krishi jagran punjabi magazine april 2016

70
Gkosh y/sh dk u/jok pdbdk- fBT{ jkb?Iv n?rohebuo Gkosh y/sh dk u/jok pdbdk- fBT{ jkb?Iv n?rohebuo cb, c[Zb ns/ ;pih ftu fBokJh-r[vkJh dk T[Zsw ;kXB cb, c[Zb ns/ ;pih ftu fBokJh-r[vkJh dk T[Zsw ;kXB fe;kB, ftfrnkfBe ns/ tgkoh fJeZm/ fJe wzu s/ fe;kB, ftfrnkfBe ns/ tgkoh fJeZm/ fJe wzu s/ n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD ;kb 18 ^ nze 4 ^ ngq?b 2016 ^ o[gJ/ 35 www.krishijagran.com ISSN 2455-1112 j'Ivk dh BthI g/FeF j'Ivk dh BthI g/FeF

Upload: krishi-jagran

Post on 28-Jul-2016

222 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Krishi Jagran, India's No.1 (Agriculture Media Group) How to grow more agri-production with latest scientific methods Events, news, information, product- launch, sports, politics, Entertainment etc. Right choice for agriculture fraternity

TRANSCRIPT

Page 1: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

Gkosh y/sh dk u/jok pdbdk-fBT{ jkb?Iv n?rohebuo

Gkosh y/sh dk u/jok pdbdk-fBT{ jkb?Iv n?rohebuo

cb, c[Zb ns/ ;pih ftu

fBokJh-r[vkJh dk T[Zsw ;kXB

cb, c[Zb ns/ ;pih ftu

fBokJh-r[vkJh dk T[Zsw ;kXB

fe;kB, ftfrnkfBe ns/ tgkohfJeZm/ fJe wzu s/

fe;kB, ftfrnkfBe ns/ tgkohfJeZm/ fJe wzu s/

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD;kb 18 ^ nze 4 ^ ngq?b 2016 ^ o[gJ/ 35www.krishijagran.com

ISSN 2455-1112

j'Ivk dh BthI g/FeFj'Ivk dh BthI g/FeF

Page 2: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 3: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 4: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 5: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 6: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;zgkde� � n?wH;hH v'fwfBefBd/Fe� � FkfJBh fJwkB[tb n?wH ihH tk;Bekoiekoh ;zgkde� vkH e/H hHuKvhN oftzdo s/tfsnk n;bw oF[b ykB;jkfJe ;zgkde vkH ;zrhsk ;’Jh;zgkdeh e'nkovhB/No ;zi/ e[wkowjkgqpzXe� � cojk ykB;fj ;zgkde o{ph i?BgZsoeko fJwokB ykB wBhF u”jkB ;kro wbj'sok dhgfFyk ;who fstkoh g{ik fwFok i:’sh Fowk;hBhno gqpzXe e/Hi/H ;oZfBnk� � ;kok ykB nc;kBk wfbe u[zeh G{Nhnk g{Bw ftFFteowk fozeh g[zvho ;Bhnk wjkiB fPckbh wjkiB beFwh gKv/ g{Bw gqXkB n?rB; w?oh o/ub M/ftno j/wk Fowk gqhsh ujkB ezuB f;zx fofsek oki{ i?B/N ikB;B oiBh e[wkoh feqFwk bjo/ whBk gKv/ fgqnk fsqgkmh nkfJFk ykBgqpzXe gq;ko� � fBFKs Nke okj[b f;zx npd[; ;ws;jkfJe gqpzXe� � ;[iksk r”sw� � nze[ :kdt w’fjs� � gqFKs Fowk c[oekB e[o/Fh Fkji/p nfjwd gZg{ okJ/ gtB nkie/ Bo/Ido F/oskN/ fFteKs T[gkfXnkJ/ nkoHn?BHu”p/ feqFB fpjkoh ni/ e[wko jowBgqhs f;zx ezrnekT{IN; e/HphHfJzdokfvikfJfBzr� � Xow/Ido e[wko w'fBek wbj'sok :'r/F e[wkoezwekih ;jkfJe�� d/t/Ido f;zx irdhF ikBk oftzdo ikBk okiht

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud

,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-

Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301]

ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½*lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA

bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

n?Zw.J/.;h. feqPh ikroDgzikp dh gqw[~y g/Av{ gfotkoe wk;e g~fsqek

o"kZ 18 vad 4 vizSy 2016 #i;s 35MAC KRISHI JAGRAN

sseok

Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web : www.krishijagran.com

dqy ist 70

06 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

www.krishijagran.comsseok

SubscribeKrishi Jagran Magazine

Punjabi, Hindi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese & English

Nishant Taak Mob: 09953756433

y/sh ;wkuko HHHH10

ਕੰਪਨੀ ;wkukoHHHHHH21

Gkosh y/sh dk u/jok pdbdk- fBT{ jkb?Iv n?rohebuoHHHHHHHH30

jD[ fe;kBK dh goF/ kBh

dk jt' r/ k nsz ,jvI ' k

d / Bt I / fNbo BkbHHHHHH40

nkgDh fo;ou eoe /

ftdF/ K ftu th wFjo{

j ? @ekoh#LvkH

eNkfonkHHHHHHHHHHHHH41

grmI ru`q dI mUMgI

dI kwSq ikvyN

kIqI jwvy?.....43

grmI rq̀u dI mUMgI

Apnwa,u &slI

iviBnM qw ilAwau.45

fe;kBK dk d';sL

vh;hph p?Ie.......47

;jh feqFh o;kfJDK

dk fJ;s/wkb io{ohL n?;HghHw'jzsh.....HH.49

;'u ;wM e/ phi

yohdD fe;kBL

thHe/Hr”o....HHHHHH.50

d/F d/ feqAFh ftek; ftu jw/FK ;fj:'rh fojk ghJ/:{L

e[bgsh......HHHHHH51

e/Hn?;H ro[Zg nZs-

nkX[fBe seBhe

tkb/ T[sgkd pDkT[Idk

j?L e[bdhg f;zx...53

d/F ~ pukT[Dk j? sK

y/sh ftu fBt/F io{ohL

vkH wzrbk okJ/....54

finkdk s I' finkdk feFq h

seBheh Tg[ eoDK dk eo 'Tg[ :r' L

;shF w'tkfbnk.....56

ykDk^yIkB......57

;/js..............60

g’qveN bKu........61

y/b irs........62

okiBhsh...........64

fcbwh d[Bhnk...66

Page 7: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 8: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;zgkdeh

n?ZwH;hH v'wfBe&Email: [email protected]

i?B/fNebh w'vhckfJv nkor?fB}w (ihn?wU) :kBh nkB[tKfFe o{g Bkb pdbhnK c;bK Gkosh y/sh ~ fJe BtK nk:kw ns/ wip{sh d/ ;edhnK jB go e[M b'e nZi th fJ;dh G{fwek s/ ;tkb u[e oj/ jB.

;kv/ d/F ftu i/ e'Jh fe;kB, B/sk iK ftfrnkfBe ihn?w seBhe dk gZy b?Idk j? sK T[; s/ gqkJht/N ezgBhnK dk J/izN j'D dk b/pb bk fdZsk iKdk j?. ihn?w c;bK ~ pdBkw eoB tkbh r?o fizw/dkokBk w[fjw ekch j?okB eoB tkbh j?.

I rZb ihn?w c;bK dh ;cbsk dh eohJ/ sK fpqN/B dh ;z;Ek po{e; ns/ pkoc[ZN d[nkok ehs/ rJ/ nfXn?B ftu fJjBK d/ pj[s ;ko/ bkG doi ehs/ rJ/ jB. fJj 1H45 eo'V fe;kBK d/ nfXn?B s'I gZsk ehsk frnk j? fe eJh j'o ckfJfdnK d/ fJbktk fJjBK c;bK ftu ehNBkFeK dk gq:'r 9% xZN j'fJnk j?.

id'I th e'Jh seBhe ftef;s j[zdh j? sK nB[;zXkB T[;dk nfjw fjZ;k j[zdk j?. BthnK seBheK dk fJ;s/wkb eoB bJh n;hI finkdk ;w/I se fJzsiko BjhI eo ;ed/. Gkos d/F ftu n;hI ihn?w deBhe d/ ckfJfdnK ~ nBd/fynk BjhI eo ;ed/, fJE/ y/sh dh T[sgkdesk tXkT[Dk ns/ fgzv dh rohph ~ ysw eoBk jh gfjbh gfjb j?.

Gkos ftu e/tb fJe phNh egkj jh nfijh ihn?w c;b j? fi;~ wzi{oh fdZsh rJh j? ns/ fJ;B/ fe;kBK ~ p/jsohB Bshi/ fds/ jB. 2002 ftu fJ;~ g/F eoB d/ pknd s'I egkj dh y/sh dk oepk 90 bZy j?eN/no s'I tXe/ 1H20 eo'V j?eN/no j' frnk j?. phNh egkj dk fJj fJikck 165 gqshFs dk j?.

;kb 2002 ftu Gkos fiE/ egkj nk:ks eodk j[zdk ;h, T[E/ nZi ihn?w dh tiQk Bkb Gkos d[fBnk ftu egkj dk d{ik tZvk fBo:ks d/F pD frnk j?.

1818YEARS1818

(1999-2015)

arming Comg F muin nrv ite yS

www.krishijagran.com;zgkdeh

;oeko fe;kB fjs?Fh BjhI, o'e ojh j? fe;kBK d/ ftek; dk wkor;hnkJhn?cJ/ d/ wjk;fut ghHu/Irb o?vh dk efjDk j? fe ihn?w c;bK

eJh dFeK s'I g{oh d[fBnk ftu ;[oZfyns sohe/ Bkb T[rkJhnK ns/ ykXhnK ik ojhnK j?. ihn?w c;bK ~ i/ nwohek ftu ;[oZfyns wzfBnk iKdk j? sK Gkos ftu feT[I BjhI< ;kv/ d/F ftu nzso-okFNoh ezgBhnK d/ ihn?w T[sgkd t/uD dh fJikis sK j?, go fe;kBK d/ ihn?w T[sgkd T[rkT[D s/ fJsok} feT[I<

o/vh d[nkok e'oN ftu dkfJo fpnkB ftu fejk frnk j? fe 24 d/FK ftu 16 eo'V j?eN/no ftu ihn?w c;bK T[rkJhnK iKdhnK jB. T[jBK nB[;ko 30 eo'V nwoheB, 135 eo'V uhBh, 26 eo'V pqkihbh ns/ eJh j'o d/F f;ZX/ iK nf;ZX/ o{g ftu ihn?w nBki yKd/ jB fco T[;~ GkoshnK bJh ysoBke feT[I wzfBnk iKdk j?.

jkb jh ftu ;{os ftu nkJh;hJ/nko fdZbh ns/ Bt;koh feqFh :{Bhtof;Nh d[nkok egkj s/ ;kbkBk whfNzr dk nk:'iB j'fJnk fi; ftu g{o/ Gkos ftu egkj Bkb i[V/ feqFh ftfrnkfBe ns/ egkj fo;ou ;?INo d/ ikD/ gSkD/ ftfrnkfBe ns/ eJh gqkJht/N ezgBhnK d/ b'e nkJ/. go fJ; g{oh whfNzr ftu fe;/ th ;?INo ~ phHNhHegkj d/ gohyD ~ b? e/ fJikis BjhI fdZsh rJh.

fJ; rZb s/ T[x/ egkj ftfrnkfBe vkH;hHvhHwkJh B/ fejk fe fgSb/ 14 ;kbK ftu ihn?w ~ b? e/ gpfbe ;?eNo ftu e'Jh ezw BjhI j'fJnk j?. ihn?w ~ b? e/ ;kohnK rZb f;oc jtk ftu ehshnK ik ojhnK jB. e[M fdB gfjbK Gkos d/ e[M fJbkfenK ftu c;bK tkJhN cbkJh BK d/ ehV/ Bkb popkd j' rJhnK ;B go fJ;dk ;zpzX fJ; rZb Bkb fe;/ nkXko s/ BjhI bkfJnk ik ;edk fe fJ; ihn?w seBhe ftu e'Jh yokph j? feT[Ife phHNhH ihB dk ezw nwoheB ;z[vh s'I c;bK ~ ;[oZfynk d/Dk j?. T[jBK d/ nB[;ko ;oeko ~ fJe gkfb;h pBkT[Dh ukjhdh j? ns/ ihn?w c;bK d/ gohyD ~ fJikis d/Dh ukjhdh j?.

d[fBnk Go ftu e[M ;oekoK B/ ihn?w c;bK ~ fJikis fdZsh j? ns/ e[M B/ BjhI. go fes/ th fJj fBnkfJe w[Zdk BjhI pfDnk. pdfe;wsh dh rZb j? fe ihn?w fto'Xh ekoieosk skesto b'eK dk gqshfBXhst eo oj/ jB. ihn?w seBhe ~ b? e/ T[jBK gqf;ZX feqFh ftfrnkfBeK ~ th eNxo/ ftu yVk ehsk ik fojk j? fijBK B/ d' dFeK se ihn?w c;bK d/ ftek; dk wkordoFB ehsk j?.

AGRICULTURE W RLDThe Pulse of Agri-World

www.krishijagran.com

9 Languages (8 Indian & 1 Global), 18 States, 1 Portal – 8 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email: [email protected] Web: www.krishijagran.com � �

KRISHI JAGRAN, INDIA'S NO.1 AGRI MEDIA GROUP

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroDThe Pulse of Rural India

కృ� ిజ�గర�కృ� ిజ�గర� ßÔÁ¿ø¸ æ±á. í ßÔÁ¿ø¸ æñá1íßÔÁ¿ø¸ æñá1í

08 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 9: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 10: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

tX/rk 25 ch;dh ykD tkb/ s/b dk nk:ks

uzd fdBK ftu T[Sbh uhBh dh 8 ch;dh ehws

d fdBK ftu jh uhBh dhnK ehwsK ftu 8 ch;dh s'I

finkdk dk tkXk j'fJnk j?. F{ro gqkfJf;} fwb r/N s/

35 o[gJ/ gqsh feb' se gj[zu rJh j?. ;{soK ~ fJ;dh

ikDekoh No/vo} ns/ n?Bkfb;N; B/ fdZsh j?. T[jBK B/

dZf;nk fe fJ; tkX/ Bkb No/v ~ B[e;kB gj[zu ;edk j?.

fJ;d/ Bkb jh p'wp/ F{ro wou?IN; n?;';hJ/FB d/ gq?ihv?IN s'I

fwbh ikDekoh nB[;ko F{ro dhnK ehwsK ftu fgSb/ uko-

gzi fdBK d”okB eohp 300 o[gJ/ gqsh e[fJzNb se dk tkXk

j'fJnk j?. ehwsK ftu fJ; soQK dk tkXk No/v bJh uzrk

BjhI j?. fgSb/ S/ wjhfBnK ftu uhBh dhnK ehwsK ftu

eohp 28 ch;dk dk tkXk j'fJnk j?.

n?BH;hHvhHJhHn?e; s/ ehws tXD d/ No/v ~ fciheb

No/v ftu ehws tXD dk fJe tZvk ekoB wzfBnk ik fojk

j?. T[E/ jh wjkokFNo ftu ;G s'I finkdk n?e;-fwb F{ro

gqkfJ; 34H30 o[gJ/ gqsh feb' n?w-30 ro/v F{ro bJh

ojh. fJ; ftu swkw soQK d/ N?e; Fkfwb BjhI jB. fJjBK

~ Fkfwb eo b?D s/ fwb r/N; s/ uhBh dhnK ehwsK ftu 2

o[gJ/ gqsh feb' dk tkXk j' iKdk j?.

ph ;hiB ftu 75 bZy NB eDe dh yohd eoB dk

c?;bk jfonkDk ;oeko B/ fbnk j?. ikDekoh d/

nB[;ko jfonkDk ;oeko B/ ;kb 2016-17 d/ oph

wkoehfNzr ;hiB ftu 75 bZy NB eDe dh yohd eo/rk.

oki ;oeko B/ eDe dh fJ; yohd bJh pzd'p;s eo bJ/

jB feT[Ife BtK oph wkoehfNzr ;hiB fJe ngq?b s'I F[o{ j'

fojk j?. jfonkDk d/ ykd ns/ ng{osh ftGkr s'I fwbh

ikDekoh d/ nB[;ko oph ;hiB-2016 d/ d”okB eDe ns/

j'o nBkiK dh ;fji yohd d/ ;ko/ pzd'p;s eo bJ/ jB.

yohd J/iz;hnK B/ 75 bZy NB eDe dh yohd bJh g?e/fizr

w?Nhfonb dk th gqpzX eo fbnk j?. oki ;oeko B/ fe;kBK

~ T[jBK d/ nBki dk G[rskB 48 s'I 72 xzN/ ftu eo d/D

dk tkndk ehsk j?.

j? fe wzr ftu brksko fJikck j' fojk

j?. id'I fe xo/b{ T[sgkdB ;fEo j?.

nrb/ ftZsh ;kb ftu ;kv/ nk:ks fpb

ftu xZN' xZN 25 ch;dh dk tkXk j[zdk

B}o nk fojk j?. r”osbp j? fe

Gkos dk ykd s/b nk:ks

Btzpo 2014 s'I nes{po

2015 s/b ;kb ftu

brGr 10 nop nwoheh

vkbo dk fojk j?. fJe

nB[wkB d/ w[skfpe jo wjhB/ nk:ks nZm bZy NB tX fojk

j?. ukb{ ;kb ftu fJj nk:ks 155 bZy NB ofjD dk

nzdk}k j?. fJj nk:ks fpb ;kb 2015-16 ftu 11H5 s'I

12 nop nwoheh vkbo ns/ ;kb 2016-17 ftu 14H5

s'I 15 nop nwoheh vkbo gko eo ikD dh ;zGktBk j?.

T[D tkb/ ftZsh ;kb ftu xo/b{ ;o'sK s'I ykD tkb/

s/b dh ng{osh xZN ofjD dh nkFzek d/ ekoD

nk:ks fpb 25 ch;dh tXD dh ;zGktBk j?. fJ; rZb ~

Bekfonk BjhI ik ;edk fe d/F ftu ykD tkb/ s/bK dk

nk:ks fgSb/ uko ;kb ftu seohpB 50 ch;dh tfXnk

j?. id'I fe phs/ 13 ;kbK ftu xo/b{ ;o'sK s'I T[sgkdB

;fwsh o/Ii 55 s'I 72H5 bZy NB fojk j?. seBheh gq:'r

ns/ T[;d/ T[g:'r dh ewh d/ ekoD fJj ;fEsh j'Jh j?.

fJ; d”okB ftd/F s'I eo{V ns/ fockfJzv dk nk:ks brksko

tXdk fojk feT[Ife g/Iv{ ns/ Ffjoh Gkos dh wzr ftu

brksko tkXk t/yD ~ fwfbnk. e[M ;g?Ffb;NK dk efjDk

nk

uz

jfonkDk ftu j't/rh 75 bZy NB eDe dh yohd

o

10 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

y/sh ;wkuko www.krishijagran.com

Page 11: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

n?e;u/Ii nkco

n?e;u/Ii nkco

Page 12: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

:'iBktK s'I fwb/rk fe;kBK ~ bkG

fFt d/ oki ftu fe;kBK d/ ftek; d/ :sB

;oQ'I dhnK ehwsK ftu nukBe tkXk

XkBwzsoh c;b phwk ns/ J/ehfeqs g?e/i phwk :'iBk bKu j'D Bkb fe;kBK ~ bkG dh

T[whd tX rJh j? feT[Ife j[D gqXkBwzsoh J/ehfeqs g?e/i phwk :'iBk bKu j' u[eh j?.

gqXkB wzsoh noE-ftt;Ek dh ohV dh jZvh feqFh ~ j'o wip{s pBkT[D tZb isB eo oj/

jB. fJ;/ eqw ftu ftZswzsoh no[D i/sbh B/ fJjBK :'iBktK ~ bKu eod/ j'J/ fejk fe

;zF'fXs phik :'iBk ftu y/sh dh y/so dh ;wZf;nk d{o eoB d/ ekfpb j?. ngq?b s'I yohc

c;bK ~ ;[oZfynk d/D bJh fJjBK ~ fwFB w'V s/ bkr{ ehsk frnk j?. Bkb jh T[jBK B/

fejk fe fe;kBK bJh fJj :'iBk nfsnzs wjZstg{oD j?. fJ; phwk :'iBk ftu fsbjBK ns/

yohc c;bK ftu fe;kBK bJh d/n gqhwhnw ;w nF'onov 2 ch;dh ns/ oph c;bK

bJh 1H5 ch;dh j?. fe;kBK ~ c;b yokp j'D dh ;fEsh ftu th G[rskB

fdZsk ikJ/rk. pkeh gqhwhnw okFh ftu'I nZXk e/Ido ;oeko ns/ nZXk oki

;oeko MZb/rh. Bkb jh T[jBK B/ fejk fe ;oeko :'iBk d/ dkfJo/

ftu 50 ch;dh fe;kBK ~ fbnkT[Dk ukj[zdh j?. fJ; ftu finkdkso

nfij/ fe;kBK ~ Fkfwb ehsk ikJ/rk fijV/ f;zukJh bJh g{oh soQK

pkfoF s/ fBoGo eod/ jB. Bkb jh fejk fe d/F s'I rohph jNkT[D

ns/ ftek; do tXkT[D bJh y/sh dk ftek; pj[s io{oh j?.

Xgqd/F d/ w[Zywzsoh fFtoki f;zx u”jkB fe;kBK dh nkwdBh nrb/ gzi

;kbK ftu d'r[Dh eoB dh e'fFF ftu jB. fi; ftu ftuko eoe/

nfXekohnK ~ fJ;dk o'vw?g pBkT[D dk nkd/F th d/ u[Ze/ jB. ikDekoh d/

nB[;ko w[Zywzsoh u”jkB dk wzBDk j? fe gF{gkbD, wZSh gkbD ns/ o/Fw nkfd

ftu fe;kBK ~ gq's;kfjs eoB bJh ;[ftXktK T[gbpX eokJhnK ikD fi;

Bkb fBFfus s”o s/ fe;kBK dh nkwdBh d'r[Dh tX ikJ/rh. Bkb jh ;hBhno

nfXekohnK d/ Bkb p?me eoe/ T[jBK B/ fejk fe gqd/F d/ ;ko/ fifbnK ftu

d' d' wkvb fBZih y/soK ftu ;Ekfgs ehsk ikJ/rk. Bkb jh fe;kBK dh io{os

~ fXnkB ftu oZye/ seBheh ;[ftXktK ;fjs d[fBnk Go dhnK j'o T[sw

;[ftXktK T[gbpX eokJhnK ikDrhnK. fi; Bkb fe;kB gF{-gkbB, wZSbh

gkbB, o/Fw ns/ y/sh d/ y/so ftu ;cbsk gqkgs eoe/ nkwdBh ftu tkXk

eo ;eD.

oQ'I dhnK ehwsK ftu nukBe tkX/ Bkb pkiko ftu wip{sh d/

o[y ekoD ;N'fonK B/ tZvh wksok ftu ;”fdnK dh yohd F[o{

eo fdZsh j?. fi; Bkb tkfJdk eko'pko ftu ;oQ'I dh ehws 46

o[gJ/ dh s/ih d/ Bkb 4203 o[gJ/ gqsh e[fJzNb j' rJh.

pkiko ;{soK d/ nB[;ko tkfJdk eko'pko ftu ;oQ'I dhnK

ehwsK ftu s/ih ekoB s/b fwZbK dh wip{s wzr d/ ekoD jkfio

pkiko ftu wip{sh d/ o[y d/ ftu eko'pkohnK d[nkok Gkoh wksok

ftu yohd ehsh rJh ;h. fJ;d/ fJbktk T[sgkde y/soK s'I ;hfws

ng{osh d/ ekoD th s/ih ~ ;woEB gqkgs j'fJnk.

gq

wZ

;

y/sh ;wkuko www.krishijagran.com

12 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 13: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

s[jkv/ bJhNq?eNo g/F/to T[geoD

fv;e ftu T[gbpX

vhbofFg bJh

;zgoe eo'i/;h ;fNqg; n?Iv ck;NBo} gqkJht/N fbfwN/v

c'eb g[nkfJzN, nzfwqs;o, gzikp

koe o d; [n ks oko kG

o'Nkt/No� ebNht/No o'N';hvo

c[ZN ftu T[gbpXNkfJB ftu T[gbpX c[ZN ftu T[gbpX

fv;e gb' p/ej' b/}o n?Iv b?tbo

Page 14: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

fco'}g[o dh fwZmh fwou fiZs ojh j? ;G dk fdb

d/F dh gfjbh Jh-wzvh j't/rh eo'Id ftu

ou dk BK nkT[Id/ jh fsZy/gD dk nfj;k; j[zdk j? go

fco'}g[o dh joh fwou nkgDh fwmk; Bkb b'eK dk fdb fiZs ojh j?. fJ; fJzdok fwou dh fwmk; e[M yk; j? ns/ fJj ftd/FK ftu th nkgDh gSkD pDk ojh j?. gfjbK wfjbktK fwou yohdD s'I gfjbK fsZykgD io{o u?e eodhnK ;B, go fco'ig[o dh fJzdok fwou nkgDh fwmk; Bkb T[jBK dk fdb fiZs ojh j?. fJ; fwou dk pkiko ftu oki 15 wkou s'I 20 ngq?b se ofjzdk j?. fJ;d/ pknd ;hn?u-27, ;hn?u-1 ns/ ;hn?u-3 fe;w dh fwou pkiko ftu nk iKdh j? fijVh nkw fwou dh soQK jh j?. fJzdok fwou dh y/sh fco'ig[o, ckfibek ns/ nk;gk; d/ ;hwk Bkb brd/ fJbkfenK ftu j[zdh j?. w'Nk w[Bkck ns/ fszB wjhB/ dh y/sh ftu J/Bh ewkJh d{ihnK c;bK ftu BjhI j?. iBtoh ftu

bdh dk r[D fe;/ s'I b[fenk BjhI j?. fJj i/ jo xo

ftu w;kb/ d/ o{g ftu gq:'r j[zdk j? sK Bkb jh eJh

dtkJhnK ftu th fJ;~ fwbkfJnk iKdk j?. fe;kB fJ;dh

y/sh eoe/ xZN bkrs ftu finkdk nkwdBh gqkgs eo ;ed/

jB. jbdh dh y/sh s/ nB[dkB th fdsk iKdk j? ns/ jbdh

dh fpikJh bJh 15 wJh s'I 30 i{B se dk ;wK T[g:[es

j[zdk j?. y/s dh i[skJh eo gkNk ubk e/ fwZNh ~ G[oG[ok

pDke/ Gkoh iwhB ftu w/V pDke/ ns/ jZbeh fwZNh ftu

;wsb s/ jh fpikJh eo'. fpikJh s'I gfjbK ezdK ~ cc{zdh

BkFe Bkb T[gukfos eo'. fXnkB oj/ fe d' ezdK d/ ftu

20 ;?HwhH ns/ bkfJB d/ ftu 30 ;?HwhH dh d{oh j'Dh

ukjhdh j?. ezdK ~ iwhB ftu 8 s'I 10 ;?HwhH j/mK dpkT[Dk

T[fus j[zdk j?. ftfrnkfBe vkH nkoe/ f;zx dk efjDk j? fe

row ns/ finkdk Bwh tkb / ys/ o fJ;d / bJh ;G s I' Tg[ :e[ s

wBz / iKd / jB. pbJ{ h, dw' N fwNZ h ns / ib fBek;h dk ;kXB

tfXnk jt' ,/ TE[ / jbdh dh y/sh bkGdkfJe j[zdh j?.

fpikJh d/ g”d/ eohp YkJh wjhB/ pkd cbB brd/ jB. fJ; d”okB pkiko ftu joh fwou dh febZs j[zdh j?. fJjh ekoB j? fe ;pihnK dh y/sh d/ r[D f;Zy u[e/ fe;kBK B/ fJzdok y/sh ~ ngBkT[D ftu e'Jh e;o BjhI SZvh ns/ b'eK dh i[pkB s/ fJ;dk ;[nkd uVD ftu d' ;kb bZr/. fJ;d/ pknd fwou dh eVtkjN s/ fJ;dh fwmk; nfijh uVh fe fe;kBK ~ gqsh J/eV dh g?dktko B/ fJe bZy o[gJ/ se dh nkwdBh d/ fdZsh j? fijVh fe;kBK bJh ekch bkGdkfJe j?.

XkBwzsoh Bo/Ido w'dh eo'Id feqFh T[gi wzvh dk

T[dxkNB eoDr/. d/F dhnK 585 wazvhnK ftu fJj

gfjbh j? fiE'I nkBbkfJB eko'pko dh F[o{nks j't/rh.

F[eotko ~ w[Zywzsoh fFtoki f;zx B/ gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh

Bkb fdZbh ftu w[bkeks d/ d”okB ;kb 2022 se y/sh dh

nkwdBh ~ d'r[Dk fet/I ehsk ikJ/, fJ; s/ oki ;oeko ~

ekoi :'iBk ;”Igh rJh j? fi; Bkb y/sh :'iBk ftu ibd jh

;[Xko j' ikJ/.

nkofEe o{g ftu ;/js bJh ckfJd/wzd jbdh dh y/sh

fw

gq

j

14 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

y/sh ;wkuko www.krishijagran.com

Page 15: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;'wkBh ;hv;

fe;kBK dk

jw;co

Page 16: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

F d/ eJh fjZf;nK ftu n”;s s'I xZN pkfoF j'D d/

pknd fJjBK fJbkfenK ftu fe;kBK s/ ;zeN d/ pdZb

wzvok oj/ jB. fi;d/ ekoB r[ioks, e/ob, eoBkNe,

fpjko ns/ nKXo gqd/F d/ fJbkfenK ftu n”;s s'I 20% s'I

59% xZN pkfoF j'Jh j?. fJ; ;wZf;nk bJh feqFh wzsokb/

d/ fJe T[Zx/ nfXekoh B/ dZf;nk fe feqFh wzsokb/ B/ fJjBK

fe;kBK se wdd gj[zukT[D bJh fJe e?pB/N B'N fsnko

ehsk j?. fJ;d/ sfjs gqGkfts fe;kBK ~ vhib ;pf;vh,

xZN gkDh ftu th T[giD tkb/ yk; phi ns/ gqGkfts

fJbkfenK d/ wt/FhnK bJh ;;sk uko w[jZfJnk eokT[D dh

fsnkoh ehsh rJh j? fijVk fe nkT[D tkb/ jcs/ ftu

e?pB/N d[nkok g/F ehsk ikJ/rk. i/ fJ; gq;skt ~ e?pB/N

dh wzi{oh fwb iKdh j? sK fj; Bkb wjkokFN d/ wokmtkVk

ns/ wZX wjkokFN, T[soh ns/ sNh eoBkNe, nKXo gqd/F d/

okfJb;hwk fJbke/ d/ Bkb Bkb fpjko, e/ob ns/ r[ioks d/

gqGkfts fJbkfenK d/ fe;kBK ~ okjs fwb/rh.

xZN pkfoF tkb/ okiK bJh fe;kBK ~ ;oeko d[nkok wddd/

ys/ h d / ftek; ftu Gkos

fbEn[ kfBnk d / ftu nw? U :{

sh d/ y/so ftu ftek; bJh jw/FK nZr/ ofjD tkb/

gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh B/ e/Idoh wzsohwzvb ftu p?me

d/ d”okB feqFh y/so ftu ;fj:'r bJh Gkos ns/

fbE[nkfBnk d/ ftu ;wM'sk gZso s/ j;skyo bJh wzi{oh d/

fdsh j?. ikDekoh d/ nB[;ko fJ; ;wM”s/ ftu

@n?vtoNkfJ}w?IN ftu pkrpkBh, c;b eNkJh d/ pknd

gqpzXB, phi Gzvko, feqFh gq;z;eoD, i?fte y/sh, gF{gkbB,

wZSh gkbB, v/noh T[d:'r nkfd ftu d'jK d/FK ftu feqFh

T[sgkdB y/soK ftu ;fj:'r gqdkB eo/rk.

d'jK d/FK ftu d' ;kbk :'iBktK d/ nkXko s/ fJj

nB[pzX ehsk ikJ/rk. Bkb jh d'jK d/FK d/ ftu feqFh y/so

Fwsk fBowkD ftfrnkfBe ns/ seBhehnK d/ ftu frnkB d/

nkdkB gqdkB Bkb T[sgkdB d/ Bkb N?eBkb'ih d/ ftek; ~

rsh fwb/rh.

y/

fgnk} dk fBo:ks 10% xZfNnk

oswkB ;w/I ftu

d/F d/ fgnk} dk f B o : k s u k b { f t Z s h

;kb dh ngq?b-fd;zpo dh 9 wjhfBnK dh ntXh ftu 10% xZNe/ 6H95 bZy NB ofj frnk. ekoB ;kc j? fe fgnki fBo:ks s/ bZr/ nze[F eoe/ fJ; ftu ewh nkJh j?. okFNoh pkrpkBh nB[;zXkB ns/ ftek; ;zrmB d/ nKefVnK dh wzBhJ/ sK w[Zb d/ fj;kp Bkb ftZsh ;kb 2015-16 d/ gfjb/ 9 wjhfBnK ftu fgnki dk fBo:ks 44% tXe/ 1,961H60 eo'V o[gJ/ fojk fijVk fJ; s'I fJe ;kb gfjbK dh ;wkB ntXh ftu 7,76,291H13 NB fojk ;h. wksok d/ fj;kp Bkb fgnki d/ fBo:ks ftu froktN dh tik fJj ojh fe ;oeko B/ gfjb/ i{B ftu fgnki dk fBT{Bsw fBo:ks w[Zb tXke/ 425 vkbo gqsh NB eo fdsk. nr;s ftu fJ;~ tXke/ 700 vkbo gqsh NB ehsk frnk feT[Ife T[; ;w/I p/w”;wh po;ks eoe/ fgnki dhnK ehwsK T[ukJh s/ gj[zu rJhnK ;B. fgnki dhnK ehwsK ftu froktN nkT[D d/ pknd ;oeko B/ 25 fd;zpo, 2015 dk fgnki dk fBT{Bsw fBo:ks w[Zb s/ ysw eo fdZsk ;h. n?wHJhHghH T[j do j[zdh j? fi; Bkb xZN w[Zb s/ e'Jh tgkoh fBo:ks BjhI eo ;edk. nKefVnK d/ nB[;ko w[Zb d/ fj;kp Bkb gfjb/ 9 wjhfBnK ftu fgnki dk fBo:ks tXe/ 1,961H60 eo'V o[gJ/ fojk, i' fJ; s'I fgSb/ ;kb dh ;wkB ntXh ftu 1,364H74 eo'V o[gJ/ fojk ;h.

t

16 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

y/sh ;wkuko www.krishijagran.com

Page 17: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 18: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

pk;wsh uktb T[d:'r ftu j't/rk ;[Xko

wfjzdok n?Iv wfjzdok dk v/noh ftu edw

nkdk ;gbkJh ns/ xZN wzr dh ;wZf;nk Bkb i{M oj/

pk;wsh uktb T[d:'r ~ ukb{ ;kb dh d{ih Swkjh

ftu okjs fwb ;edh j?. nkJh;hJ/nko dh fJe fog'oN d/

nB[;ko pk;wsh uktb fJzv;Nqh ~ ukb{ ftZs ;kb ftu

finkdk ;gbkJh ns/ wzr ftu ewh dk ;kjwDk eoBk fgnk

ns/ Bkb jh fJj ;fEsh e[M fdB j'o pD/ ofjD dk nzdk}k

j?. fi;d/ ubd/ jkb/ e[M fdB j'o pk;wsh uktb T[d:'r

ftZsh ;wZf;nktK ftu ofj ;edk j?. ikDekoh d/ nB[;ko

nrb/ ;hiB ftu wzr ;[XoB d/ pknd jh pk;wsh uktb

T[d:'r s/ ftZsh dpkn xZN j't/rk. Bkb jh JhokB d/ Gkosh

pk;wsh ftu gqshpzX jNkT[D d/ pknd T[d:'r ~ ;woEB

fwb ;edk j?. r”osbp j? fe d[fBnk ftu 90 ch;dh

uktb dk T[sgkdB ns/ ygs J/Fhnk ftu jh j[zdh j?.

fjzdok n?Iv wfjzdok dh j[D v/noh ftu T[soD dh fsnkoh

g{oh j' u[Zeh j?. jkbKfe d[ZX dhnK uko fe;wK d/ Bkb j[D

pkiko ftu nk th u[Zek j?. ;{soK d/ nB[;ko wfjzdok B/ wZXgqd/F

d/ fJzd”o s'I v/noh dk ;zukbB F[o{ eo fdZsk j?. toswkB ftu

vpb N'Iv d[ZX, c[b eqhw fwbe, gq'NhB fou d[ZX ns/ eqhw fou

d[ZX bKu j' u[Ze/ jB. ;zukbB s'I gfjbK uoD ftu jh d; eo'V

dh :'iBk pDkJh j?. Bkb jh d/tk; ftu 70 d[ZX ;zrqjD e/Ido

dh ;EkgBk ehsh ik u[eh j?. nrb/ ;kb j'o FfjoK ftu th

eko'pkoK dk ;zukbB F[o{ ehsk ikJ/rk. toswkB ftu fJ;dk d[ZX

T[sgkdB 10,000 j? fijVk nrb/ ;kb d/ nzdo 50,000

bhNo gj[zukT[D dk beF oZfynk frnk j?.

2300 eo'V gko nw[Zb dk eko'pko

ioks dh nkr{ v/noh ezgBh r[ioks ;fjekoh d[ZX

ftgBD ;zr fbfwN/v B/ 2015-16 ftu nkgDk eko'pko 23,005 eo'V o[gJ/ j'D dk nzdk}k j? fijVk fe fgSb/ ;kb s'I eohp 11 ch;dh s'I finkdk j?.

ihH;hHn?wHn?wHn?c nw{b poKv d/ d[ZX ns/ v/noh T[sgkdK dh fteoh eodk j?. i/ n;hI ezgBh d/ eko'pko d/ fJ; nKeV/ dh d/F dhnK gqw[Zy ykd ezgBhnK Bkb w[ekpbk eohJ/ sK fJj ekch tZvk j?. ;kb 2014-15 ftu fpqNkfBnk dk eko'pko 7,17599 eo'V o[gJ/ fojk ;h, id'I fe B?;b/ dk eko'pko 8,175H31 eo'V o[gJ/ fojk. fgSb/ ftZsh ;kb ftu nkJhHNhH;h ns/ n?uH:{Hn?b dk ykD-ghD dk eko'pko bVhtko 6411 eo'V o[gJ/ ns/ 5522 eo'V o[gJ/ fojk ;h. ;G s'I tZvh rZb fJj j? fe fJj ;fjekoh v/noh ezgBh fgSb/ S/ ;kb ftu nkgDk eko'pko 187 ch;dh iK eohp 3H75 r[Dk tXkT[D ftu ;cb ojh j?. ;{soK ~ ikDekoh fdzd/ j'J/ ihH;hHn?wHn?wHn?c d/ gqpzX fBd/Fe nkoHn?;H;'Yh B/ fejk fe n;hI 6 ;kbK ftu nkgDk eko'pko 187 ch;dh iK eohp 3H75 r[Dk tXkT[D ftu ;cb ojh j?. ;{soK ~ ikDekoh fdzd/ j'J/ ihH;hHn?wHn?wHn?c d/ gqpzX fBd/Fe nkoHn?;H;'Yh B/ fejk fe n;hI 6 ;kbK ftu nkgDk eko'pko 8000 eo'V o[gJ/ s'I tXke/ 23,000 eo'V o[gJ/ eoB ftu ;cb oj/ jB. fJ;~ 2017-18 se 30,000 eo'V o[gJ/ se gj[zukT[D dk beF j?, fi;dk wsbp ;kc j? fe d' ;kb ftu 25 ch;dh tkXk j' ;edk j?.

w

fi

r[

18 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

y/sh ;wkuko www.krishijagran.com

Page 19: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 20: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

y/sh ftu tX/rh S/ ch;dh ftek; do

xZN gkDh Bkb ;cb y/sh dh e'fFF

; ;kb ftu wkB;{B

nkw fojk sK y/sh

dh ftek; do S/ ch;dh

se gj[zu ;edh j?.

wkB;{B dh pkfoF Bkb

fiE/ fpikJh oepk tX/rk,

T[E/ T[sgkdesk ftu th

tkXk j't/rk. ;{soK d/

nB[;ko Bhsh nk:'r d/

w?Ipo ow/Fuzd B/ fejk fe

y/sh y/so bJh fgSb/ d' ;kb pj[s yokp oj/ jB fi;

Bkb y/sh dh ftek; do Bekokswe j' rJh ;h. Bkb jh

T[jBK dZf;nk fe ;kb 2014-15 ftu y/sh dh ftek; do-

0H25 ch;dh ns/ 2015-16 ftu 1H2 ch;dh ojh.

ow/Fuzd B/ T[whd iskJh fe ;kb 2016-17 ftu wkB;{B

Bkowb fojk sK y/sh d/ y/so ftu ftek; do S/ ch;dh se

gj[zu ikJ/rh. fgSb/ ;kbK ftu wkB;{B B/ d/F ftu y/sh dh

s;tho ftrkV fdZsh ;h. y/sh dh g?dktko ftu Gkoh ewh

doi ehsh rJh go fJ; ;kb wkB;{B d/ Bkowb ofjD dh

dFk ftu fiE/ c;b fpikJh dk oepk tX ikJ/rk, T[E/ c;bK

dh T[sgkdesk ftu tkXk doi ehsk ikJ/rk.

F ftu M'B/ dk eN'ok fejk ikD tkbk oki jw/FK M'B/ dh BthI fe;w ftef;s eodk fojk j?. go j[D xZN gkDh Bkb

y/shn ftu ;cbsk gqkgs eoB dh e'fFF ehsh ik ojh j?. fJ; gqd/F ftu ;fEs fJzdok rKXh feqFh :{Bhtof;Nh ftu

toswkB ftu fJ;/ fo;ou s/ finkdk i'o fdsk ik fojk j?. feT[Ife ;w/I ftu pdbkn d/ Bkb pkfoF ftu fdB'fdB ewh j[zdh

ik ojh j?. fJ; ;wZf;nk s'I fBgND bJh xZN gkDh Bkb c;b fsnko eoBk p/jZd io{oh j?. :{Bhtof;Nh d/ f;Zfynk gq;ko

fBd/Fe n?wHghHmke[o B/ dZf;nk fe M'B/ ftu drV d/;h M'B/ dh g[okDh t?okfJNh j?. fJ;d/ iow gbk}w s'I gSkD j'Jh j? fe

xZN gkDh ftu fJ;~ bkfJnk ik ;edk j? fi;s/ N?;fNzr dk ezw ub fojk j?. Bkb jh GftZy ftu eJh ;kohnK t?okfJNhnK

fwbD dh nkFk j?. :{Bhtof;Nh s'I fwbh ikDekoh d/ nB[;ko T[E/ M'B/ dhnK eohp 300 fe;wK dk gq:'r ub fojk j?.

T[sgkdB ftu tkX/ bJh ngBkU n?;n?wnkJh ftXh

e

o fe;kB ~ uzr/ T[sgkdB dh ukj j[zdh j?. go y/sh

seBheh dh ewh Bkb eJh fe;kB ;cb y/sh BjhI eo

gkT[Id/ go f;;Nw nkc w;Nov fJzN/;hche/FB ftXh Bkb

y/sh eoB s/ c;b d/ T[sgkdB ftu tkXk j't/rk Bkb jh

ykd ns/ phi dh wksok th xZN bZr/rh. p; ;oQ'I dh y/sh

eoB s'I gfjbK w[bkfJw fwZNh ftu ;oQ'I dh Bo;oh fsnko

eo bU ns/ 15 fdBK d/ pknd y/s ftu o'gkJh eo'. fJ;

ftXh Bkb y/sh eoB Bkb fe;kBK ~ finkdk bkG gqkgs

j't/rh. y/shpkVh ;g?Ffb;NK dk efjDk j? fe ;oQ'I dh o'gkJh

s'I gfjbK y/s dh f;zukJh eo bU fco ykd gk e/ g”fdnK dh

o'gkJh eo'. fXnkB oZy' fe brGr 80 ;?HwhH ftu fJe g”dk

o'g'. Bkb jh g”fdnK d/ ftu puh irQk s/ j'o S'NhnK c;bK

dk bkG b? ;ed/ j' fi; BKb fJe tko fe;kB ~ d'jok bkG

fwb ikJ/rk. Bkb jh g”fdnK d/ ftu d{oh j'D Bkb g”fdnK

dhnK NfjDhnK g{oh soQK c?b iKdhnK jB fi; Bkb

T[sgkdB ftu tkXk j[zdk j?.

d/

fJ

j

20 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

y/sh ;wkuko www.krishijagran.com

Page 21: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

@gqfsFmk# d/ Bkb fby oj/ jB fe;kB nkgDh ;cbsk dh ejkDh

fe;kBK bJh ;G s'I finkdk io{oh j? fe y/s s'I tfXnk c;b

b?D bJh T[jBK ~ fejV/ y/sh d/ T[sgkdK dk fJ;s/wkb

eoBk ukjhdk j? fi; Bkb fe T[jBK ~ uzrk w[Bkck j' ;e/.

fJ;d/ bJh brksko e'fFF eo ojh j? gqfsFmk fJzv;Noh}

fbfwN/v. gqfsFmk w[Zy o{g Bkb y/sh d/ T[sgkdK ftu c;b

;[oZfynk ns/ gF{nK Bkb ;zpzfXs T[sgkd pBkT[D ftu d/F

dh ikDh gSkDh nkr{ ezgBh j?. ezgBh d/ gqshfBXh

e/H:kdkfroh okt dZ;d/ jB fe ezgBh dk w[Zy T[d/F fe;kBK

d/ y/sK ftu bfjbjkT[IdhnK c;bK ns/ fe;kBK d/ xoK ftu

;/jswzd gF{ t/yDk j?. fJ; bJh gqfsFmk w[Zy o{g Bkb c;b

gqpzXB bJh B?B' seBhe Bkb g{oD c;b

gqpzXB T[gbpX eok ojh j?. gqfsFmk Gkos

dh fJe nfijh ezgBh j? fijVh nzso-okFNoh

gZXo s/ nkgDh fJe yk; gSkD pDkJ/ j'J/ j?.

Fqh okt d/ nB[;ko ezgBh c;b ;[oZfynk d/

Bkb Bkb gF{nK dh ;/js ;zpzXh T[sgkd th

pDkT[Idh j?. c;b ;[oZfynk T[sgkdK ftu w[Zy o{g Bkb

gqfsFmk g'NkF, ck;c/N, n?Bghe/, ;'fJb fou, gqfsFmk fize,

fBzw gkT{vo nkfd w[Zy T[sgkd jB. fJ;d/ fJbktk gF{nK

bJh gq'NhwhB, gq'NkikfJw, n?f;v vqkg, ;hn?bih ns/ e?b

b?efNe w[Zy T[sgkd jB. gsk oj/ fe gqfsFmk

nkJhH;hHJ/Hnko, nkoHJ/HnkoHnkJh d/ fJbktk eJh feqFh

;z;EkBK d/ Bkb fwbe/ ezw eo ojh j?. e/H:kdkfroh okt

efjzd/ jB fe ezgBh dk w[Zy T[d/F f;kBK ~ uzr/ s'I uzr/

T[sgkd w[jZfJnk eoke/ T[jBK ~ y/sK se gj[zukT[Dk j?.

i dk fe;kB gfVnk fbfynk j?, T[;~ ;G soQK dh

ikDekoh j? fe T[;~ fe; soQK dk T[sgkd gq:'r eoBk

ukjhdk j? ns/ fe; soQK dk BjhI sKfe T[;d/ y/sK ftu

jfonkbh jw/FK pDh oj/. fJ;bJh fJe fe;kB jw/FK e'fFF

eodk j? fe T[;d/ y/s ftu tfXnk feqFh T[sgkd fJ;s/wkb

j'D. fe;kBK ~ fJ; soQK d/ tfXnk ns/ i?fte feqFh T[sgkd

T[gbpX eok fojk j? Nqkfgeb n?ro' f;;Nw. fJj ezgBh

fJe ikfDnk gSkfDnk BK j?. fJj ezgBh Mkto ro[Zg d/

500 s'I finkdk feqFh g/F/toK d/ Bkb 8000 s'I finkdk

i'Bb gkoNBoK d/ Bkb Gkos ftu ezw eo ojh j?. fJ;

ezgBh B/ F[o{ s'I jh fe;kBK ~ tfXnk ns/ i?fte T[sgkd

T[gbpX eokT[D dk T[d/F oZfynk. wkou ftu g{;k ftu

nk:'fis okFNoh feqFh w/b/ ftu fjZ;k b?D nkJh fJ; ezgBh

d/ gqshfBXh n?;HghHfwFok dZ;d/ jB fe ezgBh dk F[o{ s'I jh

T[d/F oZfynk j? fe fe;kBK ~ i?fte T[sgkdK d/ fJ;s/wkb d/

Bkb i?fte y/sh tZb b? e/ ikDk j?. fJ; bJh Nqkgheb n?ro'

f;;Nw y/sh ftu gq:[es i?fte T[sgkdK ftu'I w[Zy o{g Bkb

B?B' n?Bghe/, Bk;k, B?B' e?b, N?rbkfJc dqth, N?r w'Bk;,

N?r B/wk ns/ N?r t/fonk w[Zy T[sgkd jB. ezgBh w[Zy o{g

Bkb pkfJUb'iheb g?;Nh;kfJv, pkfJUb'iheb

coNhbkfJ}o, B?B' 4 ih coNhbkfJ}o ns/ nkor?fBe gbKN

ro'E go'w'No pDkT[Idh j?. B?B' 4ih coNhbkfJ}o e/tb

nfijk i?fte T[sgkd j? fijVk fe c;b d/ tkX/ ftu g{oh

soQK Fesh gqdkB eodk j?. fJj Gkos ftu gfjbk ns/

d[fBnk dk fJeb”sk fJ; sohe/ dk T[sgkd j? fi; Bkb fe

c;b dk tkXk s/ih Bkb j[zdk j?. feqFh T[BZsh w/fbnK ftu

th Nqkgheb n?ro' f;;Nw d/ ;Nkb s/ fe;kBK dh ekch GhV

ojh. n?;Hgh fwFok d/ nB[;ko fe;kBK ~ finkdk s'I finkdk

i?fte y/sh ~ ngBkaT[Dk ukjhdk j? sKfe d/F w[Ve/ i?fte

y/sh tb tX/.

Gkos ftu gfjbh tko 4ih B?B' n?Bghe/ Bkb c;bK j'DrhnK ;/jswzd

nZ

21n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 22: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;/ th c;b d/ ftek; bJh 16 sZsK dk j'Dk io{oh

j[zdk j?. ;ko/ sZs c;bK d/ tkX/ ftu nkgDh

wjZstg{oD G{fwek fBGkT[Id/ jB. T[jBK sZsK ftu'I rzXe th

fJe sZs j? fijVk n?fwB' nwb dk nzr j? ns/ c;b dh

gq'NhB ;zouBk ~ ;fEo oZyD ftu ;jkfJsk gqdkB eodk j?.

Bkb jh ftNkfwB pkfJUfNB EkfJfwB ns/ ;fj n?IikfJw-J/

dh T[gkgun feqnk ftu :'rdkB eodk j?. go rzXe dh

ewh ftu c;bK dk g{oh soQK ftek; BjhI j' gkT[Idk.

fJ;bJh B?FBb coNhbkfJ}o fbfwN/v ezgBh B/ fe;kB

p'BN'BkfJN ;bco bKu ehsk j? fijVk fwZNh ftu rzXe dh

ewh g{osh eodk j?. ;oQ'I, fgnki, fwou ns/ j'o c;bK

bJh fwZNh ftu rzXe dk j'Dk io{oh j?. ezgBh d/ gqshfBXh

;ziht e[wko B/ dZf;nk fe ezgBh B/ jkb jh ftu fe;kB

p'BN'BkfJN ;bco bKu ehsk j? fi;~ :{ohnk tKr fSVekn

eoe/ c;bK ftu ;zs[fbs nkjko dh g{osh ehsh ik ;edh

j?. Bkb jh ezgBh B/ fBzw b/fgs :{ohnk dh ;cbsk d/

pknd j[D fBzw ns/ fize b/fgs :{ohnk dh gfo:'iBk s/ ezw

F[o{ eo fdsk j?.

n?BHn?cHn?b dk p'BN'BkfJN

;bco g'Fe

e fe;kB ~ T[;d/ y/s ftu uzrh c;b ukjhdh j? fi;

Bkb fe T[j uzrk g?;k ewk e/ nkgDh ihftek uzrh

soQK r[iko ;e/. nZieb c;bK ~ fpwkohnK ns/ ehfVnK s'I

pukT[D bJh fGzB fGzB ehNBkFe w[Zy G{fwek fBGk oj/ jB.

vkH Bhoi B/ rZbpks d/ d”okB dZf;nk fe nZieb rzB/ ftu

ehfVnK dk efjo s/ih Bkb tX fojk j? fi;~ o'eD bJh

;kvh ezgBh B/ e[M T[sgkd eZY/ jB fijV/ rzB/ ftu finkdk

c[Nkn ns/ bzpkJh bJh eB;[nk ns/ iV S/de bJh dhwe

d/ ezNo'b bJh u”Vh ns/ ;zeoh gZsh tkb/ yogstkoK d/

ezNo'b bJh eJh ehNBkFe T[gbpX eokJ/ jB fijBK dk

BK N'eh, fpbv'o, s/i;, s'jck nkfd dk T[g:'r rzB/ dh

c;b ftu ehsk iKdk j?. ezgBh dk e/tb fJe jh T[d/F j?

fe;kBK ~ uzrh seBhe ns/ r[DtZsk:[es T[sgkd T[gbpX

eokT[Dk.

rzB/ dh ;[oZfynk bJh Gkos fJz;?eNh;kfJv d/ T[sw T[sgkd

r[gsk Nq?eNo} fJzgbhw?IN; d/ T[sw T[sgkd

sw b/}o b?Iv b/tbo bJh r[gsk Nq?eNo} pkiko ftu

wjZstg{oD ;EkB oZydk j?. fJj rZb ezgBh d/

vkfJo?eNo nkb'e r[gsk B/ ejh. T[jBK B/ dZf;nk fe ezgBh

d/ T[sgkd ezNo'b pke;, fo;hto, gkto e/pb, jkJhvqkfbe

e/pb ekch b'efgqn jB. b/io b?Iv b?tbo fBowksk

ezgBhnK ftu nkgDh irQk pBkT[D tkbh ezgBh r[gsk Nq?eNo

fJzgbhw?IN; ;G s'I finkdk b'efgqn j' ojh j?. fJj nfij/

fJzgbhw?IN jB fijBK dh ewh ftu b/io b?Iv b?tbo dk

T[g:'r eoBk w[Ffeb j?.

fe

T[

fJ

22 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 23: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;kB y/s tZb ubdk j? go i/ T[;dh gZsh s/ jbeh

fijh th fpwkoh B}o nkT[Idh j? sK T[;d/ u/jo/ s/

go/FkBh d/ jkU GkU B}o nkT[D brd/ jB. c;b ~

fpwkoh s'I pukT[D ns/ T[;~ ;t;E oZyD bJh io{os j?

tfXnk g”Fe sZsK dh. fe;kBK dh fJ; io{os ~ g{ok eo

ojh gfoiks fgSb/ 31 ;kbK s'I fe;kBK ~ nkgDhnK ;/tktK

d/ ojh j?. fJ; ;w/I ezgBh d[fBnk d/ 70 s'I finkdk d/FK

ftu 6 nzso-okFNoh nkfc;K Bkb ezw eo ojh j?.

gkfoiks d/ wkoehfNzr w?B/io oke/F dZ;d/ jB fe gkfoiks

w[Zy o{g Bkb nzso-okFNoh gZXo d/ feqFh o;kfJD pDkT[Idh

j?, fJjBK T[sgkdK ftu w[Zy o{g Bkb J/;h-116, ezNq'bo,

i'Irk, ezi', w/sohfgb, w'oN/b, gfoc';, fteNo-80, E'o,

;[gqfBb ns/ FwFho gb; w[Zy T[sgkd jB. gkfoiks ;Zso

s'I finkdk d/FK ~ fJzNoB?FBb feqFh o;kfJD w[jZfJnk

eokT[D d/ pknd j[D Gkosh fe;kBK ~ jfonkbh tZb b? e/

ik fojk j?. gkfoiks fe;kBK d/ y/sK ftu johnK GohnK

c;bK t/yDk ukj[zdk j? sKfe d/F d/ fe;kB y[Fjkbh tZb tX

;eD. jkb jh ftu g{;k ftu j'J/ feqFh T[BZsh w/b/ ftu

fjZ;k b?D nkJh feqFh ezgBh gkfoiks ~ fe;kBK s'I uzrh

gqshfeqnk fwbh. fJ; ezgBh d/ w[Zy T[sgkd w'oN/b ns/

fteNo-80 ~ fe;kBK d[nkok ekch ;okjBk fwbh.

c;b dh jfonkbh dk tkndk eodk gkfoiks

Sb/ 24 ;kbK s'I phiK d[nkok fe;kBK d/ edw Bkb

edw fwbk e/ ub ojh phiK dk T[sgkdB eoB tkbh

ezgBh nihs ;hv; nZi fe;/ gSkD dh w'jski BjhI j?.

ezgBh d/ u/now?B gdweo w[b, gqpzX fBd/Fe ;who w[b/ ns/

fBd/Fe ozihs w[b/ d/ nEZe :sBK Bkb nihs ;hv; nkgDh

yk; irQk pDk u[Zeh j?. nihs ezgBh dk phi fJ;s/wkb eoB

tkb/ fe;kB efjzd/ jB fe fJ; ezgBh d/ phiK Bkb c;b

tfXnk ns/ T[sgkdB finkdk j[zdk j?. jkb jh ftu g{;k d/

feqFh T[ZBsh w/b/ ftu fjZ;k b?D nkJh nihs ;hv; d/

gqshfBXh nfws dZ;d/ jB fe n;hI ezgBh dh F[o{nks s'I jh

fJj T[d/F b? e/ uZb oj/ ;h fe feqFh d/ tfXnk T[sgkd

fe;kB d/ y/sK se gj[zuktKr/ sKfe T[jBK ~ tfXnk

T[sgkdB fwb ;e/. ezgBh nkgD/ fJ; T[d/F d/ Bkb g{oh

fBFmk Bkb ezw eo ojh j?. nihs ;hv w[Zy o{g Bkb ;zeo

gqiksh d/ phiK ~ w[jZfJnk eok ojh j?. ;pihnK d/ phiK

ftu w[Zy o{g Bkb nihs n?; ns/ nihs Nq;N (r'Gh), nihs

F[Gok (w{bh), nihs gqkfJw (fGzvh), nihs gq?Fhn; ns/

nihs ;t;fse (fwou), nihs-nkJhekB (NwkNo) w[Zy

;zeo phi jB. fJ;d/ fJbktk i”I, pkiok, eDe, wZeh, M'Bk,

;'fJnkphB, egkj ns/ ;{oiw[yh d/ phi th fe;kBK ~

T[gbpX eok ojh j?. ezgBh d/ gqshfBXh dZ;d/ jB fe n;hI

nkgD/ rkjeK Bkb ehsk frnk uzrh c;b T[sgkdB dk

tkndk g{ok eoB bJh i[N/ j'J/ jK.

nihs ;hv; dk tkndk

tfXnk c;b

fg

fe

23n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 24: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

ork fJzihfBnfozr toe; gqkJht/N fbfwN/v ezgBh B/

M'B/ dh c;b dh rjkJh bJh gkto g?vh BK dk M'B/ dk

Eo?Fo bKu ehsk j?. fi; Bkb M'B/ dh c;b dh rjkJh

nk;kBh Bkb ehsh ik ;e/rh. ezgBh d/ gqshfBXh G{FD e[wko

B/ dZf;nk fe ezgBh B/ fe;kBK dh ;j{bs bJh 7 jiko s'I

18 jiko se d/ Eo?Fo bKu ehs/ jB. ezgBh dk p/; fpjko

Mkoyzv j? fco th d/F ftu jo irQk vhbo T[gbpX j'D

ekoD fe;kB nk;kBh Bkb yohd ;ed/ jB. ;G s'I tZvh

rZb xZN ehws d/ pknd th fJ; Eo?Fo ftu oki ;oeko d/

nB[;ko nB[dkB th fwb fojk j?. ezgBh B/ fe;kBK dk piN

ns/ io{os ~ fXnkB ftu oZye/ fJ; Eq?Fo ~ bKu ehsk j?.

Eo?Fo dk nkeko S'Nk j'D eoe/ ftnesh nk;kBh Bkb

T[g:'r eo ;edk j?. xZN ehws ns/ wip{s j'D eoe/

fe;kBK bJh fJj Eo?Fo ekch bkGdkfJe ;kfps j't/rk.

;bK ftu cc{zdh dh o'eEkw bJh 2003 ftu ;Ekfgs

ezgBh rb/i No/fvzr fJzvhnk gqkJht/N fbfwN/v B/ jkb

jh ftu ih-fgT{v' ns/ ih vowk Bkwe Bt/I i?fte cc{zdBkFe

bKu ehs/ jB. ezgBh d/ ;/b; w?B/io ;Bh towk B/ dZf;nk

fe fJ; cc{zdBkFe dtkJh dk T[g:'r fszB soQK ehsk ik

;edk j?. gfjbk fwZNh dk T[guko, phi T[guko iK fco

c;b ftu fSVekn eoe/ ehsk ik ;edk j?. Bkb jh T[jBK

B/ dZf;nk fe fe;/ th c;b ftu T[g:'r bJh e/tb 15

bhNo gkDh ftu 100 s'I 150 n?wn?b dtkJh fwbke/

fSVekn eo ;ed/ jK. 450 o[gJ/ ftu fJe bhNo dtkJh

brGr fJe J/eV bJh T[g:'rh j?. Bkb jh ezgBh tZb'I d'

i?fte T[otoe ih-n?Bghe/ ns/ ih-thJ/n?w bKu ehs/

rJ/ jB.

j[D 7 jiko ftu fwb/rk M'B/ dk Eq?Fo

rb/i No/fvzr B/ eZfYnk i?fte cc{zdBkFe

d[ c

i/;h ;'fJb wk;No feqFh T[geoD pBkT[D tkbh ikDh gSkDh ezgBh j?.

fe;kBK ~ bkG gj[zukT[D bJh jkb jh ftu fJ; ezgBh B/ fJe w[fjzw dh

F[o{nks ehsh j?. i/;h B/ fe;kBK ~ nkgD/ nZs-nkX[fBe feqFh :zsoK-

yk;eo o'Nkt/No s'I ikD{ eokT[Id/ j'J/ t?B w[fjzw dh F[o{nks ehsh j?. wZX

gqd/F ftu fJ; uko fdBhI gq'rokw dh F[o{nks ehsh rJh. gfjb/ fdB

BkrVk, iktok, osbkw, wfjdg[o ns/ T[i?B y/so dk d”ok g{ok ehsk.

fJ; w[fjzw ftu t?B s/ oZy/ o'Nkt/No

dh ikDekoh fe;kBK ~ fdzd/ j'J/

i/;h dh Nhw B/ d{i/ fdB T[i?B s'I

pzdkto, Xo, p/Nwk ns/ d/gkbg[o

nkfd ;EkBK s/ ike/ fe;kBK ~ fJ;

fe;kBK bJh i/;h dh BthI w[fjzw

o'Nkt/No ns/ y/sh dh nZs-nkX[fBesk pko/

ikDekoh fdZsh. fJ;/ eVh ~ nZr/ tXkT[Id/ j'J/

shi/ ns/ u”E/ fdB i/;h dh Nhw o'Nkt/No d/ Bkb

fJzd”o, d/tk;, ;'BkeZS, yks/rKt, ;hj'o, G'gkb

ns/ fggfonk d/ y/so s/ fe;kBK ~ ikDekoh

fdZsh. fe;kBK B/ i/;h dh Nhw s'I fJ; o'Nkt/No

d/ pko/ pkoheh Bkb ikDekoh bJh ns/ fJ;

o'Nkt/No dh Fbkxk ehsh.

24 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 25: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

ohc dhnK c;bK ftu finkdkso ehfVnK dh ;wZf;nk

nkT[Idh j?. fJ; ftu ukj/ ykdnzB c;bK j'D iK

;pihnK, fJjBK s/ ehfVnK dk gqe'g finkdk pfDnk ofjzdk

j?. i/ ;w/I f;o fJ;dk fJbki Bk ehsk ikJ/ sK fe;kB ~

c;b s'I bkG sK d{o, bkrs th B;hp BjhI j[zdh. go

nkJhHphHvpfbT{ pkfJU t?bh gqkfJt/N fbfwN/v ezgBh B/ fJ;

;wZf;nk s'I S[Nekok dtk fdZsk j?. ezgBh d/ seBheh

nfXekoh n?BHe/Hf;zx B/ dZf;nk fe ezgBh B/ jopb

ehNBkFe bKu ehsk j? fi;dk T[g:'r ;kohnK c;bK ftu

ehsk ik ;edk j?. fJ;dk T[g:'r 30 n?wn?b dtkJh ~

15 bhNo gkDh ftu fwbk e/ fSVekn eo ;ed/ jK. i?fte

dtkJh j'D eoe/ fe;/ soQK d/ ;kfJv fJc?eN dk e'Jh ysok

BjhI ofjzdk. fe;/ th c;b ftu xZN' xZN fszB tko fSVekn

eoB Bkb ;G soQK d/ ehfVnK s'I S[Nekok fwb iKdk j?.

oho d/ tiB ~ ibdh tXkT[D d/ Bkb tZfSnK dh ;/js,

gkbB-g”FD bJh fJzNk; ckowkf;T{fNeb} fbfwN/v

ezgBh B/ ekcgbkB Bkwe T[sgkd bKu ehsk j? fi;d/

T[g:'r Bkb gF{gkbD dk ezw ns/ gF{ ftek; ftu ekch

bkG gqkgs ehsk ik ;edk j?. ezgBh d/ feZsk ;jkfJe

nwoihs e[wko B/ dZf;nk fe ekcgbkB d/ T[g:'r Bkb

gF{nK dk ftek; ;w/I s/ j' iKdk j?. Bkb jh pkfJgk; gq'NhB,

pkfJgk; c?N, yfDi dk p/i'V fwFoD j'D eoe/ gF{nK dk

ftek; th S/sh j' iKdk j?. Bkb jh T[jBK B/ dZf;nk fe

tZfSnK dh o'r gqsho'Xe skes tXkT[D bJh r[DtZsk :[es

g”Fe sZsK bJh ns/ b'VhId/ e'b';Nq'w bJh ekcgbkB dk

T[g:'r eoBk bkGekoh j?.

95 gqshFs ehfVnK dk ykswk eo/rk jopb

tZfSnK d/ ftek; bJh ngBkU ekcgbkB

r'do/i dk vpb eo/rk T[sgkdB ftu tkXk117 ;kb g[okDh ezgBh r'do/i n?ro't/N fbfwN/v B/ vpb Bkwe gq'veN bKu ehsk j?. n;b ftu fJe nKeV/ d/ nB[;ko d/F dk jo shik ftnesh r'do/i dk gq'veN fJ;s/wkb eo fojk j?. nfij/ ftu ezgBh Gbk fe;kBK dk fXnkB feT[I BjhI oZy/rh.

ezgBh d/ J/ohnk w?B/io ghHn?; okm”o B/ dZf;nk fe ezgBh B/ fe;kBK ~ fXnkB ftu oZye/ vpb Bkwe gq'veN bKu ehsk j? fi;~ fe;/ th c;b ftu T[g:'r ehsk ik ;edk j?. c;b d/ ftek; d/ ;w/I c[Zb ns/ cb nkT[Id/ ;w/I

fJ; dtkJh dh 100 n?wHn?b y[oke 200 bhNo gkDh ftu fwbke/ fSVekn eoB s/ fBFfus s”o s/ c;b ftu gqsh J/eV fJe s'I d' e[fJzNb finkdk g?dktko j't/rh.

y ;

25n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 26: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

fe;kBK bJh todkB c';fNqe 4050

;kBK dh XVeD ns/ nktk} ;[BD bJh nk frnk j?,

d/F dk Bzpo 1 Nq?eNo- c'o;Nq?e Nq?eNo} gqkJht/N

fbfwN/v dh F[o{nks 2014 ftu j'Jh. ezgBh d/ vkfJo?eNo

dogD dkd{ B/ feqFh ikroD Nhw ~ dZf;nk fe ezgBh B/

c'o;Nq?e 4050 Nq?eNo bKu ehsk j?. Bkb jh fJj Nq?eNo

fe;kBK bJh BthI seBhe Bkb pDkfJnk frnk j?. fJ;

Nq?eNo ftu gkto ;N/nfozr d/ Bkb Bkb 4 f;bzvo bZr/

j'J/ jB. 50 n?u gh gkto d/ Bkb 3300 ;h ;h dk fJziB

eg?f;Nh j?. c'o;Nq?e 3048, c'o;Nq?e 3045, c'o;Nq?e

3035, c'o;Nq?e 4060, o'Nkt/No nkfd ezgBh d/ j'o

gq'veN jB fijBK dk T[g:'r eoe/ fe;kB bkG u[e ;ed/

jB.

fe;kBK dh FkB gqhs 9049

s Nq?eNo} gqkJht/N fbfwN/v y/sh d/ y/so ftu wzfBnk

j'fJnk BK j?. ezgBh d/ F[o{nks 1980 ftu j'Jh.

ezgBh d/ iBob w?B/io gqhsw f;zx B/ dZf;nk fe n;hI

fe;kBK dhnK io{osK d/ nB[;ko ezw eo oj/ jK. n;hI

fe;kBK bJh Nq?eNoK dh tZvh o/Ii fbnkJ/ jK fi; ftu w[Zy

Nq?eNo j?- gqhs 9049. T[jBK B/ dZf;nk fe Nq?eNo ftu

gkto ;N/nfozr d/ Bkb Bkb fJb?eNqkfBe whNo ns/ 2400

feb'rqkw gktoc[b fbcN j?. fJ; Nq?eNo dh ;G s'I tZvh

ykf;ns fJj j? fe fJ;d/ oZy-oykn ftu finkdk you BjhI

nkT[Idk. gqhs 9049 Gkos d/ jo oki ftu fwbdk j?. gqhs

9049 Nq?eNo d/ Bkb Bkb gqhs 987, gqhs 7049, gqhs

849, gqhs 949, gqhs 749 nkfd j'o jkot?;No jB.

vK d/ fJbkfenK ftu fiE/ fe;kB BthI seBhe dk

gq:'r f;oc fJ;bJh BjhI eo gkT[Idk feT[Ife T[;d/ e'b fpibh dk gqpzX BjhI j? fi; eoe/ eJh tko f;zukJh d/ ;kXBK dk th T[g:'r BjhI eo gkT[Idk. fJjBK ;G ;wZf;nktK ~ t/yd/ j'J/ nkw/o n?Bn?;n?; fJzvhnK B/ j[D Gkosh fe;kBK bJh fJNkbhnB poKv dk Nq?eNo ghNhU nkbNoB/No pkiko ftu fbnKdk j? fi;dh wdd Bkb fe;kB pVh nk;kBh Bkb fJ;~ Nq?eNo Bkb i'Ve/ f;zukJh eo ;edk j?. ezgBh d/ ;/b; w?B/io nB{g Fqhtk;st B/ dZf;nk

fe fJ; nkbNoB/No ~ pj[s jh ;fji ns/ ;[oZfyns sohe/ Bkb fJ;s/wkb ehsk ik ;edk j?. fe;kB xZN ;w/I ftu pj[s nk;kBh Bkb Nq?eNo i'V ;ed/ jB, fJj tiB ftu jbek ns/ w'No gzg ubkT[D bJh ;G s'I T[g:[es j?. ;G s'I tZvh rZb j? fe fJ; nkbNoB/No ftu s[;hI fszB c/i bkfJN ~ nk;kBh Bkb f;zrb c/i ftu pDk ;ed/ jK ns/ vhib dh ygs ftu th brGr 25% dh pus j[zdh j?. ezgBh e'b 80 jiko s'I b? e/ 1 bZy 25 jiko o[gJ/ se d/ nbNoB/No T[gbpX jB.

Gkosh fe;kBK bJh nkfJnk fJNkbhnB poKv dk Nq?eNo ghHNhHUH nkbNoB/No

fgz

fe gqh

26 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 27: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

s dh fwZNh fizBh G[oG[oh j't/rh, c;b UBh jh tX/rh.

Bkb jh tfXnk c;b s'I uzrk T[sgkdB th j't/rk.

fJ;d/ bJh y/s ftu fpikJh s'I gfjbK uzrh soQK i[skJh

eoBk io{oh j[zdk j?. fJjBk rZbK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/

w?fFU ezgBh B/ fGzB fGzB y{phnK tkbk o'Nkt/No pkiko ftu

fbnKdk j?.

ezgBh d/ ;N/N j?v gzikp fdtkeo F[ebk B/ dZf;nk fe

o'Nkt/No s' d'r[Dk ckfJdk j?. fJe y/s dh i[skJh ftu fwZNh

d/ S'N/ S'N/ N[eV/ eoe/ fwZNh ~ G[oG[ok pDkT[Idk j? d{ik fJj

y/s ftu pu/ y[u/ ntF/FK ~ fwZNh ftu fwbkT[Idk j? fijVk

;Ve/ ykd ftu pdb iKdk j?. Fqh F[ebk B/ fJj th dZf;nk

fe fJe bZy thj jiko dh ehws tkb/ fJ; o'Nkt/No ftu

30 s'I 35 jiko dk nB[dkB fwbdk j?. o'Nkt/No dh ;G s'I

tZvh ykf;ns o'No jp ns/ tkNo go{c ;hfbzr ns/ Eoh

r/no; d/ Bkb ;kfJv NqK;fwFB j?. fJ; o'Nkt/No ~

finkdk oZy-oykn dh io{os BjhI g?Idh.

we/B ezgBh gq'c?FBb y/sh s/ i'o fdzd/ j'J/ d[fBnk Go

ftu y/sh d/ T[geoD pBkT[D tkbh tZvh ezgBh j?.

g/F/to c;b T[sgkdB ftu ezgBh ~ wjkos jkf;b j?.

b/we/B 47 d/FK ftu w”i{d j? ns/ 363 fwfbnB :{o' dk

eko'pko j?. ezgBh :{og dh nkr{ ezgBhnK ftu'I fJe j?.

ezgBh dk j?ve[nkNo iowBh ftu j?. ezgBh d/ w?B/io

irgqhs w;skBk B/ feqFh ikroD ~ gzikp feqFh :{Bhtof;Nh

ftu oZy/ nkgD/ T[sgkd nyks 70 d/ pko/ ftu dZf;nk. fJj

ebNht/No pkiko ftu fwb oj/ pkeh ebNht/NoK s'I pj[s

nbr j? feT[Ife fJj fszB ezw fJeZfmnK eodk j?.

ebNht/fNzr, eowpfbzr ns/ b?tfbzr fszB'I ezw fJj nk;kBh

Bkb eo b?Idk j?. fJ; soQK fe;kB b/we/B T[geoD ~

bfeqFB fJzv;Noh} fbfwN/v (phe/Nh) jw/FK s'I pkiko

ftu BthI seBhe ~ fXnkB ftu oZye/ Bt/I NkfJo

wkoehN ftu fbnkT[Id/ ofjzd/ jB. ezgBh dk wzBDk j? fe

brksko N?eB'b'ih d/ Bkb ubDk jh ;cbsk dh rkozNh j?.

gzikp n?rohebuo :{Bhtof;Nh ftu ub oj/ w/b/ ftu

ezgBh NkfJoK dh tfXnk o/Ii b? e/ nkJh. ezgBh d/ ;oft;

fJzihfBno uzdo f;zx Mkbk B/ feqFh ikroD ~ dZf;nk fe

NkfJo wkvb BzH 9532 Nhnko ns/ 12432 d't/I jh

NkfJo nkb{ dh y/sh bJh ;G s'I T[sw jB. fJjBK dh

ehws 22000 ns/ d{i/ wkvb dh ehws 30,000 o[gJ/

j?. ezgBh B/ d'tK gq'veNK bJh uko ;kb dh rkozNh fdZsh

j?. ezgBh w/b/ ftu NkfJo dh ewKvo o/Ii b? e/ nkJh. d't/I

NkfJo fono ns/ cozN fJ;s/wkb j[zd/ jB. fono NkfJo

dh ehws 28000 s'I b? e/ 47500 se dh j?. d{i/ gk;/

cozN NkfJo dh ehws 5700 s'I b? e/ 8100 se j?.

ezgBh d/ ;oft; fJzihfBno B/ dZf;nk fe fe ezgBh B/ fszB

;kb se fpBK fe;/ Fos d/ tkozNh fdZsh j?.

;krfoek rKXh B/ dZf;nk fe T[jBK dh ezgBh d/ ;ko/

gq'veN n?BtkfJow?IN bJh g{oh soQK nB[e{b jB. ezgBh dk

wzBDk j? fe fJe edw ;wkoN feqFh dh fdFk ftu ;G ~

nZr/ tXDk ukjhdk j?.

nkb{ dh y/sh

bJh ;g?Fb NkfJo o/Ii

nk;kBh Bkb soQK soQK dhnK io{osK bJh T[g:'r eo ;ed/

jB. nyks 70 dh T[ukJh 65 ;?HwhH j?. fJ;d/ ckb fJe

d{i/ s'I 25 ;?HwhH d{o bZr/ jB. fJj fJe pj[-T[g:'rh

T[geoD j?. fJ;dh ehws fJe bZy ukbh jiko o[gJ/ j?.

d{i/ gk;/ ezgBh dk d{ik gq'veN jkJhvq'fbe foto;/pb j?.

fJj gq'veN nk;kBh Bkb fwZNh ~ gbNdk j?. fJ; gq'veN dh

ykf;ns j? fe fJ; Bkb fe;kBK ~ xkj ~ ;kVD dh ioo{ s

Bjh I gdI? h. jtk d / gdq F{ D ~ fXnkB ftu oyZ e / pDkfJnk frnk j ?

fJj gv'q eN. fJ;dh ehws d ' byZ ;sZ jiko og[ J / j.?

b/we/B b? e/ nkfJnk j? fJe nB'yk gq'veNL fJe ebNht/No eo/rk fszB ezw

pk

fe;kBK ~ Gkn fojk dk o'Nkt/Now?fFU

y/

b/

27n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 28: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

osh dh nkr{ ezgBh n?wnkon?c dh F[o{nks 1946

ftu e/Hn?wHw?wB w/fgbZJh B/ wdok; ftu fJe NkJ/ pDke/ ehsh ;h. ezgBh B/ nkgDk gfjbk nkfc; brGr fszB ;kb pknd u/BZJh ftu y'fbnk. 1956 d/ pknd s'I jh ezgBh B/ uko ;kbK ftu jh opV fJzv;Noh ftu 50% dk wkoehN F/no gqkgs ehsk. 1961 ftu ezgBh B/ w/I;fcbv NkfJo ns/ opV ezgBh Bkb rmi'V ehsk. Bkb jh sfwbBkv{ d/ w[Zywzsoh e/Hekwkoki B/ fsots[no ftu ezgBh d/ gfjb/ gbKN dk T[dxkNB ehsk. ezgBh B/ d{ik gbKN e'fNnw ftu oZfynk. gzfvs itkjo bkb B/jo{ B/ 12 i{B 1963 ftu opV fo;ou ;?INo fsots[no c?eNoh dh BhIj oZyh. ezgBh B/ ;G irQk s/ 1964 se nkgD/ nkfc; y'b bJ/. n?wnkon?c Gkos dh gfjbh ezgBh pDh fi;B/ :{BkfJN/v ;N/N; ftu th nkgD/ NkfJo n?e;g'oN ehs/. ezgBh dh brGr jo oki ftu gj[zu j?. Gkos ftu ezgBh d/ eJh r'dkw jB. b[fXnkDk d/ gzikp n?rohebuo :{Bhtof;Nh ftu nk:'fis ehs/ rJ/ feqFh w/b/ ftu ezgBh Fesh NkfJo gb; gq'veN b? e/ nkJh ;h. ezgBh d/ gqshfBXh B/ feqFh ikroD ~ dZf;nk fe fJ; NkfJo dh ykf;ns

ezgBh e'b p/jso wkJhb/i bJh j?-Fesh bkfJc gbZ;

fJ;dk tZvk ;zgoe y/so ns/ p/jso wkfJb/i j?. finkdk ;fEosk gqdkB eoB bJh eVk No/v g?NoB ns/ nkeoFe fvikfJB ehsh rJh ;kfJv tkb. ezgBh dk d{ik gq'veN Fesh bkfJc frZbh iwhB ns/ o/shb/ fJbke/ ftu p/jso geV oZydk j?. fJ; gq'veN dh wip{s e/f;zr ohNq/v/ fpfbNh c?eNo ~ tXkT[Idh j?. Fesh ;[go gq'veN ezgBh B/ fJ;~ w[Zy o{g Bkb Y[bkJh bJh pDkfJnk j?. fJ; gq'veN d/ p/jso fvikfJB, tZvk ;zgoe y/so ns/ p/jso geV ns/ ;w{E ukbB ;[fBFfus eodk j?. fJ; gq'veN dk finkdk T[g:'r Y[bkJh ;zukbB bJh j[zdk j?.

ezgBh d/ gqshfBXh B/ dZf;nk fe ezgBh d/ cozN NkfJo w”;w d/ d”okB gfoukbB ~ th nk;kB eod/ jB. ezgBh d/ fono Nq?eNo y/sK ns/ ;VeK bJh ;ot-T[sw jB. NkfJoK ftu ;ckJh bJh p/jso Fwsk j?. br; d/ ftu c;h fwZNh nk;kBh Bkb fBeb iKdh j? id'I gfjnk x[zwdk j?. feqFh ikroD B/ fGzB fGzB irk s/ eJh fe;kBK Bkb rZb ehsh . gzikp w/b/ ftu nkJ/ fe;kB i'frzdo f;zx B/ ;kvh Nhw ~ dZf;nk fe T[j nkgD/ y/s ftu e/tb n?wnkon?c d/ NkfJo jh fJ;s/wkb eod/ jB. n?wnkon?c T[jBK d/ Go';/ dk ;kEh j?. Nhw ~ nbr nbr irQk s'I fwb/ fe;kBK B/ dZf;nk fe ezgBh d/ NkfJoK dh ykf;ns fJj j? fe gvfbzr eod/ ;w/I NkfJo fwZNh ftu c;dk BjhI j?. fi; Bkb fe;kB eJh go/FkBhnK s'I pu iKdk j?. eJh fe;kBK dk wzBDk j? fe Nq?eNo dh Nokbh fyZuD dh skes pj[s tXhnk j[zdh j? fi; ftu ekch ;kwkB oZyD d/ pknd th Nq?eNo Nokbh ~ nkokw Bkb fyZu b?Idk j? ns/ T[uh uVkJh s/ th Nq?eNo nk;kBh Bkb uVd/ jB. fe;kB n?wnkon?c s/ e/tb Go';k jh BjhI eodk ;r'I fJ;~ y/sh ftu th nkgDk ;kEh wzBdk j?.

Gk

28 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Bhwkib Bkb eo' ehfVnK s/ f;ZXk tko

fBnk ftu ehN ftfrnkfBeK bJh egkj d/

ehfVnK dk gqpzXB jw/FK u[B”shg{oD fojk j?.

egkj ftu brGr 1326 fe;wK d/ ehfVnK dk gqe'g

t/fynk iKdk j? fi; eoe/ g?dktko ftu 30 s'I 80

gqshFs se ewh nk iKdh j?. fJj ;G d/yd/ j'J/

e'o'wzvb fJzNoB?FBb ezgBh B/ v{zxh fo;ou d/ pknd

Bhwkib Nh_n?; Bkwe ehNBkFe pDkfJnk fijVk egkj

d/ ehfVnK bJh okwpkD ;kfps j'fJnk j?.

ezgBh d/ iBob w?B/io ;shF fstkoh B/ dZf;nk fe

Bhwkib Nh_n?; ~ nkX[fBe ckow{b/ d/ nzsors

pDkfJnk frnk j? fijVk p/jsohB nikfvoefNB

seBhe Bkb b?; j'D d/ Bkb Bkb gZs/ d/ T[s/ ns/ EZb/

d't/I gk;/ gj[zuD dh skes oZydk j?. Bhwkib Nh_n?; dk

Coromandel

d[

fJ;s/wkb 40 s'I th finkdk dF/ K ftu ehsk ik fojk j.? Ts[ o Gkos ftu

;shF fstkoh dh nrtkJh ftu si/ h Bkb egz Bh dk tgko tX fojk j.?

fJ;d/ fJ;s/wkb eoB dh ftXh d/ pko/ g[ZSD s/ T[jBK B/ dZf;nk

fe gqsh bhNo gkDh ftu 3 fwHbhH Bhwkib Nhn?; fwbke/ 2 s'I 3 tko

fSVekn eo'. Bhwkib Nh_n?; dk fJ;s/wkb fJeZb/ iK fe;/ j'o

dtkJh d/ Bkb fwFoD d/ o{g ftu th eo ;ed/ jK. Bhwkib Nh n?;

fe;kBK bJh nkofEe o{g Bkb ekch bkGdkfJe j? fi;d/ fJ;s/wkb

Bkb T[jBK dk T[sgkdB tX/rk.

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 29: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

eNo ns/ feqFh T[geoDK d/ fBowksk d/ o{g ftu g{oh

d[fBnk ftu nkgDh nbr gSkD pDk u[eh wfjzdok n?Iv

wfjzdok B/ nkgDh Nq?eNo o/Ii ~ nZr/ tXkT[Id/ j'J/ j?dokpkd

d/ okw'ih fcbw f;Nh ftu nkgD/ gzi Bt/I Nq?eNo wkvb bKu

ehs/ jB. wfjzdok :[t' poKv BK d/ Bkb fJ; o/Ii ftu gzi

Nq?eNo bKu ehs/ jB. czeFB dh F[o{nks wfjzdok n?Iv

wfjzdok d/ n?r}hfeT{fNt vkfJo?eNo gtB r'fJBek B/

ehsh. fJ; w”e/ s/ gtB r'fJBek B/ wfjzdok dhnK

T[gbpXhnK d/ pko/ ikD{ eokfJnk. fJ; d/ Bkb gtB

r'fJBek B/ wfjzdok d/ Bt/I Nq?eNo wfjzdok B't' ~ bKu

ehsk. wfjzdok :[t' d/ bKfuzr w”e/ s/ gtB r'fJBek,

n?rihfeT{fNt vkfJo?eNo wfjzdok n?Iv wfjzdok, oki/F

i/i[foeo, gq?}hv?IN ns/ uhc n?rihfeT[fNt wfjzdok n?Iv

wfjzdok, johF u”jkB, uhc nkgo/fNzr nc;o ns/ oftzdo

;kjB/, j?v wkoehfNzr fJ; w”e/ s/ w”i{d oj/. wfjzdok :[t'

~ 34 n?uHghH s'I b?e/ 45 n?uHghH d/ gzi Nq?eNo T[gbpX

jB. fJ; Nq?eNo dh ;G s'I yk; rZb fJj j? fe fJ;d/ Bkb

y/sh bJh 30 s'I finkdk nN?uw?IN ~ i'fVnk ik ;edk j?.

:[t' wkvb dh n?e; F'o{w ehws 4H99 bZy s'I 6H49 bZy

j?. fJ; w”e/ s/ gtB r'fJBek B/ dZf;nk fe wfjzdok B/

wfjzdok :[t' Nq?eNo dh o/Ii s/ 300 eo'V dk you ehsk j?.

T[E/ d{i/ gk;/ oki/F i/i[foeo B/ dZf;nk fe wfjzdok :[t' BthI

seBheh :[es Bt/I iwkB/ d/ Nq?eNo jB. wfjzdok :[t' dh

BthI n?e;g'oN s/ rZb eod/ j'J/ oftzdo ;kjB/ B/ feqFh

ikroD ~ dZf;nk fe d/FGo ftu 80 s'I finkdk irQk s/

114 Nq?eNoK ~ 1,40,000 xzN/ se gohyD ehsk frnk.

Gkos dh Nq?eNo fJzv;Noh ftu nfijk gfjbh tko j'fJnk j?

fe fe;/ Nq?eNo s/ fJzB/ bzp/ ;w/I se gohyD ehsk frnk j't/.

fJ; Nq?eNo ~ 15 r/no ;ghv 12 nZr/ tb ns/ 3 foto;

e[M fJzM fojk :[t' dk iBwfdB

BthI seBhe :[es finkdk, ibdh ns/ p/jso

finkdk

ibdh�

p/jso

· ;G s'I T[sw e'Nh d/ nfXesw Nkoe ns/ p?eng

Nkoe d/ Bkb F/qDh ftu ;G s'I dwdko fJziB· ;G s'I T[sw ghNhU n?ugh· tZvk J/no ebhBo ns/ o/vhJ/No· p/jso ;wkBKso e{fbzr f;;Nw

· 12 n?c gb; 3 nko ;gho Bkb 1-45 s'I 30-5 feHwh gqsh xzN/ dh ;ghv

· eko fijk ;kfJv fFcN d/ Bkb n?vtK;v eK;N?IN w/F r/no

· gb/B/Noh vokfJt· fo;gkBf;t ns/ w/IBN/B?I: coh nkfJb fJwoiv

po/e

· jkJhN/e ezNo'b tkbt :[es jkJh gq/f;iB jkJhvq'fbe;

· ;G s'I T[sw e'Nh dh T[Zs'bB Fwsk- 1500 feb'rqkw – shtoso b'nfozr ;ghv d/ Bkb

· ;[ftXkiBe g?vb ns/ ezNo'b bhto· ebhno b?I; j?v b?Ig; d/ uko/ gk;/ p'bv o?g

r/no jB. wfjzdok Nq?eNo d/F Go ftu 15 s'I finkdk

okiK ftu nkgD/ 400 s'I finkdk nkT[Nb?NK s/ t/u/rh.

wfjzdok B/ j'o fe;/ :zsoK s/ fJ; Nq?eNo dk gohyD th

ehsk. gzi nbr nbr feqFh :zsoK s/ ehs/ rJ/ gohyDK

ftu wfjzdok dk :[t' Xwke/ Bkb ;cb j'fJnk. czeFB d/

;wkgB d”okB gtB r'fJBek B/ fejk fe d/F ~ wip{s eoB

bJh n;hI w/e fJB fJzvhnk Ehw s/ ezw eod/ j'J/ fe;kBK d/

Bkb edw Bkb edw fwbke/ ub oj/ jK. wfjzdok jw/FK

fe;kBK ~ BthI seBhe Bkb i'Vdk oj/rk. wfjzdok B/ fszB

w[Zy fpzd{nK s/ :[t' d/ fBowkD bJh ezw ehsk j?.

Nq?

29n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 30: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

sh d/ tgko ftu y'i ns/ wFhBoh

dk pj[s :'rdkB fojk j?. ukj/

c;b bJh y/s fsnko eoBk j't/ iK

f;zukJh, phi phiD s'I b? e/ c;b dh

eNkJh se jo edw s/ T[Zu seABhe

dhnK wFhBK dh io{os j[zdh j?, fi;

Bkb T[sgkdB ~ tXkfJnk ik ;e/ ns/

c;b dh popkdh Bk j't/. fJE/ ezw

nkT[Id/ jB fBT{ jkb?Iv n?rohebuo d/

feqFh wFhBheoD ;wkXkB.

fBT{ jkb?Iv n?rohebuo y/sh d/

T[geoDK d/ y/so ftu ;z;ko dhnK nkr{

ezgBhnK ftu'I fJe j? fijVh Nq?eNoK ns/

ezpkfJB jkot?;NoK dh ;G s'I tZvh bVh

pDkT[Idh j? ns/ nkgDhnK seBheh y'iK

bJh d[fBnk Go ftu ikDh iKdh j?.

fBT{ jkb?Iv n?rohebuo CNH

Industrial dk fJe fjZ;k j? fijVh

;z;ko d/ 180 d/FK ftu nkgD/ 12

poKvK d/ Bkb w”i{d j?. Gkos ftu

CNH Industrial y/sh d/ d' poKvK fBT{ jkb?Iv n?rohebuo ns/ Case IH

n?rohebuo d/ Bkb w”i{d j?.

fBT{ jkb?Iv n?rohebuo B/ Gkos d/ 1998 ftu d/F d/ gfjb/ 70

jko;gkto Nq?eNo d/ bKu Bkb F[o{nks ehsh. fgSb/ 18 ;kbK ftu d/F d/ y/sh

d/ feZs/ dk u/jok pdbD ftu fJ; ezgBh dk nfjw :'rdkB fojk j?. fBT{ jkb?Iv

B/ nZs-nkX[fBe seBhe ns/ r[DtZsk Bkb gfog{oD nfij/ feqFh T[geoD Gkosh

fe;kBK ~ fdZs/ jB fijBK Bkb g?dktko d/ Bkb Bkb T[jBK d/ bkG ftu th tkXk

j'fJnk j?.

fBT{ jkb?Iv Gkos ftu nZs-nkX[fBe seBhe tkb/ 35 s'I 90 jko;gkto

;kv/ d/F bJh f;oc y/sh jh fJe ewkJh dk ;kXB BjhI j? ;r'I d/F d/ finkdkso b'eK dk gfjbk feZsk th j?. d/F dh tXdh iB;zfynk d/ Bkb ;kv/ ;z;kXBK s/ dpkn tXdk ik fojk j?. nZi ;kv/ d/F d/ fe;kBK d/ ;kjwD/ ;G s'I tZvh u[B”sh j? tXdh iB;zfynk dk g/N GoBk ns/ fJ;d/ bJh io{os j? wFhBhfeqs T[geoDK dh wdd Bkb y/sh dh g?dktko tXkT[Dk.

Gkosh y/sh dk u/jok pdbdk-

fBT{ jkb?Iv n?rohebuo

y/

30 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 31: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

se d/ Nq?eNo T[gbpX eok ojh j?. ftFt gZXo s/ 120

;kbK d/ siop/ ns/ 950 s'I finkdk rkje ;/tk e/IdoK d/

Bkb 3 bZy s'I finkdk ;zs[FN fBT{ jkb?Iv rkjeK dk gfotko

fdB-oks tX fojk j?. fJj Gkos ftu o/e, p/bo,

o'Nkt/No, fBT{w?fNe gbKNo, p{w;gq/no ns/ w'to fij/

;zg{oD y/sh wFhBheoD ;wkXkB T[gbpX eokT[D tkbh

fJeZbh pj[-okFNoh ezgBh j?. Case IH n?rohebuo

poKv d/ d/F ftu ;G s'I finkdk fteD tkb/ F{roe/B

jkot?;NoK B/ uhBh T[d:'r ftu eqKsh fbnk fdsh j?.

fJjBK T[sgkdK dk ftek; fBT{ jkb?Iv n?rohebuo

dh @ebhB n?Boihbhvo# Bhsh d/ nk:kwK s/ yok T[sodk j?

fi;dk T[d/F T{oik dh ewh ~ d{o eoe/ gqd{FD ~ ezNo'b

eoBk j?.

� ezgBh d/ rq/No B'fJvk ;fEs gbKN ~ w?B{c?eufozr

ftu T[sfeqFNsk, r[DtZsk, seBheh y'iK ns/ rkje dh

;zs[FNh bJh eJh tko okFNoh ns/ nzso-okFNoh gZXo s/

;zwkfBs ehsk ik u[Zek j?. fJ; gbKN ftu pBD tkb/

Nq?eNoK ~ d[fBnk d/ 70 s'I finkdk d/FK ftu fBo:ks ehsk

iKdk j?.

� wZeh, M'Bk, rzBk ns/ j'o c;bK d/ ntF/FK ~ o/e

ns/ p/bo d[nkok fJeZmk eoe/ pkfJUwk; gbKNK ftu ibk

e/ T[jBK s'I fpibh pBkT[D ftu ezgBh dk yk; :'rdkB fojk

j?. fJ; Bkb Bk e/tb d/F ftu fpibh dh ewh j't/rh ;r'I

T[; gqd{FD ~ xZN eoB ftu wdd fwb/rh fijVk c;bK ~

;kVD Bkb c?bdk j?.

nkgD/ rkjeK ~ ;G s'I p/jso ;oft; T[gbpX

eokT[D ezgBh B/ Gkos ftu N'b coh Bzpo

18004190124 d/ Bkb rkje j?bgbkfJB dh F[o{nks

ehsh j? fijVh fjzdh ns/ nzro/ih ;fjs 6 y/soh GkFktK

ftu T[gbpX j?.

31n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 32: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

fe;kBK dh okj nk;kB eod/ - 9100 ;?bc ezpkfJB jkot?;No

;kB bJh wkfJB/ oZydk j? T[;dh c;b dk uzrk

T[sgkdB. c;b d/ uzr/ T[sgkdB bJh dFw/F

we?Bheb gqkJht/N fbfwN/v ezgBh B/ dFw/F 9100 ;/bc

ezpkfJB jkot?;No ~ bKu ehsk j?. ezgBh dh F[o{nks

1970 ftu j'Jh. ezgBh d/ ohiBb w?B/io ;zBh fizdb B/

feqFh ikroD ~ dZf;nk fe tfXnk c;b eZND d/ Bkb Bkb

fJj fJe b/N?;N fJzihfBnfozr seBhe Bkb th pDkJh rJh

j?. dFw/F 9100 ezpkfJB jkot?;No Gkos d/ jo oki

ftu T[gbpX j?. fJ;dk T[g:'r eDe, dkb ns/ ;G soQK

dh c;b dh eNkJh d/ ezw nkT[Idk j?. dFw/F 912 Nq?eNo

jkot?;No ezpkfJB, dFw/F 726 Nq?e jkot?;No ezpkfJB,

dFw/F 622 o'Nkt/No nkfd ezgBh d/ w[Zy T[sgkd jB.

F{nK dh p/jso ;/js ns/ bzph T[wo bJh skok gF{

nkjko ytkT[Dk yk; bkGekoh j? fi; Bkb gF{nK ftu

d[X d/D dh skes tX iKdh j?. Bkb jh d[ZX ftu wbkJh dh

wksok th tXdh j?. skok j?bE c{v; fbfwN/v ezgBh d/ ;/b;

w?B/io wBdhg f;zx B/ dZf;nk fe ;kv/ fJE/ fijV/ th gF{

nkjko pDkJ/ iKd/ jB T[;d/ eZu/ wkb ~ gq:'rFkbk ftu iKu

eoB d/ pknd jh T[g:'r ehsk iKdk j?. gF{ nkjko ftu

gq'NhB 22% c?N 5%, e?bFhnw 1 ns/ ck;c'o; 0H5,

nkfJUvhB Bwe ns/ ;zg{oB gkuB sZs 78% j?. fe;/ th

gF{ d/ ;zs[fbs ftek; bJh skok gF{ nkjko ytkT[Dk ;G s'I

T[Zsw j?. ;G s'I tZvh rZb fJ; nkjko ~ ytkT[D d/ pknd

yb, u'eo, u{oh, s/b, fpB”bk ytkT[D dh io{os BjhI g?Idh j?.

uzrh y/sh bJhL ftFkb ezpkfJB jkot?;No

fe Sb/ 34 ;kbK s'I y/sh d/ T[geoDK ftu yk; gSkD

pBkT[D tkbh wze{ n?ro' N?e fJe Bkwh ezgBh j?.

fe;kB bJh ;G s'I tZvh io{os j? c;b dk uzrk T[sgkdB

ns/ uzrh nkwdBh. fe;kBK dh fJ; io{os ~ g{ok eo ojh

j? wze{ n?ro' N/e gqkJht/N fbfwN/v. ezgBh d/ ;hBhno

J/ohnk w?B/io joi;gqhs f;zx B/ dZf;nk fe tfXnk c;b

eZND d/ Bkb Bkb fJj fJe nZs-nkX[fBe fJzihfBnfozr

seBhe Bkb th pDkJh rJh j?. ftFkb 435 ezpkfJB

jkot?;No Gkos d/ jo oki ftu T[gbpX j?. fJ;dk

T[g:'r eDe, dkbK, ;'fJnkphB ns/ ;G soQK dh c;b dh

eNkJh ftu ehsk iKdk j?. ftFkb 435 ezpkfJB jkot?;No

d/ Bkb Bkb ftFkb 248 th ezgBh dk fJe gqw[Zy

jkot?;No j?.

fg

gF{nK dh T[sw ;/js bJh skok gF{ nkjko

g

32 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 33: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

y[Fjkbh dk ftFtk;L J/vtKNk

g F{XB y/so Gkos dh rqkwhB noE

ftt;Ek bJh ohV dh jZvh d/ o{g ftu ezw eodk j?. fJj okFNoh ;eb xo/b{ T[sgkd ftu 70% :'rdkB fdzdk j? ns/ o'}rko ns/ rqkwhB y/soK ftu 70% nkpkdh bJh nkihftek dk fJe ;o's j?. t?Ffte G[r”fbe y/so dk 2H3% fjZ;/dkoh d/ Bkb Gkos ;z;ko d/ gF{nK dh nkpkdh dk brGr 20% dk ;woEB eodk j?. ukok xkNk w[Zy o{g Bkb ukok c;bK ;hfws T[gbpXsk d/ sfjs y/so ~ tXkT[D ftu ;kvh ;hwktK ~ fizw/tko mfjokfJnk ik ;edk j?. tfXnk ukok fe;wK, ;zeo, T[BZs fe;wK, ;zeo M'Bk, eDe dh s{Vh nkfd fij/ ;[Ze/ uko/ dh yokp r[DtZsk d/ phiK dh ewh. fJzNoB?FBb dh s[bBk ftu n”;s d[ZX T[sgkdesk d/ wkwb/ ftu g”FfNe ukok fijVk uko/ dh y/sh Gkos ftu v/noh fe;kBK bJh bkGgqd j' ;edh j? d/

fj;kp Bkb s;tho ;gFN eodk j?.

J/vtKNk phi fJzNoB?FBb gZXo s/ feqFh phi ns/ N?eBkb'ih T[ZBs gZXo okjhI b'eb y/sh ~ tXktk d/D bJh gqshpZX j?. Bkb jh ezgBh d/ phi ns/ N?eBkb'ih d/ Bkb fe;kBK ~ c;bK d/ w[Zb ftu tkX/ ns/ T[jBK d/ gfotkoK bJh y[Fjkbh fbnkT[D dh e'fFF eodh j?. ezgBh v/noh fe;kBK ~ y[Fjkb ihtB d/D dh e'fFF eodh j? fi; Bkb T[jBK d/ T[sgkdB ftu tkXk j' ;e/. n;hI fJ; y/so ftu ezw eod/ j'J/ fJe ;t;E pdbkn fbnkT[D dh ;'u oj/ jK.

;kv/ e[M wjZstg{oB T[sgkdL

F{rorq/i

fJj fwZmk jkJhfpqv ukok j?, fijVk fe gF{nK d/ d[ZX ~ 11 s'I 13% se tXkT[Idk j?. fJ; Bkb gF{nK ~ Gog{o gq'NhB fwbdk j?.

gF{nK bJh fJj fJe tfXnk ukok j? fijVk fe gF{nK dh gkuB feqnk ~ ;jh oZydk j?.

fBT{NqhchvL fJj fJe jkJhfpqv wbNheN jkJh fBT{Noh chv j?. fJj jok ukok 6 s'I 8 tko ns/ fJ; Bkb finkdk tko ukok fdzdk j?. i/ gq'NhB dh rZb eohJ/ sK 16 s'I 18% gF{nK ~ gq'NhB fwbdk j?.

izp' r'bvL izp' r'bv fJe jkJhfpqv ukok j?. fJ; Bkb tfXnk c;b ns / tfXnk Ts[ gkdB fwb iKdk j.?

wZyD rqk;L fJj ukok ;odhnK d/ fdBK ftu uzr/ T[sgkdK bJh uzrk gq'NhB fdzdk j?. fJ; Bkb gF{nK ftu d[ZX dh wksok ns/ c?N d't/I tXd/ jB ns/ gF{nK ~ b'VhIdh wksok ftu gq'NhB fwbdk j?.

33n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 34: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;kBK bJh ;G s'I tZvh go/FkBh sK g?dk j[zdh j? id'I

;jh ;bkws bfjbjkT[Idh c;b o'rrq;s j' ikD

Bkb g{oh soQk BFN j' iKdh j?. nfij/ jkbksK ftu c;bK ~

o'r s'I T[GkoB bJh i'J/b n?ro' fJzv;Noh} B/ fJe nfijk

;go/n gzg fsnko ehsk j? fi;~ ngBkT[D d/ pknd fe;kB

nkgDh c;b ~ ehfVnK d/ gqGkt s'I puk ;ed/ jB. ezgBh

b jh ftu gzsBro ftu nk:'fis fe;kB w/b/ ftu

oftzdo n?rohebuo fJzv;Nqh} B/ jvzpk Eo?Fo bKu

ehsk j? fi;d/ gq:'r Bkb fsr[Dk bkG fwb/rk. ezgBh d/

gkoNBo oftzdo f;zx B/ dZf;nk fe jvzpk Eo?Fo Bkb

fe;kBK ~ fsr[Dk bkG fwb/rk feT[Ife fJ; Eo?Fo Bkb

eDe, w;o ns/ ;oQ'I fszBK dh rjkJh ehsh ik ;e/rh. jkb/

se fe;kBK ~ eDe ns/ w;{o ns/ j'o c;b dh rjkJh

bJh nbr nbr Eo?Fo dk T[g:'r ehsk iKdk ;h go j[D

fJe jh Eo?Fo Bkb fszB c;bK dh rjkJh ehsh ik ;e/rh.

1980 ftu ;Ekfgs ezgBh B/ fJ; ;kb fJ; Eo?Fo ~ bKu

ehsk j?. fJ; Eo?Fo dh ehws fJe bZy 15 jiko j? fi;

ftu ;ko/ okiK ftu nbr nbr nB[dkB fwb fojk j?. ;G

s'I tZvh rZb fJe xzN/ ftu 15 s'I 20 e[fJzNb nBki

eZYdk j?.

d/ gq'gokfJNo nBto w;hj B/ dZf;nk fe ;go/n gzg d/

fSVekn Bkb c;bK d/ ;ko/ o'rK ns/ ehfVnK s'I S[Nekok

fwb ikJ/rk. gkto ;go/no, p?Noh ;go/no, poF eNo,

okfJ; ohgo nkfd ezgBh d/ j'o d{i/ T[sgkd jB.

fe;kBK dh okj nk;kB eod/ fJzvN/e d/ T[sgkd

fszB r[Dk ckfJd/ dtkJ/rk fjvzpk Eo?Fo

vN/e fJb?eNq' ezNo'b fgSb/ 24 ;kbK s'I fe;kBK ~

nkgDhnK ;/tktK gqdkB eo ojh j?. fJj ezgBh w[Zy

o{g Bkb y/sh d/ :zsoK ftu nkr{ j?. ezgBh d/ J/ohnk w?B/io

ewb BkE Mk B/ feqFh ikroD ~ dZf;nk fe ezgBh gkto

fNZbo, o'Nkt/No, ebNht/No, gbkT{, gkto thvo nkfd

pDkT[Idh j?. ;G s'I tZvh rZb fJj j? fe ezgBh d/ ;ko/

T[sgkd nkX[fBe seBhe Bkb b?; ns/ r[DtZsk:[es jB.

Mk d/ nB[;ko T[j y/sh ftu fe;kBK dh okj ~ j'o nk;kB

pBkT[D bJh jw/FK e'fFF ftu i[N/ ofjzd/ jB. T[jBK B/

dZf;nk fe fi; soQK fe;kBK ~ io{os j? seBhe d/ Bkb

i[VD dh T[;/ eVh ~ nZr/ tXkT[Id/ j'J/ n;hI fe;kBK ~

seBhe Bkb i'V oj/ jK. ;kvh ezgBh dk w[Zy T[d/F fe;kBK

~ r[DtZsk:[es T[sgkd T[jBK d/ y/sK se gj[zukT[Dk j?

sKfe T[j y/sh dk g{ok bkG b? ;eD.

i'J/b n?ro' d/ Bkb bfjbjkT[IdhnK c;bK

fe

fJz jk

34 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 35: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

B/ dh y/sh eoB tkb/ fe;kBK bJh ;G s'I tZvh y[Fypoh nko;B

ezgBh B/ gvbo pDk e/ d/ fdZsh j?. fJ; Bkb fe;kBK dk ;wK ns/ bkrs d'tK dh pus j't/rh. n;b ftu gzikp ;fEs nko;B n?ro' fJzv;Noh} ezgBh d/ wkoehfNzr w?B/io r[o{wzs f;zx B/ dZf;nk fe fe;kBK ~ g”d bkT[D bJh ebNht/No Bkb uko tko y/s ftu x'b pBkT[Dk g?Idk j?. fi;d/ ekoD ;w/I ns/ bkrs d't/I finkdk nkT[Id/ jB. fJ; bJh ezgBh B/ fe;kBK dh io{os ~ fXnkB ftu oZye/ gvbo Bkb e/tb fJe jh tko y/s ftu x'b pDkfJnk fi; Bkb e/tb fJe tko ftu th y/s ftu x'b pD iKdk j?. finkdk v{zxkJh tkb/ x'b d/ ekoD c;bK dk uzr/ sohe/ Bkb ftek; j[zdk j?. 30 jiko tkb/ fJ; gvbo ~ fe;/ th Nq?eNo ftu bk e/ T[g:'r ehsk ik ;edk j?. xZN ehws d/ Bkb finkdk T[g:'rh j'D eoe/ fe;kBK ~ ekch g;zd nk fojk j?.

rb; gqkJht/N fbfwN/v ezgBh feqFh :zso fBowksk

ezgBhnK ftu ikfDnk gSkfDnk BK j?. gzikp dh fJj

ezgBh nkgD/ jkJh e[nkfbNh T[sgkdK Bkb gzikp ftu jh

BjhI ;r'I d/F Go ftu nkgDh nbr gSkD pDk u[Zeh j?.

j[D F/to n?Iv Fo?vo pDk e/ fe;/ ezgBh s'I fgZS/ Bk j'D dk

T[dkjoD g/F eo fdZsk j?. ezgBh d/ vkfJo?eNo ntdhg

G'rb B/ dZf;nk fe fJ; wFhB Bkb c;b T[sgkdB ftu

tkXk j'D dk nB[wkB j?. nfijk fJ; bJh fe c;bK d/

T[sgkdB ftu tkXk T[d'I jh j[zdk j? id'I c;b ftu Gog{o

g”Fe sZsK ;fjs j'o sZsK dh T[fus wksok fwbdh j?. fJ;d/

bJh fwZNh ftu ykd dh T[fus wksok j'Dk io{oh j[zdk j?.

Fo/vo y/s ftu pu/ c;bK d/ ntF/FK ~ S'N/ N[efVnK ftu

eZN e/ fwZNh ftu fwbk fdzdk j?. fijVk e[M ;w/I pknd ykd

ftu pdbD Bkb nrbh c;b d/ T[sgkdB ftu brGr

20% dk tkXk eodk j?.

f;zukJh ftu ;o/Fm w'B'pbke gzg;?N

20% T[sgkdB tXkT[D ftu ;jkfJe G'rb;

Xdh ewo s'V wfjzrkJh Bkb fiE/ ;wki dk jo tor

go/FkB j? T[E/ ;ko/ ;wki dh G[Zy d/ g{osh eosk fe;kB

dh jkbs ioio j[zdh ik ojh j?. nfij/ ftu ;hfws fJzXB

dh ehws fdB'fdB tX ojh j?. nfij/ ftu xZN vhib dh

ygs d/ Bkb finkdk f;zukJh eoB tkb/ gzg dh io{os ;h

fi;dh g{osh phHn?;Hn?rohebuo fJzv;Nqh} B/ eo fdsh j?.

ezgBh d/ ;hJhU bthwhs f;zx B/ dZf;nk fe fe;kBK dh

io{os ~ fXnkB ftu oZye/ w'B'pbke gzg;?N bKu ehsk j?

fijVk fJe xzN/ ftu fJe bhNo vhib dh ygs eodk j?

ns/ 4X4 dk nkT[Ng[N fdzdk j?. nkeko ftu S'Nk j'D

eoe/ fJ; wFhB ~ fbnkT[D bikD ftu nk;kBh j[zdh j?.

Bkb jh f;zukJh th ibdh eodk j?. e/tb 26 jiko ehws

tkbk fJj gzg;?N fe;kBK ~ ekch g;zd nk fojk j?.

o'gkJh bJh y/s ftu x'b pDkJ/rk gvboM'

tG'

35n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 36: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 37: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 38: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

rGr ;kohnK ezgBhnK wB[Zy ~ fXnkB ftu oZye/

T[sgkd pDkT[IdhnK jB go n;hI G[b iKd/ jK fe fi;

d/F ftu brGr 47 eo'V gF{ j'D T[E/ gF{nK dh ewh Bkb

;wki nX{ok ofj iKdk j?. ckowb?Iv ezgBh B/ ;Nqk ohgo

bKu eoe/ fJj ;kfps eo fdsk fe T[;~ ;wki ftu wB[Zy

d/ Bkb Bkb gF{nK d/ G'iB dk th fXnkB j?. gokbh ~

;kVD Bkb fijVk ukok BFN j' iKdk ;h j[D T[j gF{nK dk

G'iB pD/rk. nfijk fJ;bJh fe ;Nqk ohgo nfijh wFhB j?

fijVh eDe dh gokbh s'I s{Vh pDkT[Idh j?. ezgBh d/ ihn?w

dhguzdo B/ dZf;nk fe fJe xzN/ ftu fJj wFhB 4 Nqkbh

N ;w/I ftu fe;kBK ~ finkdk bkG dtkT[D bJh g'N?N’

gbKNo wFhB nkb{ dh y/sh eoB tkb/ fe;kBK bJh

todkB ;kfps j' ojh j?. fJj rZb fBT{ ;tkB wbNhN/e

fbfwN/v ezgBh fbfwN/v ezgBh d/ ;hBhno fJzihfBno wBdhg

f;zx B/ ejh. w”ek ;h, jkb jh ftu gzikp feqFh :{Bhtof;Nh

ftu nk:'fis fe;kB w/b/ dk, fiE/ feqFh ikroD dh Nhw

Bkb rZbpks d/ d”okB Fqh f;zx B/ dZf;nk fe fJj wFhB

fe;kBK bJh todkB j?. fijVh nZX/ xzN/ ftu 5 thr/ ftu

nkb{ bkT[Idh j?. ;G s'I tZvh rZb fJ; wFhB ftu Bk sK

nkb{ eZND dh io{os g?Idh j? ns/ Bk jh ykd d/ Bkb

fwbkT[D dh. f;oc wFhB ftu pDh Nzeh ftu nkb{ ns/

ykd GoD/ g?Id/ jB. T[;d/ pknd fJj wFhB e/tb 30 fwzN

ftu 5 thr/ nkb{ dh fpikJh eo d/t/rh. :kBh gfjbK

fijVk ezw 5 fdB ftu j' ;edk ;h T[j fJj wFhB 30 fwzN

ftu g{ok eo/rh. fJ; wFhB dh ehws 85 jiko j?. Bkb

jh ;oeko tb'I S{N th fwb iKdh j?.

tk:{ gqd{FD s'I pukJ/rk u”go ns/ ;Nqk ohgo

;w/I dh pus d/ Bkb Bkb finkdk T[sgkdB - g'N?N' gbKNo Bkb

rksko tX oj/ gqd{FD ftu y/sh d/ :'rdkB ~

Bekfonk BjhI ik ;edk Gkt/I T[j gokbh ;VD Bkb j'

fojk j't/ iK o;kfJfDe T[otoeK d/ gq:'r Bkb. finkdkso

fe;kB gokbh ftu nZrk bk fdzd/ jB fi; Bkb gF{nK dk

ukok sK BFN j[zdk jh j? Bkb jh gqd{FD c?bdk j?. fJ;

;wZf;nk s'I r[o{pki n?rohebuo toe; ezgBh B/ S[Nekok

dtk fdZsk j?. ezgBh d/ w?B/io nftBkF Fowk B/ dZf;nk fe

ezgBh tb'I ;Nqk ohgo wFhB bKu ehsh rJh j? fijVh gokbh

s'I s{Vh pDkT[Idh j?. fJe xzN/ ftu fszB NqkbhnK s{Vh dhnK

pD iKdhnK jB. fi; Bkb gF{nK dk G'iB fsnko sK j[zdk

jh j? Bkb jh gqd{FD th ezNo'b ftu ofjzdk j?. fJ;/ eqw

ftu Fqh Fowk B/ dZf;nk fe ezgBh B/ M'B/ dh gokbh bJh

u”go wFhB bKu ehsh j? fJj wFhB M'B/ dh gokbh ~ S'N/

N[efVnK ftu pDk e/ y/s dh fwZNh ftu fwbk fdzdh j? fijVh

ykd d/ o{g ftu pdb ikD Bkb brGr 20% T[sgkdB

ftu fJikck j[zdk j?.

ckowb?Iv B/ bKu ehsk ;Nqk ohgo

s{Vh eZYdh j?. 2 bZy 30 jiko dh fJj wFhB fJe xzN/ ftu

e/tb 5 bhNo vhib d/ o{g ftu fJzXB b?Idh j?. nfij/ fe;kB

fijV/ y/sh d/ Bkb gF{ gkbB th eod/ jB, T[jBK bJh fJj

;G s'I tfXnk wFhB j?.

b

b xZ

38 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 39: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

ikp oki dh gqf;ZX ezgBh g”b n?rohebuo fJzv;Nqhi d/ o'Nkt/No

fe;kBK ~ ekch g;zd nk oj/ jB. fJ; rZb ftu e'Jh Fe BjhI fe

e'Jh th T[u r[DtZsk:[es T[sgkd jh ezgBh dk BK o”FB eoB d/ Bkb

Bkb ftek; ftu rsh gqdkB eod/ jB. jkb jh ftu gzikp feqFh

:{Bhtof;Nh ftu nk:'fis fe;kB w/b/ ftu g”b ezgBh d/ o'Nkt/No ~

fe;kBK dh yk;h b'efgqnsk fwbh. feT[Ife fJ; o'Nkt/No ftu wbNh

;ghv r/no brdk j?. Bkb jh fJ;d/ ;hv fvqb bkT[D Bkb i[skJh d/

Bkb Bkb fpikJh th j' iKdh j?. ezgBh d/ wkfbe Gog{o f;zx B/ dZf;nk

fe ezgBh ftu jo T[sgkd fe;kBK dh wzr ~ fXnkB ftu oZye/ pDkJ/

iKd/ jB. 75,000 d/ fJ; o'Nkt/o ftu oki ;oeko d/ nB[;ko nB[dkB

th fwb iKdk j?. Bkb jh T[jBK B/ dZf;nk fe ezgBh B/ fszB wkvbK ftu

tb 49,000 ftu fJe nfijk Eo?Fo bKu j'fJnk j?

fi;dk T[g:'r fJe iK d' BjhI ;r'I ;kohnK c;bK dh

v{zxkJh ftu T[g:'r ehsk ik ;edk j?. fJ; Eo?Fo dk bKu

T[sokyzv ;fEs ezgBh i? r[o{d/t j?. ezgBh d/ n?wvh pzFhXo

B/ dZf;nk fe fJ; Eo?Fo Bkb fJe xzN/ ftu d' s'I fszB

e[fJzNb nBki fBebdk j?. fJ; ftu eDe, M'Bk, uBk,

w;{o, dkb nkfd fBebdk j?. Bkb jh S'N/ nkeko dk j'D

eoe/ fes/ th nk;kBh Bkb bkfJnk ik ;edk j?. fJ;

Eo?Fo dh fBoXkfos ehws ftu feqFh ftGkr tb'I nB[dkB

th fwb ikJ/rk. fJj Eo?Fo wbNheqkg j'D eoe/ fe;kBK d/

ftu ekch b'efgqn j' fojk j?.

M'B/ d/ yogstko s'I fwb frnk S[Nekok

;kohnK c;bK ftu T[g:'rh i? r[o{d/t Eo?Fo

B'e?w fJzvhnk gqkJht/N fbfwN/v ezgBh nkgD/ feqFh

o;kfJD T[sgkdK bJh d/F Go ftu BK sK ewk jh

u[Zeh j? Bkb jh ftd/FK ftu th nkgDh gSkD dh w'jski BjhI

j?. T[E/ jh d{i/ gk;/ fe;kBK dh fJZSk tXhnk s'I tXhnk c;b

dk T[sgkdB eoe/ finkdk bkG gqkgs eoB dh j[zdh j? go

M'B/ dh c;b ftu yogstko dh ;wZf;nk Bkb fe;kB nzdki/

d/ nkXko s/ T[sgkdB gqkgs BjhI eo gkT[Id/. fJ;/ ;wZf;nk

d/ jZb bJh ezgBh B/ ck;Nfwe; yogstko bKu ehsk j?.

ezgBh d/ N?o/Noh ;/b; w?B/io nF'e e[wko w/jsk B/ dZf;nk

fe ck;Nfwe; yogstko ~ ezgBh B/ M'B/ dh c;b ~ fXnkB

ftu oZye/ pDkfJnk j?. fi;~ vhJ/gh d/ Bkb fwbke/

fSVekn eo ;ed/ jK iK fco g”d bkT[D d/ fszB fdB d/

nzdo o/s ftu fwbke/ fSVek ehsk ik ;edk j?. fe;kBK dh

;[ftXk ~ fXnkB ftu oZye/ ezgBh B/ fJe bhNo, gzi bhNo

ns/ d; bhNo d/ g?eN pDkJ/ jB fi;d/ T[g:'r Bkb M'B/

dh c;b ~ yogastko s'I w[es ehsk ik ;edk j?.

b/io n?Iv b?tbo bKu ehs/ jB. fi;dh ehws

3 bZy 40 jiko d/ brGr j?. fJ;/ soQK ezgBh

ftu j'o feqFh :zso th fe;kBK dh io{os ~

fXnkB ftu oZye/ pDkJ/ iKd/ jB.

g”b o'Nkt/No ns/ b/io

n?Iv b?tbo dh tXdh b'efgqnsk

gz

f;

e/

39n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 40: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

sh d/ T[geoD pBkT[D ftu d[fBnk ftu ikDh gSkDh ezgBh j'Ivk s'I fe;kB uzrh soQK ikD{ jB. fJj ezgBh fe;kBK dhnK io{osK ns/ T[jBK d/ y/sK dhnK io{osK s'I uzrh soQK tkfec j?. j'Ivk brksko nkgD/ T[sgkdK dh fJe tZvh y/g fe;kBK bJh w[jZfJnk eokT[Idh ojh j? ns/ ;w/I ;w/I s/ Bt/I T[sgkd b? e/ nkJh j?. fJ;/ eqw ~ nZr/ tXkT[Id/ j'J/ j'Ivk B/ jkb jh ftu j?dokpkd d/ okw'ih f;Nh ftu nkgDk BtK T[sgkd bKu ehsk.

fJ; Bt/I T[sgkd dh fizBh skohc ehsh ikJ/ T[Bh jh xZN j?. :ehBB s[;hI j'Ivk d/ fJ; Bt/I feqFh T[geoD pko/ ikBD bJh p/skp j't'r/. j'Ivk B/ jkb jh ftu j'Ivk n?c 300 fNbZo j?dokpkd d/ f;Nh ftu bKu ehsk j?. fJj fNbZo r[DtZsk Bkb Gog{o j?, fJj pj[-T[dFh fNbo eJh y{phnK tkbk j?. nk;kBh Bkb fJ; fNZbo ~ ukfbs ehsk ik ;edk j? ns/ y/s bJh sK fJ; dhnK y{phnK d/ pko/ dZ;D dh io{os jh BjhI. j'Ivk ihn?;-80 fJziB d/ Bkb 4 ;Nq'e, fJe f;bzvo d/ Bkb j? fJj fNbo 3600 okT[Iv gqsh fwzN Bkb ezw eodk j?. fJ; ebNht/No ~ Y F/g ftu pkiko ftu fbnKdk frnk j?. fJ; 1320X550X945 vkfJw?BFhnB Bkb fJ; dk tiB pj[s jh xZN, f;oc 37 feb' j?. fJe fe;kB nk;kBh Bkb ;wM ;edk j? fe jbe/ tiB ns/ nZs-nkX[fBe seBhe Bkb b?; fJ; fNbo ~ nk;kBh Bkb xo s'I y/s se fbnKdk ik ;edk j?. j'Ivk n?c 300 ~ nk;kBh Bkb ;NkoN ehsk ik ;edk j?. cb, ;pihnK, egkj, rzBk ns/ c[ZbK dh y/sh ftu i[skJh ;w/I d' g”fdnK d/ ftu dh d{oh 305 fwHwhH se pDkT[Idk j?. fJj pj[s jh ekoro T[sgkd j?. nfijk feqFh :zso j'Ivk B/ Gkos ftu gfjbh tko pDkfJnk j?. fiE'I se fJzXB dh rZb j? fJ;dk

y/s dk pkj{pbh, j'Ivk n?c 300 fNbo

j[D fe;kBK dh go/FkBh dk j't/rk nzs,j'Ivk d/ Bt/I fNbo Bkb

j[D fe;kBK dh go/FkBh dk j't/rk nzs,j'Ivk d/ Bt/I fNbo Bkb

40 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

g?No'b N?Ie 1H5 bhNo dk j?. fJ;d/ fJbktk 0H5 bhNo gqsh xzNk d/ Bkb brksko 2H8 xzN/ se ezw eo ;edk j?. fJj ekch wip{s j?. fJ;dh wip{sh bJh fJ; ftu w?Nb FhN dk gq:'r ehsk frnk j?. fJ; ftu 2H3 n?uHghH d/ fJziB dk gq:'r ehsk frnk j?. fit/I fe ;ko/ ikDd/ jB fe nZieb y/sh ftu seBhe dk T[g:'r ehsk ik fojk j? ns/ fe;kB th nkX[fBe fe;kB pDdk ik fojk j?. nfijhnK seBheK dk fJ;s/wkb nZi d/ ;w/I ftu pj[s io{oh j? fi; Bkb fe fe;kB nZr/ tX ;eD fJ; bJh T[jBK dh io{os ~ t/yd/ j'J/ j'Ivk B/ fJj pj[-T[d/Fh fNbo ~ Gkosh pkiko ftu fbnKdk j?. fijBK fe;kBK e'b y/sh dh iwhB xZN j? fJj T[jBK bJh pj[s jh T[g:'rh feqFh T[sgkd j?. fJ; fNbo Bkb fJe fe;kB nk;kBh Bkb nkgD/ y/s dh i[skJh d/ Bkb d{i/ fe;kBK d/ y/sK ftu i[skJh eoe/ nkgD/ bJh j'o nkwdBh eo ;edk j?. fJj fJe fe;kB bJh eqKshekoh :zso d/ o{g ftu T[gbpX j?. nkws”o s/ t/fynk ik fojk j? fe fe;kB feqFh d/ wfjzr/ T[geoD BjhI yohd gkT[Id/ fi; Bkb fe y/sK dh uzrh soQK fBokJh r[vkJh BjhI j' gkT[Idh. fJ;/ ;wZf;nk ~ t/yd/ j'J/ ns/ ;wMd/ j'J/ j'Ivk T[jBK dhnK T[whdK s/ yok T[sfonk j? ns/ fe;kBK ~ d/ fdZsk fJe BtK eqKshekoh T[sgkd- j'Ivk n?c 300 fNbo. fe;kB fJ; fNbo d/ Bkb uzrh ewkJh eo ;ed/ jB. ;G s'I yk; rZb fJj S'N/ ns/ Bkowb fe;kBK d/ piN ftu j?. fJj feqFh :zso j'Ivk B/ pj[s fdbfyuthI ehws 39550 o[gJ/ s/ pkiko ftu g/F ehsk j?. fe;kBK bJh fJj o'irko dk tfXnk ifonk j?. fJ; T[sgkd dh finkdk ikDekoh bJh fe;kB j'Ivk d/ N'b coh Bzpo 1800-200-4007 s/ ;zgoe eo ;ed/ jB.

y/

ਕੰਪਨੀ ;wkuko www.krishijagran.com

Page 41: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

s[jkv/ ;z;EkB dh ;EkgBk ed'I j'Jh ns/ ;z;EkB dk T[d/F eh j?<

e/Idoh gzSh nB[;zXkB ;z;EkB, fJiZsBro, po/bh dh ;EkgBk 2 Btzpo, 1979 ~ j'Jh. fJ; ;z;EkB dk gqw[Zy T[d/F Gkos ftu e[Ze[N gkbB ns/ fJ; e[Ze[N y/so Bkb brd/ y/soK ~ tXktk d/e/ d/F ~ e[e[ZN T[sgkdB ftu nksw-fBoGo pBkT[Dk j?. fJ;d/ fJbktk d/F ftu e[e[ZN ftfrnkB f;Zfynk, nB[;zXkB ns/ gq;ko ~ gqrsh d/Dk j?.

toswkB ftu s[jkvk ;z;EkB d/F ftu feZE/ feZE/ ezw eo fojk j?<

toswkB ftu e/Idoh gzSh nB[;zXkB ;z;EkB, fJZisBro po/bh ftu ns/ fJ;dk fJe y/soh e/Ido G[tB/Fto ftu ;Ekfgs j?. fJ;d/ fJbktk ;z;EkB tZb'I Gkos d/ fGzB fGzB okiK ns/ e?Ido Fkf;s gqd/FK ftu T[sfeqFN e[e[ZN ihtdqt ;gbkJh ehsk frnk j? fi; ftu ekch b'eK ~ o'}rko gqkgs j' fojk j?. Bkb jh e[e[ZN gkbB ftu th b'eK dk brkt fdB' fdB tX fojk j? fi; Bkb ekch b'e bkG gqkgs eo oj/ jB.

;z;EkB ftu jkb/ se eh eh fo;ou j' u[eh j?<

e/Idoh gzSh nB[;zXkB ;z;EkB nkgDh ;EkgBk d/ pknd s'I s'I brksko

nkgD/ T[d/F d/ nB[o{g e[e[ZN ftek; ns/ T[EkB d/ y/so ftu nkgDh nfjw G{fwek fBGk fojk j?. fgSb/ brGr uko dFeK ftu d/F ftu e[e[ZN y/so ftu nG{sg{ot gqrsh j'Jh fi; ftu fJ; ;z;EkB dk :'rdkB wjZstg{oB j?. d/F ftu e[e[ZN ftek; dh :ksok ftu fJj ;z;EkB ohV dh jZvh dh G{fwek fBGk fojk j?. ;z;EkB ftu ub oj/ nB[;zXkB ns/ ftek; d/ ezwK d/ ubd/ e[e[ZN y/so ftu eJh wjZstg{oB :'rdkB fdZs/ fijBK ftu'I e[M gqw[Zy :'rdkB jBL

1H T[sfeqFN iBB dqt dk ftek; ns/ gq;ko-ekoh B;b ;[Xko gfo:'iBktK d/ nzsors w[orh-b/no ns/ pqkfJbo, psy, pN/o, Noeh, frBh ckT{b dhnK T[BZs c;bK dk ftek; ehsk j?. fJ; ftu b/no dh ekoh fgqnk ns/ ekoh ;'Bkbh (;[Bfjok nzvk d/D tkbh) ns/ dthT[d/Fh-ekoh d/t/Ido gqw[Zy jB. pqkfJbo ftu ekohpo' fwqs[T[Ii/, ekohpq' NqkghekBk fJ; ;z;EkB ftu ftef;s ehs/ rJ/ jB. igkBh pN/o dhnK 6 B;bK – ekoh T[sw, ekoh Ft/sk, ekoh T[itb, ekoh gosk, ekoh ;[Bfjoh ns/ ekoh pqkT[B dk ftek; fJ; ;z;EkB ftu ehsk frnk. ekoh ftokN Noeh, Ft/skwpoh, ekdzpoh ns/ fuskwpoh frBh ckT[b dhnK B;bK ftef;s ehshnK. rqkwhB

e[e[ZN T[sgkdB ~ rsh d/D bJh ekoh fBoGhe, ekoh fFnkwk, fjsekoh, T[gekoh fijhnK B;bK ~ d/;h w[orh d/ ;zeoD d[nkok ftef;s ehsk frnk. y/soh e/Ido, G[tB/Fto ftu psy dhnK B;bK- ykeh e/wp/b, g/feB, w'sh ns/ d/;h psyK ~ ftef;s ehsk frnk. T[go'es ;ko/ iBB dqtn Gkos d/ brGr ;ko/ okiK ftu ng{osh ehs/ rJ/ jB ns/ d/F ftu fJjBK dh ekch finkdk wzr th j?.

2H gzSh nkjko d/ y/so ftu ;z;EkB d[nkok t?ebfge nkjko ;z;kXBK dh r[DtZsk ftFb/FD eo T[jBK ~ gzSh nkjko ftu fwFfos eoB dk wkBeheoD th ehsk frnk. fGzB fGzB gqsh-g”Fe sZsK ~ xZN eoe/ gzSh nkjko dk T[ZuheoD ehsk frnk. gzShnK dh T[wo, tor, w”;w ns/ T[sgkdB ;so d/ nB[;ko nkjko ;{so ftef;s ehs/ rJ/ ns/ xZN bkrs ns/ b'eb T[gbpXsk d/ nB[;ko ;;sk nkjko pBkT[D bJh @w/e chv# BK dk ezfgT{No gq'rqkw ftef;s ehsk frnk.

3H e[e[ZN d/ gqiBB Fwsk ftek; bJh th T[Zu gZXoh nB[;zXkB fJ; ;z;EkB ftu ehs/ rJ/. w[orh ns/ pN/o d/ thon sB[ekoe dk ftek; ns/ wkBeheoD ehsk frnk.

4H fGzB gqeko dh nktk;h gqDkbh ns/ b'eb uhiK dh T[gbpXsk nB[;ko

T[so gqd/F dk fJZisBro nkgD/ nkg ftu fJe gSkD oZydk j? feT[Ife gzShnK Bkb

;B/j ;kvh ;z;feqsh dk nfjw fjZ;k fojk j?. nfij/ ftu po/bh d/ fJiZsBro dh rZb

jh fBokbh j?. fiE/ J/Fhnk dk gfjbk gzSh nB[;zXkB e/Ido fijVk brGr 37 ;kb s'I

brksko gzShnK dh ufjujkN Bkb r{zi ftu tkXk eo fojk j?. nfijk y[FB[wk ;EkB

fiE/ ;Ekfgs e/Idoh gzSh nB[;zXkB Bkb g{ok tksktoD gzShnK d/ wX[o e'bkjb Bkb

Gfonk ofjzdk j?. ;z;EkB d/ vkfJo?eNo vkH i/Hn?wHeNkfonk th fJjBK gzShnK ~

gfotko d/ pokpo fgnko fdzd/ jB.

vkH eNkfonk Bkb w[bkeks d/ d”okB rZbpks d/ e[M nzF-

nkgDh fo;ou eoe/ ftd/FK ftu th wFj{o j? @ekoh#L vkH eNkfonk

fJzNoftT{ www.krishijagran.com

41n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 42: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;;s/ e[e[ZN nktk; d/ wkvb th ftef;s ehs/ rJ/ jB.

5H ;z;EkB d[nkok nzvk ns/ e[e[ZN wk; d[nkok brGr 18 T[sgkdB ftef;s ehs/ rJ/. fJjBK T[sgkdK dh wkBehfeqs ftXh ~ th ;z;EkB d[nkok ftef;s eoe/ fJjBK dk gq;ko ehsk frnk j?.

s[jkv/ ;z;EkB dh nZr/ dh :'iBk eh j?<

;z;EkB e[e[ZN y/so ftu ftek; bJh feqs;zebg j?. GftZy ftu ;z;EkB ftu fGzB fGzB e[e[ZN gqikshnK dk T[sgkdB gZXo tXkT[D ns/ ftgohs ibtk:{ ftu T[sgkdB bJh ;eFw ;Nq/B ftef;s eoB s/ i'o fdsk ikJ/rk. Bkb jh e[e[ZN g'FD ~ ;;sk pBkT[D bJh t?ebfge ykdK dk ftFb/FD eo e[e[ZN nkjko ftu ;fwFoD gZXo dk wkBeheoD ns/ nkjko o{gKsoD deFsk ;[XkoB dh fdFk ftu th nB[;zXkB ehs/ ikDr/. ftftX e[e[ZN gqikshnK d/ thon sB[ekoeK dk ftek; eo feqfsqw roGkXkB seBhe dk ftek;, e[e[ZN wk; ns/ nzv/ d[nkok w[Zb tofXs ;tk;Egoe e[e[ZN T[sgkdK dk ftek; eoBk, fJ;d/ Bkb jh fGzB fGzB gq;ko wkfXnwK dk gq:'r eo e[e[ZN gkbB ~ b'efgqn pBkT[D s/ i'o fdsk ikJ/rk. fGzB fGzB ftfFnK s/ finkdk ;so s/ nB[;zXkB ehs/ ikDr/.

s[jkv/ ;z;EkB s'I wkor doFB gqkgs eoe/ fezB/ gqshFs b'e bkG b? oj/ jB<

fJ;dk ;Nhe nKebB bkT[Dk ;zGt BjhI j? go d/F d/ fGzB fGzB fjZf;nK s'I nB/e f;ybkJheosk ns/ bkGeosk ;z;EkB d[nkok fdsh rJh f;ybkJh ns/ ;bkj s'I bkG u[ed/ jB. fJ;d/ fJbktk ;z;EkB d[nkok jo ;kb fGzB fGzB e[e[ZN gqikshnK d/ brGr 70-80 jiko iBB dqtn ;ko/ d/F d/ e[e[ZN gkbeK ns/ T[dfwnK ~ ;gbkJh ehs/ iKd/ jB.

fe; soQK d/ gzShnK dk gkbB eo e/ ;G s'I finkdk bkG gqkgs ehsk ik ;edk j?<

e[e[ZN gkbB s'I ;w[fus bkG nofis eoB bJh T[sfeqFN B;b, ;wg{oD fwFoD nkjko, T[fus nktk; ftt;Ek ns/ ;kc ;ckJh, o'r-fBdkB ns/ NhekeoD gqw[Zy ;szG jB. finkdk bkG nofis eoB bJh ftfrnkfBe ftXhnK ngBk e/ e[e[ZN gkbB d[nkok finkdk s'I finkdk bkG ewkfJnk ik ;edk j?.

nkgD/ ;z;EkB d/ pko/ e[M dZ;Dk ukj'r/<

nkgD/ ;z;EkB d/ pko/ w?I fJjh efjDk ukjKrk fe fJj ;z;EkB J/Fhnk wjkdhg ftu gzShnK d/ nB[;zXkB ns/ ftek; bJh pDkfJnk frnk gfjbk ;z;EkB j?. fJ; ;z;EkB B/ eJh nfij/ nB[;zXkB ehs/ fi; Bkb fJ;dh rfowk d/F ftd/F ftu tXh j? ns/ Bkb jh okFNo dk wkB th tXkfJnk j? ns/ fJ;d/ bJh fJ; ;z;EkB B/ eJh ntkov ns/ ;zwkB th fiZs/ jB.

;wki bJh e'Jh ;zd/F<

w?I okFNo d/ e[e[ZN gkbeK, ;hwKs ns/ G{whjhB feqFeK ~ ;zd/F dDk ukj[zdk jK fe e[e[ZN gkbB ihftekgoiB ns/ T[dw dk fJe nk;kB ns/ xZN bkrs tkbk T[gkn j?. fJ;~ fe;kB GkJh nkgDh y/sh fe;kBh iK gF{ gkbB d/ ezw d/ Bkb th bx{ gZXo s/ ngBk ;ed/ jB. Bkb jh fJj T[u gZXoh gq'NhB gqdkB eo e[g'FD dh ;wZf;nk s'I S[Nekok gkT[D dk th fJe gqGkth T[gkn j?. w?I nkgD/ e[e[ZN gkbe GoktK ~ efjDk ukj[zdk jK fe fJj ;z;EkB jw/FK s[jkvh ;/tk bJh ssgo j?. e[e[ZN ;zpzXh e'Jh ikDekoh, ;bkj iK ;jkfJsk d/D bJh fJj ;z;EkB s[jkvk ;tkrs eodk j?.

gq;s[sh- wBhF u”jkB

;ztkddksk, feqFh ikroD, BthI fdZbh

w'pkfJb- 9891335460

Jhw/bL [email protected]

1 12 420 40 380 2 24 840 140 700 3 36 1260 260 1000 5 60 2100 600 150010 120 4200 1700 2500 15 180 6300 3300 3000

42 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

fJzNoftT{ www.krishijagran.com

Page 43: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

grmI ru`q dI mUMgI dI kwSq

ikvyN kIqI jwvy?

lW mnu`KI Kurwk dw bhuq hI zrurI ih`sw hn [

pMjwb iv`c Awm krky ikswnW v`loN kxk �

Jony dw PsLI c`kr Apnwaux kwrn dwlW hyT rkbw

bhuq Gt igAw hY[v`soN iv`c lgwqwr ho rhy vwDy Aqy

dwlW dI pYdwvwr iv`c AweI KVoq kwrn pRqI

ivAkqI dwlW dI Kpq 70 gRwm qoN Gt ky 27 gRwm

rih geI hY jo ik ivSv ishq sMsQw dy imQy rozwnw

pRqI ivAkqI Kpq 80 gRwm pRqI ivAkqI qoN kwPI

G`t hY[ pMjwb iv`c dwlW hyT rkbw swl 2015-16

dOrwn 30 hzwr hYktyAr rkbw sI,ijs dw mu`K kwrn

Jony dI AgyqI lvweI kwrn ikswn Awm krky grmI

ru`q dIAW dwlW dI kwSq iv`c G`t idlcspI lYNdy

sn[swl 2011-12 dOrwn pMjwb iv~c Jony lvweI 10

jUn qoN pihlW krn dI mnwhI kwrn grmI ru`q dI

mUMgI dI kwSq 7800 hYktyAr rkby iv`c kIqI

geI[kyNdr srkwr v`loN clwey jw rhy kOmI AMn

sur`iKAw imSn iv`c dwlW dI kwsq hyTW rkbw Aqy

pYdwvwr iv`c vwDw krn hwVI 2010-11 dorwn ie`k

l`K hYktyAr rkby iv`c krn dw tIcw imiQAw igAw

hY[mUMgI dI kwSq kmwd dI Psl iv`c AMqr Psl

v`joN vI kIqI jw skdI hY [kxk dI ktweI qoN bwAd

Aqy Jony Kws krky bwsmqI dI lvweI qoN pihlW

grmI ru`q dI mUMgI dI kwsq krky ikswn ijQy vDyry

Awmdn lY skdy hn, auQy jmIn dI ishq vI sDwrI

jw skdI hY[ grmI ru`q dI mUMgI qoN vDyry pYdwvwr lYx

leI hyT ilKIAw qknIkW ApnwauxIAW cwhIdIAW

hn[

mUMgI dI Psl hornW dwlW nwloN vDyry grmI shwr

skx kwrn ies dI kwSq leI grm jlvwXU dI

zrUrq hY[ies dI kwsq leI cMgy pwxI dy inkws

vwlI Bl qoN ryqlI Bl vwlI zmIn bhuq hI FukvIN

hY[mUMgI dI kwsq leI do iksmW AYs AYm AYl 832

Aqy AYs AYm AYl 668 dI isPwrS kIqI geI hY[AYs

AYm AYl 832 iksm nUM PlIAW guiCAW iv`c l`gdIAW

hn Aqy iekswr p`kdIAW hn Aqy ieh qkrIbn 61

idnW iv`c p`k jWdI hY [ ies dI AOsqn pYdwvwr 4.6

kuieMtl pRqI eykV hY[ AYs AYm AYl 668 iksm

qkrIbn 60 idnw iv`c p`k jWdI hY Aqy AOsqn

pYdwvwr 4.5 kuieMtl prqI eykV hY[ieh iksm

Qir`p kIVy Aqy pIlI ic`qkbrI rog dw twkrw kr

skdI hY[

www.krishijagran.commUMgI dI kwSq

dw

43n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 44: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

kxk dI ktweI qoN bwAd Kyq nUM vwhux qoN bgYr

mUMgI dI kwsq zIro itl firl nwl kIqI jw skdI hY

[AYs AYm AYl 832 iksm leI 12 iklo Aqy AYs AYm

AYl 668 leI 15 iklo bIj pRqI eykV bIj vrqxw

cwhIdw hY [bIj nUM bIjx qoN pihlW kYptwn jW iQrm

3 gRwm pRqI iklo bIj dy ihswb nwl soD lYxw cwhIdw

hY[ jykr kxk dI ktweI kMbweIn nwl kIqI geI hovy

qW mUMgI dI kwsq hYpI sIfr nwl vI kIqI jw skdI

hY[ies dI ibjweI 20 mwrc qoN 10 ApRYl q`k 22.5

sY.mI. cOVIAW kqwrW iv`c Aqy 4 qoN 6 sY.mI. fUMGweI

qy krnI cwhIdI hY[buty qoN bUty dw Pwslw 7 sY.mI.

r~Kxw cwhIdw hY[ibjweI smyN 11 iklo XUrIAw Aqy

35 iklo fwieAw Kwd firl kr dyxI cwhIdI hY[

AwlUAW dI putweI qoN bwAd mUMgI dI kwSq ibnW koeI

Kwd dI vrqoN kIiqAW vI kIqI jw skdI hY[

drimAwnIAW Aqy BwrIAW zmInW iv`c mUMgI dI

kwsq bY`f plWtr nwl 67.5 sYNtImItr (37.5

sYNtImItr bY`f Aqy 30.0 sYNtImItr KwlI) cOVweI

vwly bY`f iqAwr krky do kqwrw pRqI bY`f 20

sYNtImItr dI dUrI qy kIqI jw skdI hY[ndInW dI

rokQwm leI pihlI gufweI ibjweI qoN 4 hPqy Aqy

dUjI aus qoN 2 hPqy bwAd krn dI isPwrs kIqI

jWdI hY[ies qoN ielwvw mOsmI Gwh Aqy cOVy p`qy vwly

ndInW dI rokQwm ndIn nwsk dvweI bwswiln 45

eI sI 600 imlIiltr pRqI eykV nUM cMgy iqAwr kIqy

Kyq iv`c ibjweI qoN pihlW iCVkwA krky kIqI jw

skdI hY [ dvweI dy iCVkwA qoN bwAd ausy idn mUgI

dI ibjweI kr dyxI cwhIdI hY[ibjweI qoN do idnW dy

AMdr ie`k iltr pYNfImYQwiln 30 eI.sI. nUM 150-

200 iltr pwxI iv`c Gol ky iCvkwA krn nwl vI

ndInW dI rokQwm kIqI jw skdI hY[lMmI aumr dy

ndInW dI rokQwm leI ibjweI qoN cwr hPiqAW

bwAd gufweI krnI cwhIdI hY

mOsm Aqy zmIn dI iksm dy Anuswr mUMgI dI

Psl nUM 3-5 pwxI lwaux dI isPwrS kIqI jWdI hY[

Psl nUM pihlw pwxI ibjweI qoN 25 Aqy AwKrI pwxI

55 idnW bwAd lwauxw cwhIdw hY[ Psl dI ktweI

jykr kMbweIn nwl krnI hovy qW 80 PIsdI PlIAW

p`kx qoN bwAd 800 imlIiltr grwmwkson

(pYrwkuiet)pRqI eykV 150-200 iltr pwxI dy Gol

iv`c iCvkwA krnw cwhIdw hY[Aijhw krn nwl p`qy

Aqy qxy jldI su`k jwdy hn Aqy ktweI sOKI ho jWdI

hY[ AgyqI brswq nwl Psl dy hox vwly nukswn qoN

bicAw jw skdw hY[

kIVy- mkOVy: mUMgI dI Psl qy Awm krky Qir`p

Aqy PlI Cydk suMfI hmlw krdI hY ijs nwl pYdwvwr

qy mwVw Asr pYNdw hY[Qir`p dw hmlw Pu`l inklx

smyN huMdw hY ijs nwl Pu~l Ku`lx qoN pihlW hI JV jwdy

hn[ieh kIVw bhuq Cotw gUVy BUry rMg dw huMdw hY[ies

kIVy dI rokQwm leI 600 imlIiltr tRweIzoPws 40

eI sI jW 100 imlIiltr fweImYQoeyt jW 100 im.il.

mYlwQIAwn jW 120 im.il. AYksIfYmItwn mIQweIl

25 eI.sI. nUM 80 qoN 100 iltr pwxI dy Gol iv`c

iCVkwA krnw cwhIdw hY[

PlI Cydk suMfI mUMgI dy p`iqAW,PlIAW Aqy Pu`lW

nUM Kw ky nukswn krdI hY[ies dy hmly dw pqw

nukswn vwly p`qy,PlIAW iv`c morIAW ,bUitAw hyT

zmIn au`qy gUVy hry rMg dIAW iv`TW qoN l`g jWdw hY[

ies kIVy dI rokQwm hmlw SurU hox qy spweInosYf 45

AYs sI jW 200 im.il. AYNfoskwrb 14.5 AYs sI jW

800 gRwm AYsIPyt 75 AYs pI pRqI eykV nUM 80-100

iltr pwxI dy Gol iv`c nYpsYk pMp nwl iCVkwA

krn nwl kIqI jw skdI hY[jykr zrUrq pvy qW

iCVkwA dubwrw kro[

qMbwkU suMfI: CotIAW suMfIAW kwly rMg Aqy v`fIAW

gUVy hry rMg dIAW huMdIAW hn[CotIAW suMfIAW JuMfW

iv`c p`iqAW dw hrw mwdw Kw ky p`iqAW nUM CwnxI kr

idMdIAW hn [v`fIAW suMfIAW p`iqAW dy nwl nwl

fofIAW,Pu`l Aqy PlIAW dw nukswn krdIAW

hn[ies kIVy dI rokQwm leI Psl dI ibjweI smyN

isr kro[ndInW Kws krky ie`tist/cup`qIdI rokQwm

kro [SurUAwqI hmly smyN pRBwvq bUty nUM nSt krky

suMFIAW dw Kwqmw kro[jykr hmlw izAwdw huMdw hY qW

150 im.il.nuvwkron 10 eI sI jW 800 grwm

AYsIPyt 75 AYs pIjW 1.5 iltr kloropweIrIPws nUM

100 iltr pwxI iv`c Gol ky iCVkwA kr idau jykr

loV pvy qW iCVkwA dubwrw kro[

fw AmrIk isMG

KyqIbwVI ivkws Apsr, gurdwspur

9463071919

www.krishijagran.commUMgI dI kwSq

44 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 45: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

grmI ru`q dI mUMgI Apnwau,

&slI iviBMnqw ilAwau

Bwrq ie`k KyqI pRDwn dyS hY[ ies dI bhuqI vsoN SwkwhwrI

hY ies krky ie`QoN dy lokW dw pRotIn dw mu`K swDn dwlW hn[

mUMgI dI dwl dw ies iv`c ivSyS sQwn hY[ pr ieh vI ie`k s`c hY

ik Bwrq hr swl lgBg 40 qoN 50 l`K dwlW dw AwXwq

krvwauNdw hY[ grmI ru`q dI mUMgI nUM kxk-Jony dy PslI c`kr iv`c

bVI AwswnI nwl pYdw kIqw jw skdw hY[ dwlW ijQy mnu`K nUM lwB

phuMcwauNdIAW hn au`Qy zmIn dI aupjwaU SkqI vDwauNdIAW hn

ikauNik ieh AwpxIAW jVHW dIAW gMFW iv`c mOjUd rweIzobIAm

bYktIrIAw dI mdd nwl hvw iv`coN nweItrojn gRihx krky aus nUM

zmIn iv`c jmHW krdIAW hn[ dwlW dI KyqI nUM auqSwihq krn

leI Bwrq srkwr vI keI qrHW dy auprwly kr rhI hY Aqyy ikswnW

dy KyqW qy numwieSW lgw ky ikswnW nUM dI dwlW dI KyqI krn v`l

pRyirq kr rhI hY[

mUMgI dIAW aunq iksmW:

1. AYs.AYm.AYl.-668: ies iksm dI ibjweI grmI ru`q

iv`c kIqI jWdI hY[ ies iksm dy bUty

KVHvyN, Coty k`d dy Aqy siQr vwDy

vwly huMdy hn[ ies iksm nUM &lIAW

gu`iCAW iv`c lgdIAW hn jo ik

ie`kswr pkdIAW hn[ hr &lI iv`c

10 qoN 11 dwxy huMdy hn[ ies iksm dy

dwxy bhuq moty Aqy cmkIly rMg dy huMdy

hn Aqy ies dI dwl suAwd bxdI

hY[ ieh iksm 60 idnW iv`c p`k

jWdI hY[ ies iksm dw AOsqn JwV

4.5 kuieMtl pRqI eykV hY[ ieh

iksm pIlI icqkbrI dy rog Aqy

Qir`p kIVy dw twkrw kr skdI hY[

2. AYs.AYm.AYl.-832: ies iksm

dI ibjweI grmI ru`q iv`c kIqI jWdI

hY[ ies iksm dy bUty KVHvyN, m`Dry

k`d dy Aqy siQr vwDy vwly huMdy hn[

ies iksm nUM &lIAW gu`iCAW iv`c

lgdIAW hn jo ik CyqI Aqy ie`kswr

(61 idnW) pkdIAW hn[ p`kx smyN

ies iksm dIAW &lIAW gUVy hry rMg

dIAW huMdIAW hn[ hr PlI iv`c 10

dwxy huMdy hn[ ies iksm dy dwxy

drimAwny Awkwr dy Aqy cmkIly hry

rMg dy huMdy hn Aqy ies dI dwl

suAwd bxdI hY[ ies iksm dw

AOsqn JwV 4.6 kuieMtl pRqI eykV

hY[

AYs.AYm.AYl.-668 AYs.AYm.AYl.-832

www.krishijagran.comgrmI ru`q dI mUMgI

Bw

45n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 46: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

kwSq dy FMg: ies ru`q dI mUMgI dI ibjweI leI

Kyq nUM Gwh Pus qoN rihq kr lvo[ ijs leI

zmIn nUM do iqMn vwr vwh ky hr vwr suhwgw mwr

ky iqAwr kr lvo[ kxk dI vwFI qoN bwAd mUMgI

dI ibjweI ibnW Kyq vwihAW vI kIqI jw skdI

hY[ jykr kxk dI vwFI h`Q nwl kIqI hovy qW

mUMgI dI ibjweI zIro itlyz ivDI nwl kro Aqy

jykr kxk dI vFweI kMbweIn nwl kIqI hovy qW

mUMgI dI ibjweI hYpI sIfr nwl kro[ ies qrIky

nwl ikswn vIr kxk dy nwV nUM A`g lgwaux qoN

vI bc jwxgy Aqy vwqwvrn vI dUiSq nhIN

hovygw[

ibjweI dw smW: ies ru`q dI mUMgI nUM 20 mwrc qoN

10 ApRYl q`k bIjo pr Psl nUM Agyqw nw bIjo ikauNik

ies nwl Psl dw jmwau G`t huMdw hY Aqy bhuqw

ipCyqw vI nw bIjo ikauNik p`kx smyN mOnsUnI bwirS

nwl JwV G`t skdw hY[

bIj dI mwqrw: AYs AYm AYl 668 dw 15 ik`lo

bIj pRqI eykV Aqy AYs AYm AYl 832 dw 12 ik`lo

bIj pRqI eykV pwau Aqy bIj nUM kYptwn/QIrm dvweI

3 gRwm pRqI ik`lo bIj dy ihswb nwl soD ky bIjo[

ibjweI smyN kqwr qoN kqwr dI dUrI 22.5 sYNtImItr

vwlI sIf-km-PrtIlweIzr fir`l nwl bIjo[ bIj

dI fUMGweI 4 qoN 6 sYNtImItr qoN izAwdw nw hovy[ ij`QoN

q`k ho sky ibjweI bY~f bxw ky hI kro ies nwl pwxI

dI bhuq b`cq huMdI hY [ bY~f plWtr kxk vwlw vI

vriqAw jw skdw hY ijs nwl 37.5 sYNtImItr cOVy

bY~f Aqy 30 sYNtImItr cOVI KwlI bx jWdI hY[ ies

qrHW hr bY~f qy mUMgI dIAW do kqwrW 20 sYNtImItr dy

Pwsly qy bIjIAW jw skdIAW hn[

KwdW: XUrIAw 11 ik`lo Aqy 100 ik`lo supr

PwsPyt pRqI eykV dy ihswb nwl fir`l nwl ibjweI

vyly pw idau[ jykr mUMgI AwlUAW dI Psl qoN bwAd

bIjxI hovy qW ies iv`c koeI Kwd pwaux dI loV

nhIN hY[

isMcweI: AOsqn 3-5 pwxI grmI ru`q dI mUMgI nUM

l`gdy hn[ pihlw pwxI ibjweI qoN 25 idnW bwAd

Aqy AKIrI pwxI ibjweI qoN 55 idnW bwAd lwau[

jykr ibjweI bY~fW au~pr kIqI geI hovy qW pwxI

lwaux smyN ies g`l dw iDAwn r`Ko ik pwxI hmySw

KwlIAW rwhIN lgwau Aqy pwxI bY~fW au~pr nw cVHn

idau[ bY~fW nwl ibjweI krky AsIN qkrIbn ie`k

cOQweI pwxI dI b`cq kr skdy hW[ ies qoN ielwvw

ies nwl Psl dw JwV vI vD jwvygw[

ndInW dI rokQwm: ndInW dI rokQwm ie`k qoN do

gofIAW krky kIqI jw skdI hY[ pihlI gofI ibjweI

qoN 4 h&qy bwAd Aqy jykr loV pvy qW dUjI gofI ies

qoN pMdrW idnW bwAd kro[ rswiexk ivDI nwl vI

ndInW dI rokQwm kIqI jw skdI hY[ ies leI 600

imlIiltr bwswiln 45 qwkq pRqI eykV 200 iltr

pwxI iv`c Gol ky ibjweI qoN pihlW Kyq iv`c cMgI qrHW

iCVk idau Aqy qurMq bwAd mUMgI dI ibjweI kr idau

jW stONp 30 qwkq nUM 600 qoN 1000 imlIiltr pRqI

eykV nUM 200 iltr pwxI iv`c Gol ky ndInW dy puMgrn

qoN pihlW ibjweI qoN do idnW dy AMdr-AMdr iCVk

idau[

ktweI: Psl dI ktweI audoN kro jdoN 80

pRqISq Psl p`k jwvy[

AYs.AYm.AYl.-668 AYs.AYm.AYl.-832

rjnI Srmw Aqy lvlIS grg

Psl ivigAwn ivBwg Aqy pswr isiKAw ivBwg

pI ey XU luiDAwxw

www.krishijagran.comgrmI ru`q dI mUMgI

46 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 47: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

jK. ;kv/ e'b ;G soQK d/ gq'veN jB

fijV/ fe;kBK ~ y/sh bJh io{oh j[zd/

jB.

p?Ie dhnK fejV/ fejV/ okiK ftu

poKuK jB<

vh;hph p?Ie dhnK 17 ;N/NK ftu

poKuK jB ns/ p?Ie e'fFF eo fojk j?

fe T[j g{o/ d/F d/ jo oki ftu nkgDh

Fkyk y'b ;e/.

Nq?eNo b'B bJh p?Ie dh eh ekoi

gqDkbh j?<

p?Ie rkje Bkb ns/ vhbo

fv;NqhfpT{No Bkb rZbpks eod/ jB.

n;hI eJh T[sgkd pBkT[D tkbhnK

ezgBhnK Bkb f;ZX/ ;zgoe oZyd/ jK fi;

Bkb fe;kBK ~ j'o nk;kBh Bkb b'B

fwb ;e/. ;kv/ n?r}hfeT{fNt fgzv

;hph p?Ie fbfwN/v fe;kBK dk

fJe nfijk ;kEh j? fijVk

w[Ffeb xVh ftu T[jBK dk ;kE fdzdk

j?. p?Ie Bk f;oc fe;kBK ~ eq/fvN

ekov fdzdk j? ;r'I fe;kBK ~ nk;kBh

Bkb b'B th fdzdk j?. p?Ie fe;kBK

dhnK ;kohnK io{osK dk fynkb oZyd/

j'J/ ;oekoh ;ehw d/ pko/ fe;kBK ~

ikD{ eokT[Idk j?. p?Ie dhnK 17 okiK

ftu 176 poKuK jB ns/ d' e/Ido

Fkf;s gqd/FK ftu. vh;hph p?Ie rkjeK

~ fJzNoB?N ns/ w'pkfJb p?fezr Bkb

i'Ve/ oZydk j?. p?Ie N?eBkb'ih Bkb

uZbD ftu ftFtk; oZydk j?. fJj

Gkosh foiot p?Ie d[nkok ftfB:fws

tfDZie p?Ie j?. feqFh ikroD Nhw B/

Bo/Ido BkE fwFok fijV/ p?Ie d/ j?v

nkc n?rohebuo Bkb ;zpzfXs ezw

t/yd/ jB, Bkb rZbpks eoe/ ikfDnk

fe fe;kBK ~ fe; soQK p?Ie ;[ftXktK

fdzdk j? ns/ ;oeko dhnK ;ehwK d/

sfjs fe;kBK ~ fezBk ckfJdk j[zdk j?.

p?Ie dh gkfb;h ns/ gq'veN; d/ pko/

ftu dZ;' fijV/ s[;hI fe;kBK ~

T[gbpX eokT[Id/ j' ns/ nfijh

gkfb;h fijVh fe;kBK ~ f;ZX/ s”o s/

ckfJdk d/t/<

p?Ie fe;kBK ~ eJh gq'veN

w[jZfJnk eokT[Idk j?. n;hI fe;kBK ~

eJh T[geoDK s/ fit/I Nq?eNo,

jkot?;No b'B fdzd/ jK. p?Ie fe;kBK

~ eq/fvN ekov th T[gbpX eokT[Idk j?

ns/ jkJh N/e y/sh bJh nbr s'I b'B

dk fJzsikw j?. n;hI fe;kBK ~ i/to s/

ns/ xo pBkT[D bJh j'w b'B th fdzd/

fgzv ftu ik e/ g[ZSskS eod/ jB fe

fejBK fe;kBK ~ b'B ukjhdk j? ns/

T[jBK dk g{ok ;fj:'r ehsk iKdk j?

b'B dtkT[D ftu.

p?Ie dh eh ftnki do j?< eh T[j ;ko/

okFNoh feqs p?IeK fijh jh j?<

fJj rkje dh io{os s/ fBoGo

eodk j? fe T[;~ fezBk b'B ukjhdk

j?.

eh p?Ie pNkJh dh iwhB s/ fe;kBK ~

b'B T[gbpX eokT[Idk j?<

p?Ie fe;kBK ~ brGr 99%

b'B Nq?eNo s/ T[gbpX eokT[Idk j?.

pNkJh dh iwhB s/ E'Vk finkdk ;wK

brdk j? feT[Ife fJ; soQK d/ b'B bJh

ekch bzp/ gq';?; s'I r[ioBk g?Idk j?.

fe;kBK dk d';sL vh;hph p?Iewww.krishijagran.comfJzNoftT{

vh

47n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 48: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

rkje ~ iwhB d/ g/go p?Ie ftu iwK

eokT[D/ j[zd/ jB. n;hI T[; iwhB d/

g/go ~ f;eUfoNh okFh d/ s”o s/ oy

b?Id/ jK. p?Ie ;oeko ~ th ;{fus

eodk j? go fJ; ftu ftu E'Vk fijk

finkdk tes brdk j? ns/ rkje dh

io{os ~ ;wMd/ j'J/ fe;kB ~ ;jh

okJ/ ns/ b'B ibdh dtkT[D dh g{oh

e'fFF eodk j?.

p?Ie fe; fe; ezgBh Bkb vhb eodk

j?<

p?Ie fGzB fGzB ezgBhnK Bkb vhb

eodk j? fit/I wfjzdok n?Iv wfjzdok,

fBT{ jkb?Iv, Nhn?cJh, nkJhNhn?b,

e[pkNk, n?;e'oN nkfd.

eh p?Ie y/sh d/ T[geoDK s/ b'B fdzdk

j?<

ih jK, p?Ie ;ko/ T[geoDK s/ b'B

fdzdk j? fijV/ Nq?eNo Bkb i[V/ j'J/ jB

ns/ n;hI nBki eZND tkbhnK wFhBK

s/ th b'B fdzd/ jK.

eh p?Ie c;b dh eNkJh dhnK wFhBK s/

th b'B fdzdk j?<

p?Ie c;b eNkJh d/ pknd th

fe;kBK dh g{oh wdd eoB dh e'fFF

eodk j?. r'dkw, rjkJh, rq/fvzr ns/

;ko/ ;N'o/i YKu/ s/ g{ok fXnkB

fdzdk j?.

G{wh ;wsb (b?Iv b?tfbzr) eoB

tkbhnK wFhBK s/ th e'Jh wdd

fe;kBK ~ fdZsh iKdh j?<

p?Ie e'b finkdk fvwKv BjhI

nkT[Idh fJ; soQK dhnK wFhBK bJh

fco th e;Nwo ~ fJ; ftu fe;/ soQK

dh ;jkfJsk dh io{os j? sK p?e

T[;dh g{oh wdd eodk j? ns/ T[;d/

fj;kp Bkb b'B fdZsk iKdk j?.

i/ rkje nkgDh wFhB Bkb d{finK dh

iwhB ~ th ;wsb eodk j? fi; wFhB

s/ T[;B/ b'B fbnk j? fJ; s/ s[;hI eh

ej'r/<

fJj rkje dh g;zd s/ fBoGo

eodk j? fe T[;~ nkgDh wFhB fe;

soQK fJ;s/wkb eoBh j?.

eh p?Ie ~ e'Jh ;oekoh wdd fwbdh j?,

fJ; soQK dh gkfb;h ns/ ;oft; bJh<

jK, e[M okiK dhnK ;oekoK s'I p?Ie

~ wdd fwbdh j? fit/I T[Vh;k ;oeko

s'I. ;oeko ;pf;vh s/ feqFh :zso ns/

Nq?eNo T[gbpX eokT[Idh j?. fJ; soQK

dh e'Jh ;pf;vh gq'rokw i/ ;oeko tZb'I

ubkJ/ iKd/ jB sK T[; Bkb ;kv/ rkje

ikro[e j[zd/ jB.

eh fe;kB d' b'B fJeZm/ b? ;ed/ jB<

jK fJj w[wfeB j? ns/ e[M fe;kBK

B/ sK fJ; soQK d/ b'B bJ/ th j'J/ jB.

c;b ns/ feqFh :zso s/ p?Ie b'B fdzdk

j?.

eh rkje dh io{os d/ nB[;ko fe;kBK

~ e'Jh b'B fdsk iKdk j?<

p?Ie fe;kBK ~ T[jBK dh c;b d/

nB[;ko Nq?eNo b'B fdzdk j?. fJj

;kbkBk ns/ S/ wjhfBnK bJh j' ;edk

j?. rkje F[o{ ftu finkdk fJz;Nkbw?IN

fdzdk j? ns/ nzs ftu xZN. e[M fe;kB

fijV/ ;kb ftu fJe jh y/sh eod/ jB

T[j ;kb ftu fJe jh tko g?;/ fdzd/ jB

ns/ fijV/ fe;kB oph, yohc fijhnK

c;bK dh y/sh eod/ jB T[j jo S/

wjhB/ pknd g?;/ fdzd/ jB.

eh p?Ie n?Bn?uph ;ehw Bkb i[fVnk

j'fJnk j?<

fJj b'B fe;kBK ~ fe;/ yk;

ekoB eoe/ fdsk iKdk j? ns/ p?Ie fJ;

soQK dh ;[ftXk n?Bn?uph ;ehw d/

nB[;ko fdzdk j?.

e'Jh ;zd/F fijVk fe;kBK ~ d/Dk

ukj'<

;G s'I io{oh j? c;b dh oZfynk

eoBk. fijV/ fe;kBK M'Bk, rzBk phid/

jB, fJ; soQK dh c;b ftu ;G s'I

finkdk gkDh dh io{os j[zdh j?. i/

fe;kB fJe nBki ns/ fJe dkb

phidk j? sK T[;d/ G[r”fbe irQk ns/

fwZNh fe; soQK dh j? T[; s/ fBoGo

eodk j?. fJ; Bkb fwZNh dh r[DtZsk

tXdh j? ns/ w/ok fe;kBK ~ fJj th

efjDk j? fe gqXkBwzsoh feqFh :'iBk

dk bkG u[ZeD. fJj :'iBk gfjbh

tkbh ;ehw dk ;[Xko o{g j? fJ; ftu

;jkfJsk okFh ~ th tXkfJnk frnk

j?. fJ; bJh jo fe;kB ~ e'fFF

eoBh ukjhdh j? fe fJ; :'iBk dk

bkG b? ;eD. fJ; soQK dhnK ;ehwK

fe;kBK bJh pj[s bkGdkfJe jB ns/

fe;kBK ~ fJ; soQK dh :'iBk dk io{o

ckfJdk b?Dk ukjhdk j?.

gq;s[sh- fJwokB ykB;hBhno eko;g'Bv?INfeqFh ikroD, BthI fdZbhw'pkfJb- 9582957538Jhw/bL [email protected]

www.krishijagran.comfJzNoftT{

48 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 49: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;jh feqFh o;kfJDK dk fJ;s/wkb io{ohL n?;HghHw'jzsh

T[jBK ~ w[jZfJnk eok ojh j?. fJ; ftu w[Zy o{g Bkb gpfbe ;/js, feqFh

o;kfJD, T[otoe ns/ phi w[Zy jB. fJj ezgBh fJeZbh nfijh ezgBh j?

fijVh fe fBZih ezgBhnK d/ Bkb ;/b eo ojh j?. fJ;/ w[fjzw ~ nZr/

tXkT[Id/ j'J/ n;hI jkb jh ftu UvhFk ;oeko d/ Bkb fJe n?wU:{ ;kfJB

ehsk j?. jkbKfe d/F ftu fe;kBK dh nkofEe ;fEsh uzrh BjhI j? go

;oeko d[nkok gk; ehs/ rJ/ piN ftu fJe T[whd B}o nkT[Idh j?.

Gkos ;oeko B/ fJj piN fe;kBK ~ fXnkB ftu oZyd/ j'J/ g/F ehsk j?.

fJ; piN ftu rqkwhB y/soK dh ;fEsh ~ ;[XkoD bJh yk; edw u[Ze/ rJ/

jB. fJ;/ fdFk ftu ubd/ j'J/ n?unkJhn?b th fe;kBK bJh iwhBh gZXo

s/ ezw eo fojk j?. jkb jh ftu n;hI n;kw ftu nkgD/ poKu nkfc;

y'b/ jB. fJ;/ d/ Bkb n;hI fJe eohJ/fNt nt/noB?; gq'rokw th F[o{ ehsk

fi; okjhI fe;kBK ~ ikDekoh fdsh ik ojh j?.

n;hI ;kb 2016-17 ftu n?wUgh ns/ vhUgh pBkT[D tkb/ jK ns/

fJ;d/ fJbktk n;hI fJe nfijk ikb pDk oj/ jK fi;~ i/ e'Jh ehVk iK

wZSo T[; s/ ik e/ p?m/rk sK T[E jh wo ikJ/rk. fJj fJ; sohe/ dk Gkos

ftu gfjbk ikb j't/rk. ne;o ;kv/ fe;kB Gok fpBk ;'u/ ;wM/ e'Jh th

feqFh T[sgkd yohd b?Id/ jB fi; Bkb fco T[;~ c;b ftu B[e;kB u[ZeDk

g?Idk j? ns/ c;b th yokp j' iKdh j?. fJ; bJh fe;kBK ~ efjDk ukjKfe

fe uzr/ ns/ r[DtZsk:[es feqFh o;kfJD, T[otoe ns/ j'o T[sgkdK dk

gq:'r eoB. tfXnk ezgBh dk jh T[sgkd yohdD sKfe T[jBK ~ GftZy

ftu e'Jh B[e;kB Bk ;fjDk gt/.

gq;s[sh- fJwokB ykB;hBhno eko;g'Bv?INfeqFh ikroD, BthI fdZbhw'pkfJb-9582957538Jhw/bL [email protected]

e fe;kB jw/FK ukj[zdk j? fe T[;d/ y/s

ftu c;b uzrh ns/ joh Goh j't/.

fi;dh e'fFF ftu T[j brksko bZrk ofjzdk j?,

go nZieb c;bK ftu finkdkso fpwkohnK

ns/ ehfVnK dk gqe'g finkdk j'D bZrk j?.

nfij/ ftu fe;kBK bJh ;jh feqFh o;kfJDK dk

gq:'r pj[s io{oh j? nfijk efjDk j?

fjzd[;skB fJz;?eNh;kfJv fbfwN/v d/ wkoehfNzr

fBd/Fe n?;HghHw'jzsh dk. jkb jh d/ fdBK ftu

ezgBh ikfJB eoB d/ pknd nkgDh yk; gSkD

pBkT[D tkb/ n?;HghHw'jzsh B/ feqFh ikroD

Bkb yk; rZbpks ehsh.

n?;HghHw'jzsh d/ nB[;ko fjzd[;skB

fJz;?eNh;kfJv fbfwN/v dh F[o{nks 1994 ftu

vhHvhHNh d/ fBowksk d/ o{g ftu j'Jh ;h. w?I

s[jk~ dZ;Dk ukj[zdk j? fe fJj n?unkJhn?b

d[fBnk dh fJeZbh nfijh ezgBh j? fi; d[nkok

d[fBnk Go ftu vhvhNh ;gbkJh ehsh iKdh j?.

vhvhNh wb/fonk ftu ezw nkT[D tkbh dtkJh

ckow{bk j?. fJ;d/ pknd n;hI c;b ;[oZfynk

d/ y/so ftu edw oZfynk. sd s'I b? e/ nZi

se fjzd[;skB fJz;?eNh;kfJv fbfwN/v d/F dh

ns/ fe;kBK dh ;/tk eo fojk j?. jkbKfe n;hI

fJ;/ d”okB fJe T[sgkd fJzv';bckB pDkfJnk

;h. fJj ekch tfXnk T[sgkd ;h fi; s/

;[gohw e'oN B/ gkpzdh bk fdsh ;h. T[; ;w/I

ezgBh dh jkbs uzrh BjhI ;h. jkbKfe ezgBh

~ Gkos ;oeko s'I ekch wdd fwbh. T[d'I jh

n;hI phi d/ y/so ftu edw oZfynk ns/ ;cb

j'J/. jkb/ ezgBh dk NoB Uto 350 eo'V j?.

n?unkJhn?b dhnK w[Zy o{g Bkb fszB poKuK

jB. ezgBh s/ih Bkb nZr/ tX ojh j?. w?I fJ;

ezgBh ~ f;szpo 2015 ftu i[nkfJB ehsk ;h

fJ;/ d”okB n;hI T[otoe y/so ftu th edw

tXk fds/.

fit/I fe ;kv/ gqXkBwzsoh ih efjzd/ jB fe

w/e fJB fJzvhnk s/ i'o fdU, fjzd[;skB

fJz;?eNh;kfJv fbfwN/v fJ;/ fdFk ftu edw

tXkT[Id/ j'J/ fe;kBK bJh tfXnk feqFh T[sgkd

www.krishijagran.comfJzNoftT{

fJ

49n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 50: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

;'u ;wM e/ phi yohdD fe;kBL thHe/Hr”o

n?BHn?;H;hH eh j?<

n?BHn?;H;hH fJe okFNoh phi gqko{g j?. fJ;dk g{ok BK

B?FBb ;hv ekog'o/FB :kBh okFNoh phi gqkXheoD j?. fi;

okjhI fe;kBK ~ jo fJe oki ftu uzr/ ns/ r[DtZsk:[es

phi T[gpbX eokJ/ iKd/ jB. fJj fJe tZvh phi ;z;Ek j?.

n?BHn?;H;h d/ Bkb s[jkvk j[D se dk siopk fej'

fijk fojk<

fit/I fe w?I s[jk~ gfjbK jh d; u[Zek jK fe n?Bn?;;h

fJe tZvh ;z;Ek j?, fi;d/ Bkb i[VDk w/o/ bJh wkB dh rZb

j?. fJ; d/ Bkb w/ok j[D se dk ;co tfXnk fojk j? ns/

ekch e[M pdbkn th j'J/ jB.

d/F ftu phi tgko d/ jkbks fe; soQK d/ jB<

i/ Gkos ftu phi tgko dh rZb eohJ/ sK Gkos ftu

brGr ;kohnK c;bK fit/I fe wZeh, M'Bk, eDe, pkiok ns/

j'o feqFh c;bK d/ phiK dh uzrh tokfJNh n;hI fsnko eoB

ftu ;zgzB jK. ;kv/ e'b c;b d/ w[Zy phi jB. jK, fiE'I se

;pihnK d/ phiK dk ;tkb j? sK T[; ftu jkb/ ;k~ E'Vk j'o

ezw eoB dh b'V j? feT[Ife jkb/ se phi d{i/ d/FK s'I

wzrtkT[Id/ jK. jkb/ ;k~ ;pihnK d/ phiK s/ ezw eoB dh

io{os j?.

fe;kBK dhnK phiK dhnK io{osK n;hI fet/I g{ohnK eod/ jK<

okFNoh phi gqkXheoD pfDnk jh phiK dhnK io{osK ~

g{ok eoB bJh j?. w?I s[jk~ dZ;Dk ukjKrk fe brGr

55000 J/eV ftu n?Bn?;;h ~ iwhB fdZsh rJh j? fi; s/

phi fsnko eoe/ fe;kBK se gj[zukfJnk iKdk j?.

n?BHn?;H;h okjhI fe;kBK ~ tfXnk ns/ r[DtZsk tkbk phi

fwb iKdk j?.

fe;kBK Bkb s[;hI fet/I fet/I i[Vd/ j'<

fe;kBK Bkb ;kvk f;ZXk ;zgoe j?, oki gZXo s/ ;kv/

nkfc; T[gbpX jB. fJjBK nkfc;K okjhI fe;kB f;ZXk

;zgoe eo ;ed/ jB ns/ T[E/ ik e/ phi yohd ;ed/ jB.

fJ;d/ bJh oki phi gqkXheoD pDkJ/ rJ/ jB. fe;kB phi

b?D bJh fJj nkfc;K ftu ;zgoe eo ;ed/ jB.

fe;kBK ~ eh efjDk ukj'r/<

fe;kBK ~ fJjh efjDk ukjKrk fe T[j uzr/ phiK dh

u'D ns/ fJ;s/wkb eoB. ;kv/ fe;kB Gok ne;o fpBK t/y/

jh phi yohd b?Id/ jB fi; eoe/ T[jBK ~ B[e;kB ;fjDk

g?Idk j?. fJ; bJh fe;kBK ~ ukjhdk j? fe ;'u ;wM e/ phi

yohdD.

fit/I fe ;ko/ ikDd/ jB fe Gkos d/ fJe tZv/ fjZ;/ ftu y/sh j[zdh j? fi; s/ wkBt iksh fBoGo j?. fJjBK ;G c;bK dk T[sgkdB phiK s'I jh j[zdk j?. fe;kBK ~ c;bK dh fpikJh bJh uzr/ phi T[gbpX eokT[D d/ fgZS/ jZE j? d/F d/ tZv/ phi ;z;EkB okFNoh phi gqkXheoD dk. nkJh;hJ/nko d/ gfoy/so ftu ;fEs fJ; ;z;EkB d/ nkfc; ftu nfXneF gd dk ezw eki ;zGkb oj/ ftB'd e[wko r”o B/ feqFh ikroD Bkb yk; rZbpks ehsh ns/ okFNoh phi gqkXheoD ns/ fe;kBK ~ j' ojh phi dh ;wZf;nk d/ pko/ uouk ehsh. g/F j? fJ;d/ e[M nzF-

gq;s[sh- fJwokB ykB

;hBhno eko;g'Bv?IN

feqFh ikroD, BthI fdZbh

w'pkfJb-9582957538

Jhw/bL [email protected]

www.krishijagran.comfJzNoftT{

50 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 51: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

www.krishijagran.comfJzNoftT{

ftu'I pkoQK e[fJzNb dh T[gi j[zdh j? go

j[D T[Bh jh j?eN/no ftu ;m dh

T[gi j[zdh j?. fJ; soQK dk d{ik

T[dkjoD j? uktb fiE/ gfjbK gzdoK

e[fJzNb dh T[gi j[zdh ;h go j[D 51

e[fJzNb se dh T[gi T[E/ th j[zdh j?.

M'B/ ftu gzikp dk T[sgkdB 40 s'I

50% se tfXnk j?. gzikp ~ d/F dk

nzB Gzvko efjzd/ jB. ;'e/ d/ d”o ftu

gzikp dh Gkrhdkoh j'o finkdk tX

iKdh j?.

s[jkv/ ;z;EkB ftu j'o fejV/ fejV/

gkmeqw ubkJ/ ik oj/ jB ns/ fJjBK

ftu n?vfwFB fe; soQK j[zdk j?<

ekb/i nkc n?rohebuo, ekb/i

nkc j'w ;kfJz;, ekb/i nkc

fJzihfBnfozr, ekb/i nkc p/f;e

;kfJz;, fJjBK ;ko/ e'o;K ftu

phn?;;h, n?wn?;;h ns/ ghn?uvh d/

gq'rokw ubkJ/ iKd/ jB. ;o B/ dZf;nk

fe :{Bhtof;Nh d/ ;ko/ e'o;K ftu

dkfybk gohfynk d/ ifoJ/ j[zdk j?.

d;thI d/ pknd :{Bhtof;Nh ftu S/

;kb dk phn?;;h gq'rokw ubkfJnk

iKdk j?. fJ; e'o; ftu finkdkso

pZu/ fgzv s'I nkT[Id/ jB. :{Bhtof;Nh d/

e[M w[Zy fvgkoNw?IN fijBK ~ d/F Go

ftu fynksh gqkgs j? fit/I fvgkoNw?IN

nkc gbKN pohfvzr, fwqdk ftfrnkB

ftGkr, g?Ekb'ih ftGkr, nzso-okFNoh

;pih ns/ cb ftfrnkB, fwZNh ns/

ib fJzihfBnfozr.

n?rohebuo p?;N e'of;} ftu eh

e[VhnK dh frDsh xZN j?<

:{Bhtof;Nh ftu nZXhnK s'I

finkdk e[VhnK jB. nZieb t/yD ftu

fJj nk fojk j? fe j[D e[VhnK finkdk

;oNhfce/N, w?foN ns/ w?vb b? ojhnK

jB.

:{Bhtof;Nh ftu ub ojh fo;ou d/

pko/ e[M dZ;'<

;kvh :{Bhtof;Nh ftu brksko

fo;ou ubdh ofjzdh j?. :{Bhtof;Nh

dk 60% piN fo;ou ftu jh iKdk

j?. gfjbK fJj gqFB ;h fe ;k~

T[sgkdB eg?f;Nh tXkT[Dh j? fi; ftu

n;hI ;cb th j'J/ jK go j[D ;k~

seBhe ~ nZr/ oZyd/ j'J/ T[sgkdB

eg?f;Nh tXkT[Dh j?. fJjBK d'-fszB

;kbK ftu ekNB s/ pj[s tfXnk ezw

j'fJnk j?. M'B/ dh gokbh b'ehI ;kVd/

jB, fJ; s/ :{Bhtof;Nh ftu ekch

pbd/t f;zx fYZb'I fe;/ gSkD d/

w'jski BjhI jB. T[j Bk e/tb

gzikp feqFh ftFtftfdnkbk d/ tkfJ;

uK;bo jB ;r'I y/shpkVh ftu fJjBK

dh fo;ou dk pVk BK j?. fJjBK

d[nkok ehsh rJh fo;ou gbKN

pohfvzr ftu ftFt gqf;ZX ojh j?.

gzikp ftu T[j vkfJo?eNo nkc

fo;ou 2005-07 se oj/ jB. wZek

phi gqiBe 1988 s'I 1995 se oj/

jB. vkH fYZb'I Gkosh feqFh nB[;zXkB

gfoFd ftu 2000-05 se

n?Bphghihnko d/ vkfJo?eNo th oj/

jB. Bkb jh w?e;he' ftu 1993 s'I

1994 se n?;';hJ/N ;kfJzfN;N th

oj/ jB. feqFh ikroD Nhw B/ yk;

w[bkeks ehsh ns/ T[jBK d/ j[D se d/

;co pko/ ikfDnk. T[jBK Bkb

rZbpks d/ w[Zy nzF gq;s[s jB.

:{Bhtof;Nh y[bD d/ pknd feqFh y/so

ftu fezBk ftek; j'fJnk j?<

gzikp d/ pkps ejK sK oki ftu

pj[s ftek; j'fJnk j?. eDe ns/

uktb dh T[gi ftu pj[s tkXk j'fJnk

j?. 1960 ftu n;hI eDe fJe

j?eN/no ftu T[gikfJnk eod/ ;h fi;

d/F d/ feqAFh ftek; ftu jw/FK ;fj:'rh fojk ghJ/:{L e[bgsh

51n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

vkH

Page 52: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

fo;ou j'Jh j?. n;hI fJe wFhB

pDkJh j? - w'vhckfJv j?gh;hNo fi;

Bkb n;hI gokbh b/ r?; th pDk ;ed/

jK. ;kvk finkdk fXnkB ibtk:{

pdbknn s/ th j?. pkfoF dh tiQk

Bkb brksko eDe yokp j' ojh j?.

n;hI b'eK ~ fJ; rZb ~ b? e/ ikro[e

eo oj/ jK fe j[D b'eK ~ p'Bh eDe

s/ fXnkB d/Dk j't/rk p/FZe fJ; Bkb

eDe dk T[sgkdB E'Vk xZN j't/ go

fJ; ftu eDe g{oh yokp BjhI j't/rh.

wZeh ns/ egkj ftu ib fBek;h

fijhnK ;wZf;nktK s/ th fXnkB fdsk

ik fojk j?.

:{Bhtof;Nh dk gb/;w?IN e?;k j?, eh

;ko/ ftfdnkoEhnK ~ o[}rko fwb

iKdk j?<

:{Bhtof;Nh dk nkgDk gb/;w?IN

;?b j? fiE/ fGzB gqeko dhnK ezgBhnK

nkT[IdhnK jB fit/I phi ezgBh, wFhBoh

ezgBh ns/ p?Ie ;ko/ fJE/ nkT[Id/ jB.

:{Bhtof;Nh dh tfXnk gb/;w?IN j?.

s[;hI 2005-07 se vkfJo?eNo nkc

fo;ou th ofj u[e/ j' T[;d/ pko/ e[M

dZ;'<

vkfJo?eNo nkc fo;ou d/ gd s/

w/ok ezw f;oc fo;ou ~ t/yDk j[zdk

;h fi;~ w?I uzrh soQK ehsk go j[D

fizw/tkoh tX rJh j?, j[D czv dk

no/Iiw?IN eoBk j[zdk j?. GZid”V eoBh

j[zdh j?.

:{Bhtof;Nh d/ ftek; bJh ;oeko s'I

s[jk~ fezBh wdd fwbdh j?<

fi; ;kb w?I i[nkfJB ehsk ;h

2011-12 ftu ;kvk piN ;h fJe ;”

sok;h eo'V ;Zm bZy o[gJ/. oki

;oeko tZb'I piN dh oew j[D tX e/

j' rJh j? fszB ;” gzdoK eo'V. Gkosh

feqFh nB[;zXkB gfoFd s'I th ;k~ uzrh

wdd fwbdh j?.

jkb/ fejV/ fejV/ y/soK ftu fo;ou

dh j'o io{os j?<

w”;w ftu pdbkn ~ t/yd/ j'J/

ns/ skgwkB ftu brksko tkX/ d/

ekoD c;b dh ;wK ;hwk xZN j' ojh

j?. fJjBK y/soK ftu fo;ou dh

finkdk r[zikfJF j?. fJ;/ soQK skgwkB

~ ezNo'b eoB tkbh b?p bJh ;oeko

s'I gzi ;” eo'V o[gJ/ th xZN jB.

pkfJUN?eBkb'ih, B?B'N?eBkb'ih fJj

;G io{oh N?eBkb'ih j? fiE/ fo;ou ~

ekch tXkfJnk ik ;edk j? go w?I y[F

jK fe ;k~ s;Zbh pyF czv fwbdk j?.

:{Bhtof;Nh s'I fe;kBK ~ fezBk ckfJdk

j'fJnk j?<

b[fXnkDk ~ SZv e/ S/ irQk s/ w/b/

bkJ/ iKd/ jB fiE/ fe;kB ekch ;zfynk

ftu gj[zud/ jB. fijV/ fe;kB ;kv/

w/b/ se BjhI ;e/, ;kvk w?rihB d/

uzrh y/sh ns/ gq'ro?f;t ckofwzr

brksko fe;kBK d/ fjs bJh ezw

eodh ofjzdh j?. fJ;dk gq;ko d' bZy

thj jiko j?. yohc 2016, M'Bk,

weZJh, egkj, ;pih, cbK ~ fXnkB

ftu oZye/ ;w/I ;w/I s/ w?rihB eZYd/

ofjzd/ jB. ;kvk fe;kBK Bkb uzrk

;zgoe j?. e/the/ j'D d/ ekoB ;vkk

uzrk fbze j?.

fe;kBK ~ b? e/ e'Jh ;[B/jk<

fe;kB GoktK ~ f;oc J/Bk jh

efjDk j? fe jkb/ n;hI w[Ffeb ;w/I s'I

r[io oj/ jB. w”;w ftu pdbkn

ekoB y/sh ftu pj[s ;kohnK

;wZf;nktK nk ojhnK jB fijBK ftu'I

;k~ ;zGbe/ fBebDk j't/rk. fJe j'o

rZb fe;kBK ~ fXnkB ftu oZyDh

j't/rh fe T[j fj;kp feskp ftu e'Jh

G[Zb Bk eoB. w[Bkck-B[e;kB dk th

yk; fXnkB oZyDk j't/rk.

dhgfFyk

wBhF u”jkB

www.krishijagran.comfJzNoftT{

52 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

www.marketmirchi.comwww.marketmirchi.commarketmirchi.com ij y{; xzkgdksa ls lh/kk lEidZ fcuk fdlh fcpkSfy, ds lh/ks cktkj gsrq vius QkeZ mRikn@lsokvksa xzkeh.k dk;Z&dykiks gsrq

eq¶r foKkiu ds fy, lEiZd djsa&www.marketmirchi.com xzkeh.k&'kgjh cktkj dks tksM+us okyh vuwBh csclkbVA gs ;fn vki mRiknksa@lsokvksa dks xzkeh.kksa@fdlkuksa dks csp jgs gS rks marketmirchi.com

dks 'kgjh dM+h ds rgr jftLVj djsaA ;fn vki Ñf"k mRiknksa] xzkeh.kksa mRiknksa dks cspus dh fcØh dj jgs gS rks xzkeh.k dM+h ds rjg

iathÑr djsaA iathdj.k ds ckn vki vius foKkiu fcØh] jkstxkj o izos'k gsrq eq¶r iksLV dj lh/ks vius

led{kksa rd igaqp ldrs gSaA vki vius xzkgdksa dks xzkeh.k] ilan] ckgjh ilan vkSj mUgsa lh/ks Qksu dj ldrs gSaA

fcpksfy;ksa jfgr xzkeh.k foi.ku dsfUær

Page 53: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

e/Hn?;H ro[Zg nZs-nkX[fBe seBhe tkb/ T[sgkd pDkT[Idk j?L e[bdhg f;zx

bdhg f;zx dZ;d/ jB fe

e/Hn?;Hro[Zg dh F[o{nks ;kb

1955 ftu gzikp d/ wb/oe'Nbk s'I

j'Jh. e/Hn?; ro[Zg feqFh :zso pBkT[D

tkbhnK ezgBhnK d/ y/so ftu fJe

nfijk BK pD u[Zek j? fijVk fe;/

gSkD dk w'jski BjhI. w?I s[jk~ dZ;Dk

ukj[zdk jK fe e/Hn?;Hro[Zg w[Zy o{g Bkb

Nq?eNo Bkb ubD tkb/ ezpkfJB

jkot?;No, ;Nqkn ohgo, o'Nkt/No, o'N'

;hv fvqb, b/io b?Iv b?tbo, w[Zy

T[sgkd pDkT[Idh j?. fi; soQK y/sh ~

seBhe Bkb i'fVnk ik fojk j? fJ;d/

bJh d/F d/ jo sohe/ Bkb fe;kBK ~

seBhe tZb b?e/ ikD dhnK e'fFFK

ehshnK ik ojhnK jB. e/Hn?;Hro[Zg th

fJ;/ y/so ftu ezw eo ojh j?.

e/Hn?;Hro[Zg dk F[o{ s'I jh w[Zy T[d/F

fojk j? fe fe;kBK ~ uzr/ ns/ seBheh

T[sgkd w[jZfJnk eokJ/ ikD. ;kvh

ezgBh dh F[o{nks s'I n;hI brksko

fe;kBK ~ uzr/ T[sgkd w[jZfJnk

eokT[Id/ oj/ jK. ;kv/ nB[;zXkB ns/

ftek; e/Ido fJzNoB?FBb b?tb d/ jB

ns/ T[sgkdB e/Ido th. fJ; bJh ;kv/

rkje e/Hn?;Hro[Zg d/ T[sgkdK s'I jw/FK

y[F ofjzd/ jB. T[sgkdB :{fBN ftu

;kohnK wFhBK fit/I ezfgT{No p?b/f;zr

wFhB, p?Ifvzr wFhB, t?bfvzr wFhB,

g'fbfFzr wFhB ns/ g/IN wFhB nkfd

nZs nkX[fBe seBhe Bkb b?; jB.

n;hI fJzNoB?FBb wkBeK s/ ezw

eod/ jK.

rkje ;kv/ T[sgkdK dh r[DtZsk

ns/ T[;dh ekoiFwsk s'I g{oh soQK

;zs[FN jB. fJ;bJh T[j g{o/ Gkos

ftu tZv/ vhbo fv;NqhfpT{No B?Ntoe

Bkb ezw eo ojh j?. fiE'I se T[sgkd

dh r[DtZsk dk ;tkb j? sK nzso-

okFNoh r[DtZsk wkBeK s/ ezw eo oj/

jK. e[Fb fJzihfBno, seBhfFnB,

r[DtZsk ezNo'bo ns/ F'X d/ Bkb ezw

eo oj/ jK. tfXnk T[sgkdK eoe/

ezgBh ~ eJh tko ;zwkfBs ehsk ik

u[ek j?. n;hI d{i/ d/FK ftu th nkgD/

T[sgkd fBo:ks eo oj/ jK. e[bdhg

d/ nB[;ko n;hI fJ; ;kb e[M Bt/I

T[sgkd th bKu eoB/ jB. w?I s[jk~

dZ;Dk ukj[zdk jK fe ;kvk nrbk edw

fe;kBK ~ j'o wip{s eoB bJh T[jBK

bJh tfXnk T[sgkd pkiko ftu b? e/

nkT[D tkb/ jK. n;hI eJh pqKv BK d/

Bkb ezw eo oj/ jK fijBK ftu

e/Hn?;H 9300 w/i ;g?Fb, e/Hn?;

9300 J/;h e/fpB, e/Hn?;H9300

e/Hn?;HJ/H 756 vhph, e/Hn?;H 513

Nhvh;h, e/Hn?;H Ghw o'Nkt/No ns/ o'N'

fvqb, e/Hn?;Hvhib i?B;?N ns/ e/Hn?;H

eqKsh n?Iv b/io b?Iv b?tbo w[Zy jB.

fe;kBK ~ nZi d/ ;w/I ftu ;jh

T[sgkd dh ikDekoh j'Dk io{oh j?

fJ;d/ bJh n;hI iwhBh gZXo s/ th ezw

eo oj/ jK. fi; ftu w[Zy o{g Bkb

;kvh fJe Nhw fe;kBK ~ y/sh ;zpzXh

ikDekoh d/D bJh jw/FK chbv ftu

ofjzdh j?. fe;kBK ~ fJ; w[fjw Bkb

ckfJdk th gj[zu fojk j?. e/Hn?; d/

T[sgkd fe;kBK ftu pj[s b'efgqn

jB. fe;kBK ~ w?I dZ;Dk ukj[zdk jK fe

T[j uzrh y/sh bJh ;jh y/sh d/

T[geoDK dh u'D eoB.

fe;kB y/sh eodk j? ns/ y/s ftu w/jBs th eodk j? go y/s ftu iok fizBh th ewh ofj ikD eoe/ fe;kB dh w/jBs yokp j' iKdh j? fi; Bkb fe T[;~ B[e;kB j[zdk j?. fJ;bJh fJe fe;kB bJh io{oh j? fe T[j ;jh feqFh ;zsoK dh u'D ns/ ikDekoh oZy/. fJj wzBDk j? ikBh gSkDh feqFh :zso pBkT[D tkbh ezgBh e/Hn?;Hro[g d/ fBd/Fe e[bdhg f;zx dk. e[bdhg f;zx B/ feqFh ikroD Bkb yk; rZbpks ftu nkgD/ ftuko ;KM/ ehs/.

gq;s[sh- wBhF u”jkB ns/ ;kro wbj'sok;ztkddksk, feqFh ikroD, BthI fdZbh

w'pkfJbL 9891335460, 9953746033

Jhw/bL [email protected]

[email protected]

e[

53n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

www.krishijagran.comfJzNoftT{

Page 54: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

jfos eqKsh d/ fJbktk toswkB fo;ou

dh eh ;fEsh j?<

fJ; rZb ftu e'Jh FZe BjhI fe

jfos eqKsh fijh wjkB eqKsh dh iBBh

fJjh :{Bhtof;Nh j?. fi;dk bkG ;ko/

fe;kB b? oj/ jB ns/ toswkB dh

rZb ehsh ikJ/ sK :{Bhtof;Nh d[nkok

276 BthnK T[BZs fe;wK d/ phi

ftef;s ehs/ rJ/ jB. fJ; ftu

eDe, M'Bk, ;pih ;fjs j'o eJh

c;bK Fkfwb jB. fJ; ;kb dh rZb

eohJ/ sK fJj ;kv/ bJh pj[s bZeh

fojk j? feT[Ife fJ; ;kb 21 BthnK

fe;wK d/ phiK dk ftek; j' u[Zek j?

fijBK ftu M'B/ dh fe;w gzs 1, gzs 2

ns/ g{;k 1121 ns/ g{;k 1509 B/ sK

d/F ftu eqKsh fbnk fdZsh j?. Bkb jh

fJjBK fe;wK ftu gzs XkB fdZbh,

jfonkDk, gzikp, T[Zso gqd/F ns/

T[sokyzv bJh ftef;s ehs/ jB jB

fijV/ pk;wsh s'I 15-16% finkdk

T[sgkdB fdzdk j?.

fo;ou ftu feqFh ftfrnkB e/IdoK dk

fezBk ;fj:'r j?<

;ko/ feqFh ftfrnkB e/IdoK dh

wjZstg{oB G{fwek j?. toswkB ftu 9

iBgdK d/ e/the/ :{Bhtof;Nh d/ nXhB

ezw eod/ jB. fijBK ftu brGr

;ko/ ;zwkfBs j' u[Ze/ jB. ;w/I s/ fe;kB

w/fbnK dk nk:'iB ehsk iKdk j?. fi;

ftu fe;kBK ~ c;b ;[oZfynk,

pkfJUwk; ;zrqjD, phi T[sgkdB,

c;b T[sgkdB, wSbh T[sgkdB, d[ZX

T[sgkdB nkfd dh f;ybkJh fdZsh

iKdh j?.

fo;ou fe;kBK se fet/I gj[zukT[Id/ j'<

fo;ou ns/ fe;kBK d/ ftu pj[s

tZvh ykJh j?. ;kv/ w[orh gkbB, wZSbh

gkbB, y/sh d/ y/soK ftu fGzB fGzB

fo;ou, gq;z;eoD, GzvkoD nkfd ~

;wkuko gZsoK, w?r}hBK nkfd okjhI

fe;kBK se gj[zukfJnk iKdk j?. n;hI

fJjBK wkfXnwK d/ nkGkoh jK. Bkb

jh fJ; ;kb s'I phi ftek; tkjB

:'iBk F[o{ eo fdZsh rJh j? fi; ftu

i/ d/F ~ pukT[Dk j? sK y/sh d/ y/so ftu fBt/F p/jZd io{oh j?.

fJj rZb Gkosh feqFh nB[;zXkB gfoFd d/ ;kpek wjkfBd/Fe

ns/ toswkB e[bgsh vkHwzrbk okJ/ B/ dZf;nk. Bkb jh T[jBK B/

fejk fe jfos eqKsh nkT[D d/ ;w/I ftu 140 fwbh bhNo

j?eN/no G{wh ftu y/sh j[zdh ;h ns/ nZi th T[jh oepk j?, go

nZi iB;zfynk fszB r[Dk tZX rJh j?. Bkb jh feqFh nB[;zXkB

;z;EkBK ns/ feqFh Bkb ;zpzfXs j'o ;z;EkBK d/ T[geoDK dh

jkbs ioio j' u[eh j?. i/ y/sh d/ y/so ftu j[D th fJBt?;Nw?IN

Bk tXkJh rJh sK :ehBB w[Ffeb dk ;kjwDk eoBk gt/rk.

n;b ftu d/F dk fJe nfijk ftnesh fi;B/ d/F jh BjhI

;r'I ftd/FK ftu th eJh gdK s/ ofj e/ okFNo dk wkB

tXkfJnk. Bkb jh 16 :{Bhtof;NhnK B/ vhn?;;h dh T[gkXh

Bkb Btkfink. fJzBk jh BjhI Gkosh feqFh nB[;zXkB gfoFd d/ wjkfBd/Fe, Gkos ;oeko ns/ fpjko

;oeko d/ ftF/F feqFh ;bkjeko ns/ d' tko e[bgsh d/ gd s/ nk;hB fJe nfijk wjkB feqFh

ftfrnkfBe fijVk nZi th gzsBro ;fEs r'ftzd tZbG gzs feqFh :{Bhtof;Nh ftu e[bgsh gd s/

nk;hB w[cs ;/tk eo oj/ jB. fe;/ br}oh eko s'I BjhI ;r'I ;kfJeb s'I nkT[Dk ikDk eod/ jB.

nfijh fJe wjkB j;sh vkHokJ/ Bkb fJe w[bkeks d/ d”okB rZbpks d/ e[M nzFL

d/F ~ pukT[Dk j? sK y/sh ftu fBt/F io{ohL vkH wzrbk okJ/

www.krishijagran.comfJzNoftT{

54 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 55: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

:{Bhtof;Nh tb'I jo/e w/b/ ns/ fgzv

fgzv ftu ik e/ T[;/ o/N s/ fe;kBK se

phi gj[zukJ/ ikDr/. fJ; Bkb nfij/

fe;kBK ~ ckfJdk j't/rk fijV/

:{Bhtof;Nh se nke/ phi yohdD ftu

n;woE jB.

s[jkv/ ;z;EkB ftu fejV/ fejV/

gkmeqw ;zukfbs jB<

toswkB ftu feqFh BKb ;zpzfXs

sK brGr ;ko/ gkmeqw ;zukfbs jB.

Bkb jh ;kv / ; z;EkB ftu

fJzihfBnfozr, w?B/iw?IN, ghn?uHvh,

iB;zuko, rqfj ftfrnkB, gF{

fufes;k, c{v N?eBkb'ih ;fjs j'o

eJh gkmeqw ;zukfbs jB fiZE/

ftfdnkoEhnK ftu brGr 60%

e[VhnK jB.

toswkB ftu eh fo;ou ub ojh j?<

;kv/ fJE/ T[BZs fe;w d/ phiK dh

fo;ou sK ub jh ojh j? Bkb jh

pkrpkBh, c[bK dk T[sgkdB, nBko,

fezB{ nkfd s/ th ekch uzrk ezw j' fojk

j?. Bkb jh n;hI nzp dh fJe fe;w s/

fo;ou eo oj/ jK fijVh fe nes{po

se nzp d/ ;e/. eNjb dh nfijh

fe;w s/ fo;ou eo oj/ jK fe ;odh

d/ w”;w ftu th fJE/ eNjb dk

T[sgkdB ehsk ik ;e/. fJ;d/ Bkb jh

;kvh e'fFF j? fe pkfJU vkfJtof;Nh

~ feZs/ Bkb fet/I i'fVnk ikJ/ fit/I

gjkVh y/soK ftu peoh, G/v, w[orh

gkbB d/ feZs/ ~ tXkfJnk ik ;e/.

;kvh fo;ou bJh rtoBo s'I ntkov

th fwb u[Zek j?.

;oeko s'I eh T[whd oZyd/ j'<

I Gkt gqpb j't/ sK nGkt ysw j'

iKdk j?. w?~ fe;/ B/ fJe o[gfJnk th

finkdk BjhI fdZsk fco th n;hI d' ;kb

ftu fezBk ftek; eo fbnk. ojh rZb

;oeko dh sK w?I fJjh ejKrk fe i/

d/F ~ pukT[Dk j? sK y/sh ftu

fJBt?;Nw?IN tXkT[Dh j't/rh feT[Ife

fpBk ;[ftXktK d/ e'Jh fo;ou dh

T[whd eoBk T[;/ soQK j? fit/I fpBk

jfEnko d/ :[ZX ftu T[so e/ fiZs dh

fJZSk eoBk. ;oeko ~ ftek; bJh

y/sh d/ y/so ftu 10 ns/ 5% BjhI

;r'I 10 jiko eo'V dk fBt/F eoBk

io{oh j? feT[Ife fo;ou bJh ;[ftXktK

dk j'Dk io{oh j?.

s[;hI fpBk sBykj d/ ezw eo oj/ j',

feT[I<

w?I ;?boh b?idk th jK ns/ BjhI

th b?Idk. id'I b?Idk jK sK fe;/

io{oswzd d/ ezw ftu ;fj:'r eo

fdzdk j? go ;Zs ;kb Gkos ;oeko d/

yk; feqFh ;bkjeko d/ o{g ftu ezw

eodk fojk, T[; ;w/I io{o e[M BjhI

fbnk ns/ w?~ g?;/ dh io{os th eh j?.

nZi th g{oh :{Bhtof;Nh dk okT{Iv

;kfJeb s/ b?Idk jK. w?~ fe;/ J/H;hH

tkjB dh io{os BjhI g?Idh.

fe;kBK bJh ;zd/F<

fe;kB g{iB:'r ns/ tzdBk d/

:'r j?. T[j y/sh ftu nkX[fBe T[BZs

fe;w d/ phiK dk gq:'r eoe/ nkX[fBe

seBhe Bkb y/sh eoB sK gZek ;cb

j'Dr/.

gq;s[sh- wBhF u”jkB

;ztkddksk, feqFh ikroD, BthI fdZbh

w'pkfJb- 98913335460

Jhw/bL [email protected]

s[;hI th gZsoeko pD', feqFh ikroD Bkb i[V'HHHHHH

feqFh ikroD 60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN, BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016

N?bh|'B L 011^26511845, 26517923, 45503170, 09953756433, 09891263263

Jh^w/b L [email protected], www.krishijagran.com

I s[;hI nkgD/ y/so d/ feqFh iK fe;kB Bkb i[Vh ikDekoh o'ue FpdK ftu fbye/ ;kv/ e'b G/i'r/ sK

T[;~ n;hI s[jkv/ BK d/ Bkb Skg e/ gkmeK ~ fJj ikDekoh T[gbpX eoktKr/. s[;hI th feqFh

gZsoeko pD e/ nkwdBh gqkgs eo ;ed/ j'. s[jkv/ b/y dk T[fus w/jBskBk th fdsk ikJ/rk. u[Ze'

g?B ns/ fby G/i' p; s[;hI feqFh ikroD Bkb i[V rJ/.

www.krishijagran.comfJzNoftT{

55n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 56: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

finkdk s'I finkdk feqFh seBheh T[geoDK dk eo' T[g:'rL ;shF w'tkfbnk

tkfbnk efjzd/ jB fe d/F dh

io{os j? seBheh y/sh. fJ;~

fizBk seBhe Bkb i'fVnk ikJ/rk T[Bk

jh d/F dk y/sh dk feZsk nZr/ tX/rk.

fJ;/ eqw ~ nZr/ tXkT[Id/ j'J/ e?gNB

Nq?eNo} fe;kBK ~ seBhe Bkb i'V

fojk j?. w?I s[jk~ dZ;Dk ukjKrk fe

e?gNB Nq?eNo} dh F[o{nks ;kb

1994 ftu d/F ~ e[M BtK d/D d/

T[d/F Bkb okie'N s'I j'Jh. uko ;kb

d/ bzp/ ;zxoF d/ pknd n;hI fJe

w[ekw s/ gj[zu/ ns/ 20 n?uHghH;hoh}

d/ S'N/ Nq?eNo ~ ;?INob ckow wFhBoh

Nq/fBzr n?Iv N?;fNzr fJz;NhfuT{N ftu

gohyD bJh G/fink frnk. fiE/ ;k~

g{oD o{g Bkb ;cbsk fwbh.

w?I efjDk ukjKrk fe fJ; N?;fNzr

d/ pknd edh e?gNB B/ fgS/ w[Ve/ BjhI

t/fynk sd s'I e?gNB Nq?eNo} d/ S'N/

Nq?eNo ~ d/F ~ gj[zukT[D d/ ;co dh

F[o{nks j[zdh j?. nZi n;hI nZs

nkX[fBe seBhe Bkb d/F ~ ftFt

gZXoh seBhe Bkb :[es T[sgkd

w[jZfJnk eok oj/ jB. ;kvk nB[;zXkB

ns/ ftek; e/Ido ftFt gZXo dk j?.

d/FGo ftu fJe tZv/ vhbo ns/

fv;NqhfpT{No B?Ntoe Bkb nZi n;hI

tZvh gZXo s/ ezw eo oj/ jK. fJ;d/

fJbktk nZi n;hI d{i/ d/FK ftu th

nkgD/ S'N/ Nq?eNo n?e;g'oN eo oj/

jK. nZi d/F ftu brGr ;kv/ e'b

15 n?uHghH s'I b? e/ 25 n?uHghH d/

Nq?eNo T[gbpX jB. Nq?eNo d/

fJbktk n;hI j'o Nq?eNo nN?uw?IN th

pDkT[Id/ jK fit/I fe S'N/ Nq?eNo bJh

o'Nkt/No ns/ fNbo.

S'N/ Nq?eNo T[jBK fe;kBK bJh

fJe todkB j? fijVk fe fJe wZXw

F/qDh d/ ns/ xZN G{wh tkb/ fe;kBK dk

;Zuk ;kEh j?. xZN iwhB tkb/ fe;kB

fijBK e'b wfjzr/ ns/ tZv/ Nq?eNoK Bkb

ezw E'Vk w[Ffeb j[zdk j? ns/ fJ;d/

fJbktk pkrpkBh eoB tkb/ fe;kBK

bJh fJj S'N/ Nq?eNo ns/ S'Nh

nN?uw?IN pj[s ekoro j?. S'N/ Nq?eNo

~ nk;kBh Bkb o[ZyK d/ ftu x[wkfJnk

ik ;edk j?. w?I fe;kBK ~ efjDk

ukjKrk fe fJ; ;w/I fe;kBK ~ io{os

j? seBhe Bkb i[VD dh fi; Bkb fe

T[j nZr/ tX ;eD. i/ n;hI e?gNB d/

S'N/ Nq?eNo dh rZb eohJ/ sK fJ; dh

oZy-oykn bkrs pj[s xZN j?, fJzXB

xZN brdk j? ns/ gqd{FD th xZN j[zdh

j?. ;G s'I yk; rZb fJj j? fe fJj

;ko/ Nq?eNo ftFt gZXoh seBhe d/

jB. fJ; S'N/ Nq?eNo Bkb fe;kB y/s

ftu fpikJh, i[skJh, fBokJh-r[vkJh

ns/ f;zukJh nk;kBh Bkb eo ;edk

j?. fJ;d/ fJbktk ;kv/ j'o T[sgkd

fit/I fe gkto ohgo ns/ ;hv fvqbo

fij/ T[sgkdK s/ oki ;oekoK d[nkok

;pf;vh th T[gbpX j?. n;hI ;w/I-;w/I

s/ fe;kBK ~ Nq/fBzr th dtkT[Id/ ofjzd/

jK ns/ y/sh gqdoFBhnK okjhI th

fe;kBK ~ ikDekoh T[gbpX eokT[Id/

ofjzd/ jK. ;kvk e/tb fJe ns/ w[Zy

T[d/F d/F d/ fe;kBK ~ tfXnk s'I

tfXnk ns/ fJzNoB?FBb b?tb d/

r[DtZsk:[es T[sgkd w[jZfJnk eokT[Dk

j? ns/ fJ;d/ fJbktk w?I fe;kBK ~

efjDk ukjKrk fe T[j finkdk s'I

finkdk seBheh T[geoDK dk gq:'r

eoB.

d/F dh io{os j? fe;kB ns/ fe;kB dh io{os j? y/sh fi; Bkb fe d/F

nZr/ tXdk j?. d/F dh nkofEe ;fEsh ftu finkdkso :'rdkB feqFh d/

feZs/ dk j?. nZi Gkos B/ y/sh d/ y/so ftu nzso-okFNoh gZXo s/ fJe

nbr gSkD pDkJh j?. fJ; y/sh ~ j'o uzrh gZXo s/ b? ikD bJh io{oh

j? tfXnk ns/ seBheh feqFh T[sgkd. nfijk wzBDk j? feqFh :zsoK d/

y/so ftu nkgDh fJe yk; gSkD pDk u[eh feqFh :zso pBkT[D tkbh

ezgBh e?gNB Nq?eNo} d/ wkfbe ;shF wt'fbnk dk. ;shF w'tkfbnk B/

feqFh ikroD Bkb yk; rZbpks ehsh i' fe fJ; gqeko j?L

gq;s[sh- fJwokB ykB;hBhno e'o;g'Bv?IN

feqFh ikroD, BthI fdZbh

w'pkfJb- 9582957538

Jhw/bL [email protected]

w'

www.krishijagran.comfJzNoftT{

56 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 57: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

www.krishijagran.comykDk^yIkBk

gow fxU gBho d/ ikfJe/dko ftnziB

gow fxU ns/ gBho Bkb s[;hI soQK soQK d/ ;[nkdh ftnziB fsnko eo ;ed/

j'. fJ; tko s[;hI NokJh eo' gow fxU ns/ gBho Bkb pDh g'N?N' fvF.

p/ev ;Ncv g'N?N';wZrohL 4 tZv/ nkb{ T[pb/ j'J/

GoD bJhL wFo{w 5 s'I 6 pkohe eZNh j'Jh, fgnki fJe

pkohe eZfNnk, fFwbk fwou nZXh pkohe eZNh, ed{e; ehsk

j'fJnk gow gBho 3-4 tZv/ uwZu, Bwe ;tkd nB[;ko, fwou

(eZNh j'Jh) nZXk S'Nk uwZu, gow fxU (b/g bJh) fJe tZvk

uwZu.

ftXhL

T[pb/ nkb{nK ~ ftu'I y'ybk eo bU. ftu'I fBeb/ nkb{ ~

GoD tkbh ;wZroh Bkb fwbk e/ fwFoD pDk bU. y'yb/ nkb{

d/ T[gob/ fjZ;/ s/ gow fxU dk b/g bkU. j[D fJ; ftu

fwFoD ~ Go' ns/ ed{e; ehs/ j'J/ gow gBho Bkb pzd eoe/

200 fvroh ;?Hro/v s/ UtB ftu 15 fwzN se p/e eo' ns/

s[ozs go';'.

nkb{ gb?No;wZrohL

4 tZv/ nkb{ eZN/ j'J/, 1 fgnki eZfNnk j'fJnk, 2 NwkNo eZN/

j'J/, nZXk eg ef;nk j'fJnk Bkfonb, 2 ebhnK bj;[D, 1

S'Nk uwZu ;”Ic, 1 S'Nk uwZu y;y;, 5 ;[ZehnK bkb fwouK,

nZXk S'Nk uwZu bkb fwou ns/ jbdh, 1 tZvk uwZu G[Zi/ S'b/,

eVh gZsk 4-5, Bwe ;tkd nB[;ko, gow fxU cokJh eoB

bJh.

ftXhL

nkb{ sbe/ nbr oZy bU. ;”Ic, y;y;, ;[Zeh bkbfwou,

bj;[D, Bkfonb ns/ G[zB/ uB/ fwe;h ftu gk e/ g/;N pDk

bU. j[D gow fxU row eoe/ eVh gZsk, fgnki gk e/ e[M

fwzN G[zB'. j[D fJ; ftu ;[Zek w;kbk, NwkNo fwbk e/ G[zB

bU. j[D fJ;ftu fwe;h tkb/ fsnko g/;N ~ E'Vk gkDh Bkb

fwbke/ e[M fwzN se ubkU. nkb{ fwbke/ ro/th rkVh j'D se

gekU.

57n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 58: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

GftZycb www.krishijagran.com

ftfdnkoEhnK ~ ;cbsk fwbD d/ g{o/

nk;ko jB. ebk ns/ ;wkfie ezwK

Bkb i[V/ b'eK ~ io{o bkG fwb/rk.

B”eoh tkfbnK bJh pdbh dk :'r pD

fojk j?.

eko'pkohnK bJh th ekch F[G ;wK j?.

g?;/ d/ b?D-d/D gqsh finkdk ;soesk

tosD dh io{os j?. B”eoh dh sbkF

ftu br/ B”i[nkBK ~ ;cbsk io{o

fwb/rh.

iSr`d /ku feyus ds ;ksx cu jgs gSa] ;fn fdlh u, dk;Z esa /ku fuos'k djsaxs rks mlesa ykHk çkIr gksxkA nksLrksa ;k fdlh Hkjkslsean ls /kks[kk feyus dh vk'kadk gSA

g qsh: 'rh gohfynk d/D tkb/

ftfdnkoEhnK ~ ;cbsk fwb ;edh

j?. gow'FB ns/ uzrh B”eoh d/ Bkb

weo okFh d/ ikseK ~ ezw d/ ;EkB s/

g{ok ;zwkB fwbD d/ nk;ko jB.

fBt/F ehs/ j'J/ XB dk bkG fwb/rk.

F/no pkiko iK gqkgoNh ftu g?;k

bkT[D bJh fJj ;wK T[sw j?. nkgD/

e?fono s/ yk; fXnkB fdU.

fJ; ;w/I p?fezr iK gqpzXB fij/ y/soK

dh gVkJh bJh ;wK nB[e{b j?. E'V/

pj[s T[sko uVkn d/ Bkb s[jkv/ ihtB

ftu y[FhnK pDhnK ofjDrhnK.

nkgD/ r[Z;/ s/ ekp{ oZye/ eJh

go/FkBhnK s'I pu ;ed/ j'. wksk Bkb

MrVk j' ;edk j? id'I fe fgsk dk g{ok

;fj:'r fwb/rk.

iwhB ikfJdkd ;zpzXh ezwK ftu ;cbsk

fwb/rh. w[Ffeb ;w/I ftu fe;/ Bkb

tkd-fttkd eoB s'I pu'. fufes;k,

seBheh, tfDi nkfd y/soK bJh

nB[e{b ;wK j?.

E'V/ T[sko uVkn d/ Bkb xo dh

nkofEe ;fEsh Bkowb oj/rh.

nkwdBh d/ j'o ;o's jkf;b j'Dr/.

fpiB; ftu ;'u ;wM e/ g?;k bkU.

fpiB; ftu gkoNBofFg eoB bJh

E'Vk fJzsiko eo'. Bkb jh i/ fes/ g?;k

fJBt?;N eoBk ukj[zd/ j' sK th ;wK

mhe BjhI j?.

fe;/ th soQK dk c?;bk b?D s'I gfjbK

T[;d/ uzr/ ns/ p[o/ gfjb{nK s/ ftuko

eo bU. fci{byou eoB s'I pu'.

nkwdBh d/ Bt/I ;o's fwb ;ed/ jB.

fJ; ;kb nkgD/ eohphnK s'I g?;/ d/

b?D-d/D ftu ;ktXkB oj' BjhI sK

B[e;kB u[ZeDk g? ;edk j?.

w/F

eoe

s[bk

weo

tfoFG

f;zx

tfoFue

e[zG

fwE[B

ezfBnk

XB[

whB

fdbu;g rZbK

u{j/ ns/ x'V/ T[bNh BjhI eo

;ed/.

rfbjoh dh T[wo B” ;kb dh

j[zdh j?.

fdb dk d”ok finkdkso

;'wtko j'D dh ;zGktBk

j[zdh j?.

uzdowk s/ gkDh dh y'i

Gkos d[nkok ehsh rJh ;h.

ekfldHkfo";Qywkf;e GftZycb

wJh 2016

58 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 59: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

gqEe, n?efNt, T{oik nD{

gF{nK bJh wbNhgog} chv ;gbhw?IN

100% e[dosh ;o'sL w?vh;Bb g”d/

(pkfJUFhok)

R

}fjohb/ gdkoEK s'I w[es

Jhe'r'bv pkfJU Fhok d/ ckfJd/L

d[ZX dh g?dktko tXkT[Idk j? (v/Y feb' s'I d' feZb' fJe fdB ftu fJe rK dh)

d[ZX dk c?N tXkT[Idk j? (3H3 s'I 3H8 iK 3H8 s'I 4H3)

gF{ dh ;/js dk g{oB o{g ftu ftek;

gF{ ~ B?u{ob jhN ;kfJeb gqkgs eoB ftu wddrko

B?u{ob vhtkowo, n?INhj?bfwBfEe (g/N d/ ehV/)

n'or?fBe fwbe go'veFB tZb gfjbk edw

fJwg'oNo}, J/izN; ns/

fv;NohfpT{NoK ~

;Zdk fdZsk iKdk j?.

fJj ;ko/ gF{nK dk Gko tXkT[Idk j? (pZeoh, ;{no, G/v ns/ wZMK s'I finkdk wk; gqkgsh bJh)

NkT{BtkfJ} vhbofFg bJh ;zgoe eo'L

d[ZX dh p/jso g?dktko

p/jso ;/js

Page 60: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

www.krishijagran.com;/js

owhnK ftu jo e'Jh s/i X[Zg s'I go/FkB ofjzdk

j?. jd sd j' iKdh j? id'I brksko X[Zg ftu

x[zwD eoe/ g?o ekb/ j' iKd/ jB. n;hI s[jk~ d; oj/

jK e[M xo/b{ T[gkn fijBK ~ ngBke/ s[;hI g?oK ftu

BthI ikB gk ;ed/ j'.

;zso/ dk fSbek X[Zg ftu ;[ek bU ns/ fco

T[;~ gh; e/ gkT{vo pDk bU. T[; ftu uko-gzi

uwZu d[ZX fwbk e/ rkVk g/;N pDkU. fJ; g/;N ~

g?oK s/ bkU ns/ 20-25 fwzN se ;[ek bU. T[;d/

pknd jbe/ row gkDh Bkb g?o X' bU. j[D g?oK ~

s”bhJ/ Bkb g{zM e/ wkfJ;uokfJ}o bk bU. p?;N

fo}bN bJh fJ;~ jcs/ ftu fszB tko eo' ns/

y{p;{os g?o gkU.

fJe uZwu fBzp{ o; ftu Ffjd fwe; eo' fco

T[; ftu nZXk uwZu fwbe gkT{vo th fwe; eo'.

fJ; g/;N ~ g?oK s/ bkU ns/ 20 fwzN se ;[ekT[D d/

pknd jbe/ row gkDh Bkb X' bU. pkjo fBebD

s'I gfjbK g?oK s/ ;B;eqhB bkT[Dk fpbe[b Bk G[Zb'.

s[;hI fJj sK ;[fDnk j't/rk fe ;pihnK ykD Bkb ;feB tfXnk j[zdh j?

go ;pihnK d/ fSbfenK ftu th yk; r[D j[zdk j? fijVk uwVh bJh

bkGekoh j[zdk j?.

yho/L u/jo/ s/ th yho/ dk i{; bkT[D Bkb ckfJdk j[zdk j?. 15 fwzN

se i{; bZrk oZyD d/ pknd mzv/ gkDh Bkb X' bU, u/jok fyb

T[m/rk.

NwkNoL fJj ;feB bJh pj[s ckfJd/wzd j[zdk j?. fJ; ftu n?INh

nke;hv?IN j[zd/ jB. NwkNo d/ fSbe/ Bkb w;ki eo' ns/ i{; ~ u/jo/

s/ bkU, u/jok fyb T[m/rk.

FeoezdhL ekb/ dkr, nZyK d/ EZb/ ekb/ rZv/ nkfd dh ;wZf;nk j'D s/

Feoeazdh ~ eZN bke/ bkT[D Bkb nkokw fwbdk j?.10 fwzN pknd

fJ;~ X' bU.

fBzp{L fBzp{ dk o; ns/ T[;dk fSbek d't/I jh ckfJd/wzd j[zd/ jB.

u/jo/ s/ N?fBzr j'D dh ;fEsh ftu fBzp{ ekch ckfJd/wzd ofjzdk j?.

s'I pukU g?oK ~

;/js www.krishijagran.com

u/jo/ ~ ;[jDk pDkT[Id/ ;pihnK d/ fSbe/

r

60 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 61: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

i/ s[;hI nkgD/ pZu/ bJh b?gNkg yohdDk ukj[zd/ j' go piN eoe/ BjhI yohd gk oj/

sK j[D e/tb 1 o[gJ/ ftu b?gNkg yohd ;ed/ j'. ih jK b?gNkg pBkT[D tkbh

gqw[Zy ezgBh v/b 1 o[gJ/ ftu ;e{bh pZfunK ~ b?gNkg T[gbpX

eokJ/rh. don;b v?b B/ p?e N{ ;e{b 2016 d/ BK fJe ;ehw

bKu ehsh j?. fJ; ;ehw d/ sfjs s[;hI nkgD/ pZu/ bJh 1 o[gJ/

dk vkT{Bg/w/IN d/ e/ b?gNkg b? ;ed/ j'. pkeh oew nk;kB feFsK ftu

u[ekT[Dh j't/rh. fJzBk jh BjhI 2 ;kb se dhnK feFsK s/ ezgBh ftnki th BjhI

bt/rh. ezgBh B/ fJj nfGnkB nkgDh fteoh tXkT[D ns/ ;N{v?INK ~ ezfgT{fNzr d/ gqsh

ikro[e eoB bJh F[o{ ehsk j?. v/b nkT[Nb/N s/ ik e/ b?gNkg ns/ gh;h yohd ;ed/ jK.

j[D e/tb 1 o[gJ/ ftu xo fbnkU v/b dk b?gNkg!

bktk B/ bKu ehsk ;;sk ;?N

F[o{ j'D bZrh j? Bkth dh fvbhtohj'Ivk

pkfJb fBowksk ezgBh bktk B/ xZN ehws ftu nkgDk

BtK ;wkoNc'B bKu ehsk j?. bktk B/ fJ; c'B ~

cb/no n?; 1 BK Bkb bKu ehsk j?. fJ; ;wkoNc'B dh

ehws 4349 o[gJ/ oZyh j? go s[;hI fJ;~ nkBbkfJB

3799 o[gJ/ ftu yohd ;ed/ j'. fJ; ;wkoNc'B dh

fv;gb/ ;eohB 4H5 fJzu dk j?. bktk dk fJj ;wkoNc'B

n?IvqkfJv d/ 5H1 bkbhgkg nkgo/fNzr f;;Nw s/ ezw eodk

j?. fJ; c'B ftu 512 n?wph o?w fdsh rJh j?. cb/no

n?; 1 dh fJzNoBb w?woh 8 ihph j? fi;~ wkJhe'q n?;vh

ekov dh ;jkfJsk Bkb tXk ;ed/ jK. j[D rZb eohJ/ fJ;

e?wo/ dh sK fJ; ftu 3H2 w/rkfge;b dk fono e?wok ns/

cozN ftu 0H3 w/rkfge;b dk e?wok fdsk frnk j?. fJ;

;wkoNc'B dk p?Noh p?enZg th tfXnk j?. fJ; ;wkoNc'B

ftu 1750 n?wJ/n?u gkto dh p?Noh fdsh rJh j?. fJj

13 xzN/ dk p?enZg ns/ 9 xzN/ dk NkeNkfJw d/t/rh. fJ;d/

Bkb jh fJ; ftu wkJheq' :{n?;ph, tkJhckJh, pb{N{E, UNhih

;g'oN fij/ chuo th w”i{d jB.

vk nkgDh jkb jh ftu bKu j'Jh Bkth dh fvbhtoh F[o{

eo/rh. fJ; S'Nh pkJe bJh ofi;No/FB j' u[e/ jB

fi; ftu n?g ns/ vhbokFh okjhI th b'eK B/ ofi;No

eokfJnk j?. Bkth ~ Gkos ftu jh pDkfJnk ik fojk j?

ns/ fJ;d/ pkiko ftu nkT[Id/ jh pkfJe;e d/ ;?rw?IN ftu

fJe BtK ;?rw?IN i[V ikJ/rk.

Bkth dk gq'veFB oki;EkB ftu ;fEs ezgBh dh

Nkg[ekok :{fBN ftu ehsk ik fojk j?. fJ;dh fdZbh ftu

n?e; F'no{w ehws 39500 o[gJ/ j't/rh.

gsk oj/ fe j'Ivk B/ Bkth ~ cotoh ftu j'J/ fdZbh nkN'

n?e;g' ftu bKu ehsk ;h fiE/ fJ;~ uzrk gqsh;kd fwfbnk

;h. fJ; pkfJe ~ okfJvo nkgD/ nB[;ko n;?;oh} dh

wdd Bkb e;NwkfJ} eok ;e'r/.

www.krishijagran.comg’qveN bKu

w'

j'I

61n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 62: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

www.krishijagran.comy/b irs

fe;skB feqe/N p'ov B/ ;ocok} nfjwd ~ okFNoh Nh20 feqe/N Nhw dk egskB

fB:[es ehsk j?. tobv Nh20 ftu FowBke gqdoFB d/ pknd Fkfjd ncohdh

B/ egskBh s'I n;shck d/ fdsk j?. fJ;d/ pknd gh;hph B/ ;ocok} ~ egskBh dk Gko

;”Ifgnk j?. gh;hph B/ NtNo s/ th fJ; ypo ~ F/no ehsk. gh;hph nfXneF Ffjo:ko

ykB B/ fejk, nZi ;t/o/ w?I ;ocok} ~ T[;~ egskB pBkJ/ ikD dh ypo fdZsh w?I T[;~

dZf;nk fe T[g egskB j'D d/ Bks/ T[j ;kvk ;[Gkfte u'D j?. w?I T[;~ Bt/I feodko bJh

F[G ekwBktK fdzdk jK.

Jhb?Iv dh Nkg p?vfwzNB fyvkoh osukB'e fJzskB'B B/

Ubzfgze osukB'e fJzskB'B B/ Ubzfgze u?IfgnB bh

M{o/Jh ~ f;ZX/ r/w ftu joke/ fJzvhnB UgB ;[go ;hoh} dk

fyskp fiZs fbnk. fJjBK d't/I ;kpek u?IfgnBK d/ ftu

gBo j?bh w?ET{} (66) ns/ egskB ;N/cBh

N/bo (59) d/ FkBdko noX-FseK ns/ T[jBK

d/ ftu 120 oB dh UgfBzr ;KM/dkoh dh pd”bs

t?;NfJzvh} B/ phs/ fszB tko dh u?IfgnB nk;Nq/bhnk

~ n?stko ~ fJesock nzdki ftu nZm fteNK s'I

joke/ gfjbh tko nkJh;h;h NtzNh-20 wfjbk

ftFteg dk u?IfgnB pBD dk r”ot jkf;b eo fbnk. t?;N fJzvh} B/ nk;Nq/bhnk ~ gzi fteNK s/ 148 d/ u{D”shg{oD ;e'o

s/ o'eD d/ pknd 19H3 Uto ftu d' fte/N s/ 149 oB pDk e/ fJfsjkf;e fyskph fiZs jkf;b eo bJh.

;ocok} pDkJ/ rJ/ gkfe;skB Nh20 feqe/N d/ Bt/I egskB

y/b irs www.krishijagran.com

t?;NfJzvh} wfjbktK B/ gfjbh tko fiZfsnk NtzNh-20 wfjbk ftFt eZg

w[ekpb/ ftu osukB'e B/ 42 fwzNftu 21-17, 21-18

Bkb fiZs doi ehsh. fJj ;z;ko dh ;kpek Bzpo fJe uhBh

fyvkoh s/ 11 w[ekpfbnK ftu T[;dh u”Eh fiZs j?. bh B/

2012 ftu fJzvhnk UgB fiZfsnk ;h.� ikgkB d/ e/IN' w'w'sk B/ g[oF J/eb ftu v/Bwkoe

d/ fteNo n?e;/b;B ~ 21-15, 21-18 s'I joke/ nkgDk

gfjbk fyskp fiZfsnk. fJj w'w'sk dk u”Ek ;[go ;hoh}

fyskp j?. fgSb/ ;kb ckfJBb ftu Gkos dh ;kfJBk

B/jtkb s'I jkoB tkbh osukB'e B/ fejk, bh e[Fb ns/

nkeowe fyvkoh j?. w?I fJ; w?u dh pj[s fsnkoh ehsh ;h.

osukB'e ~ wfjbk ns/ w'w'sk ~ g[oF J/eb fyskp

gk

U

Ek

62 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 63: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

KRISHI JAGRAN MEDIA GROUP OF PUBLICATIONS

Editorial Staff

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be

graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different

Languages will be an added advantage.

Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as

portal. The remuneration will be attractive.

Ñf"k tkxj.k] fo'o dh lcls yksdfiz;] lcls T;knk fcdus okyh ,oa ?kj&?kj esa i<+s tkus okyh Ñf"k ikfjokfjd fgUnh] iatkch] ejkBh] xqtjkrh] déM+] rsyxq] caxkyh] vleh if=dk gSA gekjh if=dk vius bDdloas o"kZ esa izos”k dj pqdh gS vkSj gj eghus N% yk[k ls T;knk ?kjksa esa igqaprh gSA Ñf"k tkxj.k if=dk dks izxfr”khy fdlkuksa rd ys tkus ds fy, ftyk Lrj ij eSustj] ,DthD;wfVo dh vko”;drk gSA

ftyk foi.ku dk;Zdkjh % ¼'kSf{kd ;ksX;rk@vuqHko ¼3&5 o"kZ½

vkosnd de ls de Lukrd gks ,oa Ñf"k esa fo”ks"k dj cht] dhVuk”kd] [kkn ,oa Ñf"k midj.kksa vkfn ds foi.ku esa de ls de 3 ls 5 lky dk vuqHko j[krs gksaA vkosnd dk izxfr”khy fdlkuksa ls esy&tksy ,oa tkudkjh gksuk vko”;d gSA osru ,oa vU; iSdst yxHkx ,d yk[k #i;s okf"kZd gksaxsA

LFkkuh; foi.ku dk;Zdkjh % ¼'kSf{kd ;ksX;rk ,oa vuqHko½

vkosnd LFkkuh; fdlkuksa ls ckrphr djus esa l{ke gksA yksxksa rd vius fopkj igqapkus dh dyk esa ekfgj gksA de ls de 10oha d{kk mÙkh.kZ gksA osrueku 75000@& #- okf"kZdA vuqHko de gksus ij Hkh vxj vki esa dke djus dh n`<+ bPNk ”kfDr gS rks vki Hkh vkosnu dj ldrs gSaA

viuk vkosnu bZ&esy djsaA

ftyk Lrj ds fy, eSustj] ,Dth+D;wfVo dh vko';drk gS

resume to : [email protected]

resume to : [email protected]

KRISHI JAGRAN60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 10016

Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: [email protected], www.krishijagran.com

Marketing

resume to : [email protected]

Krishi Jagran Media Group is World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Monthly with brand leadership in a variety of Media products like Mac Krishi Jagran Hindi, Mac Krishi Jagran Punjabi, Krishi Jagran Gujarati, Krishi Jagran Marathi, Krishi Jagran Kannada, Krishi Jagran Telugu, Krishi Jagran Bengali, Krishi Jagran Assamese and Agriculture World

To strengthen our space marketing division, we are looking for.

Trainee Executives (40)

Space Marketing Executives (30)

Space Marketing Managers (6)

General Manager (2)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills and fluent in Hindi and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must.

Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing.

If you think you are right person.

কৃিষ জাগরণকৃিষ জাগরণKRISHI JAGRAN

Whatsaap No.

+91-9313301029

Be with

KRISHI JAGRAN

Social Media Network

কৃিষ জাগরণকৃিষ জাগরণ কৃিষ জাগরণকৃিষ জাগরণకృ� ిజ�గర�కృ� ిజ�గర�

Page 64: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

www.krishijagran.comਰਾਜਨੀਤੀ www.krishijagran.comokiBhsh

doh ftZs wzsoh no[D i/Nbh B/ f;zukJh

gfo:'iBktK ~ g{ok eoB dh tekbs ehsh j?.

Bkb jh T[jBK B/ fejk fe nrb/ e[M ;kbK ftu

fe;kBK dh nkwdBh ~ d'r[Dk eoB ns/ fgzvK dh

noE-ftt;Ek ~ wip{s eoBk pj[s io{oh j?.

Bkb jh ftZs wzsoh B/ fJ;d/ pko/ ftu e/Ido ~

Gog{o wdd eoB bJh fejk j? feT[Ife nfB:fws

w”;w ;fjs j'o ekoBK s'I nkT[D tkbhnK u[D”shnK

Bkb oki ;oekoK ~ fJeZb/ jh w[ekpbk eoBk

w[Ffeb j't/rk. ib ;z;kXB wzsoh T[wk Gkosh B/

fejk fe ibtk:{ pdbkn Bkb ib ;z;kXBK s/ uzrk

n;o BjhI g?Idk fi;d/ ekoB ;oeko d/ Bkb ;wki ~

th ib ;zGkb d/ ezw ftu ;fj:'r eoBk gt/rk.

n;b ftu ib ;zGkb ;gskj d/ d”okB i/Nbh B/ fJj

th fejk fe phs/ ;kb wkB;{B dh ewi'oh eoe/ y/sh

dk ezw ekch u[B”shg{ote fojk j?. fi; eoe/ noE-

ftt;Ek ftu wkw{bh tkXk j'fJnk j?. feqFh wzsoh

okXkw'jB B/ fejk fe gkDh dh ;wZf;nk s'I pkjo

nkT[D bJh gzi bZy Bt/I y{j ns/ skbkp g[ZN/ ikDr/.

vhgh nfXneF wfjp{pk w[csh B/ w[Zywzsoh pDe/ izw{ eFwho

dh ewkB ;KG bJh j?. fJj gfjbk w”ek j? id'I d/F dhnK

uko' fdFktK dh ewkB wfjbktK d/ jZE ftu j?. n;b ftu g{ot

ftu wwsk p?Boih, gZSw ftu nkBzdh gN/b, T[Zso ftu wfjp{pk

ns/ dZyD ftu i?bfbsk j?. fJ; gqeko izw{ eFwho dh ewkB

EkwB d/ Bkb 56 ;kb dh wfjp{pk izw{ eFwho dh gfjbh ns/ d/F

dh d{ih w[;fbw wfjbk w[Zywzsoh pDh j?. Gkigk ftXkfJe db d/

B/sk vkH fBowb f;zzx brksko d{ih tko rmpzXB ;oeko d/ T[g

w[Zywzsoh pD/ jB. Bkb jh S/ okiwzsoh ns/ wfjp{pk ;w/s 17

e?pB/N wzsoh th pDkJ/ rJ/ jB.

okiBhsh www.krishijagran.com

ib ;zGkb d/ Bkb gqw'FB dh fdFk ftu

p/jso BshfinK bJh fJ;~ gkmeqw

ftu Fkfwb eoBk p/jZd io{oh j?. fJj rZb

wZXgqd/F d/ w[Zywzsoh fFtoki f;zx u”jkB

B/ ejh. w”ek ;h ngq?b wjhB/ fdZbh ftu

nk:'fis ib ;gskj ;wko'j dk. fiE/

w[Zywzsoh B/ fejk fe pZfunK ~ F[o{ s'I jh

fJ; ftF/ s/ f;Zfynk d/Dk io{oh j? ns/ ib

dh ;zGkb ~ gkmeqw ftu i'VD dk

;[Mkn fdZsk. Bkb jh w[Zywzsoh B/

fejk fe g[okD/ sbkpK dh o?B't/FB

eoB d/ Bkb Bkb Bt/I sbkp

pBkT[D dk nfGnkB ubkT[Dk

p/jZd io{oh j?.

ib ;zGkb gkmeqw ftu Fkfwb j't/L fFtoki

ibdh g{oh ehsh ikJ/ f;zukJh gfo:'iBkL i/Nbh

wfjp{pk d/ jZE dh ewkBizw{-eFwho e/I

gh

64 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 65: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 66: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

www.krishijagran.comfcbwh d[Bhnk

:' jBh f;zx ns/ pkdFkj B/ fwT{f}e fJzv;Nqh ftu nkgD/ rkfDnK d/ ifoJ/

gzikph fJzv;Noh s'I b? e/ pkbht[v fJzv;Noh se doFeK d/ fdb s/ oki

ehsk. :' :' jBh f;zx ns/ pkdFkj ftu wBw[Nkt dhnK ypoK brksko ;[oyhnK

ftu SkJhnK jB. jkb jh ftu ypo nkJh j? fe d'tK d/ ftu fJe gkoNh ftu

fejk-;[Dh j' rJh ns/ rZb MVg se gj[zu rJh. fwv v/ dh ypo d/ nB[;ko

jBh f;zx ns/ pkdFkj d/ fJe ekwB co?Iv dh gkoNh ftu d't/I o?g ;Nko ftu

fe;/ rZb ~ b? e/ fejk ;[Dh j' rJh ns/ d't/I fJe d{i/ s/ fsZy/ ew?IN eoB

bZr. fJj tkd-fttkd XZek-w[Zeh se gj[zu frnk ns/ fco T[E/ w”i{d

b'eK B/ fJ; seoko ~ o'fenk. fJ; Bkb gfjbK th jkbh jh

ftu jBh f;zx B/ nkgDh nkT[D tkbh fcbw @i'okto# d/

Nq/bo bKu s/ pkdFkj dh s[bBk B?B' eko Bkb ehsh ;h.

bht[v n?eNo vt/B ikB;B B/ ;'Fb whvhnk ftu nkT[D

tkbh fcbw @p/tku# dh gfjbh s;tho F/no ehsh j? go fJ;

ftu pkbht[v n?eNq; fgq:zek u'gVk fes/ Bio BjhI nk ojh j?.

vt/B B/ fJz;Nkrqkw s/ fijVh c'N' F/no ehsh, T[j nwohek d/ g[okD/

wFj{o F'n @p/tku# dh :kd dtkT[Idh j?. c'N' ftu vt/B d/ fJbktk

n?eNo i?e J/cqkB, i'B pk;, nb/e;Kdok ddkfoU, e/bh o'jop?u

ns/ n?eNq; nbc/B/F j?v/ok Bio nk ojh j?. vt/B B/ c'N' d/ e?gFB

ftu fbfynk, n?e;eb{f;t @p/tku# b[e, @p/tku# dh ;kvh g{oh

Nhw. jkbKfe fJ; g';No ftu fgqnzek Bio BjhI nk ojh j? ns/

fgqnzek fcbw ftu ftb/B d/ feodko ftu Bio nkJ/rh. fcbw

nrb/ ;kb 19 wJh ~ fobhi j't/rh.

bht[v nfGB/soh ibdh jh ;Bh fbUBk fw;No goc?eNfB;N nkfwo ykB d/

Bkb ezw eodh Bio nk ;edh j?. nkfwo ykB jkb jh ftu ;Bh d/ Bkb ezw

eoB dh fJZSk ikfjo eo u[Ze/ jB. uouk j? fe fBod/Fe nfGB/ d/t B/ nkgDh

nkT[D tkbh fcbw bJh nkfwo ykB ~ u[fDnk j?. fJ; fcbw bJh nkfwo ykB B/

jh fBod/Fe ~ ;Bh dk BK ;[MkfJnk j?. fJ; fcbw ftu ;Bh fJe nbr ntsko

ftu Bio nkJ/rh. fcbw ftu nkfwo fJe fJzt/;Nhr/N nkfc;o dk feodko

fBGkT[Dr/ go fJj s?n j' u[Zek j? fe ;Bh fcbw dh bhv n?eNq; BjhI j't/rh.

r”osbp j? fe ;Bh ibdh jh Fkjo[y ykB dh fcbw oJh; ftu nkfJNw Bzpo eodh

Bio nkJ/rh.

vt/B ikB;B B/ ikoh ehsk dk b[e, @p/tku#g';No ftu BjhI fdyh fgq:zek

fcbwh d[Bhnk www.krishijagran.com

o?g ;Nko :' :' ns/ jBh f;zx ;[oyhnK ftupkdFkj

:'

jk

ibdh jh fdy/rh ;Bh nkfwo ykB d/ Bkbpk

66 n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2016

Page 67: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 68: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

1200

tkfJobke

;pwof;pb gzgK bJhekbw gkJhgK

nkFhotkd gkJhgK

;pwof;pb gzgK bJhekbw gkJhgK25 bZy g{o/ Gkos ftu s'I finkdk 25 bZy

p'ot?b} ftu ;cbskg{ote bZr/ jB.

ns/ tkfJobke d/ Bkb gzg dh finkdk ;[oZfynk bJh

ghth;h gkJhg ikfJzN f;;Nw egbo

1200 c[N v[zxkJh se brkT[D d/ :'r

www.ashirvad.com

PUNJAB : MR. DHEERAJ AHUJA - 7087438486

Page 69: Krishi jagran punjabi magazine april 2016
Page 70: Krishi jagran punjabi magazine april 2016

Published on 24th & Posted on 26-27 of Every Month RNI No. DELPUN/1999/06753 Postal Reg. No. DL-SW-1/4176/16-18