korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/tbbbooks/chyb.pdf ·...

18
korunma ihtiyac ı olmak ne demektir? korunma ihtiyac ı olan çocuklar hakk ı nda nereye ba şvurulmal ı d ı r? başvuru sonras ı ne olur? acil koruma karar ı nedir? koruyucu ve destekleyici tedbirler nelerdir 9 denetim nedir? koruyucu ve destekleyici tedbirler ne zaman kalkar?kimden yard ı m al ı nabilir?

Upload: others

Post on 13-Sep-2019

23 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

korunma ihtiyac ı olmak ne demektir?korunma ihtiyac ı olan çocuklarhakk ı nda nereye başvurulmal ı d ı r?başvuru sonras ı ne olur? acil korumakarar ı nedir? koruyucu ve destekleyicitedbirler nelerdir9 denetim nedir?koruyucu ve destekleyici tedbirler nezaman kalkar?kimden yard ı m al ı nabilir?

Page 2: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

korunmaihtiyac ı olmak

Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal veduygusal geliş imi ile ki ş isel güvenliğ itehlikede olan, ihmal veya istismar edilenya da suç mağduru olan çocu ğa genelolarak Korunma Ihtiyac ı Olan Çocuk"denir, Korunma ihtiyac ı olan çocuklar ıkorumak devletin görevidir,

korunma ihtiyac ı olançocuklar hakkindanereyebasyurulmalidiAdli ve idari merciler, kolluk görevlileri,sağ l ı k ve eğ itim kuruluş lar ı , sivil toplumkuruluş lar ı , korunma ihtiyac ı olan çocuğu,Sosyal Hizmetler ve Çocuk EsirgemeKurumuna (SHÇEK) bildirmekle yüküm-lüdür. Çocuk ile çocu ğun bak ı m ı ndansorumlu kimseler veya herkes, çocu ğunkorunma alt ı na al ı nmas ı amac ıyla SosyalHizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunabaşvurabilir. Bu ki ş iler CumhuriyetSavc ı l ığı 'na veya çocuk hakimine debaşvurabilirler.

ba5vuru sonras ıne olur?SHÇEK, çocuk hakk ı nda derhal birinceleme baş lat ı r. İ nceleme sonundagerekli görürse çocuk hakimindenkoruyucu destekleyici tedbir verilmesiniister. Ayn ı şekilde savc ı l ı k da, örneğ in birsuç soruşturmas ı s ı ras ı nda mağdur ya dasuça sürüklenen çocu ğun korunmaihtiyac ı olduğunun fark ı na var ı rsa çocukhakimli ğ ine başvurabilir.

Page 3: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

koruyucu vedestekleyici tedbirlerne zaman kalkar?Tedbir karar ı nda tedbir için belirtilen birsüre varsa, tedbir bu sürenin dolmas ıylaortadan kalkar.Çocuk hekimi üç ayda bir düzenlenenraporlar karşıs ı nda, verdiğ i koruyucudestekleyici tedbirin art ı k gereksizolduğunu düşünüyorsa tedbiri kald ı rabilirya da değ i ştirebilir.Ayr ıca çocuğun 18 yaşı n ı geçmesiylebirlikte de koruyucu destekleyici tedbirkarar ı kendiliğ inden kalkar. Ancak hakim,eğ itim ve öğrenimine devam edebilmesiiçin ve r ızas ı al ı nmak suretiyle tedbirinuygulanmas ı na belli bir süre daha devamedilmesine karar verebilir.

Korunma ihityac ı olan çocukla ilgilii ş lemler için bir avukat ı n yard ı m ı na ihtiyaçduyman ız halinde, bulundu ğunuz şehirBarosunun Adli Yard ı m Bürosu veyaÇocuklara Yönelik Hukuki Yard ı m Birimiile irtibata geçin.

Page 4: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

Bak ı m tedbiri çocuğun bak ı m ı ndansorumlu olan kimsenin herhangi birnedenle görevini yerine getirememesihalinde, çocuğun resmi veya özel bak ı myurdu ya da koruyucu aile hizmetlerindenyararland ı r ı lmas ı veya bu kurumlarayerleştirilmesini ifade eder,Sağ l ı k tedbiri, çocuğun fiziksel ve ruhsalsağ l ığı n ı n korunmas ı ve tedavisi içingerekli geçici veya sürekli t ı bbi bak ı m verehabilitasyonuna, bağı ml ı l ı k yapanmaddeleri kullananlar ı n tedavilerininyap ı lmas ı na yöneliktir.Barı nma tedbiri, bar ı nma yeri olmayançocuklu kimselere veya hayat ı tehlikedeolan hamile kad ı nlara uygun bar ı nma yerisağ lamay ı hedefler. Bir çocuk korunmaihtiyac ı içinde olduğunda temel ilke,çocuğun ailesi yan ı nda kalmas ı vedesteklenmesidir. Ancak bu her zamanmümkün olmayabilir. Bu gibi durumlardaçocuğun bir kuruma yerle ştirilmesigerekir.

denetimnedir?Hakim, hakk ı nda koruyucu ve destekle-yici tedbir karar ı verilen bir çocuğun, buyükümlülükleh yerine getiripgetirmediğ inin denetlenmesine kararverebilir. Bu durumda, çocu ğun bukonuda desteklenmesi ve kendisineyard ı mc ı olunmas ı amac ıyla mahkemetaraf ı ndan bir görevli atan ı r. Denetimgörevlisi, çocu ğun yak ı nlar ı ile işbirliğ iiçinde çal ışı r ancak çocu ğun yak ı nlar ıdenetim görevlisinin yetkilerine kar ışamaz.Denetim görevlisi, gözlem ve görüş leriniüç ayl ı k raporlar halinde çocukhakimliğ ine bildirir.

Page 5: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

Baz ı durumlarda çocuğun içindebulunduğ u koşullar, vakit kaybetmeksizintedbir al ı nmas ı n: gerektirecek kadarciddidir. Bu gibi hallerde, SHÇEK detayl ıinceleme yapmaks ız ı n çocuğu kurumayerleştirerek bak ı m alt ı na al ı r ve 5 güniçinde çocuk hakimli ğ inden 'Acil KorumaKarar ı " isteyebilir. Çocuk hakimi 3 güniçinde, konu hakk ı nda bir karar verir. AcilKoruma Karar ı verirse, SHÇEK 30 güniçinde sosyal inceleme yapmak ve sosyalinceleme sonucunda al ı nmas ı gerekliönlemler ya da çocu ğun aileye teslimi içinçocuk hakimine başvurmak zorundad ı r.Çocuk hakimi, bu başvuru üzerine gereklitedbirleri al ı r ve çocuk hakk ı nda koruyucuve destekleyici tedbir karar ı verebilir.

koruyucu.ve destekleyici tedbirler

nelerdir?Korunma ihtiyac ı olan çocukla ilgili olarakverilebilecek koruyucu ve destekleyicitedbirler şunlard ı r:Danışmanl ı k tedbiri, çocuğunbak ı m ı ndan sorumlu olan kimselere çocukyetiştirme konusunda; çocuklara da e ğ itimve geliş imleri ile ilgili sorunlar ı n ı n çözü-münde yol göstermeye yönelik bir tedbir-dir.Eğ itim tedbiri, çocuğun bir eğ itimkurumuna gündüzlü veya yat ı l ı olarakdevam ı na; iş ve meslek edinmesi amac ıylabir meslek veya sanat edinme kursunagitmesine, meslek sahibi bir ustan ı n yan ı naveya kamuya ya da özel sektöre aitişyeerine yerleştirilmesi esas ı na dayan ı r.

Page 6: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

liq,F!YBHnedir. ncrededir?

Çocuklara Yönelik Hukuki Yard ı mBirimleri, avukatlar ı n illerdeki meslek

örgütü olan barolar bünyesinde kurulanve suça sürüklenen, mağdur ya da

korunma ihtiyac ı olan çocuklara hukukiyard ı m sağ lamay ı hedefleyen birimlerdir.

Çocuklara Yönelik Hukuki Yard ı m Birimlerihenüz bütün barolarda bulunmamaktad ı r.Ancak barolar ı n çoğunda çocuklarla ilgilikonularla ilgilenen bir kurul ya da komis-

yon yer almaktad ı r,

ÇHYB'ler baro bünyesinde kurulduklar ıiçin genellikle baro içinde yer al ı rlar.

Barolar ise genellikle adliye içerisinde yeral ı r. Ancak ÇYHB başka bir binada yer

al ıyor olabilir. Bunu tespit edebilmek için,bulunduğunuz şehirdeki Baro ile temasa

geçin.

DIKKAT

ÇOCUKVAR!

KORUNMA İ HTİYACI OLAN ÇOCUKLAR VEÇOCUK ADALET SISTEMI HAKKINDA

MERAK ETT İ KLER İ N İZ !ÇINwww.barobirlik.org.trAdresini Ziyaret Edin

--me

9iX^

qmmmil

unicef

Page 7: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

paf 1'

0 1 0

bir suçun mağduru olmak ya da suçtanzarar görmek ne demektir? bir suçunmağduru ya da zarar göreni olançocuk nereye ve nas ı l başvurabilir?duruşma nedir ve duru şmada ne yap ı l ı r?bir suçun ma ğduru ya da zarar göreniolan çocu ğ un haklar ı nelerdir? uzlaşmanedir'? kimden yard ı m al ı nabilir?çocuklara yönelik hukuki yard ı m biriminedir ve nerededir?

Page 8: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

bir suçun mağduru olmakya da suçtan zarar gôrmek

ne demekt"r«.PHMağdur, bir suçtan doğ rudan zarar görenkiş idir. Yani suçun mağduru olan ki ş i,suçun konusu olan davran ışı n etkisinidoğ rudan kendisinde hisseden ki ş idir.Orneğ in, bir yaralama suçunda yaralanankiş i, bu suçun mağdurudur.

Suçtan zarar görmek ise, ma ğdura göredaha geniş bir kavramd ı r ve suçtandolayl ı zarar görenleri de kapsar, Orneğ inyaralama suçunda yaralanan ki ş ininyak ı nlar ı , suçtan zarar gören kiş ilerdir.

ur suçun mağ uru ya a zarargôreni olan£ÜYeVaSII

Bir çocuk bir suçun ma ğduru olduğundasuçu yetkili makamlara (polis veyasavc ı l ı k) ihbar ve ş ikayet edebilir, ihbar veş ikayeti alan makamlar hemen olay ısoruşturmaya baş larlar. Ayr ı ca çocuğakarşı iş lenen suçtan bir şekilde haberiolan herkesin bu bildirimde bulunmas ıgerekir.

Suçla ilgili soru şturma Cumhuriyet Savc ı s ıtaraf ı ndan yürütülür. Şüpheli hakk ı ndayeterli delile ulaşı l ı rsa hakk ı nda iddianamedüzenlenerek kamu davas ı aç ı l ı r. Buiddianamenin mahkeme taraf ı ndankabulüyle birlikte kovu şturma (mahkeme)aşamas ı baş lar.

Page 9: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

Bir suçun mağduru olan çocuğun, suçnedeniyle psikolojisi bozulmu şsa ilgilisoruşturma kapsam ı nda tan ı k olarakancak bir kere dinlenebilir. Gerçeğ inortaya ç ı kar ı lmas ı aç ı s ı ndan gerekligörülürse bu kural uygulanmayabilir.

Suç mağduru ya da suçun zarar göreniolan çocuk kovu şturma (mahkeme)aşamas ı boyunca istedi ğ i an davayakat ı labilir. Ozetle, davan ı n resmi taraf ıhaline gelerek baz ı iş lemlerde bulunabilir.

Mağdur ya da suçtan zarar gören çocuk,duruşmalar ı n gizli yap ı lmas ı n ı isteyebilir.

Suç mağduru çocuk ayn ı zamandakorunma ihtiyac ı içesindeyse" çocuk

hakiminden koruyucu destekleyici tedbirı stenilmelidir.

uzla5ma

Uzlaşma suç iş leyen ki ş i ve suç nedeniile ş ikayetçi olan mağdurun belli ko şullaralt ı nda resmi olarak anlaşmas ı d ı r.Uzlaşma sonucunda suç iş leyen ki ş i,anlaşmaya uygun davran ı rsa ceza almaz.Ancak uzlaşma ile ş ikayetten vazgeçmekayn ı şeyler değ ildir. Resmi bir uzlaşman ı nsöz konusu olabilmesi için mağdur taraf ı nsuç nedeniyle ş ikayetçi olmas ı gerekir.

Her suçta uzlaşma yoluna gidilemez.Hangi suçlarda uzlaşma yolunagidilebileceğ i s ı n ı rl ı olarak Türk CezaKanunu'nda say ı lm ışt ı r. Uzlaşmakapsam ı ndaki bir suç söz konusuolduğunda, uzlaşt ı rma iş lemlerinin savc ıtaraf ı ndan yap ı lmas ı gerekir. Ancak budurum gözden kaçm ış , dava baş lam ışveya suçun uzlaşma kapsam ı nda olduğ usonradan anlaşı lm ış olabilir. Bu durumdayukar ı da belirtilen iş lemler mahkemetaraf ı ndan gerçekleştirilir.

': .-

Page 10: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

Bir çocuk suçun mağdurt olduğu içinsavc ı l ı k ya da mahkeme taraf ı ndançağı r ı ld ığı nda, kendisine mutlaka biravukat atan ı r. Eğer atanan avukat sizeulaşmazsa, bulunduğunuz şehirdeki baroile temasa geçerek bu avukat ı n ad ı n ı vetelefon numaras ı n ı öğrenip kendisiyletemasa geçin. Çocukla ilgili di ğer tümi ş lemler için bir avukat ı n yard ı m ı na ihtiyaçduyman ız halinde, bulunduğunuz şehirbarosunun Adli Yard ı m Bürosu veyaÇocuklara Yönelik Hukuki Yard ı m Birimiile irtibata geçin.

Page 11: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

uruşma nedirve duru şmada

7

Duruşma, bir davayla ilgili olarakmahkeme taraf ı ndan düzenlenen vetaraflarla birlikte delillerin tart ışı ld ığıoturumlard ı r. Duruşma tarih ve saati, birmektupla taraflara bildirilir. Taraflar ı nbelirlenen gün ve saatte duru şmasalonunda olmalar ı gerekir. Duruşmada,toplanan deliller tart ışı l ı r. Taraflar ve varsatan ı klar dinlenir. Taraflar birbirlerine sorusorabilir. Tüm deliller toplanmad ı ysa,duruşma başka bir tarihe ertelenebilir.Duruşmay ı hakim veya birden çok hakimvarsa başkan olan hakim yönetir.Duruşmalar herkese aç ı kt ı r. Ancakmahkeme mağdur çocuğun yarar ı n ıgerektiriyorsa duruşman ı n gizliyap ı lmas ı na da karar verebilir.

• bir suçun mağduru ya da

• zarar göreni olan

cocuöun haklar ı nelerdir?Suç nedeniyle mağdur olan çocu ğun biravukat ı yoksa hemen bir avukat atan ı r. Buavukat soruşturma (savc ı l ı k) vekovuşturma (mahkeme) aşamalar ı ndaçocuğa hukuki yard ı mda bulunmaklagörevlidir. Ayr ı ca çocuğun ifadesi al ı n ı rkenavukat burada haz ı r bulunur ve çocuğahukuki yard ı m hizmeti verir.

Hangi aşamada olursa olsun ma ğdurçocuğun tan ı k olarak dinlenilmesi, yaniolay ı anlatmas ı s ı ras ı nda kameral ı kay ıtyap ı lmas ı gerekir.

Mağdur çocuğun tan ı k olarak dinlenildi ğ idurumlarda çocuğun yan ı nda psikoloji,psikiyatri, t ı p ya da eğ itim alanlanndauzman bir kiş i bulunmas ı gerekir.

Page 12: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

________ 1 Lk! Il -1 LJ lk' L' Il -

Çocuklara Yönelik Hukuki Yard ı mıBirimleri, avukatlar ı n illerdeki meslek

örgütü oan barolar bünyesinde kurulanve suça sürüklenen, mağdur ya da

korunma ihtiyac ı olan çocuklara hukukiyard ı m sağ lamay ı hedefleyen birimlerdir.

Çocuklara Yönelik Hukuki Yard ı m Birimlerihenüz bütün barolarda bulunmamaktad ı r.Ancak barolann çoğunda çocuklarla ilgilikonularla ilgilenen bir kurul ya da komis-

yon yer almaktad ı r.

ÇHYB'ler baro bünyesinde kurulduklar ıiçin genellikle baro içinde yer al ıılar.

Barolar ise genellikle adliye içerisincle yeral ı r. Ancak ÇYHB başka bir binada yer

al ıyor olabilir. Bunu tespit edebilmek için,bulunduğunuz şehirdeki Baro ile temasa

geçin.

DIKKATÇOCUK

VAlİ ,

KORUNMA İ HT İYACI OLAN ÇOCUKLAR VEÇOCUK ADALET SISTEMI HAKKINDA

MERAK ETrİ KLER İ N İZ İ Ç İ Nwww.barobirlik.org.trAdresini Ziyaret Edin.

m " i.-inicef qe ____

Page 13: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

suç ve ceza nedir? yakalanmak vegözalt ı na al ı nmak ne demektir?yakalanan ve gözalt ı na al ı nan kiş ininhaklan nelerdir? adli kontrol alt ı naal ı nmak ya da tutuklanmak ne demek-tir? mahkemeler ve yarg ı lama? duru şmanedir ve duruşmada ne yap ı l ı r? sosyalinceleme nedir? kim taraf ı ndan ve nas ı lyap ı l ı r? kimden yard ı m al ı nabilir?

Page 14: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

dm

Suç, toplum taraf ı ndan hoşkarşı lanmayan, bir başkas ı na zarar verenve iş lenmesi halinde kanun taraf ı ndancezaland ı r ı lacağı aç ı kça belirtilmiş olanhareket ve davran ış lard ı r. Ceza,mahkeme taraf ı ndan suçlu davran ışı nbedeli olarak karara bağ lanan yükümlü-lüktür, Ceza ile suçu iş leyen ki ş ininbirtak ı m haklar ı elinden al ı n ı r, gerektiğ indeceza infaz kurumuna kapat ı l ı r. Ancak,hangi suçu i ş lemiş olursa olsun ve hangicezaya çarpt ı r ı l ı rsa çarpt ı rı ls ı n: herkesintemel insan haklar ı na sayg ı gösterilmeli-dir.

Ülkemizde, 12 yaşından küçük ve 12-15yaşı nda olup da sağı r dilsiz olan çocuklarsuç iş leseler bile kendilerine cezaverilemez. Yaln ız güvenlik tedbirlerinebaşvurulabilir.

12-15 yaş aras ı ndaki çocuklar ile 15-18yaş lar ı nda olup sağı r dilsiz olan çocuklaraceza verilip verilemeyeceğ ine iseçocuğun alg ı lama ve davran ış lar ı n ıyönlendirme yetene ğ ine ilişkin birinceleme yap ı larak karar verilir.

yaka anma ve

Te demYakalanmak suç i ş lediğ i yönündehakk ı nda kuvvetli deliller bulunan birkiş inin özgürlü ğünün geçici olarak ve fiilenk ı s ıtlanarak denetim alt ı na al ı nmas ı d ı r. Birki ş i suç iş lediğ i şüphesiyle yakaland ı ktansonra, Cumhuriyet Savc ı s ı bu kiş ininhemen serbest b ı rak ı lmas ı n ı istemezse,polis taraf ı ndan belli bir süre belli bir yerdetutulabilir. Buna gözalt ı na al ı nmak denir.

Page 15: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

Sosyal inceleme, çocuk hakk ı ndaverilecek karann çocuğun yaranna dahauygun olabilmesini sağ lamaya yönelik birincelemedir. Sosyal incelemede çocu ğunkişisel özellikleri ve çevresi incelenir.Sosyal çal ışma görevlilerince buinceleme sonunda düzenlenen rapora"Sosyal incelerne Raporu" (S İ R) denir.

Hakim ya da savc ı n ı n karan üzerine,sosyal çal ışma görevlileri çocu ğu, ailesinive çevresini ziyaret ederek incelemelerdebulunur ve belirienen süre içerisinde birrapor düzenlenir.

kimdn yard ı m al ı nabilirBir çocuk suçlu durumunda oldu ğundasavc ı l ık ya da mahkeme taraf ı ndançağır ı ld ığı nda, kendisine mutlaka biravukat atan ı r. Eğer atanan avukat sizeulaşmazsa, bulunduğunuz şehirdekibaroyla temasa geçerek bu avukat ı n ad ı n ıve telefon numaras ı n ı öğrenip kendisiyletemasa geçin. Çocukla ilgili di ğer tümiş lemler için bir avukat ı n yard ı m ı na ihtiyaçduyman ız halinde, bulundu ğunuz şehirbarosunun Adli Yardim Bürosu veya

Page 16: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

1 iiN iit[I'L4.'t.1!II t1iilSavc ı soruşturma sonunda yeterli delileulaştığı n ı düşünürse ceza mahkemesindesuçu i ş leyenin cezaland ı r ı lmas ı için davaaçar. Savc ı n ı n dava için haz ı rlad ığıbelgeye iddianame denir.

Mahkeme, iddianameyi kabul ederseyarg ı lama başlar. Çocuklar hakk ı ndakiyarg ı lama, suçun ağı rl ığı na göre ÇocukMahkemeleri veya Çocuk A ğı r CezaMahkemelerince yap ı l ı r. Eğer suçyetişkinlerle birlikte iş lenmişse vedavalar ı n birlikte görülmesi zorunlu isedavalar birleştirilerek genel mahkeme-lerde de (Sulh Ceza, Asliye Ceza ya daAğı r Ceza) görülebilir.

Çocuk Mahkemesi'nde tek hakim, ÇocukAğır Ceza Mahkemesinde üç hakimgörev yapar.

• hilMi ıi1nedir ve duru-lmada

ne vanilir?Duruşma, bir davayla ilgili olarakmahkeme taraf ı ndan düzenlenen vetarafiarla birlikte delillein tartışı ld ığıoturumlard ı r. Duruşma tarih ve saati, birmektupla ilgililere bildirilir ve ilgililerinbelirlenen gün ve saatte duruşmasalonunda olmalar ı gerekir. Duruşmada,toplanan deliller tartışı l ı r, taraflar ve varsatan ı klar dinlenir, taraflar birbirlerine sorusorabilir. Tüm deliller toplanmad ıysa,duruşma başka bir tarihe ertelenebilir.Duruşmay ı hakim veya birden çok hakimvarsa başkan olan hakim yönetir.Duruşmalar herkese aç ı kt ı r. Yani herkesduruşmalar ı izleyebilir, Ancak duru şma birçocuk hakk ı nda ise, duru şmalar gizliyap ı l ı r.

Page 17: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

ya aananvegözalt ı na al ı nan ki ş ininhaklari nelerd*r.• Kendisine yakalanma ve gözalt ı na al ı nmanedeni bildirilir.• Durumun kendi seçti ğ i bir yak ı n ı nabildirilmesini isteyebilir.• Avukat ı yoksa, kendisine bir avukatatanmas ı n ı isteyebilir, çocuklara istemeselerbile bir avukat görevlendirilir.• Bu avukatla her zaman baş başagörüşebilir.• Yakalama ve gözalt ı iş lemine karşı sulhceza hakimine itiraz edebilir.

Ayr ı ca çocuklarla ilgili iş lemlerde heraşamada çocuğun kimliğ i gizli tutulur veyeti şkinlerden ayr ı yerde bulundurulur.Ayr ı ca çocuklara bir yerden bir yere götürü-lürlerken kelepçe ve benzeri aletlertak ı lamaz.

adli kontrol alt ı na al ı nmak ya da

tutuklanmak ne demektir?Çocuğun suçu i ş lediğ ine dair çok kuvvetlideliller varsa, ayr ıca çocuğun kaçma yada birtak ı m delilleri yok etme ihtimalibulunuyorsa, nöbetçi mahkemetaraf ı ndan çocuk sorguland ı ktan sonrahakk ı nda adli kontrol veya tutuklamakarar ı verilebilir. Adli kontrol belirlenençevre s ı n ı ar ı d ışı na ç ı kmamak, belirlenenbaz ı yerlere gidememek veya k ı s ı tl ı yerleregidebilmek, belirlenen ki ş i ve kurulu ş larlailişki kurmamak gibi tedbirleri içerir. Butedbirler mahkemenin gösterece ğ işekilde uygulan ı r ve çocuk bu tedbirlereuymak zorundad ı r. Tutuklama ise,mahkeme taraf ı ndan çocuğunözgürlüğünün k ı s ıtlanarak tedbirentutukevine gönderilmesidir. Ancak 15yaşı ndan küçük çocuklara, üst s ı n ı r ı beşy ı l ı aşmayan suçlar için tutuklama karar ıverilemez. Tutuklanan çocukaryetişkinlerden ayr ı bir yerde tutulurlar.Hem adli kontrol hem de tutuklamakararlar ı na karşı karar ı veren makamaitiraz edilebilir ve kald ı r ı lmalar ı istenebilir.

Page 18: korunma - tbbyayinlari.barobirlik.org.trtbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/chyb.pdf · duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen

Il en t IJ L! L.! 1

Çocuklara Yönelik Hukuki Yard ı mBirimleri, avukatlar ı n illerdeki meslek

örgütü olan barolar bünyesinde kurulanve suça sürüklenen, mağdur ya da

korunma ihtiyac ı olan çocuklara hukukiyard ı m sağ lamay ı hedefleyen birimlerdir.

Çocuklara Yönelik Hukuki Yard ı m Birimlerihenüz bütün barolarda bulunmamaktad ı r.Ancak barolar ı n çoğunda çocuklarla ilgilikonularla ilgilenen bir kurul ya da komis-

yon yer almaktad ı r.

ÇHYB'ler baro bünyesinde kurulduklar ıiçin genellikle baro içinde yer al ı rlar,

Barolar ise genellikle adliye içerisinde yeral ı r. Ancak ÇYHB ba şka bir binada yer

al ıyor olabilir. Bunu tespit edebilmek için,bulunduğunuz şehirdeki Baro ile temasa

geçin.

DIKKAT\ÇOCUK

vAli

KORUNMA İ HT İYACI OLAN ÇOCUKLAR VEÇOCUK ADALET S İSTEM İ HAKKINDA

MERAK ETT İ KLER İ N İZ İ Ç İ Nwww.barobirlik.org.trAdresini Ziyaret Edin.

jnicef(fr •