la gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi...

26
 

Upload: ebookecmit

Post on 11-Feb-2018

223 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 1/26

 

Page 2: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 2/26

 CD  OLZPMAIL @LCCA ZPXLZZ 

ILCCL RXAELZZMAIM ZDIMPDXMLXMJAIAZJLXL L@ DEEXAIPDXL M XMZJFM RZMJA+ZAJMDCM MI DKHMPA ZDIMPDXMA 

 D J \ X D @ M  

K D X M D L C L I D J D K R \ Z L J D X C D E A X X L Z \  

JACCDID  L+HAAN  L)J)K) 

L+HAAN  RLX  C/L@\JDWMAIL  JAIPMI\D  MI  KL@MJMID 

© 8248  + RXA)KLP)LA) L@MWMAIM ‚  RXAOLPPM KLPL L AXMWWAIPM 

ZA)OL)Z) ZDZ  ‚  RXAUM@LX  KMIMZPLXMDCL L)J)K) I) ?6<

JAD@M\UDPA @D Z\RRAXPM @M@DPPMJM @M  DRRXAEAI@MKLIPA# 

MC RXLZLIPL CMHXA  L/  DJJXL@MPDPA JAKL 

 D\PADRRXLI@MKLIPA JAI

  P\PAXDOOMA

 &ED@-

 

JAI XMJAIAZJMKLIPA L)J)K) RLX   P\PPL CL RXAELZZMAIM  ZDIMPDXML

ZACA  DPPXDULXZA  DRRAZMPD XLOMZPXDWMAIL  DC ZMPA7

 www)lhaanljk)mp 

Page 3: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 3/26

 

© 8248 RXA)KLP)LA) L@MWMAIM ‚  RXAOLPPM KLPL L AXMWWAIPM 

ZA)OL)Z) ZDZ

RXAUM@LX L)J)K) KMIMZPLXA @LCCD ZDC\PL I) ?6< 

 www)lhaanljk)mp 

Rxmkd l`mmail lclppxaimjd 8248

Rxarxmlpâ clpplxdxmd xmzlxudpd

Rxa)Klp)lA) L`mmaim

L`mmail `mompdcl xldcmdpd ilc @mjlkhxl 8248

rxaklplal`mmaimBpmzjdcm)mp 

MZHI7 =?6+66+=2::?5+=+?

Page 4: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 4/26

  Cd olzpmail `lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

4

  MI@MJL

Rxledwmail QQ QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 0 

JDRMPACA 4) Rlxjfí æ mkraxpdipl cduaxdxl z|ccd rxluliwmail `lcca zpxlzz1  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 6 

JDRMPACA 8) @dc hlilzzlxl dccd zdc|pl axodimwwdpmud  QQQQQ 46 8)4 Hlilzzlxl axodimwwdpmua l Zdimpâ  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 468)8 Mc hlilzzlxl axodimwwdpmua7 zumc|rra zpaxmja)) QQQQQQQQQQQQQQ 8:8): @lemimwmaim plaxmjfl `lc jaijlppa `m

zdc|pl!hlilzzlxl axodimwwdpmua ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ :28)0 Iaxkdpmul l `mxlppmul mi plkd `m hlilzzlxl l zdc|pl

axodimwwdpmud  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ :0

JDRMPACA :) Ca zpxlzz l mc h|xia|p ‥) QQQQQQQQQQQQQQQQQQ :5 :)4 Ca zpxlzz )) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ :5:)8 Ca zpxlzz zljai`a mc ka`lcca `m Jaarlx ) QQQQQQQQQQQQQQQQQ 0<:): Mc h|xia|p ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ <8 

:)0 Zpxlzz# h|xia|p l xldwmaim rzmjacaomjfl ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQ <? 

JDRMPACA 0) Cd emzmacaomd `lcca zpxlzz   QQQQQQQQQQQQQQQQQ 52 0)4 Cd zmi`xakl olilxdcl `d d`dppdklipa )) QQQQQQQQQQQQQQQQQQ 520)8 Mc jaxpmzaca  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 5<0): Cl jdpljacdkmil  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 5?0)0 Xlcdwmail pxd zpxlzz l kdcdppml rzmjazakdpmjfl )) QQQQQQQQQQQQ 5=

Page 5: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 5/26

8

JDRMPACA <) Cd iaxkdpmud mi zdimpâ7 ka`memjfl l jxmpmjmpâ  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ ?8 

JDRMPACA 5) \i ka`lcca `m djpmai+xlzldxjf rlx ca zpxlzz mi dkhmpa zdimpdxma7 m ox|rrm `m jarmio# m Klpdrxaoxdkkm l` mc t|lzpmaidxma M)Z)K)) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ ?6 5)4 Zpxlzz l jarmio ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  QQQQQQQQQQQQQQQ 625)8 Cd xmjlxjd+miplxulipa dppxdulxza m –Ox|rrm `m

jarmio‛ l m Klpdrxaoxdkkm QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 

605): M Klpdrxaoxdkkm 7))Q) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 665)0 M Klpdrxaoxdkkm rxmkdxm l e|iwmaidcm ) QQQQQQQQQQQQQQQQQ =45)< M Klpdrxaoxdkkm rxmkdxm ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ =85)5 M Klpdrxaoxdkkm e|iwmaidcm ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4285)? M)Z)K)7 Miulipdxma `m Zlclwmail `lm

Klpdrxaoxdkkm  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 425

JDRMPACA ?) C/miplccmoliwd lkapmud l cd olzpmail `lcca zpxlzz ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 44: ?)4 Zpxlzz l jarmio  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 44: ?)8 C/miplccmoliwd lkapmud )) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 446?): Dcclidxl c”miplccmoliwd lkapmud ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 48:

JDRMPACA 6) C”drrxajjma Kmi`e|cilzz Ja|izlcmio ilccd 

 olzpmail `lcca zpxlzz rlx ocm arlxdpaxm mi dkhmpa aijacaomja7 |i jdza rxdpmja ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4:5 6)4 Kmi`e|cilzz7 zmoimemjdpa l drrcmjdwmaim QQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4:56)8 Mc Rxaolppa MXMZ + JMRAKA7 zjxllimio `lcca

zpxlzz l xmzjfma H|xia|p mi aijacaomd  QQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4:=6): Mc jdza7 Kmi`e|cilzz Ja|izlcmio l rxajlzza

`m ox|rra) Q  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4<:

Page 6: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 6/26

  Cd olzpmail `lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

:

JDRMPACA =) Cd clomzcdwmail mpdcmdid l` l|xarld xlcdpmud dcca zpxlzz cduaxdpmua  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 458 =)4) Hxlul zpaxmd `lccd clomzcdwmail mpdcmdid l`

l|xarld z|ccd zdc|pl l zmj|xlwwd z|c cduaxa QQQQQQQQQQQQQQ 45:=)8) @ljxlpa Clomzcdpmua 64!8226 l z|jjlzzmul

ka`memjfl &@) Coz 425!822=-7 p|plcd `lccdzdc|pl l `lccd zmj|xlwwd ilm c|aofm `m cduaxa QQQQQQQQQQQQQ 4?2

JDRMPACA 42) Cd udc|pdwmail `lc xmzjfma zpxlzz cduaxa jaxxlcdpa mi dkhmpa zdimpdxma7 lzrlxmliwl l` drrcmjdwmaim ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4?< 

JDRMPACA 44) Dppmumpâ `locm arlxdpaxm rxlrazpm dccd  rxluliwmail l p|plcd ̀ lccd zdc|pl rzmjazajmdcl ilm c|aofm `m cduaxa ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 46? 44)4 Rxlklzzd  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 46?44)8) Cd zmj|xlwwd l ocm mieaxp|im z|c cduaxa )) QQQQQQQQQQQQQQQQ 46644): Cd zaxulocmdiwd zdimpdxmd l cl e|iwmaim `lc

Kl`mja Jakrlplipl ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 4=:

IAPL Z\OCM D\PAXM  ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 820 

HMHCMAOXDEMD  QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 82? 

OCAZZDXMA ) QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ 

8:8 

Page 7: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 7/26

0

 RXLEDWMAIL

`m Omaxoma Kdxxdjjmim ' 

Ca zpxlzz æ |ia zpmkaca# |id xmjfmlzpd `m ka`memjd# `md`lo|dklipa jfl z|zjmpd |id xmzrazpd emzmacaomjd> t|lzpd æ dzrljmemjd

d t|dczmdzm pmra `m xmjfmlzpd rxaulimlipl `dcc”dkhmlipl l jamiuacolp|ppa c”axodimzka miplxlzzdi`a mc zmzplkd rzmjfmja# ilxuaza#li`ajxmia# jdx`maudzjacdxl# mkk|impdxma# `molxlipl ljj) jfljaizlipl c”d`dppdklipa dccd i|aud zmp|dmail rlx xmpxaudxl |i i|auazpdpa `m lt|mcmhxma pxd c”mi`mum`|a l c”dkhmlipl jfl ca jmxjai`d7 udcl d`mxl |i kljjdimzka `lc p|ppa emzmacaomja & l|zpxlzz  - jfl jm jaizlipl `mxmzrai`lxl dccl xmjfmlzpl `lccd umpd)

 P|ppdumd t|di`a ca zpxlzz z|rlxd cd jdrdjmpâ `m xmzrazpd# a rlx cdz|d miplizmpâ a rlx cd z|d `|xdpd# l t|mi`m ud acpxl cd jdrdjmpâ `m

d`dppdklipa# t|lzpd zmp|dmail `mulipd mizazplimhmcl rlx c”axodimzkal r|ø lzzlxl jd|zd `m `mulxzl rdpacaoml rmý a klia oxdum l iaizlkrxl xlulxzmhmcm)

T|di`a c”axodimdmail `lc cduaxa a m xdrraxpm jai m jdrm l mjacclofm `lolilxdia zaia dijf”lzzm jd|zd `m zpxlzz l `m rdpacaoml)

Ca zpxlzz cduaxdpmua æ mc rxa`appa `lcc”miplxdmail `midkmjd pxd cdrlxzaid l mc jaiplzpa mi j|m arlxd# jfl jd|zd |i xdrraxpa dcplxdpa pxdocm zpmkacm `lm jakrmpm a `lc x|aca l cl jdrdjmpâ `lcc”arlxdpaxl> æt|lcc”mizmlkl `m xldmaim emzmjfl l` lkapmul `diiazl jfl zmkdimelzpdia t|di`a cl xmjfmlzpl razpl `dc cduaxa iai zaiajakkmz|xdpl dccl jdrdjmpâ# xmzaxzl a lzmolil `lc cduaxdpaxl)

T|lzpa plzpa deexaipd c”dxoaklipa `lcca zpxlzz l `lc xmzjfmarzmjazajmdcl# l t|mi`m `lccd zmj|xld l `lccd p|plcd `lccd zdc|pl miplzajakl hlilzzlxl axodimdpmua ilm c|aofm `m cduaxa dijfl mijaizm`lxdmail `m t|dipa rxlumzpa `dc @) Coz) 64!26 iapa jakl

 Plzpa \imja z|ccd zmj|xld ilm c|aofm `m cduaxa l p|ppd cd iaxkdpmudd jaxaccdxma `lc `ljxlpa l cl z|l ka`memjfl l miploxdmaim# jfl fdiia

Page 8: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 8/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

<

rxljmzdklipl mi`mum`|dpa ca zpxlzz cduaxa+jaxxlcdpa jakl |ia `lmxmzjfm jfl `luaia lzzlxl lzdkmidpm# udc|pdpm l deexaipdpm)

Mc P)\) 64!26# ud acpxl cd rxljl`lipl iaxkdpmud rxlulimaimzpmjd#rxlul`li`a jfl cd udc|pdmail `lm xmzjfm &ahhcmoa `lc `dpaxl `mcduaxa-# `lhhd xmo|dx`dxl –p|ppm m xmzjfm rlx cd zmj|xld l cd zdc|pl `lmcduaxdpaxm# mum jakrxlzm t|lccm xmo|dx`dipm ox|rrm `m cduaxdpaxm lzrazpmd xmzjfm rdxpmjacdxm# pxd j|m dijfl t|lccm jacclodpm dcca zpxlzz cduaxa+jaxxlcdpa‛ &dxp) 86# j)4-) L` æ `|it|l rxarxma mi umxpý `lc `lppdpa `mclool jfl c”mkrxli`mpaxl `lul p|plcdxl cd `moimpâ# c”miploxmpâ emzmjd l cd

rlxzaidcmpâ kaxdcl `lc rxlzpdpaxl `”arlxd)Kd iai zaca mc `dpaxl `m cduaxa# dijfl mc kl`mja jakrlplipl fd`locm ahhcmofm7 –mc kl`mja jakrlplipl jaccdhaxd jai mc `dpaxl `mcduaxa l jai mc zlxumma `m rxlulimail l rxaplmail dccd udc|pdmail`lm xmzjfm# dijfl dm emim `lccd rxaoxdkkdmail# aul iljlzzdxma# `lccdzaxulocmdid zdimpdxmd# dccd rxl`mzrazmmail `lccd dpp|dmail `lcclkmz|xl rlx cd p|plcd `lccd zdc|pl l `lccd miploxmpâ rzmja+emzmjd `lmcduaxdpaxm &dxp) 8<# j)4# clpp) d-)

Ocm D|paxm fdiia uac|pa lzdkmidxl drrxaeai`mpdklipl p|ppm ocmdzrlppm rxmijmrdcm `m t|lzpa plkd jfl aoom z|zjmpd oxdi`l dpplimail dp|ppm m cmulccm7 miedppm zm xmpmlil jfl t|lzpa eliaklia miplxlzzm acpxl mc82, `lm cduaxdpaxm l|xarlm# jfl jaxxmzrai`l d acpxl 02 kmcmaim `mrlxzail# jai lum`lipm l oxdum xmrlxj|zzmaim |kdil# zajmdcm l`ljaiakmjfl jai rdxpmjacdxl xmo|dx`a dccl rxaelzzmaim zdimpdxml jflrlx cd oxdi`l rxaelzzmaidcmpâ iljlzzdxmd# rlx cd `lcmjdpld `lc x|acajfl `lxmud `dccd xmjfmlzpd `m dzzmzplid iai zaca jcmimjd kd dijfl lzarxdpp|ppa |kdid# zaia pxd cl jdploaxml rxaelzzmaidcm kdoomaxklipl

lzrazpl d t|lzpa xmzjfma)

Cd jaiazjlid `lcca zpxlzz# `lccl zpxdploml `m miplxulipa l `lccd z|dolzpmail# zaia ocm zpx|klipm iljlzzdxm rlx xmjaiazjlxca l deexaipdxcarmý rxljajlklipl razzmhmcl# rxmkd jfl m `mzdom l m zmipakm mimmdcm`mulipmia rdpacaomd# rxmkd jfl cl rdpacaoml zpxlzz jaxxlcdpl zmdooxdumia l zm jxaimjmmia# rlx lumpdxl jfl dijfl dcpxm razzdiapxaudxzm mi t|lzpl zmp|dmaim l` djj|zdxl ocm zplzzm `mzp|xhm)

Cd rxlulimail æ cd ulxd dxkd umijlipl ilm jaiexaipm `m t|lzpa

xmzjfma7 miedppm jai cd udc|pdmail `lm xmzjfm l jai c”|za drrxarxmdpa

Page 9: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 9/26

5

`lm udxm zpx|klipm `mdoiazpmjm# zm razzaia edx lklxolxl cl jxmpmjmpârxlzlipm ilcc”axodimdmail dmli`dcl l jaocmlxl m rxmkm zmipakm `mzpxlzz l `m `mzdoma# jfl jai arraxp|im miplxulipm razzaia lzzlxljaxxlppm dc emil `m zjaiom|xdxl `lccl mi|pmcm kd oxdum zaeelxlil)

' Kl`mja `lc Cduaxa# Rzmjfmdpxd# @mxlppaxl ZRXLZDC Dzc 6 Jdocmdxm# @mxlppaxl 

Jlipxa rlx cd Rxluliwmail `lccl Rzmjardpacaoml `d Cduaxa Dzc 6 Jdocmdxm)

Page 10: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 10/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

?

  RDXPL RXMKD  Ca zpxlzz mi zdimpâ

Page 11: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 11/26

6

 JDRMPACA 4)

 Rlxjfí æ mkraxpdipl cduaxdxl

z|ccd rxluliwmail `lcca zpxlzz1

`m Kdxmd Lclid Jdkr|z  

Mi rdzzdpa# cl rdpacaoml milxlipm dc kai`a `lc cduaxa lxdiadppxmh|mpl d |i |imja edppaxl zacmpdklipl clodpa dcc”dkhmlipl zrljmemjami j|m c”mi`mum`|a zm pxaudud d arlxdxl# klipxl zaca `m xljlipl4# zmpli`l d rxli`lxl mi jaizm`lxdmail |i”lmacaomd k|cpmedppaxmdcl#dzrljmemjd# jaxxlcdpd dcca zpxlzz `d cduaxa)

Mc ? Drxmcl `lc 4=06# c”Axodimdmail Kai`mdcl `lccd Zdimpâ&AKZ + _FA- eljl mc rxmka mkraxpdipl rdzza# miploxdi`a mc

jaijlppa `m zdc|pl7 acpxl dccd uljjfmd `lemimmail `m –dzzlid `mkdcdppmd‛ mi plxkmim hmakl`mjm# uliilxa mizlxmpm dijfl t|locm dzrlppmclodpm dccd zelxd rlxzaidcl l xlcdmaidcl) D rdxpmxl `d t|lzpa lulipa# cdzdc|pl umlil miplzd jakl |ia zpdpa olilxdcl `m hlilzzlxl emzmja#rzmjfmja l zajmdcl `lccd rlxzaid) Mc jaijlppa `m –hlilzzlxl papdcl‛`mulipd aoom eai`dklipdcl dijfl dcc”miplxia `lccl axodimdmaim l#jai c”lipxdpd mi umoaxl `lc @)Coz) 64!26 mi Mpdcmd# acpxl dcc”didcmzmjcdzzmjd `lm edppaxm ilodpmum `m idp|xd emzmjd# umlil mipxa`appd cd

 udc|pdmail `lm xmzjfm rzmjazajmdcm)

L” kdp|xdpd ilc plkra cd jaizdrluacld jfl ca zpxlzz jaxxlcdpadc cduaxa razzd rxauajdxl rxahclkm zmd `m pmra emzmja jfl rzmjfmja)

 Umlil xmjaiazjm|pa# miacpxl# mc edppa jfl |i”lzrazmmail rxac|iodpddcca zpxlzz# `d rdxpl `lm cduaxdpaxm# razzd jakrxaklpplxl cd zdc|plaxodimdpmud `lcc”dmli`d l cd xm`|mail `lcc”leemjmlid cduaxdpmudilccd z|d ocahdcmpâ# `lplxkmidi`a jaizlo|lil milumpdhmcm dijfl miplxkmim ljaiakmjm)

4 Mi Mpdcmd# `d |i r|ipa `m umzpd clomzcdpmua# jai mc @)Coz) 64!26# mizlo|mpa dcc”djjax`a L|xarla `lc 8220) 

Page 12: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 12/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

=

Mi `lplxkmidpl jai`mmaim `m rxljdxmlpâ# mc cduaxa# r|ø `mulipdxleaipl `m ex|zpxdmail l kapmua `m zaeelxlid rlx ocm mi`mum`|m# jd|zd`m lxxaxm l `m `mzpxdmaim oxdum# jfl razzaia jakrxaklpplxl cd t|dcmpâ`lccd umpd) Zm rdxcd# mi t|lzpa jdza# `m cduaxm zpxlzzdipm jfl caoaxdiaemzmjdklipl l rzmjacaomjdklipl c”mi`mum`|a) Cl rxdpmjfl `m cduaxaiai zmj|xl# lcludpm cmulccm `m zpxlzz l jai`mmaim `m cduaxa xmom`l# a dcjaipxdxma# |i”ljjlzzmud eclzzmhmcmpâ# razzaia xdrrxlzlipdxl |i edppaxlilodpmua rlx cd zdc|pl rzmjaemzmjd `lm `mrli`lipm> |i `mzdoma jfl zmxmeclppl ilcc” axodimdmail l z|c jcmkd dmli`dcl# kd dijfl z|c

hlilzzlxl edkmcmdxl# `lccd zplzzd jak|impâ l zajmlpâ mi j|m zm umul)Mc cduaxa mkrloid h|aid rdxpl `lc plkra `locm mi`mum`|m l` æeai`dklipdcl rlx cd caxa za``mzedmail l mc caxa hlilzzlxl) Ilkmocmaxd cd umpd zmd zappa mc rxaemca zpxlppdklipl ljaiakmja# zmd jaklrxa`|mail `m zliza l eaipl `m d|paxldcmdmail> mkrcmjmpdklipleduaxmzjl c”m`lipmpâ rlxzaidcl# ca zumc|rra zajmdcl# xlcdmaidcl ljaoimpmua#rlxklppl mc xdoom|iomklipa `locm ahmlppmum l `lccl rxarxmljakrlplil rxaelzzmaidcm)

I|klxazm zp|`m l xmjlxjfl fdiia `mkazpxdpa jfl ca zpx|klipa

rmý leemjdjl# rxar|czaxl `lcca zumc|rra mi`mum`|dcl l t|mi`m `lchlilzzlxl `lm cduaxdpaxm# zmd rxarxma cd rxdpmjd `lccd rxakamail `lccdzdc|pl dppxdulxza mc kmocmaxdklipa `lcc”dkhmlipl# `lcc”axodimdmail`lc cduaxa l cd rxakamail `lccd rdxpljmrdmail dppmud `lm cduaxdpaxm)Mc udipdooma pxaud mc z|a xmzjaipxa rxarxma ilccd xm`|mail `lcc”mi`mjl`m kdcdppml# `mzdom l!a mieaxp|im# dzzliplmzka# jazpm dzzmj|xdpmum l`locm ailxm ljaiakmjm d jdxmja `lcc”mkrxlzd# ilccd za``mzedmail lilccd jaizlxudmail `lccd jdrdjmpâ `m cduaxa d eduaxl `lm cduaxdpaxm)

Mi |id xmjlxjd `lcc”Dolimd L|xarld rlx cd Zmj|xld l Zdc|pl z|c

Cduaxa &8222-# æ zpdpa xmzjaipxdpa jfl mc <?, `lm cduaxdpaxm `mjfmdxdjfl cd rxarxmd zdc|pl zmd miec|lidpd `dc cduaxa l jfl mc 86, `lccljd|zl zmdia `au|pl dcca zpxlzz)

Ca zpxlzz æ |i eliaklia zaoolppmua# rlx j|m aoim rlxzaidxldomzjl mi kdimlxd rlxzaidcl d razzmhmcm dolipm a zmp|dmaim rlxjlrmpmjakl raplimdcklipl zpxlzzdipm &zpxlzzax-# d zljai`d `lccd rxarxmdrlxzaidcmpâ l `lccd rxarxmd zpaxmd `m umpd &Dudccail# Rdrcakdpdz#822<-)

Cl jaizlo|lil `lcca zpxlzz mi dkhmpa cduaxdpmua xmo|dx`dia7

Page 13: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 13/26

42

  Mc zmioaca mi`mum`|a7 ocm leelppm razzaia xmo|dx`dxl cd zdc|plemzmjd# il zaia |i lzlkrma xmjaxxlipl cl zakdpmdmaim jflmiplxlzzdia c”drrdxdpa `molxlipl l jdx`majmxjacdpaxma# a cl jdxlil djdxmja `lc zmzplkd mkk|impdxma> mi plxkmim `m `mzdoma rzmjfmja# jaic”mizaxolid `m dizmd# `lrxlzzmail# jakraxpdklipm umaclipm ljaizlo|lipl mkraulxmklipa `lccd umpd edkmcmdxl l zajmdcl> 

  C”axodimwwdwmail `m drrdxpliliwd7 jai c”d|klipa `lmjazpm ljaiakmjm `au|pm# d` lzlkrma# dc jdca `lc xli`mklipa `lccduaxdpaxl a d lxxaxm# dcc”dzzliplmzka# dc p|xiaulx# dcc/d|klipa `lccd

jaiecmpp|dcmpâ jfl# d jdplid# luacul ilm udxm xlrdxpm# emia dc`lplxmaxdklipa `lc jcmkd axodimdpmua l `locm zpdi`dx` rxa`|ppmumdmli`dcm> 

  Cd zajmlpâ7 ilcc”mi`mum`|a `mzdomdpa razzaia mizaxolxllkamaim# rlizmlxm l jakraxpdklipm ilodpmum &z| `m zí l!a z|ocmdcpxm-# jakrxaklpplipm rlx cd zelxd xlcdmaidcl) C”mzacdklipa lc”lkdxomidmail razzaia raxpdxl d xmzjfm `m `mrli`lil dzzdm oxdumjakl# d` lzlkrma# c”dh|za `m dcjaac a `m zazpdil zp|rledjlipm> m z|amleelppm# acpxl dm `diim rlxzaidcm jfl il `lxmudia# zm xmeclppaia

rlzdiplklipl z|ccd zajmlpâ)Zlhhlil ca zpxlzz iai zmd jaizm`lxdpa |id kdcdppmd# rlx t|dipaxmo|dx`d m xmzjfm rzmjazajmdcm jaxxlcdpm dc cduaxa udcl ca zplzzajaijlppa `m rxlulimail –jcdzzmjd‛8# jakl rlx cd kdoomax rdxpl `lcclkdcdppml mi zdimpâ) Miedppm# mi dkhmpa zdimpdxma# dppxdulxza c”didcmzm `mzrljmemjm mi`mjdpaxm# æ razzmhmcl mi`mum`|dxl l rxlul`lxl# mi ka`a rmýa klia jlxpa# c”mkkmilipl kdimelzpdxzm `m lulipm iajmum#jaizlipli`a |i pmra `m miplxulipa rxaemcdppmja# rxaplppmua l`mzz|dzmua) Cd rxdzzm# miuljl# `mulipd dzzdm rmý rxahclkdpmjd t|di`a

c”miplxulipa æ `lzpmidpa d` dzrlppm rzmjazajmdcm# jakl d` lzlkrma mc`mzdoma mi dkhmpa axodimdpmua# ramjfí m edppaxm jamiuacpm ilccd`lemimmail l ilccd rxlumzmail `m razzmhmcm eaipm `m `mzdoma zaiakacplrcmjm l `meemjmcm `d m`lipmemjdxl# jaizm`lxdpl cl `meelxlilmi`mum`|dcm lzmzplipm pxd cl rlxzail jamiuacpl)

C|mom Xloacmazm jcdzzmemjd cd rxlulimail ilcc”dkhmpa zajmdcl mikdimlxd zmkmcl d Jdrcdi# mi`mum`|di`a7

8 Jdrcdi&4=50- `mzpmio|l cd rxlulimail mi rxmkdxmd# zljai`dxmd lplxmdxmd# zmkmcl dccd jcdzzmemjdmail `m Xloaocmazm &4==8-# `lzjxmppd ilc jdrmpaca)

Page 14: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 14/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

44

Cd  rxluliwmail dzrljmemjd# jazm``lppd rlxjfí iai zm xmelxmzjl dilzz|i pmra `m `mzdoma l domzjl rxmkd jfl lzza zm razzd kdimelzpdxl dcemil `m lumpdxil cd z|d mizaxolid) Zm rdxcd `m rxlulimail ilc ulxazliza `lc plxkmil# rlxjfí æ uacpd d mieaxkdxl l zlizmhmcmdxl# eaximxlocm zpx|klipm# m klpa`m l cl zpxdploml |pmcm d raplimdxl cl xmzaxzlmi`mum`|dcm# zajmdcm l axodimdpmul# jazpx|li`a |i ilpwaxn rlxdeexaipdxl l olzpmxl cl zmp|dmaim jxmpmjfl xlzraizdhmcm `lcc”mizaxolxl `m|i `mzdoma)

Cd  rxluliwmail zrljmemjd rxmkdxmd# miuljl# zm jaccajd mi

zmijxaimd dc `mzdoma7 æ |i miplxulipa dppa dc kaimpaxdooma ldcc”mi`mum`|dmail `lccl z|l –rxmkl duumzdocml‛# rlx lumpdxil cd z|dxd`mjdmail) Arlxdpmudklipl# zm pxdppd `m rxaolppdmail lxldcmdmail `m rlxjaxzm mi`mum`|dcm rlx deexaipdxl mc `mzdoma z|cidzjlxl)

Miemil# cd rxluliwmail zrljmemjd zljai`dxmd domzjl mi rxlzlid`m |i `mzdoma omâ jaijcdkdpa# dppxdulxza rlxjaxzm `m zazploiami`mum`|dcmdpm l miploxdpm) C/ahmlppmua æ `m zazplilxl l xlj|rlxdxl ocmmi`mum`|m# lumpdi`ail cd jxaimjmdmail:# l cmkmpdxl cd `mee|zmail `lc

kdclzzlxl dcc”miplxia `lccl caxa axodimdmaim)Zrlzza mc razpa `m cduaxa zm m`lipmemjd jai |i dkhmlipl exl``a#azpmcl l` lzmolipl zmd mi plxkmim ljaiakmjm jfl rzmjacaomjm7 dcj|iljdploaxml `m cduaxdpaxm# rmý `m dcpxl# kdimelzpdia kdoomaxklipl cazeaxa emzmja l` lkapmua dc r|ipa `d rlxjlrmxl cmulccm kdzzdjxdipm lmizazplimhmcm jfl razzaia raxpdxl d `mze|imaim ilcca zuacomklipa`lc cduaxa zplzza# emia dccd rlx`mpd `lc z|a jaipxacca) Ca zpxlzzcduaxdpmua r|ø mizaxolxl `dm jaiecmppm xlcdmaidcm jfl razzaia idzjlxldijfl `d |i x|aca iai dhhdzpdid `lemimpa# dkhmo|a l mijlxpa a `d

|id xlzraizdhmcmpâ `muli|pd pxarra rlzdipl# l` dijaxd# `dc iaizlipmxzm rdxpljmrl l rdxpl miploxdipl `lc ox|rra cduaxa) T|di`a mxdrraxpm pxd jacclofm zaia jaiecmpp|dcm# umlil d mizpd|xdxzm |idilodpmumpâ jfl zm xmrlxj|apl z|c zliza `m jak|impâ dcc”miplxia`lcc”axodimdmail> t|lzpa jaiecmppa jxaimja l mxxmzacpa# jxld |ijcmkd `m ex|zpxdmail# dizmd# dkhmo|mpâ l zazrlppa# cdjlxdmaim ilc

:Cl xmjlxjfl mi klxmpa lum`limdia |i `ljxlklipa `lccl xldmaim

–dj|pl‛ `d zpxlzz ajj|rdmaidcl# l` |i d|klipa `lccl xldmaim jxaimjfl l rdzzmul &Zjfxl|xz# _mii|h|zp# Jaarlx# 4==5-) 

Page 15: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 15/26

48

plzz|pa `lccl xlcdmaim mieaxkdcm# pdcm `d xli`lxl mkrxahdhmcl mcxljmrxaja dm|pa pxd jacclofm ilm kaklipm `m jxmpmjmpâ) Ilccl miplxdmaimmiplxrlxzaidcm zarxdpp|ppa mi jaiplzpm ljjlmaidcklipl jakrclzzm# æeai`dklipdcl rxmumclomdxl |i pmra `m jak|imjdmail axmlipdpd dcjaiexaipa drlxpa# djjlppdi`a mc jaiecmppa jai c”ahmlppmua `m xmzaculxlcl rxahclkdpmjfl mi kdimlxd jaccdhaxdpmud l jazpx|ppmud# iloamdi`a|id zac|mail appmkdcl rlx p|ppm# jalxlipl jai cl dzrlppdpmul `lcrdmlipl l `lcc”dmli`d zplzzd) Cmulccm kacpa dcpm `m jaiecmpp|dcmpârazzaia jxldxl `mzdom l zpxlzz l miec|lidxl mc hlilzzlxl `lc ox|rra

mi kdimlxd ilodpmud# ramjfí mi`mjdia cd rxlzlid `m |idjak|imjdmail iai jmxjacdxl0) Mi t|lzpa jdza mc jaiecmppa æ`mzpx|ppmua l iai e|imaidcl dc jdkhmdklipa)

Ilccl zudxmdpl jd|zl jaijdplidipm xlzraizdhmcm `lcca zpxlzz# xmkdil`lplxkmidipl cd xlzmzplid mi`mum`|dcl l mc z|a oxd`a `m pacclxdhmcmpârxmkd jfl uliodia kdimelzpdpm m jdkhmdklipm ilodpmum d` lzzajaiilzzm) Pxd mc kai`a miplxia l mc kai`a lzplxia `m aoim mi`mum`|a#cl udxmdhmcm jfl razzaia `dxl axmomil dcca zpxlzz razzaia lzzlxl pdipl)

 Pxd m edppaxm `lplxkmidipm ilcc”dpp|dxl zpxdploml `m xmzrazpd dccl

zmp|dmaim rxahclkdpmjfl# zm razzaia klimaidxl7 c”miplccmolidlkapmud# auulxa cd jdrdjmpâ `m xmjaiazjlxl# udc|pdxl l olzpmxljaizdrluacklipl cl lkamaim rxarxml l dcpx|m> cd jakrlplidxlcdmaidcl> m jaiplzpm l cd zaoolppmumpâ# d` lzlkrma cl dkhmmaim# cdzmp|dmail rzmjacaomjd lkapmud xlcdpmud d t|lcca zrljmemja kaklipaljj )

T|di`a umlil d` deemluacmxzm c”mkrloia ilm xmo|dx`m `lc cduaxa#`lzpmidpa d `mulipdxl zlkrxl rmý rxahclkdpmja# zm `mulipd jmimjm ilmz|am jaiexaipm# `mzpdjjdpm# t|dzm mizlizmhmcm dm hmzaoim `lcc”|plid)

T|lzpa eliaklia# zmipaka `lc h|xia|p<

# æ |id hdpp|pd `”dxxlzpac|ioa cd zpxd`d mipxdrxlzd rlx kmocmaxdxl mc hlilzzlxl mi`mum`|dcl l

0 Cldumpp l Hdulcdz &4=06+4=<4- fdiia mi`mum`|dpa t|dppxa pmrm `m xlpm`meelxlipm `m jak|imjdmail jfl udiia `d |i kmimka d |i kdzzmka `mjlipxdcmpâ `d rdxpl `lc zaoolppa7 d jlxjfma &p|ppm m klkhxm zaia dcca zplzza cmulccal ilzz|ia æ rmý jlipxdcl `m |i dcpxa-# d` ] &zm fdiia t|dppxa cmulccm-# d jdplid&pxl cmulccm-# d zplccd &a x|apd# zm fdiia `|l cmulccm cd j|m `meelxlid æ kacpa dcpd-)Rmý |i klkhxa æ jlipxdcl rmý lipxd mi razzlzza `m p|ppm m `dpm d `mzrazmmail `lcox|rra# rmý oxdi`l æ mc i|klxa `lm cmulccm rmý æ oxdi`l mc z|a udipdooma ilmjaiexaipm `locm dcpxm klkhxm) < Mc h|xia|p zm jaccajd mi |i jaipmi||k xmzrlppa dcca zpxlzz cduaxdpmua# mi

 rdxpmjacdxl æ pmrmja `lccl rxaelzzmaim `”dm|pa 

Page 16: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 16/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

4:

`lccd umpd cduaxdpmud# rlx t|lzpa kapmua ajjaxxaia miplxulipmplkrlzpmum# kmxdpm dc xlj|rlxa) M `diim `lxmudpm `dcca zpxlzz l mch|xia|p# d cmulcca zdimpdxma# `dpl cl jakrclzzmpâ axodimdpmul `lcclzpx|pp|xl l cd rdxpmjacdxmpâ `lm zlxumm d` lzzl jaiilzzm# razzaiadzz|klxl `mklizmaim mkraxpdipm) M jazpm # mi plxkmim `m zdc|pl l`ljaiakmjm &rdmlipm# rlxzaidcl zdimpdxma# ljj)-# duxdiia xmjd`|plz|cc”miplxa zmzplkd idmaidcl mi t|dipa ud dzz|kli`a cl rxaraxmaim`m |i eliaklia ocahdcl# jai jazpm jxlzjlipm rlx cl dmli`l l rlx cdzajmlpâ> |id olzpmail iai hli dxpmjacdpd ilm zmzplkm l dcc”miplxia `lm

zlppaxm arlxdpmum cajdcm# r|ø `dx c|aoa d `mzdom ilcca zuacomklipa `lccliaxkdcm rxdzzm t|apm`mdil jfl klppaia d `|xd rxaud cd zdc|pl `lmcduaxdpaxm# m t|dcm iai xm|zjmxdiia rmý d zuacolxl mc caxa cduaxa jaileemjmlid) Cl rxaelzzmaim zdimpdxml zaia rdxpmjacdxklipl zaoolppl dcrxahclkd `lcca zpxlzz ajj|rdmaidcl l d` dcpxm `mzdom rzmja+zajmdcm &pxdj|m mc h|xia|p-# zmd rlx cl caxa jdxdpplxmzpmjfl rlj|cmdxm# zlkrxl dzpxlppa jaipdppa jai cd zaeelxlid# zmd d jd|zd `lm xmpkm axodimdpmum`lc cduaxa) C”arlxdpaxl zdimpdxma# jai c”lzlxjmma `lcc”dmailplxdrl|pmjd# jazpmp|mzjl ca –zpx|klipa pljiacaomja‛ rlx ljjlcclid

ilc jmjca rxa`|ppmua zdimpdxmd)Mc cduaxa plxdrl|pmja l` dzzmzplimdcl# jakl rlx cl dcpxlrxaelzzmaim `m dm|pa5# æ jdxdpplxmdpa# rxmijmrdcklipl `d rxajlzzm jflxmo|dx`dia dxll rxaeai`l `lccd zaoolppmumpâ |kdid# cl lkamaim l mzlipmklipm# jfl xli`aia kdoomaxklipl rxahclkdpmjm m umzz|pm`acaxazm jai mc pmkaxl `lccd kdcdppmd l `lccd kaxpl) Rlx t|lzpa æeai`dklipdcl dulxl |id eaxkdmail jdrdjl `m xmjaiazjlxl loaulxidxl cl mzpdil lkamaidcm dkhmudclipm jfl razzaia dulxlc|aoa d jd|zd `lc jaipmi|a miplxedjjmdxzm jai cd zaeelxlid `lcc”dcpxa#

d uacpl dijfl mi kdimlxd ex|zpxdipl# dhmcmpdi`aca d olzpmxl t|lzpmzlipmklipm rlx iai lzzlxil pxduacpa) \i rxlxlt|mzmpa zmoimemjdpmua `lcrlxjaxza uacpa dccd t|dcmpâ `lc zlxumma zdimpdxma xmo|dx`d cdjaiox|lid pxd m ka`lccm `m xmelxmklipa &eaxkdpmum l olzpmaidcm- l cdjakrclzzmpâ `lccl rxdpmjfl `lc –pa jdxl‛ l `lc –pa j|xl‛)

Rlx t|dipa xmo|dx`d cl jdxdpplxmzpmjfl rxlppdklipl axodimdpmul#|i lzlkrma `lm rxmijmrdcm edppaxm `m xmzjfma d jdxmja `locm arlxdpaxm

5 Rlx xlcdmail `”dm|pa zm mipli`l |i”dppmumpâ cduaxdpmud jfl rxlul`l |ijaipdppa jaipmi|a pxd |plipl l arlxdpaxl# jai |i jaizlo|lipl jamiuacomklipalkapmua dm rxahclkm `lcc”|plipl &Haxoaoim l Jaizmocma 822<-) 

Page 17: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 17/26

40

zdimpdxm æ xdrrxlzlipdpa `dm p|xim? l `dc cduaxa iapp|xia) @d t|dcjfldiia d t|lzpd rdxpl# ilc kai`a `lc cduaxa# zm zpd ulxmemjdi`a |idrxaoxlzzmud mijcmidmail `m zjlcpd axodimdpmud xmo|dx`dipm cdp|xidmail `lc rlxzaidcl# rxlelxli`a dm p|xim pxd`mmaidcm d xapdmailclipd a zlkmclipd &t|mi`mjmidcl a zlppmkdidcl-# m p|xim d xapdmailxdrm`d &aoim `|l# pxl a t|dppxa omaxim# appa axl `m xmraza pxd |ijdkhma `m p|xia l c”dcpxa-# zl iai |cpxdxdrm`m &raklxmooma# kdppmid#iappl# mi rxdpmjd `|l p|xim ilcca zplzza omaxia-# jakl xmz|cpd lzzlxl|zdpa `m exlt|lipl ilc xlrdxpa zdimpdxma)

M kapmum razzaia lzzlxl xmjai`|jmhmcm# zarxdpp|ppa rlx t|dipaxmo|dx`d cl `aiil# dc plipdpmua `m jaijmcmdxl klocma mc plkra cmhlxajai cl lzmolil edkmcmdxm) Zlhhlil# t|lzpl kapmudmaim xmulzpdia |ix|aca `m eai`dklipdcl mkraxpdid rlx ocm lt|mcmhxm `m zdc|plrlxzaidcl l edkmcmdxl# iaijfí zajmdcl# p|ppdumd æ iljlzzdxma xmcludxl mxmeclzzm ilodpmum jfl il `lxmudia) \i zmoimemjdpmua d|klipa `lccdedpmjd# mi zlo|mpa dccd jaizm`lxluacl `lrxmudmail l zjaiuacomklipa`lm `lc jmjca zaiia ulocmd l `lm iaxkdcm xmpkm jmxjd`mdim6 & d jd|zd`lcc”lzmo|a miplxudcca jfl miplxjaxxl pxd m p|xim# l `lm `|l p|xim ilcca

zplzza omaxia-# mijlipmud cl rxahdhmcmpâ `m lxxaxl l `m mieaxp|imacduaxdpmua= jfl# ilc c|ioa rlxma`a# `lplxkmid kdoomaxl |z|xd rzmja+emzmjd ilm zaoolppm miplxlzzdpm# rxlom|`mjdi`a cd t|dcmpâ `lccdrxlzpdmail cduaxdpmud)

C”mizaxolid `m pdcm leelppm# lzzli`a t|lzpm jai`mmaidpm `di|klxazm edppaxm miplxdolipm# udxmd exd m cduaxdpaxm# rlx cljdxdpplxmzpmjfl mi`mum`|dcm &d` lz) lpâ# olilxl# rlxzaidcmpâ# zjflkmjakraxpdklipdcm ljj)-# jai`mmaim `m umpd &d` lz) zpdpa jmumcl# i|klxa`m emocm# dppmumpâ zajmdcm# rli`acdxmzka ljj)- l `m cduaxa &jdxmjfm `m

? Xljliplklipl cd Miplxidpmaidc Dolij} eax xlzldxjf ai jdijlx &MDXJ-fd jcdzzmemjdpa mc cduaxa d p|xim –rxahdhmcklipl jdijlxaolia rlx c”|aka‛&Jcdzzl 8D- mi t|dipa dcplxd m xmpkm jmxjd`mdim) 6

Ca zjaiuacomklipa `lccd zljxlmail emzmacaomjd `m klcdpaimid# `au|pddcc”lzrazmmail iapp|xid dccd c|jl# dcca zedzdklipa `lm xmpkm jmxjd`mdim l dccd

 rlxzmzplipl `lrxmudmail `m zaiia# mimhmzjl cl xmzrazpl mkk|iacaomjfl#p|xhdi`a mc `azdooma axkaidcl)= Kacplrcmjm zp|`m z| omaudim kl`mjm mi eaxkdmail# fdiia xmzjaipxdpajfl# ilccl axl iapp|xil l kdpp|pmil# zm ulxmemjdzzlxa kacpl `ljmzmaim mkrxarxml llxxaxm lumpdhmcm) Zaia zpdpm `lplxkmidipm c”djj|k|ca `m zpdijfld l cdzaiiaclid d jd|zd `lccd c|iofld `lm p|xim l cd `lrxmudmail `m zaiia) 

Page 18: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 18/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

4<

cduaxa# xlcdmaim miplxrlxzaidcm# kapmudmail# axdxm l zjflkm `mp|xidmail- &Jazpd 822:-)

Ca zpxlzz jaiilzza dccd rxaelzzmail zdimpdxmd r|ø xmeclpplxzmilodpmudklipl z|cc”leemjmlid l z|ccd leemjdjmd rxaelzzmaidcl#xm`|jli`a cd t|dcmpâ `lccl rxlzpdmaim l raxpdi`a d rxahclkm zlxm# d`lzlkrma cd plizmail# c”dizmd# cd `lrxlzzmail l dcpxm zpdpm rzmjfmjm jflrazzaia raxpdxl d lxxaxl kl`mja# `meemjacpâ ilc xdrraxpa jai c”|plipljai `mkmi|mail a d|klipa ljjlzzmua `m lkrdpmd l `m zlizmhmcmpâ#`meemjacpâ ilc xdrraxpa jai m jacclofm jai xmrlxj|zzmaim ilccd

jak|imjdmail l ilc cduaxa mi pldk l` dcpxa dijaxd) Rmý cl rlxzailzaia dcmlidpl `dc caxa cduaxa# rmý jlxpm `mzp|xhm a lkamaim `mulipdiardpacaomjm# dc jaipxdxma# |id kdoomaxl kapmudmail dc cduaxa zpmkacdcd pacclxdid l cd xlzmzplid d zarraxpdxl l d z|rlxdxl cl `meemjacpâ# zmfd kdoomaxl `mzraimhmcmpâ l t|mi`m kdoomaxm jdrdjmpâ `m exaiploomdxl mjakrmpm)

\i/mi`domil jai`appd `dccd zlmail zdclximpdid `lccd ZajmlpâMpdcmdid `m Kl`mjmid Rzmjazakdpmjd# jfl fd jamiuacpa 8258 arlxdpaxm`lccd Zdimpâ &pxd j|m kl`mjm# aijacaom# dilzplzmzpm# rzmjacaom ljj)-#

klppl mi lum`lid ocm dzrlppm rzmjacaomjm jfl c”arlxdpaxl zdimpdxmadeexaipd ilc xdrraxpdxzm dc rdmlipl# t|dcm7 rxaeai`a jamiuacomklipalkapmua &:?#?,- mxxmpdmail &:5#0,-# mi`ljmzmail &:4#6,-# iamd&8<#4,-# `mzpdjja lkapmua &4=#4,-# eaxpm zlipmklipm `m dooxlzzmumpâ&4?,-# miplizd dppxdmail emzmjd &42,-# xldmaim zakdpmjfl &42,-#mkr|cza d e|oomxl &<#=,-) Pdcm lkamaim# zl kdc olzpmpl`dcc”arlxdpaxl# razzaia `dx c|aoa d` mijakrxlizmaim ilc xdrraxpa `mem`|jmd jai mc kdcdpa l `meemjacpâ dijfl d cmulcca `m xmzrazpdplxdrl|pmjd)

Cd xlcdmail `”dm|pa æ |id xlcdmail pmrmjdklipl dzmkklpxmjd42

 jfl umlil d jazpmp|mxzm `d |i mizmlkl `meelxlimdpa `m xmzaxzlmiplxzjdkhmdhmcm# z|ccd hdzl `m |i rxaolppa jak|il)

Mi t|lzpa pmra `m xlcdmail# cl mkrcmjdmaim lkamaidcm# razmpmul ailodpmul jfl zmdia# `luaia lzzlxl udc|pdpl# jdza rlx jdza l olzpmpljai rdxpmjacdxl dhmcmpâ rxaelzzmaidcl# edjli`a clud z|ccl rxarxml

42 Rlx xlcdmail dzmkklpxmjd zm mipli`l cd `meelxlid `m x|acm# mi j|m cd rdxpl rmý u|cilxdhmcl æ mc rdmlipl# hmzaoiaza `m j|xl# `m |i dm|pa jfl iai æ mioxd`a `m rxaj|xdxzm `d zaca rlx t|lzpa æ `mrli`lipl `lcc”arlxdpaxl zdimpdxma#c”|imja jai cd jakrlplid rlx eaximxl c”dm|pa xmjfmlzpa) 

Page 19: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 19/26

45

jdrdjmpâ jxmpmjfl l z|cc”d|pajaipxacca# jfl `luaia lzzlxl zlkrxl umomcmmi aoim zmp|dmail) Dulxl cd zmp|dmail zlkrxl zappa jaipxaccazmoimemjd lumpdxl jfl ocm zpdpm lkamaidcm ilodpmum razzdia olilxdxl|id zmipakdpacaomd rzmjazakdpmjd# jai `mzp|xhm jakraxpdklipdcm djdxmja `lcc”arlxdpaxl# mc t|dcl umlil zarxdeedppa `dccl zaeelxlil l `dmrxahclkm dcpx|m) \id zmp|dmail `m kdclzzlxl rxapxdppd ilc plkra#r|ø eduaxmxl |i ulxa l rxarxma zpdpa `m kdcdppmd l zumc|rrdxlkljjdimzkm `m `melzd# jaizdrluacm a klia# jakl mc `mzpdjja lkapmua&t|dcm mi`meelxlid# jmimzka l azpmcmpâ- a |i”ljjlzzmud lkrdpmd ilm

jaiexaipm `lccl rlxzail jai j|m zm cduaxd# a `locm dzzmzpmpm# ze|ooli`a`dccl zmp|dmaim zpxlzzdipm a# dc jaipxdxma# edjli`azlilljjlzzmudklipl jdxmja) Mc `mzpdjja lkapmua r|ø rxa`|xxl eaxpl`mzdoma l `dx c|aoa d` miplxelxlil# iai zaca z|ccd zelxd rlxzaidclkd dijfl z| t|lccd rxaelzzmaidcl# mijm`li`a `xdzpmjdklipl z|ccdt|dcmpâ `lc rxarxma arlxdpa l xli`li`a cd xlcdmail zlkrxl kliazmoimemjdpmud# jai jaizlo|lipl l iapluacl `meemjacpâ d` drrxli`lxldrrmlia cl umjmzzmp|`mim `lc rdmlipl# |pmcm d` mizpd|xdxl |i”dccldidplxdrl|pmjd `m em`|jmd)

Zljai`a dcj|il xmjlxjfl c”6<, `locm lxxaxm mi kl`mjmid zaiamkr|pdhmcm d edppaxm axodimdpmum &zpx|pp|xd a pljiacaoml mid`lo|dpl#ox|rra `m cduaxa jaiecmpp|dcl a kdijdid `m jak|imjdmail pxd cllt|mrl-# klipxl mc xlzpdipl 4<, dc rlxzaidcl &`mzdpplimail# zjdxzdkapmudmail# ilocmolid )))-) Cl jd|zl d kaipl `m t|lzpm |cpmkm zaiakacplrcmjm7 dkhmlipl zpxlzzdipl jai |i jdxmja `m cduaxa ljjlzzmua#zjdxzd l!a mid`lo|dpd z|rlxumzmail# zjdxzd `lemimmail `locm ahmlppmum#mipxa`|mail iai rmdimemjdpd l rxmud `m |i rlxma`a `m rxaud jaiox|a`m i|aul rxajl`|xl# `m i|aul xloacl axodimdpmul# `m i|aul

zpxdploml ))) )T|lzpm l` dcpxm kapmum# jakrxlzm t|lccm rmý hdidcm# razzaia `dxlmimma d lrmza`m drrdxliplklipl mizmoimemjdipm# kd dcpxlppdipamizm`mazm l zjdplidipm zl iai olzpmpm plkrlzpmudklipl# d` lzlkrma# ilmkaklipm `m zauxdjjdxmja cduaxdpmua zrlzza idzjaia cl jxmzmxlcdmaidcm l kacpm cduaxdpaxm razzaia iai lzzlxl mi oxd`a `mzarraxpdxca# zrljml `ara rlxma`m kacpa c|iofm `m zpxlzz)

C”Axodimdmail Miplxidmaidcl `lc Cduaxa &MCA- ilc 4==8klppl mi dcclxpd z|c edppa jfl ca zpxlzz iai `lhhd lzzlxl rmý xmpli|pa

|i rxahclkd ajjdzmaidcl l mi`mum`|dcl# cd j|m zac|mail zmd deem`dpd d

Page 20: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 20/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

4?

xmkl`m rdccmdpmum# kd uliod jakhdpp|pa jai zpxdploml uacpldcc”mi`mum`|dmail l dccd xmkamail `lccl jd|zl jai klm leemjdjm l`miiaudpmum dimjfí miplxulimxl z|ccl jaizlo|lil) Cd rxlulimail æ`|it|l mc kla rmý leemjdjl l zmj|xa) Rxak|aul mc jaijlppa l cdj|cp|xd `lc hlilzzlxl dcc”miplxia `lccl axodimdmaim# kmxd djaiplilxl l jakrlizdxl mc `mzdoma# r|ipdi`a d xm`|xxl dc kmimka clrxahdhmcmpâ `m lzmpm d|pa`mzpx|ppmum rlx c”arlxdpaxl l!a lplxa+`mzpx|ppmumilm jaiexaipm `lccd zpx|pp|xd mi j|m arlxd p|ppa mc zmzplkd) Rlxklppl `mjxldxl |id zmp|dmail m`ldcl `m hlilzzlxl xljmrxaja jfl `lplxkmid mc

 udcaxl doom|ipa `lcc”dmli`d# miilzjdpa `d |i jmxjaca umxp|aza `mhlilzzlxl rzmjaemzmja `lm cduaxdpaxm `d j|m zjdp|xmzjl |i kmocmaxld`lkrmklipa `lccl rxlzpdmaim cduaxdpmul jfl ud d xmeclpplxzm z|czlxumma lxaodpa l z|ccd za``mzedmail `lccl xmjfmlzpl `lcc”|pliplemidcl# mc rdmlipl)

Page 21: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 21/26

46

  JDRMPACA 8)

@dc hlilzzlxl dccd zdc|pl axodimwwdpmud

`m Jdxcd Eaxxlz| 

8)4) Hlilzzlxl axodimwwdpmua l Zdimpâ 

L” z|eemjmlipl wlh jlxjdxl z| Oaaocl –hlilzzlxl l zdc|pl `lc rlxzaidcl zdimpdxma‛ rlx djjaxolxzm jfl mc hlilzzlxl l cd zdc|pl axodimdpmud midkhmpa zajma+zdimpdxma zm rxlzlipdia `d t|dcjfl plkra plkm `mrdxpmjacdxl miplxlzzl# æ miedppm mkkl`mdpa mkhdpplxzm mi kacplrcmjmr|hhcmjdmaim# xmjlxjfl iaijfí miplxulipm xldcmdpm mi jaiplzpmaxodimdpmum `mulxzm44)

Rxarxma ilcc”dkhmpa `lccd rxlzlipdmail `lm xmz|cpdpm `m |ia `lm rmýmkraxpdipm rxaolppm z|c plkd `lc hlilzzlxl zuacpazm ilccl R|hhcmjfl

 Dkkmimzpxdmaim mpdcmdil48# Dudccail l Haidxlppm &822:- `lemimzjaia

44 @m zlo|mpa `|l lzlkrm7+  Rxaolppa rxakazza `dcc”dzzajmdmail EMDZA &El`lxdmail Mpdcmdid Dmli`l

Zdimpdxml l Azrl`dcmlxl- mi jaccdhaxdmail jai cl \imulxzmpâ `m Hacaoid l Rdclxka#z|ccd udc|pdmail `lc –hlilzzlxl axodimwwdpmua rlxjlrmpa‛ ilccl dmli`l zdimpdxml l`azrl`dcmlxl) Plzpa jakrclpa mi eaxkdpa )r`e z|c zmpa miplxilp www)emdza)mp 

Rxaolppa `m xmjlxjd+dmail `dc pmpaca – Mi`domil z|c hlilzzlxl axodimwwdpmua ilcJIX‛# emidcmdpa dccd jazpx|mail `m |i zmzplkd rlx cd xmcludmail rlxma`mjd `lc hlilzzlxl axodimdpmua ilc JIX jakl rxlumzpa `dcc”Dxp) 40 Jakkd < `lc @)Coz)4<2!822= milxlipl c”appmkmdmail `lccd rxa`|ppmumpâ `lc cduaxa r|hhcmja l `mleemjmlid l pxdzrdxlid `lccl R|hhcmjfl dkkmimzpxdmaim) @aj|klipa mi eaxkdpa)r`e dc zlo|lipl cmin7 fppr7!!www)jix)mp!hlilzzlxl+axodimdpmua!`ajz!Mc+hlilzzlxl+mc+jcmkd+l+cd+j|cp|xd+`lccl+axodimdmaim)r`e  

48 Zm ed xmelxmklipa d –Jdipmlxm‛# rxaoxdkkd rxakazza `dc @mrdxpmklipa `lccd E|imailR|hhcmjd rlx zpmkacdxl m rxajlzzm `/miiaudmail ilccl r|hhcmjfl dkkmimzpxdmaim# l` mi rdxpmjacdxl dc kdi|dcl xl`dppa# ilcc”dkhmpa `m pdcl rxaolppa) ilc 822: `d Dudccail E) lHaidxlppm K) `dc pmpaca – Hlilzzlxl axodimwwdpmua‛ xlrlxmhmcl mi eaxkdpa )r`e dc zlo|liplcmin7fppr7!!`h)eaxkl)mp!zpaxmjaEaipmIax)ize!554?jdle`::88l0=j48<5h5522:`l42l!J:@4?L05==8?6EEEJ48<5@8@228E?2?8!$emcl!@ER)Kdi|dcl,82Hlilzzlxl,82axodimdpmua)r`e  

Page 22: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 22/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

4=

mc hlilzzlxl axodimwwdpmua jakl cd jdrdjmpâ `m |i”axodimdmail `mrxak|aulxl l `m kdiplilxl mc rmý dcpa oxd`a `m hlilzzlxl emzmja#rzmjacaomja l zajmdcl `lm cduaxdpaxm mi aoim pmra `m ajj|rdmail4:) Cd`mklizmail `lc hlilzzlxl zm xmelxmzjl t|mi`m dc ka`a mi j|m |idrlxzaid zlipl `m drrdxplilxl dcc”axodimdmail# rlxjfí il jai`mum`lm udcaxm# cl rxdpmjfl# m cmio|doom l `m jaizlo|lid pxaud kapmudmail lzmoimemjdpa ilc z|a cduaxa)

Mi rxmkd hdpp|pd æ mkkl`mdpa rxahdhmcklipl jfml`lxzm –kd mi jflka`a r|ø lzzlxl pxd`appa mi dmaim jaijxlpl t|lzpa jaijlppa1‛

Rxlzpdi`a# d` lzlkrma# dpplimail dccl iljlzzmpâ l dccl dzrlppdpmul `lm`mrli`lipm# dzjacpdi`a cl lzmolil# olzpli`a mc `mzdoma)Aoom rmý jfl kdm cl mkrxlzl djjdipa dccd iljlzzmpâ `m lzzlxl rmý

leemjmlipm l `m zpdxl `m rdxm rdzza jai c” miiaudmail pljiacaomjd#`auxlhhlxa plilxl jaipa `lcc”dkhmlipl l `lc jcmkd mi j|m m`mrli`lipm zm pxaudia d `aulx cduaxdxl# l o|m`dxl ocm zplzzm dccazumc|rra `m jakrlplil clodpl dccd `mklizmail lkamaidcl)

Miedppm jai mc plxkmil `m zdc|pl axodimwwdpmud  razzmdka mipli`lxldijfl cd jdrdjmpâ `m |i”axodimdmail `m lzzlxl iai zacpdipa

leemjdjl l rxa`|ppmud# kd dijfl `m zumc|rrdxzm rxak|auli`a#kdiplili`a l kmocmaxdi`a mc hlilzzlxl emzmja# zajmdcl l zarxdpp|pparzmjacaomja `m jacaxa jfl um arlxdia)

Mc hlilzzlxl cduaxdpmua zm rxlzlipd t|mi`m jai`mmail `m eai`dklipdclmkraxpdid mi lo|dc kmz|xd zmd rlx c”mi`mum`|a jfl rlxc”axodimdmail mi j|m t|lzpa arlxd)

Mc cduaxdpaxl pxdzjaxxl |id oxdi rdxpl `lc rxarxma plkra z|ccduaxa l `m jaizlo|lid# zl `mklizmaim axodimdpmul40 t|dcm d`

4: Ca zplzza E) Dudccail mi jaccdhaxdmail jai D) Rdrcakdpdz mi |i plzpa `lc 822< `dcpmpaca –Zdc|pl axodimwwdpmud7 rzmjacaomd `lc hlilzzlxl ilm jaiplzpm cduaxdpmum‛ XdeedlccaJaxpmid L`mpaxl# `lemimzjl |cplxmaxklipl mc hlilzzlxl axodimdpmua jakl –c”mizmlkl `lm

i|jclm j|cp|xdcm# `lm rxajlzzm l `lccl rxdpmjfl axodimwwdpmul jfl dimkdia cd jaiumuliwd

ilm jaiplzpm `m cduaxa# rxak|auli`a# kdiplili`a l kmocmaxdi`a mc hlilzzlxl emzmja#

 rzmjacaomja l zajmdcl `lccl jak|impâ cduaxdpmul‛)40 E) Dudccail l D) Rdrcakdpdz &822<- fdiia `lemimpa 40 `mklizmaim dppxdulxza j|m|i”axodimdmail r|ø `lemimxzm mi h|aid zdc|pl7 4- Jakeaxp `lcc”dkhmlipl `m cduaxa# 8-Jfmdxld ahmlppmum axodimdpmum# :- udcaxmdmail `lccl jakrlplil# 0- Dzjacpa dppmua#<- @mzraimhmcmpâ `lccl mieaxkdmaim# 5- Olzpmail `lccd jaiecmpp|dcmpâ# ?- Zmj|xld l rxlulimail mieaxp|im# 6- Xlcdmaim miplxrlxzaidcm jaccdhaxdpmul# =- Zjaxxluacld

Page 23: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 23/26

82

lzlkrma c”dkhmlipl `m cduaxa# cd jai`mumzmail `locm ahmlppmum# cd udcaxmdmail `lccl jakrlplil# c”dzjacpa# cd jmxjacdmail `lcclmieaxkdmaim# ca zpxlzz# cl xlcdmaim iai ulioaia kaimpaxdpl l olzpmplilcc”appmjd `lc hlilzzlxl# t|lzpa miec|lid raplimdcklipl mi kdimlxdilodpmud cd z|d t|dcmpâ `m umpd) Dcca zplzza ka`a# `dc r|ipa `m umzpd`lcc”axodimdmail# jai`mmaim `m zjdxza hlilzzlxl axodimdpmua`lplxkmidia eliaklim t|dcm `mkmi|mail `lccd rxa`|ppmumpâ#dzzliplmzka# zjdxzm cmulccm `m kapmudmail# xm`appd `mzraimhmcmpâ dccduaxa# jdxlid `m em`|jmd# kdijdid `m mkrloia# d|klipa `m xljcdkm

l cdkliplcl `dm jmppd`mim+|plipm# `mkmi|mail `lccd t|dcmpâ `lm zlxumm l`lccl rxlzpdmaim lxaodpl)Mi zdimpâ miedppm m jaijlppm `m hlilzzlxl l zdc|pl dzz|kaia

rdxpmjacdxl xmcludid l jakrclzzmpâ ramjfí# rmý jfl mi dcpxm jaiplzpm# zmjacclodia dccd `mklizmail lzzlimdcl l `lplxkmidipl `lcc”lzmzplid`lcc”axodimdmail zplzzd# azzmd cd –jlipxdcmpâ `lccd Rlxzaid ‛4<) T|mhlilzzlxl  l zdc|pl axodimwwdpmud  zm miplxzljdia jai |ia `lm rxmijmrdcmahmlppmum d j|m r|ipdia cl axodimdmaim zdimpdxml# azzmd mijxlklipdxlcd t|dcmpâ `lm zlxumm l `lccl j|xl# ilccd rxazrlppmud `lccd

za``mzedmail `locm |plipm!rdmlipm) Deexaipdxl t|mi`m t|lzpm plkm midkhmpa zdimpdxma zmoimemjd z|rlxdxl cd `mjapakmd pxd mi`mum`|a laxodimdmail lum`limdi`a jakl lipxdkhm zmdia dppaxm lxlzraizdhmcm `lccd zdc|pl) Æ iljlzzdxma miedppm plilxl mijaizm`lxdmail zmd cd zaeelxlid jfl clod rdmlipm l arlxdpaxm mi |i

 umijaca d` dcpa mkrdppa lkapmua# zmd cd zpxlppd xlcdmail lzmzplipl pxdcd t|dcmpâ `lm rxajlzzm axodimdpmum l cd t|dcmpâ `lcc”dzzmzplidlxaodpd)

Rxarxma m rxajlzzm axodimdpmum# ilccd kdoomax rdxpl `lccl

zpx|pp|xl zdimpdxml# zm jdxdpplxmdia rlx |id rdxpmjacdxl jakrclzzmpâ`au|pd dccd zrljmemjmpâ `lm zlxumm lxaodpm l dccd `meemjacpâ `m xldcmdxldmaim miploxdpl `m jaax`midklipa pxd ocm zplzzm) Miacpxl c”arlxdpaxl æzapparazpa dcca zpxlzz jfl `lxmud `dcc”mkrxlul`mhmcmpâ# `dcc”mijlxpld

arlxdpmud# 42- Edppaxm `m zpxlzz# 44- Lt|mpâ axodimdpmud# 48- Pacclxdhmcmpâ `lm jakrmpm#4:- Zliza `m |pmcmpâ zajmdcl# 40- Drlxp|xd dcc”miiaudmail)4< Mc rxmijmrma `lccd jlipxdcmpâ `lccd rlxzaid jazpmp|mzjl |ia `lm jdx`mim `lcc/ax`midklipajazpmp|maidcl mpdcmdia l` mc `mxmppa dccd zdc|pl il xldcmd |i lclklipa jdxdpplxmdipl) Cdjlipxdcmpâ `lccd rlxzaid ilcc/dkhmpa `lc Zlxumma zdimpdxma idmaidcl zm lzpxmizljd mi |idzlxml `m `mxmppm eai`dklipdcm lzlxjmpdhmcm `d rdxpl `lm zmioacm |plipm jakl d` lzlkrma cdcmhlxpâ `m zjlcpd `lc c|aoa `m j|xd)

Page 24: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 24/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

84

l `dcc”dcpa mkrdppa lkapmua `m dppmumpâ zuacpl mi xlcdmail dc rdmliplzaeelxlipl l hmzaoiaza `m j|xl) Rlx t|lzpa æ iljlzzdxma jxldxljai`mmaim rlx j|m jfm cduaxd iai `lhhd z|hmxl zpxlzz |cplxmaxlaxmomidpa `d jdxlil a `mze|imaim axodimdpmul)

Mi axodimdmaim jfl jxldia kdclzzlxl# ocm mi`mum`|mzrlxmklipdia umzz|pm `m mijlxpld l jaie|zmail# mipxdpplioaiaxlcdmaim z|rlxemjmdcm jai ocm dcpxm l iai rlizdia `m raplxl mijm`lxl mikdimlxd zmoimemjdpmud z|cc”axodimdmail) Rlx`aia cd kapmudmail l`m jaizlo|lid iai jacoaia rmý cd `mklizmail `lc x|aca clodpd dc

–zdrlx lzzlxl ‛

45

# l dxxmudia d zlipmxzm lzpxdilm) P|ppa t|lzpa mi zdimpâ zm pxd`|jl mi `mzmiplxlzzl rlx c”dcpxahmzaoiaza `m j|xd)

L” iljlzzdxma t|mi`m miulzpmxl mi dmaim jfl dhhmdia c”ahmlppmua `mzpdhmcmdxl a rxak|aulxl p|ppm m edppaxm jfl mijm`aia razmpmudkliplz|c cduaxa# l `m xm`|xxl a lcmkmidxl t|lccm xmpli|pm jd|zd `m `mzdoma lzaeelxlid)

Mi`mum`|dxl cl dxll `m jxmpmjmpâ l rxaolppdxl zac|maim kmocmaxdpmulrlxklppl dc cduaxdpaxl `m zpdxl klocma l dm rdmlipm# jfl ocm zm zaia

deem`dpm# `m umulxl klocma cl jai`mmaim `m kdcdppmd) Dijfl zl ilccl zpx|pp|xl zdimpdxml jm zaia rxahclkm cd j|mxmzac|mail `mrli`l `d oxdi`m miulzpmklipm ljaiakmjm &jakl ilcjdza `m c|aofm emzmjm iai d`lo|dpm dccl lzmolil `m jacaxa jfl umrxlzpdia arlxd-# zrlzza mc hlilzzlxl rdzzd dppxdulxza `mklizmaim z|

45 Mc x|aca `m aoim rxaelzzmaimzpd mi plxkmim `m jakrlplil r|ø lzzlxl `lzjxmppa edjli`axmelxmklipa d pxl `mklizmaim7+ dc Zdrlxl jmaæ c”mizmlkl `lccl jaiazjlil# iamaim# mieaxkdmaim ljj)# zmd `m pmra olilxdcl#zmd `m pmra zrljmdcmzpmja# jfl zm djt|mzmzjaia jai ocm zp|`m l jfl zm doomaxidia l `luaialzzlxl doomaxidpl ̀ m jaipmi|a>+ dc Zdrlx edxl jmaæ c”mizmlkl `lccl dhmcmpâ# miplza jakl cd jdrdjmpâ `m drrcmjdxl# `m |zdxl# `mklpplxl mi rxdpmjd mc zdrlxl omâ djt|mzmpa dppxdulxza dhmcmpâ jaijlpp|dcm l!a kdi|dcm rlx cazuacomklipa `m |ia zrljmemja mijdxmja# `m |ia zrljmemja jakrmpa &rxajl`|xl# rxdpmjfl# |za `mzpx|klipm ljj))->+ dc Zdrlx lzzlxl jmaæ c”mizmlkl `locm dpploomdklipm# t|lccl jdxdpplxmzpmjfl rlxzaidcm# rzmjacaomjfl# jdxdpplxmdcm l zajma+j|cp|xdcm# `lemimpl dijfl jakrlplil –pxdzulxzdcm‛ pdcm `djaizlipmxl rxlzpdmaim leemjdjm &jdrdjmpâ `m `ljm`lxl l` domxl# `m zdrlxzm axodimdxl laxmlipdxl) C”lkrdpmd# cd eclzzmhmcmpâ# cd jak|imjdmail leemjdjl# cd jaccdhaxdmail#c”d|paiakmd# cd jxldpmumpâ# c”mimmdpmud# ljj)-

Page 25: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 25/26

88

j|m zm r|ø domxl jai jazpm jaipli|pm a zaca dppxdulxza xmka`|cdmaimcduaxdpmul)

 D pdc rxarazmpa udcl cd rlid xmjax`dxl dcj|il udxmdhmcm jfl mcKmimzplxa `lc Cduaxa fd xmpli|pa mkrxlzjmi`mhmcm ilcc”axodimdmail`lc cduaxa ilccd R|hhcmjd Dkkmimzpxdmail)

Zljai`a cd `mxlppmud `lc 80!2:!8220 &Odlppd \eemjmdcl i) 62 `lc< drxmcl 8220-# –‥Rlx dzzmj|xdxl mc hlilzzlxl axodimdpmua# cldkkmimzpxdmaim `luaia rxlzpdxl dpplimail dccl zlo|lipm udxmdhmcm7

• Jdxdpplxmzpmjfl `lcc/dkhmlipl ilc t|dcl mc cduaxa zm zuacol 7

c/dkkmimzpxdmail dcclzpmzjl |i dkhmlipl `m cduaxa zdc|hxl#jaieaxpluacl l djjaocmlipl>• Jfmdxlwwd `locm ahmlppmum axodimwwdpmum l jalxliwd pxd li|ijmdpm l 

 rxdpmjfl axodimwwdpmul7  c/dkkmimzpxdmail `lemimzjl ahmlppmum lzrcmjmpml jfmdxm l` dzzmj|xd jalxlid pxd li|ijmdpm l rxdzzm arlxdpmul>

• Xmjaiazjmklipa l udcaxmwwdwmail `lccl jakrlpliwl7  c/dkkmimzpxdmailxmjaiazjl l udcaxmd cl jakrlplil l ocm drraxpm `lm `mrli`lipm lzpmkacd i|aul raplimdcmpâ# dzzmj|xdi`a d`lo|dpd udxmlpâ `lm jakrmpml` d|paiakmd ilccd `lemimmail `lm x|acm axodimdpmum iaijfí

rmdimemjdi`a d`lo|dpm miplxulipm `m eaxkdmail>• Jak|imjdwmail mipxdaxodimwwdpmud jmxjacdxl7 c/dkkmimzpxdmail dzjacpdcl mzpdil `lm `mrli`lipm l zpmkacd mc zliza `m |pmcmpâ zajmdcl `lc caxacduaxa>

• Jmxjacdwmail `lccl mieaxkdwmaim7  c/dkkmimzpxdmail klppl d`mzrazmmail `lm `mrli`lipm cl mieaxkdmaim rlxpmilipm mc caxa cduaxa>

• Rxluliwmail `locm mieaxp|im l `lm xmzjfm rxaelzzmaidcm7  c/dkkmimzpxdmaild`appd p|ppl cl dmaim rlx rxlulimxl ocm mieaxp|im l m xmzjfmrxaelzzmaidcm>

• Jcmkd xlcdwmaidcl exdija l jaccdhaxdpmua7 c/dkkmimzpxdmail zpmkacd |idkhmlipl xlcdmaidcl exdija# jak|imjdpmua l jaccdhaxdpmua>• Zjaxxluaclwwd arlxdpmud l z|rraxpa ulxza ocm ahmlppmum7  c/dkkmimzpxdmail

dzzmj|xd cd zjaxxluacld arlxdpmud l cd xdrm`mpâ `m `ljmzmail lz|rraxpd c/dmail ulxza ocm ahmlppmum>

• Om|zpmwmd axodimwwdpmud7 c/dkkmimzpxdmail dzzmj|xd# ilc xmzrlppa `lmjaipxdppm jacclppmum idmaidcm `m cduaxa# lt|mpâ `m pxdppdklipa d cmulccaxlpxmh|pmua# `m dzzloidmail `m xlzraizdhmcmpâ# `m rxakamail `lcrlxzaidcl l `m dppxmh|mail `lm jdxmjfm `m cduaxa>

Page 26: La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

7/23/2019 La gestione dello stress nelle professioni sanitarie: riconoscere ed affrontare i rischi psicosociali in ambito sanitario

http://slidepdf.com/reader/full/la-gestione-dello-stress-nelle-professioni-sanitarie-riconoscere-ed-affrontare 26/26

  Cd olzpmail ̀ lcca zpxlzz ilccl rxaelzzmaim zdimpdxml  

8:

•  Drlxp|xd dcc/miiaudwmail7  c/dkkmimzpxdmail æ drlxpd dcc/dkhmlipllzplxia l dcc/miiaudmail pljiacaomjd l j|cp|xdcl>

• Zpxlzz7 c/dkkmimzpxdmail pmlil zappa jaipxacca m cmulccm rlxjlrmpm `medpmjd emzmjd l klipdcl iaijfí `m zpxlzz>

• Jaiecmpp|dcmpâ7 c/dkkmimzpxdmail olzpmzjl c/lulip|dcl rxlzlid `mzmp|dmaim jaiecmpp|dcm kdimelzpl a mkrcmjmpl)‛Jakl zm r|ø lumijlxl `dccd clpp|xd `m t|lzpl udxmdhmcm# rajfl zaia

t|lccl jfl xmjfml`aia jazpm doom|ipmum &lz) dkhmlipl cduaxdpmua#zmj|xld# miiaudmail-) Cd kdoomax rdxpl miuljl ediia xmelxmklipa d

t|lccl jfl Zrdcpxa &4==<- jfmdkd –xmzaxzl dhhai`dipm‛ # azzmd xmzaxzlrzmjfmjfl l zaoolppmul jfl jxlzjaia l zm jaizacm`dia kdi kdia jfl ulioaia |zdpl# l jfl t|mi`m razzaia lzzlxl rlx lzlkrma rxmkd `mp|ppa udcaxmdpl l zumc|rrdpl dppxdulxza cd xlumzmail `lm ka`lccm `mxlcdmail jfl miplxjaxxaia pxd ocm mi`mum`|m cduaxdpaxm)

Rlxpdipa# |i”axodimdmail xlzraizdhmcl l` axmlipdpd drlxzlo|mxl |i h|ai cmulcca `m hlilzzlxl l zdc|pl axodimdpmud æ|i”mkrxlzd jfl zm rail jakl ahmlppmua t|lcca `m jaipxmh|mxl#`mxlppdklipl a mi`mxlppdklipl# dccd jxlzjmpd l dcca zumc|rra `lccl

rxarxml xmzaxzl |kdil iai zaca mi t|dipa cduaxdpaxm kd rxmkddijaxd jakl rlxzail) Klpplxl c”|aka l cl z|l rxmaxmpâ# cl z|llzmolil# cl z|l lkamaim# cl z|l rd|xl kd# dijfl cl z|lza``mzedmaim dc jlipxa `lc rxajlzza `m cduaxa lt|mudcl mi kdimlxd`mxlppd l mi`mxlppd dc xdoom|iomklipa `locm ahmlppmum) Zl ram c”lzzlid`m t|lzpd axodimdmail æ rxaj|xdxl hlilzzlxl l zdc|pl rzmja+emzmjdilm z|am –jcmlipm‛# iai r|ø t|lzpd dzzac|pdklipl `mklipmjdxzm `lchlilzzlxl `lm z|am cduaxdpaxm rlxjfí zaia caxa dppxdulxza ocm dcpxm mcaxa rxmkm jcmlipm)

8)8) Mc hlilzzlxl axodimwwdpmua7 zumc|rra zpaxmja 

Mc plkd `lc hlilzzlxl mi dkhmpa cduaxdpmua zm æ luac|pa ilc jaxza`locm diim rdxpli`a `d |id jaijlmail r|xdklipl dipm+mieaxp|imzpmjd&zdc|pl jakl xm`|mail xmzjfm emzmjm- emia dccd `mkazpxdmail jfl cdt|dcmpâ `lccl jai`mmaim cduaxdpmul iai zaca xmz|cpd eai`dklipdcl rlxmc hlilzzlxl `lc cduaxdpaxl zplzza# kd r|ø drraxpdxl iapluacm

 udipdoom dcc”axodimdmail mi plxkmim `m rxa`|ppmumpâ)