YRD.DOÇ.DR.HANDE ÖZGEN

KURUMSAL KÜLTÜR VE

KİMLİK

BAŞARILI KURUM

GÜÇLÜ KÜLTÜRE SAHİP OLAN KURUMLAR

BAŞARILI KURUMLARDIR.

• Danışmanlık firması

Brand Finance

tarafından 2017'nin en

değerli markaları

açıklandı.

• Marka değeri: 109,4

milyar dolar

KÜLTÜR

“Bir toplumun tüm hayat biçimidir.”

R. Linton

Duygu, düşünce ve yargı

birliğini sağlayan değerlerin

tümüdür.

KÜLTÜR

• Kültür sonradan öğrenilir.

• Manevi ve maddi unsurları içerir. Sembollerle ifade edilir.

• Süreklidir, nesilden nesle aktarılır.

• Kültür bütünleştiricidir.

• Yavaş da olsa değişir.

• Kültür toplumdan topluma değişir.

• Kurum kültürünün temelinde toplum kültürü vardır.

Kurumun kültürü olamaz.

Kuruma somutluk kazandıran içinde çalışan

insanlardır.

• Kültürün oluşması için, insanların belirli

esaslara göre bir araya gelmesi gerekir.

• Hofstede (1980) kültürü, bir çevredeki

kişilerin ortaklaşa zihinsel programlanması

olarak anlatır.

KÜLTÜREL BOYUTLAR ARAŞTIRMASI

Geert Hofstede

(1980)

• 117.000 IBM

• 74 ülkede

GÜÇ MESAFESİ

• İnsanlar birbirine bağımlıdır (DÜŞÜK)

• Güçsüz insanlar güçlü insanlara bağımlıdır (YÜKSEK)

• Çocuklara ailenin bireyi gibi davranılır (DÜŞÜK)

• Çocuklara itaat öğretilir (YÜKSEK)

• Yöneticiler objektif verilerle hareket ederler (DÜŞÜK)

• Yöneticiler sağduyu ile hareket ederler (YÜKSEK)

• Astlara danışılır (DÜŞÜK)

• Astlar, yapılacakların söylenmesini bekler (YÜKSEK)

• İdeal yönetici demokratiktir (DÜŞÜK)

• İdeal yönetici babacan-otoriter tutum gösterir (YÜKSEK)

GÜÇ MESAFESİ

• Ayrıcalıklar ve statü sembolleri öne çıkmaz (DÜŞÜK)

• Ayrıcalıklar ve statü sembolleri çok vurgulanır (YÜKSEK)

• Güç, pozisyon, uzmanlık ve yeteneğe bağlıdır (DÜŞÜK)

• Güç ilişkilere bağlıdır (YÜKSEK)

• Hiyerarşi işlerin kolaylaştırılması için kullanılır (DÜŞÜK)

• Hiyerarşi roller arasındaki eşitsizliği vurgular (YÜKSEK)

BİREYCİLİK-TOPLULUKÇULUK

• Biz demek öğretilir (TOPLULUKÇU)

• Ben demek öğretilir (BİREYCİ)

• Uyum vurgulanır, çatışmalar bastırılır (TOPLULUKÇU)

• Farklılıklar normaldir (BİREYCİ)

• Birey sülale veya grubun bir parçasıdır (TOPLULUKÇU)

• Birey ailenin bir parçasıdır ve kendine özgüdür (BİREYCİ)

• İlişkiler görevden önemlidir (TOPLULUKÇU)

• Görev ilişkilerden önemlidir (BİREYCİ)

ERİLLİK-DİŞİLLİK

• Başkalarını koruma ve sıcak ilişkiler önemlidir (DİŞİL)

• Maddi başarı ve gelişim önemlidir (ERİL)

• Ailede anne-baba rolleri eşittir (DİŞİL)

• Ailede baba gerçeklerle anne duygularla ilgilenir (ERİL)

• Yaşamak için çalışılır (DİŞİL)

• Çalışmak için yaşanır (ERİL)

• Düşük rekabet (DİŞİL)

• Yüksek rekabet, stres (ERİL)

BELİRSİZLİKTEN KAÇINMA

• Belirsizlik vardır ve kaçınılmazdır (DÜŞÜK)

• Belirsizlik tehlikelidir ve azaltılmalıdır (YÜKSEK)

• Karmaşık durumlar rahat karşılanır, riske girilir (DÜŞÜK)

• Karmaşık durumlar önlenir ve riskten kaçınılır (YÜKSEK)

• Farklı olan merak uyandırır (DÜŞÜK)

• Farklı olan tehlikelidir (YÜKSEK)

• Kurallar gerektiği kadar vardır (DÜŞÜK)

• Gerekli olmasa da kurallar vardır (YÜKSEK)

BELİRSİZLİKTEN KAÇINMA

• Çocuklar için kurallar esnektir (DÜŞÜK)

• Çocuklar için kurallar katıdır (YÜKSEK)

• Birçok doğru olabilir (DÜŞÜK)

• Doğru tektir (YÜKSEK)

• İş değiştirme, girişimcilik teşvik edilir (DÜŞÜK)

• Uzun dönem aynı işte çalışılır (YÜKSEK)

• Yenilikçi fikir ve davranışlar teşvik edilir (DÜŞÜK)

• Yenilikçi fikir ve davranışlar bastırılır (YÜKSEK)

TÜRKİYE’DE KURUM KÜLTÜRÜ

• Plânlar her zaman değişebilir, randevular

kolaylıkla iptal edilebilir.

• Objektif verilerden çok durumsal ruh hâllerine

göre davranılır.

• Ortak değerler ve biz duygusu egemendir.

• Anlaşmaya varmak uzun zaman alır.

• Yöneticiler çatışmayı görmezden gelir, ya da

hafifletmeye çalışır.

TÜRKİYE’DE KURUM KÜLTÜRÜ

• Çalışanlar, kurumun kendilerinden sorumlu

olmasını ve onları korumasını bekler.

• Çalışan, görüşlerini yöneticiye söylemekten

çekinir.

• Otoriter/babacan yönetici tarzı tercih edilir.

• Yönetici tarzı talimat ağırlıklıdır. Çalışan

yöneticiden kesin yanıtlar bekler.

• ayrıntılı iş tanımlarına ihtiyaç duyar.

Toplumlar gibi kurumların da amaçları, iş

hayatına bakış açıları, değerleri, ilkeleri,

yani kendilerine özgü nitelikleri vardır.

Bir kurumun tüm çalışanları tarafından

paylaşılan inanç, anlayış ve kurallar bütünü

kurum kültürünü oluşturur.

• Önem verilen değerlerin neler olduğu,

• Nasıl giyinilmesi, davranılması, hitap edilmesi

gerektiği,

• İş arkadaşlarına, çalışanlara, yöneticilere ve

paydaşlara nasıl davranılması gerektiği,

• Kurumsal aidiyetin ve bağlılığın sağlanması,

• Örgütsel kimliğin oluşması,

• Çalışanların aynı değerler etrafında eşbiçimli

davranmaları…

kurum kültürüyle belirlenir.

KURUMSAL KİMLİK

• Downey (1986), kurum kültürünün kurum kimliğine

göre şekillendiğini, kurum kültürünün kurum kimliğinin

bir sonucu olduğunu söyler.

• Kurum nasıl bir kimlik iletmek istiyorsa o kimliğe uygun

bir kültür geliştirmelidir.

• Kurum kimliğinin dışarıya yansıması ise kurumsal

imajdır.

• Kurum kimliği kurumun gerçekte ne olduğu; kurum

imajı ise nasıl algılandığıdır.

KİMLİĞİN EN ÖNEMLİ UNSURU

• Net çağrışım

• Doğal

• Simetrik

KURUMUN İMZASI

• İyi ve güçlü özelliklere sahip markaların,

çevreye yansıyan ve sempati uyandıran

imajlarına pozitif imaj denir.

• 1900 • 1937

• 1902 • 1900

• 1886 • 1898

KURUM KÜLTÜRÜNÜN UNSURLARI

Güçlü kültüre sahip kurumlarda çalışanları

birbirine daha çok bağlayarak, paylaşılan

değerleri artıran bazı belirleyiciler vardır.

GÖRÜNENLER

GÖRÜNMEYENLER

KURUM KÜLTÜRÜ SEMBOLLERİ/UNSURLARI

KKS

Hareket sembolleri

Tarz sembolleri

İlgi sembolleri

Tarihi semboller

GÖRÜNENLER

HAREKET SEMBOLLERİ

• Dil, hitap

• Ritüel ve seremoniler

• Sembolik davranışlar

• Ortaklık oluşturan davranışlar

• Ödül-ceza sistemi

• Misyon-vizyon

TARZ SEMBOLLERİ

• Binalar, logo

• Fiziksel ortam

• Çalışma yerinin düzenlenmesi,

ofis eşyaları, tesisler

• Kıyafet

İLGİ SEMBOLLERİ

• Öncüler

• Ürünler ve projeler

TARİHSEL SEMBOLLER

• Efsaneler

• Öyküler

• Başarı hikayeleri

• Anılar

GÖRÜNMEYENLER

• Temel inanç ve varsayımlar (kültürün temeli)

• Değerler..Kişilerin neye önem verdiklerini, neyi

değerli gördüklerini gösterir.

• Normlar..Davranış biçimlerini belirtir ve neyin

doğru, neyin yanlış olduğunun ölçütüdür.

KURUM KÜLTÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ

• Informaldir, yazılı değildir.

• Bütünleştiricidir. Tüm çalışanları aynı değerler ve

anlayış çevresinde yakınlaştırıp birbirine bağlayıcı

rol oynar.

• Çalışanların davranış biçimleri konusunda yol

göstericidir.

• Kabul görmüştür.

• İfade edilmeden de anlaşılır.

• Üst yönetimin bir yansımasıdır.

• Semboliktir.

KÜLTÜRE İLİŞKİN TANIMLAMALAR

• Baskın kültür: Örgüt üyelerinin çoğu tarafından

paylaşılan değerlerdir.

• Alt Kültür: Örgütün farklı birimlerinin kendi içinde

yarattıkları değerlerdir.

Ör: Satın alma bölümü, kendi üyelerine özgü

değerlerin yanında baskın kültürün değerlerini de

içeren alt kültüre sahiptir.

• Güçlü Kültür: Çalışanların örgütün değerlerini yoğun

şekilde sahiplenip, bu değerleri paylaştığı kültürdür.

Aidiyet yüksektir, işten ayrılmalar düşüktür.

• Örgütsel İklim: Örgüt üyelerinin, örgütleri ve iş

çevreleri hakkında paylaştıkları algılarıdır.

GÜÇLÜ KÜLTÜR OLUŞTURMADA AİDİYET

Bir yere ait olmak için;

diğerlerinden

farklılaşan, kendine

özgü kültürü ve

değerleri olan

BİR YER olması

gerekir.

Tanınma ve takdir,

çok önemlidir.

GÜÇLÜ KÜLTÜR OLUŞTURMADA BAĞLILIK

(Allen ve Meyer)

• Duygusal bağlılık

• Devam bağlılığı

• Normatif bağlılık

Değerleri vurgulayarak,

adaleti sağlayarak, birlik

yaratarak, uzlaşılan

misyonu vurgulayarak

artırılır.

İlginize teşekkür ederim..

hozgen@todaie.edu.tr

231 73 60/1910