaktevanEšenvalds’La Légende

de la femme Emmurée wondeYoungComposers’Price

vanhet53steInternationalRostrumofComposers.

InsamenwerkingmetdeLetseMuziekacademie

JazepsVıtolsintroduceerdehetkoorin2007een

jaarlijksconcoursvoorjongecomponisten.

Totdemeestgewaardeerdeopnamenvanhetkoor

behoortdeopnamevandeVespers / All-Night Vigil van

Rachmaninov(doormuziektijdschriftGramophone

beoordeeldalsbesteopnamevanfebruari2013en

eenvande25bestealbumsvanhetjaarbijhetAme-

rikaanseradiostationNPR).Hetkoorwerkteookmee

aandeopnamevanhetlaatstealbumvanElīna

Garanča,datinoktober2014uitkomtbijDeutsche

Grammophon.

HetLetsRadioKoorheeftgewerktmetonderanderen

StephenLayton,TonuKaljuste,Esa-PekkaSalonenen

hetZweedsRadioSymfonieorkestenLarsUlrik

MortensenenConcertoCopenhagen.

MetCappellaAmsterdam,hetNederlandsKamerkoor,

hetRiasKammerchor(Berlijn)enAccentus(Parijs)is

hetLetsRadioKooroprichtervanTenso,platform

voorEuropeseprofessionelekamerkoren.

Sigvards Klava · dirigent

SigvardsKlava(1962)werktevoorheteerstmethet

LetsRadioKoorin1987enwerdin1992aangesteld

alschef-dirigentenartistiekleider.Hijiseenvande

meestactievekoordirigentenvanLetlandenheeft

metvrijwelelkvooraanstaandkoorenorkestinzijn

landsamengewerkt.

SigvardsKlavageeftconcerteninLetlandendaar-

buitenenheeftmeerdantwintigcd’sopgenomen

methetLetsRadioKoor.Hijiseenvandeinitiatief-

nemersenlidvandeartistiekeraadvanhetArena

Festivalvoornieuwemuziek.Naastzijnwerkmet

hetLetsRadioKoordoceerthijkoordirectieaande

LetseMuziekacademieenaandeKoorschoolvande

LuthersekathedraalvanRiga.

In1999werdhijonderscheidenmetdeGrandPrixvoor

zijninterpretatievanmuziekvanAlfredSchnittkeen

voorzijnbijdrageaanopnamenvanwerkenvanBach

envandeLetsecomponisteMaijaEinfelde.In2000

kreeghijeenonderscheidingvanhetLetsekabinet

vanMinistersvoorzijnsuccesvollepromotievande

Letsemuziek.

12

Dit concert wordt opgenomen door Omroep MAX voor NPO Radio 4. Uitzending zal plaatsvinden op zondag 28 september 2014 vanaf 20.00 uur in het programma MAX Avondconcert.

musica sacra maastricht is een coproductie vanStichtingMusicaSacra, TheateraanhetVrijthofMaastrichtenOmroepMAXRadio4.

festivaldirectie HugoHaeghensbestuur JeanJacobs,EddyKlomp,BasHuijserprogrammacommissie JacquesGiesen(voorzitter),HugoHaeghens,StijnBoeveenFonsDejong(TheateraanhetVrijthof),RussellPostema(OmroepMAX),JosLeussinkenSylvesterBeelaertprojectleiding en fondsenwerving StijnBoevemarketing en publiciteit NicoledeBoerproductie Peter Noten redactie PhilipLeussinkenJacintaWetzervormgeving PhilipLeussinkuitbalieDaanGrol,DiederikHoningenElsbethWillemstechniek RemcovanderGiessenfacilitair ClaireDullensenNandiNijstenfinanciën JosSpauwenenJoycePaquayfestivalbeeld bewerkingvaneenfotogenomeninbuurtschapCartils,gemeenteGulpen-Wittem©MauriceHertogFotografie

Stichting MuSica Sacra Vrijthof47,6211LEMaastrichtinfo@musicasacramaastricht.nl•www.musicasacramaastricht.nl

met dank aan FondsPodiumkunsten,GemeenteMaastricht,ProvincieLimburg,StichtingElisabethStrouven,StichtingKanunnikSaldenNieuwenhof,LimburgsFestivalPlatform,VVVMaastricht,SNSReaal-fonds,PrinsBernhardCultuurfondsLimburg,VSBfondsendeVriendenvanMusicaSacraMaastrichtsamenwerkingspartners TheateraanhetVrijthof,OmroepMAX,NPORadio4,RKK,AcademieBeeldendeKunstenMaastricht,CollegiumadMosam,ConservatoriumMaastricht,KoninklijkConservatoriumDenHaag,Introinsitu,LumièreCinemaMaastricht,PhilharmonieZuidnederland,ScholaCantorumvanhetWard-Instituut,StichtingMaastrichtseComponisten,StudiumChorale,ToneelacademieMaastricht,VVVMaastricht,UniversiteitTilburg(SchoolofHumanities, DepartmentofCultureStudies),dr. FonsKurris,ds.JoenDrostenalledeelnemendelocaties.mediapartners OmroepMAX,L1,MediaGroepLimburg,RTVMaastricht.OmroepMAXmaaktopnamenvoor(live)uitzendingopNPORadio4.

Steun het feStival Vooreenbijdragevanaf€40genietualsVriendvanMusicaSacraMaastrichtvelevoordelen.Zievoormeerinformatieenaanmeldingwww.musicasacramaastricht.nl.

vOlgenDe eDitiedonderdag17t/mzondag20september2015

t SLOTCONCERT Telemann · Donner-Ode Händel · Ode for St Cecilia’s Day zondag21september·19.00-21.00uur

theater aan het vrijthof · €20

Les Muffatti en Vocaal ensemble Currende

Peter Van Heyghen dirigent

Katharine Fuge sopraan Robin Tritschler tenor

OpAllerheiligen1755werdLissabongetroffendoor

eenenormeaardbeving,gevolgddooreentsunami

envijfdagenbrand.Velenduiddendecatastrofeals

eenstrafvanGod,maarzeinspireerdeookweten-

schap,filosofieenkunst.Viermaandenlaterwerdin

Hamburgeenbenefietconcertvoordeslachtoffers

gehouden,metdeDonner-Ode vanTelemann.Geen

treur-maardankliedeneenlofzangopGodsalmacht.

Webesluitenditfestivalmetdemachtvandemuziek

zelf,bezongeninHändelsOde for St Cecilia’s Day,

dieinpremièregingop22november1739.

t The Great War Vlaams Radio Koor o.l.v. Bart Van Reyn zondag21september·12.30-13.30uur

stadhuis · €12

Laporte SongsofinnocenceRavel Troisbeaux

oiseauxduparadis(uitTroischansons)SwertsWar

RegerOTodwiebitterbistduHowellsBlessedare

theDeadParry SongsofFarewell

1914.DeEersteWereldoorlogbreektuitensleurtheel

Europa,RuslandendeVSmeeineenbloedigconflict

datdekaartvanEuropavooraltijdzalhertekenen.

KernvanditprogrammavormendeSongs of Farewell,

hetmuzikaletestamentvanHubertParry(1848-1918),

tijdensdeoorlogvoorzittervandecommissieMusicin

Wartime.ParrycomponeerdeSongs of Farewell tussen

1916en1918.Decyclusomvatzesmotettenopaan-

grijpendetekstenvande16detotde19deeeuw.Een

meesterwerkvaneenkrachtigmaargevoeligmanmet

veletwijfels,maarookmetrotsvasteovertuigingen.

141920