……………………………………….

Sękocin Stary, 14 marca 2017 r.

Leśne Gospodarstwa

Węglowe

dr inż. Konrad Tomaszewski

Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych

2

Gospodarka leśna jako narzędzie w łagodzeniu wzrostu CO2

w atmosferze Ziemi

• Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian

klimatu (UNFCCC), 1992 r. w Rio de Janeiro

• pierwszy traktat o zasięgu globalnym dotyczący ograniczenia emisji gazów

cieplarnianych do atmosfery

• porozumienie uznające rolę lasów w procesie obiegu dwutlenku węgla w

atmosferze ziemskiej

• włączenie lasów do polityki klimatycznej.

• Protokół z Kioto 1997 r.

• prowadzenie gospodarki leśnej to jedno z działań zmierzających do

kontrolowania ilości gazów cieplarnianych w atmosferze

• włączenie zalesiania, wylesiania, gospodarki leśnej do krajowego bilansu emisji

gazów cieplarnianych

• wszedł w życie 16.02.2005 r., drugi (ostatni) okres rozliczeniowy trwa do 2020 r.

3

• Porozumienie Paryskie (2015)

• powszechne, prawnie wiążące, światowe porozumienie w dziedzinie klimatu

(przyjęte przez 195 krajów)

• podkreślono rolę lasów w pochłanianiu CO2. Przedstawiciele Polski omówili

projekt leśnych gospodarstw węglowych, stymulujący pochłanianie CO2

przy jednoczesnym zwiększaniu bioróżnorodności oraz zintensyfikowaniu

produkcji drewna

• promocja lasów jako naturalnego pochłaniacza dwutlenku węgla zyskała

uznanie uczestników konferencji, co zostało uwieńczone wpisaniem lasów do

Porozumienia Paryskiego

„Strony powinny podjąć działania mające na celu ochronę i podniesienie

efektywności (…) pochłaniaczy i zbiorników gazów cieplarnianych, (…)

w tym lasów”

4

Projekt „Leśne Gospodarstwa Węglowe”

• Zwiększanie lesistości oraz intensyfikacja gospodarki leśnej w wydajny sposób

przyczyniają się do kompensowania wzrostu emisji CO2 powodowanego rozwojem

gospodarczym.

• Obowiązkiem LP wynikającym m.in. z ustawy o lasach i Polityki Leśnej Państwa

jest m.in.:

prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, obejmującej realizację

pozaprodukcyjnej funkcji lasu polegającej na wypełnianiu przez zasoby leśne

roli zbiornika węgla w postaci organicznej.

• Wspólne przedsięwzięcie jednostek organizacyjnych LP zasadniczo w zakresie

gospodarki leśnej.

• Źródło finansowania: fundusz leśny.

5

Najważniejsze informacje o Projekcie LGW

1. Podstawa prawna działania Projektu:

Zarządzenie Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych nr 2 z dnia 17 stycznia 2017 r.

w sprawie realizacji w formie wspólnego przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych Lasów

Państwowych projektu rozwojowego o charakterze pilotażowym pod nazwą „Leśne

Gospodarstwa Węglowe”

wykazanie roli obszarów leśnych w łagodzeniu negatywnych skutków zmian

klimatycznych w kontekście porozumień międzynarodowych

zmagazynowania w wyodrębnionych częściach lasów dodatkowych ilości węgla

organicznego

testowanie efektywności dodatkowych działań zmierzających do zwiększenia retencji CO2

utworzenie modelu pochłaniania CO2 przez polskie lasy

wprowadzenie do praktyki gospodarczej systemu obrotu jednostkami CO2

projekt badawczy stanowi integralną część Projektu LGW

6

Działania w leśnictwie w kontekście ochrony klimatu

PLGW

Leśne gospodarstwa węgloweSkłady drewna energetycznego

Czynna ochrona terenów

o wysokim stopniu uwilgotnienia

7

Działania dodatkowe w wydzieleniach drzewostanowych (LGW)

Doprowadzanie do zmagazynowania w wyodrębnionych geograficznie częściach lasów

dodatkowych ilości węgla organicznego.

• zmiana ścieżki pielęgnowania lasu i jego użytkowania przedrębnego

• zmiana wieku wymiany generacyjnej lasu

• zastępowanie sadzenia inicjowaniem samosiewu lub siewem nasion

• ograniczanie naruszenia gleby przy pracach odnowieniowych

• zmiana metody użytkowania rębnego

• zadrzewienia gruntów zajętych pod obiekty infrastruktury leśnej

• wprowadzanie podszytów

• przebudowa drzewostanów

• zalesienia, wprowadzanie przedplonów

Skorygowana lista działań w wydzieleniach i szacowane w ich konsekwencji

dodatkowe ilości węgla są podstawą do zaprojektowania Programu Węglowego.

Szacowanie przewidywanej ilości dodatkowo pochłoniętego węgla (dla LGW i

REF) w okresie prognostycznym, odbywać się będzie przy pomocy odpowiednich

narzędzi (model CBM i inne).

8

Działania na składach drewna energetycznego

Cel: „funkcja akumulowania węgla organicznego zawartego w materii organicznej

(…) w celu powstrzymywania uwalniania się gazów cieplarnianych do atmosfery

przez czas upływający od pozyskania surowca drzewnego (…) do jego faktycznego

zużycia energetycznego”

Definicja drewna energetycznego / biomasy leśnej: „surowiec drzewny, który ze

względu na cechy jakościowo-wymiarowe i fizyko-chemiczne, posiada obniżoną

wartość techniczną i użytkową uniemożliwiającą jego przemysłowe wykorzystanie”

Szczegółowa definicja (Zarządzenie 46 § 76)

Rola składów wielofunkcyjnych, m.in.:

1. akumulowanie węgla organicznego

2. wypełnianie funkcji składnic przejściowych dla drewna energetycznego

3. prowadzenie obserwacji i badań naukowych

4. magazynowanie surowca drzewnego, w tym aukcje submisji drewna

szczególnego

5. place stacjonowania maszyn, innego sprzętu i urządzeń

6. magazynowanie kopalin na potrzeby budownictwa drogowego

7. wykorzystanie w realizacji innych projektów np. domy drewniane,

9

Działania na terenach o wysokim stopniu uwilgotnienia

• ponowne nawodnienie terenów mokradłowych

które zostały zdegradowane z różnych przyczyn

(osuszenie, pozyskanie torfu, zalesianie, …)

• efekt: nie tylko zredukowanie emisji gazów

(głównie CO2) ale również tworzenie cennych

siedlisk i ochrona bioróżnorodności oraz

możliwość pełnienia innych pozaprodukcyjnych

funkcji

• zahamowanie procesu mineralizacji i eutrofizacji

powierzchniowej warstwy torfowisk

10

Integralne części składowe PLGW

• profesjonalizacja aplikacji informatycznej, służącej do obliczania

zawartości węgla organicznego w ekosystemie leśnym

• ustalenie aplikacji informatycznej do obliczania efektu dodatkowego

akumulowania węgla organicznego w następstwie działań na terenach

charakteryzujących się wysokim stopniem uwilgotnienia

• zidentyfikowanie działań w zakresie gospodarki leśnej mogących

wywoływać efekt dodatkowej akumulacji węgla organicznego w

poszczególnych fragmentach lasu

• wykorzystanie techniki skaningu nadziemnego do aktualizacji danych o

wydzieleniach w bazie SILP i tworzenia grup homogenicznych

wydzieleń w obrębie leśnych gospodarstw węglowych oraz dla

obszarów referencyjnych

11

Jednostki dwutlenku węgla (JDW)

• JDW to ilość węgla organicznego odpowiadająca jednemu

megagramowi dwutlenku węgla, który w następstwie działań

dodatkowych w leśnictwie:

• stał się częścią składową materii organicznej lasu

lub

• jest przetrzymywany w narastającej ilości na składach energetycznych.

• Obrót jednostkami dwutlenku węgla

• nabycie: kształtowanie wizerunku i promocji nabywców JDW

• zbycie: przychód LP w następstwie realizacji pozaprodukcyjnej funkcji

lasu jako zbiornika węgla organicznego

• uprawnienie nabywcy do wskazania przedsięwzięć do wykonania przez

LP

• projekt listy przedsięwzięć może obejmować działania z zakresu

gospodarki leśnej, realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu o

charakterze społecznym, środowiskotwórczym i środowiskochronnym,

czynną ochronę przyrody, edukację leśną i historyczną, przedsięwzięcia

infrastrukturalne oraz poprawę funkcjonowania instytucji LP

• rejestr JDW będzie stanowił część składową Portalu CO2

wspomagającego realizację PLGW

12

Uczestnicy Projektu LGW

Nadzór: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych

Koordynacja: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych

Realizacja zadań zleconych:

1) Zakład Informatyki Lasów Państwowych

2) Ośrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy LP w Bedoniu

3) Centrum Informacyjne Lasów Państwowych

4) Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych

5) Nadleśnictwa

6) Jednostka audytorska

7) Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej

8) Inne jednostki Wykonawstwa Urządzeniowego: m.in. TAXUS SI Sp. z o.o.

9) Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami

10) Placówki Naukowe i Jednostki Badawczo-Rozwojowe

11) Podmioty wspierające

12) Inne

13

Nadleśnictwa biorące udział w Projekcie LGW

Nadleśnictwo Liczba wydzieleńPow.

Zredukowana

Bytnica 577 1455,6

Celestynów 210 823,9

Dąbrowa 388 819,2

Dojlidy 194 786,6

Drawno 179 801,9

Gorlice 101 649,9

Hajnówka 60 319,4

Herby 149 386,8

Karnieszewice 243 519,8

Koszęcin 119 352,4

Kozienice 188 706,4

Krucz 193 628,1

Lubsko 287 800,1

Milicz 115 416,4

Myślibórz 271 790,3

Oborniki 186 690,9

Pisz 132 896,3

Płaska 124 827,8

Przedbórz 190 425,9

Szklarska Poręba 200 1127,8

Świeradów 195 827,2

Torzym 266 562,8

Tuczno 172 722,0

Ustroń 269 826,1

Wałcz 193 765,1

Wisła 80 549,7

Suma końcowa 5281 18478,4

14

LGW w liczbach: powierzchnia planowanych działań dodatkowych

- 26 nadleśnictw

- 5281 zgłoszonych wydzieleń

- ok. 18,5 tys. ha. powierzchni

15

LGW w liczbach: zgłoszone przez n-ctwa działania dodatkowe

• Dominują podsadzenia i odnowienia, martwe drewno, ochrona gleby

16

Przykład symulacji efektu działań dodatkowych modelem CBM –

Nadleśnictwo Celestynów podsadzenia bukowe po 25 latach

17

Harmonogram realizacji Projektu LGW (wg zał. nr 24)

DZIAŁANIA III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Analiza i weryfikacja zgłoszonych danych dot. LGW (CKPŚ, BULiGL)

Szacowanie zasobów węgla za pomocą CBM (n-ctwa)

Zlecenie prac nad aneksem do PUL dla LGW (n-ctwa)

Opracowanie Zbiorczego Programu Węglowego (CKPŚ)

Identyfikacja wydzieleń do działań na obsz. podmokłych (CKPŚ, BULiGL, zespół bad.)

Ustalenie i wdrożenie procedury zaliczkowania dla n-ctw (CKPŚ, n-ctwa)

Projekt działań info-promocyjnych dla projektu (CKPŚ)

Ustalenie listy podmiotów zaangażowanych w Projekt (CKPŚ)

Monitoring różnorodności biologicznej (CKPŚ)

Rejestr JDW założenie (CKPŚ)

Tworzenie rezerwy JDW (CKPŚ)

Sprawozdanie z realizacji działań w LGW (n-ctwa)

Zbiorcze sprawozdanie z realizacji działań (CKPŚ)

Rozpoczęcie badań: skaning, modele, CBM… (zespoły bad.)

Lista wspólnych przedsięwzięć (CKPŚ, n-ctwa, ZILP)

Budowa portalu e-węgiel (ZILP, CKPŚ)

18

Dyrekcja Generalna

Lasów Państwowych

ul. Grójecka127

02-124 Warszawa

sekretariat@lasy.gov.pl

tel. +48 22 58 98 100,

fax +48 58 98 171

Dziękuję za uwagę