kurumsal deĞİŞİm ve yenİden yapilanmaya ......kurumsal deĞİŞİm ve yenİden yapilanmaya...
TRANSCRIPT
KURUMSAL DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMAYA YÖNELİK ÖNERİLER
SAĞLIK BAKANLIĞI
Hazırlayan: Prof. Dr. Coşkun Can Aktan
Sağlık Bakanlığı Stratejik Plan Ön Çalışması (Haziran-2004)
NEDEN DEĞİŞİM?
Dışsal ve içsel dinamikler her alanda olduğu gibi sağlık alanında da değişimi kaçınılmaz kılmıştır…Dışsal dinamikler, dünyadaki değişim trendleridir…İçsel dinamikler ise Türkiye’nin değişim sürecinde bulunduğu yer ve konumdur…
DeğişiminBoyutları
OrganizasyonelDeğişim Ekonomik
Değişim
Siyasal Değişim
Sosyo-Kültürel Değişim
Ekolojik Değişim
Demografik Değişim
TeknolojikDeğişim
DIŞSAL DİNAMİKLER: DÜNYADA DEĞİŞİM TRENDLERİ
© C.C.Aktan
DEĞİŞİM DİNAMİKLERİ
DeğişiminBoyutları
OrganizasyonelDeğişim Ekonomik
Değişim
Globalleşme
Bölgeselleşme
Serbestleşme
Özelleştirme
Siyasal Değişim Demokratikleşme
Sivil Toplum
Desantralizasyon
Sosyo-Kültürel Değişim
Global Kültür
Plüralizm
Yabancılaşma
Sosyal Dışlama
Kentleşme
Bireyselleşme
Ekolojik Değişim
Global Isınma
Çevre Kirliliği
Ormansızlaşma
Demografik Değişim
Nüfus ArtışıYaşlanma
TeknolojikDeğişim
Yeni Temel Teknolojiler
Deregülasyon
Yoksulluk
DIŞSAL DİNAMİKLER: DÜNYADA DEĞİŞİM TRENDLERİ
© C.C.Aktan
TÜRKİYE’DE SAĞLIK ALANINDA KURUMSAL DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMA’YA NİÇİN GEREK VAR?
Mevcut durum ve sorunların analizi Sağlık Bakanlığı’nın ciddi bir kurumsal değişim ve yeniden yapılanmaya ihtiyacı bulunduğunu ortaya koymaktadır.
İÇSEL DİNAMİKLER… TÜRKİYE’DE DEĞİŞİM İHTİYACI…
Ö n H az ır lık
D eğ iş im iç in g e rek lilik
S trate jik P la n
V iz yo n
D eğ iş im Y ö ne t im i
P la n ı
U yg u la m a B ir im i
U yg u la m a
-S ağ lık B ak a n lığ ı’n d a yaşa n a n so ru n la r ın o r taya k o nu lm as ı -S ağ lık B ak a n lığ ı’n d a u zu n d ö ne m i e sas a la n b ir k u ru m sa l d eğ iş im p ro jes in in ba ş la t ılm as ın a o la n ina n c ın ve k ara r lılığ ın o rtaya k o nu lm a s ı
K u ru m sa l d eğ iş im p ro je s in in u yg u la m a ya k o nu lm as ı,
K u ru m sa l d eğ iş im i g e rçek le ş t irecek b ir yü rü tm e k u ru lu nu n be lir le n m es i,
-S ağ lık B ak a n lığ ı’n d a k u ru m sa l d eğ iş im p ro je s in in u yg u la n m a s ın a yö ne lik b ir yo l ha r ita s ı o lu ş tu ru lm a s ı. -S t rate ji ve ak s iyo n p la n la r ın ın o lu ş tu ru lm a s ı.
-K u ru m sa l d eğ iş im e yö ne lik a m aç la r ın be lir le n m e s i v e s t rate jik p la n ın o lu ş tu ru lm as ı,
-V iz yo n v e m isyo n b ild ir ile r in in o lu ş tu ru lm as ı,
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMA PROJESİ: NASIL BAŞLAMALI VE NE YAPMALI?
© C.C.Aktan
M e v c u t D u r u m A n a l i z i ( S W O T A n a l i z i )
S o r u n l a r ı n A n a K a y n a k l a r ı n ı n A n a l i z i
B a k a n l ı k Ü s t Y ö n e t i m i n D e ğ i ş i m İ ç i n K a r a r l ı l ı ğ ı n ı O r t a y a K o y m a s ı
D e ğ i ş i m i Y ö n e t e c e k Ç a l ı ş m a G r u b u n u n B e l i r l e n m e s i
S t r a t e j i k P l a n ı n O l u ş t u r u l m a s ı
A k s i y o n P l a n l a r ı n ı n O l u ş t u r u l m a s ı
U y g u l a m a
U y g u l a m a S o n u ç l a r ı n ı n S ü r e k l i G ö z d e n G e ç i r i l m e s i
S ü r e k l i İ y i l e ş t i r m e ( K a i z e n )
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM YOL HARİTASI
© C.C.Aktan
Y e n id e n D ü şü n m e
Y e n id e n T a sa r ım
Y e n id e n O r g a n iz e (R e o r g a n iza s y o n )
Y e n id e n Y a p ı la n m a
S ağ l ık B a kan lığ ı’n d a m evcu t d ur um un an a liz i ve d eğ iş im in z o r un lu lu ğ un u ka vr am a
D eğ iş im iç in ta sa r ım ve p lan lam an ın ya p ı lm a s ı
S ağ l ık B a kan lığ ı’n d ao r g an iza syon ya p ıs ın ın yen id end ü z en len m esi
S ağ l ık B a kan lığ ı’n d as is tem , sür eç ve in san k a yn a k la r ın ın yen id en ya p ı la n d ır ı lm a s ı
V iz y o n
S tr a te ji
M isy o n
A k s iy o n
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ ANA AŞAMALARI
© C.C.Aktan
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ NASIL GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR?
A N
A
A
Ş A
M A
L A
RT
E M
E L
Ş
A R
T L
A R Birinci Şart
İkinci Şart
Toplumsal İrade ve İstek Oluşumu:
Sivil Toplum Desteği
Siyasal İrade ve İstek
Birinci Aşama
İkinci Aşama
Üçüncü Aşama
Dördüncü Aşama
Bilgi Vizyon
Kararlılık/ Samimiyet
Misyon
Değişimin Planlanması
Strateji
Değişim Projelerinin Uygulanmas
Aksiyon
LİDERLİK
A N A A Ş A M A L A R
© C.C.Aktan
Değişimi Yönetecek Uygun Bir Liderin (Değişim Mühendisi) Bulunması ve
Değişim ve Yeniden Yapılanma Laboratuvarı Oluşturulması
Değişim ve Yeniden Yapılanma Konseyi Oluşturulması
Değişim ve Yeniden Yapılanma Çalışma Gruplarının Oluşturulması
Değişim Projelerini Yürütecek Uzman Çalışma Gruplarının Değişim Mühendisliği, Stratejik Yönetim, Toplam Kalite Yönetimi ve Diğer Yeni Yönetim Teknikleri
Etkin Takım Çalışması İçin Gerekli Adımların (Motivasyon ve Ödüllendirme Sisteminin Oluşturulması, Uzman Kimselerin Görevlen-dirilmesi vs.) Atılması
Birinci Adım
İkinci Adım
Üçüncü Adım
Dördüncü Adım
Beşinci Adım
Altıncı Adım
Yedinci Adım Değişim Projelerinin Çalışma Grupları Tarafından Hazırlanması
Arama Konferansları
Durum Analizi [SWOT Analizi]
Çözüm Önerileri
Teşhis Tedavi
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ ANA AŞAMALARI
© C.C.Aktan
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ ANA AŞAMALARI
Sekizinci Adım Hazırlanan Değişim Projelerinin Multi-Fonksiyonel Çalışma Grupları İçerisinde
Dokuzuncu Adım Değişim ve Yeniden Yapılanma Laboratuvarında Üzerinde Uzlaşılan Değişim Projelerinin Kamuoyuna
Değişim Projelerine Yöneltilen Eleştiriler, Görüş ve Önerilerden İstifade Edilmesi
Onuncu Adım
Onüçüncü Adım Uygulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi ve Gözden Geçirilmesi
Ondördüncü Adım Sürekli Gelişme Felsefesinin Kurumsallaştırılması ve Böylece Hizmetlerde Kalite ve Verimliliğin
Onbirinci Adım Değişim Projelerine Karşı Çıkan Güçlerin Ya da Kesimlerin İkna Edilmesi, Diyalog Yoluyla Uzlaşma Yollarının Aranması
Onikinci Adım Nihai Şeklini Alan Değişim Projelerinin Süratle Uygulanması
© C.C.Aktan
DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ
YENİYÖNETİMTEKNİKLERİ
YÜKSEKPERFORMANS
BREAKT
HROUGH
atılım KAİZENKAİZEN
MÜKEMMEL ORGANİZASYON
yüksek kalite
düşükmaliyet
etkinhizmet
hız
DEĞİŞİM YÖNETİMİ
SAĞLIK BAKANLIĞI
KURUMSAL DEĞİŞİM KONUSUNDA
İNANÇ VE KARARLILIKORTAYA
KONULMALI…
KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ
KU
RU
MSA
L D
EĞİŞİM
PR
OJE
Sİ
KU
RU
MSA
L D
EĞİŞİM
PR
OJE
Sİ
Kurumsal değişimi gerçekleştirmenin olmazsa olmaz şartı “etkin liderlik”tir.
SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI’nınbaşarıya ulaşması’nın ana koşulu kurumsal değişime inanmak ve kararlılıkla uygulamaktır.
Değişen dünyanın yeni gerçekleri ve yeni değerleri bizim bir YENİ VİZYON’a sahip olmamızı kaçınılmaz kılmıştır.
Sağlık hizmetleri geleneksel anlamda bir “kamu hizmeti” olarak ele alınırken, bugün sağlık alanında devletin rolü ve fonksiyonları önemli biçimde değişime uğramıştır.
VİZYON
Sağlık hizmetlerinde KALİTE FELSEFESİ’ninbenimsenmesi ve en genişbiçimde uygulanmasıgereklidir.
“Kalite, asla bir tesadüf değil, daima akıllı birgayretin sonucudur.John Ruskin
SAĞLIK BAKANLIĞI
SAĞLIK BAKANLIĞI’NDA KURUMSAL DEĞİŞİMİN
YÖNETİMİNİÜSTLENECEK
ÇALIŞMA GRUPLARIOLUŞTURULMALI…
KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ
KU
RU
MSA
L D
EĞİŞİM
PR
OJE
Sİ
KU
RU
MSA
L D
EĞİŞİM
PR
OJE
Sİ
KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİ ÇALIŞMA GRUPLARI
YerelleştirmeTaşra TeşkilatıYeniden
Yapılandırma
Merkez TeşkilatıYeniden
Yapılandırma
Stratejik Plan
Organizasyonel Küçülme
(Downsizing)
FinansmanAlternatif Hizmet Sunum Yöntemleri
Desantralizasyon
İnsan KaynaklarıYönetimi
İyi YönetişimAkreditasyonToplam Kalite
Temel Sağlık Hizmetleri
Hastanelerde Özerk Yönetim
Tek ÇatıModeliGenel Sağlık Sigortası
Özel Kesim Yatırımlarının
Teşvik Edilmesi
Etkili Sevk Zinciri
Ana ve Çocuk Sağlığı
Aile Hekimliği
İlaç ve TıbbiMalzeme Yönetimi
Bilgi Yönetimi ve e-Sağlık
Sağlık Piyasasının Düzenlenmesi ve
Kontrolü
Sağlık Piyasasının Serbestleştirilmesi
(Deregülasyon)
-STRATEJİK PLAN HAZIRLANMALI
-YOL HARİTASI BELİRLENMELİ
-KURUMSAL DEĞİŞİM VE YENİDEN YAPILANMAYA YÖNELİK FONKSİYONEL ÇALIŞMA GRUPLARI OLUŞTURULMALI
-ZAMAN PLANLAMASI YAPILMALI VE ÇALIŞMALAR BU PLAN ÇERÇEVESİNDE SÜRDÜRÜLMELİ
-ÜST YÖNETİM YAPILAN ÇALIŞMALAR HAKKINDA DÜZENLİTOPLANTILARLA BİLGİLENDİRİLMELİ
SAĞLIK BAKANLIĞI KURUMSAL DEĞİŞİM PROJESİKAPSAMINDA SÜRDÜRÜLECEK OLAN ÇALIŞMALARIN MUTLAKA BİR ZAMAN PLANLAMASININ YAPILMASI VE SORUMLU KİŞİ VE ÜNİTELERİN AÇIK OLARAK BELİRLENMESİ GEREKİR.
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMI
Kurumsal Değişim ve Yeniden Yapılanmaya Doğru …
REKABET
Kurumsal Değişimin Hedefleri
ETKİNLİK
HAKKANİYET KALİTE
DESANTRALİZASYON
Kurumsal Değişimin Ekonomik Boyutu
Sağlık hizmetlerinde rekabetSağlık hizmetlerinde etkinlik ve verimlilikSağlık hizmetlerinde kalite
ETKİNLİK KALİTEREKABET
Kurumsal Değişimin Sosyal Boyutu
Fırsat eşitliği sağlanmasıSosyal dışlama olmaması ve sağlık
hizmetlerine erişim kolaylıklarıYoksulluk sınırı altında olan bireylere yönelik
özel önlemler
HAKKANİYET ADALET
Kurumsal Değişimin Siyasal Boyutu
DESANTRALİZASYON(DELEGASYON + DEVOLÜSYON)
YENİDENYAPILANDIRMA
DOWNSIZINGYERELLEŞTİRME
(YERİNDEN YÖNETİM)
REORGANİZASYON
ÖZELLEŞTİRME
SAĞLIK ALANINDA DEVLETİN ROLÜNÜN VE
FONKSİYONLARININYENİDEN TANIMLANMASI
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
SAĞLIK HİZMET SUNUMUNUN
YENİDEN YAPILANDIRILMASI
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
ORGANİZASYONEL KÜÇÜLME(DOWNSIZING)
MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATININ KÜÇÜLTÜLMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Organizasyonel küçülme (downsizing) kavramı, hem fiziki birimler (bina, araç, vs.) , hem de personelyönünden gerekli azaltmanın yapılmasını ifade etmeküzere kullanılmaktadır.
Sağlık Bakanlığı bünyesinde halen hiç bir katma değeryaratmayan, bununla birlikte bütçeden önemli birödenek alan ve bu ödeneği her yıl fiziki ve personelharcamalarına sarfeden çok sayıda kuruluşbulunmaktadır.
Sağlık Bakanlığı bünyesinde benzer veya aynıfonksiyonları gören kuruluşlar süratle tespit edilerektasfiye ve küçülmeye gidilmelidir.
DOWNSIZING
YERELLEŞTİRMEMERKEZ TEŞKİLATININ GÖREV VE
FONKSİYONLARININ YEREL YÖNETİMLERE DEVREDİLMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Yerelleştirme, devletin görev ve fonksiyonlarının ve aynı zamanda
güç ve yetkilerinin merkezi yönetimden yerel yönetim
birimlerine aktarılmasını ifade etmektedir.
YERELLEŞTİRME (LOKALİZASYON)
DESANTRALİZASYON
MERKEZ TEŞKİLATININ GÖREV VE FONKSİYONLARININ DAHA ALT KADEMELERE DEVREDİLMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Desantralizasyon, devletin görev ve fonksiyonlarının ve aynı zamanda
güç ve yetkilerinin merkezi düzeyden daha alt düzeylerdeki
birimlere aktarılmasını ifade etmektedir.
DESANTRALİZASYON
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI ORGANİZASYON VE YÖNETİMİNİN
İYİLEŞTİRİLMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
İYİLEŞTİRME (GOOD GOVERNANCE)
YERELLEŞTİRME
ÖZELLEŞTİRME
SAĞLIK HİZMETLERİNDE KURUMSAL DEĞİŞİMDE ÖNCELİK HANGİ REFORMLARA VERİLMELİ ?
İYİ YÖNETİŞİM(GOOD GOVERNANCE)
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Hukukun Üstünlüğü
Yönetimde Açıklık
Hesap Verme Sorumluluğu
Yönetim Ahlakı
Rekabete ve Piyasa Mekanizmalarına İşlerlik Kazandırma
Etkin Sivil Toplum ve Katılım
Denetim Toplam Kalite
İYİ YÖNETİŞİM(GOOD GOVERNANCE)
Kurallar ve Sınırlamalar
Yerinden Yönetim (Desantralizasyon)
Dijital Devrime Uyum
Toplumu Güçlendirme (Empowerment)
Kaynak: C.Can Aktan,
İYİ YÖNETİŞİM
ETKİNİNSAN KAYNAKLARI
YÖNETİMİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
İNSAN YÖNETİMİ
Çalışanları GüçlendirmeKademe AzaltmaSıfır HiyerarşiEkip Çalışmasıİş Zenginleştirmeİş Eşleştirmeİş Köprüleme
yeni teknikler /yeni konseptler
Sürekli EğitimESOPIntrapreneurshipTam Zamanında HizmetZaman YönetimiTakdir&ÖdüllendirmePerformans ÖlçmeToplam KatılımKendini Yöneten Takımlar
DownsizingRightsizingOutsourcing
Mevcut insan kaynaklarının analizi,İnsan kaynakları yönetimi ile ilgili sorunların tespiti,İnsan kaynaklarının planlanması; uzun dönem insan gücütalebinin öngörülmesi,Mevcut insan kaynaklarının görev tanımlarının yapılması,İnsan kaynaklarının eğitimi,Etkin motivasyon yönetimi için kural ve kurumların oluşturulması,
Verimlilik ve performans temeline dayalı adil bir ücret yönetimi için ilkelerin tespit edilmesi,Performans değerlendirme ve ölçme ile ilgili ilkelerin tespit edilmesi,
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
İNSANKAYNAKLARI
OrganizasyonGeliştirm e
Eğitim , Bilgive BeceriKazand ırm a
KariyerGeliştirm e
İş D izayn ı
İnsanKaynakların ınPlanlanm ası
İnsanKaynaklarıA raştırm a veEnform asyonSistem leri
Perform ansYönetimSistem leri
PersonelSeçim i
ÇalışanlaraM aaş ve saireÖ dem eler
ÇalışanlaraDan ışm anlıkve RehberlikH izm etleri
İşçi Sendikalarıile İlişkiler
American Society for Training and Development, (ASTD), Models for Excellence, 1989.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI
TÜM VATANDAŞLARINGENEL SAĞLIK SİGORTASI KAPSAMI ALTINA ALINMASI
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
TEMEL İLKELER
HAKKANİYET: Herkesin sağlık hizmetlerine erişiminin sağlanması, (Nüfusun tamamının zorunlu sağlık sigortasıkapsamına alınması)
RİSK PAYLAŞIMI : (Hastalık risklerine karşı bireylerin maddi katkılarda bulunması; sağlık sigortası giderlerinin devlet ve piyasa tarafından ortak finansmanı)
HİZMET SUNUMU VE FİNANSMANIN BİRBİRİNDEN AYRILMASI: Sağlık hizmetlerinde hizmet sunumu ile finansman fonksiyonlarının ayrılması)
GENEL SAĞLIK SİGORTASI
Bu sistem vatandaşların ödeme gücü ile orantılıolarak katkıda bulunacakları ve hizmetleri ihtiyaçları ölçüsünde kullanacakları bir sigorta modelidir.
Genel Sağlık Sigortası’nın kurulması yanında özel sağlık sigortacılığının da gelişimi desteklenerek, özel sigortaların tamamlayıcı bir rol ile sistemde bulunmaları sağlanmalıdır.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI
SAĞLIK HİZMETLERİNDE HAKKANİYET- Sosyo-ekonomik gruplar arasında sağlıkla ilgili farklılık, dezavantajlı grupların
sağlık düzeyleri geliştirilerek azaltılmalıdır.
-Sağlığı kötü yönde etkileyen sosyo-ekonomik koşullar, gelir düzeyleri, eğitimdebaşarı, iş bulma olanakları arasındaki farklılıklar düzeltilmelidir.
-Yoksulluk içinde yaşayan nüfusun oranı önemli derecede azaltılmalıdır.
- Sağlık, sosyal ya da ekonomik koşulları sonucu zayıf konumda olan insanlardışlanmaktan korunmalı ve minimal sağlık hizmetlerine kolay ulaşabilmelerisağlanmalı.
-Birleşmiş Milletlerin Özürlü İnsanlara Fırsat Eşitliği Sağlayan Kurallarına uygunolarak, sakatlığı olan insanların sağlıklı ev, iş, toplumsal ve sosyal yaşama erişim olanakları arttırılmalıdır.
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
TEK ÇATI
SAĞLIK HİZMETİ SUNAN KAMU KURULUŞLARININ TEK ÇATI
ALTINDA TOPLANMASI
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
ÖZERKLİK
HASTANELERİN İDARİ VE MALİAÇIDAN ÖZERK BİR YAPIYA
KAVUŞTURULMASI
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMIKurumsal Değişim Projesi
Hastanelerin verimliliğini iyileştirmek için, sağlık hizmeti sunan tüm kuruluşların hem idari ve mali açıdan, hem de sağlık hizmetlerini üretip, yönetmek ve gereken girdilerin temini bakımından özerklik sağlanmalıdır. Kamu sağlık kuruluşlarıolabildiğince özerk kurumlar haline getirilmelidirler.
SAĞLIK KURULUŞLARINDA ÖZERK YÖNETİM
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ VE AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMASINA
GEÇİLMESİANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞINA ÖZEL ÖNEM VERİLMESİ
KORUYUCU HEKİMLİĞİN YAYGINLAŞTIRILMASI
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
ALMA ATA BİLDİRGESİ
“Temel sağlık, … tüm sağlık sisteminin veaynı zamanda sosyal ve ekonomikkalkınmanın ayrılmaz bir parçasını
oluşturur.”
Birleşmiş MilletlerAlma Ata Deklarasyonu
Temel Sağlık Hizmetleri Uluslararası Konferansı....1978Madde 6
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ
ALMA ATA BİLDİRGESİ
“Tüm hükümetler … temel sağlığı başlatmakve yürütmek ve bu konuda ulusal politika, strateji ve çalışma planları oluşturmakla
yükümlüdürler.”
Birleşmiş MilletlerAlma Ata Deklarasyonu
Temel Sağlık Hizmetleri Uluslararası Konferansı....1978Madde 6
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ
ALMA ATA DEKLARASYONU VE MİNİMAL SAĞLIK SUNUMU
Alma-Ata Bildirgesinde “En Az Bakım” (Minimal Care) şu hizmetleri kapsamaktadır:
1-Halkın sağlık eğitimi,2-Beslenme durumunun geliştirilmesi,3-Temiz su sağlanması ve sanitasyon,4-Ana-çocuk sağlığı ve aile plânlaması,5-Başlıca bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklama,6-Endemik hastalıkların kontrolü,7-Sık görülen hastalıklar ve yaralanmaların uygun tedavisi,8-Temel ilaçların sağlanması.
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ
Güçlendirilmiş Temel Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği
… bireye yönelik koruyucu hizmetler ile birinci basamaktanı ve tedavi hizmetlerinin, bireylerin kendi seçeceğidoktorlar tarafından yürütülmesi amaçlanmalıdır. Bu sayede doktor ve aile üyeleri daha yakın ve kişiselilişkiler kuracak ve sağlık eğitiminde, hastalıklarınönlenmesinde ve sağlığın düzeltilmesinde doktorönemli rol oynayacaktır.
Bireylerin sağlık kayıtlarının birinci basamakhekimlerince tutulması kontrol, takip ve risk analizlerinin yapılabilmesine imkân sağlayacaktır.
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ
Etkili Sevk Zinciri
Etkili bir sevk zincirinin kurulabilmesinin önşartı, hastanın kendi seçtiği ve güvendiği
bir hekimden birinci basamak hizmetialmasıdır. Bu da temel sağlık hizmetleriningüçlendirilmesi ve bu hizmet sunumunun
kalitesine bağlıdır. Kısaca, hastamemnuniyetini esas alan bir “aile hekimliği
uygulaması” başlatılmalıdır.
TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ
ÖZEL SEKTÖRÜN SAĞLIK YATIRIMLARININ ÖZENDİRİLMESİ
VE DESTEKLENMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE PİYASALARIN
SERBESTLEŞTİRİLMESİ(DEREGÜLASYONU),
DÜZENLENMESİ (REGÜLASYONU) VE KONTROLÜ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
KALKINMADA ÖNCELİKLİBÖLGELERDE YAŞANAN SAĞLIK
PERSONELİ EKSİKLİĞİNİN GİDERİLMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ VE E-SAĞLIK PROJESİNİN HAYATA
GEÇİRİLMESİ
ULUSAL SAĞLIK BİLGİ SİSTEMİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Ülke düzeyinde sağlıkla ilgili verilerin toplanması ve sağlık hizmeti sunumunda elde edilen veriler
doğrultusunda hizmet planlaması yapılabilmesi için bilgi ve iletişim teknolojilerinin sağladığı
olanakları kullanarak veri toplanması, toplanan bu verilerin kurumsal bir yapı dahilinde
değerlendirilmesi ve aksayan noktalarda sorun gidermeye yönelik bir geribildirim mekanizmasının
oluşturulması gereği kaçınılmazdır.
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE BİLGİ YÖNETİMİ
İLAÇ VE TIBBİ MALZEME YÖNETİMİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Akılcı İlaç Kullanımı; kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine
göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en düşük fiyata ve kolayca
sağlayabilmelerini ifade eder.Dünya Sağlık Örgütü
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
İlaç, malzeme ve tıbbi cihazların standardizasyonu, ruhsatlandırması
ve bunların akılcı yönetimi konularında uluslararası normlarıyakalayacak kurumsal oluşumlara
ihtiyaç vardır. Bu kurumların siyasal kaygı ve yaptırımlardan bağımsız,
özerk kurumlar halinde örgütlenmesi sağlanmalıdır.
İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ YÖNETİMİ
SAĞLIK PİYASASINDA DÜZENLEYİCİKURULUŞLARIN OLUŞTURULMASI
ULUSAL İLAÇ KURUMUTIBBİ CİHAZ KURUMU
SAĞLIK AKREDİTASTON KURUMU
TÜRKİYE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROĞRAMIKurumsal Değişim Projesi
Ulusal İlaç Kurumu; ilaçlar, aşılar, serumlar, kan ve kan ürünlerinin kontrolünden ve bu ürünlerin imalattan ya da
ithalattan tüketime kadarki kalitesinden sorumlu olmalıdır. Bu kurumun ayrıca akılcı ilaç kullanımıyla ilgili problemleri
çözmek, ilaç tüketiminin finansmanı ile ilgili konularıdüzenlemek, üretim yerlerini denetlemek ve piyasayı
kontrol etmek için yardımcı olması önem taşımaktadır.Ulusal İlaç Kurumu, ilaçla ilgili temel politikaların
belirlenmesi, ilacın ruhsatlandırılması, üretimi, tanıtımı, satışı, piyasa gözetimi, araştırma geliştirme faaliyetlerinin yönlendirilmesi gibi konularda düzenleyici ve destekleyici
rol üstlenmelidir.
ULUSAL İLAÇ KURUMU
Tıbbi Cihaz Kurumu, tıbbi sarf malzeme ve cihazların standardizasyon ve denetimi konularında ulusal düzeyde denetleyici, eğitici ve düzenleyici yetkilere sahip olmalıdır. Bu kurum, tıbbi cihaz planlaması ve satın alımı, tıbbi cihazların karşılaştırmalı değerlendirmesi, güvenlik programları, ve. konularda yetkili olmalıdır.
AMAÇ:
- Tıbbi cihaz ve aletlerin uygun güvenlik, kalite ve performans standartlarını karşılamasını sağlayarak halkın sağlığını korumak ve hastaların çıkarlarını gözetmek amacıyla bütün rasyonel önlemleri almak,
- Sağlık hizmetlerini sunan profesyonellerin hastalara ve diğer kullanıcılara hakları olan yüksek standartta hizmetleri vermelerine yardımcı olmak amacıyla tıbbi cihazların mevcut potansiyellerinin en iyisini vermelerini sağlamak.
TIBBİ CİHAZ KURUMU
Görevleri:
- Kalite standartlarının geliştirilmesi,- Sağlık kuruluşlarının akreditasyonunun sağlanması,- Sağlık sonuçlarını ölçmek için sistemler geliştirilmesi,- Sonuçların karşılaştırılması için veritabanları oluşturulması,- Hasta güvenliğini ölçmek ve geliştirmek için sistemler geliştirilmesi,- Sağlıkta insan kaynakları için standartlar oluşturulması,- Türkiye’nin sağlık sektöründe “Sürekli Kalite Gelişimi’nin” temel
felsefe olmasının sağlanması.
SAĞLIK SEKTÖRÜ KALİTE GÜVENCE VE AKREDİTASYON KURUMU
SÜREÇ
-Akreditasyon çalışmaları hakkında üst yönetimi bilgilendirme
-Akreditasyon konusunda kararlılığın ortaya konulması-Akreditasyon çalışmalarını yürütmekle sorumlu Yürütme
Kurulu oluşturulması-Diğer organizasyonların akreditasyon konusunda
deneyimleri hakkında bilgilenme (fonksiyonel benchmarking)
-Akreditasyon konusunda çalışmalara başlanması
SAĞLIK SEKTÖRÜ KALİTE GÜVENCE VE AKREDİTASYON KURUMU
SAĞLIKTA DEĞİŞİM ve LİDERLİK
Kurumsal değişimi gerçekleştirmenin olmazsa olmaz şartı “etkin liderlik”tir.
SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI’nınbaşarıya ulaşması’nın ana koşulu kurumsal değişime inanmak ve kararlılıkla uygulamaktır.