l5 t1 gl-sp galinova 24/09/14 12:28 página 1a-5... · los instrumentos (además de la...
TRANSCRIPT
UNIDADE 1: POPURRÍ MARIÑEIRO
CANCIÓN: Popurrí mariñeiro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4LENGUAJE MUSICAL: Las cualidades del sonido . . . . . . . . . . . . . . .5
Los compases . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6INTERP. MUSICAL: Partitura no convencional para voz y gestos . .7MÚSICAY CULTURA: Clasificación de los instrumentos . . . . . . . . .8
Las voces y sus agrupaciones . . . . . . . . . . . . .9INTERP. MUSICAL: La flauta dulce. Tabla de digitaciones. . . . . . .10
Si-la. Flauta, PAI y placas. . . . . . . . . . . . . . .11
INTERP. MUSICAL Sol-la-si. Flauta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11Si-la-sol. Flauta y PAI.Conversa. Placas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12Amoriños collín. Flauta, PAI y placas. . . . . . . .13
AUDICIÓN: Danza de San Lucas. . . . . . . . . . . . . . . . . . .14AUDICIÓN : Coro del yunque. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
UNIDADE 2: XESUSIÑO ESTÁ NAS PALLAS
CANCIÓN: Xesusiño está nas pallas. . . . . . . . . . . . . . . .16MÚSICAY CULTURA: La Navidad en la música. . . . . . . . . . . . .17LENGUAJE MUSICAL: Los signos de prolongación. . . . . . . . . . .18INTERP. MUSICAL: Paxariños que vindes voando. Flauta y PAI. .19
Esta gaitiña que toco. Flauta, PAI y placas. . .20Ollos verdes. Flauta y PAI. . . . . . . . . . . . . .21
MÚSICAY CULTURA: Instrumentos de cuerda frotada. . . . . . . . .22
Instrumentos tradicionales. . . . . . . . . . . .23Las formas musicales gallegas. . . . . . . .24-25
AUDICIÓN: Bailando con Rosiña. . . . . . . . . . . . . . . . . .26MOV. E DANZA: Bailando con Rosiña. . . . . . . . . . . . . . . . . .27AUDICIÓN: El concierto de Aranjuez. . . . . . . . . . . . . . .28MÚSICAY CULTURA: El concierto de Aranjuez. Las versiones . . . .29
UNIDADE 3: CANTARELA DOS NENOS
CANCIÓN: Cantarela dos nenos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30LENGUAJE MUSICAL: La distancia entre notas correlativas. . . . . . .31
Las notas a contratiempo. . . . . . . . . . . . . . .32La frase musical: pregunta-respuesta. . . . . . .33
MÚSICAY CULTURA: Bailes y danzas en la música popular. . . . . . .34Las flautas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35
INTERP. MUSICAL: Pinocho fue a pescar. Flauta. . . . . . . . . . . .36Campaíñas. Flauta, PAI y placas.A saia da Carolina. Flauta y placas. . . . . .37
CANTAMOSY BAILAMOS: La muralla. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38DANZA: Le basque. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40AUDICIÓN: Tambourine. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:28 Página 2
UNIDADE 5: ESTRELA DE MAIO
CANCIÓN: Estrela de maio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56LENGUAJE MUSICAL: El matiz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
El compás de 6/8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58INTERP. MUSICAL: No parque. Flauta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
Rumba de Ibias. Flauta.MÚSICAY CULTURA: Grandes agrupaciones. . . . . . . . . . . . . . . . .60
Los protagonistas de la música. . . . . . . . . . .61
MÚSICAY CULTURA: Aerófonos de madera. . . . . . . . . . . . . . . . .62Aerófonos de metal. . . . . . . . . . . . . . . . . . .63
INTERP. MUSICAL: Miña terra galega. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64AUDICIÓN: Polka Éljen a Magyar. . . . . . . . . . . . . . . . . . .65
Carballesas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66
UNIDADE 4: PIMPIRIMPÍN
CANCIÓN: Pimpirimpín. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42LENGUAJE MUSICAL: El carácter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43
Cómo nos hablan los instrumentos. . . . . . . .44El tempo musical. . . . . . . . . . . . . . . . . . .45-46
MÚSICAY CULTURA: El piano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47La guitarra. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48
INTERP. MUSICAL: Eram sam sam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49Canon a dos voces. Placas. . . . . . . . . . . . . . . .50Canon. Flauta y placas.
INTERP. MUSICAL: La paz. Flauta y placas. . . . . . . . . . . . . . . . .51Valse da Marola. Flauta y placas. . . . . . . . . . .51
MÚSICAY CULTURA: Estilos musicales en la música gallega . . . . . .52Agrupaciones musicales de otras culturas . . .53
MOV. Y DANZA: Ou!, Susanna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54AUDICIÓN: Danza rusa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55
UNIDADE 6: SALLY, THE CAMEL
CANCIÓN: Sally, the camel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68LENGUAJE MUSICAL: Las síncopas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69INTERP. MUSICAL: Muiñeira de Chantada. Flauta. . . . . . . . . . . . .70
Na beira do mar. Flauta, PAI y placas. . . . . . .71MÚSICAY CULTURA: Los instrumentos electrófonos. . . . . . . .72-73INTERP. MUSICAL: Maio de Vilalba. Flauta y placas. . . . . . . . . . .74
Muiñeira de Armenteira. Flauta, PAI y placas. .75
MOV. Y DANZA: Naranja dulce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76AUDICIÓN: La vida es bela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77JUEGO MUSICAL: Bingo instrumental. . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
Pasapalabras musical. . . . . . . . . . . . . . . . . .79
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:28 Página 3
Popular
A Virxe de Guadalupecando vai pola ribeira, (bis)
descalciña pola area,parece unha rianxeira. (bis)
Ondiñas veñen,ondiñas veñen,
ondiñas veñen e van.Non te embarques rianxeira,
que te *vas a marear.
Amoriños collínna beiriña do mar,amoriños collín
non os podo olvidar.
Non os podo olvidar,non os podo olvidar.Amoriños collínna beiriña do mar.
Ondiñas veñen...
Teño un amor en Rianxoe outro en Vilagarcía,
para ver os meus amores,teño que cruzar a ría.
Teño que cruzar a ría,teño que cruzar a ría.
Teño un amor en Rianxoe outro en Vilagarcía.
Ondiñas veñen...
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:28 Página 4
Lenguaje musical: Las cualidades del sonido
5
cresc. decresc.
f p
a) ¿Cuál es la nota más grave? ¿Y la másaguda?
b) ¿Cuál es la figura de mayor duración?
c) ¿A cuántas corcheas equivale la redonda?
d) ¿Qué significa forte? ¿Y piano?
e) ¿Qué significa crescendo? ¿Y decrescendo?
f) Escribe las abreviaturas de los términosde intensidad.
Observa la partitura anterior y responde a las siguientes cuestiones.
1 Escucha la canción tradicional alemana Hansel e Gretel.
pp p mf f ff do
do'
débil – fuerte corto - largo grave - agudo
RITMO MELODÍA
animal persona
objeto instrumentoDINÁMICA
< >crescendo decrescendo
Intensidad Duración Altura Timbre
El signo (bemol), que aparece
despúes de la clave, indica que la
nota si deberá tocarse un semi-
tono más grave (ver pág. 31).
Observa:
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:28 Página 5
Lenguaje musical: Los compases
6
FisSan ta_U-
texí
--
rraa
--
vaide
naRi
probe- i-
a.ra.
--
CaPo
mabra--
rido
- ñasCa
- vaira-
nomi-
maña-
r(e)..l(e)..
--
*mar(e) = mar. Caramiñal(e) = Caramiñal.
Ai, Sál vo- ra!- Ai, San Vi cen- te!- As ne nas- bo ni- tas- hai nas- en Mou ren- te.-
La anacrusa es el sonido –o grupo de sonidos– que hay antes de la parte fuerte de un compás. Tienes que prestar mucha atenciónporque el compás nº1 de la obra comienza después de la anacrusa. Acuérdate de contar siempre a partir del acento.
1 Coloca los pulsos y los acentos en este fragmento de la canción Fisterra. Percute el ritmo con las manos en la mesa.
2 Coloca las líneas divisorias y los puntos en este fragmento. Canta.
El compás es una agrupación de dos, tres o cuatro pulsos en los cuales el primero lleva una mayor acentuación.
COMPÁS BINARIO COMPÁS TERNARIO COMPÁS CUATERNARIO
F D F D F D D F D F D SF D F D SF D F D SF DD
En todos estos compases la unidad de pulso es la negra.
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:28 Página 6
mmmmmmmm
Interpretación musical: voz y gestos
7
1 En grupo, inventad sonidos y gestos para interpretar esta partitura.
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:28 Página 7
Música y cultura: Clasificación de los instrumentos
8
IDIÓFONOS
Formados por cuerpos sólidos capaces de emitir sonidos por su propiaoscilación.
AERÓFONOS
La generación del sonido sucede por la vibración del aire.
ELECTRÓFONOS
Producen vibraciones que han de pasar por un altavoz para ser oídas.
CORDÓFONOS
Utilizan cuerdas vibrantes para la producción del sonido.
MEMBRANÓFONOS
Utilizan para producir el sonido una membrana tensa.
timbales escolareskazoo tamborilgüiro carraca metalófono platillos zambomba
flauta de panarmónica acordeóntrompeta zanfona violín piano guitarra
guitarraeléctrica amplificador
altavoz
saxofóneléctrico
sintetizador
bateríaeléctrica
arpa
Los instrumentos (además de la clasificación tradicional por familias: cuerda, viento, percusión) pueden clasificarse en cincogrupos según el elemento vibratorio: idiófonos, membranófonos, aerófonos, cordófonos y electrófonos.
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 8
Música y cultura: Las voces y sus agrupaciones
9
Las voces se pueden diferenciar: Por su timbre: el sonido característico de cada persona.
Por su altura: Voces de mujer: soprano, mezzosoprano y contralto. Voces de hombre: tenor, barítono y bajo. Voces de niño/a: agudas, medias y graves.
TIPOS DE VOZ
Las voces humanas se combinan entre sí originando lassiguientes agrupaciones: Dúo, trío, cuarteto, quinteto, etc. como agrupaciones de
dos, tres, cuatro, cinco o más voces, respectivamente.
Los coros agrupan un número más amplio de voces: devoces iguales, de voces mixtas, coro de niños (escolanía).
AGRUPACIONES VOCALES
1 Identifica y escribe el nombre de la voz o de la agrupación.
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 9
La flauta dulce. Tabla de digitaciones
10
bisel
embocaduraMANO DCH
A.
MANO IZ
DA.
índice
medio
anular
meñique
pulgar índice
medio
anular
ranura
La flauta dulce perteneceal grupo de las flautas depico. Se llama así por sutimbre delicado y suave.
Coloca los dedos en la flauta de manera relajada, y trata de tapar todoslos orificios según la posición indicada.
Inspira sin forzar los pulmones ni levantar los hombros y, a continua-ción, deja que el aire salga poco a poco. Después, hazlo usando la flauta.
Sopla dejando todos los orificios abiertos e intenta mover la lenguasobre la boquilla; podrás comprobar que el sonido se entrecorta.
Consejos prácticos:
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 10
flauta
crótalos
caja china
flauta
flauta
maracas
pandero
A continuación proponemos tres melodías sencillas que te ayudarán a familiarizarte con la flauta.
Recuerda que antes de tocar debes practicar la lectura melódica y rítmica.
Si - la (Equipo GaliNova)
Interpretación musical
11
Sol - la -si (Equipo GaliNova)
Si - la - sol (Equipo GaliNova)
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 11
Interpretación musical con instrumentos de lámina
12
ConversaciónConversa (Equipo GaliNova)
X. S. X. C.
X. C. M. S.
M. C. X. S.
M. S. X. B.mf
mf
ppmf
mfpp
pp mf
Xilófono contralto
Metalófono bajo
Carillón soprano
Los instrumentos de lámina son de altura determinada, porque cada lámina produce una nota definida.
El XILÓFONO tiene láminas de madera. Hay tres tamaños: el pequeño se llama soprano, por tener un sonido más agudo; el mediano se llama contralto y tieneun sonido intermedio entre el pequeño y el grande; el grande recibe el nombre de bajo y tiene el sonido más grave de los tres.
Los METALÓFONOS son iguales que los xilófonos, pero sus láminas son de metal. Sus sonidos se parecen a campanas. Hay tres tamaños: soprano, contralto y bajo.
Los CARILLONES son los instrumentos de lámina más pequeños. Tienen láminas de metal y su sonido es poético, cristalino... Hay dos tamaños: soprano y contralto.
Practica con instrumentos de lámina estas escalas. Recuerda que debes alternar ambas manos.
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 12
Interpretación musical
13
A mo- ripo
- ñosdo_ol--
covi-
llíndar,
--
nanon
beios
ripo
- ñado_ol--
dovi
-- -
mar;dar;
aamomo--
riri--
ñosños
--
coco
llín,llín
--
nonna
osbei
pori-do_olña
--
vido
- dar.- Non osmar.
1ª vez. 2ª vez.
caja china
flauta y voz
X. B.
Para añadir una letra a un ritmo o a una melodía, ten en cuenta la sílaba tónica de las palabras,las pausas y los signos de puntuación de la lengua escrita.
Observa: el acento musical se corresponde con la sílaba tónica de cada palabra.
Amoriños collín (Popular)
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 13
Audición: Danza de San Lucas
14
A’ B’
A Bintro
todos
Instrumentación
A’’ B’’ final
CORO DEL YUNQUEÓpera Il Trovatore (G. Verdi, 1813-1901)
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:29 Página 14
RE’MI’ MI’ MI’
DO’MI’ MI’ MI’
MI’ DO’ MI’ DO’ MI’
MI’
DO’ RE’ SI DO’ LA SI MI’LA
RE’MI’ DO’ LA SISOL RE’ FA’
SISOL RE’ FA’
CORO DEL YUNQUEÓpera Il Trovatore (G. Verdi, 1813-1901)
¡Ved!Las sombras nocturnas se retiran de los cielos,
desnuda quedala inmensa bóveda;parece una viudaque al fin se quitalos negros paños
con que se envolvía.¡A trabajar!¡A trabajar!Golpea,
dale al martillo.
L5_T1_GL-SP_GaliNova 24/09/14 12:30 Página 15