1

MJERENJE HRAPAVOSTI TEHNIČKIH POVRŠINA

MJERENJE HRAPAVOSTI TEHNIČKIH POVRŠINA

(Slike)

Brušenje okruglih površina

Brušenje ravnih površina

Razvrtavanje

Čeono glodanje

Tokarenje

Obodno glodanje

Blanjanje

Bušenje

Rel

ativ

no v

rijem

e (tr

oško

vi p

roiz

vodn

je)

Smanjenje hrapavosti može dovesti do velikog porasta troškova obrade

2

Profil povrProfil površšineine

Profil povrProfil površšineine

-- PeriodiPeriodiččnini

-- NeperiodiNeperiodiččnini

3

Odstupanja oblika 1. redaOdstupanja oblika 1. reda

Odstupanja oblika 2. redaOdstupanja oblika 2. reda

Odstupanja oblika 3. redaOdstupanja oblika 3. reda

Odstupanja oblika 4. redaOdstupanja oblika 4. reda

Efektivna povrEfektivna površšinaina

Hrapavost

• Totalni profil

•Primarni profil P

•Profil valovitosti W

•Profil hrapavosti R

4

• Profili površine

Ukupna mjerna duljina Ukupna mjerna duljina ll

Duljina vrednovanja Duljina vrednovanja lnln

Referentne duljine Referentne duljine lplp ili ili lrlr ili ili lwlw

5

Srednja crta profilaSrednja crta profila

Srednje aritmetiSrednje aritmetiččko odstupanje profila ko odstupanje profila RaRa

6

Srednje aritmetiSrednje aritmetiččko odstupanje profila ko odstupanje profila RaRa(isto za sve primjere profila)(isto za sve primjere profila)

Srednje aritmetiSrednje aritmetiččko odstupanje profila ko odstupanje profila RaRa

7

Srednje aritmetiSrednje aritmetiččko odstupanje profila ko odstupanje profila RaRa

N12N11N10N9N8N7N6N5N4N3N2N1

502512,56,33,21,60,80,40,20,10,050,025Ra [μm]

Stupanj povr. hrap.

NajveNajvećća visina izboa visina izboččine profila hrapavosti ine profila hrapavosti RpRp

8

NajveNajvećća visina izboa visina izboččine profila hrapavosti ine profila hrapavosti RpRp

NajveNajvećća dubina udubine profila hrapavosti a dubina udubine profila hrapavosti RvRv

9

NajveNajvećća visina profila hrapavosti a visina profila hrapavosti RzRz

Ukupna visina profila hrapavosti Ukupna visina profila hrapavosti RtRt

10

Raspodjela odstupanja

Koeficijent asimetrije Koeficijent asimetrije RskRsk

11

Koeficijent asimetrije Koeficijent asimetrije RskRsk

Koeficijent spljoKoeficijent spljošštenosti tenosti RkuRku

12

Stupanj noStupanj noššenja profila enja profila RmrRmr

Krivulja nošenja profila

Princip rada komparativnog mikroskopaPrincip rada komparativnog mikroskopa

etalon

ispitivana površina

oko

okulari

etalon

zaslonobjektiv

polupropusna prizma

izvor svjetla

zaslon

predmet koji se ispituje

13

Komparativni mikroskopKomparativni mikroskop

Princip rada mikroskopa sa svjetlosnim rezomPrincip rada mikroskopa sa svjetlosnim rezom

oko

polupropusna prizma

podesiva mjerna crta

nit ili procjep svjetlosti

izvor svjetla

14

Princip rada Princip rada interferentnoginterferentnog mikroskopamikroskopa

oko polupropusna prizma

planparalelnapolupropusna ploča

hα

λ/2

Rt

Izvor svjetla

Mjerenje optiMjerenje optiččkim instrumentomkim instrumentom

15

Princip rada kontaktnog Princip rada kontaktnog profilmetraprofilmetra

Kontaktni Kontaktni profilmetarprofilmetar –– slobodni sustavslobodni sustav

16

Kontaktni Kontaktni profilmetarprofilmetar ––jednooslonijednoosloni sustavsustav

Kontaktni Kontaktni profilmetarprofilmetar ––dvooslonidvoosloni sustavsustav

Mjerenje kontaktnim Mjerenje kontaktnim profilmetromprofilmetrom

17

Mjerenje kontaktnim Mjerenje kontaktnim profilmetromprofilmetrom

Mjerenje kontaktnim Mjerenje kontaktnim profilmetromprofilmetrom

18

Mjerenje kontaktnim Mjerenje kontaktnim profilmetromprofilmetrom