kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures johan wempe
TRANSCRIPT
![Page 1: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/1.jpg)
Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures
Johan Wempe
![Page 2: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/2.jpg)
Even voorstellen
Johan Wempe: Saxion Hogescholen: Lector Governance Nyenrode: HL Sustainability, innovation & leadership
![Page 3: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/3.jpg)
Doel van deze presentatie
Ontwikkeling in samenleving: markt als organisatiemethode
Visie op problemen in de bouw Vragen naar aanleiding van de De Bos en
Lommer-affaire Onderzoek naar de wijze waarop de aanbesteding
het bouwproces stuurt Uitnodiging voor deelname
![Page 4: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/4.jpg)
Maatschappelijke ontwikkelingen
Maakbare samenleving Geloof in markt als sturingsmechanisme (na 1980)
profijtbeginsel: dwingt consument afweging te maken de vervuiler betaalt privatisering emissiehandel toezichthouders (NmA, Opta, Dte) in plaats van vergunningverlening
![Page 5: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/5.jpg)
Ingrijpende wijzigingen: maatschappelijke ondernemingen
Diensten die traditioneel tot de publiekesector werden gerekend Verzelfstandiging liberalisering privatisering Concurrentie aanbesteding Afgebakende producten: prijs – kwaliteit
Wat zijn de maatschappelijke effecten van het aanbesteden?
![Page 6: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/6.jpg)
Ingrijpende wijzigingen ook binnen de private sector
Concurrentiebeperkende afspraken (door min van EZ goedgekeurde kartelafspraken)
Maatschappelijk belang: o.a. boekenprijs, vooroverleg in de bouw
Wat zijn de effecten? Efficiency, kwaliteit?Maatschappelijke aspecten
![Page 7: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/7.jpg)
Problemen in de bouw
![Page 8: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/8.jpg)
Case 1 Uit eigen ervaring:bouw dierenkliniek
![Page 9: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/9.jpg)
Nisje ten behoeve van apothekerskast
![Page 10: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/10.jpg)
Aanzicht: tekening bij offerte
![Page 11: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/11.jpg)
Case 2 Bos en
Lommerplein
![Page 12: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/12.jpg)
De wijk Bos en Lommer
Bos en Lommer: wijk uit 1935 Ontwerp gaat uit van een ruime
wijkopzet met een marktplein als centrale ontmoetingsplek
A10 splitsing van de wijk in jaren 60
Verdwijnen wijkkarakter en onherbergzaam leefklimaat
![Page 13: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/13.jpg)
Situatie in jaren 90
Het plangebied is “een onherbergzaam gebied met eenovermaat aan verkeersruimte, extreme geluidsoverlast enbebouwing die niet aansluit bij de voor het stadsdeel zokarakteristieke ruimtelijke opbouw.”
Citaat Stedenbouwkundig Programma van Eisen (1999)
![Page 14: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/14.jpg)
Herstructureringsplan in jaren 90
Nieuw hart voor het stadsdeel Oplossingen voor de fysieke, sociale en economische
problemen Terugdringen barrière werking en overlast A10
![Page 15: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/15.jpg)
Ambitieus plan
Woningen, winkels, kantoren, parkeergarages, groenvoorzieningen
Nieuw hart: winkelcentrum rond marktplein, een buurtcentrum en bibliotheek, parkeren onder marktplein
Overbouwen van de A10 met aan weerskanten kantoorgebouwen, oversteek voor trams, auto’s en voetgangers, winkels op voetgangersniveau met een boulevardachtige uitstraling
![Page 16: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/16.jpg)
Chronologie
1988 eerste plannen voor herstructurering 1999 commitment van Rijkswaterstaat 1999 versnelling door plannen voor groot onderhoud in
2001 2001 start bouw
![Page 17: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/17.jpg)
Bouwproces verloopt stroperig
Veel partijen: Stadsdeel Bos en Lommer Project ontwikkelaars Multi Vastgoed (winkels) en Hillen
en Roosen (woningen) Bouw bruggen in pps-constructie: Multi Vastgoed, Dienst
der Domeinen en Stadsdeel Bos en Lommer Rijkswaterstaat (o.a. vergunning i.v.m. veiligheid en
doorstroming verkeer) Dienst der Domeinen van MvF (eigenaar van de lucht
boven de weg: verkoopt luchtrechten)
![Page 18: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/18.jpg)
Complexiteit
Vergunning van RWS i.v.m. doorstroming en veiligheid op de weg
Ingewikkeld contract i.v.m. eigendom van de lucht boven de weg. Financiële overeenkomst diverse keren opengebroken.
Contracten hadden een losse opzet. Problemen door partijen gaandeweg opgelost. Nadeel dat er ruimte ontstond die voor eigen gewin benut kon worden.
In begin fase ad hoc proces management.
![Page 19: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/19.jpg)
Problemen in 2006
2006: Inzakken parkeergarage t.g.v. constructiefouten Ontruiming van woningen op last burgemeester Cohen Onderzoek door commissie De Boer Nog steeds onduidelijk wie opdraait voor de kosten
![Page 20: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/20.jpg)
Conclusies rapport De Boer
Fouten in de betonconstructie Wijzigingen ontwerp woningen
terwijl maatvoering onderliggende winkels al vast lag
Fouten hadden mogelijk geconstateerd kunnen worden door Bouwtoezichthouder gemeente
Onvoldoende toezicht Coördinerend hoofdconstructeur
noodzakelijk voor zo’n complex project
Geen adequate schriftelijke vastlegging
![Page 21: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/21.jpg)
Algemene conclusies te aanzien cases
Versnippering Iedere partij zoekt naar eigen optimum Afschuiven van verantwoordelijkheid Neiging oplossing te zoeken in meer controle,
gedetailleerdere bestek, procedures en hiërarchische structuur
![Page 22: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/22.jpg)
Onderzoek naar de rol van het aanbestedingsproces
![Page 23: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/23.jpg)
Achtergrond van het onderzoek:Bouw staat sterk onder druk
Kritiek: bouwfraude corruptieverwijt kostenoverschrijdingen verantwoordelijkheid ten aanzien van fouten bij
bouwprojecten (Maastricht, Bos en Lommer, Hoorn) strafrechtelijke vervolging van leiding (Amer centrale)
Tegelijk: vraag bijdrage te leveren aan duurzame ontwikkeling
![Page 24: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/24.jpg)
Hypotheses
1. De kenmerken van de bouwsector die er toe leiden dat sprake is van grote veiligheidsrisico’s vormen ook de oorzaak van de tekort schietende (duurzame) innovatiekracht.
2. Het aanbestedingsproces van grote bouwprojecten versterkt deze kenmerken.
![Page 25: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/25.jpg)
Onderzoeksmodel
Kenmerken aan-
bestedings-proces
Kenmerken Bouwsecto
r
Veiligheids-risico’s
Duurzame innovatie
![Page 26: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/26.jpg)
Doel van het onderzoek
1. Inzicht in de onderliggende factoren die ten grondslag liggen aan de veiligheidsrisico’s bij grote bouwprojecten.
2. Inzicht in de onderliggende factoren die ten grondslag liggen aan de duurzame innovatie.
3. Inzicht in het verband tussen de onder 1 en 2 genoemde factoren.
4. Inzicht in de wijze waarop het aanbestedingsproces invloed heeft (kan hebben) op de onder 1 en 2 genoemde factoren.
![Page 27: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/27.jpg)
Uiteindelijk doel van het onderzoek
Op welke manier kan het aanbestedingsproces bijdrage aan hetorganiseren van verantwoordelijkheidin de bouwsector waardoor:- veiligheidsrisico’s worden beheerst- en duurzame innovatie bevordert?
![Page 28: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/28.jpg)
Bouwproces in ruimste betekenis
van eerste idee tot planontwikkeling tot uitvoering (nieuw/ver)bouw tot gebruik en zelfs tot de sloop.
![Page 29: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/29.jpg)
Vooronderzoek
Bijdrage studenten buiten reguliere programma om Analyse Interviews
Vervolg onderzoek:1. Enquête2. Experimenten
![Page 30: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/30.jpg)
Interviews
diepte-interviews (op basis van open interviewprotocol)
door de gehele keten: opdrachtgever, architect, projectontwikkelaar en (onder)aannemer
geïnterviewden allen vanuit verschillende rollen betrokken bij het aanbestedingsproces
interviews naast elkaar gelegd.
![Page 31: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/31.jpg)
Resultaten: Veiligheidsrisico’s en kansen voor duurzame innovatie
Veiligheid: Constructiefouten Gezondheid en veiligheidsrisico’s bij bouw en gebruik
Duurzame innovatiekansen: Kostenbesparingen Zuiniger energiegebruik Duurzame materialen Leefbaarheid Betrokkenheid gebruikers Architectuur innovatie
![Page 32: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/32.jpg)
Resultaten: Kenmerken bouwsector/proces
Beperkte kennisuitwisseling Weinig risico bereidheid Verkokering/versnippering Groot vertrouwen in procedures Aansprakelijkheid Concurrentie Weinig efficiency Ondoorzichtigheid markt
![Page 33: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/33.jpg)
Resultaten: Kenmerken bouwsector/procesTwee visies
Opdrachtnemer Tekortschietende kennis bij
opdrachtgever
Starre procedures dienen niet het beste resultaat
Hoge kosten van aanbestedingsprocedure
Verkokering bij de overheid Angst voor aansprakelijkheid Hevige concurrentie leidt tot
ondoorzichtigheid
Opdrachtgever Tijdsdruk;
tekort schietende kennis bij politici, media
Handelen volgens wet en regelgeving centraal; zorg voor onbevooroordeeld oordeel
Bouw is te duur
Versnippering bij de bouw Angst voor negatieve publiciteit Concurrentie bevordert transparantie
en beste kwaliteit tegen laagste prijs
![Page 34: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/34.jpg)
Relevante factoren bij aanbesteding
Onduidelijkheid wettelijke eisen: angst deze te overtreden
Opdrachtnemers niet betrokken bij ideeënvorming/kennis opdrachtnemers nauwelijks benut
Gedetailleerd bestek/weinig ruimte voor alternatieven
Weinig ruimte om af te wijken na gunning Hoge kosten deelname aan aanbesteding Onduidelijkheid hoe criteria te
wegen/verhouding prijs kwaliteit
![Page 35: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/35.jpg)
Vervolgonderzoek
Breed inzicht in verbanden Mogelijkheden om aanbestedingsproces te ontwikkelen Experimenten met nieuwe manieren van aanbesteden
Interesse om mee te doen aan vervolgonderzoek:We komen graag praten!
![Page 36: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/36.jpg)
Kritische succesfactoren bij aanbestedingsprocedures
![Page 37: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/37.jpg)
Lessen
Voorkom indekgedrag Concurrerende sectoren: plekken waar visieontwikkeling en
kennisuitwisseling mogelijk zijn Medewerkers betrekken bij visieontwikkeling Zoeken naar innovatieve vormen van aanbesteding waarbij in
vroeg stadium opdrachtnemer betrokken wordt in denkproces Bij complexe en innovatieve projecten ruimte in bestek voor
verbeteringen en innovatie Waarborg fonds voor risico’s en innovatie
![Page 38: Kritische succesfactoren in aanbestedingsprocedures Johan Wempe](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022062303/5551a0ee4979591f3c8b71c3/html5/thumbnails/38.jpg)
Meer informatie over het onderzoek
Posterpresentatie van de studenten tijdenskoffiepauze
Nienke Visschers Anouk Breukers Jörgen de Klerk Dennis Rödel
Collega’s: Rolf Grouve en Maurits Sanders