İktİsada gİrİŞ 1personel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/gulsah.ozsahin/...temel...

İKTİSADA GİRİŞ 1TEMEL MİKROEKONOMİ

Kaynak: Tümay Ertek, «Temel Ekonomi (Basından Örneklerle)», Beta Yayınları, İstanbul, 5. Baskı.

3. FİYAT MEKANİZMASI: TALEP, ARZ VE FİYAT

Talep Edilen Miktarı Neler Belirler?

• Malın Fiyatı, talep edilen miktarı değiştirir.

Talebi değiştiren etkenler (talebi kaydıran etkenler):

• İlişkili Diğer Malların Fiyatları

• Gelir (Ortalama Tüketici Geliri)

• Gelir Dağılımı

• Nüfus

• Tercihler

• Reel Faiz Oranı

• Geleceğe Dönük Fiyat ve Gelir Beklentileri

Arz Edilen Miktarı Neler Belirler?

• Malın Fiyatı, arz edilen miktarı değiştirir.

Arzı değiştiren etkenler (arzı kaydıran etkenler):

• Girdi Fiyatları

• Teknoloji Düzeyi

• Üretilen Diğer Malların Fiyatları

• Firma Sayısı

• Geleceğe Dönük Fiyat Beklentisi

3.4. DENGE FİYATI VE MİKTARINDA DEĞİŞMELERTalepte Bir Değişme

Eski Piyasa Dengesi= E

Denge fiyatı: P0=16

Denge miktarı: Q0= QD=QS= 25

Yeni talep: D’

Arz: S

Yeni Piyasa Dengesi: E’


Denge miktarı Q1= QD=QS= 30

*** Arz sabitken talep artarsa: Denge fiyatı artar, denge miktarı artar.

*** Arz sabitken talep azalırsa: Denge fiyatı azalır, denge miktarı azalır.

Arzda Bir Değişme

Eski Piyasa Dengesi= E


Denge miktarı: Q0= QD=QS= 25

Yeni talep: D

Arz: S’

Yeni Piyasa Dengesi= E’


Denge miktarı Q1= QD=QS= 35

*** Talep sabitken arz artarsa: Denge fiyatı azalır, denge miktarı artar.

*** Talep sabitken arz azalırsa: Denge fiyatı artar, denge miktarı azalır.

Hem Arz ve Hem de Talepte Bir Değişme

Talep artarsa

Arz azalırsa

Sonuç olarak;

1. Denge fiyatı kesinlikle artar.

2. Talepteki değişim daha fazlaysa, denge miktarı artar.

veya

Arzdaki değişim daha

fazlaysa, denge miktarı azalır.

Örnek:

Eylül 2007’de bir önceki aya göre Türkiye’de yumurta fiyatlarında artış görüldü. Bu artış, bir yandan yem fiyatlarındaki artış sonucu maliyetlerin artıp arzın azalması, diğer yandan Irak’tan yumurtaya talep gelmesi sonucu Türkiye’de yurt içi ve yurt dışı toplam yumurta talebinin artması yumurta fiyatlarında artışlara neden oldu.

ALIŞTIRMALAR1. Talep genelde nasıl bir eğri ile gösterilir?

A) Yatay

B) Dikey

C) Yukarı doğru eğimli

D) Aşağı doğru eğimli

E) Arz kanunu ile doğrudan ilişkili

2. Aşağıdakilerden hangisi bir ürünün piyasa talep eğrisini sağa kaydırır?

A) Piyasada tüketicilerin sayısının azalması

B) Tüketici gelirinin azalması

C) Ürünün fiyatının azalması

D) Malın fiyatında bir artış beklentisi

E) Teknolojik değişme

3. Aşağıdakilerden hangisi talepte bir değişmeye neden olmaz?A) Söz konusu malın fiyatında bir değişmeB) İkame malların fiyatında bir değişmeC) Tamamlayıcı malların fiyatında bir değişmeD) Gelirde bir değişmeE) Reklam

4. Üzüm ve şeftali ikame mallar ise, o zaman şeftalinin fiyatındaki bir artış, üzümü nasıl etkiler?A) Üzüme olan talebi arttırırB) Üzüme olan talebi azaltırC) Üzümün arzını arttırırD) Üzümün arzını azaltırE) Yukarıdakilerden hiçbirine neden olmaz

5. Tüketicilerin geliri arttığında bir mala olan talepte azalma meydana geliyorsa, söz konusu mal nasıl bir maldır?A) Normal malB) Lüks malC) Düşük malD) «Yükte hafif, pahada ağır» bir malE) «Yükte ağır, pahada hafif» bir mal

6. Bir malın fiyatı artarken o mal ile ilişkili başka bir malın talebi artıyorsa, bu iki mala ne ad verilir? A) Normal mallarB) Düşük mallarC) Üstün vasıflı mallarD) Tamamlayıcı mallarE) İkame mallar

7. Aşağıdakilerden hangisi benzine olan talebin artmasına neden olur?

A) Benzin fiyatının artması

B) Benzin fiyatının azalması

C) Otomobil fiyatının artması

D) Otomobil fiyatının azalması

E) Otomobil arzının artması

8. Aşağıdakilerden hangisi tüketici gelirinde meydana gelen bir artışın sonucudur?

A) Bütün mallara olan talebin artması

B) Normal mallara olan talebin artması, düşük mallara olan talebin azalması

C) Normal mallara olan talebin azalması, düşük mallara olan talebin artması

D) Normal mallara olan talebin aynı kalması, düşük mallara olan talebin artması

E) Normal mallara olan talebin aynı kalması, düşük mallara olan talebin azalması

9. Karabiber fiyatının artması gömleğe olan talebi nasıl etkiler?

A) Gömleğe olan talep değişmez

B) Gömleğe olan talep azalır

C) Gömleğe olan talep artar

D) Gömleğin talep edilen miktarı artar

E) Gömleğin talep edilen miktarı azalır

10. Arz genelde nasıl bir eğri ile gösterilir?

A) Yatay

B) Dikey

C) Aşağı doğru eğimli

D) Yukarı doğru eğimli

E) Talep kanunu ile doğrudan ilişkili

11. Bir malın arzı aşağıdakilerden hangisinden etkilenmez?

A) Emek maliyeti

B) Piyasadaki firma sayısı

C) Tüketici tercihleri

D) Teknoloji

E) Kaynak maliyeti

12. Aşağıdakilerden hangisi arzda bir değişmeye neden olmaz?

A) Girdi fiyatlarında bir değişme

B) Söz konusu malın fiyatında bir değişme

C) Üretimde ikame edilebilir bir malın fiyatındaki değişme

D) Üretimde tamamlayıcı bir malın fiyatındaki değişme

E) Söz konusu malın üretimiyle ilgili teknolojide bir gelişme

13. Bir ürünün arzı aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir? A) Piyasadaki firma sayısınaB) Tüketicilerin tercihlerineC) Emek maliyetineD) Kaynakların (üretim faktörlerinin) maliyetineE) Teknoloji düzeyine

14. Bir malın talebi ve arzı arttığında, söz konusu malin denge miktarı ve denge fiyatı sırasıyla nasıl etkilenir? A) Denge miktarı artar; denge fiyatı artabilir, azalabilir veya aynı kalırB) Denge miktarı azalır; denge fiyatı artabilir, azalabilir veya aynı kalırC) Denge miktarı artar; denge fiyatı aynı kalırD) Denge miktarı azalır; denge fiyatı azalırE) Denge miktarı artar; denge fiyatı artar

15. Bir malın fiyatında artış, satılan miktarında ise azalış olmuş ise bunun nedeni ne olabilir? A) Arzda bir azalışB) Arzda bir artışC) Talepte bir azalışD) Talepte bir artışE) Hem talepte, hem arzda bir artış

16. Bir malın talebi artarken, arzı azaldığında söz konusu malın denge fiyatı ve denge miktarı sırasıyla nasıl etkilenir? A) Denge fiyatı artar; denge miktarı aynı kalırB) Denge fiyatı artar; denge miktarı azalırC) Denge fiyatı artar; denge miktarı azalırD) Denge fiyatı artar; denge miktarı artabilir, azalabilir veya aynı kalırE) Denge fiyatı azalır; denge miktarı artabilir, azalabilir veya aynı kalır

17. Bir malın talebi ve arzının azalması durumunda, söz konusu malın denge miktarı ve denge fiyatı sırasıyla nasıl etkilenir?

A) Artar; artabilir, azalabilir veya aynı kalır

B) Azalır; artabilir, azalabilir veya aynı kalır

C) Artar; artar

D) Artar; azalır

E) Artar; aynı kalır

4. ESNEKLİKLER

4.1. TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ

DA eğrisi esnek olmayan talebi,

DB eğrisi ise esnek olan talebi ifade eder.

Talebin fiyat esnekliği, talep edilen miktarın fiyattaki değişmelere olan hassasiyetini ifade eder.

Talebin fiyat esnekliği =𝑇𝑎𝑙𝑒𝑝 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒

𝐹𝑖𝑦𝑎𝑡𝑡𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒

Soru 1: Bir malın fiyatı %10 azaldığı zaman, talep edilen miktar %15 artmış ise talebin fiyat esnekliği

𝐸𝑃 =%15

−%10= −1,5

Esneklik mutlak değer ile ifade edilir.

𝐸𝑃 = −1,5 = 1,5 Talep esnektir.

𝐸𝑃 < 1 ise talep esnek değildir.

𝐸𝑃 > 1 ise talep esnektir.

𝐸𝑃 = 1 ise talep birim esnektir.

Soru 2: Bir malın fiyatı %15 azaldığı zaman, talep edilen miktarda %30 artış olmaktadır. Diğer etkenler sabit kalmak kaydıyla, talebin fiyat esnekliğinin mutlak değeri nedir?

Talebin fiyat esnekliği =𝑇𝑎𝑙𝑒𝑝 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒


Talebin Fiyat Esnekliğine Göre Çeşitli Talep Eğrileri

Örnek 1: Tarım ürünlerinde talebin fiyat esnekliğinin mutlak değeri 1 den küçüktür. Yani tarım ürünleri talebi esnek değildir. Fiyattaki bir değişmenin sonucunda talep edilen miktar çok az değişir. Tarım ürünleri o yıl bolsa ve fiyat düşmüşse talep edilen miktar az miktarda artacağı için çiftçiler sürümden kazanmayı umamazlar. Bu yüzden fiyatlar düştüğünde zarar edebilirler. Bu yüzden fiyat düşmesin diye bilerek ürünlerini tarlada bırakırlar.

Örnek 2: Petrole olan talep de esnek değildir, petrol üreten ülkeler bu yüzden ortak karar alıp ancak fiyatları yükselterek gelirlerini arttırabilirler.

Örnek 3: Sigaraya olan talep de esnek değildir. Sigaraya konulan vergiler sonucunda sigara fiyatları artmaktadır, fakat talep esnek olmadığı için talep edilen miktardaki azalma fiyattaki artıştan daha düşüktür. Talep fazla değişmediği için için devlet vergiler yoluyla gelirini artırmış olur.

Örnek 4: Vergi indirimleri beyaz eşya veya otomobil gibi talebin esnek olduğu ürünlerde olursa, fiyat düşüşü talebi çok fazla artıracağı için bunun sonucunda firmaların gelirleri artabilir.

Talebin fiyat esnekliği firmaların fiyat politikasında önemli yer tutar.Toplam hasılat (total revenue=TR) satışlardan elde edilen toplam geliri ifade eder.TR = P * QTR = toplam hasılatP= fiyatQ= satılan mal miktarı (talep edilen mal miktarı)

𝐸𝑃 < 1 ise talep esnek değildir. P düşerse, Q daha düşük oranda artar, TR azalır.𝐸𝑃 > 1 ise talep esnektir. P düşerse, Q daha yüksek oranda artar, TR artar.𝐸𝑃 = 1 ise talep birim esnektir. P düşerse, Q aynı oranda artar, TR

değişmez.*** Esnek olmayan talepte fiyatı arttırmak, esnek talepte fiyatı düşürmek toplam hasılatı arttırır.

4.2. TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİNİN ÖLÇÜMÜ

Talebin fiyat esnekliği:

𝐸𝑃 =𝑇𝑎𝑙𝑒𝑝 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒


Fiyattaki % değişme=∆𝑃

𝑃=

𝑃2−𝑃1

𝑃1∗ 100

Talep edilen miktardaki % değişme=∆𝑄

𝑄=

𝑄2−𝑄1

𝑄1∗ 100

P1 ve Q1 ilk fiyat ve talep edilen miktar

P2 ve Q2 son fiyat ve talep edilen miktar

Talebin fiyat esnekliği:

𝐸𝑃 =∆𝑄/𝑄

∆𝑃/𝑃=(𝑄2 − 𝑄1)/𝑄1(𝑃2 − 𝑃1)/𝑃1

Örnek 1: A noktasında fiyat 25 TL, talep edilen mal miktarı 50 birimdir. B noktasında ise fiyat 15 TL talep edilen mal miktarı 200 birimdir. Bu iki nokta arasındaki talebin fiyat esnekliği nedir?

A noktası (ilk durum): P1 =25, Q1 =50

B noktası (son durum): P2 =15, Q2 =200


𝑃=

𝑃2−𝑃1

𝑃1∗ 100 =

15−25

25∗ 100 = −%40


𝑄=

𝑄2−𝑄1

𝑄1∗ 100 =

200−50

50∗ 100 = %300


𝐹𝑖𝑦𝑎𝑡𝑡𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒=

%300

−%40= −7,5


Örnek 2: B noktası ilk durum, A noktası son durum olsun. Talebin fiyat esnekliği ne olur?

B noktası (ilk durum): P1 =15, Q1 =200

A noktası (son durum): P2 =25, Q2 =50


𝑃=

𝑃2−𝑃1

𝑃1∗ 100 =

25−15

15∗ 100 = %66,7


𝑄=

𝑄2−𝑄1

𝑄1∗ 100 =

50−200

200∗ 100 = −%75


𝐹𝑖𝑦𝑎𝑡𝑡𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒=−%75

%66,7= −1,33


Ortalamalarda Esneklik (Yay Esnekliği)

İlk durum A noktası son durum B noktası ise talebin fiyata göre ortalamalarda esnekliği (yay esnekliği) ne olur?

Fiyattaki % değişme=

∆𝑃

𝑃=

𝑃2 − 𝑃1(𝑃1+𝑃2)/2

∗ 100 =15 − 25

(25 + 15)/2∗ 100

=−10

20∗ 100 = −%50

Talep edilen miktardaki % değişme=

∆𝑄

𝑄=

𝑄2 − 𝑄1(𝑄1+𝑄2)/2

∗ 100 =200 − 50

(50 + 200)/2∗ 100

=150

125∗ 100 = %120



%120

−%50= −2,4






∆𝑄/ ത𝑄

∆𝑃/ ത𝑃=(𝑄2 − 𝑄1)/

12(𝑄1 + 𝑄2)

(𝑃2 − 𝑃1)/12(𝑃1 + 𝑃2)

4.3. TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ VE TOPLAM HASILATToplam hasılat (total revenue=TR) satışlardan elde edilen toplam geliri ifade eder.

TR = P * Q

TR = toplam hasılat

P= fiyat

Q= satılan mal miktarı (talep edilen mal miktarı)

Talep Esnek Olduğunda Toplam Hasılat ve Fiyat

Talep esnek olduğunda, fiyat azalırsa toplam hasılat artar, fiyat artarsa toplam hasılat azalır.

Talep esnek ise toplam hasılatın artması için fiyatın düşmesi firmaların çıkarları için daha uygundur.

TR1 = P1 * Q1 =25 * 50 = 1250

TR2 = P2 * Q2 =15 * 200 = 3000

TR2 > TR1

Talep Birim Esnek Olduğunda Toplam Hasılat ve Fiyat

Talep birim esnek olduğunda, fiyatın azalması veya artması toplam hasılatı etkilemez yani toplam hasılat aynı kalır.

TR1 = P1 * Q1 =30 * 30 = 900

TR2 = P2 * Q2 =15 * 60 = 900

TR2 = TR1

Talep Esnek Olmadığında Toplam Hasılat ve Fiyat

Talep esnek olmadığında, fiyat artarsa toplam hasılat artar, fiyat azalırsa toplam hasılat azalır.

TR1 = P1 * Q1 =10 * 50 = 500

TR2 = P2 * Q2 =25 * 40 = 1000

TR2 > TR1

4.4. TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİNİ NELER BELİRLER?Talebin fiyat esnekliğini belirleyen 3 unsur vardır:

1. İkame edilebilir mal veya hizmetlerin olup olmaması

2. Bir mal veya hizmet için bütçeden veya gelirden ayrılan pay

3. Fiyat değişmesinden sonra geçen süre

1. İkame edilebilir mal veya hizmetlerin olup olmaması

Bir mal veya hizmet için ikame edilebilir mallar veya hizmetler varsa ve bunlar ne derece kolay ikame edilebilirse, o mal veya hizmetin esnekliği o derece fazla olur. Örneğin, petrolün ikamesi güç olduğu için petrol talebi esnek değildir. Fakat otomobil talebi esnektir veya taksi hizmetine olan talep esnektir. Çünkü ulaşım ihtiyacı için otobüs, minibüs, tren veya feribot kullanılabilir.

Malın geniş bir mal grubunu mu, yoksa tek bir malı mı ifade ettiği esneklik bakımından önemlidir. Örneğin tarım ürünlerinin tümünü ele alırsak ikamesi yoktur, bu yüzden talebi esnek değildir. Fakat örneğin, elma, portakal, mandalina, armut, muz gibi meyveleri düşünürsek birinin fiyatı yükseldiğinde diğerleriyle ikame etmek oldukça kolaydır. Bu yüzden örneğin muzun talebi esnektir.

2. Bir mal veya hizmet için bütçeden veya gelirden ayrılan pay

Bir mal veya hizmet için tüketicilerin bütçelerinden ayırdıkları pay ne kadar az olursa, o malın fiyatındaki değişmeler tüketicilerin bütçesini o derece az etkiler. Bu nedenle de talebin fiyat esnekliği o derece düşük olur. Örneğin karabiber için harcanan para tüketicilerin bütçesinde çok küçük bir paya sahiptir, fiyatta önemli bir artış olsa bile tüketicilerin tüketecekleri karabiber miktarını pek azaltmaz. Ekonomide bu duruma “önemsizliğin önemi” (“the importance of beingunimportant”) denir.


Fiyat değişmesinden sonra geçen süre ne kadar uzun olursa, talep de o derece esnek olur.

Kısa dönem talep (short rundemand) DSR

Uzun dönem talep (long rundemand) DLR

4.5. DİĞER TALEP ESNEKLİKLERİ

Talebin fiyat esnekliğinin yanı sıra:

• talebin gelir esnekliği

• talebin çapraz esnekliği

Talebin Gelir Esnekliği

Talebin gelir esnekliği bir malın talep edilen miktarının gelirdeki değişmelere olan hassasiyetini ifade eder.

Gelir Esnekliği 𝐸𝑌 =𝑇𝑎𝑙𝑒𝑝 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒

𝐺𝑒𝑙𝑖𝑟𝑑𝑒𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒

Elasticity=Esneklik (E)

Income=Gelir (Y)

***Talebin gelir esnekliği hesaplanırken mutlak değer içine alınmadan hesaplanır.

Bir mala duyulan ihtiyaç ne kadar fazla ise o malın gelir esnekliği o kadar düşüktür. Gıda, deterjanlar ve sigara gibi malların gelir esnekliği 1 den düşüktür. Otomobil, beyaz eşya ve mobilya gibi mallarda gelir esnekliği 1 den yüksektir.

Malların gelir esnekliğine göre gruplandırılması:

1987 yılında Türkiye için Talebin Gelir Esneklikleri

Talebin Çapraz Esnekliği

Bir malın talep edilen miktarının ilişkili bir malın fiyatındaki değişmelere karşı hassasiyeti talebin çapraz esnekliğini ifade eder.

Talebin çapraz esnekliği 𝐸𝑋𝑍 =𝑋𝑚𝑎𝑙ı𝑛ı𝑛 𝑡𝑎𝑙𝑒𝑝 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟ı𝑛𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒

𝑍 𝑚𝑎𝑙ı𝑛ı𝑛 𝑓𝑖𝑦𝑎𝑡ı𝑛𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒

EXZ > 0 ise X ve Z malları ikame mallardır, çay ve kahve gibi.

EXZ < 0 ise X ve Z malları tamamlayıcı mallardır, fotoğraf filmi ve fotoğraf makinesi gibi.

EXZ = 0 ise iki mal arasında bir ilişki yok demektir, gömlek ve karabiber gibi.

4.6. ARZIN FİYAT ESNEKLİĞİ

Arzın fiyat esnekliği arz edilen miktarın malın fiyatındaki değişmeye karşı hassasiyetini ifade eder.

Arzın fiyat esnekliği 𝐸𝑃 =𝐴𝑟𝑧 𝑒𝑑𝑖𝑙𝑒𝑛 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝑑𝑎𝑘𝑖 % 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑚𝑒


Arz edilen miktar ile fiyat arasında pozitif bir ilişki vardır. Fiyat artarsa arz edilen miktar artar. Bu yüzden arzın fiyat esnekliği sürekli pozitiftir.

𝐸𝑃 < 1 ise arz esnek değildir.𝐸𝑃 > 1 ise arz esnektir.𝐸𝑃 = 1 ise arz birim esnektir.

Arzın Fiyat Esnekliğine Göre Çeşitli Arz Eğrileri

4.7. ARZIN FİYAT ESNEKLİĞİNİ NELER BELİRLER?Arzın fiyat esnekliğini belirleyen 4 unsur vardır:

1. Üretimde ikame edilebilir malların olup olmaması

2. Malın dayanıklı bir mal olup olmaması

3. Üretilen mal miktarı arttıkça maliyetlerin nasıl değiştiği


1. Üretimde ikame edilebilir malların olup olmaması

Üretimde ikame edilebilir mallar varsa arz esnek olacaktır, yoksa esnek olmayacaktır.

Daha önceden Çukurova’lı çiftçilerin örneğini vermiştik. Tarlalarında pamuk, mısır, buğday, karpuz gibi çeşitli tarım ürünleri üretebilirler. Örneğin pamuğun fiyatı nisbi (oransal) olarak diğerlerine göre daha yüksekse fiyatı göreli olarak artan pamuktan daha fazla diğerlerinden daha az üretirler. Dolayısıyla bu ürünler birbirlerinin üretimde ikamesi olduğu için arzın fiyat esnekliği de yüksek olur. Yani pamuğun arzı görece yatıktır.

Yine TOFAŞ firmasının ürettiği Doğan, Şahin ve Doblo da üretimde birbirlerinin ikamesidir. Doblo’nun fiyatı göreli olarak artarsa, Doblo’dandaha fazla diğer modellerden daha az üretirler. Dolayısıyla bu ürünler de birbirlerinin üretimde ikamesi (rakibi) olduğu için arzın fiyat esnekliği de yüksek olur. Yani Doblo’nun arzı görece yatıktır.

2. Malın dayanıklı bir mal olup olmaması

Dayanıklı mallarda arzı esnek, dayanıksız malların arzı esnek değildir.

Sebze ve meyve gibi dayanıksız tarımsal ürünler saklanması zor olduğu için arzları esnek değildir.

Otomobil, beyaz eşya ve mobilya gibi dayanıklı malların arzları esnektir. Dayanıklı mallar uzun süre saklanabildiğinden fiyat düşünce arz edilen miktar azaltılarak stok yapılabilir. Fiyatlar artınca da üretimin artmasının yanı sıra stoklardan da yararlanılarak arz arttırılabilir.

3. Üretilen mal miktarı arttıkça maliyetlerin nasıl değiştiği

Üretim arttıkça üretim maliyetleri fazla artmıyorsa arz esnektir. Fiyat düştüğü zaman firmalar üretimlerini daha fazla arttırabilirler, arzlarını daha fazla arttırabilirler yani arz esnektir.

Üretim arttıkça üretim maliyetleri çok fazla artıyorsa arz esnek değildir. Fiyat düştüğü zaman firmalar üretimlerini daha az arttırabilirler, arzlarını daha az arttırabilirler yani arz esnek değildir.


Arz esnekliği kısa dönemde esnek değil, uzun dönemde esnektir.

Kısa dönemde arz esnek değildir daha diktir. Zaman geçtikçe arz daha esnek daha yatık olur.

Kısa dönem arz (short runsupply) SSR

Uzun dönem arz (long runsupply) SLR

İktİsada gİrİŞ 1personel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/gulsah.ozsahin/...temel...

Documents