1

Mbshtetem n All-llahun nga djalli i mallkuar

1. Fatiha

1:1. Me emrin e All-llahut, Mshiruesit, Mshirbrsit! 1:2. Falnderimi i takon All-llahut, Zotit t botve! 1:3. Mshiruesit, Mshirbrsit! 1:4. Sunduesit t Dits s Gjykimit (prgjegjsis-shprblimit)! 1:5. Vetm Ty t adhurojm dhe vetm te Ty krkojm ndihm! 1:6. Udhzona (prforcona) n rrugn e drejt! 1:7. N rrugn e atyre, t cilt i begatove me t mira, jo n t atyre q kundr veti

trhoqn hidhrimin, e as n t atyre q e humbn veten!

2. Bekare

Me emrin e All-llahut, Mshiruesit, Mshirbrsit!

2:1. Elif, Lam, Mim. 2:2. Ky sht libri q nuk ka dyshim n te (sepse sht prej All-llahut) sht udhzues pr

ata q jan t devotshm. 2:3. T cilt e besojn t fshehtn, e kryejn faljen (namazin) dhe prej asaj q Ne u kemi

dhn, ata japin (zeqat, sadaka etj.). 2:4. Dhe ata, t cilt besojn n at q tu shpall ty, dhe n at q sht shpallur para

teje, dhe q jan t bindur plotsisht pr (jetn e ardhshme n) botn tjetr (Ahiretin). 2:5. T tillt jan t udhzuar nga Zoti i tyre dhe vetm ata jan t shptuarit. 2:6. E ata q mohuan (Kuranin dhe Muhammedin), pr ta sht njsoj ua trhoqe

vrejtjen apo nuk ua trhoqe, ata nuk besojn. 2:7. All-llahu ua mbylli atyre zemrat, vesht e tyre dhe n t pamurit e tyre ka nj perde, e

ata kan nj dnim t madh. 2:8. Ka disa njerz q thon: Ne i kemi besuar All-llahut dhe jets tjetr (Ahiretit), po n

realitet ata nuk jan besimtar. 2:9. Ata prpiqen ta mashtrojn All-llahun dhe ata q besuan, po n t vrtet ata nuk

mashtrojn tjetr, pos vetvetes, por ata nuk e hetojn. 2:10. N zemrat e tyre kan smurje, e All-llahu u shton smundje edhe m shum, e pr

shkak se ata prgnjeshtruan, psojn dnim t dhembshm. 2:11. E kur atyre u thuhet: Mos e prishni rendin n tok! Ata thon: Ne jemi vetm

prmirsues (paqtues)! 2:12. Veni re, ata n t vrtet jan shkatrruesit, por nuk e kuptojn. 2:13. Dhe kur atyre u thuhet: besoni, sikurse besuan njerzit, ata thon: A t besojm

ashtu sikurse besuan mendjelehtit? N t vrtet ata, dhe mu ata jan mendjelehtit, por nuk e din.

2:14. E kur i takojn ata q besuan thon: Ne kemi besuar! Por kur veohen me djajt (parin) e vet u thon: Ne jemi me ju, ne vetm jemi tallur (me besimtart).

2:15. All-llahu i ndshkon talljet e tyre, duke i ln t bredhin edhe m shum n mosbesimin e tyre.

2:16. T tillt jan q e ndrruan t vrtetn (besimin) me t pavrtetn (mosbesimin), pra tregtia e tyre nuk pati fitim dhe ata nuk qen t vetdijshm (n punn e tyre).

2:17. Shembulli i tyre (n hipokrizi) sht si shembulli i atij q ndez nj zjarr dhe, posa ta ndrioj ai vendin pr rreth tij, All-llahu ua shuan dritn e tyre dhe i l n errsira q nuk shohin.

2:18. (Mbesin n errsir) T shurdhr, memec dhe t verbr, andaj ata nuk kthehen

2

(nga ajo rrug e tyre e keqe). 2:19. Ose (Shembulli i tyre sht) si ndonj shi i rrept prej s larti me errsir, me

bubullim e me vettim, e prej friks s vdekjes, nga rrufeja, ata i vejn gishtat n vesht e tyre. Po All-llahu sht rrethues i mosbesimtarve (atij nuk mund ti shptoj askush).

2:20. Vettima gati ua merr t pamurit dhe, sa her q ajo u bn drit atyre, ata ecin n te, e kur u errsohet mbesin aty. E sikur t donte All-llahu, do tua merrte t dgjuarit (me krismn e bubullims) dhe t pamurit (me shkndijn e vettims). Vrtet, All-llahu sht i plotfuqishm pr do gj.

2:21. O njerz, adhurojeni Zotin tuaj, i cili ju krijoi juve edhe ata q ishin para jush ashtu q t jeni t devotshm (t shptuar).

2:22. Ai, i cili pr ju bri tokn shtrat (vendbanim) e qiellin kulm, e prej qiellit ju lshoi shi me t cilin ju siguroi lloje t frutave si ushqim pr ju, pra mos i prshkruani All-llahut shok, duke qen se ju e dini (q Ai nuk ka shok).

2:23. E n qoft se jeni n dyshim n at q Ne ia shpallm gradualisht robit ton, ather silleni ju nj kaptin t ngjashme si ai (Kurani) dhe thirrni (pr ndihm) dshmitart tuaj (zotrat) pos All-llahut, nse jeni t sinqert (n thniet tuaja se Kurani nuk sht prej Zotit).

2:24. E mos e pait br (deri m tash), e as q do ta bni kurr (edhe n t ardhmen), ather ruajuni zjarrit, lnd e t cilit jan njerzit dhe gurt, q sht i prgatitur pr mosbesimtart.

2:25. E, prgzoi ata q besuan dhe bn vepra t mira se ata do t jen n xhennete n t cilt rrjedhin lumenj. Sa her q u jepet ndonj ushqim nga frutat e tij, ata thon: Ky sht q me te u ushqyem edhe m par. Ngase, u sillet ushqim i ngjashm (vetm n form, e jo edhe n shije). Aty do t ken ata bashkshorte t pastra dhe aty do t jen prgjithmon.

2:26. All-llahu nuk ngurron q t marr fardo shembulli, qoft mushkoj a dika edhe m e imt se ajo. Pr sa u prket atyre q besuan, ata e din se ai (shembull) sht i vrtet nga Zoti i tyre, ndrsa ata t cilt mohuan do t thon: deshi All-llahu me kt si shembull? Ai me te humb shum, e po me te udhzon n rrugn e drejt shum, po me prjashtim t atyre q jan jasht rrugs, Ai me te nuk humb tjetr.

2:27. Ata q e thyejn besn e dhn All-llahut pasi q sht lidhur ajo, dhe e kpusin at q All-llahu ka urdhruar t jet e kapur, e edhe bjn shkatrrime n tok, t tillt jan ata t dshtuarit.

2:28. Si e mohoni All-llahun, e dihet se ju ishit t vdekur e Ai ju ngjalli, mandej ju bn t vdisni e pastaj ju ringjall, e mandej tek Ai do t ktheheni?

2:29. Ai (All-llahu) sht q pr ju krijoi gjithka q ka n tok, pastaj vullnetin e vet ia drejtoi qiellit dhe i prsosi ata shtat qiej. Ai sht i Gjithdijshmi pr do gj.

2:30. (Prkujto Muhammed) Kur Zoti yt u tha engjjve: Un po krijoj (po prcaktoj) n tok nj zvends! Ata than: A do t vsh n te at q bn rregullime dhe q derdh gjaqet, e ne t madhrojm Ty me lavdrimin Tnd dhe plotsisht t adhurojm! Ai tha: Un di at q ju nuk e dini!

2:31. E Ai (Zoti) ia msoi Ademit t gjith emrat (e sendeve), pastaj ato ua prezentoi engjjve dhe u tha: M tregoni pr emrat e ktyre (sendeve t emrtuara), nse jeni t drejt (ka mendoni)?

2:32. (Engjjt) Than: Ti je i pa t meta, ne nuk kemi dije tjetr prve at q na e msove Ti. Vrtet, Ti je i Gjithdijshmi, i Urti!

2:33. (Zoti) Tha: O Adem, njoftoj ata (engjjt) me emrat e atyre (sendeve)! E kur u rrfeu atyre pr emrat e tyre, (Zoti) tha: A nuk ju kam thn juve se Un m s miri e di fshehtsin e qiejve e t toks dhe m s miri e di at, q ju e publikoni dhe at q e mbani fsheht.

2:34. E kur u tham engjjve: pruluni (bini n sexhde) Ademit, ata menjher iu pruln, me prjashtim t iblisit (djallit). Ai refuzoi dhe u mbajt n t madh dhe u b

3

pabesimtar. 2:35. E Ne i tham: O Adem, ti dhe bashkshortja juaj banoni n xhennet dhe hani lirisht

nga frutat e tij kah t doni, por mos iu afroni asaj bime (peme) e t bheni zullumqar (t vetvetes suaj).

2:36. Po djalli i bri q ata t dy t mashtrohen n at (pem ose xhennetin) dhe i nxori ata nga ajo (e mir) q ishin n te, e Ne u tham: Zbritni (dilni), jeni armik i njri-tjetrit, e ju deri n nj koh n tok keni vendbanim dhe dfrim.

2:37. E Ademi prej Zotit t vet pranoi disa fjal (lutje), prandaj Ai ia fali (gabimin), Ai sht Mshirues dhe pranues i pendimit.

2:38. Ne u tham: Dilni prej atyhit q t gjith, e juve gjithqysh do tu arrij udhzim prej Meje, e kush e pranon udhzimin Tim, pr ata nuk ka as frik as q do t brengosen.

2:39. E ata q i mohuan dhe prgnjeshtruan argumentet tona, t tillt jan banues t zjarrit, ata do t jen aty prgjithmon.

2:40. O bijt e israilit, kujtoni (jini mirnjohs pr) t mirat e Mia, t cilat ua dhurova juve dhe zbatoni premtimin q ma keni dhn Mua. Un e zbatoj at q u premtova dhe t m keni frik vetm Mua.

2:41. Dhe besojeni at q e shpalla (Kuranin), e q vrteton at q e keni ju e mos u bni mohues t par t tij, dhe mos i ndrroni ajetet e Mia (Kuranin) me nj vler t pakt, por vetm Mua t ma keni dron.

2:42. E mos e ngatrroni t vrtetn me t pavrtetn dhe me vetdije t fshehni realitetin. 2:43. Faleni namazin dhe jepni zeqatin, dhe faluni me ata q falen (bini n ruku me ata q

bien). 2:44. A po i urdhroni (thirrni) njerzit pr pun t mira, e veten tuaj po e harroni? Ndrsa

ju e lexoni librin (Tevratin). A nuk po mendoni? 2:45. Krkoni ndihm (n t gjitha shtjet) me durim dhe me namaz, vrtet, ajo sht e

madhe (vshtir), por jo edhe pr ata q kan frik (Zotin). 2:46. T cilt jan t bindur se do ta takojn Zotin e vet dhe se ata do ti kthehen Atij. 2:47. O bijt e israilit, prkujtojeni dhuntin Time, t ciln ua dhurova, dhe Un ju pata (t

part tuaj) dalluar ndaj njerzve t tjer (t asaj kohe). 2:48. Dhe ruajuni nj dit kur askush askujt nuk do t mund ti kryej asgj, kur nuk

pranohet pr te (jobesimtarin) ndonj ndrmjetsim dhe nuk pranohet pr te kompensim, e as q do t ndihmohen ata (fajtort).

2:49. Prkujtoni edhe kur ju shptuam prej popullit t faraonit, q nga ai shijuat dnimin m t idht, duke ua ther bijt tuaj, e duke ua ln gjall grat tuaja. N kt tortur prjetuat nj sprovim t madh nga Zoti juaj.

2:50. Dhe kur pr ju e ndam detin, e ju shptuam, ndrsa ithtart e faraonit i fundosm, e ju i shihnit (me syt tuaj).

2:51. E kur i premtuam Musait (tia japim Tevratin) dyzet net, pas tij ju (pasi shkoi ai pr Tevrat) e adhuruat viin, ju ishit dmtues (t vetes suaj).

2:52. Mandej edhe pas asaj ua falm (gabimin), ashtu q t falnderoni. 2:53. Dhe (prkujtoni) kur ia dham Musait librin, dalluesin n mnyr q t udhzoheni n

rrug t drejt. 2:54. Dhe kur Musai popullit t vet i tha: O populli im, me adhurimin e viit (n vend t

Zotit), ju i bt zullum vetvetes, pra pendohuni para Krijuesit tuaj, dhe mbyteni vetveten. Kjo pr ju sht m s miri te Krijuesi juaj. E Ai ua pranoi pendimin tuaj, Ai sht Mshirues, ndaj pranon shum pendimin.

2:55. Dhe kur i that: O Musa, ne nuk t besojm ty derisa ta shohim All-llahun haptazi, e ather juve u rrmbeu rrufeja (zjarri) dhe ju e shihnit.

2:56. Pastaj, q t jeni mirnjohs pas vdekjes suaj juve ju ngjallm. 2:57. Dhe Ne bm q ret tu bjn e hije, ju furnizuam me rrshir (t mbl) dhe me

shkurtza. (Ju tham) Hani nga t mirat q ju furnizuam! (Ata nuk qen mirnjohs). Po Neve ata nuk na bn kurrfar dmi, por ata e dmtuan vetveten.

4

2:58. E kur ju tham: Hyni n kt fshat (vendbanim), dhe hani n t lirisht ku t dshironi, e hyni n dern (e fshatit) prulur dhe thuani: Hittatun - ndjes, Ne ua falim mkatet tuaja, e bamirsve ua shtojm shprblimin.

2:59. E ata q ishin mizor at q u ishte thn e ndryshuan me nj fjal tjetr, e Ne pr shkak se ata kundrshtuan, lshuam nga qielli nj dnim kundr atyre q ishin mizor.

2:60. Dhe (prkujtoni) kur Musai krkoi uj pr popullin e tij, e Ne i tham: Bjeri gurit me shkopin tnd, ather nga ai gufuan dymbdhjet kroje q secili grup e dinte vendin ku do t pinte uj. (U tham) Hani dhe pini nga begatit e All-llahut e mos vazhdoni t jeni rregullues n tok.

2:61. Madje kur ju that: O Musa, ne nuk mund t durojm (ham) vetm nj ushqim (t njjt), lute pra Zotin tnd pr ne t na furnizoj me ka mbin toka prej perimeve t saj, prej trangujve, prej hudrave, prej thjerrze (grosh) dhe prej qepve t saj! (Musai) Tha: A krkoni ta ndrroni t mirn pr at q sht m e thjesht? Zdirgjuni pra n qytet, se aty do t keni at q krkoni! E mbi ta rndoi poshtrimi dhe skamja, e ata kundr vetes shkaktuan hidhrimin e All-llahut. Kjo ndodhi ngase ata mohonin argumentet e All-llahut, mbytnin pejgambert pa kurrfar t drejte, dhe pr shkak se kundrshtuan dhe i kalonin kufijt n t keqe.

2:62. Vrtet, ata q besuan, ata q ishin jehudi, krishtert, sabejt (kishin lshuar fen e adhuronin engjjt), kush besoi prej tyre (sinqerisht) All-llahun, dhe botn tjetr dhe bri vepra t mira, ata e kan shprblimin te Zoti i tyre. Pr ta nuk ka frik as nuk kan prse t pikllohen (pasi q besuan All-llahun, librat, t drguarit n mesin e t cilve edhe Muhammedin).

2:63. (Prkujtoni) Kur Ne patm marr prej jush besn tuaj, ngritm mbi ju (kodrn) Turin (u tham): veproni sipas atij (Tevratit) q ua dham me seriozitet, e msoni at q sht n te, ashtu q t ruheni.

2:64. E pas asaj (bess) ju m von ia kthyet shpinn, e po t mos ishte mirsia dhe mshira e All-llahut ndaj jush, ju do t ishit prej t dshpruarve (n t dy jetrat).

2:65. Ju tanim e keni t njohur shtjen e atyre nga mesi juaj q nuk respektuan (urdhrin) n t shtunn, e Ne u tham: Shndrrohuni n majmun t prbuzur!

2:66. At (shndrrim t tyre) e bm mas ndshkuese pr ata q e prjetuan (me sy) dhe pr pastajshmit, por edhe si kshill pr t devotshmit.

2:67. (Prkujtoni) Edhe kur Musai popullit t vet i tha: All-llahu ju urdhron ta therrni nj lop! Ata than: A bn tallje me ne? Ai tha: All-llahut i mbshtetem t m ruaj e t mos bhem nga injorantt!

2:68. Ata than: Lute Zotin tnd pr ne t na sqaroj far sht ajo? Ai tha: Ai thot se ajo sht nj lop as e vjetr (e moshuar) as e re (mshqer), sht e mesme, zbatoni pra at q urdhroheni!

2:69. Ata than: Lute Zotin tnd pr ne q t na sqaroj far sht ngjyra e saj! Ai tha: Ai thot se ajo sht nj lop e verdh, ngjyra e saj sht e fort q knaq shikuesit.

2:70. Ata than: Lute Zotin tnd pr ne q t na sqaroj far sht ajo, se lopt na jan przier (jan br t ngjashme) e ne do t gjejm ta vrtetn n dasht All-llahu!

2:71. Ai tha: Ai thot se ajo sht lop jo e lodhur duke lruar tokn as duke ujitur bimt, ajo sht pa t meta dhe n t nuk ka shenj (ngjyr tjetr)! Ata than: E tash na e sqarove sakt dhe e therrn at, e pr pak e lan pa e kryer punn.

2:72. (Prkujtoni) Kur e patt mbytur nj njeri dhe u kundrshtuat mes veti pr te, e All-llahu sht zbulues i asaj q e mbanit fsheht.

2:73. E ne u tham: Mshoni atij (t vdekurit) me nj pjes t saj (t lops s therrur!) Ja, kshtu All-llahu i ngjall t vdekurit dhe ua sqaron argumentet e veta, ashtu q t kuptoni.

2:74. Edhe pas (fakteve t qarta) zemrat tuaja u bn pasandej t forta si guri, e edhe m t forta, sepse ka nga gurt prej t cilve gufojn lumenj, e ka disa prej tyre q ahen

5

dhe prej tyre buron uj, madje ka prej tyre q nga frika ndaj Zotit rrokullisen tatpjet (nga maja e kodrs). All-llahu nuk sht i pakujdesshm ndaj asaj q veproni ju.

2:75. A shpresoni se do tu besojn ata juve (jehudit), kur dihet se nj grup prej tyre dgjuan fjalt e All-llahut, edhe pse i kishin kuptuar, e duke qen t vetdijshm (bnin) i ndryshuan ato.

2:76. E kur i takonin ata q kishin besuar (muslimant) thonin: Ne kemi besuar! E kur veoheshin ata mes veti thonin: A po ju tregoni atyre (muslimanve) pr at q All-llahu ua shpalli juve (n Tevrat rreth Muhammedit), q ata para Zotit tuaj t ken argumente kundr jush. A nuk jeni duke kuptuar.

2:77. A thua nuk e din ata (jehudit) se All-llahu e di at ka e fshehin dhe at ka e publikojn?

2:78. E ka disa prej tyre q jan analfabet, nuk e kuptojn librin, por jetojn vetm n shpresa, duke mos qen t sigurt.

2:79. sht shkatrrim pr ata q me duart e veta e shkruajn librin, e pastaj thon: Ky sht prej All-llahut! E pr t arritur me t nj fitim t pakt, pra sht shkatrrim i madh pr ta ka shkruan duart e tyre dhe sht shkatrrim i madh pr ta ajo ka fitojn.

2:80. Ata edhe than: Neve nuk do t na kap zjarri vetm pr disa dit t numruara! Thuaj: A mos keni marr prej All-llahut ndonj premtim, e All-llahu nuk e thyen premtimin e vet, ose jeni duke thn pr All-llahun at q nuk e dini?

2:81. Po, (do t ju kap zjarri) ai q bn keq dhe q e vrshojn gabimet e tij, ata jan banues t zjarrit, aty jan prgjithmon.

2:82. E ata q besuan dhe bn vepra t mira, ata jan banues t xhennetit, aty jan prgjithmon.

2:83. (Prkujtoni) Kur ne morm zotimin e bijve t israilit; mos adhuroni tjetrk prve All-llahun, t silleni mir ndaj prindrve, ndaj t afrmve, ndaj jetimave, ndaj t varfrve dhe njerzve u thuani fjal t mira; Faleni namazin dhe jepni zeqatin, e pastaj ju e thyet zotimin dhe prve nj pakice prej jush, ia kthyet shpinn zotimit.

2:84. Dhe kur morm zotimin tuaj q t mos derdhni gjakun tuaj, t mos dboni veten tuaj nga vendi juaj, e ju e pranuat, ndaj dshmonie.

2:85. Pastaj qe, ju jeni ata q mbytni njri-tjetrin, i dboni disa prej jush nga vendi i tyre duke bashkpunuar kundr tyre si sht mkat e padrejt, e nse ata bien te ju n robri, ju jepni kompensim pr (ti liruar) ata, e dbimi i tyre nga vendi sht i ndaluar pr ju. A e besoni nj pjes t librit, e tjetrn e mohoni. mund t jet ndshkimi ndaj atij q punon ashtu prej jush, pos poshtrim n jetn e ksaj bote, e n Ditn e Gjykimit ata hidhen n dnimin m t ashpr. All-llahu nuk sht i pakujdesshm ndaj asaj q veproni ju.

2:86. T till jan ata q e vlersuan jetn e ksaj bote mbi botn tjetr, andaj atyre as nuk do tu lehtsohet dnimi, e as q do t ndihmohen ata.

2:87. Ne i patm dhn Musait librin dhe pas tij patm drguar shum pejgamber. Isait, birit t Merjemes i dham argumente (mrekulli) dhe e fuqizuam me (Xhibrilin) Shpirtin e Shenjt. E sa her q u erdhi ndonj i drguar me ka nuk u plqeu juve, a nuk u bt kryelart dhe disa prej tyre i prgnjeshtruat e disa i mbytt?

2:88. E (jehudit e kohs s Muhammedit) thon: Zemrat tona jan n kllf! Jo, por pr shkak t mosbesimit t tyre, All-llahu i ka mallkuar, andaj pak jan q besojn (ose: pak send besojn).

2:89. E kur u erdhi atyre prej All-llahut libri (Kurani) q sht vrtetues i atij, q e kishin pran, e q para se tu vinte e krkonin ndihmn e tij kundr mosbesimtarve, e mohuan at (Muhammedin) q e njihnin, kur u erdhi. Pra mallkimi i All-llahut qoft kundr mosbesimtarve!

2:90. E shmtuar sht ajo pr ka ata e shitn vetvetn. At q e shpalli All-llahu t mos e besojn nga zilia, pr shkak se All-llahu nga mirsia e Tij ti shpall atij q dshiron nga robt e vet. Andaj merituan zemrim mbi zemrim (gazep mbi gazep).

6

Mosbesmtart kan dnim q i poshtrson. 2:91. Dhe kur atyre u thuhet: Besoni at q e shpalli All-llahu, ata thon: Ne besojm at

q na u shpall neve, kurse e mohojm at pas tij, edhe pse sht vrtetues i atij q e kan ata dhe sht i vrtet. Thuaj: Nse jeni besimtar, pse pra i mbytnit m par pejgambert e All-llahut?

2:92. Juve u pat ardhur Musai me argumente, por pas tij ju adhuruat viin, pra ju ishit mizor.

2:93. (Prkujtoni) Kur morm premtimin tuaj dhe mbi ju ngritm kodrn Tur, (u tham) merrni kt q u dham seriozisht dhe dgjoni (respektoni). Ata than: Dgjuam (me vesh) e kundrshtuam. E pr shkak t mosbesimit t tyre, adhurimi ndaj viit ishte przier me gjak n zemrat e tyre. Thuaj: Nse jeni besimtar, besimi juaj sht duke u udhzuar keq.

2:94. Thuaj: Nse bota tjetr (xhenneti) tek All-llahu sht vetm pr ju, e jo edhe pr njerzit e tjer, nse jeni t sinqert, krkojeni vdekjen (e shkoni m shpejt).

2:95. E pr shkak t veprave t tyre (mkateve), ata kurr nuk e dshirojn at. All-llahu di pr zullumqart.

2:96. sht e sigurt se njerzit m lakmues pr t jetuar, ti ke pr t gjetur ata (jehudit), bile edhe m lakmues se idhujtart. Ndonjri prej tyre dshiron t jetoj nj mij vjet, por edhe sikur t jetoj, ajo (jeta e gjat) nuk do ta shptoj at prej dnimit. All-llahu sheh ka veprojn ata.

2:97. Thuaj: Kush sht armik i Xhibrilit (sht armik i All-llahut), e ai me urdhrin e All-llahut e zbriti Kuranin n zemrn tnde, q sht vrtetues i asaj q ishte m par dhe udhrrfyes e prgzues pr besimtart.

2:98. Kush sht armik i All-llahut, i engjjve t Tij, i t drguarve t Tij, i Xhibrilit dhe i Mikailit (ai sht mosbesimtar), All-llahu pa dyshim sht armik i mosbesimtarve.

2:99. Ne t kemi shpallur ty (Muhammed) argumente t qarta dhe ato nuk i mohon askush, prve atyre q kan dal respektit.

2:100. (Nuk besojn argumentet tona se) Sa her q ata kan dhn ndonj premtim, nj grup prej tyre e hodhi at, por shumica e tyre nuk beson.

2:101. E kur u erdhi atyre ndonj i drguar prej All-llahut, vrtetues i asaj q kishin ata, nj grup prej tyre t cilve iu kishte dhn libri, e hodhi pas shpine librin e All-llahut, kinse nuk dinin (asgj).

2:102. (E hodhn librin e Zotit) E ndoqn at q e thonin djajt n kohn e sundimit t Sulejmanit. Po Sulejmani nuk ishte i paf, djajt ishin t paf, sepse u msonin njerzve magjin. (ndoqn) Edhe ka u zbriti n Babil dy engjjve, Harutit dhe Marutit. E ata t dy nuk i msonin askujt (magjin) para se ti thonin: Ne jemi vetm sprov, pra mos u bn i pa f! E, msonin (njerzit) prej atyre dyve at (magji) me ka ndanin burrin prej gruas s vet, por pa lejn e All-llahut me at askujt nuk mund ti bnin dm dhe ashtu msonin ka u sillte dm e nuk u sillte dobi atyre. E ata (jehudit) e kan ditur se ai q (hodhi librin) e zgjodhi at (magjin), ai n botn tjetr nuk ka ndonj t drejt (n mshirn e Zotit). Po ta dinin, ata se pr ka e shitn vetveten, ajo sht shum e keqe.

2:103. E sikur t kishin besuar ata dhe sikur t ishin ruajtur (prej mkateve), po t dinin, shprblimi prej All-llahut do t ishte shum m i dobishm.

2:104. O ju q keni besuar, mos thuani: Raina - po thuani: Undhurna dhe respektoni! Mosbesimtart kan dnim t dhembshm.

2:105. As ata, ithtart e librit q nuk besuan, e as idhujtart nuk duan q juve t ju vij ndonj e mir nga Zoti juaj. Mirpo, All-llahu me mshirn e vet veon at q dshiron, All-llahu sht Zot i mirsis s madhe.

2:106. Ne nuk abrogojm (pezullojm) asnj nga argumentet tona, apo ta hedhim n harres e t mos sjellim edhe m t dobishm se ai, ose t ngjashm me te. A nuk e ke ditur se All-llahu sht i plotfuqishm pr do send?

2:107. A nuk e ke ditur se vetm All-llahut i takon sundimi i qiejve e i toks, dhe se pos All-

7

llahut nuk keni as mbrojts as ndihmtar. 2:108. A doni ta pyetni T drguarin tuaj sikurse u pyet m par Musai. Ai q e ndrron

besimin me mosbesim, ai tanim e ka humbur rrugn e drejt. 2:109. Shum ithtar t librit (jehudi, krishter) edhe pasi u sht br e qart e vrteta, nga

vet zilia e tyre personale dshiruan q pas besimit tuaj tiu kthejn n mosbesimtar, pra ju lini dhe largohuni prej tyre derisa All-llahu ta sjell urdhrin e vet. All-llahu ka mundsi pr do send.

2:110. Kryeni faljen (namazin) dhe jepeni zeqatin, e fardo t mir q e prgatitni pr veten tuaj, at e gjeni tek All-llahu. Ska dyshim se All-llahu prcjell do veprim tuajin.

2:111. Ata edhe than: Kurrsesi nuk ka pr t hyr kush n xhennet, prve atij q sht jehudi ose i krishter! Ato jan fantazi t tyre! Thuaju: Sillni argumentin tuaj (ka thoni) po qe se jeni t drejt?

2:112. Nuk sht ashtu (si thon ata), po ai q i sht dorzuar All-llahut dhe sht bamirs, ai e ka shprblimin e vet te Zoti i tij, pr ata nuk ka frik, as nuk kan pse t mrziten.

2:113. Jehudit than se t krishtert nuk jan t mbshtetur n asgj (nuk kan f t vrtet). Edhe t krishtert than se jehudit nuk jan t mbshtetur n asgj, e duke qen se ata t dy palt e lexojn librin. Po kshtu si thniet e tyre, than edhe ata q nuk dinin (idhujtart pr Muhammedin). Po n ditn e gjykimit pr at q ata nuk pajtoheshin, All-llahu gjykon ndrmjet tyre.

2:114. E kush mund t jet m mizor se ai q n xhamit e All-llahut pengon t prmendet emri i Tij (t bhet ibadet) dhe prpiqet pr shkatrrimin e tyre. Atyre ndryshe nuk u takoi t hyjn vet n to, vetm duke qen respektues (t tyre e jo rrnues). Ata n kt jet kan nnmim e n botn tjetr dnim t madh.

2:115. T All-llahut jan edhe (ant nga) lindja edhe nga perndimi, dhe kahdo q t ktheheni, aty sht an e All-llahut. Vrtet, All-llahu sht i gjer (n bujari) e i dijshm.

2:116. Ata (ithtart e librit) than: All-llahu ka fmij!? I pastr sht Ai nga kjo e met! E Tij sht gjithka n qiej e n tok, gjithka i sht nnshtruar Atij.

2:117. Ai sht shpiks i qiejve e i toks (pa kurrfar modeli t mparshm) e kur dshiron dika, ai vetm i thot: Bhu!, n at moment bhet.

2:118. E ata q nuk din (kurejshitt politeist) than: Prse t mos na flas neve All-llahu, ose t na vij ndonj argument! Po kshtu, thniet e tyre n mnyr t njjt i patn prsritur edhe ata q ishin para tyre. T njjta jan zemrat e tyre. Ne tanim i sqaruam argumentet pr nj popull q dshiron t bindet.

2:119. Ne t drguam ty me t vrtetn (Kuranin), prgzues dhe qortues, e ti nuk je prgjegjs pr banuesit e xhehennemit.

2:120. As jehudit, e as krishtert kurr nuk do t jen t knaqur me ty deri sa ta pasosh fen e tyre. Thuaju: Udhzimi i All-llahut sht udhzim i drejt. E nse pasi q t ka ardhur ty e vrteta shkon pas mendimeve t tyre, nuk ka kush t t ndihmoj e as t mbroj nga All-llahu.

2:121. Atyre, t cilve ua dham librin dhe t cilt e lexojn drejt ashtu si sht, ata e besojn at (Kuranin). E ata q e mohojn at, t tillt jan ata q dshtuan (n Dunja e n Ahiret).

2:122. O bijt e israilit, kujtoni t mirat e Mia q ua dhurova, q ju dallova mbi njerzit e tjer (t asaj kohe).

2:123. Dhe ruajuni nj dit kur askush nuk do t mund ta ndihmoj tjetrin pr asnj send, nuk pranohet prej askujt kompensim, nuk do ti bj dobi askujt ndonj ndrmjetsim dhe as q do t ndihmohen (mkatart).

2:124. Prkujto (O i drguar) kur Zoti i vet, Ibrahimin e provoi me disa obligime, e ai i prmbushi ato, e Ai i tha: Un po t bj ty prijs (imam) t njerzimit! Ai tha: (bn o Zot) Edhe nga pasardhsit e mi! (Zoti) Tha: Mirsin Time nuk mund ta gzojn mizort!

8

2:125. Dhe kur shtpin (Qaben) e bm vendkthimi dhe vendsigurie pr njerzit, (u tham): Vendin ku qndroi Ibrahimi pranojeni pr vendfaljeje! Ibrahimin dhe Ismailin i urdhruam: ju t dy pastrojeni shtpin Time pr vizituesit, pr ata q qndrojn aty dhe pr ata q falen aty.

2:126. Dhe kur Ibrahimi tha: Zoti im, bje kt nj qytet sigurie dhe banort e tij, q besuan All-llahun dhe jetn tjetr, furnizoi me lloje t frutave! Ai (All-llahu) tha: (E furnizoj) Edhe atij q nuk besoi do tia mundsoj shfrytzimin e frutave pr nj koh t shkurtr, e pastaj do ta shtyej n dnimin e zjarrit, e sa prfundim i shmtuar sht ai.

2:127. Edhe kur Ibrahimi dhe Ismaili, duke i ngritur themelet e shtpis (Qabes - luteshin): Zoti yn, pranoje prej nesh, se me t vrtet Ti je q dgjon dhe di!

2:128. Zoti yn, bna neve dyve besimtar t sinqert ndaj Teje dhe nga pasardhsit tan, njerz t bindur ndaj Teje, na i mso rregullat e ibadetit (adhurimit) tan dhe falna neve, vrtet Ti je q fal shum, je mshirues!

2:129. Zoti yn, drgo ndr ta, nga gjiu i tyre t drguar q tu lexoj atyre ajetet Tua, tu msoj atyre librin dhe urtsin, e ti pastroj (prej ndytsis s idhujtaris) ata. Ska dyshim se Ti je ngadhnjyesi, i dijshmi.

2:130. E kush largohet prej fes s Ibrahimit prve atij q e poshtron vetveten. Ne at e bm t zgjedhur n kt bot, kurse n botn tjetr ai sht njri prej t lartve.

2:131. Kur Zoti i vet atij i tha: Dorzohu! Ai tha: Iu kam dorzuar Zotit t gjithsis! 2:132. E Ibrahimi i porositi bijt e tij me kt (fe), e edhe Jakubi. (u than) O bijt e mi, All-

llahu ua zgjodhi fen (islame) juve, pra mos vdisni ndryshe, por vetm duke qen musliman!

2:133. A ishit ju (ithtar t librit) dshmitar kur Jakubit iu afrua vdekja, e ai bijve t vet u tha: ka do t adhuroni pas meje? Ata than: Do ta adhurojm Zotin tnd dhe Zotin e prindrve tuaj: Ibrahimit, Ismailit, Ishakut, nj t vetmin Zot dhe ne, vetm Atij i jemi dorzuar!

2:134. Ai ishte nj popull q kaloi, atij i takoi ajo q fitoi, e juve u takon ajo q fituat, prandaj ju nuk jeni prgjegjs pr at q vepruan ata.

2:135. Ata (ithtart e librit) than: Bhuni jehudi ose t krishter, e gjeni rrugn e drejt! Thuaj: Jo, (asnjrn) por fen e drejt t Ibrahimit q ai nuk ishte nga idhujtart.

2:136. Ju (besimtar) thuani: Ne i besuam All-llahut, at q na u shpall neve, at q iu shpall Ibrahimit, Ismailit, Ishakut, Jakubit dhe pasardhsve (t Jakubit q ishin t ndar n dymbdhjet kabile), at q i sht dhn Musait, Isait dhe at q iu sht dhn nga Zoti i tyre pejgamberve, ne nuk bjm dallim n asnjrin prej tyre dhe ne vetm atij i jemi bindur.

2:137. N qoft se ata besuan ashtu si besuat ju, ata vrtet kan gjetur rrugn e drejt, e nse refuzojn, ather ata jan kundrshtar (opozit), po ty (Muhammed) kundr tyre do t mjaftoj All-llahu. Ai sht dgjuesi, i dijshmi.

2:138. (Kjo fe jona sht) Ngjyrosje e All-llahut, e kush ngjyros (me fe) m mir se All-llahu. Ne vetm at e adhurojm.

2:139. Thuaj: A doni t grindeni me ne pr All-llahun, e Ai sht Zoti yn dhe Zoti juaj dhe ne kemi vepra (shprblimin e veprave) tona, e ju keni veprat tuaja. Por ne jemi (besimtar) t sinqert ndaj Tij.

2:140. A pretendoni se Ibrahimi, Ismaili, Ishaku, Jakubi dhe pasardhsit kan qen jehudi ose t krishter? Thuaj: A e dini ju m mir apo All-llahu? Kush sht m mizor se ai, q e ka dshmin e All-llahut pran vetes dhe e fsheh. All-llahu nuk sht i panjoftuar me veprimet tuaja.

2:141. Ai ishte nj popull q shkoi, t cilit i takoi ajo q fitoi, e juve u takon ajo q fituat, prandaj ju nuk jeni prgjegjs pr at q ata vepruan.

2:142. Disa mendjeleht nga njerzit do t thon: ka i ktheu ata (muslimant) prej kibles (drejtimit) n t cilin ishin ata (Kudsi)? Thuaj: T All-llahut jan lindja dhe perndimi, Ai e v n rrugn e drejt at q do.

9

2:143. Dhe ashtu (si ju udhzuam n fen islame) Ne u bm juve nj pupull t drejt (nj mes t zgjedhur) pr t qen ju dshmitar (n ditn e gjykimit) ndaj njerzve, dhe pr t qen i drguari dshmitar ndaj jush. E Kiblen nga e cila ti u drejtove nuk e bm pr tjetr, vetm se pr t provuar at q shkon pas t drguarit, nga ai q kthehet prapa, ndonse kjo ka qen vshtir (pr disa), por jo edhe pr ata q All-llahu i drejtoi. All-llahu nuk sht q tua humb besimin tuaj. Ska dyshim se All-llahu sht shum i but dhe mshirues ndaj njerzve.

2:144. Ne shum her po shohim kthimin e fytyrs tnde kah qielli, e Ne gjithqysh do t drejtojm ty n drejtim t nj kibleje (Qabja) q ti e do at. Pra kthehu ans s xhamis s shenjt (Qabes), dhe kudo q t jeni (o besimtar) kthehuni kah ajo an. E atyre q u sht dhurruar libri, ata e din sigurisht se kjo (kthes) sht e vrtet nga Zoti i tyre. E All-llahut nuk mund ti fshihet ajo q veprojn ata.

2:145. Po edhe sikur tu sillshe ti do lloj argumenti atyre q u sht dhn libri, ata nuk pasojn kiblen tnde, e as ti nuk do t pasosh kiblen e tyre, po asnjra pal nuk do ta pasoj kiblen e tjetrs. E pas dijes, e cila t ka ardhur, po e zm se ishe vn pas dshirave t tyre, ather ti do t ishe mizor.

2:146. Atyre q ua kemi dhn librin, ata e njohin ate (Muhammedin) si i njohin bijt e vet, e nj grup pre tyre edhe pse e din kt, jan duke e fshehur t vrtetn.

2:147. E vrteta sht nga Zoti yt, pra kurrsesi mos u bn nga ata q dyshojn. 2:148. Secili (popull) ka nj an t cils ai i kthehet, ju shpejtoni kah punt e mbara, kudo q

t jeni All-llahu ka pr tju tubuar t gjithve, All-llahu ka fuqi pr do send. 2:149. Kahdo q t shkosh ktheje fytyrn tnde kah ana e xhamis s shenjt, kjo sht e

vrtet nga Zoti yt. All-llahu prcjell gjithka q veproni ju. 2:150. Dhe kahdo q t dalsh, ktheje fytyrn tnde kah ana e xhamis s shenjt (Qabja)

dhe kudo q t gjendeni ktheni fytyrat tuaja kah ana e saj, ashtu q njerzit mos t ken argument kundr jush, prve atyre q jan mizor nga ata (q nga inati nuk pranojn kurrfar fakti), por mos ia keni frikn atyre, friksohuni prej Meje (e bra kt) q t gjeni rrugn e drejt dhe q t plotsoj mirsin Time ndaj jush.

2:151. (Sikurse plotsova mirsin Time ndaj jush) Ashtu si drguam nga gjiu i juaj t drguar tu lexoj ajetet Tona, tju pastroj, e tju msoj librin dhe traditn, e edhe tju msoj at q nuk e dinit.

2:152. Pra ju m kujtoni Mua (me adhurime), Un ju kujtoj juve (me shprblim). M falnderoni e mos M mohoni.

2:153. O ju q keni besuar, krkoni ndihm me durim e me t falur, se vrtet All-llahu sht me durimtart.

2:154. E pr ata q u mbytn n rrugn e All-llahut mos thoni: Jan t vdekur, Jo, ata jan t gjall, por ju nuk kuptoni (gjallrin e tyre).

2:155. Ne do tju sprovojm me ndonj frik, me uri, me ndonj humbje nga pasuria e nga jeta e edhe nga frytet, po ti jepju myzhde durimtarve.

2:156. T cilt, kur i godet ndonj e pakndshme thon: Ne jemi t All-llahut dhe ne vetm tek Ai kthehemi!

2:157. T tillt jan q te Zoti i tyre kan bekime e mshir dhe t tillt jan ata t udhzuarit n rrugn e drejt.

2:158. Safa dhe Merve jan nga shenjat (pr adhurim) e All-llahut, e kush e msyen shtpin pr haxh (Qaben pr haxh) ose pr umre (vizit jasht kohs s haxhit), nuk sht mkat pr te ti vizitoj ato dyja (t ece n ato dy vende). E kush bn ndonj t mir nga vullneti (jo obliguese), ska dyshim se All-llahu sht shprblyes i gjithdijshm.

2:159. Ata, t cilt fshehin argumentet dhe faktet q Ne i shpallm, e pasi q ato ua sqaruam njerzve n librin, t tillt i mallkon All-llahu, i mallkojn edhe ata q mallkojn.

2:160. Prve atyre q pendohen, q prmirsohen dhe q u shpjegojn njerzve (t vrtetn), t tillve ua pranoj pendimin, se Un pranoj shum pendimin, jam

10

mshirues. 2:161. Ata, t cilt mohuan dhe vdiqn si pabesimtar, kundr tyre sht mallkimi i All-

llahut, i engjjve dhe i t gjith njerzve. 2:162. Ata prgjithmon jan aty (n zjarr), as nuk u lehtsohet dnimi, as nuk u jepet afat. 2:163. Zoti juaj (q meriton adhurim) sht Nj, All-llahu, nuk ka zot pos Atij q sht

mshirplot, gjithnj mshiron. 2:164. sht fakt se n krijimin e qiejve e t toks, n ndrrimin e nats e t dits, t anijes

q lundron n det q u sjell dobi njerzve, n at shi q e lshon All-llahu prej s larti e me t ngjall tokn pas vdekjes s saj dhe prhap n te nga do lloj gjallese, n qarkullimin e errave dhe reve t nnshtruara mes qiellit e toks, (n t gjitha kto), pr nj popull q ka mend ka argumente.

2:165. E nga njerzit ka asish q n vend t All-llahut besojn idhujt, q i duan (i madhrojn) ata, sikur (q besimtart e vrtet e duan) All-llahun, po dashuria e atyre q besuan All-llahun sht shum m e fort. E sikur t dinin ata q bn mizori se kur do ta shohin dnimin (n botn tjetr), do t binden se e tr fuqia i takon vetm All-llahut (e jo idhujve) dhe se All-llahu sht ndshkues i rrept.

2:166. Dhe (sikur t shihnin) kur do t largohen ata q u prinin prej atyre q i ndiqnin (paria largohet prej atyre q u shkuan pas), e t gjith e shohin dnimin dhe kputen lidhjet e tyre.

2:167. E Ata, t cilt u patn shkuar pas do t thon: Ah, sikur t na lejohej nj kthim (n Dunja) e t largohemi prej tyre (prijsve) si u larguan ata tash prej nesh! Kshtu All-llahu do tju paraqes veprat q jan dshprim pr ta, e ata nuk kan t dal prej zjarrit.

2:168. O ju njerz, hani nga ajo q sht n tok e q sht e lejuar dhe e mir, e mos shkoni hapave t djallit se ai sht armik i hapt i juaji.

2:169. Ai ju urdhron vetm me t kqia e turpsi, dhe ju shtyen t thoni pr All-llahun at q nuk e dini.

2:170. E kur u thuhet atyre (idhujtarve): Pranoni at q All-llahu e shpalli! Ata thon: Jo, ne ndjekim at rrug n t ciln i gjetm prindrit tan! Edhe sikur prindrit e tyre t mos ken kuptuar dhe t mos jen udhzuar n rrugn e drejt (ata do ti pasonin)?

2:171. Shembulli i (i thirrsit t) atyre q nuk besuan sht sikurse i atij (bariut) q u lshon britm atyre (bagtive) q nuk dgjojn tjetr vetm se britm e z (e nuk kuptojn). Ata jan t shurdhr, memec e t verbr, ata nuk kuptojn.

2:172. O ju q besuat, hani nga t mirat q ua kemi dhn dhe falnderoni All-llahun, nse jeni q vetm At e adhuroni.

2:173. (All-llahu) Ua ndaloi juve vetm t ngordhtn, gjakun, mishin e derrit dhe at q therret (ngrihet zri me t) jo n emr t All-llahut. E kush shtrngohet (t haj nga kto) duke mos pasur pr qllim shijen dhe duke mos e tepruar, pr t nuk sht mkat. Vrtet All-llahu fal, sht mshirues.

2:174. Ata q fshehin nga libri at q shpalli All-llahu dhe pr t fitojn shum t pakt, ata n barqet e tyre fusin vetm zjarr. Atyre All-llahu nuk do tu flas n ditn e gjykimit dhe as nuk i shfajson ata, por pr ta pason dnimi i rnd e i padurueshm.

2:175. Ata jan q n vend t udhzimit e morn humbjen dhe dnimin n vend t shptimit. Sa t durueshm qenkan ata ndaj zjarrit?

2:176. At (dnim) pr shkak se All-llahu e zbriti librin (Tevratin), me sqarim t drejt, e ata q bn ndryshime n librin, jan n nj prarje t largt nga e vrteta.

2:177. Nuk sht tr e mira (e kufizuar) ti ktheni fytyrat tuaja kah lindja ose perndimi, por mirsi e vrtet sht ajo e atij q i beson All-llahut, dits s gjykimit, engjjve, librit, pejgamberve dhe pasurin q e do ua jep t afrmve, bonjakve, t varfrve, udhtarve, lypsve dhe pr lirimin e robrve, dhe ai q e fal namazin, e jep zeqatin, dhe ata q kur premtojn e zbatojn, dhe t durueshmit n skamje, n smundje dhe n flakn e lufts. T tillt jan ata t sinqertit dhe t tillt jan ata t devotshmit.

2:178. O ju q besuat, u sht br obligim gjurmimi pr dnim pr mbytje: i liri pr t lirin,

11

robi pr robin, femra pr femrn. Kurse atij q i falet dika nga vllai i vet, ather ajo le t prcillt (e atij q fal) kuptueshm dhe shpagimi (nga dorasi) atij le ti bhet me t mir. Kjo sht nj lehtsim dhe mshir prej Zotit tuaj. E kush tejkalon pas ktij (pajtimi), ai ka nj dnim t idht.

2:179. O ju t zott e mendjes, kjo mas e dnimit sht jet pr ju, ashtu q t ruheni (nga mbytja e njri-tjetrit).

2:180. Kur ndonjrit prej jush i sht afruar vdekja, nse l pasuri pas vete, testamenti (vasijeti) pr prindrit dhe pr t afrmit u sht br juve obligim, por ashtu si sht drejt. Pr ata q jan t devotshm kjo sht detyr q lypet kryer.

2:181. Kush bn ndryshimin e tij pasi q ta ket dgjuar (ditur) at, mkati pr te u takon atyre q ndryshojn. All-llahu dgjon dhe di.

2:182. E kush friksohet prej testamentuesit se gabimisht po largohet nga drejtsia, ose qllimisht do t bj mkat, ai q bn pajtim ndrmjet tyre, ai nuk ka mkat. Vrtet All-llahu shum fal dhe shum mshiron.

2:183. O ju q besuat, agjrimi u sht br obligim sikurse q ishte obligim edhe i atyre q ishin para jush, kshtu q t bheni t devotshm.

2:184. (Jeni t obliguar pr) Dit t caktuara, e kush sht i smur prej jush ose sht n udhtim (e nuk agjroi), ather ai (le t agjroj) m von aq dit. E ata q i rndon ai (nuk mund t agjrojn), jan t obliguar pr kompensim, ushqim (ditor), i nj t varfri, ai q nga vullneti jep m tepr, ajo sht aq m mir pr te. Mirpo, po qe se e dini, agjrimi sht m i mir pr ju.

2:185. (Ato dit t numruara jan) Muaji i Ramadanit q n te (filloi t) shpallet Kurani, q sht udhrrfyes pr njerz dhe sqarues i rrugs s drejt dhe dallues (i t vrtets nga gnjeshtra). E kush e prjeton prej jush kt muaj le t agjroj, ndrsa kush sht i smur ose n udhtim, le t agjroj aq dit nga ditt e mvonshme. All-llahu me kt dshiron lehtsim pr ju, e nuk dshiron vshtirsim pr ju. (T agjroni ditt e lshuara m von) Q t plotsoni numrin, ta madhroni All-llahun pr at se u udhzoi dhe q t falnderoni.

2:186. E kur robt e Mi t pyesin ty pr Mua, Un jam afr, i prgjigjem lutjes kur lutsi m lutet, pra pr t qen ata drejt t udhzuar, le t m prgjigjen ata Mua dhe le t m besojn Mua.

2:187. Natn e agjrimit u sht lejuar afrimi te grat tuaja, ato jan prehje pr ju dhe ju jeni prehje pr ato. All-llahu e di se ju e keni mashtruar vetveten, andaj ua pranoi pendimin tuaj dhe ua fali gabimin. Tash e tutje bashkohuni me to dhe krkoni at q ua ka caktuar All-llahu dhe hani e pini derisa qart t dallohet peri i bardh nga peri i zi n agim, e pastaj agjrimin plotsojeni deri n mbrmje. E kur jeni t izoluar (n itikaf) n xhami, mos tu afroheni atyre (pr marrdhnie intime). Kto jan dispozitat e All-llahut, pra mos i kundrshtoni. Ja kshtu, n kt mnyr All-llahu ua sqaron njerzve argumentet e veta q ata t ruhen.

2:188. Dhe mos e hani pasurin e njri-tjetrit n mnyr t palejuar, e as mos u paraqitni me te (me ryshfet) te gjykatsit pr t grabitur n mnyr t padrejt nj pjes t pasuris s njerzve, kur ju e dini (se pa t drejt po e hani at).

2:189. T pyesin ty pr hnn e re (dhe fazat e saj) Thuaj: Ato jan prcaktime t kohs pr njerz dhe pr haxh. Nuk sht mirsi t hyni nga mbrapa n shtpit por sht mirsi kush ruhet (nga t kqijat). N shtpit hyni kah dyert e tyre dhe kini frik All-llahun q ashtu t gjeni shptim.

2:190. Dhe luftoni n rrugn e All-llahut kundr atyre q ju sulmojn e mos e teproni se All-llahu nuk i do ata q e teprojn (e fillojn luftn).

2:191. Dhe luftoni ata kudo q ti zini, dboni prej vendit ata sikurse ju przuan ata juve. Provokimi (fitneja) sht m i rnd se vrasja. Mos i luftoni ata pran xhamis s shenjt (Qabes) deri q ata tju luftojn juve aty, e nse ju sulmojn, ather sulmoni edhe ju ata. I ktill sht ndshkimi ndaj pabesimtarve.

2:192. E nse heqin dor (nga provokimi), All-llahu sht Ai q fal dhe q mshiron.

12

2:193. Luftoni ata (idhujtart) derisa t zhduket propagandimi i idhujtarve dhe derisa t aplikohet feja vetm pr All-llahun. E n qoft se ndalen (nga propaganda dhe lufta), ather lreni armiqsin, prve atyre q jan zullumqar.

2:194. Muaji i shenjt (i sivjetit) sht pr muajin e shenjt (t vjetit), e shenjtrit (shkelja e tyre) jan mas ndshkuese. Pra, kush ju sulmon juve, kthenia sulmin atij edhe ju po n at mas dhe kini frik nga All-llahu e ta dini se All-llahu sht me t devotshmit.

2:195. Dhe jepni pr n rrug t All-llahut e mos e hidhni veten n rrezik dhe bni mir, se me t vrtet All-llahu i do bamirsit.

2:196. E kryeni haxhin dhe umren pr hir t All-llahut, po n qoft se pengoheni, ather (therrni pr kurban) ka tju vij m leht prej kurbanve, e mos i rruani kokat tuaja derisa t arrij kurbani vendin e caktuar. Po kush sht prej jush i smur ose ka mundim koke (e rruhet para kohe) kompensimi sht: agjrim, sadaka ose kurban. E kur jeni t sigurt, ai q bn umren para haxhit (duhet therr) nj kurban q i vjen m leht, mirpo nse nuk ka, le t agjroj tri dit gjat haxhit e shtat dit kur t ktheheni, kto jan dhjet dit t plota. Ky sht rregull pr ata q nuk e kan familjen pran xhamis s shenjt. Pra kini dro All-llahun dhe dijeni se All-llahu sht ndshkues i rrept.

2:197. Haxhi sht n muajt e caktuar e kush bn (ia fillon t zbatoj) haxhin n kta muaj, nuk duhet afruar gruas, nuk bn t merr npr kmb dispozitat e sheriatit, as nuk duhet shkaktuar grindje. ka punoni nga e mira, All-llahu di pr to. Dhe prgatituni me furnizim (pr rrug), e furnizimi m i mir sht devotshmria, e ju t zott e mendjes kini dron Time.

2:198. Nuk sht mkat pr ju t krkoni begati nga Zoti juaj (t bni ndonj tregti gjat haxhit). E kur t derdheni (hiqeni) prej Arafatit, prmendeni All-llahun n vend t shenjt (Muzdelife), prmendeni At ashtu si u ka udhzuar Ai, sepse m par ishit t humbur.

2:199. Pastaj zdirgjuni andej kah zdirgjen njerzit, krkoni All-llahut falje, se All-llahu fal e sht mshirues.

2:200. E kur ti kryeni detyrat tuaja, prmendeni All-llahun sikurse i prkujtoni prindrit tuaj, bile prmendeni edhe m fort. Ka disa prej njerzve q thon: Zoti yn, na jep Ti neve n kt bot! Pr t nuk ka asgj n botn tjetr.

2:201. E, ka prej tyre asish q thot: Zoti yn na jep t mira n kt jet, t mira edhe n botn tjetr dhe na ruaj prej dnimit me zjarr!

2:202. T tillt e kan shprblimin nga ajo q e fituan. All-llahu sht i shpejt n llogari. 2:203. All-llahun prmendeni n ditt e caktuara (n ditt e bajramit). Kush ngutet (t

largohet prej Mines) pr dy dit, nuk bn mkat, po edhe ai q e shtyen (edhe pr nj dit) nuk bn mkat, kto rregulla jan pr at q don t jet i prpikt. Pra, kini kujdes All-llahun dhe dijeni se ju te Ai tuboheni.

2:204. Ka ndonj nga njerzit q fjala e tij t mahnit, por vetm n kt bot (meq n botn tjetr gjykon Ai q i di t fshehtat), dhe pr at q ka n zemrn e tij, e paraqet All-llahun dshmues, e n realitet ai sht kundrshtari m i rrept.

2:205. E posa t kthehet ai n tok, vepron t bj shkatrrim n t, t asgjsoj t korrat (mbjelljet) dhe gjallesat. E All-llahu nuk e do rregullimin (fesadin).

2:206. Dhe kur i thuhet atij: Ki frik All-llahun!, at e kap eufori pr pun mkati. Shtrat i shmtuar sht ai q i takon atij (xhehennemi).

2:207. Ka nga njerzit, i cili pr hir t All-llahut e flijon vetveten, e edhe All-llahu sht shum i mshirshm pr robt e vet.

2:208. O ju q besuat, hyni n islamizmin e trsishm (prqafojeni fen islame n trsi), e mos ndiqni rrugn e djallit, sepse ai sht armik juaji i hapt.

2:209. E nse devijoni pasi q u kan ardhur argumentet e qarta, ta dini pra se All-llahu sht i plotfuqishm, i vetdijshm.

2:210. Ata nuk jan duke pritur tjetr, por vetm tju vij All-llahu (urdhri i All-llahut n ditn e gjykimit) nn hije t reve, (tju vijn) engjjt dhe shtja t jet e kryer (kush pr

13

xhennet e kush pr xhehennem). Vetm te All-llahu sht fundi i t gjitha shtjeve. 2:211. Pyeti bijt e Israilit, se sa argumente t qarta u kemi dhn atyre (dhe nuk besuan).

E kush e ndrron t mirn e All-llahut pasi q ti ket ardhur ajo, ska dyshim se ndshkimi i All-llahut sht i ashpr.

2:212. Atyre q nuk besuan, u sht br e hijshme jeta e ksaj bote dhe bjn tallje me ata q besuan. Po ata q u ruajtn (besimtart) n ditn e kijametit. All-llahu i jep (shprblim) pa mas atij q e do.

2:213. Njerzit ishin nj popull (t fes s natyrshme islame) e (kur u pran) All-llahu drgoi pejgambert prgzues dhe qortues, dhe atyre Ai u zbriti edhe librin me fakte t sakta pr t gjykuar n at q u kundrshtuan ndrmjet veti. N at (libr) kundrshtuan vetm ata q kishin libr (ithtart e librit). E prpos atyre q iu kishte dhn ai (libri) dhe u kishin ardhur argumente t qarta, nuk kundrshtoi kush n te (n librin), po edhe at (kundrshtim e bn), nga zilia ndrmjet tyre, mirpo All-llahu me mshirn e Tij i udhzoi ata q besuan tek e vrteta e asaj pr ka ishin kundrshtuar. All-llahu e v n rrug t drejt at q dshiron.

2:214. Po ju menduat se do t hyni n xhennet, pa u provuar edhe ju me shembullin e atyre q ishin para jush, t cilt i patn goditur skamjet e vuajtjet dhe qen tronditur, saq i drguari thoshte, e me te edhe ata q kishin besuar: Kur do t jet ndihma e All-llahut?! Ja (u erdhi ndihma) vrtet ndihma e All-llahut sht afr!

2:215. T pyesin se do t japin. Thuaj: At q jepni prej pasuris jepni pr prindrit, jepni pr t afrmit, pr bonjakt, pr t varfrit, pr kurbetinjt. E do t mir q punoni, ska dyshim se All-llahu e di.

2:216. Juve u sht br obligim lufta, ndonse ju e urreni at. Por mund q ju ta urreni nj send, e ai sht shum i dobishm pr ju, dhe mund q ju ta doni nj send, e ai sht dm pr ju. All-llahu e di (fundin e do sendi) e ju nuk dini.

2:217. T pyesin pr luftn n muajin e shenjt, thuaj: Lufta n t sht e madhe (mkat i madh), por pengimi nga rruga e All-llahut, mosbesimi ndaj Tij, pengimi nga xhamia e shenjt (Qabja) dhe dbimi i banorve t saj nga ajo, jan mkate edhe m t mdha tek All-llahu. E provokimi (kundr muslimanve) sht edhe m i madh se mbytja. Ata do tju luftojn juve vazhdimisht pr tju zbrapsur, nse munden, nga feja juaj. E kush zbrapset prej jush nga feja e tij dhe vdes si pabesimtar, ata i kan zhdukur veprat e veta n kt jet dhe n jetn tjetr. T tillt jan banor t zjarrit dhe n te do t qndrojn prjetshm.

2:218. Ata t cilt besuan, ata q u shprnguln dhe luftuan n rrugn e All-llahut, ata meritojn t shpresojn n mshirn e Tij. All-llahu fal shum dhe sht mshirues.

2:219. T pyesin ty pr vern dhe bixhozin. Thuaj: Q t dyja jan mkat i madh, e ka edhe dobi n to (t pakta) pr njerz, por dmi i tyre sht m i madh se dobia e tyre. T pyesin ty edhe se do t japin. Thuaj: Tepricn! Kshtu ua sqaron All-llahu juve argumentet ashtu q t mendoni (ka sht mir e ka sht keq).

2:220. (t mendoni) Pr kt bot dhe pr botn tjetr. Dhe t pyesin ty pr bonjakt. Thuaj: Po ti ndihmoni n punt e tyre sht m mir, e nse i przieni (pasurin e tyre me tuajn), ata jan vllezrit tuaj. All-llahu di t dalloj qllimkeqin nga qllimmirin. E sikur t dshironte All-llahu do tju rndoj. All-llahu sht m i fuqishmi, m i urti.

2:221. Mos u martoni me idhujtare deri q ato t besojn (Zotin). Nj robresh besimtare sht m e vlefshme se nj idhujtare, edhe nse ajo (idhujtarja) ju mahnit. Mos u martoni as me idhujtar deri q ata t besojn (Zotin). Nj rob besimtar sht m i vlefshm se idhujtari edhe nse ai ju mahnit. Ata ju ftojn pr n zjarr, e All-llahu me mshirn e vet ju fton pr n xhennet, pr n shptim dhe u sqaron njerzve argumentet e veta, ashtu q ata t prkujtojn.

2:222. T pyesin ty pr t menstruacionin (hajdin). Thuaj: Ajo sht gjendje e neveritur, andaj largohuni prej grave gjat menstruacionit dhe mos iu afroni atyre (pr marrdhnie) derisa t pastrohen. E kur t pastrohen, ather afrohuni atyre ashtu si u ka lejuar All-llahu. All-llahu i do ata q pendohen dhe ata q ruhen prej punve

14

t ndyta e t neveritshme. 2:223. Grat tuaja jan vendmbjellje e juaj, afrohuni vendmbjelljes suaj si t dshironi, por

prgatitni pr veten tuaj, dhe kini frik All-llahun, e ta dini se fundi juaj sht tek Ai, e besimtarve jepu myzhde.

2:224. E mos e bni All-llahun peng t betimeve tuaja (kur betoheni n Te), kur doni t bni vepra t mira, t silleni mir dhe t bni pajtim ndrmjet njerzve. All-llahu i dgjon t gjitha dhe i di.

2:225. All-llahu nuk ju merr n prgjegjsi pr betimet tuaja t paqllimta, por ju merr pr ato q i bni qllimisht me gjith zemr. All-llahu sht i but dhe fal shum.

2:226. Ata q betohen se do t largohen prej grave t tyre (t mos bjn kontakt me to), afati i pritjes sht katr muaj. N qoft se kthehen ata (heqin dor nga betimi), ska dyshim, All-llahu bn falje dhe mshiron.

2:227. E n qoft se ata kan vendosur pr shkurorzim, All-llahu dgjon (fjalt e tyre) i di (qllimet e tyre).

2:228. E ato gra q jan shkurorzuar jan t obliguara t presin tre menstruacione. Nse ato i besojn All-llahut dhe dits s fundit, atyre nuk u lejohet ta fshehin at q All-llahu e krijoi n mitrat e tyre. E burrat e tyre kan m shum t drejta q gjat asaj kohe, nse duan pajtim, ti rikthejn ato. Edhe atyre (grave) u takon e drejta sikurse edhe prgjegjsia n bashkshortsi, e burrave u takon nj prparsi ndaj tyre. All-llahu sht i gjithfuqishm, i urt.

2:229. Lshimi (pas t cilit mund t bhet rikthimi) sht dy her, e (pastaj) ose jet e njerzishme (bashkshortore) ose shkurorzim me mirkuptim. E juve (burrave) nuk u lejohet tu merrni asnj send nga ajo q u keni dhuruar (si niqah), vetm nse q t dy friksoheni se nuk do t mund ti ruani dispozitat e All-llahut (n bashkshortsi). E nse keni frik se ata t dy nuk do t mund ti ruajn dispozitat e All-llahut, ather pr at, me ka ajo bn kompensim, pr ata t dy nuk ka mkate. Kto jan dispozita t All-llahut, pra mos i kundrshtoni, sepse kush i tejkalon dispozitat e All-llahut, pikrisht t tillt jan zullumqart.

2:230. E n qoft se ai (burri) e lshon at (pr her t tret), pas atij (lshimi) nuk lejohet m derisa t martohet ajo pr nj burr tjetr. E nse ai (burri i dyt) e lshon at, ather pr ata dy, po qe se mendojn se do ti zbatojn dispozitat e All-llahut, nuk ka penges t rikthehen (n bashkshortsi). Kto jan dispozita t All-llahut q ia sqaron nj populli q kupton.

2:231. E kur ti keni lshuar grat dhe ato i afrohen afatit t tyre, ather ose mbani si duhet ose i lni si duhet (t kryejn afatin), e mos i mbani sa pr ti dmtuar, e t bheni t padrejt. E kush bn at, ai e ka dmtuar vetveten. Dispozitat e All-llahut mos i merrni pr shaka. Prkujtoni t mirat e All-llahut ndaj jush edhe at q ua shpalli Kuranin dhe dispozitat e sheriatit me t cilat ju udhzon, dhe keni frik All-llahun e dijeni se All-llahu sht i gjithdijshm pr do send.

2:232. Dhe kur i lshoni grat, e ato e prmbushin afatin e tyre (t pritjes), nse plqejn mes vete ashtu si krkojn rregullat, mos i pengoni q t martohen pr burrat e tyre. Me kt kshillohet ai q prej jush e beson All-llahun dhe botn tjetr, kjo sht m e dobishme pr ju, m e pastr, se All-llahu e di, e ju nuk e dini.

2:233. Nnat, ato q duan ta plotsojn gjidhnien, jan t obliguara tu japin gji fmijve t vet dy vjet t plota. I ati i fmijs sht i obliguar pr furnizimin dhe veshmbathjen e tyre (gruas) ashtu si sht rregull. Askush nuk ngarkohet m tepr, vetm aq sa ka mundsi. Asnj nn nuk bn t dmtohet me fmijn e saj, e as babai me fmijn e tij. Po ashtu sht i obliguar edhe trashgimtari (i fmijs). E nse pas nj konsultimi dhe plqimi (prindrit) shfaqin dshirn pr ndrprerjen (m hert) e gjinit, nuk sht ndonj mkat pr ta. Nse ju (baballart) pr fmijn tuaj dshironi gjidhnse tjetr me kusht q pagesn tia bni n mnyr t duhur, nuk sht ndonj mkat. Kini frik nga All-llahu dhe dijeni se All-llahu sheh ka punoni.

2:234. E ata q vdesin dhe ln gra pas vete, ato (grat) presin katr muaj e dhjet dit. E

15

kur ta kryejn ato afatin e tyre, nuk sht mkat pr ju (familja kujdestare) pr at q bjn ato n mnyr t njerzishme me veten e tyre. All-llahu hollsisht e di ka veproni.

2:235. Paraqitja juaj pr martes ndaj grave (q kan kryer afatin e tyre), n mnyr t trthort, ose mbajtja fsheht n veten tuaj, nuk sht mkat pr ju. All-llahu e di se ju do tua prmendni atyre (dshirn pr martes), por kurrsesi mos u premtoni atyre fshehtazi (di tjetr), prpos tu thoni fjal t lejuara. Dhe mos vendosni lidhjen e kurors derisa t prfundoj afati i caktuar. Ta dini se All-llahu e di ka fshehni n vete, pra kini frik prej Atij, dhe dijeni se All-llahu fal shum, sht i but.

2:236. Nuk sht mkat pr ju nse i lshoni grat pa pasur kontakt (martes) me to dhe para se tu caktoni atyre ndonj caktim (kuror-nikah), po pajisni ato (me ndonj pajisje), pasaniku sipas mundsis s tij dhe i varfri sipas mundsis s tij. Nj pajisje e zakonshme sht obligim pr bmirsit.

2:237. E nse i lshoni ato para se t kontaktoni, por u keni pas caktuar atyre nj caktim (kuror), ather duhet tu jepni gjysmn e asaj q e keni caktuar, prve nse ato ju falin ose ju fal ai n duart e t cilit sht lidhja e kurors. E t falni (burra ose gra) sht m afr devotshmris, e mos e harroni bamirsin ndrmjet jush. Vrtet, All-llahu sheh at q veproni.

2:238. Vazhdoni rregullisht namazet (faljet), e edhe at namazin e mesm, dhe ndaj All-llahut t jeni respektues (n namaze).

2:239. E nse keni frik (nga armiku), ather faluni duke ecur ose duke kalruar, por kur t jeni t siguruar, prkujtojeni (me namaz) All-llahun ashtu si u msoi Ai pr at q ju nuk dinit.

2:240. Ata q vdesin nga mesi i juaj dhe ln pas vete gra, le t testamentojn (ln porosi) pr grat e tyre, furnizimin pr nj vjet, duke mos i nxjerr prej shtpis. E nse (me dshirn e vet) dalin, nuk sht mkat pr ju pr at pun t lejueshme q bjn ato me vetveten. All-llahu sht m i fuqishmi, m i dituri.

2:241. Pr t devotshmit sht obligim q edhe pr grat e lshuara t bjn nj furnizim t zakonshm.

2:242. Kshtu, q ti kuptoni, All-llahu ua shpjegon argumentet e veta. 2:243. A nuk di pr ata, t cilt nga frika prej vdekjes u larguan prej atdheut t vet, e t cilt

ishin me mijra, e All-llahu atyre u tha: Vdisni! (ata vdiqn). Pastaj i ngjalli. All-llahu sht shum bamirs pr njerz, por shumica e njerzve nuk jan mirnjohs.

2:244. Luftoni pr hir t All-llahut, e t dini se All-llahu dgjon, di. 2:245. Kush sht ai q i huazon All-llahut nj hua t mir, e Ai tia shtoj atij shumfish

at? All-llahu shtrngon (varfron) dhe liron (begaton) dhe kthimi juaj sht vetm tek Ai.

2:246. A nuk ke marr vesh pr parin e bijve t israilit pas Musait? Kur i patn thn nj t drguari t tyre (Shemunit): Cakto pr ne nj sundues e t luftojm n rrugn e All-llahut! Ai (pejgamberi) tha: A mund t ndodh q nse lufta u bhet obligim ju t mos luftoni! Ata than: E kemi ne q t mos luftojm n rrugn e All-llahut, kur dihet se ne jemi dbuar nga atdheu dhe bijt tan? E kur u obliguan me luft, prve nj pakice prej tyre, ata u zbrapn. All-llahu sht i njohur pr punt e zullumqarve.

2:247. Pejgamberi i tyre u tha: All-llahu caktoi sundues tuajin Talutin. Ata than: Si mund t jet ai sundues yni, kur ne kemi m shum merit se ai pr sundim, madje ai edhe nuk sht i pasur? Ai tha: All-llahu e zgjodhi at sundues tuajin dhe e pajisi me dituri t gjer e me fuqi trupore! All-llahu ia jep sundimin e vet atij q do, All-llahu sht dhurues i madh, i dijshm.

2:248. Pejgamberi i tyre u tha: Shenj e sundimit t tij sht q tju sjell arkn, q e bartin engjjt dhe q n t gjeni qetsim (shpirtror) nga Zoti juaj, e edhe dika q ka mbetur nga thesari i familjes s Musait dhe Harunit. Ska dyshim se ky, po qe se jeni besimtar, sht nj fakt pr ju.

2:249. E kur doli (prej qytetit) Taluti me ushtrin, tha: All-llahu do tju sprovoj me nj lum,

16

e ai q pi prej atij, ai nuk sht me mua, e kush nuk e shijon at, ai sht me mua, prve atij q me dorn e vet e pi nj grusht! Mirpo, me prjashtim t nj pakice prej tyre, t tjert pin nga ai. E kur e kaloi ai (Taluti) at s bashku me te edhe ata q ishin besimtar than: Ne sot nuk kemi fuqi kundr Xhalutit dhe ushtris s tij! Po ata q ishin t bindur se do ta takonin All-llahun than: Sa e sa grupe t vogla me dshirn e All-llahut kan triumfuar ndaj grupeve t mdha! All-llahu sht me durimtart.

2:250. E kur i dualn prball Xhalutit dhe ushtris s tij, than: Zoti yn! Na dhuro durim! Na i prforco kmbt tona dhe na ndihmo kundr pabesimtarve!

2:251. Me ndihmn e All-llahut i thyen ata, e Davudi e mbyti Xhalutin dhe All-llahu i dha atij (Davudit) sundimin, pejgamberllkun dhe e msoi at pr do gj q deshi. Dhe sikur All-llahu t mos i mbronte njerzit me disa prej disa t tjerve, do t shkatrrohej toka, po All-llahu sht bamirs i madh ndaj njerzimit.

2:252. Kto jan argumente t All-llahut, po ti lexojm ty me saktsi, e ska dyshim se ti (Muhammed) je prej t drguarve.

2:253. Kta (pr t cilt t rrfyem) jan t drguarit, disa prej tyre i dalluam nga t tjert, prej tyre pati q All-llahu u foli, disa i ngriti n shkall m t lart, Isait, birit t Merjemes i dham argumente dhe e prforcuam me shpirtin e shenjt (Xhibrilin). E sikur t donte All-llahu, nuk do t mbyteshin ndrmjet vete ata (populli) q ishin pas tyre, pasi q atyre u patn zbritur argumentet, por ata megjithat u pran. E pati prej tyre q besuan dhe pati t till q nuk besuan,e sikur t dshironte All-llahu ata nuk do t mbyteshin, por All-llahu punon ka dshiron.

2:254. O ju q keni besuar, para se t vij nj dit kur nuk do t ket as shitblerje, as miqsi, e as ndrmjetsim, jepni nga ajo me ka Ne u furnizuam juve. Pabesimtart jan mizor.

2:255. All-llahu sht nj, nuk ka zot tjetr prve Atij. Ai sht mbikqyrs i prhershm dhe i prjetshm. At nuk e kap as kotja as gjum, gjithka ka n qiej dhe n tok sht vetm e Tij. Kush mund t ndrmjetsoj tek Ai, pos me lejen e Tij, e di t tashmen q sht pran tyre dhe t ardhmen, nga ajo q Ai di, tjert din vetm aq sa Ai ka dshiruar, Kursija e Tij (dija-sundimi) prfshijn qiejt dhe tokn. Kujdesi i Tij ndaj t dyjave, nuk i vjen rnd, Ai sht m i larti, m i madhi.

2:256. N fe nuk ka dhun. sht sqaruar e vrteta nga e kota. E kush nuk i beson t pavrtetat e i beson All-llahut, ai sht kapur pr lidhjen m t fort, e cila nuk ka kputje. All-llahu sht dgjues i dijshm.

2:257. All-llahu sht mbikqyrs i atyre q besuan, i nxjerr ata prej errsirave n drit. E kujdestar t atyre q nuk besuan jan djajt q i nxjerrin ata prej drite e i hudhin n errsira. Ata jan banor t zjarrit, ku do t qndrojn prgjithmon.

2:258. A nuk ke arritur t dijsh pr at q prse All-llahu i kishte dhn pushtet, ai (Nemrudi) polemizoi me Ibrahimin rreth Zotit t tij. Kur Ibrahimi tha: Zoti im sht Ai q jep jet dhe vdekje! Ai tha: Edhe un jap jet dhe vdekje! Ibrahimi tha: Zoti im e sjell diellin nga lindja, sille pra ti at nga perndimi? Ather ai q nuk besoi mbeti i hutuar. All-llahu nuk e shpie n rrug t drejt popullin mizor.

2:259. Ose (nuk je i njohur) me shembullin e atij q kaloi pran nj fshati q ishte rrnuar n kulmet e tij, e tha: Si e ngjall All-llahu kt pas shkatrrimit t tij? E All-llahu e bri t vdekur at (pyetsin - Uzejrin) njqind vjet, pastaj e ringjalli dhe i tha: Sa qndrove (i vdekur)? Ai tha: Nj dit, ose nj pjes t dits! Ai (All-llahu) Tha: Jo, por ke ndenjur (i vdekur) njqind vjet, shikoje ushqimin dhe pijen tnde si nuk sht prishur, e shikoje edhe gomarin tnd (si i jan shkaprderdhur eshtrat). E pr t br ty argument pr njerzit (bm kt sprov), shiko se si i kombinojm eshtrat e pastaj i veshim me mish. E kur iu b e qart atij tha: U binda se me t vrtet All-llahu ka mundsi pr do send!

2:260. Prkujto kur Ibrahimi tha: Zoti im, m mundso t shoh se si i ngjall t vdekurit? Ai (Zoti) tha: A nuk je i besueshm? Ai (Ibrahimi) tha: Po, por desha q zemra ime t

17

ngopet (bindje)! Ai (Zoti) tha: Merri katr shpend pran vete (theri e coptoi), e pastaj n do kodr vndoje nga nj pjes t tyre, mandej thirri ato, do t vijn ty shpejt, e dije se All-llahu sht i gjithfuqishmi, i urti.

2:261. Shembulli i pasuris s atyre q e japin n rrugn e All-llahut sht si i nj kokrre q i mbin shtat kallinj, n secilin kalli njqind kokrra. All-llahu ia shumfishon (shprblimin) atij q dshiron, All-llahu sht bujar i madh, i di qllimet.

2:262. Ata q pr hir t All-llahut e japin pasurin e tyre, e pastaj at q e dhan nuk e prcjellin me t prmendur e me mburrje, ata e kan shprblimin e vet te Zoti i tyre, pr ata nuk ka frik, ata as q do t brengosen.

2:263. Nj fjal e mir dhe nj lehtsim (q i bhet lypsit) sht m e dobishme se nj lmosh q prcillet me t keqe. All-llahu nuk ka nevoj pr ask, sht i but.

2:264. O ju q besuat, mos i prishni lmoshat tuaja me t krenuar e me ofendim si bn ai q e jep pasurin e vet sa par sy e faqe t njerzve, e nuk e beson All-llahun dhe as botn tjetr. Shembulli i tij sht si nj gur i madh e i lmuar q mbi t ka pak dhe, e kur e godet at nj shi i madh e l t zhveshur (lakuriq). Ata (formalistt) nuk arrijn asgj nga ajo q punuan. All-llahu nuk e udhzon popullin jobesimtar.

2:265. E shembulli i atyre q pasurin e vet e japin nga bindja e tyre e duke krkuar knaqsin e All-llahut, i prngjan nj kopshti n nj rrafshnalt q i bie shi i madh, e ai jep fruta t dyfisht. Po edhe nse nuk i bie shi i madh, i bie nj rig (q i mjafton). All-llahu sheh at q veproni.

2:266. A dshiron ndonjri prej jush q ka nj kopsht me hurma e rrush, n t cilin rrjedhin lumenj,q n t ka nga t gjitha frutet, e at (pronarin e kopshtit) ta ket kapur pleqria dhe ai t ket pasardhs t mitur, e at (kopshtin) ta godas ndonj stuhi me zjarr e ta djeg. Kshtu All-llahu ua sqaron argumentet pr t menduar ju.

2:267. O ju q besuat, jepni nga m e mira e asaj q e fituat dhe nga ajo q u dham prej toks, e mos nxitoni ta jepni at m t pavlefshmen nga ajo, e q ju nuk do ta pranonit pr vete vetm symbyllas. E, dijeni se All-llahu ska nevoj pr ju, sht i madhruar.

2:268. Djalli ju frikson nga varfria dhe ju urdhron pr t kqija, e All-llahu ju garanton falje (mkatesh) e begati; All-llahu sht dhurues i madh, i dijshm.

2:269. Ai ia dhuron urtsin atij q do, e kujt i sht dhn urtsia, atij pra i sht dhuruar mirsi e madhe, prve t menurve kt nuk e kupton kush.

2:270. All-llahu di pr at q e keni dhn nga pasuria ose keni zbatuar ndonj premtim (nedhr), e pr ata mkatart nuk ka ndonj ndihmtar.

2:271. Nse lmoshat i jepni haptazi, ajo sht mir, por nse ato ua jepni t varfrve fshehurazi, ajo sht edhe m e mir pr ju dhe Ai ua largon (me pun t mira) t kqijat. All-llahu sht i njohur hollsisht pr veprat tuaja.

2:272. Nuk sht obligim yti (Muhammed) udhzimi i tyre (n rrug t drejt), All-llahu e shpie n rrug t drejt at q do. kado q t jepni nga pasuria, e keni pr veten tuaj, po mos jepni pr tjetrk, por vetm pr hir t All-llahut, e kado q tu jepni t tjerve nga pasuria, ajo do tu kompensohet n mnyr t plot duke mos u dmtuar ju.

2:273. (Jepni) pr t varfrit q jan t angazhuar n rrugn e All-llahut dhe nuk kan mundsi t gjallrojn me tok, duke qen se ata nuk lypin, prandaj ai q nuk e di gjendjen e tyre mendon se ata jan t pasur. Ata i njeh nga vet pamja e tyre (t rraskapitur), por nuk krkojn e as nuk i mrzitin njerzit. Pra kado q t jepni nga pasuria, ska dyshim se at All-llahu e di shum mir.

2:274. Ata, t cilt pasurin e vet e shprndajn (n rrug t Zotit) natn e ditn, fshehurazi ose haptazi, ata shprblimin e vet e kan te Zoti i tyre dhe pr ta nuk ka as frik as pikllim.

2:275. Ata q e han kamatn, ata nuk ngrihen ndryshe vetm se si ngrihet ai menduri nga t prekurit e djallit. (Bjn) kshtu ngase than: Edhe shitblerja nuk sht tjetr, por njsoj sikurse edhe kamata! E All-llahu e ka lejuar shitblerjen, por e ka ndaluar

18

kamatn. Atij q i ka arritur kshill (udhzim) prej Zotit t tij dhe sht ndal (prej kamats), atij i ka takuar e kaluara dhe shtja e saj mbetet te All-llahu, e kush e prsrit (pas ndalimit), ata jan banues t zjarrit, ku do t mbesin prgjithmon.

2:276. All-llahu e zhduk kamatn dhe e shton lmoshn, All-llahu nuk e do asnj besprer dhe mkatar.

2:277. Ska dyshim se ata q besuan dhe bn vepra t mira, e faln namazin dhe e dhan zekatin, ata i pret shprblim i madh te Zoti i tyre, ata nuk do t ken kurrfar frike as brengosje.

2:278. O ju q besuat, kini frik All-llahun dhe nse jeni besimtar t sinqert , hiqni dor prej asaj q ka mbetur nga kamata.

2:279. E n qoft se nuk e bni kt (nuk heqni dor nga kamata), ather binduni se jeni n konflikt me All-llahun dhe t drguarin e Tij. E nse jeni penduar, ather juve ju takon kryet e mallit tuaj - ask nuk dmtoni, e as vet nuk dmtoheni.

2:280. Po n qoft se ai (borxhliu) sht n gjendje t vshtir, ather bni nj pritje derisa t vij n nj lirim. E tia falni (borxhin) n emr t lmoshs, ajo, nse e dini, sht shum m e mir pr ju.

2:281. Dhe ruajuni nj dit kur n t ktheheni te All-llahu, dhe secilit njeri i plotsohet ajo q e ka fituar, dhe atyre nuk u bhet e padrejt.

2:282. O besimtar, kur merrni hua prej njri-tjetrit pr nj afat t caktuar, shkruajeni at. Dhe nga gjiu juaj le t shkruaj nj shkrues i drejt dhe t mos ngurroj nga t shkruarit ashtu si e ka msuar All-llahu. Le t shkruaj, e atij le ti diktoj ai q pranon borxhin, le ti friksohet All-llahut, Zotit t tij e t mos lre mangut asnj send nga ai. E n qoft se ai q ngarkohet me borxh sht i paaft mentalisht, sht i mitur ose nuk sht n gjendje t diktoj, ather le t diktoj drejt kujdestari i tij. Krkoni t dshmojn dy dshmitar burra nga mesi juaj, e n qoft se nuk jan dy burra, ather nj burr e dy gra, nga dshmitart q i plqeni. (Dy gra n vend t nj burri) Pr at se nse njra prej tyre gabon, tia prkujtoj tjetra. Dshmitart t mos refuzojn kur t thirren. Dhe mos prtoni pr ta shkruar at dhe afatin e tij, i vogl qoft ose i madh, sepse kjo sht m e drejt tek All-llahu, m e fort pr dshmi dhe m afr mosdyshimit. Vetm nse sht tregti e menjhershme (dora-doras) q e praktikoni midis jush, ather nuk sht ndonj mkat t mos e shnoni. Por, kur bni shitblerje, dshmojnie. E ai (pronari i pasuris) nuk dmton as shkruesit as dshmitart, e nse bni (dmtimin), ai sht mosrespekt juaji (ndaj dispozitave t All-llahut). Kini frik All-llahun se All-llahu ju dhuron dituri (t jashtzakonshme), All-llahu sht i gjithdijshm pr do send.

2:283. E n qoft se gjendeni n udhtim dhe nuk gjeni shkrues, ather merrni peng (paradhnie ose kapar). E nse i besoni njri-tjetrit, atij q i sht besuar le ta zbatoj at (amanetin) q i sht besuar, dhe le ta ket frik All-llahun, Zotin e tij. Mos e fshehni dshmin, sepse ai q e fsheh at, ai sht mkatar me zemrn e vet, All-llahu di at q veproni.

2:284. Vetm t All-llahut jan gjithka ka n qiej dhe ka n tok, e pr at q e keni n shpirtin tuaj, e shfaqt haptazi ose e mbajtt fsheht, All-llahu do tju marr n prgjegjsi, e Ai ia fal atij q do dhe e dnon at q do. All-llahu ka mundsi pr do send.

2:285. I drguari i besoi asaj q iu shpall prej Zotit t tij, e ashtu edhe besimtart. Secili i besoi All-llahut, engjjve t Tij, shpalljeve t Tij, t drguarve t Tij. Ne nuk bjm dallim n asnjrin nga t drguarit e Tij, dhe than: Iu prgjigjm thirrjes dhe respektuam urdhrin. Krkojm faljen tnde o Zoti yn! Vetm te Ti sht ardhmria jon.

2:286. All-llahu nuk e obligon asnj njeri prtej mundsis s tij, atij (njeriut) i takon ajo q e fitoi dhe atij i bie ajo (e keqe) q e meritoi. Zoti yn, mos na dno nse harrojm ose gabojm! Zoti yn, mos na ngarko neve barr t rnd si i ngarkove ata q ishin para nesh! Zoti yn, mos na ngarko me at pr t ciln ne nuk kemi fuqi! Na i shlyej

19

mkatet, na i mbulo t kqijat, na mshiro. Ti je mbrojtsi yn, na ndihmo kundr popullit pabesimtar!

3. Ali Imran

Me emrin e All-llahut, Mshiruesit, Mshirbrsit!

3:1. Elif, Lam, Mim. 3:2. All-llahu sht Nj, e nuk ka t adhuruar (Zot) pos Tij, sht i prjetshm,

mbikqyrs. 3:3. Ai ta zbret ty (Muhammed) librin me argument q sht vrtetues i librave t

mparshm. Ai e zbriti m par Tevratin dhe Inxhilin. 3:4. Udhrrfim pr njerz, e zbriti edhe Furkanin (dalluesin e s vrtets nga

gnjeshtra). Ska dyshim se ata q mohojn argumentet e All-llahut i pret ndshkimi i rrept. All-llahut sht ngadhnjyes, shpagimtar.

3:5. Ska dyshim se All-llahut nuk mund ti fshihet asgj n tok e as n qiell. 3:6. Ai sht q ju krijon (formon) juve n mitra ashtu si t doj. Ska Zot pos Tij, e q

sht fuqiplot, i urti. 3:7. Ai sht q ta zbriti librin ty e q n t ka ajete t qarta dhe ato jan baz e librit, e ka

t tjer q nuk jan krejtsisht t qart (muteshabih). E ata, q n zemrat e tyre kan anim kah e shtrembta, ata gjurmojn at q nuk sht krejt e qart pr t shkaktuar huti, e kinse krkojn komentin e tyre. Po, pos All-llahut askush nuk e di domethnien e tyre t sakt. Dijetart e pajisur me dituri thon: Ne u kemi besuar atij (atyre q jan t paqarta), t gjitha jan nga Zoti yn! Por kt e kuptojn vetm ata q jan t zott e mendjes.

3:8. Zoti yn, mos na i lako zemrat tona pasi na drejtove, na dhuro mshirn Tnde, pse vetm Ti je dhuruesi i madh.

3:9. Zoti yn Ti je ai q n nj dit do ti tubosh njerzit, dit q pr t ciln nuk ka dyshim. All-llahu nuk e shkel premtimin e vet.

3:10. sht e vrtet se atyre q nuk besuan nuk do tu vlej asgj para All-llahut, as pasuria e as fmijt e tyre. Ata vet jan lnd e zjarrit.

3:11. Si gjendja e pasardhsve t faraonit dhe e atyre q ishin para tyre, q prgnjeshtruan argumentet tona, e All-llahu i shkatrroi me fajet e tyre, All-llahu ndshkon shum ashpr.

3:12. Thuaju atyre q nuk besuan: Do t jeni t mposhtur (n kt jet) dhe do t hidheni n xhehennem. Sa i shmtuar sht ai djep (shtrat).

3:13. Ju (jehudi) patt nj prvoj t madhe n ato dy grupe q u konfrontuat ndrmjet vete. Njri grup luftonte n rrugn e All-llahut, e tjetri ishte pabesimtar, dhe me shikimin e syve t tyre i shihnin se ishin dy her m shum se besimtart. Po, All-llahu me ndihmn e vet prforcon at q do. Vrtet, n kt sht nj prvoj e madhe pr ata q kan mendje t kthjellt.

3:14. Njerzve u sht zbukuruar dashuria ndaj t kndshmeve, ndaj grave, djemve e ndaj pasuris s grumbulluar nga ari e argjendi, ndaj kuajve t stolisur, bagtis e bujqsis. Kto jan knaqsi t ksaj bote, po tek All-llahu sht e ardhmja m e mir.

3:15. Thuaj: A tju kumtoj pr di shum m t mir se ato (knaqsit e Dunjas)? Pr ata q jan ruajtur, ata kan tek Zoti i tyre xhennete npr t cilat rrjedhin lumenj dhe aty do t jen prgjithmon, kan bashkshorte t pastra e gzojn edhe knaqsin e All-llahut. All-llahu sht i kujdesshm pr robt.

3:16. Ata t cilt thon: Zoti yn, ne sinqerisht besuam, na i fal mkatet tona na ruaj prej ndshkimit t zjarrit!

3:17. Dhe ata q jan t durueshm, t drejt, t devotshm e dordhns dhe t cilt n kohn e agimit (syfyrit) krkojn ndjes.

20

3:18. All-llahu vrtetoi se nuk ka zot tjetr prve Tij, e dshmuan edhe engjjt e dijetart, dhe se Ai sht Zbatues i drejtsis. Nuk ka zot prve Tij, Fuqiplotit e t Urtit.

3:19. Feja e pranueshme tek All-llahu sht Islami, e atyre q u sht dhn libri, pasi msuan pr t vrtetn, vetm nga zilia mes vete kundrshtuan. E kush mohon argumentet e All-llahut, le ta dij se All-llahu shpejt do ti jap llogarin.

3:20. E nse ata polemizojn me ty, ti thuaj: Un me tr qenien time i jam dorzuar All-llahut, e edhe ithtart e mij! E thuaju edhe atyre q u sht dhn libri dhe injorantve: A pranuat fen islame? Nse e pranuan islamin, ather e kan gjetur t vrtetn, e nse refuzojn, ti ke pr obligim vetm tu kumunikosh; All-llahu i di shum mir punt e robve.

3:21. Ata q mohojn argumentet e All-llahut, mbysin pejgambert pa far t drejte, mbysin edhe njerz q kshillojn pr t drejtn, ti ata lajmroi pr nj ndshkim t dhmbshm e pikllues.

3:22. Ata veprat e tyre i asgjsuan n kt bot dhe n botn tjetr, ata nuk kan ndonj mbrojts.

3:23. A nuk i sheh ti ata, t cilve u sht dhn mjaft nga libri, kur thirrn q ndrmjet tyre t gjykoj libri i All-llahut, se si nj grup prej tyre prapsohet. Ata jan refuzues.

3:24. E at (e bnin) ngase ata thonin: Neve nuk do t na djeg zjarri vetm pr pak dit t numruara, e ajo q shpifn pr fen e tyre, i mashtroi keq.

3:25. E, si do t jet gjendja e tyre kur Ne do ti tubojm ata nj dit, pr t ciln nuk ka dyshim dhe do njeriu do ti ofrohet ajo q e ka fituar, duke mos iu br atyre kurrnj e padrejt.

3:26. Thuaj: O All-llah, Sundues i do sendi, Ti ia jep pushtetin atij q do, Ti ia heq prej dore pushtetin atij q do, e lartson at q do dhe e prul at q do. do e mir sht vetm n dorn Tnde, vrtet, Ti ke mundsi pr do gj!

3:27. Ti e fute natn n dit dhe Ti e fute ditn n nat, Ti nxjerr nga i vdekuri t gjallin dhe nga i gjalli t vdekurin dhe Ti e begaton pa mas at q do!

3:28. Besimtart t mos i miqsojn mosbesimtart, e ti ln manash besimtart. E kush bn at, ai nga feja e All-llahut nuk ka asgj, prve nse sht pr qllim ruajtja prej t keqes s tyre. All-llahu ua trheq vrejtjen me dnim prej Tij, pse vetm tek All-llahu sht e ardhmja.

3:29. Thuaj: Edhe nse e fshehni at q keni n zemrat tuaja ose e publikoni, All-llahu e di at, Ai di gjithka ka n qiej e ka n tok; All-llahu sht i plotfuqishm pr do send.

3:30. Ditn kur do njeri e gjen pran vete at q veproi mir ose keq, e pr at t keqe q bri, do t dshiroj q n mes tij dhe n mes t asaj t jet nj distanc shum e madhe (e mos ta shoh). All-llahu u jep t friksohen prej dnimit q vjen prej Tij, megjithq All-llahu sht i mshirshm ndaj robrve.

3:31. Thuaj: Nse e doni All-llahun, ather ejani pas meje q All-llahu tju doj, tju fal mkatet tuaja, se All-llahu sht q fal shum, mshiron shum.

3:32. Thuaj: Bindjuni All-llahut dhe t drguarit, e nse ata refuzojn, ather All-llahu nuk i do pabesimtart !

3:33. All-llahu e zgjodhi (pejgamber) Ademin, Nuhun, familjen e Ibrahimit, familjen e Imranit mbi popujt tjer (t asaj kohe).

3:34. Q jan pasardhs njri prej tjetrit. All-llahu dgjon gjithka dhe i di t gjitha. 3:35. (Prkujtohu) Kur gruaja e Imranit pat thn: Zoti im, un kt q sht n barkun

tim, vendosa ta kushtoj thjesht vetm pr shrbimin Tnd, pra pranoje kt prej meje, vertet Ti je Ai q dgjon e di!

3:36. E kur ajo e lindi tha: Zoti im, un e linda femr! Po All-llahu e di m s miri at q ajo e lindi. E mashkulli nuk sht si femra. Dhe un e emrtova at Merjeme, e at dhe pasardhsit e saj po ti l Ty n mbrojtje prej djallit t mallkuar.

3:37. Zoti i saj e pranoi premtimin e saj ashtu si sht m mir, e rriti me nj edukat t mir e t plot dhe e vuri nn kujdesin e Zekirijas. Sa her q hynte Zekirijaja n

21

mihrabin (dhomn) e saj, gjente te ajo ushqim e thoshte: Oj Merjeme, prej nga ty ky ushqim? Ajo i thonte: Ai sht nga All-llahu, se All-llahu at q do pa mas e furnizon!

3:38. Aty n at moment Zekirijaja e lut Zotin e tij e thot: Zoti im, m fal edhe mua nga ana Juaj nj pasardhs (fmij) t mir, vrtet, Ti je dgjues i lutjes!

3:39. E duke u falur ai n faltore, engjjt e thrrasin: All-llahu t prgzon ty me Jahjan, q do t vrtetoj fjaln (Isain) e ardhur nga All-llahu, e q do t jet prijs i matur dhe pejgamber nga t dalluarit!

3:40. Ai (Zekirijaja) tha: Zoti im, si mund t kem un djal kur mua m ka arritur pleqria dhe shoqja ime beronj (sterile)? Tha (All-llahu): Kshtu,All-llahu punon ka t doj!

3:41. Ai (Zekirijaja) tha: Zoti im m jep mua nj shenj! Shenja e jote - tha Ai - sht q tri dit nuk do t mund tu flassh njerzve, pos me gjeste (mimik), e ti prmende shum Zotin tnd dhe madhroje mbrmje e mngjes!

3:42. Prkujto kur engjjt i than: Oj Mejreme, All-llahu t dalloi ty (me besim e karakter), t pastroi (nga shpifjet ebreje) dhe t lartsoi mbi grat e bots.

3:43. Oj Mejreme, vazhdoje adhurimin ndaj Zotit tnd, bn sexhde dhe falu pr Zotin bashk me ata q falen!

3:44. Kto jan nga lajmet e fshehta (t hershme) q po ti shpallim ty. Ti nuk ishe ndr ta kur i hidhnin shortet se kush prej tyre do t bhej kujdestar i Mejremes, nuk ishe pran tyre as kur ata ziheshin mes vete.

3:45. Prkujto kur engjjt i than: Oj Mejreme, All-llahu t prgzon me fjaln e vet (me lindjen e nj fmije si rezultat i fjals s Zotit) emri i t cilit sht Mesih, Isa, bir i Merjemes, i famshm n Dunja e Ahiret dhe nga t afrmit (e Zotit).

3:46. E q duke qen n djep (foshnje) u flet njerzve, e edhe si i rritur e q sht nga t prsosurit.

3:47. Ajo tha: Zoti im, si mund t kem un djal e mua sm ka prekur njeriu (nuk jam e martuar) ? Ai (All-llahu) tha: Ja, kshtu, All-llahu krijon ka t doj. Kur Ai vendos pr nj shtje, vetm i thot: Bhu! Ajo menjher bhet.

3:48. Ai (All-llahu) ia mson atij librin (besimin), urtsin, Tevratin dhe Inxhilin. 3:49. Dhe, t drguar te bijt e Israilit: Un kam ardhur nga Zoti juaj me argument, un nga

balta ju bj di si shpendi, i fryej atij dhe ai me lejen e All-llahut bhet shpend, un i shroj t verbrit, t smurit n lkur, dhe un me lejen e All-llahut i ngjall t vdekurit: un ju tregoj pr at q e hani dhe pr at q e depononi n shtpit tuaja. Vrtet, kjo sht fakt pr ju nse jeni besimtar.

3:50. Dhe (kam ardh) q tju vrtetoj Tevratin q e keni para duarsh, tju lejoj disa q u ishin ndaluar juve, kam ardh me argument nga Zoti juaj, pra kini frik All-llahun dhe m dgjoni mua.

3:51. All-llahu sht Zoti im dhe Zoti juaj. Adhurojeni At; kjo sht rrug e drejt! 3:52. E kur e kuptoi Isai vendosmrin e tyre n mosbesim (dhe qllimin q ta mbysin),

tha: Kush jan ndihmtart e mi pr n rrug t All-llahut? Havarijjunt than: Ne jemi ndihmtar t fes s All-llahut, ne i besuam All-llahut, e ti dshmo pr ne se jemi musliman (t bindur, t dorzuar)!

3:53. Zoti yn, ne e besuam at q e zbrite (shpalljen), e pasuam t drguarin (Isain), pra shnona bashk me ata q dshmojn (besimin e drejt) !

3:54. E, ata (jehudit) i kurdisn nj dredhi (mbytjen e Isait), All-llahu iu kundrvu dredhis s tyre, All-llahu sht asgjsuesi m i fuqishm kundr atyre q bjn dredhi.

3:55. (Prkujto, o i drguar) Kur All-llahu tha: O Isa, Un po t marr ty, po t ngrej te Un, po t shptoj prej sherrit t atyre q nuk besuan. E ata q t besuan ty, do ti ngrej lart mbi ata q nuk besuan deri n ditn e kijametit, pastaj vetm tek Un sht kthimi juaj, e Un gjykoj mes jush pr at q kudrshtoheshit.

3:56. Pr sa u prket atyre q nuk besuan, Un do ti ndshkoj me nj ndshkim t ashpr n kt bot dhe n botn tjetr, dhe ata nuk do t ken ndihmtar.

22

3:57. E pr sa u prket atyre q besuan dhe bn vepra t mira, atyre u jap shprblim t plot. All-llahu nuk i do t padrejtit.

3:58. Kto q po ti lexojm ty (o i drguar) jan nga ajetet, jan nga Kurani i pa t meta (i rezistueshm).

3:59. Vrtet, shtja e Isait (t lindur pa baba) tek All-llahu sht sikurse shtja e Ademit. At e krijoi Ai nga dheu, e pastaj atij i tha: Bhu! ai u b.

3:60. E vrtet sht (kjo) nga Zoti yt, e ti kurrsesi mos u bn nga ata q dyshojn. 3:61. E kush t kundrshton ty n shtjen e tij (Isait) pasi t sht br e ditur e vrteta, ti

thuaj: Ejani i thrrasim bijt tan dhe bijt tuaj, grat tona dhe grat tuaja, vet ne dhe vet ju, mandej sinqerisht t lutemi pr mallkim, dhe mallkimin nga ana e All-llahut ta hedhim kundr gnjeshtarve.

3:62. Ska dyshim, ky sht lajm i vrtet. Nuk ka asnj t adhuruar tjetr pos All-llahut. All-llahu sht Ai, i plotfuqishmi, i vetdijshmi.

3:63. E nse ata refuzojn (besimin e drejt), ata jan ngatrrestar, pr t cilt All-llahu e di shum mir.

3:64. Thuaju (o i drguar): O ithtar t librit (Tevrat e Inxhil), ejani (t bashkohemi) te nj fjal q sht e njjt (e drejt) mes nesh dhe mes jush: T mos adhurojm, pos All-llahut, t mos ia bjm Atij asnj send shok, t mos e konsiderojm njri - tjetrin zotr pos All-llahut! E n qoft se ata refuzojn, ju thoni: Dshmoni pra, se ne jemi musliman (besuam nj Zot)!

3:65. (madje thuaju): O ithtar t librit, pse po polemizoni me ne rreth Ibrahimit? E, nuk jan shpallur as Tevrati as Inxhili, vetmse pas tij?! A nuk e kuptoni (gnjeshtrn tuaj)?

3:66. Ja, ju jeni ata q polemizuat edhe pr at q e dinit (pr Isain) e prse polemizoni pr at q skeni kurrfar dije (pr Ibrahimin)? All-llahu e di t vrtetn e ju nuk dini.

3:67. Ibrahimi nuk ka qen as jehudi as i krishter, por ai ishte larg besimeve t kota, ishte musliman dhe nuk ishte prej idhujtarve.

3:68. Njerzit m me merit pr tu thirrur n Ibrahimin, ishin ata q e ndoqn at (besimin e tij) dhe ky Pejgamber me ata q besuan (ummeti i ktij). All-llahu sht mbrojts i besimtarve.

3:69. Nj grup nga ithtart e librit kishin dshir tu shpiejn n rrug t gabuar por ata nuk mashtrojn tjetr pos vetes s tyre, dhe nuk e vrejn.

3:70. O ithtar t librit, prse nuk i besoni ajetet (Kuranin) e All-llahut, e duke e ditur t vrtetn?

3:71. O ithtart e librit, prse, duke qen se ju e dini t vertetn e ngatrroni me gnjeshtrn dhe e fshihni realitetin?

3:72. Nj grup nga ithtart e librit than (t vetve): Besoni paradite n at q u sht shpallur atyre q besuan (muslimanve), e pasdite mos e besoni, e ndoshta edhe ata (muslimant), do t zbrapsen (nga besimi i tyre).

3:73. Dhe (u thonin): Mos i besoni askujt prve atij q sht n fen tuaj! Thuaj (o i drguar): I vetmi udhzim sht udhzimi nga All-llahu! (u thoni t vetve mos besoni nga droja) Se po i jepet ndokujt (pejgamberllku) sikurse u sht dhn juve dhe (nga droja) se tju paraqesin fakte (muslimant) para Zotit tuaj (ditn e gjykimit). Thuaju: E tr e mira sht n duar t All-llahut, Ai ia jep at kujt t doj; All-llahu sht dhurues i gjr, i gjithdijshm.

3:74. Ai veon me mshirn e vet (me pejgamberllk) k t doj. All-llahu sht Zot i mirsis s madhe.

3:75. Ndr ithtar t librit ka asish, q po ia besove nj sasi t madhe (ari), ai ta kthen ty at, por ka t atill q po ia besove nj dinar, ai nuk ta kthen ty at, prve nse gjithnj i rri gati (ia krkon pajada). Kt (e bjn) pr arsye se ata thonin: Ne nuk kemi kurrfar prgjegjsie ndaj (pasuris q u marrim) t t paditurve (arabve analfabet). Pra, duke e ditur t vrtetn, ata bjn gnjeshtr ndaj All-llahut.

3:76. Jo, (nuk sht ashtu si thon ata) po kush e prmbush amanetin e vet (sht besnik)

23

dhe ruhet nga mkatet, ska dyshim, All-llahu i do ata q ruhen. 3:77. Ata q pr nj vler t pakt e shesin besn e dhn All-llahut, ndryshojn edhe

zotimet e tyre, t tillt nuk kan pjes (mshir) n botn tjetr, dhe n ditn e kijametit All-llahu nuk u flet atyre, nuk i shikon ata dhe nuk i pastron (prej barrs s gabimeve), ata kan nj dnim t dhembshm.

3:78. N t vrtet, nj grup prej tyre jan ata q pshtjellojn gjuht e tyre kur lexojn librin (pr ta deformuar kuptimin) ashtu q ju t mendoni se ajo (shprehje) sht nga libri, po ajo nuk sht nga libri (i vrtet), madje thon: Kjo sht nga All-llahu! Po ajo nuk sht nga All-llahu. Ata duke ditur thon gnjeshtra pr All-llahun.

3:79. Ssht e drejt as nuk i takoi asnj njeriu q ti ket dhn All-llahu librin, urtsin dhe pejgamberllkun, e pastaj ai tu thot njerzve: Bhuni rob t mi (adhuromni mua) e jo t All-llahut! Por (ju thot): Bhuni dijetar t msimeve t Zotit, ngase u keni msuar njerzve librin dhe e keni studiuar at.

3:80. Dhe as q ju urdhron ai (pejgamberi) q ti adhuroni engjjt, as pejgambert pr zota. Vall, a ju urdhroi ai juve mosbesimin pasi q ju jeni musliman?

3:81. Prkujtoni (o ithtar t librit) kur All-llahu mori zotimin e pejgamberve: Nga ajo se juve ju dhash libr e urtsi, ju patjetr do ta besoni dhe ndihmoni pejgamberin q vjen pas juve, e q vrteton at q ju keni pran vetes. Tha (All-llahu): A pranuat, a e mort sipr obligimin Tim? Ata than: Ne e pranuam! Tha (All-llahu): Dshmoni pra, edhe Un dshmoj bashk me ju!

3:82. E kush shkel kt (zotim) pas ksaj, ata jan jasht respektit ndaj All-llahut. 3:83. A mos krkojn ata (ithtart e librit) fe, pos fes s shpallur nga All-llahu? E Atij i

sht dorzuar gjithka ka n qiej e n tok, me dashje e pa dashje dhe tek Ai kthehen.

3:84. Thuaj: Ne i kemi besuar All-llahut, edhe asaj q na u zbrit neve, edhe asaj q i sht zbritur Ibrahimit, Ismailit, Ishakut, Jakubit dhe pasardhsve. Edhe asaj q i sht dhn Musait dhe Isait, edhe asaj q i sht zbritur t gjith pejgamberve nga Zoti i tyre. Ne nuk bjm kurrfar dallimi n mes tyre dhe ne vetm Atij i jemi dorzuar.

3:85. E kush krkon fe tjetr prve fes islame, atij kurrsesi nuk do ti pranohet dhe ai n botn tjetr sht nga t dshpruarit.

3:86. E si ta udhzoj All-llahu nj popull q pas besimit t tyre u bn pabesimtar dhe pasi dshmoi se i drguari sht i vrtet, dhe pasi tju ken ardhur atyre argumente t qarta? All-llahu nuk ia mundson udhzimin e Vet popullit zullumqar.

3:87. Ndshkimi i t tillve sht: mallkimi nga All-llahu, nga engjjt dhe nga gjith njerzimi tok.

3:88. Ata prgjithmon jan n t (n zjarr), atyre as nuk ju lehtsohet dnimi dhe as nuk u jepet afat.

3:89. Prve atyre q pas asaj u penduan dhe u prmirsuan. Vrtet, All-llahu shum fal dhe mshiron.

3:90. Ata, t cilt pas besimit t tyre u bn pabesimtar, e pastaj e shtuan mosbesimin, atyre kurrsesi nuk do tu pranohet pendimi. T tillt jan mu ata t humburit.

3:91. Ata q nuk besuan dhe vdiqn si mosbesimtar, asnjrit prej tyre nuk do ti pranohet pr kompensim, qoft edhe plot faqen e dheut ari. Ata i pret nj dnim i dhembshm dhe pr ta nuk ka ndihmtar.

3:92. Kurr nuk do ta arrini sinqeritetin e plot me besim (as knaqsin e lumtur n xhennet) derisa t mos e jepni m t dhembshmen (m t dashurn) e pasuris suaj. kado q jepni (pr Zotin), All-llahu at e di.

3:93. I tr ushqimi ishte i lejuar pr bijt e israilit, prve atij q Israili (Jakubi) para se t zbriste Tevrati, ia ndaloi vetvetes. Thuaju: Silleni pra nj Tevrat dhe lexoni at, nse jeni t vrtet (n ka thoni) ?

3:94. Ai q edhe pas ksaj shpif gnjeshtra kundr All-llahut, ata vrtet jan mizor. 3:95. Thuaj: All-llahu e tha t vrtetn, pra ndiqeni fen e pastr t Ibrahimit, sepse ai nuk

u takonte idhujtarve.

24

3:96. Shtpia (xhamia) e par e ndrtuar pr njerz, sht ajo n Bek (Mekke), e dobishme, udhrrfyese pr mbar njerzimin.

3:97. Aty ka shenja t qarta: vendi i Ibrahimit, dhe kush hyn n te, ai sht i sigurt. Pr hir t All-llahut, vizita e shtpis (Qabes) sht obligim pr at q ka mundsi udhtimi te ajo, e kush nuk e beson (ai nuk e viziton); All-llahu nuk sht i nevojshm pr (ibadetin q e bjn) njerzit.

3:98. Thuaj: O ithtar t librit, prse i mohoni ajetet (argumentet) e All-llahut? E All-llahu mbikqyr at q veproni.

3:99. Thuaj: O ithtar t librit, prse e pengoni at q besoni nga rruga e All-llahut, duke u angazhuar q ta paraqitni at t shtrembr, ndrsa vet ju, jeni dshmues se sht e vrtet! Veprimi juaj nuk mund ti shmanget mbikqyrjes s All-llahut.

3:100. O ju q besuat, n qoft se ju i bindeni nj grupi t atyre q iu sht dhn libri, ata, pas besimit tuaj, do tju kthejn n mosbesimtar.

3:101. Si bn t mos besoni, kur juve jan duke iu lexuar (duke iu shpallur) ajetet e All-llahut dhe kur n mesin tuaj gjendet i drguari i Tij? E kush i prmbahet fes s All-llahut, ai pa dyshim sht i udhzuar n rrugn e drejt.

3:102. O ju q besuat, kini frik All-llahun me sinqeritet t vrtet dhe mos vdisni, pos vetm duke qen musliman (besimtar)!

3:103. Dhe kapuni q t gjith ju pr litarin (fen dhe Kuranin) e All-llahut, e mos u prani! Prkujtojeni nimetin e All-llahut ndaj jush, kur ju (para se ta pranonit fen islame) ishit t armiqsuar, e Ai i bashkoi zemrat tuaja dhe ashtu me dhuntin e Tij aguat t jeni vllezr. Madje ishit n buz t gremins s xhehennemit, e Ai ju shptoi prej tij. Po kshtu All-llahu ua sqaron juve argumentet e veta q ju ta gjeni t vrtetn e lumtur.

3:104. Nga ju le t jet grup q thrret n at q sht e dobishme, urdhron pr pun t mbara dhe ndalon nga e keqja. T tillt jan ata t shptuarit.

3:105. E mos u bni si ata q u ndan dhe u pran pasi u patn zbritur argumentet. Ata do t psojn nj dnim t madh.

3:106. N ditn kur ka fytyra q zbardhen dhe ka fytyra q nxihen. E pr sa u prket atyre fytyrave q jan nxir (u thuhet): A edhe pas besimit tuaj u bt pabesimtar? Vuajeni pra dnimin, pr shkak se ishit q nuk besonit!

3:107. Ndrsa atyre q fytyrat e tyre u jan zbardhur, ata jan n mshirn (xhennetin) e All-llahut dhe aty jan prgjithmon.

3:108. Ja, kto q po ti lexojm ty jan argumentet e sakta t All-llahut. E All-llahu nuk sht ai q e do padrejtsin pr njerz.

3:109. T All-llahut jan ka n qiej dhe ka n tok dhe vetm te All-llahu kthehen shtjet.

3:110. Ju jeni populli m i dobishm, i ardhur pr t mirn e njerzve, t urdhroni pr mir, t ndaloni nga veprat e kqija dhe t besoni n All-llahun. E sikur ithtart e librit t besonin drejt, do t ishte shum m e mir pr ta. Disa prej tyre jan besimtar, po shumica e tyre jan larg rrugs s Zotit.

3:111. Ata kurrsesi nuk mund tju sjellin ndonj dm juve, prve ndonj shqetsimi, po edhe n ju luftofshin, ata do t zbrapsen prej jush. Mandej ata nuk jan t ndihuar.

3:112. Atyre (jehudive) u sht vn njoll e nnmimit kudo q t gjenden, vetm nse kapen pr litarin (fen) e All-llahut dhe kthehen n besn e njerzve (t muslimanve), ata kan shkaktuar kundr vetes prbuzje nga All-llahu, andaj atyre u sht shtruar shtypja e mjerimi. Kt, pr shkak se ata i mohonin argumentet e All-llahut, i mbytnin mizorisht pejgambert dhe pr shkak se kundrshtonin (udhzimet e Zotit) dhe tejkalonin (do norm njerzore).

3:113. Ata (ithtart e librit) nuk jan t njjt. Nga ithtart e librit ka q jan n rrug t drejt, gjat nats lexojn ajetet e All-llahut duke u lutur.

3:114. I besojn All-llahut dhe dits s gjykimit kshillojn pr t mir dhe largojn nga t kqijat, prpiqen pr pun t dobishme, edhe ata jan prej t mirve.

3:115. E fardo t mire q bjn, ajo nuk u mohohet. All-llahu i di shum mir t

25

devotshmit. 3:116. Ska dyshim se atyre q nuk besuan, nuk do tu bjn dobi ndaj (dnimit t) All-llahut

as pasuria e as fmijt e tyre. Ata jan banues t zjarrit dhe aty jan prgjithmon. 3:117. Shembulli i asaj q ata e japin n kt jet (pr tu lavdruar e pr tu prmendur)

sht si i nj er me breshr q godet dhe shkatrron t mbjellat e nj populli q e ka lshuar rrugn n dm t vetes. All-llahu nuk u bri zullum atyre, por ata ishin q i ben t padrejt vetes s vet.

3:118. O ju q besuat, mos i zini pr miq t ngusht t tjert jasht mesit tuaj, ata nuk pushojn s vepruari n dm tuajin, u dshirojn ka u mundon juve. Urrejta kundr jush duket nga gojt e