kpss konu anlatimi · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) dikkati çekme:...

27
KPSS KONU ANLATIMI Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: [email protected]

Upload: others

Post on 20-Aug-2020

38 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

KPSS KONU ANLATIMI

Web: http://www.rehberlik.biz.tr

Mail: [email protected]

Page 2: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

8. ÜNİTE PROGRAM TASARISI HAZIRLAMA: EĞİTİM DURUMLARI ÖĞESİ

Page 3: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

KPSS’de bu bölümden her yıl

ortalama 1 soru gelmektedir.

Bu bölümdeki sorular genellikle bilgi

veya örnek verilerek sorulan yarı bilgi

sorusu şeklindedir.

Page 4: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

PROGRAM TASARISI HAZIRLAMA: EĞİTİM

DURUMLARI ÖĞESİ

Eğitim programının 3. temel öğesidir.

Eğitim programının hedeflerini gerçekleştirmek için

öğretmen ve öğrencilerin en aktif olduğu öğedir.

Öğrencilerde istenilen davranışların kazandırılacağı

öğedir.

Program geliştirme çalışmalarının süreç boyutudur.

Page 5: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Eğitim durumları öğrenci açısından öğrenme yaşantıları

düzeneği, öğretmen açısından da öğretme yaşantıları

düzeneğidir.

Eğitim durumlarında şu öğeler yer alır: Araç-gereçler,

stratejiler, yöntem ve teknikler, zaman, ipucu, dönüt,

pekiştireç, öğretmen davranışları.

Bu aşamada ne zaman, nasıl, ne ile, nerede öğretelim?

sorularına cevap aranılır.

Eğitim durumlarının planlanmasında kazanımların düzeyi

öncelikle dikkate alınır.

Page 6: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Aşağıdakilerden hangisi öğretim programlarının “süreç” boyutunun taşıması gereken niteliklerden biridir? A) Öğrencinin programa başlamadan önce sahip olması

gereken özellikleri içermesi B) Öğrenciye yaşantıları yoluyla kazandırılabilecek bilişsel,

duyuşsal ve psikomotor özellikleri içermesi C) Öğretme stratejileri, yöntem ve tekniklerine yer verilmiş

olması D) Düzey belirleme ve izlemeyi amaçlayan araçlara yer verilmiş

olması E) Konu alanının özelliği dikkate alınarak aşamalılık ilkesine

göre ifade edilmiş olması

Page 7: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

3) SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ETKİNLİKLERİ

2) GELİŞME (GELİŞTİRME) ETKİNLİKLERİ

1) DERSE GİRİŞ VEYA HAZIRLIK ETKİNLİKLERİ

I. EĞİTİM DURUMUNUN AŞAMALARI

Page 8: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir.

a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse

başlamadan önce öğrencilerin ilgisini

derse ve konuya çekmek için; örnek

olaydan, sorulardan, güncel bir

olaydan, hatıradan, fıkradan veya

grafikten yararlanmasıdır.

Mesela; vücudumuz konusunu işleyecek

olan bir öğretmenin sınıfa elinde bir

insan modeli ile gelmesi.

Mesela; Fen Bilgisi dersinde canlılar ve hayat temasını işleyen bir

öğretmen dersine; Yaşadığımız yakın çevremizde hiç canlı varlık

olmasaydı ne olurdu? sorusuyla başlaması dikkat çekmeye çalışmadır.

1) DERSE GİRİŞ VEYA HAZIRLIK ETKİNLİKLERİ

Page 9: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Ahmet Öğretmen, dersin başına öğrencilere kısa bir reklam filmi izlettirmiştir. Sonra öğrencilere derste öğrenecekleri konunun neden önemli olduğunu ve hayatlarında ne işe yarayacağını belirtmiştir. Dersin hedefine yönelik açıklamada bulunmuştur. Sonra bir önceki dersin konusuna ilişkin sorular sormuş ve öğrencilerin tartışmalarını sağlayarak derse başlamıştır. Ders sonunda hedefin gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol etmiştir. Ahmet Öğretmen’in reklam filmi izlettirmesi aşağıdakilerden hangisine daha çok hizmet eder? A) İşleniş B) Dikkat çekme C) Gözden geçirme D) Güdüleme E) Değerlendirme

Page 10: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

b) Güdüleme: Öğrencilere işlenecek konunun kendileri için ne

kadar önemli olduğunu ve ne işlerine yarayacağını

vurgulamaktır. Öğrencilere, konuyu niçin öğrendikleri açıklanır.

Mesela; öğretmenin dersin başında “vücudumuz konusunu

öğrenince kendi vücudunuzun nasıl çalıştığını öğrenebileceksiniz

ve sağlığınızı koruyabileceksiniz.” gibi bir açıklama yapması.

Page 11: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

“Meyve suyu niçin daha yavaş, su ise daha hızlı akar? Bugün işte bunu öğreneceğiz.” diyen bir sınıf öğretmeninin öncelikle aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmek istediği söylenebilir? A) Güdülenmeyi sağlamak B) Bilgilerin transferini sağlamak C) Bilgi düzeyini artırmak D) Eleştirel düşünme becerisini geliştirmek E) Geri bildirimde bulunmak

Page 12: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

c) Hedeften haberdar etme (Gözden geçirme): Öğretmenin dersin

başlangıcında, öğrencilere, dersin ya da ünitenin sonunda hangi

davranışları, özellikleri ve becerileri kazanacağını yani ana

varılacak noktayı (hedefi) söylemesidir. Bu kapsamda ayrıca hedef

ile ilgili öğrenilecek konu başlıkları da öğrenciye söylenir.

Öğrenciler, dersin başında öğrendikleriyle ne

yapabileceklerini ve öğrendiklerini nasıl davranışa

dönüştürebileceklerini bilmeyi bekler.

Bu nedenle, dersin başlangıcında hedeflerin

açıklanması, öğrenmeyi kolaylaştırır ve aynı

zamanda öğrencilerin derse karşı ilgilerini ve

güdülenmelerini de arttırır.

Mesela; öğretmenin “dersin sonunda vücudunuzun bölümlerini

tanıyabileceksiniz” demesi.

Page 13: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Ahmet Öğretmen Hayat bilgisi dersinde "trafik kuralları" konusunu işleyecektir. Derse başlarken; "Çocuklar, bu dersimizde trafik kurallarının neler olduğunu ve neden bu kurallara uymamız gerektiğini öğreneceksiniz. Derste öğrendiklerinizi yaşamınız boyunca kullanacaksınız ve kazaların önlenmesini sağlayacaksınız." der ve dersi işlemeye başlar. Yukarıdaki örnekte Ahmet Öğretmen ders işlerken sırasıyla hangi basamakları uygulamıştır?

A) Gözden geçirme - Dikkat çekme B) Dikkat çekme - Geçiş C) Gözden geçirme - Geçiş D) Dikkat çekme - Güdüleme E) Gözden geçirme - Güdüleme

Page 14: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

d) Önkoşul öğrenmelerin hatırlatılması (Derse geçiş): Bu

aşamada hedeflere ulaşabilmek için nasıl bir bilgi içeriğine

ihtiyaç olduğu belirtilmelidir.

Önkoşul öğrenme aşamasında öğrenciden yapması istenen

öğreneceği üniteyle ilgili hazırlık sorularına yanıt

bulması ve ön öğrenmeleri gerçekleştirmesidir.

Bu nedenle bu aşamada öğretmen işlenecek konuya ön

koşul teşkil edecek ön öğrenmeleri hatırlatır. Öğrencilerin yeni bilgiyi daha önce öğrendikleri bilgiler üzerine

oturtması için ön bilgilerin hatırlatılması gerekir. Böylece

öğrenciler, eski öğrendikleri ile yeni öğrendikleri arasında bağ

kurabilirler.

Mesela; vücudumuz konusuyla ilgili öğretmenin önceden işlenen

“sağlıklıyız” konusunu hatırlatması.

Page 15: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Öğretmen başından geçen bir olayı anlatarak derse giriş yapar. Öğrencilere dersin amacını ve konusunu söyler. Soru sorar; doğru yanıtlayanlara “aferin” der ve gülümser, yanlış ya da eksik yanıtlayanlara ise küçük mesajlar vererek doğru yanıtı bulmalarına yardımcı olur. Yukarıda verilen örnekte aşağıdakilerden hangi-sine yer verilmemiştir? A) Dikkat çekme B) Ön bilgileri hatırlatma C) Dönüt ve düzeltme verme D) Hedeften haberdar etme E) Pekiştirme

Page 16: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Dikkat Çekme: Deprem ile ilgili fotoğraflar, resimler, gazete

kupürleri çıkartılarak çocukların derse ilgisinin toplanması sağlanır.

Güdüleme (Motivasyon): Öğrencilere, konu bittiğinde depremden

korunmak için yapılması gerekenleri bilecekleri ve böylece

çevrelerinde depremle ilgili bir sıkıntı olduğunda veya sıkıntı

yaşayanlara yardımcı olabilecekleri anlatılır.

Hedeften Haberdar Etme: Dersin sonunda doğal afetlerden

depremin nedenlerini ve depreme karşı alınan önlemleri

öğrenecekleri söylenir.

Deprem konulu dersimizde deprem nedir, deprem nasıl oluşur,

depremin oluşmasına neden olan faktörler nelerdir başlıklarının

işleneceği öğrencilere aktarılır.

Derse Geçiş (ön koşul bilgiler): Depremle ilgili resim ve fotoğraflar

sınıfa gösterilir ve birazdan fotoğraf ve resimlerle ilgili fikirlerinin

sorulacağı söylenir.

Page 17: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

2) GELİŞME (GELİŞTİRME) ETKİNLİKLERİ

Öğrenciye kazandırılacak bilgi, beceri ve davranışları

(hedefleri) kazandırmak için yapılacak her türlü etkinliği

içerir.

Gelişme bölümünde hedefe, öğrenciye ve konuya uygun yöntem

ve teknikler işe koşularak içerik sunulur. İpucu, pekiştirme ve

dönüt-düzeltme gibi değişkenler kullanılır ve öğrenci katılımı

sağlanarak istenilen hedeflere varılmaya çalışılır.

Page 18: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

3) SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ETKİNLİKLERİ

Dersin kapanış aşamasında son özet, tekrar güdüleme ve

değerlendirme etkinlikleri yapılır. Ders işlendikten sonra

yapılan etkinlikleri içerir. Bu etkinlikler; tartışma soruları,

gezi, gözlem, deney, özet çıkarma, üretme gibi bilinen ve

öğrenilen konulardan hareketle bilinmeyeni bulmaya yönelik

olabilir.

Bu aşamada öğrenme ürünlerini değerlendirmek için ölçme işlemine

gidilmesi gerekir. Bu değerlendirme formatif (izleme) testleriyle

yapılır. Bu değerlendirme öğrenme eksikliklerini saptamak amacıyla

yapılır. Burada not verilmez. Mevcut durumu tespit etmek ve

gerekirse düzeltmek için yapılır.

Page 19: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

2. İPUCU

3. ETKİN KATILIM

1. PEKİŞTİREÇ VE PEKİŞTİRME

4. DÖNÜT VE DÜZELTME

II. EĞİTİM DURUMUNUN DEĞİŞKENLERİ

Page 20: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

1. PEKİŞTİREÇ VE PEKİŞTİRME

Bir davranışın görülme sıklığını artırmak için kullanılan uyarıcılara

pekiştireç, pekiştireçlerle yapılan işlemlere de pekiştirme denir.

Öğrencide görülen istendik davranışlardan hemen sonra pekiştireç

verilir. Verilecek pekiştireç öğrencinin yaşına, cinsiyetine,

duyuşsal özelliklerine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun

olmalıdır. Pekiştirecin etkili olabilmesi için her zaman aynı

pekiştireç kullanılmamalı, ilk başta sürekli pekiştirme tarifesi

daha sonrasında da değişken zaman aralıklı ve değişken

oranlı tarifeler kullanılmalı ve öğrenci için anlamlı

olan pekiştireçler kullanılmalıdır.

Başlıca pekiştireçler; alkışlama, sözel onay ifadeleri (tebrikler),

başarı belgeleri, maddi ödüller (kitap), simgesel ödüller (yıldız).

Page 21: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

2. İPUCU

Öğrenme - öğretme sürecinde öğrenciye neyi, nasıl ve niçin

öğreneceğini gösteren mesajların, öğretmen davranışlarının

ve uyarıcıların tümüne ipucu denir.

Sorduğu ek sorular, jestler, mimikler, sözlü ve yazılı

hedef ifadeleri, açıklamalar, yönlendirmeler veya

gerçek örnekler ipucu özelliği taşır.

İpuçlarının taşıması gereken özellikler:

Öğrencinin gelişim düzeyine uygun olmalıdır.

Öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal giriş davranışlarına uygun

olmalıdır.

Öğrencileri, öğrenmeye karşı istekli hale getirmelidir.

Çok sayıda duyu organına hitap etmelidir.

Page 22: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Öğretmen yeryüzü şekillerini işlerken öğrencilerin sorulara verdiği cevapların yetersiz olduğu durumlarda onlara resimler göstererek doğru cevabı bulmalarına yardımcı olmuştur. Tam öğrenme modeline göre, öğretmen “resim gösterme” işlemiyle aşağıdaki değişkenlerden hangisini kullanmıştır? A) Pekiştirme B) İpucu C) Düzeltme D) Soru sorma E) Katılımı sağlama

Page 23: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

3. DÖNÜT VE DÜZELTME

Öğrencinin yaptığı bir davranış hakkında kendisine

bilgi vermek dönüttür. Öğrencinin yanlışını belirtme ve

eksiğini tamamlama ise birer düzeltmedir. Öğrenciye

istenilen davranışın kazanılıp kazanılmadığı hakkında bilgi vermek,

doğru, yanlış, eksik, tamam gibi yargılar birer dönüttür.

Dönüt-düzeltme verilirken kırıcı, aşağılayıcı, azarlayıcı tutum ve

davranışlardan kaçınılmalıdır. Hata yapan öğrenci sayısı fazlaysa

genel bir düzeltme işlemi yapılmalıdır.

Öğrencinin ilk davranışlarına öğretmen, sonraki davranışlarına

kendisi dönüt vermelidir. Yani öğrencinin her yanlış

davranışından sonra dönüt verilmemesi gerekir.

Page 24: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Oya öğretmen doğal sayılar konusunu işlerken öğrencilerinden konuya ilişkin örnekler vermesini ister. Ahmet’in verdiği örneği çok beğenir ve ona gülümser.

Oya öğretmen Ahmet’e gülümsediğinde,

I. İpucu II. Dönüt III. Pekiştirme IV. Düzeltme

İşlevlerinden hangilerini yerine getirmiştir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

Page 25: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

25

Olumlu dönüt pekiştireç görevi

görür.

İpucu davranışın başlangıcında veya

oluşum sürecinde verilirken dönüt

daima davranışın sonunda verilir.

Pekiştireç, ipucu ve düzeltme birer

dönüt görevi görür.

Page 26: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Etkin katılım, öğrencinin öğrenme çabasına girmesiyle gerçekleşir.

Öğrenciler ne kadar çok duyu organlarını kullanırsa

öğrenmeleri de o kadar kalıcı olur.

Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlamak

için onlarda öğrenme isteği (güdüleme) uyandırılmalıdır.

Ayrıca öğrenci katılımını artırmak için; anlatım, slayt, video,

belgesel vb. görsel ve işitsel materyallerden yararlanılmalı ve

uygulamalara (istasyon, drama, grup çalışması) yer vermelidir.

Öğrencinin katılımı, öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyinden ve

çevresel koşullardan etkilenir. Öğretmenin kişiliği, tutumu, araç-

gereçler, yöntem ve tekniklerde öğrenci katılımını etkiler.

4. ÖĞRENCİ (ETKİN) KATILIMI

Page 27: KPSS KONU ANLATIMI · Öğrenciyi öğrenmeye hazır hale getirme sürecidir. a) Dikkati çekme: Öğretmenin derse başlamadan önce öğrencilerin ilgisini derse ve konuya çekmek

Serkan Öğretmen, derste öğrencilere (I) ‘‘Derse etkin katılımınızı bekliyorum.” der ve (II) öğrenci grupları oluşturur. (III) Gruplar arasında dolaşarak onlara ipuçları verir. (IV) Sınıfa getirdiği kaynakları öğrencilerle paylaşır. (V) Beğendiği çalışmalara artı puan verir. Yukarıdaki öğretmen davranışlarından hangisi öğrencilerin öğrenme - öğretme sürecine etkin katılmalarını sağlamada en az etkiye sahiptir?

A) I B) II C) III D) IV E) V