Kleine veranderingen,grote gevolgen

Nienke ten Hoor-Aukema

Agenda• Dieet, diëtetiek, diëtist

• Geschiedenis eetcultuurEr is veel veranderd in 50 jaar

• Metabole zaken

• Insulineresistentie basis alle welvaartziekten

• Multidisciplinaire focus 2015: Educatie

Dieet, diëtetiek, diëtistDieet is voeding, die om medische

redenen afwijkt

Dietetiek combineert voedings-, medische-, bewegings-, en gedrags-wetenschappen

Diëtisten zijn technische gamma’s, ‘trait d’union’ tussen wetenschap en praktijk

Gezondheidseducatie

•Wat gebeurt er in het maag-darmkanaal?•Wat is insulineresistentie + gevolgen•Wat kun je er zelf aan doen

Geschiedenis eetcultuur

Er veranderde veel in 50 jaar

750 Kcal 1500 kcalHollandse pot Internationale keuken

Van 3 maaltijden grazers

Zes uur

Tussendoortjes = extraatjes

Inkoopbeleid

Manier van inkopen macro 1 x per week, assortiment

Nieuwe levensmiddelen

v.d. Bergh en Jurgens / Unilever

Luxer eten

365 dagen feest

Technologische vooruitgang

Prijs stier 1952 Prijs stier 2008

TV met frisdrank

Met de TV kwam óók het knabbelen en de reclame

Reclame

Assortiment veranderde

Leefklimaat

Warmte isolatie huizen scheelt ca. -300 kcal per dag per individu

3 wasdagen in buitenlucht

Ma: inweken, di: wassen en spoelen, woe: strijken

Automatisering

Binnen in warme huis max. 2 minuten per dag

Computertijdperk

Alles moet sneller, mooier, meer gegevens, veel stress, veel adrenaline

Nieuwe stressfactoren

Zoektocht naar ingrediënten om endorfinen aan te maken

Mentale overbelasting fysiek onderbelast

Onbewust op zoek naar ingrediënten voor waardering

Bewegingsarmoede ernstig onderschat

Woon-werkverkeer, zomer en winter, 2 x 30 min.

Stressfactoren nemen toe

Fileleed, ergernis, haast, stress adrenalineOverschatting eigen beweging 56%

Onderrapportage voeding 48%

Obesogene samenlevingAlles geautomatiseerd

Altijd haast

Altijd honger

Altijd hoge druk / stress

Altijd hyper

Insuline resistentie

Gewichtige zaken

Nu ik het verdiend heb, mag ik van u niks meer eten!

Onderken het gevaar van te zwaar

Metabole zaken

Abdominaal / visceraal /buikvet, beide insuline resistent?Insuline resistentie reversibel!!

Het gevaar van acceptatie

Insuline resistentie slecht (h)erkend

Gewichtstoename

Gewichtstoename multifactorieel

Input: Honger en verzadiging verstoord (chaos) Hormonale en sensorische aspecten, verslavingen

Output: Bewegingsarmoede en warmteregulatie Stressfactoren adrenaline / cortisol

Voeding anno NU: Maximale verzadiging + Minimale hoeveelheid energie

Koekje erbij?Overmaat glucose glycerol

triglyceriden vrije vetzuren en VDLD glycogeen opslag hyperglycemie (5,6 mmol/l) hyperinsulinemie cytokinen, chronische inflammatie, macrofagen reactieve oxidatieve stress (ROS) vrije radicalen

Insulineresistentie

Denkfouten anno 2015RGV en de Schijf van Vijf voor iedereen

Behoefte ♀ 2200 kcal en ♂ 2400 kcal???

Tussendoortjes nodig voor glucosespiegels

Vet grootste veroorzaker obesitas

Bewegingsarmoede valt wel mee

Koolhydraten bron van energie, gezondheidsraad adviseert 40-70 En%

Medische aspecten onafhankelijk van elkaar behandelen

Je snapt het niet!!

Gezondheidseducatie

Honger / verzadigingEnzymenVoedingsstoffenSpijsvertering StofwisselingHormonenOntlasting

GrelinPylorus

Insuline

GLP1

CCK

PYY

Bron: dr. P.Zelisisen

Oxyntomoduline

Spijsverteringsenzymen

Reis van kanus tot anus

Insulineresistentie Jip&Janneke

Glucose vetDislipidemie: Triglyceriden, LDL

Zelf gemaakt uit glucose

Buikvet (visceraal-, abdominaal)

Niet Alcoholische levervetting

Verstopt de spiercellen (organen)

Insuline resistentieNASH / NAFLD

Vetcellen groter,niet meer!

Cytokinen Inflammatie

Macrofagen

Insulineresistentie

• Ontstaat door een ontstekingsproces in de mitochondriën

• Wordt bevorderd door een hoog energetische, hoog koolhydraat, hoog vet voeding

• Kan al bestaan bij een BMI van 23• Wordt niet actief opgespoord

Het viscerale vet

• Het buikvet zelfstandig endocrien orgaan• Het produceert o.a. verschillende

polypeptiden, de adipocytokinen &Tumornecrosefactor-a (TNF-a):

• Insulinereceptoren worden onwerkzaam• Onderdrukt GLUT4 → verlaagde opname

glucose in vetweefsel en spierweefsel

Fruhbeck, 2001

Vetcel en adipocytokines

Adipocyten hypertrofie en necrose

Metaflammatie

Chronische vaatwandontstekingen

Fibrose bindweefselvormingGeen doorbloeding meer

Chronische ontsteking * angiotensine vocht ophoping * celinfilteaten * bindweefselvorming (fibrose)

Viraal infectieChronische infectiePersisterende infectieAuto-immuun ziekte

InfarctBacteriële infectieToxinenTrauma

Acute inflammatie Oplossing, dichtheid * vaatwand beschadiging * grote schoonmaak beschadigde cellen * mediators * vervanging cellen normale functie

Pus vorming (abses)

Herstel

Herstel

Herstel

Welvaartziekten

Gevolgen insulineresistentie

Hyper-, hypoglycemie

Gestoorde glucosetolerantie (DMII)

Dyslipidemie

Hypertensie

NASH, NAFLD

Ontstekingen (vaatwanden, HVZ)

Fertiliteitsproblemen PCOS

Jicht, reumatische klachten

Hypothyreoïdie

Voedselovergevoeligheid

EigenlijkBen je alwel ziek

Insuline resistentie?Is dat een ziekte?Ik ben toch niet Ziieekk?!Kun je dan wel gewoon blijven eten?

Je bentwel een beetje ziek

Je moet anders gaan eten!

Vroeger en nu

At toen als een wolf Eet nu als een muis

Insuline-resistentie

Visceraal vet

Constant hongergevoel

Hypercholesterolemie

Thyroïd problemen

Hormonale disbalans

PCOSAcné

Gezichtsbeharing

Fertiliteits-problemen

Vermoeidheid

Moeite metafvallen

Suiker “verslaving”

Post prandiale dip PHPD

Darmbacteriën

Impedantiemeting

Gewicht: 73,4 kg

Vetpercentage: 37,8%Vetmassa: 27,7 kg (13,7-23,4 kg)

Vetvrije massa: 45,7 kgSpiermassa: 43,3 kgLichaamsvocht: 32,1 kgLichaamsvocht: 43,7 % Botmassa: 2,3 kg

Bmr: 1387 kcal.Metabolische leeftijd: 58Viscerale vetwaarde: 7BMI: 25,4

Gezamenlijke focus 2015Preventie chronische ziekten

Stop de productie van buikvet uit glucose

Spieren ‘schoon’ bewegen

Insulinegevoeligheid laten toenemen

Maximale verzadiging + minimale energie

Bewustwording en reële doelen

Regelmaat in het eetpatroon, geen extraatjes

Eiwit + Vet + Vezels in iedere maaltijd!Medicamenteuze ondersteuning?

Peergroup

Input & output

Nieuwe Balans Toverwoord van 2015

Diëtist en Docent biologie

wel!

Magic bestaat niet, maar…