Leeskring Catalogus 2014-2015 1

Leeskringcollectie

2014-2015

Leeskring Catalogus 2014-2015 2

Boeken uit de Leeskringcollectie kunnen worden geleend op basis van een geldig

Leeskringabonnement van Bibliotheek Noordwest Veluwe en Bibliotheek Nijkerk.

Voorwaarden:

Tarief € 100,00 per jaar, excl. inschrijfkosten à € 3,00

Max. 10x per jaar lenen van een leeskringcollectie à 7 exemplaren per keer

Uitleentermijn van 4 weken (dit is exclusief ophaal- en inleverweken)

Verlengen is alleen mogelijk na overleg met de bibliotheek

Ophalen en terugbrengen aan de balie, tijdens de Fullservice uren

Geen telaatgeld

Overige voorwaarden volgens het Uitleenreglement van Bibliotheek Noordwest

Veluwe

Spelregels:

Uitleningen alleen op basis van een geldig Leeskringabonnement

De leeskring-lenerspassen blijven in de bibliotheek

Uitlening 7 exemplaren per titel – ongeacht het aantal leeskringleden

Opgave van titelwensen en voorkeur van ophaalweken via inventarisatieformulier

Honorering van titelwensen en ophaalweken op basis van beschikbaarheid

Planning van titelkeuze en ophaalweken wordt door de bibliotheek vastgesteld

Leeskringen ontvangen een planningsvoorstel en geven akkoord

De boeken worden ter beschikbaar gesteld in de vestiging van voorkeur

Leeskringen ontvangen per e-mail bericht wanneer de boeken klaarstaan

Ophalen en terugbrengen bij de balie van de bibliotheek, alleen tijdens de Fullservice

uren; zie www.bibliotheeknoordwestveluwe.nl

Exemplaren uit de Leeskringcollectie kunnen niet worden gereserveerd

Incidentele uitleningen uit de Leeskringcollectie op aanvraag.

Voor meer informatie: www.bibliotheeknoordwestveluwe.nl, met o.a. het aanvraagformulier

voor een Leeskringabonnement.

Leeskring Catalogus 2014-2015 3

Abdolah, Kader

Het huis van de moskee, cop. 2005. - 413 p

Aga Djan, tapijthandelaar en hoofd van een grote Iraanse familie die het huis van de

moskee bewoont, woont vreedzaam met zijn familie in het huis totdat de Sjah van Perzië

wordt afgezet en de Ayatollahrevolutie Khomeini aan de macht brengt (1979). Niet alleen

het land lijdt onder de terreur, de jihad en de islamisering. Ook de familie van Aga Djan

wordt verscheurd, en familieleden worden vijanden. In dit prachtige en aangrijpende

verhaal wordt niet alleen de historie van Iran weerspiegeld in de familiegeschiedenis, het

gaat ook over religieuze radicalisering en hoe vrienden vijanden kunnen worden.

Allende, Isabel

Inés, vrouw van mijn hart, cop. 2006. - 414 p

De Spaanse Inés Suárez (1507-1580) kijkt in de roman terug op haar avontuurlijke leven

en de drie mannen in haar leven. In 1537 reist ze naar de Nieuwe Wereld op zoek naar haar

vermiste man die overleden blijkt te zijn. De aantrekkelijke jonge weduwe blijft in Peru,

wordt verliefd op de getrouwde kapitein Pedrode Valvidia, reist hem achterna naar Chili en

strijdt samen met hem als enige vrouw mee met de 110 Spaanse soldaten die in 1540 Chili

veroveren. Ze sticht samen met hem o.a. de hoofdstad van Chili, Santiago. Ze overleeft

haar minnaar, wordt de rijkste en invloedrijkste landbezitster van Chili en vindt nog een

keer een grote liefde.

Allende, Isabel

Het negende schrift van Maya, cop. 2011. - 365 p

Maya (19) wordt door haar oma Nini naar het eiland Chiloé in Chili gestuurd om haar leven

weer op orde te krijgen en moet daar een dagboek bijhouden. Maya komt in huis bij een

vriend van Nini, de introverte, norse antropoloog Manuel, met wie ze een band krijgt. In het

vredige Chiloé verwerkt ze de laatste drie jaar. Na de dood van haar geliefde opa werd ze

opstandig en depressief, ging spijbelen, raakte drank- en drugsverslaafd, stal. Na een

gedwongen opname gevlucht uit een verslavingskliniek, komt ze terecht in Las Vegas, wordt

drugskoerier en eindigt op straat. Op Chiloé vindt ze weer geloof in het leven en een

nieuwe opa en wordt weer verliefd. De in de VS wonende Chileense (1942) is een van de

bekendste Spaanstalige auteurs. In deze boeiende en ontroerende roman over de

rouwverwerking en het groeiproces van een jonge vrouw, worden de hoofdpersonen

opvallend goed en warm beschreven.

Barnes, Julian

Alsof het voorbij is, 2012. - 158 p

Wanneer de ongeveer zestigjarige Tony Webster op zijn leven terugkijkt, constateert hij dat

dat een rustig voortkabbelende rivier is geweest waarin grote gebeurtenissen als

vriendschap, huwelijk, het krijgen van een kind, scheiding, werk en familie allemaal kleine

of grote rimpelingen waren die de loop uiteindelijk niet wezenlijk hebben verstoord. Op een

dag krijgt hij echter het dagboek van een jeugdvriend die indertijd zelfmoord heeft gepleegd

in handen, en wat hij daaruit leert geeft hem een heel nieuw perspectief op die vriend, zijn

vroegere vriendin, zijn vroegere zelf en zijn hele leven. Simpel vertelde, maar diepgaande

roman waarin de auteur op subtiele wijze thema's als groei, verandering, ouderdom en

herinnering op aangrijpende wijze behandelt. Uitstekend vertaald. Bekroond met de Man

Booker Prize 2011, de belangrijkste Britse literaire onderscheiding.

Barry, Sebastian

In het beloofde land, 2011. – 268 p

Als haar enige kleinzoon Bill, die ze sinds hij twee was heeft opgevoed, zelfmoord pleegt na

zijn diensttijd in Irak, heeft het leven voor Lilly Dunne (89) geen zin meer. Ze wil alleen nog

de herinneringen aan haar leven opschrijven. Ze groeit met zusjes Annie en Maud en broer

Willie op in het gezin van een politiecommissaris in Dublin. Nadat Willie is omgekomen

tijdens de Eerste Wereldoorlog, komt in 1919 zijn goede vriend Tadg Bere langs om over

hem te praten. Hij gaat Lilly het hof maken en ze verloven zich. Maar als de IRA een

Leeskring Catalogus 2014-2015 4

doodvonnis over Tadg uitspreekt omdat hij in de legereenheid zit die de opstand moet

onderdrukken, vluchten ze naar Chicago waar Tadg wordt doodgeschoten en Lily alleen

achterblijft. Deze mooie, poëtische roman beschrijft indringend en heel invoelend een

bejaarde vrouw en de recente Ierse geschiedenis.

Benali, Abdelkader

Bruiloft aan zee, cop 2005. – 222 p

De jonge schrijver (1975) vertelt het verhaal van een Berbergezin dat terugkeert naar het

noorden van Marokko om de bruiloft van de dochter te vieren. De bruidegom is haar oom,

maar hij verdwijnt tijdens het feest naar zijn vertrouwde bordeel. Broer gaat hem zoeken en

zijn zus neemt op bizarre manier wraak op haar geliefde. Een sprankelend geschreven

roman, waarin herinneringen en personages de levensloop en de sfeer rondom de bruiloft

tot leven brengen. Benali kwam op 4-jarige leeftijd naar Nederland, doorliep 'stapelend' het

VO en studeert geschiedenis in Leiden; het eerste jaar met een beurs als prijs voor een

essay. Even fantasievol en origineel in taal als de eerdere debutant Hafid Bouazza. Een

sympathieke en originele roman voor een groot publiek.

Bernlef, J.

Op slot, 2007. - 185 p

De nadagen van een schilder en zijn vrouw worden beschreven; beurtelings verteld vanuit

de optiek van een bevriend fotograaf en van de dochter van het schildersechtpaar. De

schilder is geobsedeerd door 'de eerste blik'; zijn vrouw blijft hij (naakt) portretteren, zoals

zij was toen hij haar ontmoette, en dat terwijl het leven aan haar voorbij trekt. Wanneer de

schilder overleden is en de fotograaf de geschilderde nalatenschap fotografeert, worden

elementen van de relatie van de schilder en zijn model onthuld. De locatie is een dorp bij

zee; mooi is hoe Bernlef het naseizoen in het badplaatsje E (waarschijnlijk Egmond aan

Zee) beschrijft.

Beijnum, Kees van

Een soort familie, cop. 2010. – 436 p

Teun, vanuit wie we de gebeurtenissen waarnemen, groeit op in een bijzonder gezin, dat

Jehovagetuige-achtig aandoet door het geloof in de vredesbeweging. Verhaalheden en -

verleden wisselen elkaar voortdurend af. Wat er precies met Teuns broer Hans gebeurd is in

hun jeugd in Wieringen, Noord-Holland, wordt pas in het laatste deel van de roman onthuld.

Intussen lezen we over allerlei jeugdherinneringen en over Teuns huidige leven als mislukte

kopieermachine vertegenwoordiger en gescheiden man, met een jong zoontje, wie het

moeite kost om wat van zijn leven te maken. Het schuldgevoel over zijn broers ongeluk, het

opgroeien in een opvallend gezin, de pesterijen daardoor op school: dit alles heeft Teun tot

een zwijgzame twijfelaar gemaakt. Een licht satirische, spannende roman die bovendien

treffende beschrijvingen van Nederlands cultuur en landschap bevat.

Blum, Jenna

Het familieportret, 2010. - 461 p

De Duitse Anna beleeft tijdens de Tweede Wereldoorlog een reeks traumatische

gebeurtenissen. Na de oorlog zwijgt ze over haar ervaringen. Haar dochter Trudy heeft een

Leeskring Catalogus 2014-2015 5

foto gevonden van zichzelf als klein meisje met haar moeder en een nazi-officier. Ze denkt

dat de officier haar vader is en wordt geplaagd door schaamte en verwarring over haar

herkomst. Ze wil niets liever dan met haar moeder een gesprek voeren over het verleden.

De verhalen van Anna in de jaren veertig en Trudy in de jaren negentig wisselen elkaar in

de roman af. Herhaaldelijk worden grof geweld en gedwongen seksuele handelingen

expliciet beschreven. Blum probeert veel aspecten van het leven tijdens de oorlog te

belichten, maar vervalt helaas regelmatig in clichés. Zo wordt de poetsdrift van Anna en

Trudy weggezet als typisch Duitse netheid. Debuut van de Amerikaanse schrijfster, zelf half-

Duits, half-joods. In Amerika was het een bestseller. Met leesvragen.

Borderwijk, F

Karakter, 45e dr, 2012. – 254 p. - Oorspr.uitg. 1938

Geremd door zijn armoedige jeugd als zoon van een ongehuwde moeder in vooroorlogs

Rotterdam en gedwarsboomd door zijn vader, de machtige deurwaarder Dreverhaven, weet

een jonge man zich toch op te werken van kantoorklerk tot advocaat. Dit na zoveel jaar nog

in geen enkel opzicht verouderde boek is met zijn feilloze compositie (zelfs in de titels der

hoofdstukken), zijn heldere zakelijke stijl en zijn psychologische diepgang een klassiek werk

in onze literatuur. Het ontbreekt terecht zelden op literatuurlijsten van scholieren vwo en

havo. De verfilming door Mike van Diem werd met een Oscar bekroond.

Brijs, Stefan

Post voor mevrouw Bromley, 2011. – 510 p

Het decor vormt een volkswijk in Londen en het front in België tijdens de Eerste

Wereldoorlog. In het eerste deel, ‘Het thuisfront’, staat de tegenstelling tussen John en zijn

‘zoogbroer’ Martin over deelname aan de oorlog centraal. John kiest voor de universiteit,

Martin wil ten koste van alles deelnemen aan een oorlog die, zo is de algemene

verwachting, ‘voor kerst’ afgelopen zal zijn. Vermeende lafheid, patriottisme en fanatisme

slopen de vriendschap. Andere motieven zijn: liefde, trouw, teleurstelling en vaderbinding.

Het tweede deel beschrijft Johns ervaringen aan het front. Hij ontwikkelt zich tot een

leugenaar: hij censureert de post om de gruwelijke gebeurtenissen voor het thuisfront te

verbloemen. In het tweede deel zijn de personages overtuigender uitgewerkt dan in het wat

vlak vertelde, voortkabbelende eerste deel. Met de dood voor ogen wordt vriendschap nu

veel intenser ervaren dan in het eerste deel.

Brokken, Jan

De vergelding, cop. 2012. – 382 p

Rhoon, geboortedorp van Jan Brokken onder de rook van Rotterdam, was op 10 oktober

1944 het toneel van een verzetsdaad óf een sabotagedaad tegen een paar Rhoonse

vrouwen die aanpapten met de Duitse bezetter. Wie legde de onder stroom staande

elektriciteitsdraad over de weg, waardoor een Duitse soldaat gedood werd en Rhoon moest

lijden onder executies en razzia's? Het is een vraag die Rhoon (het toneel van Brokkens

romans 'De provincie' en 'Mijn kleine waanzin') tot ver voorbij de Tweede Wereldoorlog

bezig hield. Brokkens nauwgezette en niet vooringenomen reconstructie van 10 oktober

1944 brengt op zich niet veel nieuws aan het licht. Hij laat een genuanceerd beeld zien van

het verzet. Bovendien toont hij aan dat collaboratie niet altijd is wat het lijkt. Maar Brokken'

beeld van Rhoon in de Tweede Wereldoorlog is messcherp. Zeer lezenswaardig historisch

verslag van de menselijke kanten van fout en goed!

Büch, Boudewijn

Het geheim van Eberwein, 2003. – 195 p

Deze postuum verschenen autobiografisch getinte roman van Boudewijn Büch (1948-2002)

bevat een aantal uit "De kleine blonde dood" bekende thema's: zijn vader, zijn overleden

zoontje, de dood, de desillusie van de liefde. De hoofdpersoon (Boudewijn geheten!) in deze

roman probeert in het reine te komen met zijn verleden, en met name met zijn vader. Hij

doet een uiterste poging om zijn vader te begrijpen, te doorgronden. De herinnering aan

zijn vader is tweeledig. Enerzijds is er de onvoorwaardelijke liefde tussen vader en zoon.

Anderzijds heeft de oorlog van de vader een mopperende en onbegrijpelijke man gemaakt.

Leeskring Catalogus 2014-2015 6

Een groot deel van zijn leven besteedt de vader aan de pianobewerking van een muziekstuk

van de componist Eberwein (die indertijd een tekst van Goethe op muziek zette); een

uitzichtloze onderneming. Boeiende roman is boeiend, vooral voor wie "Een kleine blonde

dood" las.

Buwalda, Peter

Bonita Avenue, 2010. - 542 p

Vier jaar lang werkte Peter Buwalda (38), oud-redacteur van 'UT-nieuws' en journalist, aan

dit romandebuut. De explosie bij SE Fireworks in Enschede (2000) is de voorbode van

ontwrichtende familierelaties tussen Siem Sigerius (rector van Tubantia University), Joni en

Janis (zijn stiefdochters), Aaron Bever (Joni's vriendje en fotograaf van een

geruchtmakende foto van Siem, waarop hij naakt in het water springt) en Wilbert (Siems

zoon uit zijn eerste, mislukte huwelijk). Wilbert is ontspoord, veroordeeld wegens moord,

komt uit de gevangenis en zorgt voor onrust in het gezin. Siem komt erachter dat Joni en

Aaron jarenlang geld verdienden met een twijfelachtige hobby. Zowel Siem als Aaron

storten daarna volledig in. Joni bouwt een glansrijke carrière op in Californië. Pas acht jaar

na de vuurwerkramp komt Aaron er vanuit België achter wat er zich in 2000 allemaal heeft

afgespeeld. Ambitieuze, vlot vertelde en spannende psychologische en zedenroman over

een sympathieke pater familias die te gronde wordt gericht, over grote thema's als dood,

jaloezie, wraak, schuldgevoel en seksualiteit.

Campert, Remco

Het leven is vurrukkulluk, 1e dr. 1961. – 153 p

Een van de bekendste romans van Remco Campert (1929). De hoofdstukken lijken op het

eerste gezicht op zichzelf staande fragmenten, maar op den duur blijkt er toch een grote

eenheid te heersen. De personen krijgen namelijk allemaal met elkaar te maken. De rode

draad wordt gevormd door drie liefdesaffaires, twee in het heden en één in het verre

verleden. Het decor is het kunstenaarsmilieu van de jaren zestig. Opvallend zijn de stijl en

het taalgebruik van Campert. Veel woorden worden fonetisch weergegeven (zie bijvoorbeeld

de titel) en dit heeft een bijzonder komisch effect. De roman blijft na jaren nog steeds erg

sterk, al is hij hier en daar duidelijk gedateerd. De schrijver is intussen niet wezenlijk van

opvattingen en schrijfwijze veranderd, getuige zijn latere werk. Dit boek is kenmerkend

voor een bepaalde literaire periode en niet alleen daarom zal het zijn plaats in de moderne

Nederlandse letterkunde behouden.

Campert, Remco

Een liefde in Parijs: roman, 2004. - 160 p

Een gearriveerd schrijver in Parijs wordt onverwacht geconfronteerd met zijn verleden.

Richard Sanders is in Parijs voor de presentatie van een in het Frans vertaald boek van

hem. Bij voortduring is er een spanning tussen dit verblijf in Parijs als gearriveerd schrijver

en dat van circa een halve eeuw eerder, toen alles nog verwachting was. De opgewekte

melancholie van Campert, de weemoed om het verstrijken van de tijd, de verwachtingen die

uiteindelijk niet worden ingelost, zorgen voor uiterst plezierig leesgenot. Een ontmoeting

met een vrouw uit zijn verleden, die Sanders zich maar moeilijk kan herinneren, is de inzet

van het boek. De sfeerbeschrijving van Parijs kort na de oorlog tegenover Parijs nu,

verlangen en desillusie, de verwording van een vriendschap, schrijverschap en

vergeefsheid, is waar het in deze roman om gaat.

Chatwin, Bruce

De zwarte heuvel, 1983. – 270 p

Een sterke familieband maakt twee hoogbejaarde broers, wonend op de grens tussen

Engeland en Wales, onafscheidelijk. Tachtig jaar lang wonen de tweelingbroers Lewis en

Benjamin Jones op hun boerderij 'Het Visioen', gelegen nabij de Zwarte Heuvel op het

grensgebied van Engeland en Wales. Als kinderen en als volwassenen zijn ze zelden van

elkaar gescheiden en delen ze hun leven. Ze eten hetzelfde, dragen dezelfde kleren, slapen

in hetzelfde bed en voelen hetzelfde. Niet alleen de invloed van hun vader - een humeurige,

stugge boer, enigszins verbitterd door een jarenlange burenruzie - maar vooral die van hun

Leeskring Catalogus 2014-2015 7

moeder - een scherpzinnige, doortastende vrouw - is groot. Boeiend, mooi geschreven,

verhaal, spelend in de 20e eeuw. Sfeervolle tekening van de mensen, de omgeving en het

hun omringende landschap, dat alles in een betrekkelijk besloten, enigszins benauwende

plattelandsgemeenschap.

Claudel, Philippe

Het kleine meisje van meneer Linh, 2005. – 142 p

Pas enkele weken oud en al wees. Na de dood van haar ouders, omgekomen bij een

bombardement op het rijstveld, ontvlucht haar grootvader met de kleine Sang dit eens zo

paradijselijke dorp. En daar zit de oude meneer Linh nu met zijn kleindochter, ver over de

zee, in de slaapzaal van het opvangcentrum in die grote stad, eenzaam en vervreemd. Maar

dan ontmoet hij, op een bankje voor het park, de dikke meneer Bark die hem van alles

vertelt, zijn hart schaamtevol uitstort en een echte vriend wordt, ook al verstaan ze elkaar

niet woordelijk. De overplaatsing van meneer Linh en Sang diû, "Sans Dieu", zoals meneer

Bark begrijpt, naar een tehuis buiten de stad dreigt de vriendschap te beëindigen. Maar

weer vlucht hij weg, vrijheid en vriendschap tegemoet. Met dramatisch gevolg. Claudel

(1962) weet een subtiel evenwicht te bewaren, begrippen als eer, vriendschap, waardigheid

natuurlijk in te vullen, het verhaal boven de enkelvoudige anekdote uit te tillen en zicht te

bieden op wat mensen beweegt. De kracht van goede literatuur.

Claudel, Philippe

Het verslag van Brodeck, 2008. – 333 p

Een oorlogswees wordt nooit helemaal geaccepteerd in een Frans dorp. De hoofdfiguur gaat

voor een boodschap naar de herberg. Alle volwassen mannen zijn aanwezig. Ze hebben

collectief een buitenstaander vermoord. Om dit in goede banen te leiden vraagt men de

hoofdfiguur een feitelijk verhaal te schrijven. Als een detective ondervraagt hij iedereen die

contact had met het slachtoffer. Langzamerhand ontvouwen de sociale verhoudingen zich in

het dorp, de geschiedenis en de achtergronden van de moord. De hoofdfiguur maakt naast

een sociologische reis door tijd en dorp ook een reis naar het eigen ik. Hem wordt een

spiegel voorgehouden. Hij noteert dit voor zich zelf. Zijn officiële verhaal is het afvalputje

van het dorp. Wat hij noteert, moet worden vergeten. De hoofdfiguur kan maar een

conclusie trekken! Een ijzingwekkend verhaal. De geboeide lezer zal het in een adem

uitlezen, zich afvragend hoe hij zelf gereageerd zou hebben.

Coelho, Paulo

De Zahir: roman, cop. 2005. - 304 p

Als de vrouw van een succesvolle schrijver plotseling verdwijnt, wordt zijn zoektocht naar

haar tevens een pelgrimstocht. De in Parijs wonende bestsellerauteur wordt plotseling

verlaten door zijn vrouw Esther. Esther is oorlogscorrespondente en blijft twee jaar lang

spoorloos. Via haar persoonlijke tolk Michaïl ontdekt de schrijver dat ze, uit onvrede met

haar huwelijk, tapijten weeft in een dorpje in de steppen van Kazachstan. Ondanks haar

afwezigheid wordt zij zijn zahir [de altijd aanwezige]. Hij gaat naar haar op zoek en na een

barre tocht vol zelfonderzoek, nadenken over hun huwelijk en zijn schrijverschap vindt hij

haar zwanger van een vreemde terug. Deze roman is geschikt voor liefhebbers van

literatuur met een forse dosis filosofie, spiritualiteit en mystiek.

Cusk, Rachel

De Bradshaw-variaties, 2010. – 268 p

Deze roman gaat over de drie broers Bradshaw, hun gezinnen en hun ouders. Thomas, de

middelste, staat centraal, samen met zijn echtgenote Tonie. Hij is huisman met de zorg

voor hun dochter. Tonie heeft een hoge functie aan de universiteit. Zijn oudere broer

Howard is een gewiekste zakenman, getrouwd met een gemankeerde schilderes en de

jongste moet nog beginnen aan zijn carrière. Ze zijn allen niet tevreden met hun huidige

leven, maar evenmin goed in staat iets te veranderen. De vader is een kille tiran die vooral

de schone schijn ophoudt.

Leeskring Catalogus 2014-2015 8

Dis, Adriaan van

Tikkop, 2010. – 221 p

Een Zuid-Afrikaanse en een Nederlandse man, veertig jaar geleden betrokken bij het verzet

tegen de Apartheid, halen hun banden weer aan. De hoofdpersoon, Mulder, keert terug naar

Zuid-Afrika. Als opposant onder de naam Martin keerde hij zich in zijn studietijd tegen het

apartheidsbewind. Omringd door nieuwsgierigheid, misdaad, corruptie en dieven woont hij

in de Kaapprovincie en krijgt hij sympathie voor een drugsgebruiker. Hij probeert hem te

laten afkicken. Dit mislukt. Hij neemt zich voor meer dan vroeger een 'menschenlezer' te

worden, die kiest voor 'afstand, uit liefde'. Maar zijn drang om zich met de wereld te

bemoeien wint het uiteindelijk.

Dis, Adriaan van

Indische duinen, 1e dr. 1994. – 282 p

De ik-figuur, in Nederland geboren, is lid van een Indisch repatriantengezin dat zich met

zijn Japanse-bezettingstijd-ervaringen in 'gastvrij' Nederland tracht te handhaven. Op de

zoektocht naar zijn wortels stuit hij op feiten die hem zijn familie leren waarderen - in het

bijzonder zijn gehate gestorven vader. Historische feiten, herinneringen in flashback en

eigentijdse belevenissen brengt auteur zonder nostalgie bijeen in een bijzondere

familieroman met veel herkenbare situaties en goede sfeertekeningen. De stijl is modern,

recht voor zijn raap. Scherp en helder analyserend spaart de auteur zichzelf daarbij ook

niet. Hartverwarmend zijn z'n gevoel voor humor en optimisme.

Donoghue, Emma

Kamer, 2010. – 333 p

De 5-jarige Jack, ik-verteller in deze roman, leeft met zijn moeder in Kamer, een afgesloten

ruimte die hij nooit heeft verlaten. Zijn moeder is acht jaar eerder gekidnapt en Jack is het

resultaat van de verkrachting door haar ontvoerder. Hij leidt in Kamer een veilig en

gestructureerd leven, dankzij zijn moeder met wie hij een symbiotische relatie heeft. Door

televisie te kijken heeft hij een enorme woordenschat opgebouwd, maar hij heeft niet het

besef dat veel van wat hij daar ziet slechts een weergave is van de werkelijkheid. Wanneer

moeder en zoon weten te ontsnappen, begint het vooral voor Jack moeizame proces om

deel uit te gaan maken van de wereld.

Dorrestein, Renate

Is er hoop, 2009. – 286 p

De romanpersonen leven aan de zelfkant van de maatschappij. Nettie, overdag werkzaam

als toiletjuffrouw in een stationsgebouw, heeft jaren geleden de zorg op zich genomen voor

de verstandelijk beperkte Igor, de zoon van haar ongehuwde tienerdochter. Het verhaal

komt in een stroomversnelling als Igor op 24-jarige leeftijd besluit zijn grote liefde te gaan

bezoeken in het gezelschap van een verkoopster van de daklozenkrant, Lisa. Voordat Nettie

werkelijk begrijpt wat er bij haar thuis aan de hand is, is de situatie van Igor weer helemaal

veranderd en besluit hij zelfstandig een andere richting aan zijn leven te geven.

Dorrestein, Renate

De leesclub, 2010. – 159 p

Zeven leesclubvriendinnen staan terecht voor de moord op hun lievelingsauteur Gideon de

Wit. Vol verwachting waren ze, met wat dozen Famous Grouse whisky en Gideon als

reisgids, begonnen aan een literaire cruise ‘in de geest van Moby Dick’ langs de Schotse

kust. Het werd een reis vol decepties. De regen en wind, de aftandse kotter, het eten

(koolrapen): daar was nog overheen te komen, evenals het feit dat hun literaire held

beduidend ouder en dikker bleek dan de foto’s op de achterkant van zijn boeken deden

vermoeden. Moeilijker werd het toen het schip water ging maken en de schrijver overboord

sloeg. Uiteraard waren de dames hem achterna gesprongen. De schrijfster is goed op dreef

in deze onderhoudende, doldwaze komedie, die van begin tot eind heerlijk ‘over the top’ is.

Een ode aan leesclubs, lezen en literatuur waarin tegelijkertijd alles en iedereen op de hak

wordt genomen, maar waaruit de ‘leesclubmutsen van middelbare leeftijd’ fier en

Leeskring Catalogus 2014-2015 9

ongeslagen tevoorschijn komen. Achterin, met een vette knipoog, een leesdossier met een

interview met de auteur, aantekeningen over Schotland en discussiepunten.

Durlacher, Jessica

De held, 2010. – 320 p

Nadat de joodse vader van een vrouw is overleden, worden zij en haar gezin slachtoffer van

een aanranding en een nachtelijke gewapende overval. Dit gebeurt juist op het moment dat

haar oudste zoon in de Verenigde Staten traint voor marinier in het Amerikaanse leger, een

keuze die de vrouw moeilijk verdraagt. De keten van noodlottigheden verbindt de vrouw

met de weggevallen overdreven bescherming van haar vader. In haar zoektocht naar de

daders doet zij ontdekkingen die de misdaden verbinden met haar vader en zijn verhalen uit

de Tweede Wereldoorlog en worstelt zij met woede en gewelddadige wraakgevoelens.

Enquist, Anna

Contrapunt, cop. 2008. – 205 p

Een vrouw wijdt zich aan het instuderen van de Goldbergvariaties van Bach. Ieder

hoofdstuk wordt ingeluid door de muzieknotatie van de opeenvolgende variaties. Elk

muziekfragment roept bij de vrouw herinneringen op. Herinneringen aan haar eigen

geschiedenis als pianiste en schrijfster, aan haar gezin, haar moederschap en aan haar

overleden dochter. Hiermee vervlochten is het verhaal van Bach die de Goldbergvariaties

componeerde na de dood van een volwassen zoon. Dit spiegelverhaal geeft de roman de

diepte van een contrapunt. De compositie van het boek is strak als de muziek van Bach. De

emoties zijn beteugeld door de taal en de ‘vertaalde’ muziek. Dat geeft het verhaal de

spanning en de dynamiek van een levende herinnering.

Enquist, Anna

De verdovers, cop 2011. – 309 p

De nieuwe roman van Anna Enquist is gecomponeerd in sonatevorm: expositie,

doorwerking, reprise, coda. Voor dit boek heeft Enquist deelgenomen aan het project

‘Schrijver op de afdeling’ van het VU Medisch Centrum. Zij koos voor het meelopen op de

afdeling anesthesiologie. Een familieroman, die tegelijk speelt met het genre van de

doktersroman, is hieruit voortgekomen. Een psychiater, die zijn vrouw verloren heeft,

hervat zijn praktijk en krijgt een student in leertherapie. Die student komt later in stage bij

de zus van de psychotherapeut, een anesthesioloog. De disciplines van doorvoelen en

benoemen versus verdoven komen tegenover elkaar te staan. Benaderwijze van de omgang

met leed en pijn worden neergezet binnen een familie en relatie constellatie – er is een

overmaat aan familieleed. Professionaliteit wordt met voeten getreden doordat mensen de

grenzen van het particuliere overschrijden. Een opvallend licht geschreven roman, ondanks

veel medisch jargon, met een zware thematiek, die zicht geeft in de medische wereld. Een

indringend en belangrijk boek.

Entius, Yolanda

Het kabinet van de familie Staal, 2011. – 222 p

Met 'Rakelings' (2006) won zij de Selexyz Debuutprijs, in haar vervolgromans zette zij

telkens op indringende wijze zeer menselijke personages neer, en met haar vierde roman

laat Yolanda Entius (1961) zien dat gevoelig en dicht op de huid vertellen haar handelsmerk

Leeskring Catalogus 2014-2015 10

is geworden. Het verhaal, dat naar eigen zeggen sterk autobiografische elementen bevat,

laat de worstelingen zien van een kil en explosief gezinsleven. Entius kiest voor de

moeilijkste weg, door niet alleen de kant van de drie dochters te kiezen, maar ook begrip te

zoeken voor de twee ogenschijnlijke ‘boosdoeners’: de tirannieke vader Kobe, die door het

leven is gefrustreerd, en de bange moeder Muis, die voortdurend probeert de ‘elementen’

uit elkaar te houden en een uitbarsting te voorkomen. Het boek is geschreven vanuit het

perspectief van dochter Mees, maar op intrigerende wijze gunt de schrijfster ons ook een

blik in het gevoelsleven van de andere personages. Die invoelende vertelstijl loodst de lezer

door de zware thematiek heen. Een sterk geschreven en aangrijpende familieroman.

Fábregas, Laia

Het meisje met de negen vingers, cop. 2007. – 171 p

Twee zusjes, opgegroeid in Barcelona, proberen de gevolgen van hun opvoeding ongedaan

te maken. Hun links geëngageerde ouders, die gebukt gingen onder het bewind van

generaal Franco, wilden hun dochters in vrijheid en waarheid zien opgroeien, zonder

leugens of teleurstellingen. Van hun kinderjaren hebben de zusjes geen foto's; voor hen zijn

er enkel herinneringsbeelden of 'gedachtefoto's', totdat beiden besluiten op zoek te gaan

naar beelden van hun verleden. Die zoektocht wordt afgewisseld met een bizar fabuleren

over het verlies van vingers.

Foer, Jonathan Safran

Extreem luid & ongelooflijk dichtbij, cop. 2005. - 346 p

De roman beschrijft hoe drie generaties van een Duitse familie betrokken raken bij twee

van de gruwelijkste gebeurtenissen van de jongste geschiedenis. Grootvader Thomas Schell

overleeft op miraculeuze wijze het bombardement van Dresden. Vader Thomas Schell komt

om bij de aanslag op de Twin Towers. De 9-jarige zoon Oskar Schell hoort de laatste

woorden die zijn vader inspreekt op de voicemail en begint een zoektocht naar het slot dat

past bij de geheimzinnige sleutel die zijn vader heeft nagelaten.

Franck, Julia

Middagvrouw, 2008. – 382 p

Een moeder van joodse afkomst wil uit het naoorlogse door de Russen bezette Duitse

gebied naar het westen vluchten en laat daarvoor haar nog jonge zoontje op een station

achter. Zij heeft twee dochters, raakt steeds ernstiger verward en wil niets meer weten van

haar ernstig gewonde man, een Duits officier, van wie zij ook op zijn sterfbed eigenlijk geen

afscheid wil nemen. Haar dochters proberen haar naar vermogen bij te staan, maar moeten

maar zien hoe zij een eigen bestaan kunnen opbouwen. Met de oudste lukt dit maar ten

dele, ze heeft steeds meer behoefte aan verdovende middelen en krijgt een hechte relatie

met een vriendin, die het ook al moeilijk heeft met zichzelf. De jongste blijkt uiteindelijk de

sterkste.

Franzen, Jonathan

Vrijheid, cop. 2010. – 588 p

De Amerikaanse schrijver (1959) oogstte met 'De correcties' een immens succes. Nooit

eerder werd een Amerikaans gezin zo genadeloos en komisch geportretteerd als in deze

familieroman, waarin de stille oorlog van het huwelijk en de strijd der generaties plastisch

zijn uitvergroot. Ook 'Vrijheid' is een soap van schrijnend relatieleed. Basketbalspeelster

Patty is smoorverliefd op rockster Richard, maar ze trouwt met zijn vriend Walter, een

milieuverbeteraar die meer gevoel heeft voor haar emotionele behoeften. Patty en Walter

krijgen twee kinderen: Joey en Jessica. De opvoeding van de seksueel vroegrijpe en

opstandige Joey zorgt voor ruzie en vervreemding tussen zijn ouders. Patty wordt

depressief, raakt aan de drank en gaat vreemd met Richard. In een therapeutisch dagboek

beschrijft Patty hoe zij bezwijkt onder de rivaliteit tussen Walter en Richard en haar liefde

voor beiden. Met ironische compassie beschrijft Franzen de hilarische uitglijders van zijn

personages. Zijn woede over corrupte praktijken van de Amerikaanse overheid weet hij

moeilijker te hanteren. Kwaliteit voor een breed publiek.

Leeskring Catalogus 2014-2015 11

Galloway, Steven

De cellist van Sarajevo, 2008. - 238 p

Galloway (1975) geeft geen verslag van de dagelijkse beschietingen op de bevolking van

Sarajevo in 1992. Hij is goed gedocumenteerd, maar was ergens anders op uit: wat houdt

mensen in een uitzichtloze situatie op de been? Het passende beeld vond hij in een ware

gebeurtenis: bij een beschieting van mensen die in de rij stonden voor brood, er vielen 22

doden. De roman laat afwisselend twee mannen zien die onder geweervuur water en brood

halen en getroffen worden door een symbolisch gebaar. En af en toe zien we het meisje Pijl

bezig, een scherpschutter die op haar eentje de schutters in de bergen bestookt. Zij werpt

zich op als bewaarengel van de cellist en is een sluipschutter voor, door in diens hoofd te

denken. Haar eigenzinnige houding moet ze echter bezuren.

Geiger, Arno

De oude koning in zijn rijk, 2012. – 188 p

De Oostenrijkse auteur (1968), doorgebroken met 'Met ons gaat alles goed', beschrijft de

omgang met zijn vader, die is getroffen door de ziekte van Alzheimer. Tussendoor vertelt hij

over diens oorlogservaringen, zijn moeizame huwelijk en zijn gebondenheid aan het

geboortedorp. Het begin van de ziekte, die een simpele vergeetachtigheid lijkt, ergert de

auteur aanvankelijk, tot hij merkt dat hij niet boos op zijn vader is, maar wel op zijn kwaal.

Dit leidt tot een tederheid waardoor vader en zoon dichter bij elkaar komen dan ooit. Geiger

schrijft op behoedzame wijze vol empathie met treffende beelden, die soms licht

absurdistisch, soms gewoon komisch zijn, maar toch ook een verontrustende en tragische

dimensie hebben. Door inhoud en schrijfstijl en de zorgvuldige afwisseling van eenvoudige

gebeurtenissen met reflectie is dit een boek voor een groot.

Giordano, Paolo

De eenzaamheid van de priemgetallen, 2009. – 318 p

Alice is een jong meisje dat door haar ouders verplicht wordt om te gaan skiën. Zij haat het,

breekt een been en komt naast de piste terecht. Zij draagt er haar hele leven de gevolgen

van. Mattia is een hoogbegaafde jongen, die een zwakzinnige zus heeft. Om niet af te gaan

op een feestje van vrienden laat hij haar alleen achter in het park. Zij verdwijnt en zal nooit

teruggevonden worden. Dit is het voorspel van deze Bildungsroman van Alice en Mattia. We

volgen hen als kind, als puber, als volwassene. Ze zijn tot elkaar aangetrokken, zoals

tweelingpriemgetallen (11 en 13, 17 en 19 enz.), maar ze slagen er niet in om echt in

contact met elkaar te komen. De twee jongeren zijn elk met hun eigen problemen bezig.

Voor hun angsten is er geen oplossing, omdat ze niet in staat zijn de realiteit te aanvaarden

zoals ze is. Het einde van het boek is weinig idyllisch, ja zelfs beangstigend.

Grandia, Marianne

Witter dan sneeuw, cop. 2011, - 394 p

Na meer dan dertig jaar staat Kathy oog in oog met haar vader, als hij wordt opgenomen in

het ziekenhuis. Ze is vastbesloten het bij deze ene ontmoeting te laten en de verbroken

banden nooit meer te herstellen. Maar noodgedwongen moet ze al snel zijn begrafenis

regelen en haalt zijn appartement leeg. De confrontatie met Ellen, een vrouw die in een

korte tijd een bijzondere band met haar vader had opgebouwd, volgt. En de ontmoetingen

met Martijn en Jeroen, die allebei iets van haar willen, maar waartoe ze niet in staat is.

Langzaam begint haar zorgvuldig opgebouwde en ommuurde wereldje af te brokkelen. Lukt

het haar om de confrontatie met het verleden aan te gaan en de stap tot begrip en

vergeving te zetten? Boeiend geschreven hedendaags en goed opgebouwd verhaal met

herkenbare personages. De auteur is in staat om emoties en gevoelens helder te

verwoorden, zonder sentimenteel te worden. Door de vlotte schrijfstijl leest het boek als

een trein. Bekroond met de Publieksprijs Christelijk Boek 2012.

Grenville, Kate

Het verre paradijs, 2009. – 253 p

Aan het eind van de 18e eeuw verlaat een intelligente jongeman Engeland omdat er weinig

banen zijn voor astronomen. Nadat hij met het leger in 1781 in Boston oorlog heeft

Leeskring Catalogus 2014-2015 12

gevoerd, vertrekt hij in 1786 als luitenant met een vloot naar New South Wales om

gevangenen weg te brengen. Hij krijgt de gelegenheid om in Australië een eenvoudig

observatorium te bouwen. Via een inheems meisje leert hij wat van hun taal. Maar verder

gaan zijn contacten helaas niet, omdat hij na een mislukte manoeuvre voor straf

teruggestuurd wordt naar Engeland.

Grunberg, Arnon

De man zonde ziekte, 2012. – 221 p Een nai eve architect reist twee keer voor een project naar het Midden-Oosten en raakt

beide keren in de problemen. Hoofdpersoon in de nieuwe roman van Arnon Grunberg is

een empathische architect, Samarendra Ambani, een Zwitser van Indiase afkomst. Hij

woont in Zürich, samen met zijn moeder en een door spierziekte gehandicapte zus. Hij

heeft een bijna perfecte vriendin, op een klein snorretje na. De naïeve architect doet

mee aan een competitie om een operagebouw in Bagdad te ontwerpen. Hij wordt

gevangengenomen, vernederd, maar komt na interventie van het Rode Kruis en de

Zwitserse ambassade vrij. Het tweede deel van deze roman spiegelt het eerste. Hij gaat

naar Dubai om een grote bibliotheek te ontwerpen met daaronder een bunker. Ook in

het tweede deel wordt de architect overgeleverd aan onberekenbare autoriteiten. De

afloop kan niet verraden worden, maar het is een weergaloos spel dat Grunberg speelt

op (spannend) verhaalniveau; een spel met spiegelingen, met identiteit, met waarheid

en met wat zichtbaar is en wat niet. Een verbluffende roman.

Haasse, Hella S

Zwanen schieten, 1e dr. 1997. – 125 p

De schrijfster (1918) is hier op zoek naar haar verleden. Niet alleen naar haar ouders en

grootouders, maar ook naar hun leefwerelden, hun drijfveren, hun geheimen. Die zoektocht

voert haar naar Duitsland, naar het vroegere Nederlands-Indië en ook naar Australië, waar

haar enige broer woont. Daar gaat haar verhaal een tijdlang over in fictie, wanneer zij een

zwerftocht van een jonge Australiër beschrijft, ook op zoek naar zichzelf. Ten slotte komt zij

al schrijvend in Amsterdam, waar zij lang heeft gewoond, en dan realiseert zij zich hoe

sterk ze zich verbonden weet met hen die haar zeer na staan en die daar ook geleefd

hebben of nog leven. Naarmate haar verhaal vordert beseft de schrijfster dat in haar leven

werkelijkheid en fictie moeilijk te scheiden zijn. Fictie die verbonden is met zwanen die zij

steeds weer tegen komt. Dat prikkelt haar: zij wil verder komen dan de werkelijkheid. Hella

Haasse heeft zo in een mengeling van autobiografisch, verhalend en essayistisch proza een

tot nadenken stemmend, levensecht boek geschreven.

Harbach, Chad

De kunst van het veldspel, 2012. – 525 p

De veelbelovende honkballer Henry Skrimshander (17) speelt in het team van zijn

universiteit. Als hij in het veld blokkeert, komen de levens van hemzelf en de mensen in zijn

nabije omgeving op hun kop te staan. Weliswaar gaat deze roman over honkbal, een

typisch Amerikaanse sport, maar de auteur tilt het verhaal op naar een universeel plan,

zodat het uiteindelijk een roman is over vriendschap en liefde, het verwerken van

teleurstellingen en volwassen worden. De 17-jarige Henry Skrimshander wordt ontdekt door

Mike Schwartz, aanvoerder van The Harpooners, honkbalploeg van Westish College. Dankzij

Leeskring Catalogus 2014-2015 13

Mike kan Henry studeren aan Westish waar hij zijn honkbalspel kan ontwikkelen. Henry is

een natuurtalent en The Harpooners hebben voor het eerst succes in de competitie. Maar op

de drempel van zijn grote doorbraak blokkeert ‘de Skrimmer’: de twijfel slaat toe en hij

weet geen bal meer goed te vangen of te gooien. Verder wordt het verhaal bevolkt door

Henry’s homoseksuele teamgenoot Owen Dunne, rector Guert Affenlight die verliefd wordt

op Owen, Guerts dochter Pella die na een mislukt huwelijk haar studie weer wil oppakken en

een relatie krijgt met Mike. Door Jonathan Franzen en John Irving geprezen debuut over

(jonge) mensen die de kunst van het leven onder de knie proberen te krijgen.

Helman, Albert

De stille plantage, 2008. – 240 p

Een echte klassieker uit de 20ste-eeuwse Nederlandstalige literatuur. Een Franse

Hugenotenfamilie wil in de 17e eeuw in Suriname een nieuw leven beginnen. Vol idealisme

starten Raoul, zijn vrouw en beide zusters een plantage waar de humaniteit het moet

winnen van onrecht en rassenongelijkheid. Maar hun onderneming loopt fataal af. Deze

roman uit 1931 is altijd populair gebleven. Het nawoord van Helman is karakteristiek voor

de auteur.

Hermsen, Joke J.

De liefde dus, cop. 2008. – 336 p

In deze roman weet de schijfster/filosofe een verrassend licht te werpen op een tot nu toe

duister gebleven jaar uit het leven van de 18de-eeuwse schrijfster Belle van Zuylen.

Getrouwd met een veel oudere, wat saaie, adellijke man, Charles de Charrière, vat zij een

vurige liefde op voor een veel jongere man. Het vuur is wederzijds, maar hij is echter

verloofd en aanvankelijke kan hij op bevel van zijn vader die verloving niet opgeven.

Stukken dagboek, brieven, verslagen van een boottocht naar Amerika wisselen elkaar af.

Heijden, A.F.Th van der

Tonio, cop. 2011. – 632 p

‘Vanaf nu tot aan het einde van mijn dagen zal Tonio’s dood er nooit eens even niet zijn.’

De auteur verloor een jaar geleden, op Eerste Pinksterdag 2010, zijn 21-jarige zoon Tonio

bij een verkeersongeluk. In deze roman doet de auteur het enige wat hij nog kan, zien te

overleven en schrijven over de dood van zijn zoon en wat het teweeg heeft gebracht:

verdriet, gemis, pijn, woede, angst, schuldgevoelens, machteloosheid en radeloosheid. Hij

probeert het onmogelijke: het te begrijpen en dragelijk te maken. Herinneringen aan Tonio

en het leven van de auteur en zijn vrouw met hun zoon worden afgewisseld met de

gebeurtenissen rond en na Tonio’s dood en de gevoelens en reacties van de schrijver en

diens vrouw. Het naakte, rauwe, onbeschrijfelijke verdriet spreekt uit ieder woord.

Indrukwekkende, overweldigende roman over een van de ergste dingen die een mens kan

overkomen: de dood van een kind. Op de voorkant het zelfportret van Tonio als Oscar Wilde

uit de tijd dat hij aan de Amsterdamse Fotoacademie studeerde.

Hill, Lawrence

Het negerboek, 2011. – 447 p

Het levensverhaal van het West-Afrikaanse meisje Aminata Diallo, dat in 1755 als 11-jarige

door slavenhandelaars naar Amerika gehaald wordt, maar uitgroeit tot een icoon van de

anti-slavernij-beweging. Sommige boeken maken een blijvende indruk en kunnen je

wereldbeeld veranderen. Deze op uitgebreid en diepgaand onderzoek gebaseerde roman

door een nazaat van slaven hoort daarbij. Door het verhaal te vertellen vanuit een in Afrika

in vrijheid geboren moslimmeisje realiseert de lezer zich hoe wij de Amerikaanse slavernij

toch vaak vanuit blank en Amerikaans perspectief bekijken. Ondanks alle historische

informatie maakt een roman als deze pas echt duidelijk hoe onmenselijk en wreed het roven

van mensen en slavernij zijn en wat een prestatie het is dat zoveel zwarten met het

systeem leerden te leven en een eigen gemeenschap wisten te creëren of zelfs hun vrijheid

wisten te heroveren. In 2008 won de auteur de Commonwealth Writers Prijs voor deze

roman.

Leeskring Catalogus 2014-2015 14

Hodgkinson, Amanda

Brittannia Road 22, cop. 2012. – 374 p

Omdat de Pool Janusz sinds 1940 in de Britse luchtmacht zit, kan hij na de Tweede

Wereldoorlog Brits staatsburger worden en met zijn hervonden vrouw Silvana en hun

zoontje Aurek (7) een nieuwe start maken in een cottage op Britannia Road 22 in Ipswich.

Maar al gauw blijkt dat ze alle drie in de zes jaar dat ze elkaar niet zagen, zoveel belastende

ervaringen hebben meegemaakt, dat het heel moeilijk is om samen een nieuw bestaan op

te bouwen. Janusz worstelt met zijn gevoelens voor de Franse Helene, zijn vrouw en zoon

hebben in een Pools bos wel erg veel meegemaakt. Als de vader van Aureks schoolvriendje

verliefd wordt op Silvana, lijkt dat het einde van hun huwelijk te betekenen. Debuutroman

van de Engelse literatuurwetenschapster die in Zuid-Frankrijk woont. Het is een prachtige

roman die heel indringend beschrijft hoe groot de invloed van traumatische ervaringen is op

de verdere loop van ons leven, en erg goed de innerlijke strijd van de hoofdpersonen

uitwerkt. Met info/vragen voor leesclubs.

Horváth, Odön von

Jeugd zonder God, 2008. – 189 p

Hoofdpersoon in deze roman van de Oostenrijkse schrijver (1901-1938) is een leraar aan

een gymnasium in Duitsland in de jaren dertig, vrij kort voor de Tweede Wereldoorlog. Hij

ziet het opkomend nazisme onder zijn leerlingen. Zijn pogingen om hun normen te

beïnvloeden, mislukken. Duitsland raakt in de ban van geweld en zijn leerlingen komen

eveneens onder invloed daarvan. De stijl van de roman is eenvoudig: ruim veertig korte

hoofdstukken, met over het algemeen korte zinnen, vaak erg kort, nogal eens in

telegramstijl. Er wordt daardoor soms vrij veel gesuggereerd, wat een goede verstaander

vraagt.

Hosseini, Khaled

Duizend schitterende zonnen, 2007. – 396 p

Tegen de achtergrond van Afghanistan vanaf 1960 tot nu (vooral de roerige tijden van de

Sovjet-overheersing en de Taliban-dictatuur) ontrollen zich de levens van twee vrouwen.

Mariam, een bastaarddochter van een rijke man in Herat, wordt op 15-jarige leeftijd

uitgehuwelijkt aan een dertig jaar oudere, gewelddadige schoenenleverancier in Kabul die

voornamelijk een vrouw zoekt die hem opnieuw een zoon zal baren. Jaren later krijgt de 14-

jarige Laila, als enige gered na een bombardement, als nieuwe 'hoofdechtgenote' deze taak.

De beide vrouwen krijgen na aanvankelijke strijd een band, welke Mariam echter, onder het

bewind van de Taliban, noodlottig wordt. Alles speelt zich af tegen de achtergrond van de

de laatste dertig woelige, politiek wisselende jaren (tot aan 2003). Hosseini schrijft deze

prachtige roman in heldere taal die ontroert en, hopelijk terecht, een beetje hoop laat

gloren.

IJmker, Janne

Achtendertig nachten: roman, cop. 2006. - 311 p

Het is 1767 en Elsjen wordt na de verdachte dood van haar man opgesloten in het gevang

in Assen in afwachting van de berechting. Zij baart een dochtertje dat direct van haar

weggenomen wordt en heeft voor de nacht een helpster die haar tot steun is. Aan haar én

aan het papier vertrouwt ze in achtendertig nachten haar levensverhaal toe. Voor de ogen

van de lezer ontrolt zich de tragiek van een pienter boerenmeisje, gedomineerd door een

bazige oma en een labiele en zwakke moeder. Gedreven door plichtsbesef zet ze haar grote

liefde opzij om zich te laten uithuwelijken aan een lompe boerenzoon, zodat land bij land

blijft.

Japin, Arthur

De overgave, 2007. – 366 p

Het leven van een oude Amerikaanse vrouw in het 19e eeuwse Texas is getekend door een

overval op haar pioniersfamilie door indianen. Een oude Amerikaanse pioniersvrouw vertelt

in retrospectief over haar leven, dat boven alles bepaald is door de dag waarop haar familie

Leeskring Catalogus 2014-2015 15

tijdens een overval van indianen uiteen werd gereten: de mannen werden vermoord en een

aantal van haar (klein)kinderen als buit ontvoerd. Zijzelf overleeft de aanval meer dood dan

levend, maar houdt zich strijdbaar op de been door de vurige hoop haar

lievelingskleindochter ooit terug te vinden. Een hartverscheurend en mooi verhaal met veel

couleur locale. Ook dit boek van Arthur Japin (1956) is een op historische feiten gebaseerde

roman met een eenzaat als hoofdpersonage.

Japin, Arthur

Vaslav : roman, 2010. – 374 p

Het levensverhaal van de legendarische balletdanser Vaslav Nijinsky (1890-1950), die in

1919 plotseling stopte met dansen. De rest van zijn leven, nog 31 jaren, brengt hij door

zonder te dansen en zonder te spreken. Hij neemt afscheid van de werkelijkheid en leeft

verder in zijn eigen fantasie. Vanuit drie vertellende personages wordt die ene dag

beschreven, met tal van flashbacks en sprongen in de tijd. Te midden van de puinhopen van

de Eerste Wereldoorlog hoopte Nijinski de mensheid te kunnen bekeren tot de liefde. Als hij

merkt dat hij niet gehoord wordt, zelfs niet door hen die van hem houden, sluit hij zich van

de wereld af. Een daad van waanzin of van wijsheid? Een wervelende, historische roman

over passie, roem, oorlog en nietsontziende liefde. Japin stuwt de lezer bijna vierhonderd

pagina's voort naar het fatale einde. De thematiek van deze historische liefdesroman is rijk

en veelzijdig. De compositie is ingenieus en spanningverhogend.

Jones, Lloyd

Meneer Pip, 2007. – 268 p

Op het eiland Bougainville (bij Papoea-Nieuw-Guinea) woedde tussen 1989 en 1997 een

bloedige burgeroorlog waarbij circa 20.000 mensen (10% van de gehele bevolking)

omkwamen. Tegen die achtergrond krijgen de kinderen van een klein dorpje in de jungle

onderricht van een blanke leraar, Mr Watts, die hen voornamelijk onderwijst door Charles

Dickens’ 'Great expectations' voor te lezen en hen zo leert om hun fantasie te gebruiken.

Uiteraard is de kracht van de literatuur niet groot genoeg om de gevechten buiten de deur

te houden, en de dreiging (en soms uitbarsting) van geweld in dit boek is

huiveringwekkend, maar uiteindelijk weet Mr Watts de kinderen toch een belangrijke les

over menselijkheid mee te geven.

Jong, Pia de

Lange dagen, 2008. – 253 p

Als de vader van Eva (ik-figuur) een speciale kamer inricht waar hij survivalspullen

opslaat en Eva daar een potje geweerolie vindt, weet de lezer dat dit niet goed kan

gaan. Eva wordt met broer en moeder door haar dominante vader meegesleept naar

Lapland. Daar wil hij een extreme survivaltocht maken. Ondertussen mag niemand

weten waar ze zijn, wat Eva de stuipen op het lijf jaagt. Dit debuut van Pia de Jong

beschrijft op rake manier de verhoudingen binnen een door de vader gedomineerd

gezin, waar niemand sterk genoeg is om de situatie tot normale proporties terug te

brengen. Des te verrassender is het slot van het boek. De beschrijvingen van het

desolate noordelijke landschap sluiten goed aan bij de analyse van dit lichtelijk

ontspoorde gezin.

Joyce, Rachel

De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry, 2012. – 317 p

Een pasgepensioneerde Britse man maakt een grote innerlijke groei door als hij ruim

achthonderd kilometer loopt in een poging een oud-collega die aan kanker lijdt, van de dood

te redden. Het 40-jarig huwelijk van pensionado Harold Fry en Maureen, woonachtig in

Devon, is uitgeblust. Zijn leven verandert als hij op een dag een afscheidsbrief ontvangt van

Queenie, een oud-collega: ze is terminaal ziek en ligt in een verzorgingshuis in de

noordelijkste stad van het land. Twintig jaar geleden is ze met de noorderzon vertrokken.

Harold schrijft een brief terug, gaat die posten, maar besluit in een impuls door te lopen om

haar op te zoeken. Tijdens de achthonderd kilometer ontmoet Harold een bonte verzameling

types en wordt een bezienswaardigheid, een goeroe met aanhang. Maar uit zijn

Leeskring Catalogus 2014-2015 16

overpeinzingen blijkt dat hij worstelt met zijn verleden, zijn jeugd, verkeerde keuzes, de

zelfmoord van zijn zoon. Prachtige debuutroman van de Engelse actrice en auteur Rachel

Joyce (1962), die gaandeweg een meeslepend drama wordt over verdriet, hoop en liefde.

Kashua, Sayed

Tweede persoon enkelvoud, cop. 2012. – 252 p

Een naamloze hoofdpersoon, die consequent de advocaat wordt genoemd, maakt een

huwelijkscrisis door, die uitmondt in een waanzinnige jaloerse zoektocht, als hij op een dag

een door zijn vrouw geschreven lief bedankbriefje in een door hem gekocht tweedehands

boek vindt. In de advocaat woedt een wrange en soms lachwekkende tweestrijd. De andere

hoofdpersoon is een jonge maatschappelijk werker (ik-persoon), ooit werkzaam in de

verslaafdenopvang in Oost-Jeruzalem, waar hij zo’n zeven jaar geleden na een Arabisch

studentenfeest van een stagiaire een lief bedankbriefje ontving. In zijn avonduren zorgt

deze ik-persoon voor de joodse comapatiënt Jonathan. Deze saaie, slecht betaalde baan

ontwikkelt zich naar een ontdekking voor de passiefotografie, die uitmondt in een

identiteitswisseling. Israëlische roman, waarin twee verschillende verhalen samen komen.

Het boek wordt afwisselend verteld vanuit het gezichtspunt van twee mannen met een

Arabisch-Israëlische identiteit. Lange uitwijdingen over achtergronden en gedachtewereld

van hoofdpersoon, met regelmatig vrij lange zinnen. Een bijzondere roman over een

huwelijkscrisis en het belang van een Arabische of joodse identiteit in een joodse omgeving.

Kat, Otto de

Bericht uit Berlijn, 2012. – 205 p

Indringende roman over een Nederlandse diplomaat die tijdens de Tweede Wereldoorlog in

Zwitserland woont, terwijl zijn dochter in Berlijn verblijft omdat ze met een Duitser

getrouwd is die een belangrijke functie op het ministerie van buitenlandse zaken heeft. Van

haar krijgt de diplomaat belangrijke informatie over een op handen zijnde inval van nazi-

Duitsland in Rusland. Maar hij weet niet hoe hij deze informatie moet delen en met wie,

zonder zijn dochter in gevaar te brengen. De Gestapo kan er immers gemakkelijk

achterkomen dat zij het lek was. Drie verhaallijnen wisselen elkaar af: die van de vader in

Zwitserland, van de dochter in Berlijn en van de moeder in Londen die vrijwilligerswerk doet

in een ziekenhuis. Naast de allesoverheersende oorlog speelt bij de drie hoofdpersonen ook

de liefde en het verlangen naar vroeger een belangrijke rol. Moeiteloos kruipt de schrijver in

de huid van de drie personages en schetst hun bijzondere levens. Eerdere romans van de

Nederlandse auteur zijn lovend ontvangen en in verschillende talen vertaald. Zijn werk is

verscheidene malen genomineerd.

Keilson, Hans

Komedie in mineur, cop. 2010. – 126 p

Na veel wikken en wegen nemen Wim en Marie, een jong, kinderloos echtpaar in een klein

provinciestadje, een joodse onderduiker in huis: Nico. Voor zover mogelijk maakt Nico deel

uit van het huishouden en de jonge echtelieden hebben het gevoel hun burgerplicht te

doen. Tot Nico overlijdt aan wat aanvankelijk een ongevaarlijke griep lijkt. Waar nu heen

met het dode lichaam? En wat als blijkt dat bij het 'te vondeling leggen' van dat lichaam een

mogelijk fatale fout is gemaakt? De bijna vredige huiselijke idylle is wreed verstoord en

angst en onzekerheid overheersen. Er is ook vage teleurstelling dat de man die zij voor de

Leeskring Catalogus 2014-2015 17

Duitsers redden 'gewoon' gestorven is. Zowel de taal als het verhaal in deze novelle zijn een

wonder van eenvoud, maar Hans Keilson weet er een complexe wereld aan emotienuances

mee op te roepen. In 2010 werden de meer dan vijftig jaar geleden geschreven boeken van

Keilson in de New York Times uitgeroepen tot 'meesterwerken' en de honderdjarige auteur

tot 'genie'. In Duitsland werd zijn werk al eerder herontdekt (o.a. Die Welt literatuurprijs

2008).

Keulen, Mensje van

De laatste gasten : roman, cop. 2007. - 166 p In een pension voor kunstenaars blijken eerste indrukken bedrieglijk. Het verhaal speelt zich

af in een pension voor kunstenaars, die daar lijken te verblijven om aan hun mislukkingen

te ontsnappen in plaats van kunst te maken. Het hoofdpersonage, Florrie, komt daar te

werken als een inwonende hulp in de bediening na de dood van haar wrede tante. Ze leert

de gasten van het pension kennen en binnen korte tijd wordt duidelijk dat niet iedereen is

wie hij of zij lijkt te zijn. Op knappe wijze bouwt Van Keulen de spanning op. Ze laat zien

dat de waarheid omgekeerd kan worden. In haar mooie stijl toont Van Keulen het spel van

zijn en schijn. Tot op de laatste pagina weet zij alles aan het wankelen te brengen. Het

verhaal wordt verrijkt met bespiegelingen en uitspraken van filosofische aard.

Koch, Herman

Zomerhuis met zwembad, 2011. – 380 p

Een arts begaat een medische fout, die misschien geen fout is maar opzet. In 'Zomerhuis

met zwembad' geeft Koch de plot in de eerste pagina's al weg en slaagt er juist daardoor in

het verhaal bloedstollend spannend en meeslepend te maken: een arts begaat een

medische fout, die misschien geen fout is maar opzet. We volgen de ik met zijn gezin op

een vrolijke zomerse vakantie, waarbij liefde, lust, overspel en geweld de gevaarlijke

ingrediënten zijn. Koch schrijft met een natuurlijke literaire toon en laat humor en tragiek

elkaar versterken. Zijn personages zijn psychologisch interessant, zijn stijl is nergens

clichématig of gezocht en de plot is buitengewoon ingenieus. Daarbij kloppen alle details.

Met cynisme, visie en literaire architectuur slaagt hij er inan slagen een groot publiek voor

de echte literatuur te winnen in een briljante mengeling van kwaliteit en spanning. Een

gruwelijk, meeslepend en fascinerend boek dat zich niet laat wegleggen.

Koelemeijer, Judith

Anna Boom, cop. 2008. – 239 p

Anna, begin twintig, smoorverliefd op een getrouwde Hongaar, besluit (uit verveling!)

midden in de oorlog naar haar geliefde in Hongarije af te reizen; daarna volgt een

avontuurlijk bestaan. Haar ervaringen met Duitsers en Russen, haar werk voor de Zweed

Wallenberg, haar minnaars, kortom, haar optreden getuigt van moed èn roekeloosheid, en

veel geluk. Ten slotte een gelukkig huwelijk en het zwijgen tot de ontmoeting met

Koelemeijer. Koelemeijer ontvouwt chronologisch Anna's levensverhaal, zonder literaire

opsmuk; Anna's levensloop is spannend genoeg. De ankerpunten zijn de steden waar zich

voor Anna markante gebeurtenissen afspeelden. De uitwerking van deze levensbeschrijving

is een mengeling van feit (de gebruikte citaten uit brieven en dagboeken) en fictie (de

weergave van gevoerde gesprekken van decennia geleden).

Kornmehl, Ariëlla

Een stille moeder, 2009. - 202 p

Derde roman van de Nederlandse filosofe Kornmehl [1975]. Hoofdpersoon is Loenia, de

jonge moeder van de 4-jarige gehandicapte Reuben, is oorspronkelijk Russisch/Tsjechisch,

maar woont met man en zoontje in Amsterdam. Ze draagt een groot geheim met zich mee.

Als haar vader in St. Petersburg op zijn ziekbed ligt, gaat ze eindelijk terug naar haar

thuisland. Hij vertelt over zijn twijfels of hij wel haar vader is. Op zoek naar het verleden

van haar 'stille moeder' en haar eigen afkomst krijgt ze niet uitgesproken antwoorden. Haar

moeder heeft haar nooit iets verteld over haar jeugdvriend Dimitri in Tsjecho-Slowakije en

de studentenprotesten in 1968. Mooi verhaal met een onderhuidse spanning, waarin de

Russische communistische mentaliteit en gelatenheid goed wordt omschreven. Opvallend is

Leeskring Catalogus 2014-2015 18

de indirecte rede waarin de dialogen zijn geschreven. Hierdoor lijkt het alsof de schrijfster

een beetje terloops en afstandelijk aan de lezer vertelt. Voor een literair publiek.

Kwast, Ernest van der

Mama Tandoori, 2010. – 269 p

Een Indiase moeder met een bevlogen en vurig karakter zwaait de scepter in het

Rotterdamse gezin waarin de hoofdpersoon opgroeit, die ook Ernest van der Kwast heet. De

hoofdstukken lichten losse fragmenten uit Ernests jeugd uit, en dan vooral de zonderlinge

streken van zijn moeder: van mensen te lijf gaan met een deegroller tot haar exuberante

verzamelwoede. De luchtige, vaak ironische formuleringen roepen zulke situaties heel

concreet op. Veel diepgang biedt de roman niet, maar de snedige, subtiel geformuleerde

zinnetjes maken hem allerminst oppervlakkig. Hij leest als een kleurrijke schets van een

onalledaagse familie. Zonder flauw te worden blijft hij tot het einde toe geestig.

Lanoye, Tom

Sprakeloos, 2009. – 359 p

Familierelaas over de aftakeling van de moeder van de schrijver, wier taalvermogen na een

beroerte is geminimaliseerd. Dichter, prozaïst, toneelschrijver en performer Tom Lanoye

(1958) heeft een veelzijdig, succesvol en belangrijk oeuvre op zijn naam staan. Lanoye is

een briljant stilist die het zich met dit boek niet gemakkelijk heeft gemaakt. Het gaat over

zijn moeder en haar gruwelijke lot, daarmee ook over zijn familie, en ook en vooral over

hem zelf. Over zijn kleurrijke jeugd in een volkswijk, over zijn worsteling met de liefde, over

zijn rol als schrijver en over de conflicten met zijn moeder, een kleurrijke moeder maar

geen sympathieke persoonlijkheid.

Laroui, Fouad

De kleine bedrieger, cop. 2012. – 252 p

Het tienjarige jongetje Mehdi uit een dorpje onder het Marokkaanse Atlasgebergte krijgt in

1969 een beurs voor het elitaire Lyautey-lyceum in Casablanca. Met veel inlevingsvermogen

en tedere, milde, maar soms ook bittere of vlijmscherpe humor wordt verteld hoe Mehdi in

zijn eerste schooljaar kennismaakt met goede en kwalijke kanten van de Franse cultuur die

hij tevoren alleen uit boeken kende en hoe gretig hij de op zelfontplooiing en kennis

gerichte aspecten hiervan omarmt, maar ook hoe hij ervaart dat dragers van die cultuur

hem als ‘anders’ blijven beschouwen en dat hijzelf zich ‘anders’ is gaan voelen in de

omgeving waar zijn wortels liggen. De Marokkaanse auteur (Oujda, 1958) bezocht hetzelfde

lyceum als Mehdi, voordat hij in Frankrijk en Engeland afstudeerde als ingenieur en

econoom. In 1990 kwam hij als onderzoeker naar Nederland en publiceert vanaf 1996

romans (alle in het Nederlands vertaald), verhalen, poëzie en essays en verzorgt gesproken

en geschreven kritisch-humoristische columns.

Leeuwen, Joke van

Alles nieuw, 2009. – 156 p

De tweede volwassenenroman van dit multitalent (1952, cabaretier, dichter,

romanschrijver, kinderboekenschrijver en illustrator. In deze roman krijgt haar tekentalent

ook een plaats. De tekst wordt niet alleen afgewisseld met tekeningen, maar ook met

bewerkte afbeeldingen, getypte brieven en typografische woordbeelden. Deze voegen

allemaal iets toe aan het verhaal, dat verder vrij traditioneel verteld wordt. In elkaar

afwisselende hoofdstukken komen twee vrouwen aan het woord die in hetzelfde huis

wonen: (in de derde persoon) de huisbazin Ada, een oudere vrouw die worstelt met het

verlies van haar dochter aan een commune en (in de eerste persoon) haar huurster, een

jonge kunstenares die vertelt over haar projecten en haar vriendje. Zoals de hoofdstukken

gescheiden zijn (ook in stijl: modern versus gedateerd), leven de twee vrouwen langs

elkaar heen. Het onvermogen om te communiceren wordt in diverse relaties

gethematiseerd. Van Leeuwen schrijft helder en gebeurtenisgericht, maar ook poëtisch en

beeldend.

Leeskring Catalogus 2014-2015 19

Leeuwen, Joke van

Feest van het begin, 2012. P 253 p

Dit verhaal speelt zich af in de tweede helft van de achttiende eeuw in Frankrijk. Catho is te

vondeling gelegd en belandt in een door nonnen geleid vondelingenhuis. Door haar

vrijgevochten natuur is ze daar al gauw niet op haar plek. Dat geldt ook voor Berthe, een

non die teleurgesteld is in het gebrek aan diepgang dat de andere zusters tonen en allerlei

capriolen uithaalt om het kloosterleven te ontvluchten. Berthe wordt Catho's steun en

toeverlaat. Parallel daaraan loopt een verhaallijn over een klavecimbelbouwer en een beul,

die zich verdiepen in de ontwikkeling van de guillotine. De verhaallijnen zijn kunstig met

elkaar verweven. De historische context (Franse Revolutie) wordt zijdelings belicht; centraal

staat de ontwikkeling van de hoofdpersonages die hun eigen keuzes leren te maken. Dit

maakt het boek voor liefhebbers van historische romans minder interessant, maar het zorgt

er wel voor dat de roman actueel is.

Levy, Andrea

Het lange lied, 2010. – 334 p

July is de dochter van een zwarte slavin en een blanke opzichter, en woont als huisslavin op

de suikerplantage Amity op Jamaica. Caroline Mortimer is de blanke eigenares van de

plantage. De vrouwen hebben op het eerste gezicht weinig met elkaar gemeen, maar toch

blijkt hun lot onlosmakelijk verbonden. De roman vertelt hun verhaal en hun strijd om te

overleven, evenals het verhaal van de afschaffing van de slavernij in 1831. De wreedheden

die met de omwenteling gepaard gingen, worden in beeld gebracht, evenals de

ontgoocheling wanneer blijkt dat de afschaffing niet de gehoopte vrijheid met zich mee

bracht.

Mankell, Henning

Labyrint, cop. 2007. - 247 p

Een schedel wordt gevonden; officier van justitie Louise Rehnsström is bij het

politieonderzoek betrokken: is de schedel afkomstig van Ingemarsson, de man die de regio

economisch zou redden met zijn imposante, maar nooit ingeloste investeringsplannen? Geld

en Ingemarsson verdwenen spoorloos! Een reeks van ingrijpende gebeurtenissen en de

onverklaarbare houding van politie, gemeente, ondernemers en zelfs Louises man

frustreren het onderzoek bij voortduring. Maar Louise zet door en de contouren van de ware

omvang van fraude en misdaad worden beangstigend duidelijk.

Mantel, Hilary

Het boek Henry, cop. 2013. – 423 p

Deze historische roman verhaalt over Thomas Cromwell, de belangrijkste raadsheer van

de Engelse koning Hendrik VIII, die diens vrouw Anna Boleyn het veld moet laten ruimen

voor Jane Semour, op wie de koning zijn oog heeft laten vallen. Henry VIII, personificatie

van de macht, zorgt voor vrede in het land, maar hem wachten mogelijkerwijs wel een

excommunicatiebul met politieke en sociale implicaties, een problematische toekomst van

de dynastie, een breuk met tweede echtgenote Anne Boleyn en een nieuwe liefde in de

persoon van Jane Seymour. In dat grillige spanningsveld van drift en rede opereert 's

'konings volkse adviseur' Cromwell. De kracht van de roman, bekroond met de Man

Booker Prize 2012, schuilt in de pakkende visualisering van aankleding en decor, in de

anekdotische kleuring van opvattingen en verhoudingen, vaak 'recht uit de koker van

Kletsica'. En zo delft dus ook Anne Boleyn, 'puilogende hoer', het onderspit. De lijst

'Dramatis personae' oogt complex, maar staat goed begrip niet in de weg.

Martel, Yann

Het leven van Pi, 2003. - 317 p

Na een schipbreuk belandt een Indiase jongen in een reddingsboot samen met een

Bengaalse tijger. Levend in Canada blikt de hoofdpersoon terug op zijn bizarre avontuur op

een sloep in de Grote Oceaan. De vader van 16-jarige Indiase jongen heeft een dierentuin

in een plaatsje in India. Men besluit het land te verlaten met medeneming van alle dieren.

Leeskring Catalogus 2014-2015 20

Het schip vergaat echter en de enige overlevenden zijn de jongen en een paar dieren,

ondermeer een Bengaalse tijger. Het kost de jongen veel inventiviteit en moeite om samen

met de tijger te leven en het 227 dagen uit houden in de sloep. Prachtig uitgewerkt

verhaal, waarin de jongen alle tijd heeft om te filosoferen over een groot aantal

levensvragen. Deze roman van de in Spanje geboren Canadese schrijver (1963) won de

Booker Prize 2002 en werd verfilmd in 2012.

Melandri, Francesca

Eva slaapt, cop. 2011. – 381 p

In het leven van een Zuid-Tiroolse vrouw speelt de problematische geschiedenis van haar

geboortestreek mee. De twintigjarige Zuid-Tiroolse Gerda krijgt ongehuwd een dochter,

Eva. Veertig jaar later reist Eva naar het zuiden van Italië om Vito op te zoeken, haar

tijdelijke stiefvader, die op sterven ligt. In flashbacks herinnert Eva zich haar jeugdjaren (in

de ik-vorm) en wordt teruggeblikt op het leven van Gerda, die niets cadeau kreeg (in de

derde persoon). Daarmee vervlochten is de geschiedenis van Zuid-Tirol over de periode

1919-1992. Na de Eerste Wereldoorlog werd de Oostenrijkse provincie overgedragen aan

Italië. Na politieke, sociale en culturele onderdrukking volgde verzet en strijd om

autonomie. Deze minder bekende kant van het geliefde vakantieoord is een pijnlijk

verleden. Met dat al draait deze indrukwekkende roman om vaders, vaderland, liefde en

identiteit. Dit politieke én persoonlijke, beklemmende verhaal is enthousiast ontvangen en

met zes literaire prijzen bekroond.

Mo Yan

Kikkers, cop. 2012. – 413 p

Kikkers, de meest recente roman van de in 2012 met de Nobelprijs voor literatuur

bekroonde Chinese schrijver Mo Yan, is gebaseerd op het levensverhaal van zijn eigen

tante, die een spectaculaire transformatie onderging van een geroemd plattelands

verloskundige tot een meedogenloos uitvoerster van China’s eenkindpolitiek. Mo Yan laat in

vier brieven en een toneelstuk zien hoe de voormalige redster van kinderlevens vanaf de

jaren 1970 onder meer klopjachten hield op ‘illegaal zwangere’ vrouwen om hen tot abortus

te dwingen. Eenmaal gepensioneerd blijft deze sterke, koppige en grofgebekte vrouw met

een levensgroot schuldgevoel achter. Door het verleden te contrasteren met het heden,

waarin ook de gezinsplanning met de tijd meegaat, roept Mo Yan op zijn typische, plastische

wijze vragen op over de Chinese politiek en maatschappij. Een kraakhelder tijdsbeeld met

breedte en diepgang.

Moor, Marente de

De Nederlandse maagd, 2010. – 297 p

Het is zomer 1936. De 18-jarige schermster Janna gaat naar de schermmeester (maître)

Von Bötticher op een landgoed bij Aken om haar opleiding te vervolgen. De maître is

verminkt uit de Eerste Wereldoorlog teruggekeerd. Janna wordt tijdens haar opleiding, die

weinig om het lijf lijkt te hebben, geconfronteerd met een geheim tussen de maître en haar

vader. Wat is er ooit tussen beide mannen gebeurd? Janna probeert het geheim te

ontraadselen. Brieven spelen in de plot een grote rol. Het landgoed van de maître is een

gesloten, ideale wereld voor Janna's schermopleiding. Maar van de persoonlijke rancunes en

hartstochten bij de aanwezigen en van de nazistische opvattingen bij de bezoekers gaat een

steeds sterker wordende dreiging uit. Parallellen tussen situaties, gebeurtenissen en

personages dragen de roman. Janna is aanvankelijk toeschouwer, maar door bepaalde

keuzes wordt zij deelnemer en verliest zij een deel van zichzelf. De roman komt traag op

gang, maar deel III met de tragische ontknoping is zeer overtuigend.

Moor, Margriet de

De schilder en het meisje, 2010. – 253 p

Amsterdam, 3 mei 1664. Een tekening zal twee levens voor altijd met elkaar verbinden. De

18-jarige Deense, Elsje Christiaens, naar Amsterdam gegaan om haar zuster te zoeken,

slaat haar hospita met een bijl de schedel in. De magistraat veroordeelt haar tot de

wurgpaal. Rembrandt koopt terzelfder tijd schildersmaterialen voor zijn schilderij 'Het

Leeskring Catalogus 2014-2015 21

joodse bruidje'. Als hij van het gebeuren hoort, maakt hij van de terechtgestelde de

tekening die later de titel 'A woman hanging on a gibbet' zal krijgen. De verbeelding van de

schrijfster speelt in deze roman op ingenieuze wijze met de feiten: gegevens uit de

processtukken over Elsje Christaens weeft zij door de biografie van Rembrandt. Het lot van

de schilder en het meisje raken elkaar: de Macht, zetelend in het Stadhuis, vernedert hen.

Ook schilderijen en muziek spelen in het verhaal een belangrijke rol. Beide personages en

het 17de eeuwse Amsterdam komen in goedgekozen details tot leven. Een boeiende,

goedgeschreven en spannende historische roman.

Moor, Margriet de

De verdronkene, 2005. - 331 p

Vijfde roman van De Moor [1941], die in 1991 de AKO Literatuurprijs kreeg voor 'Eerst grijs

dan wit dan blauw'. 'De verdronkene' gaat over het leven van de twee zussen Lidy en

Armanda, waarvan de oudste, Lidy, door een noodlottig toeval in Zeeland verdrinkt tijdens

de Watersnoodramp van 31 januari 1953. Armanda is altijd al jaloers geweest op haar zus

en neemt nu, ondanks het feit dat het lijk van Lidy niet wordt gevonden, haar plaats in als

echtgenote van Lidy's weduwnaar Sjoerd en als moeder van Lidy's tweejarige dochtertje

Nadja. Armanda is niet in staat haar eigen leven te leiden en geeft haar eigen identiteit op.

Het verhaal over het lot van de twee zusters wordt verteld in een afstandelijke en

beschrijvende stijl, en focust afwisselend op Lidy en Armanda. Een boeiend en aangrijpend

relaas over het levenslot van twee zussen tegen de historische achtergrond van de ramp

van 1953.

Mortier, Erwin

Gestameld liedboek, 2011. – 190 p

Erwin Mortier (1965), onder meer auteur van het bejubelde 'Godenslaap', beschrijft in

'Gestameld liedboek' het dementeringsproces van zijn moeder. Daarbij spelen het verleden

van hun gezin, de rol van de herinnering en de verwerking van het verdriet een grote rol.

Mortier overtreft zichzelf in dit boek met zijn messcherpe formuleringen: vaak poëtisch,

dikwijls schrijnend, niet zelden met humor. Waar zijn collega Tom Lanoye voor het lijden

van zijn moeder in 'Sprakeloos' ruim 350 pagina's nodig heeft, weet Mortier in 190 pagina's

een wereld op te roepen die universeler is dan die van Lanoye. Dat komt ook doordat

Mortier niet, zoals Lanoye wel, steeds tussen de lezer en de moeder gaat staan. Het draait

hier niet om Mortier, het gaat over aftakeling, ziekte, afscheid, herinnering en liefde. Mortier

weet elke zin in dit boek daarbij de glans te geven die het ware meesterschap kenmerkt.

Een aangrijpend, indrukwekkend en briljant boek.

Münstermann, Hans

De bekoring, cop. 2006. - 205 p

De moeder van Andreas Klein in 2004 overlijdt, geeft hij zich over aan herinneringen.

Uitgerekend op zijn verjaardag in 1960 verliet zijn moeder haar kinderrijke gezin. Wat volgt

is een nauwkeurige reconstructie van alle gebeurtenissen vanaf de dag van haar vertrek.

Andreas, die ook al in eerdere romans de hoofdrol speelde en die schrijver is, roept zich zijn

jonge uitgeputte moeder voor ogen: haar ademloze verwachtingen op weg naar haar

minnaar. De historische figuur van de architect Van Epen van de Amsterdamse School

herleeft in deze geschiedenis: hij volgt de moeder die het waagde te ontsnappen uit de door

hem ontworpen buurt. Zij zoekt een echt geluk dat ook niet haalbaar lijkt. Haar stap maakt

slechts haar kinderen ongelukkig, tot in hun volwassenheid. Maar Andreas weet in de dagen

tussen dood en begraven zijn moeder weer te vinden. Knap geconstrueerde vertelling over

een gewoon leven met gewone verlangens. Met aandacht en lichtvoetigheid verteld.

Bekroond met de AKO Literatuurprijs.

Mulisch, Harry

De aanslag, 1e dr. 1992. – 246 p

Een man, die als jongen in de Tweede Wereldoorlog door een misverstand zijn familie

verloor, wordt op verschillende momenten in zijn leven met de schuldvraag geconfronteerd.

Tijdens de Hongerwinter van 1944/45 wordt het Haarlemse gezin Steenwijk, bestaande uit

Leeskring Catalogus 2014-2015 22

vader, moeder en twee zoons, om acht uur 's avonds opgeschrikt door zes schoten: een

collaborerende politiechef is door het verzet gedood. Buren verslepen het lijk tot voor het

huis van de familie Steenwijk. De Duitsers arriveren. Vader, moeder en broer Peter worden

- bij wijze van represaille - met andere buurtbewoners vermoord; Anton blijft alleen achter.

Op cruciale momenten in de wereldgeschiedenis ontmoet de lezer Anton dan weer, die

naarmate de tijd vordert steeds meer naar die ene, alles bepalende gebeurtenis in zijn leven

"terug groeit".

Mulisch, Harry

Siegfried : een zwarte idylle, 2001. - 213 p

Een Nederlandse schrijver met een levenslange fascinatie voor Hitler ontdekt onthutsende

nieuwe informatie over de dictator. Hoofdpersoon is Rudolf Herter, begin 70, schrijver met

een "lang, smal, breekbaar, welhaast doorzichtig lichaam", na twee kankeroperaties en een

hersenbloeding. Hij is met zijn dertig jaar jongere vriendin Maria in Wenen. Hij is

gefascineerd door Hitler, "een onbegrijpelijke dode, die je haat", zoals hij in een televisie-

interview zegt. Als gevolg van deze uitspraak komt hij in contact met een hoogbejaard

echtpaar dat in de jaren dertig op Hitlers buitenverblijf Berghof in de huishoudelijke dienst

heeft gewerkt. Tijdens een bezoek aan hen vertellen zij hem iets dat hem bijna letterlijk van

zijn stoel doet vallen.

Noordervliet, Nelleke

Zonder noorden komt niemand thuis, 2009. – 234 p

De Nederlandse journalist Robert Anderson vertrekt acht jaar na de moord op zijn vrouw

Suzanne naar de westkust van Canada. Robert huurt een huis in Horn, een klein gehucht

aan een meer. Zijn kinderen zijn de deur uit en hij gaat zo ver mogelijk weg van Nederland,

op zoek naar loutering. Dan komt hij erachter dat de vorige bewoonster van zijn huis, de

zonderlinge kunstenares Beverly Walker, twee jaar eerder spoorloos is verdwenen. Met

behulp van dorpsgenoten en een in de kast gevonden doos met foto’s en brieven begint hij

het leven van Beverly te reconstrueren. Intussen komt er afstand tot zijn verleden, ruimte

voor vergiffenis en een nieuwe vrouw in zijn leven. Mooie psychologische roman met een

spannend thrillerelement en fraaie Canadese sfeer- en natuurbeschrijvingen.

Obreht, Téa

De tijgervrouw van Galina, 2011. – 352 p

Als in een niet nader genoemd Balkanland de jonge arts Natalia op weg is naar een

weeshuis om kinderen te vaccineren, krijgt ze bericht dat haar geliefde opa, die net als zij

arts is, onder onduidelijke omstandigheden en ver weg, is overleden. Later hoort ze dat hij

tegen haar oma had gezegd dat hij Natalia zou ontmoeten, maar hij trok zich terug om te

sterven op een afgelegen plek. Ze wil weten waarom en bedenkt dat de oplossing ligt in

haar favoriete kinderboek ‘Het Jungleboek’ en de verhalen die hij haar als kind vertelde over

een vagebond die onsterfelijk zou zijn. Uiteindelijk geeft zijn nooit vertelde verhaal over de

doofstomme tijgervrouw van Galina in de Tweede Wereldoorlog haar de sleutel. Dit debuut

van de Joegoslavische, nu in de VS wonende auteur (1985) trok internationale aandacht en

werd in Engeland bekroond met Orange Prize 2011. In de mooie roman verwerkt ze

indringend en boeiend de recente geschiedenis en verhalencultuur van de Balkan in een

heel origineel verhaal.

Oz, Amos

Een verhaal van liefde en duisternis, 2005. - 646 p

De Israëlische schrijver Amos Oz (1939) rekent in deze roman, een mengeling van

herinnering, overlevering en verbeelding, af met de zelfmoord van zijn moeder die hem

toen hij 12 jaar was verliet. Het is de geschiedenis van de (groot)ouders van de schrijver,

geassimileerde Oost-Europese joden, verdwaald in hun nieuwe vaderland. Het is ook de

geschiedenis van Israël. Maar bovenal is dit het verhaal van Oz zelf, opgegroeid in een huis

vol boeken, komend uit een intellectueel milieu, daarmee brekend om in een kibboets te

gaan werken. Het is het omsluierde verhaal van zijn moeders zelfmoord, ingetogen verteld,

Leeskring Catalogus 2014-2015 23

zonder enig pathos. In deze roman zijn veel verwijzingen naar andere werken van Oz. Het

geheel, rijk aan stijl, rijk aan verhalen, zal zeer vele lezers weten te boeien.

Peper, Rascha

Vingers van marsepein, cop. 2008. – 317 p

Peper (1949) laat wederom zien een rasverteller te zijn. Ook in deze roman valt haar

vertelkracht op. Rondom het onaantrekkelijke gegeven van een wetenschapper die

lichaamsdelen prepareert, weet zij een meeslepend verhaal te scheppen over twee

kinderen. Een 18e-eeuws meisje en een hedendaagse jongen raken beiden gefascineerd

door de preparaten van een anatoom. Het meisje Bregtje, dat in het huis van de

preparerende wetenschapper Ruysch woont, zet de schrijver tegenover de hedendaagse

jongen Ben die eeuwen later op dezelfde Amsterdamse gracht woont en net zo

geïnteresseerd is in het werk van Ruysch als Bregtje. Ze vormen elkaars tegenhanger met

ieder hun eigen problemen en fascinaties. Peper wisselt de verhaallijnen telkens met elkaar

af zodat de parallellen geleidelijk aan zichtbaar worden. Kunstig weet Peper haar

personages tot leven te wekken en je als lezer met hen mee te laten leven.

Peper, Rascha

Wie scheep gaat: roman, cop. 2003. - 480 p

Twee jaar nadat de boot waarop de levenslustige Hanna LeCoultre zich bevonden moet

hebben voor de kust van Marokko is vergaan, worstelen haar twee ex-geliefden, de

oceanograaf Gerard en zijn voormalige beste vriend, de amateur-duiker Robin, nog met het

verlies. Hetzelfde geldt voor Hanna's vader, een kleermaker oude stijl, terwijl ook haar 15-

jarige nichtje Emma, die in de ban raakt van Robin, betrokken raakt bij het lot van haar

tante. Gerard leidt een eenzaam leven in New York, waar hij zich wijdt aan een

merkwaardig experiment; Robin zet een expeditie op touw om Hanna's lichaam op te

duiken. De meest concrete aanwijzing over Hanna's lot lijkt ten slotte een buitenstaander

onder ogen te krijgen: een keurige ambtenaar met een eigenaardige seksuele afwijking.

Pessireron, Sylvia

De verzwegen soldaat, cop. 2012. – 317 p

Het verhaal van Marcus Kainama, sergeant in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Een

Molukse militair die zijn vorstin en Nederland met zijn hele wezen en persoonlijkheid trouw

dient. Hij doorstaat gevangenschap en martelingen in de Japanse concentratiekampen.

Tijdens de Indonesische vrijheidsstrijd wordt hij verraden omdat hij voor het KNIL

inlichtingenwerk heeft verricht. Hij vertrekt noodgedwongen met zijn gezin naar Nederland.

Daar wacht hem de teleurstelling van niet nagekomen beloften van de Nederlandse regering

en het onbegrip van de Nederlandse samenleving. De roman is ook het verhaal van Nona

Kainama, zijn in Zeeland in een Moluks kamp geboren dochter. Nona is, ondanks haar

Nederlandse opvoeding, trouw aan haar Molukse wortels. Zij ondergaat de frustraties van

haar vader en ziet hoe machteloosheid, teleurstelling, verdriet en woede leiden tot

geweldsexplosies van de nieuwe generatie. Een indrukwekkend debuut dat inzicht geeft in

de Molukse problematiek. Het verhaal wordt afwisselend vanuit het perspectief van de vader

en de dochter verteld.

Reisel, Wanda

Nacht over Westwoud, 2011. – 283 p

Levi Levi is een 43-jarige huisarts met joodse ‘roots’, zoon van een bekend chirurg

tegenover wie hij zich altijd mislukt heeft gevoeld. Als waarnemend arts verblijft hij in het

dorp Westwoud. In de dorpsgemeenschap broeit iets omdat een boer voor het Offerfeest

schapen verkoopt en op zijn erf ritueel laat slachten. Wanneer een 14-jarig verstandelijk

gehandicapt meisje dat op de boerderij woont, seksueel wordt misbruikt, richt de

volkswoede zich op de buitenbeentjes: de Koerdische assistent van de dochter van de boer

en de jood Levi. In een roman die leest als een trein, laat Reisel (1955) zien hoe

volkswoede ontstaat, hoewel een en ander nogal dik wordt aangezet. Daarnaast is dit een

boek over een vader-zoonrelatie. Reisel laat veel vragen onbeantwoord en de roman eindigt

met een enorme cliffhanger. De lezer kan zich wel afvragen – gezien het feit dat Levi zijn

Leeskring Catalogus 2014-2015 24

verhaal achteraf vertelt – hoe betrouwbaar het gezichtspunt van de door een verwonding

steeds koortsachtiger wordende ‘waarnemer’ is.

Rosenboom, Thomas

De nieuwe man, 2003. - 315 p

Hoofdpersoon is de woordenrijke Berend Bepol, 63 jaar, eigenaar-directeur van de werf,

wiens huwelijk is gezegend met een dochter. Zijn tegenspeler is Niesten, de werfbaas. Door

een huwelijk te arrangeren tussen zijn dochter en Niesten hoopt Bepol de toekomst van het

bedrijf veilig te stellen. Maar ofschoon hij het beste met iedereen voorheeft, is van meet af

aan duidelijk dat hij de tekenen des tijds niet verstaat en geen begrip heeft voor de mensen

die hem dierbaar zijn. Dat mondt uit in een heroïsch conflict met Niesten, die door hem

wordt bewonderd maar ook gevreesd. Het decor van de werf biedt Rosenboom de

gelegenheid zich volop te verlustigen in de terminologie van de scheepsbouw uit het

klinknageltijdperk.

Rosenboom, Thomas

De rode loper, 2012. – 252 p

Thomas Rosenboom (1956) is een terecht veelgelezen en bekroonde romanschrijver. Ook in

dit boek kiest Rosenboom een historische situatie (die ruim drie decennia beslaat) met

herkenbare elementen uit de regio en de Arnhemse popscene (inclusief de obligaat-

karikaturale provincialisme-kritiek). Na een leven met veel beweging, maar weinig

vooruitgang als roadie en geluidstechnicus begint een jongeman een bioscoop in een

gekraakte garage. De twee verhaallijnen in het boek laten enerzijds de tragische

geschiedenis van de hoofdfiguren zien en stellen anderzijds de narcistische instelling van de

hedendaagse nietskunner aan de kaak, die toch aandacht en roem verwerft. Rosenboom is

cynisch, de roman is tragi-komisch en satirisch. Een vermakelijk en meelijwekkend, goed

verteld en fraai geformuleerd verhaal.

Rosnay, Tatiana

Haar naam was Sarah, 2008. - 335 p

In de nacht van 16 juli 1942 wordt de 10-jarige Sarah met haar ouders opgepakt en naar

het Velodrome d'Hiver in Parijs gebracht. Zij heeft ongezien haar kleine broertje in een kast

verstopt en belooft hem later te bevrijden, maar Sarah wordt weggevoerd en ziet hem nooit

meer terug. Zestig jaar later moet een Amerikaanse journaliste in Parijs een artikel

schrijven over die gebeurtenis. Zij zoekt in archieven naar de ware toedracht en ontdekt

een geheim van haar schoonfamilie.

Roth, Philip

Nemesis, 2010. – 263 p

‘Nemesis’ vertelt het dramatische verhaal van de 23-jarige sportleraar Bucky Castor, dat

zijn rooskleurige toekomstdroom ziet verdampen tijdens een polio-epidemie in zijn

geboortestad Newark. De roman speelt in de bloedhete zomer van 1944. Terwijl zijn

vrienden in Europa tegen de Duitsers vechten, krijgt de achtergebleven, door het leger

afgekeurde Bucky te maken met een onzichtbare vijand. Bucky die als speelplaatsleider

tientallen kinderen van de straat houdt met sport en spel, gaat door een diep dal als een

aantal van zijn pupillen door polio wordt geveld. Hij zwicht voor het appel van zijn verloofde

Leeskring Catalogus 2014-2015 25

om zich bij haar te voegen als jeugdleider in een zomerkamp. Na een week slaat echter ook

hier de polio toe.

Ruiz Zafon, Carlos

De schaduw van de wind, 2004. - 541 p

Als een boekverkoper zijn tienjarige zoon meeneemt naar het paleisachtige, geheimzinnige

Kerkhof der Vergeten Boeken, raakt Daniel betoverd door De schaduw van de wind. Hij

neemt zich voor achter de identiteit van de schrijver Julian Carax te komen. Sterker nog: hij

lijkt het leven van deze mysterieuze man te gaan leven. Tegen de achtergrond van het

Barcelona van de Burgeroorlog en Franco ontrolt zich een fascinerend verhaal over figuren

die zich in de nabijheid van Carax ophielden en mensen rondom Daniel.

Shalev, Meir

Het zat zo, cop. 2010. – 232 p

Meir Shalev (1948) is een van de meest bekende hedendaagse Israëlische schrijvers, van

wie al diverse romans werden vertaald. In dit boek, door Shalev zelf geen roman maar

'memoires' genoemd, werden gaat hij terug naar zijn wortels in een pioniersfamilie uit de

Oekraïne, die in de jaren '20 van de 20e eeuw een bestaan opbouwde in het dorp Nahalal in

Palestina, waar de auteur ter wereld kwam. Centraal staat grootmoeder Tonja, die niet

alleen een bindende factor is in de familie, maar ook haar omgeving in haar greep heeft met

haar extreme schoonmaakdwang. Wanneer zij op een dag uit Amerika een stofzuiger

cadeau krijgt, is dat slechts olie op het vuur van haar schoonmaakwoede. Shalev stamt uit

een familie van fantasierijke verhalenvertellers, die hij in dit boek liefderijk en vol humor

beschrijft. Het boek vormt een bonte aaneenschakeling van familieperikelen in een

Israëlische gemeenschap, opgetekend uit en gekleurd door de persoonlijke herinnering van

de auteur. Daarnaast vormt het boek een poëtische beschrijving van het leven met een

dwangneurose.

Slot, Pauline

En het vergeten zo lang, cop. 2010. – 371 p

Wat niet veel mensen zullen weten is dat de beroemde Chileense dichter en

Nobelprijswinnaar Neruda getrouwd was met een Nederlandse vrouw: Maria Hagenaar.

Schrijfster Pauline Slot (1960) geeft haar voor het eerst een stem in deze historische

roman. Voor haar vijfde boek reisde Slot, die debuteerde met 'Zuiderkruis', over drie

continenten en sloeg talloze naslagwerken na, waarvan ze verslag heeft gedaan op haar

weblog. De roman is opgedeeld in zeven delen; hoewel het verhaal verteld wordt vanuit het

perspectief van Maria, gebeurd dit in de derde persoon. Het huwelijkse geluk was

kortstondig omdat Neruda al snel minnaressen kreeg. Hij wijdde aan hen talloze gedichten,

maar nooit een aan Maruca, zoals hij zijn vrouw noemde, noch aan hun dochtertje. Het

verhaal laat zien hoezeer Maria/Maruca aan haar man verbonden bleef hoewel ze al na een

paar jaar gescheiden leefden. Zowel letterlijk, ze zijn nooit officieel gescheiden, als

figuurlijk, doordat hij haar leven bleef beheersen. Slot maakt met haar kleine ode aan deze

vrouw in een heldere stijl duidelijk hoe pijnlijk dit leven in de schaduw van zijn roem was.

Smit, Susan

Vloed, 2010. – 303 p

Als Adriana van Konijnenburg in 1899 op haar 24e haar eerste huwelijksaanzoek krijgt,

weigert ze omdat ze de man niet ziet zitten. Als dochter van een succesvolle hotelier en

reder die Noordwijk tot badplaats ontwikkelt, doet ze liefdadigheidswerk en leert zo

visser Jacob (30) kennen. Ze worden verliefd, maar vanwege het grote standsverschil

trouwt hij een ander. Na haar vaders dood zoekt een kelner uit een van zijn hotels

toenadering. Als Hendrik haar ten huwelijk vraagt, weigert haar moeder toestemming,

ook als Adriana zwanger raakt. Ze moet vertrekken, wordt onterfd en vestigt zich met

Hendrik in Meppel, waar ze drie kinderen krijgt en ongelukkig is. Teruggekeerd naar

Noordwijk hervindt ze zichzelf. Deze derde roman van de schrijfster is gebaseerd op het

leven van haar overgrootmoeder. Het boeiende verhaal beschrijft erg goed de sociale

kant van hun leven, met een levendig tijdsbeeld.

Leeskring Catalogus 2014-2015 26

Solomons, Natasha

De lijst van meneer Rosenblum, 2010. – 338 p

Een Duits-joods echtpaar migreert in 1937 naar Engeland. Jacob Rosenblum doet er alles

aan om snel zo Engels mogelijk te worden en volgt slaafs alle tips en aanwijzingen uit de

brochure voor nieuwkomers op. Jacob wordt Jack, spreekt alleen nog maar Engels, koopt

een Jaguar en ontwikkelt een passie voor golf. In zakelijk opzicht heeft hij veel succes, met

het Engelsman worden minder. Zo wil geen enkele golfclub in het naoorlogse Engeland hem

toelaten. Jack, een onverwoestbare optimist, verhuist naar het platteland van Dorset om

daar zijn eigen golfbaan aan te leggen. Zijn vrouw Sadie heeft meer moeite met haar

nieuwe vaderland, blijft dichter bij zichzelf en probeert door het bakken van taarten haar

verleden levend te houden. Hun dochter, opgegroeid in Engeland, geneert zich voor het

‘anders zijn’ van haar ouders. Warm, met veel humor en inlevingsvermogen geschreven

verhaal over integratie en alle moeilijkheden die dat met zich meebrengt. Gebaseerd op de

belevenissen van Solomons’ grootouders. Achter in een interview met de auteur, extra

informatie en discussiepunten voor leesclubs.

Springer, F.

Quadriga : een eindspel. 2010. – 221 p

In "Quadriga" beschrijft hij hoe een oudere Nederlandse journalist in 1987 verliefd wordt op

zijn Oost-Duitse gids. In 1989 keert hij terug om haar te zoeken, tijdens de val van de

Muur. Hij vindt haar, maar de liefde blijkt kansloos. In 1998 en 2000 keert hij nogmaals

terug. Springer schetst een indrukwekkend beeld van Berlijn en Duitsland en koppelt dat op

een prachtige manier aan een wanhopige laatste verliefdheid. Zijn vriendschap met de

ambassadeur en zijn liefde voor de literatuur (Boenin, Kleist) zijn andere verhaallijnen. De

lezer moet steeds sprongen in de tijd volgen en het verhaal aldus reconstrueren. Springer

beschrijft met een prachtige ingehouden passie, nergens exuberant, maar alles

doordringend. Hij componeert briljant en is een stilistische meester.

Steenbeek, Rosita

Ander licht, cop. 2009. – 268 p

In opdracht van het Amersfoortse stadsbestuur schildert Matthias Withoos met hulp van zijn

kinderen, waar onder zijn dochter Alida, en twee leerlingen het enorme doek ‘Gezicht op

Amersfoort’. Alida wordt verliefd op leerling Jasper van Wittel. In het rampjaar 1672 vlucht

de familie Withoos naar Hoorn, terwijl Jasper naar Rome vertrekt en daar furore zal maken

als Gaspare Vanvitelli. Alida is niet alleen over Jaspers vertrek bedroefd, maar ook omdat zij

haar opleiding graag in Italië zou willen voltooien, maar dat niet kan. In de jaren die volgen,

wacht ze hoopvol op Jaspers terugkeer. Via de brieven van Jasper hoort de familie over het

leven van de Bentveughels, de Nederlands-Vlaamse schildersvereniging in Rome. Alida

ontwikkelt zich tot schilderes van bloemen en bosstillevens en sluit vriendschap met enkele

zelfbewuste kunstenaressen. De schrijfster (Amersfoort, 1959) woont voor een deel van het

jaar in Rome.

Stockett, Kathryn

Keukenmeidenroman, 2010. – 493 p

Het verhaal speelt zich af in het diepe zuiden van de VS toen de zwarte bevolking nog te

lijden had onder discriminatie en segregatie. In 1962 waren zwarte vrouwen geliefd als

keukenmeid en als ‘nanny’, maar ze hadden geen rechten en konden zomaar worden

ontslagen. De kloof tussen blank en zwart wordt pijnlijk voelbaar als de blanke Hilly Walters

het plan oppert dat zwarte keukenmeiden van een apart toilet gebruik moeten maken. Dit

plan stuit haar vriendin Skeeter tegen de borst. Skeeter, die net is afgestudeerd en

schrijfster wil worden, besluit een boek te schrijven waarin zwarte vrouwen anoniem hun

aangrijpende levensverhaal kunnen vertellen. Het boek is een aanklacht tegen het blanke

racisme en slaat in als een bom. Hilly ontdekt in het boek enkele details die de identiteit van

Skeeters vriendinnen aan het licht brengen. Met deze historische ‘vrouwenroman’ laat

Kathryn Stockett zien wat vrouwen universeel verbindt in plaats van verdeelt. In 2011

verfilmd als 'The Help'.

Leeskring Catalogus 2014-2015 27

Swift, Graham

Het volle daglicht, 2002. - 320 p

De Londense prive-detective George Webb heeft twee jaar geleden van universitair docente

Sarah Nash opdracht gekregen na te gaan of haar man Bob inderdaad, zoals afgesproken,

zijn minnares op het vliegtuig zou zetten en de relatie zou beëindigen. Nu bezoekt hij het

graf van Bob, in opdracht van Sarah, en zoekt haar op in de gevangenis. Op deze dag kijkt

hij terug op de gebeurtenissen van toen, maar ook op de zaak die hem zijn baan bij de

politie kostte, op de ontdekking als kleine jongen van het overspel van zijn vader, op zijn

scheiding van Rachel en op de sindsdien zo verbeterde relatie met dochter Helen. Webb is

verliefd geworden op Sarah, een moordenares, en weet dat hij zal wachten tot zij vrijkomt,

ondanks de liefde van zijn assistente Rita.

Terrin, Peter

Post mortem, cop. 2012. – 283 p

Emiel Steegman, gevierd Vlaams schrijver van zes boeken, is getrouwd met Tereza en heeft

een 4-jarig dochtertje Renée. Hij is in opspraak geraakt omdat een moord in een van zijn

romans later echt heeft plaatsgevonden. Hij wil zich onttrekken aan een opgelegd diner en

verzint een smoesje: ‘Wegens nogal moeilijke tijden in de familie’. In het tweede deel

(gezet in een afwijkend lettertype en afwijkend van toon en stijl) wordt zijn leugentje

waarheid: Renée wordt niet wakker uit een middagslaapje en wordt met een herseninfarct

in het ziekenhuis opgenomen. Hevig aangeslagen werkt Steegman verder aan een roman

over T, een biograaf die een boek schrijft dat is gebaseerd op Steegmans leven. Hij hoopt

dat zij geneest door zijn fanatiek gehamer op de schrijfmachine. Het feit dat hij voor ‘T’ een

literaire prijs in de wacht sleept, dringt niet tot hem door. Intrigerende, ontroerende,

klassiek opgebouwde, autobiografische roman van Terrin (wiens dochtertje dit echt heeft

meegemaakt), die de lezer meevoert in een spiegelpaleis en een adembenemend spel speelt

met verbeelding en werkelijkheid. Bekroond met de AKO-literatuurprijs 2012.

Thomése, P.F

Weldoener, 2010. – 348 p

De bescheiden, integere, oudere componist Sierk Wolffensberger is een kunstenaar die

het niet gehaald heeft. Het spiegelbeeld van de succesvolle, ostentatief naar buiten

tredende Lou Wehry. Een dochter van deze bewierookte kunstenaar wordt van de dood

gered door Woffensberger. Met haar gaat hij - niet in de laatste plaats in de verbeelding

- aan de haal. Een dochter. Een minnares. Hij ontvlucht zijn adellijke Luxemburgse

vrouw (mooie Franse dialogen) en zijn lapzwans van een zoon. In de Lijdensweek (op

Goede Vrijdag zal hij zijn compositie Duisternissen in de kerk tot klinken brengen)

ontfermt hij zich over het meisje. Beklemmend is hoe in deze mooie roman voorstelling

botst op werkelijkheid.

Timmerije, Anneloes

De grote Joseph, 2010. – 251 p

Met de verdwijning van haar moeder, een gerespecteerd veearts op de Veluwe, begint voor

de 25-jarige Lila Becks een zoektocht vol bizarre verwikkelingen, die haar naar verschillende

plaatsen voert. Zo reist zij naar het Franse platteland, waar oom Joseph, broer van haar

moeder, woont. Hij heeft als geen ander weet van het complexe verleden van haar moeder,

maar afasie maakt hem het spreken onmogelijk. Uiteindelijk ontdekt Lila haar moeders

geheim; zij dreigt op haar beurt slachtoffer te worden van de sympathiek ogende,

sprakeloze oom Joseph, in wie destructieve krachten huizen.

Tóibin, Colm

Brooklyn, cop. 2010. – 316 p

Eilis Lacey leeft met haar moeder en werkende zus in Enniscorthy, Zuid-Oost-Ierland, in de

jaren vijftig. Veel kans op werk is er niet, en voor ze het goed beseft heeft Eilis zich laten

overhalen om naar Amerika te trekken. Daar belandt ze in een pension voor Ierse dames.

Met hulp van de Ierse pastoor die haar overtocht regelde, begint de voorzichtige en

Leeskring Catalogus 2014-2015 28

onzekere Eilis geleidelijk haar weg te vinden. Als ze verliefd wordt op de Italiaanse Tony,

lijkt haar toekomst in Amerika te liggen. Dan komt het bericht dat haar zus in Ierland is

overleden. Eilis gaat terug en het vertrouwde leven daar en de belangstelling van een

jongeman maken dat ze begint te aarzelen. Uiteindelijk is een keuze onontkoombaar. Een

zeer menselijk, op kalme toon vertelt, subtiel Iers emigratieverhaal met een onzekere

hoofdpersoon, dat de lezer geleidelijk in de greep krijgt. Zesde roman van de Ierse auteur

(1955) die voor eerder werk twee keer werd genomineerd voor de Booker Prize. Brooklyn,

een bestseller in Ierland, werd bekroond met de Costa Novel Award.

Treur, Franca

Dorsvloer vol confetti, 2009. - 219 p

De 12-jarige Katelijne groeit op als het enige meisje tussen zes broers in een streng

(bevindelijk) gereformeerd Zeeuws boerengezin eind jaren tachtig, begin jaren negentig.

Het intelligente, fantasievolle kind voelt zich een buitenbeentje, als meisje wordt ze

nauwelijks betrokken bij het boerenwerk, en omdat het in het gezin over weinig anders

gaat, wordt ze vaak buitengesloten. Ze vlucht weg in fantasie en verhalen: bijbel- en

bekeringsverhalen, kerk- en dorpsroddel, familieverhalen, maar ook boeken. Sprookjes,

verboden 'omdat het leugens zijn die haar kunnen afhouden van de waarheid' leest ze

stiekem toch. Voorzichtig zet ze de eerste schreden in de 'buitenwereld'. Een goed

geschreven, boeiende debuutroman over opgroeien als meisje in een reformatorisch Zeeuws

boerenmilieu, treffend, kritisch, met humor maar ook liefdevol verbeeld. Met haar

vrouwelijk perspectief vult deze veelbelovende jonge auteur het rijtje Siebelink, 't Hart en

Wolkers mooi aan.

Tsukiyama, Gail

Dromend van water, cop. 2003. - 284 p

Roman over Hana, bij wie op haar dertiende het syndroom van Werner wordt vastgesteld.

Dit is een verouderingsziekte, die zich meestal pas manifesteert als een niet uitgegroeid

kind in de twintig is. Dit is iets anders dan progeria, de verouderingsziekte, die een kind al

op heel jonge leeftijd kan aantasten. In beide gevallen worden kinderen/jonge mensen

lichamelijk oud, terwijl ze nog heel jong zijn. Deze ziekte is gelukkig zeldzaam; hij wordt

veroorzaakt door een gen en tot op de dag van heden is er niets aan te doen. Progeria-

kinderen sterven overwegend jong, dikwijls rond hun twaalfde; mensen met het syndroom

van Werner hebben meer overlevingskans. Maar hun leven is bizar en schokkend. De

tragiek en de kleine vreugden, die gezien de omstandigheden heel groot en warm zijn,

worden door het patiëntje, haar moeder en de dochter van een goede vriendin in korte

hoofdstukken verteld. Een soort geromantiseerde case-story waar je stil van wordt.

Vegt, Mirjam van der

De laatste patiënt, cop. 2011. – 332 p

Het leven van Ava ter Voorde, de ik-figuur in deze roman, wordt beheerst door de dood van

haar zoontje Jonas. Hij stierf vlak na de geboorte. Sindsdien heeft zij grote lichamelijke

problemen. Ten einde raad gaat ze naar een gepensioneerde neuroloog, Aron Sahne, die

bereid is haar te behandelen. Naarmate zij hem vaker bezoekt, ontstaat er een speciale

band tussen hen. Zijn huwelijk werd bepaald door een groot geheim, dat hij aan Ava

toevertrouwd. Beiden worstelen met de waarheid in hun leven, totdat Aron ernstig ziek

blijkt te zijn. Bijzondere psychologische roman, waarin de auteur vooral in het begin heel

sterk de hoofdpersonen neerzet met een geloofwaardige ontwikkeling. De consulten worden

vanuit de beide personages beschreven, met daarbij ook flashbacks. Het geloofselement is

op de achtergrond aanwezig. Kernthema van het boek is de keuze tussen de waarheid en de

liefde.

Velde, Jacoba van

De grote zaal, 1e dr. 1953. – 142 p

'De grote zaal' is allereerst het verhaal van een oude, eenzame, onbemiddelde vrouw

Geertruide, die na een hartaanval in een verzorgingshuis terechtkomt waar geen enkele

privacy is. Het schrikbeeld is: op de grote zaal terechtkomen, want dat betekent het einde.

Leeskring Catalogus 2014-2015 29

De sfeer van jaloezie en angst bij de vrouwen onderling is schrijnend. Evenzeer gaat het

verhaal over Geertruide’s relatie met haar enig kind, Helena, die in Parijs woont. Zij kan

haar moeder maar weinig bezoeken, maar door de moeilijke omstandigheden gaan ze

elkaar beter begrijpen.

Verbogt, Thomas

Perfecte stilte, cop. 2011. – 207 p

Prachtige aquarel, waarop ambachtsman Verbogt (1952) met pastelle streken de 57-jarige

filmmaker David Kromweg (Ver-bogt!) tot leven wekt. In subtiele lijnen krijgen verleden en

heden van Kromweg gestalte, keihard onderbroken doordat hij in een steeg door een bende

volledig in elkaar wordt geslagen en op de intensive care belandt. Zoals overal in deze

roman is ook de ingehouden verwoording van dit geweld indringend, te meer daar er nog

een vrouw als slachtoffer bij betrokken is. Het gebeuren blijkt de overgang naar een ander

leven, in reflectie een momentum van perfecte stilte, waarna het onderhuids vastgelopen

leven van Kromweg weer elan krijgt. Er opent zich iets, het pijnlijke verleden mag onthuld

worden, het sleetse huwelijk loopt af, toch zit de vaart er weer in. Een roman die het genre

'psychologisch' overstijgt met verschillende mysteries en verschillende lagen, waar ook

schuld en moed, (seksueel) geweld en onmacht kleur krijgen. Alles met (figuurlijk) kleine

woorden, met zachte tinten, voldoende spanning en... een teder slot.

Verbogt, Thomas

Verdwenen tijd, 2009. – 223 p

nDeze psychologische roman heeft hetzelfde effect als de dagelijkse column van de auteur

(1952) in De Gelderlander: een vluchtige verzoening met het vreemde bestaan. Ook in dit

tweeëntwintigste boek weet Verbogt de blinde vlekken in het onbestaan van de hoofdfiguur,

de vrijgezelle tv-persoonlijkheid Robert van Noorden, kleurig te aquarelleren zonder ze

scherp te omlijnen. Lichtvoetig proza, dat boeit omdat het als het ware boven de materie

zweeft en de lezer daarmee even boven de zwaartekracht van het leven opheft. Een verhaal

over het contrast tussen binnen- en buitenkant. Over schuld en vergeten. Over vrouwen en

vriendschappen. En uiteraard - gelet op de titel - over de tijd in vele maten, in elk geval

over de verleden en verloren tijd, zoals een melancholiek auteur betaamt. De

columnschrijver zien we terug in de vaak ultrakorte hoofdstukjes, soms van twee pagina's.

Maar de 34 getitelde hoofdstukken samen geven als geheel toch eenheid aan Roberts

gefragmenteerde bestaan. Knap literair werk.

Verburg, Alex

Dwalingen, 2009. – 279 p

Alex Verburg (1953) schreef eerder twee goed ontvangen romans en een biografie van

Liesbeth List. In de roman 'Dwalingen' vertelt hij het waargebeurde verhaal van een 17-

jarig meisje uit een streng christelijk milieu dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in haar

Noordzeedorp verliefd wordt op een jonge Duitser die door de Arbeidsdienst naar Nederland

is gestuurd. Hoewel haar vader een NSB'er is, wil ze niets weten van het nationaal-

socialisme. Ze beleeft een tragische, onvervulde liefde met haar Duitser; na de oorlog wordt

ze behandeld als een verraadster.

Verhoef, Esther

Tegenlicht, cop. 2012. – 562 p

Romandebuut van thrillerschrijfster Verhoef (1968). Deze psychologische roman gaat over

fotografe Vera Zagt. Vanwege traumatische ervaringen in haar jeugd heeft ze een

beschadigd zelfbeeld. Ze is twintig jaar getrouwd met Lucien en haar leven lijkt stabiel. Als

haar huwelijk onder druk komt te staan, vlucht ze in een buitenechtelijke relatie. Deel één

van deze lijvige roman heeft twee verhaallijnen die elkaar consequent om het hoofdstuk

afwisselen. De ene gaat over de jonge Vera en de andere over de 38-jarige Vera. Als enig

kind groeit ze op tussen een ongevoelige beroepsmilitair (vader) en een depressieve

moeder die regelmatig in psychiatrische inrichtingen verkeert. In het tweede gedeelte

komen beide verhalen samen. De opbouw doet soms wat geconstrueerd aan, maar geeft

Leeskring Catalogus 2014-2015 30

diepgang. Het geheel is met veel spanning opgebouwd, zoals we van een thrillerschrijfster

kunnen verwachten.

Verschoor, Gerdien

De draad en de vliegende naald, 2011. – 271 p

Een diep doorvoeld monument voor wie achterbleven na de Holocaust. De schrijfster (1963)

is werkzaam in de museumwereld. Eerder studeerde zij kunstgeschiedenis in Polen, ook was

ze cultureel attaché in Warschau. Het verhaal begint in de nacht dat Julia's zoon Roman

sterft. Ze ontdekt zijn archief waarin alle herinneringen die ze heeft geprobeerd weg te

stoppen, blijken bewaard te zijn. Tijdens de wake hoort ze de stem van haar zusje,

zoekgeraakt in een rivier tijdens de vlucht uit Polen. Ze ontdekt de zoektocht van haar zoon

naar zijn onbekende vader. Ze herinnert zich de antisemitische sfeer van de jaren '60 en de

arrestatie van Roman, journalist in de oppositie. Ze neemt eindelijk afscheid van alles wat

ze is kwijtgeraakt. Het omslagontwerp is gebaseerd op een aquarel van Dürer, van een

afgescheurde vogelvleugel. Dit romandebuut is goed geschreven en sterk van structuur. De

stijl doet denken aan de joods-Amerikaanse schrijver Jonathan Safran Foer. Het onderwerp,

de Jodenvervolging in Polen, is juist in deze tijd van extremistisch geweld actueel. Een

historisch getuigenis van de kracht om verder te gaan, ondanks alles.

Wieringa, Tommy

Dit zijn de namen, 2012. - 301 p

Tommy Wieringa (1967) kiest niet de gemakkelijkste weg. Hij borduurt niet voort op het

succes van 'Joe Speedboot', maar zoekt een eigen weg, vol verdieping en vernieuwing. In

een fictief Russisch stadje aan de rand van de steppe tobt een politiecommissaris met zijn

identiteit. Een groep vluchtelingen komt na een barre tocht meer dood dan levend in het

stadje aan. De lotgevallen van al deze stervelingen komen in een krimi-achtige setting

bijeen. Het verhaal wordt fragmentarisch verteld en bouwt zich langzaam op, met

toenemende spanning. Wieringa beheerst dat perfect. De parallellen met het Oude en

Nieuwe Testament, de thema's van verlossing, offer, beloofde land, uitverkorenheid en de

vele symbolische verwijzingen naar jodendom en andere religies moeten het verhaal een

filosofische dimensie geven, die niet oninteressant, maar soms wat gewild is. Wieringa rijgt

pareltjes van formuleringen aaneen met clichématiger taalgebruik en af en toe

onhandigheden. Dit neemt niet weg dat dit boek leest als een detective en verre uitsteekt

boven de middelmaat van de jongste literaire oogst. Diverse nominaties en bekroond met

de Libris Literatuurprijs 2013.

Williams, John

Stoner, 2013. – 318 p

Een Amerikaanse boerenzoon die literatuurprofessor wordt, probeert de vele tegenslagen in

zijn leven waardig te doorstaan. De Amerikaanse schrijver John Williams (1922-1994) was

jarenlang schrijfdocent aan de universiteit van Denver. Voor zijn roman ‘Augustus’ kreeg hij

de National Book Award, maar een groot publiek heeft hij nooit bereikt. Pas jaren na zijn

dood beleeft de roman (uit 1965) een ware revival. Met een diepe psychologie en een door

melancholie getemperd realisme vertelt hij het verhaal van Stoner, zoon van een arme

boerenfamilie, die literatuurprofessor wordt. Deze doorstaat een ongelukkig huwelijk, ziet

zijn dochter aan de drank gaan, vindt geluk in een onmogelijke relatie met een studente,

maar wordt vlak voor zijn pensioen ziek en sterft. Op de universiteit gaat Stoner gebukt

onder de intriges van een doortrapte collega, maar hij verliest zijn integriteit niet. Als een

ware stoïcijn doorstaat hij alle ellende waardig. Voor zijn omgeving lijkt hij een kleurloze

professor, maar voor de lezer wordt Stoner een held die je niet snel meer vergeet!

Yerli, Nilgün

De garnalenpelster, cop. 2001. - 215 p

Nilgun Yerli (1969) is tien jaar als ze vanuit Turkije in Nederland terecht komt. In Nederland

is alles anders: de mensen, het eten, de gewoonten en de normen en waarden. Maar haar

moeder, van wie Nilgun zielsveel houdt, lijkt overal een antwoord op te hebben. Ze geeft

Nilgun steeds een gevoel van veiligheid en het idee dat alles goed zal komen. Binnen het

Leeskring Catalogus 2014-2015 31

gezin Yerli liggen de machtsverhoudingen echter behoorlijk scheef met een zich opofferende

moeder en een vader die doet en laat wat hem uitkomt. In 1986 komt Nilguns moeder bij

een ongeluk om het leven. Voor Nilgun Yerli rijst de vraag of haar geliefde en wijze moeder

niet een fundamentele fout heeft gemaakt. Waarom liet ze toe dat er zo met haar gesold

werd? Gevoelens van loyaliteit en liefde en de drang naar vrijheid strijden om voorrang.

Zusak, Markus

De boekendief, cop. 2007. – 558 p

Nadat haar moeder waarschijnlijk is opgepakt vanwege communistische sympathieën,

worden de Duitse Liesel Meminger (9) en haar broertje in 1939 in een pleeggezin geplaatst.

Als Werner onderweg sterft, komt Liesel alleen aan in Molching bij München bij de oudere

Hubermanns: de aardige anti-Nazi huisschilder Hans en zijn ontevreden vrouw Rosa. Hans

leert Liesel lezen, waardoor boeken voor haar zo belangrijk worden dat ze ze soms steelt.

Eind 1940 duikt de zoon van een joodse kennis van Hans bij hen onder en er groeit een

band tussen Max en Liesel. Na een bombardement in 1943 is Liesel de enige in de straat die

nog leeft. Ze gaat op zoek naar Max. De Australiër (1975), zoon van Duits-joodse

emigranten, schreef eerder enkele bekroonde tienerromans. Deze goed vertaalde roman

voor volwassenen en jongeren vanaf ca. 15 jaar werd een internationaal succes. Het

meeslepende verhaal vertelt niet alleen heel beeldend hoe de Tweede Wereldoorlog zich

ontwikkelde, maar ook hoe groot de kracht van boeken/woorden kan zijn. Het boek is in

2013 verfilmd.