KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA

POLİTİKALARI

1

TANIMLAR

ÖNLEME

Yürütülen işten kaynaklanan, çalışanların sağlığını veyaişyerinin güvenliğini etkileyen tehlikeler sonucuoluşacak zararların alınan tedbirler ile meydanagelmemesini sağlamak, engel olmaktır.

KORUMAAlınmış önlemlere rağmen, çalışanların sağlığını veişyeri güvenliğini tehlikeye sokan bir olay meydanagelmesi halinde, çalışanları ve işyerini tehlikeden uzaktutmak ve savunma amacı ile alınmış mücadeletedbirlerinin tümüdür.

2

ÖNLEME VE KORUMANIN ÖNEMİ

Çalışma hayatındaki olumsuz faktörler:

Fiziksel

Kimyasal

Biyolojik

Psiko-sosyal

İSG çalışanı ve çalışma ortamını korumayı hedefler

İş kazaları %98 önlenebilir, % 2 Kaçınılmaz olarak değerlendirilmektedir.

Mesleki hastalıklar tümüyle (%100) önlenebilir

3

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMI

4

İSG’ndeamaç

Sağlık koşullarını

iyileştirmek

Güvenlik koşullarını

iyileştirmek

İŞ YERİNDEKİ RİSKLERLE MÜCADELE

1-Riski ortadan kaldırmak

5

2-Riski izole etmek (sınırlandırmak)

3-Toplu korumaya öncelik vermek

4-Kişisel koruma yapmak

SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI

Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları

Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları

Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları

6

Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Risklerinden Korunmasında En Etkin Yöntem

Riski kaynağında kontrol altına almaktır

Bunun mümkün olmadığı durumlarda ortama yönelik

farklı yöntemler devreye girmelidir

Bütün bu yöntemlerin etkili olmadığı hallerde, en son

korunma yöntemi olarak KKD kullanımı önerilmelidir

ÖNLEMEK, KORUMAK HER ZAMAN DAHA KOLAYDIR VE MALİYETİ DÜŞÜKTÜR

7

8

Toplu Korunma Örnekleri Tehlikesiz olanla değiştirme

Yalıtım

Koruyucu/koruma içine alma

Yerel havalandırma

Yerel aydınlatma

Makine koruyucuları

Genel havalandırma

Genel aydınlatma

İklimlendirme

İşaretleme/sınırlama

Uyarı levhaları

SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI

1- Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları

Riski yok etme Tehlikesiz olanla değiştirme (İkame) Yalıtım Koruyucu/koruma içine alma Lokal havalandırma Yerel aydınlatma Makine koruyucuları

9

2- Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları

Genel havalandırma

Genel aydınlatma

İklimlendirme

İşaretleme/sınırlama

Uyarı levhaları

10

SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI

3-Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları

İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim İşe giriş sağlık muayenesi Periyodik sağlık muayeneleri Geri dönüş sağlık muayeneleri Rehabilitasyon çalışmaları Kişisel koruyucu donanımlar

11

SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI

Kaza istatistikleri, kazaların büyük bir kısmının el-kol, ayak vebaşta meydana geldiğini göstermektedir.

O halde bu uzuvların korunması ile kazaların büyük bir kısmıönlenmiş olacaktır.

KİŞİYE YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

2009

2010

2011

2012

2013

İş Kazaları Sonucu Oluşan Yaraların Vücuttaki Yeri

KİŞİYE YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI

İşyerinde alınmış olan teknik tedbirlerile, işyerindeki tehlikelerin tamamen önlenmesiveya tümü ile yokedilmesi veya yeterinceazaltılması mümkün olamaz ise veya tehlikeningerçekleşmesi halinde, işçileri (kişileri) korumakiçin

Çalışanlara kişisel koruyucu ekipman verilir

Çalışanlar bu ekipmanların kullanımı konusundaeğitilir

Çalışanların bu ekipmanları kullanılması sağlanırve takip edilir

13

KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA UYGULAMALARI

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

Kişisel koruyucu donanımların kullanımı, işçileri meslekiyaralanmalardan ve hastalıklardan korumayı amaçlayançalışmaların son aşamasını oluşturur.

Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korumayısağlayacak teknik önlemlerle veya iş organizasyonu veçalışma yöntemleriyle önlenemediği veya tam olaraksınırlandırılamadığı durumlarda kullanılmalıdır.

Başvurulması gereken son çaredir.

14

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM

Çalışanı yürütülen işten kaynaklanan;

sağlık ve güvenliği etkileyen

bir veya birden fazla tehlikeye karşı koruyan

çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan

bu amaca uygun olarak tasarımı (ve imalatı)yapılmış tüm alet araç, gereç ve cihazlarıtanımlar.

15

Aşağıda belirtilenler, yukarıda tanımı yapılan kişiselkoruyucu donanımdan sayılmaz:

Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumaküzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri ve üniformalar,

Acil kurtarma servislerinin kullandıkları ekipman,Askerlerin, polislerin ve diğer kamu güvenlik güçlerinin

giydiği ve kullandığı kişisel koruyucular, Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular, Spor ekipmanı,Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman, Riskleri ve istenmeyen durumları ikaz eden, taşınabilir

cihazlar.

İŞVERENİN VE İŞÇİLERİN KORUYUCU DONANIM KONUSUNDAKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşyerinin özelliğinden kaynaklanan tüm tehlikelerin, alınanteknik tedbirlerle veya iş örgütlenmesi ve çalışma yöntemleriile önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığıdurumlarda

işveren, işçilere kişisel koruyucu donanım teminetmek, kullanımı konusunda bilgilendirmek ve kullandırmaklayükümlüdür.

İşçiler, kendilerine verilen koruyucu donanımları, uygunbiçimde ve kendilerine verilen bilgi doğrultusunda kullanmakve belirli süre ile korumak zorundadırlar.

17

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN NİTELİKLERİ

Kendisi ek tehlike yaratmadan ilgili riski önlemeyeuygun olacaktır,

İşyerinde var olan koşullara uygun olacaktır,

Kullanan işçinin sağlık durumuna ve ergonomikgereksinimlerine (bedensel ihtiyaçlarına) uygunolacaktır,

Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tamuyacaktır.

18

Kişisel koruyucu donanımlar, “Kişisel Koruyucu

Donanım Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak

tasarlanmış ve üretilmiş olmalıdır.Tüm kişisel koruyucu donanımlar;

Tam koruma sağlamalıdır.Kendileri bir tehlike kaynağı olmamalıdır.Kullanılan vücut kısımlarına ve yapılan işe tamuygunluk sağlamalıdır.Kullanımı, bakım ve temizliği kolay ve pratikolmalıdır.İşyeri koşullarına uygun olmalıdır.

Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı

Birden fazla riskin bulunduğu ve aynı anda birden fazla

kişisel koruyucu donanımın kullanılmasının gerektiği

durumlarda, bu kişisel koruyucu donanımların bir arada

kullanılması uyumlu olmalı ve risklere karşı etkin olmalıdır.

Kişisel koruyucu donanımların kullanım koşulları özellikle

kullanım süreleri, riskin derecesine ve maruziyet

sıklığına, işçinin çalıştığı yerin özelliklerine ve kişisel koruyucu

donanımın performansına bağlı olarak belirlenmelidir.

Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı

Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel koruyucu

donanımların, zorunlu hallerde birkaç kişi tarafından

kullanılması halinde, bu kullanımdan dolayı sağlık ve hijyen

problemi doğmaması için her türlü önlem alınmalıdır.

Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz

verilmeli, bakım ve onarımdan ve/veya ihtiyaç duyulan

elemanlarının değiştirilmelerinden sonra, hijyenik şartlarda

muhafaza edilmeli ve kullanıma hazır bulundurulmalıdır.

Kişisel koruyucu donanımlar talimatlara uygun olarak

kullanılmalı ve talimatlar işçiler tarafından anlaşılır olmalıdır.

Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı

İşveren, işçilerin kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde

kullanmaları için her türlü önlemi almalıdır.

İşçilere verilen kişisel koruyucu donanımlar her zaman etkili

şekilde çalışır durumda olmalı, temizlik ve bakımı yapılmalı ve

gerektiğinde yenileri ile değiştirilmelidir.

İşçiler de kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları

aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak kullanmalıdır.

İşçiler kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir

arıza veya eksikliği işverene bildirmelidir.

Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı

Kişisel koruyucu donanımları kullanan kişiler;

* Korunmanın gerekliliğini, koruyucunun başka korunma

yönteminin yerine veya yanı sıra kullanılmasının nedenlerini ve

bunu kullanarak sağlayacakları yararı anlamış olmalıdırlar.

* Korunma olmadığında (KDD kullanılmadığında) oluşacak

maruziyetin sonuçları konusunda bilgilendirilmelidir.

* Kişisel koruyucu donanımların kullanım kuralları ve hangi

durumlarda amaca uygun ve etkili çalışmayacağı da açık bir

biçimde anlatılmalıdır.

Etkili bir kişisel korunma sağlamak için verilecek eğitimde;

Kişisel koruyucu donanım kullanılmasını gerektiren riskin

önlenmesi için alınan önlemler,

Bu önlemlere rağmen sürmekte olan riskin düzeyi ve olası

olumsuz sağlık güvenlik etkileri,

Kişisel koruyucu donanım ile çalışma zorunluluğunun, bu

olumsuz etkileri önleme çabasından kaynaklandığı,

Kişisel koruyucunu donanımın;

Hangi etkilere karşı koruma sağladığı, nasıl

kullanılacağı,

Bakımının ve temizliğinin nasıl yapılacağı,

Nerede ve nasıl saklanacağı,

anlatılmalı ve uygulamalı olarak gösterilmelidir.

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

I. BAŞ KORUYUCULARIII. KULAK KORUYUCULARIIII. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARIIV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARIV. GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARIVI. EL VE KOL KORUYUCULARIVII. AYAK VE BACAK KORUYUCULARIVIII. CİLT KORUYUCULARIIX. VÜCUT KORUYUCULARI

BAŞ KORUMA

• POTANSİYEL TEHLİKELER

Elektrik Şok ve yanıklar

Sıçrama, sızıntı ve damlama Asit, kostik ve diğer zehirli kimyasallar gözler ve deri için yakıcıdır.

Baret Sizi Nasıl Korur?

Başa gelen darbelere direnç gösterir,

Şok darbeleri emer,

Elektrik şoklarına karşı yalıtkandır,

Kimyasal sıçraması, dökülmesi, damlasına karşı, kafatası, yüz, boyun ve omuzlar için siperdir.

Baret Kullanımı

Kırılmış çatlamış ve çok eskimiş olan baretleri asla kullanmayın ! yenisi ile derhal değiştirin!

İŞİTME KORUYUCULAR

GÜRÜLTÜ

Birçok işyerinde rastlanan ciddi bir problemdir.

Araştırmalar yüksek seviyede gürültünün, işitme kaybına sebep olduğunu ispatlamıştır.

İşitme kaybı aşamalı bir prosestir ve diğer mesleki rahatsızlıklardan daha geç/zor fark edilir.

İşitme kaybı, kalıcı / tedavisi olmayan bir rahatsızlıktır.

İşitme Koruyucu Ekipman Tipleri

Çok sayıda işitme koruyucu ekipman bulunur.

En çok kullanılan tipler: Köpük tıkaçlar PVC tıkaçlar Muff tipi kulaklıklar

İşitme koruyucu ekipmanlar, uygun kullanıldıkları takdirde, işitme kaybını

önlerler.

İşitme Koruyucu Ekipmanlar Ne Zaman Kullanılmalıdır ?

80 dB (A) (En düşük maruziyet eylem değeri) gürültü seviyesine maruzkalınması halinde çalışanın ulaşıp kullanabileceği bir yerde kulak koruyucubulundurulmalı.

85 dB(A) (En yüksek maruziyet eylem değeri) gürültü seviyesine maruzkalınması halinde kulak koruyucu ekipman kullandırılmalıdır.

Daha yüksek gürültü maruziyetlerinde kullanılan işitme koruyucularıçalışanın kulağındaki ses şiddetini 87 dB(A) (maruziyet sınır değeri)şiddetine düşürüyor olması gerekmektedir.

Sahada kulak koruyucu ekipman takılması gereken alanlar açıkçaişaretlenmiş ise , bu alanlarda kulak koruyucu ekipman kullanılmasıgerekmektedir.

İşitme Koruyucu Ekipmanların BakımıKöpük kulak tıkaçları :

• Kullanmadığınız sürelerde temiz ve kuru bir yerde saklayın.

• Yıpranması, kirlenmesi halinde, yenisini temin edin.

PVC kulak tıkaçları :

• Kullanmadığınız sürelerde, temiz ve kuru bir yerde saklayın.

• Kirlenmesi halinde, sabunlu suyla yıkayıp, kurulayın.

• Yıpranması halinde, yenisini temin edin.

Muff tipi kulaklıklar : (Manşon Tip)

• Kullanmadığınız sürelerde, temiz ve kuru bir yerde saklayın.

• Kulaklığın etrafında çatlak, delik, yarık, vb. olmadığını kontrol edin.

• Yıpranması, hasar görmesi halinde, yenisini temin edin.

GÖZ KORUYUCULAR

Potansiyel Tehlikeler

Taşlama, kumlama oyma, çekiçleme gibiişlemlerden kaynaklanan, uçan ince partiküllergözünüze kaçarak zarar verebilir.

Gaz , buhar ve sıvı haldeki tehlikeli kimyasalmaddeler gözlere zarar verebilir.

Herhangi bir kimyasal madde ile çalışmayabaşlamadan önce mutlaka Güvenlik Bilgi Formunuokuyun.

Potansiyel Tehlikeler

Sallanan zincir, halat ve kablolar, Atılan ve düşen aletler, Bıçak, makas, kalem, vb. kesici ve batıcı aletler, Bir cismin üzerine düşme

Ergimiş metalle çalışılan işletmelerde, sıçraması sonucu ciddi göz hasarları oluşabilir.

Potansiyel Tehlikeler

Elektrikle çalışılan ortamlarda, ark ve kıvılcım sıçraması sonucu gözlerde ciddi hasarlar oluşabilir.

Kaynak, metal kesme gibi işlemler ve fırınların yakınlarında çalışma, gözlerin ısı ve ışınlara maruz kalmasına neden olur.

Solunum Sisteminin Korunması Üretim veya çalışma alanlarında meydana gelen toz, metal

tozları, çözücüler (solventler) duman, gaz, buhar, sis, çalışanların solunum sistemini olumsuz etkiler.

Silis, amyant, kömür tozları gibi zararlılar pnömokonyoz olarakadlandırılan akciğer hastalığına neden olurlar.

Bu ve benzer zararlıların, maksimum konsantrasyondeğerlerini geçmeleri durumunda, uygun aspirasyon(havalandırma, kirli havayı temiz havayla değiştirme)sistemleri kullanılmalı ya da bu tip çalışmaların kapalıünitelerde yapılması sağlanmalıdır.

Ancak bu sistemlerin kurulamadığı veya yetersiz kaldığıdurumlarda, solunum sistemi koruyucularının kullanılmasıgerekmektedir.

Temiz hava sağlayan solunum cihazları

Temiz hava sağlayan solunum cihazları, çalışana bir hortumyardımıyla hava tüpünden sıkıştırılmış temiz hava sağlar.

Bu işlem yüze sımsıkı oturan cihazlar yardımıyla yapılır.

Hava beslemeli solunum cihazları

Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran solunumcihazları

Dalgıç donanımı ve elbisesi

Oksijen oranının yetersiz olduğu kapalı alanlardakullanılmalıdır.

Ortamda solunan havayı temizleyen solunumcihazları

Ortamda solunan havayı temizleyen solunumcihazları, soluduğumuz havadaki parçacıkları filtreleyerektehlikeli maddeleri temizler.

Toz zerreciklerini, metal zerreciklerini, sisi, dumanı solunumhavasından filtre ederek kişiye temiz hava sağlar.

Bunlar çeyrek, yarım ve tam yüz maskeleridir.

Kimyasal filtre tipi maskeler:

Havada bulunan toz, gaz, duman ve toksin partiküllere karşı kullanılır, Zararlı gazlar ve partiküller, aktif granül kömür tarafından emilerek

reaksiyona sokulur. Gazların özelliklerine göre filtre seçimi yapılmalıdır.

3- Toz maskeleri:

Genellikle, selülozik elyaftan yapılmış basitmaskelerdir,

(0,2 – 5 mikron) arasındaki tozlara karşıkullanılır,

Kullanma süresi çok kısadır, sadece ağız veburun bölgesini kapatır.

SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI

• Ekipman sadece iş için gerekli uygun korumayı sağlamayıgerektirmemekte; aynı zamanda kullanıcı için maruz kalınansüre boyunca giyilebilecek kadar konforlu olmalıdır.

SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI

Bu sebeple;

• Kişisel koruyucu donanımların seçimi iyi yapılmalı vekullanması gerekenler doğru belirlenmelidir.

• Kullanması gerekenlere teslim edilmeli ve konu ile ilgiliolarak kullanıcılar bilgilendirilmeli teorik ve pratik eğitimsağlanmalıdır.

• Gerektiği şekilde kullanımın sağlanması için, örnekolunmalı, kullanıcılar teşvik edilmeli ve denetimsağlanmalıdır.

• Kişisel koruyucu donanımlar, gerektiğinde yenilenmelidir.

SOLUNUM KORUMA SİSTEMİ SEÇİMİNDE 4 ADIM

Tehlikeleri tanımlayın (toz, metal dumanı, gaz, buhar v.b.)

Riski değerlendirin. Güvenlik standartlarına göre tehlikeseviyelerini değerlendirin ve cilt, göz gibi diğer korumalarıdikkate alın.

Doğru solunum maskesini seçin. (atılabilir, yarım yüzmaskesi, tam yüz maskesi, motorlu, hava beslemelisistemler)

Kullanım eğitimi. (Solunum korumasını en uygun şekildesağlamak için)

EL KORUYUCULARI

• POTANSİYEL TEHLİKELERTravmatik Yaralanmalar Araç ve makinelerin keskin kenarları

Zımba, tornavida, çivi, vb. delici nesneler

Elin makineye kaptırılmasıTemasla Oluşan Yaralanmalar Kostik, asit ve diğer zehirli kimyasallar Biyolojik maddeler Elektrik kaynakları ve aşırı sıcak-soğuk yüzeyler

EL KORUYUCULARI• POTANSİYEL TEHLİKELER

Tekrarlanan HareketlerUzun süre aynı el hareketinin tekrarlanması, “tekrarlı hareket problemleri” yaratır.Bu problemler,

• ellerde uyuşma,• karıncalanma,• ağrı ve• tutma gücünde zayıflama, olabilir.

SGK verilerine göre 2012 yılında meydana gelen 74.871 iş kazasının16.547 si el yaralanması ile sonuçlanırken bunun 12.440’ı parmakyaralanması şeklinde olmuştur.

Mutlaka yapılacak işe uygun eldiven kullanın.

Kimyasallar için vinil ve neopren eldiven,

Elektrik işi için özel izolasyon eldivenleri,

Mekanik işler için deri eldiven

Yüksek sıcaklık için ısıya dayanıklı eldiven.

Kesilmeye karşı çelik örgü eldiven.

EL KORUYUCULARI

AYAK KORUYUCULAR• Potansiyel Tehlikeler

Çarpma, batmaAğır cisimlerin düşmesi, yuvarlanmasıKeskin cisimlerin batması

Kimyasal madde dökülmesi, sıçramasıAsit, kostik ve eriyik metallerin ayakkabı ve botlara dökülmesi ve kimyasal ve ısı yanıklarına sebep olması

AYAK KORUYUCULAR

• Potansiyel Tehlikeler

Elektrik Çarpması

Elektrikle çalışılan mekanlarda ciddi şok ve yanıklar

Kayma Yağ, su, sabun ve diğer kimyasalların yaratabileceği kayma ve düşme

Aşırı sıcak, soğuk ve nem Ayakta donma, yanma

AYAK KORUYUCULAR

Uygun Emniyet Ayakkabısının giyilmesi

Çelik burun, ayağınızı düşen maddelerden korur.

Tabanı desteklenmiş ayakkabılar, ayağınızı batmalardan korur.

Latex/Lastik ayakkabılar kimyasal maddeler ve kaygan yüzeyleriçin uygundur.

Elektrik dirençli ayakkabılar, elektrikle çalışılan alanlardaizolasyon sağlayarak, şokları ve yanmaları önler.

İletken ayakkabılar, patlayıcı maddelerle çalışılan yerlerde, insanvücudunda oluşan statik elektriğin, tehlikesiz birşekilde, toprağa iletilmesi için kullanılır.

Kıvılcım çıkarmayan ayakkabılar patlayıcı maddeimalinde, parlayıcı ortamlarda, benzin ve hidrokarbon bulunantankların temizlenmesinde güvenle kullanılır.

ANCAK AMACINA UYGUN VE DOĞRU KULLANIMLARI HALİNDE KKD’LER KORUYUCU OLURLAR.