lƯỢc ĐỒ tỔng quÁt

• TÀI LIỆU LÀM VIỆC ĐẠI HỘI DÂN CHÚA VIỆT NAM • 3

LƯỢC ĐỒ TỔNG QUÁT

DẪN NHẬP: Giới thiệu Tài Liệu Làm Việc của Đại Hội Dân Chúa 5

PHẦN I. NỀN TẢNG THẦN HỌC

Chương 1. MẦU NHIỆM 8

Giáo Hội Chúa Kitô giữa lòng quê hương Việt Nam

Chương 2. HIỆP THÔNG 20

Giáo Hội như dấu chỉ và khí cụ của sự hiệp nhất giữacon người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau

Chương 3. SỨ VỤ 29

Giáo Hội Việt Nam và sứ mạng loan báo Tin Mừng

PHẦN II. HƯỚNG ĐI MỤC VỤ

1. Củng cố mối hiệp thông giữa tín hữu với Thiên Chúa 48

2. Hội nhập văn hóa 50

3. Phát huy sự hiệp thông và tham gia trong đời sống Giáo Hội 51

4. Đào tạo nhân sự 53

5. Loan báo Tin Mừng trong hoàn cảnh ngày nay 54

6. Công bằng xã hội và thực thi bác ái 56


DẪN NHẬP

(1) GiáoHộitạiViệtNam,trànngậphânhoantrongChúaThánhThần,cấtvanglờingợikhenChúaCha,ĐấngđãtraobanchođoànconcủaNgài trênđấtnướcViệtNamnàyơnphúcnhậnbiếtChúaGiêsuKitôvàmầunhiệmkhôndòcủaNgười(x.Pl3,7-8.10;Ep2,8-9;Gl4,8).1TrongbốicảnhcủaNămThánhkỷniệm350nămthiếtlậphaiđịaphậnđạidiệntông tòađầu tiênvà50năm thiết lậphàngGiáoPhẩmViệtNam,niềmvuilạicàngdângcaotrongtâmtìnhcảmmếntriânkhinhìn lạinhữngchặngđường lịchsửđãquavàkhámphánhữnghoatráidồidàotừđờisốngđứctinkiêncườnganhdũngcủabaothếhệtiềnnhân,nhấtlàcủacácThánhTửĐạotạiViệtNam.

CàngtriânThiênChúa,GiáoHộitạiViệtNamcàngnhậnramìnhcònnhiềuthiếusótđốivớitìnhyêuvàlòngnhânhậucủaThiênChúa (x.Tv50).Tâm tìnhsámhốixindânglênThiênChúavìnhiềukhiGiáoHộiđãchekhuất thayvìbàytỏkhuônmặtđầyyêuthươngcủaNgàichonhữngngườichungquanh,đồng thời chân thànhxin lỗimọingườivìđãchưayêumếnvàphụcvụconngườinhưChúaKitômongđợi.Vớitháiđộkhiêmnhườngxinơnthathứvàơnthánhhóađể

1 x.VaticanII,DV1;cũngxemỦyBanGiáolýĐứcTin(từđây:UBGLĐT)trựcthuộcHộiĐồngGiámmụcViệtNam(từđây:HĐGMVN),Đề cương Giáo Hội tại Việt Nam:Mầu Nhiệm, Hiệp Thông, Sứ Vụ (từđây:Đề cương Giáo Hội tại Việt Nam 2010),số1.

6 • TÀI LIỆU LÀM VIỆC ĐẠI HỘI DÂN CHÚA VIỆT NAM •

luônlàHiềnThêtinhtuyềncủaChúaKitô(x.Ep5,26)vàtrởnênThánhĐômớicủaThiênChúa(x.Kh21,9-14),GiáoHộitạiViệtNamướcmong thựchiện cuộcđổimới trongniềmtintưởngvàoThiênChúatoànnăngvàgiàulòngthươngxót,Đấngđangdẫndắtlịchsửđếnchỗviênthành.2

NỗithaothứccanhtânchínhlàđộnglựcthúcđẩyHộiĐồngGiámMụcViệtNamtriệutậpĐạiHộiDânChúatoànquốc như cao điểm của chương trình hoạt động trongNămThánh2010.Tài liệu làmviệccủaĐạiHộiDânChúađượcđúckếttừđềcươngGiáo Hội tại Việt Nam: Mầu Nhiệm – Hiệp Thông – Sứ Vụ,cùngvớinhữngsuytưgópýtừnhiềunơigởivềcũngnhưcáctàiliệucủaHuấnquyềnGiáoHội.NếuThư chung 1980đãvạchhướngchocáctínhữusốngđứctintrongchặngđườnglịchsửsaungàythốngnhấtđấtnướcnăm1975,thìĐại hội Dân Chúa 2010cũngđượckỳvọngsẽmởhướngchoGiáoHộitạiViệtNamtiếnbướctrênchặngđườngmới,giữalòngmộtđấtnướcđangđổithaynhanhchóngtrongmộtthếgiớicũngđangkhôngngừngbiếnchuyển.ĐạiHộiDânChúabiểuhiệnmộtGiáoHộihiệpnhất,cùngnhaukiếmtìmvàthựcthithánhýThiênChúa,đểhoànchỉnhnhữnggìcònthiếu sót, đồng thời nghiên cứu và phát huy những phươngthứcmới,hầutiếnbướcvữngvànghơntrongcuộchànhtrìnhđứctinvớiýthứcngàythêmsâusắcvềmầunhiệmGiáoHội,vềtìnhhiệpthôngvàsứvụcủađoànmônđệChúaKitôgiữalòngquêhươngViệtNam.3

2 x.ĐứcGioanPhaolôII,Sứ điệp gởi hàng Giám mục Việt Nam kỷ niệm 25 năm thành lập, 1960-1985;HĐGMVN,Tài liệu mục vụ chuẩn bị mừng năm thánh 2000,sốI.2;Thư chung 1980,số15.3 x.HĐGMVN,Đề án: Cộng Đồng Dân Chúa Việt Nam cử hành năm thánh 2010,phầnI;Cộng Đồng Dân Chúa Việt Nam cử hành năm thánh 2010,Nộiqui,PhầnI;cũngxemĐứcBênêđictôXVI,Huấn từ trong buổi triều yết dành cho các Giám mục Việt Nam dịp Ad Limina 2009.


PHẦN I

NỀN TẢNG THẦN HỌC


CHƯƠNG I

MẦU NHIỆM

GIÁO HỘI CHÚA KITÔ GIỮA LÒNG QUÊ HƯƠNG VIỆT NAM

(2) GiáoHộiCôngGiáotạiViệtNamluônýthứcmìnhlàGiáoHộicủaChúaKitô,Đấngmãimãilàđátảnggóctường,lànguồnmạchvàcùngđíchcủacăntínhcũngnhưhoạtđộngcủatoànthểcộngđồngtínhữu.Thậtvậy,GiáoHộiđượcthiếtlậpkhôngphảidoconngườitựýquitụ,lạicàngkhôngphảidonhữngxuthếhayđộngcơchínhtrị,kinhtếhayvănhóa.GiáoHộiđượckhaisinhdochínhýđịnhngànđờicủaThiênChúaCha,đượchướngdẫnvàtăngtrưởngnhờtinvàoChúaKitôphụcsinhvàtrongsứcmạnhcủaChúaThánhThần,quacácmụctửhiệpthôngvớiĐứcGiáohoàng.4GiáoHộihoàntoànphátxuấttừThiênChúa,sốngnhờThiênChúavàhướngtớiThiênChúa.

4 x.ThánhBộGiáoLýĐứcTin,Letter to the Bishops of the Catholic Church on some aspects of the Church understood as Communion – Communionis notio,May28,1992; cũngxemHĐGMVN,Thông cáo 1986;Thư chung 1989;ĐứcGioanPhaolôII,Diễn từ gởi hàng Giám Mục Việt Nam nhân dịp Ad Limina, 1990;ỦybanGiáodân(từđây:UBGD)trựcthuộcHĐGMVN,Tài liệu Vai trò của người giáo dân trong Giáo Hội Việt Nam 50 năm qua,trg1.


Vớitrọnniềmtin,cậy,mến,đoàntínhữuViệtNamđãđónnhậnThiênChúatìnhyêu,đồngthờicũngnhậnlãnhsứmạngloanbáoTinMừngcứurỗichoanhchịemđồngbàocủamình.VàtrênquêhươngViệtNam,vớimộtnềnvănhóađặcthùvàđộcđáo,gồmcảnhữngđiểmmạnhvàđiểmyếu,cộngđoàncácmônđệChúaKitôcótráchnhiệmthểhiệnvàthựchiệncuộcnhậpthểcủaGiáoHộiduyNhất,thánhthiện,cônggiáovàtôngtruyền.5Dođó,GiáoHộitạiViệtNamchínhlàbítích,nghĩalàdấuchỉvàkhícụcủatìnhyêuThiênChúachoquêhươngnày,6vàGiáoHộiđồnghànhvớingườidânViệttrongmọithăngtrầmcủalịchsửcũngnhưmọinỗiniềmcuộcsống.7

1. Chiều Kích Ba Ngôi trong Mầu Nhiệm Giáo Hội

(3) CáctínhữutạiViệtNamvẫnluônxáctínGiáoHộilàDânThiênChúa,làThânMìnhĐứcKitô,làĐềnThờChúaThánhThần,đồngthờicũngýthứcchínhmìnhlàthànhphần,chi thể và viên đá xây dựngGiáoHội.Chính niềm xác tínvàýthứcnàyđãlàcơsởlàmnảysinhnhiềusángkiếnlàmphongphúchocuộcsốngcáckitôhữuViệtNam.8Dĩnhiênnhữnghìnhảnhmangtínhbiểutượngnàychưahẳnđãđượcmọingườithấutriệtýnghĩa,nhưngtrongmộtmứcđộnàođó,cáctínhữuViệtNamđãthểhiệnđượcnhữngnộidungấycủaGiáoHội trongnếpsốngcủamình,kểcả trongnhữnghoàn

5 x.Vatican II,LG 23;ThánhBộGiáoLýĐứcTin,Letter to the Bishops of the Catholic Church on some aspects of the Church understood as Communion – Communionis notio,May28,1992,số9;FABCI,9trongFor All Peoples in Asia (từđây,For All)vol.1,ClaretianPublications,Quezon(1992)trg.14.6 x.HĐGMVN,Thư chung 1989.7 HĐGMVN,Thư chung 1980,số9.8 x.ỦybanGiáodân(từđâyUBGD)trựcthuộcHĐGMVN,Tài liệu Vai trò của người giáo dân trong Giáo Hội Việt Nam 50 năm qua.


cảnhkhókhănvàthửthách.9Cáchnàođó,cóthểnóihọđãsốngtrướcnhữngđiềuGiáoHộisẽminhđịnhtrongcácvănkiệnCôngđồng.10

Dân Thiên Chúa a.

(4) GiáoHộitạiViệtNamnhậnbiếtmìnhthuộcvềdântộcđượcThiênChúaquitụvàthiếtlậpkhikýkếtgiaoướcmớivàvĩnhcửutrongmáucủachínhConMộtNgài.TrongđoànDânThiênChúa,cáctínhữuthậtsựbìnhđẳngtrongphẩmgiá,đượcchiasẻcùngmộtơngọilàmconcáiThiênChúa,cócùngmộtcăntínhKitôhữu.11ĐượcthanhtẩyvàmangấntínChúaThánhThần,cáctínhữuđượcthánhhiếnchoThiênChúa(x.Ep5,26),đượctiếpnhậnvàogiađìnhcủaNgài(x.Ep2,19),12 vàđượcthừahưởngmọigiasảnânphúc(x.Rm8,17;9,4-5).LàDânThiênChúa,GiáoHộinhấtthiếtphảithểhiệnchiềukích cộngđoàn.Vì thế, với ý thứcmìnhphải là thànhviênnăngđộng,mỗitínhữu,dùlàgiáodânhaygiáosĩ,đềunhiệtthànhcộngtácvàocáchoạtđộngcủaGiáoHộitùytheoơngọivàcăntínhriêngcủatừngbậcsống.13TínhcáchđadạngnơicácthànhphầnDânChúađượcđónnhậnnhưmộtơnphúclàmchođờisốngvàsứvụcủaGiáoHộicàngthêmphongphú.

Trong ý định khôn ngoan và nhân lành cùng với sựquanphòngkỳdiệu,ThiênChúađãchọncácmônđệChúa

9 x.UBGD trực thuộcHĐGMVN,Tài liệu Vai trò của người giáo dân trong Giáo Hội Việt Nam 50 năm qua.10 x.ĐứcGioanPhaolôII,Diễn từ gửi hàng Giám Mục Việt Nam dịp Ad Limina 24/11/1990,số6;UBGDtrựcthuộcHĐGMVN,Tài liệu Vai trò của người giáo dân trong Giáo Hội Việt Nam 50 năm qua.11 x.VaticanII,LG9.12 x.VaticanII,LG5.13 x. Đức Gioan Phaolô II,Diễn từ gửi hàng Giám Mục Việt Nam dịp Ad Limina24/11/1990,số4-6;HĐGMVN,Thư chung 1991,V-VII;UBGDtrựcthuộcHĐGMVN,Tài liệu Vai trò người giáo dân 50 năm qua,trg2.


KitôtạiViệtNam,chogianhậpđoàndânthánh“hăngsaylàmviệcthiện”(Tt2,14;x.Ep4,17-24;Cl3,5-8)đểthựchiệnkếhoạchcứuđộtấtcảmọingườitrênquêhươngnày.TronghoàncảnhlịchsửnhiềuđổithaycủadântộcViệtNam,cácmônđệChúaKitôluôntrungthànhvớiniềmxáctínấyvànỗlựcsốngđúngtheotưcáchDânThiênChúa,đểtừđó,bằngnhiềucáchthứcbổsungchonhau,họcùngthựcthiđiềuđãquyếttâmlàsốngvàloanbáoPhúcÂmđểphụcvụsựsốngvàsựpháttriểntoàndiệncủatấtcảmọingười.14Ýthứcvềơngọi làmDânThiênChúasẽgiúpcáctínhữulàmchứngchomộtGiáoHộihiệndiệntrênđấtnướcnàykhôngnhưmộtnhómngườixalạ,haynhưmộtcộngđồngtựcôlậptheomộtthứchủnghĩachủngtộchẹphòi,nhưnglàhiệnthâncủatìnhyêuThiênChúatraotặngdântộcViệtNam.15

Thân Mình Chúa Kitô b.

(5) DânThiênChúatrongTânướccònđượcgọilàThânMìnhChúaKitô,mộthìnhảnhtuyệtvờichothấyrõchiềukíchmầunhiệmcủaGiáoHội,đượcbiểuhiệntrongsựkếthợpbấtkhảphân lyvớiChúaKitô lànguyên lý sốngcòncủaGiáoHội(x.1Cr15,3-14;Gl1,9).ChínhChúaKitô“tronghytếthậpgiá,đãsinhraGiáoHộinhưHiềnThêvàThânThểcủaNgười,”16đãyêu thươngcứuchuộcGiáoHộibằnggiámáucựcthánh(x.1Pr1,19;1Cr6,20),khôngngừngthánhhóavàlàmchoGiáoHộinênmộtvớimình,vàtraobanchínhThịt

14 x.VaticanII,GS40-41;ĐứcPhaolôVI,Evangelii nuntiandi (EN),số19-20;ĐứcGioanPhaolôII,Redemptor hominis (RH),12,21;ĐứcBênêđictôXVI,Deus caritas est (DCE),21,29;FABCIV,1,7,(For All,vol.1,trg275);HĐGMVN,Thư chung 1980;x.UBGDtrựcthuộcHĐGMVN,Tài liệu Vai trò người giáo dân 50 năm qua,trg7.15 x.ĐứcGioanPhaolôII,Diễn từ gửi hàng Giám Mục Việt Nam dịp Ad Limina 24/11/1990,số8;HĐGMVN,Thư chung 1989;Thư chung 2001,số22;Thông cáo 1986;CácGiámMụcMiềnNam,Thư Mùa Chay 2/3/1960.16 ĐứcBênêđictôXVI,TônghuấnSacramentum caritatis (SC)14;


MáumìnhchoGiáoHội(x.Ep5,25,35;1Cr12,27).Nhưthế,bítíchThánhThểchínhlàtráitimcủaNhiệmThể,là“nguồnmạchvàchópđỉnhcủađờisốngvàsứvụcủaGiáoHội.”17

SốngnhờThánhThểvàsống trongNhiệmThể,mỗitínhữuphải làm tăng triểnmối tươngquancủa từngngườivớiChúaKitôlàĐầu,đồngthờicũngphảilàmsinhđộngmốitươngquangiữacácchi thểvớinhau trong tìnhbácái,yêuthương.Trongcác cộngđoànKitôhữu,mầunhiệmnày soisángchonhữngnỗlựchiệpnhấtgiữangườigiáodânvớicácchủchăncũngnhưvớinhau,18đồngthờithúcđẩycộngđoàntínhữuhọcbiếttrântrọngvàkhíchlệviệcsửdụngcáchhữuhiệunhữngđoànsủngđượctraobanvìlợiíchcủatoànThânMìnhlàGiáoHộicủaChúaKitô.19

Đền Thờ Của Chúa Thánh Thầnc.

(6) GiáoHộiluônxáctínChúaThánhThầnchínhlàlinhhồn,lànguyênlýtácsinhvàtácđộngtrongGiáoHộicủaChúaKitô.20Theocáchdiễn tả của thánhPhaolô, cộngđoànDânChúađượcxâydựngđểtrởnênngôiĐềnThờcủaChúaThánhThần,(x.1Cr3,16-17;6,19;Rm8,9)đượctranghoàngbằngmuônvànânđiển(x.Rm12,6-8;1Cr12,4-11,27-30;Ep4,11-13).Đồngthời,“ChúaThánhThầnlànguyênlýhiệpnhất,làmphátsinhvàthúcđẩyđứcái.CũngchínhChúaThánhThầnlàtácnhânchínhyếucủacôngcuộcphúcâmhóamớitrongthờiđạichúngta.”21Nhưthế,mọihoạtđộngcủaGiáoHộitạiViệt

17 ĐứcBênêđictôXVI,SC3.18 x.VaticanII,LG23;SC41-42.19 x.VaticanII,LG7.20 x.Vatican II,LG 7;ĐứcGioanPhaolô II,Dominum et vivificantem (DV),2-3,53-54.21 HĐGMVN,Tài liệu mục vụ chuẩn bị mừng năm thánh 2000,II,b.nămthứhai(1998):ChúaThánhThần;cũngx.ĐứcGioanPhaolôII,Redemptoris Missio (RM),21,24-26,37-38.


NamhoàntoànđếntừChúaThánhThần,Đấnghằngthánhhóacáctínhữuvàđemlạihiệuquảchonhữngnỗlựcbénhỏcủaconngười.ChínhNgàilàmchoGiáoHộitạiViệtNamđượchợpnhấttrongđứctinvàhiệpthôngtrongđứcmến,đượcluônkiênvữngtrongniềmhyvọngđểquảngđạidấnthânvàocôngcuộcthăngtiếncácthựctạitrầnthế.CũngchínhNgàilàmchoGiáoHộitạiViệtNamnênbénnhạytrướcnhữngdấuchỉthờiđạitronglịchsử.22

LàĐềnThờcủaChúaThánhThần,nhờtìnhyêuThiênChúađãđượcđổđầytronglònghọ(x.Rm5,5;8,5-17),cácmôn đệChúaKitô trung thành bước theoThầnKhí, (x.Gl5,25) luônnỗ lựcvươnđếnsự thánh thiệnchính làsựhoànthiệncủađứcái.

Nhưthế,cáctínhữuViệtNamtinnhậnGiáoHộixuấtpháttừThiênChúa,đượcthônghiệpvàomầunhiệmtìnhyêuvôbiêntuyệtđốigiữacunglòngBaNgôichíthánhlànguồncội,làkhuônmẫuvàcùngđíchcủatoànthểGiáoHội.23

2. Chiều Kích Kitô Học trong Mầu Nhiệm Giáo Hội

a. Cấu Trúc Thần-Nhân

(7) Tronglịchsửcứuđộ,ThiênChúavôhìnhđãtrởnênhữuhìnhkhi“NgôiLờiđãtrởnênngườiphàm”(Ga1,14;cũngx.Gl4,4).24Tươngtựnhưthế,GiáoHộiChúaKitôcũngmang

22 x.HĐGMVN,Tài liệu mục vụ chuẩn bị mừng năm thánh 2000,II,b.nămthứhai(1998):ChúaThánhThần;cũngx.ĐứcGioanPhaolôII,DV,56,6-7,66.23 x. HĐGMVN, Thư chung 2003, số 2;Đề cương Giáo Hội tại Việt Nam 2010, số 8; LG 4; Đức Phaolô VI, “OpeningAddress of the Second Session” trong Council Speeches of Vatican II,biênsoạndoHansKung,YvesCongarvàDanielO’Hanlon,DeusBooks,NY,(1964),trg.19;ThánhAugustinô,In Iohannis Evangelium Tractatus,26,5;PL35,1609.24 Cũngx.KinhTinkínhNicea-Constantinople.


cấutrúcthần-nhân,cóđặctính“vừanhânloạivừathầnlinh,vừahữuhìnhvừahàmchứanhữngthựctạivôhình,vừanhiệtthànhhoạtđộngvừachiêmniệm,vừahiệndiệnnơitrầngiannhưngđồngthờicũnglàlữkhách.”25Trongcấutrúcđó,“yếutốnhânloạiquihướngvàlệthuộcvàoyếutốthầnlinh,nhữngthựctạihữuhìnhquihướngvềnhữngthựctạivôhình,nhữnghoạtđộngphảihướngvềchiêmniệm,vànhữnggìhiệntạiphảihướngvềthànhđôtươnglai.”26Vìthế,GiáoHộikhôngphảilàmộtthựcthểduylinhthuầntúythiêngliêngcũngkhônglàmộtcộngđồngthuầntúynhânloạinhưcáctổchứcchínhtrịhaykinhtếxãhội.27GiáoHộilàmộtthựcthểđặcthù,trongđócáihữuhìnhlàdấuchỉvàdụngcụcủacáivôhình,còncáivôhìnhđượcnhậpthểtrongcáihữuhình.28Vìthế,cácbítíchvà tổchứcphẩm trật trongGiáoHội thuộcvềbảnchất củaGiáoHộidochínhThiênChúathiếtlập,chứkhôngchỉlàmộttùythểngoạitạihaydoconngườikhởixướng.Vàchínhmối“tươngquanchặtchẽgiữayếutốvôhìnhvàyếutốhữuhìnhcủasựhiệpthôngGiáoHộiđãlàmchoGiáoHộinênnhưbítíchcứuđộ.”29

Tính Bản Địa và Hội Nhập Văn Hoá b.

(8) TrongmầunhiệmNhậpThể,ConThiênChúađãthậtsựhòanhậpvàonềnvănhóaDothái.NgườiđãsốngnhưbấtcứngườiDotháinàokhác,từlốihànhxửtheophongtụctậpquánđếncungcáchsinhhoạthằngngày,chỉkhácmộtđiều

25 VaticanII,SC2.26 VaticanII,SC1;cũngx.HĐGMVN,Thư chung 1998,số6.27 x.CácGiámMụcViệtNam,Thư chung 1952;nhấtlàThư chung 1953,sốB.28 x. Vatican II, LG 8; Đức Phaolô VI, The Teachings of Pope Paul VI,PublicationsOffice,UnitedStatesCatholicConference,WashingtonD.C(1973),trg.284;HĐGMVN,Đề cương Giáo hội tại Việt Nam 2010,số12.[x.footnote 22;cũngx.ĐứcGioanPhaolôII,DV,50.]29 ĐứcGioanPhaolôII,Ecclesia de Eucharistia (EE),35.


làNgườiđãđưavàođóTinMừnglàchínhbản thânNgườiđểmang lại ý nghĩamới và vĩnh cửu cho nền văn hóa đó.Thậtvậy,ConThiênChúanhậpthểđượcbiếtđếnquatêngọi“Giêsungười làngNazareth”(x.Lc4,16;Mt2,23).30Ngườisinhratrongmộtgiađìnhvàcócảmộtgiaphả,(x.Lc3,23-38;Mt1,1-17)Ngườilớnlênvàchiasẻcùngmộtvậnmệnhvớiquêhươngđấtnước,Ngườiđếntronglịchsửnhânloạivàchấpnhậntrọnvẹnphậnngười,ngoạitrừtộilỗi(x.Dt4,15;Pl2,7).

TheokhuônmẫucủamầunhiệmNhập thể, đặc tínhbảnđịaluôngắnliềnvớisựhiệndiệncủaGiáoHộitrongtừngđịaphươngvàtronglòngmỗidântộctrênthếgiới.Thậtvậy,“ngườiKitôhữukhôngkhácvớingườikhácvềngônngữ,tậptục...”31Cũngthế,GiáoHộitạiViệtNamcóthểvàphảigiữgìncũngnhưpháthuynhữngnétđặcthùcủaViệtNam,miễnsaokhôngđánhmấtbảnchấtlàGiáoHộicủaChúaKitô.32ĐâycũnglàmộttrongnhữngphươngthứctruyềngiáokhảthivàcóhiệuquảmàLiênHộiĐồngGiámMụcÁChâurấtquantâm.33 GiáoHộitạiViệtNamnỗlựckhámphánhữnggiátrịcaođẹptrongnềnvănhóadântộc,đồngthờicốgắnglàmchonhữnggiátrịđóđượcdiễntả“tronglờikinhtiếnghát,trongcửhànhphụngvụ,trongcuộcsốnghằngngàycũngnhưtrongsuytưvàngônngữthầnhọc.”34

30 x.ĐứcGioanPhaolôII,RH1,7-9;Dives in Misericordia (DM)2,7;ĐứcBênêđictôXVI,DCE12.31 Epist. Ad Diognetum, Nn 5-6;Funk, 397-401; cũng x. Gioan KimKhẩu,Homilies on the Gospel of St. Matthew,bàigiảng46(47),2:PG58,478vềmentrongbột.32 x.AsianColloquiumonMinistriesintheChurch,24-26(For All,vol.1,trg72);HĐGMVN,Đề cương Giáo Hội tại Việt Nam 2010,số30-31.33 x.AsianBishops’Meeting,Resolutions of the Meeting, (For All,vol.1, trg8-10);FABCI,25-28,33,46.(For All,vol.1,trg16-19);FABCV,3-4,(For All,vol.1,trg279-282).34 HĐGMVN,Thư chung 1992,số9.


Đồng Hành với Người Dân Việt trong Mọi Biến Cố và c. Thăng Trầm của Lịch Sử

(9) Khinhập thể,ConThiênChúađãđồngbànvớiôngLêvivànhữngngườithuthuế,(x.Lc5,29)đồngthuyềnvớicácmônđệtrênmặthồGalilênhiềugióbão,(x.Mc4,37-38)vàđồnghànhvớihaimônđệlàngEmmaus(x.Lc24,13-31)đểlàmhọbừngcháylửamếnyêuvàhyvọng(x.Lc24,32).

Cũng thế,35GiáoHộiđồnghànhvớinhân loại trongtừngtrạnghuốnglịchsử,chiasẻtráchnhiệmtrongcáclãnhvựcvănhóa,xãhộivàcảkinh tế,chính trị,đểđemvàođóTinMừngcósứcbiếnđổivàthăngtiếnconngười.Trongánhsángđó,GiáoHội tạiViệtNamnhận ra rằngquêhương làchiếc nôi trongđóơngọiKitô hữu tăng trưởng,36 và ngườitínhữusốngđứctintrongtinhthầnđồnghànhvớimọingườianhchịem trongcộngđồngdân tộc:“Tinh thầnđồnghànhcủachúngtalàtinhthầnnhậpthểcủaChúaGiêsuKitô.Đồnghànhnhưnhững thànhviên thật sự của cộngđồngdân tộc,chứkhôngphảinhưnhữngkẻxalạ.Đồnghànhkhôngphảiđểtranhgiànhquyềnlực,nhưngđểcùngvớiChúaKitôvànhưChúaKitô,trởnênngườitôitớcủaThiênChúavàcủanhânloại.”37Thậtvậy,GiáoHội tạiViệtNammongmuốnvànỗlựcđồnghànhvớimọingười,nhấtlànhữngaiđangđaukhổ,vìxáctínrằngchínhThiênChúađanghiệndiệntronghọ(x.Mt28,28).38Đểđượcnhưthế,phảihọcđểbiết“nhìnthanhântheoquanđiểmcủaChúaGiêsuKitô.”39Nhưthế,khinỗlực

35 x.VaticanII,LG8.ĐứcBênêđictôXVI,Caritas in veritate.36 x.HĐGMVN,Thư chung 1980;Thư chung 1989.37 HĐGMVN,Thư chung 1992,số19;cũngx.HĐGMVN,Thư chung 1989;ĐứcPhaolôVI,The Teachings of Pope Paul VI,1970,trg.192.38 x.HĐGMVN,Đề cương Giáo hội tại Việt Nam 2010,số30;FABCV,9.1,(For All,vol.1,trg288);FABCV,6.2,(For All,vol.1,trg283).39 ĐứcBênêđictôXVI,DCE18.


sốngmầunhiệmNhậpThể,GiáoHộitạiViệtNamsẽtỏbàychomọingườiĐấngmàhọđangkiếmtìmtrongnỗikhátkhaosâukín,40khôngphảitheokiểu“ápđặtđứctincủaHộiThánhtrênngườikhác,”41nhưngtìmcáchbiểuthịsựhiệndiệncủaConThiênChúanhậpthểkhisốngtheolinhđạocủaKinhLạyCha,khituânhànhHiếnChươngNướcTrờivàthựcthiLuậtyêuthươngcủaChúaKitô.42

d. Cộng Đoàn Vượt Qua và Lữ Hành

(10) Giáohộisẽkhôngkhácgìmộttổchứcnhânloại,nếukhôngđượcmầunhiệmVượtQuacủaChúaGiêsuchiếusoi.Thậtvậy,GiáoHộiđượckhaisinhtừcạnhsườncủaĐứcKitôbịđâmthâu.Nhờthậpgiá,NgườiđãpháđổmọibứctườngngăncáchvàlàmchochúngtađượchòagiảivớiThiênChúa.Khiphụcsinh,chínhNgườiquitụcácmônđệtảnmácvàbanThánhThầnchocácông(x.Ga20,22).TrongánhsángcủamầunhiệmVượtqua,GiáoHộinhậnbiếtmìnhđãđượcbanchomộtTinmừngduynhấtlàTinmừngcủaĐứcKitôchịuđóngđinh,vàtấtcảphảinhờNgườimớiđượccứuđộ.43ChỉmìnhNgườimớilàmchođaukhổvàcảcáichếttrởthànhconđườngdẫntớisựsống.

CóĐấngphục sinh làđấngcứuđộduynhất, (x.Cv4,10-12;Gl1,7-9)GiáoHộitinvàosựchiếnthắngcủaânsủngtrêntộilỗi,tìnhyêutrênthùhận(x.Rm5:20;8:37).NhờvịThượngTếđãtrảiquađaukhổđểnênnguồnơncứuđộvĩnhcửu, (x.Dt4,15-16;5,7-9)GHbiết rằngnhữngđau thươngcủamìnhsẽđượcbiếnđổikhiđượckếthợpvớihytếcủaĐức

40 x.ThánhAugustinô,Confessions,cuốnI,cáchriêngConfessions,III,6,11;ĐứcGioanPhaolôII,DV32;RH9-17.41 ĐứcBênêđictôXVI,DCE31.42 x.VaticanII,LG9;ĐứcBênêđictôXVI,DCE40-42,32-35.43 x.ThánhbộGiáoLýĐứcTin,TuyênngônDominusIesus(6/8/2000).


Kitô(x.Rm8,18-19).Vìthế,dùkhôngthiếunhữngkhókhăntrởngại,thửtháchvàcảbáchhại,GiáoHộitạiViệtNamvẫntiếnbướctronganbìnhvàtínthác.Tronggiankhổ,cácmônđệcủaChúaKitôvẫnhânhoanvìđượcchiasẻcùngmộtsốphậnvớiThầymình(x.1Pr4,13-14;2Tm2,8-13;Pl1,29;Mt5,11-12).44Thậtvậy,khiđượcliênkếtvớiMầunhiệmVượtQuacủaĐứcKitô,thìkhôngmộtđaukhổnàocủabấtkỳmộtphầntửnàotrongGiáohội,lạikhôngđượcthánhhóavàcógiátrịcứuđộ.Tuổigià,bệnhtậtvànhữngthửtháchcủamọiKitôhữuvẫnluôncógiátrịtronghytếthậpgiácủaChúaKitôvàcóthểtrởthànhmốiphúclànhchotoànGiáohội.ChứngtừcủabiếtbaovịtửđạovàchứngnhântrongsuốtdònglịchsửGiáoHộiViệtNamminhchứngquyềnnăngThiênChúađượcbàytỏtrongnhữngmỏngdòncủaphậnngười.Nhữngchứng từđógiúpchúngtangàymộtxáctínvữngchắchơnrằng,“TráitimcủamọihoạtđộngmụcvụcũngnhưmọihìnhthứchoạtđộngtôngđồlàsựkếthiệpvớiMầunhiệmVượtQuacủaĐứcKitô.”45

Vớixáctínđó,giữalòngthếgiới,GiáoHộiluôntiếnbướcnhưchứngnhâncủaniềmhyvọngcánhchunghướngđếntrờimớiđấtmới(x.Kh21,1-4;2Pr3,13).SốngtronglịchsửnhưngGiáoHộicủaChúaKitôkhôngdừnglạiđểđịnhcưhayxâydựngthànhtrìởtrầngiannày,tráilạikhôngngừngvươntớiNướcTrời.Dùvậy,GiáoHộikhônghềcoithườngnhữngthựctạinhânsinh,nhưngcùngvớimọingườitíchcựcxâydựngtrầnthếtheođườnghướngcủaTinmừng,chuẩnbịcholòngngườitiếpnhậnNướcTrời.46GiáoHộitinrằngmọinỗlựcnhằmxâydựngvàpháttriểnphẩmgiáconngười,sựtựdo,tìnhhuynhđệ…tấtcảsẽđượcbiếnđổikhi“ChúaKitô

44 x.HĐGMVN,Thư chung 2005,số9;Thư chung 2004,số4.45 BênêđictôXVI,diễntừtạiCastel Gandolfo, 25 September 2009.

46 x. Vatican II, GS 38-39; Đức Bênêđictô XVI, Spe Salve (SS), 23-26;HĐGMVN,Tài liệu mục vụ chuẩn bị năm thánh 2000,II,nămthứhai:ChúaThánhThần.


traolạichoChúaChaNướcvĩnhcửuvàphổquát,”47“trànđầytìnhthương,cônglývàbìnhan.”48Thậtvậy,ChúaGiêsuKitôchínhlàtươnglaicủaGiáoHội,một“tươnglaihuyhoàngvàvữngchắc.Ngườilàhyvọng,làcùngđíchcủata.”49

47 x.GS39.48 SáchlễRoma,KinhTiềnTụnglễChúaKitô,VuaVũtrụ.49 HĐGMVN,Thư chung 1999,số2;cũngx.VaticanII,GS45.


CHƯƠNG II

HIỆP THÔNG

GIÁO HỘI NHƯ DẤU CHỈ VÀ KHÍ CỤCỦA SỰ HIỆP NHẤT

GIỮA CON NGƯỜI VỚI THIÊN CHÚAVÀ GIỮA CON NGƯỜI VỚI NHAU

(11) LịchsửcứuđộhướngđếncùngđíchlàquitụđoànconcáiThiênChúađangtảnmácvềmộtmối(x.Ga11,52)trongsựhiệpthôngtrọnvẹngiữaconngườivớiThiênChúacũngnhưgiữaconngườivớinhau.50VìnơiđâucóThiênChúangựtrịthìởđócósựhiệpthôngvànơiđâucóhiệpthôngthìởđócóThiênChúa,nênhiệpthônglàquàtặngcủaThiênChúavàcũnglàtráchvụcủaconngười.51XuấtpháttừsựhiệpthôngcủaThiênChúaBaNgôi,GiáoHộivừalàdấuchỉvừalàkhícụ

50 x.VaticanII,LG1;GS45.51 x.Lờikinh“Ubi caritas Deus ibi est”;ĐứcGioanPhaolôII,Ut unum sint,5-6;AsianBishops’Meeting,22,(For All,vol.1,trg6).


củatìnhyêuhiệpnhấtbằngcáchtrởnênchứngnhânvàtrườngdạyhiệpthông.52

1. Hiệp Thông Với Thiên Chúa: Nền Tảng Và Điều Kiện Của Sự Hiệp Thông Giữa Con Người

(12) Trướckhicầuxinchocácmônđệđượchiệpnhấtnênmột,ChúaKitôđãmờigọihọởlạitrongtìnhyêucủaChúaChavàChúaControngChúaThánhThần(x.Ga15,1-10).SựhiệpthôngtheochiềudọcnốikếtconngườivớiThiênChúachínhlànềntảngvàđiềukiệnthiếtyếuchomốihiệpthôngtheochiềunganggiữaconngườivớiconngười.ChỉkhigắnbótrọncảconngườivàcuộcsốngcủamìnhvớiThiênChúanhờcácnhânđứcđốithầntin,cậy,mến,ngườitínhữumớicóthểhoànthiệnmốitươnggiaovớithanhânnhờcácđứctínhnhânbản.TìnhyêuhiệpnhấtvớiThiênChúaphảitrởthànhđộnglựcvàchuẩnmựcchosựthônghiệpvớimọingườichungquanh.Vìthế,khôngthểkiếntạosựhiệpthôngbềnchặtvàchânchínhnếusựhiệpthôngvớiThiênChúasuygiảmhaythiếuvắng.53

ThiênChúamuốnchoGiáoHộiđáptrảhồngânhiệpthôngvớiNgàibằngcáchsốngvàpháthuy tìnhhiệp thônggiữacáctínhữutrongGiáoHộiđểtừđótrởthànhtácnhânkiếntạosựhiệpthôngcủacảgiađìnhnhânloại.Đểđượcnhưvậy,GiáoHộiđượcnuôidưỡngbằngLờiThiênChúavàMìnhMáuĐứcKitôđểnhờChúaThánhThầntácđộng,GiáoHộitrởnênĐấngmàGiáoHộilãnhnhận.54Quacácânđiểnkhácnhau,ThánhThầnliênkếtmọichithểtrongNhiệmthểbằng

52 x.ĐứcGioanPhaolôII,Novo Millennio Ineunte42.53 x.ĐứcBênêđictôXVI,Bài giảng tại Fatima,ngày14thángNăm,2010;Diễn từ nói cho các Giám Mục Bồ Đào Nhangày13thángNăm,2010.54 x.ThánhAugustinô,Sermo227,1:PL38,1099;ĐứcGioanPhaolôII,EE22;ĐứcBênêđictôXVI,SC36-37.


mốidâyhiệpnhấtbềnchặtgiữacáctínhữuđểtừngngàylàmchoGiáoHộităngtrưởng,đạttớitầmvócviênmãncủaĐứcKitô(Ep4,11-13).Trongânphúccứuđộ,ThánhThầnnốikếtcácdântộcbằngcáchphávỡmọihàngràongônngữ(x.Cv2,1-12);55đồngthời,ChúaChapháđổbứctườngngăncáchlàsựthùhận(x.Ep2,16-17)vàthâukếttấtcảtrongChúaKitôđểThiênChúalàtấtcảtrongmọingười(x.Ep2,14-18).GiáoHộiđãđượcdựngxâynhưlàNước-Trời-đang-phát-triểnđểquađótoànthểnhânloạivàmuônloàithọtạosẽđượcthâuhọpcáchviênmãntrongthờicánhchung.56

2. Giáo Hội Như Dấu Chỉ Hiệp Thông

(13) GiáoHộinhậnramìnhcósứmạngđáptrảkhátvọngyêuthươngvàhiệpnhất,vốnlàkhátvọngthâmsâucủaconngười,nhưngthườngxuyênbịtanvỡdonhữngchiarẽvìhậnthùvà íchkỷ.Vì thế,hơnaihết,GiáoHộikhônghềmuốnmìnhtrởthànhnguyêncớgâyxungđộtvàbạolực.Tráilại,trongmọihoàncảnh,GiáoHộiChúaKitônhấtquyếtmởrộngconđườnghiệpnhấtđểđẩynhanhtiếntrìnhhiệpthônggiữacácdântộc,GiáoHộimuốntácđộngnhưchấtxúctácchotìnhhiệpthông,57khimangđếnchothếgiớihômnaychínhChúaKitô,ConNgườiHoànHảo,là“hạtnhân”chomộtnhânloạimới.58Dấuchỉhiệpthôngđóđượcbiểutỏcáchđặcbiệtqua

55 x. ĐứcBênêđictôXVI,Bài giảng Lễ Chúa Thánh Thần; ThánhBộGiáoLýĐứcTin,Letter to the Bishops of the Catholic Church on some aspects of the Church understood as Communion - Communionis notio, May28,1992.56 x.VaticanII,LG5;cũngx.ThánhIrenê,Adversus Haereses,5.20(ANFp.561),Adversus Haereses,5.12(ANFp.943),Adversus Haereses,V,14,1;cf.V,14,2.57 x.BISAVI,18-19,(For All,vol.1,trg226-7);BISAVII,III-V,(For All,vol.1,trg231-233);BIRAIV/2,I-II,(For All,vol.1,trg251-253);FABCIV,(For All,vol.1,trg178-198).58 x.VaticanII,GS22;45;cũngx.ĐứcBênêđictôXVI,SC11;bài giảng thánh lễ Đêm Vọng Phục sinh,ngày15thángTư,2006.


đờisốngthờphượngvàmốitươngquangiữacácthànhphầnDânChúatrongGiáoHội,để từđóGiáoHộigópphầnxâydựngsựhiệpnhấttrongcộngđồngnhânloại.

a. Tương Quan Hiệp Thông với Thiên Chúa

(14) ThiênChúayêuthươngnhữngkẻthuộcvềNgài,khôngnhữngmuốnchohọởtrongnhàNgàiluônmãi(x.Tv23,6),màcònchohọđượcnênmộtvớiNgàitrongĐứcGiêsuKitô.Vì thế, các tínhữuphải luônkhaokhátgặpgỡThiênChúatrongđờisốngcầunguyệnvàkhôngngừngvunđắptâmtìnhthờphượngtinyêu.Vớitâmhồntrongsạch,cáctínhữuthônghiệpthườnghằngvớiThiênChúatrongânsủng,họsốtsắngtiếp nhậnThánhThểvà liên kết với các chi thể khác trongThânMìnhcủaChúaKitô,họbiếntâmhồnmìnhthànhđềnthờcủaChúaThánhThần,họnốikếtbằngmộttìnhyêumạnhhơncả sựchếtđốivớinhữngngườiđã annghỉ trongChúaKitô,đangcònphảithanhluyệnhayđãđượctônvinh.

Trongmộtmứcđộnàođó,cáctínhữuViệtNamvẫnnổibậtvềcáchsốngđạosiêngnăngcầunguyệnvàlãnhnhậnbí tích.Tuynhiên,GiáoHội tạiViệtNamcầnxâydựngvàcanh tânmộtđờisống thờphượngcókhảnăngnốikếtđứctinvớicuộcsống.59Đểviệccanhtânđượcsâuxa,cáctínhữuViệtNamđượcThiênChúamờigọiđọcThánhKinh,vànhưĐứcMaria,suyniệmLờiChúakhôngngừng.60ChínhnhờLờiđượcvanglêntrongngôinhàGiáohộicótruyềnthốngsốngđộng,khôngphảinhưmộtkiếnthứcsuôngnhưngnhưlờicầunguyệncósứchoáncảivà tạo sựhiệp thông,chúng tamớinhậnrakhuônmặtđíchthựccủaĐứcKitô, làngôivị trungtâmcủaMạckhải,chứkhôngđơnthuầnlàmộthọcthuyếthay

59 x.VaticanII,GS43.60 X. VaticanII,DV25;PC6


lýtưởngcaocả.61MộtkhiđượcthấmnhuầnLờiChúa,bámchặtvàoLờiChúanhưlươngthựctrườngtồncủamình(x. Ga 6,27; Mt 4,4; Kh 10,9; Gr 15,16; Đnl8,3),ngườitínhữuViệtNamsẽvữngbướctrênnhữngnẻođườngcủacuộcsốngvàthếgiớikhithihànhsứmạngcủangườingônsứ.62Chínhvìthế,trongmọihoàncảnh,GiáoHộitạiViệtNamcầnthúcđẩyviệchọchỏi,suyniệmvàsốngLờiChúa,coiđâynhưmốiưutiênhàngđầucủamọihoạtđộngmụcvụ.

b. Tương Quan Hiệp Thông Giữa Giáo Hội tại Việt Nam và Giáo Hội Phổ Quát

(15) SáchKhảihuyềnmôtảnềnmóngcủathànhGiêrusalemtrêncaocókhắctênmườihaiTôngĐồcủaConChiên(x.Kh21,14).GiáoHộiđịaphươngchân thậtphảimang tính tôngtruyền,tứclàphảiliênkếtbềnchặtvớicácthánhtôngđồđượcbiểulộquaviệcgắnbóbềnchặtvớiĐấngKếvịthánhPhêrô,là“nguyênlývànềntảnghữuhìnhvàtrườngtồncủasựhợpnhất,cảcủacộngđoàncácGiámmụccũngnhưcủacộngđoàncác tínhữu,”63 nhằmphụcvụ sựhiệpnhất trongđức tinvàđờisốngcủatoànthểDânThiênChúa.64CộngđoàntínhữutạiViệtNamluônthểhiệntìnhhiệpthôngvớiGiáoHộiphổquát, vớiĐứcThánhCha làĐấngKếVị thánh Phêrô, quatháiđộtônkínhvângphụcchânthành.ChínhĐứcThánhChaBênêđictôXVIđãcangợivẻđẹpđứctinnàycủaGiáoHộitạiViệtNam.65Sựgắnbótrungthànhnàyphátxuấttừchínhbản

61 X. ThượngHộiĐồngGiámMục,SứđiệpgởiDânChúacủaThượngHộiĐồngGiámMụclầnXII,số4-10.62 X. ThượngHộiĐồngGiámMục,SứđiệpgởiDânChúacủaThượngHộiĐồngGiámMụclầnXII,số10-1563 LG23;đượctríchlạitrongsáchGLCHTCGsố882.64 x.ĐứcGioanPhaolôII,Ecclesia in Asia (EA)25.65 x.ĐứcBênêđictôXVI,Huấn từ cho các Giám Mục Việt Nam nhân dịp Ad Limina 2009.


chấtđứctincônggiáochứkhôngchỉđơnthuầndoquanhệngoạigiaohayxãhội.Dođó,phảinỗlựcduytrìvàpháthuysựhiệpnhấtvớiTòaThánh;đồngthời,ToàThánhcũngluôntôntrọngvànhạybénvớinhữngnétđặcthùtronglịchsửcũngnhưvănhoácủadânViệt.

Cũngtrongviễntượnghiệpthông,GiáoHộiViệtNammuốnđẩymạnhsựgặpgỡvàhợptácvớicácGiáoHộichịemtrongcácquốcgiakhác,đặcbiệttạiÁChâu.SựliênđớihợptácgiữacácGiáohộitạiÁchâuvốncónhiềuđiểmgầngũivềđịalý,vănhóa,tôngiáo,v.v,sẽlàmnổibậthơnnữamộtGiáohộiduynhất cũngnhưgiúp íchnhiềuchoviệcchu toàn sứmệnhloanbáoTinMừngtrongchâulụcmênhmôngnày,nhưThượngHộiĐồngGiámMụcÁchâucũngnhưTônghuấnGiáo hội tại Á châumongmỏi.

c. Tương Quan Hiệp Thông Giữa Mọi Thành Phần Dân Chúa

(16) SốngmầunhiệmhiệpthôngchínhlàđiềumàcácmônđệChúaKitôtạiViệtNamphảithựcthimọinơivàmọilúc.LờinhậnđịnhcủalươngdânvềcộngđoànGiáoHộisơkhaitạiGiêrusalem“kìahọthươngmếnnhaubiếtbao”,haybiệthiệu“Đạoyêuthương”đượcgánchocộngđoàntínhữuđầutiên trênđấtThăngLong,vẫn luôn thúcđẩycác tínhữu tạiViệtNam phải thể hiện rõ nét hơn nữamộtGiáoHội hiệpthôngbằngcáchpháthuymốitươngquantrongđứcáigiữacácthànhphầnDânChúa.66

SựhiệpthôngnàyđượcđặtnềntrênbítíchThánhtẩy,theođómọiKitôhữuđềubìnhđẳngvớinhau,chiasẻcùngmộtsựsốngơnthánhnhưtrongcâynhovàcácngành,chia

66 x.HĐGMVN,Thư chung 1989;Thư chung 1992;ĐứcGioanPhaolôII,Diễn từ gửi hàng Giám Mục Việt Nam dịp Ad Limina24/11/1990.


sẻcùngmộtsứmệnh,dođóđồngtráchnhiệmtrongviệcthihànhsứmệnhdùcónhữngchứcnăngkhácnhau.Theođó,mỗigiáophậncũngnhưgiáoxứphảilàmộtcộngđoànđồngtráchnhiệm,bìnhđẳng,vàtíchcựcthamgiavàosứmạngcủaChúaKitô,nhưngvẫnluônxáctínvàđềcaoGiámmụcnhưngười lãnh đạo, thầy dạy và bảo vệ đức tin, “nguyên lý vànềntảnghữuhìnhcủasựhiệpnhấttrongGHđịaphương.”67 ĐiềunàyđòihỏiGiáoHộiphảilàmsaochomọithànhphầndânChúađềuđượcthamgiavàoviệcphânđịnhvàthựcthiýChúa.Chínhvì thế,LiênHộiĐồngGiámMụcÁchâuđềxướngvàkêugọixâydựngGiáo hội tham gia,trongđómọithànhphầnDânChúađềuthểhiệnđượcơngọivàvaitròriêngcủamình,đồng thời thamgiavàosứmạngchungcủaGiáoHội.Môhình“thamgia”baohàmtháiđộcộngtácchânthànhvàtíchcựctrongviệclắngnghe,chiasẻ,thảoluận,duyệtxét,đánhgiávềmụctiêucũngnhưphươngcáchthựchiệnnhữngđềánmụcvụ.ThamgiacòncónghĩalàmọithànhviêntrongGiáoHội,dùcónhữngchứcvụvàvịtríkhácnhau,sẽdựphầnvàocácsinhhoạt trongcộngđoànvới tấtcả tinh thần tráchnhiệm, không chấpnhận “độc tài” nhưng cũngkhôngđồnghóa“thamgia”với“dânchủcựcđoan”,vìtấtcảđềuphảivângphụcThiênChúavàcùngnhauhướngđếnmụcđíchchunglàxâydựngvàpháttriểncộngđoàn.MôhìnhGiáoHộithamgiacũngsẽgiúpchúngtatìmraýnghĩacủanhữngdấuchỉthờiđạiđểcùngnhaulàmviệcchoNướcChúahiểntrị.68

Tronggiaiđoạnsắptới,môhìnhGiáoHộihiệpthôngvàthamgiacầnđượcđềranhưmộtưutiênmụcvụvàtìmcáchthểhiệnsaochohiệuquảtronglinhmụcđoàn,trongtổchứcgiáoxứnhưmộtgiađình,cũngnhưthúcđẩysựhợptácchặtchẽhơngiữacácgiáophận,giữacácgiáophậnvàdòngtu,

67 VaticanII,LC23;cũngx.HĐGMVN,Thư chung 2004,số9;Đề cương Giáo hội tại Việt Nam 2010,số21;FABCV,8.0,(For All,vol.1,trg287).68 x.SáchlễRoma,KinhtiềntụnglễChúaKitô,VuaVũTrụ.


cũngnhưgiữacácdòngtuvớinhau.69Sựhiệpthôngvàthamgianàycũngcầnđượcthểhiệnbằngnhữngphươngáncụthểnhưthựchiệnnhữngkếhoạchmụcvụchung,nângđỡvàchiasẻvớinhauvềnhânsựcũngnhưtàichính,v.v.

d. Góp Phần Xây Dựng Sự Hiệp Thông Trong Cộng Đồng Nhân Loại.

(17) GiáoHộitạiViệtNammuốnthựcthitrọnvẹnsứmạngtrởnêndấuchỉvàkhícụcủasựhiệp thônggiữangườivớingười,vượt lên trênmọikhácbiệtvềgiaicấp,vănhóahaychínhkiến.70Tuyvẫncònnhữngthiếusótdokhảnănggiớihạncủaconngười,nhưngkểtừkhicómặttrênđấtnướcnày,cáctínhữuViệtNamthậtsựđãvàvẫnđangđónggóptíchcựcchosựhiệpthônggiữangườivớingườitrênquêhươngđấtnướcnày,đặcbiệtquanhữngcáchthứcphụcvụđadạngtrongcáclãnhvựcxãhội,ytếvàgiáodục.71Theohướngđinàyvànoigươngcácvịtiềnnhânvàchứngnhânđứctin,cáctínhữuChúaKitôtạiViệtNamluônchungtayvớinhữngngườithànhtâmthiệnchínỗlựcxâydựngvàpháttriểnmôitrườngmìnhđangsinhsốngchoxứngvớiphẩmgiáconngười.72ĐócũnglàcáchthứcmàLiênHộiĐồngGiámMụcÁChâuđãcổvõkhinóiđếncác“cộngđồngnhânsinhcơbản”,trongđócácKitôhữukhôngchỉquantâmđếnđờisốngthờphượngtrongnhàthờnhưnglànhữnghạtnhânsinhđộngtrongcộngđồngxãhội.73

69 x.ĐứcBênêđictôXVI,Huấn từ trong buổi triều yết dành cho các Giám mục Việt Nam dịp Ad limina 2009.70 x.VaticanII,LG1;ĐứcGioanPhaolôII,EA24-25,27.71 ĐứcPhaolôVI,Sứ điệp gởi hàng Giám mục, Linh mục, và Giáo dân Việt Nam 1966;ĐứcGioanPhaolôII,Diễn từ gửi Hàng Giám mục Việt Nam dịp Ad Limina 24/11/1990.72 x.HĐGMVN,Thư chung 1980,số10;Thư chung 1989.73 x.FABCI,(For All,vol.1,trg11-19)II(For All,vol.1,trg27-38),III(For All,vol.1,trg49-61),IV(For All,vol.1,trg177-201),V(For All,vol.1,273-289).


Khi quan tâmđến việc lànhmạnh hóa và phát triểnmôitrườngxãhội,GiáoHộitạiViệtNamkhôngchủtrươngchínhtrịđảngphái,74nhưngchỉquantâmđếnsựsốngvàsựpháttriểntoàndiệncủamỗingườivàmọingười,nhấtlànhữngngườinghèokhổvàbịbỏrơi.Chínhvìthế,mộtđàngGiáoHộikhôngchấpnhậnthỏahiệpvớinhữnggìlàtộilỗivàbấtcông;đàng khác,GiáoHội vẫn luônmongmuốn giúpmọi ngườiđónnhậnlòngnhânhậuxótthươngvàthathứcủaThiênChúatrongĐứcKitô.75Bằngcáchđó,GiáoHộicốnghiếnchoquêhươngmộttìnhhiệpnhấtdântộcvượtlêntrênnhữngdịbiệtvềchủngtộc,giaicấpxãhộihaychínhkiến.

74 x.ĐứcBênêđictôXVI,DCE 28;HĐGMVN,Thư chung 1991;CácGiámMụcViệtNam,Thư chung 1952;Thư chung 1953;Thư luân lưu 1964;HộiNghịGiámMụcMiềnNamViệtNam,Thư chung 1976,số5.75 x.VaticanII,GS28;ĐứcGioanPhaolôII,DM6;ĐứcBênêđictôXVI,DCE,18.


CHƯƠNG III

SỨ VỤ

GIÁO HỘI VIỆT NAMVÀ SỨ MẠNG LOAN BÁO TIN MỪNG

(18) Giáo Hội tự bản chất là truyền giáo, nên Giáo HộikhôngthểkhôngloanbáoTinmừng.76ƠnphúcđónnhậnđứctinnơimộtcộngđoànhaymộtcánhânluôngắnliềnvớibổnphậnvàtráchnhiệmloanbáoTinmừng(x.1Cr9,16).77NhưTônghuấnLoan báo Tin Mừngđãnêura,sứmạngấybaogồmnhữngcôngtácđadạng,khôngchỉđơnthuầnlàloanbáoTinmừngchonhữngngườichưabiếtChúa,nhưngcònđòihỏicảviệcphúcâmhóachínhbảnthânngườitínhữucũngnhưmôitrườngxãhội,vănhóahọđangsống.78Hiểunhưthế,truyềngiáokhôngcónghĩalà“ápđặtđứctincủaHộithánhtrênkẻkhác,”79nhưngđúnghơnlàchiasẻmộttìnhyêuvĩđại(x.Ga

76 x.VaticanII,AG2.77 x.ĐứcGioanPhaolôII,EA31.78 x.ĐứcGioanPhaolôII,EA31.79 ĐứcBênêđictôXVI,DCE31.


3,16;15:13),mộttìnhyêuđiđếncùng(x.Ga13,1)đểlàmchođờisốngcủachínhngườimônđệđạtýnghĩasungmãn,(Pl3,7-9)ngaycảkhikhôngthểnóibằnglời.80

1. Thi Hành Sứ Mạng Yêu Thương và Phục Vụ của Chúa Kitô trên Quê Hương Việt Nam Ngày Nay

(19) SứvụyêuthươngphụcvụgắnliềnvớibảnchấtcủaGiáoHội,vàviệcthựcthibácáilàcôngtácđặcthùcủanhữngngườimônđệChúaKitô.81Thậtvậy,“GiáoHộikhôngbaogiờmiễntrừchomìnhviệcthựchànhbácáixétnhưcáchoạtđộngcótổchứccủacáctínhữu,vàđàngkhác,khôngbaogiờcómộttìnhtrạngmàtrongđóngườitalạikhôngcầntớibácáicủamỗiKitôhữu,vìconngười,ngoàicôngbằngra,vẫnvàsẽcòncầnđếntìnhyêu.”82ThánhAugustinôdạycáctínhữuhãycangợiThiênChúabằngcảconngười,nghĩalà“khôngphảichỉcómiệnglưỡivàtiếngnói,màcảlươngtâmcủaanhchịem,đờisốngcủaanhchịem,hànhđộngcủaanhchịemcũngcatụngThiênChúa...Aikhôngngừngsốngtốt,ngườiấyvẫncatụngThiênChúa.BạnthôikhôngcatụngThiênChúakhibạnbỏkhôngsốngcôngchínhvàkhônglàmđiềuđẹplòngThiênChúa.”83

Ngay từ khi hiện diện trên đất nước này, Giáo HộitạiViệtNamđãchọnconđườngyêuthươngvàphụcvụconngười,mưucầuhạnhphúcđíchthựcchoanhchịemđồngbào

80 ĐứcGioanPhaolôII,EA1;ĐứcBênêđictôXVI,DCE31;ĐứcPhaolôVI,EN26,41.81 x.ĐứcBênêđictôXVI,DCE25-26;ĐiệnvăngởicáctínhữuAchentinangày25thángTám,2010.82 ĐứcBênêđictôXVI,Huấn từ cho HĐGMVN, Ad Limina 2009;cũngx.DCE 19-24.83 ThánhAugustinô,Ps148,1-2;CCL40,2165-2166.


trongánhsángcủaniềmtinvàoChúaKitô.84CáctínhữuViệtNamđượcmờigọi thờphượngThiênChúavàđểchoChúaThánhThầndẫnmìnhvàođờisốngthờphượngđíchthựcđiliềnvớiviệc“thămviếngcônhiquảphụlâmcảnhgiantruânvàgiữmìnhchokhỏimọivếtnhơcủa thếgian,” (Gc1,27)đồng thời “camkếtvớiThiênChúa sẽgiữ lương tâm trongtrắng”(1Pr3,21).Ngaycảkhibịhiểulầmvàbáchhại,nhiềutínhữuViệtNamvẫntỏrõtấmlòngáiquốcvàyêuthươngmọingười.85Tiếpnốitinhthầncácchứngnhânanhdũngcủađứctinvàđứcmến,ngườicônggiáoViệtNamluônnỗlựcbướctheoconđườnghiềnlành,thathứvàxâydựnghòabình(x.Mt5,1-10),chânthànhvàkhiêmtốnphụcvụanhchịemđồngbàovàđồngloạinhưngườitôitớ.86

84 x.CácGiámmụcViệtNam,Thư chung 1953“NgaytừcuốithếkỷXVI,HộithánhCônggiáođãcóvàđãhoạtđộngtrênđấtViệtNam.HộiThánhđếnđâykhôngphảidoýmuốncủaloàingười,màlàbởiýThiênChúa,đấngđãsánglậpHộithánhvàtraochoHộiThánhsứmệnhgiảngPhúcâm[...]HộiThánhđãmặclấytínhloàingười.Hộithánhcũnglophốihợpvớithờiđạimìnhsốngvàvớikhuvựcmìnhở.Vìnếukhôngchútrọngđếnnhữngbiếnđổicủalịchsử,đếnsứctiếntriểncủathếgiới,Hội thánhkhôngsaochutoànđượcsứmệnhthiêngliêngcủamình.[...]Nhưngphàmởđâuphảiđặtranhữngluậtlệvềphụngsự,vềhônphối,vềgiađình,vềhọcđường,vềanninhxãhội,nóitắtrằngphàmởđâutâmhồnmộtdântộcđangđượcrènđúcgiáohóa,thìởđấyHộithánhphảicómặt.”Hay“Chúngtacũngchutoànđượccảphậnsựcủamộtngườicôngdânthậtlòngyêunước”;cũngx.CácGiámmụcMiềnNamViệtNam,Thư luân lưu 1964;ĐứcGioanPhaolôII,Sứ điệp gởi hàng Giám mục Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 25 năm thành lập(1960-1985),ngày24tháng11năm1985.85 x. LM Đào Trung Hiệu, Các thánh Tử Đạo Việt Nam, www. http://liendoanconggiao.net. Chẳng hạn, Thánh Phanxicô Nguyễn văn Trung: “Tôi là người theo đạo Thiên Chúa, tôi sẵn sàng đi đánh quân địch nước nhà, nhưng bắt tôi bỏ đạo, tôi không bao giờ chịu;” ThánhGiuseHoàngLươngCảnhliêntụccầunguyệnchoquanquyền,nhữngkẻbáchhạimình;PhêrôNguyễnvănLựu: “Tôi giữ đạo từ bé, đạo không dạy điều gì tri với luật lệ quốc gia, còn điều các quan khuyên tôi thì lại trái ngược với lẽ phải, tôi không thể bỏ Giáo Hội theo các quan được;” MicaeHồĐìnhHy:“Tâu bệ hạ, đã 30 năm làm việc dưới triều vua, lúc nào hạ thần cũng hết lòng yêu nước và là tôi trung.”86 x.HĐGMVN,KinhNămthánh2010.


Tronghoàn cảnhhiệnnay cũngnhư tương lai,GiáoHộitạiViệtNamcầnquantâmhơnnữađếnviệcphụcvụsựsốngvàsựpháttriểnconngườitoàndiện.87CácmônđệChúaKitôcóthểthựcthisứmạngphụcvụtrongyêuthươngbằngcáchtổchứcvàthamgianhữngcôngtácbác ái từ thiện,giúpđỡnhữngngườinghèokhổthiếuthốn,đặcbiệtnhữngaiđanggặpthiêntai,hoạnnạn.Đồngthời,nhữngngườicótráchnhiệmcũngphảiđặcbiệtquantâmtìmcáchnângcaođờisốngcủadânchúngnhờnhữngchươngtrìnhgiáo dục tri thức và đạo đức,nhằmcổvõlốisốngliênđới,nhânái,ngaythẳng,cótráchnhiệm,biếthysinhvàcầnmẫnthaychobạolực,íchkỷ,hậnthù,giandối,hưởngthụvàphóngtúng.GiáoHộicũngcầnhỗtrợnhiềuhơnnữachonhữngchươngtrìnhgiáo dục nhân bản,tạothêmđiềukiệnchonhữnggiaolưusinhhoạtlànhmạnh,xâydựngnhómbạnbètốt,vậndụngcáchoạtđộnggiảitrí,vănhoá, thể thaochonhiều thànhphầndânchúng trongxãhội.Ngoàira,GiáoHộicũngmờigọimọithànhphầnDânChúa“dấnthâncáchtrungthànhnhằmxâydựngmộtxãhộicôngbằng,liênđớivàbìnhđẳng.”88

Quamọihoạtđộngbácái-phụcvụ,cáctínhữuViệtNam, cá nhân cũng như cộng đoàn,mongmuốn giới thiệuChúaKitôchoanhchịemlươngdânbằngchứngtáđờisống,vì biết rằng ngày nay, dân chúngmongmuốn thấy và gặpnhữngchứngnhânhơnlànhữngthầydạy.89

2. Thi hành Sứ Vụ trong Tinh Thần Đối Thoại và Cộng Tác

(20) Xuấtpháttừmầunhiệmhiệpthông,hoạtđộngtruyềngiáo củaGiáoHội luôn được thực hiện trong tinh thần đối

87 x.CácGiámMụcMiềnNamViệtNam,Thư chung mùa chay 1960.88 ĐứcBênêđictôXVI,Huấn từ cho các Giám mục Việt Nam dịp Ad Limina 2009.89 x.ĐứcPhaolôVI,EN41.


thoạivàcộng tác.90Đểcó thểphụcvụ tốtđẹphơnnữamộtcộngđồngxãhộicónhữngquanđiểmđadạngvàkhácbiệt,GiáoHộicốgắngxâydựngsựtraođổichânthànhvàcởimở,đặcbiệttrongcuộcđốithoạivớicáctôngiáobạn,vớinềnvănhoádântộcvàvớingườinghèo.

Với Các Tôn Giáo Bạna.

(21) GiáoHộiluônxáctínvềhoạtđộngtuyâmthầmnhưngđầynăngđộngvàhuyềnnhiệmcủaChúaThánhThầnnơicáctôngiáo.TâmthứcngườiViệtkhôngquáchậthẹp,sẵnsàngchấpnhậnsựtraođổivàhợptácgiữacáctôngiáo.91Tuythế,vìnhiềulýdokhácnhau,GiáoHộitạiViệtNamcònnhiềuhạnchếtrongviệcđốithoạivớicáctôngiáobạnvàcònphảihọchỏinhiềutừkinhnghiệmcủacácGiáoHộitrongcácquốcgiakháctạiÁchâu.Nhữngcuộcgặpgỡvàtraođổivớicáctôngiáobạnchắcchắnsẽtạothêmnhiềuđiềukiệnthuậnlợichoviệccộngtácnhằmlànhmạnhhóaxãhộivàthăngtiếnconngười.Mặtkhác,nhờviệcđốithoạivàhợptácvớicáctôngiáokhác,GiáoHộicàngxáclậprõnéthơnvềbảnchấtcủachínhmìnhvàcàngthêmxáctínĐứcGiêsulàtươnglaicủanhânloại,làAlphavàOmegacủatoànthểvũtrụ.92

Với Nền Văn Hóa Dân Tộcb.

(22) Bằngnhiềuphươngthếkhácnhau,GiáoHộitạiViệtNamcầntìmhiểubảnsắcdântộc,đểtừđótìmđượclốimởgiúpTinMừngdễdàngđivàotâmhồnngườidânViệt,đồngthờicũngtìmranhữngphươngthứcdiễnđạtđứctinKitôgiáo

90 x.HĐGMMNViệtNam,Thông cáo 1966;Thư gửi toàn thể Giáo hữu Công giáo Việt Nam 1973;Thư Chung 1976;HĐGMVN,Thư Chung 1989.91 x.HĐGMMNViệtNam,Thư luân lưu 1969.92 x.VaticanII,GS40;cũngx.HĐGMVN,Thư chung 1999,số2.


cáchthíchhợpvàhiệuquảhơn.93NềnvănhoáViệtNammangnhiềugiá trị đáng trân trọngvàcó thể trở thànhnhữngnẻođườngthuậntiệnđểGiáoHộitạiViệtNamtiếnbướctrongsứvụloanbáoTinMừng.Thậtvậy,vănhoádântộcvốncoitrọngnghĩađồngbào,đạohiếutrung,94đồngthờicũngđềcaolònghiếukhách,đứchysinhvị tha, tìnhnhânáihàihòa,vàđặcbiệtluônquíchuộngđờisốngtâmlinh.95ĐâychínhlànhữngđiểmgặpgỡgầngũivớiTinMừngcủaChúaKitô,cũngnhưvớinếpsốngKitôhữutrongơngọiyêuthương,hiệpnhất,vàsốngnội tâmchiêmniệm.Ngoài ra, nềnvănhoáViệtNamngàynaycũngđanggặpgỡnhữngtràolưuvănhóahiệnđạiđượcdunhậptừnhiềunơikhác,nhữngtràolưugắnliềnvớikỹthuậtsố,truyềnthôngđạichúng,kèmtheosựlanrộngcủamột thứvăn hóa toàn cầumangđậmdấu ấn của chủnghĩatươngđối,hưởngthụ,duyvật.Quanhữngtínhữunhiệtthànhvàthứcthời,GiáoHộikhôngnétránh,nhưngnỗlựcđốithoạivớicáctràolưuvănhóamớimẻvànhiềutácđộngấy,đểđưavàođómột“linhhồn”,theonhưcáchnóicủaĐứcBênêđictôXVI,96nhằmtinmừnghoávàmởhướngđivàoánhrạngngờicủachânlý.97

Trongcuộcđốithoạivớivănhóa,GiáoHộicũngcầnchúýđếnnhữngthựctạitrầnthế,tứclànhữngthựctạixãhội,kinhtếvàchínhtrị,cũngnhưtấtcảnhữnggìđangxảyratrênđấtnướcnàytrongmọilãnhvực.Vớisựtôntrọng,chânthànhnhưngthẳngthắnvàkiênđịnh,GiáoHộitạiViệtNamcũng

93 x.HĐGMVN,Thư chung 1980,số11;Thư chung 2001,số14;Thư chung 2003,số9;Thư chung 1998,số13.94 HĐGMVN,Thư chung 1998,số5.95 HĐGMVN,Thư chung 1998,số6.96 x.ĐứcBênêđictôXVI,Sứ điệp nhân ngày Quốc tế Truyền Thông Xã Hội,ngày24thángGiêng,2009.97 x.ĐứcGioanPhaolôII,Splendor veritatis1-5,54-63.Huấn từ cho các giám mục Việt Nam dịp Ad limina 2009.


khôngngầnngạiđốithoạivớiChínhQuyềndânsựvềnhữnggìliênquanđếnlợiíchcủađấtnướcvàdântộc.Trongcuộcđốithoạinày,GiáoHộiphảilàtiếngnóicủanhữngngườikhôngcótiếngnóihoặcchưađượclêntiếng,phảivượtquanhữngthànhkiến,đểlàmchứngcho`sựthậtvàđứcáiKitôgiáo,mộtđứcáitintưởngmọisự,hyvọngmọisự(x.1Cr13,1-13).

Với Người Nghèo c.

(23) TheoCôngđồngVaticanII,ngườinghèokhôngchỉlàđốitượngđểGiáoHộiphụcvụ,nhưngcònlànhữngchủthểmàmộtcáchnàođóThiênChúadùngđểtinmừnghóaGiáoHội.98Dođó,GiáoHộikhôngchỉnhìnngườinghèobằngconmắtvàtìnhcảmnhânloại,nhưngtừnhãngiớicủaChúaKitô,đểkhámphárahọnhưnhữngngườibạnđangcần tìnhyêuthươngchứkhôngchỉcầncủacảivậtchất.99Đồngthời,GiáoHộicũngnhậnramìnhđãhọcđượcrấtnhiềutừngườinghèo,vàmuốntraobanchohọtrướctiênmộttìnhyêunhânáivàtháiđộcảmthông liênđớichân thành.Trongbốicảnhđấtnướcđangchuyểnbiếnmaulẹ,nhiềuhìnhthứcnghèokhổmớivềvănhóa,giáodục,tôngiáo,tìnhcảm,luânlý,kinhtếđãnảysinhvàđangthúcbáchGiáoHộiphảibénnhạyhơnnữađểcóthểđápứngnhữngnhucầumuônmặtcủathựctrạngxãhộingàynay.

3. Những Lãnh Vực Cần Quan Tâm

Truyền Giáoa.

(24) GiáoHộitạiViệtNamýthứcrõmìnhchỉlàmộtđànchiênbénhỏ,nhưngluôntriânThiênChúavìhồngânđức

98 x.VaticanII,GS44;FABC/BISAVII,11(For All,vol.1,trg231-2);Con-sultationonChristianPresenceAmongMuslims inAsia,14(For All,vol.1, trg167-8).99 x.ĐứcBênêđictôXVI,DCE18.


tinđượcbantặng.Niềmtriânđóđiliềnvớithaothứctruyềngiáo.Vìthế,GiáoHộikhuyếnkhíchmọitínhữu,cánhâncũngnhưđoànthể,khôngchỉquantâmđếnnhữnganhchịemđồngđạo,nhưnghãynỗlựctìmcáchchiasẻniềmtin,đưadẫnanhchịemđồngbàođếngặpgỡChúaKitôvàđónnhậnTinMừngcủaNgài.GiáoHộicũngcầnđặtviệcloanbáoTinMừngthànhtrọngtâmcủamọinỗlựctrongviệcđàotạocũngnhưtrongcácsinhhoạtmụcvụ,tuđức,bácái...vàmongmuốnhuyđộngthêmnhiềunhânlựcvàtàilựchơnnữachocôngcuộcloanbáoTinMừng.

LoanbáoTinMừnglàloanbáochínhChúaGiêsuvàTinMừng củaNgười như thánh Phaolô nhấnmạnh: “ĐiềuchúngtôiloanbáokhôngphảilàbảnthânchúngtôinhưnglàChúaGiêsu,vàchúngtôilàtôitớ”(2Cor4,5).Thậtvậy,“sẽkhôngcóviệcloanbáoTinMừngđúngnghĩanếutêngọi,giáohuấn,đời sống,những lờihứa,VươngQuốcvàmầunhiệmcủaĐứcGiêsuNazaret,ConThiênChúa,khôngđượccôngbố.”100Đồngthời,GiáoHộiýthứcrằngxâydựngsựhiệpnhấtvàhòagiải,cổvõtìnhliênđớivàtinhthầnđốithoại,loạibỏnhữngthànhkiếnvàcủngcốsựtintưởnglẫnnhau,tấtcảđềulànhữngyếutốquantrọngtrongviệcthựcthisứvụloanbáoTinMừng.101

Để có thể chu toàn sứvụ cao cảnhưng cũngkhôngítkhókhăntrên,hoạtđộngtruyềngiáocầngắnliềnvớiđờisốngcầunguyệnvàchiêmniệm.KhôngcókinhnghiệmsâuxavềThiênChúa trongcầunguyệnvà chiêmniệm, sẽkhólònggặt hái thành công trong truyềngiáo.TônghuấnGiáo Hội tại Châu Ánhắcnhớchúngtarằng:“ChâuÁlàchiếcnôicủanhữngtôngiáolớn,lànơicáccánhânvàcácdântộckhaokhátđiềuthầnlinh,GiáoHộiđượckêugọitrởnênmộtGiáo

100 ĐứcPhaolôVI,EN22.101 x.ĐứcGioanPhaolôII,EA24.


Hộicầunguyện,mộtGiáoHộimangchiềukíchtâmlinhsâuxa,ngaycảkhiphảidấnmìnhvàonhữngmốiquan tâmcụthểtrướcmắt.MọiKitôhữucầnđếnmộtlinhđạotruyềngiáothấmđượmtinhthầncầunguyệnvàchiêmniệm.”102

Đào Tạo Nhân Sự b.

(25) YếutốcănbảnđểtạohiệuquảchocáchoạtđộngcủaGiáoHộihệtạiviệcđàotạonhânsự.Trướchếtlàđàotạogiáodân.TronglịchsửGiáoHộitạiViệtNam,nhómThầyGiảngđượcthànhlậpgồmnhữnggiáodânmuốndànhtrọnđờimìnhchoviệcdạygiáolý.Trongnhữnggiaiđoạnkhókhăn,chínhnhữngngườigiáodânnàyđãđónggóprấtnhiều,hỗtrợhànggiáo sĩ trongviệcphụcvụ cộngđoànvà chăm sóc các linhhồn.Hiệnnay,vẫncórấtnhiềugiáodânnhiệttìnhdấnthântôngđồtạicácđiểmtruyềngiáovùngsâuvùngxacũngnhưtrongnhữngsinhhoạtmụcvụđadạngcủaGiáoHội.DướisựhướngdẫncủaCôngđồngVaticanIIvàTônghuấnNgười Kitô hữu Giáo Dân,GiáoHộitạiViệtNamcầnđẩymạnhviệchuấnluyệnvàthăngtiếnanhchịemgiáodân,giúphọsốngđạovớimộttrìnhđộnângcaovềgiáolý,kinhthánhvàmụcvụ,kểcảvềnghiệpvụchuyênmôntrongcáclãnhvựcxãhội,đểkhuônmặtChúaKitôphảnchiếu trêndungnhanGiáoHội tạiquêhươngnàyđượcthêmsinhđộngvàhấpdẫn.

GiáoHộitạiViệtNamcònquantâmhơnnữađếnđàotạolinhmụcvàtusĩ,vìđiềunàyảnhhưởngrấtnhiềuđếntươnglaicủaGiáoHội.Việchuấnluyệnnàyphảihòahợpcáchsinhđộngbốnchiềukíchnhânbản,trithức,tuđứcvàmụcvụ.103 ViệcđàotạolinhmụcvàtusĩtrongGiáoHộikhôngchạytheosốlượngnhưngtrênhết,huấnluyệnhọthành“nhữngngườidẫnđườngchânchínhvàphùhợpvớilòngChúaướcmong

102 ĐứcGioanPhaolôII,EA23.103 x.ĐứcGioanPhaolôII,Pastores dabo vobis43-59.


cũngnhưvớigiáohuấncủaGiáoHội.”104Đểđượcnhưthế,cầncótráitimmụctửvớilòngmếnsâuxađốivớiChúaKitô,đượcbộclộrabằngnhiệttìnhphụcvụGiáoHội,mộtđammêdànhchoviệccứurỗicáclinhhồn,đượcnuôidưỡngbằngLờiChúavàThánhThể,kếthợpvớilươngtâmtrongsángvàđờisốngtuđứcvươnđếntrọnhảo.TrongviệcđàotạolinhmụcvàtusĩtạiViệtNam,cầnphảilàmchochiềukíchtruyềngiáolantỏavàomọimônhọcvàhoạtđộng,nhờđócáclinhmụcvàtusĩtươnglaiđượccủngcốxáctínvàtăngthêmnhiệttâmtruyềngiáo,khảnănglàmviệcchung,sựnhạybéntrướcnhữngdấuchỉthờiđạivàtinhthầnphụcvụ.

Giáo Dụcc.

(26) Giáo Hội tạiViệt Nam nhất thiết phải đặt giáo dụcthànhmốiquantâmhàngđầu,chodùhiệnnaychưathểthamgiatrựctiếpvàogiáodụchọcđường.Giáodụcmangtầmquantrọngđặcbiệt,vìkhôngcógiáodục,Tinmừngkhôngthểthấmsâuvàođờisốngngườidâncũngnhưquêhương,đấtnướcvàvănhóađược.105Nhưthế,giáodụcởđâyvượtxaviệcchuẩnbịnghềnghiệpcũngnhưkhôngchỉđóngkhungvàohọcđường,màphảihướngtớisựpháttriểnconngườitoàndiện.

GiáoHộimuốncốnghiếnmộtnềngiáodụctoàndiệnliên quan đến việc nâng cao tri thức, gắn chặt với sự tăngtrưởngnhânbảnvàtâmlinh,vớimụctiêulàdẫntớigặpgỡĐấngPhụcsinh,ConNgườiHoànHảo.Thậtvậy,giáodụcđứctinphảilàsợichỉxuyênsuốt,làtinhhoavàcùngđíchcủatất

104 ĐứcBênêđictôXVI,Huấn từ cho HĐGMVN, Ad Limina 2009; cũng x.Cuộc đối thoại “hỏi-đáp” của các linh mục với Đức Bênêđictô XVI trong ngày bế mạc năm linh mục 11, tháng Sáu, 2010.105 ĐứcBênêđictôXVI, Diễn từ cho các nhà giáo dục công giáo tại đại học Catholic University of America, ngày17 thángTư,2008;Diễn từ cho địa phận Romangày21thángGiêng,2008;Diễn từ cho các thành viên tham dự Tổng Tu nghị dòng Salêdiêng,ngày10thángTư,2008.


cảnỗlựcgiáodụcgiađình,họcđườngvàxứđạo.Nhưvậy,việcdạygiáo lýkhông chỉ cóýnghĩa chuyển thôngnhữngkiến thứckhôkhan trừu tượng,hoặchạnhẹpvàoviệc lãnhnhậncácbítích,nhưngphảidẫnđếngặpgỡChúaKitô,nhờđóviệcgiáodụclươngtâm,sựhiệpthôngvàlòngnhânáimớiđạtmứcthànhtoàn.Trongmộtxãhộibiếnchuyểnmaulẹ,việcgiáodụccầnnhạybénđểnhậnravàđápứngnhữngthayđổitrongcáclãnhvựcvănhóa,xãhội.

Sứvụgiáodụccầnđếnsựhợplựccộngtáctừgiađìnhđếngiáoxứ,từchamẹđếnthầycô,từgiáolýviênđếnlinhmụctusĩ.Đặcbiệt,giađìnhđóngvaitròbấtkhảchuyểnnhượnghoặcthaythếtrongtiếntrìnhgiáodụcgiúpnhậnrađượcơngọicủaconemmìnhtronglòngGiáoHội.

Truyền Thông Xã Hộid.

(27) ĐấtnướcViệtNamđangchứngkiếnsựbùngnổcủatruyềnthông.Gắnliềnvớisựbùngnổnàylàmộtnềnvănhoámớivớinhữngphươngtiệntruyềnthôngmới,ngônngữmới,kỹthuậtmớivàtâmlýmới.106Thậtvậy,truyềnthôngngàynaylàmộtsứcmạnhcókhảnănghướngdẫnsuynghĩvàlốisốngcủaquầnchúng,đemđếnnhiềuđiềutốtđẹpnhưngđồngthờicũngcóthểgâyranhữngtáchạivàchiarẽ.Ýthứcrõvaitròlàthàydạychânlý,GiáoHộicầncanđảmvàtíchcựchơnnữađivàolãnhvựcnày,nhờnhữngtínhữucónănglựcchuyênmôncùngvớimộtlươngtâmtrongsángđượcsoidẫnbởigiáohuấnxãhộicủaGiáoHội.Đượcvậndụngcáchchínhđángvàhữuhiệu,truyềnthôngcóthểtrởthànhphươngtiệnhữuíchchoviệctruyềngiáo,xâydựngtìnhhuynhđệ,loantruyềnchânlývàphụcvụNướcTrời.Vìthế,GiáoHộicầnquantâmnhiềuhơnđếnlãnhvựcnàytrongkếhoạchmụcvụcủamìnhởcấpgiáo

106 x.GioanPhaolôII,RM37;ĐứcBênêđictôXVI,Sứ điệp nhân ngày Quốc tế Truyền Thông Xã Hội,ngày24thángGiêng,2009.


phậncũngnhưcấpquốcgia.Cầnđầutưnhânsựvàphươngtiệnlàmviệc,đồngthờicầncósựcộngtácvàhợplựcgiữacácgiáophậnvàcácdòngtucũngnhưgiữacácgiáophậnvớinhau.

Môi Sinh e.

(28) NềnkinhtếViệtNamđangtrênđàpháttriển.Tuythế,sựpháttriểnồạtvàthiếukiểmsoátcủatiếntrìnhcôngnghiệphóa,mứcđộthấpkémcủacơsởhạtầng,sựyếukémtrongýthứctráchnhiệmcủadânchúngvềvệsinhmôitrường,cáchtìmlợinhuậnbấtchấpcôngíchvàcảtệnạnthamnhũng,tấtcảnhữngđiềuđóđãkhiếnchomôisinhcủađấtnướcxuốngcấptrầmtrọng.Tìnhtrạngônhiễmmôisinhđanggâynhữnghậuquảnghiêmtrọngđếnđờisốngcủangườidân.Hơnthếnữa,cảtươnglailâudàicủađấtnướccũngbịđedoạvìviệckhaithácvàsửdụngnhữngtàinguyênthiênnhiênkhôngchỉliênquanđếnnhữngconngườiđangsốnghômnaymàcònliênhệđếnnhữngthếhệtươnglai.

Baolâuthiênnhiênvàcáctàinguyênthiênnhiêncònbịkhaithácchỉvìlợinhuậnvàthoảmãnhưởngthụmàthôi,bấylâumôisinhcònbịtànphátrầmtrọng.NgườiKitôhữucần“biếtchuyêncầnlàmviệckhôngnhữngđểnocơmấmáovàgópphầnxâydựngxãhộiloàingườimàcònđểlàmrạngdanhChavàmởrộngNướcTrờingaytạitrầnthế.”107ThiênChúakhôngtraothiênnhiênvàotaychúngtanhưnhữngkẻkhaitháckhôngthươngxótnhưngnhưnhữngngườiquảnlýkhônngoanvàcótráchnhiệm.108Dođó,việcbảovệmôisinhkhôngchỉlàvấnđềmangtínhkỹthuậtđơnthuầnnhưngcònlàvấnđềđạođức.GiáoHộitạiViệtNamcầnphảihọchỏi,suytưvàthựcthinhữnggiáohuấncủaGiáoHộivềtráchnhiệmđối

107 SáchlễRoma,KinhtiềntụngthánhlễngàyMồngBaTết–thánhhóacôngănviệclàm.108 x.ĐứcGioanPhaolôII,EA41.ĐứcBênêđictôXVI,Caritas in veritate.


vớisựthiệnhảocủanhữnggìđãđượcThiênChúatạothành.

4. Gia Đình, Giới Trẻ, Di Dân: Những Mối Quan tâm

Gia Đìnha.

(29) Đượcthừahưởngnềnvănhóađạohiếu,ngườitínhữuViệtNamđãxâydựngtruyềnthốngđứctinvữngmạnhgắnliềnvớinếpsốnggiađình.GiađìnhchínhlàđơnvịđầutiênvàchínhyếucủaGiáoHộiđếnnỗiđượcgọilàGiáoHộitạigia.NhiềuvịtửđạoViệtNamđãdànhnhữnglờikhuyêncuốicùngchoconcháutronggiađình.109CácthưchungcủaHộiĐồng

109 x. LM Đào Trung Hiệu, Các thánh Tử Đạo Việt Nam, www. http://liendoanconggiao.netGiuseNguyễnvănLựu:“Con sắp phải đi đày, con xin trao cho Chúa tất cả mọi sự thuộc về con, con bằng lòng dâng cho Ngài hy sinh lớn lao hơn hết là gia đình vợ con, chính Chúa sẽ săn sóc vợ con của con.”PhêrôĐinhQuangDũngvàPhêrôĐinhQuangThuầnbìnhtĩnhanủivàkhíchlệvợconhãysẵnsàngchấpnhậnviệcdânghiếncủamình.ÔngPhêrôDũngnói:“Hãy vui mừng vì tôi được hy sinh mạng sống cho Đức Kitô.”ThánhMattêuNguyễnVănPhượngnói:“Các con của cha ơi, đừng khóc, đừng buồn làm chi. Cha đã gặp vận may mắn. Anh em chúng con hãy sống thuận hòa yêu thương đùm bọc nhau.”ỞdinhquanáncóviênlụcsựtrẻtrẻtuổiđemlòngyêuthươngcongáiôngTrùm,nênnóivớiông:“Nếu gả con gái cho tôi, tôi hứa hết sức sẽ lo cho ông được tự do.”Ôngđáp:“Không được đâu, trừ phi chính anh theo đạo. Tôi không gả con gái tôi cho người ngoại đạo, dù anh là ông ký hay quan đi nữa, tôi sợ nó không giữ được đức tin. Nếu vì lý do đó mà phải chết, tôi sẵn sàng.”AntônNguyễnHữuQuỳnhnóikhicácconkhônlớn:“Cha đã nuôi dưỡng các con từ nhỏ, nay đã lớn khôn, các con sẽ lo tất cả cho gia đình. Cha muốn để dành tiền bán thuốc để chia sẻ với bà con nghèo khổ.”Ôngnóinhữnglờisaucùng:“Cha gởi lời chào các chức sắc và anh em giáo hữu Mỹ Hương. Cầu chúc mọi người bình an, trung thành giữ đạo. Hãy yêu thương nhau và sống đạo đức, các con sẽ gặp lại cha trên Thiên Đường.”VớiAnrêNguyễnKimThông(Thuông),cácconôngdựđịnhbỏtiềnvậnđộngxingiảmán,nhưngôngcản:“Các con cứ để thánh ý Chúa được thể hiện.”EmmanuelLêVănPhụng:Tạipháptrường,ônggặpcácconmình.Ôngđeovàocổcongái-côAnnaNhiên-ảnhThánhGiávànói:“Con ơi, hãy nhận lấy kỷ vật của ba. Đây là ảnh Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Ảnh này quý hơn vàng bạc bội phần. Con hãy luôn mang nơi cổ và trung thành cầu nguyện sớm chiều con nhé.”“Con ơi, hãy tha thứ. Đừng tìm báo thù kẻ tố giác cha nhé.”ĐólàlờitrăntrốicuốicùngcủathánhEmmanuelLêVănPhụngchocontraitrướckhibịxửchém.LờichứngcủacôMariaMến(Miều)


GiámMụcViệtNamđãphảnánhmốiquantâmđặcbiệtđếnmụcvụgiađình.110Tuynhiên,phảinhìnnhậnrằngnềnvănminhvậtchấtngàynayđãgâyranhiềutácđộngxấutrêngiađìnhtruyềnthống.Nhiềugiađìnhcônggiáocũngbịchiphối.Vìthế,GiáoHộitạiViệtNamcầncanhtânnhữngchươngtrìnhmụcvụ,giúpđàotạongaytừgiađìnhnhữngKitôhữuthánhthiện,nhiệtthànhthamgiacácsinhhoạttrongcộngđoàn,tíchcựcdấnthânlàmtôngđồ,ươmmầmchoơngọilinhmụcvàtusĩ;cácgiáoxứcầncóchươngtrìnhmụcvụtiềnhônnhâncũngnhưhậuhônnhân,đểđồnghànhvớicácbạntrẻbướcvàođờisốnghônnhâncũngnhưhiệndiệnvớihọtrongnhữnglúcgặpkhókhăn,thửthách,mờigọimọithànhviênthánhhóacuộcsốnggiađìnhquaviệcnângcaonhữnggiátrịđạođức,luânlývànhânbảncủađờisốnggiađìnhtheoánhsángđứctin.Đốinghịchvớiphongtràolydịvàpháthaiđượcxãhộitântiếncổvõ,ngườicônggiáonhấttâmxâydựnggiađìnhmìnhthànhGiáoHộitạigia,nổibậtvềsựchungthủy,yêuthươngnhauvàsinhsảncótráchnhiệm,luônđónnhậnconcáinhưmónquàquígiátừThiênChúanhânhậuvàquantâmgiáodụcconcáitheoLuậtChúa.

Giới Trẻb.

(30) Trongnhữngnămgầnđây,GiáoHộitạiViệtNamđãcókinhnghiệmvềviệcgiớitrẻbịđẩyxakhỏitầmtaycủamìnhvềbốlàôngAntônNguyễnĐích:“Bố tôi luôn quan tâm đếnm đời sống đạo đức của mười người con và của những gia nhân giúp việc. Mỗi ngày, ông chỉ định một hay hai người coi nhà, còn những người khác đi lễ. Tôi thấy bố tôi làm tròn các nghĩa vụ trong đạo. Ngài rất chăm sóc việc giáo dục con cái, mời thày đồ đến nhà dạy chữ Nho cho con trai, từ chối gả con gái cho những thanh niên gia đình giàu có mà không giữ đạo sốt sắng.”TômaNguyễnVănĐệnóivớivợkhivàothămtrongtù:“Đừng khóc mình ạ! Mình hãy về dãy dỗ các con nên người, dạy chúng thờ phượng Chúa. Tôi đã dâng mình và các con cho Ngài. Nhớ cầu xin Chúa cho tôi được thêm sức mạnh để nhẫn lại đến cùng.”110 x.HĐGMVN,Thư chung 2002;Thư chung 2006,số10;Thư chung 2007,số28,29;Đề cương Giáo hội tại Việt Nam 2010,số35-39.


dotácđộngcủaxãhội,vănhoávàlốisốngmới.Đồngthời,GiáoHộicũngýthứcrằngcáchnàođómìnhđangđểmấtdầngiớitrẻ.Vìthế,nhữngngườihữutráchcầnphảicanhtânkếhoạchmụcvụgiớitrẻđểcóthểgiúpgiớitrẻcóhướngđiđúngđắnchocuộcsống,xâydựngbảnthânvàphụcvụGiáoHộivàxãhội.Cầncổvõphươngán“ngườitrẻlàmtôngđồchogiớitrẻ”vìngườitrẻkhôngchỉlàđốitượngđượcchămsócmụcvụnhưngchínhhọlànhữngchủthểnăngđộng,nhiệtthànhvàđầysángtạotrongđờisốngcũngnhưtrongcánhđồngtruyềngiáocủaGiáoHội.Giáoxứ,cácđoànthểvàphongtràogiớitrẻnênđồnghànhvớingườitrẻkhôngnhữngtrongviệcdạygiáolýnhưngcòncảtrongviệctưvấnvàhướngnghiệp.

Di Dân c.

(31) Việcpháttriểnđấtnướckhôngđồngđềuđãkhiếnbộmặtcủamộtsốmiềnthayđổihẳn.Cónhữngvùngchỉcònlạingườigiàvàtrẻem,trongkhinhiềunơiđãtrởthànhquáchậthẹpvìconsốdidânkhổnglồ.Việcthayđổinơicưtrúcũngđãlàmthayđổinếpsinhhoạttrongcáclãnhvựctôngiáo,vănhóa,kinhtếvàxãhội,ởnơingườididântìmđếncũngnhưnơihọbỏđi,trênbảnthânhọcũngnhưtrêngiađìnhhọ.GiáoHộitạiViệtNamphảitiếpnhậndấuchỉthờiđạinày,vàứngxửcáchkhẩncấpvàcóhiệuquả.Cầnphảicókếhoạchmụcvụlâudàinângđỡanhchịemdidânhợpthờivàhợpcách,giúphọhộinhậpvàomôitrườngmớicũngnhưvàoGiáoHộiđịaphươngnơihọsinhsống.Cầnthiếtlậpmốitươngquanhuynhđệ cũngnhư sự cộng tác chân thànhgiữa cácgiáophậnvàgiáoxứđểcáchoạtđộngmụcvụdidân,cáchriêngtronglãnhvựcgiađìnhvàgiáodục,biếtquantâmđếnviệcphụcvụconngười,chứkhôngphảichỉđểbảotoànluậtlệ.Kinhnghiệmlịchsửdạychúngtarằngkhiđượcquantâmđúngmức,chínhanhchịemdidânsẽlànhữngchủthểtíchcựcvànăngđộngtrongcácsinhhoạtmụcvụcủaGiáoHộiđịaphương,cũngnhưtrongcôngcuộcloanbáoTinMừng.


LỜI NGUYỆN DÂNG LÊN ĐỨC MẸ LA VANG

(32) Lạy Đức Mẹ La Vang,

Chúng con tin tưởng và cảm nhận Mẹ hằng che chở phù trì Giáo Hội Việt Nam trong mọi chặng đường, khi an vui cũng như lúc u sầu, khi hân hoan cũng như lúc khó khăn, thử thách.

Mẹ đã từng nâng đỡ và củng cố đức tin nơi các bậc cha anh chúng con, nay chúng con xin phó thác cho Mẹ ý chí và nỗ lực canh tân đời sống Giáo Hội trên quê hương đất nước chúng con.

Mẹ đã trao phó trọn vẹn con người và cuộc đời mình cho Thiên Chúa, xin dạy chúng con biết vun trồng sự kết hợp với Chúa Giêsu như chi thể với Đầu, siêng năng tham dự Lễ Tạ Ơn cách sống động và tích cực, và khiêm nhường đón nhận ơn thanh tẩy nơi bí tích Hòa Giải

Mẹ đã ghi nhớ Lời Chúa và suy đi nghĩ lại trong lòng, xin giúp chúng con biết yêu mến và đêm ngày suy niệm Lời Chúa, để Lời Chúa nên lương thực nuôi sống và ánh sáng soi đường cho chúng con.

Mẹ đã hiện diện trong nhà Tiệc Ly để nâng đỡ các thánh tông đồ, xin Mẹ dạy chúng con biết đón nhận nhau, cùng nhau xây dựng một Giáo hội hiệp thông, bằng sự cộng tác và đồng trách nhiệm trong việc thực thi sứ vụ, xứng đáng với danh hiệu là Dân Thiên Chúa, Thân Mình Chúa Kitô và Đền thờ Chúa Thánh Thần.

Mẹ đã vội vã lên đường đi thăm bà Elisabeth và giúp đỡ bà trong lúc thai nghén, xin Mẹ dạy chúng con biết chú tâm đến


những khát vọng sâu xa của tha nhân, nhất là những người nghèo khổ và bất hạnh, để yêu thương phục vụ họ.

Lạy Mẹ La vang, Mẹ chính là khuôn mẫu lý tưởng của Giáo hội, khi hoàn toàn tự hiến cho công trình cứu chuộc của Chúa Kitô như người nữ tỳ hèn mọn.111 Chúng con xin phó thác cho Mẹ những đường hướng và chương trình mục vụ của Giáo Hội Việt Nam, như bằng chứng cho sự hoán cải và kiên quyết bước theo Chúa Giêsu Con Mẹ. Chúng con phó dâng cho Mẹ cả những thiếu sót không thể tránh được của chúng con, vì tin rằng không ai kêu cầu Mẹ mà lại không được Mẹ trợ giúp.

Xin Mẹ thương chúc lành cho chúng con và che chở Giáo hội của Chúa Kitô tại Việt Nam bây giờ và mãi mãi. Amen.

111 X. SáchlễRoma,KinhtiềntụngLễĐứcMaria,NữTỳcủaChúa.


PHẦN II

HƯỚNG ĐI MỤC VỤ


T rêncơsởnhữngsuytưthầnhọcđãđượctrìnhbàytrongphầnI,phầnIIđưaramộtsốđềnghịmụcvụ

nhằmbiếnsuytưthànhhànhđộngcụthể,gópphầnxâydựngGiáoHộimầunhiệm,hiệpthôngvàsứvụnhưmụcđíchchínhcủaĐạihộiDânChúa.

A. MẦU NHIỆM

(33)

I.ĐỀNGHỊMỤCVỤ1:

CỦNG CỐ MỐI HIỆP THÔNGGIỮA TÍN HỮU VỚI THIÊN CHÚA

1. Định hướng

ĐểbàytỏkhuônmặtGiáoHộilàDânThiênChúa,ThânMìnhChúaKitôvàĐền thờChúaThánhThần,GiáoHội tạiViệtNamcầnquantâmđếnviệctăngtrưởngvàđàosâumốihiệpthôngcủamỗi tínhữuvớiThiênChúaBaNgôi.Đồng thờimầunhiệmThiênChúaBaNgôiphảitrởthànhmẫumựcchođời sốngGiáoHội,được thểhiệnquamối tươngquanhiệpnhấtvàyêuthươnggiữacáctínhữuvớichủchăncũngnhưgiữa các tínhữuvớinhau.Ở tâmđiểmcủamốihiệp thôngsâuxanàylàbítíchThánhThể,vì“khôngcócộngđoànKitôhữunàocóthểđượcxâydựngmàkhôngđặtnềntảngvàtrung


tâmnơiviệccửhànhThánhThể”(GioanPhaolôII,Ecclesia de Eucharistia,số33).NhờcửhànhThánhThể,tađónnhậnChúaGiêsuvàocuộcđờimình,đượcLờiNgườinuôidưỡng,MìnhvàMáuNgườibansứcmạnh,vàbiếnđổichúngtathànhThânMìnhNgườilàGiáoHội.

2. Ưu tiên mục vụ

a)CửhànhThánhThể:GiáodânViệtNamvẫngiữđượctruyềnthốngtốtđẹplàtrungthànhvớiviệcdânglễmỗiChúanhật.TuynhiêncáccộngđoàncầncửhànhThánhThểcáchýthức,tíchcựcvàsốngđộnghơn.

b)Ânsủngbí tíchphảiđượcpháthuy trongđời sống.LờiChúa phải trở thành ánh sáng soi chiếu và hướng dẫn đờisốngtínhữutrênmọibìnhdiện:cánhân,giađình,cộngđoàn,xãhội.

3. Kế hoạch thực hiện

a)CáclinhmụcphảidànhnhiềuthờigiờvànănglựchơnchoviệcgiảngLờiChúavàdạygiáolý.Khuyếnkhíchvàtạođiềukiệngiúpanhchịemtínhữu trực tiếpđọc,họchỏi,chiasẻThánhKinh.

b)TạođiềukiệnvàsửdụngnhữngphươngphápthíchhợpđểgiúpchomọithànhphầnDânChúathấmnhuầngiáolývàhọchỏinhữnghướngdẫncủaHuấnQuyền.

c)Cốgắngduy trìvàcổvõviệccầunguyệnchung tronggiađình.

d)Vaitròcủagiáolýviên:cácgiáophậncầncungcấpnhữngkhóađàotạothườngxuyênchogiáolýviên,giúphọchutoànbổnphậnquantrọnglàgiáodụcđứctinchothếhệtrẻ.


(34)

II.ĐỀNGHỊMỤCVỤ2:

HỘI NHẬP VĂN HÓA

1. Định hướng

TrongmầunhiệmNhậpthể,ConThiênChúađãthậtsựhòanhậpvàonềnvănhóaDothái,đồngthờiNgườiđưavàođóTinMừnglàchínhbảnthânNgười,đểmanglạiýnghĩamớivàtínhvĩnhcửuchonhữnggìNgườiđãđónnhận.Cũngthế,GiáoHộitạiViệtNamtrântrọng,giữgìnvàpháthuynhữnggiátrịcaođẹptrongnềnvănhóadântộc.Đồngthời,GiáoHộinỗlựcđưanhữnggiátrịcaođẹpcủavănhóađóvàolờikinhtiếnghát,cửhànhphụngvụ,trongcuộcsốnghằngngàycũngnhưtrongngônngữ,suytưthầnhọc.


a)Trântrọng,họchỏi,giữgìnvàpháthuynhữnggiátrịcaođẹptrongnềnvănhóacủadântộcViệtNamcũngnhưtrongcáctôngiáobạn.

b)Tiếnhànhcuộcđối thoạisinhđộnggiữaTinMừngChúaGiêsuKitôvànềnvănhóadântộccũngnhưvớicáctôngiáo.


a)Trongviệcđàotạochủngsinh,giáolýviên,vănhóaViệtNamphảiđượcđưavàochươngtrìnhhọc.Cũngvậy,cầnphảidànhchoviệctìmhiểucáctôngiáobạnmộtchỗđứngtrongchươngtrìnhđàotạonhânsựchoGiáohộitạiViệtNam.

b)Thúcđẩyviệcnghiêncứu, tìmkiếmhạtgiốngLờiChúa


trongvănhóadântộcViệtNam.

b)Đầutưnhânlựcvàtàilựcchoviệcpháthuynềnthầnhọc,phụngvụ,tuđứcphùhợpvớinhữngsắctháitíchcựctrongvănhóaViệtNam.

B. HIỆP THÔNG

(35)

III.ĐỀNGHỊMỤCVỤ3:

PHÁT HUY SỰ HIỆP THÔNG VÀ THAM GIATRONG ĐỜI SỐNG GIÁO HỘI

1. Định hướng

CắmrễsâutrongbítíchRửatội,đượccủngcốnhờbítíchThêmSứcvàđượcthườngxuyênnuôidưỡngnhờbítíchThánhThể,tấtcảmọitínhữucônggiáo–giámmục,linhmục,tusĩ,giáodân–đềucótráchnhiệmthamgiavàoviệcxâydựngGiáoHộivàchutoànsứvụcủaGiáoHộilàloanbáoNướcThiênChúa.Đểthựchiệnđượcyêucầunày,GiáoHộicầnđánhgiálạivàcanhtânnhữngcơcấuhiệncó,đồngthờiđặtranhữngcơcấumớinhằmthúcđẩysựthamgiavàhợptácrộngrãihơngiữamọithànhphầnDânChúa.Cónhưthế,GiáoHộitạiViệtNammớithựcsựlàGiáoHộihiệpthôngvàthamgia.


a)Thúcđẩyvàhìnhthànhnhữngcấutrúctạođiềukiệnchosựhợptácgiữagiáosĩ,tusĩvàgiáodân.CổvõvàpháthuynhữngđoànsủngnhằmphụcvụsựhiệpnhấtsinhđộngcủaGiáoHội.


b)Thúcđẩyvàhìnhthànhnhữngcấutrúctạođiềukiệnchosựhợptácgiữacácgiáophậnvớinhau,giữacácgiáophậnvàcácdòngtucũngnhưgiữacácdòngtuvớinhau.


a)Cấpgiáoxứ

-HoànchỉnhcơcấuHộiĐồngGiáoXứtheođúnggiáoluậtvàthíchhợpvớihoàncảnhđịaphương.

b)Cấpgiáophận

-TrongGiáophậnhãylàmsaođểmứcsốngcủacáclinhmụcphảitươngđốibằngnhau;

-Giáophậncầncókếhoạchmụcvụchungvớiđịnhhướngvàquyđịnhcụthể,thaycholốilàmmụcvụriêngrẽtùyvàomỗiđịaphươnghaymỗigiáoxứ.

-Thành lập những cơ cấu hoạt động và thamvấn của giáophận,bắtđầutừnhữngtổchứctheoquyđịnhcủagiáoluậtnhưHộiđồngLinhmục,Hộiđồngmụcvụ,Hộiđồngtàichính…

c)Cấpquốcgia

-CácGiáophậnhãyhỗ trợnhauvềnhân lực cũngnhư tàichánh,nếucóthể;

-CácỦybantrựcthuộcHộiĐồngGiámMụccầnhợptácvớinhauchặtchẽhơn.HộiĐồngGiámMụccầnđầutưnhânlựcvàtàilựcchocácỦybannhiềuhơn.Trongcácủybannày,hãycốgắngsaochosắctháivàtiếngnóiđượcđadạnghơn,nhưngcũngkhôngbỏquatínhchấthiệuquả.

-XâydựngtrụsởchínhthứccủaHộiĐồngGiámMụcvớiVăn


phòngTổngthưkýHĐGMvàcácvănphòngcủacácỦybanđểdễlàmviệcchung.

-Hãylàmsaođểsựhợptáccủacácdòngtutrongcácgiáophậnđượcphongphúhơn.

-HộiĐồngGiámMụccầnđặtmộtphátngônviênchínhthứcđểkịpthờithôngtinvàbàytỏlậptrườngcủaHĐGMtrướcnhữngvấnđềliênquanđếnđờisốngGiáoHội.

(36)

IV.ĐỀNGHỊMỤCVỤ4:

ĐÀO TẠO NHÂN SỰ

1. Định hướng

“Chức tư tế thừa tác là để phục vụ chức tư tế cộngđồng,giúplàmtăngtrưởngânsủngPhépRửanơimọiKitôhữu”(GLHTCGsố1547).ÂnsủngPhépRửanàyvừalànềntảngvừalàbầukhíquyểnbaotrùmmọicôngviệcphụcvụvàlãnhđạotrongGiáoHội.DođónhữngngườiđượctraotráchnhiệmphụcvụvàlãnhđạotrongGiáoHội–giámmục,linhmục,tusĩ,giáodân–cầnđượcđàotạokỹlưỡngvàthườngxuyên,đểhọcóthểchutoànsứmạngcaocảlàphụcvụsựtăngtrưởngcủaânsủngPhépRửanơimọitínhữuvàloanbáoLờiChúachomọingười.


a)Thúcđẩymạnhmẽhơnsựcộngtácgiữagiáosĩ,tusĩvàlinhmụctrongviệcđiềuhànhgiáoxứcũngnhưtrongcáccôngtácmụcvụ.


b)Trongchươngtrìnhđàotạolinhmục,tusĩvàgiáodân,cầnnhấnmạnhđếntinhthầnhợptácvàlàmviệcchung.Nênđểýđếnvaitròvàsựthamgiacủagiáodânvàotiếntrìnhđàotạolinhmụctusĩ.


a)Cácgiáoxứđầutưchoviệcdạygiáolýnhưưutiênhàngđầu

b)ThiếtlậpvàtổchứchọcviệnthầnhọctrựcthuộcHộiĐồngGiámMụcnhằmthúcđẩyviệcnghiêncứu,đàotạovàgiảngdạykhoahọcthánhcáchchuyênsâuhơn.

b)GiáoHộiViệtNamnênhình thànhHọcviệnGiáo lýđểđàotạocácchuyênviêngiáolýcũngnhưnghiêncứunhữngphươngthếthíchhợptrongviệcgiáodụcđứctin.

c)CácTrungtâmmụcvụtạicácgiáophậntạođiềukiệnchonhững anh chị em tín hữumuốnnâng caokiến thứcThánhKinh,thầnhọcvàmụcvụ,đểhọthamgiavàođờisốngcủaGiáoHộicáchtíchcựcvàhiệuquảhơn.

C. SỨ VỤ

(37)

V.ĐỀNGHỊMỤCVỤ5:

LOAN BÁO TIN MỪNGTRONG HOÀN CẢNH NGÀY NAY

1. Định hướng


Mọi tínhữucônggiáođềuđượckêugọivàcó tráchnhiệmthamgiavàosứvụcủaGiáoHội,bắtnguồntừchínhsứvụcủaChúaKitôtrongChúaThánhThần.TâmđiểmcủasứvụnàylàloanbáoTinMừngChúaGiêsubằngcảconngườivàcuộcđờimình.SứmạngloanbáoTinMừngcầnđượcthựchiệnởcảbamứcđộ.MứcđộthứnhấtlàđónnhậnvàđểchoTinMừngthấmnhậpvàotấtcảđờisốngKitôhữu,dođóđòihỏi tínhữuphải thườngxuyênhoáncảivàtrởvềvớiChúa.MứcđộthứhailàđemTinMừngđếnchongườikhácqualờiraogiảngcũngnhưquađờisốnglàmchứngchoChúavàTinMừng củaNgười.Mứcđộ thứba là đemnhữnggiá trị củaNướcThiênChúa–Vươngquốccủasựthật,thánhthiện,côngchính,yêuthương,hòabình–thấmnhậpvàbiếnđổimọilãnhvựctrongđờisốngconngười.


a)Ýthứcthừasai:Gâyýthứcnơingườitínhữuvàcáccộngđoàntínhữu(giáoxứ,tuviện)đểhọkhôngchỉbằnglòngvớiviệcchutoàncácviệcđạođứcnhưngcònquantâmđếnviệclàmchứngchoChúavàTinMừng.

b)TruyềngiáokhôngchỉlàmộttrongnhữnghoạtđộngcủaGiáoHộinhưngtinhthầntruyềngiáocầnthấmnhậpvàomọilãnhvựctrongđờisốngGiáoHội.


a)Táilậpquỹtruyềngiáocủamỗigiáophậndođónggóptừcácgiáoxứ.(Luật riêng của Địa Phận Hà Nội 1941,số120trg.67).

b)Mỗigiáophậnvàdòngtunêndànhriêngmộtsốnhânsựtoàntâmtoànlựcchuyênloviệctruyềngiáo.


b)Theohoàncảnhcụthể,mỗigiáophậnquantâmđếnviệcđàotạonhânsựvàvậndụngcácphươngtiệntruyềnthônghiệnđạivàoviệcloanbáoTinMừng.

c)Anhchịemdidânlàđốitượngcầnđượcquantâmđặcbiệttrongcôngtácmụcvụcủacácgiáoxứvàcộngđoàndòngtu.

(38)

VI.ĐỀNGHỊMỤCVỤ6:

CÔNG BẰNG XÃ HỘI VÀ THỰC THI BÁC ÁI

1. Định hướng

NgườiKitôhữukhôngsốngđức tincách trừu tượngnhưngcáchcụthểtrongmôitrườngxãhộivớinhữngvấnđềcủanó.Vìthế,chínhđứctinđòihỏihọphảiquantâmđếncácvấnđềxãhội.Hơnthếnữa,gópphầnphụcvụsựpháttriểntoàndiệncủaconngườivàxãhộilàthànhtốthiếtyếucủasứmạngloanbáoTinMừng.Vìthế,mỗiKitôhữunóiriêngvàcộngđoàngiáohộinóichungphảiquantâmđếncácvấnđềxãhội,nhấtlàcônglývàcôngíchvốnlànềntảngcủalòngbácáichânthật(x.Caritas in veritate).Gópphần loạibỏnhữngcơcấubấtcôngvàkiếntạocôngbằngtrongxãhộilàgópphầnxâydựngNướcThiênChúatrêntrầngian.


a)Xâydựngýthứcvềcôngbằngvàtráchnhiệmnghềnghiệpcũngnhưbácái.

b)Cộng tácvớicác tổchứcxãhộivàcác tổchức tôngiáo


kháctrongviệcxâydựngmộtxãhộilànhmạnh,côngbằngvànhânái.

b)Quantâmđặcbiệtđếnviệcbảovệphẩmgiáconngười,nhấtlànhữngngườinghèokhổvàbấthạnh.


a)TìmcáchphổbiếnrộngrãigiáohuấnxãhộicủaGiáoHộiđếnmọithànhphầnDânChúa.

b)Trongtìnhhìnhđờisốngnhânbảnvàđạođứcnơigiớitrẻsasúttrầmtrọng,giáoxứcầnquantâmnhiềuhơnđếnviệcgiáodụcnhânbản,cáchriêngtrongcáclớpgiáolý.ỦybanGiáoLýĐứcTinvàỦybanGiáodụcnênphốihợpvớinhauđểcungcấptàiliệuhướngdẫncôngviệcquantrọngnày.

c)Huấn luyệnngười tínhữu làmviệcbácái theo tinh thầnPhúcÂm.(Công đồng Đông Dươngsố350).

d)Táilậpquỹbácáivàkhuyếnhọccủagiáoxứ(Luật riêng Địa phận Hà Nội,số117,118,120,trg.65-67;Luật riêng của Địa Phận Saigon,chapitre4,trg266).

lƯỢc ĐỒ tỔng quÁt

Documents