kreu i shtatأ« instrumentet pأ‹r regjistrim dhe mbledhje 3 shأ«rben pأ«r inأ§izimin e...

1

Kreu i shtat

INSTRUMENTET PR

REGJISTRIM DHE

MBLEDHJE T T DHNAVE

Qllimet

Kuptimi i instrumenteve pr regjistrim dhe mbedhje t t dhnave,

Njohja e llojeve t instrumenteve sipas llojit t metods s krkimit,

Kuptimi i instrumenteve pr vrojtim,

Llojet e instrumenteve pr vrojtim,

Kuptimi i pyetsorit anketues dhe problematika e prpilimit?

Njohja me qllimet q ka pyetsori,

Njohja me tipet e pyetsorve q prdoren,

Kuptimi i pyetsorve t strukturuar,

Kuptimi i pyetsorve t pastrukturuar,

Kuptimi i pyetsorve gjysm t strukturuar,

Njohja me veprimet pr disenjim t pyetsorit,

Njohja me parimet pr disenjim t pyetsorit,

Njohja me kriteret pr disenjim t pyetsorit,

Njohja me hapat pr t ndrtuar pyetsorin anketues,

Njohja me pyetsorin prkujtues dhe prdorimin e tij dhe

Njohja me omnibus anketn.

2

7. KUPTIMI DHE LLOJET E INSTRUMENTEVE PR

REGJISTRIM DHE MBLEDHJE T T DHNAVE

Instrumente pr regjistrim dhe mbledhje t t dhnave, kuptojm t

gjitha mjetet pr regjistrim t dhnave dhe t informacioneve t

cilat prdoren gjat zbatimit t krkimeve n terren. Instrumentet

jan t llojllojshme, pra, dallohen n mes veti si pr nga prmbajtja ashtu

edhe pr nga pamja varsisht prej destinimit, por prher duhet t jen n

funksion t metods s zbatuar t krkimeve. Prandaj, instrumentet sipas

llojit dhe metods s krkimit i klasifikojm:

1.Instrumente pr vrojtim-formulari pr vrojtim dhe instrumentet e

ndryshme teknike pr regjistrim, t cilat prdoren gjat zbatimit t

metods s vrojtimit,

2.Instrumentet pr anketim-pyetsori anketues dhe pyetsori prkujtues,

t cilt prdoren n zbatimin e metods s anketimit dhe anketa

omnibus.

Klasifikimi i dhn sht praktik, n mnyr q sa m leht t dallojm

qasjen specifike n krijimin e secilit instrument. Krijimi ose ndrtimi i

instrumenteve n shikim t par duket pun e thjesht dhe e leht.

Mirpo ai sht nj aktivitet me rndsi shum t madhe, shum i

ndrlikuar dhe me prgjegjsi t madhe. Prandaj, prpiluesit e

instrumenteve duhet t ken dituri t gjra profesionale, ta njohin

metodologjin e krkimeve t marketingut, psikologjin, sociologjin,

statistikn, etj.

7.1.INSTRUMENTET PR VROJTIM

Instrumentet pr vrojtim jan mjetet t cilat i prdorim pr

regjistrim dhe mbledhje t dhnave gjat vrojtimit. Instrumentet pr

vrojtim jan formulari dhe instrumentet e ndryshme teknike dhe audio-

vizuele. Formulari pr vrojtim shrben pr vrojtim personal, nj mostr

t nj formulari po e jap n vijim. Mirpo vrojtimi bhet edhe me an t

instrumenteve teknike, t cilat kan sistem t parapar t shenimit dhe

evidencimit t ngjarjeve sipas mundsive teknike, P.sh. magnetofoni

3

shrben pr inizimin e zrit, kamera inizon fotografin dhe zrin,

ndrsa audiometri lidhet me makinn llogaritse.

Tabela 4. FORMULARI PR VROJTIM Nse dikush gjndet n banes ose shitore gjat kohs s vrojtimit

Personi 1 Personi 2 Personi 3

1. Mosha prafrsisht 2. Lidhja me vrojtuesin 3. Sa gjat vrojton 4. A e ka vrejt i vrojtuari vrojtuesin 5. Nse e ka vrejt vrojtuesin a e

ka ndryshuarar sjelljen i vrojtuari Po jo Po jo Po jo

6. A ka dhn ndonj koment pr vrojtuesin Po jo Po jo Po jo 7. Pamja e jashtme 7. Gjatsia e t vrojtuarit 9. Vlersimi i inteligjencs

Vrojtimi mund t bhet edhe me aparate teknike dhe audiovizuele, t

cilat jan t shumta, por m t prdorurat jan: radiomanjetofoni,

videokamera, numruesi i qarkullimit, lexuesi laserik, kamera pr

inizim t syrit, pupilometri, tahitoskopi dhe audiometri.

Radiomanjetofoni Me an t ktij pajimi inizojm zrin dhe kshtu fitojm informacion

pr sjelljen dhe reagimin e blersve ose konsumatorve, etj.

Videokamera

Me an t ktij instrumenti prcillet lvizja dhe sjellja e individit, m s

shpeshti n shitore ose hapsira t tjera n t cilat lvizin blersit

potencial. Inizimi bhet rndom me kamer, e cila vendoset pa u vrejtur

n nj vend nga i cili bhet inizimi, kurse dukuria prcillet jasht asaj

hapsire.

Numruesi i qarkullimit Evidencon numrin e automobilave ose numrin e njerzve, t cilt kalojn

rrugs n ndonj periudh kohore. Kto matje shpesh bhen q t bhet

rregullimi i qarkullimit ose me rastin e prcaktimit t lokacionit t

shitoreve, qendrave tregtare jasht qytetit e t ngjashme.

4

Lexuesi laserik/skanuesi elektronik

Shfrytzohet n arkat e vetshrbimeve dhe hipermarketve pr leximin e

kodeve t produkteve kshtu kan rritur produktivitetin e shitjes me

pakic dhe jan br mjet i vlershm pr krkuesit dhe kan ndikim t

veant n krkimet e marketingut. Me kte instrument prshkruhet

produkti me t gjitha vetit, mimin dhe natyrisht dinamika e dukuris,

poashtu sasia e ndonj produkti, jo n muaj ose jav por n do minut.

Ky mjet teknik mundson racionalizimin e afarizmit n mbajtjen e

rezervave, furnizim t shitoreve dhe n prgjithsi n qeverisje m t

leht me afarizm me shitore.

Shum shitore t shitje me pakic t dhnat nga skanimi elektronik

munden me ju shitur tfirmave krkimore. Mirpo duhet patur parasysh

disa kufzime t dhnave t skanuara, sepse t gjitha t dhnat nga

skanert nuk jan t sakta. P sakt t dhnave duhet t plotsohen tri

kushte: secili produkt duhet t shenohet sakt nga proshuesi, shifra

saktsisht duhet t regjistrohet nga sistemi i shitjes me pakic dhe do

produkt duhet t skanohet n pikn e daljes.

Kamera pr inzim t syrit

Vet emri tregon se i prcjell lvizjet horizontale dhe vertikale t syrit

gjat kohs s shikimit ose leximit t materialit me t cilin shkaktojm

reagim t anketuesve. Prdorimi i kamers sht shum interesant dhe

me vler. T anketuarit prmes t filmit i simulohet lvizja npr

supermarket, n t cilat rafte gjenden produktet. Kamera do t inizon

lvizjen e syrit dhe mat kohn n pjes t sekonds se sa sht shikuar

ndonj produkt. N vendet e zhvilluara lufta pr vend n rafte dhe lufta

pr kujdes t anketuesit sht shum prezente dhe krkimi me t cilin

mund t dijm se anketuesi produktin ton fare nuk e ka vrejtur n

supermarket ose shum e ka trheq vmendjen, mund t ket vler

praktike.

Pupilometri

Pupilometri mat ndryshimet n madhsin e bebzs s syrit t personit

kur ato shohin nj reklam, paketim ose disenj t produktit. Ndryshimi i

bebzs s syrit, rritja tregon pr interesim m t madh pr objektin ose

prmbajtjen, ndrsa zvoglimi tregon pr mosinteresim ndaj objektit ose

prmbajtjes.

5

Tregimi se rritet bebza e syrit n raste t mira ndrsa zvoglohet n raste

jo t mira lidhet me tregtart e vjetr kinez. Prandaj, me vrojtim t

kujdesshm t bebzave t syve t blersve mund t prfundojm se

ciln pjes t stolive ose objekteve ju ka plqyer dhe kshtu mbetet

vetm t sforcohet shitja n drejtim t duhur.

Tahitoskopi

sht pajisje me t ciln personit n interval t shkurtr kohe (pjes

sekonde) i projektohet fotografia e produktit, ambalazha, lajmrimi ose

ndonj nxits/stimulues vizuel tjetr, ndrsa pas ksaj matet shkalla e t

mbajturit mend dhe e vzhgimit.

Audiometri

Instituti krkimor m i madh n bot A.C. Nielsen nga ikago, n

panelin e tij t TV shikuesve me vite shfrytzon mjetin elektronik, i cili

quhet audiometr. Ky aparat kyqet n TV q ta rexhistron kohn dhe

programin t cilin familja e prcjell.

7.2. INSTRUMENTET PR ANKETIM

Instrumentet m t prdorura pr anketim jan pyetsori anketues,

pyetsori prkujtues dhe omnibus anketa.

7.2.1. KUPTIMI DHE RNDSIA E PYETSORIT ANKETUES

Pyetsori anketues sht instrument krkimor i disenjuar pr mbledhjen

e informacioneve t nevojshme pr kompletimin e qllimeve krkimore

t projektit. Pyetsori anketues prbhet prej nj vargu t pyetjeve t

formuluara dhe t renditura, t cilat i parashtrohen t anketuarit

dhe prej hapsirs pr prgjigje, t cilat i regjistron anketuesi n

anketimin personal dhe te anketimi me telefon kurse te anketimi me

post dhe me kompjuter prgjigjet i rexhistron vet i anketuari.

Pyetsori anketues sht instrument themelor dhe kryesor i anketimit, i

cili prdoret pr regjistrim dhe mbledhje t t dhnave primare.

Prpilimi i pyetsorit anketues sht faza me rndsi e procesit krkimor,

sepse krkimi sht aq i mir, sa jan mir t formuluara pyetjet.

6

Prandaj, prpilimi i pyetsorit anketues sguxon t merret si i leht edhe

pse njerzve u duket se mund t prpilojn anket, ajo sht pun q

krkon dituri dhe prvoj.

Mendimi se pyetsori leht mund t prgatitet, mund t dgjohet vetm

prej atyre, t cilt kurr nuk kan tentuar t formulojn pyetsor anketues.

Fakti sht se prpilimi i pyetsorit anketues sht pun e rnd dhe me

prgjegjsi, pr t ciln krkuesi ka m s paku dituri teorike si

udhrrfyes. Prpilimi i pyetsorit edhe m tej sht m tepr shkathtsi

se sa shkenc dhe n kt rast vije deri te shprehja e plot e prvojs

krkimore dhe kreativitetit.

Supozimi se njerzit do ti kuptojn t gjitha shtjet, pr t cilat i

pyesim sht i pa drejt dhe i gabuar, sepse shpesh ndodh e kundrta,

q njerzit t mos e kuptojn fare pr ate q i pyesim, mund ta

zvendsojn nj shtje me tjetrn, mund t ndodh q fare mos t

kuptojn se ka dshirojn prej tyre. Ndodh shpesh t refuzojn t

prgjigjen n pyetjet personale. sht me rndsi se si pyetjet jan

formuluar, n ciln form dhe me cilat fjal.

Sipas S.Stonffera, gabimet m t shumta bhen n fazn e