lăng kính thơ
DESCRIPTION
Nguyễn Duy Yên - Đoàn Kim VânTRANSCRIPT
Lăng kính thơ
1
© Bản quyền tiếng Việt thuộcTác giả và Công ty Sách đẹp Gia Phạm
2
ĐOÀN KIM VÂN
LĂNG KÍNH THƠThơ
NHÀ XUẤT BẢN HỘI NHÀ VĂNHà Nội – 2014
3
4
LĂNG KÍNH THƠHAY KÍNH VẠN HOA CỦA ĐỜI
Nhà thơ Bằng ViệtChủ tịch Liên hiệp Hội Văn học nghệ thuật Hà Nội
Đã lâu, chúng ta mới có dịp được đọc liên hoàn cả một tập thơ thanh thoát gồm tới 200 bài thơ ở dạng tứ tuyệt thuần chất hoặc phá thể, đồng thời thêm một bài thứ 201 coi như làm đề từ cho cả tập: “Lăng kính Thơ” của tác giả Đoàn Kim Vân. Có thể đọc một hơi mà không thấy đơn điệu dù chỉ toàn một thể 4 câu, và đọc liền một mạch mà cũng không hề thấy mệt mỏi, vì chất thơ tuy hàm súc nhưng lại mở ra nhiều suy tư và cảm nhận đa dạng, phong phú đến vô cùng. Tôi có thể ví “Lăng kính Thơ” không khác gì một ống kính vạn hoa của cuộc đời, soi vào đó, chúng ta nhìn thấy mọi cung bậc hỉ, nộ, ái, ố của chính đời sống hôm nay.
Nếu làm một chút liệt kê theo chủ đề, thì trong “Lăng kính Thơ” có những mảng đậm về thế thái nhân tình, về cái đẹp và cao quý ở đời cũng như những điều ô trọc đáng phê phán, kể cả những thói xấu rất cụ thể của người đời như lòng tham, tính ti tiện trong cách sống giả nhân nghĩa, lắt léo,phỉnh phờ, xu nịnh, dối trá , thậm chí cả thói mua quan bán chức, lường gạt người dân lương thiện ở mặt trái của xã hội. Tuy nhiên, tác giả vẫn thiên về hướng tôn vinh và đề cao tính hướng thiện cũng như tình người đích thực trong phong cách sống, ca ngợi vẻ đẹp trong trẻo của con người thẳng ngay, lương thiện; ca ngợi sự thiêng liêng trong tình cảm lứa đôi, tình nghĩa vợ chồng thủy chung, son sắt. Những bài thơ nửa như tự sự, nửa để răn đời tuy chỉ có 4 câu ngắn nhưng đúc kết được khá nhiều điều phong phúvề triết lý sống, về đạo đức làm người. Điều này lại càng đáng tin cậy khi tác giả đã đứng ở một tầm cao về tuổi đời và kinh nghiệm sống để truyền lại cho lớp người trẻ hơn với cách nói nhẹ nhàng mà thấm thía, với cách triết lý giàu từng trải và kinh lịch thực tiễn, không sa vào tư biện, cũng không rơi vào cung cách giáo huấn nặng nề.
Những mảng đề tài khác cũng nổi bật trong tập thơ có thể kể ra như mảng về đề tài Hà Nội (Hồ Gươm, Tháp Bút, Tháp Hòa Phong, Văn Miếu, Tây Hồ…) cũng được chấm phá thanh thoát và nhiều sức khơi gợi. Đặc biệt, tác giả còn tả cả về “Hà Nội lụt” hôm nay với lời kêu than vừa chua chát vừa hóm hỉnh gửi tới “ông thoát nước”- chớ hẹn hò xuông mà cứ để dân đen cam chịu chống chèo
5
mãi với tính đỏng đảnh của ông Trời!. Một bài thơ vừa trữ tình lại vừa có tính hoạt kê.
Tiếp đó, có thể kể đến mảng đề tài về hoa. Tác giả khá tinh tế và dịu dàng khi viết về hoa sen, hoa lộc vừng, lại không kém phần sắc sảo và uyển chuyển khi viết về hoa nguyệt quế, và cũng đầy thương cảm và chua xót khi viết về sự mỏng mảnh của kiếp hoa quỳnh. Nhưng thú vị hơn nữa là từ hoa thật, tác giả đã liên hệ đến “hoa người” khi gọi tên từng cô con dâu hòa thuận, nết na của gia đình mình -cũng vốn là tên các loài hoa - được cách điệu lên thành những bông “hoa đời” dung dị nhưng luôn lan tỏa sắc hương tươi thắm và niềm vui cho mọi người.
Tả mùa, tác giả tỉ mỉ đề cập đến cả 4 mùa : Xuân Hạ Thu Đông với những nét chấm phá đặc trưng cho cảnh quan và tâm trạng riêng của con người với từng mùa. Tả địa danh và các vùng quê đặc sắc trên cả nước, tác giả đề cập đến rất nhiều cảnh quan nổi tiếng của cả dải non sông gấm vóc, như Hạ Long, Huế, sông Thạch Hãn, sông Hương, những nét thơ mộng của Sa Pa, Đà Lạt, Tản Viên,Tam Đảo, Sầm Sơn… Đặc biệt tác giả còn tràn đầy cảm xúc và tình cảm công dân sôi sục khi viết về các vùng biển đảo Trường Sa, Hoàng Sa thân thương, hiện đang còn bị thế lực nước ngoài xâm chiếm và cát cứ.
Trong tập, cũng còn một mảng đề tài khá sâu đậm về các danh nhân văn hóa như Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Hải Thượng Lãn Ông,Tú Xương; đến các văn nghệ sĩ đương thời có nhiều gắn bó với đời sống tình cảm và tâm hồn tác giả như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nhà thơ Phạm Tiến Duật, nghệ sĩ nhân dân Lê Dung, nữ anh hùng Đặng Thùy Trâm…Mỗi bài thơ, tuy chỉ như một nét chấm phá nhỏ về các nhân vật kể trên, nhưng đều thể hiện được tình cảm bộc bạch và chân thành của tác giả với các đối tượng mình đề cập đến - những tài danh ở góc độ này hay góc độ khác từng đã để lại trong trái tim tác giả những nốt trầm lặng lẽ nhưng còn đủ sức vang rung mãi về sau.
Cuối cùng, chúng ta không thể không dừng lại lâu hơn một chút ở mảng đề tài khá phong phú viết về bản thân tác giả, với hàm ý của tác giả muốn gợi mở ra những điều gì chiêm nghiệm, tự răn mình, tự nhủ mình, cốt cũng nhằm để sửa mình; hoặc tự suy ngẫm sâu xa và lo tính nhiều bề để giải được những “mật mã cuộc đời”, để chọn bạn, để lập thân và tu thân trong suốt chiều dài có rất nhiều biến cố và thăng trầm của mỗi thân phận con người : “Mênh mông mặt nước sông dài/ Một chiều xa, một mảnh đời lênh đênh…”. Có những câu thơ trực giác, nhưng cảm động vì cố níu kéo một khoảnh khắc để cho nó còn ở lại với mình, không bị tan nhòa vào vô tận : “Nhớ nhau thì nhớ hôm nay nhé/ Có lệ rưng rưng nặng khối tình !”. Có đôi lúc, tác giả cũng bị lung lay niềm tin vào cái Chân, Thiện, Mỹ ở cuộc đời khắc nghiệt, chỉ còn lại một phút ngậm ngùi vì cái bon chen vô vọng của kiếp người: “Thiên đường
6
mơ tưởng nào đâu thấy/ Chỉ thấy bon chen một kiếp người!”. Tuy vậy, giọng điệu chủ đạo trong cả tập thơ dù sao vẫn là lạc quan, vẫn nắm giữ ở thế chủ động : “Trăm năm ra khỏi cõi người/ Tâm hồn tôi vẫn sáng ngời niềm tin”. Và dù vẫn cho rằng mỗi con người có một số phận, nhưng tác giả không bao giờ chịu đứng ở thế bị động, để thả mình buông trôi vào yếm thế, mà luôn luôn nắm vững một chân lý chủ đạo, có thể nói là ở tư thế tự tin làm chủ số phận, thể hiện rõ tính cách và bản lĩnh của một con người dám quyết đáp trong mọi việc: “Số phận con người cũng tự ta…”. Đó chính là cái gốc của mọi điều để ta tự răn mình, tự nhủ mình khi suy ngẫm về số và vận của đời mình.
Phần suy ngẫm và chiêm nghiệm có thể nói là bay bổng nhất và thanh thản nhất trong tập thơ chính là phần cảm nhận về thơ và vai trò của thơ trong cuộc đời một con người. Đây cũng là phần tác giả viết nhẹ nhàng , tươi tắn nhất, và cùng với phần chiêm nghiệm về số phận con người, đây cũng là phần có nhiều câu thơ hay nhất trong cả tập. Có những câu lửng lơ mà da diết : “Bài thơ viết mới nửa chừng/ Giấc mơ chiều đến xin đừng qua đi!” . Có những câu triết lý mộc mạc mà sâu sắc : “Người đi tìm kiếm bạc vàng/ Riêng tôi tìm lấy một nàng thơ chơi/ Ngẫm xem những tấn trò đời/ Ai mà tìm thấy mặt trời nửa đêm!”. Hoặc đôi câu khác lại có cái “ngẩn ngơ” rất thi sĩ, đó là chất thi sĩ trẻ thơ lãng mạn vẩn vơ của ngàn đời: “Có người đi nhặt hoàng hôn/ Đêm về đan dệt nỗi buồn vu vơ …”. Nhưng chất lãng mạn tích cực, đầy nhận thức trong lành, đầy chất liệu hiện thực mới là chất lãng mạn ấn tượng nhất trong tập thơ: “Nếu trái đất này mà không có biển/ Ai dám mơ tìm thấy một thiên đường!”. Quả thực, đến với thơ và gắn bó thơ với đời một cách hài hòa, tác giả đã được đền bù xứng đáng : “Tháng năm rồi sẽ qua dần/ Dòng đời nối tiếp tình Xuân còn dài…”.
Hai trăm bài thơ, mỗi bài một vẻ, mỗi bài một khía cạnh, một góc độ, nhưng chúng xứng đáng là những miếng kim cương đủ màu sắc óng ánh trong ống kính vạn hoa của một nhà thơ tràn trể cảm xúc. Xin chúc mừng tác giả Đoàn Kim Vân và trân trọng được giới thiệu với bạn đọc.
7
MỘT HỒN THƠĐA CHIỀU VÀ DA DIẾT
Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Hòa Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam
Một người bạn đưa cho tôi xem tập bản thảo Lăng kính thơ. Chỉ mới đọc mấy trang đầu thôi mà tôi đã bị cuốn hút thật sự. Tôi càng ngạc nhiên hơn khi được biết tác giả là nữ giới – nhà thơ Đoàn Kim Vân - ở góc độ sáng tạo văn chương thật dồi dào.Kể từ ngày nghỉ hưu và công việc kinh doanh, bà đã cùng chồng là nhà thơ Nguyễn duy Yên (cháu ngoại của nhà văn hóa – danh nhân Phan Kế Bính), say mê hơn trong công việc sang tác thơ ca. Ông, bà đã để lại cho đời một lượng tác phẩm thật đáng nể phục như sau : Tiếng lòng (tập thơ in chung, Nxb. Văn hóa - Thông tin, 1997) ; Dặm Đời (tập thơ in chung Nxb. Văn học, 2001) ; Chân trời mới (tập thơ in chung, Nxb. Văn học, 2003), Biển đời (tập thơ in chung, Nxb. Văn học, 2008), Tuyển tập thơ (tập thơ in chung, Nxb. Văn học, 2010) ; Ngược dòng thời gian – in riêng (Nxb. Văn học, 2008) ; Mùa hoa nhãn – in riêng (Nxb. Hội nhà văn, 2010); Lăng kính thơ – in riêng (Nxb. Hội nhà văn, 2014). Mênh mang xuân… (tập thơ Nguyễn Duy Yên, Nxb. Văn học, 2009); Một thoáng hương xưa (tập thơ Nguyễn Duy Yên, Nxb. Hội Nhà văn, 2010); Muôn nẻo đường thơ (tập thơ Nguyễn Duy Yên, Nxb. Văn học, 2012).
Bà cùng chồng là ông Nguyễn Duy Yên đã biên soạn 02 tập thơ: Trăng với thi nhân Việt Nam (Nxb. Văn học, 2010); Nợ bút nghiên (Nxb. Văn học, 2012). Ngoài việc in sách ông, bà đã xuất bản 20 đĩa CD, DVD (Nxb. Âm nhạc – DIHAVINA và Audio HỒ GƯƠM ấn hành từ 1998 - 2008). Năm 2014, ông, bà xuất bản một tập ca nhạc Xuân với tôi trên 100 bài (do Nxb. Âm nhạc Việt Nam ấn hành – DIHAVINA, 2014).
Những bài thơ của ông, bà đã được các nhạc sĩ tên tuổi phổ nhạc, phát trên Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Hà nội và Đài Tiếng nói Việt Nam, có nhiều ca khúc hay được khán thính giả yêu thích đón nhận.
Tôi trộm nghĩ, nếu trong lâu đài văn chương của ông bà có thêm tập ký và tập tự truyện nữa thì thật đầy đủ và đáng quý biết bao cho hậu thế!
Tập Lăng kính thơ gồm 201 bài thơ chỉ với thể thơ bốn câu, đây là điều đặc biệt của tập thơ, tạo nên sự duyên dáng khác biệt so với các tập thơ trước đây của bà. Người nữ sĩ họ Đoàn này đã trải lòng mình với tất cả những gì có thể diễn đạt được bằng thơ, từ ký ức xa xăm của thời tuổi trẻ, thời đã qua và những dấu ấn của
8
thời hiện tại, cho đến tình yêu, thế sự, thiên nhiên, danh thắng, gia đình và cả bạn hữu nữa… đều được bà biểu cảm bằng những thi tứ mượt mà, chắt lọc.
Bà đã viết về nỗi nhớ như một lời hò hẹn, lời dặn dò: Nhớ nhau thì nhớ hôm nay nhé Có lệ rưng rưng nặng khối tình Trống trải lòng em khi tiễn biệt Đường chiều in mãi bóng hình anh.
(Nỗi nhớ)Cũng là nỗi nhớ, nhưng khi viết về dòng sông, bà như trách
cứ, một sự trách cứ thật dễ chịu và thăm thẳm: Sông kia ai nối nhịp cầu Người đi để nhớ để sầu cho ai Nắng chiều nhàn nhạt dần phai Trông theo dòng nước nhớ hoài xa xăm.
(Dòng sông nỗi nhớ)Ở một bài khác, ta lại bắt gặp nỗi nhớ như trên, có điều giai
điệu lại nghe có vẻ buồn hơn, da diết hơn thì phải: Nhớ thương muốn gửi cho nhau Đường mây cách trở ai sầu hơn ai? Đêm dài tỉnh giấc hôm mai Nghe con chim hót vườn ngoài mờ sương
(Nhớ)Đọc Lăng kính thơ ta bắt gặp rất nhiều những hình ảnh của
mùa xuân và mùa thu, có lẽ hai mùa này đã chắp cánh hồn thơ cho bà. Phải là người từng trải, biết chắt chiu và yêu quý cuộc đời mới có những vần thơ về mùa xuân không chỉ đẹp mà còn như là sự nuối tiếc vậy: Xuân đi đâu có đợi chờ Tiếc xuân ra ngẩn vào ngơ một mình Xa rồi những quãng ngày xanh Xuân nhàn ngồi viết thơ tình gửi ai
(Tiếc xuân)Hoặc :Xuân đến đây rồi sao lại đi?
Đẹp như cô gái tuổi đương thì Tình xuân phong kín bao nhung nhớ Xuân đến đây rồi sao lại đi?
(Xuân đừng đi)Nhà thơ Đoàn Kim Vân còn viết rất nhiều bài thơ về mùa
xuân, với bà mùa xuân như hiển hiện không nguôi ngoai trong ký ức. Phải là người có tâm hồn đa cảm, dễ rung động với cái đẹp của thiên nhiên, đặc biệt là với mùa xuân thì cảm hứng thi tứ mới rung lên được những vần điệu say đến vậy. Một loạt bài về mùa xuân của bà đã khẳng định điều này: Trăng xuân, Cảm xúc ngày xuân, Gặp xuân…
Mùa xuân là như vậy, còn mùa thu thì sao? Bà đã viết:Xanh biếc trời thu ngọn gió lành
9
Giậu thưa dương liễu rủ màu xanh Ngoài vườn lá rụng cây thay láPhẳng lặng hồ thu song gợi tình.
(Trời thu)Và cảm thương cho thân phận vợ chồng Ngâu, năm dài đằng
đẵng xa nhau: Ngồi buồn thầm khóc mưa NgâuVì đâu nên nỗi mà đau khối tìnhTrăng buồn gió cũng lặng thinhNăm tròn qua mới thấy hình bóng nhau.
(Mưa Ngâu)Qua một số bài thơ xuân và thu, ta nhận thấy hồn thơ của bà
đã toát lên niềm vui trong sáng và nỗi buồn thầm lặng hòa quyện với thiên nhiên huyền bí.
Một điều dễ nhận thấy trong tập Lăng kính thơ là những danh thắng cảnh của đất nước đã được nhà thơ Đoàn Kim Vân khái quát thật cô đọng nhưng hết sức sinh động. Người đọc có cảm tưởng như người thi sĩ này đi nhiều, biết nhiều , đặc biệt nắm được cái hồn của sự vật và hiện tượng. Bà đã dành cho dòng sông Thạch Hãn những vần thơ thật đặc trưng như sau:
Dòng sông Thạch Hãn nở hoa Đôi bờ con nước hiền hòa chảy xuôi Chiến trường xưa cua một thời Tấm gương liệt sĩ đời đời nhớ ơn.
(Dòng sông Thạch Hãn)Còn khi viết về sông Hương, những vần thơ của bà bỗng như
lặng xuống một cách yên ả, êm đềm như vốn có của một miền quê hết sức thơ mộng đã bao đời từng là nguồn cảm hứng cua thơ ca:
Đêm tàn lãng đãng sương rơiThuyền về bến đậu gợi khơi nỗi buồnKhách đi rồi mái chèo buôngCòn trơ cô gái sông hương lững lờ
(Dòng sông Hương)Tả thiên nhiên, thơ Đoàn Kim Vân đã biết chắt lọc những thi
tứ và hình ảnh đẹp, có khi bất ngờ đến mê mẩn. Bà là người yêu thích chơi hoa, nhưng phải là hoa tươi, hương sắc dịu dàng, còn như hoa giả thì mình không ưa, bà đã bộc lộ tâm trạng của mình qua bài thơ:
Vốn là người thích yêu hoaThiên nhiên ban tặng nõn nà tươi xinhSắc hương quyến rũ gợi tìnhCòn như hoa giả thì mình không ưa.
(Yêu hoa)Có những đêm về khuya, dưới ánh trăng hạ tuần, bà ngồi chờ
xem hoa Quỳnh nở, xúc động với loài hoa đẹp kiêu sa mà lại chóng tàn:
Em từ kẽ lá nở ra
10
Quỳnh hoa em đẹp như là dáng TiênThẹn thùng khoe sắc về đêm Đợi người quân tử bên thềm ngắm trăng.
Và cảm thương cho loài hoa quý:Em đẹp nhưng mà chẳng tỏa hươngNên em lánh mặt giữa đời thườngQua đêm khoe sắc rồi tàn lụiĐể lại cho đời nỗi cảm thương.
(Hoa Quỳnh)Khi đến Hạ Long, một danh thắng nổi tiếng của đất nước vào
một buổi chiều tà, ngày sắp hết, bà ngẫu hứng viết:Biển gọi chiều về nắng nhạt phaiTrăng non hé nhú sắc vàng tươiCánh buồm no gió thuyền về bếnAi đó trông chờ trong mắt ai!
(Hạ Long chiều)Đến với Tam Đảo, núi non trùng điệp, ngây ngất giữa khoảng
trời lộng gió, mây phủ quanh năm bà cảm nhận:Thăm thẳm trời cao gió cuốn bayMây ôm ấp núi giưa ban ngàyBốn mùa đủ cả trong trời đất Khách đến ai mà chẳng đắm say.
(Ngẫu hứng Tam Đảo)Đối với Sa Pa là vùng đất thơ ca đã từng khắc họa nhiều cảnh
đẹp, nhưng trong thơ của Đoàn Kim Vân người quê xứ nhãn này, Sa Pa lại hiện lên một cách bình dị và gần gũi biết bao:
Suối Hoa trong mát chảy hiền hòaNương rẫy mờ sương mấy bản xaThắng cảnh Sa Pa mơ mộng quáBốn mùa mây phủ bốn mùa hoa.
(Sa Pa)Trong Lăng kính thơ có một loạt bài mang tính tự sự. Đây
là mảng đề tài gây được sự chú ý của bạn đọc, là điểm nhấn nổi trội của tập thơ. Tự sự của Đoàn Kim Vân rất khéo léo, uyển chuyển. Nhiều khi bà nói về mình mà người đọc lại liên tưởng đến mình, đến ý nghĩa khác. Phải là người từng trải sự đời, phải lăn lộn ba chìm, bảy nổi mới có lời thơ dẫn dắt khéo léo như thế. Nói một cách khác, tất cả sự suy ngẫm về mình chỉ gói gọn trong những từ tuy gần gũi trong đời thường, nhưng vô cùng ý nghĩa, đó là các bài: Tìm, Ngẫm, Nghĩ, Tự nhủ, Sửa mình, Tu thân… Phải chăng đây là sự đúc kết của một đời người đã từng nếm trải cay đắng, ngọt bùi.
Người ta đọc thơ bà mà có cảm tưởng như đang tự răn mình vậy:
Nhìn đời đôi mắt mờ sương khóiNgán ngẩm nhân tình bạc tưa vôiTai chẳng muốn nghe lời kiệm nóiSống sao xứng đáng một con người.
(Tự nhủ)
11
Bà tự nhủ như vậy,rồi lại tự mình đi tìm. Bà tìm gì vậy? Bà đã có đủ mọi thứ rồi kia mà. Thật bất ngờ khi bà tâm sự:
Người đi tìm kiếm bạc vàngRiêng tôi tìm lấy một nàng thơ chơiNgẫm xem những tấn trò đờiAi mà tìm thấy mặt trời nửa đêm.
(Tìm)Bà nghĩ cũng thật khác nhiều người. Sự khác biệt này ta có
thể chấp nhận được, bởi lẽ lợi danh bà cũng có đủ rồi. Phải chăng càng về cuối cuộc đời, người ta càng nhận thấy tình bạn là thật cao quý và được sống là điều hạnh phúc hơn hết thảy mọi thứ:
Lợi danh như thể phù duHãy nên thêm bạn bớt thù là hơnBiển đời sóng gió nguồn cơnMai ngày về đất hỏi còn gì đâu?
(Nghĩ)Vậy cho nên bà luôn sửa mình. Đây cũng chính là thông điệp
bà muốn gửi cho tất cả những ai quá coi trọng vật chất, tiền bạc:Muốn hay phải biết sửa mìnhĐừng kiêu ngạo quá mà sinh hợm đờiThả mình vào chốn ăn chơiĐể rồ bỏ phí một thời xuân xanh.
(Sửa mình)Đối với Đoàn Kim Vân,con người ta muốn sống thanh thản thì
chớ tham lam. Đây là bí quyết sống và làm việc. Và nếu ai đó từ bỏ được lòng tham thì cuối cùng cái gì cũng gặt hái được cả, như thế là nhân nào thì quả ấy vậy. Bà tâm sự:
Tham lam rước họa vào thânỞ sao đức độ nghĩa nhân mới làKhôn ngoan ăn nói thật thàThấy của phi nghĩa tránh xa chớ màng.
(Chớ tham)Riêng với tập Lăng kính thơ, tôi khẳng định rằng, tập thơ
không những dày dặn về số lượng mà còn phong phú và đa dạng về chủ đề sáng tác. Điều cần nói tác giả đã nói và diễn đạt được bằng thơ, kể cả những nỗi lòng sâu xa, trắc ẩn, cũng như màu xám của sự đời và màu hồng của cuộc sống hôm nay. Tập thơ thực sự là bước cách tân đáng kể của Đoàn Kim Vân, góp phần không nhỏ trong cả một quãng đường say mê sáng tạo văn chương.
Để kết thúc bài viết, tôi xin mượn hai bài thơ của bà mà tôi tâm đắc, một bài bà quan niệm về đời người và bài khác bà quan niệm về lăng kính của người nghệ sĩ. Bà chính là một con người bình dị như bao nhiêu người khác, nhưng điều đáng quý là bà biết nhận ra đời người thật ngắn ngủi, để khi sống phải sống sao cho xứng đáng. Bà còn là một nghệ sĩ, bởi thế bà đã biết viết về đời và dành cho đời những gì ưu ái nhất qua “lăng kính” của một nhà thơ:
Sinh tử chẳng qua cũng lẽ đờiThời gian vun vút tháng năm trôiTrần gian lận đận bao lâu nữa
12
Thấp thoáng qua đi một kiếp người. (Đời người)
Và :“Lăng kính” sáng soi tỏ việc đờiBiết yêu biết ghét bạn lòng ơiNgợi ca Tổ quốc giàu và đẹpGợi mở đôi điều góp ý thôi.
(Lăng kính thơ) Vâng, tuy nữ sĩ Đoàn Kim Vân nói “góp ý đôi điều” nhưng đó
là cả một nỗi lòng mênh mang, đau đáu của bà đối với cuộc đời này. Và đôi điều của bà cũng thật lớn lao, thật có ý nghĩa, đọc mãi, ngẫm mãi mà không hết.
Xin trân trọng giới thiệu tập Lăng kính thơ với bạn đọc và những ai đã từng yêu mến dòng thơ tứ tuyệt cô đọng, kiệm lời nhưng chuyển tải được rất nhiều ý nghĩa sâu xa ta thường gặp trong đời sống thường ngày.
Hà Nội, tháng 9 năm 2013
13
BƯỚC DÀI TRONG NGHỆ THUẬT SÁNG TÁC THƠ ĐOÀN KIM VÂN
Nhà thơ Bùi Việt MỹUỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Hà Nội
Với 201 bài thơ tứ tuyệt (bốn câu) làm nên tập thơ này (Lăng kính thơ), Đoàn Kim Vân đã đi một bước dài trong sáng tác, đó là độ chín về lối viết, nhuần nhuyễn, trau chuốt về câu tứ, bản năng thơ được bộc lộ tự nhiên đi sâu vào tâm tư, tình cảm và các hiện tượng của xã hội, có nhận xét và phê phán.
Tập thơ không sắp xếp theo từng chủ đề mà nó trải dài theo diễn biến tâm trạng của tác giả, điều đó nói lên cách viết theo xu hướng mới, chảy theo dòng tư tưởng và suy nghĩ của riêng mình.
Tuy nhiên chúng ta vẫn có thể cảm thụ thơ chị theo từng nhóm cảm xúc về sự thăng hoa, từ quan sát cảnh vật xung quanh cuộc sống hàng ngày, từ đó nảy sinh giao kết quan hệ đa chiều của tâm tư, tình cảm được thông qua chiêm nghiệm của thời gian.
Đọc theo hướng nào ta cũng bắt gặp những câu thơ luôn luôn cài đặt tâm tư của mình - Đây Chiều mơ:
… Mênh mông mặt nước sông dàiMột chiều xa một mảnh trời lênh đênh…Và Đêm Tây Hồ :… Quanh co muôn nẻo dặm đườngThuyền trôi bến đợi người thương cách vời…Nỗi khắc khoải đợi chờ ấy nó đan xen vào cuộc sống hàng
ngày. Sum họp và chia ly, thành công hay thất bại âu cũng là quy luật tự nhiên trong kiếp sống con người, nhà thơ tự hỏi:
… Trần gian ở trọ bao lâu nữa?Thi sĩ lãng du thế đủ rồiNhững bài, những câu thơ hay có khá nhiều trong tập thơ,
chúng tôi muốn dành cho bạn đọc tự chọn, vì sức sống và hấp dẫn của tập thơ này sẽ nói lên tất cả. Và tôi muốn nói thêm, so với các nhà văn hội viên Hà nội cùng lứa tuổi thì Đoàn Kim Vân có số tác phẩm nổi trội do các nhà xuất bản Văn học, Hội nhà văn, Văn hóa - Thông tin ấn hành: Tiếng lòng(1997), Dặm đời (2000), Chân trời mới (2003), Biển đời (2007), Ngược dòng thời gian (2008), Mùa hoa nhãn (2010).
Tôi đã được đọc phần lớn số bài trong các tập thơ ấy và nhận thấy xuyên suốt tác phẩm của chị vẫn cứ là một tình cảm nồng ấm, một trách nhiệm cao với sự chia sẻ nỗi lòng riêng tư.
Theo tôi đó là cái lớn, cái quyết định tư tưởng của một nhà thơ, nó có tầm ảnh hưởng của tác phẩm đối với bạn đọc, qua đó mà tác động đến đời sống văn học cộng đồng.
14
Chúng ta ghi nhận sự đóng góp của nhà thơ vào nền văn học thủ đô,thật rất đáng quý và trân trọng.
Tập “Lăng kính thơ” ý tứ mỗi bài chỉ gói gọn trong bốn câu quả là khó viết, vì lẽ đó tôi đánh giá cao về phương pháp sáng tác của tác giả, bài thơ làm cho bạn đọc dễ hiểu, dễ nhớ và cảm thụ được lâu bền.
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc tập “Lăng kính thơ” của nhà thơ Đoàn Kim Vân.
15
ĐÔI ĐIỀU CÙNG BẠN ĐỌC
Trước đây tôi đã cho ra mắt bạn đọc gồm nhiều thể loại thơ in trong các tập: Tiếng lòng (1997), Dặm đời (2000), Chân trời mới (2003), Biển đời (2007), Ngược dòng thời gian (2008), Mùa hoa nhãn (2010).
Trong tập thơ này tôi có dụng ý viết theo thể loại tứ tuyệt (bốn câu), ngắn gọn nói về cảnh, tình và sự việc… Sử dụng lời tuy ít nhưng ý tứ sâu xa, tinh tế, gợi cho bạn đọc những giây phút suy tư, rung động, dễ nhớ, khó quên. Tôi nghĩ thơ càng cô đọng, hàm chứa được nhiều ý và lời như thế sẽ làm giàu thêm chất thơ.
Từ tuổi cắp sách tới trường, nay đã lĩn kĩn về già, ôn lại những chặng đường đi qua, thơ đã làm cho tâm hồn tôi trong sáng và an bình, vượt qua thác ghềnh giữa dòng đời đầy biến động.
Cái giới hạn thông thường của đời người, sống được trăm năm đã là sung mãn lắm rồi, song dễ được mấy ai?
Ngẫm cho cùng :Sinh tử chẳng qua cũng lẽ đờiThời gian vun vút tháng năm trôiTrần gian lận đận còn bao độ? Thấp thoáng qua đi một kiếp người.Thơ thẩn với cuộc đời ngót tám mươi xuân, tâm hồn thơ đọng
mãi trong tôi. Thơ có cá tính, phong cách, giọng điệu riêng, có buồn vui, ước mong và hy vọng. Mặc dù giai đoạn này có nhiều người mặc cảm với thơ văn, bởi nó được xuất bản tùm lum, quá dễ dãi, lại rơi vào thời kỳ khá nhiều người có lối sống thực dụng của nền kinh tế thị trường. Nhưng thơ ca vẫn có chỗ đứng với sức sống bền lâu, nó sẽ tồn tại mãi mãi, vì nó là cội nguồn của đất nước thơ ca.
Trong một rừng thơ ca, có bài hay sẽ đi sâu vào lòng người, có bài không được hay thời gian sẽ tinh giản, sàng lọc, người đọc sẽ lãng quên. Âu cũng là quy luật khắc nghiệt của văn chương, ai đã đụng vào thì phải chấp nhận, ông “Thần Văn học” phán xét chẳng kiêng nể ai, rất công bằng và chính trực.
Tập “Lăng kớnh thơ” này tôi muốn gửi tới bạn đọc đôi dòng kỷ niệm tinh thần, rất mong các bạn đón nhận và độ lượng:
Lòng còn gửi lại chút nàyTình thơ lai láng mà say hương đời Trăm năm ra khỏi cõi ngườiTâm hồn tôi vẫn sáng ngời niềm tin.
Cuối Đông năm Quý Tỵ (1-2014) Đoàn Kim Vân
16
17
18
TÂM HỒN TÔI
Lòng còn gửi lại chút này Tình thơ lai láng mà say hương đời Trăm năm ra khỏi cõi ngườiTâm hồn tôi vẫn sáng ngời niềm tin.
NỖI NHỚ
Nhớ nhau thì nhớ hôm nay nhéCó lệ rưng rưng nặng khối tìnhTrống trải lòng em khi tiễn biệtĐường chiều in mãi bóng hình anh.
19
CHIỀU TIỄN BIỆT
Đường vắng chiều tà rợp bóng câyTiễn nhau nhớ mãi quãng đê nàyHàng tre soi bóng bên sông vắngBịn rịn đôi lòng trong phút giây.
DÒNG SÔNG NỖI NHỚ
Sông kia ai nối nhịp cầuNgười đi để nhớ để sầu cho aiNắng chiều nhàn nhạt dần phaiTrông theo dòng nước nhớ hoài xa xăm.
HỒN QUÊ
Nhớ con sông nhớ những chiềuCon đê vắng mấy xóm nghèo bên sôngĂn quả nhớ đến người trồngLớn lên bởi có tấm lòng quê hương.
ĐỢI MONG
Thơ đến mang theo một tấm lòngNhớ gì bằng nhớ với trông mongEm yêu đôi mắt anh hiền dịuĐẹp mãi tình đời nét trẻ trung.
20
GIẤC MƠ CHIỀU
Bài thơ viết mới nửa chừngGiấc mơ chiều mãi xin đừng qua điMắc duyên, duyên nợ cũng vìNàng thơ theo đuổi đôi khi bận lòng.
VU VƠ
Có người đi nhặt hoàng hônĐêm về đan dệt nỗi buồn vu vơCó người ra ngẩn vào ngơMải tìm ý một bài thơ chưa thành.
21
CHIỀU XA
Ngoài trời giăng mắc mưa buôngCon thuyền xuôi ngược gợi buồn lòng aiMênh mông mặt nước sông dàiMột chiều xa một mảnh đời lênh đênh.
CHIỀU MƠ
Ngồi buồn em viết bài thơNửa thương,nửa nhớ, nửa chờ,nửa mongTrong mơ em ngắm vườn hồngTưởng như có bóng anh lồng bóng hoa.
22
NHỚ
Nhớ thương muốn gửi cho nhauĐường mây cách trở ai sầu hơn aiĐêm dài tỉnh giấc hôm maiNghe con chim hót nhớ hoài xa xăm.
LƯU LUYẾN
Mênh mông biển rộng sông dàiSầu riêng một gánh hai vai nặng tìnhHoàng hôn rồi lại bình minhMột chiều xa một bóng hình lẻ đôi.
23
NẮNG SỚM ĐỒNG QUÊ
Những mái nhà tranh tỏa khói lamTrời quê nắng sớm dát tơ vàngÊm đềm với cảnh thiên nhiên đẹpSắc nắng từ đâu đến nhẹ nhàng
TIẾC XUÂN
Xuân đi đâu có đợi chờTiếc xuân ra ngẩn vào ngơ một mìnhXa rồi những quãng ngày xanhXuân nhàn ngồi viết thơ tình gửi ai?
24
XUÂN ĐỪNG ĐI
Xuân đến đây rồi sao lại đi?Đẹp như cô gái tuổi đương thìTình xuân phong kín bao nhung nhớXuân đến đây rồi sao lại đi?
TRĂNG XUÂN
Trăng xuân vừa hé tơ nonĐào xanh mơn mởn nụ còn khoe duyênMênh mông trong cõi u huyềnHằng Nga xinh đẹp cảnh Tiên trên trời.
25
CẢM XÚC NGÀY XUÂN
Sương khuya giăng mắc song thưaNăm tàn theo gió giao mùa đón xuânTháng năm rồi sẽ qua dầnDòng đời nối tiếp tình xuân còn dài.
ĐẦM SEN ĐÊM TRĂNG
Đầm sen cảnh đẹp như mơHoa lồng bóng Nguyệt đợi chờ ai đây?Trời cao cao mấy tầng mâyHồn thơ gửi lại chốn này với hoa.
26
GẶP XUÂN
Gió xuân tràn ngập ngoài vườnNụ đào e ấp bướm vờn lượn quanhChim non nhảy nhót trên cànhGắp xuân như lại thấy mình trẻ ra.
CẢM XUÂN
Hải Đường khoe sắc bên MaiMơn man gió thổi rụng vài cánh hoaBướm ong bay lượn la đàĐôi câu thơ hứng để mà thưởng xuân.
27
HẠ
Oi ả hè về ngõ vắng teoQuốc than ai oán báo sang chiềuHương sen ngan ngát bay thoang thoảngNgọn gió đưa tình khóm trúc xiêu.
TRỜI THU
Xanh biếc trời thu ngọn gió lànhGiậu thưa dương liễu rủ màu xanhNgoài vườn lá rụng cây thay láPhẳng lặng hồ thu sóng gợi tình.
28
MƯA THU
Mưa thu phủ ướt mấy tàu tiêuRặng núi xa xa ẩn bóng chiềuMây bạc trôi theo làn gió cuốnMặt hồ phẳng lặng nước trong veo.
NẮNG THU
Nắng thu sưởi ấm tâm hồn lạnhChiếc lá vàng rơi động nước hồThu nhớ ta không ta nhớ lắmMỗi mùa thu đến gọi hồn thơ.
29
MƯA NGÂU
Ngồi buồn thầm khóc mưa ngâuVì đâu nên nỗi mà đau khối tìnhTrăng buồn gió cũng lặng thinhNăm tròn qua mới thấy hình bóng nhau.
THU TÀN
Buồn trông lớp lớp mây hàngNghe trong tiếng gió lá vàng rụng rơiSong the thấp thoáng bóng ngườiĐón mùa thu chết để rồi tiếc thương.
30
THU
Trời ngả sang thu dịu nắng hèCánh cò phấp phới rợp đồng quêBao nhiêu thiếu nữ khoe mùa cướiĐón đợi heo may gió lạnh về.
YÊU THU
Yêu thu ghi lại mấy vần thơThu đến bên ta chẳng bến bờNgắm đám mây bay chiều bảng lảngĐường vào thơ phú vẫn hằng mơ.
31
ĐÔNG
Đêm ngắn ngày dài báo hết nămNắng thu vương lại chút hương thầmNụ đào hé nở trong sương sớmBáo hiệu ngày đông đã cạn dần.
NGÀY XUÂN ĐỌC KIỀU
Nguyễn Du cụ Nguyễn Du ơiThơ người động đến đất trời bao laNgày xuân mở cuốn Kiều raMua vui mà thấy xót xa tình đời
32
CẢM NGHĨ
Đọc Kiều ngẫm nghĩ càng hayVần gieo lục bát mà say lòng ngườiTố Như cụ Tố Như ơiBút thần để lại cho đời áng thơ.
TRĂNG HUYỀN DIỆU
Trăng huyền diệu cứ đêm đêm tỏa sángGọi hồn thơ dệt mộng những đêm sayKhát vọng thi nhân ngàn đời vẫn khát Trăng là linh hồn trong đêm tối ta say.
33
DÒNG SÔNG THẠCH HÃN
Dòng sông Thạch Hãn nở hoaĐôi bờ con nước hiền hòa chảy xuôiChiến trường xưa của một thờiTấm gương liệt sĩ đời đời nhớ ơn.
DÒNG SÔNG HƯƠNG
Đêm tàn lãng đãng sương rơiThuyền về bến đậu gợi khơi nỗi buồnKhách đi rồi mái chèo buôngCòn trơ cô lái sông Hương lững lờ.
34
NGẪU HỨNG HẠ LONG
Dừng chân Bãi Cháy buổi chiều nayThăm vịnh Hạ Long nước non nàyDu khách đắm mình trong cảnh vậtĐa tình mến cảnh mộng hồn say.
HẠ LONG CHIỀU
Biển gọi chiều về nắng nhạt phaiTrăng non hé nhú sắc vàng tươiCánh buồm no gió thuyền về bếnAi đó trông chờ trong mắt ai?
35
BIỂN GỌI
Ta yêu biển dù biển đầy sóng gióNhưng cũng dịu hiền ấm áp vị hươngNếu trái đất này mà không có biểnAi dám mơ tìm thấy một thiên đường.
TỔ QUỐC TÔI
Việt Nam Tổ quốc của tôiĐời xưa máu đổ xương rơi đã nhiềuGiữ từng tấc đất thân yêuTrang vàng sử sách ghi nhiều chiến công.
36
NGẪU HỨNG TAM ĐẢO
Thăm thẳm trời cao gió cuốn bayMây ôm ấp núi giữa ban ngàyBốn mùa đủ cả trong trời đấtKhách đến ai mà chả đắm say.
SA PA
Suối Hoa trong mát chảy hiền hòaNương rẫy mờ sương mấy bản xaThắng cảnh Sa Pa mơ mộng quáBốn mùa mây phủ bốn mùa hoa.
37
HƯƠNG SẮC SA PA
Núi cao thăm thẳm phủ mờ sươngPhong cảnh nơi đây đẹp lạ thườngNước đổ thác reo mây quyện gióChợ tình trai gái chọn người thương.
THÀNH PHỐ HOA
Đà Lạt lung linh một góc trờiHoa đèn hòa quyện với hoa tươiĐồi thông mơ mộng thân cao vútXứ sở loài hoa gửi tặng đời.
38
THĂM THAC PRENN
Vòng vèo bậc đá chơi vơiNhạc reo thác đổ nụ cười rừng xanhBầu trời tỏa sáng lung linhNước luồn róc rách chông chênh nắng chiều.
THĂM THÁC DATANLA
Thác nước thông reo cảnh hữu tìnhĐá chìm mặt nước đá chênh vênhMây trôi từng dải trời xanh thẳmHeo hút suối sa lá dập dềnh.
39
BIỂN SẦM SƠN
Phong cảnh nơi đây thật hữu tìnhSầm sơn biển cả nước non xanhÌ ầm sóng vỗ hôn bờ cátĐêm xuống người về biển vắng tanh.
EM VÀ BIỂN
Trăng gọi biển gió gọi trăngĐường mây cách trở chị Hằng biết không?Một trời sao biển mênh môngThuyền leo ngọn sóng bềnh bồng tóc em.
40
SÔNG – BIỂN
Vô tư dòng nước trôi xuôiVề nơi biển cả để rồi hợp tanMặn mòi hòa với không gianTình sông biển cả dâng tràn Đại dương.
SÓNG BIỂN
Dừng chân bãi tắm biển Sầm SơnTiếng vọng xa đưa sóng đuổi dồnNúi ngả nghiêng mình chiều xế bóngTơ lòng trắc ẩn gọi hoàng hôn.
41
NHỚ HUẾ
Mai ngày có dịp về thăm HuếHuế vẫn trường tồn nét mộng mơThấp thoáng xa bay tà áo trắngNghiêng đầu duyên dáng nón bài thơ.
GỬI CHỊ
Mặc cho ngày tháng qua mauXuân này nối tiếp xuân sau lại vềGửi lòng còn chút hương quêNgàn trùng xa cách chẳng hề nhạt phai.
42
CHIỀU TÂY HỒ
Rập rờn con nước Hồ TâyMái chèo vỗ nhịp sóng lay mạn thuyềnSâm Cầm đời đã lãng quênHồi chuông Trấn Vũ vang rền chiều xa…
ĐÊM TRĂNG TÂY HỒ
Canh khuya trăng khuyết trăng tàTình trăng với nước đậm đà sắc hươngHàng cây im ngủ bên đườngTàn đêm trăng lặn còn vương tơ lòng.
43
GỬI NGƯỜI THƯƠNG
Mai ngày sẽ hết chiến chinhVườn quê ta lại chung tình bên nhauSắc xuân vẫn giữ nguyên màuDù cho đến bạc mái đầu không phai.
HOÀI NIỆM
Nắng nhạt chiều tàn lất phất mưaNgân nga trầm bổng tiếng chuông chùaTình xưa đã lỡ duyên không bénĐẹp mãi trong lòng kỷ niệm xưa.
44
THĂM VĂN MIẾU
Đây hàng bia đá đứng ung dungMột cõi trời Nam giống Lạc HồngVăn miếu ngàn xưa vang vọng mãiNắng mưa dầu dãi với non sông. THĂM ĐỀN TRẤN VŨ
Nhẹ gót dừng chân trước cửa đềnNơi đây thờ Thánh chốn tôn nghiêmTây Hồ mặt nước xanh màu ngọcSải cánh chim trời bóng ngả nghiêng.
45
HỒ GƯƠM
Đáy nước Hồ Gươm ẩn bóng RùaLăn tăn mặt nước gió lay đưaThần linh gươm báu nào đâu thấy?Chỉ thấy Rùa thiêng với cảnh chùa.
BÊN CẦU THÊ HÚC
Đảo ngọc nghiêng soi bóng nước hồVen bờ hàng liễu rủ buông tơĐỏ son mấy nhịp cầu Thê HúcMặt nước đung đưa sóng lững lờ.
46
VỊNH HOA NGUYỆT QUẾ I
Nhỏ nhắn xinh tươi trắng nõn nàĐêm còn ươm nụ sáng đầy hoaMang tên Nguyệt Quế tình thơ mộngGửi chút hương thầm một thoáng qua.
VỊNH HOA NGUYỆT QUẾ II
Sắc đẹp hương thơm lại chóng tànĐời em ngắn ngủi kiếp hồng nhanNhẹ cơn gió thổi thân rung độngRụng cánh hoa rơi phủ nắng vàng.
47
HOA QUỲNH I
Em từ kẽ lá nở raQuỳnh hoa em đẹp như là dáng TiênThẹn thùng khoe sắc về đêmĐợi người quân tử bên thềm ngắm trăng.
HOA QUỲNH II
Hoa cười cánh trắng như bôngSao mau tàn héo cho lòng ai đauBạn cùng trăng gió đêm thâuKiếp hoa để lại nỗi sầu thi nhân.
48
HOA QUỲNH III
Em đẹp nhưng mà chẳng tỏa hươngNên em lánh mặt giữa đời thườngQua đêm khoe sắc rồi tàn lụiĐể lại cho đời nỗi cảm thương.
ĐỜI HOA
Ngào ngạt hương bay đua sắc thắmChào xuân én lượn bướm vờn hoaHoa tàn nhị rữa trơ thân láBướm lánh tìm đường trốn tránh xa.
49
HOA TRÔI
Buồn trông một kiếp hoa trôiBồng bềnh mặt nước một trời lênh đênhTấm thân chìm nổi dập dềnhCuốn theo dòng nước biết mình về đâu?
YÊU HOA
Vốn là người thích chơi hoaThiên nhiên ban tặng nõn nà tươi xinhSắc hương quyến rũ gợi tìnhCòn như hoa giả thì mình không ưa.
50
HOA TÀN
Khoe sắc với đời một chút thôiPhấn hương phai nhạt rụng tơi bờiNgười đi ngoảnh mặt buồn lơ đãngMột kiếp hoa tàn hết thú chơi.
HOA ĐỜI
Tặng 3 con dâu Cúc, Hồng, Vân Anh
Cúc vàng chào đón thu sangHồng tươi sắc thắm dịu dàng nết naAnh đào cánh trắng hiền hòaBốn mùa xanh tốt vườn nhà tỏa hương
51
HOA LỘC VỪNG
Lá xanh rủ bóng la đàXòe ra năm cánh như là bàn tayThoảng cơn gió nhẹ mưa bay Hoa rơi rụng đỏ ngập đầy lối đi.
TÌNH HOA
Quỳnh hoa hoàng hậu màn đêmMấy ai thức tỉnh mà xem được nào?Thi nhân hằng vẫn ước aoXem hoa Quỳnh nở ươm vào vườn thơ.
52
THƠ
Thơ là ý của tâm hồnGửi niềm tâm sự vui buồn có nhauNợ văn chương mối tình đầuBốn mùa qua vẫn nguyên màu thời gian.
THI HỨNG
Sông văn câu được tứ thơGieo vần ghép vận ai ngờ lại hayNgắm nhìn dòng nước mây bayCảm lòng thi hứng ngất ngây hương đời
53
THAO THỨC
Câu thơ thức dậy trong tôiGhi vào để nhớ lỡ rồi lại quênĐã từng thao thức bao đêmTứ thơ lẩn khuất mãi tìm chẳng ra.
ĐỜI NGƯỜI
Sinh tử chẳng qua cũng lẽ đờiThời gian vun vút tháng năm trôiThân già lận đận còn bao độ?Thấp thoáng qua đi một kiếp người
54
NỖI NIỀM
Dễ đâu gặp được bạn hiềnĐể cùng chia sẻ nỗi niềm hân hoanƯớc mơ cuộc sống thanh nhànMà sao nặng gánh trần gian kiếp người.
TỰ NHỦ
Nhìn đời sóng mắt mờ sương khóiNgán ngẩm nhân tình bạc tựa vôiTai chẳng muốn nghe lời kiệm nóiSống sao trọn vẹn kiếp con người.
55
SÓNG LÒNG
Biển lặng mà tình sao không lặngXuân qua rồi vẫn nặng tình xuânTháng năm dồn góp bao thương nhớXuôi ngược dòng đời nợ ái ân.
TÌM
Người đi tìm kiếm bạc vàngRiêng tôi tìm lấy một nàng thơ chơiNgẫm xem những tấn trò đờiAi mà tìm thấy mặt trời nửa đêm.
56
NGẪM
Cái gì đạt tới đỉnh caoTai ương sẽ đến vận vào mình thôiDuyên kia chỉ có một thờiHiểu nhiều biết lắm để rồi dại khôn.
NGHĨ
Lợi danh như thể phu duHãy nên thêm bạn bớt thù là hơnBiển đời sóng gió nguồn cơnMai ngày về đất hỏi còn gì đâu?
57
SỬA MÌNH
Muốn hay phải biết sửa mìnhĐừng kiêu ngạo quá mà sinh hợm đờiThả mình vào chốn ăn chơiĐể rồi bỏ phí một thời xuân xanh.
HỎI MÌNH
Ở đời biết nhục biết vinhCớ sao lại để kẻ khinh người cườiTháng ngày mê mải rong chơiHọc hành biếng nhác oán đời nỗi chi?
58
CHỚ THAM
Tham lam rước họa vào thânỞ sao có đức có nhân mới làNgười khôn ăn nói thật thàThấy của phi nghĩa tránh xa chớ màng.
LO XA
Làm người phải biết lo xaNuôi con khôn lớn để mà cậy trôngẤm no nhớ đến người trồngLớn lên thành đạt có công ơn thầy.
59
BUÔN CHUYỆN
Làm ít nói nhiều cứ tưởng hayVô ơn bạc nghĩa dễ phơi bầyNgồi lê mách lẻo tìm buôn chuyệnNghèo khổ trách gì đáng lắm thay
CHỌN BẠN
Tìm người kết bạn mà chơiHọc gương đạo đức với lời nghĩa nhânTránh xa chớ có đến gầnTà gian xấu bụng thiệt thân khó lường.
60
XỬ THẾ
Gặp người buồn chớ nên vuiAi khôn ta dại sự thời hóa thanhĐừng khoe lắm của tài danhLời khen giả dối để thành hại nhau.
LỜI KHUYÊN
Làm người cố gắng học hànhMai ngày thành đạt công danh để đờiNgu si một kiếp con ngườiBởi vì lười biếng đua đòi ăn chơi.
61
LẬP THÂN
Thời gian quý trọng hơn vàngĐể trôi đi mất thở than ích gìXuân đời lặng lẽ trôi điNgày xanh bỏ phí tiếc thì đã qua.
BIẾT LO
Của phi nghĩa có giàu đâuHọc hành dốt nát lợi cầu ai cho?Cuộc đời phải biết chăm loĐừng vin số phận phải do chính mình.
62
TU THÂN
Số mệnh con người cũng tự taTu nhân tích đức ở hiền hòaLợi danh coi nhẹ như mây gióTrí tuệ vun trồng biết nghĩ xa.
TRUNG THỰC
Ở đời sống phải đấu tranhMũ ni chớ đội che vành lỗ taiLời trung thực chẳng dông dàiKhen chê phải trái đúng sai rõ ràng.
63
ƯỚC MONG
Sống đẹp cho đời quên đi thù hậnYêu thương nhau trong một kiếp con ngườiVững lái chèo khi thuyền đã ra khơiTiến thẳng tới chân trời đầy mơ ước.
CÒN GÌ
Sống vô ích sống làm gìDanh thơm để lại ra đi yên lòngBàn tay sạch trắng như bôngCỏ xanh áo phủ giấc nồng ngàn thu.
64
ĐỊNH MỆNH
Con thuyền định mệnh hư khôngNgười đi đãi cát ở trong biển đờiDấu chân khắp nẻo muôn nơiTấm thân phiêu bạt một trời lênh đênh. MẬT MÃ CUỘC ĐỜI
Cái gì đã ở tầm tayNếu không biết giữ có ngày đi tongTrường đời giải mã thành côngĐường lên hạnh phúc mới mong vẹn toàn.
65
NGHĨA VỢ CHỒNG
Qua rồi cái tuổi xuân xanhNgọt bùi cay đắng đã dành cho nhauLộc trời mong được bền lâuCàng già càng thắm càng sâu nghĩa tình. VỐN QUÝ
Nhớ lời dạy của ông chaĐừng quên vốn quý vẫn là tu thânSiêng năng học hỏi chuyên cầnTự tin vững bước đôi chân của mình.
66
XỬ THẾ
Vong ân bạc nghĩa với đờiVì đâu lại để mọi người tránh xaTừ tâm ăn nói ôn hòaLiệu đường phải trái thật thà bảo nhau.
HÈN
Xem ra lắm kẻ ăn theoLại thêm cái tội nói leo hợm mìnhBiết gì nhục biết gì vinhCúi đầu nịnh hót nghĩa tình lãng quên.
67
DÃ TRÀNG
Xe cát nhọc nhằn bãi biển ĐôngQua làn sóng vỗ lại như khôngPhù du một kiếp thân bèo bọtChống chọi giữa đời với bão giông.
LỜI NÓI GIÓ BAY
Chớ nên nói để mà chơiĐầu thì rỗng tuếch nhả lời vu vơMấy ai nói thật bao giờChỉ lời ngon ngọt bâng quơ dối lòng.
68
TIẾNG CHUÔNG
Hồi chuông lay động đất trờiGiật mình cảnh tỉnh nỗi đời xót xaBổng trầm thánh thót ngân ngaNhư lời nhắc nhở liệu mà tu thân.
LÒNG MẸ
Mẹ nuôi con lớn thành ngườiNgày ngày khuyên bảo những lời nghĩa nhânLớn khôn con tự lập thânMẹ già tuổi hạc thoát trần về tiên.
69
GIA ĐÌNH
Gia đình êm ấm trước tiênQuốc gia đại sự đặt lên hàng đầuViệc nhà lo liệu bảo nhauVợ chồng con cái trước sau thuận hòa.
NGÀY MỚI
Tiếng gà gáy sắp tàn đêmĐồng hồ chuông đổ kêu rền báo tinNgoài trời xáo xác tiếng chimBình minh thức dậy đón thêm một ngày.
70
ĐÊM ĐÔNG
Canh khuya tỉnh giấc đêm dàiNgoài trời giá lạnh thương ai không nhàNgười giàu lãng phí xa hoaCảnh đời đen bạc sao mà bất công.
CẢNH KHUYA
Tiếc xuân ngồi ngẫm sự đờiTrông hoa lại nhớ tới người trong tranhMột trời sao sáng lung linhCảnh khuya chiếc bóng tự tình với trăng.
71
XÓT ĐỜI
Hương xưa nay đã phai màuNổi chìm rồi biết mai sau thế nàoXót đời dạ cứ nao naoMưa rơi trắc ẩn rót vào lòng ai!
BẾN ĐỢI
Sông ơi sông chảy về đâu?Cho ta gửi bớt nỗi sầu vấn vươngQuanh co muôn nẻo dặm đườngThuyền trôi bến đợi người thương cách vời.
72
HÀNH ĐỘNG
Sống là hành động trong tôiNiềm vui bất tận trọn đời vẻ vangBiết tiết kiệm tránh hoang toàngGia đình êm ấm an khang cửa nhà.
CHỮ TÍN
Hãy vì danh dự con ngườiĐể mất là cả cuộc đời bỏ điTrước khi nói phải nghĩ suyChữ tín coi trọng chớ vi phạm vào.
73
MỞ ĐƯỜNG
Mở đường với túp lều tranhGắng công xây dựng trở thành giàu sangVững lòng bền chí lo toanĐường lên hạnh phúc dâng tràn niềm vui .
BÌNH YÊN
Tình yêu như một dòng sôngCon thuyền lướt sóng bềnh bồng ra khơiThuận buồm xuôi gió êm trôiThuyền neo cập bến khoảng trời bình yên.
74
VƯỢT
Thuyền con rời bến chơi vơiSóng to gió lớn biển trời bao laVững lòng tin ở tay taRa công chèo lái vượt qua hiểm nghèo.
ĐẠO TRỜI
Ai mà hiểu hết sự đờiMiễn sao cho xứng là người có nhânSống cốt cách vững tinh thầnYêu thương đồng loại xả thân giúp đời.
75
TRÁNH
Nước trôi đi không bao giờ trở lạiBóng thời gian như gió thoảng mây bayTháng năm qua tuổi đời dần khép lạiĐường lợi danh đừng bận chớ nên say.
TIẾC NUỐI
Bảy lăm tuổi đã qua rồiMà lòng mơ tưởng bồi bồi tiếc xuânTrải qua bao nỗi nhọc nhằnĐầu xanh đã bạc tấm thân dãi dầu.
76
NỊNH
Sao đời lắm nỗi oái oăm?Thuyết suông một mớ lăng nhăng nói bừaCảm ơn rồi lại kính thưaGật gù tán thưởng cho vừa lòng nhau.
SINH
Sinh ra làm kiếp con ngườiLo toan trăm mối giữa đời rối renTránh đừng có tính bon chenLòng không vẩn đục ấm êm mọi bề.
77
NỤ CƯỜI
Nụ cười sức mạnh con ngườiVui lên luôn giữ cho đời niềm tinQuên đi bao nỗi ưu phiềnDù cho gian khó vẫn nguyên nét cười.
KHÓ
Cuộc sống tránh sao khỏi lỗi lầmQuay đầu ngoảnh lại đã trăm nămThằng tôi nhận lỗi sao mà khóLợi lộc quen rồi sẵn máu tham.
78
THẾ A?
Cách mạng lâu rồi tưởng hết quanNào ngờ nay lại lắm quan thamTrong tay quyền lực tha hồ vétSống chết khỏi cần mặc kệ dân.
TÂM TƯ
Nghe con chim hót thì hayNghe lời ngon ngọt đắng cay thế nàoBụng không ưng cứ nuốt vàoTrôi thì cũng tốt ra sao cũng đành!
79
NGỜ
Hải Âu vỗ cánh bay caoBất ngờ gặp bão bổ nhào biển sâuRăn mình học lấy làm đầuSự đời ai học đến đâu chữ “Ngờ”.
TIẾT KIỆM
Bỏ công ra kiếm đồng tiềnTiêu sao đúng mức đừng nên hoang toàngChớ hà tiện biết lo toanTính sai một nước của sang tay người.
80
NỖI LO
Chất độc lẫn vào với miếng ănNhững lo ngay ngáy cực trăm phầnMong sao thực phẩm an toàn sạchĐể khỏi ăn vào khổ cái thân.
HỎI AI ?
Của rởm bày ra đã quá nhiềuNào tiền hàng hóa biết bao nhiêuMắt thường thật giả ai phân biệtChức trách đâu rồi hãy rõi theo ?
81
LỜI THẬT
Thật thà khó lọt vào taiPhỉnh phờ ngon ngọt mồi chài dễ ngheTỉnh đòn chớ có say mêĐắng cay dã tật lời quê chân tình.
RÕ MẶT
Ăn tiền chắc hẳn là quanNhân dân lao động mải làm mải ănCó đâu công quỹ mà “thăn”Lũ tham rõ mặt chẳng cần nêu danh.
CẬU TRỜI*
Cảm hứng xem phim “Hội Long Trì”
Con trời ngã xuống đất đenNgọc hoàng phán hỏi rằng xem đứa nàoHóa ra lại là con taoBế ngay cậu dậy đưa vào cấm cung.
BỆNH TƯỞNG
Tưởng mình chức tước hơn ngườiRa tuồng trí giả phun lời ba hoaThằng tôi cứ tưởng cao xaKhua môi múa mép chẳng qua hợm đời.
82
TÌM ĐƯỜNG
Tìm ra lấy một con đườngGian nan khúc khuỷu để nhường cho ai ?Thời gian chớ để phí hoàiLập thân lao động miệt mài mới nên.
TÌNH CA TRĂNG BIỂN
Trăng soi biển cả đêm đêmNghe con sóng vỗ triền miên chập trùngMột trời non nước mênh môngTình trăng với biển trong lòng đại dương.
83
NÓN VIỆT NAM
Nón làm quà tặng người thânBạn bè quốc tế xa gần mến yêuViệt Nam chiếc nón yêu kiềuGieo vào nỗi nhớ bao nhiêu ân tình.
YÊU
Cắt nghĩa làm sao được chữ yêuBuồn vui tàn nắng ngả sang chiềuThả hồn mơ mộng theo làn gióCứ ngỡ bên mình có bóng theo.
84
TÌM CHỮ
Từ tâm huyết viết lên con chữÝ tứ tìm suy nghĩ thật sâu Có sợi tơ nhờ tằm ủ kénMuốn thơ hay gọt dũa từng câu.
MONG
Lấy chồng chẳng tính giàu nghèoCốt sao ăn ở phải điều là hơnGiữ cho trong sáng tâm hồnTrăm năm hạnh phúc vẹn tròn lứa đôi.
85
TUỔI TÁM MƯƠI
Nhờ ơn âm phúc tám mươi xuânTuổi hạc tăng cao sức kém dầnVui với nguồn thơ tâm trí sángTruyền đời con cháu tấm lòng nhân.
TIỄN BẠN
Người về còn lại mình tôiSầu riêng dấu kín đầy vơi nỗi lòngNhững là nay nhớ mai mongNgày vui tái ngộ để cùng hàn huyên.
86
NHỚ LÃN ÔNG
Lãn Ông giỗ cụ tháng GiêngNgày rằm ghi nhớ ở riêng cõi lòngNgười thầy y đức có côngGiúp người chữa bệnh chẳng mong sang giàu.
HỒ XUÂN HƯƠNG
Tiếc thay một mảnh hồn trinhTrải qua sóng gió trở thành phù duThơ còn đọng lại ngàn thuHồ Xuân Hương với Nguyễn Du thiên tài.
87
TÚ XƯƠNG
Hỡi ôi! Cụ Tú Xương ơiĐầu xanh sớm vội lìa đời thế ruSống thanh bạch chẳng hận thùXương kia không nát nghìn thu hãy còn*.
TRỊNH CÔNG SƠN
Gia tài để lại cho đờiHồn thơ nhạc Trịnh nhủ lời nước nonKhuất xa mà tưởng hãy cònÂm vang tiếng hát véo von nhạc tình.
* Ý thơ Nguyễn Khuyến phúng Tú Xương: “Kìa ai chín suối xương không nát/ Có lẽ nghìn thu tiếng hãy còn”.
88
NSND LÊ DUNG
Người đi vào cõi tâm linhLời ca giọng hát riêng mình còn nguyênĐời luôn nhắc tới tên emLê Dung nghệ sỹ thân quen một thời.
NHỚ DUẬT*
Vắng bóng năm năm khỏi cõi đờiXe băng không kính dặm mù khơiHai đầu nỗi nhớ Trường Sơn ấySao nỡ dứt tình bỏ cuộc chơi.
* Tưởng nhớ nhà thơ Phạm Tiến Duật 5 năm đã đi xa (14/12/2007 – 4/12/2012). Nhà thơ đã viết lời tựa 2 tập thơ “Chân trời mới” và “Biển đời” - thơ của Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân.
89
VẠ MỒM
Cái mồm hay nói vạ vào thânChướng mắt ngang tai cũng lặng thầmNgẩng mặt sáng soi vầng nhật nguyệtXin đừng vạ miệng nói lăng nhăng.
LẮT LÉO
Lắt léo muôn hình khó hiểu thayThực hư giả dối giữa đời nàyVểnh tai nghe hót sao mà sướngKinh tụng trò hề lắm cái hay.
90
VUI VỚI BẠN
Hôm nay bạn đến chơi nhàDăm câu thơ phú xuề xòa cho vuiChè ngon nhấp chén chào mờiLuận bàn thế sự đôi lời thăm nhau.
CẢNH GIÁC
Luôn luôn thận trọng ở đờiNhớ câu cảnh giác là lời khuyên rănDẫu rằng tin ở người thânHãy tin một nửa nửa phần xét thêm.
91
MAMEN
Chết trong cốc rượu tình trườngTỉnh rồi biết dại mới thương thân mìnhĐời xa lánh chúng bạn khinhMa men cái bóng vô hình hại nhau
VÒNG ĐỜI
Triều triệu năm tròn vẫn thế thôiTránh sao sinh tử một vòng đờiThiên đường mơ tưởng xa vời vợiChỉ thấy bon chen một kiếp người.
92
LÃNG DU
Vẫy cánh thần tiên lên hỏi trờiTầm Dương bến đợi khách làng chơiTrần gian ở trọ bao lâu nữa?Thi sĩ lãng du thế đủ rồi.
ĐÀO HOA
Dâu bể trầm luân một kiếp ngườiSóng tình nghiêng ngả lúc đầy vơiĐào hoa bạc mệnh đời mai mỉaSao lại bất công thế hả trời?
93
HY VỌNG
Than thở làm chi để ngậm ngùiSống trong hy vọng tạo niềm vuiQuên đi thù hận lòng thanh thảnTin tưởng tương lai sẽ sáng ngời.
THUYỀN TÔI
Trong xanh mặt nước bình yênThuận buồm xuôi gió con thuyền nhẹ trôiDòng đời êm ả đông vuiMười hai bến nước thuyền tôi cập bờ.
94
NGHĨA TÌNH
Đã sinh ra kiếp một con ngườiBận rộn mấy khi được thảnh thơiChớ có quá khôn thành vụng dạiNghĩa tình cân nặng chớ đầy vơi.
TRĂNG TRỐI
Từ thuở còn thơ cha dạy conGiữ sao trí đức được vuông trònMai sau phận gái nên chồng vợPhải có danh gì với nước non.
95
GÁI NGOAN
Làm duyên nở nụ cười tươiLong lanh đôi mắt sáng ngời đáng yêuNết na ăn nói phải điềuTiết trinh coi trọng luôn theo giữ mình.
ÁO DÀI
Đẹp xinh tình tứ bao nhiêuNgười đi trông dáng yêu kiều thướt thaÁo dài đậm nét kiêu saTôi yêu áo ấy như là yêu tôi.
96
NGHỆ SĨ TẠO HÌNH
Người đi tìm kiếm bốn phương trờiVũ trụ thu tròn mảnh giấy thôiHọa sĩ mang tâm hồn nghệ sĩTranh đời để lại thế gian soi.
HÒN ĐÁ VỌNG PHU I
Chuyện tình hòn đá vọng phuĐăm đăm đôi mắt mà ru nỗi buồnBồng con đứng giữa cô đơnNgười đi đi mãi vẫn còn đợi trông.
97
HÒN ĐÁ VỌNG PHU II
Biến thấn hóa đá chờ chồngVọng phu chuyện kể tấm lòng thủy chungHồn trinh thiếp gửi theo cùngPhương trời xa nhớ xin đừng phụ nhau.
THÁP HÒA PHONG*
Thăng trầm cùng với tháng nămCòn đâu tên gọi báo ân một thờiDấu xưa còn lại cho đờiHòa Phong trơ trọi giữa trời Thủ đô.
* Chùa Báo Ân xây năm 1842. Năm 1883, Pháp phá xây nhà Bưu điện, còn lại tháp Hòa Phong phía sau chùa nằm trên bờ hồ Hoàn Kiếm.
98
THÁP BÚT HỒ GƯƠM I
Tháp bút năm tầng đứng vút caoTượng trưng khí phách bậc anh hàoThời gian tô điểm rêu phong phủSóng nước Hồ Gươm vỗ dạt dào.
THÁP BÚT…II
Nét bút Thần Siêu truyền tụng lạiHồn thơ thánh Quát ý thanh taoNgọc Sơn ẩn khuất trong vòm láNgắm cảnh lòng ta thấy tự hào.
99
CHÙA QUỐC TẾ
Ngôi chùa quốc tế đầu tiênAi người kiến tạo xây nên chùa nàyThập phương đóng góp chung tayCông đầu Huyền Diệu* tựa tầy non cao.
HỒNG HẠC
Một đôi Hồng hạc bay vềNgự nơi đất Phật thêm bề tâm linhHàng tre nghiêng bóng soi mìnhTrăm con Hồng hạc sản sinh ra đời.
* Sư Huyền Diệu.
100
ĐỀ BỨC TRANH THÊU
Mỹ nhân ngồi cạnh bình senMơ màng đôi mắt dịu hiền ngây thơTay che mái tóc hững hờNét cong thon thả như chờ đợi ai.
GỐM HƯƠNG CANH
Nhớ về đất gốm Hương canhĐất nung tạo dáng khối hình đẹp saoTay nghề nâng tới tầm caoThổi hồn vào đất ngọt ngào tình quê.
101
THĂM QUÊ
Tôi về tìm lại hương xưaTrải bao năm tháng nắng nưa dãi dầuNhớ mùa nhãn nhớ hương cauChợ phiên nhóm họp con tàu ngược xuôi.
TRÊU NGƯỜI HÀNG XÓM
Bướm ong say nhụy hoa tươiSay thơ cũng muốn sang chơi vườn hồngYêu thì biết có hay khôngThôi thì cứ để nhớ mong một thời.
102
TIỄN EM
Tặng em gái Phượng
Thôi nhé mai ngày gặp lại nhauNét xuân mong được giữ nguyên màuThời gian đâu biết ngưng chờ đợiNước chảy xuôi dòng thoáng bóng câu.
QUÊN
Tặng em gái Xuân Quỳ
Hiên ngang như dáng cây tùngBạn bè sớm tối vui cùng nước nonQuên đi bao nỗi u buồnTháng ngày thanh thản gửi hồn vào thơ.
103
THƯƠNG NHỚ
Bên dòng sông Luộc quê tôiThơm mùa hoa nhãn có người tôi thươngTrai thời loạn ở chiến trườngGái say lao động ruộng nương cấy cày.
NỮ ANH HÙNG ÁO TRẮNG Tưởng nhớ Liệt sĩ - Bác sĩ Đặng Thùy Trâm
Người thầy thuốc của một thờiHy sinh cao cả trọn đời thủy chungXứng danh người nữ anh hùngLưu truyền còn mãi ở trong cõi đời.
104
CHUNG THỦY
Thủy chung đọng ở trong timVượt qua thử thách nổi chìm gian nanDù là con ngựa bất khamCỏ non xanh mướt không sang vườn người.
GHEN
Ghen đâu đã phải là yêuQuý đâu đã phải nuông chiều là hayKhuyên nhau tình nghĩa đong đầyGhen tuông quá mức có ngày xa nhau.
105
CHIA TAY
Tim giá lạnh chẳng còn chi bịn rịnChết trong lòng thương nhớ với yêu đươngTất cả đã nhấn chìm vào im lặngPhía trời xa le lói một vầng dương.
VỀ VỚI XỨ ĐOÀI
Lãng đãng mây vờn ngọn Tản ViênĐà Giang ôm bóng những con thuyềnNúi non một dải mờ sương khóiVãn cảnh chùa Trầm tắm suối Tiên.
106
NIỀM TIN
Thắp lên ngọn lửa niềm tinSống không giới hạn trăm nghìn ước mơĐừng bao giờ để bất ngờĐời luôn chủ động chớ chờ trời cho.
MÈO
Nhà tôi có một con mèoChuột không biết bắt meo meo cả ngàyNên đành loại bỏ đi ngayTốn cơm vô ích nuôi mày phí công.
107
RẮN
Nọc độc chết người rắn Hổ mangBiết đem chữa bệnh quý hơn vàngThày lang bắt mạch kê đơn thuốcÁc bệnh qua rồi nức tiếng vang.
HÀ NỘI LỤT
Gió mưa là việc của trờiChống chèo lũ lụt con người phải loXin ông thoát nước nhớ choDân cam chịu mãi chớ hò hẹn suông.
108
TRƯỜNG SA
Xương rơi máu đổ giữ Trường SaBiển đảo Hoàng Sa đất Việt nhàVô cớ ngoại xâm tìm cách chiếmCăm thù lũ giặc quyết không tha.
BẠN THÙ
Chẳng có đồng minh chẳng kẻ thùĐôi bên cùng lợi bội nguồn thuDân vui hạnh phúc hằng mong đợiThù bạn rạch ròi rõ thực hư.
109
SỢ
Ốm đau ai tránh được đâuCó vào bệnh viện qua cầu mới hayĐợi chờ cả buổi hết ngàyGiường con nằm bốn ních đầy khổ chưa!
QUAN BÀ
Quan ông chức tước đã đànhQuan bà chỉ có cái danh hão huyềnMuốn mình được “Sếp ưu tiênKêu “bà” một tiếng ấm êm mọi bề.
110
GỢI CẢM
Sáng sáng soi mình đứng trước gươngPhấn son tô điểm nét tinh tườngHồng lên đôi má làn da mịnMái tóc mây chiều gợi vấn vương.
VÒNG XOÁY
Vòng xoáy thời gian lặng lẽ trôiBao nhiêu kỷ niệm đã xa rồiVùi chôn tất cả bao mơ ướcCòn lại tình đời với lứa đôi.
111
HỒN TRINH NỮ
Chẳng đợi được anh hết chiến tranhTiếc công cha mẹ đã sinh thànhBom thù vùi lấp trong hang đáÔm chặt hồn trinh một khối tình.
THẾ MÀ HAY
Quanh năm phơi bụng cười toe toét Di Lạc đời này dễ mấy ai?Đắc ý câu thơ mình tự sướngPhải đâu danh vọng với tiền tài.
112
HẬN TÌNH
Nén chặt trong tim một mối sầuHận tình in đậm vết thương đauHồng nhan bạc mệnh tình dang dởGóc biển chân trời biết tới đâu!
VÌ DÂN
Làm quan phải biết vì dânLộng quyền tham nhũng ai cần làm chiChỉ đường dẫn lối dân điCông bằng xã hội không vì lợi riêng.
113
MỪNG BÁC VŨ KHIÊU 97 TUỔI
Trời cho tuổi bác ngót trăm nămXứng bậc anh hùng nước Việt NamSáng suốt tinh anh đời kính trọngHẳn còn duyên nợ với giang san.
MUA QUAN
Bỏ tiền mua chức tặng quanMột tuồng nịnh hót mưu gian kiếm lờiTìm đường chặn đứng lại thôiKẻo mà lan rộng thiệt thòi lắm ru.
114
DÂN HỎI QUAN TRẢ LỜI
Ấm ức nhiều điều muốn hỏi quanLâu ngày bịt miệng chẳng kêu thanSướng thay nay được quan mời hỏiRút ruột trần tình lắm nỗi oan.
NẮNG CHIỀU
Tặng bạn đời
Trắc ẩn tâm tư dạ cảm hoàiĐôi lòng chung thủy chẳng mờ phaiTình thơ lai láng còn nguyên vẹnNắng quái chiều hôm ai nhớ ai?
115
CÒN
Câu thơ còn lại cho đờiTan vào cát bụi để rồi tiếc thươngTrải qua một kiếp đoạn trườngĐường về tay trắng chẳng vương vấn gì.
CHẶNG ĐƯỜNG THƠ
Bốn câu thơ một chặng đườngNgổn ngang trăm mối tơ vương trong lòngNặng tình nghĩa với non sôngHồn tôi một trái tim hồng nở hoa.
LĂNG KÍNH THƠ
Lăng kính sáng soi tỏ việc đờiBiết yêu, biết ghét bạn lòng ơiNgợi ca Tổ quốc giàu và đẹpGợi mở đôi điều góp ý thôi.
116