Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee

Tel. 016 375600 www.khleuven.be

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

Naam: Silke Bautmans

Vakkencombinatie: Aardrijkskunde

Stagebegeleider DLO: Veerle Gaeremynck

School: BIMSEM Mechelen

Onderwijsvorm: ASO

Richting: 4 HUM/LAT/ ECO

Klas: 4 I HUM/LAT/ ECO

Lokaal: AA-lokaal

Aantal leerlingen: 20 lln.

Les gegeven door: Silke Bautmans

Vak: Aardrijkskunde

Onderwerp: Industrie: inleiding + VS

Vakmentor: Meneer. Wauters

Datum/Data: 5-22 /04/2014

Lesuur/-uren: 4 ste lesuur

BEGINSITUATIE

Situering in de lessenreeks Al mijn lessen situeren zich in eenzelfde lessenreeks, ik geef vier opeenvolgende lessen in drie verschillende klassen. Alle klassen hebben reeds de eerste les gehad. In deze lessenreeks zal ik de inleiding van industrie, de manufacturing belt, de sunbelt en industrie in een NIC of BRIC land behandelen.

Relevante voorkennis (en/of kennis die nog niet aanwezig is)

De leerlingen hebben reeds de vorige jaren de industrie in Europa, België en eigen leefomgeving onderzocht. Hierdoor kennen ze de vestigingsfactoren en het ruimtelijk uitzicht van industrie. Industrie in de VS is echter nog niet gekend en vermoedelijk zeer gering aanwezig. Wel zagen de leerlingen reeds de eerste les en hebben ze dus inzicht in het industrieel productieschema. Van grondstof tot fabricaat of eindproduct.

Belevings- en ervaringswereld & Actualiteit

Leerlingen hebben er misschien geen weet van, maar veel door hen dagelijks gebruikte voorwerpen bevatten

producten die in de VS gefabriceerd worden. Bv. Plastiek, auto’s, staal en de digitale materialen. Het thema sluit dus zeer nauw aan bij hun leefwereld. Actualiteit: aardolie en aardgas prijzen die stijgen, staalindustrie kende reeds vele dalen.

Leerniveau van de klasgroep, klassfeer, …

De klas bestaat een twintigtal leerlingen. De klassfeer is in het algemeen rustig. De lessen zullen doorgaan in de aardrijkskunde klas. Het leerniveau van de leerlingen is eerder sterk.

DIDACTISCHE VERANTWOORDING -Motivatieprincipe: Door aan te sluiten bij de leefwereld worden de leerlingen extra gemotiveerd voor het onderwerp,

bv. Auto-industrie -Individualisatieprincipe: De leerlingen mogen individueel oefeningen oplossen zodat elke leerling op zijn eigen tempo de oefeningen kan maken. (bv. Opzoeken in de atlas en verwerkingsopdracht) -Structureringsprincipe: Aan de hand van de opbouw van de les wordt de structuur aan de leerlingen meegegeven.

-Aanschouwelijkheidprincipe: Door middel van filmpjes, afbeeldingen en kaarten

EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN

Situering in de eindtermen:

Situering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden)

Vakoverschrijdende eindtermen:

Niet van toepassing

Vakgebonden eindtermen: 3 aan de hand van voorbeelden horizontale en verticale ruimtelijke relaties herkennen. 4 de eigenheid van regio's beschrijven aan de hand van natuurlijke en menselijke kenmerken. 6 aan de hand van regionale voorbeelden redenen opnoemen die de lokalisatie, de spreiding en de eventuele wijzigingen verklaren van: industriële activiteiten 7 in verband met een economische activiteit in een regio het bestaan van stromen van goederen of personen

illustreren.

Situering in het leerplan:

VVKSO, Leerplan aardrijkskunde 2e graad TSO/KSO, Brussel, September 2012, D/2012/7841/019

4.7 Spanningen en ecologische problemen binnen regio’s

1

2.1

2.2

2.3

2.4

Door analyse van beelden, kaarten en andere informatiebronnen de kenmerken van een

industrieregio beschrijven. WENKEN Via beelden (o.a. satellietbeelden, landschapsfoto’s) en kaarten kunnen de factoren afgeleid worden die een industrieregio kenmerken, zoals: • Grondstofvindplaatsen; • Energievoorraden; • kenmerkende industriegebouwen; • variatie aan transportmiddelen (schip, trein, vrachtwagen) al of niet gelegen in de buurt van een haven; • aanwezigheid van werknemers in woonwijken; • nabijheid van een grote stad als afzetmarkt. De verwijzing naar industriële producten die leerlingen dagelijks ontmoeten kan als een belangrijk didactisch motiverend middel gehanteerd worden. Groepswerk, waarbij leerlingen een product moeten onderzoeken (land van herkomst, aanwezigheid van verschillende soorten van grondstoffen in het eindproduct, kostprijs in winkel, werkomstandigheden en leeftijd van de arbeiders …) biedt een enorme variatie aan mogelijkheden om parallelle opdrachten te geven. Zorg ervoor dat de leerlingen op voorhand een instructieblad met duidelijke omschrijving van de taken krijgen, liefst een evaluatieblad met de minimumeisen, maar ook met de maximumgrenzen van het werkje, de kennis en ook de vaardigheden worden beoordeeld. Een aanzet tot zelfevaluatie en elkaar evalueren kan steeds maar moet stapvoets worden geïnitieerd, vertrekkend van de ervaringen uit de eerste graad.

De kenmerken van een industrieregio in de USA beschrijven.

Verticale en horizontale ruimtelijke relaties herkennen in verband met de lokalisatie van de

industrie in de USA.

Het bestaan van stromen van goederen of personen illustreren in de industrieregio.

Redenen opnoemen die de lokalisatie en de verschuivingen van de industrie in de USA verklaren. WENKEN Om dit thema op een dynamische manier te beginnen kan volgende oefening ingelast worden. Op basis van een kort filmpje van de staalproductie ontdekken de leerlingen de grondstoffen voor het maken van staal. De leerlingen worden verdeeld in groepjes en dienen een staalbedrijf op te richten in een regio. Ze houden daarbij rekening met specifieke omstandigheden zoals grondstoffen, arbeidskrachten, transportkosten, bereikbaarheid, klimaat, reliëf …De groepjes kunnen nagaan hoe de lokalisatie van het bedrijf wijzigt naarmate bepaalde omstandigheden veranderen. Na deze oefening kan de link gelegd worden met de Manufacturingbelt. Om de verschuiving van de industrie in de USA aan te tonen, kunnen de leerlingen het moederbedrijf van bekende multinationals in de VS lokaliseren op een kaart. Zo komen ze tot de typische bedrijven van de Sunbelt en de Manufacturingbelt. Via websites van o.a. grote autoproducenten, Silicon Valley kan heel wat informatie ingewonnen worden in verband met innovaties. De leerlingen komen tot het inzicht dat het belang van industrieregio’s en lokalisatiefactoren relatief zijn en in de loop van de tijd kunnen wijzigen. Op een wereldkaart (werkkaart) worden voor de industrielanden, de regio’s aangeduid met de oorspronkelijke industrie en met nieuwe industrie.

ALGEMEEN LESDOEL Lln kunnen het verschil aantonen tussen vrije- en geleide markteconomie en zien hoe een product ontwikkeld

wordt in de huidige industrie.

Lln kunnen de evolutie in de manufacturing belt afleiden en verklaren aan de hand van de verschillende vestigingsfactoren en periodes.

SCHOOLAGENDA

De Manufacturing belt in de VS: inleiding en evolutie

BRONNEN

NEYT,R., e.a., geogenie 4: handboek leerwerkboek, De Boeck, Berchem, 2009, (p.37-39). PEETERS, J., e.a., werkmap aardrijkskunde: handleiding, Werkgroep didactische middelen, Hemiksem, 2010, VAN HECKE E., VANDERHALLEN D., CALLEMEYN J., Plantyn Algemene Wereldatlas, Plantyn, Mechelen, 2012, 185

p.

VAN BOVEN, M., WAUTERS, J., COX, K. en LEYSEN, R., werkmap aardrijkskunde 4, 184 pagina’s. (p. 95-99)

WDM, werkgroep didactische middelen, internet, 2014-03-02, (WDM.be) LOGIE, P., CLAEYS, P., Een boeiende uitwerking INDUSTRIE, KU Leuven, januari 2012 http://www.arcelormittalgent.com/movies/movie.php?lang=NL&movie=0 http://www.tatasteel.nl/profiel/products-and-services/tatasteel-in-ijmuiden/productieprocessen.html http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/economie/140507_Dupont_staking

LEERMIDDELEN & MEDIA Atlas + AFOSU spel PPT + gameboy

Legoblokjes, granulaatkorrels, raffinaderij Transparant met de verschillende fases + stiften

Didactisch lesontwerp

Leerdoelen

KRACHTIGE LEEROMGEVING

Lesfasen

& timing Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud

Instapfase

Lkr stelt zich voor. Lln nemen boeken op de bank en

schrijven schoolagenda in.

Krantenartikel / herhaling vorige les en instap

nieuwe leerstof:

Lkr toont een artikel van de dag ervoor van het

DuPont in Mechelen, waarbij werknemers taken. Lkr

herhaalt de verschillende fases van de chemische

industrie.

PPT: artikel

Lln kunnen aan de

hand van de

voorstelling het

verschil tussen

vrije en geleide

economie

aantonen. (C2)

Lln kunnen zelf de

effecten

aanduiden en

voorspellen van de

simulatie. (C3)

Lesfase 1:

15 min

OLG – Klassikaal voorbeeld economie

Lln in de klas worden verdeeld in twee groepen

(landen). Beide naar twee personen in de klas.

Groep A heeft een geleide economie, groep B heeft

een vrije markteconomie. (Dit wordt nog niet

vermeld)

Beide landen hebben een broodjeszaak en

een beenhouwer. Land A krijgt dit beroep

toegewezen, bakker van land B wou dit graag

worden.

In Land A worden door de overheid nog twee

bakkers in het Land toegevoegd. (verdienen

allemaal evenveel en krijgen net genoeg geld

om te kunnen produceren) In Land B is er

een tekort aan bakkers, twee nieuwe bakkers

ontstaan + bakker kiest verkopers

In land B wordt een nieuwe uitvinding

gedaan. = GROOT succes andere bakkers

kunnen niet mee volgen en gaan failliet.

In land A worden er mensen aangeduid om

een nieuwe soort uit te vinden.

In land B hangt de winst af van het succes bij

het volk en de keuze die de mensen maken in

hun voeding + concurrentie. In land A worden

I Inleiding

1. Economische systemen

VRIJE GELEIDE

Privé of vrij initiatief staat/ overheid

bepaald

GEMENGDE economie

Vrij initiatief beïnvloed door maatregelen

van de overheid

VRIJ

mensen vinden dingen uit/ vrij initiatief

vernieuwingen en welvaart

Winst wordt achteraf bepaald

Concurrentie

Klant heeft een ruime keuze

GELEIDE

onderzoek wordt door overheid

opgedrongen

weinig vernieuwingen alleen initiatief van

de mensen verplicht te eten wat er

aangeboden wordt. Maar zij zijn wel zeker dat

er eten is.

Invullen cursus p. 59

PPT:

antwoorden

de overheid.

Plan economie (jarenplannen)

Winst ligt op voorhand vast. Klant kan niet kiezen corruptie

Lln kunnen de weg

van een

spelconsole

opzoeken en

aanduiden op een

kaart. (C2)

Lln kunnen de

evolutie van

aardolie tot

console uitleggen.

(C3)

Lln kunnen het

industrieel

productieschema

toepassen en de

juiste kleuren

gebruiken op de

kaart. (C2)

Lesfase 2:

15 min

‘ We hebben net gezien hoe een product in een land

tot stand komt, we gaan eens zien hoe het met

ingevoerde producten in werking gaat’

OLG: werkwijze van productie spelconsole

Lkr vraagt wie er thuis spelconsoles heeft. (indien

het lukt neemt lkr er zelf mee).

Welke spelconsoles bestaan er zoal?

Weet iemand wat de grondstof is die gebruikt

wordt om een spelconsole te maken?

Wordt aardolie in België ontgonnen?

Hoe noemde we de industrie die een

grondstof ging omzetten tot een

halffabricaat?

Welk halffabricaat krijgen we dan?

Over welke fabriek spreken we als deze

aardolie omzet tot kunststofvezels?

Deze kunststofvezels worden gebruikt om de

spelconsoles te maken, hoe noemen we het

eindproduct dan?

Invullen: cursus p.60

Lln vullen hun cursus in, ze zoeken de verschillende

landen op en duiden de verschillende industrieën aan

in verschillende kleuren. Lkr verbetert.

PPT: van

aardolie tot

plastiek

PPT: Oplossing

p.60

Productieschema spelconsoles:

Grondstoffen:

Aardolie Perzische golf

Raffinaderij (basisindustrie) +

Petrochemie Basisindustrie

halffabricaat: kunststofkorrels Taiwan

onderdelen van spelconsoles Japan

Assemblage (verwerkende

industrie)

Fabricaat: Spelconsoles assemblage China

Verkoop: Spellen Japan

Lesfase 3:

5 min

‘Naast chemische industrie bestaat er ook ijzer en

staalindustrie, we gaan dit eens nader bekijken’

Filmpje: van ijzererts tot staal.

Lln krijgen een filmpje te zien, hieruit moeten ze

afleiden welke grondstoffen nodig zijn voor de

productie van staal. Lln proberen zelf het proces na

te vertellen. (Ze zagen reeds het industrieel

productieschema)

PPT: filmpje

productie van

staal

PPT:

basisproducten

voor staal

Lln kunnen aan de

hand van

informatiebronnen

de juiste

vestigingsplaatsen

afleiden. (C3)

Lln kunnen in

groep beslissingen

maken en de

juiste conclusies

trekken. (C2)

Lln kunnen

verklaren waarom

ze hun fabriek op

een bepaalde

plaats hebben

gezet. (C2)

Lesfase 4:

20 min

‘ We zagen net de grondstoffen die nodig zijn voor

de productie van staal, we gaan eens onderzoeken

hoe deze zich t.o.v. elkaar kunnen verhouden.’

Spel: AFOSU – Vestigingsfactoren voor

basisijzerindustrie in USA.

De leerlingen worden verdeeld in groepjes en dienen

een staalbedrijf op te richten in een regio voor drie

verschillende periodes. Ze houden daarbij rekening

met specifieke omstandigheden zoals grondstoffen,

arbeidskrachten, transportkosten, bereikbaarheid,

klimaat, reliëf … De groepjes gaan na hoe de

lokalisatie van het bedrijf wijzigt naarmate bepaalde

omstandigheden veranderen.

Klassikaal: verwerking

Weet er iemand over welk gebied we het

hebben gehad?

Draai de woorden NOIGEREN en AFOSU

eens om. Welke woorden krijgen we?

We hebben net de manufacturing belt in de

Verenigde Staten besproken.

Welke plaatsen hebben jullie omcirkeld voor

de periode van 1820?

Wat zijn de voordelen van deze plaats?

Heeft iedereen dit?

Wat is volgens jullie de beste plaats in de

periode van 1950 ?

Wat zijn de voordelen van deze plaats?

Heeft iemand iets anders?

Wat is de beste plaats in 1980?

Waarom is dit de beste plaats?

Na de vestiging van de drie verschillende locaties,

draaien de leerlingen de kaart om en duiden ze de

verschillende benamingen in op de kaart 4 van het

AFOSU spel. (Appalachen, Atlantische oceaan, grote

meren, de 5 mogelijke vestigingsplaatsen)

AFOSU spel

Atlas

II Industrie in een regio met een hoge

ontwikkelingsgraad (VS)

1. Manufacturing belt 1.1 Situering

De manufacturing belt

Situering: Boston, Washington, St-Louis en Minneapolis. Manufacturing belt

Situering andere steden: Duluth, Chicago,

Pittsburg, Baltimore, Cleveland

C – de staalfabriek ligt dicht bij ijzererts en

steenkool.

E – er zijn goede transportmogelijkheden en

er is een afzetmarkt in de buurt.

A – de productie is het goedkoopste aan de

kust, er is een afzetmarkt in de buurt.

Instapfase:

5 min

Film trailer 8 Mile

Lkr toont de trailer van de film 8 Mile met Eminem

als hoofdrolspeler. De film speelt zich af in Detroit.

En handelt over het werk in de staalfabrieken.

Lln kunnen aan de

hand van de

besluiten van het

spel de industrie

van de VS

opstellen. (C2)

Lln kunnen de

kerngebieden van

de staalproductie

van fase 1

begrijpen en

verklaren (C2)

Lesfase 5:

15 min

‘ We hebben net ontdekt hoe de industrie in de VS

zich heeft ontwikkeld, we gaan verder in op de

evolutie van staalproductie in het Noorden van

Amerika’

OLG: manufacturing belt

Lln duiden op de kaart p. 61 de vier steden: Boston,

Washington, St-Louis en Minneapolis aan op de

kaart. Deze regio, met veel industriële activiteiten,

wordt de manufacturing belt genoemd.

Lkr duidt op transparant de evolutie aan van de

industrie in de manufacturing belt. Lln noteren en

volgen mee met hun cursus.

FASE 1: 19de eeuw:

Duidt op je kaartje de P van Pittsburgh aan. We

hebben daarstraks gezien waar de steenkool

vandaan werd gehaald.

Wie kan mij nog eens zeggen waar dit

ontgonnen werd.

Wat was de belangrijkste vestigingsfactor?

Er was dus zowel steenkool als ijzererts

dichtbij Pittsburgh, wat is dan de meest voor

de hand liggende locatie om aan

staalproductie te doen?

Wat hebben we naast energiebronnen en

grondstoffen nog nodig om een succesvol

staalbedrijf op te richten?

Waar haalden ze deze arbeidskrachten

vandaan?

Waar gebruikte men dit ijzer en staal voor?

Invullen p. 62

PPT:

manufacturing

belt steden

Transparant fase

1

PPT: ontginning

en productie

fase 2

PPT:

vestigingsfactor

en

PPT: belang van

manufacturing

1.2 Het belang van de

Manufacturing Belt

- Aanleg van spoorwegen.

- Grote tewerkstelling

1.3 Groei van de industrie in de

Manufacturing Belt.

A) Evolutie van de industrie

FASE 1: 19de eeuw

Kerngebied is Pittsburgh, dit omdat er

steenkool en ijzererts in de buurt zijn. Maar

dit ijzererts raakt uitgeput en er zijn minder

cokes nodig voor dezelfde hoeveelheid

ijzererts te smelten. oplossing verschuiven van de hoogovens

naar de ontginningsregio van ijzererts.

Aanwezigheid van: grondstoffen,

arbeidskrachten, energiebronnen, transport

en afzetmarkt.

Lln kunnen de

kerngebieden van

de staalproductie

van fase 2

begrijpen en

verklaren (C2)

Lln kunnen de

nadelen van het

transport vanuit

de grote meren

aangeven. (C2)

MAAR: de ijzererts raakt bijna uitgeput EN door

nieuwe technieken is er steeds minder steenkool

nodig om dezelfde hoeveelheid ijzererts te smelten.

Het Zwaartepunt van de industrie verschuift.

FASE 2: 1950-1980

Waar werd er naast Pittsburgh nog ijzererts

gevonden? (atlas)

Duidt op je kaartje de D van Duluth aan. De

steenkool moest nog steeds van dezelfde plaats

komen.

Maar er was minder nodig om hetzelfde ijzer

te smelten. Waar zou men dan de

staalfabrieken het best lokaliseren?

Wat is het probleem met Duluth? Waarom

vestigde de staalproductie zich niet in deze

streek? (klimatogram vergelijken)

Er werd dus een oplossing voorzien, men ging

ten zuiden van de grote meren staalfabrieken

oprichten. Waarom AAN de grote meren?

Duidt de steden bij de meren aan op je kaart

Wat zijn de belangrijkste vestigingsfactoren?

Wat hebben we naast transport,

arbeidskrachten en afzetmarkt nog nodig om

een succesvol staalbedrijf op te richten?

De grondstoffen en energiebronnen moesten

dus aangevoerd worden.

De staalproductie kon specifieker gebeuren

en er werden ook staalwalsen aan de

staalfabrieken gevestigd. Zo konden ze beter

vraag en aanbod op elkaar afstemmen. Welke

industrie ontwikkelde zich in deze regio zeer

sterk?

Wat is het probleem met de meren in de

winterperiode?

MAAR: ook in Duluth raken de

ijzerertsgebieden uitgeput + ijzererts van

Canada kan gemakkelijk tot in de grote

meren gevoerd worden. Hoe?

Door de toevoer van ijzererts uit Canada

ontstaan in nog twee steden staalbedrijven,

welke?

Neem je atlas en zoek de meren op?

Transparant fase

2

PPT:

klimatogram

PPT: ontginning

en productie

fase 2

PPT: filmpje

Ford fabriek

PPT:

dichtvriezen

Atlas

Transparant

Atlas

FASE 2: 1950-1980

Ijzererts wordt in Deluth ontdekt, steenkool

komt nog steeds uit Appalachen

dus meest voor de hand liggende plaats Deluth maar te koud klimaat

Verplaatsen van kerngebied naar het zuiden

van de meren. Deze meren hebben het

probleem dat ze dichtvriezen in de winter en

ijzererts uit andere landen wordt veel

goedkoper.

Oplossing ijzererts invoeren vanuit Canada twee nieuwe

industriegebieden ( Buffalo en Toronto) (

hoogteverschillen is ook een probleem)

Aanwezigheid van: arbeidskrachten,

transport en afzetmarkt.

Lln kunnen de

kerngebieden van

de staalproductie

van fase 3

begrijpen en

verklaren (C2)

Lln kunnen het

agglomeratie

effect verklaren.

(C2)

Lln kunnen

zelfstandig de

leerstof

vastzetten. (C3)

Wat is het grote probleem met ijzererts

aanvoer vanuit Canada?

Hoe heeft men deze hoogteverschillen

opgelost?

ijzererts wordt steeds goedkoper via zeetransport.

Daarom volgt een nieuwe fase.

FASE 3: huidige situatie

Van welke landen wordt het ijzererts

ingevoerd. (atlas)

Welke steden aan de kust zijn ideale

vestigingsplaatsen voor staalproductie?

Welke factoren zijn hier van belang?

Duidt op je kaartje die steden aan: Philadelphia,

Baltimore en Washington aan. De steenkool moest

nog steeds van dezelfde plaats komen.

De komst van havens brengt nog andere

voordelen met zich mee. Welke?

Naast de toevoer van grondstoffen, zorgt een haven

ook voor andere industrieën. De grote

bereikbaarheid is een factor die meerdere

industrieën aanspreekt. Hierdoor wordt er ook een

grote afzetmarkt gecreëerd. Dit effect noemen we

het agglomeratie effect

Maar wat is het grote probleem met de

opkomende industrie in het Oosten?

Wat heeft dit voor gevolgen voor de industrie

van de VS?

Deze concurrentie van de Europese en

Aziatische merkten en de automatisering van

de fabrieken . Er komst een steeds minder

vraag naar staal. Staal in andere landen

(Mexico) worden goedkoper.

Invullen: transport via de grote meren

Lln vullen de cursus aan bij het transport van de

grote meren en de problemen hierbij.

Samenvatten en vastzetten leerstof

Lkr herhaalt met de kaarten kort de volledige

situatie. Leerlingen zagen dit steeds in korte

fragmenten.

PPT: meren

Transparant fase

3

Atlas

PPT:

vestigingsfactor

en

Atlas

PPT: meren

herhaling

PPT: oplossing

cursus

FASE 3: Huidige situatie

Ijzererts wordt ingevoerd vanuit de zee

(=maritimisatie) , steenkool nog zeer gering

nodig in verhouding en wordt per trein naar

havens gebracht.

Agglomeratie-effect: Havens brengen

andere industrieën op gang, vanwege de

grote afzetmarkt.

Aanwezigheid van: arbeidskrachten, ,

transport en afzetmarkt.

Maar de concurrentie en automatisering van

de fabrieken zorgen ervoor de staalindustrie

in Amerika een grote daling kent.

Lln duiden volgende steden aan op de kaart

( stapsgewijs per fase)

A – Baltimore

B – Duluth

C – Pittsburgh

D – Detroit

E – Chicago

Bo – Boston

Wa – Washington

St. L – Saint Louis

Mi – Minneapolis

B) Transport via de Grote Meren

- Sluizen als oplossing voor de grote

hoogteverschillen

- Neemt zeer veel tijd in beslag.

Lln kunnen vanuit

het filmfragment

de juiste

conclusies

trekken. (C2)

Lln kunnen de

oorzaken van het

ontstaan van de

Rustbelt

aangeven. (C2)

Lesfase 6:

10 min

‘ We zagen net dat de industrie in de VS steeds

afnam, door de kleinere vraag naar arbeidskrachten

en de grote concurrentiestrijd, we gaan eens kijken

welke gevolgen dit had.’

Filmpje: rustbelt – verlaten steden en

gebouwen

Wat heb je uit het filmpje kunnen afleiden?

Wat is er gebeurt met de vestigingsplaatsen

van fase 1 en 2?

Wat had deze leegstand nog tot gevolg voor

de bevolking en de regio?

Verklaar nu zelf de benaming rust belt.

Naast de vervuiling van roest, was er nog een

ecologisch probleem waar men door de industrie

mee te kampen kreeg.

Wat zou het transport over de meren als

gevolg kunnen hebben?

Door de lozingen was het drinkwater zeer ernstig

vervuilt.

Hoe zou men dit probleem hebben opgelost?

De streek lag er dus zeer verwaarloost en verlaten

bij. Men probeerde daarom om de regio er terug

bovenop te krijgen. Dit proces noemen we

industriële reconversie. Vb. Mini Mills

PPT:

tewerkstelling in

2010

PPT: fragment

rustbelt

PPT: reeks

afbeeldingen

rustbelt

PPT: Mini mills

C) Ecologische gevolgen van Manufacturing

Belt

MEREN:

- Meren zijn zeer sterk vervuilt: vooral Lake Erie algengroei + toxic

- Oorzaak: lozing schepen

- Gevolg: regelgeving milieu

RUST BELT:

- Ijzer wordt steeds goedkoper in

lageloonlanden (Oosten)

- Concurrentie wordt te groot

- Verval van verschillende steden en

fabrieken

- Achtergelaten en industrie roest

INDUSTRIËLE RECONVERSIE

- Oude industrie wordt vernieuwd of

omgevormd tot nieuwe industrieën

- Hoogtechnologische inrichtingen

- Mini Mills over heel VS

Lln kunnen aan de

hand van

verschillende

kaarten een daling

van de

tewerkstelling in

de VS waarnemen.

(C2)

Lesfase 7:

14 min

‘We zagen net dat de vestigingsfactoren in verband

met de grondstoffen, veranderden. We gaan eens

onderzoeken welke wijziging er zich voordeed.’

Kaart: tewerkstelling in de VS +

bevolkingsgroei:

Lkr toont drie kaarten.

Wat kan je afleiden uit de kaart met de

tewerkstelling in 1970.

Waar situeerde het kerngebied van de

industrie in de VS zich?

Wat merk je op i.v.m. de rest van de VS?

Wat merk je 40 jaar later op?

Waar verschuift het zwaartepunt nu?

PPT: kaart

tewerkstelling

1980 en 2010

PPT:

bevolkingsgroei

PPT: 3 steden

grootste

2. SUNBELT

2.2 wijzigingen in de bevolkingsgroei

Nevada (32%)

Utah ( 25%)

Arizona (29%)

Migratie van de Manufacturing Belt naar de

Sunbelt.

Steden die toenemende

bevolkingsdichtheid: Las Vegas –

Lln kunnen uit de

grafiek van de

evolutie van de

bevolkingsgroei

afleiden welke

regio’s een stijging

kennen. (C3)

Lln kunnen de

verschillende

steden en staten

van de VS

opzoeken in de

atlas. (C1)

Welke drie steden kennen de grootste

bevolkingsgroei, zoek op in je atlas.

Wat merk je met het zwaartepunt van de

meren?

Grafiek: gemiddelde januari- temperatuur.

Bekijk de grafiek in je cursus aandachtig.

Duidt de drie steden met de grootste

bevolkingsgroei aan in het rood.

Duidt de drie steden met de laagste

bevolkingsgroei aan in het blauw.

Wat merk je op als je kijkt naar de ligging

van deze plaatsen?

Wat kan je dan besluiten uit deze grafiek?

Welke twee steden verloren inwoners?

Welke twee steden kende de grootste

bevolkingsgroei?

Het zonnige Zuiden trekt meer volk aan. Er ontstaat

een grote migratiestroom van de Manufacturing Belt

naar de zogeheten Sunbelt.

Situering + opdracht steden:

Lln zoeken in hun atlas de verschillende steden en

staten op en duiden deze aan in hun cursus. Lkr

herhaalt de steden.

Invullen p.62 Het belang van de Manufacturing

Belt

Lln duiden de twee industriezones aan op de kaart

met tewerkstelling in de industrie van de VS

bevolkingsgroei

PPT:

manufacturing

Belt

PPT: grafiek

PPT: Duluth en

Pittsburg

PPT: Las Vegas

en Phoenix

PPT: kaart p.70

PPT: oplossing

PPT: oplossing

p62

Phoenix

Steden met een daling van de

bevolkingsgroei: Duluth en Pittsburg.

Sunbelt bestaat uit drie grote regio’s:

Het Zuidwesten ( California)

Het Zuiden ( Golf van Mexico)

Zuidoosten ( Florida)

Lln kunnen de

verschillende

grondstoffen

opzoeken in hun

atlas. (C2)

Lesfase 8:

10 min

‘We zagen net dat de industrie in de Sunbelt

toenam, we gaan eens kijken wat er zich nu net

situeert in deze regio.’

OLG + Atlas

Lln gebruiken hun atlas om de industriële troeven

van de Golf van Mexico te ontdekken.

Zoek eens op de kaart van de VS op waar de

grootste aardgas- en aardolievelden zich

Atlas

PPT:

oplossingen

2.3 Industriële troeven van de Sunbelt

A Golf van Mexico

Industrie in Mexico:

Chemische industrie: Gulf Coast Fields

Petrochemische industrie

Lln kunnen de

vestigingsfactoren

afleiden uit de

resultaten. (C2)

Lln kunnen de

industrie van de

Golf van Mexico

verklaren. (C3)

situeren in de VS.

Hoe worden deze velden genoemd?

Welke basisindustrie ontwikkeld zich er

hierdoor?

Wat is een synoniem hiervoor?

Waar vind je deze petrochemische bedrijven

terug?

Energie in de Golf van Mexico is vrij goedkoop

door de chemische industrie in de grote

hoeveelheden aardolie en aardas. Toch

probeert men te investeren in groene

energie. Welke groene energie vind je terug

in Mexico.

Welke vormen van groene energie kan je nog

bedenken?

Op de Colorado en de Tennessee rivier staan

vele waterkrachtcentrales gebouwd.

Naast chemische industrie vind men nog een

andere industrieën terug waarbij de grondstof

Bauxiet ontgonnen wordt. Welk halfproduct

kan je hiermee maken. Denk aan het

zilverpapier waarmee je je boterhammen

inpakt. Welke staten werd dit ontgonnen?

In de stad Atlanta komt hierdoor de

luchtvaartindustrie tot ontwikkeling. Deze is

tevens de drukste vlieghaven van Amerika.

Naast aluminium voor de luchtvaartindustrie

komt hierdoor ook ruimtevaartindustrie op

gang.

Welke stad werd hierdoor wereld beroemd na

een uitspraak. Bekijk het filmfragment.

Besluit invullen

Lkr vult samen met lln het besluit in.

PPT: Houton

PPT: besluit

Aluminiumindustrie: Bauxiet ontgonnen in

de staten Alabama en Arkansas. Ontstaan

vliegtuigindustrie en ruimtevaartindustrie

Ruimtevaartindustrie: Houston als

belangrijke stad. NASA situeert zich daar.

Hoogtechnologische industrie: intellectuelen

worden aangetrokken .

Besluit aantrekkingsfactoren:

Grondstoffen: Bauxiet, aardgas en

aardolie

Goedkope energie: waterkrachtcentrales,

energie op basis van gas en olie

(thermische centrales!) + windenergie

Arbeiders: zonnig klimaat

Lln kunnen in hun

atlas zelfstandig

de industrie van

California

ontdekken. (C2)

Lesfase 9:

5 min

‘We zagen net dat er zich in de golf van Mexico de

luchtvaar- en de ruimtevaart- en petrochemische

industrie ontwikkelde’ We gaan eens kijken naar de

Zuidwesten van de VS.’

Opzoeken atlas: Individueel.

Lln zoeken in hun atlas en bestuderen de industrie in

California. Lkr overloopt de antwoorden.

PPT:

antwoorden

B De Stille oceaankust: California

Basisindustrie : petrochemie in mindere

mate als Golf van Mexico

Lln kunnen aan de

hand van een

google maps beeld

Silicon Valley

situeren op de

kaart in hun

cursus. (C3)

OLG: Silicon Valley

Waar komt de naam Silicon Valley vandaan?

Wat kan men met Silicium doen?

Welke bedrijven worden hierdoor

aangetrokken?

Ken je zelf bedrijven die zich daar hebben

gevestigd?

Probeer met behulp van het satellietbeeld

Silicon Valley te situeren op het satellietbeeld

in jullie cursus.

Invullen vestigingsfactoren

PPT: google

maps Silicon

Valley

PPT: antwoord

Sillicon Valley

Verwerkende industrieën: Chemische

industrie, Scheepsbouw, Vliegtuig; Auto-

industrie

Filmindustrie: Hollywood

Silicon Valley: Oorspronkelijke bedrijven die

bezig waren met de productie en innovatie

van siliciumchips. Nu regio met veel

technologische bedrijven, waaronder vele

bekende: Apple, eBay, Facebook

BORDSCHEMA

Agenda