ww

w.k

ullh

add.c

om

Il-Óadd 16 ta’ Novembru, 2014Óar©a Nru 1,114 Prezz ›0.80

EKS-MINISTRU

LINO SPITERI

TISLIMA LILL-

Ara pa©na 2

L-eks-Ministru Nazzjonalista JesmondMugliett u l-eks-Sindku Nazzjonalista tas-Si©©iewi Robert Musumeci ma ©ewx avviçi-nati minn Simon Busuttil biex jer©g˙ujing˙aqdu mal-Parit Nazzjonalista.

Dan minkejja li nstema’ ˙afna diskorssabi˙ dwar il-Partit Nazzjonalista l-©did, likellu jΩomm bibien u twieqi miftu˙a bera˙g˙al kul˙add.

Wara li l-eks-Deputat NazzjonalistaJeffrey Pullicino Orlando qal li Busuttil

kien talbu jer©a’ jing˙aqad mal-PN, din il-gazzetta staqsiet lil Mugliett u Musumecijekk Busuttil kienx g˙amel offerta simili lil-hom ukoll.

Il-Periti Mugliett u Musumeci, li t-tnejntbieg˙du mill-PN matul l-a˙˙ar le©iΩlatura,ikkonfermaw mal-KullÓadd li ma kinux©ew avviçinati biex jibdew jag˙mlu partimill-Partit Nazzjonalista ‘l-©did’.

Ara pa©na 3

MHUX SE TONQOS IT-TRASPARENZA

Filwaqt li kkonferma li l-ebda fondi tal-Community Chest Fundmhuma intenzjonatig˙all-integrazzjoni tal-immigranti, l-uffiççju tal-President qalilna li bis-sistema l-©did l-lista ta’benefiçjarji se tkunippubblikata f’Jannarminflok qabel il-mara-tona. Dan ma jnaqqasxit-trasparenza u s-serjetàfl-immani©©ar ta’ dawnil-fondi.

Ara pa©na 4

M’HEMMX POST

GÓAL KULÓADD

SPJEGATI L-ISKEMI TAL-PENSJONIJIET

Il-Gvern din il-©img˙anieda skema ©dida ta’Third Pillar Pensions illitinvolvi investiment fiskemi personali tal-irti-rar, li huwa supplimen-tat minn skema o˙ra, il-Kont tat-Tifdil tal-Individwu (ISA). Din il-gazzetta ˙adet il-kum-menti tal-MinistruScicluna li spjega fiexjikkonsistu dawn l-iske-mi u g˙al min jistg˙ujapplikaw.

Ara pa©na 5

KAÛIN MINFLOK ÇENTRU TAS-SAÓÓA

L-OppoΩizzjoni qedtitkellem dwar il-kaΩinital-PL, iΩda din qed ton-qos milli tirrikonoxxi l-binjiet tal-kaΩini tal-PN lin˙atfu b’manuvri minngvernijiet Nazzjonalisti.Sal-le©iΩlatura li g˙addi-et, Gvern Nazzjonalistag˙aΩel li jag˙ti binjakbira f’Ra˙al Ìdid lill-PN g˙all-kaΩin, minfloklid-Dipartiment tas-Sa˙˙a g˙all-estensjonitaç-Çentru tas-Sa˙˙a.

Ara pa©na 7

JINTEMM B’SUÇÇESS IL-JUNIOR EUROVISION SONG CONTEST F’PAJJIÛNA; MALTA FIR-RABA’ POST

Ilbiera˙ intemm b’suççess l-ewwel Junior Eurovision SongContest li qatt sar f’Malta. Kollox mexa b’wiçç il-©id, g˙ajrg˙al qtug˙ qasir ta’ dawl matul is-serata tal-Ìimg˙a.

Il-finali tal-biera˙ intreb˙et mill-Italja bil-kanzunetta TuPrimo Grande Amore, tal-kantant Vincenzo Cantiello. L-Armenja u l-Bulgarija ikklassifikaw fit-tieni u t-tielet postrispettivament.

Intant, il-kantanta Maltija Federica Falzon, li kantat fil-˙mistax-il post, tat prestazzjoni mill-aqwa bil-vuçi unikatag˙ha li sa˙˙ret lil kul˙add. Malta, bil-kanzunettaDiamonds, ikklassifikat fir-raba’ post minn total ta’ sittax-ilpajjiΩ.

Diamonds ing˙atat 10 punti mill-©urija tat-tfal, filwaqt li t-12-il punt ta’ din il-©urija marru g˙all-Italja. Intant, il-pajjiΩ lita punti massimi lill-Malta kien l-Italja, filwaqt li Malta tat il-punti massimi tag˙ha lill-Armenja.

02 16|11|2014 LokALIkÓkullhadd.com

Malta din il-©img˙a sellmet lilLino Spiteri, eks-MinistruLaburista, ekonomista u kittieb,illi ˙alla din id-dinja fl-età ta’ 76sena. Il-Partit Laburista, perme-zz ta’ stqarrija ma˙ru©a lbiera˙filg˙odu, sellem lil Spiteri, lig˙al snin twal ˙adem fl-istesspartit, fejn fost l-o˙rajn irsistab’risq pajjiΩna b˙ala membrutal-Kabinett.

Fl-istqarrija saret ukoll referen-za g˙all-karriera politika twilatieg˙u, fejn kien imfakkar liLino Spiteri kien elett l-ewweldarba fil-Parlament fl-elezzjonital-1962 f’isem il-PartitLaburista; elezzjoni li kienetwa˙da ddominata mill-©liedapolitika-reli©uΩa.

Fl-1992, Spiteri kien ankekkontesta l-elezzjoni g˙almexxej ©did tal-Partit Laburista,wara li temm il-kariga tieg˙uKarmenu Mifsud Bonnici, ubaqa’ attiv fil-Parlament sal-1998. Fl-2008 huwa ng˙ata

Ìie˙ ir-Repubblika u n˙atarKumpann tal-Ordni tal-Mertu.

“Lino Spiteri Ωgur ser jibqa’mfakkar g˙all-˙idma kbira liwettaq, fejn b’impenn liemab˙alu dejjem ©ab quddiemg˙ajnejh l-interess tal-poplu. Il-Partit Laburista f’dan il-mumentta’ dieqa jrid isellem lill-familjaritieg˙u u juri s-sog˙ba tieg˙umag˙hom,” temmet tg˙id l-istqarrija.

Óidma b’valuri soçjali

L-istess sog˙ba kienet espressamill-Gvern illi sa˙aq li pajjiΩnatilef persona©© importanti fil-qasam politiku, soçjali u letter-arju. Fl-istqarrija tieg˙u, il-Gvern iddeskriva lil Lino Spiterib˙ala persona©g li se jibqa’mfakkar g˙all-impenn u d-dedikazzjoni tieg˙u tul karrierapolitika twila li matulha ˙adembla distinzjoni parti©©jana lejnmin kien jag˙ti s-servizz.

Il-Gvern sa˙aq ukoll li l-eksministru Laburista kellu analiΩiprofonda tal-©rajjiet kurrentilokali u internazzjonali kif ukolltalent li ssarraf f’kitbiet kritiçi liftit kien hawn b˙alhom u likien persuna qrib in-nies ankefil-kontribut volontarju tieg˙u lifih dejjem ˙addan valuri soçjali.“Lino Spiteri kien punt ta’ ref-erenza li l-pajjiΩ se j˙oss bil-kbirin-nuqqas tieg˙u,” temmettg˙id l-istqarrija tal-Gvern.

Ósieb simili esprimieh l-Ispeaker tal-Kamra tad-Deputatil-Onorevoli An©lu Farrugia illifakkar li Spiteri kien elett userva f’diversi karigi fl-og˙laistituzzjoni tal-pajjiΩ bejn l-1962-66 u bejn l-1981-98. Fost dawnil-karigi kien hemm dik tal-ewwel Chairperson tal-KumitatPermanenti dwar il-KontijietPubbliçi, Membru tal-Malta-EUJoint Parliamentary Committee,kif ukoll ta’ Ministru g˙all-Finanzi.

Ilbiera˙ il-President ta’ MaltaMarie-Louise Coleiro Precavarat inizjattiva o˙ra ta˙t il-kappa ta’ Solidarjetà bl-Isportb’risq L-Istrina 2014. Fil-Padiljun tal-Basketball f’Ta’Qali, il-President ta’ Maltaflimkien mad-diri©enti tal-Assoçjazzjoni Maltija g˙all-Basketball (MBA) ˙abbret li fl-14 ta’ Diçembru, mid-disg˙a ta’filg˙odu sad-disg˙a ta’filg˙axija, se tittella’ Maratonata’ Basketball kontinwu li fihase jin©abru flus g˙al L-Istrina.

G˙al din il-maratona qeg˙dinji©u mistednin kemm dawk lihuwa di©à m˙arr©a f’dan l-isport, kif ukoll dawk li jixtiequjipprovawh g˙all-ewwel darba.Filwaqt li ltaqg˙et ma’ g˙addta’ tfal li kienu g˙addejjin bit-ta˙ri© tag˙hom, il-Presidentkellha wkoll kliem ta’ ringrazz-jament g˙all-©enituri g˙ad-dedikazzjoni tag˙hom biex it-tfal jedhew fl-isport.

Waqt diskors tal-okkaΩjoni, il-President ta’ Malta fa˙˙ret l-inizjattiva li ˙adet l-MBA biextkun tista’ tittella’ din il-mara-tona u qalet li huwa ta’ eΩem-pju tajjeb ˙afna li t-tfal, minnetà daqshekk Ωg˙ira ji©u

mg˙allma s-sens ta’ solidarjetàu s-sens li nkunu hemm biexng˙inu lil dawk il-Maltin uG˙awdxin li, sfortunatament,ikunu g˙addejjin minn perjodumhux daqshekk tajjebmin˙abba tipi varji ta’ mard.

PunT TA’ reFerenzAGÓAL PAjjIÛnA

MArATonA B’rIsq MIn HuFIL-BÛonn

GÓADA L-BAÌIT

Issa li qeg˙din fuq l-g˙atba ta’ ba©it ©did ikun tajjeb li nag˙tu˙arsa lejn l-a˙˙ar sena ta’ ˙idma ta’ dan il-Gvern filwaqt linag˙tu wa˙da ’l quddiem lejn il-prijoritajiet li se jfittex li jind-irizza bil-proposti li se jressaq.

Fid-dokument ta’ qabel il-Ba©it 2015, il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna nnota li l-impenn tal-Gvern attwali lijikseb l-istabbiltà makro-ekonomika u livell g˙oli ta’ çertezzag˙all-investituri lokali u barranin ˙alliet effett fl-a˙˙ar sena.Dan ˙are© çar li f’termini ta’ tkabbir fl-attività kummerçjali,˙olqien tax-xog˙ol u konsum aggregat og˙la.

Sinjali inkora©©anti

Is-suq tax-xog˙ol ukoll kompla juri riΩultati inkora©©anti˙afna. Tabil˙aqq, ir-rata ta’ tkabbir fl-impjiegi esperjenzataççelerazzjoni ta’ 3.1% fl-2013, l-ikbar Ωieda annwali matul l-a˙˙ar g˙axar snin.

Óafna minn dan it-tkabbir se˙˙ bejn April u Settembru2013. G˙aldaqstant, ir-rata annwali ta’ impjiegi Ωdiedet b’1.6punti perçentwali fl-2013, li tfisser Ωieda minn 59% fl-2012g˙al 60.6% fl-2013.

Matul l-istess sena r-rata ta’ parteçipazzjoni tan-nisa Ωdiedetbi 2.7 punti perçentwali g˙al 50.2%, ikkumparat mas-47.5%irre©istrati fis-sena preçedenti, filwaqt li r-rata ta’ parteçipaz-zjoni maskili Ωiedet b’1.1 punti perçentwali g˙al 79.4%, danwara tnaqqas b’0.3 punti perçentwali fl-2012.

IΩ-Ωieda qawwija fir-rata ta’ parteçipazzjoni tan-nisa tirriflettil-impatt poΩittiv tal-politika li qieg˙da ti©i implimentatasabiex jit˙e©©e© l-involviment tan-nisa fis-suq tax-xog˙ol.

Fost l-o˙rajn, dan sar permezz tal-introduzzjoni ta’ diversiskemi u inçentivi b˙as-servizz taç-çentri tal-˙arsien tat-tfalb’xejn, il-ftu˙ tal-iskejjel iktar kmieni g˙all-breakfast clubs uit-tis˙i˙ ta’ servizzi wara l-˙in tal-iskola b˙al Klabb 3-16.

Ekonomija stabbli

Il-Gvern Malti beda jwettaq ukoll il-weg˙da tieg˙u li jitraΩΩanid-defiçit ta˙t 3% biex gradwalment jitnaqqas il-proporzjontad-dejn ta˙t is-60%. B’hekk insibu li fl-2013 il-Gvern naqqasid-defiçit minn 3.3% fl-2012 g˙al 2.8%.

Barra minn hekk, id-defiçit mistenni jinΩel aktar g˙al 2.1% u1.6% fl-2014 u l-2015 rispettivament. Dawn il-korrezzjonijietsostenibbli se jintla˙qu permezz tar-reviΩjoni dejjem g˙addej-ja tal-infiq, miΩuri ta’ konsolidazzjoni fiskali u l-Att g˙ar-Responsabbiltà Fiskali.

Il-korrezzjoni msemmija kienet saret ming˙ajr ma kienpre©udikat il-pjan tal-Gvern li jra˙˙as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma g˙ar-residenti b’medja ta’ 25% u 5% rispettivament, ro˙sli s-sena d-die˙la se jkun estiΩ ukoll g˙an-negozji.

Il-ba©it ta’ din is-sena se jkompli jibni fuq din il-˙idma billijag˙ti prijorità lil inçentivi li jag˙mlu x-xog˙ol irendi u lig˙andhom il-˙sieb li jsa˙˙u l-˙sieb wara l-g˙oti tas-sigurtàsoçjali billi jkun assigurat li s-sistema toffri l-livell me˙tie© ta’protezzjoni soçjali, filwaqt li to˙loq l-opportunitajiet u mhuxid-dipendenza.

LOKALI KÓ 16|11|2014 03kullhadd.com

IL-KONTROLLI F’KORDIN IÓALLU R-RIÛULTATIB˙ala parti mill-impenn tal-Gvern biex kontinwa-ment ji©i assigurat li l-Façilità Korrettiva ta’ Kordintibqa’ post fejn ir-residenti jistg˙u jirriformawru˙hom, f’tiftix li sar l-Ispecial Response Team(SRT) sab madwar 90 pillola li huma steroids.

L-SRT sab dawn il-pilloli f’armarju ta’ çella par-tikolari waqt spezzjoni li saret g˙all-˙abta tas-6.00pm il-Ìimg˙a filg˙axija f’DiviΩjoni Tnax.

F’dan ir-rigward mill-ewwel ittie˙du passi dixxi-plinarji fil-konfront tal-pri©unier li nstab b’dan l-ammont. Aktar st˙arri© g˙adu g˙addej mill-pulizijamill-G˙assa ta’ Ra˙al Ìdid.

Il-Ministru Mallia jΩomm kelmtu

Iktar kmieni f’din il-le©iΩlatura l-Ministru ManuelMallia kien wieg˙ed li se jag˙mel dak kollu possib-bli biex id-droga ma tibqax tiççirkola fil-˙abs qalbil-pri©unieri. Fil-fatt, hu kien sostna li jixtieq jarafaçilità korrettiva fejn kull pri©unier ikun jaf limhux qieg˙ed hemm biex jabbuΩa jew biex ikolluiktar façilità biex jikser il-li©i.

G˙alhekk, b’inizjattiva tieg˙u u ta’ dan il-Gvern,qed isiru ˙afna iktar spezzjonijiet minn kemmkienu jsiru qabel biex l-aççess tad-droga jitnaqqasbl-iktar mod possibbli fil-˙abs – weg˙da o˙ra lidan il-Gvern qed iwettaq. Fid-dawl ta’ dan kollu, il-Ministru Mallia kien fisser ukoll kif ix-xewqa tieg˙uhi li kull persuna fil-˙abs, li qed i˙allas dejn luralis-soçjetà fuq ksur ta’ li©i, jo˙ro© mill-˙abs a˙jarmilli da˙al.

MUSUMECI U MUGLIETT MA ÌEWX AVVIÇINATI MILL-PN Minkejja li l-Partit Nazzjonalista l-‘©did’ ilujsostni li g˙andu l-bibien tieg˙u miftu˙inbera˙, fil-verità jidher li mhuwiex interessatf’rikonçiljazzjoni ma’ kul˙add, u g˙andu pref-erenzi dwar lil min lest jilqa’ lura fi ˙danu.

Dan jo˙ro© mill-fatt li kemm JesmondMugliett, kif ukoll Robert Musumeci, ma©ewx avvinçinati minn Simon Busuttil, g˙all-kontra ta’ dak li sar ma’ Jeffrey PullicinoOrlando. Dan ikkonfermawh ma’ din il-gazzetta l-eks-Ministru Nazzjonalista u l-eks-Sindku Nazzjonalista rispettivament.G˙al g˙add ta’ drabi Busuttil sostna li jrid

ji©bed lura lejn il-PN persuni li ˙assewhomimwarrba minn dan l-istess partit. Ftit tal-jiemilu JPO Ωvela li Busuttil kien g˙amillu offertabiex jing˙aqad mal-PN iΩda dan xorta wa˙dama aççettax g˙ax, fil-fehma tieg˙u, il-PNhuwa ma˙kum minn elementi konservattivi.G˙al dawn il-kummenti, Busuttil irrea©ixxa usostna li JPO huwa kapitlu mag˙luq u l-˙idma li qed issir biex il-PN jikseb lura n-niesli tilef ma tapplikax g˙alih.

F’dan ir-rigward ˙afna qed jistaqsu jekkverament Busuttil iridx i©ib il-bidla fil-PN.Dan g˙ax dawn il-mistoqsijiet qed ife©©u fl-im˙u˙ tan-nies fi Ωmien fejn ˙afna huma tal-fehma li l-PN g˙adu mdawwar bl-istess niesli kien hemm qabel l-elezzjoni ©enerali.

Il-maskra tal-PN il-‘©did’ ta’ Busuttil wassletukoll g˙ar-riΩenja ta’ Ian Castaldi Paris, eks-Sindku Nazzjonalista fil-lokalità ta’ Óal Lija.Castaldi Paris stqarr kif huwa kien injoratg˙alkollox meta esprima t-t˙assib tieg˙udwar kif kienu mexjin l-affarijiet ta˙t Busuttil.

04 16|11|2014 LOKALIKÓkullhadd.com

Kelliema g˙all-President ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Precaikkonfermat ma’ din il-gazzetta li l-ebda fondi tal-MaltaCommunity Chest Fund ma huma intenzjonati g˙all-integraz-zjoni tal-immigranti, kif ©ie allegat minn xi sezzjonijiet.

Fir-rigward tas-sistema l-©dida li permezz tag˙ha l-lista ta’benefiçjarji tal-MCCF din is-sena mhux se tkun ippubblikataminn qabel, tlabna lill-Uffiççju tal-President jispjegalna l-˙sieb wara din is-sistema l-©dida.

Kelliema g˙all-President spjegat li kull xahar il-MCCF ton-foq madwar €230,000 f ’g˙ajnuna l in-nies, l i €200,000minnhom qed imorru g˙al kimoterapija speçjalizzata lil tfal uadulti, li sfortunatament ikunu g˙addejjin mill-marda tal-kançer.

JirriΩulta li l-President se t˙abbar il-lista tal-benefiçjarjif’Jannar, u l-fondi jitqassmu skont il-˙tie©a tal-entitajiet li jap-plikaw g˙all-fondi. “Il-President trid li l-fondi tal-MCCF jinte-fqu bil-g˙aqal u li verament jindirizzaw il-˙tigijiet. Mat˙abbritx il-lista qabel, g˙ax il-President l-ewwel trid tarakemm se jin©abru fondi f’L-Istrina, u mbag˙ad bil-g˙aqalf’Jannar jit˙abbru l-entitajiet li jkunu applikaw g˙al diversipro©etti, biex jing˙ataw l-g˙ajnuna li g˙andhom bΩonn b’risqil-vulnerabbli,” temmet tg˙id il-kelliema g˙all-President.

IL-LISTA TA’ BENEFIÇJARJI TOÓROÌ F’JANNAR

XHIEDA TA’ IKTAR FLUS FIL-BWIETMinn çifri ppubblikati din il-©img˙a mil l -Uff iççjuNazzjonali tal-Istatistika jir-r iΩulta l i matul is-saj f l ig˙adda aktar Maltin g˙aΩlu lijsiefru g˙all-btajjel tag˙hom.Bejn Lulju u Settembru ta’din is-sena aktar minn144,000 turist siefru barraminn Malta. Dan ifisser limeta teskludi s-same day vis-itors, pajjiΩna rre©istra Ωiedata’ kwaΩi 9% f’turisti Maltin lis iefru barra minn Maltakkomparat mal-istess perjodutas-sena l-o˙ra.

Is-safar permezz ta’ criuse-l iners qieg˙ed dej jem isiraktar popolari mal-popluMalti. L-industrija tal-cruise-liners f’pajjiΩna bbenefikattajjeb ˙afna f’dawn ix-xhursajf in l i g˙adhom kifg˙addew meta ©iet irre©istra-ta Ωieda ta’ aktar minn 8%f’passi©©ieri Maltin li siefrufuq cruiseliner meta mqabbelmal-istess xhur tas-sena l-o˙ra.

Ìid li qed jinqasam bejnkul˙add

Din iΩ-Ωieda fit-turisti Maltinhija çertifikat li l-pajjiΩ qedj i l˙aq i l -miri ekonomiçitieg˙u u qed jil˙aq livell taj-jeb ˙afna ta’ ©id li qed jissar-raf fi tkabbir ekonomiku lijisboq kull aspettativa, kemmtal-Gvern Malti u kemm l-aspettat iva tal-UnjoniEwropea. Dan jikkonfermawkoll li tkabbir ekonomiku liqed jil˙aq il-bwiet tan-nies.

Il-poplu Malti qed iΩid il-konsum u l-infiq tieg˙u, peròdan mhux jag˙mlu biexila˙˙aq mal-g˙oli tal-˙ajjaimma qed jonfoq aktar f iprodotti u servizzi ta’ diverti-ment u mistrie˙ b’permezzta’ btajjel. Dan it-tkabbir fil-livell ta’ ©id ma˙luq matuldin is-sena huwa attribwit l-aktar g˙ar-riΩultati poΩittivi lil-Gvern qed jirre©istra mill-inçentivi u l-inizjattivi li ˙afil-ba©it tas-sena l-o˙ra u fl-implimentazzjoni bil-g˙aqalta’ dawn il-miΩuri matul is-sena flimkien mal-g˙aqal u l-bΩulija tal-poplu Malti.

Aktar miΩuri fil-ba©it li ©ej

Il-Ministru g˙at-TuriΩmu DrEdward Zammit Lewis kiensodisfatt b’dawn iç-çifri usostna li l-Gvern huwa dej-jem kommess li jibqa’ jie˙u l-miΩuri neçessarji fil-ba©it lise j i©i ppreΩentat f t i t tal-©ranet o˙ra u jimplimenta-hom bil-g˙aqal sabiex dan il-©id ekonomiku j ibqa’ umhux biss jiΩdied iΩda jibqa’jitwassal fil-but tal-poplu.

I l -Gvern j ibqa’ dej jemkommess li jinkora©©ixxi lin-negozji li joperaw fis-setturturistiku b’permezz ta’ miΩuriu inizjattivi li jo˙olqu aktar©id u profitti li eventwalmentj issarfu f ’aktar impjiegi ,invest iment u tkabbirekonomiku, temm jg˙id il-Ministru Zammit Lewis.

LoKaLI KÓ 16|11|2014 05kullhadd.com

Waqt it-tnedija ta’ dawn l-iske-mi l-©odda, il-MinistruScicluna spjega li dawn kienuqeg˙din ji©u mnedija wara l-istabbilment ta’ qafas regola-torju g˙all-pensjonijiet privatimill-MFSA. L-inçentivi fiskaliser ikunu marbuta ma’ prodot-ti ta’ pensjonijiet privati li ji©uoffruti mill-banek lokali u isti-tuzzjonijiet finanzjarji o˙ra.Dawn l-inçentivi tfasslu waral-˙idma mwettqa minn gruppta’ ˙idma stabbilit biex tindi-rizza l-kwistjoni tal-pensjoniji-et.

Fiex jikkonsistu

IΩ-Ωew© skemi huma volontarjiu huma ma˙suba biex jinko-ra©©ixxu dawk li jaqilg˙u d˙ulbaxx biex jiffrankaw aktarg˙all-irtirar tag˙hom u tissal-vagwardja l-kwalità tal-˙ajjatag˙hom fil-©ejjieni.

Kull individwu jista’ jinvestisa massimu ta’ €1000 permezztal-Iskema Personali tal-Irtiraru €1000 o˙ra f’Kont tat-Tifdiltal-Individwu. Il-Gvern dejjemΩamm f’mo˙˙u li kull inçenti-va li ting˙ata trid tkun immira-ta g˙al dawk li g˙andhomd˙ul baxx u medju. Ming˙andu d˙ul g˙oli di©à qedifaddal u m’g˙andux bΩonndawn l-inçentivi fiskali biexjag˙mel dan.

“G˙alhekk,” sostna l-MinistruScicluna, “l-inçentivi fiskali liqed in˙abbar, iridu jitkejlub’dan ix-xiber. Kieku tajnainçentivi fiskali aktar g˙oljin,kienu ja©evolaw lil min jaqla’˙afna u, min veru g˙andubΩonn dawn l-inçentivi, kienigawdu ftit li xejn. Il-©ustizzjasoçjali tg˙idlek li g˙andektimxi fuq il-binarji li mexxejnaa˙na.”

Investiment fi SkemiPersonali tal-Irtirar

Dawn l-iskemi jistg˙u jkunujew skema personali tal-irtirarjew kuntratt fit-tul ta’ assigu-razzjoni illi ji©u offruti minnbanek u istituzzjonijiet finanz-jarji li jkunu regolati mill-MFSA. Individwu li jikkontrib-wixxi jew jag˙mel ˙lasijiet fiskemi b˙al dawn imsemmija,jing˙atalu il-kreditu ta’ taxxa,meta jkollu çertifikat ma˙ru©minn min qed joffri dawn l-iskemi.

B˙ala eΩempju, il-Ministrusemma li individwu li f’dan l-a˙˙ar xahar tas-sena liqeg˙din fiha, ikun investa samassimu ta’ €1000 fi skemab˙al din, ikun irid jag˙melapplikazzjoni ma’ min qed

jamministralu din l-iskema fejnjg˙idlu li qed jitlob biex ikollukreditu kontra t-taxxa fuq id-d˙ul taxxabbli f’Malta.

L-amministratur ta’ din l-iske-ma, imbag˙ad, ikun qieg˙edjibg˙at l-informazzjoni neçes-sarja, kif mitluba mill-Kummissarju tat-Taxxi, lid-Dipartiment tat-Taxxi, sal-a˙˙ar ta’ Jannar tas-sena ta’wara. B’hekk, l-individwu, fis-sena 2015, ikunu qeg˙din jit-naqqsulu sa massimu ta’ €150mit-taxxa dovuta, fuq l-investi-ment li jkun g˙amel is-sena ta’qabel.

Fil-kaΩ ta’ koppja, fejn tal-anqas persuna minnhom tkunta˙dem, il-koppja tista’ tifta˙Ωew© skemi separati u f’kullskema ji©u investiti sa mas-simu ta’ €1000. F’dan il-kaΩ, il-

kreditu massimu ta’ taxxa litkun tista’ ting˙ata hija ta’ €300li titnaqqas mit-taxxa dovutata’ dak l-individwu li huwataxxabbli.

Meta l-persuna tirtira bl-età,l-investiment f’dawn l-iskemi,g˙andu jipprovdi lill-individwuli jie˙u somma ta’ mhux aktarminn 30% tal-investiment,mhux aktar kmieni minn metal-individwu jag˙laq l-età ta’˙amsin sena. Il-kumplamenttal-investiment jibda jit˙allaslill-individwu b˙ala pensjonimifruxa fuq numru ta’ snin,bil-g˙an li l-individwu jkollud˙ul finanzjarju annwali.

Kont tat-Tifdil tal-Individwu(ISA)

Min-na˙a l-o˙ra, id-d˙ul minn

kont tat-tifdil tal-individwujikkonsisti minn img˙ax lijit˙allas lill-individwu f’ismuminn kont bankarju fir-rig-ward ta’ somma flus depoΩita-ta f ’kont speçjali tat-tifdil;img˙ax li jit˙allas fuq stokks ubonds ma˙ru©a mill-Gvernjew a©enzija tieg˙u, minn kor-porazzjoni jew entità stabbilitamil-li©i, jew fir-rigward ta’stokks u bonds ma˙ru©ag˙all-pubbliku minn kumpani-ja jew entità.

B’dan il-mod, huwa s-suq lijkun qed jirregola kemm ikunil-valur tal-img˙ax li qedjing˙ata fuq l-investiment.Irrispettiv minn kemm hi r-rata tal-img˙ax li qed jit˙allas,kull d˙ul li l-individwu jirçieviminn dan il-kont ma jkunxtaxxabbli.

Biex dan ise˙˙, l-individwujkun irid jiddikjara u jinformabil-miktub lill-entità li tkunqed toffri dan it-tip ta’ investi-ment, sabiex ma jkunx qedtinqatag˙lu l-ebda taxxa fuqdan id-d˙ul.

Kull individwu huwaeli©ibbli li jinvesti sa massimuta’ €1000 fis-sena ta˙t din l-iskema. Koppja, sakemmhemm persuna minnhom liqed ta˙dem, hija eli©ibbli litifta˙ Ωew© kontijiet separati utinvesti sa massimu ta’ €1000fis-sena f’kull wie˙edmill-kontijiet. Ma tit˙allas l-ebda taxxa fuq iΩ-Ωew© konti-jiet.

L-introduzzjoni tat-ThirdPillar Pensions f’pajjiΩna hijaweg˙da o˙ra mwettqa minndan il-Gvern u g˙andha l-g˙an li mhux biss tipprovdid˙ul adegwat matul l-irtirar,imma anke tissalvagwardja s-sostenibbiltà fit-tul tas-sistematal-pensjonijiet.

InÇentIvI LI JIssaLvagwardJaw IL-KwaLItÀ taL-ÓaJJa

06 16|11|2014 LokaLikÓkullhadd.com

Laqg˙a ma’ ©gant intel -lettwali

“Meta ltqajt l-ewwel darbama’ Gough Whitlam kelli 25sena, u kont g˙adni kemm©ejt elet t f i l -ParlamentFederal i ,” beda jg˙idi lnaZahra. Christian Zahra, fil-fatt,kien l-ewwel persuna ta ’dixxendenza Maltija li ©ietelet ta f i l -ParlamentAwstraljan. G˙al min forsi majiftakarx, f’dik l-isess senakien ©ie elett ukoll il-mibkiJoe Grech b˙ala IsqofAwΩiljarju tal-Arçidjoçesi ta’Melbourne.

Zahra jg˙id l i kien i luatt ivist tal-Part i t LaburistaAwstraljan (ALP) minn metakien g˙adu Ωg˙ir. EΩatt qabelma ©ie elett, Zahra kien iservib˙ala CEO ta’ AboriginalHealth Service ©o Victoria.“G˙ali ja, l i ni l taqa’ ma’Gough kien qisu li niltaqa’mal-awtur tal-istorja li kontqed ng˙ix, g˙ax kwaΩi kullparti ta’ ˙ajti kienet affettwatamit-tmexxija ta’ Gough fil-partit u minn Ωmienu b˙alaPrim Ministru tal-Awstralja,”jispjega Zahra.

Jissokkta jg˙id kif Gough

kien figura kbira anke fiΩika-ment u, b˙ala dixxendentMalti b’tul medju, Zahra iktarkien milqut bil-preΩenza ta’Gough. Madankollu, Zahrajg˙id l i d-daqs f iΩiku ta ’Gough ©ie relegat fl-isfondkull meta kellu l-okkaΩjoni lijitkellem mieg˙u. “Fil-fatt, l-iktar ˙a©a li laqtitni kienet lidan ir-ra©el kbir , l i kel l ing˙olli rasi ’l fuq biex in˙areslejh, kien ©enwinament ©gantintellettwali b’firxa straordi-narja ta’ g˙arfien…it-tip ta’esperjenza u g˙erf li nis©u l-is tor ja post-Federal iAwstraljana.”

Memorja eççellenti

Zahra jispjega li Gough kiendi©à mda˙˙al fit-tmeninijietmeta l taqa’ mieg˙u,madankollu minnufih bedajkellmu fuq Private Member’sMotion li Zahra stess kienressaq rigward l-asbestos, fejni l-Gvern kien qed ikaxkarsaqajh biex jirratifika konven-zjoni j iet internazzjonalib’rabta mieg˙u.

“Bqajt mistag˙©eb kif kienjaf dan kollu,” jg˙id Zahra,“imma ma domtx ma sirt naf

li Gough kien jaqra l-Hansardkuljum. Qalli li kull min kienserju dwar il-politika kellujag˙mel l-istess.” Il-Hansardhi ja l -pubblikazzjoni tad-dibattiti parlamentari, u tirrik-jedi ˙afna impenn biexwie˙ed jaqraha kul jum.Madankollu, Gough baqa’interessat ˙afna fil-politikaAwstraljana, anke sa 35 senawara li kien Prim Ministru.

“Xtaq ikun jaf kollox dwari:fejn twelidt, l-ori©ini ta’ kun-jomi, fejn attendejt Università,u fejn kont na˙dem qabel©ejt elett fil-Parlament.” Zahra˙aseb l i r-r ispost i t ieg˙ukienu se jid˙lu minn widna ujo˙or©u minn o˙ra, iΩda jg˙idli baqa’ sorpriΩ kif kull metakien jer©a’ jiltaqa’ mieg˙u,kien isemmilu xi ˙a©a l ijkunu tkel lmu dwarha f i l -laqg˙a preçedenti. Bejn kulllaqg˙a u o˙ra ©iel i kienujg˙addu snin s˙a˙.

Kritiku tal-kultura ta’ falli-ment

Zahra jirrakkonta kif, sninwara li ltaqa’ mieg˙u g˙all-ewwel darba, kienu qeg˙dinwaqt festin tal-Partit Laburistamag˙ruf b˙ala Caucus, metaGough ©ibed l-attenzjoni ta’dawk preΩenti u qalilhom liZahra kien l-ewwel Malt i-Awstral jan l i ©ie elet t f i l -Parlament Federali. GoughΩied jg˙id li din il-˙a©a makinitx ti©i kkontemplata fiΩ-Ωmien li huwa da˙al fil-Partitfl-1952. Sa˙aq li l-pajjiΩ kieninbidel, u hekk ukoll i l -Caucus, u din kienet ˙a©atajba.

L-g˙arfien ta’ Gough dwar l-ALP kien kbir immens, jg˙idZahra. Kuntrar ju g˙al ximexxej ja o˙ra tal-Part i t ,Gough ma kienx i˙ares lejn l-ALP b˙ala vettura biex twass-lu g˙all-elezzjoni personalitieg˙u. Jekk ma kienx se juΩar-rwol tieg˙u fil-Parlamentbiex i©ib il-bidla, allura kieni˙oss li l-preΩenza tieg˙u makinitx tag˙mel sens.

Ma kellux simpatija g˙all-kollegi t ieg˙u f i l -Part i t l ikienu qeg˙din hemm bissg˙all-benefiççji li j©ib mieg˙usi©©u parlamentari, u li kienukuntenti li jibqg˙u membriparlamentari fl-OppoΩizzjoniLaburista li ma kienx se jkoll-ha reb˙a elettoral i . Kienjikkritika l-kultura ta’ falli-ment li dan il-grupp kien jir-rappreΩenta, g˙ax filwaqt lidawn kienu kuntentib’˙ajjithom, in-nies li suppostkienu qed jirrappreΩentaw,kienu jibqg˙u jbatu.

Ta wiçç ©did lill-Partit

Zahra jg˙id li Gough kienkapaçi jag˙mel kwaΩi kollox,iΩda kien g˙aΩel li jiddedika˙ajtu g˙as-servizz politikubiex i©ib il-bidla radikali li l-Awstralja kellha bΩonn jekkriedet tirrealizza l-potenzjaltag˙ha. Min˙abba d-determi-nazzjoni tieg˙u, Gough kientheddida g˙al ˙afna, inkluΩu˙ud mill-kollegi tieg˙u.

Bil-politika tieg˙u Gough

beda jaqbeΩ g˙ad-drittijiet ta’dawk in-nies li kienu minsijag˙ax ma kinux j i f furmawparti minn xi klikka; dawk likienu jg˙ixu fir-re©juni u s-subborgi, in-nisa, l-Abori©ini,l - immigranti , dawk b’pagibaxxi, u o˙rajn. Din il-politi-ka ressqet nies ©odda, bidletl-idea dwar min l-ALP jirrap-preΩenta, u ˙olqot kostitwen-za ©dida g˙all-Part i t . Dankollu wassal g˙al reb˙a fl-1972 u o˙ra fl-1974.

Bidel il-˙ajja ta’ ˙afna nies

Hemm list i twal ta’ dak l ig˙amel Gough g˙all-Awstral ja. U˙ud minnhomhuma d-drittijiet tal-artijiet lill-Abori©ini , opportunita j ietindaqs g˙an-nisa, it-twaqqiftal-Australia Council u ç-çele-brazzjoni tal-arti, l-introduz-zjoni ta’ no-fault divorce, it-tnaqqis tal-età tal-vot minn 21g˙al 18-il sena, servizzi tas-sa˙˙a universali, it-tne˙˙ijatas-sistema tal-unuri imperjali,l-irtirar tat-truppi Awstraljanimill-Vjetnam, u l-introduz-zjoni ta’ Awstralja veramentmultikulturali, li ppermettietlil Ωag˙Ωug˙ imwieled Malti li

ji©i elett fil-Parlament.G˙al Zahra, iΩda, l- iktar

bidla importanti li Gough ©abf’˙ajtu kienet li ppermetta liluu l i l mil juni o˙ra l i kienu©ejjin mill-istess klassi soçjalitieg˙u biex imorru l-univer-sità. “Ming˙ajr din il-possib-biltà ˙ajti kienet tkun differ-enti ˙afna. Trabbejt f’familjabi ftit flus, f’Ωona re©jonalital-klassi tal-˙addiema.Ming˙ajr Gough, j ien u Ω-Ωew© ˙uti qatt ma stajna nat-tendu l-università, u l-oppor-tunitajiet li kellna f’˙ajjitnakienu jkunu differenti ˙afna likieku ma kienx g˙alih,”jis˙aq Zahra.

Zahra jirringrazzja lil Goughg˙as-servizz pubbliku twil ug˙all-kura©© kbir li kellu. “L-eΩempju inkredibbli tieg˙ekikompli jispira lili u lil eluf ta’attivisti Laburisti o˙ra fil-pajjiΩu madwar id-dinja. Grazziwkoll g˙al dawk id-drabi lipo©©ejt dirg˙ajk kbar fuqspallejja u sejja˙tli comrade,u ©eg˙eltni nid˙ak u n˙ossniparti minn xi ˙a©a kbira; il-kawΩa tal-Labour u l-istorjatal-Awstralja,” itemm ChristianZahra f ’ indir izz dirett l i lGough Whitlam.

memorji taL-eks-prim ministru awstraLjan gough whitLam

“L-eÛempju inkredibbLi tiegÓek ikompLi jispira LiL eLuf ta’ attivisti Laburisti”Inqas minn erba’ ©img˙at ilu, proprju fil-21 ta’Ottubru, t˙abbret il-mewt ta’ Gough Whitlam.Whitlam serva b˙ala Prim Ministru tal-Awstraljabejn l-1972 u l-1975, u kien dak li wassal il-PartitLaburista Awstraljan g˙al reb˙a elettorali wara 23sena.

Dwar dan il-politiku tkellem ma’ din il-gazzettaCHRISTIAN ZAHRA, l-uniku Malti li qatt ©ie elettfil-Parlament Federali tal-Awstralja, fejn servafis-si©©u ta’ McMillan bejn l-1998 u l-2004.

L-iktar ˙a©a li laqtitni kienet li danir-ra©el kbir, li kelli ng˙olli rasi ’l

fuq biex in˙ares lejh, kien©enwinament ©gant intellettwalib’firxa straordinarja ta’ g˙arfien

Christian Zahra fil-Parlament Awstraljan fl-2004

LOKALI KÓ 16|11|2014 07kullhadd.com

L-Erbg˙a filg˙axija fil-Parlament, il-Ministru g˙all-Ìustizzja, Kultura u GvernLokali Owen Bonnici fisser kif,meta kien fil-Gvern, il-PartitNazzjonalista g˙aΩel li ja©evolal-kaΩin tieg˙u f’Ra˙al Ìdidminflok ma estenda ç-çentrutas-sa˙˙a fl-istess lokalità.

Il-Ministru Bonnici spjega kifdin id-deçiΩjoni ttie˙det fil-le©iΩlatura li g˙addiet metaJason Azzopardi kien respons-abbli mid-Dipartiment tal-Artijiet ta˙t amministrazzjonipreçedenti.

Matul il-le©iΩlatura li g˙addi-et id-Diparitment tas-Sa˙˙akien talab lid-Dipartiment tal-Artijiet biex jing˙ata l-binjabiswit il-klinika ta’ Ra˙al Ìdid,bl-iskop li jkabbar l-istessklinika. Dan peress li l-binjaattwali hija Ωg˙ira wisq biextaqdi l-funzjoni ta’ klinikaewlenija fin-Nofsinhar ta’Malta.

Madankollu, id-Dipartimenttal-Artijiet, li dak iΩ-Ωmien kienjaqa’ ta˙t Jason Azzopardi,iddeçieda li minflok ma jipper-metti servizz ta’ sa˙˙a a˙jarg˙all-poplu tan-Nofsinhar,jer©a’ j©edded iç-çens tal-binjalill-PN biex dan ikompli juΩahb˙ala kaΩin. Interessantiwie˙ed jinnota li dan il-kaΩinjinsab fid-distrett ta’ JasonAzzopardi.

Dan kollu ©ara fl-istessΩmien li d-Dipartiment tal-Artijiet ˙a l-kaΩin tas-Si©©iewilill-Partit Laburista, g˙ax kienetsaret talba mis-SindkuNazzjonalista Karol Aquilinabiex il-binja li kienet tintuΩamill-Partit Laburista ssir çentruçiviku.

G˙al darb’o˙ra, bil-fatti, il-PNqed juri kemm mhuwiex kred-ibbli fi kliemu hekk kif din l-a˙bar tkompli ΩΩid mal-lista ta’manuvri li g˙amel GvernNazzjonalista biex jakkwistabçejjeç ta’ art proprju g˙all-gwadann tieg˙u.

Il-kaΩin ta’ Santa Luçija

Fost l-artijiet li ttie˙du b’manu-vri politiçi fi Ωmien GvernNazzjonalista hemm dik lifuqha jinsab il-kaΩin ta’ SantaLuçija. Fl-1988, dak iΩ-Ωmien

permezz ta’ Austin Gatt li kienSegretarju Parlamentariresponsabbli, applika biexting˙ata biçça art fi Triq it-Torri f ’Santa Luçija, art likienet tesa’ madwar 653 metrukwadru u l-iskop kien li jinbe-na kaΩin kif fil-fatt ©ara.

It-tender ma˙ru© mill-Gvernkien jitlob çens ta’ ˙amsinsena bil-kundizzjoni li l-art matintuΩax g˙al skopijiet residen-zjali, domestiçi jew kummerç-jali. Minkejja li dawn il-kundiz-zjonijiet kellhom l-g˙an lijnaqqsu l-ammont ta’ app-likanti xorta wa˙da kienhemm applikant ie˙or minbar-ra l-PN. Dan l-applikant offras-somma ta’ Lm275 filwaqt li l-PN kien offra biss Lm200 umbag˙ad kien talab right offirst refusal, liema talbantlaqg˙et.

Fid-dawl ta’ dan, il-PN kienmitlub jg˙olli l-offerta tieg˙ug˙al Lm275 u dan aççetta. Dinl-art ing˙atat lilu min˙abba li,skont il-Kummissarju tal-Art ta’dak iΩ-Ωmien, il-partiti politiçisetg˙u jing˙ataw preferenzaf’dan ir-rigward.

Il-kaΩin f’Ta’ Xbiex

F’Jannar 1988, Austin Gatt,f ' isem il-PN, kiteb lid-Dipartiment tal-Artijiet biexjing˙ata art b’kobor ta’ 150metru kwadru li kienet tinsabfi Triq Abate Rigord, f’Ta’Xbiex. F’Mejju tal-istess sena l-Gvern ˙are© sej˙a g˙all-offertibiex din l-art ting˙ata b’çensg˙al ˙amsin sena. Id-Dipartiment tal-Artijiet irçievaΩew© offerti b’distakk kbirbejniethom. Il-PN offra bissLm100 filwaqt li applikantie˙or offra Lm1,130

Hawnhekk il-Gvern waqqafit-tender, u f’Diçembru tal-ist-ess sena re©a’ ˙are© tenderie˙or fuq l-istess art. Din id-darba ©ie stipulat li ç-çens makienx se jing˙ata g˙al skopijietdomestiçi, residenzjali jewkummercjali. G˙al din is-sej˙are©g˙u ntefg˙u Ωew© offerti.Wa˙da mill-PN bis-somma ta'Lm200 u l-o˙ra mill-G˙aqdaNisa Soçjalisti bis-somma ta’Lm150.

Filwaqt li fil-kaΩ ta’ Santa

Luçija l-Partit Nazzjonalistang˙ata ç-çans li jg˙olli l-offertatieg˙u, fil-kaΩ ta’ Ta’ Xbiex l-G˙aqda Nisa Soçjalisti ma jid-hirx li ng˙ataw l-istess dritt, ug˙alkemm dan id-dritt issem-

ma’ mill-Kummissarju tal-Artijiet, dan xorta rrakkoman-da lid-Direttur tal-Kuntrattibiex jag˙ti din l-art lill-PartitNazzjonalista.

Illum fuq din l-art il-PN

g˙andu kaΩin. KaΩ ie˙or li juribiç-çar kemm il-Gvernimmexxi mill-PN g˙al darbtejnkonsekuttivi uΩa kejl differentimeta ©ie biex jag˙Ωel bejnΩew© applikanti.

GÓAÛLU KAÛIN POLITIKU FUQ KLINIKA TAS-SAÓÓA

L-ESTENSJONI TAÇ-ÇENTRU TAS-SAÓÓA F’RAÓAL ÌDID

KaΩin tal-PN Ra˙al Ìdid KaΩin tal-PN Sta. Luçija

08 16|11|2014 LOKALIKÓkullhadd.com

KONSULTAZZJONI PUBBLIKA DWAR L-ORGANIZZAZZJONIJIET VOLONTARJIL-emendi proposti fil-li©i dwar l-organizzazzjonijiet volontarji sejkunu qed jitpo©©ew g˙all-kon-sultazzjoni pubblika li mistenni-ja tinbeda fil-©img˙at li ©ejjin

F’indirizz li g˙amlet fil-ftu˙ ta’konferenza dwar il-volontarjatimtellg˙a minn Volonteuropeflimkien ma’ Malta HealthNetwork, il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet tal-

Konsumatur u Libertajiet ÇiviliHelena Dalli tkellmet fuq il-˙idma li qed iwettaq il-Gvernfis-settur tal-volontarjat.

L-ewwel NGO Hub fil-BeltValletta

Semmiet kif fil-©img˙at li ©ejjin,il-Gvern se jkun qed jinawgural-ewwel NGO Hub fil-Belt

Valletta li mhux biss se jospita l-uffiçini amministrattivi g˙all-Kunsill tal-Volontarjat iΩda sejservi wkoll b˙ala baΩi fejn l-organizzazzjonijiet volontarjijkunu jistg˙u jiltaqg˙u. Il-postse jkun mg˙ammar ukoll biexiservi ta’ çentru g˙at-ta˙ri© uriΩorsi.

Il-Ministru Dalli ˙abbret ukollkif g˙addej xog˙ol biex jinfet˙uΩew© NGO Hubs o˙ra, wie˙edfit-Tramuntana u l-ie˙or fin-Nofsinhar ta’ Malta biex jaqduaktar organizzazzjonijijet volon-tarji.

Dwar il-li©i tal-volontarjat, Dr

Dalli spjegat kif b˙alissag˙addejja ˙idma biex isiru l-emendi neçessarji li jassigurawaktar trasparenza u ekwità fis-settur u ˙abbret kif dwar dan il-Gvern se jkun qed imexxiproçess ta’ konsultazzjoni.

“Il-Gvern iqis l-organizzaz-zjonijiet volontarji b˙alamsie˙ba importanti,” qalet il-Ministru Dalli.

Allokati €3 miljun

Semmiet kif matul din is-senabiss il-Ministeru mmexximinnha alloka aktar minn €3

miljun g˙al dan is-settur filwaqtli, permezz ta’ pro©etti kofi-nanzjati mill-Unjoni Ewropea,saret ˙idma kon©unta ma’diversi NGOs lokali u internaz-zjonali dwar l-integrazzjoni ta’persuni li ©ejjin minn pajjiΩiterzi.

Il-Ministru Dalli enfasizzat l-importanza tal-involviment tas-settur volontarju fuq livellEwropew, fejn NGOs iΩommuanke kuntatt ma’ istituzzjonijietEwropej li tippermettilhom lijkabbru l-firxa ta’ kuntatti ujwessg˙u l-livell ta’ g˙arfien fis-settur.

Alfred Sant qal lill-ParlamentEwropew li kumpaniji milqutaf’Ωoni ta’ gwerra u attivitajietterroristiçi fil-pajjiΩi tal-hekkimsej˙a ‘Rebbieg˙a G˙arbija’,inkluΩ il-Libja, g˙andhomjing˙ataw l-istess g˙ajnunab˙al dawk il-kumpaniji li int-laqtu ˙aΩin bil-globalizzaz-zjoni.

Mhux ©ust li ˙addiema ta’kumpaniji li investew fil-Libjamhux jing˙ataw l-istess tratta-ment b˙al ˙addiema li qedigawdu mill-Fond Ewropewta’ A©©ustament g˙all-Globalizzazzjoni. Mhix ˙a©a©usta li ˙addiema ta’ impriΩi ta’daqs mezzan jew çkejken, liinvestew f’pajjiΩ b˙al-Libja uissa jinsabu f’qag˙da tassewdiffiçli, mhumiex jing˙ataw l-istess trattament mill-Unjoni lilkumpaniji u ˙addiema o˙ra fl-istess qag˙da.

Sant favur il-mobilizzazzjonital-Fond Ewropew

Alfred Sant qal li vvota favur il-mobilizzazzjoni tal-FondEwropew li ja©©usta g˙all-globalizzazzjoni fir-rigward ta’Andersen Ireland u f’kaΩijieto˙ra simili li tressqu quddiemdin il-Kamra g˙ax il-˙addiemali ntlaqtu ˙aΩin mill-globaliz-zazzjoni jixirqilhom l-appo©©me˙tie©. “Kieku ma kienxg˙alhekk, kont nivvota kontra.L-effetti tal-globalizzazzjoni ma

jin˙assux biss meta azjendijag˙lqu jew inaqqsu n-niesb’riΩultat ta’ riçessjoni. Lil hinnmill-effetti tal-2008, il-globaliz-zazzjoni wasslet g˙al disturbikbar fi ˙dan u bejn il-©nus. Fil-pajjiΩi ta’ madwar ir-Russja u l-pajjiΩi tal-hekk imsej˙a‘Rebbieg˙a G˙arbija’, inkluΩa l-Libja, id-disturbi ˙arbtu l-kum-merç u l-investiment.

L-aktar milquta huma azjendiΩg˙ar li investew bil-kbir

f’rabtiet li llum huma milqutamill-˙erba ta’ kwaΩi gwerrajew ta’ ˙idmiet terroristiçi fisfond ta’ gwerra çivili. Ikunxieraq li azjendi li ntlaqtub’dan il-mod u tilfu x-xog˙oljing˙ataw appo©© b˙alma ji©rifil-kaΩ ta’ azjendi o˙ra li ntlaq-tu ˙aΩin mill-globalizzazzjoni,”qal Sant. Huwa Ωied jg˙id limeta staqsa lill-KummissjoniEwropea dwar dan ma ng˙ataxrisposta sodisfaçenti.

“KUMPANIJI FIL-LIBJA JEÓTIEÌU L-APPOÌÌ”

Waqt it-tnedija ta’ mudell ©did ta’ karozza li ta˙dem bl-elettriku, Kia Soul, il-Ministru g˙all-IΩviluppSostenibbli, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Leo Brincat qal li kull çittadin Malti g˙andu jilqa’ poΩitti-vament il-wasla fis-suq ta’ karrozzi li ja˙dmu bl-elettriku, g˙ax dawn iservu b˙ala l-akbar tarka kon-tra t-trab fin u l-gassijiet serra f’pajjiΩna.

Min-na˙a tieg˙u, il-Ministru g˙at-Trasport u l-Infrastruttura Joe Mizzi esprima s-sodisfazzjon tieg˙ug˙all-fatt li qed jintwera interess mis-settur privat, li qed jifhem dejjem aktar l-importanza li tinbidelil-kultura f’pajjiΩna.

“ L-AKBAR TARKA KONTRA T-TRAB FIN U L-GASSIJIET SERRA”

10 16|11|2014 opinjonikÓkullhadd.com

Patri Mario Attard

MINNSALVUCANALE

Dan ix-xahar huwa sinonimumat-ti©ijiet, g˙alhekk reklamifuq it-TiVi, radju u medja o˙rastampata kollha jirreklamaw il-prodotti tag˙hom. IΩda fuq l-istazzjon Net g˙andhom pro-gramm jismu The Weds.Minkejja li m’iniex fanatiku tat-ti©ijiet kelli xorta nara ftitminnu u nara x’joffri. Appartiminn hekk irrid in˙arbexdawn l-erba’ kelmiet ta’ kull©img˙a, ˙eqq, u jkolli fuq xiexng˙id.

Jekk ser nikkummenta dwaril-preΩentatriçi jkolli nag˙tihafull points; apparti li hijasabi˙a u grazzjuΩa taf tip-preΩenta u taf xi tg˙id. Is-su©©etti mag˙Ωula huma koll-ha ta’ interess g˙all-g˙arrajjes.Mill-ftit li rajt ©ew intervistatiwedding planners, fotografi,tax-xag˙ar, tal-make up, eççe-tra. IΩda li dejjaqni u jag˙melil-programm tedjanti, hu l-fattli l-programm s˙i˙ bilqieg˙dau minn intervista g˙all-o˙ra.

Klikkja, clickja jew ag˙fas?

T˙obbu jew tobog˙du, ta’ kullsena jkollna ng˙addu minnu.Dan l-imniefa˙ Eurovision ta’Malta kull sena jqajjem ewfori-ja liema b˙alha, min g˙ax iffis-sat iΩΩejjed jew min hu kontro-versjali u jmaqdar biss. Jieninsegwih g˙ax il-ma©©oranzatad-dar joqog˙du jarawh u jiennag˙mel kif jg˙idu l-IngliΩi: Igo with the flow.

Iffissat qatt ma kont, iΩdameta kont iΩg˙ar kont nie˙ugost insegwih, imma g˙aldawn l-a˙˙ar 10 snin litteral-ment dejjaqni. Dejjaqni mhuxg˙ax ma n˙obbx il-muΩika jewil-kantanti, iΩda dejjaqni g˙ax

ta’ kull sena Xarabank jiddedi-ka xi tliet programmi g˙alih.Dejjaqni g˙ax ma hemmx kon-tinwità; filli f’sala, filli ta˙t it-tinda, imbag˙ad ner©g˙u fis-sala, imbag˙ad back to squareone…ta˙t it-tinda. Dejjaqniwkoll g˙ax g˙amel Ωmien twilpolitiççizzat. Anke fejn jid˙lupreΩentaturi aktarx kienu ji©umg˙arbula! Imma l-aktar li dej-jaqni kien min˙abba r-reklamikontinwi li bih ji©i mifqug˙ l-istazzjon nazzjonali. Taqlibluf’liema ˙in taqliblu, ˙lief le˙enCarlo ma tismax. IΩda s-sabi˙ahi li, biex tkun taf x’inhug˙addej, trid tikklikja fuq il-websajt mhux tag˙fas, g˙axhija xi ˙a©a pastaΩa li tuΩa l-kelma Maltija. Jien ma nafxmeta l-Awtorità tax-Xandir sertibda tg˙arbel dawn il-pas-taΩati li jsiru kuljum, il-˙inkollu.

Tal-biΩa’ spiçça

Tg˙iduli xejn, imma nhar ta’Tnejn fid-disg˙a ta’ filg˙axija˙add ma jaqlag˙ni minn fuqis-sufan. Dik is-sieg˙a tal-pro-gramm Rajt ma Rajtx ma nib-dilha ma’ xejn. Dan il-pro-gramm beda s-sena li g˙addietu kien ta’ suçess immedjat. L-ebda storja, l-ebda programmma kien tedjanti. Anzi, kienukollha bis-sens u reali ˙afna.Prosit kbira u mist˙oqqa lill-produtturi li ˙admu fih. Immajewilla, dan spiçça ˙esrem dis-sena! G˙adna Novembru u,wara xahar u ftit, din il-©img˙axandru l-a˙˙ar programm. Ir-ra©uni ma nafhiex u g˙alhekkma nistax nikkummenta. IΩda,li spiçça hekk ˙abta u sabta,dejqitni.

Issa ˙a naraw biex sernitqannew kull nhar ta’ Tnejn,

nibdew minn g˙ada.

Is-Sibt

Is-Sibt dejjem b’xi ˙a©a, melal-Bee Gees fis-snin sebg˙inkien telg˙alhom id-deni g˙aΩ-Ωfin, fit-tmeninijiet kul˙addflimkien insegwu lil Hamilton,fid-disg˙inijiet smajna lilWigfield tkanta li ser tmurtiΩfen is-Sibt filg˙axija! Immainsomma, issa g˙andna pro©ettkull nhar ta’ Sibt. Mela fuq il-One g˙andhom programm©did The Saturday NightProject li jippreΩentawh Ωew©IngliΩi, li, jekk g˙araft sewg˙andhom programm ukollfuq ir-radju. G˙al min qatt marah dan huwa programm ta’diskussjoni le©©era fejn il-preΩentaturi jintervistaw niesminn oqsma differenti.Il-Óadd it-tajjeb!

Nippretendi! Aremm ˙ej! Jaqawtippretendiha int ukoll? Le ta!Jiena fommi sieket. Biss tirfisnix!Jew, almenu, jekk tirfisni tibqaxg˙addej/ja minn fuqi!

M’iniex qieg˙ed nit˙addet fuqmin ma tistax t˙ares lejh li majsaqsikx ˙emel mistoqsijiet l-g˙aliex. Lanqas mhu qieg˙ednirreferi g˙al bully! Ji©ifierimhux biss dawk li j˙obbu jit-fett˙u biex, b˙al speçi,jg˙addulek il-messa©© li jqal-lag˙lek l-istonku: “Li ng˙id jien!”Anke dawk li fuq xejn jag˙mlustorja. Dawk li jemmnu lijag˙mlu huma BISS huwa t-taj-jeb! Mela ag˙mel gwerra ma’kul˙add! G˙ax huma QATT majiΩbaljaw! Le ˙bieb! Mhux fuqdawn qieg˙ed nit˙addet!

Imma f’mo˙˙i u f’qalbi t-twaj-jeb Ìesù qieg˙ed jag˙tini dawkli jag˙mlu minn kollox biexjg˙inu. Naf min, sa˙ansitra,˙are© flejjes kbar minn butubiex jag˙mel xog˙ol volontarjuminn qalbu. Ming˙ajr interessi!Ma nafx lil kemm-il wie˙edkellem, basta se˙˙lu jg˙in lildik, lil dak u lil dawn! Ìera ma’kull rokna. Óabbat kull bieb li©ie quddiemu. Mar f’kull tip ta’uffiççju. Iltaqa’ ma’ kull persuna,hi ta’ liema lewn politiku hi.Basta jg˙in. Ifarra©. Ikun ta’ sol-liev g˙all-batut.

Aktar ma ˙are© flus, aktar˙assu qieg˙ed jg˙in. Aktar ma ta˙inu g˙al dawk li kellhombΩonnu, aktar ˙assu utli. Aktar

ma kien hemm g˙al s˙abu,aktar ˙assu ˙ieni li hu kientassew parti minnhom!Mhuwiex, le, iç-çarlatan li jifta˙idejh jew li j˙arref imma, fis-sieg˙a tal-prova, ma tarahxb’nemes! G˙ax ja˙rab. L-aqwa lija˙seb g˙al rasu!

Imma l-bniedem bniedemjibqa’. “G˙ax ˙a ng˙idlek Patri!”©ieli nsib min jg˙idli bid-dmug˙nieΩel jew, xi minn daqqiet,i©elben, skont il-kaΩi, minng˙ajnejh. “Kollox nag˙tik! Jekktg˙idli: ‘Tini dik!’ Nag˙tihielek.Tiswa kemm tiswa! Mur ara! Allatg˙id ma jipprovdix!” Jew: “Jekktg˙idli tini jdejk wa˙da arata˙seb li mhux ˙a nag˙tihielek.Anke l-o˙ra nag˙tik! Imma ˙ejalmenu g˙idli: ‘Grazzi ˙anΩir!’G˙ax b’dik il-grazzi, li ma tiswa

xejn, g˙alija tfisser ˙afna!”Nimma©ina li int ukoll, waqt li

qieg˙ed taqra dawn il-fraΩijiet,qieg˙ed t˙arrek rasek. G˙axsmajthom b˙ali. Forsi inti stessg˙edthom. U g˙edthom metaint ukoll, b˙al din il-persuna,spiççajt tajt ˙inek, flusek, it-tal-enti kollha tieg˙ek. Basta li x-xog˙ol jew il-missjoni li d˙altg˙aliha jkunu ta’ suççess. Imma,fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar, x’sibt?

Sibt dak li f’elf sena qatt ma˙sibt li se ssib! Sibt li dawk stessli int tant g˙ent, farra©t u qdejt,illum lanqas jindenjaw ru˙homi˙arsu lejk! Kieku hekk fiha uma fihiex! Jaf lil dawk stess li intservejt ta’ tapp biex taqdihommill-koxxa llum jg˙idu kontrikman-nies! X˙in jarawk jitilquji©ru ’l hemm. Jitgerrxu minnek.

Jew taparsi ma rawkx! Inkellajag˙mluha ta’ ˙bieb foloztieg˙ek. Imsieken! X’a˙nainnoçenti hux!

U l-qalb twe©©a’. G˙ax tad-demm u l-la˙am hi! Twe©©a’g˙ax tippretendi mqar biççagrazzi! Intennilek. Óalli lil dak lijkun tg˙idlu ˙anΩir! Almenug˙edtlu grazzi! Anke sempliçi-ment taptipa fuq l-ispallejn taftiswa dinja. G˙ax dak li jkunjg˙id, bejnu u bejn ru˙u: “Ara!Mela swejt g˙al xi ˙a©a f’˙ajti!”

Nifhmek jekk fil-politika ssibmin igerger fuqek minflok jap-prezzak. Nifhmek jekk fil-knisja,avolja tissallab biex tg˙in malajr,issib tilqg˙ek ˙arsa kies˙a tal-mewt jew xi lsien jaqta’ daqssikkina! Lil Ìesù mhux hekkg˙amlulu! Imma kompli ag˙melil-©id! Tiqafx! U, b˙alma qalli˙abib tieg˙i dan l-a˙˙ar: “La seta˙dem g˙all-Mulej tippretendixejn!” Inutli li tikkumbatti battal-ja mitlufa. Man-nies stenna aktaril-morr milli l-˙elu. Imma intpersuna li taf t˙obb! Mela l-prosit stennieha ming˙and il-Mulej! G˙ax il-prosit tieg˙u tfiss-er paçi dejjiema f’qalbek! Il-prosit tal-bniedem imsewsa! Inttajjeb sakemm taqdini! Inkellatkun tajjeb g˙all-˙ruq!

Tippretendi xejn! G˙ax jekkdak li g˙andek ing˙atalekb’rigal, allura ˙u parir l-Img˙allem: “B’xejn ˙adtu b’xejnag˙tu,” (Mt 10:8)! Imbag˙adi˙allsek hu!

tiVi AwArds

kont nippretendi

OPINJONI KÓ 16|11|2014 11kullhadd.com

Catherine Fenech

Membru fl-EΩekuttivNazzjonali tal-Partit Laburista

Ekonomija li qed tirpilja

Din il-©img˙a l-Prim Ministru DrJoseph Muscat stqarr li t-tkabbirekonomiku qabeΩ kull aspettatti-va. Awgurju tassew tajjeb u provata’ kemm dan huwa gvern g˙aqlili jibΩa’ g˙al flus il-poplu uja˙dem bis-s˙i˙ sabiex il-poplujkollu kwalità ta’ ˙ajja dejjem a˙jarminn tas-sena ta’ qabel. Ir-riΩultatipoΩittivi ma ji©ux minn fuq is-s˙ab. RiΩultati poΩittivi trid tipp-jana bil-g˙aqal u ta˙dem bis-s˙i˙g˙alihom. U g˙ax dan huwagvern li g˙andu g˙al qalbutassew lill-poplu tieg˙u, intefa’b’ru˙u u ©ismu g˙al g˙onq it-triqsabiex jag˙ti lill-poplu dak liwieg˙du, stabbiltà u ©id komuni.L-osservaturi ekonomiçi barranin

kollha bassru li l-Gvern kien wisqambizzjuΩ fil-miri ekonomiçitieg˙u g˙al din is-sena. Imma r-riΩultati ekonomiçi li rnexxielu jik-seb il-pajjiΩ ikkonfermaw li l-Gvern kellu ra©un fil-kalkoli u l-miri tieg˙u, grazzi g˙all-istrate©ijatal-Gvern li jfittex li jkun bieΩeldaqs il-poplu tieg˙u.

Fi ftit ©ranet o˙ra se ji©ippreΩentat il-ba©it. L-g˙an ewlienif’dan il-ba©it se jkun li jikkonsoli-da l-miri g˙al aktar riΩultati poΩit-tivi u nkomplu fil-pjan li jitnaqqasid-defiçit u nkomplu nkabbru l-ekonomija.

Meta, skont l-OppoΩizzjoniNazzjonalista, pajjiΩna suppostqieg˙ed fid-dalma tal-Medjuevu uqed jitlob g˙al bailout, l-UnjoniEwropea, l-a©enziji ta’ kreditu uawtoritajiet tar-riçerka barraninkollha jfa˙˙ru u japprovaw il-˙idma tal-Gvern favur l-istabbiltàu tkabbir fl-ekonomija li jgawdiminnha kull˙add. Tant kemm huhekk li l-Unjoni Ewropea qed tit-lob li Malta tikkontribwixxi aktarlejn l-Unjoni peress li pajjiΩnarre©istra rata ta’ tkabbirekonomiku g˙olja. Skont l-indiçita’ prosperità annwali kkalkulatamill-Legatum Institute, pajjiΩnakklassifika fit-23 post fost l-aktarpajjiΩi prosperi fid-dinja.

Dawn iç-çertifikati mog˙tija lilMalta minn a©enziji barraninikomplu jsa˙˙u l-˙idma tal-Gvernfil-pjanijiet tieg˙u sabiex jag˙mellil pajjiΩna l-aqwa fl-Ewropa.Imma g˙all-PN dan xejn majg˙odd. Jg˙odd biss il-pjan u l-istrate©ija antika u solita tag˙homli jfixklu l-˙idma tal-Gvern billijxerrdu l-biΩa’ u d-dubju fl-im˙u˙tal-poplu, bl-g˙an li j˙arbtu t-triqit-tajba li qabad dan il-Gvern biexlil pajjiΩna jerfg˙u ’l fuq u j©ibufuq saqajh u jibda jirpilja mill-ista©nar ekonomiku li sofra tul l-a˙˙ar le©iΩlatura ta’ GonziPN.

RiΩultati

BiΩΩejjed t˙ares lejn ir-riΩultatipoΩittivi li pajjiΩna qed jiksebxahar wara xahar fis-settur tat-turiΩmu.

Il-persenta©©i miksuba minnpajjiΩna fis-settur turistiku mhuxtalli jikkomparaw tajjeb maç-çifrirre©istrati fl-Ewropa u globali,imma talli jaqbΩuhom ukoll.

Bejn Jannar u Awwissu ta’ dinis-sena Malta rat 1.1 miljun turist,li tfisser Ωieda ta’ 9% fuq l-istessxhur tas-sena l-o˙ra. Skont l-a˙˙arçifri ppubblikati mill-UNWTOTourism Barometer din iΩ-Ωiedarre©istrata minn pajjiΩna fl-ewweltmien xhur ta’ din is-sena hijaakbar minn dik irre©istrata glob-alalment madwar id-dinja, fejnimmarkat tkabbir ta’ 4% usa˙ansittra akbar ukoll minn dakirre©istrat fir-re©jun tal-Mediterranfejn irre©istra Ωieda ta’ 8.6%. Aktar minn hekk l-infiq ta’ dawn

it-turisti f’dawn l-istess xhurimsemmija la˙aq €1.1 biljun fil-waqt li l-iljieli mqattg˙aammontaw g˙al sitt miljun lejl.Dawn iç-çifri huma çifri rekordg˙al pajjiΩna li qed isarrfu f’aktarattività ekonomika, profitti g˙all-industrija turistika, aktar ˙olqienta’ impjiegi u titjieb fil-kundiz-zjonijiet tax-xog˙ol g˙all-persunili ja˙dmu f’dan is-settur u event-walment iwassal g˙al aktar tkab-bir ekonomiku. Ta’ min jinnota lin-numru ta’ turisti li Ωaru Maltakiber b’45% fi Ωmien g˙axar snin.

Fil-qasam tal-cruiseliners kellnariΩultati sbie˙ ferm ukoll. BejnLulju u Settembru ta’ din is-sena,total ta’ 13,261 passi©©ier fuq il-cruiseliners g˙aΩlu li jqattg˙u lejlf’Malta, li ssarraf fi tkabbir ta’ seba’darbiet aktar fuq dak irre©istrat fl-istess perjodu tas-sena l-o˙ra.

Dan huwa çertifikat ˙aj ta’kemm pajjiΩna llum huwa a˙jarmilli kien sena u nofs ilu u limiexi fid-direzzjoni t-tajba.

L-impjiegi

Çertifikat ie˙or poΩittiv g˙al danil-Gvern, li xahar wara xahar qeddejjem ji©i kkonfermat, huma r-riΩultati poΩittivi fit-tnaqqis tar-ratatal-qg˙ad. L-impjiegi full-timeΩdiedu bi kwaΩi 4% f’Ìunju lig˙adda meta mqabbel mal-istessxahar tas-sena l-o˙ra. Fis-setturprivat kien hemm Ωieda ta’ ’l fuqminn 4,000 impjieg.

Ta’ min jinnota b’sodisfazzjon lil-˙addiema nisa full-time Ωdiedubi kwaΩi 6%, meta l-˙addiema

r©iel Ωdiedu bin-nofs ta’ dakirre©istrat min-nisa. Dan ifisser li l-inizjattivi li ˙a dan il-Gvern fl-a˙˙ar bagit, b˙all-introduzzjonitaç-çentri ta’ ˙arsien tat-tfal b’xejnu diversi inçentivi o˙ra sabiexi˙ajru lill-mara Maltija to˙ro©ta˙dem u tikkontribwixxi fis-suqtax-xog˙ol qed jag˙tu l-frott mis-tenni u qed jintla˙qu l-miri tal-Gvern f’dan il-qasam b’aktarparteçipazzjoni tan-nisa fid-dinjatax-xog˙ol.

Però, dawn iç-çifri poΩittivi l-PNirid ja˙bihom u jnessihom lill-poplu billi jippruvaw iduru man-numri u jg˙aw©uhom kif jidhril-hom huma sabiex ming˙alihomjifqg˙u l-buΩΩieqa tal-Gvern.G˙ax issa li l-qg˙ad qed ji©i indi-rizzat bis-serjetà u qieg˙ed fl-inqas rata rre©istrata tul ˙afna sninu g˙ax in-nies fid-dinja tax-xog˙olqeg˙din dejjem jiΩdiedu, l-OppoΩizzjoni Nazzjonalista qedtipprova toskura dawn ir-riΩultatipoΩittvi billi timplika li donnu l-Gvern qed inaqqas ir-rata tal-qg˙ad billi jimpjega eluf ta’ niesmas-settur pubbliku.

Il-Kap tal-OppoΩizzjoni ddikjarali f’Ìunju ©ew inga©©ati mal-4,400ru˙ mal-Gvern. Din hija totalmentanaliΩi matematika Ωbaljata min-na˙a tal-PN. Kienu mal-2,420 per-suna ©dida li da˙lu ja˙dmu fis-settur pubbliku. L-elfejn ˙addiemal-o˙ra kienu replacements ta’˙addiema li spiççaw l-impjiegtag˙hom minn mas-settur pubb-liku. Imma l-g˙erf matematiku tal-Kap tal-OppoΩizzjoni wasslu biexjikkonkludi li ©aladarba spiççaw

elfejn ˙addiem u ©ew sostitwiti,xorta jfisser li ©ew inga©©ati ’l fuqminn 4,000 impjegat ©did mal-Gvern. Naqbel perfettament mal-istqarrija tal-PL fejn ikkonkludiet lil-Kap tal-OppoΩizzjoni, sfortunata-ment, la jifhem fl-ekonomija uissa jirriΩulta li lanqas jaf janalizzastatistika sempliçi. Mhux ta’ b’xejnli g˙adu ma telaqx ji©ri, g˙ax qedjitfixkel f’çifri bejn l-2,000 u l-4,000, a˙seb u ara kemm jitfixkelaktar biex jikkalkula u janalizzaçifra ta’ 36,000.

Il-PN irid inessi wkoll li fl-ammont ta’ ˙addiema fis-setturpubbliku rre©istrati f’Ìunju lig˙adda hemm mad-959 ˙addiemli huma fis-settur tat-trasport pub-bliku u li kellhom jintrefg˙u mill-Gvern g˙ax l-operat mag˙Ωulmill-amministrazzjoni ta’ GonziPNg˙aΩel li jag˙mel buΩullotta u majkomplix jag˙ti s-servizz tat-trasport g˙all-pubbliku Malti.Eventwalment, meta jibda l-oper-atur privat ©did, dawn il-˙addiema se jer©g˙u jmorru mas-settur privat.

Il-PN irid inessi wkoll li mill-1,461 li jibqa’ b˙ala ˙addiema©odda mal-Gvern, 970 minnhom©ew inga©©ati fis-setturi essenzjalitas-sa˙˙a u l-edukazzjoni. Dan l-a©ir mill-OppoΩizzjoniNazzjonalista jistona mhux ftitmal-istqarrija tag˙hom stessma˙ru©a mill-kelliem tal-PN g˙as-sa˙˙a fejn sa˙aq li l-Gvernm’g˙andux ikaxkar saqajh biexjimpjega lil dawk il-professjonistifil-qasam tas-sa˙˙a li kkwalifikawdin is-sena.

LEJN AKTAR KISBIET TA’ RIÛULTATI POÛITTIVI GÓAL PAJJIÛNA

12 16|11|2014 OpINJONIkÓkullhadd.com

Thea Leigh Micallef

Membru FÛL

Il-©img˙a li g˙addiet il-PrimMinistru IngliΩ David Cameroniddikjara li l-Gvern IngliΩ kienqed jikkunsidra li jintroduçikwoti fuq in-numru ta’ immi-granti mill-Unjoni Ewropea lijkunu jistg˙u ja˙dmu fir-RenjuUnit. Din kienet wa˙da mill-˙afna dikjarazzjonijiet li sarumatul is-snin mill-Prim MinistruIngliΩ rigward il-possibbiltà tar-Renju Unit li j˙alli l-UnjoniEwropea. Din id-dikjarazzjoni, ovvjament,

ma ntlaqg˙etx tajjeb mill-ma©©oranza tal-mexxejja tal- UE.Fil-fatt, wa˙da mil-libertajiet lifuqhom twaqqfet l-UnjoniEwropea kien il-moviment liberutal-˙addiema fi ˙dan l-Unjoni ul-kapaçità g˙al çittadin tal-UEbiex ja˙dem kullimkien fil-UE.Wara d-dikjarazzjoni ta’Cameron, il-Kançilliera Ìer-maniΩa Angela Merkel qalet li l-Ìermanja kienet lesta tara lir-Renju Unit jitlaq mill-UE millitara l-moviment liberu tal-˙addiema mhedded. Dan kienis-sentiment muri minn bostamexxejja tal-UE fosthom il-primministri tal-pajjiΩi Nordiçi u l-eks-Kummissarju tal-KummissjoniEwropea, Josè Manuel Barroso.

Issa li l-irtirar tar-Renju Unitmill-UE jidher li ©ie aççettat mill-mexxejja tal-Istati Membri, x’jista’jkun l-effett ta’ din il-mossa tal-Renju Unit fuq l-operat tal-

Unjoni Ewropea? In-nuqqaseventwali tar-Renju Unit serjikkawΩa xi tip ta’ vakum poli-tiku, jew ftit li xejn ser jin˙ass?

Jidher li l-irtirar tar-Renju Unitmill-Unjoni Ewropea g˙anduimplikazzjoniet ferm ikbar ugravi g˙ar-Renju Unit milli g˙all-UE. Bl-irtirar ta’ wie˙ed mill-akbar Stati Membri tal-Unjoni, il-bqija tal-UE ser tkun qieg˙dat˙abbat wiççha ma’ avvenimentming˙ajr preçedent. Dan jista’j©ib mieg˙u bidliet sinifikantig˙all-poΩizzjoni politika tal-IstatiMembri rigward il-UE. G˙al xiw˙ud, it-telfa ta’ wie˙ed mill-Membri l-aktar ekonomikamentliberali tista’ taqleb il-UE lejn il-politika ta’ protezzjoniΩmu, jewforsi jikkawΩaw kriΩi fl-integraz-zjoni Ewropea, li f’kaΩ estremtista’ twassal g˙all-kollass tal-Unjoni.

IΩda o˙rajn jaraw il-potenzjalg˙all-UE li te˙les minn pajjiΩmembru li f’g˙add ta’ çirkostanzig˙aΩel li jaqdef kontra l-kurrent.Ir-Renju Unit minn dejjem kienwie˙ed mill-Istati Membri l-iktarxettiku lejn l-intenzjonijiet tal-UE.Fil-fatt, huwa wie˙ed mill-ftit lirrifjuta li jissie˙eb f’bosta trattatiEwropej, fosthom taΩ-ÛonaSchengen u taΩ-Ûona Ewro. Il-˙ru© tar-Renju Unit mill-UE jista’jfisser li tinstab soluzzjoni korret-ta g˙all-kriΩi ekonomika li˙akmet lill-Unjoni f’dawn l-a˙˙ar

snin. Bl-irtirar tar-Renju Unit jiskat-

taw tliet sfidi g˙all-UE:L-ewwel wa˙da tittratta l- prob-

lema ta’ kif ser isir il-proçess tal-ewwel irtirar mill-Unjoni li qattsar. G˙al Ωmien twil id-diskussjoni ta’ rtirar ta’ StatMembru li jirtira mill-UE kienetxi ˙a©a ta’ tabù. Sa çertu puntdan ser jibqa’ hekk. Minkejja l-inkluΩjoni tal-Artikolu 50 fit-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, litistabbilixxi proçess ta’ rtirar, il-proçedura hija xi ˙a©a totalment©dida li qatt ma ©rat fil-prattika.Jekk dan ise˙˙, ikun hemmbΩonn li ji©u nnegozjati mhuxbiss ir-relazzjonijiet mar-RenjuUnit iΩda wkoll l-istituzzjonijiettal-UE, l-allokazzjonijiet tal-voti,kwoti u ba©its – kwistjonijiet likienu u g˙adhom diffiçli biexji©u solvuti.

It-tieni problema hija kif sertkun addattata l-kwistjoni tal-kooperazzjoni li g˙addejja bejnl-Istati Membri dwar l-integraz-zjoni, fid-dawl tal-irtirar tar-RenjuUnit. L-assenza ta’ wie˙ed mill-aktar Stati influwenti tal-Unjonijista’ jxaqleb il-bilanç tal-poter fl-UE, u konsegwentement tista’ tir-riΩulta f’bidla fin-natura u fid-direzzjoni tal-UE.

Il-problema finali tirrigwardakif l-Unjoni Ewropea g˙andhatmexxi r-relazzjonijiet mar-RenjuUnit wara l-irtirar. Artikolu 50 jir-

rikjedi li l-ftehim tal-irtirar jinklu-di qafas g˙ar-relazzjonijiet futuribejn l-UE u l-Istat irtirat. Minkejjadak li jixtiequ l-ewroxettiçiIngliΩi u Ewropej, ir-Renju Unit ul-Unjoni Ewropea ser jibqg˙uinterkonnessi fuq il-ma©©oranzata’ setturi. Irtirar qatt ma jista’jfisser it-tmiem tar-Renju Unit fl-Ewropa, iΩda jfisser biss it-tmiemtas-s˙ubija tar-Renju Unit fl-Unjoni Ewropea. L-irtirar innifsujista’ jie˙u numru ta’ snin biexjitwettaq. JeΩistu diversi g˙aΩlietg˙al relazzjonijiet bejn il-UE u r-Renju Unit wara l-irtirar, fosthomjista’ jintla˙aq ftehim mar-RenjuUnit li jadotta mudell Ûvizzerujew Norve©iΩ tar-relazzjonijietmal-UE.

Kif wie˙ed jista’ jara, l-imp-likazzjonijiet potenzjali g˙all-UEfl-eventwalità li r-Renju Unit jirti-ra mhumiex çari u, ovvjament,huma miftu˙a g˙al ˙afna speku-lazzjoni, parzjalment min˙abba lihemm nuqqas ta’ diskussjoni fuqdan is-su©©ett li xorta jibqa’su©©ett meqjuz b˙ala tabù. Fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar id-deçizjoni ta’rtirar mill-Unjoni Ewropea tridissir mill-elettorat IngliΩ permezzta’ referendum, li x’aktarx issirg˙all-˙abta tal-2017, jekk il-Gvern ta’ David Cameronjikkonferma l-ma©©oranza fl-elezzjonijiet ta’ Mejju 2015.Eventwalità li kulma tmur qedissir aktar plawsibbli.

x’EffETT sE JkOLLU fUq L-UNJONI EwROpEA?

Joseph Cuschieri

josephcuschieri@gmail.com

ObbLIGI LEGALI, pOLITIÇI U MORALISerqet l-attenzjoni tieg˙i dan l-a˙˙ar id-dikjarazzjoni tar-RenjuUnit li mhux ser tkun qed tip-parteçipa aktar f’missjonijiet ta’tiftix u salvata©© fil-Mediterran.Ir-ra©uni mog˙tija g˙al din id-deçiΩjoni kienet li dawn il-mis-sjonijiet kienu qed jinkora©©ixxuaktar immigrazzjoni b’mod ille-gali u jassistu ç-çrieki ta’ krimi-nali li qed jorganizzaw dawn il-vja©©i.

Irriçerkajt daqsxejn u, wara lianalizzajt dak li sibt, iddeçidejt linaqsam mag˙kom il-qarrejjadawn il-ftit ˙sibijiet dwar din id-deçiΩjoni li jien insej˙ilha b˙alapolitikament Ωbaljata u immorali.

L-ewwel nett, ir-Renju Unithuwa membru s˙i˙ tal-UnjoniEwropea daqskemm hi Malta – lifuq baΩi regolari qed tiffaççjaproblemi, kemm finanzjarji ukemm ta’ xorta o˙ra, relatati mal-fenomenu tal-immigrazzjoni irre-golari. Ir-ra©uni g˙alfejn Maltaqed tiffaççja dawn il-problemihuma direttament marbuta mal-poΩizzjoni ©eografika tag˙ha. Ir-Renju Unit u Malta huma t-tnejnmembri tal-istess Unjoni, ug˙alhekk, quddiem deçiΩjonib˙al din, mir-Renju Unit hemmnumru ta’ mistoqsijiet li g˙and-hom ji©u mwie©ba u li possibbil-ment g˙andhom jitressqu lill-Unjoni Ewropea, kemm fil-Parlament Ewropew, kemm fuqlivell ta’ Kummissjoni u b’modpartikolari waqt il-Kunsill tal-Ministri.

Fost dawn il-mistoqsijietwie˙ed jista’ jag˙mel enfasi fuqil-prinçipju tas-solidarjetà, li hu

wie˙ed mill-pedamenti u valurifundamenti li fuqhom ©ietimfassla u mibnija l-UnjoniEwropea u li jis˙aq li sabiex ikunhemm Unjoni mag˙quda fl-Ewropa jridu jinqasmu l-vanta©©iu l-piΩijiet b’mod ugwali fost il-Membri kollha. B’hekk biss jista’jkun hemm prosperità, paçi ustabbiltà fir-re©jun. Fil-fatt, hemmnumru ta’ riferenzi g˙al dan fit-trattati diversi tal-Unjoni (id-dokumenti formali li fuqhom himibnija l-Unjoni Ewropea).Dawn ir-riferenzi jinkludu:

Il-preambolu tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UnjoniEwropea jg˙id li l-Unjoni g˙andujkollha l-˙sieb li tikkonferma s-solidarjetà li tg˙aqqad l-Ewropau pajjiΩi barranin

Artiklu 67 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UnjoniEwropea jg˙id li l-Unjonig˙andha tassigura li jkun hemmpolitika komuni dwar l-aΩil, l-immigrazzjoni u l-kontroll tal-fruntieri esterni, ibbaΩati fuq is-solidarjetà bejn il-Membri u litkun politika ©usta maç-çittadini.

Imbag˙ad l-Artikolu 80 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jg˙id li impli-mentazzjoni tal-politika tal-Unjoni fil-qasam tal-aΩil u l-immi-grazzjoni g˙andha ti©i regolatamill-prinçipju tas-solidarjetà u t-tqassim ©ust tar-responsabbiltà,inkluΩ l-implikazzjonijiet finanz-jarji tag˙ha bejn l-Istati Membri.

Allura l-mistoqsija naturali f’danil-kaΩ hi: jekk r-Renju Unit qedjabbanduna dawn il-missjonijiet,kemm qed ikun solidali mal-

poplu Malti u popli o˙rajn tal-Unjoni li qed jiffaççjawwa˙edhom il-piΩijiet ta’ dan il-fenomenu ta’ immigrazzjoni irre-golari?

Kemm hi ©usta u bbaΩata fuqis-solidarjetà l-politika ta’ çertuStati embri tal-Unjoni Ewropeaf’dan il-qasam? Kemm qed ikunuleali lejn it-trattat, li wara kolloxjobbliga legalment lill-pajjiΩi liffirmawh, dawk l-Istati Membri limhux qed jaqblu fuq il-politikag˙al patt ta’ qsim tal-piΩ tal-aΩilmandatorju? Kemm qed ikunuleali lejn it-trattati dawk l-IstatiMembri li mhux qed jassistu l-pajjiΩi li qed jiffaççjaw din il-problema? X’qed isir min-na˙atal-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri sabiex tassew nind-irizzaw il-problema tal-immigraz-zjoni irregolari?

Meta ma ji©ix osservat dakmaqbul bejn l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u li sa˙ansitrahuwa miktub iswed fuq l-abjadfit-trattati tal-Unjoni Ewropea,ikun qed inaqqas il-fiduçja taç-çittadini Ewropej fl-operat tal-ist-ess Unjoni Ewropea. Dan g˙as-sempliçi ra©uni li ma jistax ikunli istituzzjoni kbira b˙al din tip-permetti hi stess li çertu StatiMembri fi ˙danha jimminaw il-kredibbiltà tag˙ha fi kwistjonijietserji b˙al din tal-immigrazzjoniirregolari, billi jinjoraw dak lihuma obbligati politikament umarbutin legalment u moralmentli jag˙mlu.

Quddiem xenarju b˙al dan, liissa illu jigi imminat u injorat is-snin, mistqosija o˙ra li ti©ini

f’mo˙˙i hi dwar x’qed jipproponir-Renju Unit u Statai Membrio˙ra sabiex tinstab soluzzjonig˙al din il-problema. Sa issag˙adni qatt ma rajt propostakonkreta g˙al soluzzjoni politika-ment ©usta u moralment umana.

Ikunu Ωbaljati dawk li ja˙sbu lib˙ala pajjiΩ se n˙allu xi darba lildawn l-imsejkna jeg˙rqu bla manag˙tu assistenza. Çertament li l-qalb kbira tal-poplu Malti uG˙awdxi mhu ser t˙alli qatt liji©ri dan. Dak li ©ara Lampedusau fix-xhur tas-sajf li g˙addahuma tra©edji umani li d-demmtal-vittmi tag˙hom jibqa’ fuq il-kuxjenza ta’ min kien politika-ment passiv u morlament insen-sittiv.

Madankollu, intenni li b˙alapajjiΩ Ωg˙ir, l-içken ©eografika-ment fl-Unjoni Ewropea, mhuxpossibbli g˙alina li nibqg˙u nif-faççjaw din il-kwistjoni wa˙ednau nerfg˙u il-piΩ kollu politiku,finanzjarju u lo©istiku li ©©ibmag˙ha.

F’kollox u g˙al kollox hemm il-paçenzja. B˙ala pajjiΩi tal-Mediterran g˙andna politikamentnie˙du kull azzjoni politika pos-sibli biex l-Istati membri tal-Unjoni Ewropea kollha jkunuobbligati legalment li jerfg˙u l-obbligi politiçi u moralitag˙hom. Fuq kollox g˙andnanassiguraw li kull Stat Membrujosserva l-obligi skont it-trattatital-Unjoni Ewropea biex din it-tra©edja umana ti©i politikamentindirizzata bis-serjetà, b’respons-abbiltà u, fuq kollox, b’sens ta’umanità.

L-IRTIRAR TAR-RENJU UNIT

IMMIGRAZZJONI IRREGOLARI

EDITORJAL kÓ 16|11|2014 13kullhadd.com

L-a˙bar li miet Linonikktet lil kul˙add.Mal-mewt ta’ Lino

ng˙alaq kapitlu ie˙or fl-istorja ta’ pajjiΩna. Jekk mal-mewtta’ Mintoff ing˙alaq il-kapitlu tal-azzjoni politika reali, mal-mewtta’ Lino ng˙alaq il-kapitlu tal-azzjoni politika intellettwali.

Lino ma kienx biss politiku.Kien aktar minn hekk. Kienekonomista ming˙ajr kantunieri.Kien kittieb letterarju. Kien opin-jonista rispettat miΩ-Ωew© na˙attal-politika; ˙a©a rari ˙afna. Linokien ukoll jissimbolizza r-riedatas-suççess ta’ dawk li l-˙ajja forsitag˙tihom xi Ωvanta©© meta ppa-ragunati ma’ dawk li jitwieldus˙a˙.

Fil-fatt, Lino qatt ma ˙eba l-˙andikapp tieg˙u. Tant ma˙biehx li nessa lil kul˙add b’dakl-iΩvata©©. F’dinja li kienet tistig-matizza lil kull min kien jitwieledb’xi ˙adndikapp, Lino rnexxaf’kulma g˙amel. Mhux hekk biss,iΩda rnexxielu jiskeb l-istatura ta’bniedem li mhux lakemmtg˙addih minn g˙ajn il-labra.Jekk politiçi o˙ra kienujoqog˙du g˙al kollox, Lino makienx dak it-tip. Kien sid tieg˙unnifsu.

IΩda ma kienx sid tieg˙u nnifsu

g˙ax kien supperv. Kien sidtieg˙u nnifsu g˙ax kellu mo˙˙analitiku u awtokritiku. Ma kienxjie˙u b’van©elu dak li kienujg˙idu ta’ fuqu. Ma kienx jiddej-jaq jg˙idilhom f’wiççhom li makienx jaqbel ma’ dak li qieg˙edisir. Kien jirre©istra nuqqas ta’qbil fuq ˙wejje© ta’ sustanza umhux kwistjonijiet Ωg˙ar.

G˙alhekk, kull fejn serva kellu˙ajja diffiçli ˙afna. G˙al min majimxix mal-mer˙la, it-triq hijawa˙da solitarja. Lino kienwie˙ed minn dawn. G˙ex fil-folla solitarju j˙ares fuq raskul˙add. Qabel kul˙add jilma˙dak li ©ej u g˙alhekk, kull metatiltaqa’ mieg˙u, kien hemm dikix-xi ˙a©a li turik li qieg˙edja˙seb…ja˙seb b’mod differentiminn ˙addie˙or. Ma kinitxb’kumbinazzjoni li l-ktieb li kitebdwaru nnifsu g˙andu t-titluJiena nimxi wa˙di.

Lino kien il-persuna li,f’mumenti fejn kul˙add ikunqieg˙ed jiltef rasu, bil-kalma u r-ra©uni kollha kien jog˙la ’l fuqminn kul˙add. Kien iebes iΩdamhux aggressiv. Kien tal-puntiΩda mhux pikuΩ. Kien intel-lettwalment og˙la minn dawk ta’madwaru, iΩda jinΩel g˙al-livellta’ kul˙add. G˙alkemm ma

kienx mejda tal-qubbajt lanqasma kien jiddejjaq, bl-istil mhuxtas-soltu tieg˙u, jit˙allat kif jista’ma kul˙add.

Lino qatt ma baqa’ j©orrmieg˙u l-mibeg˙da tas-sittinijiet,anke jekk kellu g˙alfejn.Minkejja dak kollu li g˙addaminnu dak iΩ-Ωmien, b˙al ˙afnao˙rajn li g˙exu dawk iΩ-Ωminijiet,baqa’ seren u paçi mieg˙u nnif-su. Jirrakkonta kif darba, fl-g˙eqqel tad-dnub il-mejjet metakien g˙adu politiku Ωag˙Ωug˙,ma fehemx il-mossa li bdewjag˙mlu ˙afna nisa G˙awdxinmeta waqt li kien g˙addej f’kar-rozza dawn bdew jag˙tuh il-war-rani u jΩegilguh. Mossa li kienujag˙mlu lil kull Laburist ta’ dakiΩ-Ωmien li tfisser: fejn hu denbix-xitan?

Sa çertu punt Lino kien jitqiesxitan g˙al dawk il-˙afna li makinux jifil˙u l-pinna tieg˙u u l-argumenti mimlija sens g˙aldawk li sens ma ridux jag˙mlu.Kien xitan mhux biss g˙an-Nazzjonalisti tas-sittinijiet, iΩdaanke g˙al çertu Laburisti li dej-jem irrifjutaw li jisimg˙u l-le˙entar-ra©uni, u Lino bosta drabikien il-le˙en tar-ra©uni. Kieng˙alehkk li dejjem sofra fejnresaq lejn nies li huma

g˙edewwa tal-politika serja.Lino ser ikun ˙allielna warajh

legat g˙ani ta’ kull xorta ta’ kitbi-et, kemm bil-Malti kif ukoll bl-IngliΩ. Il-pinna kienet in-naturaveru tieg˙u. KwaΩi kwaΩi, metataqra dak li jikteb qisek tisimg˙ujitkellem. Il-kitbiet tieg˙u jibqg˙ujkunu mfakkra g˙all-˙sieb çar uartikolat. Sa mis-sodda fejn kiendan l-a˙˙ar baqa’ jikteb qisu l-kitba kienet in-nifs ta’ ˙ajtu.

B˙al dejjem, f’dawn il-kitbietwera li ma g˙andux kantunieri u,minkejja li dejjem baqa’ Laburist,qatt ma ddejjaq jikkritika lill-par-tit tieg˙u. Il-kitbiet bl-IngliΩtieg˙u kienu kollha labar u forsi,g˙ax stra˙ hu, issa hawn minjistrie˙ ukoll g˙ax jg˙id li sa fl-a˙˙ar ˙eles minnu.

IΩda a˙na ng˙idu ˙a©a wa˙da:xi tlifna! Kien il-kuxjenza ta’dawk li kienu jsibuha diffiçli biexjitkellmu. Lino kien il-le˙en ta’dawk li, mhux ma g˙andhomxle˙en, li g˙andhom le˙en ujibΩg˙u juΩawh.

Wara l-mewt ta’ dak li jkunjibda t-tif˙ir. Se jkun hemm ˙afnali jfa˙˙ruh g˙ax ma jistg˙uxjag˙mlu mod ie˙or.A˙na nfa˙˙ruh g˙axkien wie˙ed mill-kbartal-Partit Laburista.

ÌuRNALIsTI Ritianne Agius 2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com REkLAmI Alan Saliba 2090 1520 sales@kullhadd.com ImPAÌNAR u DIsINN Leanne Grech 2090 1411 editorial@kullhadd.com

www.kullhadd.comÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun

DITORJALE LINO

ITTRI KÓ 16|11|2014 15kullhadd.com

Sur Editur,

Xi pajjiΩi o˙ra g˙andhom il-lieva fejn aktarx iΩ-Ωg˙aΩag˙ – iΩda anke adulti li jkunu ©abuposponiment – ikunu jridu jag˙mlu xi sena, 18-il xahar jew sentejn fil-forzi armati, bi ˙lasmodest biex jit˙arr©u sabiex jiddefendu lil pajjiΩhom f’kaΩ ta’ bΩonn. T˙obbha jewtobg˙odha, f’Malta m’g˙andniex il-lieva g˙al mal-Forzi Armati biex in˙arr©u Ω-Ωg˙aΩag˙g˙all-kumbattiment.

Hawnhekk ti©ini f’mo˙˙i l-g˙anja ispiranti ta’ David Azzopardi Tbissima fuq kanun, ung˙id g˙aliex. Inqis li l-appell li l-President tar-Repubblika qed tag˙mel g˙al aktar volun-tiera mal-Community Chest Fund, b˙ala sej˙a g˙al ‘lieva ˙elwa’. Óadd mhuwa qed jobbligalil ˙add, imma hawn tant imprendituri kbar u Ωg˙ar u nies imla˙˙qa li g˙amlu suççess fil-qlig˙ tal-flus, m’g˙andhomx jag˙tu ftit mill-˙in tag˙hom, u mhux biss ida˙˙lu jdejhom fil-but jew fil-but tal-kumpanija biex jg˙inu b’xi offerta!?

Li qed nifhem u na˙seb li hu me˙tie© hu g˙ajnuna vera, sig˙at ta’ volontarjat u mhuxippoΩΩar g˙ar-ritratti biex xi ˙add jidher kemm hu ©entlom li qed jag˙ti sehmu f’xi ©urnatata’ g˙ajnuna korporattiva filantropika. Tg˙id barra s-soltu tellieqa/mixja tal-President, sejrinxi CEOs u CFOs u segretarji ta’ kumpaniji, eçç., jie˙du sehem attiv din is-sena f’tellieqabejniethom g˙al dawk li aktarx ma jistg˙ux jg˙idulhom grazzi?

J. BONETT BALZAN,BL-EMAIL

Sur Editur,

F’isem s˙abi tal-kumitat tal-G˙aqda MuΩikali Marija Assunta nixtieq nirringrazzja minn qalbi lilkull min ta sehmu sabiex kellna festa tassew sabi˙a u wa˙da mill-ikbar li qatt kien hawn fil-Gudja, dik tal-Madonna taç-Çintura.

Nirringrazzja lid-dilettanti tan-nar, fi ˙dan Our Lady of the Consolation Fireworks Factory, lipaxxew lil Malta kollha bil-˙arqa li kellhom kemm tal-ajru u kemm tal-art. Ringrazzjament ie˙orimur lis-Surmast Direttur tal-Banda Marija Assunta, Mro Hermann Farrugia Frantz u l-assistentitieg˙u, u l-bandisti tal-post u barranin tas-sagrifiççji li jag˙mlu meta ddoqq il-banda tul il-jiem tal-festa u anke matul is-sena. Nirringrazzja wkoll lill-grupp tal-armar li libbsu lir-ra˙al pittoresk tal-Gudja b’armar tal-og˙la kwalità. Ringrazzjament ukoll imur lill-Kumitat taΩ-Ûg˙aΩag˙ fi ˙dan is-soçjetà tal-entuΩjaΩmu li wrew, lill-kumitat tan-nisa ta’ kulma g˙amlu g˙all-©bir ta’ fondi.

Ringrazzjament speçjali jmur lill-Fratellanza taç-Çintura tal-mod kif sebb˙ulna t-tempju tar-ra˙al.Nirringrazzja wkoll lill-Kor Beata Mater kif ukoll il-Coro Bel Canto, lill-benefatturi, lill-Arçipriet,lill-Kunsill Lokali u lill-pulizija.

Fl-a˙˙ar nirringrazzja lilkhom partitarji u ammiraturi numeruΩi li taghtuna kura©© sabiexnibqg˙u nkabbru din il-festa hekk g˙aΩiΩa g˙alina, tal-Madonna taç-Çintura. Intom timlewna bl-ener©ija sabiex inkomplu na˙dmu ˙alli l-festa taç-Çintura tibqa’ wa˙da mill-iΩjed festi mistennijafil-kalendarju tal-festi Maltin. Viva l-Madonna taç-Çintura u viva l-Gudja.

OMAR XUEREB,PRESIDENT GÓAQDA MUÛIKALI MARIJA ASSUNTA,

IL-GUDJA

RINgRAZZJAMNET

Sur Editur,

Il-˙afna li jg˙addu mill-Imsida bla ma jieqfu forsi jilmentaw fuq id-dewmien li jkollhomi©arrbu bix-xog˙ol li qed isir fl-arterja prinçipali tat-traffiku fil-Wied tal-Imsida. Però, minjg˙addi minn ˙dejn il-kaΩin Laburista di©à jista’ jibda jara d-differenza. Hemmhekk it-triqtwessg˙et ftit, hekk li tag˙milha iΩjed façli g˙al tal-linja biex iniΩΩlu u jg˙abbu l-passi©©ieribla ma jo˙onqu t-traffiku li jkun ©ej warajhom. Mhux hekk biss, talli ç-çangaturi tal-bankinali saru huma ta’ materjal li ma jiΩloqx u jservi. Biçça xog˙ol tajba li sservi – value for money– li taqdi lil dawk li jkunu g˙addejjin fuq il-bankina kif ukoll lis-sewwieqa. Prosit dovuttassew.

ÇITTADIN B’INIZJATTIVA,L-IMSIDA

XOgÓOL TAJJEb fL-IMSIDA

IL-‘LIEVA’ TAL-VOLONTARJAT

Sur Editur,

B’referenza g˙all-artiklu ‘L-AbbuΩ, trawma g˙al kul˙add’,miktub minn ‘Osservatur Komuni’, ippubblikat fil-gazzettaKullÓadd nhar il-Óadd 9 ta’ Novembru 2014, l-UffiççjuKomunikazzjoni jixtieq jikkjarifika dan li ©ej.

Meta l-Isqof Charles J. Scicluna, waqt il-programmXarabank, qal li kien ixxukkjat li sar jaf bil-kaΩ mill-medja,kien qed jirreferi g˙all-proçeduri kriminali quddiem il-Qorti,u l-fatt li s-saçerdot ma dehrx tliet darbiet il-Qorti. Azzjonimis-saçerdot li rrabjat lill-Isqof Scicluna.

Peress li l-kaΩ kien qed ji©i investigat mir-response team,ma setax ikun hemm dubju li l-awtoritajiet tal-Knisja, inkluΩl-Isqof Scicluna, kienu jafu bl-allegazzjoni, iΩda huma kell-hom jistennew l-eΩitu tal-investigazzjoni tar-response teamqabel jie˙du xi azzjoni.

Waqt Xarabank, l-Isqof innifsu rrefera g˙al din l-investigaz-zjoni u ddeskriva d-dewmien tag˙ha b˙ala inaççettabbli.

Aktar minn hekk, l-Isqof Scicluna enfasizza li hu tal-mist˙ijali wie˙ed ja˙bi kaΩi b˙al dawn u appella lil dawk kollha lig˙andhom xi informazzjoni biex jirrappurtawha lill-awtoritaji-et rilevanti.

B˙ala prosekutur fil-Kongregazzjoni tad-Duttrina tal-Fidi tal-Vatikan, l-Isqof Scicluna g˙amel aktar minn 10 snin ji©©ieledkull forma ta’ abbuΩ sesswali. Huwa jinsab determinat lijag˙mel l-istess f’Malta.

KEVIN PAPAGIORCOPULO,UFFIÇÇJU KOMUNIKAZZJONI TAL-KNISJA F’MALTA

DRITT TA’ RISPOSTAMILL-ARÇIDJOÇESI TA’ MALTA

Sur Editur,

“Il-Provinçja Dumnikana kemm-il darba wissiet lil PatriCharles u ˙adet diversi passi”. Din hi parti minn komunikat lin˙are© fil-©ranet li g˙addew, dikjarazzjoni li tfisser li dan l-abbuΩ kienu jafu bih u kien ilu jirrepeti ru˙u g˙al diversisnin, u ˙are© fil-bera˙ issa.

L-opinjoni tieg˙i hi li jekk xi ˙add, speçjalment jekk ikunfdat biex imexxi, jibqa’ jippersisti fl-iΩball tieg˙u wara l-ewwel twissija, dan g˙andu ji©i mwaqqaf fil-pront mill-komunikazzjoni tieg˙u man-nies, kemm jekk tfal, Ωg˙aΩag˙ uadulti, mhux wara tant snin. Issa qed jintqal li dan il-kaΩ iluji©i studjat mir-response unit tal-Kurja minn qabel l-2007.Ng˙idu li l-qrati jimxu bil-mod! Aktar minn seba’ snin biexjie˙du deçiΩjoni! Dan qed ikun il-ka©un ta’ ˙afna ˙sara g˙all-Knisja fil-GΩejjer Maltin. F’kelma wa˙da, qisna qeg˙dinPalermo jew Napli, kul˙add ja˙bi meta jara, jisma’ jewixomm il-˙aΩin tal-˙bieb tal-˙bieb ta’ min suppost ikun qedjiggwidana lejn il-Mulej, partikolarment f’konferenzi, laqg˙atu fuq kollox fl-omeliji tal-quddies tal-Óadd, biex warajikkommettu huma stess il-˙aΩen li jg˙idu lilna biex na˙arbuminnu.

F’dawn l-a˙˙ar snin il-Knisja Maltija u G˙awdxija g˙addietminn maltemp qawwi b’kaΩi tas-sorijiet u l-qassis ta’G˙awdex, flimkien ma’ dawk tal-patrijiet tal-MSSP u issa tad-Dumnikani. Tal-biki kif ftit nies fil-kleru jirnexxilhom ikissrut-tajjeb li jag˙mlu s˙abhom g˙all-©id tal-Knisja. Óa©a o˙ra lissorprenditni kienet li g˙andna isqfijiet li kellhom konoxxen-za tal-a˙˙ar kaΩ g˙al dawn is-snin kollha u ˙allew lilkul˙add fl-g˙ama. Mhux sew, hemm bΩonn li l-li©i kanonikati©i a©©ornata mill-qieg˙ g˙ax ma tag˙mel l-ebda sens g˙aΩ-Ωminijiet tal-lum. It-trasparenza jriduha biss ming˙and˙addie˙or, imma tag˙hom jostruha bejn dawk il-˙itan ˙oxnintal-Kujra g˙ax jibΩg˙u li ji©u kkritikati.

ID-DNUB MA JORQODX, IL-ÓAMRUN

PROKASTINAZZJONI?

16 16|11|2014 ta’ baRRakÓkullhadd.com

MadwaR

1

jivvutaw gÓall-indiPendenza

Il-votazzjoni konsultattiva fil-Katalonja li saret il-Óadd li g˙addakisbet l-appo©© mistenni hekk kif madwar 80% tal-eletturiapprovaw il-proposta li r-re©jun jikseb l-indipendenza minn ma’Spanja.

Minkejja li l-parteçipazzjoni g˙al dan il-vot kien biss ta’ 41.6%,f’re©jun fejn normalment jivvutaw madwar 68%, il-fatt li r-reb˙atal-indipendentisti kienet daqshekk kbira tathom ˙e©©a akbarbiex jirsistu g˙al referendum uffiçjali.

Madankollu, il-Gvern Spanjol g˙adu tal-fehma li referendum ta’dan it-tip m’g˙andux isir fost l-elettorat Katalan biss, immag˙andu jag˙ti l-opportunità lill-Ispanjoli kollha li jipparteçipawf’dan l-eΩerçizzju demokratiku.

Sadanittant, il-mexxej Katalan Artur Mas u l-Prim MinistruMariano Rajoy qablu li jiltaqg˙u biex jippruvaw isibu kompro-mess illi jnaqqas it-tensjonijiet bejn iΩ-Ωew© na˙at.

1

SuÇÇeSS PaRzjali

Fil-jiem li g˙addew, Philae, sonda robotika tal-A©enzijaSpazjali Ewropea (ESA) irnexxielha tag˙mel inΩul storiku fuqil-kometa 67P/Churyumov-Gerasimenko. Madankollu, l-atter-ra©© ta’ Philae ma kienx suççess totali hekk kif is-sondag˙amlet impatt qawwi fuq l-art li wasslaha biex tinΩel ’ilbog˙od mill-post mixtieq.

Wa˙da mill-iskopijiet ta’ din il-missjoni hija li tin©abar infor-mazzjoni li tista’ titfa’ dawl ©did fuq il-bidu tal-˙ajja fuq id-dinja, fejn hemm diversi xjentisti li huma tal-fehma li l-˙ajja©iet mill-ispazju permezz ta’ kometi li waqg˙u fuq il-pjanetatag˙na fil-perjodu bikri tal-eΩistenza tag˙ha.

G˙adu mhuwiex çert f’liema poΩizzjoni niΩlet fuq l-art, peròhuwa mag˙ruf li g˙andha Ωew© saqajn biss minn tlieta liqeg˙din imissu mal-art. Ag˙ar minn hekk, il-post fejn niΩlethuwa mudlam wisq biex il-pannelli solari tas-sonda jkollhombiΩΩejjed aççess g˙ar-ra©gi tax-xemx.

2

RiÛultati PoÛittivi

3

L-ekonomiji ta’ Franza u l-Ìermanjaesperjenzaw tkabbir li ta t-tama g˙alrendiment a˙jar g˙aΩ-Ûona Ewro fix-xhurli ©ejjin. L-ekonomija ÌermaniΩa esper-jenzat tkabbir ekonomiku mhux mistennifit-tielet kwart ta’ din is-sena hekk kif il-kunfidenza tal-konsumaturi flimkien mal-esportazzjoni Ωdiedu b’mod notevolif’dan il-perjodu.

Kieku se˙˙ it-tnaqqis previst, il-Ìer-manja kienet issib ru˙ha f’riçessjoni hekkkif kien ikun t-tieni kwart konsekuttiv lil-ekonomija kienet marret lura.

A˙barijiet poΩittivi waslu wkoll minnFranza, illi esperjenzat tkabbir mhux mis-tenni ta’ 0.3% fit-tielet kwart tal-2014.Differenti kienet l-istorja g˙all-Italja liesperjenzat tnaqqis ta’ 0.1%, illi g˙amel l-a˙˙ar kwart it-tielet wie˙ed konsekuttivta’ kontrazzjoni.

TA’ BARRA KÓ 16|11|2014 17kullhadd.com

ID-DINJA SUMMITS MONDJALI

Il-mexxejja tal-pajjiΩi bl-aktar ekonomiji Ωviluppati qeg˙din jil-taqg˙u fi Brisbane, fl-Awstralja, g˙as-summit tal-G20. It-temiprinçipali ta’ din l-edizzjoni huma l-promozzjoni tat-tkabbirekonomiku u l-implimentazzjoni ta’ miΩuri ©odda biex ti©imi©©ielda l-evaΩjoni fiskali.

Minkejja l-importanza ta’ dawn it-temi, diversi çittadini minnmadwar id-dinja pprotestaw dwar il-fatt li t-tibdil fil-klima mang˙atax prijorità f’dan is-summit. Dan jidher li sar wara pressjonital-Gvern Awstraljan, illi j˙oss li l-iΩvilupp ekonomiku jista’jitpo©©a fil-periklu jekk ikun hemm wisq insistenza fuq it-tibdilfil-klima.

Il-bΩonn ta’ diskussjonijiet ©odda f’dan ir-rigward min-na˙a tal-ambjentalisti n˙ass b’mod speçjali wara s-summit Asia PacificEconomic Cooperation (APEC) li sar iktar kmieni din il-©img˙a uli fih l-Istati Uniti u ç-Çina waslu biss g˙al ftehim vag biex jikkon-trollaw l-emissjonijiet sas-sena 2030, minkejja li l-okkaΩjoni kienetippreçeduta minn xhur twal ta’ negozjati.

6

32

4

5

6 FTEHIM NUKLEARI

L-Iran u r-Russja waslu g˙al ftehim ta’ kooperazzjoni biex din tal-a˙˙ar tassisti lill-Iranjani fil-kostruzzjoni u l-manutenzjoni ta’ mas-simu ta’ tmien reatturi nukleari ©odda. Matul dawn l-a˙˙ar xhurl-Iran kien impenjat f’negozjati fuq livell internazzjonali bil-g˙anli jitne˙˙ew s-sanzjonijiet li tpo©©ew fuqu, filwaqt illi jit˙allajiΩviluppa programm nukleari paçifiku.

Min-na˙a tieg˙u, il-Gvern Russu ta garanziji li x-xog˙ol fuqdawn ir-reatturi se jsir ta˙t il-monitora©© tal-A©enzijaInternazzjonali g˙all-Ener©ija Atomika (IAEA). Barra minn hekk,il-kumpanija Russa li ˙adet il-kuntratt, Rosatom, sostniet illi l-Iranjani mhumiex se jit˙allew jie˙du fil-pussess tag˙hom materjalnukleari li jista’ jintuΩa’ g˙al skopijiet militari.

G˙adu mhuwiex çar x’effett se jkollu l-ftehim mar-Russja fuq in-negozjati internazzjonali tal-Iran, però jaf ikun il-kompromessmixtieq biex il-pajjiΩi membri tal-IAEA jkollhom mo˙˙hom mis-trie˙ dwar l-intenzjonijiet paçifiçi tal-Iranjani.

5

TENSJONI KBIRA

4

Óelikopter Armen twaqqa’ mill-ForziArmati tal-Azerbaj©an fit-territorjumag˙ruf b˙ala Nagorno-Karabakh, Ωonali ilha kkontestata miΩ-Ωew© pajjiΩi g˙alsnin twal.

Il-konflitt bejn iΩ-Ωewg pajjiΩi ntemmuffiçjalment fl-1994 u ˙alla madwar30,000 persuna mejta. Madankollu, il-ftehim ta’ waqfien mill-©lied minn dej-jem kien fi stat prekarju hekk kif l-Armenja baqg˙et tokkupa dan it-terri-torju kkontestat illi jag˙mel parti mill-Azerbaj©an.

L-attakk ta’ din il-©img˙a, li ˙a l-˙ajjata’ tliet suldati Armeni, wasal wara sajf lira diversi konflitti li ˙allew g˙exierenta’ suldati mejta. Wara li ˙ar©u l-filmatital-attakk, il-Gvern Armen g˙amilhaçara li mhux se jaççetta din l-aggressjoni b’rasu baxxuta u wieg˙edritaljazzjoni qawwija fi Ωmien qasir.

18 16|11|2014 PerSonaÌÌikÓkullhadd.com

Eman Bonnici

Fis-sensiela ta’ artikli tieg˙i lidehru f’dan il-©urnal matul din l-a˙˙ar sena, Ωorna aktar minndarba l-Italja, imxejna g˙all-Perùu l-BraΩil, iç-Çina, Spanja, Franzau l-Istati Uniti tal-Amerika. IllumiΩda m’a˙niex ser nitbieg˙dug˙ax il-persona©© li xtaqtinfakkar kien proprju Malti mill-Marsa, Patri Samwel Powell,Fran©iskan Kapuççin. X’kellu iΩdadaqstant partikolari dan ir-reli©juΩ? Naraw.

Min kien Patri Samwel

Imwieled il-Marsa minn RobertPercy Powell, Leading Stoker fi˙dan il-Flotta IngliΩa, minn liemapajjiΩ kien ©ej, u martu HelenGordon. Missieru g˙addha g˙all-Knisja Kattolika minn dikAnglikana maΩ-Ωwie© tieg˙u, liminnu twieldu tmint itfal. PatriSamwel, li twieled fl-4 ta’Novembru 1918, kien il-kbir fos-thom. Huwa tg˙ammed sitt ijiemwara fil-knisja parrokkjali tat-Trinità Qaddisa bl-isem ta’Anthony.

Attiv fi ˙dan is-Soçjetà tal-Museum u mid˙la sew tal-fun-datur San Ìor© Preca, iΩ-Ωag˙Ωug˙ Tommy kiseb l-edukazzjoni sekondarja tieg˙uf’St Patrick’s School tas-SaleΩjanif’Tas-Sliema u aktar tard mis-Central School tal-Belt Valletta.Fuq parir ta’ Patri Fran©iskSaverju Fenech OFM Cap., li ’lquddiem kellu jkun l-ewwel isqoftad-djoçesi ta’ Jhansi fl-Indja,issie˙eb mal-Patrijiet Fran©iskaniMinuri Kapuççini ta’ tmintax-ilsena, meta beda n-novizzjat fil-kunvent ta’ G˙awdex fl-20 ta’Settembru 1936 bl-isem ta’ FraSamwel mill-Marsa. Tieg˙u kienl-ewwel grupp li ΩanΩan in-noviz-zjat il-©did tal-kunvent imsemmital-Madonna tal-Grazzja wara lig˙al 154 sena, bejn l-1781 u l-1935, in-novizzjat tal-KapuççiniMaltin sar bla waqfien fil-kunventta’ Santa Liberata fil-Kalkara.Powell g˙amel il-professjoni sem-pliçi tieg˙u nhar San Fran©isk ta’Assisi fl-4 ta’ Ottubru 1937, usena wara dik solenni. L-ewwelsnin tal-istudji tieg˙u g˙addiehomfil-kunvent tal-Furjana, fejn studjal-Letteratura u l-Filosofija, iΩdamin˙abba l-attakki kontinwi tat-Tieni Gwerra Dinjija li wasslug˙at-ti©rif tal-kunvent imsemmif’April 1942, Fra Samwel u l-istu-denti s˙abu intbag˙tu mill-©didG˙awdex sabiex ikomplu l-istudjitag˙hom ’il bog˙od mill-perikli.Minn hemm niΩlu fil-kunvent tal-Kalkara meta l-perikli naqsu u

ma’ tmiem l-istudji teolo©içi kienuordnati preΩbiteri minn Mons.Mikiel Gonzi fil-Konkatidral ta’San Ìwann fit-23 ta’ Settembru1944.

Óidmiet Patri Samwel

L-ewwel ˙idma ta’ P. Samwelb˙ala reli©juΩ kienet dik ta’ viçisurmast tal-istudenti Kapuççini fil-kunvent tal-Furjana. Fl-istess waqtkien jg˙allem il-bijolo©ija u l-©eografija fl-Iskola Serafikammexxija mill-Provinçja. G˙al xiΩmien kappillan tal-KonservatorjuBugeja, kif ukoll tal-Istitut ta’ FraDiegu u f’xi sptarijiet tal-Gvern,bejn l-1954 u l-1970 kien imsejja˙kontinwament sabiex jassisti spir-itwalment l-emigranti Maltin fil-vja©©i tag˙hom lejn l-Awstralja. Il-˙idma tieg˙u kienet imfa˙˙rasa˙anistra fil-©urnali, fosthommill-kaptan tal-bastiment MVSkaubryn ta’ Oslo, in-Norve©ja,

f’ittra li dehret fil-©urnal TheTimes of Malta fit-22 ta’ April1955.

Matul l-evakwazzjoni ta’ çiviliVjetnamiti li se˙˙et bejn l-1954 ul-1955, f’operazzjoni msej˙a‘Passage to Freedom’, li matulha©ew salvati u ttrasportati mat-31,000 ru˙ mit-Tramuntana g˙an-Nofsinhar tal-pajjiΩ, Patri Samwelserva temporanjament b˙ala kap-pillan tal-Kattoliçi çivili u militarita’ ©ens FrançiΩ, Al©erin uMarokkin fi vja©© lejn Tripli.

Konfessur imfittex

IΩda bla dubju, P. Samwel kienimfittex b˙ala konfessur madwarMalta u G˙awdex. MinnG˙awdex in-nies kienet tinΩel bil-vapuri sabiex tqerr g˙andu,sakemm kien deçiΩ li jkun aktarfaçli jekk jitla’ hu; g˙aldaqstant,nhar ta’ Tlieta kien jer˙ilhakmieni mill-kunvent tat-Trinità fil-

Marsa, fejn kien assenjat ˙ajtukollha, sabiex jaqbad il-vapur. Uproprju hekk kien ser jag˙meldakinhar tal-mewt g˙al g˙arriedatieg˙u.

Konfessur f’diversi fabbriki uoqsma tax-xog˙ol fil-Marsa u l-madwar, fosthom tal-˙addiematax-xatt, huwa kien ukoll kappil-lan tal-˙addiema tal-birrerijaSimonds Farsons Cisk. G˙al 35sena ˙e©©e© id-devozzjoni lejnid-Duluri fost il-˙addiema lixbieha tag˙ha hija meqjuma fil-kappella tal-istess birrerija.

Viçi kappillan tal-parroçça tat-Trinità Qaddisa fil-Marsa bejn l-1965 u mewtu, Patri Samwelkellu wkoll interess fis-CivilDefence, tant li ˙a sehemf’erbatax-il kors imtella’ f’ÓalG˙arg˙ur, in-Naxxar u Tar©aGap. G˙as-sehem attiv tieg˙ukien ma˙tur surmast temporarju.

Fit-23 ta’ Settembru 1994,Powell iççelebra l-˙amsin senamill-ordinazzjoni saçerdotalitieg˙u b’quddiesa fil-knisja par-rokkjali tat-Trinità fil-Marsa. Fl-4ta’ Novembru ççelebra s-76 sena.Ódax-il ©urnata wara, fil-15 tax-xahar, li ˙abat it-Tlieta, il-Gwardjan irçieva telefonata minnG˙awdex li permezz tag˙ha kieninfurmat li Patri Samwel madeherx kif soltu kien jag˙melg˙all-qrar. Peress li Powell kienjitlaq kmieni u g˙alhekk makienx jattendi g˙all-kor, b˙al dak-inhar, ˙add ma kien innota xejnstramb fin-nuqqas tieg˙u. Il-Gwardjan u xi patrijiet preΩentifettlilhom imorru jittawlu fiç-çellatieg˙u, u hemm, biswit is-sodda,g˙arkupptejh donnu qed jitlob,kien hemm it-twajjeb PatriSamwel, li kien g˙amel il-mewttal-©usti fis-Sinjur. Il-funeraltieg˙u, immexxi minn PatriAnton Mompalao, VigarjuProvinçjali fl-assenza tal-Provinçjal li nzerta kien imsiefer,sar l-g˙ada fil-knisja tat-Trinità,segwit mid-difna fl-oqbra tal-Provinçja Kapuççina Maltija fiç-Çimiterju ta’ Santa MarijaAddolorata f’Ra˙al Ìdid,sewwasew fid-DiviΩjoni PunentAA-B, qabar nru 9. Illum jinsabfil-qabar nru 10, fl-ossarju propr-jetà tal-istess Provinçja.

Patri Samwel kien bniedem fer-rie˙i, soçjevoli u umli, waqt li fl-istess ˙in kien reli©juΩ mill-aktarassidwu u eΩemplari. Illum,g˙oxrin sena wara, it-tislimatag˙na tmur lejn dan is-saçerdottwajjeb li kien tabil˙aqq eΩempjuçar ta’ ‘frate del popolo’, fraΩi libiha huma mag˙rufa l-Kapuççini.

gÓeluq l-gÓoxrin Sena minn mewTuTifkira Ta’ PaTri Samwel Powell

Nhar ta’ Tlieta kien jer˙ilha kmienimill-kunvent tat-Trinità fil-Marsa [...]

sabiex jaqbad il-vapur. U proprju hekkkien ser jag˙mel dakinhar tal-mewt

g˙al g˙arrieda tieg˙u

peRsonaliTÀ kÓ 16|11|2014 19kullhadd.com

www.ramonaportelli.com

ramonaportelli@hotmail.com

Ramona poRTellitintervista lil HANNAH TABONE GRECH

Dan l-a˙˙ar sirt naf bi tfajla Maltija li tg˙ix Londra u li, minkejja g˙adha Ωg˙ira, di©à qed tag˙melsuççess b˙ala Bikini Fitness Athlete. Irnexxieli nag˙mel kuntatt mag˙ha personali, u laqg˙et bi ˙©arhadin l-intervista mieg˙i. Qed nirreferi g˙al Hannah Tabone Grech.

Hannah g˙andha g˙oxrin sena, u ilha tg˙ix l-Ingilterra minn mindu kellha ˙dax-il sena, fejnattendiet l-iskola ta’ Woldingham sal-età ta’ sittax-il sena.

TieÓu T-Tieni posT fl-ewwel kompeTizzjoni TagÓha

“Jiena tlaqt minn Malta ta’˙dax-il sena – deçiΩjoni lit t ie˙det minn ommi, SaraGrech. Kienet ˙adet deçiΩjoniiebsa ˙afna li tibg˙at it-tlettitfal kollha tag˙ha f’boardingschool ta’ età Ωg˙ira ˙afna.Din id-deçiΩjoni saret biextg˙inna nirnexxu fil-futur.Ommi temmen li l-akkademjabiss mhux biΩΩej jed biexjinkiseb suççess fil-˙ajja u l-g˙aΩliet tag˙ha tal-iskejjelresidenzjali g˙amlithommhux biss min˙abba r-riΩul-tati akkademiçi, imma wkollmin˙abba l-preparazzjoni tal-istudenti bil-˙il iet soçjali .Jiena qatt ma ddispjaçieni litlaqt minn Malta u mort nis-tudja l-Ingilterra. Dan g˙eninikber u tani sens ta’ dixxi-plina, kunfidenza, u indipen-denza sa minn età Ωg˙ira.In˙ares lejn ommi b˙ala l-mudell li rrid ng˙ix fuqu.Tispirani u hi kollox g˙alija.Nixtieq nie˙u din l-opportu-nità biex nirringrazzjaha tal-im˙abba u l-appo©© kontin-wu,” bdiet tg˙idli.

Fil-fatt , i l-passjoni ta’Hannah g˙all-health and fit-ness bdew jiΩviluppaw minnetà Ωg˙ira minn Ωmien l-isko-la. “Ladarba lestejt il-GCSE˙adt id-deçiΩjoni li nibdel l-iskola. Meta kelli sittax-il senaattendejt St Georges Ascot,fejn g˙amilt l-A levels fil-Psikolo©ija, Polit ika uReli©jon. Waqt li kont nistud-ja g˙all-A levels komplejtinmur il-gym minn tlieta saerba’ darbiet fil-©img˙a, kifukoll ˙adt sehem fil-lezzjoni-jiet tat-tisjir biex niΩviluppa l-˙il iet kulinari t ieg˙i u l-g˙arfien fuq in-nutrizzjon.Wara li spiççajt l-A levels,kont iddeçidejt li niggradwafin-negozju. Madankollu,wara sentejn studju, indunajtli ma kellix il-linja g˙aliha,anke jekk ma ddejjaqtx,indunajt l i ma kellix i l-passjoni g˙al dan. B’hekk, fis-sena 2014, bdejt nie˙u t-ta˙ri© fiΩiku u d-dieta tieg˙iiktar bis-serjetà,” kompliettg˙idli Hannah.

Tiddeçiedi li tid˙ol g˙all-ewwel kompetizzjonitag˙ha b˙ala Bikini FitnessAthlete

F’Mejju li g˙adda g˙amletdeçiΩjoni li tid˙ol fl-ewwelkompetizzjoni tag˙ha tal-biki-ni, f’Londra. Fil-fatt, kellhatit˙arre© matul is-sajf kollu u˙adet ˙sieb id-dieta tag˙hakif suppost. “FearlessAcademy (Gabriel Sey andNyisha Jordan Sey) g˙enunibl-online coaching g˙all-

pjanijiet tat-ta˙ri© u d-dietatieg˙i. F’Lulju, g˙axar©img˙at barra mill-kompetiz-zjoni MuscleMania Britain,ivvja©©ajt g˙all-Ingilterrag˙al-lezzjonijiet fuq il-poΩima’ Nyshia Jordan Sey FitnessPro. Hawnhekk waslet id-deçiΩjoni kbira tieg˙i.Ìimag˙tejn biss qabel makont ser nikkompeti,iddeçidejt li l-a˙jar post linkun fih kien l-Ingilterra.Waqaft mill-istudju kurrentifin-negozju u er©ajt lura lejnLondra biex inwettaq il-˙olma tieg˙i. B˙alissa qednistudja BSC fis-Sa˙˙a,EΩerçizzju u Attività FiΩika f’StMary’s UniversityTwickenham, fi lwaqt linit˙arre© full-time u nibni lilnniffsi.”

G˙all-benefiççju tal-qarrejjatal-gazzetta KullÓadd, tlabthatfissirli x’jinvolvi eΩatt li tkunBikini Fitness Athlete.Spjegatli li hija kategorija par-tikolari fil-kompetizzjonijiettal-bodybuilding. Atleta tal-bikini b˙al Hannah tkunmeqjusa b˙ala persuna mib-nija tajjeb u rqiqa. Hemm fed-erazzjonijiet differenti mad-war id-dinja. Il-kategorija li

tie˙u sehem fiha Hannah tis-sejja˙ short bikini category.“Waqt il-kompetizzjoni nit-trenja kuljum. Madankollu,meta ma nkunx qed nip-prepara g˙al kompetizzjoni,nag˙mel ta˙ri© bil-weightsbiss. G˙all-kuntrarju ta’ dak lijg˙idu n-nies, it-ta˙ri© bil-weights ma jirriΩultax f’dehramaskili. Anzi jirriΩulta f’dehratoned. Nemmen li ta˙litatajba ta’ ta˙ri© hija importantimhux biss biex ikollok figuratajba, iΩda biex t˙ossoktajba,” sostniet Hannah.

Kisbet it-tieni post fil-kate-gorija tag˙ha fil -MuscleMania Britain 2014

F’Settembru li g˙adda, waqtshow l-Ingilterra msej˙aMuscleMania Britain 2014,Hannah kisbet it-tieni post fil-kategorija tag˙ha minn fostmitt kompetitur. MuscleManiaBritain saret nhar is-Sibt 13 ta’Settembru 2014, fit-teatruShaw fiç-çentru ta’ Londra.“Din il-kompetizzjoni kienettirrikjedi xog˙ol iebes ut˙ejjija, ibda minn xag˙ar,make-up, Ωraben, bikini,©ojjelli, u affarijiet o˙ra. Il-

prattika tal-poΩa hija impor-tanti min˙abba preparamentfiΩiku u permezz ta’ dietaspeçjali. Dan jie˙u ˙afna ˙inu ta˙ri©. G˙amilt l-a˙˙arxahrejn qabel l-avvenimentnipprepara sabiex naççertaru˙i li kollox imur tajjeb fil-©urnata tal-kompetizzjoni.Óadt sorpriΩa bir-riΩultat; kol-lox mar sewwa wara ©img˙atta’ ppjanar. Kienet esperjenzamill-aqwa u ©dida. Jien qattma kkompetejt fuq palk. Dinkienet l-ewwel darba tieg˙i umeta smajt il-folla tg˙ajjat in-numru tieg˙i ©ismi qam xewkxewk. Fil-folla ma kont naf lil˙add ˙lief il-familja tieg˙i.Ikolli ng˙id li kienet wa˙damill-esperjenzi kbar lig˙addejt minnhom u ninsab˙erqana li ner©a nitla’ fuq il-palk,” ikkumentat Hannah.

Lejn l-a˙˙ar ta’ Novembrukkompetit fil-Miami Pro UKf’Wimbledon. Wara din il-kompetizzjoni ta’ Novembru,Hannah qed ta˙dem fuq il-fiΩika tag˙ha biex b’hekk, fis-sena 2015, tispera li tkuntista’ tikkompeti ma’ wa˙damill-aqwa federazzjonijiet tad-dinja, il-WBFF fl-Istati Uniti.

Staqsejtha x’tip ta’ kummen-

ti taqla’ minn persuni o˙ra,speçjalment Maltin, dwar l-isport li tittrenja, u fuq kolloxdwar is-suççessi li bdiet tik-seb. “Malli saru jafu li sernikkompeti kienet ft i t ta’xokk g˙al xi w˙ud.Proprjament ma kinux jafux’jinvolvi, u ˙asbuni body-builder, g˙alkemm xorta mafiha xejn ˙aΩin. Meta warasemg˙u bis-suççessi li qednikseb, malajr daret il-foljafuq il-˙sieb tag˙hom lejja ulejn dan l-isport forsi pjut-tost©did g˙alihom,” sostnietHannah.

Hannah spiççat l-intervistab’dan il-kumment: “Nemmenli fi l-˙ajja trid tuΩa dak lig˙andek biex takkwista aktar.Trid tkun poΩittiva u motivatabiex dak li to˙lom isir realtà.Jekk inda˙˙al xi ˙a©a f’rasi,naf li ser nasal nag˙milha, unag˙mel ˙ilti kollha g˙ax,wara kollox, inkun qednikkompeti mieg˙i nnifsi uma’ ˙add iktar. Nag˙mel kol-lox biex nag˙mel l-a˙jar linista’. Il-preΩenza tieg˙i fil-MuscleMania Britain fis-sena2014 kienet biss il-bidu ta’dak li g˙adu ©ej,” temmettg˙idli Hannah.

Trid tkunpoΩittiva umotivata

biex dak lito˙lom isir

realtà

20 16|11|2014 kÓkullhadd.com kalejdoskopju

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

Ìraw bÓal-lumTWELID

1867: Mauro Caruana, aktar tard Arçisqof ta’ Malta. Twieled fil-Furjana. Fit-22 ta’ Jannar tal-1915 irçieva l-ordinazzjoniepiskopali u ˙a l-pussess b˙ala Isqof ta’ Malta. Fid-29 ta’ Marzu1928, b’titlu personali n˙atar Arçisqof ta’ Malta. Miet fl-1943

1873: W.C. Handy (William Christopher Handy, kompoΩitur umuΩiçist Amerikan. Meqjus b˙ala missier il-blues. IkkomponaMemphis Blues(1912) li kienet l-ewwel kanzunetta tat-tipma˙ru©a fl-Istati Uniti. Miet fl-1958.

1894: Mabel Normand, attriçi Amerikana. Kienet l-ewwelbniedma li garat torta waqt filmat (1913, fil-film bla kliem ANoise From the Deep). Mietet fl-1930.

1916: Daws Butler (Charles Dawson Butler), li miet fl-1988.Kien bniedem li jislef il-vuçi tieg˙u g˙al karattri tal-cartoons.Fuq it-televiΩjoni smajnieh fil-parti ta’ Elroy Jetson u l-Ors Yogi.Hu miet fl-1988.

IMWIET

1934: Alice Liddell, imwielda fl-1852. It-tifla li fuqha LewisCarroll kiteb l-istejjer ta’ Alice in Wonderland.

1960: Clark Gable, attur Amerikan li reba˙ Oscar g˙all-film li˙adem Gone With the Wind (1939, fil-parti ta’ Rhett Butler).Aktar tard l-istudju ta’ Warner Bros warrbuh, bl-iskuΩa li wid-nejh kienu kbar wisq. Clark twieled fl-1901.

1965: Harry Blackstone, (Harry Bouton) buΩullottist, mag˙rufg˙at-trick mag˙ruf b˙ala ‘Hindu rope’ u l-illuΩjonijiet bin-nisafil-kaxxi. Kien twieled fl-1885.

ÌRAJJIET

1762: L-ewwel lezzjoni anatomika fl-Amerika. William ShippenJr beda serje ta’ ta˙ditiet, fejn uΩa tpin©ijiet anatomiçi u forommag˙mulin mill-pittur famuΩ DaniΩ Jan Van Rymsdyk.

1864: Il-Gwerra Çivili – Il-mixja lejn il-Ba˙ar. Il-ÌeneralSherman (tal-Unjoni) jitlaq minn Atlanta bi truppa ta’ 60,000ru˙ u jmur lejn il-ba˙ar biex jaqsam il-Konfederazzjoni fi tnejn.

1965: L-ewwel o©©ett mag˙mul mill-bniedem (space probe)biex imur fi pjaneta o˙ra. Il-Venera 3 Sovjetika ©iet mibg˙utab˙al-lum. NiΩlet fuq il-pjaneta Venus fl-ewwel ta’ Marzu 1966.

1992: KatekiΩmu Ìdid. Il-Knisja Kattolika Rumana ˙ar©et l-ewwel reviΩjoni tal-katekiΩmu tag˙ha wara 426 sena. Kienaktar tolleranti lejn il-gays u wriet il-poΩizzjoni tag˙ha kontra l-kontroll tat-twelid u l-abort.

kont taf?

Darba Albert Einstein qal li jekk in-na˙al jisparixxu mid-dinja f’salt wie˙ed, f’temp ta’ erba’ snin, tin-qered l-umanità.

mill-istatistika maltijaFit-tieni tliet xhur ta’ din is-sena n-numru ta’ inçidentitat-traffiku rrappurtati la˙aqit-3,795, Ωieda ta’ 49 inçidentfuq l-istess xhur tas-sena l-o˙ra.

Fl-istess Ωmien kien hemm492 persuna l i we©©g˙ufihom, l i minnhom, 292kienu sewwieqa. Minn dawn,263 sewwieq ©arrab fer i t i˙f ief , waqt l i t -28 l -o˙rawe©©g˙u b’mod gravi. Barraminn hekk, sewwieqminnhom miet.

Skont l-Uffiççju Nazzjonalital-Istatistika, fl-istess perijo-du kien hemm 43 persuna(17-il passi©©ier u 26 bnie-dem mexjin fit-triq) li sofrewferiti gravi, waqt li 156 per-suna (108 passi©©ieri u 48persuni fit-triq) ©arrbu feriti˙fief. Barra minn dan, bnie-dem li kien miexi fit-triq tilef˙ajtu f’inçident tat-traffiku.

Min-nies kollha li we©©g˙ukien hemm tnejn li mietu,419 li we©©g˙u ˙afif, b’239persuna maskili u 180 fem-

minil i u dawk li we©©g˙ugravi la˙˙qu g˙al 71 per-suna, f i l -ma©©oranzatag˙hom ir©iel . L-aktar l iwe©©g˙u kienu persuni li l-età tag˙hom tvarja bejn il-25u d-39 sena. I l - jum l i f ihse˙˙ew l-aktar inçidenti kienil-Ìimg˙a.

Fl-istess perijodu, l-aktar lise˙˙ew inçident i kienf’Birkirkara, 270 kaΩ. Wara,kien hemm Óal Qormi u SanPawl i l-Ba˙ar b’188 u 172kaΩ rispettivament.

F’monasteru fir-RepubblikaÇeka hemm sigriet li jqabbad il-bard lil dawk li jit˙ajru jinΩluta˙t l-art – Ωew© tuΩΩani katavribil-kuruni tar-ruΩarju f’idejhom.Dawn qed jit˙allew g˙all-wiri,kif instabu.

L-istess katavri fil-Kripta tal-Kapuççini, fil-knisja tas-SalibImqaddes f’Brno, imorru luramijiet ta’ snin, iΩda re©g˙unstabu dan l-a˙˙ar u nfet˙ug˙all-wiri pubbliku.

Il-kamra ta’ ta˙t l-art hi binjaunika bil-˙amrija u, skont id-Dipartiment tat-TuriΩmu f’Brno,numru ta’ toqob li kienu sarug˙all-ventilazzjoni ppermettew li

l-katavri jispiççaw mummifikati.Kelliem g˙all-knisja qal li l-

katavri kienu f’ringiela ma©enbxulxin u, minn dak li rriΩulta,kien hemm madwar 200wie˙ed. Kulma fadal huma 24,iΩda d-dehra tag˙hom twa˙˙ax;ilkoll mix˙utin fuq daharhom,b’idejhom marbutin u jΩommu l-kuruna.

Id-dfin inbeda mijiet ta’ sninilu u waqaf milli jkompli jsir lejntmiem is-seklu tmintax. Il-knisjannifisha hi mΩejna bi skulturiBarokki u tmur lura g˙all-1765,iΩda l-attrazzjoni ewlenija humadawn il-katavri.

Fost dawk li Ωaruhom kien

hemm ideat differenti. Kienhemm min qal li t˙ossokimsa˙˙ar hekk kif tarahom.O˙ra esprimiet li joffru xenabiΩarra u definittivament mhixg˙at-tfal, waqt li ie˙or qal li,g˙all-ftit dollari li t˙allas, hu ta’min iΩurhom. Lil min jit˙ajjariΩurhom ng˙idlu biex jekkmhux bi˙siebu jmur fi Brno,jista’ jΩur l-istess fdalijiet, jekkmhux isba˙ u a˙jar, g˙and il-Kapuççini tal-Furjana, li darbaf’sena jkunu miftu˙in g˙all-pub-bliku. G˙ax a˙na l-Malting˙andna d-djamanti f’artna um’a˙niex kapaçi nutilizzawhomkif xieraq!

katavri gÓall-wiri…bÓal tal-furjana

Daws Butler (fuq ix-xellug)

Venera

KUN AF KÓ 16|11|2014 21kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMMKITBA TA’SAVIOUR MAMO

Ìurnata biss qabel l-a˙˙ar tas-sena 1952, ajruplan tal-RoyalAir Force kien i©©arraf fuq il-bini f’Óal Luqa. Din it-tra©edjaswiet il-˙ajja ta’ erba’ vittmi.

Titjijra ta’ rutina

Dik li kellha tkun b˙as-soltutitjijra ta’ st˙arri© mill-AvroLancaster B.Mk 111(SW334)spiççat bi tra©edja. Dan il-bomber b’erba’ magni kellusehem fit-Tieni Gwerra u kienwie˙ed mill-ftit li rnexxielhomjibqg˙u jag˙tu servizz. F’April1951, dan l-ajruplan ©iettrasferit mal-iskwadra nru 37tat-tkixxif u s-salvata©© marit-timu tar-Royal Air Force(RAF).

Din l-iskwadra kienet ilhaattrezzata bil-Lancasters mill-1946 f’Fayid, l-E©ittu, immamin˙abba l-irtirar tal-IngliΩimill-Palestina, l-RAF sabetpostha Óal Luqa. Fl-1952, kienhemm il-˙sieb li dawn l-ajru-plani jinbidlu min˙abba Ω-Ωmien li kellhom fuqhom uflokhom jibdew jintuΩaw ix-Shackletons.

L-ekwipa©© tal-LancasterSW334 kien jikkonsisti minnJohn C.E. Smith (pilota),Geoffrey Charles Glanville(ko-pilota), John CrawfordLogan (operatur tar-radju) uWilfred Morris (inginier). G˙alGenville kienet l-ewwel esper-jenza tieg˙u b˙ala kaptan.Wara li sar s-soltu ççekkjarfuq il-magni, il-Lancaster saqlejn it-tarf ta’ mitjar nru 6, is-Si©©iewi (Ta’ Kandja) biexjie˙u l-poΩizzjoni ˙alli jtir.Waqt li beda jirranka u jzid fil-veloçità, wa˙da mill-erba’magni bdiet tag˙ti l-inkwiet.Appena l-ajruplan inqata’ mill-art, il-magna waqfet g˙al kol-lox u ma setax ikompli jog˙lau jΩied is-sa˙˙a. Sgt Smith ˙al-kmand mill-ewwel u pprovajddawwar l-ajruplan lejn l-istarboard side (lemin), biexjag˙mel inΩul ta’ emer©enΩafl-iqsar ˙in possibbli.Min˙abba li kien fil-baxx˙afna u ma kellux veloçitàbiΩΩejjed, tilef l-g˙oli u ˙abatma’ binja fuq barra tar-ra˙alta’ Óal Luqa. Bit-t isbita l-Lancaster tfarrak, sar fjamma

wa˙da u kines kulma sabquddiemu. Óafna mill-biççiettferrxu, qishom blalen tan-narjaqbdu, fuq il-bini viçin.Wa˙da mid-djar fi Triq SanÌor© sofriet ˙sarat estensiviflimkien ma’ tlieta o˙ra fi Triqil-Ìdida. Il-©ewna˙ spiçça fuqbejt ta’ wa˙da mid-djarim©arrfa; wa˙da mill-magnisfrundat bejt, o˙ra spiççat fit-triq u l-o˙ra nstabet 200 metru’l bog˙od fi ©nien. Il-parti ta’wara tal-ajruplan tgerbet fuqbini li kien qieg˙ed jinbena ug˙al ftit ma laqtitx xi bennejjali nzertaw fuq il-post.Kwantità ta’ Ωejt tal-ajruplaninfirex fuq medda ta’ 300metru tul u kka©una diΩastrus˙i˙.

Kullimkien jaqbad

Minuti biss wara l-inçidentwaslu fuq il-post il-pompierital-RAF ta’ Óal Luqa, kif ukollil-Malta Police. Ftit warajhomwaslu r-Royal Naval AirStation (RNAS) ta’ Óal Far, udawk ta’ Ta’ Qali (HMS Falconu Goldfinch). Anke l-Ammiraltad-Dockyard g˙en fil-˙idma.Dawn kollha g˙amlu kemmsetg˙u biex jitfu n-nirien ujdewwu l-korruti. Id-dar tal-familja Seychell li tinsab 61,Triq il-Ìdida, ©arrbet l-iktar˙sarat. Il-faççata ta’ din id-darwaqg˙et g˙al kollox fit-triq. Il-©abina bil-piloti nstabetf ’©ardina minn çertu IndriCamilleri li kien da˙al fid-darta’ Seychell biex jara jekkhemmx xi ˙add mirdum.Wie˙ed mill-piloti kien g˙aduf’sensih jokrob biex Allajg˙inu.

Maria Zarb, li kienet g˙adhakemm naxret il-˙wejje© fuq il-bejt, in˙akmet min-nirien li˙alla warajh l-ajruplan. Mariattie˙det l-Isptar San Luqa bi˙ruq estensiv, fejn mietet l-g˙ada l-1 ta’ Jannar 1953.Maria kellha 60 sena. Cecil F.Harrison, iç-Chief tal-RAF ta’Óal Luqa fis-sezzjoni tat-tifitan-nar, kien sab it-tnejn l-o˙ra tal-ekwipa©© tal-Lancaster f’qag˙da kritika mir-duma ta˙t id-debris.

Flt Sgt Crawford Logan (l-

operatur tar-radju) kien iççer-tifikat mejjet fuq il-post, it-tlietmembri l-o˙ra kienu ntbag˙tul-isptar, fejn Flt Sgt Glanvillemiet wara ftit sig˙at u SgtMorris miet il-©urnata ta’ wara.

Il-pilota Smith, li kien f’kun-dizzjoni kritika, jumejn waraqaleb g˙all-a˙jar imma xortabaqa’ fil-periklu tal-mewt.

B˙ala rispett, il-festi kollhatal-ewwel tas-sena li kellhom

isiru mis-sezzjoni tal-RAFt˙assru. Il-funerali ta’ Glenvilleu Morris saru bl-unuri militaril-Ìimg˙a, 2 ta’ Jannar 1953, undifnu fiç-çimiterju militari tal-Imtarfa. Il-katavru ta’Crawford Logan kienintbag˙at l-Iskozja.

Il-Perit Dom Mintoff jikkri-tika lill-RAF

Dakinhar tat-tra©edja, l-AirVice Marshall B.V. Reynolds,l-Uffiçjal Kmandant tal-Ajruf’Malta, kien ta donazzjoni ta’Lm25 lill-kappillan tar-ra˙al ta’Óal Luqa, Fr Joseph Debono,biex tag˙mel taj jeb g˙all-˙sarat li ©arrbu l-vittmi.

G˙all-familja Seychell kienetdiffiçili biex tinstab dar o˙ramin˙abba li dak iΩ-Ωmien˙afna djar kienu mfarrka bil-gwerra. Bl-intervent personalital-Prim Ministru ta’ dak iΩ-Ωmien, Dr George BorgOlivier, Seychell ing˙ata l-posttal-g˙assa tal-pulizija sakemmter©a’ tinbena d-dar im©arrfatieg˙u. Dawk kollha li sofrewxi ˙sarat kienu talbu kumpenslill-RAF. L-estimi kienu saru umressqa mill-Perit DomMintoff, li kien Mexxej tal-Malta Labour Party, u Mexxejtal-OppoΩizzjoni

L-RAF kien o©©ezzjona g˙all-ammont ta’ kumpens mitlub.Il-Perit Mintoff kien ikkritika-hom bl-a˙rax u qal li l-RAFqieg˙da tkaxkar saqajha biexto˙ro© il-f lus. Il-kaΩ kienspiçça quddiem il-Qorti.

Flt Sgt Smith, l-uniku pilota lisalva mit-tra©edja, baqa’ jie˙ukura intensiva. It-trawma litilef lil s˙abu u l-mewt ta’mara innoçenti baqg˙uf’mo˙˙u tul ˙ajtu kollha. Kienirringrazzja lill-poplu Maltikollu g˙all-g˙ajnuna li sabming˙andhom. Smith kienmiet fl-età ta’ 47 sena.

In-nies tar-ra˙al illum ftit lixejn jafu b’din id-diΩgrazzja.Jien personali mort nistaqsi lilxi w˙ud f’dawk l-akkwati biexnara jekk hemmx xi plakkajew memorja li tfakkar din it-tra©edja, imma ma sibt xejn.Óasra grajjiet b˙al dawn jinte-sew.

IT-TIÌRIF TAL-LANCASTER FUQ ÓAL LUQA

Lancaster b˙al dakli waqa’ Óal Luqa

Id-dar li kellha l-familja Seychell

22 16|11|2014 kulTurakÓkullhadd.com

Nhar il-Óadd 2 ta’ Novembru 2014 Dr Joseph M. Buttigieg ©ieelett b˙ala d-disa’ President tal-G˙aqda MuΩikali Beland taΩ-Ûej-tun wara proçess elettorali li sar matul il-©img˙at preçedenti.B’hekk, Dr Buttigieg ser ikun is-suççessur ta’ Dr AlexanderCachia Zammit li mexxa l-istess Soçjetà tul dawn l-a˙˙ar 54 sena.

Imwieled iΩ-Ûejtun fl-14 ta’ Novembru 1945, iben Peter u MariaAnna, Dr Joseph Buttigieg attenda l-iskola Primarja taΩ-Ûejtun us-Seminarju Minuri tal-Arçisqof. Hu kompla l-istudji tieg˙u fl-Università ta’ Malta minn fejn iggradwa bil-Baçellerat tal-Arti fl-IngliΩ, it-Taljan u l-Filosofija fl-1966 u wara kiseb Diploma b˙alaNutar Pubbliku segwit minn Dottorat fil-Li©i fl-1971.

Minbarra x-xog˙ol tieg˙u fil-professjoni ta’ avukat, Dr Buttigiegokkupa l-karigi ta’ Direttur fil-Bord tad-Diretturi tal-Bank Çentralita’ Malta (1979-1982), Chairman tal-Board tad-Diretturi tal-Mid-Med Bank (1982-1987), Membru Parlamentari (1987-1992) kifukoll serva b˙ala TeΩorier tal-Fondazzjoni Patrimonju Malti(1996-2004) u Membru fil-Kummissjoni Elettorali (1999-2013).

Attwalment Dr Buttigieg huwa membru fil-Kumitat Mani©erjalital-Fondazzjoni Patrimonju Malti, membru fil-Kunsill tal-ArikivjiNazzjonali kif ukoll fil-Kumitat tal-Garanzija dwar il-WirtKulturali. Apparti hekk, Dr Buttigieg huwa lettur part-time fil-LigiRumana fl-Università ta’ Malta. Fl-2013 Dr Buttigieg in˙atarChairman tal-Bord tad-Direttur ta’ Heritage Malta.

Dr Joe Buttigieg ilu membru tal-G˙aqda MuΩikali Beland samill-1972, u serva wkoll fil-Kumitat Direttiv tal-istess G˙aqda bejnl-1974 u 1979 fejn okkupa l-kariga ta’ Viçi President.

PreSiDenT ÌDiD

F’parti speçjali mill-forestamhux ’il bog˙od ˙afna minnhawn jg˙ix ra©el xi˙ u tiflaΩg˙ira li j˙arsu l-memorji koll-ha tad-dinja. Huwa post fejnil-memorji kollha tieg˙eks’issa nΩammu f’sigurezzakbira. Imma nqalg˙et proble-ma tat-twerwir. Il-memorji qedjintilfu, b’rata tant mg˙a©©la lihija allarmanti. Dawk li jΩom-mu l-memorja jridu jaqbdu lill-˙alliel ˙afif li qed jisraq teΩoriprezzjuΩi, iΩommu kull memo-rja tad-dinja u x’iktar…?Kulma g˙andhom huma bisstliet sbie˙ il-jum qabel ma tin-tilef kull memorja…

The Three Sunsets hija l-pro-duzzjoni ta’ din is-sena ta’ÛiguΩajg mit-Teatru ManoelYouth Theatre (TMYT). TMYThuwa parti mill-programmedukattiv Toi Toi tat-TeatruManoel immexxi minn RosettaDebattista. Wara s-suççesskbir tal-produzzjoni tas-sena l-o˙ra Club, TMYT qed jer©g˙ujing˙aqdu mal-festival, din id-darba bill i j ie˙du udjenziiΩg˙ar fuq l-iktar vja©© teatralima©iku. The Three Sunsetshuwa spettaklu fantastiku ©didli se jisraq il-qalb ta’ udjenzita’ kull età, bi storja ori©inalikkaratterizzata minn

xene©©atura straordinarja,puppetry mill-isba˙, kostumi,teatru fiΩiku u kummiedja. U…huwa musical ukoll?

Luke Saydon, membru tat-TMYT u l-kompoΩitur ta’ The

Three Sunsets, ikkummentafuq l-esperjenza tieg˙u: “Barrali j iena membru tat-TMYT,kelli l-privile©© li ning˙aqadmal-parti kreattiva tat-tim billinikkomponi l-muΩika g˙al din

il-produzzjoni. Il-membri koll-ha tal-kumpanija ilhomja˙dmu xhur s˙a˙ ta˙t id-direzzjoni imprezzabbli ta’Denise Mulholland. Metakonna qed no˙olqu l-kunçett

u nistabbilixxu xi stil ta’ teatrujappella g˙al udjenzaΩag˙Ωug˙a, musical deher likien l-g˙aΩla preferita.

“Li t ikkomponi muΩikaori©inali, timmani©©ja live-band, kif ukoll tag˙ti lil 19-ilattur ir-rwol ta’ atturi ta’ teatrumuΩikali ma kinitx façli .Madankollu, huwa ta’ sodis-fazzjon kbir li nara xog˙lijie˙u sura f’dan l-istadju bikrifil-perjodu tal-provi. Kienetesperjenza inkredibbli u mill-iktar utli g˙alija, kemm b˙alamuΩiçist kif ukoll b˙ala attur.Li ting˙ata direzzjoni minn ftitmill-aqwa diretturi tal-pajjiΩ,kif ukoll li tkun involut fil-proçess kreattiv ma’ membrio˙ra tal-kumpanija, hijaopportunità li ma ti©rix ta’spiss u jiena grat ˙afna.”

Din il-produzzjoni muΩikali,li g˙andha l-koreografija ta’Sandra Mifsud u d-disinn ta’Pierre Portelli, hija parti minnÛiguΩajg Arts Festival forChildren & Young People mis-17 sat-23 ta’ Novembru 2014.Foresta ta’ memorji qed tisten-na li ti©i skoperta fid-dinjafantastika ta’ The ThreeSunsets. Il-biljetti g˙al ÛiguΩa-jg jinxtraw minn www.ziguza-jg.org

The Three SunSeTS imTellgÓa miT-TeaTru manoel YouTh TheaTre gÓal ÛiguÛajg

“’L isfel mill-abissi…hemm foresta fejn iΩommu l-memorji kollha tieg˙ek!”

KULTURA KÓ 16|11|2014 23kullhadd.com

ILWIEN IL-FESTI MALTIN ENÇIKLOPEDIJA TA’ RITRATTI U INFORMAZZJONI

Il-patrimonju tal-festi Maltin li writnaming˙and missirijietna huwa wie˙edb’sa˙˙tu ferm, speçjalment f’dik li hijastorja. Kull ra˙al issiblu l-karatteristiçiuniçi tieg˙u, mill-armar fil-knisja g˙all-armar tat-toroq, mill-ispettaklipirotekniçi g˙all-muΩika tal-baned, sal-kaΩini tal-banda. Ilkoll flimkien jo˙olquspettaklu ta’ lwien li f’kull aspett jolqtudiversi ©eneri ta’ persuni. Óafna patri-monju llum il-©urnata ©ie Ωviluppat, ubosta arti li naraw fil-festi, b˙all-˙jata,sfumar u pittura tal-pavaljuni, skul-tura, induratura u r˙amar tal-pedestalli u pilandri, effettipirotekniçi li kulma jmur qedjevolvu, isiru minn persunib’mod volontarju. Ilkoll flimkienjo˙olqu armonija ta’ lwien lijsebb˙u t-toroq prinçipali tal-ibliet ul-ir˙ula tag˙na, f’dik li g˙al ˙afna hijameqjusa b˙ala l-aqwa ©img˙a tas-sena,il-festa.

Biex dawn l-affarijiet jin©abru f’kollez-zjoni g˙ad-dilettanti, in˙olqot ençiklo-pedija ta’ ritratti mill-festi kollha,b’ritratti me˙uda b’mod professjonaliminn Mark Micallef, b’informazzjoniminn Andrew Borg. Sensiela ta’ kotbamqassma fi tnax-il volum b’pubblikaz-zjoni ta’ volum fis-sena li jinkludinumru ta’ festi.

Kif nibtet l-idea

Mark Micallef, li huwa Mosti, u AndrewBorg, ÌiljaniΩ, it-tnejn huma dilettantisew tal-festi, u jΩuru bosta festi li ji©uççelebrati fi gΩiritna.

Mark ilu madwar g˙axar snin ji©bedritratti tal-festi li jΩur. Huwa dilettantkbir tal-festi u anke tal-fotografija, uAndrew kien ilu bosta Ωmien i˙e©©ubiex dawn jippubblikahom f’forma ta’ktieb. Min-na˙a l-o˙ra, Andrew, lihuwa wkoll dilettant kbir tal-festi,ippubblika diversi kotba, l-aktar g˙at-tfal. Kien proprju fl-2009 li x-xewqa ta’Mark u Andrew kompliet tinbet u l-˙idma g˙aliha bdiet minnufih.

L-ewwel volum minn din is-sensiela˙are© fl-2011. Sensiela li mistennijatie˙u 12-il sena biex tkun kompluta uissa wasalna g˙al volum nru 4. Kullvolum fih bejn seba’ u disa’ festi,b’aktar minn 650 ritratt professjonali bil-kulur mi©buda minn Mark, b’informaz-zjoni dwarhom mi©brua minn AndrewBorg. Dan kollu jifforma ençiklopedijata’ ritratti u informazzjoni li bla dubjutinΩel g˙asel mad-dilettanti tal-festiMaltin. Ritratti li jinkludu l-armar fit-toroq, armar fil-knejjes, spettakli tal-log˙ob tan-nar tal-art u tal-ajru, kifukoll siltiet mill-purçissjoni. Li jispikkaf’dawn il-kotba huma ritratti mill-viçinta’ dettalji li forsi lanqas biss nag˙tukashom.

Xi nsibu f’dawn il-kotba

B˙ala introduzzjonita’ kull volum insibumessa©© differentiminn persuni promi-nenti fil-KnisjaMaltija. Fl-ewwelv o l u mk i t e b

messa©©l-ArçisqofE m e r i t uMons. PawlCremona; fit-tieni volum kiteb messa©©Mons. Mario Grech, Isqof ta’ G˙awdex;Il-Kardinal Mons. Prospero Grech kitebmessa©© fit-tielet volum; u fir-raba’volum, il-volum li ©ie mniedi fil-jiem lig˙addew, insibu messa©© minn Mons.ÌuΩeppi Mercieca, Isqof Emeritu.

Sabiex il-kotba ma jkollhomx bissritratti, idda˙˙let l-idea li persuna o˙ratikteb artiklu fuq tema partikolari tal-festa. Insibu lill-veteran tal-festi, is-SurCharles Coleiro, li fl-ewwel volum kitebinformazzjoni ©enerali fuq il-festif’Malta u G˙awdex. Is-Sur VictorCaruana kiteb artiklu maqsum fuq it-tieni u t-tielet volum dwar l-istatwiproçessjonali li nsibu f’pajjiΩna. Waqt lifir-raba’ volum insibu artiklu miktubmill-Kanonku Jesmond Manicaro, lijitkellem dwar il-qima tal-Knisja lejn ir-relikwi tal-qaddisin u t-transulazzjonitag˙hom.

L-idea wara dan kollu hija li ji©u kop-erti t-temi marbuta mal-festi, fejn fil-volumi li ©ejjin se nsibu kitba simili litittratta l-armar tat-toroq, il-baned, il-log˙ob tan-nar u diversi su©©etti o˙ra lijiffurmaw il-festa Maltija.

L-ordni li l-festi ji©u ppreΩentati f’kullvolum hija ˙ielsa minn kull kategorijajew preferenza. L-g˙an ta’ Mark uAndrew, flimkien mal-pubblikaturi,Deer Publications, huwa li f’kull volumjinkludu ta˙lita ta’ festi titulari, sekon-darji u anke dawk devozzjonali, li lkollkemm huma jeççellaw f’xi aspett jew

ie˙or tal-festa tradizzjonali.Meta din is-sensiela tkun

kompluta g˙andha tiffor-ma dokumentarjufotografiku tal-festiMaltin hekk kif inhumapreΩentament

f’dani t - t i e n i

deçennju tal-

ewwel seklu tat-tielet millennju.

Il-festi li ©ew imsemmija fil-volumikollha li ©ew ippubblikati s’issahuma kif ©ej:

L-ewwel volum: Il-Martirju ta’ San Pawl,ir-Rabat (Malta); San ÌuΩepp, ÓalKirkop; San Pietru, BirΩebbu©a; SantaMarija, l-Imqabba; il-Madonna ta’Lourdes, Ra˙al Ìdid; Il-Vitorja, l-Isla;Marija Immakulata, ir-Rabat (G˙awdex).

It-tieni volum: il-Madonna tal-Ìilju, l-Imqabba; San Ìor©, Óal Qormi; il-Madonna tal-Karmnu, il-Fgura; il-Madonna Sultana tal-Martri, San Pawl il-Ba˙ar; San ÌuΩepp, ÓaΩ-Ûebbu©; SantaMargerita, Ta’ Sannat; Santa Marija, Óad-Dingli; Santa Luçija, Ta’ Kerçem(G˙awdex).

It-tielet volum: San Publju, il-Furjana;San Pawl, il-Munxar; Sacro Cuor, Tas-Sliema; San Sebastjan, Óal Qormi; il-Madonna tal-Karmnu, l-Imdina; SantaMarija, Ó’Attard; Marija Re©ina, il-Marsa;il-Madonna taç-Çintura, ir-Rabat (Malta);il-Madonna tal-Grazzja, ÓaΩ-Ûabbar.

Ir-raba’ volum: it-Trinta, il-Marsa; il-Qalbta’ Ìesù, il-Fontana; Marija Annunzjata,Óal Balzan; il-Madonna tal-Karmnu, il-Balluta; San ÌuΩepp, il-Qala; SantaMarija, il-Qrendi; San Pawl, Óal Safi; il-Madonna taç-Çintura, il-Gudja.

Barra minn hekk, fi tmien kull volumti©i inkluΩa informazzjoni u ritratti dwaravveniment speçjali li jkun sar fis-senata’ qabel f’xi festa jew o˙ra.

Rebbie˙ ta’ Ωew© unuri

L-ewwel Ωew© volumi minn din is-sen-siela ng˙ataw rikonoxximent mill-og˙laawtoritajiet tal-pajjiΩ. F’Diçembru tal-2012, l-ewwel volum ing˙ata l-ewwelpremju, u f’Novembru tal-2013 it-tieni

volum ing˙ata it-tieni premju tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb, fil-kate-

goriji ‘ProΩa mhux fittizja bil-Maltijew lingwa o˙ra’.

Pubblikazzjonijiet o˙ra

Minbarra dan il-pro©ett ta’din is-sensiela, AndrewBorg jippublika kotba

g˙at-tfal, b’tema reli©juΩa.Fost il-pubblikazzjonijiet

tieg˙u nsibu Is-sellum ta’ San ÌuΩepp,Karol, it-tifel li sar Papa, Santa fil-ba˙aru o˙rajn.

Tajjeb li nsemmu li w˙ud minn dawnil-kotba kisbu popolarità kbira. Tant li l-ktieb g˙at-tfal Is-sellum ta’ San ÌuΩeppre©g˙et ©iet stampata t-t-tieni edizzjonitieg˙u, filwaqt li l-ktieb Karol, it-tifel lisar Papa kien mibjug˙ fi Ωmien xahar ug˙alhekk ©ie deçiΩ li jer©a’ ji©i stampat.

Pro©ett ie˙or interessanti bejn Mark uAndrew kien il-pubblikazzjoni tal-ktej-jeb Ittra lil San ÌuΩepp. Hawn insibu liAndrew g˙amel traduzzjoni minn ktiebTaljan, b’kitba ori©inali ta’ AntonioBello. Inizjattiva interessanti ta’ Mark hili hu ©ibed ritratti tal-vari li nsibu ta’ SanÌuΩepp f’Malta u G˙awdex, u ©ewippubblikati b’qoxra differenti li jurutnax-il statwa differenti ta’ San ÌuΩeppmeqjuma fi gΩiritna.

Pubblikazzjoni ©dida

Fl-a˙˙ar nett, fuq inizjattiva ©dida u fl-okkaΩjoni tal-25 sena mit-twaqqif tad-Deer Publications, ©ew ippubblikati settkartolini tal-Milied b’ritratti ta’ MarkMicallef li juru l-Bambin tal-Milied armatf’diversi knejjes Maltin.

Kif tista’ takkwista kopja

Kull min jixtieq jakkwista kopja ta’wa˙da minn dawn il-pubblikazzjonijietimsemmija huwa m˙e©©e© biex iΩur il-posta ta’ Deer Publication fil-fiera tal-ktieb f’Dar il-Mediterran, li tinemmillum, jew jikkuntattja lil Mark Micalleffuq markmicallef1985@gmail.com jew7905 8691, inkella lil Andrew Borg fuqdeerandrew@gmail.com jew 9938 5496,jew fuq il-pa©na Facebook ‘Ilwien il-Festi Maltin – Colours of Maltese Festas’.

KITBA TA’ALAN SALIBA

madwaRnakÓkullhadd.com

Il-Kunsill Konsultattiv dwar l-Industrija tal-Bini (BICC) flimkienmall-Kamra tal-Periti (KTP) organizzaw konferenza dwar l-uΩutal-azzar f’xog˙ol ta’ restawr ta’ bini storiku. Il-kelliem ewlienig˙al din il-konferenza kien l-espert Taljan ta’ fama internazzjon-ali, il-Professur Massimo Mariani. Din il-konferenza ©iet koordina-ta mill-Perit Ruben P. Borg bil-kollabarazzjoni tal-Istitut KulturaliTaljan.

Permezz ta’ konferenzi ta’ dan it-tip il-BICC jippromovu l-intro-duzzjoni ta’ materjali ©odda u teknika ©dida fil-qasam tal-kostruz-zjoni biex b’hekk jg˙in l-industrija ta©©orna u timmodernizzasabiex tkun tista’ tilqa’ g˙all-isfidi tal-futur.

Il-konferenza ©iet miftu˙a min Dott. Salvatore Schirmo, id-Direttur tal-Istitut. Wara sar diskors ta’ introduzzjoni mill-koordi-natur, il-Perit Ruben P. Borg. Indirizzaw il-konferenza l-PeritCharles Buhagiar, Chairman EΩekuttiv tal-BICC u l-Perit StephenFarrugia, President tal-KTP. Wara g˙amel il-preΩentazzjoni tieg˙uil-Prof. Massimo Mariani.

Id-diskorsi li saru f’din il-konferenza se ji©u ppubblikati fi ktiebli jista’ jinxtara mill-uffiççju tal-BICC, 36, Triq Ûekka, il-BeltValletta (Tel: 2247 9300).

XogÓol ta’ RestawR Bl-uÛu tal-Óadid

Il-pittura restawrata tal-Madonna ta’ Loretu re©g˙et tinsabf’postha, b˙ala l-pittura titulari fil-knisja l-qadima ta’ G˙ajnsielem,wara pro©ett estensiv ta’ restawr li sarilha bl-investiment ta’ Bankof Valletta.

Il-pittura ta’ Mikiel Busuttil kienet ilha fil-knisja ta’ G˙ajnsielemg˙al kwaΩi mitejn sena, wara li nhar id-9 ta’ Settembru 1820 l-ist-ess pittura ttie˙det fil-knisja ta’ G˙ajnsielem b’purçissjoni li telqetmin-Nadur. Il-pro©ett ta’ restawr ikkummisjonat mill-Arçipriet ta’G˙ajnsielem Dun Frankie Bajada ˙a sentejn sabiex il-pittura ©ietrestawrata g˙all-istat ori©inali tag˙ha.

Waqt il-pro©ett ta’ restawr inkixfu l-firma tal-artist u d-data, kifukoll il-fatt li kien hemm intervent ie˙or fuq l-istess pittura,x’aktarx minn Giuseppe Calì nnifsu, g˙ax l-istil jixbah ˙afna lilnumru ta’ xog˙lijiet o˙ra ta’ Calì li jinsabu fl-istess knisja.Permezz tar-restawr re©g˙u ˙ar©u wkoll il-kuluri vibranti kifukoll numru ta’ dettalji o˙ra li kienu mo˙bija.

Ir-restawr tal-inkwatru titulari huwa biss l-ewwel faΩi tal-proçessta’ restawr li qed ikun issapportjat minn Bank of Valletta u li serikun qed jinkludi r-restawr ta’ numru ta’ xog˙lijiet o˙ra ta’ Calì lijinsabu fl-istess knisja ta’ G˙ajnsielem.

RestawR sponsoRjat minnBank of Valletta

RIÇETTI kÓ 16|11|2014 25kullhadd.com

NIBDEW NAÓSBU GÓALL-ÓELU TAL-MILIEDG˙adna f’nofs ix-xahar ta’ Novembru u l-Milied g˙ad jonqsu ftit, imma issa huwa l-a˙jar Ωmien li tibda ta˙seb biex tixtril-ingredjenti u tipprepara dak il-˙elu li, aktar ma tag˙mlu kmieni, aktar jitjieb. Jekk fi ˙siebek tag˙mel il-mince pies trid ta˙sebqabel g˙all-mincemeat. Dan jg˙odd ukoll g˙all-kejk tal-Milied, li jΩomm aktar fit-tul u jibqa’aktar morbidu jekk ixxarbu bi ftit xorb darba fil-©img˙a sakemm ti©i biex iΩΩejnu. Illum senag˙mlu l-mincemeat u l-kejk tal-Milied, fix-xahar ta’ Diçembru nkomplu biex nag˙mlul-mince pies, u nΩejnu l-kejk bil-pastarjali u l-©elu.

Riçetti ta’ VICTORIA CASSAR

Ingredjenti:

• 600g frott niexef im˙allat: passolina, sultana, Ωbib• 50g konfettura• 200g zokkor ismar• 200g butir• 150g dqiq self-raising• 200g dqiq plain• 1 kuççarina ˙wawar im˙allta (mixed spice)• 1 kuççarina trab tal-kannella• 4 bajdiet, im˙abbtin• 3 mg˙aref brandy• Qoxra ma˙kuka ta’ lumija• Qoxra ma˙kuka ta’ larin©a• Meraq ta’ larin©a• 2 mg˙aref g˙asel iswed• 100g lewΩ, imqatta’ kbir

IL-KEJK TAL-MILIED

Ingredjenti:

• 1kg frott niexef im˙allat: Ωbib, passolina, sultana, berquq

• 100g çirasa• 300g zokkor muscovado jew ismar• 2 tuffi˙at, imqaxxrin, imnaddfin u mqattg˙in

irqiq• Qoxra ma˙kuka u meraq ta’ larin©a• Qoxra ma˙kuka u meraq ta’ lumija• 50ml brandy• ½ kuççarina msiemer tal-

qronfol, mit˙una• 1 kuççarina ˙wawar im˙allta

(mixed spice)

Metodu:

Qatta’ l-frott skontil-bΩonn. Óallat u˙awwad sewwa l-ingredjenti kollhaflimkien f’bieqjakbira tal-˙©ie©. G˙atti u˙alli t-ta˙lita f’post friskg˙al jumejn u ˙awwadha kullftit sig˙at. Po©©i fil-vaΩetti steril-izzati (f’forn ja˙raq jew mis˙unjag˙li g˙al 10 minuti) u ssi©illasew.

Metodu:

G˙al riΩultat a˙jar xarrab il-frott mil-lejl ta’ qabel.F’bieqja kbira po©©i l-frott niexef, il-konfettura,il-˙wawar, il-qxur tal-lumija u l-larin©a, il-meraqtal-larin©a u l-brandy. Óawwad kollox flimkien,g˙atti l-bieqja u ˙alli kollox jimmarina tul il-lejl.

Sa˙˙an il-forn g˙al 150°C. Iksi landa ta’ 20çmminn ©ewwa b’Ωew© saffi karta tal-forn. Er©a’iksi l-landa minn barra b’Ωew© saffi karta tal-gazzetta jew karta kannella (brown paper) –po©©i l-landa fuq in-nofs tal-karti, tella’ l-kartimal-©enb tal-landa u Ωommhom fil-post billi tor-bot bl-ispag. Aqta’ l-ponot Ωejda tal-karti minnmad-dawra tal-landa.

F’bieqja ˙abbat flimkien il-butir maz-zokkorsakemm isiru krema ˙afifa. Ûid il-bajd wa˙dawa˙da mat-ta˙lita u mal-a˙˙ar wa˙da itfa’ wkollmg˙arfa dqiq. Da˙˙al id-dqiq li jkun fadal bil-mod fit-ta˙lita. Ûid l-g˙asel iswed, il-frottimxarrab u fl-a˙˙ar il-lewΩ. Ferra’ t-ta˙lita fil-landa ppreparata, illixxa l-wiçç u g˙amel g˙afsaΩg˙ira fin-nofs.

A˙mi l-kejk fl-ixkaffa tan-nofs g˙al madwarsag˙tejn u nofs jew tliet sig˙at. Il-˙in jista’ jvarjaminn forn g˙al ie˙or. Biex tara li l-kejk sarda˙˙al stikka jew sikkina rqiqa u din g˙andhato˙ro© nadifa jekk ikun sar. Jekk ta˙seb li l-kejkqed isir malajr wisq – jin˙ataf minn barra immaminn ©ewwa jkun g˙adu nej – g˙atti l-wiçç

tieg˙u b’Ωew© saffi karta tal-forn.O˙ro© il-kejk mill-forn u ˙allih jibred komple-

tament qabel to˙or©u mil-landa u tne˙˙ilu l-karti.

Biex il-kejk idum aktar u ma jixxuttax, bi stik-ka jew sikkina rqiqa taqqabftit il-wiçç u ferrexΩew© mg˙aref brandy.Óalli l-likwidu jinx-torob, geΩwer il-kejk fil-foil u ag˙lqu f’konteni-tur tal-plastik jew landa.Tista’ xxarrab il-kejkbil-brandy kull ©img˙asakemm ti©i biex iΩΩejnu.

IL-MINCEMEAT(4 vażetti x 450g)

26 16|11|2014 skedakÓkullhadd.com

06.30 One News07.00 Snajja’ Maltin07.15 Pink Panther (R)08.00 Flimkien ma’ Nancy (R)08.30 Paper Scan10.00 Tlaqna sal-Belt10.30 Aroma Kitchen (R) 11.30 Gaxin12.30 One News12.40 Telebejg˙13.00 In D House (R)14.00 Dchange (R)14.30 Arani Issa (R)16.55 Top Model17.30 One News17.40 On D Road 18.15 Esperti18.45 Joe’s Kitchen19.30 One News20.20 It-Tfal Ep. 721.30 L-Argument22.55 Fresh & Funky (R)23.30 One News

07.00 Net News08.15 The Client (R)09.00 G˙alkul˙add10.00 Quddiesa Mis-Santwarju

Tal-Madonna Ta’ Pinu10.45 Se NiΩΩew©u12.30 Telebejg˙14.00 Net News14.05 Telebejg˙15.35 Iswed Fuq L-Abjad (R)16.30 Sport Extra17.10 Wheelspin (R)18.00 Net News18.05 Flusek (R)18.40 What’s For Dinner19.30 Net News20.15 G˙alik Fl-Ewropa20.40 Becky21.40 Net News21.45 Replay23.15 Net News

06.00 A˙barijiet07.30 Alexander’s Lost World08.30 Madwarna09.00 Il-Gwerra L-Kbira09.30 Gadgets10.00 House Hunt10.30 Malta U Lil Hinn Minnha12.00 A˙barijiet 12.10 Óadd G˙alik15.00 A˙barijiet15.05 Óbieb u G˙edewwa18.00 A˙barijiet18.15 G˙awdex Illum18.40 PaqPaq On Test18.55 L-Irkant20.00 A˙barijiet20.50 X-Factor UK23.00 A˙barijiet23.20 Rajt Ma Rajtx

07.00 A˙barijiet08.30 Treasure Island09.00 Quddiesa tal-Óadd09.45 Vatican Magazine1015 Kurrenti11.15 Luxdesign12.30 Valletta13.00 Househunt13.30 Gadgets14.00 Ti©rijiet Biss14.30 3 Pointer15.00 Dwarna16.00 Madwarna16.30 Il-Gwerra l-Kbira17.00 GFA Roundup17.30 Valletta18.00 L-Azerbaj©an v in-Norve©ja20.00 A˙barijiet g˙al Persuni b’Nuqqas

ta’ Smig˙20.05 Pre Match22.45 Bulgarija V Malta22.45 Highlights23.15 A˙barijiet Sportivi

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Unomattina In Famiglia 10.00 Buongiorno Benessere 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa 11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita dell’Angelus 12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde 13.30 Telegiornale 14.00 L’Arena 16.30 Tg 1 16.35 Domenica In 18.50 L’Eredità 20.00 Telegiornale 20.25 Carosello Reloaded 20.30 Italia – Croazia 23.13 Tg1 60 Secondi 23.15 Speciale Tg1

06.00 Film: Paranoid Park 06.30 Nautilus 07.00 Jake E I Pirati Dell'isola07.45 Pirati Per La Pelle08.15 Avengers 08.35 Il Nostro Amico Charly10.00 I Leoni Di Makalolo 10.30 Il Ritorno Delle Balene 10.45 Cronache Animali 11.30 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Squadra Omicidi Istanbul 17.00 Il Commissario Herzog 18.00 Tg2 L.I.S. 18.05 90° Minuto Serie B 18.50 Sea Patrol19.35 Squadra Speciale Cobra 1120.30 Tg2 21.05 N.C.I.S. 22.35 Hawaii Five-0

06.00 Fuori orario 06.50 Ai confini dell'Arizona Segui il

tuo cuore 07.40 Il poeta 07.50 Film: Kean 09.10 Attila 09.20 Metropoli 11.10 TGR 12.55 Geo 13.10 Colpo di Scena 14.00 TG Regione 14.15 TG3 14.30 In 1/2 ora 15.00 TG3 LIS 15.05 Kilimangiaro19.00 TG3 19.30 TG Regione 20.00 Blob 20.10 Che tempo che fa 21.45 Report 23.30 TG3 23.40 TG Regione 23.45 Gazebo

06.05 Sonny Tra Le Stelle I06.50 Super Car Ii08.35 A-Team V10.30 Il Rompiscatole12.25 Studio Aperto13.00 Sport Mediaset14.00 Merlino E L'apprendista Stregone17.40 Mike & Molly 18.05 Tom E Jerry18.30 Studio Aperto19.00 Love Bugs19.15 Il Signore Degli Anelli 21.30 Adam Kadmon

06.00 Prima Pagina Tg507.55 Traffico07.59 Tg508.46 Tgcom2408.50 Le Frontiere Dello Spirito10.10 Il Mio Amico Nanuk10.13 The Chef Ii11.10 Le Storie Di Melaverde12.00 Melaverde13.00 Tg513.40 L’Arca Di Noè14.00 Domenica Live18.45 Avanti Un Altro19.57 Tg5 Prima Pagina20.00 Tg520.40 Paperissima Sprint21.11 Come Un Uragano23.20 X-Style

06.40 Tg4 Night News07.00 Televendita Media Shopping07.30 Zorro I08.00 Il Meraviglioso Volo Degli Uccelli09.00 Terra!10.00 Santa Messa10.50 I Grandi Della Fede11.30 Tg412.00 Grandi Della Fede13.00 Pianeta Mare13.56 Donnavventura14.47 Fermati, O Mamma Spara16.39 Fuga Per La Vittoria18.55 Tg419.35 Tempesta d’Amore 21.32 Il Buio nell’Anima

07.00 Omnibus07.30 Tg La707.50 Omnibus09.45 L’Aria Che Tira10.45 Otto E Mezzo Sabato (R)11.30 Bersaglio Mobile (R)13.30 Tg La714.40 Jane Doe16.30 McBride18.10 L’Ispettore Barnaby19.55 Meteo La720.00 Tg La720.30 Domenica Nel Paese Delle

Meraviglie21.10 La Gabbia

07.00 Gigglebiz 07.15 Charlie And Lola 07.30 Woolly & Tig 07.35 Mr Bloom’s Nursery 07.55 Bobinogs 08.05 Little Prairie Dogs 08.15 The Weakest Link 09.00 Me And Mrs Jones 09.30 Doctor Who 10.15 The Paradise 11.10 Outcasts 12.05 The Weakest Link 12.55 Tough Guy Or Chicken? 13.45 Me And Mrs Jones 14.15 Doctor Who 15.00 Doctors 17.30 Outcasts 18.25 Doctor Who 19.10 The Paradise 20.00 Me And Mrs Jones 20.30 Hebburn 21.00 Southcliffe 21.50 Hustle

06.15 Food Network Challenge 07.05 Siba’s Table 07.30 Have Cake Will Travel 08.20 Barefoot Contessa 09.10 Siba’s Table 10.00 Guy’s Big Bite 10.25 Unique Eats 11.15 Hungry Girl 12.05 Diners, Drive-Ins and Dives 13.20 Guy’s Big Bite 13.45 Barefoot Contessa 14.35 Siba’s Table 15.25 Diners, Drive-Ins and Dives 16.40 Barefoot Contessa 17.30 Siba’s Table 18.20 Diners, Drive-Ins and Dives 19.10 Barefoot Contessa 20.00 Chopped South Africa 20.50 Diners, Drive-Ins and Dives 22.05 Barefoot Contessa 22.55 Siba’s Table 23.45 Chopped South Africa

06.50 Pilates. From The Inside Out 07.40 Healthy Appetite With Ellie Krieger 08.05 Chasing The Yum 08.30 Extreme Cuisine With Jeff Corwin09.25 Kitchen Cousins 09.50 Desperate Landscapes 10.15 10 Grand In Your Hand 10.40 Selling LA11.10 Keasha’s Perfect Dress 11.35 Eating Art 12.00 Chef Abroad 12.25 Eating Art 12.50 Kitchen Cousins 13.15 Desperate Landscapes 13.45 Million Dollar Rooms 14.35 House Hunters 15.00 Selling LA15.25 10 Grand In Your Hand 15.50 Suggs’ Italian Job 16.15 House Hunters 17.05 Healthy Appetite With Ellie Krieger 17.30 Chef Abroad 18.00 Extreme Cuisine With Jeff Corwin

06.00 Toddlers & Tiaras 08.30 Cake Boss 10.35 Little People, Big World 12.15 My Crazy Obsession 13.05 Obese and Pregnant 13.55 Long Island Medium 14.45 Cake Boss. Next Great Baker15.35 Little People, Big World 16.25 Toddlers & Tiaras 17.15 Your Style in His Hands 18.05 Something Borrowed, Something

New 18.55 Brides of Beverly Hills 20.10 My Big Fat American Gypsy

Wedding 21.00 90 Days to Wed 21.50 Gypsy Sisters 22.40 Craft Wars

06.00 Bigger, Badder Celebrity Feuds 07.00 Extreme Close-Up07.30 Style Star 08.00 Attack Of The Celebrity Bikinis 08.30 LA Sugar 09.00 Rich Kids Of Beverly Hills11.00 E! News 11.30 Party On 12.00 House Of Dvf 13.00 Keeping Up With The

Kardashians16.00 E! News 17.00 Rich Kids Of Beverly Hill18.00 House Of Dvf 19.00 Keeping Up With The

Kardashians 21.00 House Of Dvf22.00 E! News 22.30 The Soup 23.00 E! News

06.00 How Do They Do It?06.25 Overhaulin’ 07.15 Mega Builders08.10 Mythbusters 09.05 The Big Brain Theory09.55 The Liquidator10.50 Lost And Sold11.40 Storage Hunters12.35 Auction Kings.13.30 Dynamo. Magician Impossible14.25 Close-Up Kings15.20 Troy 16.15 Mind Control Freaks 17.10 Magic Of Science18.05 Philly Throttle19.00 Fat N’ Furious20.00 Chrome Underground21.00 Survive That!22.00 Marooned With Ed Stafford23.00 Deadliest Catch

08.30 Fis World Cup Alpine Skiing09.00 World Championship

Weightlifting14.00 Fis World Cup Alpine Skiing15.00 World Championship

Weightlifting15.45 Fia World Touring Car

Championship16.30 Fia World Touring Car

Championship17.15 Fis World Cup Alpine Skiing18.00 World Championship

Weightlifting20.00 Isu Grand Prix, Figure Skating22.00 Fis World Cup Alpine Skiing22.45 Motorsports Weekend23.00 World Championship

Weightlifting

06.00 Animal Airport 06.25 Must Love Cats 07.15 My Pet’s Gone Viral 08.10 Dogs 101 09.05 Biggest & Baddest 10.00 Treehouse Masters 10.55 Clash Of The Dinosaurs 11.50 North America 17.20 Tanked 18.15 Gangland Killers 19.10 Charles & Jessica. A Chimp Tale20.05 Into The Shark Bite 21.00 Gangland Killers 21.55 Charles & Jessica. A Chimp Tale22.50 I’m Alive23.45 Into The Shark Bite

ARRANÌAMENT TAT-TRAFFIKU F’ÓAL LIJA/L-IKLIN

MINISTERU GÓAT-TRASPORT U L-INFRASTRUTTURA

PROÌETT NAZZJONALI GÓAT-TAFFIJA TAL-GÓARGÓAR

Il-Ministeru g˙at-Trasport u l-Infrastruttura jg˙arraf lill-pubbliku dwar l-arran©amenti tat-traffiku fl-in˙awi ta’ Óal Lija b’rabtamal-pro©ett nazzjonali g˙at-taffija tal-g˙arg˙ar u xog˙lijiet biex tinbidel is-sistema tad-drena©©. Ir-roundabout ta’ Óal Lijamhix se tkun mag˙luqa g˙at-traffiku. It-traffiku li jkun sejjer fid-direzzjoni tal-Mosta u n-Naxxar se ji©i ddevjat lejn is-ser-vice road biswit it-triq prinçipali, waqt li t-traffiku li ©ej mill-Mosta u n-Naxxar se jkun iddevjat minn ˙dejn iç-çimiterju ta’Óal Lija g˙al Triq San Mikiel, fl-Iklin. It-traffiku f’wa˙da mill-karre©©jati fi Triq San Mikiel ser ji©i ddevjat lejn Triq il-Wied,in-Naxxar, filwaqt li t-traffiku tal-karre©©jata l-o˙ra ser jinΩel lejn Ìirolamo Abos u jibqa’ sejjer lejn il-by-pass ming˙ajr majdur mar-roundabout. Triq Ìirolamo Abos se tkun one-way ’l isfel. Ix-xog˙lijiet qed jibqg˙u g˙addejjin wara l-˙in tax-xog˙ol biex jitnaqqas kemm jista’ jkun l-inkonvenjent.

Il-pro©ett nazzjonali tal-g˙arg˙ar huwa kofinanzjat mill-Unjoni Ewropea.

Programm Operattiv 1 – Poliltika ta’ KoeΩjoni 2007-2013Ninvestu fil-Kompetittività g˙all-Kwalità ta’ Óajja A˙jarDan il-Pro©ett huwa kofinanzjat mill-Unjoni Ewropea

Fond g˙all-KoeΩjoniRata ta’ kofinanzjarjament: 85% Fondi EU; 15% Fondi Nazzjonali

Ninvestu fil-futur tieg˙ek

28 16|11|2014 ÇINEMAKÓkullhadd.com

MIÇ-ÇINEMAjikteb CARMELO BONNICI

INTERSTELLAR KOLOSSALI

Atturi Ewlenin: Matthew McConaug˙ey, Anne Hathaway, JessicaChastain, Ellen Burnstyn, John Lithgow, Michael Caine, Bill Irwin

Direttur: Christopher Nolan Óin: 169 min.Distributur: Warner Bros/ParamountMa˙ru© mill-KRS Releasing Ltd Çert. PG

VIÛWALMENT BRILLANTI U SPETTAKOLARI

Bla dubju ta’ xejn, l-aktardirettur innovattiv tal-preΩentf’Hollywood hu ChristopherNolan. Dan il-wonder boy qedjimpressjona f’kull fi lm lijmidd idu g˙alih, b’kapacitàkif jittratta b’mod effettiv uanke spettakolari xeni ta’ kaosu massa, u fl-istess waqt jag˙tilill-atturi l-umanità me˙tie©aanke fl-aktar missjonij ietkura©©uΩi.

Xhud ta’ dan kollu huma l-fi lms Batman, The DarkKnight u Inception. Interstellarhu blokkbaster assolut fejndawn l-affarijiet li semmejtjesibixxu ru˙hom b’qawwamaestuΩa. Dan ix-xog˙ol ©did

je˙odna fuq vja©© inkredibblimadwar il-pjaneti fi tfittxijaintensa u ˙erqana biex ikunmag˙ruf jekk il-bniedem jistaxjabita xi mkien ie˙or.

Fil-futur qarib, id-dinjatag˙na intlaqtet minn kriΩiagrikola, nuqqas ta’ ilma ub’hekk nuqqas kbir ta’ ˙axix ufrott, sitwazzjoni li se ©©ib il-qerda tal-umanità. Ix-xjentistiu l-astronawti, wara li jiskopru˙ofra sewda (black hole) umaltempata kbira fl-ispazju,tiΩdidilhom it-tama li jorganiz-zaw vja©© biex isibu xi pjane-ta o˙ra fejn il-qam˙ jista’ jik-ber. Din se tkun missjoni dif-fiçli, f’univers vast u misterjuΩ

fejn il-perikli li jeΩistu ˙addg˙ad m’g˙andu ˙jiel tag˙hom.

Minkejja li t-tema prinçipalita’ din il-produzzjoni hi l-avventura li ma titwemminxdwar tra©itt f’ba˙˙ enormi, fil-qalba ta’ Interstellar insibu l-istorja emozzjonanti ta’ missierlejn uliedu.

It-timbru ta’ Nolan jo˙ro©hawn – l-im˙abba sinçiera fil-familja, l-impenn ta’ dover usagrifiççju u kif individwuja©ixxi mal-o˙rajn. F’sitwaz-zjoni mill-ag˙ar b˙al dik litolqot lid-dinja, ikunu ftit indi-vidwi altruwisti li lesti jag˙mlusagrifiççji kbar g˙all-©id uni-versali tal-o˙rajn. Fil-vja©©spettakolari tag˙hom fl-irkej-jen misterjuΩi tal-univers, a˙nankunu qisna spettaturi b˙all-astronawti stess.

KwaΩi dak kollu li narawjg˙addi minnhom waqt il-mawra qalbiena tag˙hom ’ilbarra mid-dinja tag˙na,

mew©iet enormi kkawΩatimill-gravità, assaltati minndwalijiet psikadeliçi u minntrabijiet u o©©etti o˙ra spaz-jali, illuΩjonijiet ta’ ©enn ta’waqtiet tal-passat mal-familjitag˙hom, huma kwaΩi l-veritàsagrosanta.

G˙al dan il-g˙an, il-produt-turi talbu s-servizzi tal-fiΩiçistteoritiku/xjentist Kip Thorne,studjuΩ kbir ta’ dawn il-fenomeni.

Interstellar hi avventuratassew grandjuΩa u eççellenti,bi prominenza ta’ rwol eΩem-plari ta’ missier. Waqt li l-pref-erenza tieg˙u g˙as-sena 2013marret fuq Gravity, xog˙olspazjali tax-xjenza fittizja, jid-her s’ issa, l i interstellar,xog˙ol tal-istess ©eneru, sejkun il-favorit tas-sena 2014.Xorta wa˙da nsostni li l-ispet-tru ta’ 2001: A Space Odyssey(1968) qed jittajjar ukoll fuqdin il-produzzjoni.

ÇINEMA KÓ 16|11|2014 29kullhadd.com

Bejn il-5 u d-9 ta’ Novembru 2014

L-AQWA ÓAMES FILMS

1. The Best Of Me

2. Fury

3. Teenage Mutant Ninja Turtles

4. The Maze Runner

5. Gone Girl

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min hu l-attur li ˙a sehem b˙ala Alan Turing?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil:Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: I.VELLA, 103, Triq Zerafa, il-Marsa.

KOMPETIZZJONIEMPIRE CINEMA

ThE IMITATION GAME BIJOGRAFIKU

Atturi Ewlenin: Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, MatthewGoode, Rory Kinnear, Charles Dance, Mark Strong

Direttur: Morten Tyldum Óin: 114 min.Distributur: Studiocanal Ltd FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Ltd Çert 12A

STORJA INKREDIBBLI TA’ EROJ MINSI

The Imitat ion Game j ir -rakkonta storja vera li kwaΩima titwemminx, iΩda tassewaffaxxinanti, dwar wie˙ed likien eroj g˙al pajjiΩu warali, fiç-çirkostanzi ta’ Ωmienu,j i t lef i l-kredtu kollu biex,˙afna snin wara mewtu,jer©a’ j ikseb i l -glor ja l itassew ˙aqqu.

Alan Turing (Cumberbatch)kien tfajjel mist˙i, ta’ g˙alihwa˙du, stramb u mkaΩbarmit-tfal l-o˙ra. Meta kiber sarmatematiku famuΩ u xjentistb’˙i la kbira biex jesploramessa©©i kriptografiçi. Tantirnexxa f’dan is-su©©ett tal-a˙˙ar li kien wie˙ed mill-mag˙Ωulin, ma’ grupp ta ’matematiçi, li matul il-gwer-ra marru Bletchley Park,Buckinghamshire.

Dawn st inkaw bis-s˙i˙biex skoprew i l -kodiçi l iuΩaw il-ÌermaniΩi u b’hekksalvaw mijiet ta’ ˙ajjiet, kifukoll qassru l-gwerra b’xisentejn. Fl-1952, Turing ©iearrestat g˙ax kien omosess-wali, fi Ωmien li din il-˙a©akienet reat gravi u, sentejnwara, wara li sarulu esperi-menti fuqu l i ˙assrulumo˙˙u, ikkommetta suwiçid-ju fl-g˙omor ta’ 41 sena.

Fl-2013, kwaΩi sittin senawara mewtu, irçieva ma˙frarjali mir-Re©ina u d-dinjità lij ixraqlu. I l -kaΩ ta’ Turingdam ˙amsin sena sigriet. Il-magna li vvinta hu, li qattma ©iet raffinata, kienet il-baΩi soda ta ’ dak l i hutassew popolari llum, imsej-ja˙ kompjuter.

The Imitat ion Game hubbaΩat minn fuq il-ktieb ta’Graham Moore, Alan Turing:The Enigma. Fl-2001 kien˙are© il-film Enigma dwardawk l i f i t -Tieni GwerraDinjija ˙admu fi BletchleyPark, fe jn dan i l -karat t ru

tassew ta’ fejda ©ie sfaççata-ment im˙olli barra.

Dan hu xog˙ol tassew eçi-tant i , forma ta ’ thr i l lero©©ett iv l i kont inwamenti˙allik anzjuΩ x’se jissuççie-di . Fi l -part i pr inçipal i ,Benedict Cumberbatch

(b˙alissa famuΩ fuq it-TVb˙ala Sherlock Holmes)jag˙ti interpretazzjoni tassewadegwata, meg˙jun taj jebminn Keira Knightley, l-anal-ista li riedet ©enwinamentt˙obbu iΩda l i wkolltikkumpatih.

MR. MORGAN’S LAST LOVE ÌENJALI

ÓBIBERIJA BEJN ANZJAN U MARA ÛAGÓÛUGÓA FERRIEÓAAtturi Ewlenin: Michael Caine, Clemence Poesy, Justin Kirk, JaneAlexander, Gillian Anderson.

Direttrici: Sandra Nettlebeck Óin: 116 min.Distributur: Arrow FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Ltd Çert.12A

Mr. Morgan’s Last Love hija˙rafa ferrie˙a, divertenti, kifukoll xi ftit melodrammatikau anke eççentrika.

Armel Amerikan f’Pari©i jil-taqa’ ma’ tfaj la grazzjuΩa,d˙ulija u fuq tag˙ha li tibdil-lu l-˙ajja miΩerabbli li jkunqed jg˙ix wara l-mewt ta’martu. Ûew© erwie˙ diversi,b’medda ta’ snin kbar tifrid-hom, jirnexxilhom jintegrawma’ xulxin b’modammirevoli.

Matthew Morgan (Caine)g˙adu ma j is tax j insa l i lmartu Joan (Alexander) limietet sentejn qabel u li sik-wit j imma©inaha ˙dejh,f’diversi postijiet. L-eΩistenzatieg˙u saret wa˙da oskura,dejjem bi swied il-qalb fuqu.Meta darba wa˙da jkun bil-wieqfa f’karozza, ix-xufierjag˙ti brejk qawwi u tkunPauline (Poesy) li tg˙in lildan i l -bniedem st inat ug˙ajjien.

Il-karattru ottimist tag˙ha ul-vitalità li turi se jmissuluqalbu tant li jit˙ajjar jer©a’jiltaqa’ mag˙ha. Il-˙biberijatag˙hom tikkonsisti f’mixjietmadwar Pari©i, ikliet l-aktarfuq xi bank ta’ xi ©nien pub-bl iku u at t iv i tà ta ’ Ωf inim˙arrek li Pauline tg˙allem.F’din il-belt jaslu Miles (Kirk)

u o˙tu, Karen (Anderson),iΩ-Ωew©t itfal ta’ Matthew lijixtiequ je˙duh lura lejn l-Istati Uniti. Miles jinduna fil-bidla g˙al l -a˙jar l i saretf’missieru u, wara li g˙all-ewwel ˙aseb ˙aΩin fl-inten-zjonijiet ta’ Pauline, jirrealiz-za li din il-proxxmu taf kifi©©ib fer˙ f’dak li jkun.

Mr. Morgan’s Last Love huxog˙ol pjaçevoli, ta’ natura©entili li wie˙ed g˙andu jap-prezza waqt li jkun spettaturta’ din l-istorja ©enjali. Dinhi ja produzzjoni Ìer-maniΩa/FrançiΩa/Bel©jana/Amerikana.

30 16|11|2014 AVVIÛIKÓkullhadd.com

ISEM, KUNJOM U INDIRIZZ

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

Kupun AvviΩi Klassifikati

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Milend, il-Óamrun,ÓMR 1717.

Offerta 1:

©img˙atejn €5

Offerta 3:

2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at €15

Offerta 4:

13-il ©img˙a €30

Offerta 5:

26 ©img˙a €56

Offerta 6:

52 ©img˙a €93

Offerta 2:

5 ©img˙at €10NOTA IMPORTANTI: Çekkijiet g˙andhom ji©u indirizzati lil SOUND VISION PRINT LTD

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ GÓALL-BEJGÓ

Appartament ©did f’ÓaΩ-Ûab-bar fit-tieni sular bi 3 kma-mar tas-sodda. Lest bil-kçina,kamra tal-banju, main bed-room bl-ensuite u bibien ta’barra u ©ewwa lesti. Prezz€118,000. Çempel 9987 1967

Garaxx ta’ 5 karozzi livellmat- t r iq, b’kant ina ta˙tudaqs i l -garaxx stess. Danj insab f i l -GΩira. Prezz ta ’€80,000. Çempel 9982 5810.

Appartament f’Wied il-G˙ajnfit-t ieni sular g˙all-bejg˙,viçin il-ba˙ar, Ωew© kmamartas-sodda, kamra tal-banju,kçina u dining room com-bined. Ful ly furnishedb’g˙amara u appl iances©odda. Jinkludi parti mill-bejt b’kamra tal-˙asil b’toilet,shower u sink. Prezz ta ’€79,000 freehold (bla çens).Çempel 2700 1031 wara s-7pm jew 9812 1011 il-©urna-ta kollha.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩlakbira ta’ appartamenti f’kullΩona ta ’ Malta. J inbieg˙uming˙ajr depoΩitu u n˙all-sulek i l -kuntrat t . Offer taspeçjali. G˙al aktar dettaljiçempel 9992 4999. Ming˙ajra©enti jekk jog˙©bok.

KIRI TA’ BAR

Il-Kumitat Laburista ta’ Óad-Dingli ser ikun qieg˙ed jilqa’offerti g˙all-kiri tal-Bar taç-Çentru Laburis ta f ’Óad-Dingli. L-offerti jintlaqg˙umit-Tnejn 27 ta ’ Ottubru2014 sat-Tnejn 24 ta ’Novembru 2014 fis-7pm. Il-formola ta l -appl ikazzjonitista’ tin©abar billi ççempellill-President fuq 7939 8896jew lis-Segretarju fuq 79941293. Il-Kumitat jista’ jirrifju-ta kull offerta, anke l-aktarwa˙da vanta©©juΩa.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

Treadmill li tifla˙ sa 100kg.Kundizzjoni tajba u ©iet ser-viced is-sena l-o˙ra. Ma tantxintuΩat. Prezz ta’ €160 jewviçin. Çempel 7930 0261.

Kajjik tal-fiber 14-il pied.Magna inboard Aircool. Óad-met inqas minn 100 sieg˙a.G˙andu gabuz, arial tal-VHF ukarru. Kundizzjoni tajba ˙afna.Çempel 7709 0509 jew ibg˙atemail lil joecarm@melita.com.Prezz negozzjabbli.

Affarijiet tal-Milied, Keychains,maggijiet (mugs), tazzi u bowlstar-reklami, statwi, inkwatri uaffarijiet o˙ra tad-dar. Prezzijietir˙as. Bargain. Çempel 79651011.

Long play turn table playertad-ditta Fisher MT-640, kwaΩi©did. Prezz €60 jew offertaviçin. Çempel 7930 0261.

PVC car cover u underlay g˙alPeugeot 205. Kundizzjoni tajba˙afna. Prezz €60 jew offertaviçin. Çempel 7930 0261.

Sander, kalibratur, Ωew© piediwisa’, kundizzjoni mill-aqwa.Çineg grit 60 u 120 biex imor-ru mag˙ha. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel 7961 7945.

Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i.Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemmdigital jew analogs, varjetàkbira ta’ alarm clocks, kemmCitizen, Seiko Dugena tal-marka Pierre Cardin. Varjetàsabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmukemm bil-˙abel u bil-batterija.Prezzijiet tajbin. Nag˙mluwkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn, tal-˙ajt u grandfatherclocks. Nag˙mlu wkoll testingbil-pressure test machine, sis-tema ta’ testing g˙al kull tip ta’arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pres-surised test) waqt li qieg˙ed

tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija. Irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, il-Mosta.Çempel g˙al aktar informaz-zjoni fuq 2141 7253 jew 99825389.

SERVIZZI

G˙all kull tip ta’ Ωbir ta’ sigar utindif ta’ ©onna çemplu lil C&SGardening fuq 9903 0066 jew7932 6737.

Korsijiet f’livell Ordinarjuf’diversi su©©etti b˙all-Matematika, IngliΩ, Malti,FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn. Noffruwkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz€35 kull module. Noffru wkollkorsijiet baΩiçi fil-kompjuter,€50. Çempel 2166 2241 jew7766 2241 jew Ωur is-sit elet-troniku www.tudorinstitute.com

Tewmi Group g˙al lezzjonijiettal-karozzi kemm manual u kifukoll automatic. Cab service ukarozzi g˙all-kiri bi prezzijietra©onevoli. Ûur is-sitwww.tewmi.com jew çempel9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stiliballroom jew Latin-Amerikan.Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all-beginners u kompetizzjonijietminn Imperial Qualified DanceTeacher (ISTD) Ibg˙at SMS fuq7925 3015 jew çempel 21386818 sa 12.00pm.

Medina Home for The Elderly,106 Labour Ave, ir-Rabat. Darg˙all-anzjani mg˙ammra bil-ku -mditajiet kollha. Staff ikkwali-fikat. Nur ses u care wor kers 24sieg˙a. Prez zi jiet ra©onevoli lijibdew minn €25 kull persuna.Naç çettaw respite u bed ridden.Çempel fuq dawn in-numri:2145 4908, 2145 4858 jew 79454908.

Care and Cure Group Ltd: infer-miera m˙arr©a, caring assis-tants, nannies, nies im˙arr©inbiex iΩommu kumpanija,

g˙ajnuna fid-djar u night sitters.Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andnawkoll g˙all-kiri: wheelchairs,hoists, commodes, walkingframes u hospital beds. G˙alaktar informazzjoni çempel fuqdawn in-numri: 2137 6946/99470178

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjoni-jiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi,tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩiji-et çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti.Problemi ta’ kumpaniji jewnegozju. Nag˙tu xhieda fil-Qorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll

barra. Çempel 7959 0000 jewinfo@privateinvestigationmalta.com

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI

Tiswija u installazzjoni fuqestensjonijiet tat-telefowns g˙alkull tip ta’ linji fissi. Çempelfuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanalital-ilma, çangatura qadima jew©dida, kantun qadim, lavur ta’kull tip. Çempel lil Jason fuqin-numru 2143 2352 jew 99477167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’tibjid u tik˙il, kisi normali, fuqil-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato.Kiri ta’ cherry picker (towerladder). Çempel fuq 9945 4235jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, ÓalQormi, jispeçjalizzaw fuqxog˙ol ta’ waterproof mem-brane, damp proofing u rub-berised paint. 25 sena esper-jenza. Stimi b’xejn u prezzmoderat. Çempel 2148 8972,2143 8326, 9944 5527 jew 99493840 jew Ωur is-sitwww.wpmalta.com

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuqfaççata, bjut, appo©©i, gallariji-et, eçç. Membrane jew liquid

membrane. Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stimab’xejn bin-numru 7905 8883jew id˙ol fuq is-sit www.dar-rendoitall.com

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma? G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-proble-ma. Nispeçjalizzaw fuq xog˙olta’ waterproofing u membraneb’10 snin garanzija. Xog˙ol pro-fessjonali bl-aqwa materjal ISOpool. G˙al stima bla obbliguçemplu 7972 9967 jew Ωur is-sitwww.kendawaterproofing.com

AVVIÛI OÓRA

MUSIC LINK Issibilna kull tipta’ strumenti muΩikali, fosthomdrums kemm akustiçi u elet-triçi, cymbals, percussion,pjanijiet di©itali, baby grandpianos, sound mixers u soundcards. Apparat ta’ DJ sound sys-tems, kitarri klassiçi u akustiçi,bass guitars, strumenti tar-ram,wood winds, vjolini, spare partsu aççessorji o˙ra. G˙andna ssibukoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262,Triq Fleur-de-Lys, B’Kara.Çempel 2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE PARTSGÓALL-KAROZZI Inbig˙u kulltip ta’ parts ta’ karozzi Ìap-puniΩi u Koreani, fosthom Kia,Toyota, Isuzu, Daewoo,Mitsubishi, Honda, Subaru.Huma wkoll importaturi ta’ Ωjutu air filters, shock absorbers,brake pads, clutches, eçç. Parts©enwini. G˙al aktar informaz-zjoni çempel 2144 6839 jew9947 4504. Fax: 2147 0295.Email: alex@agrautoparts.com

Klieb g˙all-bejg˙: Ìriewi tal-Ìerman Shepherd, ©enituri ta’barra. G˙andhom 8 ©img˙at.Çempel 7949 1077.

Óanut g˙at-twellija: Grocerf’Ra˙al Ìdid armat bi klijentelatajba, bil-permessi me˙tie©a.Çempel 7989 4867.

AVVIÛI kÓ 16|11|2014 31kullhadd.com

AVVIÛIÌENERALI ÇENTRU LABURISTA

ÓAÛ ÛABBAR

Iç-Çentru Laburista ta’ ÓaΩ Ûabbar, qed jilqa’offerti g˙al-kiri tal-Bar.

Dawn l offerti ser jintlaqghu mill-24 ta’Novembru sal-1 ta’ Diçembru.

Fost il-©imgha bejn is-6pm u s 7-pm u is-Sibt ul-Óadd bejn il-11am u 12pm.

L-offerti jg˙alqu nhar it-Tnejn l-ewwel ta’Diçembru fis-7pm.

Kompetizzjoni g˙all-Milied

Il-Kunsill Çiviku ta’ ÓaΩ-Ûabbar qed jorganizza kompetizzjoni g˙all-isba˙ bambin/pre-sepju f’tieqa f’ÓaΩ-Ûabbar.

Min hu interessat jista’ ji©bor kopja tal-applikazzjoni mill-muΩew tas-Santwarju bejnid-9am u 12pm.

Applikazzjonijiet jag˙lqu fit-8 ta’ Diçembru.

AvviΩi mill-paroçça ta’ Óal Tarxien

Infakkru li g˙ax-xahar ta’ Novembru ç-çimiterju ta’ Óal Tarxien qed ikun miftu˙ mit-Tnejn sas-Sibt bejn is-6.30am u s-6.45pm, u l-Óadd mis-6.15am sal-4.30pm.

Infakkru wkoll li b˙alissa qed isir baΩar b’risq il-knis-ja fis-sala ta’ Kristu Rxoxt fi Triq Annetto Caruana, ÓalTarxien.

Esibizzjoni ta’ xog˙ol fiç-çeramika

Bejn l-14 u t-30 ta’ Novembru 2014, fir-Razzett tal-MarkiΩ, il-Mosta, l-artist Darren Spiteri ser itella’ t-tieniwirja personali tieg˙u bit-titlu Fired Earth. Din il-wirjatikkonsisti f’diversi xog˙lijiet fiç-çeramika li l-artist˙adem tul dawn l-a˙˙ar sentejn.

Il-wirja Fired Earth ser tkun miftu˙a kuljum bejn is-6.00pm u d-9.00pm, filwaqt li s-Sibtijiet u l-Ódud tifta˙ukoll bejn l-10.00am u 12.00am

AvviΩi mill-paroçça tal-Imsida

Nhar il-Ìimg˙a 21 ta’ Novembru 2014 ser issir l-Assemblea Parrokkjali fiç-Çentru Familja Mqaddsa, TriqJohnny Catania, l-Imsida. Kul˙add mistieden jattendi.

G˙al aktar tag˙rif çempel lil Lucienne Bason fuq in-numru 9957 8730.

Nhar is-Sibt 6 ta’ Diçembru 2014 ser issir l-ikla tal-Milied. Tluq minn quddiem il-knisja tal-Imsida fit-8.00pm. Id-d˙ul kollu jmur b’risq il-parroçça tal-Imsida.

Ser isir baΩar fiç-Çentru Familja Mqaddsa, Triq JohnnyCatania, l-Imsida, nhar it-12, it-13 u l-14 ta’ Diçembru2014. Id-d˙ul kollu jmur b’risq il-parroçça tal-Imsida.

Nhar il-Óadd 28 ta’ Diçembru 2014 ser isir afternoontea fiç-Çentru Familja Mqaddsa, Triq Johnny Catania, l-Imsida, fit-3.00pm. Id-d˙ul kollu jmur b’risq il-par-roçça tal-Imsida.

G˙al aktar tag˙rif fuq l-attivitajiet ta’ fund raisingçemplu lil Monica Caruana: 7932 3380, jew MariannePace: 7929 8940.

Kunçert annwali

Nhar il-Óadd 23 ta’ Novembru l-G˙aqda MuΩikaliBeland taΩ-Ûejtun ser ittella’ l-kunçert annwali tag˙hafis-7.30pm fis-Sala tal-Kulle©© Santa Margerita, SkolaSekondarja tal-Bniet, iΩ-Ûejtun. Dan l-appuntamentannwali ja˙bat ukoll maç-çelebrazzjonijiet relatati mal-festa litur©ika ta’ Santa Katarina V.M., patruna taΩ-Ûej-tun, li ti©i ççelebrata fil-25 ta’ Novembru.

Il-Banda Beland, ta˙t id-direzzjoni ta’ Mro RaySciberras, g˙andha m˙ejji programm mill-isba˙ b’siltietli jolqtu l-gosti ta’ kul˙add, b’muΩika li tvarja minn dikklassika sa muΩika kontemporanja.

Kul˙add huwa mistieden u d˙ul g˙al dan il-kunçerthuwa ming˙ajr ˙las.

Óru© tal-istatwa tal-Madonna tal-Ìilju min-niçça

Nhar il-Óadd 30 ta’ Novembru 2014 fl-10.30am, ser isiril-˙ru© min-niçça tal-istatwa artistika tal-Madonna tal-Ìilju u l-espoΩizzjoni tag˙ha fuq il-bradella artistikafiç-çentru tal-knisja parrokkjali tal-Imqabba.

L-istatwa ser tkun esposta g˙al ˙mistax-il ©urnata ta’venerazzjoni pubbl ika f l -okkaΩjoni ta l - festa ta l -Immakulata Kunçizzjoni l i ser t i©i ççelebrata f l -Imqabba nhar il-Óadd 7 ta’ Diçembru 2014.

Id-devoti kollha ta’ Marija Immakulata huma m˙e©©ali jattendu. Aktar informazzjoni mis-sit elettronikuwww.talgilju.com

Tea tombola

Il-Mission Fund (VO/0015) ser jorganizza tea tombolab’risq missjunarji Maltin li qeg˙din ja˙dmu fil-pajjiΩitat-Tielet Dinja, nhar il-Óadd 30 ta’ Novembru 2014, fil-lukanda Imperial, Triq Rudolf, Tas-Sliema fit-3.30pm.

Il-biljetti, €5 (bla trasport) u €7 (bit-trasport), jistg˙ujinkisbu mill-Mission Fund, 500, Eureka Court, Blk A /Flt 6, Triq il-Kbira, il-Mosta (Tel: 2141 3664) jewming˙and is-Sa Speranza Xuereb (Tel: 79/2141 0860).

32 16|11|2014 AlMANAKKKÓkullhadd.com

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

RItRAtt MIll-ANtIK

Il-Mitjar ta’ Óal Far

17.11.1933L-Istati Uniti tirrikonoxxi l-Unjoni Sovjetika

It-tnejn It-tlieta l-Erbg˙a

Il-Óamis Il-Ìimg˙a Is-Sibt

HI 21°C

LO 17°C

UV 02

22°C

16°C

02

21°C

16°C

03

HI 20°C

LO 15°C

UV 03

20°C

15°C

03

21°C

15°C

01

IT-TEMP GÓAL-LUM

TWISSIJIET: Xejn

L-OGÓLA TEMPERATURA: 22°C

L-INQAS TEMPERATURA: 17°C

INDIÇI UV: 3

TEMP: Ftit imsa˙˙ab b’waqtiet twalxemxin

VIÛIBBILTÀ: Tajba

RIÓ: Moderat mill-Majjistral

BAÓAR: Moderat

IMBATT: Baxx mil-Lbiç li jsir mill-Majjistral

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 22°C

18.11.2013In-NASA tvara s-sonda Maven g˙all-pjaneta Mars

Chemimart Ltd. 20/21, Triq ir-Repubblika, il-Belt VallettaSan Raffael Pharmacy, 247, Triq Óal Qormi, il-MarsaAnici Pharmacy, Triq Anici, Óal QormiRational Pharmacy, 74/75, Triq il-Wied, BirkirkaraD’Argen’s Pharmacy, 330, Triq D’Argens, il-GΩiraJV’s Pharmacy, Wied is-Swieqi, is-SwieqiDrug Store: Anglo Maltese Dispensary Ltd, 382, Triq Manwel Dimech, Tas-SliemaM4 Pharmacy, Triq il-Linja, Ó’AttardSt Mary Pharmacy, 14, Pjazza Rotunda, il-MostaSt Simon Pharmacy, 8, Dawret il-GΩejjer, Bu©ibbaSonren Pharmacy, Triq iΩ-Ûejtun, Óal TarxienVictory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja, l-IslaFelice Pharmacy, 95, Triq is-Santwarju, ÓaΩ-ÛabbarPompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda, MarsaxlokkKristianne Pharmacy, Triq ic-Cavi, l-ImqabbaThe Bypass Pharmacy, Triq Mikiel Azzoppardi, is-Si©©iewiSanta Marija Pharmacy, Misra˙ Frenç Abela, Óad-Dingli

G˙awdex

Palm Pharmacy, 2, Triq il-Palma, ir-RabatSokkors Pharmacy, Triq San Girgor, Ta’ Kerçem

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd

SUPER 5

NUMRI REBBIEÓA

LOTTU

GRAND LOTTERY

81 21 47 24 36 57 34 44

14 24 18 13 10

04 00 07 09 06 01 08

Ritr

att:

TREVO

R M

ILES

KOMpETIzzJOnI KTIEB KÓ 16|11|2014 33kullhadd.com

KOMpETIzzJOnI KTIEB

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End,

il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb PAULINE ©entilment ipprovdut minn BDL

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 23 ta’ Novembru.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità

mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙ tal-ktieb AÇÇÙ huwa:

ANTHONY BAJADA, 149, Triq il-Kulle©©, ir-Rabat, RBT 1409.

Mistoqsija: Ta’ min hija studenta Pauline?

ruMAnz

pAuLInEIr-rumanz Pauline, bi traduzzjoni ta’Emmanuel Portelli u pubblikazzjonita’ BDL, kien stampat g˙all-ewweldarba bl-IngliΩ fl-1877, ta˙t l-isemLove Works Wonders. CharlotteMary Brame jew, kif kienetmag˙rufa fl-Amerika, Bertha M.Clay, kienet l-awtriçi ta’ diversirumanzi o˙ra ta’ suççess, fosthomDora Thorne.

Meta n˙arsu lejn il-˙ajja ta’ kittie-ba li g˙amlu suççess, spiss insibu li˙ajjithom tkun eçitanti jew tra©ikadaqs, jekk mhux iktar, mill-istejjer lijiktbu. Naraw ukoll kif aspetti mill-˙ajja tag˙hom ikunu riflessi fl-istessstejjer. Dan huwa wkoll il-kaΩ ta’din l-awtriçi.

Imwielda f’Leicestershire fl-1836,Charlotte Mary Brame attendiet ske-jjel ta’ presti©ju g˙all-bniet ta’ dakiΩ-Ωmien, fosthom dawk li kienumag˙rufa b˙ala finishing schoolsf’Pari©i. Meta temmet l-edukazzjonitag˙ha bdiet ta˙dem b˙ala gover-nanti, iΩda wara ftit iΩΩew©et ©ojjel-lier minn Londra.

Charlotte u Ωew©ha Philip kell-hom disat itfal, iΩda ˙amsaminnhom mietu fit-tfulija. Philip makienx kapaçi fin-negozju, u kienukoll sakranazz. G˙alhekk id-d˙ultal-familja Brame kien spiss jidde-pendi mill-kitba ta’ Charlotte.

Minkejja li r-rumanzi tag˙hag˙amlu suççess, dan ma kienx rif-less fid-d˙ul tag˙ha, primarjamentmin˙abba l-piraterija.

Fil-fatt, meta Charlotte mietet fl-1884, ˙alliet warajha ammontsostanzjali ta’ dejn. Uliedha ttie˙dumill-awtoritajiet, u Ωew©ha Philipikkommetta suwiçidju fl-1886.

Ir-rumanz ta’ Brame Love WorksWonders ing˙ata l-isem ta’ Paulinef’din it-traduzzjoni ta’ EmanuelPortelli. Pauline hija n-neputija tal-Baruni Oswald Darrell, armel sinjuru sid ta’ Darrell Court. G˙alkemmPauline hija mag˙rufa g˙all-©mieltag˙ha, il-manjieri tag˙ha humakemxejn strambi.

Miss Hastings ti©i mag˙Ωula b˙alal-governanti ta’ Pauline. Fin-nofstid˙ol Lady Hampton, mara vani-tuΩa li ˙lief xalar ma tarax, u li triddejjem tg˙addi tag˙ha. Din ukollg˙andha neputi ja grazzjuΩa usabi˙a, bl-isem ta’ ElinorRocheford. Mix-xena ma jistax jon-qos il-Kaptan Ωag˙Ωug˙ AubreyLangton.

L-istorja hija bbaΩata fl-Ingilterrafis-seklu dsatax, u m’hemmx dubjuli sitwazzjonijiet u karattri li narawf’dan ir-rumanz kienu riflessjonijietta’ dak li g˙exet l-awtriçi CharlotteBrame.

Miss Hastings kienet ippreparata li setiltaqa’ ma tfajla diffiçli, wa˙da li qattma kienet parti mis-Soçjetà t-tajba. Hija

ma kellha xejn minn dawk il-manjierigrazzjuΩi u fattizzi ˙elwin li wie˙ed jistenna minntfajla ta’ din l-età. Hija stenniet li se tara figuratwila, b’par idejn roΩa u b’arja ©enerali li ma tafxx’ser taqbad tag˙mel biha nnifisha. Din kienet l-idea li hija fformat f’mo˙˙ha. Imma issa baqg˙etskantata bir-realtà – figura mill-isba˙ – tfajlakemxejn pallida iΩda bi ©miel li ma tantx tinsiehmalajr. Ma kien hemm xejn li jixbah lil xi tfajlatal-iskola; l-ebda ˙a©a artifiçjali. Pauline kienetsempliçiment maestuΩa. L-ebda kelma o˙ra masetg˙et tiddiskriviha mod ie˙or. Hekk kif ˙arsetlejha, Miss Hastings, bla ma riedet, ˙asbet f’dawkil-linji grazzjuΩi, dawk il-kurvituri tassew sbie˙ umirquma; l-istess fattizzi u ©miel li kellha l-famuΩa Diana li hemm fil-MuΩew ta’ Louvre; l-ist-ess g˙onq kemxejn inklinat imma b’mod graz-

zjuΩ; l-istess linja, simetrija u armonija rjali.Miss Hastings ftakret li f’wa˙da mill-aqwa gallar-

iji tal-arti f’Ruma, kienet rat bust sublimi ta’ Junou issa…issa waqt li kienet qieg˙da t˙ares lejn dinl-istudenta ©dida tag˙ha, hija imma©inat li dik ir-ras ta’ Juno ©iet immudellata fuq dan l-g˙onq ta’Pauline.

Ir-ras ta’ din it-tfajla kienet wa˙da rjali; dak il-©bin baxx, bajdani u mdawwar fuq il-˙u©bejn;dak ix-xag˙ar sabi˙ li wie˙ed bilkemm seta’ jid-deskrivih, kien mi©bur fuq wara u miΩmum bivle©©a Ωg˙ira tal-fidda. Imma forsi l-g˙ajnejnkienu l-aqwa fattur li Ωejnu dak il-wiçç; parg˙ajnejn skuri daqs id-dlam tal-lejl innifsu; ˙arsata’ xi ˙add qieg˙ed jo˙lom iΩda li kultant jimtlewb’passjoni intensa li m’hemmx kliem li jiddeskriv-ihom. Dawn issa kienu jleqqu f’dak id-dawl baxxli kien hemm fil-kamra. Par xofftejn ˙omor daqsil-qroll, imla˙˙min u b’forma mill-isba˙; fomm likien jag˙tik l-impressjoni ta’ wie˙ed li jipper-

swadik – fomm li seta’ jesprimi kemm ˙lewwa kifukoll qrusa; kapaçi jesprimi m˙abba jew çertakburija b’çaqliqa sempliçi tax-xofftejn.

Kull moviment li tag˙mel din it-tfajla jkunmag˙mul b’çerta grazzja anke jekk forsi lanqastkun taf. Pauline bilkemm kienet konxja biΩΩejjedtal-©miel tag˙ha. Issa mxiet lejn it-tieqa u baqg˙etwieqfa bl-aktar mod naturali, isserra˙ mal-kwad-rant tal-injam tag˙ha. Imbag˙ad tefg˙et id wa˙dawara rasha b˙al wa˙da li tinsab g˙ajjiena u tix-tieq tistrie˙.

“Int m’g˙andek x’taqsam xejn ma’ dak li jienstennejt li se nara,” qaltilha finalment MissHastings, “Tant int differenti li jien ninsab tassewsorpriΩa.”

“U…jien a˙jar jew…ag˙ar milli imma©inajtni lijien? staqsietha Pauline b’ton sarkastiku.

“Inti differenti u forsi a˙jar f’çerti affar-ijiet. Aktar twila tant illi jien ninsa li intl-istudenta tieg˙i.”

SILTA MILL-KTIEB

34 16|11|2014 logÓoBKÓkullhadd.com

TISLIBA BIN-NUMRI

KOMPETIZZJONI WELLA,KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End, il-Óamrun.

Irba˙ xampù u conditioner Wella

Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha:

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:.........................................................................................

.....................................................................................................

Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Kompetizzjoni Centro Casalinga

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

014229268296325354402448502632824833835914973990

Po©©i n-numri f’posthom

Isem:...................................................................................................................................................................

Indirizz:..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

4

B’4 numriBi 3 numri B’6 numriB’5 numri

06090700186319041964209321302265226722882658271528933034317931823194324134333640447250655186541757835843598963406552667067556839

735075898761901393539938

00876219612245524425268392812928182284352967431692391454332049120532885344465156653417898481746879239106395078

235199409231455722862833

Bi 8 numri

09715348155929865514243967230192

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra:MATILDE SCICILUNA, Block 3, Flat 10, Triq id-Deheb Fin, Bormla.

lOGÓOB kÓ 16|11|2014 35kullhadd.com

Mimdudin:

1. Tajba nejja u mg˙ollija (5)

4. Ng˙ixu fihom (4)7. Nazzjonalisti (1,1)9. Ara 310. Kalzetta (6)12. Ta’ fuq il-kejk? (6)16,21W. Tal-lampa (6)18,19. Ikunu fil-posta (5)19. Ara 1820. Meta ji©ik, tiekol (5)21. Daniel David

Tabone (1,1,1)23. Qbid tal-g˙asafar?

(4)24. Óad-Dingli hemm

b˙alu (5)

Weqfin:

1. Tista’ tkun ta’ G˙awdex (6)

2,5. Sirt nafu (6)3,9. Appik (6)5. Ara 2 6,11. Ta’ veru (5)8. Oppost ta’ poΩittivi

(9)11. Ara 612,22. Lixxi? (5)13. Rest in Peace

(1,1,1)14. Kunjom u ra˙al (6)15. Spiççut (6)17. Avukat (1,1,1)21. Ara 1622. Ara 12 wieqfa

TIslIBA

45

Isem:

Indirizz:

Nru tat-Telefown:

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25

QED TAGÓRAfHOM?

fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f ’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom?

Ójiel: Ûew© atturi veterani li dan l-a˙˙ar rajniehom ja˙dmuf’film flimkien ma’ bosta atturi stabbiliti o˙ra.

Attur 1:

REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Lionel Messi Cristiano Ronaldo

ALFRED BORG, 188, Triq San Gejtanu, il-Óamrun, ÓMR 1316.

IRBAÓ €25 fI flusL-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Mimdudin:

1. Óabel,4. Talb,7. UV,9,13. Filata,10. Nisraq,12. Sqalli,16,18. Rotta,19. KIA,20. Xabba’,21. QTR,23. Na˙a,24. Ewwel

Weqfin:

1. Óaffer,2,3. Ballun,5,11. A˙raq,6,21W. Baqqun,8. Villabate,12,22. Stra˙,14. Ikalaw,15. Qandel,17. Ort

Attur 2:

36 16|11|2014 sportsKÓkullhadd.com

l-arGUment

G˙all-ewwel darba f’din l-edizzjoni L-Argument ser jimra˙’il barra minn xtutna u jiddiskuti l-futbol barrani. Fost il-mistiedna John Zammit (Inter Club Malta), u RichardMicallef (Chelsea). Huma jing˙aqdu mal-mistieden resi-denti Antvin Monseigneur biex jiddiskutu bosta temirelatati l-aktar mal-futbol Taljan u IngliΩ.

Il-futbol femminili jibqa’ jsib l-ispazju fil-programm L-Argument u din il-©img˙a ser ting˙ata ˙arsa lejn l-istorjatat-tim nazzjonali Malti tan-nisa fis-servizz speçjali.Madankollu, ser inkunu nistg˙u nassistu wkoll g˙all-a˙jarsiltiet mill-log˙ba bejn l-Im©arr u Birkirkara.

Ovvjament, ma jonqosx li jing˙ata spazju lit-tim nazzjon-ali li jkun impenjat kontra l-Bulgarija fl-istess ©urnata.Jixxandru wkoll is-siltiet mill-log˙ba ta’ ˙biberija li t-timnazzjonali ta’ ta˙t il-21 sena g˙andu kontra l-Azerbaj©an. L-Argument g˙andu preΩentazzjoni ta’ Clinton Buhagiar uproduzzjoni ta’ Mark Cutajar u jixxandar il-Óadd fid-9.30fuq ONE.

ILLEJLA FUQ ONE | 21.30

It-Tlieta 11 ta’ Novembru, il-Malta Darts Association tat bidu g˙as-sebg˙a u g˙oxrin edizzjoni tal-Malta Open fil-lukanda Topaz,Bu©ibba.

Barra plejers minn Malta ©ew ukoll plejers minn Çipru, l-Italja, l-Skozja, Wales, id-Danimarka, l-Olanda, l-IΩvizzera, il-Greçja, in-Norve©ja, il-Ìermanja u minn in˙awi differenti fl-Ingilterra.

It-Tlieta sar il-log˙ob tad-doppji fejn wara erba’ sig˙at ta’ log˙obkontinwu waslu sabiex jikkontestaw il-kwarti tal-finali MartinDegel/Mark Layton (il-Ìermanja/Wales), John Michael/Karsten Koch(il-Greçja/il-Ìermanja), Andy Krockel/Michael Nett (il-Ìermanja),Jamie Robinson/John Walton (l-Ingilterra), Greg Upton/JoshMcCarty (l-Ingilterra), Greg Hoggan/Mark Cameron (l-Ingilterra),Salvarore Mantarro/Martino Tagliapietra (l-Italja) u ThomasObsfelder/Mark Mulholland (il-Ìermanja).

Fid-doubles tan-nisa waslu sas-semifinali Trixi Krockel/SilkeGoebel (il-Ìermanja), Michela Michelini/Romana Petrini (l-Italja),Cheryl McLoug˙lin/Ann Chilton (l-Ingilterra) u GiadaCiofi/Giovanna Novelli (l-Italja).

Ikkompetew 129 koppja

Quddiem folla sabie˙a ta’ nies, l-Erbg˙a ntlag˙bu s-singles tal-irgielu n-nisa u kkompetew xejn inqas minn 269 plejer.

Waslu sabiex jikkontestaw il-kwarti tal-finali tal-ir©iel Albert Scerri(Malta), Craig Stoner, Josh McCarthy u John Walton (l-Ingilterra),Mark Layton (Wales), John Michael u Kostas Pantelidis (il-Greçja) uMatthew Medhurst (l-Olanda).Il-log˙ob tal-ir©iel kien ta’ best of 3 sets, kull sett best of 3 legs.

Fil-kategorija tan-nisa waslu sas-semifinali Kirsten Byo (l-IΩvizzera),Giada Ciofi (l-Italja), Vibeke Solvik (in-Norvegja) u Giata Sfakioti (il-Greçja)

Il-log˙ob tan-nisa kien ta’ best of 5 legs. Waqt il-log˙ob tas-singlesinqabdu xejn anqas minn 63 punte©© massimu ta’ 180, waqt li JoshMcCarthy g˙alaq log˙ba b’punte©© ta’ 170.

Il-Óamis, 13 ta’ Novembru, kienet l-a˙˙ar ©urnata tal-Malta DartsInternational Open. Il-log˙ob kien il-faΩi finali tal-erba’ kategoriji:dawk tal-individwali u doppji sew tal-ir©iel kif ukoll tan-nisa.

Il-log˙ba finali tad-doppji u dik tal-individwali tan-nisa saret fuqbaΩi tal-aqwa minn seba’ sets waqt li l-finali tal-ir©iel individwalisaret fuq l-aqwa minn tliet sets, kull sett l-aqwa minn ˙ames legs.

Waslu biex jikkontestaw l-ewwel finali tad-doubles tan-nisa TrixiKrockel/Silke Goebel u Cherly McLoug˙in/ Ann Chilton. Dawn tal-a˙˙ar reb˙u 4-1.

It-tieni finali, dik tad-doppji tal-ir©iel, kienet missielta ˙afna, fejnfinalment ˙ar©u rebbie˙a Karsten Kornath/John Michael 4-2 kontraJamie Robinson/John Walton.

It-tielet finali, dik tal-individwali tan-nisa, marret g˙and VibekeSolvik li g˙elbet lil Kirsten Byo 4-0.

L-aktar finali mistennija bla dubju kienet dik tal-individwali tal-ir©iel. Din ©iet ikkontestata minn Kostas Pantelidis u John Walton,Ωew© plejers mag˙rufa sew g˙al-livell g˙oli tag˙hom fix-xena inter-nazzjonali. John kien g˙amel disa’ darts fil-Winmau World Masters2007, reba˙ il-BDO World Championship 2001, World Masters 2000,Belgium Open 2001, British Classic 2001, British Open 2001, WelshOpen 2001, Scottish Open 2001, British Pentathlon fl-2002, 2006 u2010, kif ukoll rebbie˙ tal-WDF Europe Cup Pairs 2008. Min-na˙atieg˙u Kostas wasal mal-a˙˙ar 16 fil-WDF World Cup Singles 2007 umal-a˙˙ar 32 darbtejn fil-WDF Europe Cup Singles.Walton reba˙ il-finali 3-0, 3-0.

Darts InternatIonal open 2014

Dan tmiem il-©img˙a fil-Bajjata’ San Tumas ser issir it-tienitellieqa tal-kampjonat PatronLukoil tal-powerboats. Id-det-talji ta’ din it-tellieqa ng˙atawmiç-champion Ewropew AaronCiantar waqt konferenza tal-a˙barijiet li saret nhar il-Ìimg˙a fil-Bajja ta’ San Tumas.Ser ikunu erbg˙a l-kategoriji lig˙alihom ser jikkompetu s-sewwieqa li huma:

– C2 Supersport 200– D Class Supersport 250– F2 Supersport 25– F1 Supersport Pro-s25

Indirizza wkoll il-konferenzatal-a˙barijiet Patrick Pollacco,Enforcement Manager ta’Transport Malta, li sa˙aq dwarl-importanza li l-ba˙˙arajoqog˙du g˙all-istruzzjonijiet.Mhumiex biss il-ba˙˙ara lig˙andhom ikunu prudentiimma anke l-g˙awwiema u l-ispettaturi, hekk kif il-bajja sertkun mag˙luqa.

Is-Segretarju Parlamentarig˙ar-Riçerka, l-Innovazzjoni, Ω-

Ûg˙aΩag˙ u l-Isport ChrisAgius qal li g˙andha ting˙ataimportanza lill-isport marbutmal-ba˙ar biex dan l-isport jik-ber. l-Onorevoli Agius qal lifiΩ-Ωmien li ©ej il-Gvern serikun ja˙dem mill-viçin biex

ting˙ata l-g˙ajnuna neçessarja˙alli dan l-isport tal-ba˙arikompli jikber u jattira wkollturiΩmu sportiv.

It-tlielaq fil-Bajja ta’ SanTumas se tkompli llum il-Óaddbejn it-8.00am u 6.00pm.

It-tIenI tellIeqa tal-Kampjonat loKalI tal-powerboats

SPORTS kÓ 16|11|2014 37kullhadd.com

PUNTI FIL-QOSOR

Il-mitt log˙ba

Il-log˙ba tal-lejla li g˙andhomit-Taljani konta l-Kroazja u li setintlag˙ab f’San Siro, hija l-mittlog˙ba g˙all-midfielder ta’Roma, Daniele De Rossi.

De Rossi idebutta g˙at-timnazzjonali fl-2004, fil-log˙ba ta’kwalifikazzjoni tat-tazza tad-dinja. Il-plejer kien skurjawie˙ed mill-gowls g˙at-Taljani.Il-log˙ba kienet spiççat 2-1favur it-tim ©irien tag˙na. Huwasar pedament g˙at-tim Taljan ul-highlight tal-karriera tieg˙ukienet fl-2006 meta t-Taljanireb˙u r-raba’ Tazza tad-Dinja likienet saret fil-Ìermanja. Intant, fi kliem De Rossi, huwa

qal li hija esperjenza inkredibblili se jilg˙ab il-mitt log˙batieg˙u. Nafu kemm it-Taljanihuma kburin li jilag˙bu bil-flokkTaljan, b’hekk il-plejer ta’ 31sena se jibqa’ jΩomm din il-log˙ba f’qalbu.

IΩ-Ωew© timijiet g˙andhom l-istess punti, iΩda l-Kroazja jins-abu fil-vanta©© bid-differenza ta’gowls.

Ilbiera˙ kienet ukoll il-mittlog˙ba tal-captain tal-IngliΩi,Wayne Rooney, 29. Rooneybeda jilg˙ab g˙at-tim nazzjonaliIngliΩ fl-2003 fl-età ta’ 17-il sena.Hu kien l-ewwel plejer ta’ dik l-età li lag˙ab g˙at-tim IngliΩ.

L-ewwel log˙ba tal-forwardtar-Red Devils kienet log˙ba ta’˙biberija mal-Awstralja lintlag˙bet fit-12 ta’ Frar. B’disfat-ta g˙all-IngliΩ, il-log˙ba ntem-ment bl-iskor ta’ 1-3, telfa g˙all-IngliΩi.

Mhux se jilg˙ab

L-istriker tal-Liverpool, it-TaljanMario Balotelli, 24, re©a’ rritornalura f’Anfield min˙abba injuryfil-hamstring.

Il-plejer Ωag˙Ωug˙ kien se jirri-torna g˙al-log˙ab mat-tim naz-zjonali g˙all-ewwel darba minnwara l-kampjonat tat-tazza tad-dinja.

Neuar barra mit-tim ÌermaniΩ

Il-goalkeeper tal-BayernMunich, Manuel Neuer, 28, ©iem©ieg˙el jibqa’ barra mit-timnazzjonali ÌermaniΩ g˙al-log˙ba ta’ ˙biberija li g˙and-hom nhar it-Tlieta kontra t-timex-champion tad-dinja, Spanja.

Neuer we©©a’ l-g˙aksa l-lemi-nija fil-log˙ba li kellhom nhar il-Ìimg˙a li g˙adda kontra Ìibiltàbl-iskor ta’ 4-0. S’issa g˙adumhux mag˙ruf kemm hi gravidin l-injury, u l-irtirar mil-log˙bata’ nhar it-Tlieta hijaprekawzjoni sabiex ma tig-gravax is-sitwazzjoni tal-plejer.

Mancini jirritorna f’Milan

Robert Mancini, 49, re©a’ rritor-na mat-tim li kien imexxi bejn l-2004 u l-2008, Inter. Il-mani©erli ˙a post Walter Mazzarri qedjittama li jimmani©©a lit-timg˙ar-reb˙.

L-Inter offrewlu kuntratt ta’sentejn u nofs. Mancini qal li hum’g˙andux il-bakketta ma©ika ufil-log˙ba tal-futbol ma tantxhemm Ωmien biex tanalizza s-sitwazzjoni, b’hekk hu u t-timiridu ja˙dmu sabiex jiksbu riΩul-tati sodisfaçenti.

FiΩ-Ωmien li Mancini kien il-kowç tal-Inter marru tajjeb ureb˙u bosta tazzi, g˙alkemmtajjeb li ng˙idu li dak iΩ-Ωmienkien hemm il-koruzzjoni tal-cal-ciopoli.

Cristiano Ronaldo jikser ir-rekord tal-aqwa scorer fl-Ewropa

L-attakkant internazzjonali PortugiΩ u ta’ Real Madrid CristianoRonaldo sar l-aktar plejer li skurja gowls fil-Kampjonati Ewropejta’ kull Ωmien. Dan meta skorja l-unika gowl fil-partita li t-timNazzjonali PortugiΩ reba˙ din il-©img˙a fir-rawnd ta’ kwalifikaz-zjoni tal-EURO 2016 kontra l-Armenja f’Faro li g˙adhom ming˙ajrreb˙a wa˙da f’dan il-grupp li hemm ukoll l-Albanja, is-Serbja, kifukoll id-Danimarka.

B’dan il-gowl Ronaldo tela’ fil-quççata tal-klassfika tal-aktar ple-jers li skurjaw gowls bi 23 gowl personali fil-kompetizzjonijietEwropej. G˙alhekk, l-attakkant ta’ Real Madrid qabeΩ lill-attakkantDaniΩ John Dahl Tomasson meta mill-viçin tefa’ fix-xibka waraazzjoni tajba mit-tim PortugiΩ. B’din ir-reb˙a t-tim ta’ Paulo Bento telg˙u fit-tieni post ta’ Grupp

I b’total ta’ sitt punti wara tliet log˙biet. G˙aldaqstant, humaqeg˙din biss punt ’il bog˙od mil-leaders tal-istess grupp, li humaproprju d-Danimarka, li s’issa g˙andhom seba’ punti. Il-Portugallg˙andhom iç-çans li jitilg˙u fil-quççata g˙ax g˙ad iridu jirkuprawpartita o˙ra biex ji©u ndaqs mad-Danimarka.

FORMULA 1KÓkullhadd.com38 16|11|2014

Il-kundizzjonijiet metereolo©içi tal-Gran Premju ta’ Interlagos kienuferm differenti minn dawk mistenni-ja. Fejn ˙afna nies stennew litag˙mel xita bil-qliel matul it-tellieqakollha, iç-çirkwit fil-fatt spiçça tantra xemx u s˙ana li r-roti rotob lipprovdew il-Pirelli kienu fit-tarf lij iΩΩarmaw g˙al kol lox f ’diversiokkaΩjonijiet.

I l -Gran Premju tal -BraΩi l ta l -opportunità lil Nico Rosberg illi jik-seb il-˙ames reb˙a tieg˙u f’dan il-kampjonat u jnaqqas id-distakkminn ma’ Lewis Hamilton g˙al 17-ilpunt. Dan ir-riΩultat ma jbiddilx il-fatt li l-kampjonat se ji©i deçiΩ fil-Gran Premju ta’ Abu Dhabi, illi sej ikkonkludi wie˙ed mil l-aktarsta©uni kontroversjali tas-snin riçen-ti.

Rosberg kellu bΩonn jag˙mel puntimportanti f’Interlagos. Id-differenzaenormi fin-numru ta’ reb˙iet bejnHamilton u Rosberg, g˙axra kontraerbg˙a favur il -Bri ttan iku, kien©ieg˙el lil bosta li jpo©©u fid-dubjut-talent tal-ÌermaniΩ. Madankollu,fil-kundizzjonijiet estremi li rajna fil-BraΩil dan tal-a˙˙ar wera li g˙andul-mo˙˙ u l-qalb li j˙abbatha tajjebma’ Hamilton anke meta jkun ta˙tpressjoni kbira.

Minkejja li Rosberg telaq mill-ewwel post, g˙al ˙in twil deherkwaΩi inevitabbl i li Hamilton sejil˙qu hekk kif l-ammont baxx ta’fjuwil li kien qieg˙ed juΩa wera lima kienx qed juΩa l-potenzjal s˙i˙tal-vettura tieg˙u.

Madankollu, il -Brit tan ikuppre©udika l - ist rate©i ja tieg˙ub’˙ar©a minn fuq it-traççat li tatseba’ sekondi vanta©g lil Rosberg. Il-ÌermaniΩ irnexxielu jiddefendi l-ewwel post tieg˙u sal-a˙˙ar hekkkif Hamilton, minkejja li l-ekskam-pjun tad-dinja g˙alaq id-distakkminn mieg˙u lejn tmiem it-tellieqa.

Kumplikazzjonijiet

Min-na˙a tag˙hom, il -Will iamsdehru destinati li jkollhom tellieqadiΩappuntanti. Minkejja li l-ewwelpit stops ta’ Massa u Bottas kienueffiçjenti, it-tieni sett ta’ waqfietkienu diΩastruΩi g˙at-tnejn li huma.L-ewwel tg˙affi©a se˙˙et meta l-BraΩiljan aljena rasu fit-tieni pit stopu pparkja l -vet tura quddiem il -garaxx tal-McLaren minflok dak tal-Williams.

Warajh kien il-FinlandiΩ li kienimissu jinvolvi ru˙u f’ta˙wida, hekkkif problema fiç-çintorin ta’ sigurtàtieg˙u ©ieg˙el wie˙ed mill-mekkani-

ki jag˙mel sekondi twal j ilg˙abmieg˙u biex jipprova jaqflu sew.Minkej ja dan it - ta˙wid, iΩ-Ωew©sewwieqa rnexxielhom jispiççaw fiΩ-Ωona punti fejn Massa sa˙ansitrarnexxielu jitla’ fuq il-podju fost l-entuΩjaΩmu tal-partitarji BraΩiljani.

Jag˙mlu li jistg˙u

Button re©a’ ta wirja o˙ra tat-talentt ieg˙u bir-raba’ post li k isebb’McLaren, li bi l-mod il -modqieg˙da ssi r kompeti ttiva mhux˙aΩin. Kemxejn diΩappuntanti, min-na˙a l-o˙ra, kien Magnussen illiesperjenza problemi kbar ta’ degradfir-roti tieg˙u li Ωammewh milli jkunkompetittiv.

Problemi kellhom ukoll ir-Red Bullli f’Interlagos batew ˙afna. Filwaqt liVettel kellu l-˙ames post biexjikkuntenta, Ricciardo temm it-tel-lieqa kmieni wara li sofra problemaf’wa˙da mis-sospensjonijiet tal-vet-tura tieg˙u.

Il-Ferrari taw aktar spettaklu mis-soltu l-Óadd li g˙adda hekk kifAlonso sab ru˙u wara Raikkonen fl-a˙˙ar stadju tat-tellieqa. Min-na˙atat-tim jidher li ma waslux ordnijietbiex il-FinlandiΩ içedi minkejja l-fattli l-Ispanjol kien iktar veloçi minnu.

Dan wassal g˙al battalja interes-santi li damet diversi dawriet qabelma l-Ispanjol irnexxielu j imponiru˙u. Madankollu, sa dak l-˙in kientard wisq g˙alih biex jil˙aq lil Vettelu kellu j ikkuntenta ru˙u bis-sittpost.

DiΩappunti

Il-Force India kienu jafu li ma kinitxse tkun façli g˙alihom biex jikkom-petu mal-vetturi l-o˙ra. Is-sitwaz-zjoni kienet ikkumplikata b’modpartikolari g˙al Perez illi telaq mill-a˙˙ar filliera hekk kif kien qieg˙edjiskonta penalità mill-Gran Premjutal-Istati Uniti.

Madankollu, l-affarijiet komplewjikkumplikaw ru˙hom g˙al l-Messikan illi kien fil-mira ta’ stop-gopenalty ta’ ˙ames sekondi matul it-tel lieqa meta nstab ˙ati li saqb’veloçità g˙olja wisq fil-pit lane.G˙al Hulkenberg l-affarijiet marrua˙jar hekk kif irnexxielu jamministrar-roti tieg˙u b’mod intelli©enti, fatt liΩammu kompetittiv sal-a˙˙ar faΩijiettat-tellieqa u li ppermettielu li jiksebit-tmien post.

It-Toro Rosso batew ˙afna fil-BraΩilhekk ki f kemm Kvyat, kif ukol lVergne, ilmentaw dwar in-nuqqas ta’sa˙˙a tal-magna Renault tag˙hom illiΩammithom wara ˙afna vetturi lisetg˙u jiddependu fuq il-prestaz-zjoni tal -magna Mercedes.Madankollu, dan ma Ωammx l ir-Russu milli jirkupra diversi poΩiz-zjonijiet biex temm it-ti©rija fil-˙dax-il post wara tluq mill-a˙˙ar filliera.

Sforzi inutli

Il-Lotus dehru li kellhom çans tajjebli jiksbu riΩultat poΩittiv hekk kif fl-ewwel faΩi tat-tellieqa Grosjean uMaldonado rnexxielhom isostnu

pass kompetittiv. Madankollu, ir-rotital-FrançiΩ ma Ωammewx kif mixtieq,fatt li wassal lit-tim illi jbiddel l-istrate©ija tieg˙u minn wa˙da ta’Ωew© waqfiet g˙al o˙ra ta’ tlieta.

L-istrate©ija l-©dida, però, ftit lixejn affettwat ir-riΩultat finali hekkkif Grosjean kellu jitfa’ l-vetturatieg˙u mal-©enb tat-traççat wara li l-magna abbandunatu bi spluΩjoni uda˙na spettakolari. L-inçident ma˙alla l-ebda vittma ˙lief il-paçenzjatal-FrançiΩ li qatt ma ˙eba l-fatt limhuwiex l-ikbar dilettant tal-powerunits tar-Renault illi se j˙allu postg˙al dawk tal-Mercedes fl-2015.

G˙as-Sauber kienet tellieqa o˙ra lia˙jar j insewha. L-affar i j iet mil l-ewwel bdew ˙aΩin hekk kif Sutilkellu problema bil-vettura tieg˙u liwasslet lit-tim illi jag˙mel tibdiliet li©eg˙luh jag˙mel tluq mill-pit lane.Wara li telaq, Sutil beda jag˙faskemm jifla˙ biex jipprova jΩommkuntatt mas-sewwieqa ta’ quddiemu.

Madankollu, is-Sauber g˙amlutg˙affi©a fl-ewwel pit stop u l-Ìer-maniΩ re©a’ tilef ˙afna ˙in u wassalbiex iqatta’ l-kumplament tat-tellieqajdur wa˙du fuq wara.

I t- tel lieqa bdiet a˙jar g˙alGutierrez, illi rnexxielu jinvolvi ru˙uf’battalji interessanti fl-ewwel ftitdawriet. Madankollu, il-Messikanesperjenza problemi fir-roti tieg˙u li©eg˙luh inaqqas ir-ritmu biex spiççasab ru˙u fil-˙mistax-il post.

Ìlieda g˙all-a˙˙ar punti

Minkejja l-fatt li l-Gran Premju ta’Abu Dhabi se joffri d-doppju tal-punti tat-tlielaq preçedenti, il-qag˙datal-klassifika tat-timijiet probabbil-ment mhijiex se tinbidel. Bosta timi-jiet g˙andhom vanta©© komdu fuq l-avversarji tag˙hom u jrid ikun hemmriΩultat verament drammatiku biex l-affarijiet jiççaqalqu f’dan l-istadju tal-kampjonat.

L-unika eççezzjoni tista’ tasal lejnqieg˙ il-klassifika fejn l-a˙˙ar erba’timijiet g˙andhom biss g˙axar puntij isseparawhom. Però, fost dawnhemm il-Marussia u l-Caterham lis’issa ma jidhrux li se jipparteçipawfl-a˙˙ar tellieqa, filwaqt li s-Sauber uLotus bag˙tew mhux ftit biex jiksbul-punti matul dan l-ista©un, allura ç-çans ta’ tibdiliet huwa baxx.

Is-sitwazzjoni hija iktar fluwida fil-klassifika tas-sewwieqa. Ta’ interesspartikolari huwa l-konfront bejnVettel, Alonso u Bottas li jinsabu fir-raba’, il-˙ames u s-sitt post rispetti-vament, bi tliet punti biss jissepa-rawhom.

InAQQAS Id-dISTAKKRAPPORT TA’ LIAM GAUCI

PoΩ. Sewwieq Tim Óin

01. Nico Rosberg Mercedes 1:30:02.555

02. Lewis Hamilton Mercedes +1.4 secs

03. Felipe Massa Williams-Mercedes +41.0 secs

04. Jenson Button McLaren-Mercedes +48.6 secs

05. Sebastian Vettel Red Bull Racing-Renault +51.4 secs

06. Fernando Alonso Ferrari +61.9 secs

07. Kimi Räikkönen Ferrari +63.7 secs

08. Nico Hulkenberg Force India-Mercedes +63.9 secs

09. Kevin Magnussen McLaren-Mercedes +70.0 secs

10. Valtteri Bottas Williams-Mercedes +1 Lap

KLASSIFIKA TAL-BRAÛILPoΩ. Sewwieq Tim Punti

01. Lewis Hamilton Mercedes 334

02. Nico Rosberg Mercedes 317

03. Daniel Ricciardo Red Bull Racing-Renault 214

04. Sebastian Vettel Red Bull Racing-Renault 159

05. Fernando Alonso Ferrari 157

06. Valtteri Bottas Williams-Mercedes 156

07. Jenson Button McLaren-Mercedes 106

08. Felipe Massa Williams-Mercedes 098

09. Nico Hulkenberg Force India-Mercedes 080

10. Kevin Magnussen McLaren-Mercedes 055

KLASSIFIKA – SEWWIEQA

formula 1 kÓ kullhadd.com 3916|11|2014

Il-futur tal-Formula 1 ilu ma jkuninçert daqskemm kien fi l-j iem l ig˙addew. Il-kontroversji dwar il-modkif qeg˙din jitqassmu l-fondi fost it-timijiet dehru li kkalmaw sal-GranPremju tal-Istati Uniti, imma l-affariji-et marru lura ferm fil- jiem l ippreçedew dak tal-BraΩil.

Il-problemi rriΩultaw minn laqg˙a likellu Bernie Ecclestone mat-timijietindipendenti li qeg˙din jitolbu g˙aliktar fondi mill-amministraturi tal-ispor t. Qabel il -Gran Premju ta’Austin deher kwaΩi çert li dawn it-timijiet se jag˙mlu bojkott tat-tellieqab’sinjal ta’ protesta.

Madankollu, din id-deçiΩjoni ©ietirtirata wara li Donald MacKenzie,wie˙ed mill-iktar figuri ewlenin fl-amministrazzjoni ta l-Formula 1weg˙edhom li s-sitwazzjoni tag˙homkienet se ti©i analizzata u korretta sal-a˙˙ar tal-ista©un.

L-intervent ta ’ MacKenzie kienqieg˙ed ji©i interpretat b˙ala sinjal lil-poter fi ˙dan l-isport beda j˙allijdejn Ecclestone, li normalment kienjie˙u dawn id-deçiΩjonijiet finanzjarji.Però, dan tal-a˙˙ar ma damx wisqbiex rega’ stabbilixxa fejn jinsab il-poter hekk kif g˙arraf lit-t imijietindipendenti li jekk iridu jsalvaw sejkollhom jaraw huma minn fejn sejsibu l-flus.

Timijiet klijenti

Fix-xhur li g˙addew dawn it-timijieturew çertu ottimiΩmu li seta’ jintla˙aqftehim g˙x kienu tal-fehma li l-isportma jistax jeΩisti bit-timijiet il-kbarbiss. Madankollu, Ecclestone ˙abbarli l-Formula 1 jista’ façilment ikollufutur ming˙ajr timijiet indipendenti.F’dan ix-xenarju, it-timijiet il-kbar jib-dew jamministraw it-timijiet kollhadirettament jew indirettament, b’modsimili kif ja˙dmu r-Red Bull mat-ToroRosso.

Jekk dan isse˙˙, l-ispekulazzjonihija li t-tranΩizzjoni ssir f’Ωew© faΩiji-et. Fl-ewwel faΩi, li sse˙˙ fl-2015, it-timijiet ewlenin jibdew itellqu bi tliet

vetturi biex jag˙mlu tajjeb g˙al dawkindipendenti li jiddeçiedu li jabban-dunaw l-isport biex imbag˙ad, fl-2016, ikunu introdotti b’mod uffiçjalitimijiet klijenti ©odda amministratiminn dawk ewlenin.

S’issa, it-timijiet il-kbar g˙adhom makkommettewx ru˙hom illi jie˙dusehem f ’r iforma simili hekk kifg˙adhom qeg˙din jippruvaw jifhmux’impatt finanzjarju jkollha fuqhom.Madankollu, ft it tax-xhur ilu ÉricBoullier, figura prominenti fi ˙dan il-McLaren, sostna li t-tim tieg˙u jkollubΩonn madwar sitt xhur biex ikunf’poΩizzjoni li jibda jtellaq bi tliet vet-turi.

Jekk dan huwa minnu, iç-çans linaraw l-ewwel faΩi ta’ din ir-riformasse˙˙ fl-2015 hija kemxejn remota.Min˙abba f’hekk, l-amministraturi tal-isport qeg˙din f’poΩizzjoni skomdag˙all-ista©un li ©ej meta jaf ikollhomeΩodu kbir ta’ timijiet ma’ wiççhom.

Limbu

F’sitwazzjoni ta’ limbu jinsabu wkollil-Marussia u l-Caterham. Dawn tal-ewwel jidhru li m’g˙adhomx jeΩistub˙ala entità hekk kif il-proprjetàtag˙hom se ti©i likwidata wara li l-amministraturi tat-tim naqsu millijsibu xi sid ©did li jie˙u pussess tal-kumpanija.

Madankollu, l-ex-team principal tal-Marussia sostna li t-tim g˙adu biç-çans li jeΩisti f’xi forma jekk jinstab l-investiment neçessarju biex jikkom-peti fil-Gran Premju ta’ Abu Dhabi.Jekk il-Marussia jirnexxilhom iΩommud-disa’ post tag˙hom fil-klassifika tal-kostrutturi, huma jkunu eli©ibbli g˙alpremju ta’ madwar €50 miljun illijpo©©ihom f’poΩizzjoni tajba biexisolvu l-problemi finanzjarji tag˙hom.

Ìabra

Iktar diffiçli kienet is-sitwazzjoni tal-Caterham illi ftit li xejn se jaraw flusfl-a˙˙ar ta’ dan l-ista©un hekk kifjinsabu fl-a˙˙ar poΩizzjoni fil-klassifi-

ka tal-kostrutturi. Madankollu, it-timibbaΩat f’Leafield ma qatax qalbug˙al kollox li jsalva.

Din it-tama wasslithom biex jibdewkampanja ta’ ©bir ta’ fondi fuq l-inter-net fejn appellaw lill-pubbliku biexjg˙inhom ji©bru l-madwar €3 miljun likellhom bΩonn biex jikkompetuf’Abu Dhabi.

Il-kampanja tal-Caterham ©abetmag˙ha l-kritika ta’ Ecclestone liddeskriviehom b˙ala tallaba.Madankollu, l-appell ta’ dan it-tim©ibed is-simpatija ta’ eluf ta’ dilettantili fl-ewwel ftit jiem ©abrulhom mad-war nofs il -f igura li g˙andhombΩonn.

Sfortunatament, il-Caterham marnexxilhomx ji©bru l-fondi li kellhombΩonn. Madankollu huma ©abrubiΩΩejjed flus biex ji©bdu l-interess ta’investituri ©odda li se jwasslu lit-timsal -Gran Premju ta ’ Abu Dhabi.G˙adu mhux mag˙ruf min se jsuqg˙at-tim f’din l-okkaΩjoni imma huwaçert li l-Caterham mhux se jkunujis tg˙u jiddependu fuq MarcusEricsson fil-©ejjieni hekk kif l-IΩvediΩg˙aΩel li jxolji l-kuntratt tieg˙u minnmag˙hom.

G˙adu mhuwiex çar min se jo˙odlupostu, però t-tim ta x’jifhem li hemm˙ames kandidati li esprimew l-inter-ess tag˙hom li jikkompetu mag˙homf’Abu Dhabi, dejjem jekk il-Caterhamikunu g˙adhom jeΩistu.

Problemi alko˙oliçi

Fil-jiem li g˙addew ma kinux biss it-timijiet iΩ-Ωg˙ar li esperjenzaw thed-dida f inanzjarja. L-isport b’mod©enerali g˙adda minn Ωminijiet diffiçlifl-ewwel snin ta’ dan il-millennjumeta saru riformi fil-li©ijiet li jirrego-law ir-riklamar ta’ prodotti li g˙and-hom fihom it-tabakk. B’riΩultat ta’dawn il-bidliet kien inqata’ l-aççessg˙al mijiet ta’ miljuni g˙al diversi tim-ijiet li kienu jiddependu fuq l-appo©©finanzjarju ta’ dawn il-kumpaniji.

Issa, din ir-riforma tista’ testendi

ru˙ha wkoll g˙al prodotti alko˙oliçihekk kif il-European Alcohol PolicyAlliance (Eurocare) din il-©img˙a©ibdet l-attenzjoni tal-president tal-FIA, Jean Todt, dwar il-messa©©i kon-tradittorji li ˙er©in mill-Formula 1f’dan ir-rigward.

Dan hekk kif l-isport, li ilu sninjag˙mel kampanji kontra s-sewqanta˙t l-effett tal -alko˙ol, qieg˙edsadanittant jaççetta li jsir ir-riklamarfuq bosta mill-vetturi u ç-çirkwiti lij ippar teçipaw fil-kampjonat ta l-Formula 1.

Il-Eurocare, li tinkorpora fiha ’l fuqminn ˙amsin g˙aqda volontarja minnmadwar l-Ewropa, m’g˙andhiex l-awtorità biex tipproçedi kontra l-FIA.Madankollu, hija tista’ tressaq il-kaΩquddiem il-Kummissjoni Ewropeahekk kif il-mod kif qieg˙ed j i©iassoçjat ix-xorb alko˙ol iku mas-sewqan fil-Formula 1 imur kontradirettivi Ewropej li jirregolaw dan it-tip ta’ riklamar.

Ûviluppi fil-qrib

Sakemm l-FIA u l-amministraturi tal-isport isolvu dawn il-battibekki legali,diversi timijiet g˙addejjin bi prepara-menti intensivi biex itejbu l-prestaz-zjonijiet tal-vetturi tag˙hom g˙all-a˙˙ar tellieqa, kif ukoll g˙all-ista©unli jmiss.

Forsi l-iktar tim attiv fil-preΩenthuwa l-McLaren li din il-©img˙a dde-butta b’mod informali l-ewwel vetturab’magna Honda. Dan sar f’sessjonifejn kien mi©bud materjal pubbliçitar-ju fejn ©iet misjuqa vettura b’verΩjonimodifikata tax-chassis attwali.

Sfortunatament g˙ad baqg˙alna sal-provi uffiçjali tas-sena d-die˙la biexnaraw id-debutt uffiçjali tal-magnaHonda. Madankollu, verΩjoni bikrijatax-chassis il-©did jista’ jitfaçça samill-Gran Premju ta’ Abu Dhabi stesshekk kif il-McLaren qeg˙din ifittxu liji©bru iktar informazzjoni dwar ir-rendiment tieg˙u qabel ix-xhur ta’Ωvilupp tax-xitwa.

jiem DeÇiÛivi

It-timijiet indipendenti g˙andhomfutur fil-Formula 1?

Riklami tat-tip li g˙andhom il-Williams ma tantx se jkollhom g˙omor twil jekk tg˙addi tal-Eurocare

40 16|11|2014 LokALIkÓkullhadd.com

Huwa naturali li lejlet il-ba©itfuq l-a©enda tal-pajjiΩ jitla’ s-su©©ett tal-ekonomija u kif l-andament ekonomiku ta’pajjiΩna qed jolqot lill-poplu.Ûgur li wie˙ed mill-akbarsuççessi tal-Prim MinstruJoseph Muscat u dan il-Gvernhuwa dak tal-qasamekonomiku. L-a˙˙ar rapportital-Unjoni Ewropea kif ukolltal-a©enzija tal-kredituMoody’s ikkonfermaw li l-ekonomija Malti ja hijab’sa˙˙itha, kibret u mistennijatkompli tikber. Fl-istess ˙in liqeg˙din in˙allu iktar flus fil-but tan-nies, l-ekonomija tal-pajjiΩ xorta miexja ’l quddiem.Dan kollu jista’ ji©ri meta jkol-lok gvern serju, li qieg˙edjonfoq il-flus b’mod respons-abbli.

Huwa fatt li l-poplu llum il-©urnata g˙andu aktar flus fil-but. Dan g˙ax il-Gvern ˙adiversi inizjattivi poΩittivi biexil-poplu jtejjeb il-livell tal-˙ajja, fosthom li fi ftit xhurirnexxielna nra˙˙su l-kontijiettad-dawl u l-i lma b’modsostanzjali. Il-piΩ ta’ dawn il-kontijiet kien l-akbar inkwiet likellu l-poplu sa ftit taΩ-Ωmienilu. Illum il-©urnata din l-prob-lema t˙affet g˙ax il-kontijietra˙su bil-fatti minkejja kullkritika bil-kontra min-na˙a tal-OppoΩizzjoni.

Dan il-Gvern ma waqafxhemm. Da˙˙al iç-çentri ta’˙arsiet tat-tfal b’xejn u naqqasl-income tax. Dawn humakollha miΩuri li wrew ir-ru˙soçjali ta’ dan il-Gvern filwaqt

li fl-istess ˙in l-ekonomija tal-pajj iΩ ta˙t il-Prim MinistruJoseph Muscat xorta baqg˙etmiexja ll quddiem.

Bis-sa˙˙a tal-bidla fit-tmexxi-ja ta’ dan il-pajjiΩ, sa˙˙a˙na d-dimensjoni Ewopea tag˙naiΩda bdejna n˙arsu wkoll lilhinn mill-kontinent Ewropew,li b˙alissa jinsab ekonomika-

ment batut, u bdejna n˙arsulejn swieq ©odda li minnhomnistg˙u nattiraw investiment upossibbiltajiet ©odda ta’xog˙ol. Il-Prim Ministru, u l-Kabinett mieg˙u, qieg˙ed jis-frutta kull opportunità possib-bli biex jattira kemm investi-ment mill-Ewropa kif ukollbarra mill-Ewropa.

Rajna investimenti kbar©ejjin minn pajjiΩi b˙aç-Çina,l-Emirati u Lvant Nofsani liΩgur g˙andu jimla b’kura©©lil l-poplu Malti. Diversikumpaniji di©à ddeçidew lijinvestu miljuni kbar f’dan il-pajjiΩ. Kumpaniji li ©ejjin minpajj iΩi fejn l-ekonomijatag˙hom hija wa˙dab’sa˙˙itha u ta’ min jipprovajie˙u l-akbar vanta©©i possib-bli biex ikompli jΩid l-interessli qed jintwera f’Malta. Qabel l-elezzjoni kien jintqal lil-Partit Laburista mhux se jkunkapaçi jmexxi, li ser ida˙˙al lildan il-pajjiΩ ©o ˙ajt u jkollu jit-lob bailout. Ir-riΩultati qeg˙dinjuru mod ie˙or. Qed inΩidu l-postijiet tax-xog˙ol, innaqqsul-qg˙ad, naqqasna d-defiçitta˙t it-3% u l-pajjiΩ qieg˙edjibqa’ jirre©istra rata poΩittivata’ tkabbir ekonomiku.

Dan kollu ma ji©rix b’kumbi-nazzjoni, imma ji©ri bi tmexxi-ja serja, responsabbli ub’direzzjoni. Dan g˙andu jim-liena lkoll b’kura©© li dan il-pajj iΩ qieg˙ed ji©i fdat fitmexxija ta’ Prim Ministru u ta’Gvern li tista’ torbot fuqhom.Il-pajj iΩ verament qieg˙edjimxi f’direzzjoni tajba.

Minkejja l-kritika bla baΩi tal-Partit Nazzjonalista, il-poplujista’ jara b’g˙ajnejh li hemmdifferenza fit-tmexxija ta’ danil-pajj iΩ. Hemm g˙aqal fit-t˙addim ta’ flus il-poplumi©bura f’taxxi, hemm l-ener©ija biex dan il-pajj iΩnag˙mlu minnu l-aqwa fl-Ewropa.

Miriam Dalli

Membru ParlamentariEwropew

DIFFERENZA LI TINÓASS