kuttner - Çok lüzumlu tarih ansiklopedisi

8/14/2019 Kuttner - ok Lzumlu Tarih Ansiklopedisi

1/80


2/80

ok Lzumlu Tarih Ansiklopedisi Paul Kuttner____________________________________________________________________

indekiler

SORULARGenel Tarih

kinci Dnya Sava ve NazilerSiyasi Tarih ve Corafya

YANITLARGenel Tarih

kinci Dnya Sava ve NazilerSiyasi Tarih ve Corafya

________________________________________________________________________

www.maximumbilgi.com- 2 -


3/80


SORULAR

________________________________________________________________________



4/80


Genel Tarih

________________________________________________________________________



5/80


1

19. yzyln sonlarnda ayn ylda, ayn haftada, ayn saatte domu iki nlAvrupal syleyin. Bu iki adamn d grnleri birbirine benziyordu vebirbirlerinden lmne nefret ediyorlard. kisi de byk olaslkla yirminci

yzyln politika ve elence dnyas tarihinin akn herkesten ok etkilemitir.Yzlerini herkesin ok iyi tand bu iki kii kimdir?

2

kinci Dnya Sava srasnda Avrupa'da binlerce Yahudiyi kurtarmasylatannan Raoul Wallenberg (1912-47) ile Birlemi Milletler Genel Sekreteri DaHammarskjld'un (1905-61) sveli diplomatlar olmalar dnda ortak nezellikleri vard?

3

New York'taki Hyde Park'ta bulunan FDR Ktphanesi'nde 11 Ekim 1939tarihli, daktiloyla yazlm krk be satrdan oluan ve Bakan Roosevelt'i (1882-1945) nkleer enerji konusundaki aratrmalar ynetmeye davet eden birmektup bulunmaktadr. Bu mektubu bakana kim gndermitir ve mektupyazl amacna ulam mdr?

4

Wellington'un ilk dknn u gzlemi yapmas neden imkanszdr: "WaterlooSava Eton'un spor sahalarnda kazanlmtr."

5

20. Yzyl iinde bir babakan Beyaz Saray'la ve bir ABD dileri bakanylatemasa geerek bir Amerikalnn bir dnya ampiyonasna katlmas iin baskyaplmasn istemitir. Bu tuhaf ilemin iinde bulunan drt kii kimlerdi?

6

Hangi hkmdar dman komu devletin dilini kendi anadilinden daha iyikonuurdu?

7

Fransz Devrimi'nin frtnal gnlerinde, 10 Temmuz 1793'de, Robespierretartmalara yol aan Danton'un yerini alarak Kamu Gvenlii Komitesi'ninbakan olmutur. Bu olay 31 Mays 1793 tarihindeki isyann sonucudur. Dantonksmen dman Robespierre tarafndan planlanan bu olay karsnda nehissetmitir?

8

________________________________________________________________________



6/80


1812'de Franszlarn Moskova'dan geri ekilileri srasnda Ruslar Napolyon'umalup etmitir. Bu tarihten nce Napolyon'un kazanmlarnn bir Rustarafndan yok edildii grlm mdr?

9

Hangi Avrupa lkesinin parlamentosu 175 yl toplanamamtr?

10

Avrupa tarihinin herhalde en iyi rgtlenmi imparatorluunun basma geenkimdir? Bu imparatorluun snrlar bir zamanlar Viyana'dan Badat'a,Aden'den Cezayir'e ve Kahire'den Krm'a kadar uzanyordu. Bu hkmdar enbyk olunu bodurmasna ramen adil, bilge ve nazik biri olarak biliniyordu.

Ayrca Fransa ile Habsburglara kar 1536'da bir antlama imzalam ve budostluk 19. yzyln sonlarna kadar srmtr. Bu hkmdar kimdir?

11

Fransz Devrimi srasnda Danton gcnn doruundayken, Robespierre nedenonunla ittifak yapmamtr?

12

Nobel Bar dl hayatta olmayan birisine ne zaman verilmitir?

13

Rusya'nn k koullarnn iki orduda da grlmemi bir dzensizlik yarattndnrsek Hitler'in Moskova yenilgisi Napolyon'unkine benzer mi?

14

Jri yelerine hizmetleri karl nemsiz bir cret deme gelenei kimtarafndan kurum(sal)latrlmtr? Napolyon mu, Bismark m, Jul Sezar m,

Perikles mi, kinci Ramses mi, Kralie Birinci Elizabeth mi? Ya da bunaTevrat'ta m deinilmitir?

15

Ellerinde geni g bulunan hangi iki Amerikal 1945 ylnda Japon ehirleriHiroima ve Nagazaki'ye nkleer bomba atlmasna ilikin olarak aadakilerisylemitir:

"Bir bunalm iinde olduumun farkndaym, onun iin de Savunma Bakan

Henry L. Stimson'a Japonya'nn zaten yenildiini ve atom bombas atlmasnntamamen gereksiz olduuna ilikin inancm syledim. Amerikallarn yaamn

________________________________________________________________________



7/80


kurtarmak iin hi de zorunlu olmayan bylesi bir silahn kullanmyla dnyanngznde lkemizin yerinin sarslacana ilikin derin phelerimi bildirdim.

"Japonlar zaten malup edilmiti ve teslim olmaya hazrdlar... Bu barbarcasilahn Japonya ile olan savamzda kullanlmasnn hibir maddi faydas

yoktu... Ancak karanlk alarn barbarlarna yakan ahlaki bir tutum iinesrklendik. "

16

Birinci Dnya Sava'nn sonunda dize getirilen ve Kasm 1918'de atekesimzalamak zorunda braklan Alman birlikleri, tm cephelerde yenilmi vesilahlarn teslim etmitir. Doru mu, yanl m?

17

Kaffirler Hollandal (Boer) hayvan yetitiricileri ve iftilerin blgelerine olantecavz nedeniyle Afrika'daki anayurtlar olan Bantu topraklarn brakarakbaka blgelere yerlemeye zorlanmtr. 1854'te kleliin Gney Afrika'dakaldrlndan sonra yerlileri kle olarak kullanamaz hale gelen beyaz Boerlarsiyah Kaffir sorununu nasl zmtr?

18

Tm zamanlarn en byk iki askeri nakliye gemisi hangileridir ve sava zamanen ok ne kadar asker tanmtr?

19

Hangi olay Saygon'un 1975'teki dn her eyden fazla hzlandrmtr?

20

1814 ylnda Napolyon Bonaparte (1769-1821), Prusyallar ve Avusturya'nnSchwarzenberg'ini iki haftada be kez, daha sonraki hafta ise Prusyal Blcher'idrt kez yenilgiye uratmtr. Tarihte pek az general bu kadar zamanda bu

kadar fazla zafer kazanmtr. hafta sonra Napolyon St. Dizier'deWinzingerode'ye kar da zafer kazand. Bundan iki hafta sonra ne oldu?

21

ABD Bakam William McKinley (1843-1901) 1898 ylnda Amerikan askerlerininFilipinler Cumhuriyetini igal etmesine neyi neden gstermitir?

22

________________________________________________________________________



8/80


Bakan John F. Kennedy'nin 1962'deki konumasnn, Missisipi niversitesi'ninJames Meredith'i ilk Afro-Amerikal renci olarak kaydetmesi zerinde ne gibibir etkisi olmutur?

23

Kim 1917 ylnda Caporetto'da Ruslar, Srplar, Rumenleri ve talya'y yenerekve Bat cephesinde Mttefikleri az kalsn ezerek (1918) Almanya'nn neredeysesava kazanmasn salayacakt?

pucu: Bu kii fanatik biimde Hitler'in Yahudilere, Katoliklere, Protestanlara veMasonlara kar hal seferi fikrini desteklemi, daha sonra ise Hitler'i terkederek ateli bir pasifist olmutur.

24

Bu yzyldaki iki dnya savandan birinde, hangi devlet bakan dman askeriliderinin ldrlmesini emretmitir? Bu suikast giriimi baarl olmu mudur?Eer olmamsa, bu baarsz operasyonun sonulan nelerdir?

25

Yirminci yzylda iyi tannan iki torun birbirlerine sava at. Bu iki nl torunve daha da nl byk anneleri kimdir?

26

Neden valye unvan verilmi rlandal bir lider 1916 ylnda ngilizlertarafndan idam edildi?

27

Kaptan James Cook 1770'te Avustralya'ya ilk kez ayak ba anda Aborijinlerinsyledii tarihe gemi ilk iki szck nedir?

28

Japon cce denizaltlar kinci Dnya Sava srasnda Pasifik CephesindeABD'ye ne kadar hasar vermitir?

29

19. yzyln koloni prenslerinden hangisi babasnn itirazlarna ramen Avrupa'daki anayurdundan tam bamszlk ilan etmi, sonra da kendini yenilkesinin imparatoru ilan etmitir?

30

________________________________________________________________________



9/80


80'li yllarda Afganistan' Sovyetlere balamak iin yz binden fazla Sovyetaskeri lkeyi igal ettiinde Anglo-Sakson dnya Kabil'deki Sovyet varlndanrahatsz olmutu. Bundan yllar nce Rusya ve baka bir g oda Rusya'nnetki alannn Afganistan'a uzanmayaca konusunda anlamlard. O zamanlar

Rusya bu anlamaya uymad ve Afganistan' Ruslardan kurtarmak iin hareketegeilmesine karar verildi. Ruslar buna karlk ne yaptlar?

31

Niye birok ngiliz vatanda "Fourth belly of the cow"dan sz edilince hemenirkilir?

32

Rusya'da 19. yzyln sonunda kimin devrimci dnceleri yasaklanmt. Szkonusu kiinin doktrinini anlatan kitaplarn yurtdnda basld ortaya kncaneden taraftarlar Sibirya'ya srlmt?

33

Naziler, Vietnamllar, Japonlar ve Kuzey Korelilerin elindeki Amerikan savaesirlerinin yzde ka lm veya ldrlmtr?

34

ABD askeri glerinin tarihindeki en byk teslimiyeti neydi?

35

Ukrayna, 1918 ylnda Sovyetler Birlii'nden ayrlmt ve o tarihte Odessa kentiFransz ve Belikallar tarafndan ynetiliyordu. Doru mu, yanl m?

36

Avrupa'da hangi lkenin kraliesi ilk evlilii iptal edildikten sonra baka bir

Avrupa lkesine kral olan birisiyle evlenmitir? Bu evlilikler sonraki alt yz ylboyunca ne gibi sonular dourmutur?

37

9 Aralk 1986'da merkez-dou in'de bulunan Anhui eyaletinin bakentiHeifei'de binlerce renci demokrasi ve zgrlk talepleri iin gsteri yapt.Otoriteleri korkutan inli genler iin 9 Aralk'n zel bir anlam var mdr? Bugsterinin, ona izin veren in'in gelecekteki liderlerinden bazlar iin korkunetkileri neydi?

38

________________________________________________________________________



10/80


Hangi ngiliz filozofu Thomas Jefferson (1743-1826) ve 'Kurucu Atalar' zerindebyk etkiye sahiptir? Bu ngiliz filozofu en ok kimden etkilenmitir?

39

25 Nisan 1945'te Birlemi Milletler Uluslararas rgtlenme Konferans,Birlemi Milletler Tzn oluturmak iin Kaliforniya eyaletindeki SanFransisko'da topland. Ayn gn baka bir tarihi olay daha gerekleti. Neydi buolay ve neden nemliydi?

40

Btn dnya Drakula'y kana susam bir cani olarak lanetlerken nedenRomanya bir kahraman olarak yceltir?

41

Hangi feminist u iddiada bulunmutur: "Diilere kar asla savamam, sadecealaklar ve korkaklar savar."

42

Hangi Avrupa devleti (lkesi deil), nde gelen bir lideri hkmetin tmalanlarda reforma gidilmesinin nemine ikna olmu biri olduu iin, kendini ondokuzuncu yzyln ortalarnda ngiliz parlamenter sistemine greekillendirmitir?

43

Hangi az tannm Fransz diplomat, politika ve diplomasiye tamamen yabancbir alanda dnya apnda n kazanmtr? pucu: 1849 ylnda Fransz hkmetionu utan iinde Paris'e geri armtr ama bu, onun gizliden gizliye iineyaramtr.

44

Kral III. George Amerikan romanlarnda anlatld gibi bir canavar deildi.ngiliz hkmet sisteminde dzgn bir anayasal yap oluturmak iin sreklikstah politikaclarla uraan ok okumu ve erdemli bir krald. Britanyamparatorluunu salamlatrma ve geniletme ryasna da son veren tekzayfl nedir?

45

'Sam Amca'nn sakall yz ve ismi nereden gelmektedir?

46

________________________________________________________________________



11/80


1780'lerde gerekleen bir sava tarihiler tarihin en nemli savalarndan biriolarak deerlendirirler. Savaan glerden birisi korkak bir liderin ynettiidank bir orduydu ama generallerinden biri zaferin kazanlmasndan birinciderecede rol oynad. Savata yaralanmasna ramen bu cesur generalin ynettii

ordu savan sonucunu belirlemiti. Bu savan taraflar kimlerdi ve sonulanneler olmutur?

47

ki nl gemiyle ilgili gerekler ve bu gereklerin ifade ettii ironiler nelerdir?lk geminin de adnn ba harfi "T" idi. Nisan aynda demir ald ve gece yansnadoru bir saatte yirmi be mil hzla giderken bir buzdayla arpt. binkiilik yolcu kapasitesine sahipti. On alt tane su geirmez blmesi bulunduuiin batmasnn imkansz olduu syleniyordu ama batt. kinci geminin ad "M"

harfiyle balyordu. Bu geminin kaptan ad E.J. Smith'di. Bu iki geminin ortakne zellii vard?

48

1930'larda ve 1940'larn banda in'i igal eden Japon ordusu Tokyo'danynetilen "uysallatrma" programnn emirlerini izledi: "Hepsini ldrn, yakn,yok edin." kinci Dnya Sava'nn sonuna gelindiinde, Mao nderliindeki inlikomnistlerin ounlukta olduu blgelere saldrarak nfusu krk drtmilyondan ka milyona drmlerdi?

49

Bir devlet bakannn ei olan bir kadn sadece giyim kuamna bir ylda 1.35milyon dolar, baka bir yl bir ift elmas kpeye 2.7 milyon dolar harcad. Kiiselborlar 2 milyon dolara yaklayordu. Halk onu alaa ettiinde kendisindenneden bu kadar nefret edildiini hi anlamad. Annesi bile kznn bu savurgantutumundan utan duyuyordu. Bu kadn kimdi?

50

Bir sirke reticisinin oluydu ve kinci Dnya Sava srasnda Almanlartarafndan esir edildi. kez kama giriiminde bulundu; nc giriimindetekrar yakalanmayacak kadar anslyd. Savatan sonra politikaya atlarakdevlet bakan oldu. Kimdir bu kii?

51

Sava kart ajitasyonla kkrtlan ABD Bakan Abraham Lincoln (1809-65)anti-demokratik olarak deerlendirilebilecek admlar atmak zorunda brakld.Doru mu, yanl m?

52

________________________________________________________________________



12/80


ABD, Nikaragua'daki sol hkmete kar savamalar iin anti-komnistkontralara silah gndermitir. Bu silahlarn ou nerede retilmekteydi?

53

Pakistan Babakan Benazir Butto'nun (d. 1953) yirminci yzyln dier hkmetbakanlarndan fark nedir?

54

Hindistan tarihinde, Hindularn ve Mslmanlarn pek barl olmasa da yanyana yaad, alt, kazand ve bylece ngilizce'ye de yeni bir szckkazandrd nl rneklerden biri nedir?

55

Avrupal bir kral on sekizinci yzylda sarayna ksa bir sreliine yabanc birfilozofu davet etmi ama aralarnda dosta bir ilikiden ziyade gerginlikgelimiti. Bu kral ve davet ettii filozof kimdir?

56

Hitler'in generallerinden hangisi, Alman ordusu Moskova'ya yaklarken Nazidiktatrn gelmekte olan kn tehlikeleri konusunda uyaracak cesaretesahipti? Aadaki konuma gerekten gemi midir, yoksa nl bir romandanm alnmtr?

''lk bata kn kendisi en byk zorluk. Erzak eksii, topu birliklerinin ateksii, hasta ve yarallarn transfer olanaklarnn olmamas, kaln krkleldiven, kulaklkl apka, scak tutan postal oraplar, ayan donmasnnleyecek ar bot eksii..."

Ama devletin ba ikna olmayacaktr. "Kn ar zorluklar birdenbire ortayakmaz. klime Ruslardan daha az alkn olmamza ramen biz daha glyz.Sonbahar daha gelmedi. K bastrana kadar ok zamanmz olacaktr." General

cevaplad "K bomba mermisi gibi gelecek, ordunun bugnk durumunabakarak yeterince kayglanmamanz son derece doal."

57

Amerikan Bamszlk Sava'nda bir kahramand, daha sonra Fransa'dakianayasal yurtta milislerinin kumandanlarndan biri oldu ama hain ilan edilerekve szde aktif bir devrimci olduu iin Avusturya'da tutukland. Bu adamkimdir? pucu: Napolyon onu "enayi" olarak nitelendirmi, ABD Kongresi ise ikiyz bin dolar para dl ve toprak balamtr.

58

________________________________________________________________________



13/80


Yunanistan Prensi George'la evli olmasna ramen kadnn hayli frtnal bir akhayat vard. Sigmund Freud'un hastalarndan biriydi, daha sonralar YahudileriNazilerden kurtarrken hayatn tehlikeye att. Ayrca Fransa'ya psikoanaliziyerletiren kiiydi. Kimdi bu kadn? pucu: Tarihteki en nl isimlerden birini,

Avrupa ve Msr'da olduka fazla seyahat etmi bir adamn ismini tamaktayd.

59

eitli kitaplar ve yazl belgeler Thomas Jefferson'un sahip olduu siyah birkleyi metres edindiini ama onu klelik grevlerinden azat etmediini iddiaederler. Bunun ne kadar doru, ne kadar sylencedir?

60

Hangi on sekizinci yzyl savanda iki mttefik birbiri ardna gelen zaferlerdensonra ar bir yenilgi almtr? Eer dman, kuvvetlerini ekip bu iki mttefikinson galipler olmasn salamasayd bu yenilgi iki mttefikin sava kaybetmesinebile neden olabilirdi.

61

1861'de balayan Amerikan Savann Britanya zerinde neden bir felaketetkisi olmutur?

62

Ayn savata, eitli sava alanlarnda birbiriyle ezamanl olarak karlaan enbyk ordular ka kiiydi?

63

Jul Sezar, Claudius ve Hadrian, sa'dan nce ve sonraki ilk yzyllardangiltere'yi istila ettiklerinde skoya'y da istila etmek istemiler ama sonradanfikirlerini deitirmilerdir. Doru mu, yana m? Ayrca Romallarn ngilizyaamndaki etkilerinin sonraki nesillerde devam edip gnmze kadar geldii

doru mudur, yanl mdr?

64

Mohandas Karamchand Gandhi'nin (1869-1948) Gney Afrika'dan Hindistan'agitmek zere ayrlmasnn balca sebebi neydi?

65

Britanya Babakan Lloyd George'u, Filistin'de bir Yahudi devleti kurulmas ve

derhal Chaim Weizmann'la dost olmas iin kkrtan ne olmutu?66

________________________________________________________________________



14/80


1944 yaznda Amerikan askerleri Paris'e girdiinde her biri kolunda iki veyadaha fazla Fransz kzla beraber anzelize'de dolarken grlyorlard. Hanginl Amerikan gazeteci buna karlk olduka nkteli bir tespitte bulunmutur?

67

Birinci Dnya Sava'nda Almanya'ya en son hangi lke sava amtr?

68

1850'lerin ortasna kadar sadece ngiltere kilisesinin mensuplar Oxford veCambridge niversitelerinde renim grebiliyor ve ngiltere Parlamentosu'nagirebiliyordu. Doru mu, yanl m?

69

lk resmi kaytlara geen igal ayrca tarihte en ayrntlekilde bilinen ilk savamdr? Eer yleyse bu sava nerede ve ne zaman gereklemitir?

70

Titanic'in 1912'de batmasndan iki yl sonra ayn korkunlukta baka bir denizkazas daha gerekleti. Bu kaza neydi?

71

Birinci Dnya Sava'ndan sonra ngiliz hkmeti, Filistin'deki artan Yahudinfusu karsnda Araplarn desteini almak iin neden onlarla ekonomikuzlamalarda bulunmay denemedi? Yahudi nfusu 1919'da on bee bir iken(nfusun yzde alt buuu), 1939'da her Filistinliye bir Yahudi gmeni(nfusun yaklak yzde otuz ) haline geldi.

72

Napolyon'un hangi hareketi karizmasnn bir gstergesi ve belki de 1796'dan

sonraki baarlarnn en nemli nedeni olarak grlr?

73

nl Yunan tarihi Thucydides (M 460-M 400) M 431-M 421 arasndaki Archidamian Savan ve M 414-M 404 arasndaki yonya Savan farklzamanlarda ve farkl yerlerde gereklemesine ramen neden ayn sava olarakdeerlendirir?

74

________________________________________________________________________



15/80


George Washington 30 Nisan 1789'da ABD'nin ilk bakan oldu. "CumhuriyetinWashington'un lmnden sonra srmeyeceinden endieli olduunu" syleyenkimdi?

75

Birbiriyle hi ilgisi olmayan u olayn ortak ne yn vardr? nceki gnKuds'te mahkemeye kan Nazi sava sulusu Adolf Eichmann (1906-62)mahkemede tam bir gn geirmitir. Domuzlar Krfezi karmasndan be gnnce Bakan John F. Kennedy (1917-63) bir basn toplants dzenleyerekABD'nin Kba'ya mdahale etmeyeceini duyurmutur. Sovyet kozmonotu YuriGagarin (1934-68) uzaya kan ilk insan olmutur.

76

ngilizce diline komando szcn kazandranlar bu yzyldaki ilk toplamakamplarnn kurbanlaryd. Bu tutsaklar kimdi? zellikle bu tutsaklar iinyaplan kamplarda uygulanlan rtmden kim sorumludur?

77

George Washington hi esrar imi miydi?

78

Altm yldan fazla bir sre boyunca, hangi lkenin demokratik olarak seilmibakanlar hibir sorun olmamasna karn grev srelerinitamamlayamamtr?

79

Kt bir Roma mparatorunun, ikinci kocasn zehirledikten sonra amcasylaevlenip, yeni kocasn nceki evliliinden olan olunu tahta geirmesi iinzorlamakla sulanan bir kz kardei vard. En sonunda amcasn da zehirleyen bukadn kimdir ve olu ona olan minnettarln nasl gstermitir?

80

Ne zaman bir lkenin btn erkekleri orduya alnm ve aktif askeri hizmetezorlanmtr?

81

Naziler kinci Dnya Sava'nda Alman karargahlarnda neler olup bittiinirenmek iin Gestapo eflerini grevlendirmilerdi. Sovyet askeri

karargahlarnda grevli siyasi komiserler de vard. On sekizinci yzylda da

________________________________________________________________________



16/80


Avrupal generaller denetleniyor muydu? Eer denetleniyorsa, bu hangi sklktagerekleiyordu?

82

Hangi lkenin yerli dili szl bir iletiim biimi olarak yok olmu ama yazldilde varln srdrebilmitir?

83

Son Habsburg imparatoru kimdir ve nereye gmlmtr?

84

Hangi Amerikal "first lady" casus olmakla sulanm, olu tarafndan deli

muamelesi grm ve son olarak olu sava bakan olmadan nce aklhastanesine yerletirilmitir?

85

Bir buuk yzyl nce len hangi askeri diktatr byk sayg grr ve adna ondrt lkede heykeller vardr?

86

Romanyal Michael'n (Mihai) 1927'den 1930'a kadar, ondan sonra 1930'da tahtageen II. Carol'un 1940'a kadar hkm srmesinde baka rnei grlmeyennasl bir zellik vardr?

87

ABD'de Bakan John F. Kennedy ile yazar Aldous Huxley bir ey paylat. AynenFransa'da Edith Piaf ile oyun yazar Jean Cocteau ve Sovyetler Birlii'nde Stalinile besteci Prokofiev'in paylat gibi. Paylatklar tam olarak neydi?

88

Amerikan Anayasasn kim yazmtr?

89

1912 ylndaki Titanik facias m, yoksa 1987 ylnda Filipinler'in bakentiManila'nn yaklak 110 mil gneyinde gerekleen Victor-Dona Paz arpmasm tm zamanlarn en byk deniz felaketiydi?

________________________________________________________________________



17/80


90

Bakan Abraham Lincoln ve Bakan John F.Kennedy ile ilgili en az alt ortakrastlant syleyebilir misiniz?

91

En gl hkmdarlardan biriydi ama boularak ldrldkten yarm yzylsonra tarihi baarlarnn hepsi yok olmutu. Bu hkmdar kimdir ve neden enyakn Hristiyan mritlerinden bir ou lmnden sonra intihar etmi veyaMslman olmulardr?

92

Hangi imparator yazmay kendi kendine renmi, dnyann en byk

katedrallerinden birinin tasarmna yardm etmi ve iki lke tarafndan ulusalbir kahraman olarak kabul edilmitir?

93

Fransz Devrimi srasnda giyotin rahiplerin ve yoksullarn, aristokrasinin vedevrimcilerin kafalarn uurmu, hatta Danton (1759-94) ve Robespierre'in(1758-1794) hayatlarna bile son vermitir. Fransa'da devrimden ne kadar sonragiyotinle lm cezas yrrlkten kaldrld?

94

On sekizinci yzylda ilk kim "Ekmek bulamyorlarsa pasta yesinler!" demitir?

95Aadaki deme Ne w York Times'n bir bayazsnda ne zaman yaymlanmtr:"Bir hafta nce Rusya rtn ispatlad. Alenen el kaldrarak deil de kapalkaplarn ardnda, krmz perde ekilmi kulbelerin iinde oy verilmesinisalayarak halkna gerek bir seimin btn zevkini yaatt?"

96

Kim Eyll 1919'da aadaki iki tahmini yapt? "Mutlak bir kesinliklesyleyebilirim ki, eer dnya halklar bunu nleyecek bir yntemi bulamazlarsagelecek nesil bir dnya sava daha olacaktr." Ve ikincisi : "Almanlarn busavata kullandklar, gelecek savata kullanacaklarna kyasla sadeceoyuncakt." Bu gzlemleri yaptktan neredeyse hemen sonra konumacya neolmutur?

97

________________________________________________________________________



18/80


Dnyann en eski bamsz cumhuriyeti hangisidir? Bu devlet BirlemiMilletlerdin tam yeleri arasna giren ilk on, yirmi veya otuz lke arasnda yeralm mdr?

98

1940'larda Menaham Begin (1913-92) Siyonist yer alt rgt Irgun ZvaiLeumi'nin bayken, Filistin'i ngiliz koloni ynetiminden kurtarmak iinkullanlacak silah ve patlayclar kimden temin etmitir? Begin kurtulumcadelesinin ncesinde Filistin'de vaktini nasl geirmitir?

99

Aadaki tahminlerde bulunan insanlar syleyebilir misiniz?

"Gney eyaletlerinin ABD'nin birliini paralamak iin ok fazla saduyusu veiyi bir havas var." (1860) "Bu artc bir bulu ama kim bunlardan birini kullanmak ister?" (1876,telefonla yaplan bir gsteriden sonra) " Pikabn hibir ticari deeri yoktur" (1880) " Bana inan, Almanya sava kartamaz." (1934) "Ne olursa olsun, Amerikan Donanmas hazrlksz yakalanmayacaktr." (4Kasm 1941) "ABD bize (Almanya) uzun yllar boyunca bir tehdit oluturmayacaktr; deil1945'te 1970 veya 1980'lere kadar..."

100

lkesini kinci Dnya Sava'ndan baaryla kardktan hemen sonra, Temmuz1945'teki Potsdam Konferans srasnda, Winston Churchill (1874-1965)babakanl i Partisi'nden Clement Attlee'ye (1883-1967) kaptrd. Yaklakyarm yzyl nce yaplan bu seimlere yakndan bakldnda Churchill'in butarihsel yenilgisindeki ironi neydi?

________________________________________________________________________



19/80


kinciDnya Sava

ve Naziler

________________________________________________________________________



20/80


1

Alman ifre sistemini zen ifre uzmanlar II. Dnya Sava boyunca ngilizhkmetine Nazi Yksek Kumandanlnn yaklaan bir sava veya askeriharekatla ilgili kararlarn srekli bildirmilerdi. Buna ramen Avrupa

sahnesinde sava sona ermeden ksa sre nce Hitler'in (1889-1945) elindeki sonsaldr gcne kar Mttefiklerin tamamen hazrlksz yakalanm olmalarnnnedeni neydi?

2

II. Dnya Sava srasnda gerekleen aadaki iki olaya ilikin eitlisylentiler yayld. zerinden onlarca yl geen bu olaylara ilikin sylentilerbirer gerek olarak kabul edildi. Aadaki hangi hikayenin gerekte olanlardanksmen farkllk gsterdiini syleyebilirsiniz?

Yeni bir hkmet kurmak ve savaa son vermek amacyla 20 Temmuz 1944tarihinde Hitler'e suikast giriiminde bulunan Alman subaylar yakalanm velm cezasna arptrlarak et kancalarna piyano telleriyle aslmlardr. Buidamlarn filme alnan grntlerini kendisine ait zel sinema salonunda kezizleyen Hitler daha sonra bunlarn yok edilmesini emretmitir.

ngilizlerin Polonyal "Lewinski"nin yardmyla Nazi ifre sistemini zmesindensonra Winston Churchill, Coventry'e dzenlenecek Nazi saldrsndan bir srence Almanlarn bu ngiliz ehrini bombalayacan renmiti. Ama bunaramen ngiliz hava kuvvetlerini bu saldry nlemek zere konulandrmad,nk Almanlar ifre sistemlerinin zldn anlayabilir ve dolaysylangilizlerin zemeyecei yeni bir sistem gelitirebilirlerdi. Bu yzdenCoventry'nin kurban edilmesi gerekiyordu.

3

II. Dnya Sava srasnda gerekletii ileri srlen iki olay vardr. Ancakbunlardan birisi gereklerle tam olarak rtmemektedir. Hangi iddiadakigzlemin doru olmadn ve hi gereklemediini syleyebilir misiniz?

"Konserve Mallar"adyla bilinen bir askeri operasyon yaplmtr. Eer budoruysa, ne zaman ve nerede gereklemitir?

Naziler Danimarka'y ele geirdiklerinde burada yaayan Yahudileri toplumiindeyken "Davut'un Yldz"m grlr ekilde tamalar iin zorlamlardr.Danimarka Kral X.Christian ve yz binlerce Danimarkal elbiselerine "Davut'unYldz"n ileyerek Yahudi yurttalaryla dayanma ierisinde olduklarngstermiler ve Alman igal kuvvetlerini yanltmlardr. Bylece DanimarkalYahudilerin neredeyse yars kurtarlm ve sve'e karlmlardr.

________________________________________________________________________



21/80


4

Nazi Almanya'snn en nl denizalt komutan Gnther Drien II. Dnya Savabaladktan ksa sre sonra Orkney Adasndaki (skoya'nn kuzeydou ucu)Scapa Aknts'ndan geerek ngiliz sava gemisi HMS Royal Oak' batrd.

Temmuz 1940'da ise bu sefer ngiliz yolcu gemisi Arondora Star' batrd. Bu olayneden ngiltere'den ok Almanya iin bir kaypt?

5

II. Dnya Sava srasnda Nazilerin Avrupa'daki kurbanlarndan topladklar(toplama kamplarndaki tutsaklarn altn dilerini de ieren) byk miktarlaraulaan altn, platin, elmas ve paralara ne oldu?

6

1940'larda 'Ata Operasyonu' adn tayan gizemli bir program vard. Bu neydive neden bu ismi almt?

7

Hitler, sadece Yahudileri deil Avrupal ingeneleri de katletmitir. KtaAvrupa'snda bir milyon kadar ingeneyi yok eden Hitler en nl ingenelerdenbirine ise dokunmamtr. Bu ingene kimdi ve Naziler ona neden gz yumdular?Bu adam yaamn ve kariyerini tehdit eden hangi korkun kazann stesindengelmek zorunda kald?

8

II. Dnya Sava srasnda 1942 ve 1943 yllan Mttefiklerin ticaret filolar vekonvoylar iin korkun bir dnem olmutur. Gnde ortalama be gemibatrlmaktayd. Alman denizaltlarnn "kurt srs" taktii olduka baarlydve ngiltere'yi neredeyse dize getiriyordu. Nazi "kurt srs" taktikleri Mttefikgemilerini batrmakta neden bu kadar baarlydlar? ngiltere savan bandanberi elinde bulunan "Ultra Turing" makinesiyle Nazilerin ifreli mesajlarnzebilecek durumda olmasna ramen, Mttefikler neden denizaltlarn yerlerini

bilemiyorlard?

9

Hayatnn son 11 yln beyninde ilerleyen bulac bir hastalk sebebiyle yatalakolarak geiren dnyaca nl bir yazarn kz kardeiydi. Aabeyi lrken kzkardei tm eserlerinin telif hakkn yal annelerinden ald. Ancak daha sonrakendisi de nl bir yazar oldu ve kez edebiyat dal nda Nobel dlne adaygsterildi. Dostluk ilikisi kurduu Hitler hem aabeyinin arivinindzenlenmesi iin gereken paray salam, hem de 1935'te ld zaman cenaze

trenine bizzat katlmt. Kimdi bu Alman kadn?

________________________________________________________________________



22/80


10

II. Dnya Sava srasnda Yahudileri saklamaya ve Nazi lm kamplarndakatledilmekten kurtarmaya yardm eden soyad nl Alman kimdi?

11

Hitler'in stihbarat Tekilat'nn (Abwehr) efi, Amiral Canaris baz Yahudileripervasz bir ekilde nasl katletmitir?

12

kinci Dnya Sava baladnda Nazi Almanya'snda yaamakta olan Alman Yahudilerinin says 500 bin kadard ve bunlarn yzde 90'dan fazlas savasrasnda Naziler tarafndan yok edildi. Nazi Almanya'nn yakn dostu Faist

talya'da Yahudilerin ne kadar ldrld?

13

Hangi olayda Hitler kendisinin de daha sonra belirttii zere bir Yahudi'nin elinihonut olarak skmtr?

14

Fhrer'in Pan-Avrupal bir dnya gcnn bana geme tutkusunu kkrtantek ey Almanya'nn I. Dnya Sava'ndan zaferle kamamas ve sonrasndagelen ekonomik knt mdr?

15

Daha sonralar bir misyoner olan ve aada sralanan olaylarn nde de oradabulunan kii kimdir?

7 Aralk 1941, Pearl Harbor saldrs 6 Austos 1945, Hiroima'nn bombalanmas 2 Eyll 1945, Tokyo Krfezi'ndeki USS Missouri sava gemisinin gvertesinde

gerekleen Japonya'nn teslimiyet treni.

16

Mussolini'nin (1883-1945) faist diktatrl altndaki Yahudiler kendicemaatleri iin alan yardm kampanyalarna ba yapmaktan yoksunbraklmlard. Hastanelerde Yahudi hastalara dini adan kendilerine caiz olanyemeklerle beslenme olana sunulmuyordu ve kendi dindar yemek servislerineulamlar da engelleniyordu. Ayrca talya'da yaayan Yahudilerin dinibayramlarnda tatil yapmalarna da izin verilmiyordu. Mussolini 1945'de

devrildikten ne kadar sonra bu Yahudi-kart yasalar kaldrld?

________________________________________________________________________



23/80


17

"Yahudi sorununun nihai zmnn Avrupa'da yaayan her bir Yahudi'nin yokedilmesi" olduunun karara baland Ocak 1942'deki Wannsee Konferans'ndaNazi Dileri Bakan Von Ribbentrop'un temsilcisi de yer almaktayd. Bu

temsilcinin ad neydi? Rastlantya bakn ki, 16. yzyln en nl Yahudi d-mannn adm tamaktayd.

18

Aadakilerden hangisi yanltr:

II. Dnya Sava srasnda grevi Mttefikleri yok etmek olan, bunu damkemmel ekilde yerine getiren ancak daha sonralar yok etmeye alt bulkelere (yani ngiltere ve ABD'ye) Alman Hava Kuvvetleri'nden daha stn bir

sistem kurmalar iin yardmc olan bir Nazi vardr.

Hitler, kendi yakn evresinden olmayan ve Nazi diktatryle zel bir leyemei ncesinde silahn teslim etmeyen birisinin bu davranlarna tepkigstermemitir.

D gnnden birka hafta sonra Hitler Alman Hava Kuvvetlerinde grevlidk rtbeli bir subaya Almanya'nn sava kaybettiini itiraf etmitir. Dahasonra bu subayn Hitler'in uygulad politikalara yapt eletirileri dinlemi,garip ama bu subay cezalandrmam hatta vmtr.

19

II. Dnya Sava srasnda Alman iilerinin bir blmnn de desteini alanmonarisi bir grup tarafndan Berlin'deki tm devlet binalar baaryla igaledilmiti. Ancak bu ihtilal giriimi baarszla urad. Neden? Bu olay nezaman gerekleti ve hangi adla anlr? Bu ve ayn zamanlarda gerekleen birdier ihtilal giriimi Almanya'nn geleceinde neden uzun sreli bir etkiyaratmtr?

20

20. Yzyl savalarndan birinde bir blgenin kontrol gn boyu 12 saatte bir eldeitirmekteydi. nk taraflardan biri gndzleri srekli blgeye havadan vedenizden g takviyesi yaparken dieri ayn eyi geceleri yapmaktayd. Bu nesavayd ve hangi tarihte olmutu?

21

Hitler'in kendi el yazsyla verdii, Berlin'e acilen yardmc birlik talep eden sonemri General Steiner'e gnderilmiti. Bu mesaj kimin eline geti?

________________________________________________________________________



24/80


22

1942 ylnda Hitler ngiltere'ye boyun edirmeyi neredeyse baaryordu. Budurumu nleyen en nemli iki etken neydi?

23

ABD Bakan Franklin D. Roosevelt'in Japonlar tarafndan Pearl Harbor'dagerekletirilen saldry nceden bildii ancak Mttefiklerin yannda savaagirebilmek iin bunu engellemediinden ska sz edilir. Roosevelt, JaponlarnPearl Harbor'a ani bir saldr gerekletireceklerini Aralk 1941'den ncegerekten biliyor muydu?

24

Komnistlerce ldrlmeden nce Nazi Almanya'snn Nasyonal Sosyalistmarn yazan kimdir?

25

II. Dnya Sava srasnda Londra'da snaklar kadar Nazi bombalarndankorunakl bir ka yer vard. Bombalamalar srasnda buradaki insanlardanyaralanan oldu mu?

26

Nazi selam Alman ordusunda tam olarak ne zaman uygulamaya konmutur?

27

Himmler'in SS kuvvetleriyle Hitler arasndaki balanty salayan, savasonrasnda talya'daki Alman birliklerini silah brakmalar konusunda iknaetmek iin Mttefiklere yardmc olan General Kari Wolff'tu. Wolff'un balantkurmakla grevli olmas onu fiziksel olarak ne ekilde etkiledi? Avrupa'dasrmekte olan sava ksaltma abalar baarl oldu mu?

28

Hitler'in Sovyetler Birlii'nin Avrupa'da yeralan topraklarn elde etme isteikomnizme kar duyduu korku ve nefretten mi, yoksa Sovyetler Birlii'ninsahip olduu yer alt zenginliklerini Nazi Almanya'sna gemesiniarzulamasndan m ileri geliyordu?

29

Planrlerin bir askeri operasyonda kullanldklar grlm mdr? Eer

kullanldysalar bunun ilk ve en arpc rnei hangisidir?30

________________________________________________________________________



25/80


Hitler'e 6 milyon Yahudi'yi katlederek bu iten nasl kurtulabilecei sorulmuolsa verecei tahmin edilen yant nedir?

31

Adolf Hitler'in 1940 ylnda Fransa, Hollanda ve Belika'ya ynelik "Blitzkrieg"adn tayan harekatnn ne zaman ve nerede gerekleeceini WinstonChurchill'in sava konseyi tam olarak biliyor muydu?

32

Fransa'nn gneyinde Alman Gestapo eflii yapm ve "Lyon Kasab" olarak daanlan Klaus Barbie (1913-91) 1987 ylnda sava sulusu olarak yargland.Yarglanmasndan yaklak krk yl nce Amerikan kar-istihbarat birimleri

Gney Afrika'ya kamasna yardmc olmutu. nk Amerikallara Avrupa'dakikomnist faaliyetler hakknda bilgi vermiti. Bu rezil siyasetin en komik yanneydi?

33

II. Dnya Sava'nda Nazi Almanya'syla ibirlii yapan bir Avrupa lkesi vard. ABD bu lkeyle Mttefiklerin Avrupa ktasna Haziran 1944'te ayakbasmalarndan birka hafta nce diplomatik ilikilerini kesmiti ancak hibirzaman sava ilan etmedi. Neden?

34

En ok hangi lke Avrupal Yahudi'yi Alman Nazi igal kuvvetlerindenkurtarmtr? Hitler'in Yahudi kart yasalarn engellemek iin ellerindengeleni yapan Avrupa lkesi daha sayabilir misiniz?

35

Hangi lke II. Dnya Sava'nda hem Mttefiklere hem de Nazi Almanya'snasava amtr?

36

25 Ocak 1942'de ABD'ye sava ilan eden ancak karlnda ABD'nin savaamay reddettii devlet hangisidir?

37

Yln hangi gn her zaman II. Dnya Sava'nn tarihi karakteri, Churchill,Hitler ve Roosevelt ile birlikte anlacaktr?

________________________________________________________________________



26/80


38

New Mexico'daki ilk nkleer silahn baarl bir ekilde patlatld haberiBakan Roosevelt tarafndan kendisine verildiinde Winston Churchill bu bykhaber karsnda nasl bir tepki verdi?

39

1946 Nurnberg yarglamalarnn ardndan aslan btn nemli Nazi savasulular arasnda yalnzca bir tanesi -Yahudi ikencecisi Julius Streichter-inlemitir. Neden?

40

Naziler Uluslararas Kzl Ha'a toplama kamplarn inceleme izni verdiler mi?

Eer verdiyseler Kzl Ha kamptakilere ne ekilde yardmc oldu?

41

Hitler'in II. Dnya Sava boyunca lm kamplarna gnderilmesine engelolmaya alt Yahudi var myd?

42

Nazi igali altndaki Avrupa'da en fazla hayatta kalabilen Yahudi nfusa sahipkenti ve bunun nedenini syleyebilir misiniz?

43

Hitler'in 1936'da dzenledii Berlin Olimpiyat Oyunlar'nda Nazi sporculararasnda Alman Yahudileri de var myd? Yer aldysalar byle bir sylenti naslkt? Yer aldysalar sonu ne oldu?

44

Bakan Truman'n kendi el yazsyla kada dklm gnlnde yer alan

ifadeler, mparator Hirohito'nun 1945 Temmuz'unda Japonya'nn II. DnyaSava'ndan ekilmesini istediini ortaya kard. 1989'da yaplan bir Amerikanistihbarat almasnn aa kardna gre, Japon Bakan Suzuki 9 Austos1945'te imparatora savan kazanlmasnn mmkn olmadn ve teslim olmakgerektiini belirten bir rapor sunmutu. Hangi olay Japon kabinesininimparatora silah brakmay nermesine sebep olmutur? Temmuz 1945'te dnyatarihini tek bir szck nasl deitirdi?

________________________________________________________________________



27/80


45

Naziler 1933'te, Hitler'in baa gemesinden nceki dnemde, Yahudileri tpalann bask altna alm olmakla suladlar. Peki 1933 ncesi Almanya'daki tpdoktorlarnn yzde ka Yahudi'ydi?

46

"Ne zaman kltr kelimesini iitsem tabancama uzanyorum" diyen Nazi kimdir?

47

"Hitler hibir zaman gnll bir ekilde dmanna toprak brakmamtr"ifadesi doru mudur, yanl mdr? Yanlsa ne zaman brakmtr?

48

Aadaki lkelerden hangileri II. Dnya Sava srasnda Nazi Almanya'sndankaan Yahudileri geri gndermemek iin ellerinden geleni yapmlardr: Kba,Japonya, svire, spanya, Portekiz, 1941'deki saldrdan nce SSCB ve PearlHarbor ncesi ABD?

49

Richard Wagner'in kz Eva ile evlendi ve 1899'da "19. Yzyln Temelleri" adntayan bir kitap kaleme ald. Bu kitap Yahudilerin sulanmasnda ve Aryan birmitin yaratlmasnda nemli bir rol oynad. Hitler'i etkileyen en nemlialmalardan biriydi. Kimdi bu adam?

50

1933'de iktadar ele geirdikten sonra Hitler'in kamuoyu nnde aka sadecebir kez ve birisinden zr diledii biliniyor. zr dilenen kii kimdi ve olayneydi?

________________________________________________________________________



28/80


Siyasi Tarih

ve Corafya

________________________________________________________________________



29/80


1

Avusturya-Macaristan mparatorluu'nun tahtnda oturan Kralie MariaTheresa 1670'de Yahudilerin Viyana'dan srgn edilmesine karar verdi. Ancak Yahudiler imparatorluun bir paras olan Bohemya'dan 1747 ylma kadar

srlmedi. Emir verdikten sonra ne oldu da, bu duruma gz yumuldu?

2

Dnyadaki en yaygn dinlerden Hristiyanlarn, Mslmanlarn, Budistlerin dearasnda yer ald 400 milyon kii bir zamanlar Suu nleme Bakanl yapmbir kiinin kutsal retisine baldr. Kimdir bu kii?

3

Kore'nin 1945 Eyll'nde 38. paralelden blnmesinin asl gerekesi neydi?

4

Meksika ve Almanya'nn eski Weimar anayasasnn ortak zellikleri nelerdir?

5

Yahudilere Filistin'de bir yurt vaat eden Balfour Deklarasyonu'na (2 Kasm1917) hangi politik gelime yol amtr?

6

19. Yzylda George Washington Amerikal yerlileri neden en sevdikleriyemeklerini yemeleri iin tevik etmitir?

7

Hangi lke 1987 ylna kadar sregelen 2500 yllk tarihinde hi seimyaamamtr?

8

Bir orduda askeri harekatta yer alan asker saysndan daha fazla saydamadalya datlm ise bundan ne gibi sonular karlabilir?

9

Her kadna esiz bir koca ve her erkee esiz bir kadn olabileceini syleyennl biseksel kimdir?

________________________________________________________________________



30/80


10

Ay zerinde nl bir politikacnn ismi ilenmi bir plaket bulunmaktadr. Tabiiki bir astronot tarafndan braklan bu plaketin stnde kimin ismi yazldr?

11

Hangi lke, snrlan ierisinde hem Amerikan hem de Sovyet slerini ve bunlarnpersonellerini birlikte barndrmtr?

12

'Souk Sava' deyimini ilk kez kullanan kii kimdir?

13

Nazi sava sulusu Klaus Barbie'nin 1987 ylnda Lyon'daki yarglanmasndaFransz jri ve hakimler Barbie'nin suuna ilikin 341 zel soruyu yantlamakdurumundaydlar. Bu sorulardan 340'na verdikleri yant "Evet" oldu. Son soruya" Hayr" yantn verdiler. Jri ve hakimler Lyon Kasab'nn suuyla ilgili bu teksoruda neden tereddde dtler?

14

20. Yzyl Amerikan bakanlarndan biri ABD'yi savan dnda tutmaabasndan tr bir sanatya ne zaman teekkr etmitir?

15

Sovyet lideri Nikita Kruev'e (1894-1971) 1960 yl l Mays'nda Moskova'dakiLenin Mozolesi zerinden Kzl Meydan'da yaplmakta olan askeri geit treniniizledii srada iletilen gizli mesaj neydi?

16

Bugn halen 'The International Jews' (Uluslararas Yahudiler) adl kitapta

bulunan Yahudi kart makaleleri 'Dearborn Independent' adl haftalk dergideyazan ve yaymlayan kimdir?

17

Dr.Martin Luther King, Jr.'n "Bir ryam var" balkl konumasn kendisi miyoksa bir bakas m hazrlamtr?

________________________________________________________________________



31/80


18

II. Dnya Sava'nda birbirleriyle sava halinde olup da resmi bir antlamaimzalamad iin bugn hala hukuken sava halinde olan iki lke var mdr?Eer varsa zlemeyen sorun nedir?

19

Bir baka lkeyi tedirgin edebilecei dncesiyle belli bir kiinin savunmabakan olmas ynndeki basklar geri eviren devlet bakan kimdir?

20

Kristof Kolomb (1451-1506) "Yeni Dnya" ya yapt yolculuun her birini nezaman yapmtr ve nereye ayak basmtr?

21

Hangi ngiliz katedralinin yapm 400 yl sonunda tamamlanabilmitir?

22

1990'larda be buuk milyar olan dnya nfusunun ne kadar gelimekte olanlkelerde yayordu? 2000 ylnda Asya'da yaayaca tahmin edilen nfus nekadardr?

23

Berlin'in II. Dnya Sava ncesi mimarisi neden Paris'in apartmanlarnandrr?

24

Gney Amerika'nn Amazon havzasndan gelen 50 bin Arawak yerlisispanyollarn 1493 ylnda V. Ferdinand ve I. Isabella adna gelip onlar kuatttarihe kadar Bariquen adn verdikleri bir adada tarma dayal barl bir yaam

srmekteydiler. spanyollar bu yerlileri ve Afrika'dan esir ettikleri klelerikendilerine altn demeye ve Hristiyan olmaya zorlamlard. Bu srada adannismini de deitirdiler. Adaya verdikleri yeni isim neydi?

25

Olduka geni ve neredeyse yerleimin hi olmad bir blgedir. 1770'tenitibaren bir yzyl boyunca ou rlandal 160 binin zerinde kadmh-erkeklimahkum, adlar Von Diemen Land, Moreton Bay, Norfolk Island olan yerleregemilerle gtrldler. Bunlarn birou kendi vatandalar veya dier

gmenler tarafndan ldrld. Bugn turistler ve burada yaayanlarn

________________________________________________________________________



32/80


srdkleri zengin hayat paylamak isteyen gmenler iin bir ekim merkezihaline gelmi adann adm biliyor musunuz?

26

Kendi vatannda yaayan Nazi yandalarnn tespit edilmesinde MttefikGleri'ne yardmc olan nl kadn kimdir?

27

Yaklak 460 bin nfuslu bir Portekiz yerleim birimi drt yzyl akn bir sreboyunca Portekiz mimarisinin en nl eserlerine sahip olmutur. Ancak nfusunsadece yzde 20'si Portekizce konumaktadr. Bu nasl aklanabilir?

28

20. Yzylda ina dilmi gkdelenler gelmi gemi en yksek binalardr. 19.yzyln sonlarna doru Kuzey Amerika'da dikilmi en yksek binalar hangitarihte ve kimin tarafndan ina edilmitir?

29

Denizlerle evrili olan ve devasa liman tesisleriyle vnen bir ehir aynzamanda dnyada Franszca konuulan en byk ikinci ehirdir. Hangi ehirdirbu?

30

Tom Amcann Kulbesi romanndaki Tom Amca siyah bir kleydi. Hangi ehirbir metro istasyonunu bu siyah adamn onuruna adlandrmtr?

31

Yzyl akn bir sre boyunca haftann her gn, ayn saatte, ayn yndeistasyondan ayrlan tren hangisidir?

32

Roma bir gnde kurulmad ama en azndan sadece bir kere kuruldu. Dnyabakentlerinden iki kez kurulmu olannn adn syleyebilir misiniz? Bu ifteseremoninin sebebi neydi?

33

ABD 1885 ylnda yaklak 250.000 dolar deerinde ve dnyay aydnlatacak birey ithal etmitir. Bu nedir? thal edilen bu mal neden yan donanmlarndan

daha ucuzdur?

________________________________________________________________________



33/80


34

Portekiz 20. yzyl boyunca hangi doal rnn en byk reticisi olmutur?pucu: Sz konusu rn sadece dokuz ylda bir koparlabilmektedir.

35

1966'da tamamlanan Avrupa'nn en uzun asma kprsyle birbirine balanmiki ehir hangileridir? pucu: Tejo Irma zerinden gemektedir.

36

Hangi lkenin iki tane ulusal bakenti vardr?

37

Msr'daki Byk Piramit hangi tatan yaplmtr, inasnda ka blokkullanlmtr, her bloun arl nedir?

38

Dnyann en sk ziyaret edilen mzesi hangisidir?

39

Hangi lkedeki nfusun yalnzca yzde 30'u o lkenin resmi vatandadr?Nfusunun daha da dk bir yzdesinin resmi vatanda olduu baka lke varmdr?

40

150 yl ierisinde 180 yneticiye sahip olmu lke hangisidir? pucu: Sz konusulke dnyadaki en yksek bebek lm oranna sahiptir.

41

Apeninler talya'da Kafkas Dalar Karadeniz'in dousunda, Alpler Avusturya,Fransa, talya ve svire'de yer almaktadr. Peki bunlarla ayn adlar tayanbaka sradalar var mdr, varsa nerededir?

42

Aadaki corafi isimlerin ortak zellii nedir?Berlin, Wellington, Winchester, Panama, Inverness, Hollanda, Toledo veHamburg?

________________________________________________________________________



34/80


43

Afrikal uluslardan Liberya ve Etiyopya'nn I. Dnya Sava ncesinde ortakzellikleri nelerdir?

44

Vatandalarnn drtte okur-yazar olmayan ve yllk geliri 100 dolarcivarnda olan bir lke dnyann en ilgi ekici lkelerinden biridir. Potala Saray,Jokhang Tapna gibi nl binalar, Barkhor pazar gibi dnyaca bilinen biral-veri merkezi bulunan bu lkenin adn biliyor musunuz?

45

ABD dnda bir lkenin bakenti bir Amerikalnn adn tamaktadr, Bu hangi

lkenin bakentidir ve bu ekilde onurlandrlan Amerikalnn ad nedir?

46

in Halk Cumhuriyeti tarm ve endstriyel retimde byk atlmlar yapyorolmasnn yan sra st retiminde de birok lkeyi geride brakmakta mdr?

47

IV. Henry Kutsal Roma imparatoru ve 1056-1 106 yllar arasnda AlmanKralyd. Bir dier IV. Henry (Lancasterli Henry) 1 339- 141 3 yllar arasndangiltere Kralyd. Bunlarn yan sra bir baka IV. Henry Fransa'nn ilk Bourbonkrallarndand ve 1 5 89 'dan 1 6 10' a kadar hkm srd. Amer ika 'daki hangieyalet bu kraldan birinin torununun adyla anlmaktadr? Sz konusu torunkimdir?

48

Uluslararas Nfus Aratrmalar Brosuna gre 2055 ylnda in veHindistan'dan sonra en fazla nfusa sahip olan lke neresi olacaktr?

49

Avrupa'da bir yer hem iki imparatorun doum ve tatil yeri olup hem de II. DnyaSavann en etin arpmalarna tanklk etmitir. Buras neresidir ve buimparatorlar kimlerdir? pucu: Sz konusu imparatorlar kt nleriyle bilinirler.

50

Kendi mahkemesi ve 11 hapishane hcresiyle birlikte varolmaya devam eden tekzel ikametgah neresidir?

________________________________________________________________________



35/80


YANITLAR

________________________________________________________________________



36/80


Genel Tarih

________________________________________________________________________



37/80


1

Adolf Hitler ve Charlie Chaplin.Hitler 20 Nisan 1889'da, Cumartesi gn saat 18.00'de domutur.Chaplin ise 16 Nisan 1889'da, Sal gn saat 18.00'de domutur.

2

Birinci Dnya Sava srasnda her ikisinin de sve hkmetinde akrabalarvard. Dag'n babas Hjalmar Hammarskjld babakan, Raoul'un amcasK.A.Wallenberg ise dileri bakanyd. Bu ikili 1914'den 1917'ye kadar beraberalmlard.

3

Bakan Roosevelt'i, nkleer enerji konusunda uzmanlam en iyi bilimadamlarn bir araya getirmeye ikna eden etken bu mektup deildi. Bu mektubuyazmay dnen ilk bilim adam Albert Einstein (1879-1955) deil, Macaristandoumlu fiziki Dr. Leo Sziard (1898-1964) idi. Amerikallar atom bombasyapmaya tevik eden mektup Dr, Einstein'n 2 Austos 1939 tarihinde BakanRoosevelt'e gnderdii ilk mektuptu. Dr. Szilard'n ieriine katkda bulunduubu mektup Ekim'de yazlandan yirmi satr daha ksayd.

4

Bu sz her zaman Wellington Dk'ne (1769-1852) atfedildii halde bunusylemi olmas mmkn deildir, nk Dk Eton'da renciyken hi sporsahas yoktu ve takm sporlar bilinmiyordu. Aslnda Dk Eton'dan o kadarhonutsuz kalmtr ki, Blcher'le (1742-1819) birlikte Napolyon'u Waterloo'dayendikten (1815) yirmi alt yl sonra bile Eton'a yeni binalar ina edilmesi iinalan bir yardm kampanyasna katkda bulunmay kabul etmemitir. Szde"Wellington deyimi", Dkn lmnden otuz yedi yl sonra Sir William Fraser'nMontalambert Kontu'nn szleri ve Sir Edward Creasy'nin Wellington sonra-snda yaymlanan kitaplardaki deinmeleri birletirerek 1889 ylndayaymlad 'Wellington stne Szler' kitabna kadar ortaya kmamt.

5

zlanda Babakan Olafur Johannesson, ABD Bakan Richard Nixon ve DileriBakan Henry Kissinger'dan, Reykjavik'te l Temmuz 1972'de dzenlenen satranampiyonasnn alna Bobby Fischer'in katlmasn salamalarn zellikleistemiti. Fischer'in Sovyet rakibi Boris Spassky Reykjavik'e gelmi vebekliyordu. ki gnlk ertelemeden sonra Fi seher 4 Temmuz 1972'deampiyonaya gelmi ve para dl ikiye katlanmt. Saygsz tavr iinrakibinden zr dileyen Fischer ilk oyunu Spassky'e kaybetmiti. Fischer ikincioyuna katlmad ve hkmen malup sayld ama sonraki oyunlarn beini

kazand, nde ise berabere kald. Fischer daha sonra yirmi yl hi satran

________________________________________________________________________



38/80


oynamad ama bugn bile ou satran ustas onu tm zamanlarn en byksatran oyuncusu olarak grr.

6

Byk Frederick (II. Frederick) (1712-86) Almancay kt, Franszcay iyikonuurdu. Bir ksm kendi tasarm olan saray Berlin yaknlarndakiPotsdam'da ina edilmi ve.Sanssouci (zntden Uzak) ad verilmitir.Gnmzde turistik bir mekan olan sarayn iini ziyaret etmek isteyenler zelolarak tasarlanm kee terlikler giymek zorundadrlar.

7

Danton bilinen soukkanllyla 31 Mays isyann vm ve isyanncumhuriyeti koruduunu sylemitir. Ertesi yl Robespierre onu giyotinle

cezalandrmtr.

8

Grlmtr. 1798'deki" kinci Koalisyon" un generallerinden biri olan Rusgenerali Alexander Suvorov (1729-1800) 1799'da Fransz devrimci ordusunutalya'dan kararak Napolyon'un 1799'a kadar Avrupa'da kazand btntopraklar geri almtr. Ama ayn yl Ruslarn zaferi yenilgiye dnm,Suvorov Moskova'ya utan iinde dnm ve ertesi yl hayata gzleriniyummutur.

9

Fransa parlamentosu. 1789'da Kral XVI.Louis (1754-93) nc Estate'ilerin(eitliki felsefenin en yaygn olduu burjuva ve aristokrat klik) taleplerini kabuletti ve imparator Estate General'i, dier adyla parlamentoyu, 1614' teki ilktoplanndan sonra tekrar toplamak zorunda brakld.

10

Sultan I. Sleyman (Kanuni Sultan Sleyman). Muhteem Sleyman,

sultanlarn en by ve en talihlisiydi.(1495-1566) Seferlerinin sonucunda Yemen, Cezayir, Belgrat, Budapete, Tebriz, Badat ve Rodos'u topraklarnakatm, bu seferlerin on nde ordusunun banda yer almtr. V. Charles'akar Fransa'yla yapt antlama, birka kesintinin dnda 350 yl akn brsre geerli kalmtr. Bugn bile, yapt hata veya zalimliklerin bazlarndanBatda 'Roxelana' olarak da bilinen Rus kars sorumlu tutulmaktadr.

11

Robespierre 'Terr Dnemi'ni Rousseau'nun idealini gerekletirme frsat olarak

grd. te yandan Danton ise Robespierre'in dini-politik projeleriyle alayediyordu. Robespierre, Danton'un yannda yer almann felakete yol aacak bir

________________________________________________________________________



39/80


birliktelik olacan anlad. Bylece Mart 1794'de Meclis'te ve Konvansiyon'daDanton'cular ve mttefikleri Hebertilere kar yaplan saldrlara katlmayakarar verdi. Bylece ksa bir sre sonra Hebertiler ve Danton giyotinegnderildi. Bununla birlikte, Robespierre ve yandalar da drt ay sonra birmahkeme tarafnda yasad ilan edildi ve Danton'la ayn akibeti paylatlar.

12

dl, 18 Eyll 1961 'de o zamanlar Kuzey Rodezya'daki bir uak kazas ndaldrlen BM Genel Sekreteri Da Hammarskjld'e lmnden sonra, 23 Ekim1961'de verilmitir.

13

Hayr, benzemez. Her eyden nce Hitler hibir zaman Moskova'y ele geirmedi,

oysa Napolyon'un askerleri Rus bakentine girmiti. Hitler'in yenilmesinisalayan etken kardan ok, Sovyetler Birlii'nin i ksmlarndaki yollar amurbataklna dntrp motorize Alman birliklerinin Moskova'ya yaklamasngeciktiren Ekim sonu yamurlaryd. Napolyon'un birlikleri Rus bakentindesouktan etkilenmemilerdi, nk bakentteki Fransz varl Napolyon'aanlamsz gelince Ekim'de Moskova'dan oktan ayrlmlard. Souk ve yamur,iki diktatr de Moskova yaknlarndan ayrldktan sonra ordularn ksmen yoketmitir.

14

Perikles (490-429 M) M 451'de jri yelerine dzenli bir ekilde demeyaplmas uygulamasn balatmtr.

15

Mttefiklerin Avrupa'daki en yksek kumandan General Dwight D.Eisenhower (1890-1969).

Bakan Truman'n Genelkurmay Bakan Amiral William D.Leahy.

Ayrca her ikisi de ABD'nin Japonya'y igal etmeyi dnmediini bilmesineramen, Temmuz 1945'in sonlarnda Amiral Raymond, Spruance Okinawa'dakikuvvetlerine Japon anakarasna olas bir saldr iin hazrlanmalarn emretti.Bakan Truman, anlarnda Amiral Leahy'nin atom bombasna ilikin szleriniyle aktarr: "Bu yaptmz en aptalca eydi. Asla bomba atlmayacakt."Truman'a gre Leahy nkleer silahlar konusunda yanldn hibir zamandnmedi.

16

Yanl. Bat cephesinde geri ekiliyor olmasna ramen, Alman ordusu Kasm1918 atekesinde dou cephesinde esas olarak yenilmemiti. Finlandiya'da

________________________________________________________________________



40/80


Pskov-Orsha'nn gneyinden balayarak Sovyetler Birlii'ndeki Kursk ehriningneyine ve Rostov'un batsndan balayarak Don Nehrine kadar uzanan birblgeyi elinde tutmaya devam ediyordu. Bylece can ekien Ahnanmparatorluu, Sovyetler Birlii'nden Brest-Litovsk Anlamas'nda talep edilenUkrayna'y topraklarna katt. 11918) Ayrca Krm'n da bir blmn igal

etmekteydi. Almanya'nn amac Hitler'in 1941'de yeniden gerekletirmeyealt politikayd, yani Sovyetler Birlii'nin Alman mparatorluu'na boyunemesini salamak.

17

Boer'ler bu sorunu zmemitir. 1856'da Kaffirler, eski zamanlardakikahramanlarn dnp beyaz adam kovacana inandrlarak tm srlarnkesmeye tevik edilmitir. Ama beyaz dmn kovulmas yerine, nfusun teikisi yiyecekten yoksun kalm ve alktan lmtr. Daha sonra ngilizler

Kaffraria'nn tmn kendi topraklarna katm (1878) ve ertesi yl Zulularlabar yapmtr.

18

En byk iki nakliye gemisi Queen Marry ve Queen Elzabeth idi. Her ikisinin dearl 83000 grostondan fazlayd. Tanan rekor saydaki asker ise Queen Marytarafndan Temmuz 1943'te skoya'ya gtrlen 16 683 Amerikan askeriydi.

19

Eer Vietnaml General Giap'n szlerini dikkate alacak olursak, ABD ve Gney Vietnam glerinin kn her eyden fazla hzlandran olay Lon Nol'unPhnom Penh'te istifa etmesi ve ardndan bir hkmetin ortaya kacak gcbulamad koullarda ABD Bakan Ford'un Amerikan askeri glerinin tmKamboya apnda harekata sona vermelerini ilikin karardr. Bu olayla birliktebtn Gney Vietnam gleri zlmeye balamtr. 12 Nisan 1975'te ABDKamboya'dan geri ekildi ve gidebilecei hibir yer yoktu. General Giapanlarnda kuvvetlerinin yaklak iki yl iinde Saygon'u ele geirmeyiplanladn iddia etmektedir. Fakat Amerikan askeri birlikleri de GneyVietnam gibi kargaa iinde olunca Giap hemen bir saldr hazrlamak zorunda

kalm ve bu da Bakan Nguyen Van Thieu'nun 21 Nisan'daki istifasngetirmitir. Bunu 28 Nisan'da Saygon'un General Giap'n birlikleri tarafndan elegeirilmesi takip etmitir. Sava bitmiti.

20

11 Nisan 1814'de Napolyon iktidardan ekilmek zorunda kald. Birok kezyenilmelerine karn, rakipleri srekli asker takviyesi yaparken Napolyon iinayn ey sz konusu deildi, bylece dmanlar Fransa'nn ilerine doruilerledi. Btn bunlarn sonucu Napolyon'un Elba'ya nl srgn oldu.

________________________________________________________________________



41/80


21

Bakan McKinley ruhuyla ba baa kaldn ve grevinin Filipinler halkn"uygarlatrmak ve Hristiyanlatrmak" olduuna karar verdiini duyurmutu.

22

Gerekte kampustaki kimse Bakan'n konumasn dinlememiti. Aslndakampus sava alanna dnm, alevler ve silah sesleri her yeri sarmt.Dzinelerce polisin ve rencinin de aralarnda bulunduu pek ok insanyaraland, Fransz bir gazeteci ve bir niversite alan hayatn kaybetti.Missisipi Valisi Ross Barnett geri adm atarak Meredith'i okula kabul etmedi veBakanla telefonda tartmaya devam etti. En sonunda Bakan Kennedy,Meredith'in kaydedilmesini salamak ve okulda dzeni geri getirmek iin orduyuarmak zorunda kald.

23

General Erich Ludendorff (1865-1937).

24

Bakan Franklin D. Roosevelt, Pearl Harbor'a dzenlenen saldry ynetenJapon komutann, Amiral Isoroku Yamamoto'nun ldrlmesini emretmitir.Japon amiral, Pasifik savann dnm noktasn olan Midway deniz savandan(1942) yenilgiye urayarak ayrldktan ksa sre sonra, 18 Nisan 1943'de,Shortland Adalar stnde kurulan bir pusuda ABD ordusunun P 38'leriylevurularak ldrlmtr.

25

Torunlar Byk Britanyal V.George (1865-1936) ve Alman Kayzeri II.Wilhelm'di. (1859-1941) nl byk anneleriyse Kralie Victoria (1819-1901) idi.

26

Sz konusu lider 20 Nisan 1916'da bir Alman Ubotuyla rlanda kysna kan SirRoger Casement'd. Drt gn iinde o ve Patrick H.Pearse Paskalya Ayaklanmasdiye bilinen isyan rgtlediler. Almanlarn sz verdikleri yardmla gelmemelerisonucunda ayaklanma bir hafta iinde bastrld. 3 Austos'ta Sir Roger vedierleri ksa bir mahkemenin ardndan asld.

27

Aborijinlerin Kaptan Cook'a ve on sekiz yl sonra Avrupa'dan Avustralya'ysmrgeletirmeye gelen beyaz mahkumlara syledii iki szck unlard:

"Warra, warra!" Yani "Defolun gidin!"

________________________________________________________________________



42/80


28

Japon mparatorluu, Mttefik filolarna kar "insan torpidolar" kullanmalariin yzlerce adam eitmiti. Bu torpidolarn verdii hasar pek nemli deildi,nk kk motorlar yznden cce denizaltlarn manevra kabiliyetleri

snrlyd ve su aknda ok yava hareket edebiliyorlard. Savan sonunda (Eyll1945) Japonlarn denizalt says drde dmt.

29

1808'de Napolyon VUoao'yu Portekiz'den srd zaman prens saraynBrezilya'ya tad ve burada hkmdarln ilan etti. Napolyon'un dndensonra ise Vl.Joao eski Portekiz kolonisini ayr bir krallk statsne dntrd.Kral 1821'de Portekiz'e dnd zaman olu Dom Pedro'yu Brezilya naibi danetti. Fakat Dom Pedro'ya Portekiz'e dnmesi emredildiinde bu emre uymad ve

Brezilya'nn bamszln ilan edip kendini de Brezilya mparatoru yapt.1831'de Dom Pedro olu II. Dom Pedro lehine tahttan ekildi. II. Dom Pedro'nunhkmdarl ise 1889'da kleleri azat ettikten sonra srgne gitmesine kadartam elli yl srd. ki yl sonra da Brezilya'da cumhuriyet ilan edildi.

30

Ruslar General Stoiletov nderliinde 1877'de geri ekildi ve 1878'de iki lkekarlkl dostluk antlamas imzalad. Bundan be yl nce Afganistan'n ngiliz,Buhara'nn da Rus etki alannda olmasn Moskova onaylamt. Rusya,Afganistan'n bakenti Kabil'den ekilmesine ramen ngilizler lkeyi igal ettive 1879 yl itibariyle Kurram Vadisinin, Kiber Geidinin ve Afgan dpolitikasnn kontroln ele geirdi. Bu, sadece 19. yzyldaki ikinci Afgansavann balangcyd. Afganistan'n 1980'lerde Sovyet birlikleri tarafndanigal edilmesi bu da halknn ilk kez karlat bir ey deildi. Sadece igalordusunun kimlii farklyd.

31

"The fourth belly of the cow" Zulu dilindeki Isandhlwana'nn ngilizce'yeevrilmi halidir. 22 Ocak 1879'da ngiliz ordusu belki de son yz yl iindeki en

kt yenilgisini Gney Afrika'nn Natal ehrindeki Isandhlwana'da ald. Sadecebir gnde ngilizler tam 52 subay ve 1277 asker kaybetti. ounlukla mzraklarve inek derisinden yaplm kalkanlarla savaan Zulular tartmasz bir ekildezafer kazanan taraf olmulard. Isandhlwana arpmas, bu olaydan yl nce Amerika'da George Armstrong Custer (1839-76) ve svarilerinin AmerikanKzlderili kabilesi Siular tarafndan Little Big Horn nehrinde yok edilmelerinebenzetilir.

32

Tolstoy'un 1880 sonras yazlar yasaklanmt. Tolstoy sadece Hristiyan sevgianlayna sahip kmakla kalmyor, stne stlk taraftarlarna devletin

________________________________________________________________________



43/80


buyurduu ilerden kanmalarn emrediyordu. Tolstoy'a inananlar budorultuda davrandklar iin de Sibirya'ya srlmlerdi. Tam o sralardaTolstoy modern Hristiyanln ritellerinden ve nyarglarndan vazgetii iinOrtodoks Kilisesinden aforoz edilmiti.

33

Nazilerin elinde bulunan Amerikan sava esirlerinin yzde biri lmtr.(Genede ou rutin biimde ikence gryordu.) Vietnamllarn elindeki savaesirlerinin yzde on bei lm, Kuzey Kore ve Japonlarn insafndakilerinseyzde otuz dokuzu hayatn kaybetmiti.

34

1942 Nisan'nda Bataan'n dnde yaklak on bin Amerikan askeri

Japonlara teslim olmutur. Toplu teslimiyet Japonlar iin tam bir srprizanlamna geliyordu. Bu teslimiyetin sonucu nl Bataan lm Yry'dr.Savan sonuna gelindiinde, Amerikan sava esirlerinin te birinden fazlas yahastalktan, ya alktan lm ya da bu kadar byk bir esir kitlesininstesinden gelecek donanma sahip olmayan Japonlar tarafndan ldrlmtr.

35

Pek doru deil. Belikallar Franszlarn aksine Odessa'y hibir zamanynetmediler. Alman ordusu ubat 1918'de Sovyetleri Kiev'den kardndaUkraynallar General Paul Skoropadsky'nin derliinde 28 Ocak 1918'den beriilk kez Sovyetler Birlii'nden bamszlklarn ilan etmiti. SkoropadskyUkrayna sosyalistleri tarafndan Kasn 1918'de devrilince hemen ardndanFranszlar Aralk 1918'de Odessa'y igal ettiler. Nisan 1919'da BoleviklerMttefik askeri birliklerini Odessa ve Kiev'den kovarak en sonunda Ukrayna'nnbir Sovyet Cumhuriyeti ilan edilmesini salamlard.

36

Hanmefendinin ad Aquatine'li Eleanor'du.(H22-1204) 1137'de, daha sonraFransa kral olan prens VII. Louis'yle evlendi. VII. Loui'den iki kz ocuu

dnyaya getirip erkek ocuk douramaynca evlilik 1151'de iptal edildi. Eleanordaha sonra 1154'de ngiliz tahtna kan Anjou'lu Henry'yle evlendi. Sonular: Otarihten itibaren balayp, on sekizinci yzyl boyunca iki lkeyi ekime vesavalar kasp kavurdu. Eleanor, II.Henry'den bei erkek sekiz ocuk dnyayagetirdi. kinci evliliinden olan torunlarndan biriyle ilk kocasnn torunlarndanbirini evlendirdi. Aquatine'nin mirass olduu iin sonraki drt yz yl boyuncabu Fransz toprann ngiltere'ye balanmasndan sorumlu olan Eleanor'du.

37

9 Aralk 1935'de Pekin'de bulunan renciler Yenching niversitesininkampsnde Japon yaylmaclna kar bir protesto gsterisi dzenledi.

________________________________________________________________________



44/80


Japonlarn ok uzaktaki kukla devletleri Manurya'da bulunmalar, rencilerinzgrlklerinden yararlanmalarn ve Chiang Kai-Shek hkmeti nderliindemilliyeti bir gsteri yapmalarna olanak salad. Yarm yzyl sonra, 9 Aralk1986'da, gen asiler bu kez kendi baskc hkmetlerine olanmemnuniyetsizliklerini dile getirdi. Bu olaydan neredeyse yl sonra, Haziran

1989'da ise btn dnya televizyon araclyla hkmet glerince ezilmedennce inli rencilerin demokrasi talep eden gsterilerini izleyecekti.

38

Sivil haklara yapt vurgu dolaysyla Anayasay tasarlarken Kurucu Atalaretkileyen filozof David Hume'dur (1711-76). Hume'un kendisiyse felsefesinin buksmn iero'nun (M 106-M 43) konuma ve yazlar stne kurmutu.

39

Amerikan ordusunun 5.Kolordu, 69. Tmen, 273. Alay'a bal devriyeleri Sovyetordusunun devriyeleriyle Torgau yaknlarndaki Elbe Nehri'nin stnde 25Nisan 1945 gn karlat. O gn doulu ve batl mttefikler ilk kez Avrupasava sahnesinde el ele verdiler ve binlerce kilometre uzakta, San Fransisko'daoluturulan Birlemi Milletler Tz'nn sembol haline geldiler.

40

Drakula'nn babas Eflak Prensi Vlad Drakul 1443'te Eflak tahtna yenidengetii zaman Osmanl Sultan II.Mehmet'le ar bir antlama yapmak zorundakald. Trk Sultam antlamay gvence altna almak iin Drakul'un oullarndanikisini rehin olarak ald: Radu ve Drakula. Bir sre sonra Drakula kamaybaard ve Osmanllara isyan etti. Ancak bir dizi savatan sonra yenildi ve MacarKral Mattjias, imdi mitsiz Drakula'y, sultann saraynda rendiigaddarlklar uygulad Buda hapishanesine koydu. Ama yine de Kral Mattjiasyeteneklerini Trklere kar kullanabilecei umuduyla Drakula'nn hapiscezasn gz hapsine evirdi. Daha sonra Drakula, Bkre'i ele geirerek tekrarEflak'n prensi oldu ama Romanya'nn ayrcalkl snf Boyarlar Drakula'nndehet dnemini asla unutmayarak ona suikast dzenlediler. Trkler daha sonraTuna'y ele geirerek Orta Avrupa'ya doru ilerlediklerinde Romenler Drakula'y

Osmanlmparatorluu'na kar Hristiyanln savunucusu ilan ettiler ve ulusalbir kahraman haline getirdiler.

41

Bu cmleyi Andrew Jackson 1828'de, John Quincy Adams'a kar yrttbakanlk kampanyas srasnda yazmtr. Adams, Jackson' zinayla sulamtama karlk olarak Jackson, Adams'n eine szl saldrda bulunmak gibi birtuzaa dmemiti.

________________________________________________________________________



45/80


46/80


Island'daki karargahndan baaramamt. Washington oradan White Plains veNew Jersey'e ekilmitir. Cornwallis tarafndan takip edilen WashingtonTrenton'da bir arpmay kazanm ve 26 Aralk 1776 gecesi Delaware Nehri'nigetikten sonra Princeton'da bir arpmay daha kazanmtr. Howe bu ikiyenilgiden sonra ngiliz Generali Burgoyne'a katlmam ve Burgoyne'u Saratoga

Muharebelerinde tek bana brakmtr. Burgoyne korkak General Gatestarafndan ynetilen Amerikan ordusuna Bemis Hills'de saldrd.(19 Eyll 1777)Ama cesur bir Amerikan generali Burgoyne'a Freenan's Farm'da ar kayplarverdirdi ve 7 Ekim'de ayn cesur Amerikan generali ngiliz ordusuna ac biryenilgi tattrd. ngilizlerin bazlar Kanada'ya kat, Fransa ve spanya BirleikDevletler'in mttefiki oldular. Cesur Amerikan generalinin ad icnedict Arnold(1741-1801) idi. Yaptklarnn Amerikallar tarafndan kymetinin bilinmemesizerine kendisine gereken nemin verilmediini hisseden general, Washingtontarafndan iki kk kabahat yznden knannca kymetinin ngilizlertarafndan daha iyi bilineceini dnmtr.

47

ki geminin ortak zellii ikisinin de hayali olmasyd. Titanik batmadan on drtyl nce, 1898'de, Morgan Robinson 'Futity' adn tayan bir roman yazd. Ksabir sre sonra roman "The Wreck of the Titan' adyla yeniden basld. 1898ylnda yazlan romanda anlatlan hemen her ey Titanik'in batmasylaparalellik gsteriyordu. Sadece birka noktada deiiklik vard; Titanic birbuzdana arpmyor, srtnyordu ve bu srada sadece 22,5 deniz mili hzyapyordu. kinci gemi W.T.Stead'in Aralk 1892'de baslan roman Trom the OldWest to the New'da geen gemidir. Buradaki tek rastlant romandaki yolcugemisi Majestic'in kaptannn isminin EJ. Smith olmas deil, Titanik' in gerekhayattaki kaptannn isminin de bu olmasyd. Baka bir ironi ise hayaliMajestic'in buzdana arpan ve batan bir yolcu gemisini kurtarmaya geliyoroluuydu. Daha da trajik bir ironi ise yazar W.T.Stead'in Titanic'in yolcularndanbiri olmas ve gemiyle birlikte sulara gmlmesiydi.

48

25 milyona. Fakat u da belirtilmelidir ki, 19 milyon insann hepsi Japonlartarafndan ldrlmedi. Dierleri kat ve hastalktan, alktan veya Mao'nun

gerillalaryla Chiang Kaishek'in milliyeti ordular arasndaki arpmalardald.

49

Hayr, Imelda Marcos deildi. O bir ift kpeye 2.700.000 dolar harcamamt.Sz konusu kadn Marie Antoinette (1755-93) idi. Savurganl nedeniyleyoksullarn fkesini eken ve yaamyla da sra d bir kadn olan Marie Antoinette devrimden sonra Ekim 1793'te Paris'te Place de la Concorde'tagiyotinle idam etmitir.

________________________________________________________________________



47/80


50

Fransa Cumhurbakan Franois Mitterand.

51

Doru. 'Habeas corpus' hakkn askya ald ve birok yurtta Demokrat olduklariin tutuklad. Ayrca sava kanununu 1861'de uygulad. Anayasa bu gc sadeceKongreye vermiti ama Lincoln gc kendisinde toplayarak Kongreyi sorunutartmak iin tekrar toplamay reddetti.

52

Eski sosyalist lkelerde. Anti- komnist asilere gnderilen askeri donanmnou Polonya'da retilmi AK-47 otomatik tfekleriydi. Ayrca bu lkelerden

Sandinistalara kar arpan kontralara srail ve Honduras zerinden RPG-7roket atarlar da saladlar.

53

Bayan Butto, 20. yzylda, grevdeyken doum yapan (25 Ocak 1990) tekhkmet bakandr.

54

Mslmanlar ve Hindular zellikle kurbanlarn yamalamaya, ldrmeye vegmmeye dkn bir Hint rgtnn yeleriydiler. Sanskrite de "gizleme"szcnn karl "sthag"dr ve rgtn ad da "Thags" veya "Thugs" idi.Yzlerce Thug ngiliz yetkililerce yakaland ve asld. rgtleri oktan yok oldu.ama Thugs szc hala vardr ve 150 yl nce Hindistan'da ne anlama geliyorsayine ayn anlama gelmektedir.

55

Prusyal Byk Frederick, Fransz filozof, oyun yazar, hicivci ve tarihi Voltaire'e (1694-1778) 1751'den 1753'e kadar ev sahiplii yapmtr. Prusyal

hkmdarn anadili Almanca'dan daha iyi konutuu Franszca'yla sohbetetmilerdir. Entelektel olarak zendirici olan ziyaret Voltaire'in sahtekarlklar,Potsdam'daki kraliyet ailesiyle ekimeleri ve gz hapsine konulmas ziyaretizaman zaman skntya sokarak bitirme noktasna getirmitir. Ama bunaramen, kan sorunlarn zmleri bulunarak bu ilgin ziyaretin sresineredeyse iki yl bulmutur.

56

Gerekten gemitir. Ama gnlnden alnan bu szler, Napolyon'a hitaben

General de Caulaincourt tarafndan Ekim 1812'de her ikisi de zatenMoskova'dayken sylenmitir. O tarih itibariyle Ruslar Napolyon'un ar I.

________________________________________________________________________



48/80


Alexander' (1777-1825) teslim olmaya zorlama umutlarn boa kararakMoskova'y yakmlard. Generaliyle olan konumasndan bir ka gn sonraNapolyon birliklerini merkezden bu kadar uzakta tutmann bir etkiyaratmayacann farkna varm ve Moskova'dan korkun geri ekiliinibalatmtr.

57

Bu adam Marquis de Lafayatte'dir. (1757-1834) George Washington'unsaflarnda birok baarl savaa komuta etmi, sonra Paris'teki UlusalMuhafzlarn bakumandan ve Ulusal Meclisin muhafz olmutur. Tom Paine1792'de Ulusal Meclise ye olduu zaman meruti monariyi desteklediigerekesiyle Lafayatte'i hain ilan etmitir. Lafayatte Avusturya'ya kam, oradahapse atlm ve Napolyon'un yardmyla 1797'de serbest kalmtr. Napolyononu bir "enayi" olarak grmesine ramen Lafayatte'e sayg duyuyordu ve onu

ordunun emekli listesine yerletirdi. Yaklak yirmi be yl sonra Fransa MilletMeclisi'nin liberal bir yesi olarak, Indiana eyaletinde bir ehre adn veren Amerikan liderlerinin ve halknn ar vgsn ald on be aylk bir ABDturuna kt.

58

Bonapart ailesinin hayatta kalan son yesi Marie Bonapart'tr. 1882-1962 yllararasnda yaad, imparatorun byk yeeninin kzyd.

59

Jefferson'un sevgilisi siyah bir kadn olan Sally Hemings'ti. Ama geneldeinanlann aksine bu kadn Jefferson'a bir kleden daha yaknd. BabasJefferson'un karsnn da babas olan John Wayles'ti. Jefferson gen dul MarthaWayles Skelton'la Ocak 1772'de evlenmiti. Sally Hemings'in annesi yar-beyazElizabeth kanunen hala kleydi ve klelii Wayles araclyla ocuklarnageirmek zorundayd. 1787'nin ilkbaharnda Sally Hemings, Jefferson'un kzMarie (Polly) Jefferson'a Paris'e giderken elik etmitir. kisi orada iki yldanuzun bir sre yaam ve Franszca ile mzik renmilerdir.

60

Yedi Yl Savalar'nda (1756-63) ngiltere ile Prusya Rossbach ve Leuthen'dekizaferlerden sonra, Kunersdorf ta Rusya'nn geri ekilmesi ve sonrasnda 1762'debar nerisi sayesinde kurtulduklar ezici bir yenilgi almlardr. Paris'teki BarAntlamasnn sonularndan biri de spanya'nn Florida'y ngiltere'yebrakmasdr. Daha da nemlisi, ngiltere ve Prusya, Fransa, Avusturya, Rusya,sve ve Saksonya'y malup etmitir. Sava Kuzey Amerika'daki snranlamazlklarndan km ve karadan Amerika ve Almanya'ya, denizden isednyann tm blgelerine yaylmtr.

________________________________________________________________________



49/80


61

ngiltere ekonomik olarak zorlanmtr, nk Amerika Sava'nnbalamasyla yzlerce ngiliz tekstil atlyesinin pamuk hammaddesi kesilmi, buolay tm Britanya Adalarna yaylan ekonomik zorluklara ve isizlie yol

amtr.

62

Avrupa'da Austos 1914'te alt milyondan fazla asker kar karya geldi.Franszlar 1870'deki utanlarnn cn almak amacyla General Foch'unkomutas altnda Berlin'e yrmeye can atyorlard. Alman Kayzeri H.WilhelmGenelkurmay Bakan Von Moltke'yle yaptklar Schlieffen Plann kullanarakFransa'y saf d brakmak istiyordu. Avusturya-Macaristan mparatorluu 28Temmuz 1914'de Von Htzendorf nderliinde Srbistan'a sava aarak Srp ve

Ruslar malup etmeye niyetlenmiti. Byk Dk Nicholas nderliindeki Ruslarve General Joffre nderliindeki Franszlar ngiltere'yle beraber Almanya'yasaldrp yenmek istiyorlard. Btn generaller Clausewitzt'in bys altndahareket ediyorlard. Austos 1914'deki genel seferberliin duyurulmasndansonra iki hafta iinde ordu en byk arpmalar dou ve bat cephelerinin yansra Balkanlar'da yaand.

63

Bir ok kez denemelerine ramen Roma imparatorlar skoya'y igaledemediler, nk Piktisch kabileleri srekli Roma ngiltere'sine akn ettiler.Sonunda Hadrian, Solway Firth'den Tyne'a kadar uzanan kuzeydeki istilaclarengellemek zere yaklak 150 kilometre uzunluunda bir duvar (MS 128'detamamland) rlmesini emretti. ngiltere, Romallarn igal edip de birkaistihkam, hamam ve szck dnda kendilerinden ok iz iz brakt tek lkedir.

64

Gandhi, Gney Afrika Koloni Sekreteri Jan Smuts'dan 11870-1950) Asyallarailikin herhangi bir kanunun adil biimde ve kazanlm haklar gz nnde

bulundurarak uygulanmasyla ilgili yazl teminat almtr. Asyallarn yaamngvence altna sokabilecek en byk kazanm elde ettiini hisseden Gandhi,Smuts, Gneybat Afrika'ya kar alan koloni savayla megulken Hindistan'ageri dnd.

65

Weizmann (1874-1952) I. Dnya Sava srasnda ngilizlerin cephane retiminintemelini oluturan asetonu sentesize etmeyi baaran parlak bir bilim adamyd.Weizmann ngiliz hkmetinden, zellikle de 1915'de ordunun sava

ihtiyalaryla ilgilenen Lloyd George'dan (1863-1945) gelen btn para dllerinigeri evirdi. Weizmann'n amac, kendisine gsterilen bu kiisel cmertlikler

________________________________________________________________________



50/80


yerine Yahudi halknn davasna ngiliz hkmetinin destek olmasnsalamakt. Sonuta bu umudu boa kmad. 1917'de nl BallourDeklarasyonu'nun ngiliz hkmetinden elde edilmesinde byk oranda rololmutur. Daha sonra srail devletinin kurucularndan biri ve bakan oldu.

66

Gazeteci Ernie Pyle "Kollarnda en az iki kz olmayan her Amerikan askeritehirciydi" demitir.

67

I. Dnya Sava'nda, atekesten hemen ay nce, 10 Temmuz 1918'te HondurasAlmanya'ya sava aan son lke olmutur.

68

Doru. Bu kurumlarda Yahudi ve Katoliklere izin verilmiyordu. Buna ramenbugn, bu olaylara ilikin din veya rksal herhangi bir ayrm yoktur.

69

Bilinen ilk igal Anadolu'nun M 2000'de Hititlerin eline gemesidir. ilk resmikaytlara geen sava ise M 1479 ylnda Meggido'da, III. Thutmose'nunkomutasndaki Msrllarn Filistin'i tekrar ele geirmeye kalkmalarylagereklemitir. Kade Kral Hyksos'u yenen III. Thutmose'un kabilesi "obanKrallar" olarak da bilinir ve daha nceki tarihlerde sava arabalar dakullanmlardr. Bu kabile M 1680'de Msr' da igal etmitir ama bu savalarhakknda ok az ey bilinmektedir.

70

Dier deniz kazas St. Lawrence krfezinde gerekleti. 1914'de batan gemi'Empress of Ireland'd. Kanada'nn bu Pasifik gemisi sis iinde bir Norve kmrgemisiyle arpnca meydana gelen kazada binin stnde yolcu ve mrettebatsuda boularak ld. Yirminci yzylda gerekleen deniz kazalarnn en

byklerinden biri olmasna ramen pek bilinmez.

71

ngilizler denedi. Aslnda ilk ngiliz Yksek Komiseri kendisi de biri Yahudi olanSir Herbert Samuels Arap karlarn savunmak iin hayli urat. HattaYahudiler ve Araplar arasndaki ibirliini kolaylatrmak umuduyla Genel ArapKonseyini bir toplad. Lord Peel'in Kraliyet Komisyonu tarafndan Filistintopraklarnn Yahudi ve Arap devletleri arasnda blnme nerisi ise hem Yahudilerce, hem de Araplarca reddedildi. Yllarca sren bu politik pat

durumundan sonra II. Dnya Sava'nn balangcnda ngiltere Ortadou'dan

________________________________________________________________________



51/80


yapt petrol ithalatnn tehlikeye dmesinden korkarak Filistin'e olan Yahudign kstlamaya balad.

72

Napolyon neredeyse Nice'den Cenova'ya uzanan bir corafyada btn mttefikordular yenmitir. nce Baron Colli'nin Piamonte Ordusu'nu Mondovi'demalup etmi (21 Nisan 1796), sonra kasabann kprs zerinden bizzatkendisinin ynettii sng taarruzuyla Beaulieu'nun Lodi'deki Avusturyalartsna ynelmitir. (10 Mays 1796) Her eyden ok bu sonuncu taarruzharekat gen generali adamlarna sevdirmi ve hkmettii sre boyuncagnllerine taht kurmasn salamtr.

73

Hemen hemen ayn nedenle Sir Winston Churchill nl kitap dizisi The SecondWorld War'da, 1939-1945 yllar arasndaki askeri arpmalar farkl zamanlardave dnyann farkl blgelerinde meydana gelmesine ve araya zaman zaman uzunbarlar girmesine ramen, kinci Dnya Sava'n tek bir sava olarakdeerlendirir. Churchill bu dizi ve dier tarihsel almalarn tamamlamafrsatna sahipti ama ayn ey Thucydides iin sylenemez. O dneminkoullarnda byk zorluklarla kaleme ald tarihini srekli yeniden gzdengeirerek, yeni bilgiler ve tanmlamalarla zenginletirerek tamamlayabilmi, TheHistory of Peleponnesian War (yonya Sava) M 421'deki geici Nicias bar veThucydides'in hi kaydetmedii savan yedi ylyla Seraber M 411 ylnnsonbahar srasndaki politik ve askeri karklklarn ortasnda durmutur.Thucydides bu savalar amalarnn ayn olmasndan dolay tek bir sava olarakdeerlendirir: Ispartallarn Atinallar tarafndan yenilgiye uratlmas.Amphipolis'in Ispartal Basidas tarafndan ele geirilmesini engelleyemedii iin Atina'ya giriinin 20 yl sreyle yasaklanmas tabii ki Thucydides'i derindenyaralamtr. Srgnde geirdii 20 yl boyunca The History of PeleponnesianWar' pek az grlecek bir tarafszlkla yazmaya balamtr. Drdnc KitapIspartallarn karsnda Atinal bir general olarak kendi yenilgisini anlatr.Bununla birlikte Sekizinci Kitap'tan sonra Thucydides Atinallarn MS 404'deIsparta'ya teslim olularn anlatamadan tarihsel kayt aniden bitmektedir.Thucydides tarihini bitiremeden M 400'de ldrlmtr.

74

Bu ktmser gzlem ABD'nin ilk bakan yardmcs olan John Adams (1735-1826) tarafndan yaplmtr. 1797 yl itibariyle federal sistem taraftar olanAdams daha sonra bakan seilince fikrini deitirmitir.

75

Bu olaylarn ortak yn tarihleridir: 12 Nisan 1961. olay da ayn gnde

gereklemitir.

________________________________________________________________________



52/80


76

Naziler glenmeden ok nce, Gney Afrika'daki Boer Sava (1899-1902)srasnda ngilizlerin komutan Lord Horatio Kitchener (1850-1916) yzylbiterken Gney Afrika'da bu kamplar ina ettirmiti. Burada dmanlarn,

gerilla birlikleri (kommandos) ngilizlere saldran yerli Afrikanerleri toparlad.Kitchener tarafndan toplanan 60 000 beyaz yerleimciden 26 000 kadn ve ocukbu kamplarda hastala ve ala yenik dtler. u ironiye bakn ki, Hitler1940'ta ngiltere'yi igal etmeye hazrlandnda Nazi Almanya'sndan kaan Alman Yahudi mlteciler II. Dnya Sava boyunca ngiliz kamplarndaalkoyulmutur. Bu kamplardan biri de 'Kitchener Kamp' adn tayordu.

77

General Washington'a atfedilebilecek bir ok zellik arasnda birisi zeldir: O bir

ziraatyd. Gnlne, bahvanna Hint keneviri bitkisinin erkeinipistillate'den yani diisinden ayrttn yazmt. Kenevirin sap ip yapmndakullanlr. Ama dii Hint kenevirinin kurutulmu yapraklar ve iek aantepeleri uyuturucu olan cannabis'in, daha bilinen adyla esrarn kaynadr.Fakat general bu son rn imek iin mi, yoksa botanik bir gelir kayna olarakm kullanmtr, bu hibir zaman ortaya kmad.

78

Arjantin.

79

Kt nl Roma mparatoru Caligula adyla bilinen Galus'tu. Kz kardei Agrippina (Gen) MS 49'da ikinci kocas Passienus Crispus'u zehirlemektensulanm, daha sonra amcas Claudius'la evlenip, taht olu Britannucus'unyerine kendi olu Neron'a brakmas iin onu zorlamtr. MS 54'de amcas-kocasClaudius'u zehirledii dnlm, bir sre sonra Poppaea'yla ilikisine karkt iin olu Neron'la da aras bozulmutur. Neron kend

kuttner - Çok lüzumlu tarih ansiklopedisi

Documents