Vuçiq i kërkonndihmëPutinit përKosovën

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 30 shtator - Këtë javë, në seancën e parëplenare të Parlamentit të Maqedonsië, në renddite do të gjendet edhe ligji për shlyerjen ka-matave të borxheve të mbetura, që qytetarët eMaqedonisë i kanë ndaj kompanive private dheshtetërore. Javë më parë Qeveria miratoi ndry-shimet e Ligjit të noterëve dhe atij për përmba-rim me të cilin përveç që do të shlyhen kamatatdhe qytetarët do të duhet të paguajnë vetëm

borxhin bazë, njëherazi do të ulen tarifat e no-terëve dhe përmbaruesve. Ulja e shpenzimeve të qytetarëve të cilët kanëborxhe për shërbimet komunale dhe ata të cilëtkanë kredi konsumatore, në të ardhmen do tëjetë më të ulta. Me hyrjen në fuqi të këtij ligji,për shërbime noteriale, qytetarët do të pa-guajnë 10 për qind të borxhit të përgjithshëm,por jo më shumë se 500 denarë...

Qytetarët do të lirohen nga “policët” përmbarues

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ujmani, skenaku po matenmuskujt epolitikës

Presidenti i Kosovës , HashimThaçi, shkoi një hap përtej Vuçi-qit. Ai u fut në ujërat e liqenit tëUjmanit, jo për të zënë peshq, porpër ti thënë homologut të tij serbse lundrimi në ujërat e Kosovësështë sporti më i lirë që po shitetaktualisht në tregun e politikës.Lëvizja Vetëvendosje e Albin Kur-tit arriti të mobilizojë një masëtë madhe njerëzish për të dësh-muar se “populli është më i fuqi-shëm se individi”...

150c |200c

Trumpi: Unë e KimJong-uni kemi rënë në dashuri

Referendumi,temë kryesore

në Greqi

Vëmendja SHITBLERJA

� Fq.4

� Fq.18

Supermarkete në vend të dyqaneve të mëhallës �

Kryeministri i Maqedonisë, Zoran Zaev, edhe pse nuk u arrit censusi në referendum, votimin edjeshëm e shpalli fitore të vendit, ndërsa i apeloi VMRO-së që të mbështesin ndryshimetkushtetuese në Parlament. “I bëj thirrje VMRO-DPMNE-së që të mbështesin ndryshimet nëParlament, ose shkojmë në zgjedhje të parakohshme”, tha Zaevi. Kreu i BDI-së, Ali Ahmeti,ndërkaq u shpreh se me votat e së dielës, qytetarët e deleguan votimin e ndryshimeve kushtetuese në duart e Parlamentit

PAS REFERENDUMIT, ZAEVI I DREJTOHET VMRO-SË

Fq.17

Fq.7

Fq.3-4

Fq.16

Fq.2

Viti XII • Numri 3473 • e hënë, 1 tetor 2018

EDITORIAL

RAJON

GLOBI

Votoni ndryshimet, oseshkojmë në zgjedhje

I akuzuarimë fatlumkroat përkrime lufte

Fq.5

� Fq.12-15

KOHA për sport

Ramadan Shabani i dyti në botë, Ismet Feruki i pestiShkup, 30 shtator - Në Kampionatin Botë-

ror për veteran që po mbahet në vendin

tonë përfaqësuesit e Maqedonisë ar-

ritën sukses të madh, duke fituar një

medalje të argjendtë dhe një vend të pe-

stë. Ramadan Shabani arriti sukses hi-

storik dhe fitoi medaljen e argjendtë në

divizionin D, kategorinë deri me 78 kg,

pasi në finale humbi nga përfaqësuesi

turk Ismail Abi, ndërsa po në divizionin e

njëjtë, kategorinë deri me 88 kg. Më

herët Ramadani kishte arritur fitore

ndaj mundësit nga Kazakistani, Trupala-

li Sulimanov me rezultat 6-2, dhe në gjy-

smë finale fitoi përballë mundësit japo-

nez Kacuja Otikava. Mundësi, Ismet

Feruki u ndal në finalen e vogël, duke

humbur nga rusi Erelar Feizullaev. Isa

Fejzula në kategorinë 130 kg, i humbi të

dy luftat, ndërsa do të përballet për me-

daljet e bronztë, mirëpo në këtë kategori

janë vetëm 3 garues, kështuqë Fejzula

do të fiton medaljen e bronztë. (F.N)

Shkup, 30 shtator - Hadis Ramadani është

udhëheqës i padiskutueshëm në ringun

në Zvicer, paso të shtunën në mbrëmje ka

arritur të shënon fitoren e 11 në ballafaqi-

min e 11 në kik-boks në ringun profesio-

nal. Ramadani në meçin e të shtunën ka

arritur të fiton përballë italianit Leonardo

Pllukino në Fajt-Najt rastin në VKU –

Zvicër. (F.N)

Ramadani,udhëheqës ipadiskutueshëmnë ringun në Zvicer

Shabani mesazh Kosovës dhe Shqipërisë

Meritan Shabani është kthyer në një çështje diskutimi mbi

zgjedhjen që ai do të bëjë. Pra se cilën Kombëtare do të vendosë

ta përfaqësojë ai. Edhe pse disa javë më parë talenti i Bayernit të

Munichut u grumbullua me të rinjtë e skuadrës Kombëtare të

Gjermanisë, tashmë i ka dhënë sinjale pozitive Shqipërisë dhe

Kosovës. Ditën e sotme Shabani ka postuar në rrjetin social “In-

stagram” një “story” ku duket fanella e tij te Bayerni i Munichut

dhe “emoji” me flamurin e Shqipërisë dhe Kosovës.SportKoha

||||||||||||||||

||||||||||||||||

||||||||||||||||

|

për

Koha, e hënë, 1 tetor 2018

Fisnik NUHIU

Shkup, 30 shtator - Të shtunën

janë zhvilluar ndeshjet e javës

së tetë në Ligën e Parë futbolli-

stike. Derbi i javës mes dy eki-

peve shqiptare Renovës dhe

Shkupit ka përfunduar në favor

të ekipit tetovar të cilët në shtë-

pi mundën 2:0 Shkupin, duke

regjistruar fitoren e 2 radhazi në

kampionat. Zhbllokimi i rezul-

tatit erdhi në minutën e 19 kur

Jusufi shënon për epërsi 1:0 të

Renovës, ndërsa goli që vulosi

fatin e takimit u shënua në mi-

nutën e 56 kur Stojanovski nga

pika e bardhë vulosi rezultatin

përfundimtar 2:0. Kampioni ak-

tual Shkëndija pas disfatës në

mesjavë nga Pobeda në Tetovë,

edhe në takimin e xhiros së tetë

si mysafire e Akademija Pandev

nuk ka arritur ti merr tre pikët

dhe ky rezultat ka lënë të pakë-

naqur të gjithë në taborin kuqe-

zi. Ekipi nuk arrin të fitojë dy

ndeshje me radhë dhe kjo ecuri

nuk do filozofi për të konstatuar

se skuadra është në moment kri-

ze. Trajneri Qatip Osmani poten-

con se ekipi ndjen edhe lodhjen

nga tetë paraqitjet evropiane.

“Sigurisht se brengos fakti se ne

nuk arrijmë të shënojmë gol dy

ndeshje me radhë, diçka që nuk

na ka ndodhur gjatë kohë. Kemi

problem me realizimin,

megjithatë jam i kënaqur me

angazhimin e lojtarëve. Mirëpo

u përsërit ajo që ndodhi edhe

me Pobedën, pasi ne nuk

krijojmë raste dhe problem

kryesorë mbetet realizimi. Është

evidente se Shkëndija është në

një krizë dhe ajo që duhet të

bëjmë është të tentojmë sa më

shpejtë të dalim nga ky mo-

ment. Nuk kërkoj arsyetim dhe

alibi, por konstatimi im është se

ndjejmë lodhje nga ndeshjet e

Evropës. Faktikisht ne zhvilluam

tetë ndeshje në Evropë dhe eki-

pi fillon të ndjejë lodhjen tani

në këtë fazë”, shprehet trajneri

Qatip Osmani, i cili potencon se

në skuadër ndjehet krizë. Var-

dari ka shënuar edhe fitoren e 6

sezonale në 8 javët e para të se-

zonit të ri në Ligën e Parë Fut-

bollistike të Maqedonisë, duke

konfirmuar se ndodhet në një

formë të mirë, pavarësisht krizës

financiare që ka kapluar këtë

klub. Ekipi i Vardarit arriti të shë-

non fitoren në terren vendas

duke mundur Pobedën në Shtip

me rezultatin minimal 1:0, ku

golin e vetëm e realizuan në pje-

sën e dytë të takimin, me anë të

Vilian Lira në minutën e 57 të

përballjes. Vardari falë fitores së

arrin në kuotën e 20 pikëve dhe

me meritë kryeson renditje. Në

takimet tjera Rabotniçki bara-

zoi 1:1 me Bellasicën, më të njëj-

tin rezultat përfundoi edhe taki-

mi mes Sileksit dhe Makedonija

Gjorçe Petrovit. Vardari vazhdon

kryesimin në renditje me 20

pikë të tubuara, e ndjekur nga

Akademia Pandevi me 16 pikë

dhe Shkëndija me 15 pikë.

LIGA E PARË – JAVA E VIII

Renova thellon krizën e Shkupit,

Shkëndija sërish nuk fiton

Shkup, 30 shtator - Të shtunën

janë luajtur ndeshjet e javës së

shtatë në Ligën e Dytë futbolli-

stike të Maqedonisë, Lindje dhe

Perëndim. Java e 7 në Perëndim

ka sjellë rezultate befasues. Eki-

pi i Pelisterin ka arritur të merr

fitoren e parë sezonale duke

mundur liderin e deritanishëm

Gostivarin me rezultatin 2:1. Në

derbin e madh të javës, Vëllazë-

rimi me rezultatin 2:3 në tran-

sfertë mundi Genç Kalemler. Në

derbin shqiptar ekipi i Struga

Trim Lum shënoi fitore ndaj Ko-

rabit me rezultatin 2:0. Më këtë

fitore ekipi strugan rimerr kreun

e tabelës me 14 pikë të tubuara.

Fitore ka arritur edhe Labunish-

ta që në transfertë mundi Silek-

sin, ndërkohë Goblen Junior

edhe në ndeshjen e saj të katërt

si vendas ka barazuar pa gola

ndaj Skopjes. Skuadra e Borecit

nuk dinë për humbje ata edhe

këtë javë kanë vazhduar me

ecurinë e fitoreve. Këtë herë ar-

ritën të shënojnë fitore ndaj eki-

pit të Vardar Negotina me re-

zultatin minimal 1:0. Për ekipin

e Borecit janë aktivizuar dy sh-

qiptarët portieri Burhan Musta-

fa dhe mbrojtësi Leonard Kal-

laba. Ndërkohë edhe ekipi i

Kozhuvit ku aktivizohet Emir

Skenderi ka arritur të shënon fi-

tore ndaj ekipi nga Gjevgjelia,

Plaçkovica me rezultatin 3:1. Be-

fasia e javës së shtatë në Ligën e

Dytë-Lindje ka ardhur nga ekipi

i Detoni Juniro të cilët kanë arri-

tur të regjistrojnë fitoren e parë

për këtë sezon pas 6 humbjeve

rresht. Ekipi i Detonit Xhunior

mposhti Bregallnicën me rezul-

tatin 2:0. Në përballjet tjera

ekipi i Kit Go që si mysafir me re-

zultatin 0:2 mundi Partizan

Obrshani, Kamenica Sasa pësoi

disfatë në terren vendas me re-

zultatin 1:3 përballë Tikveshit.

(F.N)

LIGA E DYTË

Struga Trim Lum fiton ndaj Korabit

FC Shkupi pësoi disfatë

0-2 në Tetovë ndajRenovës. Jusufi dheStojanovski vulosënshpresat e FC Shkupit

për të bërë diç më tepër

në sfidën e javës së 8.

Kuqezinjtë ndalen me

barazim pa golapërballë AkademiaPandevit në takimin e

xhiros së tetë të Ligës së

Parë të futbollit tëMaqedonisë e luajtur

në Turnovë

REZULTATET: RENOVA - SHKUPI 2:0

AKADEMIJA P.- SHKËNDIJA 0:0

POBEDA- VARDARI 0:1

SILEKSI - MAK.GJ.P. 1:1

RABOTNIÇKI - BELLASICA 1:1

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

|||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

2 AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

2

Mbretëresha Elisabeth e Britanisë se Madheështë pa dyshim mbretëresha e rekordeve.Mbretëresha ka 66 vjet në fron, duke thyerkështu një tjetër rekord të vetin. Ajo ështëgjithashtu mbretëresha me moshën më tëmadhe në fron, 92 vjeçe. Përshëndetja me dorëështë një nga gjestet që nuk mungon asnjëherënë çdo dalje publike të saj. Një lëvizje kjo qëtani është bërë pothuajse një traditë për çdobrez dhe ne këtë gjest e kemi parë edhe tekfëmijët e vegjël të princ William, George dheCharlotte. Por kohët e fundit mbretëresha napaska fshehur diçka, ajo përdor një dorë falsepër të përshëndetur. Zbulimi është bërë ngavajza e saj, princesha Anna, e cila në intervistënpër Robert Hardman, autorin e librit biografik

“Queen Of The World”, ka treguar për këtësekret të vogël të mbretëreshës. “Aktivizohetnjë levë dhe kështu dora lëviz nga një anë nëtjetrën. Kur mbretëresha ka pak nevojë tëçlodhet, ajo përdor këtë armë sekrete”, kashpjeguar princesha, Anna. Sipas saj, dora falseështë një dhuratë nga disa student australianë.

ALBANOLOGJIA POSTMODERNE“Filologët - flasin për letërsinë, rrëmuesit nëpër qilarët e dosjeve - bëhenakademik, letrarët - shkruajnë historinë, arkeologët - këndojnë poezi, ekspertët e historisë - shkruajnë parathëniepër opinionistët…Kjo është pamja e albanologjisë zyrtare…”, kashkruar një status në Facebook, studiuesi ngaTirana, Behar Gjoka.

PËR ATA QË E KRITIKOJNË APO E SHAJNË THAÇIN “Një numër i madh i atyre që e kritikojnë apoe shajnë Hashim Thaçin e kanë në bazapersonale. Fjala është për disa gazetarë,analistë dhe tjerë me lloj-lloj profesionesh.Këta janë hidhëruar për shkak se Thaçi nuk ika marrë në shërbim. Disa tjerë janëhidhëruar se i ka përjashtuar nga shërbimi. Tëmerremi vesh, këtu nuk kemi të bëjmë meparime. Këta nuk e kanë dertin e demokracisë.Këta hallin e kanë te pushteti i cili ju sjellpasuri dhe popullaritet. Këta janë kockarë dheKosovën e shohin dhe e dojnë si xhanarrin kurluajnë me letra (bixhoz)”, ka shkruar nëprofilin e tij në Facebook, Daut Dauti.

USHTARAKËTSHQIPTARËCERTIFIKOHEN NGA NATOForcat e Armatosura të Shqipërisëpas përfundimit të stërvitjesushtarake kanë pjesë të tyre njëgrup batalion të vlerësuar sipasstandardeve të NATO-s.Në fund të stërvitjes njëjavore“Albanian Lion/Biza 18”, ku morënpjesë mbi 1 mijë e 200 trupa emjete ushtarake, Grup- Batalioni iKëmbësorisë së Lehtë (GBKL) ucertifikua si “Combat Ready” (Igatshëm për luftë), nënmonitorimin e ekspertëve tëNATO-s, thuhet në njoftimin ngaMinistria e Mbrojtjes e Republikëssë Shqipërisë.Ministrja e Mbrojtjes e Shqipërisë,Olta Xhaçka, në fjalën e saj nëceremoninë për përfundimin estërvitjes tha se Forcat eArmatosura të Shqipërisë kanëshënuar një pikë kthese nëhistorinë e tyre, duke u renditur tëbarabartë mes të barabartëve.“Certifikimi, nga ana e NATO-s, iGrup Batalionit të Lehtë tëKëmbësorisë dhe deklarimi i tij,Combat Ready (I gatshëm përluftë) shënon përmbushjen epjesës më të rëndësishme tëdetyrave tona të shtëpisë,detyrimeve të Paketës sëObjektivave të Kapaciteteve tëvendit tonë ndaj Aleancës. Ndajpa frikë mund ta quajmë këtë hopcilësor, një eveniment historik nëmarrëdhëniet tona me NATO-n”,theksoi ministrja Xhaçka nëceremoninë e organizuar nëzonën e Bizës.Sipas Ministrisë së Mbrojtjes,Grup- Batalioni i Këmbësorisë sëLehtë gjatë stërvitjes certifikuese"Albanian Lion/Biza 18" uangazhua në një sërë skenarësh,të përgatitur mbi praktikat më tëmira të vendeve të NATO-s, duketestuar kapacitetet operacionaleqë ata zotërojnë, por edhe përaftësitë e tyre profesionale nëfushën e luftimit.Për disa ditë me radhë nëShqipëri, në disa zona të vendit uorganizua edhe stërvitjaushtarake “Albanian Lion 2018”me pjesëmarrjen e Forcat eArmatosura të Shqipërisë,Britanisë, Kosovës dhe Kroacisë.

(Anadolu Agency, 30 shtator)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Presidenti i Kosovës , Hashim Thaçi, shkoi një hap përtej Vuçiqit. Ai ufut në ujërat e liqenit të Ujmanit, jo për të zënë peshq, por për ti thënëhomologut të tij serb se lundrimi në ujërat e Kosovës është sporti mëi lirë që po shitet aktualisht në tregun e politikës. Lëvizja Vetëvendo-sje e Albin Kurtit arriti të mobilozojë një masë të madhe njerëzish përtë dëshmuar se “populli është më i fuqishëm se individi”, mirëpo në Ko-sovë energjia politike po prodhohet edhe atëherë kur mbi Ujman pofuten barkat e startegjisë së shpëtimit të moralit publik.

E ndarë në tre taborre, në ata që janë në pushtet, dhe në një opozitëdypjesëshe, Kosova po e vrapon pjesën e fundit të maratonës së ride-finimit të pozicionit të saj në hartën e re të Ballkanit. Në Prishtinëkundërshtarët e Hashim Thaçit ende nuk e kanë lexuar postën e diplo-macisë së fshehtë, kurse në Beograd e Tiranë ende po presin të shpa-losen edhe më tej qëndrimet e Uashingtonit e Brukselit.

Kosova e Serbia e kanë ndërmend të ndahen paqësisht, duke i lënë një-ra tjetrës po aq territore sa do të mjaftonin për të përmbyllur lavditëpolitike me kompromise e jo me imponime. Në Prishtinë njerëzit metë drejtë druajnë nga tendecat e Beogradit për të përfituar pjesë të asajqë e kishin humbur në vitin 1999. Rikthimi i rajoneve serbe, sidomosnë pjesët veriore të Mitrovicës, ku aktualisht adminstrata e Prishtinësnuk ka qasje të drejpërdrejt, përbën një prej fijeve gati të padukshmetë lëmshit të kompromiseve midis Kosovës e Serbisë. Në këtë lëmsh,gjithsesi futen edhe disa rajone të banuara me shqiptarë në Luginëne Preshevës, kurse pëlhura që do të tirret nga ky lëmsh përbën befa-sinë më të madhe të shekullit. Kjo befasi nuk ka të bëjë vetëm me ra-portet Kosovë-Serbi, por edhe me një konstelacion më specifik gjeo-politik.

Ndërkohë, Gazeta prestigjioze amerikane Wall Street Journal, ka bo-tuar një raport shumë konfidencial, për të cilin thotë së është baza eplanit për korrigjimin e kufijve në mes Kosovës dhe Serbisë. Arsyeja ekëtij plani, sipas memorandumit sekret të draftuar nga Shërbimi i Ja-shtëm i BE-së, është të “garantohet shtetësia e Kosovës”.

Wall Street Journal shkruan se SHBA-ja dhe liderët e Bashkimit Evro-pian po bashkërendohen drejt mbështetjes së një plani në bazë të tëcilit dy vendet e Ballkanit do të rishkruajnë kufijtë e tyre të përbashkëttë tensionuar në baza etnike, duke përjashtuar Gjermaninë, fuqinë mëme ndikim të kontinentit të vjetër, e cila refuzon këtë qasje, thuhet nëkëtë dokument konfidencial.

Ndërsa marrëveshja thotë se Evropa dhe SHBA-ja vazhdojnë të pu-nojnë bashkë për së afërmi në iniciativat e politikës së jashtme qëprekin rajonin, çarja me Gjermaninë tregon po ashtu gatishmërinë eUashingtonit për të injoruar kundërshtimet e fuqisë kryesore të kon-tinentit.

Në këtë dokument, Bashkimi Evropian e shfaq mbështetjen për njëplan të përbashkët Kosovë-Serbi, i mbështetur nga administrata epresidentit Donald Trump, për t’i rishkruar kufijtë në Evropën Juglin-dore si mënyrë për të siguruar shtetësi të plotë për vendin e vogël dhetë bllokuar, Kosovën.

Nëse kjo dështon, sipas këtij memorandumi, vendi me 2 milionë ba-norë mund të hyjë në kriminalitet, konflikt e në ekstremizëm isla-mik. Javëve të fundit, sipas The Wall Street Journal, dy vendet kanë di-skutuar një plan për të shkëmbyer territor përgjatë kufirit të tyre tëpërbashkët për të pasqyruar më mirë modelet e zgjidhjes së serbëvedhe shqiptarëve etnikë. Në Ujman do të lundrojnë edhe më tej barkatprovuese të “peshkatarisë” ballkanike , kurse në Prishtinë e Beograd pe-shqit e politikës do të mundohen të adaptohen në ujërat e rrëmbye-shëm të ndryshimeve radikale.

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

MBRETËRESHA PËRSHËNDET ME DORË FALSE

MASAT ADEKUATE TË SIGURISË PËRVETËMBROJTJE “Të urdhërosh ushtrinë qe te vihet nëgatishmëri luftarake për shkak se policia eRepublikës se Kosovës dje me date 29 shtatorpaska kontrolluar një qendër sportive dhehumanitare ne veri të vendit, përbën kërcenimklasik ushtarak për Kosovën por edhe përrajonin.Një ngritje të tillë të gatishmërisë luftarakemund ta japin vetëm elita ekzistuese politikeserbe, e kamufluar me petkun e integrimit neBE. Këto veprime lënë të kuptohet se Serbiavazhdon të konsideron një pjesë të Kosovës,përkatësisht veriun e saj si pjesë përbërëse tësaj dhe vepron në çdo formë për tedemonstruar kontrollin e saj.S’do mend se një qasje e tille e Serbisë zyrtarene momentin aktual eshte me teper sedestabilizim.Për këtë, vëmendja e jonë duhet të jetë epërqendruar ne ndërmarrjen e masaveadekuate të sigurisë për vetëmbrojtje. Nismae krijimit të ushtrisë së Kosovës në fund të vititdhe krijimi i kapaciteteve defanzive tembrojtjes janë në këtë frymë”, ka një shkruarnjë status në Facebook, gjenerali në pensionRamadan Qehaja.

Ujmani, skena ku po maten muskujt e politikës

3AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

19 incidentetë voglagjatëvotimit Shkup, 30 shtator - Ministria ePunëve të Brendshme informoise gjatë ditës së referendumitjanë regjistruar 13 incidente.Pasdenoncimit të marrë nga Komi-sioni komunal zgjedhor se nëshkollën fillore "Koço Racin" nëShkup një vajzë e cila ka votuarme stilolaps në të cilin ka pasurkamerë, e ka fotografuar fletë-votimin ose të pranishmit nëhapësirë, nëpunësit policorëkanë dalë në vendin e ngjarjesdhe merren masa përzbardhjen e rastit.

Pas denoncimit të marrë senë rrethinën e shkollës fillore"Pestaloci" në Shkup janë pen-guar qytetarët të cilët shkoninnë votim dhe janë fotografuar,nëpunësit policorë kanë dalë nëvendin e ngjarjes dhe pas ma-save të marra është konfirmuarse bëhet fjalë për personin S.Ç.(28) nga Shkupi. Ajo është ar-restuar në Stacionin policorQendër për procedurë të më-tutjeshme.

Sipas MPB-së, pas denonci-mit të marrë se në vendvotiminnr. 2664 në shkollën fillore "Kuz-man Josifovski" në Shkup nëorën 13:05 një person i panjohurka fotografuar fletën e një per-soni tjetër, pas çka e ka braktisurvendvotimin. Janë marrë akti-vitete dhe masa dhe në Stacio-nin policor Kisela Vodë janëthirr personat I.T. (28) dhe Gj.G.(63), të dy nga Shkupi. Në orën12:45 është denoncuar se nëvendvotimin nr.2436 në f.Gërçev është ndërprerë votiminë periudhën nga ora 12:25 derinë orën 13:13 për shkak të mun-gesës së fletëvotimeve nga bl-loku.

Në vendvotimin nr.399 ngashkolla fillore "Ismail Qemali"në Gostivar është denoncuar seA.M. (72) nga Gostivari, pas rea-lizimit të të drejtës së votimit, eka shqyer fletëvotimin pas çkaka kërkuar një fletëvotim tjetër.Personi është arrestuar në Sta-cionin policor Gostivar përzbardhjen e rastit.

Në vendvotimin nr. 2447 nëfshatin Laskarcë, I.P anëtar i or-ganizatës joqeveritare ka de-noncuar se është maltretuardhe ka marrë kërcënime ngaanëtarët e këshillit zgjedhor.Merren masa për zbardhjen erastit.

(O.XH)

Fatos RUSHITI

Shkup, 30 shtator - Kryeministri Zo-ran Zaev, edhe përkundër mos ar-ritjes së censusit prej 51 për qind tëreferendumit për emrin, tha sevota pro në referendum duhet tëlexohet qartë nga deputetët eVMRO-DPMNE-së për të votuar nëParlament. Në të kundërtën, Zae-vi tha se do të duhet ti kthejnë sytënga mjeti tjetër demokratik -zgjedhjet e parakohshme parla-mentare.

“Të nderuar qytetarë, unë do tëvazhdoj të udhëheq, Maqedoniado të jetë anëtar e NATO-s dhe eBE-së”, kjo ishte fjalia e fundit ekryeministrit Zaev gjatë konfe-rencës për shtyp pas orës 19. Ai thase interesi shtetëror është i tëgjitha bashkësive etnike pavarësi-

sht, bojkotit të VMRO-së. “Qytetarët dhe institucionet

sot ishin të qetë. Qytetarët sot tre-guan se janë pjesë e familjes sëmadhe evropiane. Qytetarët vo-tuan të pavarur dhe të lirë. Refe-rendumi ishte mjeti më i mirë de-mokratik ia tyre që dolën tëvotojnë. Shumica e qytetarëve qëvotuan, hapën rrugën për në Ba-shkim Evropian dhe në NATO”, thaZaev, duke shtuar se vullneti i qyte-tarëve që votuan në këtë referen-dum konsultativ, duhet të sh-prehet më tej në shtëpinëlegjislative.

“Vota e qytetarëve në masë tëmadhe është pro dhe vota e depu-

tetëve duhet të jetë votë mepërgjegjësi për të çuar përparaproceset integruese”, tha mes tjera-sh kryeministri.

VENDIMMARRJA NË DUART E PARLAMENTITLideri i BDI-së, Ali Ahmeti

ndërkohë ka uruar qytetarët e Ma-qedonisë, institucionet e vendit, tëgjitha partitë politike të cilat kon-tribuuan në mbarëvajtjen e pro-cesit të referendumit për shfaqjene qytetarisë dhe kulturës demok-ratike.

“Sot, ne demonstruam kapaci-tete demokratike të denja për njëvend pretendent për integrim në

NATO dhe në BE.Ky proces i reformave, barazisë

dhe mbylljes së çështjeve mefqinjtë tanë garanton paqe të qën-drueshme, siguri, stabilitet,marrëdhënie të mira ndërfqinjë-sore dhe ndëretnike, zhvillim eko-nomik, më shumë vende pune, in-vestime vendore dhe të huaja sidhe mirëqenie shoqërore. Unëdhe Bashkimi Demokratik për In-tegrim që në fillim e kemi thënëqë vendimmarrja i takon institu-cioneve të vendit të zgjedhura nëmënyrë legjitime dhe me kapacitettë plotë vendim-marrës”, ka thënëAhmeti.

Sot, ka vijuar më tej ai, qyte-tarët e vendit ia deleguan vendim-marrjen Parlamentit të Maqedo-nisë dhe deputetëve të zgjedhurnë zgjedhje legjitime dhe demok-ratike.

Sela: Të vendosim për ardhmërinëKryetari i Aleancës për Shqiptarët, ZiadinSela, në vendvotimin në SHFK "Aki Dika" nëLivadhi e realizoi të drejtën e tij të votimitnë referendumin e djeshwm. "Si edhe tëgjithë qytetarët e tjerë, edhe unë dola dhevotova këtu në vendlindjen time. Apeli imështë që qytetari të dalë të vendosë sot përfatin e tyre. Është shumë e rëndësishme. Kjo ështëdemokraci direkte referendumi, ku ata vetëvendosinpër ardhmërinë e tyre", deklaroi Sela. Ai u bëri thirrjeqytetarëve që të dalin sa më tepër në numër dhe tëvotojnë, të shprehin verdiktin e tyre. "Duhet të dalin

dhe të shprehin vullnetin e tyre. Kjo ditëështë e rëndësishme për vetë faktin qënjëherë e përgjithmonë do të bëhetshkëputja e një të vjetre nga e vjetra dhedo të nisim nga fillimi, prandaj e shohë të

rëndësishme. NATO dhe BE-ja më tepërështë demokraci, më tepër liri, më tepër

mendim i lirë, shohë më pak procese të montuarapolitike, më pak drejtësi me dy standarde, mëshumë drejtësi për të gjithë, më tepër zhvillimekonomik, më tepër vende të reja pune", theksoilideri Sela.

Kryetari i PDSH-së, MenduhThaçi, së bashku me familjene tij votoi në vendvotimin nëkopshtin e vjetër "Rinia" nëTetovë. "Besoj se do të kemiditë të qetë pa kurrfarëproblemesh dhe gjithashtubesoj se do të kemi përgjigjemasive prej qytetarëve tëMaqedonisë përreferendumin", deklaroilideri i PDSH-së, Thaçi pasvotimit.

Menduh Thaçi

Xhaferi nuk votoi, nuk ishte në ListëKryetari i Parlamentit të Maqedonisë, Talat Xhaferi,

nuk ka mundur të realizojë të drejtën e tij tëvotës. Kjo i është pamundësuar nga Lista ezgjedhësve në vendvotimin e tij në fshatinForinë, ku nga arsye të panjohura, emri i njeriut të

parë të Parlamentit është hequr nga Lista evotuesve. Është interesante se në të gjitha ciklet

zgjedhore, Talat Xhaferi ka votuar në fshatin e tij të lindjesnë Forinë. Përveç kryetarit të Parlamentit të Maqedonisë, sipas disavëzhguesve, sot të drejtën e votës nuk kanë arritur ta realizojnë edheqindra qytetarë tjerë, të cilët nga shkaqe të panjohura nuk kanë gjeturvetën në listat e votuesve.

PAS REFERENDUMIT, ZAEVI I DREJTOHET VMRO-SË

Votoni ndryshimet, ose shkojmë në zgjedhjeKryeministri iMaqedonisë, Zoran Zaev,edhe pse nuk u arritcensusi në referendum,votimin e djeshëm eshpalli fitore të vendit,ndërsa i apeloi VMRO-sëqë të mbështesinndryshimet kushtetuesenë Parlament. “I bëjthirrje VMRO-DPMNE-sëqë të mbështesinndryshimet nëParlament, ose shkojmënë zgjedhje tëparakohshme”, tha Zaevi.Kreu i BDI-së, Ali Ahmeti,ndërkaq u shpreh se mevotat e së dielës,qytetarët e deleguanvotimin e ndryshimevekushtetuese në duart eParlamentit

Koha

4 AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Kasami: Votohet për të ardhmenKryetari i Lëvizjes BESA, Bilall Kasami,

ka votuar në qytetin e Tetovës, ku nga atydha mesazh se ky referendum ka të bëjme ardhmërinë e vendit dhe brezave qëdo lëmë pas nesh. Kasami gjithashtutheksoi se qytetarët e kanë fatin në duarte tyre dhe ata duhet të vendosin përardhmërinë e vet, duke votuar "PËR" nëkëtë referendum. "Ndryshe nga zgjedhjet e tjera nuk votohet përdeputet apo për kryetar komunash, por sot votohet për të ardhmene vendit dhe fëmijëve tanë", u shpreh para mediave lideri i BESËS,Bilall Kasami.

Osmani: Ditë që vendosetardhmëria

Në jetën time nuk kam pasur ditë në të cilën kam sjellë vendimmë të madh dhe më të rëndësishëm për fëmijët e mi, për familjentime, por edhe për të gjithë qytetarët. Edhe në jetën private edhenë jetën zyrtare. Këtë sot e deklaroi zëvendëskryeministri i Çë-shtjeve Evropiane Bujar Osmani pasi votoi në referendum në vend-votimin SHF "Adem Jashari" në Komunën e Çairit. "Ditë më tërëndësishme për vendim më të rëndësishëm nuk kam pasur as unë,mendoj as gjenerata ime nuk ka pasur ditë më të rëndësishme. Ditëqë vendoset ardhmëria në kontrastet më të fuqishme të vendimit,jo në nuancat më pak të mira apo më pak të këqija. Por pikërisht soti caktojmë orientimet e shtetit, të ardhmërisë", tha Osmani. Sipastij, qytetarët janë të vetëdijshëm për vendimin që e sjellin dhe sotnë mënyrë masive do të dalin prej të gjitha bashkësive etnike dheprej të gjitha gjeneratave.

Dimitrov: Sot populli fletFuqishëm agoi dita e sotme. Më

shumë se një muaj politika foli dhe shpje-goi se sa i madh është investimi historiknë këtë udhëkryq të sotëm. Sot populliflet, kurse populli flet përmes votimit, thaministri i Punëve të Jashtme, Nikolla Di-mitrov pasi votoi në referendum në vend-votimin tek Qendra Kulturore "Koço Ra-cin" në Shkup. "Shpresoj se sot do të jetë ditë feste për demokracinëdhe se përfundimisht Maqedonia do të ecë para dhe në drejtimine duhur - drejtë BE-së dhe NATO-s duke e ruajtur atë të rëndësish-men për ne", shtoi Dimitrov. Në deklaratë për shumicën e media-ve të rajonit shefi i diplomacisë së Maqedonisë tha se dita e sotmeështë e rëndësishme edhe për miqësinë me fqinjët e rajonit.

Shekerinska: Tani është koha tëthemi PO

Pres që referendumi të jetë njëjtësikurse dita e sotme, plotë besim, shpre-së dhe dashuri, plotë besim se mund tëjemi shtet më i mirë, shpresë se atë po ebëjmë me veprimin tonë të sotëm meshumë, shumë dashuri ndaj Maqedonisëtonë", tha zëvendëskryeministrja dhe mi-nistre e Mbrojtjes, Radmila Shekerinskapas votimit në referendum në Shkollën e Mesme "Gjeorgji Dimi-trov" në Shkup. Ajo tha se pret një proces ku shumica e qytetarëvefuqishëm do të tregojë se tani është koha që Maqedonia të bëhetanëtare e NATO-s dhe e Bashkimit Evropian dhe se me atë përk-rahje të fuqishme me të vërtetë mund të bëjmë mrekulli.

(vijon nga fq.3) “Ne jemi të zgjedhurqë të marrim vendime të rëndësi-shme, vendime të guximshme, ejo të kalkulojmë për zgjedhjet eardhshme dhe mandatin e ardh-shëm. Me votën tonë në Parla-ment, ne e përcaktojmë të ardh-men e vendit tonë, të ardhmen egjeneratave që vijnë pas nesh, poredhe të ardhmen e rajonit tëEvropës Juglindore. Në zgjedhjet evitit 2016, ne u zotuam për barazi,integrim euroatlantik, reforma tëthella sistemore, shtet ligjor dhesundim të së drejtës si dhe zhvillimekonomik”, është shprehur Ahme-ti. Gati se të njëjtat premtime, kashtuar Ahmeti, i dhanë edhe tëgjitha partitë tjera parlamentaredhe bashkë u mandatuam për rea-lizim të këtyre premtimeve të dhë-na para qytetarëve.

“Prandaj, kjo përbërje e Kuven-dit ka mandat për zgjidhje të çë-shtjeve me fqinjtë dhe integrim tëvendit në NATO dhe në BashkiminEvropian dhe me vendimin e tyre,sot qytetarët e deleguan të drejtëne vendimmarrjes tek deputetëtdhe institucionet e vendit. Maqe-donia alternativë tjetër nuk ka për-veç se integrimit në NATO dhe nëBashkimin Evropian”.

REFERENDUMI, TEMË KRYESORE NË GREQICikloni "Zorbas" është lajmi i

parë, ndërsa referendumi në Ma-qedoni ishte lajmi i dytë më irëndësishëm në mediat greke. Nëedicionet e gazetave të së dielës, tëportaleve informative, në emisio-net politike të radiove, në lajmet,në emisionet informative dhe de-bative të televizioneve greke, voti-mi te ne, menjëherë pas motit tëkeq, e monopolizoi vëmendjen eopinionit grek.

Një numër i madh i mediavegreke kanë dërguar gazetarë nëShkup, të cilët nga e premtja ra-portojnë për klimën në Maqedoni,për analizat dhe vlerësimet, poredhe për rëndësinë e referendu-mit të sotëm. Në televizionetgreke ka raportime të drejtpërdrej-ta nga kryeqyteti i Maqedonisë.

Gazetarët grekë përveç se ra-portojnë për informacionet krye-sore dhe të dhënat në lidhje mereferendumin, në lidhje me atë sesa qytetarë kanë të drejtë vote, sekur hapen dhe kur mbyllen vend-

votimet, se kur do të bëhen të ditu-ra rezultatet e para nga KSHZ-jadhe ngjashëm, komentojnë se ajoqë është më rëndësishme, nukështë se shumica a do të votojë"për" ose "kundër", por se a do tëketë dalje. Referendumi dhe rezul-tatet në Greqi, drejtpërdrejtë, janëtë lidhura edhe me skenën politikenë vend, duke e pasur parasysh setopi dalëngadalë do të gjuhet nëterrenin grek.

Analizat në Greqi janë rrethskenarëve për mbijetesën e Qeve-risë greke, gjegjësisht se cilat dotë ishin hapat e ardhshëm të part-nerit të koalicionit Panos Kame-nos, i cili është kundër Marrëve-shjes së Prespës dhe në muajt ekaluar doli me deklarata të ndry-shme, me kërkesë që të votohetme shumicë të rritur parlamenta-re, e deri te qëndrimi i fundit seGrekët e Pavarur do të tërhiqennga qeveria. Por, po analizohenedhe hapat e ardhshëm të Demok-racisë së Re opozitare, e cila nukheq dorë nga qëndrimi se marrë-veshja është e dëmshme për Gre-qinë. Mediat nuk e përjashtojnëmundësinë, që partia më e madheopozitare të dorëzojë iniciativë tëre për votim të mosbesimit të qe-verisë, duke e pasur parasysh senga mesi i dhjetorit do të kalojnëgjashtë muaj nga iniciativa e fun-

dit me çka rishtazi do të kenë tëdrejtë të kërkojë votim për mosbe-sim.

“MAQEDONIA BOJKOTON”FESTOI PARA PARLAMENTIT

Bojkotuesit e Referendumitpër ndryshimin e emrit të Maqe-donisë dhe anëtarësimin saj nëstrukturat e euroatlantike, tëdielën mbrëma kanë festuar paragodinës së Parlamentit në Shkup.Festa e tyre për dështimin e Refe-rendumit ka filluar që në orën19:00, sapo është përmbyllur pro-cesi votues. Gjatë fushatës 20 dito-re “Bojkotuesit e Referendumit”,në krye me kryetarin e tyre JankoBaçev, në vazhdimësi kanë agji-tuar se pala maqedonase nukduhet të pranojë një marrëveshjeposhtëruese me shtetin grek.Njëkohësisht, në konferencat etyre për shtyp ato vazhdimisht ikanë shprehur qëndrimet e tyre seshteti i Maqedonisë duhet tëorientohet drejtë përforcimit të ra-porteve me Federatën Ruse. Përk-rah Baçevit, nën moton “Maqedo-nia Bojkoton”, gjatë javëve tëkaluara janë rreshtuar edhe disaorganizata joqeveritare, aktivistëdhe funksionarë të VMRO-DPM-NE-së, të cilët nuk ishin të kënaqurnga zgjedhja e Kristian Mickovskitnë krye të kësaj partie.

5AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Tre zjarre në tre vende të ndryshmeTë shtunën brenda 9 orëve në tre lokacione tëndryshme në Tetovë janë përhapur tre zjarrenë vende të hapura. Në një sipërfaqe më tëmadhe është djegur kullosë e thatë, në atarine fshatit Grupçin, në vendin e quajtur “Lug”,më pas në dalje të fshatit Prelubishtë, nga tëdyja anët në rrugën regjionale Zhelinë-Jegu-noc dhe për rreth rrugës së vjetër për në fsha-tin Bërvenicë. Me intervenim të zjarrfikësve tëTetovës, të tre zjarret janë lokalizuar në kohë,dhe nuk është bërë ndonjë dëm i dukshëm. Përshkak të kësaj, si dhe për shkak të lëvizjeve tëshpeshtuara nëpër malet përreth në rajon,Sektori për Punë të Brendshme në Tetovë për-sëri apelon deri të bujqit dhe të gjithë indi-vidët tjerë, të cilët për shkaqe dhe nevoja tëndryshme, lëvizin nëpër fusha ose male, tëkenë kujdes gjatë ndezjes së zjarreve, dhe tëmos hedhin shpuza cigaresh të ndezura, dhedjegurina të pa shuara mirë. Kjo njëkohësishtka të bëjë edhe me shëtitësit në piknik, dru-prerësit, barinjtë e kështu me radhë, të cilëtpunojnë dhe qëndrojnë në pyje, për arsye semjafton edhe një shkëndijë e vogël, që të ka-ploj një stuhi zjarri, me përmasa të mëdhadhe me dëme dhe pasoja të paparashikuara.Sektori për Punë të Brendshme në Tetovë edhenjëherë rikujton se shkaktimi i zjarreve, meqëllim apo nga pakujdesia, paraqet vepër pe-nale, për të cilën parashihet edhe dënim meburg disavjeçarë.

Shtatë kundërvajtjepër përparësi kalimiNë zonën më të gjerë të Pollogut, gjatë këtijvikendi është realizuar kontroll aksion për mosrespektimin e përparësisë së kalimit, si një ngashkaqet kryesore, në aksidentet e trafikut gjatëkëtij viti. Gjatë aktiviteteve në Tetovë, janë zbu-luar 16 kundërvajtje të cilat janë sanksionuarnë mënyrë ligjore me 6 fletëpagesa përkundërvajtje, dhe 9 fletëpagesa të detyruesh-me për kundërvajtje, derisa gjatë kontrollit nëGostivar, është konstatuar vetëm një kundër-vajtje e këtillë, si dhe 4 kundërvajtje të llojevetë ndryshme.

Zjarrfikësit me punë të shtuar për vikendNë rrethinë e Shkupit, gjatë vikendit të kaluarjanë regjistruar disa zjarre. Raportet ditore tëMinistrisë për Punë të Brendshme thonë serasti i shpërndarjes së zjarrit ka ndodhur nëzonën industrial “Bunarxhik”, më konkretishtnë rrethinën “TIRZ 2”. Njësitë zjarrfikëse pasdaljes në terren kanë konstatuar se zjarri kandodhur si pasojë e barit të thatë, në afërsi tëtë cilave ka pasur edhe vreshta. Ndërhyrja e sh-pejtë e ekipeve të zjarrfikësve ka rezultuar qërreth orës 23:00, të datës 29 shtator zjarri tëlokalizohet. Ndryshe, nga shkaqe ende tëpanjohur të shtunën, në Shkup është djeguredhe një magazinë private, pronë e personitS.I. Megjithatë, zjarri më rëndë i regjistruar sëfundmi ka ndodhur në fshatin Vërtakicë,rrethinë e Shkupit, ku banorit Rufat Memeti iështë djegur stani me disa bagëti. Duke folurpër këtë ndodhi tragjike, Memeti për TVSHENJA ka thënë se vit pas viti, ai dhe familjae tij pësojnë dëme të ndryshme nga vënia eqëllimshme e zjarreve në pronat tyre. (U.H)

KRONIKË

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 30 shtator- Maqedonia ngadalë porsigurt po ndjek trendet globale të uljes sëpunës së dyqaneve të vogla të mëhallësnë raport me rrjetet e ndryshme të su-permarketeve.

Uljen e punës së shitoreve të vogla ekonfirmojnë edhe të dhënat e Entit tëStatistikës, apo “Regjistri i tregtisë mepakicë”, sipas të cilit në vitin 2003 në shtetkanë punuar 24.276 dyqane të ndryshme, ndërsa në vitin 2016 apo 13 vite më vonënumri i tyre është zvogëluar në 18.250.Në këtë total me gati një të katërtën do-minojnë dyqanet ushqimore. Analiza etë dhënave statistikore tregon se nëharkun kohor 2003-2016 janë mbyllurmbi 6000 dyqane, ndërsa nga ana tjetërjanë hapur me dhjetëra e dhjetëramarkete të investitorëve të huaj , por edhenga tregtarët vendor të shitjes me pakicë.Në ndërkohë, rrjeti i parë modern i su-permarketeve në Maqedoni daton ngaviti 1994 dhe ndërlidhet me kompaninëvendore të tregtisë me pakicë, Tineks. Sot

ai ka 39 dyqane dhe supermarkete në tërëMaqedoninë.

Supermarketet Vero që para 21 viteshishin investimi i parë i huaj në rrjetin etregtisë me pakicë në Maqedoni. Ky rrjetme origjinë nga Greqia ka hapur 12 su-permarkete në Shkup dhe qytetet e tjeramë të mëdha në Maqedoni.

Ramstore filloi me punë më vitin2005 në Shkup me hapjen e supermarke-tit të parë, për të zgjeruar më vonë rrjetine shitjes , jo vetëm në kryeqendrën e Ma-qedonisë, por edhe në qytetet më tëmëdha në shtet. Ai ofron shërbimet e tijnë shtatë qytete të ndryshme të venditnë 26 markete më të vogla dhe super-markete.

Njëherësh në vitet e fundit në Maqe-doni një bum të madh të hapjes sëmarketeve më të vegjël shënojnë edheshumë kompani vendore. Kipper, KAMMarket, Stokomak, Zhito Marketi etj. janëdisa nga brendet vendore që seriozishtme ofertën e tyre dhe shtrirjen në tërëMaqedoninë ju konkurrojnë supermarke-teve Tineks, Vero dhe Ramstor .

Gjithashtu të dhënat tregojnë se sipasqarkullimit disa nga rrjetet vendore tëtregtisë me pakicë bile renditen edhepara kompanive të huaja të tregtisë mepakicë. Në vitin 2015, kompania Kam kapasur qarkullim prej afër 94 milionë eurodhe fitim prej afër 4 milionë euro, e pa-suar nga Tineksi me 91 milionë euro xhi-ro dhe fitim prej afër 3.7 milionë euro dheZhito Marketi me qarkullim prej afër 42milionë euro dhe fitim prej 1.1 milioneuro. Në vendin e katërt , sipas treguesvefinanciar ka qenë Ramstor me qarkullimprej afër 36 milion euro dhe fitim prejafër 400 mijë euro, i pasuar nga Stoko-mak me 29 milionë euro qarkullim dhe fi-tim prej afër 1.3 milion euro.

Në vendin e gjashtë të renditjes ështëkompania Kiper me qarkullim prej afër 22milionë euro dhe fitim prej afër 1.1 mi-lion euro , e pasuar nga “Skopski Pazar”,me qarkullim prej afër 17 milionë eurodhe fitim prej 570 mijë euro. 20 kompa-nitë e tjera në renditje qarkullojnë prej 6deri në 14 milionë euro në vit dhe kanë fi-tim prej 600 deri 800 mijë euro.

Shkup, 30 shtator - Kultura e qyte-tarëve në komunikacionin rrugorvazhdon të mbetet çështje e hapur.Përkundër apeleve dhe fushatave tësektorit civil dhe institucioneve sh-tetërore, në Shkup po edhe më gjerëgati për çdo ditë regjistrohen aksi-dente komunikacioni, ku pjesë-marrës janë drejtuesit e motoçikli-stëve. Mungesa e helmetësmbrojtëse dhe shpejtësia e pakon-trolluar paraqesin vërejtjet më tëshpeshta të cilat i japin nga policiarrugore, por edhe në përgjithësi opi-nioni. Një rast i tillë ku një shofer

motori u lëndua u regjistrua të sh-tunën në qendër të Shkupit.“Ngjarja ka ndodhur në udhëkryqinmes rrugëve ‘Dimitrie Cupovski’ dhe‘Mito Haxhivasilev Jasmin’. Banori iShkupit, N.K, 39 vjeçar, duke e drej-tuar motoçikletën e tij ‘Kimiko Ai-giliti’ e ka humbur kontrollin dhe karënë në asfalt”, njoftojnë nga policiae Shkupit. Mes tjerash, nga ky sekto-ri i policisë theksojnë se personi nëfjalë menjëherë është transferuarnë Qendrën Klinike “Nëna Terezë”ku dhe janë konstatuar lëndime tërënda trupore. (O.Xh)

Shkup, 30 shtator - Në gjysmën e parë të këtij vititçmimi mesatar me pakicë i energjisë elektrike përamvisëri ka arritur 4.773 denarë për kilovat orë dheshënon ulje prej katër për qind në krahasim me gjy-smën e dytë të vitit 2017, publikoi Enti Shtetëror përStatistikë. Çmimi mesatar i energjisë elektrike pa ta-tim të vlerës së shtuar për konsumatorët përfun-dimtarë, përveç amvisërive, lëviz prej 3355 deri 7603denarë për kWh sipas grupeve të konsumatorëve.Çmimi mesatar i gazit natyror pa tatim të vlerës sështuar për konsumatorët përfundimtar, përveç am-visërive, lëviz prej 16.269 deri 20.616 denarë përmetër kub normal (nm3) sipas grupe të konsuma-torëve. Çmimi mesatar me pakicë i gazit natyrorpër amvisëritë ka arritur 33.247 denarë për nm3.

Ulet çmimi i energjisë elektrike

Motoçiklistët, pjesë e përditshmee aksidenteve rrugore

NDRYSHOHEN SHPREHITË E BLERJES

Supermarkete në vendtë dyqaneve të mëhallës

Analiza e të dhënave statistikore tregon se nëharkun kohor 2003-2016 janë mbyllur mbi 6000dyqane, ndërsa nga ana tjetër janë hapur medhjetëra markete të tregtarëve nga jashtë shteti ,por edhe nga tregtarët vendor të shitjes me pakicë

Koha

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

6 AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Remzije BILALLI

Shkup, 30 shtator - Ulja e fëmijëvenë karrigen për fëmijë në automo-bila është angazhim i detyrueshëmpër tre vite me radhë, ndonëseprindërit ngadalë e pranojnë prak-tikën e lidhjes së fëmijëve gjatëngasjes së tyre. Në vendet e zhvil-luara, ky detyrim respektohet nëmënyrë të vazhdueshme, por nëvendin tonë, pavarësisht nga faktiqë vepra është e dënueshme, fë-mijët shpesh mbahen në duart e

prindërve të tyre.Në bazë të statistikave zyrtare

nga Ministria për Punë të Brendsh-me, që nga viti 2015, pra nga kohakur ky detyrim është i detyrueshëm,janë shqiptuar vetëm 39 dënime nëtë gjithë vendin. . Dënimi është 35euro dhe 15 pikë negative. Në tënjëjtën kohë statistika e vdekshmë-risë së fëmijëve në aksidentet e tra-fikut janë të mëdha.

LIGJ QË ZVOGËLON RREZIKUN E VDEKJES

Shumë prindër janë të bindurse askush nuk mund ta mbrojë më

mirë të porsalindurin e tyre përpostyre, mirëpo të gjitha studimet vër-tetuan se në rast aksidenti, ështëpothuajse e pamundur ta mbani fë-mijën e në kraharorin e tyre. Testi-met po ashtu treguan se edhe potë arrijnë prindërit që t’i mbajnë fë-mijët e tyre në kraharor, shpeshherë e shtrëngojnë atë duke shkak-tuar lëndime të ndryshme.

Statistikat e aksidenteve të tra-fikut në Maqedoni nuk janë opti-miste. Sipas të dhënave, fëmijët sh-pesh janë pjesë e aksidenteve tëtrafikut. Shifrat nga Këshilli Kombë-tar për Sigurinë në Komunikacio-

nin Rrugor tregojnë se në vitin 2015kur edhe hyri në fuqi ky ligj, nga 148persona të cilët humbën jetën nëaksident, 22 prej tyre kanë qenë fë-mijë deri në moshën 18 vjeçare dhe9 prej tyre ishin deri në moshën 4vjeçare. Ndërkaq në bazë të stati-stikave në gjysmën e parë të vitit2018 janë shkruar gjithsej 4 gjobapër shkak të mosrespektimit të rre-gullave ligjore për vendosjen e njëkarrige fëmijësh në makinën e tyre.Ndërsa nga viti 2015 janë shqiptuargjithsej 39 dënime. Autoritetet kanëshqiptuar gjoba më shumë në vi-tin 2017, ku u shqiptuan gjithsej 19

gjoba, ndërkaq ky numër në vitin2016 ishte 14. Më pak vepra përthyerjen e kësaj rregulle ka në vitin2015 kur dhe Ligji hyri në fuqi. Përn-dryshe, përdorimi i ulëseve të fë-mijëve zvogëlon vdekjen e fëmijëveme 50 për qind, dhe tek foshnje derinë 70 për qind.

RREGULLAT PËR TRANSPORTIN E FËMIJËVE

Ligji për sigurinë në trafikun rru-gor rregullon, rregullat për tran-sportin e fëmijëve në anën e pasmedhe të përparme të ulëseve ne auto-mobil, gjithashtu parashikon gjo-ba të veçanta nëse këto rregulla nukrespektohen. Në një makinë për pa-sagjerë në pjesën e pasme, mund tëlidhet fëmijë më i vogël se 5 vjeç nëkarrigen për fëmijë e cila është elidhur me anë të rripit të sigurimitose në ndonjë mënyrë tjetër përulësen e automobilit. Në ulësen epërparme mund të lidhet fëmijëderi në moshë 2 vjeçare, në qoftë seautomjeti nuk ka airbag mbrojtës,nëse airbag është i mbyllur dhenëse fëmija lidhet në karrige tëveçantë për fëmijë të vendosur nëdrejtim të kundërt të lëvizjes, meç'rast është e lidhur me ulësen e au-tomjetit me ndihmën e rripit për si-gurim në tre pika për lidhje.

Delvina KËRLUKU

Shkup, 30 shtator - Injeksioni ishteilaçi i parë të cilin e ofronte mjeku,por në shumicën e rasteve ekërkonte edhe pacienti duke sh-presuar në efikasitetin më të madhpër shërimin e sëmundjes që kish-te. Por, teknologjia ka përparuaredhe në lëmin e prodhimit të ilaçe-ve. Tanimë si substicion i injeksio-nit përdoren me dhjetëra tabletedhe shurupe, të cilët plotësisht ezëvendësojnë atë. Edhe mjekët ta-shmë e kanë më të lehtë për ta bin-dur pacientin se zëvendësimi iinjeksionit është i mundshëm dhemë praktik. Me mos përdorimin einjeksionit shumica e pacientëve,por sidomos fëmijët shpëtojnë ngatraumat dhe frika që shkaktonmarrja e injeksionit. Por, jo vetëm

kaq, përdorimi i injeksionit mundtë ketë pasoja në infektimin e pa-cientit meqë jo të gjitha ambulan-cat tona kanë kushte të përshtatsh-me për këtë veprim. Shumëambulante, sidomos ato rurale bilekanë edhe mungesë uji e jo më ku-shte të një standardi optimalmjekësor. Kjo do të thotë se edheinstrumentet qëllon që të mos ste-rilizohen në nivelin e duhur, të mosflasim këtu edhe për kushtet eruajtjes të injeksioneve siç ështëtemperatura e përshtatshme, e tëtjera. Lidhur me përdorimin einjeksionit mjeku me përvojë tëgjatë dr. Sedat Lumani thotë se më

përpara ka qenë e domosdoshmepërdorimi i injeksioneve, se kultu-ra e njerëzve ka qenë në nivelshumë të ulët dhe nuk janë për-dor ilaçe të tjera. Ndërsa tani kul-tura e përgjithshme dhe shëndetë-sore është rrit edhe te prindërit,sidomos për fëmijët ku terapiamerret më me saktësi se sa përpa-ra. Pranimi i terapive ka hequr ja-shtë përdorimi injeksionet, të cilatthuajse nuk ekzistojnë më në treg.

“Tashmë janë tërhequr prejpërdorimit shumë injeksione qënuk prodhohen si penecilini, gen-tamicini, etj”, thotë dr. Lumani. Ainuk përjashton faktin se kur ka

komplikime të mëdha nuk mundtë pritet të shërohet me ilaçe, porshfrytëzohet injeksioni i përshtat-shëm, ndonëse nuk mund të pra-nohen injeksionet për çdo gjë, përnjë dhimbje të lehtë, ose virozë ka-limtare. Zhvillimi i fushës së medi-cinës ka bërë që shumë injeksionetë zëvendësohen në formë të ta-bletave, për ta lehtësuar pacientinqë të mos vizitojë shpesh herë spi-talin.

“Ka një numër të madh të ilaçe-ve që nuk mund të jepen në formëtë tabletave dhe atëherë është edetyrueshme që pacienti ta merrvetëm në formën intramuskulare.Të gjitha ata që i ikin formës sëaplikimit të terapisë paranteraleato tregojnë për një dobësi të pro-fesionalizmit”, thotë dr. RexhepEmurllai. Sipas tij, shumë ilaçejanë të pazëvendësueshme të je-pen në formë paranterale, qoftë tëjepen në muskuj, në venë dhe nëvende të tjera, siç edhe janë vaksi-nat. Sipas tij penicilina është pre-parati i pazëvendësueshëm dhemë pak toksike, mirëpo, sot tëgjithë doktorët i ikin këtij prepara-ti për shkak të reaksioneve anëso-re që ka, pra alergjive të mundsh-me.

“Doktorët që të mos ballafa-qohen me patologjinë e reaksio-neve anësore shumë më lehtërekomandojnë ose shurupe osepreparate toksike, të cilat në faktjanë nefotoksike, etj. Domethënëpërdorin preparate vetëm e vetëmqë t’i shmangen përgjegjësisë sëtyre profesionale. Unë jam për atëqë ilaçet që kanë aplikim profesio-nal paranteral të jenë të pash-mangshëm dhe nuk ekziston asnjëprotokol botëror, i cili në momen-tin e duhur mund ti nxjerr prej ske-ne aplikimin e ilaçeve paranterale”,thotë dr. Emurllai. Ai shton se pa-cientët që vijnë me sëmundje tërënduar si ‘hasëm bronkiale’ - ngu-fatje me frymëmarrjen në siste-min kardiovaskular, respirator osei kafshuar prej insekteve të rrezik-shme, në mënyrë alarmantekërkojnë pranimin e terapisë pa-ranterale. Pra, në raste kritike ështëi pashmangshëm injeksioni. Edhepse pacientët shpesh për shërimtë shpejtë kërkojnë injeksione,mjekët rekomandojnë që të mosjetë prioritet ajo që kërkon pacien-ti, por fjala e mjekut të jetë e fun-dit dhe ai duhet të përcaktojë dhë-nien e terapisë, qoftë paranterale,ose në forma të tjera.

MARRIN FUND TERAPITË E VJETRA

Injeksionet zëvendësohen me tabletaPërpara ka qenë edomosdoshmepërdorimi iinjeksioneve, ndërsatani kultura epërgjithshmeshëndetësore ështërritur edhe te prindërit,sidomos për fëmijët kuterapia e injeksionevepo zëvendësohet meterapi të tjera

LIGJI PËR TRANSPORTIN E FËMIJËVE NË MAKINË

Ulëset e posaçme, detyrim për prindëritShumë prindër janëtë bindur se askushnuk mund ta mbrojëmë mirë tëporsalindurin e tyrepërpos tyre, mirëpo tëgjitha studimetvërtetuan se në rastaksidenti, ështëpothuajse epamundur ta mbanifëmijën e nëkraharorin e tyre

Koha

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha

7AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Zejnulla VESELI

Shkup, 30 shtator - Këtë javë, nëseancën e parë plenare të Parla-mentit të Maqedonsië, në renddite do të gjendet edhe ligji përshlyerjen kamatave të borxheve tëmbetura, që qytetarët e Maqedo-nisë i kanë ndaj kompanive priva-te dhe shtetërore. Javë më parë Qe-veria miratoi ndryshimet e Ligjittë noterëve dhe atij për përmba-rim me të cilin përveç që do tëshlyhen kamatat dhe qytetarët dotë duhet të paguajnë vetëmborxhin bazë, njëherazi do të ulentarifat e noterëve dhe përmbarue-sve.

PËR SHËRBIME NOTERIALE,VETËM 10 PËR QIND TË BORXHIT

Ulja e shpenzimeve të qyte-tarëve të cilët kanë borxhe përshërbimet komunale dhe ata tëcilët kanë kredi konsumatore, nëtë ardhmen do të jetë më të ulta.Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, përshërbime noteriale, qytetarët dotë paguajnë 10 për qind të borxhittë përgjithshëm, por jo më shumëse 500 denarë.

“Kjo do të thotë se në rast seborxhi është 1000 denarë, kom-pensimi për notarin do të jetë 100denarë, nëse borxhi është 10,000denarë përsëri kompensimi do tëjetë 500 denarë. Këto ndryshimeligjore priten që të vendosen për-para deputetëve për miratim. Nësemë parë shpenzimet e përgjithsh-me te noteri kanë qenë 3490 de-narë për llogari prej 3000 denarë-sh, tani do të bëhen vetëm 550denarë për noter. Në llogari prej11,000 denarësh për rrymë dhengrohje, shpërblimi i noterit kaqenë 1100 denarë, tani me kufizi-met r do të jetë po ashtu 500 de-narë. Taksa gjyqësore prej 200 de-narësh zvogëlohet, shpenzimet eavokaturës prej 4000 denarëshnuk do të paguhen. Nëse më parë

shpenzimet kanë qenë 5770 de-narë, me tarifat e reja do të jenë750 denarë. Çmimi për admini-strim për përmbaruesit, më për-para ka qenë 300 denarë tani dotë ketë tjetër tip të kompensimit,çmimi për administrim nuk do tëekzistojë”, deklaroi Renata Desko-ska ministre e Drejtësisë.

Miratimi i ligjit të ri u përkrahdhe u miratua nga shumica e de-putetëve nga Komisioni amë pranëParlamentit të Maqedonisë edhepërkundër vërejtjeve të shumta.Deputetja e BDI-së, anëtare Komi-sionit për punë dhe politikë socia-le, Mirsade Emine-Asani, është emendimit se Ligji i ri do të mira-tohet së shpejti edhe nga depu-tetët e Parlamentit, mirëpo pas mi-ratimit ka nevojë të ndryshohet.

BLLOKIME TË QËLLIMSHME TËXHIROLLOGARIVE!

“Në të ardhmen do të duhetme ligj t’iu ndalohet përmbarue-sve te iu bllokojnë llogaritë banka-re të gjithë personave që e kanëhumbur vendin e punës dhe taniparaqiten si të papunë, personat qëmarrin ndihma sociale sidomos përborxhet e vjetra q ë kanë ndaj kom-panisë energjetike EVN, kompani-ve shtetërore si, ujësjellësi dhekompanisë komunale higjienike,kompanive private që ofrojnë shër-bime telefonike si dhe bankave qëkanë lejuar kredi konsumatorësh.Të gjitha këto subjekte që po i për-mendi e kanë fajin për shkak se meqëllim u kanë lejuar qytetarëve mevite të mos paguajnë faturat edhepse kanë pasur mekanizmin

mbrojtës, pra t’iu ndërpresin fur-nizimin e rrymës, ujit, bisedave te-lefonive menjëherë me mos page-sën e faturës së dytë. E gjithë kjoështë bërë në bashkëpunim mekompanitë private për interesat etyre dhe përmbaruesve duke i rrje-pur qytetarët të cilëve për borxhbazë prej 1000 denarëve kanë pa-guar mbi 30 mijë denarë. Me ligjine ri do të ndalojmë ëndrrën e përm-baruesve, noterëve dhe avokatëvedhe kompanive të pasurohen nëkurriz të qytetarëve të cilët me vitei kanë detyruar të vuajnë nga uria,për shkak të pamundësive finan-ciare për të shlyer borxhet e vjetrasi pasojë e kamatave të dhe tarifa-ve të larta të përmbaruesve”, thotëEmini-Asani deputetja e BDI-së.

Ana Gligorovska nga shoqata

qytetare “No Pasaran”, njehërit dheiniciatore e nismës për grumbulli-min e nënshkrimeve kundër përm-baruesve me moton “Stop Përmba-ruesve”, thotë se vendimi i qeverisëka të bënë vetëm shlyerjen e kama-tave të borxheve të mbetura dhezvogëlimin e tarifave të përmba-ruesve por jo edhe për afatin evjetërsisë së borxhit. “Vlerësoj sekështu Ligji që pritet të miratohetsë shpejti nga Parlamenti nukështë i plotë dhe duhet të bëhenkorrigjime. Ligji i ri nuk parasheh sesi do të llogariten kamatat dhe cilatkamata do të fshihen sepse kemikamata mbi kamatë për borxhet embetura dhe nëse sot të informonpërmbaruesi për borxhin e kama-tave, ky borxh pas dy muajve trefi-shohet dhe i shtohen edhe kamatatjera. Pastaj me ligj aspak nukështë përcaktuar kur vjetërsohetborxhi, sepse tek përmbaruesitkemi epilog përfundimtar të lëndë-ve edhe për borxhe që janë më tëvjetra se 15 vite dhe se borxhi prej5000 denarëve së bashku kamatatdhe harxhimet e përmbaruesve ka-lon shumën mbi 5000 euro”, thotëAna Gligorovska, nga shoqata qyte-tare “No pasaran”.

PËRMBARUESIT NUK DO TË HEQIN DORË NGA

TARIFAT E TYRENga Oda e Përmbaruesve ende

nuk kanë dalur me qëndrim pasmiratimit të Ligjit nga na e Qeveri-së, por informojnë se janë në koor-dinim me përmbaruesit e tjerë përtë thirru mbledhje ku pasmbledhjes do të dalin me kumtesëtë përbashkët se si do të veprojnënë të ardhmen pas hyrjes në fuqi tëligjit të ri. Nga kjo odë po ashtuthonë se ata aspak nuk janë kon-sultuar as nga propozuesi i ligjit tëri, as nga qeveria dhe Ministria eShëndetësisë, prandaj as që kanëndërmend të heqin dorë nga tarifate vjetra të përmbarimit, sepse, siçthonë, paraprakisht askush nuk ika konsultuar apo ftuar të marrinpjesë në debatin publik të mbajturnga komisioni amë në Parlamentine Maqedonisë.

Ndryshe profesioni më i paguarnë pesë vitet e fundit në Maqedoniështë ai i përmbaruesit. Të gjithëpërmbaruesit që e ushtrojnë këtëprofesion nga viti 2007, kur dhehyri në fuqi Ligji për përmbarim eqë janë rreth 100 përmbarues, pesëvitet e fundit kanë realizuar të hyratë përgjithshme prej 60 milionëeuro, ndërsa kanë përfituar 23 mi-lionë euro.

LIGJI I RI PËR SHLYERJEN E KAMATAVE PËR BORXHLINJTË

Qytetarët do të lirohennga “policët” përmbarues

Javë më parë Qeveriamiratoi ndryshimet eLigjit të noterëve dheatij për përmbarimme të cilin përveç qëdo të shlyhenkamatat dheqytetarët do të duhettë paguajnë vetëmborxhin bazë,njëherazi do të ulentarifat e noterëve dhepërmbaruesve.Shpenzimet eqytetarëve të cilëtkanë borxhe përshërbimet komunaledhe ata të cilët kanëkredi konsumatore,në të ardhmen do tëjenë më të ulta

ME LIGJ DO TË NDALOHET BLLOKIMI I XHIROLLOGARIVE

“Në të ardhmen do të duhet me ligj t’iundalohet përmbaruesve te iubllokojnë llogaritë bankare të gjithëpersonave që e kanë humbur vendine punës dhe tani paraqiten si tëpapunë, personat që marrin ndihmasociale sidomos për borxhet e vjetra që kanë ndaj kompanisë energjetike EVN,kompanive shtetërore si, ujësjellësi dhekompanisë komunale higjienike, kompaniveprivate që ofrojnë shërbime telefonike si dhebankave që kanë lejuar kredi konsumatorësh. Tëgjitha këto subjekte që po i përmendi e kanë fajinpër shkak se me qëllim u kanë lejuar qytetarëveme vite të mos paguajnë faturat edhe pse kanëpasur mekanizmin mbrojtës, pra t’iu ndërpresin

furnizimin e rrymës, ujit, bisedavetelefonive menjëherë me mos pagesën

e faturës së dytë. E gjithë kjo ështëbërë në bashkëpunim me kompanitëprivate për interesat e tyre dhe

përmbaruesve duke i rrjepurqytetarët të cilëve për borxh bazë prej

1000 denarëve kanë paguar mbi 30 mijëdenarë. Me ligjin e ri do të ndalojmë ëndrrën e

përmbaruesve, noterëve dhe avokatëve dhekompanive të pasurohen në kurriz të qytetarëvetë cilët me vite i kanë detyruar të vuajnë nga uria,për shkak të pamundësive financiare për të shlyerborxhet e vjetra si pasojë e kamatave të dhetarifave të larta të përmbaruesve”, thotë Emini-Asani deputetja e BDI-së.

Koha

8 MARKETINGKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Në bazë të Vendimit për dhënie me qira të pronës së patundshme nr. 03-3369/1 të datës 28.09.2018, Komisioni për posedim me mjete të patundshme dhe të tundshme të Institucionit publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, ka publikuar shpallje me tekstin në vijim:

SHPALLJE nr. 03-3370/2018 Për dhënie me qira të pronës së patundshme përmes ankandit publik me gojë

I. Lëndë e qirasë: Pronë e patundshme – sipërfaqe të brendshme të murosura të dedikuara për reklamim përmes paneleve të specializuara me qëllim të edukimit kualitativ dhe informimit më të mirë të qytetarëve në temën, shëndet, jetë e shëndetshme, ushqim i shëndetshëm, kozmetikë higjienike, turizëm shëndetësor, sigurim vullnetar shëndetësor, ilaçe dhe prodhime medicinale, ndërsa në pajtim me dispozitat pozitive ligjore. Panelet e specializuara për reklamim të cilat do të vendosen në objektet e Institucionit publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, mund të jenë me madhësi maksimale, formati B1 (70x110 cm). Sipërfaqet e brendshme të murosura të dedikuara për vendosjen e paneleve reklamuese, nuk mund të kalojnë më shumë se 40% të sipërfaqeve të lira të brendshme të murosura (dhoma të pritjes, ordinanca, korridore, holle etj.) Objektet të cilat futen në përbërje të Institucionit publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup janë dhënë në Shtojcën 1 të shpalljes publike. II. Qiraja e pronës së patundshme – Sipërfaqet e brendshme të murosura të dedikuara për reklamim përmes paneleve të specializuara do të bëhet përmes ankandit publik (licitacionit). III. Organi kontraktues Institucioni publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, me seli në adresën Bulevardi Krste Misirkov nr. 28, 1000 Shkup, telefoni 02/ 31 34 482, 02/ 31 34 485, faks 02/ 31 34 660 , ueb faqja www.zds.com.mk. IV. Kohëzgjatja e marrëveshjes Prona e patundshme do të jepet me qira për kohë prej 5 (pesë) vjet pas lidhjes së Marrëveshjes për qira. V. Kriteri për lidhje të marrëveshjes Kriteri i vetëm për lidhje të marrëveshjes është shuma më e lartë mujore e qirasë së ofruar për m2 të paneleve të vendosura reklamuese. Kompensimi mujor të cilin qiramarrësi do të paguajë qiradhënësit për qiranë, do të përllogaritet me çmim për m2 i arritur në ankandin publik sipas m2 të paneleve të vendosura reklamuese. Nëse qiramarrësi nuk vendosë së paku 150 (njëqindepesëdhjetë) panele reklamuese në afat prej 3 (tre) muajve nga lidhja e marrëveshjes për qira në objektet e Institucionit publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, në atë rast obligohet të paguajë kompensim në shumë prej 8.000,00 denarëve qiradhënësit. VI. Kriteri për përcaktimin e aftësisë së ofertuesve Që të marrin pjesë në procedurën për lidhje të marrëveshjes për qira, ofertuesit duhet të përmbushin kriteret në vijim për të vërtetuar aftësinë e tyre dhe të parashtrojnë dëshmi për të njëjtat: Deklaratë të ofertuesit se në 5 (pesë) vitet e fundit nuk i është shqiptuar vendim i

plotfuqishëm për pjesëmarrje në organizatë kriminale, korrupsion, mashtrim ose larje parash; Vërtetim se nuk është hapur procedurë për falimentim të dhënë nga organi

kompetent (jo më të vjetër se gjashtë muaj); Vërtetim se nuk është hapur procedurë për likuidacion të dhënë nga organi

kompetent (jo më të vjetër se gjashtë muaj); Vërtetim për tatime, kontribute dhe pagesa tjera publike të dhënë nga organi

kompetent (jo më të vjetër se gjashtë muaj); Vërtetim se me vendim të plotfuqishëm nuk i është shqiptuar sanksion

kundërvajtës – ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, gjegjësisht ndalesë e përkohshme për kryerje të veprimtarisë së veçantë (jo më të vjetër se gjashtë muaj);

Dëshmi se ofertuesi është i regjistruar si subjekt juridik për kryerje të veprimtarisë lidhur me lëndën për qira (jo më të vjetër se gjashtë muaj) – DRD formular; Të lidhura së paku tri marrëveshje me institucionet shëndetësore që kanë të bëjnë

me lëndën e qirasë nga kjo shpallje; Deklaratë për mirëmbajte të vazhdueshme të lëndës së qirasë që do të dalë nga

përdorimi i rregullt, për tërë periudhën e kohëzgjatjes së marrëveshjes për qira; Deklaratë se nëse qiramarrësi nuk vendosë së paku 150 (njëqindepesëdhjetë)

panele reklamuese në afat prej 3 (tre) muajve nga lidhja e marrëveshjes për qira në objektet e Institucionit shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, në atë rast obligohet që të paguajë kompensim mujor në shumë prej 8.000,00 denarë qiradhënësit; Deklaratë se lënda e qirasë nuk do të jepet në nënqira; Deklaratë se në kohë do të paguajë mjetet në bazë të qirasë, më së voni deri më

ditën e 15 të muajit për muajin e kaluar; Modeli i Marrëveshjes për qira është e obligueshme të nënshkruhet nga ana e

operatorëve ekonomik; Të gjithë ata operatorë ekonomik që do të përmbushin kushtet nga pika VI do të ftohen në marrin pjesë në ankandin publik. Shënim: Dokumentacioni jo i plotë dhe i pakompletuar nuk do të pranohet. VII. Çmimi i ofertës Licitacioni do të fillojë nga çmimi fillestar i caktuar prej 60,00 denarë për m2 pa TVSH. Çdo rritje e ardhshme e çmimit gjatë licitacionit mund të jetë për minimum 10 (dhjetë) denarë. Nëse në ankandin publik për qira – sipërfaqet e brendshme të murosura të dedikuara për reklamim përmes paneleve të specializuara paraqitet vetëm një ofertues, i cili i pranon kushtet e shpalljes dhe ofron çmimin fillestar, ofertuesi i vetëm merr statusin e ofertuesit më të volitshëm, me të cilin lidhet marrëveshje për qira të mjetit të patundshëm. Në rast se ofertuesi më i volitshëm nuk lidhë marrëveshje në afat prej 10 (dhjetë) ditëve nga dita e parashtrimit të të njëjtës, ofertuesi i dytë me radhë, që ka përmbushur kushtet dhe ka ofruar çmimin fillestar të ankandit publik, merr statusin e ofertuesit më të volitshëm dhe mund t’i qaset lidhjes së marrëveshjes. Vlera e qirasë përcaktohet në muaj dhe e njëjta duhet të paguhet në muaj në Institucionin publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, më së voni deri në ditën e 15 të muajit për muajin e kaluar. VIII. Afati përfundimtar dhe vendi i parashtrimit të ofertave Afati përfundimtar për parashtrimin e ofertave është 15.10.2018 (e hënë), deri në ora 10.00 (ora dhjetë). Ofertat parashtrohen në arkivin e Institucionit publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, me seli në adresën Bulevardi “Krste Misirkov” nr. 28, 1000 Shkup. Oferta duhet të parashtrohet në zarf të mbyllur me shenjë për “Pjesëmarrje në shpallje nr. 03-3370/2018 për qira të pronës së patundshme përmes ankandit publik me gojë. Oferta e cila parashtrohet pas kalimit të afatit përfundimtar për parashtrim të ofertave, refuzohet si e vonuar dhe e njëjta do t’i kthehet ofertuesit pa u hapur.. IX. Procedura e hapjes së ofertave dhe realizimi i licitacionit (ankandi publik me gojë) Procedura për hapjen e ofertave fillon më datë 15.10.2018 në ora 10.00 (ora dhjetë) në Institucionin publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, me seli në adresën Bulevardi “Krste Misirkov” nr. 28, 1000 Shkup. Hapja e ofertave është publike. Komisioni për posedim të mjeteve të patundshme hapë ofertat e dorëzuara në kohë dhe në pajtim me kriteret e shpalljes përcakton aftësinë e ofertuesve.

Pas hapjes së të gjitha ofertave të arritura në kohë dhe përcaktimit të aftësisë së ofertuesve. Komisioni shpallë mënyrën dhe rregullat teknike për ankandin si dhe ofertuesit që kanë të drejtë për të marrë pjesë në ankand. Ofertuesit të cilët nuk përmbushin kriteret nga pika VI e Shpalljes nuk kanë të drejtë të marrin pjesë në ankandin publik dhe ofertat e tyre u kthehen. Ankandi publik (licitacioni) do të realizohet ditën e njëjtë më 15.10.2018, menjëherë pas përcaktimit të aftësisë së ofertuesve. Pjesëmarrësit në licitacion duhet me vete të marrin dokument identifikimi dhe Autorizim, të dhënë nga përfaqësuesi ligjor i subjektit juridik për pjesëmarrje në licitacion. X. Dispozitat e aplikueshme dhe dokumentacioni Në këtë procedurë do të aplikohen dispozitat nga Ligji për shfrytëzim dhe posedim me mjetet në pronësi të shtetit (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 78 të datës 13.05.2015), Ligji për marrëdhënie obligative (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 18/01, 78/01, 04/02, 05/03, 84/08, 81/09 161/09) dhe Ligjin për ilaçet dhe mjetet medicinale ndihmëse (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 106/07, 88/10, 96/11, 53/11, 136/11 dhe 11/12). Përshkrim të detajuar të pronës së patundshme – sipërfaqet e brendshme të murosura për reklamim përmes paneleve të specializuara janë lëndë për tu parë në Institucionin publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, çdo ditë pune prej ora 9 deri në ora 16. Modeli i Marrëveshjes për qira, e cila duhet të nënshkruhet dhe dorëzohet së bashku me ofertën, shtojca 1 si dhe Shpallja publike mund të merret në arkivin e Institucionit publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, me seli në adresën Bulevardi Krste Misirkov nr. 28, 1000 Shkup. Për informata më të hollësishme, të gjithë kandidatët e interesuar mund të drejtohen në Institucionin publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup, me seli në adresën Bulevardi Krste Misirkov nr. 28, 1000 Shkup në numrin e telefonit 02/ 31 34 482, personi për kontakt Lejla Asani

Institucioni publik shëndetësor “Shtëpia e shëndetit” Shkup Komisioni për posedim me mjetet e patundshme dhe të tundshme 1. Lejla Asani, kryetar 2. Vlladimir Pandillov, anëtar 3. Ali Zulqefli, anëtar

Shpallja nr. 03-3370/2018Qiraja e pronës së patundshme përmes ankandit publik me gojë

SHTOJCA 1 Objektet në përbërje të “IPSH Shtëpia e shëndetit Shkup” – Shkup

1 Poliklinika M.A Çento 2 Poliklinika Bukuresht 3 Poliklinika Gjorçe Petrov 4 Ndihma e shpejtë medicinale me shërim në shtëpi 5 Poliklinika Jane Sandanski 6 Poliklinika Draçevë

7 Poliklinika Bit Pazar 8 Poliklinika Idadija 9 Poliklinika Çair 10 Poliklinika MPB 11 SSHP Shuto Orizarë 12 Mjekësia sportive 13 Shërbimi për mbrojtje shëndetësore të nënave dhe fëmijëve 14 Shërbimi për shëndet mental të fëmijëve dhe të rinjve “Mlladost”

Në bazë të nenit 20 g të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik (Gazeta Zyrtare e RM nr. 27/2014, 199/2014 dhe 27/2016) nenit22 dhe 23 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e RM nr. 62/05, 106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10, 124/10,47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13,1 87/13, 113/14, 20/15, 33/15, 74/15, 167/15 dhe 27/16), nenit 134, 135, 136, 142 dhe143 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve (Gazeta Zyrtare e RM nr. 23/13, 12/14, 44/14, 144/14, 10/15, 25/15, 150/15, 27/16, 163/17dhe 21/18), dhe pëlqimit me shkrim nr. 18 597/2 të datës 12.02.2018 dhe nr. 04 593/3 të datës 14.02.2018 përmes MPPS tëparashtruara deri te Ministria e financave të RM si dhe në bazë të Rregullores për sistematizim të vendeve të punës në IPKÇF“Biserçinja” f. Zrnovcë – Zrnovcë, nr. 01 6/1 të datës 05.04.2018, ud. drejtori i IPKÇF “Biserçinja” f. Zrnovcë, Komuna e Zrnovcëspublikon:

SHPALLJE PUBLIKE nr. 04 108/1Për pranim të punëtorëve për kohë të pacaktuar

IPKÇF “Biserçinja” Zrnovcë ka nevojë për punësim të pedagogut për kohë të pacaktuar edhe atë: 1 (një) realizues nga grupi iofruesve të shërbimeve.

I. Nga grupi i ofruesve të shërbimeve: IPKÇF “Biserçinja” f. Zrnovcë – Zrnovcë ka nevojë për punësim të punëtorit në vendin epunës në vijim, me numër të realizuesve në vijim:

) 1 (një) realizues për vendin e punës Punëtor profesional (pedagog), shifra e vendit të punës DEZ 03 03 01 001, me netopagesë fillestare prej 21.026 den. plus shtesë të punës së bërë nga 0.5% për secilin stazh të punës.

Kushtet e posaçme të cilat duhet t’i përmbushin kandidatët për këtë vend pune: Pedagog i diplomuar – me 240 kredi të arritura sipas SETK ose arsim të mbaruar sipëror shkalla VII/1. Me dhe pa përvojë pune

Kushtet tjera të posaçme: Licencë valide për punëtor profesional

Orari i kohës së punës:Ditët e punës: e hënë – e premteOrari ditor i punës: 8 orë (prej 08:00 –16:00)Orari javor i punës: 40 orë

II. Kandidati (nga grupi ofrues i shërbimeve publike) duhet të përmbushë kushtet e përgjithshme në vijim:- Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë- Në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase dhe alfabetin cirilik- Të jetë i moshës së rritur- Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës- Me vendim të plotfuqishëm gjyqësor nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrësKrahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me Ligjin për marrëdhënie pune, kandidatët për vendin e punës I ) duhet të

përmbushin edhe kushtet e caktuara me nenin 134, 135 dhe 142 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve (Gazeta Zyrtare e RM nr. 23/13,12/14, 44/14, 144/14, 10/15, 25/18, 150/15, 192/15 dhe 27/16 )

III. Kandidati (nga grupi i ufruesve të shërbimeve publike) duhet të parashtrojë dokumentet në vijim për përmbushje tëkushteve të nevojshme për vendin e punës në origjinal ose kopje të vërtetuara në noter:

- Fletëparaqitje;- Certifikatë të lindjes,- Certifikatë të shtetësisë;- Certifikatë të mjekut për gjendjen e përgjithshme shëndetësore,- Vërtetim se nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës;- Vërtetim se nuk i është shqiptuar dënim me aktgjykim te plotfuqishëm me të cilën është gjykuar me vepër penale për

dhunë familjare, marrje të personit të mitur, moskujdes apo keqpërdorim i personit të mitur, për vepër penale të akteve kundërlirisë së gjinisë, pa marr parasysh sanksionit të shqiptuar në të cilën në pajtim me ligjin është vërtetuar sjellje diskriminuese dhe

- Diplomë/dëftesë për arsimin e mbaruar përkatës në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter.Procedura për përzgjedhje për punësim përbëhet nga kontrollimi i të dhënave të parashtruara në fletëparaqitje për

punësim me kushtet e përcaktuara në shpalljen publike, kontrollim të dëshmive të parashtruara dhe intervista.Afati për parashtrimin e fletëparaqitjeve me dokumentet e nevojshme është 5 ditë pune duke konsideruar nga dita e

ardhshme e ditës së publikimit të shpalljes në shtypin ditor – në tri gazeta ditore prej të cilave njëra nga gazetat që publikohet nëgjuhën që e flasin së paku 20% e qytetarëve që flasin gjuhë zyrtare ndryshe nga gjuha maqedonase (duke mos konsideruar ditën evet publikimit) ndërsa zgjedhja e kandidatëve do të realizohet në afat prej 11 ditëve të punës pas kalimit të afatit për paraqitje.

Fletëparaqitja për shpalljen mund të merret në IPKÇF “Biserçinja” Zrnovcë.Dokumentet e nevojshme (në formë me letër) kandidatët duhet t’i parashtrojnë në adresën: IPKÇF “Biserçinja” – Zrnovcë,

komuna e Zërnovcës” rr. “Ilindenska” pn 2305 Zërnovcë, Komuna e Zërnovcës, personalisht ose përmes postës, personi për kontaktAleksandra Koceva, nr. tel. 076/466 266.

Vërejtje: Punësimet e parapara në pajtim me Planin vjetor për punësim të institucionit për vitin 2018 janë: 1 (një) maqedonas.IPKÇF “Biserçinja” Zrnovcë,

Komuna e ZërnovcësUD Drejtor

Aleksandra Koceva

Në bazë të nenit 22 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 62/2005,106/2008, 114/2009, 50/2010, 52/2010, 124/2010, 47/2011, 11/2012, 39/2012, 13/2013, 170/2013, 187/2013,113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015 dhe 27/2016), nenit 142 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve(Gazeta Zyrtare e RM nr. 23/13, 12/14, 44/14, 10/15, 192/15, 27/16, 163/17), Drejtori i IPKÇF “PROLET” – Karposh– Shkup, publikon

SHPALLJEPër punësim për kohë të pacaktuar të

1. 4 (katër) – Edukatorë për fëmijë prej moshës 2-6 vjet, profesor i diplomuar për mësim parashkollor, edukatori diplomuar për fëmijë të moshës parashkollore dhe pedagog i diplomuar për edukim parashkollor me 240 kredisipas EKTS ose të ketë të mbaruar arsimin përkatës shkallen VII/1, me licencë valide për edukator, me ose papërvojë pune 1. 1 (një) – Pedagog, pedagog i diplomuar, me 240 kredi të arritura sipas SETK, ose arsim sipëror të mbaruar të shkallës VII/1, me licencë valide për punëtor profesional, me ose pa përvojë pune 2. 1 (një) – Pedagog të arsimit fizik – profesor i diplomuar i edukatës fizike, sport dhe shëndet me 240 kredi të arritura ose arsim të mbaruar shkalla VII/1, me licencë valide për bashkëpunëtor profesional, me ose pa përvojë pune

Së bashku me fletëparaqitjen ku duhet të theksohet numri rendor dhe titulli i vendit të punës për të cilinkonkurrohet kandidati duhet të parashtrojë: - Diplomë (certifikatë) ose dëftesë për shkallën e mbaruar të arsimit që kërkohet (origjinal ose kopje të vërtetuarnë noter), - Certifikatë të mjekut, - Certifikatë të shtetësisë (kopje) - Dëshmi se nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit,veprimtarisë ose detyrës -Dëshmi të mos i jetë shqiptuar dënim me aktgjykim te plotfuqishëm me të cilën është gjykuar me vepër penalepër dhunë familjare, marrje të personit të mitur, moskujdes apo keqpërdorim i personit të mitur, për vepër penaletë akteve kundër lirisë së gjinisë, pa marr parasysh sanksionit të shqiptuar në të cilën në pajtim me ligjin ështëvërtetuar sjellje diskriminueseAfati për parashtrimin e dokumenteve është 5 ditë pune, duke përfshirë nga dita e publikimit të shpalljes. Orari i punës së edukatorit është 40 orë në javë (prej ditës së hënë deri ditën e premte), 30 orë në javë në grup,pjesa tjetër e kohës në aktivitete programore edhe atë prej ora 07:00 – 15:00Orari i punës së Pedagogut është 40 orë në javë (prej ditës së hënë deri ditën e premte), ndërsa orari ditor i punësështë 8 orë dhe e njëjta prej ora 07:00 -15:00. Orari i punës së Pedagogut të diplomuar për arsim fizik është 40 orë në javë (prej ditës së hënë deri ditën epremte), ndërsa orari ditor i punës është 8 orë dhe e njëjta prej ora 07:00 -15:00 Neto pagesa fillestare për vendin e punës: -Edukator 20.524,00 den - Pedagog 21.025,00 den- Pedagog të edukatës fizike 18.841,00 den Dokumentacioni i dorëzuar pas fatit, jo i kompletuar dhe i parregulluar nuk do të merret parasysh. Fletëparaqitja së bashku me dokumentet e nevojshme të parashtrohet deri në: IPKÇF “PROLET” – Karposh – Shkuprr. Mile Pop Jordanov nr. 74tel 02/3082 737 ose 070/305 501

Drejtor Vita Jakovlevska

Institucioni publik komunal çerdhja për fëmijë “Prolet” – Karposh – Shkup

9AKTUALEKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Urim HASIPI

Tetovë, 30 shtator - Lokale të mbyllu-ra, lokale që jepen me qira dhe mo-sinteresim nga aksush. Kjo ështëpamja tashmë e dhjetë vite që epërcjell qendrën tregtare në Tetovë,dikur qendër që shkëlqente meshumë lokale të hapura, plot gjallë-ri dhe më shumë pastërti. Sot kjoqendër funksionon me rreth 150lokale të hapura, kryesisht në katinpërdhesë. Në katin e parë dhe të dytëfunksionojnë jo më shumë se 50lokale të ndryshme, kryesisht zyrapër kontabilitet dhe zyra gjeodezike.

Sipas pronarëve të lokaleve,zakonisht gjatë verës ka gjallërim,por jo në atë masën e dikurshme,sepse tashmë në katin përdheskanë mbetur pjesa më e madhe eartarive, të cilët akoma vazhdojnëtë kenë punë. Kohë më parë, Këshil-li për mirëmbajtjen e qendrës së retregtare, përmes një apeli drejtuarpronarëve të tjerë të lokaleve qënuk janë aktiv ose që i kanë të mbyl-lura, ka kërkuar ato të paraqiten në

qendrën tregtare që edhe ata të ja-pin kontributin e tyre, sepse kjo sëshpejti do të krijojë kushte përfunksionim të të gjitha lokaleve nëkëtë qendër tregtare. Ky Këshill disaherë ka tentuar të bëjë funksionali-zimin dhe rregullimin e qendrësduke angazhuar pastrues dhe rre-gullim të ndriçimit. Megjithatë, joçdo herë ka hasur në mirëkuptimte një pjesë e pronarëve. Sipas njëpronari të një lokali, kjo qendërtregtare është lënë në mëshirë tëkohës dhe tash e disa vite askushnuk është duke investuar, ndërsa

izolimit që ekziston tash më pesëvite, i ka skaduar afati.

“Në kohët kur filloi me punë kjoqendër kishte lëvizje, kishte njerëz,punonin të gjithë, por duke kaluarkoha, problemet dhe kriza ekono-mike e kanë bërë të veten. Tashshumë lokale janë shitur, janëmbyllur dhe nuk ka perspektivë.Disa herë e kam dhënë me qira dhenuk e ka mbajtur askush, sepse nukka punë”, thotë pronari i një kafite-rie në katin e parë. Por kohëve tëfundit mosinteresimi për këtëqendër e ka bërë të veten, e njëjta

ka probleme me kanalizimin atmo-sferik dhe me izolimin. Kështu qëkur ka të reshura, grumbullohet uji,kurse kanalizimi jofunskional bënqë uji të depërtojë edhe në lokalepër shkak të mos izolimit të mirë.

E ndërtuar në vitin 1995, e njëj-ta në fillim shkëlqente pasi pjesadërmuese e lokaleve ishin të hapu-ra dhe punonin, kurse frekuentimii qytetarëve ishte më i madh. Porme kalimin e kohës kjo qendërhumbi atë shkëlqim, kjo për shkaktë problemeve të shumta sidomospër shkak të rrahjeve dhe zënkavebrenda në qendër. Madje, nuk kanëmunguar as “çerdhet” e narko-manëve, gjë që ndikoi që shumëlokale të mbyllen dhe të largohennjerëzit. Sot kjo qendër punon mekapacitet të përgjysmuar, pasi pje-sa dërmuese e lokaleve në katin edytë janë mbyllur, kurse aty këtugjen ndonjë lokal të hapur në katine parë. Jo rrallë herë janë marrë ini-ciativa të ndryshme që kjo qendërtë rivitalizohet dhe të kthehet nëgjendje normale, por dita ditësedhe këta iniciativa janë shterur sipasojë e mosinteresimit të pronarë-ve të lokaleve, të cilët dhanë mijërae qindra mijëra euro për të blerëlokale 23 vite më parë, kurse sot asqiratë nuk mund të marrin ngalokalet e tyre.

Tetovë, 30 shtator - Nga fundi imuajit qershor filluan punimet efazës së parë për hapjen e bulevar-dit të shumëpërfolur “Bllagoja To-ska” në Tetovë. Por, ende punëtkanë ngelur në pjesën fillestare mevetëm rrënimin e dy objekteve tëpabanueshme dhe nuk është

vijuar me punët. Gjatë muajve tëverës korrik, gusht, por as në shta-tor nuk janë zhvilluar punime,ndërsa i njëjti vend shfrytëzohetpër parking. Situata pritet të vësh-tirësohet tani gjatë vjeshtës kur dotë ketë reshje dhe kjo rrugë do tëjetë e pakalueshme, thonë ba-norët, të cilët këtë pamje e kanëpërjetuar edhe viteve të kaluara.Nga komuna informuan se po pu-

nohet intezivisht në shpronësimine tokës së mbetur nga pronarë tëtjerë, procedurë kjo e cila pritet tëzgjasë deri në fund të këtij viti dhemë pas të fillohet me fazat tjera tëhapjes së këtij bulevardi.

“Ne si komunë i jemi qasur se-riozisht këtij problemi, që nënkup-ton kemi filluar me eskproprijimindhe më pas kur të fillohetndërhyrja e kompanisë që ka fituar

tenderin, të mos ketë ndërprerjetë tilla. Fillimisht pagesat do tëbëhen dhe normalisht kompania,e cila fituar tenderin në ditën kurdo të fillojë realizimin e punëve, tëmos has në pengesa”, tha ArmendFazliu, zëdhënës i Komunës së Te-tovës. Nga Sektori për tokë ndërti-more dhe komunikacion pranë Ko-munës së Tetovës shprehen se nëkëtë mandat, hapja e këtij bule-vardi do të jetë prioritet. Nga atjeshpresojnë se vitin e ardhshëm dotë fillohet intenzivisht të punohet.

“Ky është vetëm fillimi përhapjen e këtij bulevardi, ndërsa sh-presojmë që deri në fund të vitit, tëpërfundojë procesi i shpronësimitme të gjithë pronarët dhe vitintjetër të fillojë ndërtimi i trasesësë rrugës nëse eventualisht nuk kandonjë pengesë shtesë”, thonë ngaky sektor. Në fazën e dytë gjatëprocesit të eksprorijimit do të rrë-nohen 19 objekte në këtë bulevard.Përndryshe, arsyetimi i autoritete-ve të Komunës së Tetovës për mo-

srealizimin e këtij projekti ka qenëndërtimet pa leje që janë në proce-durë legalizim.

Bulevardi “Bllagoja Toska” fil-lon te unaza tek ish-restorant“Mema” dhe përfundon tek stadiu-mi i qytetit. Ky bulevard është njënga arteriet kryesore të qytetit tëTetovës, hapja e të cilit do të lehtë-sonte qarkullimin e automjetevedhe njerëzve edhe në pjesët tjeratë qytetit. Banorët disa herë kanëthënë se janë të gatshëm të bëjnëmarrëveshje me Komunën përkompensim, por edhe ata disaherë janë shprehur skeptik rrethseriozitetit të komunës për të rea-lizuar deri në fund këtë projekt, icili gjithsesi sipas autoriteteve tëKomunës së Tetovës, ka kosto tëlartë për realizim.

Në ndërkohë, organet kompe-tente të Komunës së Tetovës kanëmbyllur rrugën që lidhte bulevar-din e Ilindenit me spitalin e Tetovësnë afërsi të urës së lumit Shkum-bin. (U.H)

NË PRITJE TË FAZËS SË DYTË TË NDËRTIMIT TË BULEVARDIT

Shkoi vera, “Bllagoja Toska” në vendnumëroGjatë muajve të verëskorrik, gusht, por as nështator nuk janë zhvilluarpunime, ndërsa i njëjtivend shfrytëzohet përparking. Situata pritet tëvështirësohet tani gjatëvjeshtës kur do të ketëreshje dhe kjo rrugë do tëjetë e pakalueshme,thonë banorët, të cilëtkëtë pamje e kanëpërjetuar edhe viteve tëkaluara

Rritet numrii punëtorëvenë industriShkup, 30 shtator - Numri ipunëtorëve në industri nëmuajin gusht të vitit të ka-luar shënon rritje prej 5.3për qind, kumtoi Enti sh-tetëror për statistika.Numri i punëtorëve nësektorin Xehtari dhenxjerrje e gurëve në gushttë këtij viti, në krahasimme gushtin e vitit të kaluarshënon rritje prej 1.9 përqind, në sektorin Industriapërpunuese rritje prej 5.7për qind dhe në sektorinFurnizim me energji elek-trike, gaz, avull dhe klima-tizim prej 1.7 për qind.Sipas grupeve kryesore in-dustriale të punëtorëve nëindustri në gusht të vitit2018, në krahasim me gu-shtin e vitit 2017, shënonrritje tek prodhimet inter-mediare, përveç energjisëpër 8.3 për qind, prodhi-met kapitale për 21.5 përqind, prodhime të paqen-drueshme për konsum tëgjerë për 0.2 për qind dhetek energjia për 0.4 përqind, përderisa rënie shë-non tek prodhimet e qën-drueshme për konsum tëgjerë për 1.4 për qind.Numri i punëtorëve në in-dustri në periudhën janar -gusht 2018, në krahasimme periudhën janar - gu-sht 2017 shënon rritje prej7.2 për qind.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

DIKUR SHKËLQENTE, SOT E BRAKTISUR

Qendra e re tregtareme pamje të zymtë

Sot, kjo qendër punonme kapacitet tëpërgjysmuar, pasi pjesadërmuese e lokaleve nëkatin e dytë janëmbyllur, kurse aty këtugjen ndonjë lokal tëhapur në katin e parë.Madje, nuk kanëmunguar as “çerdhet” enarkomanëve, gjë qëndikoi që shumë lokaletë mbyllen dhe tëlargohen njerëzit

Koha

10 FORUMKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e diel 30 shtator | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: koha@koha.com.mk | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • marketing@koha.com.mk; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Një arsye shumë e fortëduhet ta ketë shtyrëministrin e jashtëmrus, Sergej Lavrov, të

ndërmarrë në 21 shtator vizitën nëSarajevë dhe në Banja-Luka të Bo-snjë-Hercegovinës, duke bërë njëdevijim të zhurmshëm nga normadiplomatike, sipas së cilës diplo-macia nuk zhvillon vizita të nivelittë lartë në një shtet, që ndodhet nëfushatë elektorale. Dy javë parazgjedhjeve parlamentare dhe pre-sidenciale të 7 tetorit në Bosnjë-Hercegovinë shefi i diplomacisëruse shkon atje në kulmin e fu-shatës elektorale në një aktndërhyrje të hapur në procesinelektoral të Bosnjë-Hercegovinës,sepse është e njohur ndërkombë-tarisht që Moska është palë me en-titetin dhe udhëheqësin separatisttë “Serpska republikës”.

Moska po manifeston një pa-durim të madh për ambicien e be-niaminit të saj Milorad Dodik qëtë fitojë postin e përfaqësuesit pre-sidencial serb në presidencën tre-palëshe, që drejton shtetin e Bo-snjë Hercegovinës. Nëse Dodik dotë bëhet anëtar i presidencës së Bo-snjë-Hercegovinës, kjo do tëpërbënte një fitore të diplomacisëdhe të influencës ruse në shkallështeti, sepse bllokimi i funksioni-mit të shtetit unik do të arrinteshkallën më të lartë, gjë që ështëobjektiv i Rusisë.

Institucionet dhe shërbimetruse po punojnë me kapacitet tëplotë për ta kryer fitoren e Dodikutnë postin e anëtarit të presidencëssë shtetit. Në funksion të kësaj mi-nistri i jashtëm rus bëri vizitë të po-saçme pompoze në Banja-Luka,kryeqendra e “serpska republikës”.Si në një miting elektoral Lavrovi ithuri elozhe publike udhëheqjessë Dodikut dhe kontributit të tij tëposaçëm në marrëdhëniet e posaç-me midis Rusisë dhe “srpska repu-blikës”, madje formatoi fjaliminsikur ishte në shtetin e pavarur të“serpska republikës”. Në fjalën embajtur në konferencën shtypit nëBanja-Luka bashkë me Dodikun,Lavrov evokoi “nyjet e miqësisë dherrënjët historike e shpirtërore qëlidhin dy popujt tanë”, duke sank-sionuar statusin e një marrëdhë-nie midis dy shteteve të pavarura.

Në funksion elektoral e filorusishte lënë qëllimisht që Lavrovi tëvendoste gurin e themelit të ndër-timit në qendër të Banja-Lukës tëkatedrales së madhe ortodokse

ruse, e cila do të drejtohet ngapriftërinj rusë dhe do të jetë bosh-ti i Qendrës së re të kulturës ruse nëBanja-Luka. Në funksion elektoralMoska dërgoi para Lavrovit nëBanja-Luka për të mbështeturudhëheqësin separatist serb Do-dik presidenten e Këshillit të Fede-ratës Ruse, Valentina Matvijenko,dhe governatorin e Shën Petër-sburgut dhe një nga njerëzit më tëafërt të presidentit rus, Georgij Pol-ltavçenko. Dhe si për për t’i venëkapakun mbështetjes ruse, pas vi-zitës së Lavrovit Banja-Luka njof-toi se vetë presidenti Vladimir Pu-tin do të presë Dodikun në Soçi pakditë para zgjedhjeve.

Kjo mbështetje kaq e hapur di-plomatike, politike, financiare dhee shërbimeve sekrete, që Moska poi jep udhëheqësit radikal naciona-list të serbëve të Bosnjës ështëmbështetje për kursin separatisttë tij dhe lidhet me rolin destabili-zues, që rusët i kanë caktuar atijpër të luajtur kartën destruktivebrenda shtetit të Bosnjë-Hercego-vinës, por edhe më gjerë në rajonine Ballkanit. Kjo shpjegon paradok-sin diplomatik që presidenti rusVladimir Putin e ka takuar tetë

herë udhëheqësin e serbëve të Bo-snjës, Dodik, që në fund të funditështë drejtues i një entiteti lokalnë një shtet të vogël ballkanik, qëështë shumë larg kufijve ruse.

Moska ka interes strategjik që“serpska republika” të shkëputetnga Bosnjë-Hercegovina. MiloradDodik i ka ofruar zyrtarisht Moskësqë të vendosë një bazë ushtarakeruse në territorin e “serpska repu-blikës”. Jo rastësisht në konfe-rencën e përbashkët me Lavrovin,Dodik u ankua që në Ballkan kaushtarë perëndimorë, por nuk kaushtarë rusë. Burime diplomatikebëjnë të ditur se aktualisht po zh-villohen bisedime të fshehta mi-dis Moskës dhe Banja-Lukës për tëndërtuar në “serpska republika” njëtë ashtuquajtur bazë humanitareruse si ajo e Nishit në Serbi.

Rëndësinë e veçantë, që Moskapo i jep presidentit të “serpska re-publikës”, e shpjegon qartë gazetae mirënjohur ruse “Komersant”, ecila në artikullin e saj të datës 22shtator, kushtuar vizitës së Lavrovitnë Banja-Luka, shkruan: “Hyrja eM.Dodikut në presidencën e Bo-snjë-Hercegovinës i vjen për shtatMoskës. Zgjedhja e tij faktikisht e

bllokon procesin e mëtejshëm tëbashkimit të Bosnjë-Hercegovinësme BE dhe me NATO-n”. Gazetaruse shpjegon pra thelbin e ofen-sivës diplomatike të Moskës nëBanja-Luka. Moska po kalon në njëfazë të re të revanshit të saj diplo-matik dhe politik në Ballkan për tëaktivizuar më fort ushtarët e saj nëfushën e shahut gjeopolitik ballka-nik dhe ku aktualisht ka mbeturvetëm me dy ushtarë: Banja-Lukadhe Beogradi.

Kaq i dobët është pozicioni di-plomatik i Moskës në Ballkan, saqë ministri i jashtëm rus nuk poruan as etiketat formale tëmarrëdhënieve ndërshtetërore,por thirri për bisedime në Banja-Luka në 21 shtator edhe zëvëndë-skryeministrin dhe ministër i ja-shtëm i Serbisë, Ivica Daçiç. Lavrovie kishte thirrur Daçiçin për bisedi-me në Rusi edhe në datën 28 qer-shor 2018, edhe në datë 21 gusht2018. Ç’janë këto bisedime urgjen-te në Banja-Luka në datën 21 shta-tor, në territorin e një shteti tjetërdhe në një entitet artificial, i cili ri-vendikon bashkimin me Serbinë?Në gjuhën e taktikës kjo mund tëquhet mobilizim diplomatik i poli-

Rusia, duke parë qëBallkani po i rrëshqetnga influenca, sidomospas anëtarësimit tëMalit të Zi në NATOdhe hapjes sëperspektivës së shpejtëatlantike tëMaqedonisë memarrëveshjen përemrin me Greqinë, ponxiton të riorganizojëforcat dhe mundësitë,që i kanë mbetur nëshahun gjeopolitikballkanik. I kanëmbetur dy ushtarë nëfushë: Beogradi dheBanja-Luka, të cilët po iaktivizon jo për tëfituar Ballkanin, porpër të turbulluar lojën,rregullat dhe Ballkanin

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Revansh i ri ballkanik i Rusisë nga Bosnja Nga

Shaban MURATI

Europa duhet të mbajë parasyshgjallësinë këmbëngulëse të sh-teteve kombëtare. Por, euro-pianët që pësojnë yshtjen e ku-

shtrimit nacional-populist duhet tëdinë mirë se çfarë çmimi do të pa-guajmë të gjithë, nëse ai projekt do tësendërtohej.

I drejtohemi më shumë shëmbëlle-save historike kur kohët turbullohen,kur shkimen pikat e referimit të zakon-shëm, ato që më parë përdornim për tëndërpretuar botën. Kërkohen, në histo-rinë e shkuar, çaste e gjendje të kraha-sueshme, për aq sa është e mundur merrethanat e pranishme, me shpresë tëgjendet një busull që të na ndihmojë netë drejtohemi.

Ta zëmë se Steve Bannon, ish-or-taku i Donald Trumpit e teoriku i na-cional-populizmit, dhe mendimi i tij (aiqë shumëve prej nesh na duket një di-stopi, një utopi e keqe) për një Europë tërihedhur në garën mes Shtetesh, plotë-sisht sovranë, do të fitojnë. Ta zëmë senë zgjedhjet e ardhshme për Parlamen-tin Europian do të vërtetohet fitorja emadhe zgjedhore e nacional-populistë-ve.

Ta zëmë se do të rritet kushtëzimi iushtruar mbi qeveritë gjermane nga Al-ternativa për Gjermaninë, një lëvizjekundër të huajve (dhe kundër Europës),sot partia e tretë në Bundestag, që nëFrancë rënia e pëlqimit popullor përMacronin do ta bëjë përsëri të besuesh-me sfidën lepeniste, që në Itali do tëngulin rrënjë nacional-populistët, sotnë fuqi, e që lëvizje të tilla do të vazh-dojnë të fuqizohen gjithandej. Bashki-mi Europian, larg kalimit të krizës sësotme, do të kishte pak mundësi tëmerrte veten.

Le të përfytyrojmë , së fundi, selidhjet ndëratlantike (edhe për shkaktë ripohimit të një mandati të dytë pre-sidencial të Trumpit, mbas dy vitesh),do të vazhdojnë të dobësohen. Nësegjithçka u tha më sipër do të sendër-tohej, cilës hyllësie historike duhet t’idrejtohemi për t’u rrekur të kuptojmëgjendjen e re europiane? Mund të kutu-risim që në këtë rast Europa do të gjen-dej në kushte të krahasueshme me atatë Italisë në gjysmën e parë të Pesë-qindëshit: në harkun e kohës që shkonnga 1494, vit i zbritjes në Itali të mbre-tit të Francës, Karli VIII, deri në 1559, vitii traktatit të paqes të Cateau - Cambré-sis. Gjatë gjithë asaj periudhe, me pu-shime të shkurtra, Franca e Spanja(Franca dhe Perandoria Habsburge nënKarlin V, nga 1519 deri në 1556,) luftuanpër kontrollin e Italisë. Sherret mba-ruan më 1559 me ngadhënjimin eSpanjës, që siguroi mbizotërimin, ngaMbretëria e Napolit në Milano, në njëpjesë të mirë të Gadishullit. Italia mbas1494 ishte bërë tokë e lakmuar nga fu-qitë Europiane sepse kishte dy karak-

teristika (që i gjejmë edhe në Europën esotme): ishte e pasur në burime ekono-mike dhe në prestigj dhe ishte politiki-sht e copëtuar, e ndarë në Shtete shem-ra, të paaftë të formonin një front tëpërbashkët kundër orekseve të atyre fu-qive.

Në një vepër klasike kushtuar “Hi-storisë së republikave italiane” më 1832,historiani dhe ekonomisti Sismondishkruan: “Në fund të shekullit XV zotë-rinjtë e kombeve francez, gjerman espanjoll u tunduan nga begatia emrekullueshme e Italisë, ku grabitja evetëm një qyteti u premtonte atyreherë-herë më shumë pasuri se sa mundt’i zhvatnin miliona vartësve. Me pre-tekstet më të kota ata mësynë Italinë ecila, në dyzet vite lufte, herë pas here ushkatërrua nga gjithë ata popuj qëmundën të depërtonin në të. Grabitjete këtyre barbarëve të rinj shkaktuan zh-dukjen e begatisë që i kishte joshur ata”.

Le të mbajmë parasysh tani rastin enjë Europe “të shprishur”: fundi i hegje-monisë së Shteteve të Bashkuara, fun-di i integrimit Europian, kthim i plotë nëEuropën e Shteteve kombëtare të pa-lidhura - siç kanë qenë deri tashti - ngaajo hegjemoni dhe nga ai integrim.

Të përfytyrojmë gjendjen më ngjyrëtrëndafili, një skenar në të cilin të mosjenë të pranishme, në ndryshim ngaçfarë ndodhi në Italinë e Pesëqindit,kundërshtitë e armatosura (edhe se edimë se gjatë kufirit mes Vendeve të

NATO-s dhe zonave të ndikimit rus, sh-pejt a vonë mund të shpërthejnë për-plasje të rënda). Europa gjithsesi do tëjetë tokë e lakmuar e fuqive të mëdha.E para që do të përfitonte nga rënia ehegjemonisë amerikane dhe ndalimi injëhershëm i integrimit Europian, naty-risht do të ishte Rusia (e cila, së bashkume disa miq të saj Europianë, po pu-nojnë me zell për atë përfundim). Do tësynonte të zëvendësonte Shtetet e Ba-shkuara në rolin e lordit mbrojtës të Eu-ropës. “Asgjë e keqe” thonë ata që nukkuptojnë se çfarë pasojash do të kishtembi shoqërinë në të cilën bëjnë pjesë embi vetë jetët e tyre, kalimi nga hegje-monia e një fuqie demokratike e libera-le në atë të një Shteti iliberal.

Merrni me mend: ekspertët e Rusisëmendojnë se Putini është më i miri qëgjendet në sheshin e atyre anëve. Pa-suesit e tij, për pjerrje autoritare dheprirje imperialiste, do të jenë me gjasë,më të këqij. Por Rusia nuk do të kishtefushë të lirë. Do të haste pengesa në ve-primin e të tjera fuqive të mëdha. Edhese politikisht të kufizuar, jo më nëgjendje të ushtrojnë një hegjemoni tëpakundërshtueshme, Shtetet e Ba-shkuara, sigurisht nuk do të braktisninkrejtësisht fushën: do të kërkonin gjith-sesi të kundërshtonin trysninë ruse mbiEuropën. Pastaj është Kina me synimete saj perandorake, rruga e re e Mëndaf-shit, e gjithçka tjetër me investimet esaj të mëdha jo vetëm në Azi dhe nëAfrikë, por edhe në Mesdhe e në Eu-ropë. Europa e pasur dhe e ndarë do tëbëhej pre (të shpresojmë së paku, paqë-sore) e garës ndërmjet fuqive të mëdhatë sotme. Në një Europë të ndarë do tërindizeshin shumë shemëri, deri tani(mbas 1945) vetëm të fashitura: ndosh-ta kundërshtia e fortë mes Italisë dheFrancës mbi Libinë paralajmëron njëfazë tensioni ndërmjet Europianëve përçështjet më të ndryshme.

Nga ana tjetër, rifillimi i tensionevedo të lehtësonte, kryesisht në VendetEuropiane më pak të fuqishme, lindjene grupeve partiake ose të rrymave tëpartive, të lidhura me fille dyfishe menjërën apo tjetrën fuqi të madhe rivale.Nuk po zëmë në gojë faktin që në njëEuropë të ndarë, dhe tokë mërgimi ngaLindja e Mesme, do të shtoheshin ako-ma më tepër prania dhe aftësia e ndiki-mit të ndonjë fuqie (autoritare) të asajzone. Elitat europeiste apo kozmopoli-te që mendonin se në Europë shtetikombëtar tashmë ishte tejkaluar, kanëbërë gabime të mëdha.

Kanë lehtësuar kundërveprimin so-vranist. Europa duhet të mbajë parasy-sh gjallësinë këmbëngulëse të shtetevekombëtare. Por, europianët që pësojnëyshtjen e kushtrimit nacional-populistduhet të dinë mirë se çfarë çmimi do tëpaguajmë të gjithë, nëse ai projekt dotë sendërtohej.

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Europa, tokë e lakmuar Nga

Angelo PANEBIANCO

tikanëve dhe i forcave proruse në terrenin bal-lkanik.

Moska po kërkon hapur t’i kundërvihet Ba-shkimit Europian dhe Perëndimit dhe po ngreme forcë të re pretendimin për sferën e saj të in-fluencës në Ballkan. Dhe po shpall sanksioni-min e sferës së saj të influencës në dy entitetetserbe: “Serpska republika” dhe Serbia. Është njëlëvizje diplomatike ruse, e cila kërcet. Siç kërci-ti në Banja-Luka pretendimi i hapur i ministrit tëjashtëm rus, i cili iu drejtua BE me kërkesën pu-blike që t’i hapë vend Rusisë për pjesën e saj tëinfluencës në Ballkan.

Në një intonim të pashembullt antidiplo-matik, Lavrov sulmoi në Banja-Luka shefen epolitikës së jashtme të BE, Federika Mogherini,sepse sipas tij në fillim të muajit shtator ajo kadeklaruar se Ballkani është territor i BashkimitEuropian. Federika Mogherini nuk ka bërë asnjëgabim, por ka pohuar një realitet, një të vërtetëdiplomatike, historike dhe juridike, sepse tëgjitha shtetet e Ballkanit pa përjashtim janëanëtarë ose kanë kërkuar të bëhen anëtarë të BE.Madje edhe Serbia, që është aleate strategjike eRusisë, është shtet kandidat i BE dhe ka hapurbisedimet e pranimit me BE.

Edhe Bosnjë-Hercegovina, me konsensusinedhe të “serpska republikës”, ka kerkuar të bëhetanëtare e BE. Ndaj sulmi diplomatik i Lavrovitkundër BE në fakt i kundërvihet vijës zyrtare tëtë gjitha shteteve të rajonit, të cilat e shohin tëardhmen e tyre me BE-në. Shqetësimi real i di-plomacisë ruse është që BE dhe SHBA të pra-nojnë Rusinë në fushën ballkanike dhe t’ njohinasaj të drejtën e pjesës së sferës së influencës.Nuk është e rastit që diplomacia ruse po e sho-qëron këtë ofensivë edhe me disa nisma e lë-vizje të reja. Një nga këto është propozimi i ri iMoskës, që e bëri të ditur anëtari serb i presi-dencës trepalëshe boshnjake pas takimit meLavrovin në 21 shtator, se Rusia ka propozuar qëtë organizohet një format i katër shteteve: Rusi,Serbi, Bosnjë-Hercegovinë dhe Turqi, për të di-skutuar çështjet e Bosnjë-Hercegovinës.

Është një nismë që synon të legalizojë roline posaçëm të Rusisë në Bosnjë dhe të drejtën endërhyrjes ruse atje. Sipas të njëjtit burim,kërkesën e Rusisë nuk e ka pranuar Bakir Izetbe-goviç, anëtari i presidencës trepalëshe, i cili për-faqëson popullin boshnjak, që është populli mëi madh i shtetit.

Në të njëjtën kohë Moska po lëviz të përfitojënga situata inkandeshente midis Serbisë dheKosovës në prag të arritjes së një marrëveshjepërfundimtare të normalizimit të marrëdhënie-ve midis tyre. Moska po kërkon të rifitojë rol nëbisedimet midis Serbisë dhe Kosovës, duke për-dorur udhëheqjen e Beogradit, e cila po ngul-mon që të jetë edhe Rusia në tratativat midisSerbisë dhe Kosovës. Pas takimit me Lavrovinministri i jashtëm serb deklaroi se pa Rusinënuk mund të ketë marrëveshje me Kosovën. Ehabitshme është që në favor të një rifutje të Ru-sisë po shfaqen disa qëndrime dhe teza disfati-ste nga Prishtina, sipas të cilave Serbinë nukmund ta detyrojë të njohë Kosovën as SHBA, asBE dhe as NATO, ndaj duhet ftuar edhe Rusia.Këto janë qëndrime që vijnë erë ruse dhe serbe.

Rusia, duke parë që Ballkani po i rrëshqetnga influenca, sidomos pas anëtarësimit të Ma-lit të Zi në NATO dhe hapjes së perspektivës sëshpejtë atlantike të Maqedonisë me marrëve-shjen për emrin me Greqinë, po nxiton të riorga-nizojë forcat dhe mundësitë, që i kanë mbeturnë shahun gjeopolitik ballkanik. I kanë mbeturdy ushtarë në fushë: Beogradi dhe Banja-Luka,të cilët po i aktivizon jo për të fituar Ballkanin,por për të turbulluar lojën, rregullat dhe Bal-lkanin. (BalkanWeb)

Elitat europeiste apokozmopolite që mendonin senë Europë shteti kombëtartashmë ishte tejkaluar, kanëbërë gabime të mëdha. Kanëlehtësuar kundërvepriminsovranist. Europa duhet tëmbajë parasysh gjallësinëkëmbëngulëse të shtetevekombëtare. Por, europianët qëpësojnë yshtjen e kushtrimitnacional-populist duhet të dinëmirë se çfarë çmimi do tëpaguajmë të gjithë, nëse aiprojekt do të sendërtohej

Ramadan Shabani i dyti në botë, Ismet Feruki i pestiShkup, 30 shtator - Në Kampionatin Botë-ror për veteran që po mbahet në vendintonë përfaqësuesit e Maqedonisë ar-ritën sukses të madh, duke fituar njëmedalje të argjendtë dhe një vend të pe-stë. Ramadan Shabani arriti sukses hi-storik dhe fitoi medaljen e argjendtë nëdivizionin D, kategorinë deri me 78 kg,pasi në finale humbi nga përfaqësuesiturk Ismail Abi, ndërsa po në divizionin enjëjtë, kategorinë deri me 88 kg. Mëherët Ramadani kishte arritur fitorendaj mundësit nga Kazakistani, Trupala-li Sulimanov me rezultat 6-2, dhe në gjy-smë finale fitoi përballë mundësit japo-nez Kacuja Otikava. Mundësi, IsmetFeruki u ndal në finalen e vogël, dukehumbur nga rusi Erelar Feizullaev. IsaFejzula në kategorinë 130 kg, i humbi tëdy luftat, ndërsa do të përballet për me-daljet e bronztë, mirëpo në këtë kategorijanë vetëm 3 garues, kështuqë Fejzulado të fiton medaljen e bronztë. (F.N)

Shkup, 30 shtator - Hadis Ramadani ështëudhëheqës i padiskutueshëm në ringunnë Zvicer, paso të shtunën në mbrëmje kaarritur të shënon fitoren e 11 në ballafaqi-min e 11 në kik-boks në ringun profesio-nal. Ramadani në meçin e të shtunën kaarritur të fiton përballë italianit LeonardoPllukino në Fajt-Najt rastin në VKU –Zvicër. (F.N)

Ramadani,udhëheqës ipadiskutueshëmnë ringun në Zvicer

Shabani mesazh Kosovës dhe ShqipërisëMeritan Shabani është kthyer në një çështje diskutimi mbizgjedhjen që ai do të bëjë. Pra se cilën Kombëtare do të vendosëta përfaqësojë ai. Edhe pse disa javë më parë talenti i Bayernit tëMunichut u grumbullua me të rinjtë e skuadrës Kombëtare tëGjermanisë, tashmë i ka dhënë sinjale pozitive Shqipërisë dheKosovës. Ditën e sotme Shabani ka postuar në rrjetin social “In-stagram” një “story” ku duket fanella e tij te Bayerni i Munichutdhe “emoji” me flamurin e Shqipërisë dhe Kosovës.

SportKoh

a|||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

për

Koha, e hënë, 1 tetor 2018

Fisnik NUHIU

Shkup, 30 shtator - Të shtunënjanë zhvilluar ndeshjet e javëssë tetë në Ligën e Parë futbolli-stike. Derbi i javës mes dy eki-peve shqiptare Renovës dheShkupit ka përfunduar në favortë ekipit tetovar të cilët në shtë-pi mundën 2:0 Shkupin, dukeregjistruar fitoren e 2 radhazi nëkampionat. Zhbllokimi i rezul-tatit erdhi në minutën e 19 kurJusufi shënon për epërsi 1:0 tëRenovës, ndërsa goli që vulosifatin e takimit u shënua në mi-nutën e 56 kur Stojanovski ngapika e bardhë vulosi rezultatin

përfundimtar 2:0. Kampioni ak-tual Shkëndija pas disfatës nëmesjavë nga Pobeda në Tetovë,edhe në takimin e xhiros së tetësi mysafire e Akademija Pandevnuk ka arritur ti merr tre pikëtdhe ky rezultat ka lënë të pakë-naqur të gjithë në taborin kuqe-zi. Ekipi nuk arrin të fitojë dyndeshje me radhë dhe kjo ecurinuk do filozofi për të konstatuarse skuadra është në moment kri-ze. Trajneri Qatip Osmani poten-con se ekipi ndjen edhe lodhjennga tetë paraqitjet evropiane.“Sigurisht se brengos fakti se nenuk arrijmë të shënojmë gol dyndeshje me radhë, diçka që nukna ka ndodhur gjatë kohë. Kemiproblem me realizimin,megjithatë jam i kënaqur meangazhimin e lojtarëve. Mirëpou përsërit ajo që ndodhi edheme Pobedën, pasi ne nuk

krijojmë raste dhe problemkryesorë mbetet realizimi. Ështëevidente se Shkëndija është nënjë krizë dhe ajo që duhet tëbëjmë është të tentojmë sa mëshpejtë të dalim nga ky mo-ment. Nuk kërkoj arsyetim dhealibi, por konstatimi im është sendjejmë lodhje nga ndeshjet eEvropës. Faktikisht ne zhvilluamtetë ndeshje në Evropë dhe eki-pi fillon të ndjejë lodhjen taninë këtë fazë”, shprehet trajneriQatip Osmani, i cili potencon senë skuadër ndjehet krizë. Var-dari ka shënuar edhe fitoren e 6sezonale në 8 javët e para të se-zonit të ri në Ligën e Parë Fut-bollistike të Maqedonisë, dukekonfirmuar se ndodhet në njëformë të mirë, pavarësisht krizësfinanciare që ka kapluar këtëklub. Ekipi i Vardarit arriti të shë-non fitoren në terren vendas

duke mundur Pobedën në Shtipme rezultatin minimal 1:0, kugolin e vetëm e realizuan në pje-sën e dytë të takimin, me anë tëVilian Lira në minutën e 57 tëpërballjes. Vardari falë fitores sëarrin në kuotën e 20 pikëve dheme meritë kryeson renditje. Nëtakimet tjera Rabotniçki bara-zoi 1:1 me Bellasicën, më të njëj-tin rezultat përfundoi edhe taki-mi mes Sileksit dhe MakedonijaGjorçe Petrovit. Vardari vazhdonkryesimin në renditje me 20pikë të tubuara, e ndjekur ngaAkademia Pandevi me 16 pikëdhe Shkëndija me 15 pikë.

LIGA E PARË – JAVA E VIII

Renova thellon krizën e Shkupit,Shkëndija sërish nuk fiton

Shkup, 30 shtator - Të shtunënjanë luajtur ndeshjet e javës sështatë në Ligën e Dytë futbolli-stike të Maqedonisë, Lindje dhePerëndim. Java e 7 në Perëndimka sjellë rezultate befasues. Eki-pi i Pelisterin ka arritur të merrfitoren e parë sezonale dukemundur liderin e deritanishëmGostivarin me rezultatin 2:1. Nëderbin e madh të javës, Vëllazë-rimi me rezultatin 2:3 në tran-sfertë mundi Genç Kalemler. Nëderbin shqiptar ekipi i StrugaTrim Lum shënoi fitore ndaj Ko-rabit me rezultatin 2:0. Më këtëfitore ekipi strugan rimerr kreune tabelës me 14 pikë të tubuara.Fitore ka arritur edhe Labunish-ta që në transfertë mundi Silek-

sin, ndërkohë Goblen Junioredhe në ndeshjen e saj të katërtsi vendas ka barazuar pa golandaj Skopjes. Skuadra e Borecitnuk dinë për humbje ata edhekëtë javë kanë vazhduar me

ecurinë e fitoreve. Këtë herë ar-ritën të shënojnë fitore ndaj eki-pit të Vardar Negotina me re-zultatin minimal 1:0. Për ekipine Borecit janë aktivizuar dy sh-qiptarët portieri Burhan Musta-

fa dhe mbrojtësi Leonard Kal-laba. Ndërkohë edhe ekipi iKozhuvit ku aktivizohet EmirSkenderi ka arritur të shënon fi-tore ndaj ekipi nga Gjevgjelia,Plaçkovica me rezultatin 3:1. Be-fasia e javës së shtatë në Ligën eDytë-Lindje ka ardhur nga ekipii Detoni Juniro të cilët kanë arri-tur të regjistrojnë fitoren e parëpër këtë sezon pas 6 humbjeverresht. Ekipi i Detonit Xhuniormposhti Bregallnicën me rezul-tatin 2:0. Në përballjet tjeraekipi i Kit Go që si mysafir me re-zultatin 0:2 mundi PartizanObrshani, Kamenica Sasa pësoidisfatë në terren vendas me re-zultatin 1:3 përballë Tikveshit.(F.N)

LIGA E DYTË

Struga Trim Lum fiton ndaj Korabit

FC Shkupi pësoi disfatë0-2 në Tetovë ndajRenovës. Jusufi dheStojanovski vulosënshpresat e FC Shkupitpër të bërë diç më tepërnë sfidën e javës së 8.Kuqezinjtë ndalen mebarazim pa golapërballë AkademiaPandevit në takimin exhiros së tetë të Ligës sëParë të futbollit tëMaqedonisë e luajturnë Turnovë

REZULTATET: RENOVA - SHKUPI 2:0AKADEMIJA P.- SHKËNDIJA 0:0POBEDA- VARDARI 0:1SILEKSI - MAK.GJ.P. 1:1RABOTNIÇKI - BELLASICA 1:1

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Tare:Pasardhësi im nëShqipëri?Çmimin do ta ndaja me BushinIgli Tare pasi ka marrë çmimin ekarrierës në “Albanian SportAmbassador”, ka treguar përTelesport rreth ndjesive qëpërjetoi pas marrjes së një çmi-mi të tillë, në vendin e tij tëzemrës. “Unë ndihem si nështëpinë time. E thashë edhenë podium që është një këna-qësi e veçantë pasi është hera eparë që marr një vlerësim të til-lë në Shqipëri. Ndihem shumëmirë pasi e kuptoj që më nëfund të gjitha mundimet dhesakrificat që kemi bërë patënnjë vlerë të veçantë. I pyetur secilin nga futbollistët tanë, eshikoni si pasardhësin e denjëtuajin, jo vetëm në seria A, pornë përgjithësi, Tare ka thënë seka shumë, pasi gjenerata e repërfaqësohet nga shumë loj-tarë që mund të arrijnë edhemë lartë. “Ka shumë, pasi gje-nerata e re përfaqësohet ngashumë lojtarë që ndoshta do tangrenë edhe shumë më lartëemrin e Shqipërisë. Por unë dodoja të përshëndesja nëmënyrë të veçantë një bashkë-lojtarin tim, Alban Bushin, traj-neri e ekipit kombëtar të 21vjeçarëve. Do kisha kënaqësinëta ndaja me të këtë çmim”, kadeklaruar Tare.

Skuadra e Colorado Rapids qëluan sulmuesi Shkëlzen Gashiështë në garë me ekipin e JahmirHykës San Jose Earthquakes sekush bën më shumë humbjeradhazi. Të dy ekipet ndajnë vendine fundit dhe të parafundit me sul-muesin kosovar që është një shkal-lë më lart në renditjen e përgjith-shëm. Java e fundit e kampionatitamerikan të futbollit nuk ndryshoiasgjë, pasi sërish të dy ekipethumbën. Ekipi Colorado Rapids u

sakatua në transfertë kundër Seat-tle me rezultatin 4-0. Lojtari shqip-tar nuk ishte i grumbulluar dukeqenë një mungesë e madhe përekipin amerikan. Gashi është dëm-tuar dhe nuk ka qenë i gatshëm përtrajnerin Anthony Hudson. 30-vjeçari ishte në formë të mirë, pasishënoi gol në ndeshjen e kaluar,por nuk ia doli mbanë të ishte i pra-nishëm në fushë në sfidën e së sh-tunës. Rapids ka 6 humbje radhazi.Të njëjtën ecuri ka dhe Earthquakes

i Jahmir Hykës. “Tërmetet” e Ame-rikës kanë humbur sërish në tran-sfertë kundër Houston Dynamome rezultatin 3-2. Mesfushori sh-qiptar nuk e nisi takimin si titullar,por nga stoli. Ai u hodh në fushënë minutën e 59′ dhe pati një im-pakt negativ. Skuadra e tij poudhëhiqte 1-2 në momentin që 30-vjeçari u hodh në fushë, më pas re-zultati u kthye në favor të vendasve3-2. Përfundimisht një tjetër javëskandaloze për Gashin dhe Hykën.

Zi për shqiptarët e Amerikës, Gashi dhe Hyka po vuajnë shumë

Lorik Cana është shpallur am-basadori shqiptar i sportit nëmbrëmjen gala “Albanian SportAmbassador”. Në një intervistëpër Telesport ka treguar për emo-cionet që dashuria e shqiptarëvetransmeton tek ai. Gjithashtu kazbuluar se djali i tij, Boikeni kamundësi të rivalizojë CR7 Jr pasi,Cristiano nuk e ka pasur babainfutbollist të suksesshëm ndërsaLoriku po. “Unë mundohem tëmbaj emocionet dhe një llojftohtësie, por të jeni të sigurt qëbrenda është një vullkan që vlonnga emocionet pozitive. Sepse tëtjerët të vlerësojnë, jo vetëm muapor të gjithë ne që jemi pjesë tësportit dhe jemi munduar tëbëjmë më të mirën për të ngriturlart Shqipërinë. Patjetër që ështënjë kënaqësi e jashtëzakonshmepasi ajo që mbetet janë kujtimet,trofet dhe ajo që mbetet përgjith-monë është dashuria dhe respek-ti i njerëzve, e kjo nuk ka çmim”,ka deklaruar Cana. I pyetur se ado ta bëjmë edhe Boikenin fut-

bollist të kombëtares Cana ështëpërgjigjur se ende nuk ka vendo-sur se a do të jetë djali i tij futbol-listi, mirëpo do të shoqërohet mesportin. “Nuk e di nëse do ebëjmë futbollist por patjetër qëdo të shoqërohet me sportin, dotë merret me sportin. Një gjëështë e detyruar të merret mesportin pastaj profesionin që do

të zgjedh, ai është zgjedhja e tij”,ka theksuar Cana. Për këtë LorikCana duhet ta mendoj mirë se ado të djali i tij futbollistë, pasiCR7-së përshembull i është bërëdjali më i mirë se i ati, kështu qëdhe Boikeni mund të të rivalizojë?“Ai ka edhe një avantazh, se CR7nuk e ka pasur babain futbollisttë suksesshëm, ndërsa unë e kam

pasur babain futbollist të sukses-shëm dhe jam bërë më i mirë seai, e për t’u bërë më i mirë se unëabsolutisht që ka shumë shanse,por është edhe më e vështirë. Porgjithsesi siç thashë me rëndësiështë (Boikeni) të rritet me vle-rat e sportit dhe ajo s’do të mun-gojë asnjëherë”, është shprehurLorik Cana.

Rey Manaj shënon sërish, porAlbacete shpërdoron një avantazhprej dy golash dhe në fund hum-bet mundësinë për t’u ngjiturpërkohësisht në krye të SegundaDivision. Minuta e 3-të po rezultonfatsjellëse për sulmuesin shqiptarqë ashtu si ndaj Mallorcas një javëmë parë edhe në sfidën e funditndaj Zaragozas realizoi pas vetëm3 minutash lojë duke i dhënëavantazhin Albacetes. Manaj luaj-

ti një rol të rëndësishëm edhe nëautogolin e Zaragozas në minutëne 20-të që i çoi shifrat në 2-0,megjithatë në pjesën e dytë mi-qtë shënuan dy herë duke i hequrfitoren nga duart Albacetes mendeshjen që përfundoi në bara-zim 2-2. Manaj po kthehet në njëlider të padiskutueshëm te skua-dra e tij me Albaceten që pas 7javësh nuk ka pësuar humbje dhepozicionohet në vendin e 3-të të

Segunda Division në kuotën e 13pikëve. Në 4 ndeshje vetëm treprej tyre si titullar Manaj ka gjetur3 herë rrugën e rrjetës ndërsa nëtotal në këtë sezon me Albacetennumëron 4 gola pasi ka shënuaredhe në sfidën e Kupës së Mbretitndaj Lugos. Manaj e ka nisur nëmënyrë të shkëlqyer këtë sezondhe ky është një sinjal i mirë edhepër trajnerin Panucci i cili besonshumë te ish lojtari i Interit.

Lorik Cana: Djali im do tëshoqërohet me sportin “Nuk e di nëse do e bëjmë futbollist por patjetër që do tëshoqërohet me sportin, do të merret me sportin. Një gjëështë e detyruar të merret me sportin pastaj profesioninqë do të zgjedh, ai është zgjedhja e tij”, ka theksuar Cana

Manaj vazhdon me formë të lartë

13KOHA PËR SPORTKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Manchester Unitedi ndodhetnë pozitën e dhjetë në tabelën ePremierligës, gjithsej nëntë pikëpas Chelseat dhe Liverpoolit. Ngashtatë ndeshjet e zhvilluara, ata ekanë barazuar një, ndërsa i kanëhumbur tri. Fergusoni ishterikthyer në Old Trafford për nde-shjen kundër Wolvesit për herë tëparë që nga muaji maj, pas opera-cionit që pati për shkak të gjak-derdhjes në tru. Para ndeshjes, aikishte kërkuar nga ish-klubi i tij fi-tore, gjë që nuk kishte ndodhur.Media angleze Mirror raporton seFergusoni është mjaft i shqetë-suar me gjendjen aktuale të klu-

bin, si dhe në bisedë me disashokë të tij, skocezi e ka cilësuarsituatën në klubin si një cirk përshkak të gjithë publicitetit nega-tiv. Kohët e fundit, problemit tërezultateve i është shtuar edheproblemi mes Pogbas dhe trajne-rit Mourinhos. Të mërkurën ejavës së kaluar, Sky Sports News ekishte publikuar një video ngaseanca stërvitore në Carrington,ku shiheshin Pogba dhe Mou-rinho duke u fjalosur. Një ditë mëparë ishte raportuar se Mourinhoi kishte thënë Pogbas se kurrë mënuk do ta mbante shiritin e kapi-tenit për Manchester Unitedit,

pas kritikave që ia kishte bërë tak-tikave të portugezit publikisht.Pogba kishte thënë se ata duhettë sulmonin më shumë. Por, kyproblem nuk e kishte habituraspak Fergusonin, i cili beson serikthimi i Pogbas në ManchesterUnited për 105 milionë euro ishtenjë recetë për probleme dhe dë-shtim. Skocezi kishte qenë traj-ner i Manchester Unitedit kur ekishte lejuar transferimin e Pog-bas në Juventus pa paguar asnjëshumë parash. Problemi me Pog-ban, sipas Fergusonit, kishte qenëpër shkak të agjentit të tij, MinoRaiolas.

City ofron 240milionë europër MbappeSulmuesi francez Kylian Mbap-pe është gati të provojë lavdinëedhe në Premier League,madje që këtë sezon, duke mospritur më shumë. Sipas të për-ditshmes britanike “Daily Mail”sulmuesi kampion bote mundtë transferohet që në janar tekampionët e Manchester City,që janë gati të thyejnë çdorekord. City ofron 200 milionëstërlina për sulmuesin 19-vjeçar, për ta sjellë që në janarnë Premier. Trajneri Pep Guar-diola e kërkon me ngulm lojta-rin që luan në League 1 mePSG-në, që sipas tij është i për-shtatshëm për skuadrën e Citydhe do ta ndihmonte atë për tëshkruar së bashku historinëedhe në Champions League.Shuma prej 200 milionë stërli-nash (240 milionë euro) ështënjë rekord dhe mund të bindtetë gjitha palët që ky transferimtë realizohej sa më shpejt.

Ferguson i shpreh ndjenjat për gjendjenaktuale në United

Ish-trajneri legjendar iManchester Unitedit,Sir Alex Ferguson, ështëi shqetësuar mesituatën aktuale brendaklubit. Gjithashtu,problemet e fundit memesfushorin francez,Paul Pogban, nuk ekanë habitur aspakskocezin

Roma ka arritur ta fitojë ndeshjenmë të rëndësishme të tyre në kam-pionat, atë ndaj Lazios. Giallorosëttriumfuan me rezultat 3-1 në një nde-shje të shkëlqyer të tyre. E për këtë fi-tore ka folur edhe lideri i Romës, kapi-teni Daniele De Rossi. Italiani kazbuluar për herë të parë se luan menjë problem fizik që prej dy viteve.“Unë kam një problem fizik që dy vitedhe nëse luaj shumë ndeshje radha-zi më përsëritet dhe nuk më lë rehat.Por do të vazhdoj të jap maksimuminpër këtë fanellë”, tha De Rossi. Tutjeitaliani deklaroi pas ndeshjes se skua-dra e tij e meritoi triumfin në derbi.“Kemi treguar se jemi një skuadër ebashkuar e përbërë nga njerëz tërëndësishëm. Derbi gjithmonë ështëshumë i vështirë, por nëse je i fortëatëherë nuk e ke problem ta fitosh,ne treguam se jemi të fortë dhe trium-

fuam”, tha De Rossi. 35-vjeçari krejtnë fund mbrojti shokët e tij të skua-drës nga kritikat e mëdha që morën.“Pellegrini është një djalë serioz dhenjë romak. Romakët kritikat i lën-dojnë dhe ai sot iu përgjigj më së mirikritikave. Edhe Fazio e Kolarov janëdjem të shkëlqyer që treguan në fu-shë vlerat e tyre”, përfundoi De Rossi.

De Rossi e pranon se luan i lënduar që dy vite: Derbin e merituam ta fitojmë

Trajneri Luciano Spalleti igëzohet fitores së tretë radhazinë kampionat. “I kënaqur, pasipata mundsësi të bëj disa zë-vendësime dhe të aktivizoj for-ca të reja në fushë, që upërgjigjën mirë dhe korrëm njëfitore të madhe”, trajneri trajne-ri i ekipit zikaltër pas fitores 2-0ndaj Cagliari. “Në ndonjë rastedhe bëmë gabime në qarkulli-min e topit, por në përgjithësiluajtëm mirë dhe morëm 3 pikëtë rëndësishme, që na mbajnënë zonën Champions”, tha Spal-letti. Spalletti më pas ka përgë-zuar edhe disa lojtarë në veçan-ti, si Dalbert, që sipas tij ka një tëmajtë të frimshme. “Është rriturshumë si lojtar dhe tifozët ekuptuan këtë gjë, duke e duar-trokitur. Ndaj Cagliari bëri njëndeshje të madhe, është i sh-

pejtë, lëviz shumë në fushë dheka një të majtë të fuqishme, një-soj si ajo e Roberto Carlos. Porka nevojë për më shumë kuali-

tet në lojën e tij”, tha Spalletti,që pëgëzon edhe Lautoro:“Është i fortë, ka kualitet e tek-nikë, por është pak egoist”.

Spalleti: Dalbert ka një tëmajtë si ajo e Roberto Carlos

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

14 KOHA PËR SPORTKoha, e hënë, 1 tetor 2018

15KOHA PËR SPORTKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Rrugët për Juventus dhe BeppeMarotta janë ndarë. Administrato-ri i deleguar i bardhezinjve nëmënyrë krejt të papritur, fill pas fito-res së rëndësishme të Juventus ndajNapolit me rezultatin 3-1, ka dalënë një intervistë për “Sky Sport” përtë njoftuar lamtumirën e tij nga“Zonja e Vjetër”. “Mandati im nëcilësinë e administratorit të dele-guar do të skadojë në 25 tetor, klubidhe aksionerët po punojnë mbi njëpolitikë rinovimi. Në listën e kandi-datëve të rinj nuk do të jetë më emriim. Do të qëndroj te Juventus sidrejtor i përgjithshëm të pjesëssportive. Përgënjeshtroj në mënyrëkategorike se mund të jem kandi-dat për Figc, për momentin është

një eksperiencë që nuk më përket”,deklaroi Marotta, i cili më pas, i ner-vozuar nga pyetjet e gazetarëve bëriedhe pohimin më të bujshëm: “Po,rrugët tona ndahen!”, duke lënë tëkuptohet se edhe roli i tij i ri te Ju-ventus është vetëm i përkohshëm.

Në aventurën e tij në Torino, Ma-rotta ka fituar shtatë tituj kampion,katër Kupa të Italisë dhe tre Su-perkupa italiane. Vlerësimi më ifundit për atë në cilësinë e drejtue-sit të Juventus, morriti vetëm javëne kaluar, kur Marotta fitoi çmimin

“The Best” për kategorinë ekzekuti-ve, si menaxheri më i mirë i vitit.Njoftimi i tij i mbrëmjes së të sh-tunës, për tu larguar nga Torino,ndërsa në ditët në vijim do të më-sohen padyshim motivet e këtij di-vorci mes Marotta dhe Juventus.

Sarri: Në fundtë sezonit 4-5 lojtarë tëChelsea dokenë realizuarmbi 10 golaTrajneri Maurizio Sarri ka mbe-tur i kënaqur nga loja e skuadrëssë tij në barazimin 1-1 që Chel-sea arriti në “Stamford Bridge”ndaj Liverpool edhe pse “blutë” eLondrës mund të kishin marrënjë fitore, duke qenë se goli i mi-qve u realizua 2 minuta nga fun-di. “Mendoj se për atë që u pa nëfushë, barazimi ishte rezultatimë i drejtë. jam i kënaqur përmënyrën se si skuadra ime u pa-raqit në këtë sfidë, që ishtendryshe nga ajo e Kupës. Sido-mos në aspektin mbrojtës, ku pobëjmë mjaft përmirësime”, u sh-preh Sarri. Edhe një herë, ishtebelgu Eden Hazard ai që bëri di-ferencën në fushë për Chelsea,duke realizuar golin e parë dhemë pas erdhi barazimi i Sturrid-ge, me një gol fantastik nga ja-shtë zone. “Po përmirësohemishumë, në të gjithë sektorët dhemendoj se në fund të sezonit dotë kemi 4-5 lojtarë që do të kenërealizua mbi 10 gola, jo vetëmHazard. Ai mund të jetë i pari qëdo të ketë arritur këtë shifër, poredhe Pedro, Willian, Morata endonjë tjetër mund të rrijnëkëtë kuotë”, tha Sarri.

“Humbja e parë e Bayern do të vinteherët a vonë, ndaj pas 7 fitoresh radhazinuk kemi se përse të shqetësohemi”, kadeklaruar sot trajneri Niko Kovac, pashumbjes 0-2 që kampionët e Bunde-sligës pësuan nga Hertha Berlin në kam-pionat. Trajneri kërkon të evitojë pa-nikun, sidomos tani që në krye tërenditjes ndodhet Borussia Dortmund.

Por një barazim dhe një humbje brendapak ditësh nuk janë një sinjal pozitiv përskuadrën e Bayern Mynih, që përgatitetpër sfidën e radhës në Champions Lea-gue ndaj Ajax. “Nuk nuk arritëm të sh-frytëzojmë si duhet shanset që na ukrijuan. Të dyja golat që pësuam ndajHerdha ishin të evitueshëm, ndodhënedhe për fajin tonë. Gabimet ndodhin

gjithnjë dhe ndëshkohesh nëse rivalëtpërfitojnë nga to. Pavarësisht kësaj, kemizhvilluar ndeshje të mira edhe pse në dyndeshjet e fundit kemi bërë disa gabi-me taktike në fushë. Ne jemi Bayern dhedo të rikthehemi te fitorja dhe gjërat dotë qetësohen sërish. Luajmë çdo 3 ditë,ndaj kemi shansin për t’u ringritur dhetreguar se kush jemi”, tha Kovac.

Edhe pse popullariteti i trajneritJose Mourinho ka rënë ndjeshëmkohët e fundit, sidomos pashumbjes 3-1 që United pësoi ndajWest Ham, sërish trajneri portugezgëzon besimin e mjaft ikonave tëskuadrës së Manchester United.Njëri prej tyre, Paul Ince, në një in-tervistë për “The Sun”, ka mbrojturvendimet e marra nga trajneri, dukethumbuar e kritikuar Pogba përsjelljen e tij në fushë e jashtë saj:“Kjo është një situatë e shëmtuar, ecila ka kohë që po përsëritet”. “Pole-mikat që kanë nisur mes Mourinhoe Pogba pas Botërorit po shkatër-

rojnë të gjithë ekipin, që e ndjenkëtë tension dhe nuk arrin të japëatë që duhet. Situata po degjenerondhe klubi rrezikon të dështojë edhekëtë sezon. Ndaj, mendoj se ështëmë mirë për të gjithë që Pogba tëshitet që në janar”, tha më tej PaulInce. Më tej, Ince tha: “Pogba duhettë tregojë më shumë respekt përtrajnerin dhe mbi të gjitha karshiskuadrës. Në kohët e mia, një si-tuatë e tillë nuk do të ndodhte apotolerohej. Ndaj klubi duhet tëndërhyjë dhe jo të qëndrojë indife-rent”, tha “Guvernatori”, siç dhenjihet ndryshe Ince.

Kovac: Të ruajmë qetësinë, një humbje nuk është fundi i botës

Pogba nuk ka respekt për askënd, meriton të largohet që në janar

Zyrtare: Beppe Marottalargohet nga JuventusiDrejtori i përgjithshëm, Beppe Marotta kakonfirmuar se do të largohet nga Juventusimë 25 tetor, por jo për tu bërë president iFederatës Italiane të futbollit [FIGC]

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

16 RAJONKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Vizita e së shtunës e Presiden-tit të Kosovës, Hashim Thaçi, nëpjesën veriore të vendit, ka alar-muar presidentin serb, AleksandërVuçiq. Vuçiq për zhvillimet e funditnë Kosovë, ka thënë se do tëkërkojë ndihmën e Rusisë. “E keminjoftuar ambasadorin rus, sikurseatë të SHBA-së dhe të tjerët për si-tuatën. Brenda dy ditësh, do tëtakohem me Presidentin Putindhe do të flasë për të për të gjithaçështjet me rëndësi”, ka thënëVuçiq. “Natyrisht, situata në Ko-sovë dhe Metohi do të jetë priori-tet”, ka thënë ai.

“Do ta informoj Putin për zh-villimet e fundit dhe do t’i kërkojëmbështetje në të gjitha forumetndërkombëtare. Padyshim se dot’i kërkojmë këshilla”. Dje Vuçiq,pasi vizitës së Thaçit në Ujman dhepikën kufitare në Bërnjak, ka ftuar

ushtrinë serbe që të jetë në gjendjegatishmërie. Ndërkohë, bëhet e di-tur se Presidenti i Serbisë, Aleksan-dar Vuçiç do të takohet më 2 tetornë Kremlin me presidentin rus Vla-dimir Putin. Temat e diskutimitnuk janë bërë të ditura. Sipas njof-timeve të Kremlinit, Putini dheVuçiç nuk do t’u drejtohen gaze-tarëve pas bisedimeve. Vuçiç utakua me Putinin për herë të fun-dit gjatë një vizite dy-ditore në Mo-skë në maj, kur ai mori pjesë nëParadë Ushtarake. Ambasadori iRusisë në Serbi, Aleksandër Che-purin, nënvizoi në takimi meVuçiçin në tetor do të mbahet nënjë periudhë të rëndësishme të po-litikës së jashtme për Serbinë dheRusinë.

“Veprimi ynë i përbashkëtështë vetëm pozitiv, ka për qëllimforcimin e marrëdhënieve të ven-

deve tona që hyjnë në fazën e tra-zirave ekonomike dhe ringjalljeskombëtare”, tha Chepurin.

Ai theksoi se takimi ndërmjetVuçiçit dhe Putinit konfirmonmarrëdhëniet e mira personaledhe respektin e ndërsjellë të dy pre-sidentëve. “Marrëdhëniet tona tëveçanta nuk janë pengesa për zh-villimin e marrëdhënieve me ven-det e treta, për shembull Serbia meBE, përkundrazi”, ka thënë ambasa-dori i Rusisë. Presidenti i Serbisë,Aleksandar Vuçiç e cilësoi “sulm tëarmatosur banditësh” hyrjen e for-cave speciale të Kosovës, ROSU tështunën në veri të Kosovës. SipasVuçiqiit me hyrjen e tyre në këtëterritor u kërcënua paqja.

“Operacioni përfshiu 110 derinë 130 anëtarë të forcave specialetë Kosovës, të gjithë shqiptarë, qëkanë zënë rrugë hyrëse dhe të

gjitha objektet pranë Ujmanit,duke keqtrajtuar brutalisht disapersona dhe duke mbajtur pengkatër”, tha Vuçiç për mediat serbe.Kujtojmë se njësitet speciale të Ko-sovës të shumta në numër në veriishin për shkak të vizitës së presi-dentit të Kosovës, Hashim Thaçi,dje në vendkalimin kufitar Bërnjakdhe Liqenin e Ujmanit.

Thaçi pohoi se vizita e tij atjeishte “rutinore” dhe “krejt normale”,por autoritetet në Serbi thanë sePolicia e Kosovës ka marrë nënkontroll Liqenin dhe hidrocentra-lin e Ujmanit dhe se ka arrestuardisa serbë. Vuçiç, në një fjalim drej-tuar kombit serb, tha se me vizitëne Thaçit u shkelën disa marrëve-shje. “Nuk e di nëse kanë pasur pël-qimin e NATO-s, por kushti i dytëështë shkelur plotësisht”, tha presi-denti serb.

Ish- zëvendës shefi i CIA përBallkanin, Stephen Meyer, pokonsideron se Amerika do tapranonte një ndryshim tëmundshëm kufijsh në Ballkan.Në një intervistë për gazetënserbe “Novosti”, Meyer kathënë se Ballkani tashmëështë në një udhëkryq, dhe seliderët e saj duhet të sillen si tëtillë, e jo si subjekte të shtete-ve të Perëndimit, transmetonlajmi.net.“Politika e SHBA-ve e karikthyer vëmendjen nëLindjen e Mesme, Rusinë dheBallkanin, vende këto që nukpërbënin prioritet në vitet e90-të. Ndonëse, pjesa më emadhe e politikës ndaj Ballka-nit qëndron në në një çështjetë inercionit nga e kaluara,dhe tani administrata e rethotë se është në dorën tuaj tëvendosni, kjo është njëmundësi e mirë për ju liderë”,shprehet Meyer. Sipas Meyer,megjithëse SHBA-të nuk do takundërshtonin një ndryshimtë mundshëm kufijsh, këtë dota bënte Gjermania, e cila sipastij i frikësohet kësaj destabilizi-mit. “Problemi është në Depar-tamentin e Shtetit, diplomatëtqë punojnë në atë regjon përvite e kanë vendosur një vijëzyrtare. Por ajo po ndryshontani. Nuk besoj që nese lider-shipi këtu do të dëshironte njëndryshim kufijsh, Ëashingtonido ta kundërshtonte atë.Megjithatë Gjermania do tabënte, sepse i frikësohet josta-bilitetit”, ka thënë ai. Sipas tij,Britania është ende e pavendo-sur për një ide të tillë. Meyershton se edhe Bashkimi Evro-pian do ta pranonte njëzgjidhje të tillë nëse do të ar-rihej në mënyrë paqësore.Sipas tij, bisedimet e Thaçitme Vuçiq për demarkacionmes dy vendeve, nënkuptojnëndryshim kufijshë. Meyerthotë se një proces i tillë do tëpërcillet edhe me kërkesën ekroatëve të Bosnjës për tu ba-shkëngjitur me Kroacinë, kunjë referendum është i nevoj-shëm. Theksojmë se ashpërkundër ndryshimit të kufijvenë Ballkan tashmë ka dalurvetëm Gjermania, ndërkaq qëSHBA mbështet një zgjidhjepaqësore mes dy vendeve.

Liderët e SHBA-së dhe Bashki-mit Evropian janë konvergjent qët’i japin përkrahje planit që Kosovadhe Serbia t’i vënë kufijtë e tyrepërgjatë vijave etnike – projekt tëcilin e kundërshton Gjermania. Kë-shtu thuhet në një dokument qëka parë “The Wall Street Journal” ,i hartuat nga shërbimi i jashtëm iBE-së në të cilën shfaqet mundësiae zgjidhjes së mosmarrëveshjes sëvjetër mes Kosovës dhe Serbisë eku organi ekzekutiv i BE-së ka mi-ratuar argumentet e Washingto-nit dhe ka refuzuar ato të Gjerma-nisë, përcjell Klan Kosova. Derisamarrëveshja thekson se Evropadhe SHBA vazhdojnë të punojnëngushtë në iniciativën e politikëssë jashtme që prej rajonin, njëçarje e Gjermanisë poashtu shfaqvullnetin e Washingtonit për tëinjoruar kundërshtimet e fuqisëmë të madhe në kontinentin evro-

pian. Në dokument thuhet se BEshpreh përkrahjen e një plani tëpërbashkët Kosovë-Serbi, përk-rahur nga administrata e Presiden-tit të SHBA-së, Donald Trump, qëtë ricaktohen kufijtë në EvropënJuglindore si mënyrë e sigurimit të

plotë të shtetësisë së vendit tëvogël dhe të izoluar, Kosovës. Nërast të dyshimit të këtij planithuhet se vendim me dy milionëbanorë mund të rrëshqas në kri-minalitet, konflikte dhe ekstre-mizëm islamik. Në anën tjetër

krerët e Gjermanisë, kundërsh-tojnë shkëmbimin e territoreveduke iu frikësuar nxitjes së separa-tizmit në baza etnike sikurse nëvende, Bosnjë dhe Maqedoni, eprej ku mund të rridhte konflikt nërajon.

ISH-ZËVENDËSSHEFI I CIA

SHBA-të nuk dota kundërshtoninndryshimin e kufijve

SHBA dhe BE përkrahin shkëmbimin territorial Kosovë-Serbi///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Vuçiq i kërkon ndihmë Putinitpër situatën në KosovëPresidenti i Serbisë,Aleksandar Vuçiç ecilësoi “sulm tëarmatosurbanditësh” hyrjen eforcave speciale tëKosovës, ROSU tështunën në veri tëKosovës. SipasVuçiqiit me hyrjen etyre në këtë territor ukërcënua paqja

17GLOBIKoha, e hënë, 1 tetor 2018

UNIVERSITETI “SHËN KIRILI DHE METODI” FAKULTETI FILOLOGJIK « BLLAZHE KONESKI » SHKUP

Bul. Krste Misirkov pn 1000 Shkup, R. Maqedonisë

Dekanat: +389 2 3240 401, Qendra: +389 2 3240 400 Faks: +389 2 3223-811

Nr.

Shkup

Në bazë të nenit 172 paragrafi 1 dhe nenit 175 paragrafi 1 dhe paragrafi 5 të Ligjit për arsim sipëror (Gazeta Zyrtare e RM nr. 82 e 8 maj 2018), nenit 48 paragrafi 1 pika 25 e Rregullores për marrëdhëniet e brendshme dhe punës së Fakultetit filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup në përbërje të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup dhe nenit 34 paragrafi 1 nga Rregullorja për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, mësimor, shkencor, mësimor-profesional dhe tituj bashkëpunues dhe asistentë – doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, të publikuar në Fletën universitare nr. 274 (Tekst i pastruar), Këshilli mësimor-shkencor i Fakultetit filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup në përbërje të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, publikon

KONKURS Për zgjedhje në titullin bashkëpunues

- Dy asistentë të lëndës Gjuha bashkëkohore maqedonase

Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme duhet ti plotësojnë edhe kushtet e posaçme me Ligjin për arsim të lartë të RM dhe Rregulloren për kriteret e vetme dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, mësimor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë – doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup. Fletëparaqitjet, shtojcat (biografi, listë të punimeve të publikuara shkencore dhe profesionale, realizime pedagogjike dhe të tjera nga fillimi i karrierës e deri në ditën e paraqitjes), dëshmitë se kandidatët kanë arritur shkallën e caktuar shkencore magjistër, gjegjësisht doktor të shkencave filologjike, nga fusha shkencore për të cilën zgjidhen, dërgohen në 4 (katër) kopje në Arkivin e Fakultetit filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup, në afat prej 8 ditëve nga publikimi i Konkursit.

Përveç asaj kandidatët duhet të dorëzojnë edhe nga një kopje të punimeve shkencore dhe profesionale. Marrëdhënia e punës bëhet për kohë të pacaktuar. Orari i punës do të jetë në ndërrim të parë, prej ora 8 deri në ora 16, ndërsa neto pagesa fillestare për një asistent do të jetë 25.540,00

denarë. Fillimi, përfundimi dhe orari i punës dhe shuma në të holla e pagesës bazë për mësimdhënës janë të ndryshueshme dhe përcaktohen në

pajtim me aktet e Fakultetit sipas orarit të mësimit në semestër, angazhimit dhe titullit në të cilin zgjidhet mësimdhënësi. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh për shqyrtim.

DEKAN i Fakultetit filologjik

Prof. Dr. Aneta Duçevska

UNIVERSITETI “SHËN KIRILI DHE METODI” FAKULTETI FILOLOGJIK « BLLAZHE KONESKI » SHKUP

Bul. Krste Misirkov pn 1000 Shkup, R. Maqedonisë

Dekanat: +389 2 3240 401, Qendra: +389 2 3240 400 Faks: +389 2 3223-811

Nr.

Shkup

Në bazë të nenit 172 paragrafi 1 dhe nenit 1765 paragrafi 1 dhe paragrafi 5 të Ligjit për arsim sipëror (Gazeta Zyrtare e RM nr. 82 e 8 maj 2018), nenit 48 paragrafi 1 pika 25 e Rregullores për marrëdhëniet e brendshme dhe punës së Fakultetit filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup në përbërje të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup dhe nenit 34 paragrafi 1 nga Rregullorja për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, mësimor, shkencor, mësimor-profesional dhe tituj bashkëpunues dhe asistentë – doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, të publikuar në Fletën universitare nr. 274 (Tekst i pastruar), Këshilli mësimor-shkencor i Fakultetit filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup në përbërje të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, publikon

KONKURS Për zgjedhje në titullin mësimor-shkencor

- Një mësimdhënës (në të gjitha titujt) në sferën mësimore-shkencore Historia e letërsisë së popujve gjerman

Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme duhet ti plotësojnë edhe kushtet e posaçme me Ligjin për arsim të lartë të RM dhe Rregulloren për kriteret e vetme dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, mësimor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë – doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup. Fletëparaqitjet, shtojcat (biografi, listë të punimeve të publikuara shkencore dhe profesionale, realizime pedagogjike dhe të tjera nga fillimi i karrierës e deri në ditën e paraqitjes), dëshmitë se kandidatët kanë arritur shkallën e caktuar shkencore magjistër, gjegjësisht doktor të shkencave filologjike, nga fusha shkencore për të cilën zgjidhen, dërgohen në 4 (katër) kopje në Arkivin e Fakultetit filologjik “Bllazhe Koneski” në Shkup, në afat prej 8 ditëve nga publikimi i Konkursit.

Përveç asaj kandidatët duhet të dorëzojnë edhe nga një kopje të punimeve shkencore dhe profesionale. Marrëdhënia e punës bëhet për kohë të pacaktuar. Orari i punës do të jetë në ndërrim të parë, prej ora 8 deri në ora 16, ndërsa neto pagesa fillestare për një mësimdhënës (në të gjitha titujt)

do të jetë 30.869,45 denarë. Fillimi, përfundimi dhe orari i punës dhe shuma në të holla e pagesës bazë për mësimdhënës janë të ndryshueshme dhe përcaktohen në

pajtim me aktet e Fakultetit sipas orarit të mësimit në semestër, angazhimit dhe titullit në të cilin zgjidhet mësimdhënësi. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh për shqyrtim.

DEKAN i Fakultetit filologjik

Prof. Dr. Aneta Duçevska

Presidenti amerikan DonaldTrump e ngriti entuziazmin e tijpër uljen e tensioneve me udhëhe-qësin e Koresë së Veriut, Kim Jong-un, në lartësi të reja gjatë së sh-tunës, teksa deklaroi përpara njëturme mbështetësish se të dy ata“kanë rënë në dashuri” pas këmbi-mit të letrave kohët e fundit.

Trump dhe Kim janë deklaruarprej kohësh tashmë se duan të pu-nojnë drejt denuklearizimit të ga-dishullit të Koresë, që pas mbajtjessë një samiti të paprecedentë mëherët gjatë vitit në Singapor. Për-para se të kthenin faqet e një aca-rimi publik disa dekadësh,udhëheqësit e të dyja vendeveshkëmbyen rregullisht kërcënimedhe ofendime, ndërkohë që Korejae Veriut vijonte përpjekjet e saj përtë zhvilluar një raketë bërthamoretë aftë për të goditur Shtetet e Ba-

shkuara, shkruan Tch.“Kam qenë me të vërtet shumë

i ashpër, sikurse edhe ai. Patëmavancimet tona dhe tërheqjegjithashtu”, tha Trumpi përparaturmës në Virxhinian Perëndimo-re. “Por më pas ne ramë në dashu-ri. Ai më ka shkruar letra të buku-ra dhe shumë cilësore”, tha më tejai. E teksa ai shprehej me këtofjalë, mbështetësit e tij shpërthyennë të qeshura dhe duartrokitje.Trump vijoi më tej duke thënë se

disa analistë do ta quanin atë siaspak “presidencial” teksa e për-shkruante Kimin me të tilla terma.

Administrata e Trumpit,ndërkohë, po përgatitet për një sa-mit të dytë me Kim Jong-unin përtë diskutuar mbi denuklearizimin.Por, koha dhe vendi i takimit nukjanë përcaktuar ende. Pavarësi-sht toneve më të zbutura mes dypalësve, Koreja e Veriut thuhet senuk iu është përmbajtur kërke-save të Amerikës për të ofruar një

inventar të plotë të programevetë armëve dhe për të ndërmarrëhapa të pakthyeshëm për dorë-zimin e arsenalit të saj bërtha-mor. Tre zyrtarë të lartë ame-rikanë të përfshirë në politikënndaj Koresë së Veriut thanë gjatëjavës se nuk është bërë aspakprogres drejt negociatave seriozembi eliminimin, apo ndalimin eprogrameve të armëve bërthamo-re apo raketave balistike të KimJong-unit.

Ka shkuar mbi 800 persona bi-lanci i të vdekurve nga tërmeti dhecunami që të premten 28 shtatorka goditur pjesën qendrore tëishullit indonezian të Sulawesi.Lajmin e ka bërë të ditur zëdhënë-si i mbrojtjes civile. Forcat zjarr-fikëse vazhdojnë të kërkojnë përtë mbijetuar. Tërmeti ka shkaktuarshembjen e shumë ndërtesave,ndërsa Cunami ka zhdukurgjithçka ka gjetur përpara.

Në brigje kanë mbërritur kufo-mat të cilat besohet se do të jenëmë të shumta me kalimin e orëve.

Pavarësisht ndihmës, autoritetetkanë ngadalësuar operacionet eshpëtimit edhe për shkak të infra-

strukturës plotësisht të dëmtuardhe në disa zona ku jetojnë rreth600 mijë njerëz, forcat e shpëtimit

nuk kanë mundur ende të hyjnë.Në Palu, në kryeqytetin e pro-vincës, balta është bashkuar membetjet e shtëpive të shkatërruara,të cilat së bashku me ujin morënpërpara gjithçka pas tërmetit.

Vetëm dy nga shtatë centralete zonës janë ende në funksion.Energjia elektrike, uji dhe teleko-munikacioni janë të gjitha jashtëfunksionit. Qindra trupa janë mbu-luar me çarçafëve përgjatë rrugës,ndërsa të plagosurit po mjekohennë shtretër të improvizuar jashtë,sepse të gjitha spitalet e zonës janë

shkatërruar plotësisht. Nevoja përshtretër, ilaçe mjekësore, ushqimeështë shumë e madhe.

Të gjitha viktimat janë nga qy-teti Palu. Banorët e Palu, në bre-gun perëndimor të Celebes, janërreth 350 000. Shqetësuese mbe-tet situata në Donggala, më nëveri. Shefi i mbrojtjes civileMuhammad Syaugi, ka treguar qëvetë ai ka dëgjuar të thirrura përndihmë poshtë gërmadhave nënjë hotel tetë katësh në Palu, Roa-Roa. Aty mund të jetë të bllokuarrreth 50 veta.

"Lojëra politike"për marrëveshjenme BEKryeministrja britanike, There-sa May, ka akuzuar deputetëtqë refuzojnë ta mbështesinmarrëveshjen tregtare pasBrexit-it me Bashkimin Evro-pian, që po bëjnë "lojë politike"me të ardhmen e Britanisë. Ishsekretari i Jashtëm, Boris John-son, reagoi ndaj këtij planiduke e quajtur të çmendur. Por,May deklaroi për media se ish-te e vetmja strategji e mundsh-me, përkundër refuzimit ngaBE. May shtoi se ka në plan tështojë taksat ndaj shtetasve tëhuaj që jetojnë në Britani. Ajotheksoi se plani që BE-ja dheBritania të bashkëpunojnë përtregti, por jo ofrim të shërbi-meve, është mënyra e vetmekredibile për të mënjanuar njëkufi mes Irlandës veriore dheRepublikës Irlandeze. Kjo stra-tegji është kritikuar mjaft ngakonservativët, që theksojnë sekjo marrëveshje mund të rre-zikonte sovranitetin e venditdhe të tradhtonte votën e vitit2016.

Indonezi, fshatra të tërë të zhdukur nga tërmeti dhe cunami

Publicitet

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Unë e Kim Jong-uni kemi rënë në dashuri

“Kam qenë me të vërtetshumë i ashpër, sikurseedhe ai. Patëmavancimet tona dhetërheqje gjithashtu”,tha Trumpi përparaturmës në VirxhinianPerëndimore. “Por mëpas ne ramë në dashuri.Ai më ka shkruar letratë bukura dhe shumëcilësore”, tha më tej ai

18 DOSSIERKoha, e hënë, 1 tetor 2018

“Unë jam absolutisht përgjykimin e krimeve të luftës, pamarrë parasysh se në cilën palë ukryen ato,” tha deputeti kroat Bra-nimir Glavas të hënën për N1TV,kur u pyet për një protestë të pla-nifikuar në Vukovar, që thuhet seu shkaktua nga mungesa endjekjeve penale të krimeve tëluftës kundër kroatëve të kryeranë qytet në vitin 1991.

Deklarata të tilla janë pothuaj-se një klishe në rajonin e ish-Jugo-sllavisë, por ato funksionojnë përmrekulli. Pasi ai përdori këtë frazë,askush nuk mund ta akuzonte Gla-vasin, një i pandehur prej shumëkohësh për krime lufte, për mosre-spektim të sundimit të ligjit.

Në intervistën e tij me N1 TV,Glavas gjithashtu u përpoq tëmbronte kryeministrin AndrejPlenkoviç, i cili thuhet se ështëshënjestra e një komploti “grushtishteti” të krahut të djathtë brendaPartisë Bashkimi DemokratikKroat, HDZ. Glavas pretendoi seprotesta e planifikuar është poli-tikisht e motivuar dhe nuk kishtelidhje me krimet e luftës dhe po or-ganizohet nga deputeti MilijanBrkiç, i cili besohet të jetë kundër-shtari i Plenkoviçit brenda HDZ-së.

Në muajt e fundit, me një shu-micë të vogël në parlament,Plenkoviçi praktikisht varej nga vo-timi i Glavasit. Glavasi, i cili ka par-tinë e tij politike dhe e portretizonveten si konservator, e mbështetiPlenkoviçin gjatë një votimi parla-mentar mbi miratimin ose jo tëKonventës së Stambollit të Këshil-lit të Europës, që synon të trajtojëdhunën ndaj grave dhe dhunën nëfamilje - një lëvizje që u kundërsh-tua fort nga e djathta.Katërmbëdhjetë deputetë të HDZvotuan kundër, por Glavas dhambështetjen e tij.

Para se dikush të fillojë të men-dojë se Glavasi është kalorësi iPlenkoviçit me parzmore të shn-dritshme, një luftëtar trim për vle-rat liberale kundër radikalëve tëkrahut të djathtë, ata duhet të më-sojnë disa nga gjërat e tjera që ai kathënë gjatë viteve, si edhe me gjë-rat për të cilat ai akuzohet ende seka kryer.

Vlen gjithashtu të theksohet sejo vetëm që ka arritur të shmangëdënimin për krimet e tij të dyshua-ra që prej vitit 2006 - kur ai u arre-stua për herë të parë - por gjithash-tu ka arritur të ketë një karrierë tëgjatë politike dhe të jetë pjesë eshumicës qeverisëse në parlament.Ndryshe nga viktimat e tij të dy-shuara, të vdekura prej pothuajse27 vjetësh, Glavas ka mbijetuar.

TORTURË ME ACID BATERIE“Kjo qeveri është shkaku i gjithë

mjerimit dhe zhgënjimit, ne keminevojë për një shtysë të re, të rika-rikojmë bateritë, të jemi gati përsfida dhe luftë,” tha Glavas nëshkurt të vitit 2015 në qytetin lindorkroat të Osijekut pasi u lirua ngaburgu. Ai kishte vuajtur një dënimme burg për urdhërimin e ekzeku-timit të 7 civilëve serbë të Kroacisënë Osijek në 1991, si komandant iforcave të mbrojtjes të qytetit.Gjykata vërtetoi se ai krijoi dhe ar-matosi një njësi speciale e njohurme shumë emra - Trupa Mbrojtëseose Batalioni i Osijekut i Branimirit- dhe veproi si komandant i sajefektiv. Ajo që e bën deklaratën eGlavas pas lirimit të tij më intere-sante është mënyra në të cilën disaprej viktimave u torturuan përpara

se të vriteshin. Në çështjen e ko-duar me emrin “Garazhi”, e emër-tuar sipas vendit në të cilin të bur-gosurit mbaheshin dhetorturoheshin, gjykata konstatoi se

një burrë i quajtur Cedomir Vuçko-viç u detyrua të pinte acidin nga njëbateri makine. Pas pirjes së acidit,Vuçkoviçi, me dhimbje të paimagji-nueshme, doli nga garazhi që më

pas të qëllohej me armë nga Kruno-slav Fehir, një nga njerëzit e Glavasit.Në këtë kuptim, shprehja e çuditsh-me e Glavasit në fjalimin e tij tëkthimit në shtëpi ishte simptoma-tike. Ai përdori fjalën ‘akumulator’ -në kroatisht për bateri makine.

NDËRPRERJE TË PËRSËRITURATË DREJTËSISË

Është gjithashtu e rëndësish-me të dihet se Glavasi nuk u liruanga burgu sepse ai u gjet i pafaj-shëm. Në janar të vitit 2015, në mestë një sage ligjore të komplikuar,Gjykata Kushtetuese Kroate anu-loi vendimin e tij përfundimtar tëdhënë nga Gjykata e Lartë në vitin2010. Gjykata Kushtetuese nuk pre-tendoi se Glavas nuk ishte fajtor,por e anuloi vendimin për shkak senë gjyqin e tij ishte përdorur pro-tokoll i gabuar nga Konventat eGjenevës. Në korrik 2016, Gjykata eLartë rrëzoi vendimin e shkallës sëparë të dhënë nga gjykata e qarkuttë Zagrebit në vitin 2009 për tënjëjtën arsye. Gjyqi i Glavasit mëpas rifilloi përsëri përpara gjykatëssë qarkut të Zagrebit në tetor 2017.Që nga ditët e para të gjykimit të tij,Glavas kërkoi të pengonte proce-durat. Në vitin 2006, kur u arrestuapër herë të parë, ai nisi një grevëurie 37-ditore. Kjo e ndërpreu heti-min për çështjen e ashtuquajtur“Sellotape” kundër tij dhe e nxoriatë nga paraburgimi.

Në rastin “Sellotape”, njësia eGlavasit arrestoi gjashtë civilë nënëntor dhe dhjetor 1991 dhe pastaji torturoi në një bodrum në Osijek.Ata më pas u çuan në bregun e lu-mit të Drava, ku anëtarët e njësisëi ekzekutuan, me duart e lidhurapas shpine me shirit ngjitës.

Në vitin 2007, Zyra e Prokurorittë Shtetit paraqiti një padi për çë-shtjen “Sellotape”, duke e futur Gla-vasin në paraburgim. Ai pastaj filloinjë tjetër grevë urie, këtë herë për24 ditë.

Kur më vonë atë vit filloi gjyqi itij para gjykatës së qarkut të Zagre-bit, ai hyri në grevë urie për herë tëtretë - këtë herë për 65 ditë.

Duke qenë se ai në atë kohë ish-te deputet, parlamenti u desh t’i hi-qte atij imunitetin. Megjithatë, nëato që disa mund t’i quajtën “akro-baci ligjore”, parlamenti thjesht ihoqi imunitetin, në mënyrë që aitë gjykohej, dhe nuk e futi atë në

BRANIMIR GLAVASI akuzuari më fatlumkroat për krime lufte

Pas vitesh të tëra në gjyqpër krime lufte, deputetikroat Branimir Glavas kavazhduar të përfitojë ngarrethanat e favorshme qëe kanë mbajtur atë jashtëgjyqit dhe kanë ruajturstatusin e tij si lojtarpolitik

Për zhvillimin e luftës kundër ish-BashkimitSovjetik, udhëheqja nacional-socialiste pati filluarpërgatitjet që në vitin 1933 dhe tetë vjet më vonë, më22 qershor 1941, një ushtri milionash marshoi nëdrejtim të Evropës Lindore duke filluar luftën mëbrutale që kishte përjetuar historia e re. Lufta filloime një gënjeshtër propagandistike. Komunikata qëu lexua në radio ishte: “Komando e lartë e ushtrisënjofton se në mbrojtje kundër rrezikut të madh qëvjen prej lindjes, ushtria gjermane u ndesh më 22qershor, në orën 3 të mëngjesit, me një dislokim tëmadh të forcave të armikut. Njësia e forcave ajroregjermane u ndesh në agim të ditës me armikunsovjetik”.

Marshimi filloi me një gënjeshtër, nuk bëhej fjalëpër një sulm për vetëmbrojtje të ushtrisë gjermane,por për një sulm ndaj vendeve dhe njerëzve të papër-gatitur, për një shkelje të së drejtës ndërkombëtare,fillimin e një lufte shfarosëse, me trupa brutale dhegjenocid. Në fuqi ishte ende pakti gjermano-rus imos-sulmimit, i arritur gati dy vjet më parë.Megjithatë më 22 qershor 1941, 3 milionë ushtarë tëWehrmacht-it u futën në marrshim me gjithçka qëofronte industria nacional-socialiste e armatimit:me tanke, aeroplanë, armë. Brenda natës, BashkimiSovjetik filloi luftën për mbijetesë. Legjenda, sipas tëcilës Hitleri filloi më parë se Stalini marshimin,ndërkohë që edhe Ushtria e Kuqe kishte plane përnjë të tillë, ka jetuar për një kohë të gjatë. Megjithatëajo nuk është vërtetuar shkencërisht, thekson histo-riani Wolfram Wette: “Qëllimi ishte të pushtohej Ba-shkimi Sovjetik, të reduktohej popullsia, të vidhejvendi në mënyrë që në një të ardhme, vendi të kolo-nizohej me gjermanë, për të ngritur një Perandori tëmadhe gjermane, nga Atlantiku deri në Urale”.

Gjenocidi kundër hebrejve evropiano-lindorë,

vrasja masive e të burgosurve të luftës dhe civilëveishin llogaritur shumë mirë. Nga elita ushtarake nukerdhi kundërshtim. Pavarësisht nga propaganda emadhe, popullsia gjermane reagonte me ankth dhetmerr. Frika se tani do të ndodhte një katastrofë ish-te shumë e përhapur. Që edhe nga pala gjermane dotë kishte miliona viktima, nuk e parashikonte asku-sh në atë kohë. Me ushtrinë gjermane, u bashkuanedhe forcat e armatosura të vendeve aleate: Italisë,Finlandës dhe Rumanisë. Bota nuk arrinte të kupton-te çfarë po ndodhte.

Njoftim i BBC: “Lajmet e BBC-së, New York. Gjer-mania, Italia, Finlanda dhe Rumania ndodhen prej24 orësh në luftë me Rusinë. 5 milionë vetë marrinpjesë në të. Dhe ajo është duke u kthyer në luftën mëtë madhe që ka pasur ndonjëherë në histori. MidisBukovinës dhe Detit të Zi kanë shpërthyer luftime tëashpra. Gjithçka është duke u zhvilluar aq shpejt,saqë kryeqytetet e botës kanë vështirësi të kuptojnëçfarë po ndodh”. Në Britaninë e Madhe, kryeministriWinston S. Churchill iu drejtua me një fjalim në ra-dio popullit. “Hitleri është monstër e së keqes. I pan-gopur në epshin e tij për gjak dhe plaçkitje. Sikur tëmos i mjaftonte që vuri gjithë Evropën nën çizmen etij, terrorizoi dhe mjeroi, ai i kthehet tani Rusisë përtë vazhduar masakrën dhe shkatërrimin”.

Shtetet baltike, Bjellorusia dhe Ukraina u morënshpejt. Hitleri dhe gjeneralët e tij kanë bërë planet qëme një “luftë rrufe” të marshonin deri në kryeqytetinsovjetik, por ata i kishin bërë llogaritë gabim. Pakmuaj pas fillimit të sulmit, njësitë e ushtrisë bl-lokohen në dimër para Moskës – sipas vlerësimeve tësotme, ky ishte fillimi i humbjes përfundimtare më1945. 3 milionë ushtarët gjermanë nuk u kthyen mënë shtëpi. Wolfram Wette: “Rusia vetë pati dhjetëfi-shin e viktimave. Prej tyre 10 milionë ishin të Ushtri-së së Kuqe, pra ushtarë që luftuan. Më shumë se 3 mi-lionë ishin të burgosur lufte që përfunduan nëkampet gjermane. Po ashtu 3 milionë hebrenj rusë uvranë sistematikisht nga gjermanët. Rreth 6 milionëcivilë sovjetikë ranë viktimë e politikës shfarosësegjermane”.

Dekada me radhë, përgjegjësia gjermane përluftën shkatërruese në Lindje nuk ka qenë temë e de-bateve publike. Kujtimet lidheshin kryesisht mevuajtjet e veta. Legjenda e “Wehrmachtit të pastër”,jetoi gjatë duke ia kaluar përgjegjësinë për krimin or-ganizatave nacional-socialiste, si për shembull SS.Empati për viktimat e panumërta nga pala sovje-tike nuk ka pasur mes popullsisë gjermane. Vetëmstudimet e historianëve kritikë, dhe më vonë edheekspozita shumë të diskutueshme dhanë mundë-sinë për të filluar një proces rishqyrtimi. (bota.al)

LUFTA E DYTË.Gënjeshtra që hapifrontin e lindjesMarshimi filloi me një gënjeshtër, nukbëhej fjalë për një sulm për vetëmbrojtjetë ushtrisë gjermane, por për një sulmndaj vendeve dhe njerëzve tëpapërgatitur, për një shkelje të së drejtësndërkombëtare, fillimin e një lufteshfarosëse me trupa brutale dhegjenocid. Në fuqi ishte ende paktigjermano-rus i mos-sulmimit, i arriturgati dy vjet më parë. Megjithatë më 22qershor 1941, 3 milionë ushtarë tëWehrmacht-it u futën në marshim megjithçka që ofronte industria nacional-socialiste e armatimit

19DOSSIERKoha, e hënë, 1 tetor 2018

paraburgim siç ndodh me shu-micën e të dyshuarve për krime luf-te, duke e lënë atë të lirë. Gjatëgjykimit, ai publikoi në internetemrin e një prej viktimave, identi-teti i të cilit mbrohej nga gjykata,për të cilën ai nuk u gjykua kurrë,pavarësisht faktit se u paraqitënkallëzime penale. Ditën kur vendi-mi për të u lexua përpara gjykatëssë qarkut të Zagrebit, duke e dë-nuar atë me dhjetë vjet burg, ai qenë gjendje të ikte në Bosnjën dheHercegovinën fqinjë sepse nukndodhej në paraburgim. Dukeqenë se ai mban dy nënshtetësi,kjo pengoi mundësinë e ekstradi-mit. Megjithatë, pasi Gjykata eLartë konfirmoi vendimin - duke eulur dënimin në tetë vjet - gjykatashtetërore e Bosnjës e konfirmoivendimin, duke e dërguar atë nëburg në Zenica dhe pastaj në Mo-star.

NJË MBIJETESË POLITIKESHUMËVJEÇARE

Edhe pse mediat kishin rapor-tuar për krimet e tij të dyshuara përvite me radhë, hetimi dhe ndjekjapenale e Glavasit filloi vetëm kurai u konfliktua me kryetarin e HDZ,kryeministrin e atëhershëm Ivo Sa-nader, në 2005. Glavas nisi një re-belim të anëtarëve të HDZ ngaKroacia lindore kundër lidershipittë partisë, dhe Sanaderi e dëboi atë.Glavas më pas i mblodhi rebelëtrreth vetes dhe krijoi vetë një parti,Aleancën Demokratike Kroate tëSllavonisë dhe Baranjës, HDSSB.Ndërsa ndjekja e tij penale përkoime ndarjen e tij politike me Sana-derin dhe HDZ-në, ai e përdori si-tuatën në favor të tij, duke e paraqi-tur veten si viktimë e një gjyqi tëmotivuar politikisht. Kur partiaHDSSB u shpërbë, Glavas edhe njëherë gjeti një mënyrë për të mbije-tuar politikisht. Ai u bashkua meshumicën qeverisëse të HDZ-së në

parlament, gjë e cila i dha mëshumë pushtet politik sesa thjeshttë ishte deputeti i vetëm i HDSSBnë një parlament prej 151 deputetë-sh. Ndërkohë HDZ kishte nevojëpër mbështetjen e tij për të fituarvota në legjislaturë pasi u nda mepartnerin e vogël të koalicionit, Urae Listave të Pavarura, MOST. Kjondodhi kur pati një tjetër ngjarjeme leverdi. Pas disa seancave nërigjykimin e tij përpara gjykatës sëqarkut të Zagrebit, gjykata vendo-si në mars të këtij viti ta ndajë çë-shtjen e Glavasit nga ajo e pesë prejvartësve të tij të cilët po gjykohe-shin bashkë me të. Pa dyshim,gjykata argumentoi se kjo ishte se-pse të dy protokollet e Konventavetë Gjenevës duhet të zbatoheshinnë rastin e Glavasit dhe vetëm njënga protokollet në rastin kundërpesë vartësve të tij. Ndonëse kjomund të ngjajë si një çështje eksk-luzivisht procedurale, ajo do të re-zultojë në heqjen nga dosja e çë-shtjes së Glavasit deklaratat në tëcilat vartësit e tij e akuzojnë atë përkrimet. Vartësit e Glavasit do të sh-faqen në gjyqin e tij si dëshmitarëdhe jo si bashkë-autorë dhe do tëkenë mundësinë të ndryshojnë dë-shmitë e tyre.

Ndërkohë që protokollet e Kon-ventave të Gjenevës u krijuan për tëmbrojtur viktimat, në këtë rast, atopo mbrojnë mirë autorin e dyshuar.Për më tepër, gjykata vendosi nëqershor të këtij viti të heqë dësh-minë e dhënë nga Krunoslav Fehirnga dosja e çështjes Glavas - provakryesore kundër tij - duke preten-duar se ishte e paligjshme. PorOJQ-ja në Zagreb Documenta -Qendra për Ballafaqimin me të Ka-luarën, e cila ka ndjekur nga afërçështjen për vite me radhë, vuri nëdukje se Gjykata e Lartë vendosi dyvjet më parë se provat nuk ishin tëpaligjshme. Ky ishte një tjetër zh-villim i leverdisshëm për Glavasin.Documenta pohoi se duke refu-zuar këtë provë, si edhe duke ndarërastet, gjykata po pastronte rrugënpër të liruar Glavasin.

Nëse kjo ditë fatkeqe vjen, Gla-vas nuk do të jetë vetëm një burrëi lirë, por do të shihet gjithashtu siviktimë e një gjyqi të padrejtë dhetë motivuar politikisht. Ai do të hyjënë histori si një politikan i mode-ruar, një luftëtar kundër radikalëvetë ekstremit të djathtë dhe një nje-ri që u përpoq të ndërtonte një de-mokraci të shëndetshme kroate.Dhe kjo do të ishte vërtet shumëme leverdi për të. (BIRN)

20 KULTURËKoha, e hënë, 1 tetor 2018

“Romani Shkëlqimi dhe rënia eShokut Zylo”, i Dritëro Agollit, ështënjë nga veprat më popullore në Sh-qipëri, por është edhe më ipërkthyeri në shumë vende tëbotës. Këto ditë, kjo kryevepër eletërsisë shqipe, është botuar edhenë Turqi. Lajmin e ka bërë të diturvajza e shkrimtarit, Elona Agolli, ecila shprehet e entuziazmuar se:“Sot, mora lajmin e bukur që Zylodo t’iu flasë turqisht 80 milionë ba-norëve të atij vendi, që im atë e njih-te, e donte, e adhuronte, ndjehej sinë shtëpinë e tij. Kur udhëtoja përnë Stamboll më thoshte: Atje, buzëBosforit, tek peshkatarët, atje do tëdoja të shkoja dhe unë. Sa do të gë-zohej e lumturohej sot ai.

Do të fillonte të kujtonte udhë-timet e tij në Stamboll, Ankara nëvitet ‘80; bisedat e zijafetet me AzisNesin; Do të merrte librin në dorë edo të qeshte me fjalët e bukuraturke, qe aq shumë ua pëlqente

muzikalitetin e tyre. Sot u shëmbël-leva, u gëzova, u lumturova në atëpjesën e qenies sime ku është babi,pasi unë jam ai, pasi kjo ështëpërjetësia. Ai dhe unë u gëzuam elotuam shumë”, shkruan vajza eshkrimtarit, Elona Agolli, në rrjetinsocial në facebook.

Elona Agolli gjen rastin të rrëfejedhe kujtimet e të atit që lidhen mebotimin e veprës. Ajo rikthen kujti-met e shkrimtarit të madh të shk-ruar 25 vjet më parë: “Kur botovaromanin “Shkëlqimi dhe rënia eshokut Zylo“ kam ndjerë kënaqësi tëvërtetë. Është i pari roman në Sh-qipëri që e bën qesharak socializ-min dogmatik. Këtë gëzim ndjevaedhe kur u botua në Bullgari dhemora letër nga kolegët bullgarë nëvitin 1978( në atë kohë ishte e nda-luar të kishe korrespondencë mevendet ish-socialiste apo revizioni-ste siç i quanim ne) dhe më vonëkur u botua në Francë nga shtëpia

botuese “Gallimard”, nga shtëpitëbotuese më të mëdha në Evropë.”,kështu shkruante në një intervistëtë 25 viteve më parë Dritëroi”, thotëElona Agolli.

Ndërsa përkthyesja turke e këtijromani, Ece Dillioğlu, ka shkruar njëstatus të sajin në Facebook, ku sh-prehet me këto fjalë: “Një libër imrekullueshëm i Dritëro Agoll-it“Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo”u përkthye në turqisht. Unë sipërkthyesja e librit, mund të themse këtë roman duhet ta lexojnë tëgjithë, pasi çdo njeri e ka një perso-nazh si Zyloja në jetën e tij. E falën-deroj edhe zonjën Elona Agolli përbashkëpunimin që ka bërë”, shk-ruan Ece Dillioğlu.

Romani “Shkëlqimi dhe rënia eshokut Zylo” i Dritëro Agollit, i bo-tuar në vitin 1973, është një “kro-nikë” e karrierës së palavdishme tënjë zyrtari të periudhës së komu-nizmit; në të njëjtën kohë pasqyrë e

pozitës së mjerë të vartësit të tij,Demkës, një kalemxhi i stërvitur,por i patalentuar. Personazhet Zylodhe Demka, janë shkurtime të em-rave tradicionalë “Zylyftar” dhe “De-mir”. Komizmi i figurës së Zylos bu-ron nga kontradikta themelore ekarakterit të tij: ai i jep vetes të tje-ra vlera nga ato që i takojnë, dukemenduar se hierarkia shtetëroreështë edhe hierarki meritash.Shoku Zylo është një nga qindra eqindra nëpunësit e mesëm të njëaparati shtetëror me shumë instru-mente. Ai nuk është pa merita pune,diçka ka bërë, por këto merita nëshoqëri kanë vlerë më të vogël sesanë mendjen e Zylos. Në të vërtetëZylo Kamberi është një figurëtragjikomike. Veprimet e tij të bëjnëtë qeshësh, po aq sa edhe të ndiesh

keqardhje. Zyloja nuk është një bu-rokrat dukshëm prepotent, bujë-madh, i zhurmshëm. Arroganca etij është e heshtur. Prepotenca e tijështë me zë të ulët. Veprimet e tijpërherë priren nga qëllime të mba-ra, por çojnë në gabime trashanike.Sekreti i suksesit : analiza e hollëdhe djallëzore e hipokrizisë së pu-shteteve burokratike nëpërmjet fi-gurës së jashtëzakonshme të drej-torit Zylo. Historia e Zylos vlen përtë gjithë vendet dhe për të gjithakohërat, sukses i universalizmit qëka vete vepra. I pari që e kapërkthyer këtë libër ka qenë Kri-stian Gyt, ish-Drejtori i Arkivave dheKalorës Nderi i Francës. Më pas, li-bri është përkthyer në Gjermani,Itali, Greqi, Bullgari, Rusi, Maqedo-ni, etj.

Skënderbeu mes historisë dheletërsisë ishte tema boshte e Se-minarit XII Ndërkombëtar të Al-banologjisë që i zhvilloi punimettë premten në Universitetin e Te-tovës. Prorektori për Arsim i Uni-versitetit të Tetovës, prof. dr. Re-shat Qahili tha se ky seminar iparaprin fillimit të vitit të ri aka-demik 2018/2019 dhe i njëjti orga-nizohet në Vitin Mbarëkombëtartë Skënderbeut, kryeheroit tëkombit tonë.

Drejtori i Seminarit të Alba-nologjisë, Salajdin Saliu, para pje-sëmarrësve tha se në këtë semi-nar, krahas temës qendrore, do tëdiskutohet edhe për tema të tjeranga gjuhësia, letërsia, historia, et-nokultura apo sfera e medias. “Dotë flitet për mundësinë e digjita-lizimit të trashëgimisë sonë kul-turore, ashtu sikurse veprojnëkombet e qytetëruara, që kanëkujdes ndaj kujtesës. Do të flitet

për përplasjen ndërmjet botës sëGutenbergut dhe botës digjitale,si dhe për traumat që na përcjel-lin në këtë meskohë. Gjithashtu,në kuadër të seminarit tësivjetëm, e promovojmë veprënkapitale, siç është “Fjalori etimo-logjik i gjuhës shqipe”, i profesorittë respektuar, të ndjerit Kolec To-palli, një mendje e bukur e botëskulturore shqiptare. Në kuadër të

seminarit e promovojmë edhenumrin më të ri të revistës ” Alba-nologjia”, një nga shumë revistashkencore që mbajnë logon eUniversitetit të Tetovës. Kjo revi-stë që sjell studime nga gjuhësia,letërsia, historia, etnokultura dhemediat,është një kontribut ynimodest për kulturën tonë” , nën-vizoi Saliu.

Në kuadër të hapjes solemne

të Seminarit Ndërkombëtar të Al-banologjisë u promovua “Fjalorietimologjik i gjuhës shqipe”, i au-torit tashmë të ndjerë akademikKolec Topalli. Mbi rëndësinë dhepërmbajtjen e kësaj vepre folidrejtori i Institutit të Gjuhësisëdhe Letërsisë në Tiranë prof. Val-ter Memishaj. Kurse prof. Dr Ani-la Omari nga Qendra e Studime-ve Albanologjike në Tiranë,deklaroi se “Fjalori etimologjik igjuhës shqipe” i profesor Kolec To-pallit është vepra e tij e funditmadhore, e cila e kurorëzoi për-vojën e një jete kushtuar hulum-timit shkencor në fushën e gjuhësshqipe dhe historisë së saj. “Studi-met për historinë e gjuhës shqipeprofesor Koleci i nisi që në vitet e70’ dhe rezultatet e para të kësajpune panë dritën e botimit në tëvetmen revistë shkencore të In-stitutit të Gjuhësisë “Studime Fi-lologjike”, tha Omari.

Aliçka dhe Myftiunë një rrëfim përletërsinë shqipenë ParisShkrimtarët Ylljet Aliçka dhe BesaMyftiu do të jenë në një rrëfim mbiletërsinë shqipe në Paris. Ata do tëjenë pjesë e dy takimeve letrare, qëBiblioteka Universitare e Gjuhëvedhe Civilizimeve “Boulac”, në Paris,do të organizojë këtë fillim tetori,dedikuar posaçërisht letërsisë shqi-pe. Takimi i parë do të organizohetmë 6 tetor 2018, me temë qendrore“Letërsia shqipe nga një gjuhë nëtjetrën”, dhe gjatë tij do të trajtohençështje të tilla, si: Cila është natyra eshkëmbimeve mes autorit dhepërkthyesit? Cilat janë vështirësitëdhe pengesat e përhapjes dhe ek-sportimit të letërsisë jashtë kufijvetë Shqipërisë? Takimi i dytë do të or-ganizohet më 9 tetor 2018, me temë“Brenda dhe jashtë”, dhe gjatë tij dotë trajtohen çështje, si: Shkrimtarënga Shqipëria dhe diaspora; Hijet ekomunizmit në letërsinë shqipe etj.

SEMINARI XII NDËRKOMBËTAR I ALBANOLOGJISË

“Skënderbeu mes historisë dhe letërsisë”

/////////////////////////////////////////////////////////////// ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

“Shkëlqimi dhe rëniae shokut Zylo”botohet edhe në Turqi

Përkthyesja turke e këtij romani, Ece Dillioğlu, ka shkruar një status të sajinnë Facebook, ku shprehet me këto fjalë: “Një libër i mrekullueshëm i DritëroAgoll-it “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo” u përkthye në turqisht. Unë sipërkthyesja e librit, mund të them se këtë roman duhet ta lexojnë të gjithë,pasi çdo njeri e ka një personazh si Zyloja në jetën e tij

21TEKNOLOGJIKoha, e hënë, 1 tetor 2018

Muajve të fundit kanë ndodhurdisa aksidente në të cilat morënpjesë veturat autonome, ku patiedhe raste me epilog fatal dhe një-ra nga gjërat me rëndësi ka të bëjëme sigurinë. Drejtori i kompanisëteknologjike Blakcberry, John Chenparalajmëron për rrezikun shtesënë lidhje me veturat autonome,për shkak të mundësisë së hakimittë tyre, gjë e cila mund t’i shndër-rojë ato në armë në duart e krimi-nelëve. Edhe pse Blackberry punonnë zhvillimin e teknologjisë së sajautonome në vozitje në bashkë-punim me gjigantin kinez të inter-netit Baidu, kompania tërheq vë-rejtjen mbi rreziqet që bart kjoteknologji.

Chen thotë se këto makinakanë në shumë linja të kodit

kompjuterik se sa aeroplanët stan-dard luftarakë, gjë e cila iu mundë-son hakerëve hapësirë të madhepër keqpërdorim. “Automobililehtë mund të infektohet me viru-se dhe të transformohet tërësishtnë armë. Nëse një haker mund tamarrë atë, mund të imagjinoni seçfarë mund të bëjë. Unë mund tabëjë makinën 90% të sigurt ngavirusi, por sapo të arrijë në rrugë,këto kushte duhet kontrolluar rre-gullisht “, tha Chen. Chen theksonse ka ende shumë sfida përpara semakinat autonome të bëhen njëfenomen masiv në rrugë.

“Vetë-menaxhimi është endenë mënyrë të konsiderueshme evarur nga gabimi njerëzor dhekontrolli i sigurisë. Rregullat dhekërkesat e sigurisë teknologjike

duhet të krijohen para se tëlejohen këto automjete të dalin nërrugë”, thotë drejtori i Blackberry.

Teknologjia autonome ështëgjithashtu një sfidë e madhe përkompanitë e sigurimeve dhe

ligjvënësit, të cilët duhet të vendo-sin se kush do të jetë përgjegjës nërast aksidenti.

Robotët do tëkryejnë 52 përqind të punës deri më 2025Në një studim të ri është thënë se ro-botët do të kryejnë më shumë se“gjysmën e detyrave aktuale në ven-det e punës” deri më 2025. Në një ra-port të Forumit Ekonomik Botëror, tëprezantuar më 17 shtator, vlerësohetse, 52 për qind e të gjitha detyrave,pothuajse dyfishi i normës aktualedo të përfundohen nga makinat.“Deri më 2025 më shumë se gjysmae detyrave të punës do të kryhen ngapajisjet, në krahasim me normën ak-tuale prej 29 për qind”, ka thënë Or-ganizata joqeveritare me bazë nëZvicër. Në raportin e titulluar, EArdhmja e vendeve të Punës 2018,Organizata ka thënë se konsideronqë robotët do të zëvendësojnë njerë-zit në sektorin e menaxhimit tëklientëve, kontabilitetit, postës dheata industrialë.Në po të njëjtën kohë, në raportështë thënë se do të ketë rritje tëkërkesës për vendet e punës qëkërkojnë “aftësi njerëzore”, siç janëshitjet, marketingu, shërbimet ndajkonsumatorit, së bashku me ato qëlidhen me shitjet online dhe rrjetetsociale. Sipas raportit, sfida kyçe dotë jetë në fazën e trajnimit të punë-torëve, sidomos në fushën e “kreati-vitetit, mendimit kritik dhe vendos-shmërisë”. Në këto të gjeturaQeveritë këshillohen, që të përgati-sin punëtorët e rrezikuar nga ato qëjanë konsideruar si “ndryshime tëmëdha” në kualitetin dhe vazhdimë-sinë e vendeve të punës.

Gjiganti gjerman për prodhimin e vetu-rave, Volkswagen, i cili zotëron një duzinëmarkash automobilash dhe kamionësh, shë-noi rritje të shitjeve prej 7.5% në tetë muajte parë në krahasim me të njëjtën periudhë tëvitit 2017. Grupi Volkswagen la pas aferënDieselgate, e cila i kushtoi shumë para, por joedhe humbjen e konsumatorëve që blenë7.302.500 automjete në periudhën janar-gu-sht në mbarë botën. Evropa mbetet tregumë i rëndësishëm dhe më i madh për VW,meqë 3.155.400 automjete u transportuannë kontinentin e vjetër në tetë muajt e parë,me një rritje të shitjeve prej pothuajse 10%.

Rreth 2.9 milionë makina ose 6.8% mëshumë janë shitur në rajonin e Azisë dhe Pa-qësorit, nga të cilat vetëm 2.65 milionë janë

dërguar në Kinë. Në tregun e Amerikës sëVeriut, të gjitha markat që veprojnë nëkuadër të Grupit VW shitën 631,500 au-tomjete dhe ky është i vetmi rajon i madh nëbotë që shënon një rënie të lehtë gjatë vitittë kaluar prej -0,2%. Nga ana tjetër, në Ame-rikën e Jugut janë shitur 387,400 automjeteose 13.3% më shumë se sa në të njëjtën pe-riudhë të vitit të kaluar. Sikurse pritej, vetu-rat VW ishte marka më e shitur brenda gru-pit. Në periudhën janar-gusht 2018, gjithsej4,137,900 makina me emblemën e kësajmarke gjermane u shitën në mbarë botën,me një rritje prej 6.2%.Pason Audi, e cila nëtetë muajt e parë të këtij viti ka shitur

1.268.600 makina me një rritje prej 5.5%.Shkoda shiti 844.200 automjete ose 11.4%më shumë dhe Seat 383.900 makina ose21.9% më shumë.

Rritje të shitjes shënoi edhe Porsche me6,8%, ku në tetë muajt e parë të këtij vitijanë shitur 176.400 automobila të këtij bren-di. Gushti ishte veçanërisht i suksesshëm përgrupin VW, pasi u shitën 875,300 automjete,nga të cilat 513,300 ishin markë mëmë. Mbe-tet për t'u parë nëse deri në fund të vitit, VWGroup do të ketë sukses në tejkalimin eshitjes së Grupit Renault-Nissan, i cili në 2017e fitoi titullin e prodhuesit më të madh tëmakinave në botë.

Bashkëthemeluesit e aplikacionit përshpërndarje të fotografive, Instagram, Ke-vin Systrom dhe Mike Krieger do të largohennga kompania. Systrom, deri tani shef ek-zekutiv i aplikacionit ka thënë se ata do tëlargohen për të “zbuluar kreativitetin tonë”.Instagam, aplikacion që është blerë nga Fa-cebook më 2012 në vlerë të 1 miliard dollarë-ve, tani ka më shumë se 1 miliardë përdo-rues. Njoftimi për largimin e këtyre dypersonave ka ardhur në kohën e raportime-ve për marrëdhënie të tensionuara në mes tëtyre dhe udhëheqësisë së Facebookut. “Tani

jemi gati për kapitullin e ri”, ka thënë Sy-strom në një deklaratë. “Ndërtimi i gjërave tëreja, nënkupton që ne duhet të largohemi, të

kuptojmë se çfarë na inspiron dhe tëpërkojmë me atë që ka nevojë bota, kjo ështëajo që planifikojmë të bëjmë”. Ndërkohë,themeluesi i kompanisë, Facebook, MarkZuckerberg ka thënë në një deklaratë se In-stagrami ka reflektuar mënyrën se si theme-luesit e këtij aplikacioni kanë “kombinuartalente kreative”. “Unë kam mësuar shumëduke punuar me ata në gjashtë vjetët e fun-dit dhe e kam shijuar. Mezi po pres të shoh seçfarë do të krijojnë tani”, është shprehur ai.Systrom dhe Krieger, janë në të 30-at e tyre,derisa studiojnë në Universitetin Standford.

Automjetet autonome mund të shndërrohen në armë///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Themeluesit e Instagramit largohen nga kompania/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

VW shënon rekord, ka shitur mbi 7.3 milionë vetura

Grupi Volkswagen la pas aferënDieselgate, e cila i kushtoishumë para, por jo edhehumbjen e konsumatorëve qëblenë 7.302.500 automjete nëperiudhën janar-gusht nëmbarë botën

22 MARKETINGKoha, e hënë, 1 tetor 2018

23MOZAIKKoha, e hënë, 1 tetor 2018

MensurMamuti

KËSULË MËNDAFSHI E NUSEVE

ARBËRESHE

PËRJETIMI KËNDSHËM

VEPËR LETRARE E HEROIT NË FOTO

EMRI I VEPRIMTARIT, SHKRIMTARIT

DHE MUZIKANTIT NË FOTO

HISTORIANE DHE AUTORE AMERIKANE

PIJA E NXEHTË E MËNGJESIT

-----------------------------FESTË ISLAME

(LINDJA E MUHAMEDIT)

MSUNDUESI I QIELLIT

DHE TOKËSTE GREKËT

AKTORI KROAT, NALIS

KOHAERË E VRULLSHME

ME SHI TË MADH------------------------------

PËRCAKTON(HUAJ)

NJË GJINI E ZËRIT (MUZ.)

-----------------------------LLOJ MOLLE

500 ROMAK-----------------------------

RADIUMI

VPOLITIKANI

PAKISTANEZ, ALI BUT

IMPULSI

AZOTI------------------------------PESHK I UJËRAVE

TË ËMBLA, LLOSKË(SH.)

AUSTRIA------------------------------

RUMANIAPJATA PERUXHA

SHTROJË DHOME(SHQ.)

-----------------------------LLOJ ËMBËLSIRE

QNGJYRË KOMPLE-

MENTARE (NJËRA NGA 4

NGJYRAT CMYK)

BASHKËVEPRIM

NJË PASTHIRRMË

KANCELARJA GJER-MANE, MERKEL

------------------------------QYTET

NË KOSOVË

MODELJA ZVICËRANE,

BENATIA

SHTIZA E PARMENDËS

-----------------------------FIJE QË LIDH TRURIN ME

ORGANET E TRUPIT

GRUPE NJERËZISH, BASHKËSITË

NJË SURE E KURANIT

-----------------------------PASTHIRRMË KËNAQËSIE

FAM, EMËR I NJOHUR

(SH. PASHQ.)------------------------------

GJENDJA E LIRË E MOTORIT

TISH LIDERI I BRSS-SË, VLLADIMIR ILIÇ------------------------------

VËNDOJ

QYTETNË GJERMANI

TEMPERATURA-----------------------------

LLAMBDA

OLIVERTUISTI

MBIEMRI I VEPRIMTARIT, SHKRIMTARIT

DHE MUZIKANTIT NË FOTO

ZGJIDHJET: KAFJA, MEVLUD, ZEUSI, ANTUN, TUFA, DUR, D, VERORE, FAJAZ, I, N, A, Q, NDËRVEPRIM, ORE, ANGELA, NABILLA, VIG, NISA, NAME, TOGET, LENIN, HANOVERI, T, OT, GËRVALLA.

Shumë i lehtë: 948321765, 671854293, 325769481, 514293678, 739586124, 286417359, 492178536, 167935842, 853642917. Mesatar: 471923568, 628754193, 395681742, 154237986, 839546271, 267819354, 913465827, 786192435, 542378619.

NË K

ËTË D

ATË

1 tetor 194318 janar 1982

9 3 1 5

7 5 9

5 7 9 4

5 4 6 8

3 2

2 6 3 9

2 1 8 5

6 3 4

8 6 2 7

4 2 3 6

2 7 1

5 7 2

9 4 6

8 3

9

7 8 9 3

7 6 1

M,

EPRIM V , NDËRRV , A, Q Z, I, NALLA. VVA , GËRRV TT, O

AZ J A ORE, FFA ER , V A, DUR, D, O ERI, TT, V ANO , H , LENIN ETT,

A , TUFFA , ZEUSI, ANTUN UD LOGE AME, T A, N IG, NIS A, V

: GJIDHJET ZL A, MEV KAFJABILLA ORE, ANGELA, N

9 3

7 5

5 7

5 4

1 5

9

9 4

6 8

4 2

2 7

5

2 3 6

1

7 2

5 4

3

2 6

2 1

6 3

6 8

2

3 9

8 5

4

9 4

8

9

7 8 9

4 6

3

9 3

9586124, 286417359,93, 395681742,8619.

8 6

739 81, 514293678, 7694r: 471923568, 62875419827, 786192435, 54237

2 7

21765, 671854293, 325742, 853642917.Mesatar71, 267819354, 913465

7

ë: Shumë i leht94832492178536, 1679358154237986, 8395462

7 6 1

DASHI 21. mars - 20. prillJupiteri do mundohet ta mbroje jetën tuaj ne çift gjate kë-

saj dite, por kjo do jete mjaft e vështirë. Kokëfortësia dhe padurimijuaj do jene pikat me te dobëta te cilat mund te shkatërrojnë gjithçka.Beqaret do e pëlqejnë jashtë mase një person qe do takojnë, por aido tregohen indiferent. Mos u dorëzoni lehte. Sektori i financave doketë përmirësime te ndjeshme.

DEMI 21. prill - 21. majPër shkak te një ambienti shume te trazuar ne jetën tuaj

ne çift, dita nuk do jete aspak pozitive. Përkundrazi debatet doduken te pafundme. Duhet me patjetër te ndërtoni një marrëdhë-nie barazie edhe mosmarrëveshjet te marrin fund. Beqaret do kenëvetëm flirtime, asgjë me tepër. Ne planin financiar situata do jete epaqëndrueshme prandaj mos kryeni shpenzime te tejskajshme.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorDuhet te komunikoni me tepër me partnerin tuaj gjate

kësaj dite dhe t’i shprehni me tepër ato qe ndjeni. Vetëm ne këtëmënyrë lidhje juaj do ece si duhet dhe nuk do ketë probleme. Beqa-ret me gjase do hedhin hapat e para drejt një lidhjeje te qëndrue-shme. Edhe për planin financiar dita do jete pozitive. Mund te ketëedhe përmirësime te buxhetit.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikDite shume e qete dhe pa problemin me te vogël kjo e

sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Do ndiheni mire pranë part-nerit dhe do e mbroni lidhjen nga çdo faktor i jashtëm. Beqaretduhet te kërkojnë personin qe ju përshtatet me mire ne çdo sek-tor, jo dike me lart apo me poste se ta. Ne planin financiar do erigjeni ekuilibrin dhe do mund te shpenzoni disa para me tepër.

LUANI 23. korrik - 22. gushtKushtojini vëmendjen e duhur sot atij qe keni ne krah se-

pse po e late pas dore dikush mund t’ua “rrëmbejë” menjëherë.Është një person qe po e vështron nga larg marrëdhënien tuaj dhemezi pret qe ajo te prishet. Beqaret do kenë disa takime gjate kësajdite dhe do kenë mundësi te bëjnë zgjedhjen e duhur. Për financatdo jete dite me fat. Buxheti do përmirësohet ndjeshëm.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorDita e sotme do jete paska e ndërlikuar sot. Do debatoni

ashpër me personin qe keni ne krah dhe asnjeri nuk do hape rruge.Kujdes, kështu si e keni nisur nuk do shkoni shume gjate bashke. Be-qaret do ndihen mire ashtu si janë dhe nuk do e ndiejnë aspak ne-vojën e krijimit te nje lidhjeje. Ne planin financiar nuk është koha tendërmerrni rreziqe te mëdha.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorTregohuni sa me te sinqerte me partnerin tuaj gjate

kësaj dite dhe mos i mbani asnjë te fshehte atij. Ne këtë mënyrëdo ndiheni me pranë njeri-tjetrit dhe atmosfera do ngrohet setepërmi. Beqaret do vazhdojnë te jene ne kërkim te dashurisë, porpa fat. Ne planin financiar duhet te hiqni dore nga disa shpenzi-me nëse doni qe situata mos jete problematike.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorDo keni disa vështirësi sot ne jetën tuaj ne çift, por me

mirëkuptim dhe tolerance mund te zgjidhni gjithçka. Bashkëpu-noni me tepër dhe flisni për çdo gjë. Beqaret do kenë një nga taki-met me mbresëlënëse dhe do kenë mundësi reale për te filluar njëlidhje te qëndrueshme. Ne planin financiar duhet te tregohenivigjilente dhe te kujdesshëm me shpenzimet.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorDo bashkëpunoni me se miri me partnerin tuaj gjate kë-

saj dite dhe do e përforconi lidhjen ne çift. Ne disa momente at-mosfera do ngrohet mjaft dhe emocionet do jene te fuqishme. Be-qaret nuk do jene shume kërkues dhe për këtë fakt do gjejnëshume persona te përshtatshëm. Prisni pak para se te filloni njëlidhje. Për financat do jete dite goxha e vështirë.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarVenusi do e mbroje jetën tuaj ne çift gjate kësaj dite. Do

i sqaroni mosmarrëveshjet qe keni pasur dhe do e shihni me opti-mizëm te ardhmen. Beqaret nga ana tjetër do i marrin gjerat si t’iuvijnë dhe nuk do kërkojnë asgjë me ngulm. Ne planin financiarnuk do kenë vështirësi te mëdha, por duhet me patjetër te bëni njëriorganizim tërësor te situatës.

UJORI 21. janar - 19. shkurtSot do futeni ne një periudhe shume te favorshme për

jetën tuaj ne çift. Do ndiheni me te sigurte se personi qe keni ne krahështë i duhuri dhe do hidhni hapa me tej. Beqaret do kenë një dite tezakonshme dhe pa te reja. Gjithsesi fale pranisë se miqve ata nuk doe ndiejnë nevojën e dikujt ne krah. Para se te kryeni shpenzime duhette mateni mire. Financat nuk do jene shume te qëndrueshme.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsKa mundësi te bëni edhe ndonjë çmenduri te vogël sot

ne jetën tuaj ne çift, vetëm e vetëm qe lidhja juaj te jete me emo-cionuese. Beqaret nga ana tjetër do pëlqejnë me shume sesa duhetnjë person i cili ka tashmeje angazhim. Mos hidhni hapa te nxituarqe te mos lëndoheni. Situata financiare do jete komplekse. Memire mos kryeni investime te tejskajshme sot.

Më shumë se 50% e britanikëve nukbesojnë se është e pranueshme që njëperson të refuzojë marrëdhënien sek-suale nëse ai është zhveshur bashkë mepartnerin e tij të mundshëm, sipas hu-lumtimit të kryer nga një organizatë ba-mirëse për shëndetin seksual.

Shoqata e Planifikimit Familjar (FPA)njoftoi se studimi i saj theksoi "sjelljetthellësisht shqetësuese", pasi shumë tëanketuar argumentuan se nuk është edrejtë të mohohet seksi nëse kanë blerëpije alkoolike ose e kanë puthur tashmëpersonin tjetër. "Është me të vërtetë sh-qetësuese që njerëzit e të gjitha mosha-ve besojnë se nuk është e drejtë të mosofrojnë konsensusin e tyre në një varg si-tuatash", tha Natika Halili, kreu i FPA.

"Gjithmonë është mirë të thuhet jo përmarrëdhënien seksuale në të cilën per-soni nuk ndihet rehat, pa marrë parasy-sh se çfarë situate".

Sondazhi përfshiu 2000 personadhe u botua në kuadër të Javës së Shën-detit Seksual në Britani. Bazuar nëanketën e kryer, të anketuarit në moshëmë të re ishin ata që besonin se kashumë të ngjarë që ishte e padrejtë qëpërfundimisht të refuzonin marrëdhë-niet seksuale në rrethana të caktuara.60% e adoleshentëve të moshës 14-17vjeç dhe pothuajse ¾ e njerëzve të mo-shës 25-34 vjeç raportojnë se është tepërvonë për të thënë jo, në krahasim me

30% të njerëzve të moshës 45-54 vjeç.Gjetjet "shqetësuese" tregojnë se sapunë duhet bërë për të edukuar qyte-tarët për kufijtë e konsensusit, tha KatieRussell.

"Është e rëndësishme që ne të fil-lojmë të edukojmë fëmijët që në mo-shë të hershme konsensusit dhe autono-misë fizike nëse duam të kemi njëmundësi për të reduktuar dhe përfundi-misht t'i japim fund shkallës së lartë tëdhunës seksuale në këtë vend", shtoiRussell. Një në pesë gra në Angli dheUells kanë qenë viktima të sulmit sek-sual që nga mosha 16 vjeçare, sipas shi-frave të qeverisë britanike.

Rreth 80.000 persona vlerësohettë kenë vdekur si pasojë e grupit dhekomplikimeve të tij përgjatë dimrit tëvitit të kaluar në SHBA, shifër kjo më elarta në 4 dekadat e fundit. Drejtori

për Qendrën për Kontrollin dhe Paran-dalimin e Sëmundjeve, Dr. Robert Red-field, bëri të ditur shifrën alarmantegjatë një interviste për “The Associa-ted Press”. Megjithëse ekspertët e dinin

se ai i kaluari ishte një sezon tepër ikeq, shumë e gjejnë numrin e vdekje-ve surprizues. Vitet e mëparshme,vdekjet e lidhura me gripin varioninnga 12.000 në 56.000. Shumica evdekjeve erdhën nga radhët e fëmijëvedhe të moshuarve, me pikun që arritinë muajt Shkurt dhe Mars. Ajo që ebëri edhe më të keqe situatën ishtefakti se vaksinat e gripit nuk dhanëefektet e pritshme. Të dhënat e vdekje-ve nga gripi përgjatë dimrit të kaluarraportohet se kanë qenë më të larta seato të të gjithë viteve që prej vitit 1976-1977. Si vitet me gripin më vdekje-prurës në histori ndërkohë vlerësohettë jetë pandemia që nisi në vitin 1918dhe zgjati dy vite duke vrarë më shumëse 500.000 amerikanë.

Zemërgjerësia është ngjitëse. Ajoështë një nga karakteristikat që na dallondhe njëkohësisht çelësi i suksesit të spe-cies sonë. Bëhet fjalë për aftësinë e ba-shkëpunimit në mënyrë fleksibël, sipaskontekstit dhe kërkesave. Madje hu-manët e bëjnë edhe kur nuk fitojnë asgjënë këmbim dhe këtu mjafton të kuj-tojmë kur dhurojmë gjak ose në kontri-butet për bamirësi, ato të vërtetat.

Dhe ndoshta më shumë se faktor itrashëguar, është një sjellje që na ndikondrejtpërdrejt, e cila shpërndahet si njëreaksion zinxhir brenda grupit në fa-milje, punë, shoqëri etj. Këto janë rezul-tatet e studimeve mbi këtë karakteristikekaq njerëzore, por kaq të vështirë dhe tëkomplikuar për t’u shpjeguar. Kërkimet edisa universiteteve botërore janë për-qendruar prej kohësh në këtë argument,konkluzionet e të cilit e kanë publikuarnë revistën Current Biology.

Ekspertët kanë vrojtuar edhe sjelljet

e tribusë Hazda në Tanzani, e cila ështënjë ndër popullsitë e pakta në botë mestil dhe zakone që i trashëgojnë nëmënyrë fanatike që nga të parët e njerë-zimit.

Dhe rezultoi se njeriu ka tendencëntë bëhet zemërgjerë, të bashkëpunojëpër të mirën edhe të të tjerëve, në ato ra-

ste kur është brenda grupit të tij. Dhesjellja pozitive transmetohet edhe kurkemi një grup të përbërë nga personaegoistë, pasi mjafton që njëri të tregojëbashkëpunim, dashamirësi dhe kujdespër tjetrin, që kjo të ndikojë ngadalë tekkushdo duke përmirësuar marrëdhëniennjerëzore.

Për më shumë se gjysmën ebritanikëve,“pije+puthje”përkthehet në seks

Dimrin e kaluar, nga gripi vdiqën 80.000 njerëz

Zemërgjerësia është ngjitëse

24 MOZAIKKoha, e hënë, 1 tetor 2018

331 BC - Leka i madh mund DarinIII të Persisë në betejën e Guaga-melës.

1189 - Gerard de Ridefort, mjeshtrii madh i Kalorësve Templar që ngaviti 1184, vritet në Rrethimin e Akrit.

1653 - Parlamenti rus pranon anek-simin e Ukrainës.

1768 - Trupat angleze nën GjeneralGauge zbarkojnë në Boston.

1787 - Rusët nën komandën e Su-vorov mundin turqit në Kinburn.

1795 - Franca pushton Belgjikën.1867 - Publikolet “Kapitali” i Karl

Marksit.1891 - Në Kaliforni hapet Universi-

teti Stanford.1898 - Car Nikolla II dëbon he-

brenjtë nga qytetet e mëdha të Rusi-së.

1936 - Generalissimo FranciscoFranco themelon shtetin e Spanjës.

1943 - Gjermanët sulmojnë he-brenjtë në Danimarkë.

1960 - Nigeria fiton pavarësinë ngaBritania.

1977 - Pensionohet futbollisti imadh brazilian Pele me 1,281 gola tëshënuar në 1,363 ndeshje të luajtura.

1988 - Mihail Gorvaçov zgjidhetkryetar i Bashkimit Sovjetik.

1990 - Serbet në Kroaci shpallinautonomi.

PACIENTIA DHE PSIKOLOGUPacientja : Doktor, jam 15 vjeçe dheshtatzënë, si t'u them prindërve?Psikologu: Hap gojën e thuaji, për-derisa di të hapësh këmbët, di të ha-pesh dhe gojën...

Nuk ka rëndësi si ndihesh sot,ngrihu, vishu dhe shfaqu...!

(Paulo Coelho)

ÇFARË ËSHTË ABLUTOFOBIA?Ablutofobia është frika e vazhduesh-me e larjes, pastrimit dhe dushit. Kjofrikë prek më shumë fëmijët dhe fem-rat se sa meshkujt. Tek fëmijët mundtë zhduket nëse mësohen se dushiapo uji nuk është diçka e rrezikshme.Ablutofobia është më e zakonshmenë kombet evropiane. Shkencëtarëtthonë se në shekullin e 16, pothuajsetë gjithë njerëzit anglezë, francezëdhe vende të tjera evropiane kishinsimptoma të ablutofobisë. Mbretëre-sha e Anglisë, Elizabeta e parë njihetsi një nga më të "pastër" në Europë nëatë periudhë pasi lahej një herë nëmuaj. Në atë kohë, konsiderohej sinjeri që lahej shpesh dhe kjo gjë ebënte të pashëndetshme. Por, kjo frikëka edhe pasoja dramatike për jetën.Para disa vitesh, një adoleshent brita-nik vdiq nga përdorimi i tepruar i deo-dorantit duke shmangur dushin si pa-sojë e ablutofobisë. Thithja e sasisë sëlartë të gazit që gjendet në deodoranti shkaktoi vdekjen.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 1

TE

TO

RT

HË

NIA

E D

ITË

SB

AR

SOL

ET

AA

E D

INI

SE

...