MONTE áætlanakerfi fyrir skógrækt

Inngangur

• Þörfin á að hafa betri yfirsýn yfir skógarauðlindina

hefur gjörbreyst á undanförnum árum

• Svona forrit gefa okkur áætlun um t.d. standandi

rúmmál, hverær ætti að grisja og hvaða afurðir

koma úr grisjunum, kostnað og tekjur ásamt fleiru

• Áætlanakerfi fyrir skógrækt er órjúfanlegur hluti

að ræktuninni

Monte forritið

• Forritið er hannað fyrir skóga sem eru

jafnaldra eða á mismunandi aldri og skóga

þar sem er ein tegund eða blandskógur

• Monsu er svokallað opið forrit þar sem að

notandinn hefur möguleika á að að breyta

forsendum. Þetta gerir forritið töluvert

sveigjanlegt

Reynslan af Monte

• Örlítil reynsla er komin á notkun á forritinu

en 2 finnskir skógfræðinemar hafa notað

það við áætlanagerð í Hallormsstaðarskógi

• Til að svona forrit sé nothæft til sýns brúks

þurfa þau módel sem notuð eru til

útreikninga að vera aðlöguð aðstæðum á

hverjum stað

Líkön fyrir útreikninga

• Búið er að gera vaxtarmódel fyrir lerki og

stafafuru

• Forritið notar bolformsjöfnur (Taper models) til að

reikna út rúmmál og afurðir

– Það er verið að gera bolformsjöfnur fyrir sitkagreni,

rauðgreni, hvítgreni, lerki og stafafuru

– Unnið er að gerð fleirri vaxtarmódela fyrir aðrar

trjátegundir

Innsetning gagna

• Gögnin eru sett inn í forritið

– Forritið les txt skrár

– Þær upplýsingar sem eru nauðsynlegar fyrir

forritið til að gera útreikninga eru:

• Tegund, reitarnúmer, flatarmál, aldur, Yfirhæð,

trjáfjöldi á hektara í 1 cm þvermálsflokkum

– Aðrar upplýsingar sem hægt er að setja inn eru:

• gróðursetningarár, umhirðukerfi, hvaða ár mælingin

er gerð, gróðursetningarþéttleiki, hæð yfir sjó, halli,

hallaátt, fjarlægð frá sjó, jarðvegsgerð, og notkun

skógarinns.

Innsetning gagna

Stand Province Area Age Hdom

GrowthInde

x Species Even Altitude X coord Y coord DistSea Slope Aspect SoilType Use DistRoad

Year Month

NoDclasses (can be zero)

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

Dbh Spe TreesPerHa

NeRege (can be zero)

Spe Age Height TreesPerHha

Spe Age Height TreesPerHha

Spe Age Height TreesPerHha

Núverandi staða

• Síðan er reiknuð út núverandi staða í

skóginum

– Ef að útreikningarnir eru gerðir seinna en

skógarúttektin eða að úttektin gerð á mörgum

árum framreiknar forritið gögnin til dagsins í

dag

– Við útreikninga eru notuð:

• Hæðarvaxtajöfnur

• Bolformsjöfnu

• Lífmassajöfnur

Staðan eins og hún er í dag

Undirbúningur áætlunar

• Áður en forritið byrjar áætlanagerðina þarf

að skilgreina breytur varðandi:

-Timburverð

-Toppþvermál og lengdir

-Kostnað við umhirðu

-Leiðbeiningar fyrir umhirðu

Leiðbeiningar fyrir umhirðu

• Áhrif á ákvarðanatöku vegna umhirðu

– Hvenær á að grisja og hve mikið á að grisja

– Hvaða yfirhæð skógurinn þurfi að ná áður er

grisjun fer fram

– Óskir um lotulengd

– Hvað á að gera eftir lokahögg

– Jarðvinnsluaðferð

– Trjáfjöldi til gróðursetningar (eftir lokahögg)

Áætlanagerðin

• Áætlanagerðin er gerð í tveimur hlutum

– Fyrst eru hermilíkön látin gera umhirðuáætlun

Áætlanagerðin

• Seinna skrefið er (optimisation) hagræðing

þar sem besta samsetningin á

umhirðuaðgerðunum er valin.

• Besta áætlunin er sú sem að kemst næst því

að uppfylla þær kröfur sem settar voru í

hagræðingarfasanum miðað við þá

vaxtargetu sem landið bíður upp á

Áætlanagerðin og áherslur

• Áður en seinna skrefið er stigið til fulls

getur maður lagt áherslur á ákveðna hluti

eins og:

– Höggva mikið á ákveðnu tímabili

– Auka meðal rúmmál á hektara

– Auka tekjur á ákveðnu tímabili

– Auka árlegan vöxt

Áhersla lögð á eftirfarandi

Setja markmið

Skoða markmið

Samantekt á standandi rúmmáli

Samantekt á standandi rúmmáli

Tegund Vol m3 V-10cm m3 V-15cm m3 V-20cm m3

Larix sibirica 7632 4947 1616 442

Larix sukaczewii 8150 5452 1071 364

Picea abies 644 655 22 1

Abies lasiocarpa 64 48 0 0

Pinus contorta 115 79 9 0

Picea engelmanii 83 63 1 0

Pinus cembra 15 13 0 0

Picea sitchensis 604 398 97 23

Larix decidua 51 32 12 3

Pinus mugo 8 7 0 0

Picea glauca 227 153 23 7

Picea pugens 34 24 1 0

Populus trichocarpa 264 141 243 213

Pinus flexilis 2 2 0 0

Tsuga mertensiana 2 2 0 0

Total 17898 12017 3095 1053

Áætluð Umhirða

Stand 195-1 2.0 ha 45 y 150 m3/ha RLAR

Period Treatments Harvest Timber Other Biomass

2011-2020 Thinning 79 9 70 53

2021-2030 Thinning 83 27 56 52

Vöxtur og verðmæti skógarinns

__________________________________________

Development of totals 2010 2020 2030 ______________________________________________________

Total volume, m3 19482 24547 27000

Timber volume, m3 3230 7646 13415

Volume growth, m3/y 1667 1478 1182

Value, 1000 ISK 206520 341478 488424

___________________________________________

Áætlun um grisjanir

_______________________________________________

Drain and cuttings 2011-2020 2021-2030

_______________________________________________

Total drain, m3 9354 9974

Timber drain, m3 1515 3754

Net income, 1000 ISK 35102 86767

Regeneration area, ha 0 0

______________________________________________

Samantekt á umhirðu

____________________________________________________

Areas of treatments 2011-2020 2021-2030

____________________________________________________

Thinning 105.4 110.9

Young stand thinning 12.3 8.9

____________________________________________________

Sýnishorn af kortum