korniza e menaxhimit mjedisor dhe social (kmms

MINISTRIA E

SHEumlNDETEumlSISEuml

KOSOVEuml

29042020

KORNIZA E MENAXHIMIT MJEDISOR DHE SOCIAL (KMMS)

RISTRUKTURIMI I PROJEKTIT TEuml SHEumlNDETEumlSISEuml NEuml KOSOVEuml

KMMS peumlr reagimit ndaj COVID-19 Versioni i II-teuml 20 prill 2020

1

Peumlrmbajtja 1 Sfondi 3

2 Peumlrshkrimi i projektit 5

3 Korniza e politikave ligjore dhe rregullatore 7

31 Ligjet e rregulloret kombeumltare dhe traktatet ndeumlrkombeumltare peumlrkateumlse 7

32 Strategjiteuml sektoriale 13

33 Politikat e zbatueshme Mbrojteumlse teuml Bankeumls Boteumlrore 13

34 Udheumlzimi i Organizateumls Boteumlrore teuml Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) 15

4 Nivelet mjedisore e sociale bazeuml 15

41 Karakteristikat mjedisore 15

42 Karakteristikat socio-ekonomike 17

5 Rreziqet e mundshme mjedisore e sociale dhe zbutja e tyre 19

Faza e planifikimit dhe projektimit 20

Faza e ndeumlrtimit 22

6 Procedurat peumlr trajtimin e ccedileumlshtjeve mjedisore dhe sociale 24

7 Konsultimet publike dhe shpalosja 26

8 Angazhimi i paleumlve teuml interesit 27


2

KORNIZA E MENAXHIMIT MJEDISOR DHE SOCIAL

PEumlR REAGIMIN NDAJ COVID-19

Hyrje

Kjo Kornizeuml e menaxhimit mjedisor dhe social (KMMS) ndihmon Huamarreumlsin qeuml ta identifikojeuml llojin e vlereumlsimit mjedisor dhe social qeuml duhet teuml realizohet peumlr projekte qeuml ngeumlrthejneuml ndeumlrtim zgjerim rehabilitim dheose operim teuml institucioneve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor neuml peumlrgjigje ndaj pandemiseuml COVID-19 si edhe peumlr peumlrpilimin e planeve teuml menaxhimit mjedisor dhe social (MampS) neuml pajtueshmeumlri me Kornizeumln Mjedisore dhe Sociale (KMS) teuml Bankeumls Boteumlrore

Banka Boteumlrore eumlshteuml duke u ofruar mbeumlshtetje qeverive peumlr planifikim teuml gatishmeumlriseuml peumlr ofrim teuml njeuml kujdesi mjekeumlsor optimal ruajtjen e mbareumlvajtjes seuml sheumlrbimeve themelore sheumlndeteumlsore dhe minimizim teuml rreziqeve peumlr pacienteumlt dhe personelin sheumlndeteumlsor (peumlrfshireuml trajnimin e personelit sheumlndeteumlsor dhe teuml puneumltoreumlve teuml vijeumls seuml pareuml lidhur me masat peumlr minimizim teuml rreziqeve dhe pajisjen e tyre me pajisje teuml peumlrshtatshme mbrojteumlse dhe materiale higjienike) Duke qeneuml se COVID-19 ka krijuar ngarkeseuml teuml konsiderueshme neuml sheumlrbimet e kujdesit sheumlndeteumlsor spitalor dhe ambulantor do teuml ofrohet mbeumlshtetje peumlr njeuml numeumlr aktivitetesh teuml ndryshme ku qeuml teuml gjitha synim do teuml keneuml forcimin e sistemeve kombeumltare teuml kujdesit sheumlndeteumlsor

Kjo KMMS eumlshteuml hartuar peumlr teuml gjetur peumlrdorim neuml projekte teuml tilla Ajo peumlrmban modele teuml Planit teuml menaxhimit mjedisor dhe social (PMMS) (Shtojca III) dhe Planit teuml kontrollit teuml infeksionit dhe menaxhimit teuml mbeturinave (PKIMM) (Shtojca IV) Modeli i PMMS identifikon ccedileumlshtje potenciale mjedisore sociale sheumlndeteumlsore e teuml siguriseuml qeuml ndeumlrlidhen me ndeumlrtimin dhe funksionimin e institucioneve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor neuml peumlrgjigje ndaj COVID-19 Modeli i PKIMM peumlrqendrohet neuml praktikat e kontrollit teuml infeksionit dhe menaxhimit teuml mbeturinave mjekeumlsore neuml vazhdeumln e puneumls seuml institucioneve sheumlndeteumlsore PMMS dhe PKIMM duhet trsquoi parashohin masat e duhura peumlr kontrollin e infeksionit dhe menaxhimin e mbeturinave gjateuml operimit teuml institucionit sheumlndeteumlsor peumlrkateumls

Gjateuml hartimit teuml PMMS dhe PKIMM eumlshteuml po ashtu me reumlndeumlsi teuml identifikohen edhe instrumente dhe vegla tjera teuml posaccedilme peumlr menaxhim MampS qeuml keumlrkohen neuml KMS teuml tilla si Plani i angazhimit teuml paleumlve teuml interesit (PAPI) Procedurat peumlr menaxhim teuml puneumls (PMP) dheose Plani i menaxhimit teuml mbeturinave medicinale Holleumlsirat rreth koheumls kur duhet teuml hartohen dhe zbatohen keumlto instrumente e vegla si edhe peumlr paleumln peumlrgjegjeumlse peumlr ta beumlreuml keumlteuml gjeuml do teuml peumlrcaktohen neuml Planin e zotimit mjedisor e social (PZMS) teuml projektit

Peumlrmbajtja e KMMS 1 Sfondi 2 Peumlrshkrimi i projektit 3 Korniza e politikave ligjore dhe rregullatore 4 Nivelet mjedisore e sociale bazeuml 5 Rreziqet e mundshme mjedisore e sociale dhe zbutja e tyre 6 Procedurat peumlr adresimin e ccedileumlshtjeve mjedisore dhe sociale 7 Konsultimet dhe zbulimi 8 Angazhimi i paleumlve teuml interesit 9 Aranzhimet peumlrgjegjeumlsiteuml dhe ngritja e kapaciteteve peumlr zbatim teuml

projektit 10 Shtojcat

I Lista e shkurtesave dhe akronimeve II Formulari i kontrollit peumlr ccedileumlshtje teuml mundshme mjedisore dhe

sociale III Modeli i Planit teuml menaxhimit mjedisor dhe social (PMMS)


3

IV Modeli i Planit teuml kontrollit teuml infeksionit dhe menaxhimit teuml mbeturinave (PKIMM)

V Burimet Udheumlzimet peumlr COVID-19

1 Sfondi

Projekti i sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml (PSHK) (P147402) u aprovua meuml 13 maj 2014 dhe hyri neuml fuqi meuml 20 maj 2015

Objektiva zhvillimore e projektit (OZHP) eumlshteuml sa vijon ldquoTeuml kontribuohet neuml (i) ngritjen e shtyllave kryesore peumlr themelimin e sigurimeve sheumlndeteumlsore sociale dhe (ii) forcimin e kujdesit pareumlsor sheumlndeteumlsor neuml komuna teuml peumlrzgjedhura

Propozimi peumlr ristrukturim teuml PKSH erdhi si rrjedhojeuml e nevojave urgjente teuml Qeveriseuml seuml Kosoveumls (QeK) neuml rrethanat e reagimit ndaj emergjenceumls seuml sheumlndetit publik teuml shkaktuar nga COVID-19

PKSH ka kaluar tashmeuml neumlpeumlr dy ristrukturime njeuml ristrukturim fillestar i nivelit 2 ishte aprovuar neuml qershor teuml vitit 2018 (i) peumlr teuml riformuluar OZHP me qeumlllim pasqyrimin e ravijeumlzimit teuml dizajnit teuml projektit (ii) peumlr teuml ndryshuar kornizeumln e rezultateve me qeumlllim pasqyrimin e rishikimeve qeuml u ishin beumlreuml OZHP-seuml dhe komponenteumlve gjegjeumls (iii) peumlr teuml rishikuar komponenteumlt dhe kostot me qeumlllim teuml optimizimit teuml realizueshmeumlriseuml seuml projektit dhe (iv) peumlr anulim teuml pjessheumlm teuml ekuivalentit teuml 833 milion dollareumlve amerikaneuml Ristrukturimi i dyteuml i nivelit 1 ishte aprovuar neuml korrik teuml vitit 2019 peumlr shtyrje teuml afatit teuml peumlrmbylljes seuml projektit peumlr 8 muaj gjegjeumlsisht nga tetori 2019 meuml 30 qershor 2020

Pas ristrukturimit peumlrparimi i i sheumlnuar drejt peumlrmbushjes seuml OZHP-seuml eumlshteuml vlereumlsuar teuml jeteuml mesatarisht i keumlnaqsheumlm (MK) qeuml nga marsi i vitit 2019 Peumlrparim eumlshteuml beumlreuml po ashtu dhe neuml lidhje me statusin e OZHP-seuml dhe treguesit e rezultateve teuml ndeumlrmjetme Qeuml nga marsi i vitit 2020 eumlshteuml disbursuar njeuml shumeuml neuml vlereumln prej 598 milion euro e qeuml peumlrbeumln 4426 teuml gjithsej krediseuml

Megjithateuml si rrjedhojeuml e jostabilitetit politik janeuml hasur veumlshtireumlsi neuml zbatimin e Projektit ekzistues teuml sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml Pas doreumlheqjes seuml Kryeministrit neuml qershor teuml vitit 2019 neuml Kosoveuml u mbajteumln zgjedhjet e jashteumlzakonshme meuml 6 tetor 2019 Dy partiteuml opozitare (teuml deriateumlhershme) Leumlvizja Veteumlvendosje (VV) dhe Lidhja Demokratike e Kosoveumls (LDK) fituan shumiceumln e votave U desheumln kateumlr muaj nga data e mbajtjes seuml zgjedhjeve deri neuml formimin e qeveriseuml seuml re meuml 3 shkurt 2020 Meuml pak se dy muaj pas marrjes seuml detyreumls qeveria e koalicionit u peumlrball me njeuml votim mosbesimi neuml Kuvend meuml 25 mars 2020 pas njeuml mosmarreumlveshjeje neumlse duhej shpallur gjendje teuml jashteumlzakonshme peumlr ta luftuar koronavirusin apo jo Voteumln e mosbesimit e inicioi LDK njeumlri nga partnereumlt kryesoreuml neuml koalicion me mbeumlshtetjen e partive opozitare Qeuml ateumlhereuml qeveria e tanishme ka vazhduar me puneumln si qeveri kujdestare deri neuml formimin e njeuml qeverie teuml re

Kjo ka kufizuar ndjesheumlm mundeumlsineuml e realizimit teuml aktiviteteve kyccedile teuml projektit peumlrfshireuml keumltu blerjen e pajisjeve mjekeumlsore vazhdimin e pagesave peumlr performanceuml teuml bazuar neuml numrin e pacienteumlve peumlrfshireuml pageseumln fillestare dhe pagesat vijuese peumlr komunat shfryteumlzimin efektiv teuml burimeve nga komunat si edhe aktivitetet e lidhura me mbeumlshtetjen peumlr Fondin e sigurimeve sheumlndeteumlsore Peumlr meuml tepeumlr mbareumlvajtja e projektit eumlshteuml ndikuar po ashtu dhe nga pandemia

Kosova u godit nga pandemia globale COVID-19 neuml mes teuml marsit dhe qeuml ateumlhereuml e deri meuml 25 prill 2020 janeuml sheumlnuar 731 raste teuml konfirmuara dhe 20 vdekje Rastet e konfirmuara kaneuml njeuml shtrirje neuml meuml se 22 komuna teuml Kosoveumls Meuml se 500 persona ndodhen neuml karantineuml teuml detyrueshme gjersa meuml se 6300 tjereuml janeuml neumln mbikeumlqyrjen e institucioneve teuml sheumlndetit publik Janeuml realizuar rreth 6200 testime Shumica e rasteve


4

janeuml sheumlnuar tek personat e grupmosheumls 30-39 vjeccedil teuml pasuar nga grupmoshat 20-29 vjeccedil 40-49 vjeccedil dhe 50-59 vjeccedil

Pandemia e COVID-19 e gjeti sheumlndeteumlsineuml publike teuml Kosoveumls shumeuml teuml dobeumlt neuml kuptimin e gatishmeumlriseuml peumlr trsquoiu peumlrgjigjur nevojave emergjente Vendi po peumlrballet me sfida neuml sigurimin e furnizimeve teuml nevojshme mjekeumlsore shtreteumlrve riorganizimin e institucioneve sheumlndeteumlsore zonave teuml testimit dhe karantineumls dhe personelin mjekeumlsor peumlr trsquoi beumlreuml balleuml numrit neuml rritje teuml shpejteuml teuml personave teuml infektuar Ndoneumlse Qeveria ka mobilizuar teuml gjitha burimet e mundshme peumlr ta adresuar keumlteuml emergjenceuml ende mbesin hendekeuml teuml konsideruesheumlm

Peumlr rrjedhojeuml Qeveria e Kosoveumls peumlrmes Ministriseuml seuml Financave i ka deumlrguar njeuml leteumlr Bankeumls Boteumlrore meuml 24 mars 2020 ku keumlrkon zgjatjen e dateumls seuml peumlrmbylljes seuml Projektit ekzistues teuml sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml (PSHK) dhe rialokimin e ~4 milioneuml eurove peumlr peumlrdorim peumlr nevoja emergjente teuml lidhura me COVID -19

Data aktuale e peumlrmbylljes seuml projektit 30 qershori 2020 eumlshteuml afat shumeuml i shkurteumlr peumlr zbatimin e ploteuml teuml aktiviteteve teuml ristrukturuara teuml projektit prandaj propozohet qeuml afati i peumlrmbylljes seuml projektit teuml shtyhet deri meuml 30 qershor 2021

Projekti i sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml ishte peumlrgatitur sipas politikave teuml vjetra teuml masave mbrojteumlse teuml Bankeumls Boteumlrore Ngaqeuml neuml kuadeumlr teuml projektit nuk parashihej teuml realizoheshin puneuml ndeumlrtimore apo inxhinierie projekti ishte kategorizuar si i kategoriseuml ldquoCrdquo sipas OP 401

Mireumlpo aktivitetet e parapara me ristrukturimin e projektit do teuml ngreneuml nivelin e rrezikshmeumlriseuml nga ai i kategoriseuml ldquoCrdquo neuml kategorineuml B Peumlr keumlteuml gjeuml keumlrkohet njeuml ristrukturim e Nivelit 2 dhe si rrjedhojeuml lipset teuml peumlrpilohen Plani i menaxhimit mjedisor dhe social (PMMS) dhe Plani i angazhimi teuml paleumlve teuml interesit (PAPI) peumlr ta peumlrcaktuar shtrirjen e mbeumlshtetjes

Duke qeneuml se aktivitetet peumlr mbeumlshtetjen lidhur me COVID-19 neuml kuadeumlr teuml projektit nuk ishte e mundur qeuml teuml identifikoheshin qeuml teuml gjitha veteumlm me vlereumlsim peumlr teuml qeneuml neuml pajtueshmeumlri me politikeumln e masave mbrojteumlse teuml Bankeumls Boteumlrore nevojitet teuml peumlrgatitet njeuml Kornizeuml e menaxhimit mjedisor dhe social e cila siguron qeuml projekti teuml identifikojeuml ndikimet e mundshme neuml mjedis neuml peumlrputhje me legjislacionin ekzistues kombeumltar dhe me Politikat operacionale teuml Bankeumls Boteumlrore peumlr mbrojtje mjedisore dhe sociale

KMMS do teuml sheumlrbejeuml si udheumlzues peumlr Njeumlsineuml peumlr bashkeumlrendim teuml projektit (NJBP) dhe eksponenteumlt e neumlnprojekteve peumlr sa i peumlrket vlereumlsimit MampS dhe vlereumlsimeve pasuese teuml neumlnprojekteve neuml vazhdeumln e zbatimit teuml tyre peumlrfshireuml keumltu teuml planeve specifike peumlr neumlnprojekte sipas politikave teuml Bankeumls Boteumlrore peumlr masat mbrojteumlse

Peumlr teuml menaxhuar rreziqet MampS neuml kuadeumlr teuml projektit Korniza e menaxhimit mjedisor dhe social (KMMS) do trsquoi peumlrvijojeuml masat e peumlrshtatshme teuml zbutjes seuml rreziqeve qeuml do teuml jeneuml teuml bazuara kryesisht neuml udheumlzimet e OBSH-seuml dhe politikat e Bankeumls Boteumlrore peumlr masat mbrojteumlse KMMS do teuml peumlrmbajeuml plane teuml menaxhimit mjedisor dhe social (PMMS) peumlr punime teuml shkalleumls seuml vogeumll teuml parashikuara me ristrukturimin e projektit si dhe plane teuml parandalimit e kontrollit teuml infeksionit dhe plane teuml menaxhimit teuml mbeturinave (PKI amp PMM) peumlr administrimin e mbeturinave medicinale

Gjithashtu KMMS do teuml ngeumlrthejeuml procedura peumlr menaxhimin e puneumls (PMP) peumlr NJBP dhe punonjeumlsit e kontraktuar peumlr teuml siguruar kushte teuml mireumlfillta teuml puneumls dhe menaxhimin e marreumldheumlnieve me punonjeumlsit si edhe ccedileumlshtje teuml sheumlndetit dhe siguriseuml neuml puneuml


5

Njeuml KMMS e tilleuml do trsquoi mundeumlsojeuml MSHNJBP qeuml ta sqarojeuml peumlr aq sa teuml jeteuml e mundur dhe mbi bazeumln e informatave ekzistuese qasjen qeuml duhet pasur neuml nivel teuml neumlnprojektit neuml pajtueshmeumlri me politikat e Bankeumls Boteumlrore peumlr masat mbrojteumlse

2 Peumlrshkrimi i projektit

Projekti ekzistues peumlrbeumlhet prej tre komponenteumlve vijues

Komponenti 1 Ngritja e shtyllave kryesore peumlr veumlnien neuml zbatim teuml sigurimit sheumlndeteumlsor social Me keumlteuml komponent do teuml vazhdohet njeumlsoj sipas ristrukturimit meuml teuml fundit me puneumln peumlr ta zbatuar paketeumln e peumlrfitimeve teuml sigurimit sheumlndeteumlsor social dhe peumlr ta finalizuar skemeumln e barnave peumlr pacienteumlt ambulantoreuml ofrim teuml mbeumlshtetjes teknike peumlr Fondin e Sigurimeve Sheumlndeteumlsore (FSSH) neuml ngritje teuml kapaciteteve si blereumls teuml sheumlrbimeve sheumlndeteumlsore dhe asistenceumln e nevojshme teknike peumlr hartimin e dokumenteve teuml nevojshme teuml politikave e akteve neumlnligjore si edhe procesin e vendimmarrjes deri neuml miratim teuml pakos Ky komponent do teuml vazhdojeuml seuml mbeumlshteturi meuml tej ngritjen e kapaciteteve teuml institucioneve sheumlndeteumlsore peumlr tiu peumlrgjigjur reformeumls seuml sigurimeve sheumlndeteumlsore sociale siccedil eumlshteuml mbeumlshtetja peumlr modernizimin e menaxhimit teuml spitaleve Neuml fund ky komponent do teuml sigurojeuml njeuml asistent teknik peumlr teuml mbeumlshtetur vlereumlsimin e strategjiseuml seuml sektorit teuml sheumlndeteumlsiseuml dhe peumlr teuml rishikuar listeumln kombeumltare teuml pajisjeve mjekeumlsore esenciale Nuk janeuml parapareuml ndeumlrtime teuml reja

Komponenti 2 Forcimi i sheumlrbimeve teuml kujdesit pareumlsor sheumlndeteumlsor (KPSH) Ky komponent do teuml vazhdojeuml mbeumlshtetjen peumlr pagesat peumlr performanceuml neuml bazeuml teuml numrit teuml pacienteumlve (PPBP) peumlr pjeseumln e mbetur teuml komunave dhe do teuml mundeumlsojeuml realizimin e pagesave sipas numrit teuml pacienteumlve teuml regjistruar peumlr trajnim teuml personelit si dhe peumlr vazhdimin e auditimeve teknike teuml pavarura

Komponenti 3 Menaxhimi i projektit Ky komponent do teuml vazhdojeuml teuml forcojeuml kapacitetin e MSH-seuml peumlr ta realizuar menaxhimin teknik dhe administrativ teuml projektit peumlrfshireuml auditimet pajisjet dhe kostot operacionale Veccedil keumlsaj do teuml realizohet njeuml anketeuml e keumlnaqshmeumlriseuml seuml pacienteumlve e cila do teuml shoqeumlrohet me forume teuml NJBP-seuml peumlr dialog mes marreumlsve dhe ofruesve teuml sheumlrbimeve sheumlndeteumlsore

Peumlrshkrim i ndryshimeve teuml propozuara me ristrukturimin e projektit

Sipas keumlrkeseumls seuml Qeveriseuml peumlr ristrukturim teuml Projektit teuml sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml (P147402) PSHK-seuml do trsquoi shtohet komponenti i ri 4 peumlr teuml adresuar nevojat e vendit peumlr reagim emergjent ndaj shpeumlrthimit teuml COVID-19 peumlr teuml siguruar furnizimet e nevojshme mjekeumlsore shtreteumlrit riorganizimin e institucioneve sheumlndeteumlsore zonat e testimit dhe karantineumls dhe qeuml personeli mjekeumlsor trsquoi peumlrgjigjet numrit neuml rritje teuml shpejteuml teuml personave teuml infektuar

Komponenti 4 Reagimi emergjent ndaj COVID-19 (37 milioneuml euro) Ky eumlshteuml njeuml komponent i ri i shtuar qeuml do teuml sigurojeuml mbeumlshtetje teuml menjeumlhershme peumlr Qeverineuml e Kosoveumls peumlr trsquoiu peumlrgjigjur emergjenceumls seuml sheumlndetit publik si dhe qeuml teuml parandalohet bartja e meumltejshme lokale e COVID-19 Kjo do teuml mbeumlshteseuml peumlrmireumlsimin e zbulimit teuml seumlmundjeve peumlrmes sigurimit teuml pajisjeve mjekeumlsore mobilizimit teuml kapaciteteve reaguese peumlrmes puneumltoreumlve sheumlndeteumlsoreuml shteseuml teuml trajnuar dhe teuml pajisur mireuml peumlr puneuml neuml vijeumln e pareuml si dhe parandalimin e arritjes seuml COVID-19 dhe peumlrhapjes seuml meumltejme peumlrmes strategjive teuml kontrollit Neuml vazhdim janeuml dheumlneuml aktivitetet e holleumlsishme qeuml do teuml mbeumlshteseuml ky komponent


6

- Blerja e furnizimeve mjekeumlsore Ky neumln-komponent do teuml ndihmojeuml neuml forcimin e sistemeve teuml mbikeumlqyrjes seuml seumlmundjes duke siguruar furnizime mjekeumlsore peumlrfshireuml keumltu komplete testimi pajisje personale mbrojteumlse pompa infuzioni ventilatoreuml respiratoreuml etj sipas Planit teuml gatishmeumlriseuml dhe reagimit ndaj emergjencave teuml MSH-seuml

- Mbeumlshtetje peumlr stafin mjekeumlsor dhe operacionet Ky neumln-komponent do trsquou ndihmojeuml puneumltoreumlve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor qeuml teuml ofrojneuml kujdes mjekeumlsor dhe teuml sigurojneuml mbareumlvajtjen e sheumlrbimeve esenciale peumlr komunitetin duke puneumlsuar afeumlrsisht 450 personel ndihmeumls shteseuml mjekeumlsor dhe operacional peumlr ta luftuar COVID-19 peumlr njeuml periudheuml prej 3 muajsh me njeuml pageseuml fikse prej 400 euromuaj Ky personel mbeumlshteteumls i peumlrkohsheumlm do teuml sigurojeuml ofrimin e sheumlrbimeve kritike mjekeumlsore dhe mbeumlshtetje neuml peumlrballimin e keumlrkeseumls seuml rritur peumlr sheumlrbime neuml institucionet e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe zonat e karantineumls si rrjedhojeuml e shpeumlrthimit teuml pandemiseuml

- Rehabilitimi i zonave teuml karantineumls Ky neumln-komponent ka peumlr qeumlllim kryerjen e punimeve civile rehabilituese peumlr zonat ekzistuese teuml karantineumls neuml Qendreumln e Studenteumlve teuml Prishtineumls dhe zonat e mundshme teuml reja vareumlsisht nga meumlnyra si do teuml evoluojeuml situata Neuml zonat ekzistuese teuml planifikuara peumlr karantineuml keumlrkohet teuml kryhen punime peumlr peumlrshtatjen e tyre peumlrmes riorganizimit teuml hapeumlsireumls dhe investimeve teuml vogla neuml meumlnyreuml qeuml teuml peumlrmbushen udheumlzimet peumlr izolimin e rasteve


Meqeuml ristrukturimi do teuml peumlrgatitet njeumllloj sipas politikave teuml masave mbrojteumlse dhe parasheh punime teuml shkalleumls seuml vogeumll kategoria mjedisore dhe sociale eumlshteuml ndryshuar nga ajo ldquoCrdquo neuml kategorineuml ldquoBrdquo

Kateumlr fushat kryesore teuml ndikimeve dhe rreziqeve mjedisore peumlr projektin janeuml

(i) rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me punimet neuml shkalleuml teuml vogeumll peumlr riorganizimin e hapeumlsireumls sipas Udheumlzimeve teuml OBSH

(ii) rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me menaxhimin dhe asgjeumlsimin e mbeturinave (iii) rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me peumlrhapjen e virusit tek puneumltoreumlt e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe (iv) rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me peumlrhapjen e COVID-19 neuml mesin e popullateumls neuml peumlrgjitheumlsi

Ndikimet kryesore mjedisore qeuml lidhen me punimet e shkalleumls seuml vogeumll teuml parashikuara peumlr peumlrshtatjen e hapeumlsirave neuml qendreumln e studenteumlve si karantineuml peumlr izolim teuml peumlrkohsheumlm teuml rasteve teuml dyshuara peumlr infektim me COVID-19 neuml kuadeumlr teuml komponentit 4 do teuml peumlrfshijneuml pluhurin dhe zhurmeumln menaxhimin e mbeturinave ndeumlrtimore dhe sigurineuml e puneumltoreumlve Neuml hapeumlsirat e karantineumls nuk pritet teuml krijohen mbeturina teuml kontaminuara apo teuml infektuara peumlr teuml cilat do teuml keumlrkohej trajtim dhe ndeumlrgjegjeumlsim i veccedilanteuml

Gjateuml operimit teuml karantinave do teuml krijohen kryesisht mbeturina shteumlpiake dhe nga pastrimi dhe ateuml kryesisht nga mensa ku do tu sheumlrbehet ushqimi personave neuml karantineuml Qeuml teuml gjitha keumlto janeuml teuml peumlrkohshme dhe mund teuml zbuten lehteumlsisht duke iu peumlrmbajtur KMMS-seuml dhe PMMS-ve peumlr lokacionet gjegjeumlse qeuml do teuml hartohen pasi aktivitetet teuml jeneuml peumlrcaktuar meuml mireuml

Projekti do teuml financojeuml blerjen e mallrave furnizimeve mjekeumlsore peumlrfshireuml komplete testimi pajisje personale mbrojteumlse pompa infuzioni ventilatoreuml dhe respiratoreuml peumlr teuml forcuar sistemet e mbikeumlqyrjes seuml seumlmundjes neuml Qendreumln Klinike Universitare teuml Kosoveumls (QKUK) Rrjedhimisht mbeturinat medicinale


7

(peumlrfshireuml ujin reagjenteumlt materialet e infektuara etj) qeuml mund teuml krijohen nga laboratoreumlt institucionet sheumlndeteumlsore dhe pikat e kontrollit qeuml do teuml mbeumlshteten (barna furnizime dhe pajisje mjekeumlsore) mund teuml keneuml ndikim neuml mjedisin dhe sheumlndetin e njereumlzve

Neuml QKUK mbeturinat medicinale trajtohen neuml impiantin e sterilizimit teuml licencuar nga MIA Mbeturinat patologjike dhe infektive trajtohen gjithashtu nga kompani teuml licencuara me kontrata teuml posaccedilme Impianti peumlr sterilizim teuml mbeturinave medicinale neuml Prishtineuml ndodhet neuml hapeumlsirat e QKUK-seuml

Projekti do teuml puneumlsojeuml peumlrkoheumlsisht personel mbeumlshteteumls peumlr teuml siguruar ofrimin e sheumlrbimeve kritike mjekeumlsore dhe mbeumlshtetje neuml peumlrballimin e keumlrkeseumls seuml rritur peumlr sheumlrbime neuml institucionet e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe zonat e karantineumls si rrjedhojeuml e shpeumlrthimit teuml pandemiseuml NJBP do teuml beumljeuml shqyrtimin e protokolleve teuml institucioneve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor peumlr mbrojtjen e punonjeumlsve sheumlndeteumlsoreuml nga seumlmundjet ngjiteumlse neuml pajtim me udheumlzimet e OBSH-seuml peumlr COVID-19 dhe Protokollin e kontrollit dhe parandalimit teuml infeksionit

Projekti ngeumlrthen peumlrshtatjen e objekteve ekzistuese teuml qendreumls seuml studenteumlve peumlr trsquoi shndeumlrruar peumlrkoheumlsisht neuml karantineuml peumlr rastet e dyshuara me COVID-19 prandaj nuk parashihet teuml keteuml blerje toke dhe zhvendosje

Teuml gjitha aktivitetet qeuml do teuml ndeumlrmerren neuml kuadeumlr teuml projektit do teuml verifikohen duke peumlrdorur formularin qeuml ndodhet neuml Shtojceumln II me qeumlllim teuml peumlrjashtimit teuml aktivitete teuml caktuara me rrezik identifikimit teuml ccedileumlshtjeve teuml mundshme mjedisore dhe sociale dhe teuml klasifikimit teuml rreziqeve mjedisore dhe sociale

3 Korniza e politikave ligjore dhe rregullatore

31 Ligjet e rregulloret kombeumltare dhe traktatet ndeumlrkombeumltare peumlrkateumlse

Neuml vazhdim eumlshteuml dheumlneuml njeuml peumlrmbledhje e ligjeve dhe rregulloreve me reumlndeumlsi peumlr ccedileumlshtjet mjedisore dhe sociale teuml ndeumlrlidhura me Projektin e sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml neuml peumlrgjigje ndaj emergjenceumls seuml COVID-19 si vijon

Kornizat e politikave ligjore dhe administrative teuml vendit me reumlndeumlsi peumlr projektin sheumlndeteumlsor

- Ligji peumlr sheumlndeteumlsi 2004_4 - Ligji peumlr parandalimin dhe luftimin e seumlmundjeve ngjiteumlse Ligji nr 02L-109 - Ligji peumlr Inspektoratin Sanitar teuml Kosoveumls 200322 - Ligji peumlr produkte dhe pajisje medicinale 200326 - Ligji peumlr sheumlndeteumlsi publike 2007_02-L78 - Ligji peumlr teuml drejtat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e banoreumlve teuml Kosoveumls neuml sistemin sheumlndeteumlsor 2004_38 - Ligji peumlr veprimtarineuml private neuml sheumlndeteumlsi 2004_50 - Ligji peumlr Inspektoratin Sheumlndeteumlsor 2006_02-L38 - Ligji peumlr sheumlrbimin mjekeumlsor emergjent 2006_02-L50 - Ligji peumlr sheumlndetin riprodhues 2006_02-L76 - Ligji peumlr transfuzionin e gjakut kontrollin e gjakut dhe produkteve teuml tij 2007_02-L101 - Ligji peumlr parandalimin dhe luftimin e seumlmundjeve ngjiteumlse 2007_02-L109 - Ligji peumlr ndryshimin dhe ploteumlsimin e Ligjit peumlr sheumlndeteumlsi 2008_03-L-124 - Ligji peumlr produkte dhe pajisje medicinale 04L-190


8

- Rregullorja nr 182017 peumlr lokacionet kushtet peumlr ndeumlrtimin dhe mireumlmbajtjen e strehimoreve si dhe normat teknike peumlr strehimore dhe adaptim teuml objekteve peumlr strehim

Ligji nr 20044 peumlr sheumlndeteumlsi i Kosoveumls eumlshteuml miratuar nga Kuvendi i Kosoveumls neuml bazeuml teuml kompetencave teuml dheumlna Institucioneve teuml Peumlrkohshme Veteumlqeveriseumlse neuml Kosoveuml nga Administrata e Peumlrkohshme e Kombeve teuml Bashkuara Misioni neuml Kosoveuml (UNMIK) me Rregulloren Nr 20019 teuml dateumls 15 maj 2001 duke u mbeumlshtetur neuml Shtojceumln VI teuml Rregullores seuml UNMIK-ut Nr 20025 mbi themelimin e Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml me qeumlllim teuml krijimit teuml bazeumls ligjore peumlr rregullimin peumlrparimin dhe peumlrmireumlsimin e ofrimit teuml kujdesit sheumlndeteumlsor peumlr banoreumlt e Kosoveumls Reforma sheumlndeteumlsore eumlshteuml njeuml proces i vazhduesheumlm qeuml ka nisur qeuml nga peumlrfundimi i konfliktit neuml vitin 1999 dhe ka qeneuml ccedileumlshtje diskutimesh peumlr njeuml koheuml teuml gjateuml Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml veprimtarineuml e vet e zhvillon neumln ombrelleumln e Qeveriseuml seuml Kosoveumls neuml peumlrputhje me Kushtetuteumln dhe ligjet neuml fuqi Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse mes tjerash peumlr krijimin e politikave zbatimin e ligjeve dhe promovimin e njeuml qasjeje jodiskriminuese ndaj banoreumlve dhe neuml keumlteuml meumlnyreuml vendoseuml norma e standarde duke i respektuar standardet ndeumlrkombeumltare peumlrkateumlse

Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml eumlshteuml themeluar neuml shkurt teuml vitit 2002 bashkeuml me Institutin Kombeumltar teuml Shёndetёsisё Publike (IKSHP) Peumlrgjegjeumlsiteuml e saj peumlrfshijneuml por jo veteumlm hartimin e politikave planifikimin strategjik licencimet sigurimin e cileumlsiseuml dhe buxhetimin Rol pareumlsor ka monitorimin mbikeumlqyrjen dhe mbeumlshtetjen si teuml spitaleve ashtu edhe teuml kujdesit pareumlsor sheumlndeteumlsor

Ligji peumlr parandalimin dhe luftimin e seumlmundjeve ngjiteumlse Ligji nr 02L-109 Mbrojtja nga seumlmundjet ngjiteumlse qeuml rrezikojneuml teumlreuml vendin eumlshteuml detyreuml e Institutit teuml Kosoveumls peumlr Sheumlndetin Publik (IKSHP) Inspektoratit Sanitar teuml Kosoveumls Inspektoratit Sheumlndeteumlsor teuml Kosoveumls teuml gjitha institucioneve sheumlndeteumlsore publike dhe private institucioneve josheumlndeteumlsore komunave dhe vet qytetareumlve neumln mbikeumlqyrjen e Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml Masat peumlr parandalimin dhe luftimin e seumlmundjeve ngjiteumlse i zbatojneuml drejtpeumlrdrejt institucionet sheumlndeteumlsore dhe profesionisteumlt sheumlndeteumlsoreuml neuml pajtueshmeumlri me keumlteuml ligj

Ligji peumlr Inspektoratin Sanitar teuml Kosoveumls 200322 Ky ligj ka si qeumlllim krijimin e bazeumls ligjore peumlr rregullimin dhe peumlrparimin e kontrollit teuml cileumlsiseuml seuml ushqimit zbatimin e masave peumlr luftimin dhe eliminimin e seumlmundjeve ngjiteumlse si dhe kontrollimin e kushteve higjienike-sanitare teuml objekteve industriale-ushqimore sheumlndeteumlsore tregtare-ushqimore hoteliere objekteve parashkollore dhe shkollore objekteve teuml kultureumls sportit dhe rekreacionit teuml objekteve teuml mbajtjes seuml higjieneumls personale objekteve publike dhe vendbanimeve publike me qeumlllim teuml mbrojtjes seuml sheumlndetit teuml popullateumls seuml Kosoveumls

Ligji peumlr kujdesin mjekeumlsor emergjent 2006_02-L50 Ka si qeumlllim krijimin e bazeumls ligjore peumlr rregullimin peumlrparimin dhe peumlrmireumlsimin e kujdesit sheumlndeteumlsor emergjent Sheumlrbimi emergjent mjekeumlsor zbatohet neuml nivel pareumlsor dyteumlsor neuml qendrat referente peumlr Kosoveuml neuml Qendreumln Klinike Universitare teuml Kosoveumls (QKUK) peumlrfshireuml keumltu edhe sheumlrbimin emergjent teuml Trupave teuml Mbrojtjes seuml Kosoveumls (TMK) Veprimtaria emergjente mjekeumlsore organizohet me qeumlllim teuml sigurimit teuml kujdesit emergjent sheumlndeteumlsor adekuat peumlr banoreumlt neuml kushte normale dhe neuml rrethana teuml gjendjes seuml jashteumlzakonshme

Sheumlrbimi emergjent mjekeumlsor peumlrkujdeset peumlr banoreumlt popullateumln ose njeuml pjeseuml teuml popullateumls neuml gjendje teuml jashteumlzakonshme neuml bashkeumlveprim me zjarrfikeumlsit policineuml dhe TMK-neuml

a) me rastin e fatkeqeumlsive masovike b) me rastin e zjarreve veumlrshimeve


9

c) me rastin e teumlrmetit rreumlshqitjes seuml dheut d) me rastin e shembjes seuml ortekeumlve teuml meumldha teuml boreumls e) me rastin e leumlndimeve dhe helmimeve masovike f) neuml rast teuml bioterrorizmit g) me rastin e epidemive dhe pandemive eventuale

Ligji peumlr sheumlndeteumlsi publike 2007_02-L78 Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml peumlrpilon dhe monitoron zbatimin e politikave te sheumlndeteumlsiseuml publike peumlrmes Institutit Kombeumltar teuml Sheumlndeteumlsiseuml Publike teuml Kosoveumls

Instituti Kombeumltar i Sheumlndeteumlsiseuml Publike teuml Kosoveumls (IKSHPK) eumlshteuml institucion publik i cili ushtron mes tjerash veprimtariteuml referente neuml leumlmin e sheumlndeteumlsiseuml publike si neuml vijim

a) Kontrolli i gatishmeumlriseuml dhe teuml peumlrgjegjeumlsiseuml epidemiologjike b) Menaxhimi dhe vlereumlsimi i situateumls epidemiologjike teuml seumlmundjeve ngjiteumlse c) Menaxhimi i programit teuml zgjeruar teuml imunizimit g) Menaxhimi i infeksioneve intra-hospitalore e) Analizimi dhe vlereumlsimi i gjendjes higjienike sanitare neuml objektet publike dhe private f) Analizimi dhe vlereumlsimi i cileumlsiseuml seuml ujit peumlr pije g) Analizimi dhe vlereumlsimi i sanitacionit etj

Veccedil legjislacionit e rregulloreve teuml lartcekura neuml fusheumln e sheumlndeteumlsiseuml legjislacioni kombeumltar gjegjeumls peumlr projektin neuml fusheumln mjedisore dhe sociale peumlrfshin

- Ligji peumlr mbrojtjen e mjedisit (03L-025-2009) - Ligji peumlr vlereumlsimin e ndikimit neuml mjedis (VNM) - Ligji nr 04L-060 peumlr mbeturina (2012) - Udheumlzimi administrativ nr 102015 peumlr trajtimin e mbeturinave nga produktet medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 052008 peumlr administrimin me mbeturinat medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 122008 peumlr asgjeumlsimin e mbeturinave teuml produkteve medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 222013 peumlr menaxhimin e mbeturinave medicinale humane dhe

veterinare - Ligji i puneumls (03L-212) - Ligji peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneuml (04L-161) - Ligji peumlr mbrojtjen nga diskriminimi (05L-021)

Ligji peumlr mbrojtjen e mjedisit (03L-025-2009) eumlshteuml dokumenti juridik i nivelit meuml teuml larteuml neuml fusheumln e mjedisit neuml Kosoveuml qeuml rregullon parandalimin dhe zvogeumllimin e ndotjes monitorimin e mjedisit dhe peumlrcakton parimet peumlr shfryteumlzimin racional teuml burimeve natyrore Sipas keumltij ligji peumlr projektet e planifikuara peumlrfshireuml keumltu ndryshimet e teknologjiseuml rekonstruimin zgjerimin e kapaciteteve ose ndeumlrprerjen e puneumls gjeuml qeuml mund teuml sjellin deri te ndotja e mjedisit ose mund teuml paraqesin rrezik peumlr sheumlndetin e njeriut duhet teuml beumlhet vlereumlsimi paraprak i ndikimit neuml mjedis (VNM) Procedura peumlr realizim teuml njeuml VNM-je gjitheumlpeumlrfshireumlse eumlshteuml peumlrshkruar neuml Ligjin peumlr vlereumlsimin e ndikimit neuml mjedis (03L-214)

Ndoneumlse shumeuml ccedileumlshtje mjedisore janeuml adresuar me ligje e akte neumlnligjore tjera teuml posaccedilme akoma mbeten mangeumlsi neuml infrastruktureumln ligjore dhe teknike teuml nevojshme peumlr zbatimin e ploteuml teuml keumltij ligji teuml tilla si


10

mangeumlsiteuml sa i peumlrket monitorimit teuml ndotjes dhe teuml ndoteumlsve sistemin informativ mjedisor mungesa e instrumenteve ekonomike fondit peumlr mbrojtjen e mjedisit bordeve keumlshilleumldheumlneumlse etj

Ligji nr 03L-214 peumlr vlereumlsimin e ndikimit neuml mjedis (VNM) rregullon procedurat peumlr identifikimin dhe vlereumlsimin e ndikimeve teuml projekteve teuml caktuara qeuml i neumlnshtrohen vlereumlsimit teuml ndikimit neuml mjedis si dhe peumlrshkruan aspektet peumlrmbajtjen fusheumlveprimin e vlereumlsimit raportimin dhe procedurat administrative teuml vlereumlsimeve teuml ndikimit neuml mjedis teuml projekteve teuml propozuara me qeumlllim teuml sigurimit teuml teuml gjitha informatave peumlrkateumlse lidhur me mjedisin peumlr ta mundeumlsuar dhe lehteumlsuar procesin e vendimmarrjes Duke u bazuar neuml vlereumlsimet e ndikimit neuml mjedis Ministria e Infrastruktureumls dhe Ambientit (MIA) nxjerr peumllqim mjedisor qeuml keumlrkohet peumlr secilin projekt publik ose privat (teuml renditur neuml Shtojceumln I ose Shtojceumln II teuml keumltij ligji) i cili mund teuml keteuml efekte teuml theksuara neuml mjedis peumlr arsye teuml natyreumls seuml tij madheumlsiseuml ose lokacionit mes tjerash Teuml gjitha projektet e peumlrcaktuara neuml Shtojceumln I duhet trsquoi neumlnshtrohen vlereumlsimit teuml ndikimit neuml mjedis (VNM) ndeumlrsa projektet e renditura neuml Shtojceumln II ekzaminohen veccedil e veccedil dhe neuml pajtim me kriteret e parapara neuml Shtojceumln III peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse duhet trsquoi neumlnshtrohen VNM-seuml Lista e projekteve neuml Shtojceumln I dhe II peumlrkojneuml me Direktiveumln e BE-seuml peumlr VNM mireumlpo vlerat kufitarekapacitetet janeuml meuml rigoroze neuml ligjin e Kosoveumls (dmth pragje meuml teuml uleumlta peumlr obligimin peumlr teuml kryer VNM) Sipas keumltij ligji procedura e VNM peumlrfshin keumlto faza (1) peumlrzgjedhja (2) studimi (3) shqyrtimi i Raportit teuml VNM-seuml dhe (4) debati publik Neuml debat publik hidhen veteumlm konkludimet dhe rekomandimet kryesore teuml peumlrfshira neuml Raportin e VNM-seuml si dhe propozim-vendimi peumlr peumllqim mjedisor (jo i teumlreuml raporti) Aplikuesi eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr organizimin e konsultimit publik dhe peumlr mbledhjen e mendimeve dhe komenteve nga publiku Neuml planin e konsultimit publik (PKP) teuml cilin e peumlrgatit aplikuesi caktohet lokacioni data e debatit publik mekanizmat dhe koha e informimit teuml publikut si dhe lokacionet ku do teuml ekspozohen peumlrmbledhja joteknike e raportit teuml VNM dhe propozim-vendimi Planin e konsultimit publik e aprovon MIA dhe debati publik nuk mbahet derisa aplikuesi teuml mos e keteuml marreuml peumllqimin me shkrim nga MIA Zakonisht publiku informohet dateumln lokacionin koheumln e debatit publik dhe dokumentet e disponueshme neumlpeumlrmjet mjeteve teuml informimit ku peumlrfshihet shpallja meuml seuml paku neuml njeuml gazeteuml teuml peumlrditshme Debati publik mbahet neuml afat prej 20 deri 30 diteumlsh pas njoftimit publik Gjersa peumlrgjegjeumlsineuml peumlr shpeumlrndarje teuml informatave e mban aplikuesi mbledhjen e konsultimit publik e organizon dhe lehteumlson MIA (peumlrfshireuml prezantimin peumlrmbledheumls teuml VNM)

Ligji nr 04L-060 peumlr mbeturina (2012) rregullon menaxhimin e mbeturinave planet peumlr menaxhimin e mjedisit teuml drejtat dhe detyrimet e personave teuml licencuar teuml cileumlt merren me menaxhimin e mbeturinave meumlnyrat dhe kushtet e mbledhjes seuml mbeturinave transportit trajtimit peumlrpunimit magazinimit dhe deponimit peumlrfundimtar importin eksportin dhe transitin e mbeturinave monitorimin sistemin informativ dhe financimin

MIA beumln licencimet peumlr menaxhim teuml mbeturinave lejet peumlr eksportimin importimin dhe kalimin transit teuml mbeturinave si dhe menaxhon me mbeturinat e rrezikshme Kur eumlshteuml fjala peumlr licencat peumlr menaxhim teuml deponive teuml mbeturinave njeuml a meuml shumeuml komuna me marreumlveshje mund teuml caktojneuml dhe shfryteumlzojneuml lokacionin neuml territorin e tyre peumlr ndeumlrtimin e objekteve dhe impianteve peumlr menaxhimin e mbeturinave Neuml qofteuml se komunat nuk mund teuml arrijneuml marreumlveshjen peumlr caktimin e lokacionit teuml peumlrbashkeumlt peumlr menaxhimin e mbeturinave vendimin e merr Ministria e cila siguron qeuml kushtet e parapara me Ligjin peumlr mbeturinat teuml jeneuml peumlrmbushur


11

Ministri i MIA mund teuml marreuml vendime peumlr masa shteseuml peumlr menaxhimin e llojeve teuml caktuara teuml mbeturinave neumlse mbeturinat dhe veprimet me mbeturina mund teuml rrezikojneuml mjedisin dhe sheumlndetin e njeriut dhe neumlse ka keumlrkesa shteseuml peumlr zbatimin e dispozitave nga marreumlveshjet ndeumlrkombeumltare teuml cilat janeuml teuml detyrueshme peumlr Republikeumln e Kosoveumls

Pushteti lokal (komunat) eumlshteuml peumlrgjegjeumls peumlr peumlrgatitjen e planeve komunale peumlr menaxhimin e mbeturinave caktimin e lokacioneve peumlr nevoja teuml menaxhimit teuml mbeturinave neuml nivel komunal etj (neuml peumlrputhje me planin hapeumlsinor) si dhe caktimin e tarifave peumlr grumbullimin dhe deponimin e mbeturinave komunale Gjithashtu komunat janeuml peumlrgjegjeumlse peumlr peumlrzgjedhjen dhe licencimin (duke zbatuar procedurat e prokurimit) teuml personave peumlr mbledhjen grumbullimin magazinimin dhe transportin e mbeturinave inerte komunale komerciale teuml veumlllimshme dhe mbeturinat nga ndeumlrtimet dhe demolimet e objekteve ndeumlrtimore brenda territorit teuml tyre Kompania peumlr Menaxhimin e Deponive neuml Kosoveuml (KMDK) menaxhon deponiteuml sanitare teuml mbeturinave komunale

Mbeturinat e rrezikshme menaxhohen po ashtu edhe neuml pajtim me dispozitat e Ligjit peumlr mbeturinat MIA ka mandatin peumlr teuml menaxhuar me mbeturinat e rrezikshme neuml bashkeumlpunim me Ministrineuml peumlrkateumlse

Janeuml nxjerreuml disa udheumlzime administrative peumlr lloje teuml ndryshme teuml mbeturinave teuml rrezikshme siccedil janeuml

- Udheumlzimi administrativ nr 152015 peumlr menaxhimin e mbeturinave nga gypat fluoreshent qeuml peumlrmbajneuml merkur

- Udheumlzimi administrativ nr 222015 peumlr menaxhimin e mbeturinave qeuml peumlrmbajneuml azbest - Udheumlzimi administrativ nr 102015 peumlr trajtimin e mbeturinave nga produktet medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 052013 peumlr menaxhimin e vajrave teuml peumlrdorura dhe mbeturinave me

vajra - Udheumlzimi administrativ nr 102015 peumlr trajtimin e mbeturinave nga produktet medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 052008 peumlr administrimin me mbeturinat medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 122008 peumlr asgjeumlsimin e mbeturinave teuml produkteve medicinale - Udheumlzimi administrativ nr 222013 peumlr menaxhimin e mbeturinave medicinale humane dhe

veterinare

Janeuml hartuar numeumlr i madh i akteve neumlnligjore peumlr adresimin e shumiceumls seuml llojeve teuml mbeturinave siccedil parashihet me Ligjin nr 04L-060 peumlr mbeturinat megjitheumlkeumlteuml mangeumlsiteuml neuml kapacitetet dhe infrastruktureuml posaccedileumlrisht peumlr sa i peumlrket menaxhimit dhe deponimit teuml mbeturinave teuml rrezikshme janeuml pengeseuml peumlr zbatimin e ligjit

Ligji i puneumls (03L-212) rregullon teuml drejtat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e paleumlve qeuml kaneuml themeluar njeuml marreumldheumlnie zyrtare teuml puneumls Ky ligj rregullon puneumlsimin neuml sektorin privat dhe ateuml publik Ai ndalon teuml gjitha llojet e diskriminimit dhe ccedildo formeuml teuml puneumls seuml detyruar Me keumlteuml ligj peumlrcaktohen kushtet dhe kriteret peumlr themelimin e marreumldheumlnies seuml puneumls dhe detyrimet peumlr kushtet e puneumls peumlrfshireuml orarin e puneumls orarin e pageseumls dhe peumlrfitimet tjera teuml teuml puneumlsuarit Me keumlteuml ligj rregullohen gjithashtu dhe ndeumlrprerja e kontrateumls seuml puneumls dhe mekanizmat e ankimimit Ligj parasheh dialogun social qeuml shtjellohet meuml tej neuml Kontrateumln Kolektive Ligji i puneumls jep udheumlzime teuml peumlrgjithshme peumlr mbrojtjen dhe sigurineuml neuml puneuml fusheuml kjo qeuml rregullohet meuml tej me Ligjin peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneuml (04L-161) Kushtet e puneumls rregullohen meuml tej nga njeuml varg udheumlzimesh administrative (UA) qeuml ndalojneuml ose parashohin keumlrkesat ligjore minimale peumlr marreumlveshjet e puneumls peumlr teuml mitur (sikurse UA nr 052013 dhe UA nr 172008) peumlrcaktojneuml


12

mekanizmat e ankimimit dhe procedurat disiplinore (Rregullorja nr 012018) peumlrkufizojneuml pushimin e lehoniseuml dhe pageumln gjateuml pushimit teuml lehoniseuml (UA nr 012018 UA nr 072014 UA nr 052011) caktojneuml pageumln minimale (UA nr 092017) etj

Ligji peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneuml (04L-161) peumlrcakton kushtet dhe masat mbrojteumlse neuml vendin e puneumls qeuml kaneuml si synim parandalimin e leumlndimeve teuml lidhura me puneumln dhe sigurimin e siguriseuml dhe sheumlndetit neuml puneuml Vendi i puneumls peumlrkufizohet si ccedildo vend ku kryhet aktivitete teuml puneumls Ligji mandaton Qeverineuml e Kosoveumls qeuml teuml formojeuml Keumlshillin peumlr Siguri dhe Mbrojtje teuml Sheumlndetit teuml teuml Puneumlsuarve dhe teuml Mjedisit teuml Puneumls Ligji parasheh peumlrgjegjeumlsiteuml e paleumlve teuml peumlrfshira neuml marreumldheumlnien e puneumls si dhe siguron masa shteseuml teuml mbrojtjes neuml mjediset e puneumls peumlr teuml rinjteuml grateuml dhe personat me afteumlsi teuml kufizuara Ligji peumlrcakton masat peumlr peumlrmireumlsimin e shkalleumls seuml siguriseuml dhe sheumlndetit teuml teuml puneumlsuarve neuml puneuml Ky ligj peumlrmban parimet e peumlrgjithshme peumlr parandalimin e rreziqeve profesionale eliminimin e faktoreumlve teuml rrezikut dhe aksidenteve informimit konsultimit pjeseumlmarrjes seuml balancuar neuml peumlrmireumlsimin e nivelit teuml siguriseuml dhe sheumlndetit neuml puneuml trajnimit teuml teuml puneumlsuarve peumlrfaqeumlsuesve teuml tyre dhe udheumlzimeve teuml peumlrgjithshme peumlr zbatimin e keumltyre parimeve

Ligji peumlr mbrojtjen nga diskriminimi (05L-021) peumlrcakton njeuml kornize teuml peumlrgjithshme ligjore peumlr parandalimin dhe luftimin e teuml gjitha formave teuml diskriminimit mbi ccedilfareumldolloj baze neuml sfereumln e jeteumls publike dhe private Ai eumlshteuml neuml peumlrputhshmeumlri me direktivat e BE-seuml seuml misheumlrojneuml trajtimin e barabarteuml ndeumlrmjet personave pavareumlsisht prejardhjes racore apo etnike dhe gjiniseuml Rregullorja nr 032017 e miratuar nga Qeveria e Kosoveumls peumlrcakton detyrat dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e institucioneve qeveritare peumlr sa i peumlrket zbatimin teuml kornizeumls ligjore dhe mbrojtjes nga diskriminimi

Udheumlzimi administrativ nr 102015 peumlr trajtimin e mbeturinave nga produktet medicinale peumlrcakton keumlrkesat dhe kushtet peumlr trajtimin e mbeturinave nga produktet medicinale Me keumlteuml udheumlzim rregullohen kompetencat e autoriteteve kompetente meumlnyra e menaxhimit teuml mbeturinave nga produktet medicinale peumlrmes klasifikimit neuml lloje kategorizimit transportimit magazinimit dhe asgjeumlsimit teuml mbeturinave nga produktet medicinale

Udheumlzimi Administrativ peumlr administrimin e mbeturinave medicinale 052008 - qeumlllimi i keumltij UA eumlshteuml mbrojtja e mjedisit dhe sheumlndetit nga ndotja prej mbeturinave medicinale njereumlzore dhe veterinare lejimi i vendosjes dhe funksionimit teuml njeuml sistemi teuml peumlrshtatsheumlm peumlr grumbullimin trajtimin paketimin asgjeumlsimin dhe transportimin e mbeturinave medicinale njereumlzore dhe veterinare me qeumlllim teuml mbrojtjes seuml sheumlndetit publik dhe mjedisit peumlrcaktimi i kompetencave dhe peumlrgjegjeumlsive peumlr menaxhimin e mbeturinave medicinale njereumlzore dhe atyre veterinare

Trajtimi i mbeturinave medicinale - Mbeturinat medicinale gjenerohen nga shumeuml leumlndeuml mjekeumlsore teuml cilat prodhojneuml sasi teuml konsiderueshme teuml mbeturinave teuml rrezikshme Trajtimi i keumltyre mbeturinave neuml peumlrputhje me kriteret mjedisore eumlshteuml detyreuml profesionale dhe etike peumlr teuml gjitheuml operatoreumlve mjekeumlsoreuml Ky trajtim duhet teuml eliminojeuml patogjeneumlt e mundsheumlm qeuml mund teuml peumlrmbajeuml ky lloj i mbeturinave neuml meumlnyreuml qeuml teuml zvogeumllojeuml ndotjen e mjedisit dhe helmueshmeumlrineuml kimike dhe radiologjike Neumlse bien neuml kontakt me leumlkureumln syteuml ajrin gojeumln ose neumlse depeumlrtojneuml neuml forma teuml ndryshme neuml trupin e njeriut mbeturinat medicinale mund teuml shkaktojneuml infeksione Keumlto mbeturina duhet teuml trajtohen veteumlm neuml vendet e aprovuara nga MIA dhe operatoreumlt duhet teuml pajisen me lejen e duhur Trajtimi i mbeturinave medicinale rregullohet


13

me Udheumlzimin Administrativ Nr 122008 peumlr asgjeumlsimin e mbeturinave teuml produkteve medicinale dhe Udheumlzimin Administrativ Nr 052008 peumlr administrimin e mbeturinave medicinale

MIA i ka krijuar hapeumlsirat e sterilizimit teuml mbeturinave medicinale Kjo ka kontribuar neuml njeuml fareuml mase neuml zgjidhjen e problemit teuml mbeturinave medicinale nga spitalet rajonale neuml Kosoveuml por edhe neuml zvogeumllimin e veumlllimit teuml mbeturinave teuml asgjeumlsuara neuml deponiteuml sanitare Aktualisht ka impiante peumlr trajtimin e mbeturinave medicinale neuml Prishtineuml Mitroviceuml Gjilan Prizren Gjakoveuml Ferizaj dhe Pejeuml Impianti i trajtimit teuml mbeturinave medicinale neuml Prishtineuml eumlshteuml i vendosur neuml ambientet e QKUK-seuml Kapaciteti i keumltij impianti peumlr trajtimin e mbeturinave medicinale eumlshteuml 250 deri neuml 300 kg gjateuml njeuml cikli dhe brenda njeuml dite mund teuml kryhen 5 deri neuml 6 cikle Gjendja e keumltij impianti eumlshteuml e pranueshme dhe funksionon me kapacitet teuml ploteuml Sasia mesatare mujore e mbeturinave medicinale teuml trajtuara neuml keumlteuml impiant eumlshteuml rreth 11000 kg

32 Strategjiteuml sektoriale

Strategjia e Sektorit teuml Sheumlndeteumlsiseuml 2017-2021 do teuml sheumlrbejeuml si udheumlzim politik dhe profesional peumlr zhvillimin e sektorit sheumlndeteumlsor qeuml synon teuml peumlrmireumlsojeuml gjendjen sheumlndeteumlsore teuml popullateumls dhe keumlnaqshmeumlrineuml e pacienteumlve me sheumlrbimet sheumlndeteumlsore neuml Republikeumln e Kosoveumls

Objektivat strategjikeuml

bull mbrojtja dhe avancimi i objektivit sheumlndeteumlsor bull sigurimi i njeuml objektivi teuml qeumlndruesheumlm teuml financimit teuml sheumlndeteumlsiseuml bull riorganizimi i sektorit teuml sheumlndeteumlsiseuml

Plani Kombeumltar i Reagimit

Qeumlllimi i planit eumlshteuml teuml krijojeuml qasje gjitheumlpeumlrfshireumlse kombeumltare peumlr administrimin e incidenteve nga teuml gjitha rreziqet neuml spektrin e ploteuml teuml aktiviteteve qeuml lidhen me parandalimin gatishmeumlrineuml reagimin dhe rimeumlkeumlmbjen Ai peumlrfshin peumlrvojat dhe procedurat meuml teuml mira nga disiplina teuml ndryshme teuml menaxhimit teuml incidenteve (siguria kombeumltare menaxhimi i urgjencave zbatimi i ligjit zjarrfikja reagimi ndaj substancave teuml rrezikshme puneumlt publike sheumlndeti publik sheumlrbimet e urgjenceumls mjekeumlsore dhe puneumltoret neuml reagimin dhe rimeumlkeumlmbjen neuml fusheumln e sheumlndetit dhe siguriseuml) dhe i integron ato neuml njeuml struktureuml teuml koordinuar dhe teuml peumlrbashkeumlt

33 Politikat e zbatueshme Mbrojteumlse teuml Bankeumls Boteumlrore

Qeumlllimi i politikave teuml mbrojtjes mjedisore dhe sociale teuml Bankeumls Boteumlrore eumlshteuml parandalimi dhe zbutja e deumlmit teuml padrejteuml ndaj njereumlzve dhe mjedisit ku jetojneuml neuml procesin e zhvillimit Ata janeuml thelbi i mbeumlshtetjes seuml keumltyre politikave qeuml peumlr qeumlllim kaneuml uljen e qeumlndrueshme teuml varfeumlriseuml

Duke pasur parasysh qeuml ristrukturimi i Projektit Sheumlndeteumlsor neuml Kosoveuml eumlshteuml klasifikuar si Kategori B peumlr qeumlllime teuml vlereumlsimit mjedisor eumlshteuml aktivizuar politika operacionale PO 401 e Bankeumls Boteumlrore Kjo eumlshteuml e reumlndeumlsishme peumlr shkak teuml punimeve teuml vogla teuml peumlrshtatjes dhe mbeturinat gjithashtu mund teuml paraqesin rrezik potencial peumlr sheumlndetin dhe kontaminimin dhe peumlr keumlteuml arsye kaneuml nevojeuml peumlr masa adekuate zbuteumlse teuml cilat do teuml adresohen neuml PMMS dhe Planin e Kontrollin teuml Infeksionit dhe Menaxhimit teuml Mbeturinave (PKIMM)


14

Politikat e Bankeumls Boteumlrore peumlr Masat mbrojteumlse neuml lidhje me projektin janeuml

Politikat mbrojteumlse teuml nxitura nga Projekti Po Jo Vlereumlsimi mjedisor OPBP 401 Habitatet natyrore OPBP 404 Pyjet OPBP 436 Menaxhimi i deumlmtuesve OP 409 Burimet kulturore fizike OPBP 411 Popujt indigjen OPBP 410 Zhvendosja e pavullnetshme OPBP 412 Siguria e digave OPBP 437 Projektet neuml Rrugeumlt Ndeumlrkombeumltare teuml Ujeumlrave OPBP 750

Projektet neuml zonat e kontestuara OPBP 760

401 Vlereumlsimi i Mjedisit ndihmon peumlr teuml siguruar sheumlndetin mjedisor dhe social dhe qeumlndrueshmeumlrineuml e projekteve teuml investimeve Mbeumlshtet integrimin e aspekteve mjedisore dhe sociale teuml projekteve neuml procesin e vendimmarrjes Teuml inicuara

404 Habitatet Natyrore Promovojneuml zhvillimin e qeumlndruesheumlm mjedisor duke mbeumlshtetur mbrojtjen ruajtjen mireumlmbajtjen dhe rehabilitimin e habitateve natyrore dhe funksioneve teuml tyre Nuk janeuml inicuar

409 Menaxhimi i deumlmtuesve Minimizimi dhe menaxhimi i rreziqeve mjedisore dhe sheumlndeteumlsore teuml lidhura me peumlrdorimin e pesticideve dhe promovimin dhe mbeumlshtetjen e menaxhimit teuml teuml deumlmtuesve neuml meumlnyreuml teuml sigurt efektive dhe teuml sheumlndosheuml peumlr mjedisin Nuk janeuml iniciuar

411 Burimet Kulturore Fizike (BKF) Ndihmeuml neuml ruajtjen e BKF dhe shmangien e shkateumlrrimit ose deumlmtimit teuml tyre BKF peumlrfshineuml burime me reumlndeumlsi arkeologjike paleontologjike historike arkitektonike fetare (peumlrfshireuml varrezat dhe vendet e varrimit) estetike ose me reumlndeumlsi tjeteumlr kulturore Teuml pa iniciuara

412 Zhvendosja e pavullnetshme Shmangia ose minimizimi i zhvendosjes seuml pavullnetshme dhe kur kjo nuk eumlshteuml e mundshme ndihma peumlr personat e zhvendosur neuml peumlrmireumlsimin ose teuml pakteumln rikthimin e mjeteve teuml jeteseumls dhe standardeve teuml tyre teuml jeteseumls neuml terma realeuml neuml krahasim me nivelet e para-zhvendosjes ose nivelet qeuml kaneuml ekzistuar para fillimit teuml zbatimit teuml projektit cilado qeuml eumlshteuml meuml e larteuml Nuk janeuml iniciuar

420 Popujt indigjeneuml Dizajnimi dhe zbatimi i projekteve neuml ateuml meumlnyreuml qeuml mbeumlshteteuml respektimin e ploteuml teuml dinjitetit teuml popujve indigjeneuml teuml drejtave teuml njeriut dhe veccedilantineuml kulturore neuml meumlnyreuml qeuml ata (1) teuml marrin peumlrfitime sociale dhe ekonomike teuml peumlrputhshme me aspektet e tyre kulturore dhe (2) teuml mos peumlsojneuml efekte teuml deumlmshme gjateuml procesit teuml zhvillimit Nuk janeuml iniciuar

436 Pyjet Realizimi i potencialit teuml pyjeve peumlr teuml zvogeumlluar varfeumlrineuml neuml meumlnyreuml teuml qeumlndrueshme integruar pyjet neuml meumlnyreuml teuml efektshme neuml zhvillimin e qeumlndruesheumlm ekonomik dhe mbrojtjen e sheumlrbimeve dhe vlerave jetike mjedisore lokale dhe globale teuml pyjeve Nuk janeuml iniciuar


15

437 Siguria e digave Sigurimi i cileumlsiseuml dhe siguriseuml neuml dizajnimin dhe ndeumlrtimin e digave teuml reja dhe rehabilitimin e digave ekzistuese dhe neuml kryerjen e aktiviteteve qeuml mund teuml preken nga digat ekzistuese Nuk janeuml iniciuar

750 Projektet neuml Rrugeumlt Ndeumlrkombeumltare Ujore Siguron qeuml aspektet ndeumlrkombeumltare teuml projektit peumlr rrugeumlt ujore ndeumlrkombeumltare teuml trajtohen sa meuml shpejt teuml jeteuml e mundur dhe qeuml shtetet peumlrgjateuml tyre teuml njoftohen peumlr projektin e propozuar dhe detajet e tij Nuk janeuml iniciuar

760 Projekte neuml zona teuml kontestueshme Sigurimi qeuml pretenduesit tjereuml neuml zoneumln e kontestueshme teuml mos keneuml asnjeuml kundeumlrshtim peumlr projektin ose qeuml rrethanat e veccedilanta teuml ccedileumlshtjes garantojneuml mbeumlshtetjen e Bankeumls peumlr projektin pavareumlsisht nga ndonjeuml kundeumlrshtim ose mungeseuml miratimi nga pretenduesit tjereuml Nuk janeuml iniciuar

34 Udheumlzimi i Organizateumls Boteumlrore teuml Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH)

OBSH eumlshteuml duke mireumlmbajtur ueb-faqe specifike peumlr pandemineuml COVID-191 me udheumlzime teuml peumlrditeumlsuara peumlr shtete dhe teuml natyreumls teknike Ndeumlrsa situata mbetet fluide eumlshteuml thelbeumlsore qeuml ata qeuml administrojneuml si reagimin kombeumltar ashtu edhe institucionet dhe programet specifike teuml kujdesit sheumlndeteumlsor teuml jeneuml teuml peumlrditeumlsuar me udheumlzimet e dheumlna nga OBSH dhe praktikat e tjera meuml teuml mira ndeumlrkombeumltare

Kosova nuk eumlshteuml aneumltare e konventave ndeumlrkombeumltare dhe rajonale siccedil eumlshteuml Konventa e Stokholmit peumlr ndoteumlsit organikeuml teuml vazhduesheumlm Konventa e Bazelit peumlr mbeturinat e rrezikshme dhe asgjeumlsimin

Shumeuml masa zbuteumlse dhe praktika teuml mira janeuml teuml dokumentuara mireuml neuml Udheumlzimet e Grupit teuml Bankeumls Boteumlrore peumlr Mjedisin Sheumlndeteumlsineuml dhe Sigurineuml (MSHS) Udheumlzimet e OBSH peumlr COVID-192 dhe praktika tjera teuml mira ndeumlrkombeumltare teuml industriseuml (PMNI) Ato duhet teuml ndiqen neuml peumlrgjitheumlsi duke marreuml parasysh kontekstin e vendit

Burimet e OBSH-seuml peumlrfshijneuml udheumlzime teknike lidhur me (i) biosigurineuml laboratorike (ii) parandalimin dhe kontrollin e infeksionit (iii) teuml drejtat rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e punonjeumlsve sheumlndeteumlsoreuml peumlrfshireuml konsideratat kryesore peumlr sigurineuml dhe sheumlndetin neuml puneuml (iv) ujin kanalizimet menaxhimin e higjieneumls dhe mbeturinave (v) karantineumln e individeumlve (vi) peumlrdorimin racional teuml PPE (vii) burimet e oksigjenit dhe shpeumlrndarjen peumlr qendrat e trajtimit COVID-19

Udheumlzimet shteseuml janeuml renditur meuml poshteuml neuml Shtojceumln V

4 Nivelet mjedisore e sociale bazeuml

41 Karakteristikat mjedisore

Mjedisi fizik Kosova eumlshteuml vend pa dalje neuml det neuml qendeumlr teuml Evropeumls Juglindore qeuml kufizohet me Shqipeumlrineuml Maqedonineuml e Veriut Malin e Zi dhe Serbineuml Sipeumlrfaqja e saj totale eumlshteuml 10887 km katroreuml Vendi ndodhet neuml njeuml larteumlsi prej 400-700 m mbi nivelin e detit i rrethuar nga disa vargmale teuml larta me larteumlsi prej 2000 deri neuml 2500 m l

Ajri dhe Klima Klima e Kosoveumls ndikohet nga afeumlrsia e saj me detet Adriatik dhe Egje si dhe maseumln tokeumlsore kontinentale evropiane neuml veri Klima e peumlrgjithshme eumlshteuml e llojit teuml ndryshuesheumlm kontinental 1 httpswwwwhointemergenciesdiseasesnovel-coronavirus-2019 2 httpswwwwhointemergenciesdiseasesnovel-coronavirus-2019


16

me disa elementeuml teuml klimeumls neumln-mesdhetare neuml jugun ekstrem dhe regjimin alpin neuml malet meuml teuml larta Dimrat janeuml teuml ftohteuml me temperatureuml mesatare neuml janar dhe shkurt me 0 gradeuml celsius dhe me akumulim teuml konsideruesheumlm teuml deumlboreumls veccedilaneumlrisht neuml male Vereumlrat janeuml teuml nxehta me ekstreme deri neuml 40 gradeuml Reshjet mesatare vjetore teuml shiut neuml Kosoveuml janeuml 720 mm por mund teuml arrijneuml neuml meuml shumeuml se 1000 mm neuml male Thateumlsirat verore nuk janeuml teuml pazakonta Larteumlsiteuml e ndryshme ndikimet klimatike dhe dherat brenda Kosoveumls ofrojneuml larmi teuml gjereuml teuml mikrohabitateve me teuml cileumlt peumlrshtaten speciet bimore dhe shtazore

Burimet ujore Burimet ujore paraqesin faktor teuml reumlndeumlsisheumlm neuml zhvillimin ekonomik dhe shoqeumlror teuml vendit Vlereumlsohet se Kosova ka 1600 m3ujeumlvit peumlr kokeuml banori Neuml terma hidrografikeuml Kosova eumlshteuml e ndareuml neuml 5 pellgje lumenjsh Drini i Bardhe Ibri Morava e Binccediles Lepenci dhe Plava Neuml njeuml vit me lageumlshti mesatare peumlrafeumlrsisht 38 x 109 ose 1212msup3s ujeuml rrjedheuml jashteuml territorit teuml Kosoveumls

Cileumlsia e ujit Kosova ka probleme serioze me sasineuml dhe cileumlsineuml e ujit Situata neuml terren eumlshteuml shumeuml e reumlndeuml Neumlse peumlrjashtohen disa trajtime mekanike teuml pakta Kosova nuk ka trajtim teuml ujeumlrave teuml ndotur as nga ndoteumlsit kolektiveuml as nga ata individualeuml Si rezultat i keumlsaj cileumlsia e ujit sipeumlrfaqeumlsor dhe neumlntokeumlsor eumlshteuml e trazuar

Ujeumlrat e zeza kryesisht peumlrfundojneuml neuml ujeumlrat neumlntokeumlsore dhe paraqesin rrezik potencial peumlr burimet e furnizimit me ujeuml sepse rreth 40 e popullsiseuml qeuml janeuml jashteuml sistemit teuml furnizimit me ujeuml peumlrdorin ujeumlrat neumlntokeumlsore si burim furnizimi me ujeuml Keumlto ujeumlra peumlrmbajneuml peumlrqendrime teuml larta teuml ndoteumlsve organikeuml dhe mikrobiologjikeuml si rezultat i fekaleve urbane dhe mbetjeve industriale Ujeumlrat e zeza nga industriteuml dhe minierat janeuml teuml ndotura dhe nuk ka asnjeuml lloj monitorimi neuml lidhje me cileumlsineuml e tyre

Bazuar neuml analizeumln dhe monitorimin e realizuar neuml projektin peumlr zhvillimin e Kadastreumls seuml Kosoveumls rreth ndoteumlsve teuml ujit janeuml regjistruar gjithsej 368 ndoteumls uji neuml teuml gjitheuml territorin e Republikeumls seuml Kosoveumls Nga ky numeumlr 266 janeuml ndoteumls kolektiveuml ndeumlrsa 102 janeuml ndoteumls teuml veccedilanteuml

Menaxhimi i mbeturinave Sistemi aktual i menaxhimit teuml mbeturinave teuml ngurta neuml Kosoveuml eumlshteuml i paqeumlndruesheumlm neuml aspektin mjedisor Grumbullimi transportimi dhe asgjeumlsimi i mbeturinave nuk sigurohet peumlr teuml gjitheuml dhe peumlr keumlteuml arsye mbeturinat e pa grumbulluara hidhen ose digjen dhe shkaktojneuml ndikim negativ neuml sheumlndetin e njeriut ujin ajrin tokeumln dhe biodiversitetin Neuml meumlnyreuml teuml ngjashme mbeturinat e rrezikshme (neuml zinxhirin e mbeturinave komunale) nuk grumbullohen e trajtohen veccedilmas dhe peumlrfundojneuml teuml deponuara me mbeturina komunale dhe paraqesin keumlrceumlnim peumlr mjedisin Grumbullimi transportimi dhe asgjeumlsimi peumlrfundimtar i mbeturinave komunale neuml deponi sanitare eumlshteuml njeuml nga sheumlrbimet themelore qeuml ofron komuna peumlr teuml gjitheuml ata qeuml punojneuml dhe jetojneuml neuml territorin e saj Shkalla e mbulimit me sheumlrbimet e grumbullimit teuml mbeturinave neuml rajon eumlshteuml 519 dhe 493 neuml territorin e sheumlrbyer nga ndeumlrmarrja rajonale e mbeturinave

Trajtimi i mbeturinave medicinale Sipas Ligjit teuml Kosoveumls peumlr Mbeturina personat qeuml administrojneuml mbeturina teuml produkteve medicinale duhet teuml licencohen Mbeturinat e prodhuara gjateuml administrimit teuml sheumlrbimeve mjekeumlsore duhet teuml ndahen ad hoc sipas kategoriseuml neuml mbeturina teuml rrezikshme dhe teuml parrezikshme Personat qeuml administrojneuml mbeturinat e produkteve medicinale duhet teuml hartojneuml plan peumlr menaxhimin e mbeturinave dhe teuml caktojneuml person peumlrgjegjeumls peumlr menaxhim teuml mbeturinave MSH peumlrcakton peumlrmbajtjen e planit teuml menaxhimit teuml mbeturinave teuml produkteve medicinale njereumlzore dhe metodave teuml menaxhimit teuml mbeturinave


17

MIA i ka krijuar hapeumlsirat e sterilizimit teuml mbeturinave medicinale Kjo ka kontribuar neuml njeuml fareuml mase neuml zgjidhjen e problemit teuml mbeturinave medicinale nga spitalet rajonale neuml Kosoveuml por edhe neuml zvogeumllimin e veumlllimit teuml mbeturinave teuml asgjeumlsuara neuml deponiteuml sanitare Aktualisht ka impiante peumlr trajtimin e mbeturinave medicinale neuml Prishtineuml Mitroviceuml Gjilan Prizren Gjakoveuml Ferizaj dhe Pejeuml Impianti i trajtimit teuml mbeturinave medicinale neuml Prishtineuml eumlshteuml i vendosur neuml ambientet e QKUK-seuml Kapaciteti i keumltij impianti peumlr trajtimin e mbeturinave medicinale eumlshteuml 250 deri neuml 300 kg gjateuml njeuml cikli dhe brenda njeuml dite mund teuml kryhen 5 deri neuml 6 cikle Gjendja e keumltij impianti eumlshteuml e pranueshme dhe funksionon me kapacitet teuml ploteuml Njeumlsia gjendet neuml QKUK neumln departamentin e sheumlrbimeve teknike dhe personat qeuml menaxhojneuml me mbeturina medicinale afteumlsohen dhe licencohen nga MIA Mbetjet infektive dhe patologjike menaxhohen peumlrmes operatoreumlve teuml licencuar e teuml kontraktuar Mbeturinat qeuml peumlrmbajneuml asbest Azbesti Teuml gjitha mbeturinat qeuml peumlrmbajneuml asbest duhet teuml largohen neuml peumlrputhje me Udheumlzimin Administrativ Nr 072009 Ky udheumlzim keumlrkon parandalim teuml ccedildo emetimi teuml asbestit neuml ajeumlr shkarkim teuml asbestit neuml ujeuml ose krijim teuml mbeturinave teuml ngurta qeuml peumlrmbajneuml asbest gjateuml ccedildo aktiviteti me materiale qeuml peumlrmbajneuml asbest Ai specifikon qeuml trajtimi i materialeve qeuml peumlrmbajneuml asbest duhet teuml beumlhet nga personakompani teuml licencuara sasiteuml duhet teuml gjurmohen siccedil duhet dhe transporti i mbeturinave qeuml peumlrmbajneuml asbest duhet teuml sheumlnjohet neuml peumlrputhje me udheumlzimet Meqeneumlse asnjeuml kompani neuml Kosoveuml nuk eumlshteuml e licencuar teuml transportojeuml ose menaxhojeuml mbeturina teuml rrezikshme sipas keumlrkeseumls seuml MIA-seuml Kontraktori duhet teuml marreuml peumllqimin mjedisor peumlr veprimtari teuml tilla nga MIA para punimeve dhe teuml gjitha aktivitetet e tilla duhet ti paraqiten Inspektorit teuml MIA-seuml 42 Karakteristikat socio-ekonomike

Kosova si njeuml nga shtetet meuml teuml reja neuml kontinent - si peumlr nga shteteumlsia e saj ashtu edhe mosha mesatare e popullsiseuml seuml saj (26 vjet) - ka potencial teuml konsideruesheumlm zhvillimi dhe megjithateuml peumlrballet me sfida Pa dalje neuml det me popullsi prej rreth 18 milion dhe sipeumlrfaqe prej 10877 km2 Kosova eumlshteuml njeuml nga vendet meuml teuml varfra teuml Evropeumls me gati njeuml teuml treteumln e popullsiseuml seuml saj qeuml jeton neumln kufirin kombeumltar teuml varfeumlriseuml Me politikat e ankoruara neuml objektivin politik teuml saj peumlr aneumltareumlsim neuml Bashkimin Evropian (BE) Kosova ka beumlreuml peumlrparim teuml konsideruesheumlm socio-ekonomik neuml promovimin e zhvillimit uljen e varfeumlriseuml dhe peumlrmireumlsimin e klimeumls seuml biznesit qeuml nga shpallja e pavareumlsiseuml seuml saj neuml vitin 2008 Mes vitit 2008 dhe 2016 bruto prodhimi i vendor (BPV) peumlr kokeuml banori u rrit mesatarisht 28 peumlr qind neuml terma realeuml dhe arriti neuml 3890 dollareuml Vendi u zhvendos nga vendi i 113 neuml vendin e 40-teuml neuml raportin e teuml beumlrit biznes mes 2010 dhe 2018 performuesi i treteuml meuml i mireuml i kategoriseuml seuml uleumlt me teuml ardhura mesatare Mireumlpo mbesin ende pengesa peumlr rritje meuml teuml fuqishme ekonomike Keumlto peumlrfshijneuml njeuml bazeuml teuml ngushteuml prodhimi peumlrmireumlsim teuml kufizuar vazhdimisht teuml konkurrenceumls dhe produktivitetit teuml sektorit privat mbeumlshtetje neuml model teuml rritjes ekonomike teuml konsumit teuml brendsheumlm teuml ushqyer nga deumlrgesat e parave nga jashteuml dhe investimet e donatoreumlve dhe pabaraziteuml ekzistuese brenda popullateumls peumlrgjateuml gjeografiseuml peumlrkateumlsiseuml etnike dhe gjiniseuml Adresimi i keumltyre pengesave dhe leumlvizja drejt qeumlllimit teuml aneumltareumlsimit teuml ploteuml neuml BE keumlrkon zbatim meuml teuml shpejteuml teuml reformave neuml Kosoveuml3

Konteksti sektorial dhe institucional

Kosova ka disa nga rezultatet meuml teuml keumlqija sheumlndeteumlsore neuml Evropeuml Sheumlndeti i neumlnave dhe feumlmijeumlve seumlmundjet e traktit respirator dhe seumlmundjet e qarkullimit teuml gjakut janeuml prioritete kryesore teuml sheumlndeteumlsiseuml Jeteumlgjateumlsia neuml lindje neuml Kosoveuml eumlshteuml 702 vjet qeuml eumlshteuml 10 vjet meuml e uleumlt se mesatarja e Bashkimit Evropian (BE) prej 802 vjet Vlereumlsimet e fundit neuml dispozicion sugjerojneuml njeuml Shkalleuml teuml Vdekshmeumlriseuml seuml Foshnjave

3 Korniza e Bankeumls Boteumlrore peumlr Partneritet me Shtetin (CPF) peumlr Kosoveumln


18

(IMR) prej 9-11 peumlr 1000 lindje teuml gjalla4 Keumlto nivele teuml IMR-seuml janeuml dyfishi i IMR-seuml seuml BE-seuml prej 41 peumlr 10003

Peumlr meuml tepeumlr keumlto shifra bazohen neuml raportime rutinore dhe ekzistojneuml gjasa teuml meumldha qeuml ato teuml jeneuml neumln-vlereumlsime Seumlmundjet perinatale dhe respiratore peumlrfshireuml keumltu tuberkulozin janeuml ndeumlr shkaqet kryesore teuml vdekshmeumlriseuml neuml teuml gjitheuml popullsineuml neuml peumlrgjitheumlsi ndeumlrsa shkaqet perinatale seumlmundjet respiratore dhe diarreja peumlrbeumljneuml shkaqet kryesore teuml vdekshmeumlriseuml seuml foshnjave Siccedil eumlshteuml rasti edhe me vendet tjera neuml rajon Seumlmundjet jo teuml transmetueshme (NCD) po beumlhen gjithnjeuml e meuml tepeumlr prioritet dhe seumlmundja e qarkullimit teuml gjakut tashmeuml eumlshteuml shkak shumeuml i madh i seumlmundshmeumlriseuml dhe vdekshmeumlriseuml

Modelet e reja epidemiologjike tregojneuml se parandalimi dhe administrimi i faktoreumlve teuml rrezikut peumlr NCD neuml nivelin e kujdesit pareumlsor do teuml jeteuml kritik peumlr teuml peumlrmireumlsuar rezultatet sheumlndeteumlsore dhe qeumlndrueshmeumlrineuml financiare teuml sistemit sheumlndeteumlsor kosovar Megjitheumlse teuml dheumlnat peumlr ofrimin e sheumlrbimeve peumlr NCD neuml Kosoveuml janeuml teuml kufizuara teuml dheumlnat nga rajoni ECA sugjerojneuml boshlleumlqe shumeuml teuml mundshme neuml ofrimin e sheumlrbimeve me bazeuml neuml popullateuml peumlr teuml parandaluar dhe menaxhuar faktoreumlt e rrezikut peumlr NCD si seumlmundja kardiovaskulare Peumlrmireumlsimi i rezultateve sheumlndeteumlsore peumlr faktoreumlt kryesoreuml teuml rrezikut si hipertensioni dhe kolesteroli i larteuml neuml Kosoveuml ka teuml ngjareuml teuml keumlrkojneuml mbulim teuml zgjeruar teuml sheumlrbimeve teuml edukimit sheumlndeteumlsor keumlshillimit dhe testimit neuml kujdesin pareumlsor i kombinuar me peumlrmireumlsimin e qasjes financiare peumlr ilaccedile dhe statina kundeumlr hipertensionit Peumlrvoja neuml rajon dhe gjetkeuml neumlnvizon gjithashtu reumlndeumlsineuml e forcimit teuml sheumlndeteumlsiseuml primare dhe rolit teuml saj teuml ruajtjes neuml kontekstin e sigurimeve sheumlndeteumlsore

Shpenzimet totale neuml sheumlndet dhe pjesa sheumlndeteumlsore e buxhetit teuml qeveriseuml neuml Kosoveuml janeuml teuml uleumlta neuml krahasim me krahasuesit rajonaleuml dhe BPV-neuml peumlr kokeuml banori duke treguar nevojeumln peumlr teuml rritur shpenzimet publike peumlr sheumlndeteumlsineuml Shpenzimet e Qeveriseuml seuml Kosoveumls peumlr sheumlndeteumlsineuml ishin 26 peumlr qind e BPV-seuml neuml 2012 dhe sheumlndeteumlsia peumlrbeumlnte afeumlrsisht 9 peumlr qind teuml shpenzimeve totale teuml qeveriseuml neuml vitin 2012 Keumlto janeuml neumln mesataren peumlr Evropeumln Juglindore (EJL) dhe mesataren e BE e cila neuml vitin 2011 ishte afeumlrsisht 13 peumlr qind e shpenzimeve teuml peumlrgjithshme teuml qeveriseuml dhe 5 peumlr qind e BPV-seuml dhe ndeumlr meuml teuml uleumltat neuml Evropeuml Peumlr meuml tepeumlr analizat tregojneuml se neuml vitin 2011 shpenzimet sheumlndeteumlsore neuml Kosoveuml ishin neumln mesataren globale peumlr krahasuesit e BPV-seuml peumlr kokeuml banori qeuml tregojneuml se ekziston argument i forteuml peumlr rritjen e shpenzimeve publike

Dobeumlsiteuml neuml sistemin sheumlndeteumlsor seuml bashku me karakteristikat demografike dhe sociale teuml Kosoveumls e beumljneuml ateuml shumeuml teuml ndjesheumlm ndaj peumlrhapjes seuml shpejteuml teuml COVID-19 Kosova eumlshteuml shtet i ri me veteumlm 7 peumlr qind teuml popullsiseuml seuml peumlrgjithshme ne mosheumln mbi 65 vjeccedil Mireumlpo teuml moshuarit neuml Kosoveuml kryesisht banojneuml me feumlmijeumlt dhe nipeumlrit e mbesat e tyre neuml familje ku shumeuml gjenerata jetojneuml neumln njeuml kulm Peumlrqindja e familjeve me shumeuml gjenerata neumln njeuml kulm (dmth familjeve me teuml pakteumln njeuml teuml rrituri madhor dhe njeuml teuml moshuari) eumlshteuml 305 peumlr qind dhe 61 peumlr qind teuml teuml gjitheuml njereumlzve teuml moshuar jetojneuml neuml familje me shumeuml gjenerata ku feumlmijeumlt janeuml teuml pranisheumlm5 Ky trend seuml bashku me barreumln e larteuml teuml NCD-ve neuml Kosoveuml e beumln popullsineuml teuml cenueshme ndaj peumlrhapjes seuml shpejteuml e koronavirusit duke teumlrhequr veumlmendjen neuml nevojeumln peumlr masa teuml izolimit teuml sheumlndetit publik

Duke pasur parasysh keumlta faktoreuml masat lehteumlsuese peumlrfshireuml distancimin social janeuml thelbeumlsore neuml reagimin ndaj pandemiseuml pasi qeuml ato do ta kufizojneuml presionin neuml sistemin sheumlndeteumlsor Sistemi sheumlndeteumlsor duhet teuml peumlrgatitet peumlr tu peumlrballur me keumlrkeseuml teuml shtuar peumlr sheumlrbime mjekeumlsore hospitalizim dhe kujdes sheumlndeteumlsor kritik peumlr pacienteumlt me COVID-19 ndeumlrsa vazhdon teuml ofrojeuml teuml pakteumln sheumlrbime themelore peumlr pacienteumlt qeuml nuk kaneuml COVID-19 Mireumlpo neuml meumlnyreuml qeuml vendi ta rrafshojeuml lakoren dhe teuml mos e 4 Instituti Kombeumltar i Sheumlndetit Publik teuml Kosoveumls 2012 5 Analiza e Bankeumls Boteumlrore e bazuar neuml Anketeumln e Buxhetit teuml Familjeve 2017


19

mbingarkojeuml sistemin sheumlndeteumlsor menjeumlhereuml deumlshmiteuml nga vendet e tjera tregojneuml se masat zbuteumlse peumlrfshireuml distancimin social janeuml thelbeumlsore peumlr ta zvogeumlluar bartjen neuml popullateuml dhe rrjedhimisht edhe numrin e njereumlzve teuml infektuar

Qeveria e Kosoveumls veproi shpejt duke shpallur meuml 15 Mars 2020 gjendje Emergjente teuml Sheumlndetit Publik peumlr teuml gjitheuml vendin Qeveria themeloi menjeumlhereuml Keumlshillin Kombeumltar peumlr Koordinimin dhe Monitorimin e COVID-19 i cili ka punuar me institucionet sheumlndeteumlsore agjenciteuml e Kombeve teuml Bashkuara autoritetet vendore teuml siguriseuml si dhe donatoreuml tjereuml ndeumlrkombeumltareuml peumlr teuml vendosur aranzhime karantine dhe kontrolle kufitare si dhe evakuim mjekeumlsor teuml qytetareumlve qeuml kthehen Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml (MSH) si agjencia kryesore peumlr planifikimin dhe reagimin kombeumltar teuml COVID-19 ka vendosur plane veprimesh peumlr teuml reaguar ndaj pandemiseuml peumlrfshireuml Planin Kombeumltar teuml Peumlrgatitjes dhe Reagimit peumlr COVID-19 i cili u iniciua neuml janar 2020 Vendimet dhe aktivitetet peumlr menaxhimin e urgjenceumls seuml sheumlndetit publik bazohen neuml Ligjin e Sheumlndeteumlsiseuml 20044 Ligjin peumlr Sheumlndetin Publik 02L-78 dhe Ligjin peumlr Parandalimin dhe Kontrollin e Seumlmundjeve Ngjiteumlse 02L-109 duke respektuar edhe protokollet e OBSH-seuml dhe Qendreumls Evropiane peumlr Kontroll teuml Seumlmundjeve 6 Plani fillimisht peumlrfshinte veprimtari ndeumlrgjegjeumlsimi midis profesionisteumlve sheumlndeteumlsor dhe publikut si dhe ndeumlrtimin e skenareumlve teuml mundsheumlm peumlr menaxhimin e epidemive duke parashikuar plane reaguese neuml nivele teuml ndryshme teuml rrezikut neuml vend teuml paraqitur nga numri i rasteve Plani gjithashtu vendosi procedura peumlr zbulimin izolimin dhe menaxhimin e rasteve si dhe protokolle kombeumltare peumlr testimin trajtimin dhe gjurmimin e rasteve Njeuml version meuml i avancuar i Planit peumlrfshineuml njeuml diagram teuml rrjedheumls seuml komunikimit ndeumlrmjet MSH dhe niveleve tjera teuml kujdesit sheumlndeteumlsor si dhe agjencive tjera teuml treta njeuml grup teuml qarteuml teuml peumlrgjegjeumlsive peumlr secilin paleuml teuml interesuar dhe njeuml vlereumlsim teuml stoqeve peumlr pajisjet personale mbrojtjeumlse (PPM) dezinfektimin materialet njeumlpeumlrdorimshme dhe kapacitetet izoluese teuml institucioneve sheumlndeteumlsore

5 Rreziqet e mundshme mjedisore e sociale dhe zbutja e tyre

Ristrukturimi do teuml shtojeuml komponentin qeuml do teuml financojeuml punimet civile neuml shkalleuml teuml vogeumll peumlrshtatjen e objekteve ekzistuese peumlr karantineuml dhe punime teuml tjera jo-civile blerjen e furnizimeve mjekeumlsore dhe mbeumlshtetjen peumlr stafin mjekeumlsor dhe operacionet (parasheh rreth 450 personel mbeumlshteteumls shteseuml mjekeumlsor dhe operacional peumlr ta luftuar Pandemineuml COVID-19 brenda tre muajve me njeuml pageseuml mesatare mujore prej 400 Euro)

Ndeumlrhyrjet pritet teuml beumlhen neuml hapeumlsireumln e objekteve ekzistuese Prandaj ato do teuml jeneuml kryesisht aktivitete themelore dhe ccedileumlshtjet mjedisore (dhe ndikimet e tyre) nuk pritet teuml jeneuml teuml reumlndeumlsishme Punimet fizike teuml parapara janeuml teuml shkalleumls seuml vogeumll dhe ndikimet e ndeumlrlidhura mjedisore pritet teuml jeneuml teuml peumlrkohshme teuml parashikueshme dhe me mundeumlsi teuml lehteuml teuml zbutjes

Qeumlllimi i karantineumls gjateuml shpeumlrthimit aktual eumlshteuml zvogeumllimi i transmetimit nga

bull Ndarja e kontakteve teuml dyshuara peumlr COVID 19 teuml izoluara nga komuniteti bull Monitorimi i kontakteve peumlr zbulim teuml shenjave dhe simptomave teuml COVID-19 dhe bull Ndarja e teuml dyshuarve me COVID - 19 sa meuml shpejt qeuml teuml jeteuml e mundur nga personat e tjereuml teuml

karantinuar

Njeumlsia e Koordinimit teuml Projektit (NJKP) e MSH-seuml do teuml jeteuml peumlrgjegjeumlse primare peumlr teuml siguruar qeuml rreziqet mjedisore dhe sociale teuml zbuten neuml ccedildo fazeuml teuml funksionimit teuml projektit

6 Plani Kombeumltar i Gatishmeumlriseuml dhe Reagimit peumlr COVID-19 Shkurt 2020


20

FAZA E PLANIFIKIMIT DHE PROJEKTIMIT

Neuml fazeumln e peumlrgatitjes MSHNJKP do teuml kontrollojeuml ccedildo struktureuml qeuml do teuml peumlrdoret si karantineuml peumlr rreziqe teuml mundshme mjedisore dhe sociale sipas Politikave Mbrojteumlse teuml Grupit teuml Bankeumls Boteumlrore7 Udheumlzimeve mjedisore sheumlndeteumlsore dhe teuml siguriseuml peumlr objektet e kujdesit sheumlndeteumlsor8 dhe Udheumlzimeve teuml OBSH peumlr COVID-199 si dhe formularit teuml kontrollimit teuml peumlrfshireuml neuml Shtojceumln II

Neuml keumlteuml fazeuml ccedileumlshtjet kryesore teuml MampS teuml shqyrtuara mund teuml peumlrfshijneuml sa vijon

- Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me Lokacionin peumlr objektet opsionale teuml karantineumls (afeumlrsia me zonat e ndjeshme si vendet e trasheumlgimiseuml kulturore ose rezervatet natyrore) vlereumlsimi mjedisor dhe shoqeumlror qeuml lidhen me receptoreumlt e ndjesheumlm shoqeumlroreuml neuml afeumlrsi si zoneuml banimi ose shkolleuml dhe disponueshmeumlria e sheumlrbimeve komunale si sheumlrbimi i furnizimit me ujeuml kanalizimit dhe mbledhjes seuml mbeturinave neuml lokacion

- Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me dizajnimin dhe planifikimin e funksionalitetit teuml objekteve teuml karantineumls

- Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me meumlnyreumln e organizimit teuml dhomavekonvikteve teuml ndara nga njeumlra-tjetra

- Duhet teuml merren para sysh rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me vlereumlsimin e keumlrkesave peumlr ushqim ujeuml leumlndeuml djegeumlse higjieneuml parandalim dhe kontrollim teuml infeksionit dhe monitorim teuml sheumlndetit teuml personave teuml karantinuar

- Rreziqet dhe ndikimet neuml lidhje me planifikimin e hapeumlsirave peumlr menaxhimin e mbeturinave qeuml nevojiten peumlr veumlllimin e mbeturinave teuml krijuara aranzhimet e peumlrpunimit dhe transportimit teuml mbeturinave procedurat operative dhe praktikat e puneumls kapaciteti i keumlrkuar peumlr llojin e hapeumlsireumls seuml asgjeumlsimit

- Rreziqet dhe ndikimet neuml lidhje me vlereumlsimin e ujeumlrave teuml zeza dhe emetimet e ajrit (neumlse janeuml teuml reumlndeumlsishme)

- Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me peumlrhapjen e virusit tek punonjeumlsit sheumlndeteumlsor - Rreziku dhe ndikimet e mos prioritizimit teuml popullateumls seuml cenueshme - Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me peumlrhapjen e COVID-19 mes individeumlve dhe puneumltoreumlve neuml

karantineuml dhe - Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me qasjen e shpejteuml neuml sheumlrbimet e duhura edukimin rreth

higjieneumls seuml duarve dhe PPM

Lokacioni peumlr objektet e karantineumls NJKP do teuml kontrollojeuml opsionet peumlr lokacionin e karantinave peumlr teuml siguruar qeuml ai teuml ploteumlsoj kriteret e keumlrkuara sipas masave mbrojteumlse teuml OBSH-seuml dhe BB-seuml Objektet e propozuara nga Qeveria e Kosoveumls janeuml konviktet ku nuk do preken vendet e trasheumlgimiseuml kulturore apo rezervatet e natyreumls dhe objektet kaneuml lidhje teuml mireuml me sheumlrbimet e ujit kanalizimit mbeturinave energjiseuml elektrike wifi-seuml etj Dizajni dhe planifikimi i funksionalitetit teuml karantineumls do teuml sigurojeuml respektimin e masave teuml parandalimit dhe kontrollit teuml infeksionit (PKI) peumlr individeumlt neuml karantineuml sipas Shtojceumls IV Organizimi i dhomavekonvikteve peumlr teuml siguruar ambient teuml peumlrshtatsheumlm dhe funizime adekuate sipas udheumlzimeve teuml OBSH-seuml dhoma teuml ajrosura neuml meumlnyreuml adekuate dhoma teke me hapeumlsireuml te duhur me hapeumlsira teuml nevojshme ngjitur me to (dmth Peumlr higjieneuml teuml duarve dhe ambiente teuml tualetit) Neumlse nuk ka

7 Shih httpswwwworldbankorgenprojects-operationsenvironmental-and-social-framework 8 httpEnvironmental-health-and-safety-guidelines-for-health-care-facilities 9 fileCWHO-2019-nCoV-IHR_Quarantine-20202-eng20(2)pdf


21

neuml dispozicion dhoma teke shtreteumlrit duhet teuml vendosen seuml paku 1 m larg Duhet teuml peumlrdoren kontrolle teuml peumlrshtatshme peumlr infektim teuml mjedisit distanca sociale duhet teuml mbahet (teuml pakteumln 1 m) ndeumlrmjet teuml gjitheuml personave qeuml janeuml neuml karantineuml teuml sigurohen ambientet peumlr ushqim ujeuml dhe higjieneuml teuml beumlhet trajtimin e duhur mjekeumlsor peumlr seumlmundjet ekzistuese trsquou shpjegohen teuml drejtat e tyre sheumlrbimeve qeuml do teuml vihen neuml dispozicion sa koheuml do teuml duhet teuml qeumlndrojneuml dhe ccedilfareuml do teuml ndodheuml neumlse seumlmuren peumlrveccedil keumlsaj duhet teuml sigurohet informacioni i kontaktit peumlr ambasadeumln e tyre ose mbeumlshtetjen konsullore ne vend komunikimi me aneumltareumlt e familjes Mbeumlshtetja psikosociale duhet teuml jeteuml neuml dispozicion Personat e moshuar dhe ata me meuml shumeuml seumlmundje keumlrkojneuml veumlmendje teuml veccedilanteuml peumlr shkak teuml rrezikut teuml shtuar se COVID-19 do ta reumlndojeuml gjendjen e tyre Kriteret themelore- MSH duhet teuml vlereumlsojeuml nevojat peumlr ushqime ujeuml dhe mjete higjienike dhe trsquoi siguroj ato peumlr periudheumln e karantineumls Menaxhimi i mbeturinave neuml karantina mbeturinat nga mireumlmbajtja e shteumlpiseuml mbeturinat shteumlpiake dhe mbeturinat nga punimet e krijuara nga punimet e rehabilitimit peumlr peumlrshtatjen e hapeumlsirave peumlr karantina sigurimi i mjediseve teuml peumlrshtatshme dhe mjeteve adekuate peumlr protokollet e administrimit teuml mbeturinave teuml sigurohet qeuml kompaniteuml e licencuara teuml mbledhjes seuml mbeturinave teuml kontraktohen teuml janeuml neuml dispozicion numri i duhur i kontejnereumlve dhe koshave dhe mbeturinat teuml asgjeumlsohen neuml deponi sanitare dhe jo neuml njeuml zoneuml teuml hapur teuml pa monitoruar Menaxhimi dhe asgjeumlsimi i mbeturinave medicinale Projekti do ta furnizojeuml QKUK-neuml me furnizime mjekeumlsore andaj NJKP do teuml kontrollojeuml secileumln njeumlsi teuml Klinikeumls Infektive (NJKI) peumlr teuml pareuml neumlse praktikat e duhura teuml administrimit dhe asgjeumlsimit teuml mbeturinave medicinale janeuml neuml peumlrputhje me Udheumlzimet MSHS teuml Grupit teuml Bankeumls Boteumlrore dhe Udheumlzimet aktuale teuml OBSH-seuml peumlr COVID-19 Kontrollimi do teuml beumlhet neuml bazeuml teuml formularit teuml kontrollimit qeuml gjendet neuml Shtojceumln II dhe do teuml peumlrfshijeuml

- Identifikimin e metodave aktuale teuml menaxhimit dhe asgjeumlsimit teuml mbeturinave medicinale neuml NJKI

- Identifikimin i ccedildo hapeumlsire neuml vend peumlr asgjeumlsimin e mbeturinave medicinale peumlrfshireuml furrat djegeumlse (incineratoreumlt) gropat peumlr djegien e mbeturinave medicinale gropat peumlr varrosjen e mbeturinave medicinale etj

- Identifikimi i ccedildo asgjeumlsimi jashteuml keumltij vendi teuml mbeturinave medicinale peumlrfshireuml meumlnyreumln e mbledhjes dhe depozitimit teuml materialit rrugeumlt e peumlrdorura deri neuml hapeumlsireumln e asgjeumlsimit dhe procedurat e asgjeumlsimit

- Rishikimi i protokolleve peumlr trajtimin e mbeturinave medicinale teuml lidhura neuml meumlnyreuml specifike me seumlmundjet infektive si COVID-19

- Rishikimi i procedurave teuml trajnimit peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsor dhe punonjeumlsit tjereuml teuml reumlndeumlsisheumlm teuml NJKI peumlr menaxhimin dhe asgjeumlsimin e mbeturinave medicinale

- Peumlrgatitja e PKIMM bazuar neuml shembullin e peumlrfshireuml neuml Shtojceumln IV peumlr NJKI-neuml

Mbrojtja e punonjeumlsve sheumlndeteumlsor NJKP do teuml beumljeuml rishikim teuml protokollit teuml NJKI peumlr mbrojtjen e punonjeumlsve sheumlndeteumlsor nga seumlmundjet e infeksioneve bazuar neuml Udheumlzimet aktuale teuml OBSH-seuml peumlr COVID-19 dhe Protokollin e kontrollit dhe parandalimit teuml infeksionit teuml peumlrfshira neuml Shtojceumln IV Rishikimi do teuml peumlrfshijeuml

- Peumlrcaktimin neumlse trajnimi i mbajtur peumlr punonjeumlsit sheumlndeteumlsor dhe punonjeumlsit tjereuml teuml NJKI-seuml eumlshteuml adekuat

- Peumlrcaktimi neumlse magazinat adekuate teuml PPM janeuml neuml dispozicion neuml vend dhe

- Identifikimi i linjave teuml furnizimit peumlr PPM-teuml e keumlrkuara

Qasjet peumlr komunikimit dhe strategjia Para zbatimit teuml karantineumls MSH duhet teuml


22

teuml komunikojeuml si duhet me njereumlzit me udheumlzime teuml qarta teuml azhurnuara transparente dhe konsistente dhe me informacion teuml besuesheumlm neuml lidhje me masat e karantineumls Personat teuml cileumlt janeuml neuml karantineuml duhet trsquoju ofrohet kujdes sheumlndeteumlsor mbeumlshtetje financiare sociale dhe psikosociale dhe nevojat themelore peumlrfshireuml ushqimi uji dhe gjeumlrat tjera thelbeumlsore Nevojat e popullateumls seuml cenueshme duhet teuml peumlrcaktohen si prioritet Gjateuml fazeumls seuml peumlrgatitjes seuml projektit ekipi i projektit ka peumlrpiluar Planin e Angazhimit teuml Paleumlve teuml Interesit (PAPI) i cili peumlrshkruan meumlnyrat me teuml cilat ekipi i projektit do teuml komunikojeuml me paleumlt e interesit dhe peumlrfshin njeuml mekanizeumlm me aneuml teuml seuml cilit njereumlzit mund teuml ngreneuml shqeteumlsime teuml japin informata kthyese ose teuml beumljneuml ankesa peumlr projektin dhe ccedildo aktivitet neuml lidhje me projektin Klienti gjithashtu ka zhvilluar dhe vendosur njeuml MTA peumlr tu mundeumlsuar paleumlve teuml interesit qeuml trsquoi paraqesin shqeteumlsimetkomentetsugjerimet e tyre neumlse kaneuml

Marrja e tokeumls dhe kufizimet neuml peumlrdorimin e tokeumls Punimet e peumlrshtatjes do teuml jeneuml neuml hapeumlsiratkonviktet ekzistuese dhe veteumlm me ndeumlrhyrje neuml shkalleuml teuml vogeumll prandaj nuk keumlrkohet KPR ose PVR

Si reagim ndaj COVID-19 Banka Boteumlrore ka leumlshuar udheumlzime peumlr menaxhimin e rreziqeve EampS qeuml janeuml neuml dispozicion neuml httpcovidoperations

FAZA E NDEumlRTIMIT

Puna neuml karantineuml NJKP-ja duhet teuml sigurojeuml qeuml teuml gjitha punimet e peumlrshtatjes seuml hapeumlsirave ekzistuese qeuml duhen beumlreuml neuml kuadeumlr teuml projektit teuml kryhen neuml peumlrputhje me njeuml PMMS specifik peumlr punishten teuml peumlrgatitur neuml bazeuml teuml mostreumls seuml dheumlneuml tek Shtojca III NJKP-ja gjithashtu do teuml sigurojeuml qeuml PMMS-ja specifik peumlr punishten teuml peumlrfshihet neuml ccedildo kontrateuml punimesh apo mbikeumlqyrjeje teuml lidhur peumlr njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar karantine PMMS-ja specifike e punishtes duhet teuml peumlrfshijeuml

- Menaxhimin e mbeturinave teuml ngurta qeuml lidhen me ndeumlrtimin ujeumlrave teuml zeza zhurmeumls pluhurit dhe menaxhimit teuml emisioneve

- Menaxhimin e substancave teuml rrezikshme

- Ccedileumlshtjet e sheumlndetit dhe siguriseuml neuml puneuml (SHSP)

- Menaxhimin e personelit teuml siguriseuml

- Fuqineuml puneumltore dhe kushtet e puneumls

Gjateuml punimeve peumlr adaptimin e ambienteve teuml konvikteve ekzistuese peumlr karantineuml parashikohet qeuml njeuml sasi e mbeturinave teuml ngurta ujeumlrave teuml zeza zhurmeumls pluhurit qeuml pritet teuml krijohet por qeuml teuml gjitha janeuml teuml peumlrkohshme dhe lehteumlsisht teuml menaxhueshme

Kur gjateuml cilitdo aktiviteti mund teuml keteuml lidhje me materiale qeuml peumlrmbajneuml asbest teuml gjitha mbeturinat me peumlrmbajtje azbesti duhet teuml largohen neuml pajtim me ligjet vendore ndeumlrsa kontraktori duhet teuml marreuml peumllqimin mjedisor peumlr aktivitete teuml tilla nga MIA ja para punimeve ndeumlrsa gjitha aktivitetet e tilla duhet teuml paralajmeumlrohen tek Inspektori i MIA-seuml

Sheumlndeti dhe siguria neuml puneuml Gjateuml punimeve neuml karantineuml do teuml jeneuml puneumltoreumlt e kontraktuar Sipas standardeve teuml ONP-seuml dhe peumlr COVID-19 puneumldheumlneumlsit kaneuml peumlrgjegjeumlsineuml e peumlrgjithshme peumlr teuml siguruar qeuml teuml gjitha masat parandaluese dhe mbrojteumlse teuml mundshme teuml merren peumlr teuml minimizuar rreziqet


23

profesionale (Konventa e Siguriseuml dhe Sheumlndetit neuml Puneuml 1981 (Nr 155))10 Puneumldheumlneumlsit janeuml peumlrgjegjeumls peumlr teuml siguruar kurdo qeuml eumlshteuml e nevojshme dhe peumlr aq sa eumlshteuml e mundshme veshje teuml peumlrshtatshme mbrojteumlse dhe pajisje mbrojteumlse pa kosto peumlr puneumltorin Puneumldheumlneumlsit janeuml peumlrgjegjeumls peumlr ofrimin e informatave adekuate dhe trajnimit teuml duhur peumlr SHSP konsultimin e puneumltoreumlve peumlr aspektet e SHSP-seuml teuml lidhur me puneumln e tyre sigurimin e masave peumlr reagim ndaj emergjencave si dhe njoftimin e inspektoratit teuml puneumls peumlr rastet e seumlmundjeve profesionale

Gjateuml epidemiseuml puneumltoreumlt kaneuml peumlrgjegjeumlsi teuml bashkeumlpunojneuml neuml peumlrmbushjen e detyrimeve teuml SHSP-seuml teuml vendosura mbi puneumldheumlneumlsin e tyre neuml peumlrputhje me masat e peumlrcaktuara teuml siguriseuml duke ushtruar kujdes teuml arsyesheumlm peumlr sigurineuml e teuml tjereumlve (peumlrfshireuml shmangien e ekspozimit teuml teuml tjereumlve ndaj rreziqeve sheumlndeteumlsore dhe teuml siguriseuml) dhe teuml peumlrdorin mireumlfilli mjetet e siguriseuml dhe pajisjet mbrojteumlse

Peumlr diskutim teuml meumltejsheumlm mbi ccedileumlshtjet e COVID-19 neuml aktivitetet e ndeumlrtimit dhe sugjerimet peumlr masat e mundshme lehteumlsuese shihni Dokumentin e Ndeumlrmjeteumlm teuml Bankeumls Boteumlrore peumlr Ccedileumlshtjet e COVID-19 neuml Projektet e punimeve ndeumlrtimorecivile

Masat lehteumlsuese do teuml jeneuml teuml menaxhueshme me aneuml teuml respektimit teuml KMMS-seuml si dhe PMMS-seuml peumlr punishten neuml fjaleuml teuml cilat duhen hartuar pasi teuml jeneuml peumlrkufizuar meuml mireuml aktivitetet

FAZA OPERATIVE

Gjateuml fazeumls operative teuml karantineumls janeuml teuml ndeumlrlidhura rreziqet e sheumlndetit dhe siguriseuml (SHS) dhe ndikimi vijues

- Rreziku dhe ndikimet qeuml lidhen me menaxhimin e mbeturinave (kryesisht nga pastrimi i hapeumlsireumls mbeturinat shteumlpiake)

- Rreziqet dhe ndikimet e infeksioneve teuml puneumltoreumlve neuml karantineuml - ccedileumlshtjet e sheumlndetit dhe siguriseuml neuml puneuml (SHSP)

- Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me peumlrhapjen e COVID-19 tek individeumlt dhe puneumltoreumlt neuml karantineuml dhe

- Rreziqet dhe ndikimet qeuml lidhen me qasjen e shpejteuml neuml sheumlrbimet e duhura edukimin peumlr higjieneumln e duarve dhe PPM-teuml

Sistemi i menaxhimit teuml mbeturinave neuml objektetkonviktet ekzistuese teuml planifikuara teuml peumlrdoren si hapeumlsira karantine tashmeuml eumlshteuml neuml funksion Ndeumlrmarrja e licencuar e mbeturinave urbane mbledh rregullisht mbeturinat nga objektet dhe i transporton ato neuml deponineuml e caktuar rajonale NJKP-ja duhet teuml monitorojeuml praktikat e menaxhimit dhe depozitimit teuml mbeturinave gjateuml karantineumls peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ato janeuml neuml peumlrputhje me Udheumlzimet MSHS teuml Bankeumls Boteumlrore dhe Udheumlzimet aktuale teuml OBSH-seuml peumlr COVID-19 Monitorimi i tilleuml duhet teuml beumlhet neuml bazeuml teuml formeumls seuml monitorimit qeuml paraqitet tek Shtojca II Ccedileumlshtjet e sheumlndetit dhe siguriseuml neuml puneuml (SHSP) puneumltoreumlt neuml karantineuml (sigurimi mireumlmbajtja puneumltoreumlt neuml menseuml mbledheumlsit e mbeturinave etj) janeuml teuml ekspozuar ndaj rreziqeve teuml infeksioneve Stafi qeuml ofron sheumlrbime peumlr rastet e COVID-19 duhet teuml peumlrcillet neuml meumlnyreuml aktive peumlr ndonjeuml zhvillim teuml

10 C155 - Konventa e Siguriseuml dhe Sheumlndetit neuml Puneuml 1981 (Nr 155)


24

simptomave dhe teuml geumlzojeuml mbeumlshtetje sheumlndeteumlsore neuml puneuml Kjo duhet teuml monitorohet nga MSHNJKP peumlrmes Protokollit teuml Kontrollit dhe Parandalimit teuml Infeksionit si neuml Shtojceumln IV

Puneumldheumlneumlsit janeuml peumlrgjegjeumls peumlr sigurimin e veshjeve teuml peumlrshtatshme mbrojteumlse dhe pajisjeve mbrojteumlse pa asnjeuml kosto peumlr puneumltorin dhe informacion e trajnim teuml duhur peumlr SHSP konsultimi i puneumltoreumlve peumlr aspektet e SHSP-seuml qeuml lidhen me puneumln e tyre peumlr marrjen e masave neuml peumlrballje me emergjencat si dhe peumlr njoftimin e inspektoratit teuml puneumls peumlr rastet e seumlmundjeve profesionale Gjateuml operimit teuml karantineumls procedurat e pastrimit dhe dezinfektimit mjedisor duhet teuml ndiqen neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme dhe teuml sakteuml Personeli i pastrimit duhet teuml edukohet dhe mbrohet nga COVID-19 si dhe teuml sigurojeuml qeuml sipeumlrfaqet mjedisore teuml pastrohen rregullisht dhe teumlreumlsisht gjateuml gjitheuml periudheumls seuml karantineumls Personeli i pastrimit duhet teuml keteuml doreza njeumlpeumlrdorimeumlshe kur pastron sipeumlrfaqe ose kur manipulon me veshmbathje apo peumllhura tjera qeuml janeuml ndotur me leumlngje trupore si dhe duhet teuml ushtrojneuml higjieneuml teuml duarve para se teuml vendosin dhe pasi teuml heqin dorezat Menaxhimi dhe depozitimi i mbeturinave medicinale teuml prodhuara nga furnizimet mjedicinale teuml projektit Neuml QKUK mbeturinat medicinale trajtohen neuml impiantin e sterilizimit teuml licencuar nga MIA-ja ndeumlrsa mbeturinat patologjike dhe infektive nga kompaniteuml e licencuara e teuml kontraktuara ndeumlrsa depozitimi neuml lokacionin e caktuar nga MIA-ja Puneumltoreumlt e QKUK-seuml qeuml merren me mbeturinat trajnohen dhe licencohen nga MIA-ja MSHNJKP duhet teuml sigurojeuml qeuml sistemi ekzistues peumlr menaxhimin e mbeturinave medicinalee teuml jeteuml neuml peumlrputhje me PKIMM dhe udheumlzimet e OBSH-seuml peumlr COVID-19

i Menaxhimi i mbeturinave neuml vend si dhe depozitimi do teuml rishikohen rregullisht ndeumlrsa trajnimi peumlr protokollet qeuml parashihen me PKIMM teuml kryhen ccedildo javeuml

ii NJKP-ja duhet teuml beumljeuml auditimin e secilit depozitim qeuml nevojitet teuml beumlhet jashteuml lokacionit neuml baza mujore si dhe teuml iniciojeuml ccedildo maseuml peumlrmireumlsuese teuml nevojshme peumlr teuml siguruar pajtueshmeumlrineuml dhe

- Prodhimi i mbeturinave minimizimi ripeumlrdorimi dhe riciklimi teuml beumlhen neuml rastet kur eumlshteuml praktike neuml kontekstin e COVID-19

Frenimi i COVID-19 MSHNJKP dhe QKUK-ja duhet teuml sigurojneuml sa vijon - Procedurat e karantineumls peumlr individeumlt me COVID-19 teuml zbatohen rregullisht - Kur eumlshteuml e mundur individeumlve me COVID-19 trsquou jepet qasje neuml telefon ose mjete teuml tjera

kontakti me familjen dhe miqteuml peumlr teuml zbutur izolimin e karantineumls - Publiku teuml njoftohet rregullisht mbi situateumln dhe teuml peumlrkujtohet peumlr protokollet e parandalimit

teuml peumlrhapjes seuml COVID-19 dhe - Publiku i gjereuml (familja dhe miqteuml) teuml cileumlt janeuml ekspozuar ndaj pacienteumlve teuml konfirmuar me

COVID-19 teuml testohen kur kjo eumlshteuml e mundur

6 Procedurat peumlr trajtimin e ccedileumlshtjeve mjedisore dhe sociale MSH-ja peumlrmes NJKP-seuml eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr zbatimin e peumlrgjithsheumlm teuml Projektit Sheumlndeteumlsor teuml Kosoveumls e me keumlteuml edhe peumlr aktivitetet neuml kuadeumlr teuml komponentit 4 si pjeseuml e ristrukturimit teuml projektit NJKP-ja eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr menaxhimin dhe mbeumlshtetjen e projektit peumlrfshireuml sigurimin qeuml zbatimi i projektit teuml jeteuml neuml peumlrputhje me masat mbrojteumlse teuml Bankeumls Boteumlrore veccedilaneumlrisht PO-neuml relevante 401 Udheumlzimet MSHS teuml Grupit teuml Bankeumls Boteumlrore Udheumlzimet e OBSH-seuml peumlr COVID-19 si dhe kjo KMMS Stafi i NJKP-seuml duhet teuml monitorojeuml sistemet e menaxhimit dhe depozitimit teuml mbeturinave neuml funksion dhe zbatimin e ccedileumlshtjeve teuml sheumlndetit dhe siguriseuml neuml puneuml peumlr puneumltoreumlt neuml karantineuml punonjeumlsit e kujdesit sheumlndeteumlsor


25

Ccedildo karantineuml individuale qeuml ndeumlrmerr aktivitete teuml financuara nga projekti duhet teuml caktojeuml njeuml aneumltar teuml stafit qeuml do teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr ndeumlrlidhjen me NJKP-neuml peumlr zbatimin e KMMS-seuml gjateuml gjitheuml jeteumlgjateumlsiseuml seuml projektit neuml ateuml karantineuml specifike

Implementimi i keumlsaj KMMS-je do teuml peumlrfshijeuml aktivitetet e meumlposhtme teuml cilat do teuml ndeumlrmerren nga NJKP-ja duke punuar ngushteuml me karantinat individuale

Monitorimi - teuml gjitha aktivitetet e ndeumlrmarra nga projekti do teuml monitorohen duke peumlrdorur formularin qeuml jepet neuml Shtojceumln II me qeumlllim qeuml teuml peumlrjashtohen aktivitete teuml caktuara teuml rrezikshme teuml identifikohen ccedileumlshtjet e mundshme mjedisore dhe sociale dhe teuml klasifikohen rreziqet mjedisore dhe sociale Kopjet e secileumls prej keumltyre formave teuml monitorimit do teuml mbahen neuml NJKP dhe neuml karantinat individuale Raporti tremujor i NJKP-seuml neuml Bankeumln Boteumlrore do teuml peumlrfshijeuml kopje teuml secilit monitorim teuml ndeumlrmarreuml gjateuml tremujorit neuml fjaleuml

Instrumentet Mjedisore dhe Sociale - NJKP-ja duhet teuml peumlrgatiseuml dhe zbatojeuml instrumentet e nevojshme mjedisore dhe sociale peumlr secilin nga aktivitetet e financuara neuml kuadeumlr teuml projektit Instrumentet do teuml peumlrgatiten neuml gjuheumln shqipe serbe dhe angleze peumlr teuml siguruar shkalleumln meuml teuml gjereuml teuml teuml kuptuarit nga paleumlt e interesuara Fusheumlveprimi i keumltij projekti emergjent peumlr COVID-19 keumlrkon neuml vijim tre lloje teuml instrumenteve mjedisore dhe sociale

PMMS - pas monitorimit PMMS-teuml neuml bazeuml teuml mostreumls seuml dheumlneuml tek Shtojca III duhet teuml peumlrgatiten peumlr ccedildo puneuml neuml shkalleuml teuml vogeumll qeuml do teuml kryhet neuml njeuml karantineuml zonat e caktuara si karantineuml (dhe ato teuml reja teuml mundshme) keumlrkojneuml zhvillimin dhe zbatimin e strategjive peumlr sigurimin e sheumlrbimeve teuml kujdesit shteumlpiak shpeumlrndarje teuml barnave si dhe ushqime shtreteumlr dhe furnizime teuml domosdoshme peumlr jeteseuml pastrim dhe dezinfektim teuml peumlrditsheumlm dhe ofrimin e funksioneve thelbeumlsore siccedil janeuml sheumlrbimet komunale stacionet sanitare dhe pajimet e larjes seuml duarve grumbullimit teuml mbeturinave dhe transportimit neuml vendet e licencuara teuml depozitimit Pasi teuml aprovohet (shiko meuml poshteuml) PMMS-ja do teuml peumlrfshihet si pjeseuml peumlrbeumlreumlse e ccedildo kontrate pune ose mbikeumlqyrjeje peumlr aktivitetin Neumlse MSH-ja ndeumlrmerr punimet meuml vete PMMS-ja do teuml mbetet i zbatuesheumlm peumlr aktivitetet qeuml ndeumlrmerren Puna do teuml menaxhohet nga NJKP-ja specialisti mjedisor e social qeuml do teuml angazhohet peumlr monitorimin mjedisor dhe social neuml ristrukturim dhe Projektin e ri teuml Emergjencave teuml Kosoveumls i cili eumlshteuml neuml peumlrgatitje e sipeumlr Punimet do teuml monitorohen po ashtu nga Departamenti i Standardeve Inxhinierike dhe Politikave dhe Menaxhimit teuml Objekteve Qeveritare neuml Ministrineuml e Puneumlve teuml Brendshme dhe Administrateumls Publike

PAPI - njeuml plan i angazhimit teuml paleumlve teuml interesit i peumlrgatitur peumlr projektin dhe i zbatuesheumlm peumlr teuml gjitha aktivitetet e financuara nga projekti Karantinat individuale do ta zgjerojneuml PAPI-neuml e peumlrgjithsheumlm me PAPI specifik peumlr lokacionin peumlr teuml siguruar qeuml pacienteumlt dhe familjet e tyre autoritetet lokale dhe publiku i gjereuml teuml jeneuml teuml veteumldijsheumlm peumlr situateumln dhe teuml keneuml qasje neuml linjat telefonike me bazeuml neuml komunitet MTA dhe kanale teuml tjera teuml reumlndeumlsishme teuml informacionit

Konsultimet dhe Shpalosja - duke pasur parasysh nevojeumln peumlr distancim social gjateuml pandemiseuml COVID-19 konsultimet e paleumlve teuml interesit peumlr instrumentet mjedisoreuml dhe socialeuml duhet teuml beumlhen praktikisht sa hereuml teuml jeteuml e mundur NJKP-ja duhet teuml identifikojeuml paleumlt kryesore teuml interesit peumlr secilin nga instrumentet dhe teuml organizojeuml konsultime peumlrmes telefonit posteumls elektronike rrjeteve sociale dhe peumlr punonjeumlsit takime teuml vogla me jo meuml shumeuml se dhjeteuml individeuml neuml njeuml koheuml


26

KMMS-ja duhet shpalosur dhe duhet teuml ofrohet periudha prej dy javeumlsh peumlr komente Shpalosja gjegjeumlsisht publikimi do teuml beumlhet neuml faqen e internetit teuml Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml Adresa e kontaktit duhet teuml jeteuml neuml dispozicion peumlr deumlrgimin e komenteve

Peumlr PAPI publiku i gjereuml rreth njeuml karantine teuml caktuar janeuml paleumlt e interesit prandaj njeuml lloj thirrjeje publike peumlr kontribute duhet teuml beumlhet peumlrmes mediave teuml shtypura dheose transmetuese Teuml gjitha instrumentet duhen shpalosur neuml faqet e internetit teuml NJKP-seuml dhe MSH-seuml ndaras me kopje teuml shtypura gjithashtu teuml disponueshme sipas keumlrkeseumls neuml teuml dy vendet Kopjet e instrumenteve teuml peumlrgatitur dhe shpalosur do teuml peumlrfshihen neuml Raportin Tremujor teuml NJKP-seuml peumlr Bankeumln Boteumlrore dhe do teuml shpalosen neuml faqen e internetit teuml Bankeumls Boteumlrore neuml ateuml koheuml

Shqyrtimi dhe Miratimi - instrumentet individuale do teuml peumlrgatiten nga NJKP-ja dhe pastaj teuml shqyrtohen nga Banka Boteumlrore para zbatimit Pas keumlsaj Banka Boteumlrore do teuml beumljeuml shqyrtimin ex post teuml secilit instrument kur teuml pranohet peumlrmes Raportit Tremujor teuml NJKP-seuml dhe teuml ofrojeuml komente kur eumlshteuml e nevojshme Neumlse gjateuml shqyrtimit ex post eumlshteuml e qarteuml se instrumentet nuk i ploteumlsojneuml standardet e Bankeumls Boteumlrore Banka mund teuml ndryshojeuml procedurat dhe teuml keumlrkojeuml shqyrtim paraprak teuml instrumenteve teuml reja

Implementimi - karantinat individuale do teuml jeneuml peumlrgjegjeumlse peumlr zbatimin e instrumenteve Peumlr PMMS-teuml kjo peumlrgjegjeumlsi ndahet me kontraktoreumlt dhe keumlshilltareumlt mbikeumlqyreumls kur ky eumlshteuml rasti NJKP-ja duhet teuml ofrojeuml mbeumlshtetje dhe mbikeumlqyrje teuml zbatimit

Monitorimi dhe Raportimi - do teuml keteuml dy lloje raportesh mujore nga karantinat peumlr NJKP-neuml dhe tremujore nga NJKP-ja peumlr Bankeumln

Raportet Mujore - karantina individuale peumlrgatit raporte mujore peumlr NJKP-neuml peumlr secilin aktivitet qeuml ndeumlrmerret Keumlto raporte do teuml peumlrfshijneuml peumlrparimin neuml ccedildo puneuml teuml vogeumll neuml vazhdim statistikat lidhur me menaxhimin e duhur teuml mbeturinave statistikat neuml lidhje me linjat telefonike pa pageseuml ankesat e mundshme teuml pranuara peumlrmes MTA-seuml dhe informatat peumlr zgjidhjen e tyre si dhe ccedildo informacion tjeteumlr teuml reumlndeumlsisheumlm

Raportet Tremujore - NJKP-ja i doreumlzon Bankeumls njeuml raport teuml peumlrgjithsheumlm teuml zbatimit teuml projektit ccedildo tremujor gjateuml koheumls sa projekti eumlshteuml aktiv Keumlto raporte duhet teuml peumlrfshijneuml statistika mbi zbatimin e projektit nacional njeuml peumlrmbledhje teuml ankesave teuml pranuara dhe zgjidhjes seuml tyre njeuml peumlrmbledhje teuml aktiviteteve peumlr ccedildo karantineuml individuale si dhe kopjet e monitorimeve dhe instrumenteve individuale teuml karantineumls teuml peumlrgatitura gjateuml tremujorit neuml fjaleuml

7 Konsultimet publike dhe shpalosja

Neuml peumlrputhje me kriteret peumlr angazhimin e paleumlve teuml interesuara kjo pjeseuml peumlrshkruan procesin e konsultimit dhe meumlnyreumln se si informacionet specifike teuml projektit do teuml shpalosen gjateuml zhvillimit peumlr keumlteuml KMMS teuml veccedilanteuml

Duke pasur parasysh situateumln emergjente dhe nevojeumln peumlr teuml adresuar ccedileumlshtjet qeuml lidhen me COVID-19 deri meuml tani nuk janeuml mbajtur konsultime teuml dedikuara peumlrtej autoriteteve publike dhe eksperteumlve vendoreuml sheumlndeteumlsoreuml si dhe peumlrfaqeumlsuesve teuml organizatave ndeumlrkombeumltare sheumlndeteumlsore Metodat qeuml duhen peumlrdorur peumlr tu konsultuar me paleumlt kryesore teuml ndikuara si dhe paleumlt e tjera teuml interesit neuml procesin mjedisor


27

dhe social janeuml gazetat pamfletet gazetat e komunitetit intervistat telefonike transmetimi radio TV-teuml lokale interneti etj

KMMS-ja duhet teuml shpaloset neuml faqen e internetit teuml ministriseuml dhe llogariteuml e ministriseuml neuml media sociale dhe teuml jeteuml neuml dispozicion peumlr komente peumlr dy javeuml Kontaktet neuml email telefon adresa dhe llogariteuml e rrjeteve sociale duhet teuml jeneuml neuml dispozicion peumlr teuml paraqitur komente

Procesi i konsultimit dhe rezultatet e tij duhet teuml dokumentohen neuml KMMS

Njeuml referenceuml duhet teuml jeteuml edhe Dokumenti TeknikKonsultimet Publike dhe Angazhimi i Paleumlve teuml interesit neuml operacionet e mbeumlshtetura nga BB kur ka kufizime neuml mbajtjen e takimeve publike

8 Angazhimi i paleumlve teuml interesit

81 Identifikimi dhe analiza e paleumlve teuml interesit

Paleumlt e interesit teuml projektit definohen si individeuml grupe ose subjekte teuml tjera qeuml

1 Janeuml ndikuar ose mund teuml ndikohen drejtpeumlrdrejt ose indirekt pozitivisht ose negativisht nga Projekti (teuml njohura edhe si ldquopaleuml teuml prekurardquo) dhe

2 Mund teuml keneuml njeuml interes neuml Projekt (ldquopaleumlt e interesuarardquo) Keumlto peumlrfshijneuml individeuml ose grupe interesat e teuml cileumlve mund teuml preken nga Projekti dhe qeuml kaneuml potencial teuml ndikojneuml neuml rezultatet e Projektit neuml ccedilfareumldo meumlnyre

Bashkeumlpunimi dhe negociatat me paleumlt e interesit gjateuml gjitheuml zhvillimit teuml Projektit shpesh keumlrkojneuml edhe identifikimin e personave brenda grupeve qeuml veprojneuml si peumlrfaqeumlsues legjitimeuml teuml grupit teuml tyre peumlrkateumls teuml interesit dmth individeumlve teuml cileumlve u eumlshteuml besuar nga aneumltareumlt e grupit avokimi i interesave teuml atyre grupeve neuml procesin e angazhimit me Projektin Peumlrfaqeumlsuesit e komunitetit mund teuml ofrojneuml njeuml pasqyreuml teuml dobishme teuml rrethanave lokale dhe teuml veprojneuml si peumlrccedilues kryesoreuml peumlr shpeumlrndarjen e informacionit teuml lidhur me projektin dhe si komunikues primareumlndeumlrlidheumls midis Projektit dhe komuniteteve teuml synuara dhe rrjeteve teuml tyre teuml krijuara Verifikimi i peumlrfaqeumlsuesve teuml paleumlve teuml interesit (dmth procesi i konfirmimit se ata janeuml avokues legjitimeuml dhe teuml veumlrteteuml teuml komunitetit qeuml peumlrfaqeumlsojneuml) mbetet detyreuml e reumlndeumlsishme neuml krijimin e kontakteve me paleumlt e interesit neuml komunitet Neuml vareumlsi teuml nevojave teuml ndryshme teuml paleumlve teuml interesit teuml identifikuara legjitimiteti i peumlrfaqeumlsuesve teuml komunitetit mund teuml verifikohet duke kontrolluar njeuml mosteumlr rasteumlsore teuml aneumltareumlve teuml komunitetit me teknika qeuml mund teuml jeneuml teuml peumlrshtatshme dhe efektive duke marreuml parasysh po ashtu nevojeumln peumlr teuml parandaluar peumlrhapjen e koronavirusit

82 Metodologjia

Peumlr teuml peumlrmbushur qasjen e praktikave meuml teuml mira projekti do teuml zbatojeuml parimet vijuese peumlr angazhimin e paleumlve teuml interesit

bull Teuml qeneumlt i hapur dhe qasja e ciklit jeteumlsor konsultimet publike peumlr projektin(et) duhen organizuar gjateuml gjitheuml ciklit jeteumlsor teuml kryen neuml meumlnyreuml teuml hapur pa manipulime teuml jashtme ndeumlrhyrje shtreumlngim ose frikeumlsim

bull Pjeseumlmarrje e informuar dhe komente kthyese informatat duhen ofruar dhe shpeumlrndareuml gjereumlsisht midis teuml gjitha paleumlve teuml interesit neuml njeuml format teuml peumlrshtatsheumlm neuml vareumlsi teuml kontekstit teuml ofrohen mundeumlsi peumlr komunikimin e reagimeve teuml paleumlve teuml interesit peumlr analizimin dhe adresimin e komenteve dhe shqeteumlsimeve


28

bull Peumlrfshirja dhe ndjeshmeumlria Identifikimi i paleumlve teuml interesit beumlhet peumlr teuml siguruar komunikime meuml teuml mira dhe peumlr teuml krijuar marreumldheumlnie efektive Procesi i pjeseumlmarrjes peumlr projekte teuml jeteuml gjitheumlpeumlrfshireumls Teuml gjitheuml paleumlt e interesit teuml inkurajohen teuml peumlrfshihen neuml procesin e konsultimeve neuml maseumln qeuml lejojneuml rrethanat aktuale Qasje e barabarteuml neuml informata trsquou ofrohet teuml gjitha paleumlve teuml interesit Ndjeshmeumlria ndaj nevojave teuml paleumlve teuml interesit teuml jeteuml parimi kryesor qeuml qeumlndron neuml peumlrzgjedhjen e metodave teuml angazhimit Veumlmendje e veccedilanteuml trsquou kushtohet grupeve teuml cenueshme neuml veccedilanti grave teuml rinjve teuml moshuarve dhe ndjeshmeumlriseuml kulturore teuml grupeve teuml ndryshme etnike

Peumlr qeumlllimet e njeuml angazhimi efektiv dhe teuml peumlrshtatur paleumlt e interesuara teuml projektit teuml propozuar mund teuml ndahen neuml kategoriteuml kryesore teuml meumlposhtme

Paleumlt e prekura - persona grupe dhe subjekte teuml tjera brenda Zoneumls seuml Ndikimit teuml Projektit qeuml ndikohen drejtpeumlrdrejt (neuml teuml veumlrteteuml ose potencialisht) nga projekti dheose janeuml identifikuar si meuml teuml prireuml ndaj ndryshimeve qeuml lidhen me projektin si dhe teuml cileumlt duhet teuml jeneuml teuml angazhuar afeumlrsisht neuml identifikimin e ndikimeve dhe maseumln e tyre si dhe neuml vendimmarrjen peumlr masat zbuteumlse dhe menaxhuese

Paleumlt e tjera teuml interesuara - individeumlgrupesubjekte qeuml mund teuml mos peumlsojneuml ndikime teuml drejtpeumlrdrejta nga Projekti por qeuml konsiderojneuml ose i perceptojneuml interesat e tyre si teuml prekur nga projekti dheose qeuml mund teuml ndikojneuml neuml ndonjeuml meumlnyreuml projektin dhe procesin e zbatimit teuml tij dhe

Grupet e cenueshme - persona qeuml mund teuml ndikohen neuml meumlnyreuml joproporcionale ose teuml deumlmtohen meuml shumeuml nga projekti(et) neuml krahasim me ndonjeuml grup tjeteumlr peumlr shkak teuml statusit teuml tyre teuml cenuesheumlm [1] si dhe qeuml mund teuml keumlrkojneuml peumlrpjekje teuml posaccedilme neuml angazhim peumlr teuml siguruar peumlrfaqeumlsimin e tyre teuml barabarteuml neuml konsultim dhe procesin e vendim-marrjes teuml lidhur me projektin

821 Paleumlt e prekura

Paleumlt e prekura janeuml komunitetet lokale aneumltareumlt e komunitetit dhe paleuml teuml tjera qeuml mund ti neumlnshtrohen ndikimeve teuml drejtpeumlrdrejta nga Projekti Neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml individeumlt dhe grupet e meumlposhteumlm beumljneuml pjeseuml neuml keumlteuml kategori

bull Personat e infektuar me COVID-19 neuml spitale dhe familjet e teuml afeumlrmit e tyre bull Punonjeumlsit e sheumlrbimit sheumlndeteumlsor tek Seumlmundjet Infektive brenda Qendreumls Klinike

Universitare teuml Kosoveumls QKUK bull Punonjeumlsit neuml institucione teuml tjera sheumlndeteumlsore qeuml do teuml marrin ndihmeumln teknike dhe pajisjet bull Njereumlzit neuml qendrat e karantineumlsizolimit si dhe familjet e teuml afeumlrmit e tyre bull Puneumltoreumlt neuml hapeumlsirat e karantineumlsizolimit spitaleve laboratoreumlve diagnostikues bull Njereumlzit neuml rrezik teuml marrjes seuml COVID-19 (psh turisteuml ciceroneuml turistikeuml operatoreumlt e

hoteleve dhe bujtinave dhe stafi i tyre bashkeumlpuneumltoreumlt e teuml infektuarve banoreuml teuml zonave ku janeuml identifikuar rastet)

bull Punonjeumlsit e kujdesit sheumlndeteumlsor publikprivat (mjekeuml infermiereuml inspektoreuml teuml sheumlndetit publik mamiteuml teknikeumlstaf laboratori) dhe puneumltoreuml teuml tjereuml

bull Administratat e pushtetit lokal neuml rajone teuml prekura bull Ndeumlrmarrjet Publike qeuml ofrojneuml sheumlrbime komunale neuml rajone teuml prekura bull Zyrtareumlt e MSH-seuml bull Punonjeumlsit e mundsheumlm peumlr dy muaj


29

822 Paleumlt e tjera teuml interesit

Paleumlt e interesit teuml projektit peumlrfshijneuml edhe paleuml tjera peumlrveccedil komunitetet e prekura drejtpeumlrdrejt duke peumlrfshireuml

bull Publikun e gjereuml bull Organizatat me bazeuml neuml komunitet grupet vendore teuml shoqeumlriseuml civile bull Furnizuesit e mallrave dhe sheumlrbimeve teuml peumlrfshireuml neuml zinxhirin e gjereuml teuml furnizimit teuml

projektit bull Media dhe grupe teuml tjera teuml interesit peumlrfshireuml mediat sociale dhe Departamentin e

Informimit teuml Qeveriseuml bull OJQ ndeumlrkombeumltare teuml interesuara misionet diplomatike dhe agjenci teuml OKB-seuml (veccedilaneumlrisht

UNICEF OBSH etj) bull Bizneset e interesuara bull Shkollat universitetet dhe institucionet e tjera arsimore teuml mbyllura peumlr shkak teuml virusit

823 Individeuml ose grupe neuml poziteuml teuml pafavorshmeteuml cenueshme

Eumlshteuml veccedilaneumlrisht e reumlndeumlsishme teuml peumlrcaktohet dhe teuml kuptohet cenueshmeumlria neuml kontekstin e projektit dhe teuml vlereumlsohet neumlse shfaqet cenueshmeumlria sepse ndikimet negative mund teuml bien neuml meumlnyreuml joproporcionale mbi individeuml ose grupe teuml margjinalizuara ose teuml cenueshme ose cenueshmeumlria lind sepse grupet e cenueshme janeuml teuml kufizuara neuml afteumlsineuml e tyre peumlr teuml peumlrfituar nga dobiteuml e projektit dheose sepse kaneuml meuml shumeuml gjaseuml teuml peumlrjashtohenapo teuml mos keneuml mundeumlsi teuml marrin pjeseuml ploteumlsisht neuml procesin formal teuml konsultimit Cenueshmeumlria mund teuml lindeuml nga origjina gjinia mosha gjendja sheumlndeteumlsore mangeumlsia ekonomike dhe pasiguria financiare statusi i pafavorsheumlm neuml komunitet (psh pakicat ose grupet e margjinalizuara) vareumlsia nga individeuml teuml tjereuml ose burime natyrore etj teuml njeuml personi Angazhimi me grupet e cenueshme dhe individeumlt shpesh keumlrkon aplikimin e masave dhe ndihmave specifike qeuml synojneuml lehteumlsimin e pjeseumlmarrjes seuml tyre neuml vendimmarrjen e lidhur me projektin neuml meumlnyreuml qeuml veteumldijesimi i tyre dhe kontributi neuml procesin e peumlrgjithsheumlm teuml jeneuml neuml peumlrpjeseumltim me ato teuml paleumlve teuml tjera teuml interesuara

Brenda Projektit grupe neuml poziteuml teuml cenueshme ose teuml pafavorshme janeuml por nuk kufizohet veteumlm neuml si vijon

bull Teuml moshuarit bull Individeumlt me seumlmundje kronike dhe probleme mjekeumlsore ekzistuese bull Personat me afteumlsi teuml kufizuara bull Grateuml shtatzeumlna bull Grateuml vajzat dhe ekonomiteuml familjare me gra kryefamiljare bull Feumlmijeumlt bull Puneumltoreumlt me meumlditje bull Ata qeuml jetojneuml neumln kufirin e varfeumlriseuml bull Teuml papuneumlt bull Komunitete neuml fshatra dhe komunitete teuml largeumlta qeuml jetojneuml neuml vendbanime urbane teuml leumlna pas

dore dhe bull Aneumltareumlt e komuniteteve rom ashkali dhe egjiptian


30

Grupet e cenueshme brenda komuniteteve teuml prekura nga projekti duhen konfirmuar dhe teuml konsultohen meuml tej peumlrmes mjeteve teuml dedikuara sipas rastit Peumlrshkrimi i metodave teuml angazhimit qeuml do teuml ndeumlrmerren nga projekti eumlshteuml dheumlneuml neuml pjeseumlt vijuese

83 Programi i angazhimit teuml paleumlve teuml interesit

831 Peumlrmbledhje e angazhimit teuml paleumlve teuml interesuara qeuml beumlhet gjateuml peumlrgatitjes seuml projektit

Ekipi i Bankeumls peumlr Projektin Sheumlndeteumlsor neuml Kosoveuml ka pasur njeuml seumlreuml takimesh me Ministrineuml e Sheumlndeteumlsiseuml me kabinetin e Ministrit Sekretarit teuml Peumlrhersheumlm dhe Ministrineuml e Financave Krahas takimeve teuml ekipit teuml detyreumls Zyra Vendore e Menaxhimit ka mbajtur takime me Ministrineuml e Financave dhe Ministrineuml e Sheumlndeteumlsiseuml Tema e takimit ishte peumlr teuml shtuar komponentin e kateumlrt teuml Projektit komponentin Covid 19 qeuml do teuml financohet nga kursimet e projektit Aktivitetet janeuml buxhetuar neuml rreth 37 milioneuml Euro

832 Peumlrmbledhje e nevojave teuml paleumlve teuml interesit teuml projektit dhe metodat mjetet dhe teknikat peumlr angazhimin e paleumlve teuml interesuara

Angazhimi i mireumlfillteuml i qytetareumlve dhe komunitetit eumlshteuml parakusht peumlr efektshmeumlrineuml e projektit Angazhimi i paleumlve teuml interesit neuml kuadeumlr teuml projektit do teuml beumlhet me aneuml teuml - konsultimeve me paleumlt e interesuara gjateuml gjitheuml ciklit teuml projektit peumlr ti informuar ata rreth projektit peumlr trsquoi marreuml parasysh shqeteumlsimet reagimet dhe ankesat e tyre peumlr projektin dhe aktivitetet e lidhura me projektin si dhe peumlr teuml peumlrmireumlsuar zbatimin Aktivitetet e veteumldijesimit peumlr teuml sensibilizuar komunitetet neuml lidhje me rreziqet e COVID-19 do teuml financohen dhe zbatohen peumlrmes projektit teuml ndareuml Projekti i Reagimit Emergjent ndaj COVID-19

Neuml aspektin e konsultimeve me paleumlt e interesuara peumlr hartimin e projektit aktivitetet dhe marreumlveshjet e zbatimit etj PAPI i rishikuar qeuml pritet teuml azhurnohet brenda njeuml muaji pas miratimit teuml ristrukturimit Meuml voneuml PAPI do teuml peumlrditeumlsohet vazhdimisht gjateuml gjitheuml periudheumls seuml zbatimit teuml projektit kurdo qeuml keumlrkohet PAPI do trsquoi peumlrcaktojeuml qarteuml

bull Llojet e paleumlve teuml interesit qeuml do teuml konsultohen bull Ccedileumlshtjet dhe interesat qeuml mund teuml paraprihen bull Fazat e Peumlrfshirjes bull Metodat e peumlrfshirjes bull Metodat e propozuara teuml komunikimit bull Shpalosja e Informatave dhe bull Autoritetiinstitucionet peumlrgjegjeumlse

Me situateumln neuml zhvillim pasi QeK ka ndeumlrmarreuml masa peumlr teuml vendosur kufizime teuml rrepta teuml tubimeve publike takimeve dhe leumlvizjes seuml njereumlzve edhe publiku neuml peumlrgjitheumlsi eumlshteuml brengosur gjithnjeuml e meuml shumeuml peumlr rreziqet e transmetimit veccedilaneumlrisht peumlrmes ndeumlrveprimeve shoqeumlrore Prandaj do teuml miratohen meumlnyra alternative peumlr teuml menaxhuar konsultimet dhe angazhimin e paleumlve teuml interesuara neuml peumlrputhje me ligjet lokale politikat dhe normat e reja sociale neuml fuqi peumlr teuml ndihmuar parandalimin e peumlrhapjes seuml virusit


31

Keumlto qasje alternative qeuml do teuml praktikohen peumlr angazhimin e paleumlve teuml interesit do teuml jeneuml peumlrpjekje teuml arsyeshme peumlr teuml zhvilluar takime peumlrmes kanaleve online (psh webex zoom skype etj) por meuml shumeuml neuml kuptimin e diversifikimit teuml meumlnyrave teuml komunikimit dhe mbeumlshtetja meuml shumeuml tek mediat sociale grupet e bisedave linqetfaqet e internetit teuml projektit etj) dhe peumlrdorimi i kanaleve tradicionale teuml komunikimit si TV e radio

833 Plani i angazhimit teuml paleumlve teuml interesit

Angazhimi i paleumlve teuml interesit do teuml peumlrfshijeuml konsultime me paleumlt e interesuara peumlrgjateuml gjitheuml ciklit teuml projektit peumlr ti informuar ato rreth projektit duke marreuml parasysh shqeteumlsimet reagimet dhe ankesat e tyre Projekti nuk do teuml zhvillojeuml aktivitete sensibilizuese peumlr teuml sensibilizuar komunitetet neuml lidhje me rreziqet e COVID-19 sepse keumlto financohen peumlrmes projektit paralel teuml ndareuml teuml miratuar neuml teuml njeumljteumln koheuml PAPI do teuml peumlrqendrohet neuml komunikim dhe kontakte Fushata e komunikimit dhe kontaktimit neuml terren do teuml peumlrfshijeuml teuml gjitha aktivitetet peumlrkateumlse teuml komponenteumlve siccedil eumlshteuml angazhimi i peumlrkohsheumlm i personelit mjekeumlsor dhe aktivitetet e peumlrshtatjes peumlr qendrat e izolimit PAPI do teuml financohet peumlrmes projektit fillestar dhe Projektit teuml Reagimit Emergjent ndaj COVID-19 qeuml do teuml zbatohet nga e njeumljta NJKP


32

Faza e projektit

Tema e konsultimitmesazhi Metoda e peumlrdorur Paleumlt e synuara Peumlrgjegjeumlsiteuml

Peumlrgatitja bull Nevoja e projektit bull Aktivitetet e planifikuara bull Parimet mjedisore e sociale

Menaxhimi i rreziqeve mjedisore dhe sociale dhe menaxhimi i ndikimitKMMS

bull Mekanizmat e trajtimit teuml ankesave (MTA)

bull Ndikimet neuml sheumlndet e siguri

bull Telefon email bull Takimet sy-meuml-sy neumlse eumlshteuml e mundur bull Aktivitetet e kontaktimit neuml terren bull Rregullimet e nevojshme qeuml duhen beumlreuml peumlr teuml marreuml

parasysh nevojeumln e distancimit shoqeumlror (peumlrdorimi i materialeve audiovizuale apo teknologjive siccedil janeuml thirrjet telefonike SMS email etj)

bull Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml

bull Institucionet sheumlndeteumlsore

bull Puneumltoreumlt sheumlndeteumlsoreuml dhe eksperteumlt

bull

Specialisti Mjedisor e Social Specialist monitorues dhe vlereumlsues MeV Njeumlsia e Koordinimit teuml Projektit (NJKP)

bull Nevoja e projektit bull Aktivitetet e planifikuara bull Menaxhimi i rreziqeve

mjedisore dhe sociale dhe menaxhimi i ndikimitKMMS


bull Angazhimi i profesionisteumlve sheumlndeteumlsoreuml

bull Aktivitete teuml kontaktimit neuml terren qeuml janeuml teuml peumlrshtatshme neuml aspektin kulturor

bull Rregullimet e nevojshme qeuml duhen beumlreuml peumlr teuml marreuml parasysh nevojeumln e distancimit shoqeumlror (peumlrdorimi i materialeve audiovizuale apo teknologjive siccedil janeuml thirrjet telefonike SMS email etj)

bull Peumlrdorimi i rrjeteve sociale Peumlrmes llogarive teuml krijuara enkas peumlr projektin dhe llogariteuml e pushteteve lokale

bull Shfryteumlzimi i rrjetit teuml Klinikave teuml Sheumlndetit Primar bull Shfryteumlzimi i rrjetit teuml shkollave teuml mesme teuml

specializuara teuml mjekeumlsiseuml

bull Individeuml qeuml mund teuml angazhohen si puneumltoreuml sheumlndeteumlsoreuml

bull Komunitetet lokale

Specialisti Mjedisor e Social Specialisti MeV NJKP

Implementimi bull Fusheumlveprimi i projektit dhe aktivitetet neuml vazhdim

bull KMMS dhe instrumente teuml tjera

bull PAPI bull MTA bull Sheumlndeti dhe siguria bull Shqeteumlsimet mjedisore

bull Trajnime e puneumltori bull Shpalosja e informatave peumlrmes broshurave

fletushkave faqes seuml internetit etj bull Tryeza informimi neuml klinikat e kujdesit pareumlsor

sheumlndeteumlsor bull Rregullimet e nevojshme qeuml duhen beumlreuml peumlr teuml marreuml


bull Zyrtareumlt qeveritareuml nga agjenciteuml peumlrkateumlse teuml linjeumls neuml nivelin lokal



Specialisti Mjedisor e Social MeV Komponenti- Koordinatoreumlt NJKP

bull Fusheumlveprimi i projektit dhe aktivitetet neuml vazhdim


bull PAP

bull Broshura postereuml bull Tryeza informimi neuml zyrat e pushtetit lokal dhe

institucioneve sheumlndeteumlsore bull Rregullimet e nevojshme qeuml duhen beumlreuml peumlr teuml marreuml

parasysh nevojeumln e distancimit shoqeumlror (peumlrdorimi i

bull Audienca meuml e gjereuml


Specialisti Mjedisor e Social NJKP


33

bull MTA bull Sheumlndeti dhe siguria bull Shqeteumlsimet mjedisore

materialeve audiovizuale apo teknologjive siccedil janeuml thirrjet telefonike SMS email etj)

bull Rrjetet sociale bull Informatat peumlrmes klinikave teuml kujdesit pareumlsor

sheumlndeteumlsor

bull Grupet e cenueshme


34

844 Strategjia e propozuar peumlr peumlrfshirjen e pikeumlpamjeve teuml grupeve teuml cenueshme

Projekti paralel i Reagimit Emergjent ndaj COVID-19 implementuar nga e njeumljta NJKP do teuml shfryteumlzohet peumlr kontaktimin me komunitetet e cenueshme Projekti paralel peumlrmes komponentit teuml tij teuml treteuml do teuml financojeuml PAP-neuml peumlrkateumls si tek aktivitetet e angazhimit ashtu edhe fushateumln informuese duke peumlrfshireuml kontaktet e specializuara me teuml cenueshmit PAPI e projektit paralel si dhe komunikimi i tij do teuml shfryteumlzohet peumlr kontaktimin me komunitetet e cenueshme

85 Resurset peumlr PAPI Funksionet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e menaxhimit

Projekti paralel i Reagimit Emergjent COVID-19 ka njeuml buxhet prej rreth 1 milion USD peumlr aktivitetet e angazhimit kontaktimit dhe informimit e veteumldijesimit Aktivitetet konkrete teuml PAPI-seuml peumlr aktivitetin ristrukturues teuml Projektit Sheumlndeteumlsor teuml Kosoveumls ai aktual do teuml zbatohen peumlrmes resurseve teuml buxhetuara neuml Projektin e Reagimit Emergjent Teuml dy operacionet do teuml zbatohen nga e njeumljta NJKP

86 Mekanizmi i trajtimit teuml ankesave (MTA)

Qeumlllimi kryesor i njeuml Mekanizmi peumlr trajtimin e ankesave (MTA) eumlshteuml teuml ndihmojeuml neuml zgjidhjen e ankesave dhe shqeteumlsimeve neuml koheuml teuml duhur neuml meumlnyreuml efektive dhe efikase qeuml teuml peumlrmbusheuml keumlrkesat e teuml gjitha paleumlve teuml peumlrfshira Neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml ai ofron njeuml proces transparent dhe teuml besuesheumlm peumlr rezultate teuml drejta efektive dhe teuml qeumlndrueshme Ai po ashtu ndeumlrton besim dhe bashkeumlpunim si njeuml komponent peumlrbeumlreumls i konsultimeve teuml gjera teuml komunitetit qeuml mundeumlson veprimet korrigjuese Neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml MTA-ja

- U ofron personave teuml prekur mundeumlsi peumlr teuml parashtruar ankesa ose peumlr teuml zgjidhur ndonjeuml mosmarreumlveshje qeuml mund teuml lindeuml gjateuml zbatimit teuml projekteve

- Siguron qeuml veprimet e duhura dhe teuml pranueshme neuml trajtim teuml ankeseumls teuml identifikohen e zbatohen deri neuml peumllqyeshmeumlri nga ankuesit si dhe

- Shmang nevojeumln e shkuarjes neuml procedura gjyqeumlsore

Peumlrshkrimi i MTA-seuml Pasja e njeuml MTA efektiv i sheumlrben edhe synimit teuml zvogeumllimit teuml konflikteve dhe rreziqeve si ndeumlrhyrjet e jashtme korrupsioni peumlrjashtimi social ose keqadministrimi peumlrmireumlsimit teuml cileumlsiseuml seuml aktiviteteve dhe rezultateve teuml projektit si dhe funksionimit si mekanizeumlm i reumlndeumlsisheumlm peumlr reagimet dhe nxjerrjen e meumlsimeve peumlr menaxhmentin e projektit peumlr sa i peumlrket pikave teuml forta dhe teuml dobeumlta neuml procedurat e projektit dhe proceset e zbatimit teuml tij

Kush mund teuml beumljeuml ankesa dhe teuml ofrojeuml peumlrgjigje kthyese MTA-ja do teuml jeteuml i qassheumlm peumlr njeuml spekteumlr teuml gjereuml teuml paleumlve me interes neuml projekt teuml cileumlt kaneuml gjaseuml teuml ndikohen drejtpeumlrdrejt apo teumlrthorazi nga projekti Keumlto peumlrfshijneuml peumlrfituesit e projektit aneumltareumlt e komunitetit zbatuesit e projektitkontraktoreumlt shoqeumlrineuml civile mediat - ku qeuml teuml gjitheuml inkurajohen teuml parashtrojneuml ankesat dhe komentet e tyre neuml MTA

Ccedilfareuml lloje teuml ankesavereagimeve do teuml trajtojeuml MTA-ja MTA-ja mund teuml shfryteumlzohet peumlr teuml parashtruar ankesa reagime pyetje sugjerime ose edhe leumlvdata neuml lidhje me menaxhimin e peumlrgjithsheumlm dhe zbatimin e aktiviteteve teuml projektit peumlrfshireuml

- Shkeljen e politikave udheumlzimeve ose procedurave teuml projektit peumlrfshireuml ato qeuml lidhen me prokurimin procedurat e puneumlsimit puneumln e feumlmijeumlve sheumlndetin dhe sigurineuml e punonjeumlsve nga komunitetiteuml kontraktuar dhe dhuneumln me bazeuml gjinore


35

- Mosmarreumlveshjet neuml lidhje me kufizimet e shfryteumlzimit teuml resurseve qeuml mund teuml lindin midis ose brenda rajoneve apo komuniteteve teuml synuara

- Ankesat qeuml mund teuml parashtrohen nga aneumltareumlt e komuniteteve qeuml janeuml teuml pakeumlnaqur me masat e planifikimit teuml projektit ose zbatimin e investimeve teuml projektit dhe

- MTA-ja duhet teuml keteuml edhe mundeumlsineuml teuml trajtojeuml ankesa anonime

MTA-ja i posaccedileumlm peumlr keumlteuml projekt do teuml bazohet neuml Ligjin e Puneumls neuml Kosoveuml (03L-212) si dhe Udheumlzimet administrative UA nr 052013 dhe UA nr 172008) ku parashihen mekanizmat e ankesave dhe procedurat disiplinore

Funksionet e MTA-seuml do teuml bazohen neuml parimet e transparenceumls qasshmeumlriseuml gjitheumlpeumlrfshirjes drejteumlsiseuml paanshmeumlriseuml dhe peumlrgjegjshmeumlriseuml

Struktura e MTA-seuml Ankesat do teuml trajtohen me nga NJKP-ja peumlrmes faqes seuml internetit adreseumls elektronike dhe numrit teuml telefonit qeuml janeuml teuml dedikuar enkas

Informata kontaktimi peumlr pyetje dhe ankesa

Projekti i reagimit teuml shpejteuml ndaj COVID- 19

Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml

Adresa

Rr Zagrebit Nr 60 10000 Prishtineuml

Republika e Kosoveumls

Divizioni peumlr Komunikim dhe Marreumldheumlnie Publike

E-mail mshinforks-govnet Telefon +383 38 200 24 131 +383 38 200 24 020

Paleumlt e interesit neuml projekt dhe qytetareumlt mund teuml paraqesin ankesa neuml lidhje me shkeljen e politikave udheumlzimeve ose procedurave teuml projektit peumlrfshireuml ato qeuml lidhen me prokurimin procedurat e puneumlsimit puneumln e feumlmijeumlve sheumlndetin dhe sigurineuml e punonjeumlsve nga komunitetiteuml kontraktuar si dhe dhuneumln me bazeuml gjinore tek Sheumlrbimi i Trajtimit teuml Ankesave i Bankeumls Boteumlrore (SHTA)

MTA-ja do teuml parashoheuml afate teuml peumlrcaktuara qarteuml peumlr pranimin informimin dhe peumlrgjigjen peumlrfundimtare peumlr ankuesin Peumlr teuml forcuar llogaridheumlnien keumlto afate kohore do teuml shpeumlrndahen gjereumlsisht tek paleumlt e interesuara teuml projektit Afati kohor peumlr zgjidhjen e ankeseumls nuk duhet teuml jeteuml meuml gjateuml se 30 diteuml nga dita e pranimit fillimisht neumlse ccedileumlshtja neuml fjaleuml eumlshteuml ende e pazgjidhur deri neuml fund teuml afatit 30-ditor ankuesit duhet ti jepet njeuml informateuml lidhur me statusin e ankeseumls dhe afatin brenda teuml cilit ankesa parashihet teuml zgjidhet ndeumlrsa teuml gjitha ankesat duhen zgjidhur brenda 45 diteumlsh nga data e pranimit

Mekanizmi i apelit Neumlse ankesa nuk eumlshteuml trajtuar neuml favor teuml ankuesit ateumlhereuml aiajo mund teuml paraqeseuml ankeseuml tek gjykata kompetente

Regjistri peumlr ankesa Personat Kontaktues peumlr Ankesa (PKA) duhet teuml mbajneuml regjistra teuml ankesave peumlr teuml siguruar qeuml secila ankeseuml teuml keteuml njeuml numeumlr individual referent teuml jeteuml e gjurmueshme si dhe qeuml veprimet e regjistruara aty teuml jeneuml peumlrfunduar Kur jepet peumlrgjigja kthyese peumlrfshireuml neuml ankesa pikat vijuese duhen definuar


36

bull Lloji i apelit bull Kategoria e apelit bull Personat peumlrgjegjeumls peumlr shqyrtimin dhe ekzekutimin e apelit bull Afati i zgjidhjes seuml apelit dhe bull Plani i veprimit i dakorduar

PKA do teuml sigurojeuml se secila ankeseuml ka njeuml numeumlr teuml veccedilanteuml teuml referenceumls dhe se gjurmohet ashtu siccedil duhet dhe se ndeumlrmerren veprimet qeuml janeuml regjistruar Regjistri duhet teuml peumlrmbajeuml informatat si neuml vijim

bull Emrin e PAP vendndodhjen e tijsaj dhe holleumlsiteuml e ankeseumls seuml tijsaj bull Dateumln e raportimit teuml ankeseumls bull Dateumln kur regjistri i ankesave eumlshteuml ngarkuar neuml bazeumln e teuml dheumlnave teuml projektit bull Holleumlsiteuml e veprimit korrigjues qeuml propozohet emrin e autoritetit propozues bull Dateumln kur veprimi korrigjues i propozuar i eumlshteuml deumlrguar ankuesit (neumlse eumlshteuml e peumlrshtatshme) bull Holleumlsiteuml e takimit teuml Komitetit peumlr Ankesa (neumlse eumlshteuml e peumlrshtatshme) bull Dateumln kur eumlshteuml mbyllur ankesa dhe bull Dateumln kur peumlrgjigja i eumlshteuml deumlrguar ankuesit

Monitorimi dhe raportimi MSHNJKP dhe specialisti i MampV do teuml jeneuml peumlrgjegjeumls peumlr

bull Mbledhjen dhe analizimin e teuml dheumlnave cileumlsore nga PKA peumlr numrin peumlrmbajtjen dhe statusin e ankesave dhe ngarkimin e tyre neuml bazeumln e teuml dheumlnave teuml projektit

bull Monitorimin e ccedileumlshtjeve teuml pazgjidhura dhe propozimin e masave peumlr zgjidhjen e tyre dhe bull Peumlrgatitja e raporteve tremujore peumlr mekanizmat MTA qeuml duhet teuml ndahen me Bankeumln Boteumlrore

Raportet tremujore qeuml duhet teuml paraqiten nga Banka Boteumlrore do teuml peumlrfshijneuml Seksionin neuml lidhje me MTA qeuml ofron informacion teuml peumlrditeumlsuar lidhur me

bull Statusin e zbatimit teuml MTA (procedurat trajnimet fushatat e ndeumlrgjegjeumlsimit publik buxhetin etj) bull Teuml dheumlna cileumlsore peumlr numrin e ankesave teuml pranuara (aplikime sugjerime ankesa keumlrkesa

informata kthyese pozitive) duke neumlnvizuar ato ankesa neuml lidhje me zhvendosjen e pavullnetshme dhe numrin e ankesave teuml zgjidhura neumlse ka

bull Teuml dheumlna sasiore peumlr llojin e ankesave dhe peumlrgjigjeve ccedileumlshtjet e trajtuara dhe ankesat qeuml mbeten teuml pazgjidhura

bull Shkalleumln e keumlnaqshmeumlriseuml nga masat (peumlrgjigja) e ndeumlrmarra bull Ccedilfareumldo masa korrigjuese qeuml eumlshteuml ndeumlrmarreuml

87 Sistemi i trajtimit teuml ankesave i Bankeumls Boteumlrore

Komunitetet dhe individeumlt qeuml besojneuml se janeuml prekur negativisht nga njeuml projekt i mbeumlshtetur nga Banka Boteumlrore mund teuml paraqesin ankesa neuml mekanizmat ekzistues teuml kompensimit teuml nivelit teuml projektit ose STA teuml Bankeumls Boteumlrore11 STA siguron qeuml ankesat e pranuara shqyrtohen menjeumlhereuml peumlr teuml trajtuar shqeteumlsimet e lidhura me projektin Komunitetet dhe individeumlt e prekur nga projekti mund teuml paraqesin ankeseumln e tyre neuml Panelin e Pavarur teuml Inspektimit teuml Bankeumls Boteumlrore i cili peumlrcakton neumlse deumlmi ka ndodhur ose mund teuml ndodheuml si rezultat i mosrespektimit politikave dhe procedurave nga ana e Bankeumls Boteumlrore Ankesat mund 11 Peumlr meuml shumeuml informata peumlr ateuml se si teuml paraqiten ankesat neuml Sheumlrbimin peumlr Trajtimin e Ankesave (STA) teuml Bankeumls Boteumlrore ju lutemi vizitoni httpwwwworldbankorgenprojects-operationsproducts-and-servicesgrievance-redress-service Peumlr meuml shumeuml informata peumlr ateuml se si teuml paraqiten ankesat neuml Panelin e Inspektimit teuml Bankeumls Boteumlrore ju lutemi vizitoni wwwinspectionpanelorg


37

teuml paraqiten neuml ccedildo koheuml pasi qeuml shqeteumlsimet i janeuml drejtuar drejtpeumlrdrejt Bankeumls Boteumlrore dhe pasi qeuml Menaxhmentit teuml Bankeumls i eumlshteuml dheumlneuml njeuml mundeumlsi peumlr tu peumlrgjigjur

4 Aranzhimet institucionale peumlrgjegjeumlsiteuml dhe ndeumlrtimi i kapaciteteve

Peumlrgjegjeumlsia e peumlrgjithshme peumlr zbatimin e projektit i takon Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml (MSH) dhe Njeumlsiseuml seuml Koordinimit teuml Projektit (NJKP) NJKP eumlshteuml themeluar neuml kuadeumlr teuml MSH peumlr teuml mbeumlshtetur menaxhimin dhe zbatimin e peumlrditsheumlm teuml projektit NJKP do teuml peumlrfshijeuml personelin bazeuml peumlrgjegjeumls peumlr menaxhimin teknik dhe fiduciar siccedil eumlshteuml Koordinatori i Projektit me orar teuml ploteuml njeuml koordinator teuml TI njeuml specialist i MampV njeuml specialist teuml prokurimit dhe njeuml specialist teuml menaxhimit financiar NJKP gjithashtu do teuml vendoseuml personelin e nevojsheumlm peumlr zbatimin e duhur teuml elementeve teuml kornizeumls mjedisore dhe sociale teuml projektit pasi ky projekt do teuml zbatohet sipas standardeve teuml mbrojtjes

Neuml peumlrgjigje teuml situatave teuml COVID-19 me keumlrkeseumln e Qeveriseuml dhe miratimin e BB-seuml ekipi eumlshteuml neuml peumlrgatitje teuml Projektit teuml Emergjenceumls seuml Kosoveumls peumlr COVID 19 me qeumlllim teuml parandalimit zbulimit dhe reagimit ndaj keumlrceumlnimit nga pandemia e COVID-19 neuml Kosoveuml

Projekti i Emergjenceumls i Kosoveumls do teuml drejtohet nga MSH dhe NJKP e projektit ekzistues peumlr sheumlndeteumlsineuml e Kosoveumls NJKP do teuml puneumlsojeuml njeuml specialist teuml EampS qeuml do teuml jeteuml peumlrgjegjeumls peumlr zbatimin e PMMS peumlrgatitjen e listeumls kontrolluese PMMS ose PMMS respektimin e peumlrgjithsheumlm teuml masave mbrojteumlse mjedisore peumlr zbatimin neuml terren teuml masave mbrojteumlse mjedisore dhe raportimit

NJKP do teuml sheumlrbejeuml si entiteti kryesor i zbatimit peumlr teuml gjitheuml komponenteumlt Mbeumlshtetur nga NJKP MSH do teuml jeteuml peumlrgjegjeumlse peumlr kryerjen e aktiviteteve teuml angazhimit teuml paleumlve teuml interesuara ndeumlrsa bashkeumlpunon ngushteuml seuml bashku me entitetet e tjera siccedil janeuml njeumlsiteuml e veteumlqeverisjes lokale mediat puneumltoreumlt sheumlndeteumlsoreuml etj Aktivitetet e angazhimit teuml paleumlve teuml interesuara do teuml dokumentohen peumlrmes raporteve tremujore teuml progresit qeuml duhet teuml ndahen me Bankeumln Boteumlrore

Natyra e projektit lypset njeuml partneritet dhe mekanizma bashkeumlrendues mes aktoreumlve nacional rajonal dhe lokal

Ndeumlrtimi i kapaciteteve dhe trajnimi duhet teuml peumlrfshijeuml puneumltoreumlt neuml karantineuml punonjeumlsit sheumlndeteumlsor punonjeumlsit peumlr menaxhimin e mbeturinave dhe pastruesit Ofruesve paleumlt e treta teuml sheumlrbimeve teuml menaxhimit teuml mbeturinave duhet trsquoiu mbahen trajnimet gjegjeumlse

Peumlr meuml shumeuml sugjerime lidhur me keumlteuml shihni ESFSafeguards Interim Note on COVID-19 Considerations in ConstructionCivil Works Projects

5 Shtojcat

I Shkurtesat dhe akronimet II Formulari i shqyrtimit peumlr ccedileumlshtje teuml mundshme mjedisore dhe sociale

III Modeli i Planit teuml Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS)


38

IV Modeli i Kontrollit teuml Infeksionit dhe Menaxhimit teuml Mbeturinave (PKIMM) V Lista e burimeve Udheumlzimet peumlr COVID-19

I SHKURTESAT DHE AKRONIMET


39

MBM Menaxhimi i mbeturinave bio-mjekeumlsore COVID 19 Seumlmundja Koronavirus 2019 PBPF Pagesat peumlr frymeuml teuml bazuara neuml performanceuml (PBPF) VNM Vlereumlsimi i Ndikimit Mjedisor EAQ Evropeuml Azi Qendrore KMS Korniza mjedisore dhe sociale VNMS Vlereumlsimi i ndikimit mjedisor dhe social MSSHS Mjedisor Social Sheumlndeteumlsor dhe Siguriseuml MSHS Mjedisor Sheumlndeteumlsor dhe Siguriseuml PRE Plani i Reagimit Emergjent KMMS Korniza menaxhuese mjedisore dhe sociale PMMS Plani menaxhues mjedisor dhe social BE Bashkimi Evropian MF Menaxhimi Financiar DHBGJ Dhuna me bazeuml gjinore OSH Objekt sheumlndeteumlsor MSH Mbeturinat e kujdesit sheumlndeteumlsor VINJ Virusi Imunodeficitar Njereumlzor FSSH Fondi i Sigurimit Sheumlndeteumlsor SIFSSH Sistemi Informues i Fondit teuml Sigurimit Sheumlndeteumlsor SMMKSH Sistemi i Menaxhimit teuml Mbeturinave teuml Kujdesit Sheumlndeteumlsor AFSH Agjencia peumlr Financimin e Sheumlndeteumlsiseuml HVAC Ngrohje ventilim dhe klimatizim i ajrit PKIMM Plani peumlr kontrollin e infeksionit dhe menaxhimit teuml mbeturinave SHVF Shkalla e vdekshmeumlriseuml seuml foshnjave KPI Kontrolli dhe parandalimi i infeksioneve KMDK Kompania peumlr menaxhimin e deponive teuml Kosoveumls FPK Forca Policore e Kosoveumls IKSHPK Instituti Kombeumltar i Sheumlndeteumlsiseuml Publike teuml Kosoveumls SJNGJ Seumlmundje jongjiteumlse MSH Ministria e Sheumlndeteumlsiseuml MIA Ministria e Infrastruktureumls dhe Ambientit SHSP Sheumlndeti dhe Siguria neuml Puneuml KPSH Kujdesi Pareumlsor Sheumlndeteumlsor PPM Pajisjet Personale Mbrojteumlse PSPZH Projekt Strategjia e Prokurimit peumlr Zhvillim PVZH Plani i Veprimit peumlr Zhvendosje KPR Korniza e Politikave peumlr Zhvendosje EJL Evropa Juglindore PAPI Plani peumlr Angazhimin e Paleumlve teuml Interesit PSV Procedurat Standarde teuml Veprimit SSHS Sigurimi sheumlndeteumlsor e social AT Asistenceuml teknike TB Tuberkulozeuml BB Banka Boteumlrore OBSH Organizata Boteumlrore e Sheumlndeteumlsiseuml IUTZ Impianti peumlr trajtimin e ujeumlrave teuml zeza


40

II FORMULARI I SHQYRTIMIT PEumlR CcedilEumlSHTJE TEuml MUNDSHME MJEDISORE DHE SOCIALE Kjo formeuml do teuml peumlrdoret nga Agjencia Implementuese peumlr teuml kontrolluar nivelet e rrezikut potencial mjedisor dhe shoqeumlror teuml njeuml neumlnprojekti teuml propozuar peumlr teuml peumlrcaktuar reumlndeumlsineuml e standardeve teuml mbrojtjes mjedisore dhe sociale teuml Bankeumls Boteumlrore peumlr teuml propozuar nivelet e rrezikut mjedisor dhe sociale si dhe instrumentin qeuml do teuml peumlrgatitet peumlr neumln-projektin

Peumlrdorimi i keumltij formulari do teuml lejojeuml NJKP qeuml teuml krijojeuml njeuml opinion fillestar peumlr rreziqet dhe ndikimet e mundshme teuml njeuml neumlnprojekti Kjo nuk eumlshteuml zeumlvendeumlsim peumlr vlereumlsimet e posaccedilme mjedisore dhe sociale teuml njeuml projekti e as peumlr planet e veccedilanta teuml lehteumlsimit

Njeuml sheumlnim peumlr Konsideratat dhe Mjetet peumlr Kryerjen e Vlereumlsimit Mjedisor dhe Social dhe Vlereumlsimin e Rrezikut eumlshteuml i peumlrfshireuml neuml keumlteuml Shtojceuml peumlr ta ndihmuar procesin

Emri i neumlnprojektit Ristrukturimi i Projektit Sheumlndeteumlsor teuml Kosoveumls

Vendndodhja e projektit Prishtina

Propozuesi i neumlnprojektit

Investimi i vlereumlsuar 2550 Kosto (Miliona dollareuml amerikaneuml) nga teuml cilat 40 milioneuml dollareuml amerikaneuml peumlr ristrukturim

Data e fillimitmbarimit 20 Maj 2015

Pyetje Peumlrgjigje OP eumlshteuml iniciuar

Kujdesi i duhurveprimet Po Jo

A peumlrfshineuml neumlnprojekti puneuml civile peumlrfshireuml ndeumlrtimin e ri zgjerimin peumlrmireumlsimin ose adaptimin e objekteve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor dheose teuml menaxhimit teuml mbeturinave

OPBP 401 Vlereumlsimi mjedisor

PMMS PKIMM PAPI

A peumlrfshin neumlnprojekti blerjen e tokeumls dheose kufizime neuml shfryteumlzimin e tokeumls

OPBP 412 Zhvendosja e detyruar

Aktiviteti eumlshteuml peumlrjashtuar

A peumlrfshin neumlnprojekti blerjen e aseteve peumlr teuml mbajtur pacienteumlt (peumlrfshireuml rastet qeuml ende nuk janeuml konfirmuar peumlr observim mjekeumlsor apo qeumlllime izolimi)


PMMS PKIMM PAPI

A eumlshteuml i ndeumlrlidhur neumlnprojekti me ndonjeuml struktureuml teuml jashtme teuml menaxhimit teuml mbeturinave siccedil eumlshteuml deponia sanitare furra peumlr djegien e mbeturinave ose impiantin peumlr trajtimin e ujeumlrave teuml zeza peumlr depozitimin e mbeturinave teuml kujdesit sheumlndeteumlsor


PMMS PKIMM PAPI

A ekziston njeuml kornizeuml teuml duhur rregullative a ka kapacitet institucional peumlr kontrollin e infeksionit neuml institucionet e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe menaxhimin e mbeturinave teuml kujdesit sheumlndeteumlsor


PMMS PKIMM PAPI


41

A peumlrfshin projekti puneumlsimin e forceumls puneumltore peumlrfshireuml puneumltoreumlt e puneumlsuar drejtpeumlrdrejteuml teuml kontraktuar furnizuesit primareuml dheose nga komuniteti

OP 401 Vlereumlsimi mjedisor

PMMS PAPI

A peumlrfshin neumlnprojekti transportimin ndeumlrkufitar teuml ekzemplareumlve mostrave materialeve infektive dhe teuml rrezikshme

OPBP 75 Ujeumlrat ndeumlrkombeumltare

PKIMM PAPI

A peumlrfshin neumlnprojekti peumlrdorimin e personelit teuml siguriseuml gjateuml ndeumlrtimit dheose funksionimit teuml institucioneve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor


PMMS PKIMM PAPI

A eumlshteuml neumlnprojekti brenda apo neuml afeumlrsi teuml ndonjeuml zone teuml ndjeshme ekologjike

OPBP 404 Mjedisi natyral

Aktiviteti i peumlrjashtuar

A ka ndonjeuml grup teuml cenuesheumlm teuml pranisheumlm neuml zoneumln e neumlnprojektit dhe a ka gjasa qeuml teuml preken neuml kuptimin pozitiv a negativ nga projekti i propozuar


PP

A eumlshteuml neumlnprojekti i vendosur neuml apo neuml afeumlrsi teuml ndonjeuml vendi teuml trasheumlgimiseuml kulturore

OPBP 411 Burimet fizike e kulturore

VNMSPMMS PAPI

A paraqet zona e projektit rrezik teuml konsideruesheumlm peumlr Dhuneuml me Bazeuml Gjinore (DHBGJ) dhe Shfryteumlzimi Seksual dhe Abuzim (SHSA)


VNMSPMMS PAPI

A ka konteste territoriale mes dy a meuml shumeuml shteteve neuml neumlnprojekt dhe aspekteve teuml tija ndihmeumlse dhe veprimtarive teuml ndeumlrlidhura

OP760 Projektet neuml zonat me kontest

Qeveriteuml neuml fjaleuml pajtohen

A do teuml peumlrfshijeuml neumlnprojekti dhe aspektet e tija ndihmeumlse dhe veprimtariteuml e ndeumlrlidhura shfryteumlzimin ndotjen apo vendndodhjen neuml rrugeumlt ujore ndeumlrkombeumltare12

OP750 Projektet neuml rrugeumlt ujore ndeumlrkombeumltare

Njoftim (Apo peumlrjashtim)

Konstatimet

1 Vlereumlsimi i propozuar i rrezikut mjedisor dhe social

Projekti i ristrukturimit teuml Sheumlndeteumlsiseuml neuml Kosoveuml eumlshteuml klasifikuar sipas Kategoriseuml B sipas Politikave teuml Mbrojtjes seuml Bankeumls Boteumlrore peumlr shkak teuml punimeve teuml shkalleumls seuml vogeumll teuml adaptimit neuml karantineuml dhe gjenerimit teuml mbeturinave mjekeumlsore nga furnizimet me mallra mjekeumlsore Peumlr qeumlllime teuml vlereumlsimit mjedisor eumlshteuml iniciuar BB OP 401

2 Instrumentet dhe Planet e Menaxhimit teuml propozuara peumlr vlereumlsimin mjedisor dhe sociale

12 Rrugeumlt ujore ndeumlrkombeumltare peumlrfshijneuml lumenjteuml kanalet liqenet apo ccedilfareumldo sasie teuml ngjashme teuml ujit qeuml krijon njeuml kufi mes apo ndonjeuml lum a ujeuml neuml sipeumlrfaqe qeuml rrjedheuml mes dy a meuml shumeuml shteteve


42

KMMS eumlshteuml zhvilluar posaccedileumlrisht peumlr projektin e propozuar peumlr teuml shmangur zvogeumlluar ose zbutur ndikimet e pafavorshme sociale ose mjedisore Neuml peumlrputhje me legjislacionin ekzistues kombeumltar dhe politikat operative teuml Bankeumls Boteumlrore peumlr mbrojtjen mjedisore dhe sociale qeumlllimi i Kornizeumls eumlshteuml qeuml teuml ndihmojeuml peumlr teuml siguruar qeuml aktivitetet neuml bazeuml teuml projektit

bull Mbrojneuml sheumlndetin e njeriut bull Parandalojneuml degradimin e mjedisit bull Peumlrmireumlsojneuml rezultatet pozitive mjedisore dhe sociale si dhe bull Respektojneuml politikat mbrojteumlses nacionale dhe teuml Bankeumls Boteumlrore

III KONTROLLI I INFEKSIONIT KONSIDERATAT DHE VEGLAT PEumlR TEuml NDIHMUAR NEuml SHQYRTIMIN E VLEREumlSIMIT MJEDISOR DHE SOCIAL DHE TEuml VLEREumlSIMIT TEuml RREZIKUT

Neuml kontekstin e shpeumlrthimit global teuml COVID-19 shumeuml vende kaneuml miratuar njeuml strategji teuml peumlrmbajtjes qeuml peumlrfshin testime teuml gjera karantineuml izolim dhe trajtim qofteuml neuml njeuml institucion mjekeumlsor ose neuml shteumlpi

Projekti i reagimit ndaj COVID 19 mund teuml peumlrfshijeuml aktivitetet si neuml vijim

bull ndeumlrtimin dheose mbeumlshtetjen operative peumlr laboratoreumlt mjekeumlsoreuml qendrat e karantineumls dhe izolimit neuml vende teuml ndryshme dhe neuml forma teuml ndryshme dhe qendrat e trajtimit teuml infeksionit neuml objektet ekzistuese teuml kujdesit sheumlndeteumlsor

bull blerjen dhe shpeumlrndarjen e furnizimeve mjekeumlsore pajisjeve dhe materialeve siccedil janeuml reagenseumlt kimikatet dhe pajisjet personale mbrojteumlse (PPM)

bull transportimin e mostrave potencialisht teuml infektuara nga institucionet e kujdesit sheumlndeteumlsor neuml laboratoreumlt testues

bull ndeumlrtimin zgjerimin ose peumlrmireumlsimin e objekteve teuml menaxhimit mbeturinave teuml kujdesit sheumlndeteumlsor dhe teuml ujeumlrave teuml zeza

bull trajnimin e punonjeumlsve sheumlndeteumlsor dhe vullnetareumlve bull angazhimin e komunitetit dhe komunikimin

1 Shqyrtimi i rreziqeve mjedisore dhe sociale teuml laboratoreumlve mjekeumlsoreuml

Shumeuml projekte COVID-19 peumlrfshijneuml ndeumlrtimin e kapaciteteve dhe mbeumlshtetjen operative peumlr laboratoreumlt ekzistues mjekeumlsoreuml Eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml laboratoreuml teuml tilleuml teuml krijojneuml procedura peumlrkateumlse q[ teuml peumlrveteumlsojneuml praktikat e duhura teuml biosiguriseuml OBSH-ja keumlshillon qeuml puna diagnostiko jo-peumlrhapeumlse mund teuml kryhet neuml njeuml laborator teuml Biosiguriseuml teuml Nivelit 2 (BSL-2) ndeumlrsa puna peumlrhapeumlse duhet teuml beumlhet neuml njeuml laborator BSL-3 Mostrat e pacientit duhet teuml transportohen si substanceuml infektuese e kategoriseuml B (UN3373) ndeumlrsa kulturat virale ose izolimet duhet teuml transportohen si Kategori A Substanceuml infektuese qeuml prek njereumlzit (UN2814) Procesi peumlr vlereumlsimin e nivelit teuml biosiguriseuml seuml njeuml laboratori mjekeumlsor (peumlrfshireuml menaxhimin teuml operacioneve laboratorike dhe transportit teuml ekzemplareumlve) duhet teuml marr parasysh rreziqet e biosiguriseuml dhe teuml siguriseuml seuml peumlrgjithshme Duhet teuml merret parasysh SSHP i puneumltoreumlve neuml laborator dhe ekspozimi i mundsheumlm i komunitetit ndaj virusit

Dokumentet neuml vijim ofrojneuml udheumlzime teuml meumltutjeshme peumlr kontrollimin e rreziqeve teuml MampS qeuml ndeumlrlidhen me njeuml laborator mjekeumlsor Ato gjithashtu ofrojneuml informata peumlr vlereumlsimin dhe menaxhimin e rreziqeve


43

bull OBSH Strategjia e testimit prioritar neuml laborator sipas to skenareumlve teuml transmetimit 4Cs bull OBSH Covid-19 Udheumlzim teknik Testim laboratorik peumlr 2019-nCoV tek njereumlzit bull OBSH Manuali i biosiguriseuml laboratorike botimi i treteuml bull USCDC EPA DOT et al Menaxhimi i mbeturinave teuml ngurta teuml kontaminuara me substanca

infektuese teuml kategoriseuml A (gusht 2019)

2 Shqyrtimi i rreziqeve mjedisore dhe sociale teuml qendrave teuml karantineumls dhe izolimit

Sipas OBSH

bull Karantina eumlshteuml kufizimi i veprimtarive ose ndarjes seuml personave teuml cileumlt nuk janeuml teuml seumlmureuml por qeuml mund teuml jeneuml ekspozuar ndaj njeuml agjenti infektues ose seumlmundje peumlr teuml monitoruar simptomat e tyre dhe peumlr teuml siguruar zbulimin e hersheumlm teuml rasteve

bull Izolimi eumlshteuml ndarja e personave teuml seumlmureuml ose teuml infektuar nga teuml tjereumlt peumlr teuml parandaluar peumlrhapjen e infeksionit ose kontaminimit

Shumeuml projekte COVID-19 peumlrfshijneuml ndeumlrtimin rinovimin dhe pajisjen e qendrave teuml karantineumls dhe izolimit neuml Pikeumln e Hyrjes (PH) neuml zonat urbane dhe neuml ato teuml largeumlta Mund teuml keteuml gjithashtu rrethana kur tendat peumlrdoren peumlr karantineuml ose izolim Peumlr keumlteuml qeumlllim mund teuml peumlrdoren edhe objekte publike ose private siccedil eumlshteuml njeuml stadium ose hotel

Neuml shqyrtimin e rreziqeve teuml vlereumlsimit MampS teuml lidhura me karantineumln dhe izolimin mund teuml konsiderohen si meuml poshteuml bull rreziqet kontekstuale siccedil janeuml konfliktet dhe prania ose fluksi i refugjateumlve bull rreziqet e lidhura me ndeumlrtimin dhe heqjen nga peumlrdorimi bull blerjen e tokeumls apo aseteve bull peumlrdorimin e personelit teuml siguriseuml ose forcave ushtarake bull disponueshmeumlria e keumlrkesave minimale peumlr ushqim karburanteve ujit higjieneumls bull neumlse parandalimi dhe kontrolli i infeksionit dhe monitorimi i personave teuml karantinuar mund teuml kryhen

neuml meumlnyreuml efektive bull neumlse ekzistojneuml sisteme teuml duhura peumlr menaxhimin e mbeturinave dhe ujeumlrave teuml zeza

Dokumentet neuml vijim ofrojneuml udheumlzime teuml meumltutjeshme lidhur me vendosjen e personave neuml karantineuml

bull OBSH Konsideratat peumlr karantineuml teuml individeumlve neuml kontekst teuml kontrollit teuml seumlmundjes koronavirus (COVID-19)

bull OBSH Konsideratat kryesore peumlr riatdhesimin dhe karantineumln e udheumltareumlve neuml lidhje me shpeumlrthimin e koronavirusit teuml ri 2019-nCoV

bull OBSH Peumlrgatitja parandalimi dhe kontrolli i seumlmundjes seuml koronavirusit (COVID-19) peumlr refugjateuml dhe migranteuml neuml mjedise jo-kampi

3 SHQYRTIMI I RREZIQEVE MJEDISORE DHE SOCIALE NEuml QENDRAT E TRAJTIMIT

OBSH ka botuar njeuml udheumlzues qeuml ofron rekomandime udheumlzime teknike standarde dhe keumlrkesa minimale peumlr ngritjen dhe operimin e qendrave teuml trajtimit teuml infeksionit teuml reumlndeuml akut teuml frymeumlmarrjes (SARI) neuml vendet me teuml ardhura teuml uleumlta dhe teuml mesme dhe mjediset me burime teuml kufizuara peumlrfshireuml standardet e nevojshme peumlr teuml ribeumlreuml njeuml ndeumlrteseuml ekzistuese neuml njeuml qendeumlr trajtimi SARI dhe posaccedileumlrisht peumlr infeksione teuml frymeumlmarrjes akute qeuml kaneuml potencial teuml peumlrhapjes seuml shpejteuml dhe qeuml mund teuml shkaktojneuml epidemi ose pandemi

bull OBSH Qendra e trajtimit peumlr seumlmundje teuml reumlnda infektive respiratore


44

bull OBSH Udheumlzime teknike peumlr Covid-19 parandalimi dhe kontrolli i infeksionit WASH bull GBB MSHS Udheumlzime peumlr objekte sheumlndeteumlsore

4 SHQYRTIMI I RREZIQEVE MJEDISORE DHE SOCIALE LIDHUR ME KUSHTET NEuml VENDIN E PUNEumlS DHE PUNEumlN

Njeuml projekt COVID-19 mund teuml peumlrfshijeuml lloje teuml ndryshme teuml puneumltoreumlve Peumlrveccedil punonjeumlsve teuml rregullt mjekeumlsoreuml dhe puneumltoreumlve teuml laboratorit teuml cileumlt normalisht do teuml klasifikoheshin si puneumltoreuml teuml drejtpeumlrdrejteuml projekti mund teuml peumlrfshijeuml puneumltoreuml teuml kontraktuar peumlr teuml kryer ndeumlrtime dhe puneumltoreuml teuml komunitetit (siccedil janeuml vullnetareumlt e sheumlndetit neuml komunitet) peumlr teuml ofruar mbeumlshtetje klinike gjurmim teuml kontaktit dhe mbledhjen e teuml dheumlnave etj Madheumlsia e fuqiseuml puneumltore teuml angazhuar mund teuml jeteuml e konsiderueshme Rreziqet peumlr njeuml forceuml teuml tilleuml puneumltore nisen nga sheumlndeti dhe siguria neuml puneuml deri te llojet e kontratave dhe kushtet dhe termat e puneumls Meuml shumeuml holleumlsi lidhur me kushtet neuml vendin e puneumls dhe teuml puneumls peumlr projektet gjateuml COVID-19 diskutohen neuml LMP template for COVID-19

COVID-19 Response ESMF ndash ESMPs

45

IV MODELI I PLANIT TEuml MENAXHIMIT MJEDISOR DHE SOCIAL (PMMS)

Hyrje

Huamarreumlsi duhet teuml hartojeuml njeuml Plan teuml Menaxhimit Mjedisor dhe Social (PMMS) duke peumlrcaktuar se si rreziqet dhe ndikimet mjedisore dhe sociale do teuml menaxhohen peumlrmes ciklit jeteumlsor teuml projektit Ky formular i PMMS peumlrfshin disa matrica qeuml identifikojneuml rreziqet kryesore dhe peumlrcaktojneuml masat e sugjeruara peumlr zbutjen e ndikimit MampS Huamarreumlsi mund teuml peumlrdoreuml matricat peumlr teuml ndihmuar neuml identifikimin e rreziqeve dhe masave teuml mundshme peumlr zbutjen e ndikimit MampS

PMMS gjithashtu duhet teuml peumlrfshijeuml elementeuml teuml tjereuml kryesoreuml teuml reumlndeumlsisheumlm peumlr realizimin e projektit teuml tilla si aranzhimet institucionale planet peumlr ndeumlrtimin e kapaciteteve dhe planin e trajnimit si dhe historikun Huamarreumlsi mund teuml peumlrfshijeuml seksione peumlrkateumlse teuml KMMS neuml PMMS me peumlrditeumlsimet e nevojshme

Matricat ilustrojneuml reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml teuml menaxhimit teuml ciklit jeteumlsor teuml rreziqeve MampS peumlrfshireuml gjateuml fazave teuml ndryshme teuml projektit teuml identifikuar neuml KMMS planifikimin dhe projektimin ndeumlrtimin operacionet dhe nxjerrjen nga peumlrdorimi

Ccedileumlshtjet dhe rreziqet e identifikuara neuml matriceuml bazohen neuml peumlrgjigjet aktuale teuml COVID-19 dhe peumlrvojeumls seuml projekteve teuml tjera teuml sektorit teuml kujdesit sheumlndeteumlsor teuml financuar nga Banka Huamarreumlsi duhet ti rishikojeuml dhe ti shtojeuml ato gjateuml vlereumlsimit mjedisor dhe social teuml njeuml neumlnprojekti

Udheumlzimet e GBB MSHS dokumentet e udheumlzimit teknik teuml OBSH dhe GIIP teuml tjera peumlrcaktojneuml neuml holleumlsi shumeuml masa zbuteumlse dhe praktika teuml mira dhe mund teuml peumlrdoren nga Huamarreumlsi peumlr teuml zhvilluar PMMS Angazhimi i duhur i paleumlve teuml interesit duhet teuml beumlhet peumlr teuml peumlrcaktuar masat zbuteumlse peumlrfshireuml peumlrfshirjen e ngushteuml teuml profesionisteumlve teuml menaxhimit teuml mbeturinave mjekeumlsore dhe sheumlndeteumlsore

Plani i Kontrollit teuml Infeksioneve dhe Menaxhimit teuml Mbeturinave eumlshteuml pjeseuml e PMMS PMMS duhet teuml identifikojeuml mjeteinstrumente teuml tjera teuml veccedilanta teuml menaxhimit MampS teuml tilla si Plani i Angazhimit teuml Paleumlve teuml Interesuara (PAPI) procedurat e menaxhimit teuml puneumls (PMP) dheose Plani i Menaxhimit teuml Mbetjeve Mjekeumlsore

Reagimi ndaj COVID-19 KMMS - PMMS

46

Tabela 1 - Rreziqet mjedisore dhe sociale dhe masat zbuteumlse gjateuml fazeumls seuml planifikimit dhe hartimit

Veprimtariteuml kryesore

Rreziqet dhe ndikimet potenciale MampS

Masat e propozuara zbuteumlse Peumlrgjegjeumlsiteuml Harku kohor

Buxheti

Identifikoni llojin vendndodhjen dhe madheumlsineuml e institucioneve teuml kujdesit sheumlndeteumlsor (IKSH)

Rreziku MampS dhe ndikimet neuml popullateuml dhe mjedisin peumlrreth

MSHNJKP do teuml shqyrtojeuml ccedildo struktureuml qeuml do teuml peumlrdoret si karantineuml peumlr rreziqet e mundshme mjedisore dhe sociale sipas Standardeve teuml Mbrojtjes seuml Grupit teuml Bankeumls Boteumlrore Udheumlzimet e WHO COVID-1913 dhe formularin e shqyrtimit teuml peumlrfshireuml neuml Shtojceumln II Teuml rishikohen kushtet neuml objektet e konvikteve qeuml do teuml peumlrdoren peumlr karantineuml Teuml jeneuml teuml mbrojtura dhe teuml siguruara (preferohet nga personeli i siguriseuml) Teuml rishikohet afeumlrsia meuml e mireuml neuml njeuml institucion spitalor terciar qeuml ofron hapeumlsireuml teuml kujdesit kritik dhe izolimit

MSHNJKP

Teuml Identifikohet nevoja peumlr ndeumlrtime teuml reja zgjerim peumlrmireumlsim dhe ose rehabilitim

Kushtet e karantinave dhomave sheumlrbimeve teuml mbeturinave sanitare energjiseuml elektrike

Zhvillimi i duhur i punimeve peumlr peumlrshtatjen e hapeumlsirave peumlr karantineuml dhoma zona mbajteumlse peumlr mbeturina mjedise lavanderie dhomeuml lareumlse banjeumltualet kujdesi etj etj Referojuni mbrojtjes lokale udheumlzimeve teuml BB-seuml dhe udheumlzimeve teuml OBSH-seuml peumlr procedurat standarde teuml veprimit neuml karantineuml qeuml nevojiten peumlr rrethanat e COVID-19

MSHNJKP

Teuml identifikoni nevojat peumlr puneuml ndihmeumlse dhe hapeumlsirat shoqeumlruese siccedil janeuml rrugeumlt hyreumlse materialet e ndeumlrtimit furnizimi me ujeuml dhe energji elektrike

NA

13 Shih httpswwwworldbankorgenprojects-operationsenvironmental-and-social-framework


47

sistemi i ujeumlrave teuml zeza

Teuml identifikoni nevojat peumlr blerjen e tokeumls dhe pasurive (psh blerja e pasurive ekzistuese si hoteli stadiumi peumlr teuml mbajtur pacienteuml teuml mundsheumlm)

NA

Identifikoni objektet e menaxhimit teuml mbeturinave nga zyra dhe jashteuml zyreumls dhe rrugeumlt e transportit teuml mbeturinave dhe ofruesit e sheumlrbimeve

Numri i pamjaftuesheumlm i kontejnereumlve peumlr mbeturina mbledheumls teuml mbeturinave teuml pa trajnuar peumlr masat COVID-19

-Vlereumlsoni rrjedheumln e mundshme teuml mbetjeve -Konsideroni kapacitetin e objekteve ekzistuese dhe planifikoni teuml rrisni kapacitetin neumlse eumlshteuml e nevojshme peumlrmes peumlrshtatjes zgjerimit etj -Peumlrcaktoni qeuml ndeumlrtimi i objektit merr parasysh grumbullimin ndarjen transportin dhe trajtimin e veumlllimeve dhe llojeve teuml parashikuara teuml mbetjeve shteumlpiake dhe teuml kujdesit sheumlndeteumlsor -Keumlrkoni qeuml depozitat peumlr mbeturina teuml maten siccedil duhet peumlr veumlllimet e gjeneruara teuml mbetjeve dhe teuml kodifikohen me ngjyra dhe teuml etiketohen sipas llojeve teuml mbeturinave qeuml duhet teuml depozitohen -Krijoni protokolle teuml peumlrshtatshme peumlr grumbullimin e mbeturinave dhe transportin neuml zonat e depozitimi deponimit neuml peumlrputhje me udheumlzimet e OBSH-seuml Zhvilloni trajnime peumlr personelin peumlr ndarjen e mbeturinave neuml koheumln e peumlrdorimit

MSHNJKP

Identifikoni nevojat peumlr leumlvizje ndeumlrkufitare teuml mostrave mostreumls reagenseumlt dhe

NA


48

materialeve teuml tjera teuml rrezikshme

Identifikoni nevojat peumlr forceuml puneumltore dhe llojin e puneumltoreumlve peumlr projekte

Shqeteumlsimet e ekspozimit ndaj COVID-19 nevojat sheumlndeteumlsore dhe teuml siguriseuml puna e paligjshme dhe e papeumlrballueshme jashteuml orarit shqeteumlsimet psikologjike lodhja lodhja neuml vend puneuml stigma dhe transmetimi i infeksioneve te familja dhe komuniteti Llojet e ndryshme teuml puneumltoreumlve puneumltoreuml teuml kontraktuar peumlr puneumlt civile puneumltoreumlt qeuml ofrojneuml sheumlrbime neuml karantineuml puneumltoreumlt e furnizimit mbledheumlsit e mbeturinave puneumltoreumlt e kujdesit sheumlndeteumlsor puneumltoreumlt e siguriseuml

Rishikim i Ligjit nacional peumlr Puneuml referenceuml ndaj LMP template for COVID-19 Teuml siguroni se Udheumlzimet neuml vend pune janeuml teuml peumlrfshira neuml ndeumlrtim dhe funksionim World Bankrsquos Interim Note COVID-19 Considerations in ConstructionCivil Works Projects

MSHNJKP

Identifikoni nevojat peumlr peumlrdorimin e personelit teuml siguriseuml gjateuml ndeumlrtimit dheose funksionimit teuml OSH

Shqeteumlsimet peumlr ekspozimin ndaj COVID-19

Ccedileumlshtjet e sheumlndetit dhe siguriseuml neuml puneuml peumlrfshireuml ato qeuml lidhen posaccedileumlrisht me COVID-19 do teuml zbatohen ndaj atyre

MSHNJKP


49

Ndeumlrtimi i OSH-neuml peumlrgjitheumlsi

Ndeumlrtimi dhe plani funksional i objekteve teuml karantineumls

Ndeumlrtimi dhe funksionaliteti do teuml bazohet neuml udheumlzimet e OBSH peumlr karantineuml -organizimi i dhomavekonvikteve teuml ndara nga njeumlra-tjetra shtrati i ndareuml 1-2 metra ajrosja e mireuml ngrohja energjia elektrike lavanderia sheumlrbimet sanitarepastrimi dhe rregullimi i hapeumlsireumls -Vlereumlsimi i nevojave peumlr ushqim ujeuml dhe higjieneuml adekuate qeuml duhen beumlreuml peumlr periudheumln e karantineumls

MSHNJKP

Plani i OSH - duhet teuml merren parasysh trajtime teuml ndryshme peumlr grupet me ndjeshmeumlri meuml teuml madhe apo cenueshmeumlri (teuml moshuarit ata me gjendje ekzistuese apo meuml teuml rinjteuml) dhe personat me afteumlsi teuml kufizuar

Disa grupe mund teuml keneuml veumlshtireumlsi neuml qasjen neuml objektet sheumlndeteumlsore Rreziku dhe ndikimet e mos prioritizimit teuml popullateumls neuml nevojeuml

Shqyrtimi i nevojave teuml popullateumls seuml prekshme planifikoni peumlr prioritizim dheumlnia e ndihmeumls dhe peumlrfshirja e tyre neuml proceset e vendimmarrjes peumlr reagim rimeumlkeumlmbje gatishmeumlri dhe zvogeumllim teuml rrezikut Referojuni Angazhimit teuml komunitetit gjateuml COVID-19

MSHNJKP

Dizajni i objektit duhet teuml pasqyrojeuml keumlrkesa specifike peumlr trajtim duke peumlrfshireuml triazhin izolimin ose karantineumln

Dizajnoni teuml merrni parasysh aranzhimet me morgun

Kapaciteti i pamjaftuesheumlm Peumlrhapja e infeksionit

Peumlrfshni aranzhimet e duhura peumlr morg neuml dizajn

ShihWHO Infection Prevention and Control for the safe management of a dead body in the context of COVID-19)

MSH

Tabela 2 - Rreziqet mjedisore dhe sociale dhe masat zbuteumlse gjateuml fazeumls seuml ndeumlrtimit


50

Aktivitetet kryesore Rreziqet potenciale MampS dhe ndikimet


Buxheti

Pastrimi i bimeumlve dhe pemeumlve Aktivitetet e ndeumlrtimit praneuml zonave pikave teuml ndjeshme ekologjike

- Ndikimet neuml habitatet natyrore burimet ekologjike dhe biodiversitetin

Projekti i planifikuar i peumlrshtatjes seuml karantineumls do teuml jeteuml neuml planin ekzistues teuml konvikteve dhe nuk do teuml keteuml ndonjeuml ndikim teuml pritsheumlm neuml habitatet natyrore burimet ekologjike dhe biodiversitetin

Kontraktuesi

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit Geumlrmimet e themelimit geumlrmimi i boshtit

- Ndikimet neuml tokeuml dhe ujeumlra neumlntokeumlsoreuml

- Rreziqet gjeologjike

Projekti nuk parashikon geumlrmim ujeumlra neumlntokeumlsoreuml dhe rreziqe gjeologjike Do teuml punohet neuml objektet ekzistuese

Kontraktuesi

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit

- Ccedileumlshtjet e efikasitetit teuml burimeve peumlrfshireuml leumlndeumlt e para peumlrdorimin e ujit dhe energjiseuml

- Furnizimi me materiale

Burimet (uji ajri energjia etj) qeuml peumlrdoren neuml objektet dhe laboratoreumlt e karantineumls do teuml ndjekin standardet dhe masat neuml peumlrputhje me Sheumlrbimin Shteteumlror Sanitar-Higjienik teuml MSH-seuml dhe MIA dhe udheumlzimet e kontrollit teuml infeksionit mjedisor peumlr objektet mjekeumlsore teuml OBSH

Kontraktuesi

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - menaxhimi i peumlrgjithsheumlm i ndotjes

- Mbeturinat solide teuml ndeumlrtimit

- Ujeumlrat e zeza - Zhurma - Dridhjet - Pluhuri - Emetimet e ajrit

nga pajisjet e ndeumlrtimit

-Mbeturinat solide teuml depozituara neuml kontejnereuml teuml duhur dhe qeuml transportohen nga njeuml kompani e licencuar neuml deponi teuml licencuar -Mbani nivelin e pluhurit neuml minimum peumlr teuml mbrojtur sheumlndetin dhe parandaluar pezmatimet dhe mbani shikueshmeumlrineuml peumlr qeumlllime teuml siguriseuml -Menaxhimi i rrezikut peumlr sheumlndetin dhe parandalimi i shqeteumlsimit teuml popullateumls lokale dhe peumlrdoruesve teuml hapeumlsireumls

Kontraktuesi

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - menaxhimi i mbeturinave teuml rrezikshme

- Asbesti Neumlse asbesti sillet neuml vendndodhje do teuml trajtohet dhe transportohet neuml peumlrputhje me legjislacionin lokal

Asbesti laget para heqjes sheumlnohet ndeumlrsa eumlshteuml aty dhe paketohet ose mbeumlshtjelleumlt siccedil duhet neuml fleta

Kontraktuesi


51

Kompania eumlshteuml e licencuar peumlr transport dhe trajtim teuml mbeturinave teuml asbestit Automjetet e transportit miratohenlicencohen dhe u vihen etiketa

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - ccedileumlshtjet e puneumls

- Puneumltoreumlt vijneuml nga zonat e infektuara

- Puneumltoreumlt e tjereuml infektohen

- Puneumltoreumlt e peumlrhapin infeksionin neuml komunitetqytetareumlt

- Referojuni PPM COVID-19 - Shqyrtoni meumlnyrat peumlr teuml

minimizuarkontrolluar leumlvizjet brenda dhe jashteuml zoneumls

- Zbatoni procedura peumlr teuml konfirmuar se puneumltoreumlt janeuml teuml peumlrshtatsheumlm peumlr puneuml para se teuml fillojneuml puneumln duke i kushtuar veumlmendje teuml veccedilanteuml puneumltoreumlve me probleme sheumlndeteumlsore ose teuml cileumlt mund teuml jeneuml neuml rrezik

- Kontrolloni dhe regjistroni temperatureumln e puneumltoreumlve dhe njereumlzve teuml tjereuml qeuml hyjneuml neuml zoneumln e ndeumlrtimit ose keumlrkoni veteuml-raportim para ose gjateuml hyrjes

- Siguroni njoftime ditore peumlr puneumltoreumlt para fillimit teuml puneumls duke u peumlrqendruar neuml konsideratat specifike teuml COVID-19 duke peumlrfshireuml meumlnyreumln e kollitjes higjieneumln e duarve dhe masat e distanceumls

- Keumlrkoni nga puneumltoreumlt qeuml teuml monitorojneuml veten e tyre peumlr simptomat e mundshme (ethe kolleuml) dhe ti raportojneuml mbikeumlqyreumlsit teuml tyre neumlse kaneuml simptoma ose neumlse nuk ndjehen mireuml

- Ndaloni puneumltorin i cili vjen nga njeuml zoneuml e prekur ose i cili ka qeneuml neuml kontakt me njeuml person teuml infektuar qeuml teuml hyjeuml neuml zoneumlnvendin e ndeumlrtimit peumlr 14 diteuml

- Ndalimi i puneumltorit teuml seumlmureuml qeuml teuml hyjeuml neuml zoneumln e ndeumlrtimit kantierit duke i referuar ata neuml institucionet sheumlndeteumlsore lokale neumlse eumlshteuml e nevojshme ose duke keumlrkuar nga ata teuml izolohen neuml shteumlpi peumlr 14 diteuml

Kontraktuesi


52

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - siguria dhe sheumlndeti neuml puneuml


-neuml karantineuml peumlr puneumltoreumlt e kontraktuar duke iu referuar standardeve teuml ONP-seuml dhe COVID-19 - duke siguruar qeuml janeuml marreuml teuml gjitha masat praktike parandaluese dhe mbrojteumlse peumlr teuml minimizuar rreziqet neuml puneuml (Konventa e Siguriseuml dhe Sheumlndetit neuml Puneuml 1981 (Nr 155))14 - Puneumldheumlneumlsit janeuml peumlrgjegjeumls peumlr sigurimin e veshjeve mbrojteumlse dhe pajisjeve mbrojteumlse pa asnjeuml kosto peumlr puneumltorin -Puneumldheumlneumlsit janeuml peumlrgjegjeumls peumlr sigurimin e informacionit adekuat dhe trajnimit teuml duhur peumlr SSHP -Konsultimi i puneumltoreumlve peumlr aspektet SSHP qeuml lidhen me puneumln e tyre -Ndeumlrmarrja e masave peumlr tu marreuml me emergjencat dhe njoftimin e inspektoratit teuml puneumls peumlr rastet e seumlmundjeve neuml vend teuml puneumls - puneumltoreumlt janeuml peumlrgjegjeumls peumlr bashkeumlpunim peumlr teuml peumlrmbushur detyrimet peumlr SSHP qeuml puneumldheumlneumlsit i peumlrcaktojneuml -Respektimin e masave teuml peumlrcaktuara teuml siguriseuml duke ndeumlrmarr masa teuml duhura kujdesi peumlr sigurineuml e teuml tjereumlve (peumlrfshireuml shmangien e ekspozimit teuml teuml tjereumlve ndaj rreziqeve teuml sheumlndetit dhe siguriseuml) dhe peumlrdorimin e sakteuml teuml pajisjeve teuml siguriseuml dhe pajisjeve mbrojteumlse -Peumlr aktivitetet e ndeumlrtimit qeuml kontraktuesi duhet trsquoi referohet ccedileumlshtjeve teuml COVID-19 dhe sugjerimeve peumlr masat e mundshme zbuteumlse shih World Bank Interim Note on COVID-19 Considerations in ConstructionCivil Works Projects

Kontraktuesi

14 C155 - Konventa e Siguriseuml dhe Sheumlndetit neuml Puneuml 1981 (nr 155)


53

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - siguria neuml trafikun rrugor

NA

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - personeli i sigurimit

NA

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit - toka dhe asetet

Blerja e tokeumls dhe aseteve

Projekti i planifikuar i peumlrshtatjes seuml karantineumls do teuml jeteuml neuml planin ekzistues teuml konvikteve dhe nuk pritet blerja e tokeumls dhe aseteve

Kontraktuesi


Ccedileumlshtjet e DHBGJSHSA

Duke iu referuar Kornizeumls mjedisore dhe sociale-KMS-Praktikat e mira-sheumlnim-peumlr-dhuneumln-me-bazeuml-gjinore

Kontraktuesi

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit-trasheumlgimia kulturore

Trasheumlgimia kulturore Projekti i planifikuar i peumlrshtatjes seuml karantineumls do teuml jeteuml neuml planin ekzistues teuml konvikteve dhe nuk pritet teuml keteuml rreziqe dhe ndikime neuml trasheumlgimineuml kulturore

Kontraktuesi

Aktivitetet e peumlrgjithshme teuml ndeumlrtimit -gatishmeumlria dhe reagimin neuml rast emergjence

Puneumlt e peumlrshtatjes neuml objektet ekzistuese qeuml do teuml peumlrdoren si karantineuml

Puneumlt do teuml jeneuml neuml peumlrputhje me udheumlzimet e OBSH peumlr karantinat

Kontraktuesi

Aktivitetet ndeumlrtimore neuml lidhje me objektet e menaxhimit teuml mbeturinave neuml vendndodhje duke peumlrfshireuml depozitimin e peumlrkohsheumlm inceneratorin sistemin e kanalizimit dhe puneumlt e trajtimit teuml ujeumlrave teuml zeza

Menaxhimi i mbeturinave kapaciteti ekzistues sistemi i kanalizimit ujeumlrat e zeza

Projekti i planifikuar i peumlrshtatjes seuml karantineumls do teuml jeteuml neuml planin ekzistues teuml konvikteve dhe ekziston sistemi i menaxhimit teuml mbeturinave dhe i ujeumlrave teuml zeza Neumlse eumlshteuml e nevojshme do teuml shtohen kapacitetet tjera

Kontraktuesi


54

Aktivitetet e ndeumlrtimit neuml lidhje me prishjen e strukturave ose teuml objekteve ekzistuese (neumlse eumlshteuml e nevojshme)

Projekti nuk pritet teuml keteuml aktivitete rreumlnimi Kontraktuesi

Do teuml zgjerohet

Tabela 3 - Rreziqet mjedisore dhe sociale dhe masat zbuteumlse gjateuml fazeumls operative

Aktivitete kryesore Rreziqet potenciale MampS dhe ndikimet


Buxheti

OSH i peumlrgjithsheumlmoperacion karantine-mjedisi

Mbeturina teuml peumlrgjithshme ujeumlra teuml zeza dhe emetime ajri

Objektet ekzistuese do teuml peumlrdoren peumlr karantineuml prandaj ekzistojneuml sisteme teuml mbeturinave ujeumlrave teuml zeza menaxhimit teuml furnizimit me ujeuml teuml kontraktuar me kompaniteuml e licencuara lokale

MSHkoordinatori i karantineumls

Operacion i peumlrgjithsheumlm OSH - ccedileumlshtjet peumlr sheumlndet dhe siguri neuml puneuml

- Rreziqet fizike - Rreziqet elektrike

dhe eksplozive - Zjarri - Peumlrdorimi i

mjeteve kimike - Rreziku

ergonomik - Rreziku

radioaktiv - Shqeteumlsimet peumlr

ekspozimin ndaj COVID-19

Eliminimi i rrezikut Peumlrdorimi i zvogeumlluar i mjeteve kimike teuml rrezikshme Kontrollet administrative Pajisjet personale mbrojteumlse (PPM) Referojuni Udheumlzimet e peumlrgjithshme MSHS sheumlndeti dhe siguria neuml vend teuml puneumls



55

Funksionimi i OSH - ccedileumlshtjet e puneumls

Shqeteumlsimet peumlr ekspozimin ndaj COVID-19 -Puneumltoreumlt teuml cileumlt punojneuml neuml karantineuml -Puneumltoreumlt e siguriseumlsigurimit -Punonjeumlsit sheumlndeteumlsor

bull Furnizimi i duhur PPM mjekeumlsore peumlrfshireuml fustanet peumlrpareumlset perdet maska mjekeumlsore dhe respiratoreuml doreumlza mbrojtja e syve sapun peumlr larje teuml duarve dhe sanitues dhe pajisje efektive pastrimi Kur PPM gjegjeumlse nuk mund teuml sigurohet plani duhet teuml marreuml parasysh alternativa teuml zbatueshme teuml tilla si maska leckash pastrues me bazeuml alkooli ujeuml teuml nxehteuml peumlr pastrim dhe mjete shteseuml peumlr larje duarsh deri neuml koheumln kur furnizimet janeuml neuml dispozicion

bull Trajnimi i personelit mjekeumlsor peumlr keumlshillat dhe rekomandimet e fundit teuml OBSH-seuml peumlr specifikat e COVID-19

bull Ndeumlrmarrja e aranzhimeve teuml peumlrmireumlsuara teuml pastrimit peumlrfshireuml pastrimin e ploteuml (duke peumlrdorur dezinfektues adekuat) teuml mjediseve teuml hoteleriseumlmensaveambienteve teuml ushqimitpijeve nevojtoreve tualetevedusheve hapeumlsirave teuml peumlrbashkeumlta duke peumlrfshireuml dorezat e dyerve dyshemeteuml dhe teuml gjitha sipeumlrfaqet qeuml preken rregullisht

bull Trajnimi dhe sigurimi me PPM adekuat peumlr stafit e pastrimit kur pastrojneuml dhomat e konsultimeve dhe hapeumlsirat qeuml peumlrdoren peumlr teuml trajtuar pacienteumlt e infektuar

bull Zbatimi i njeuml strategjieplani teuml komunikimit peumlr teuml mbeumlshtetur komunikimin e rregullt peumlrditeumlsimet e qasshme dhe mesazhe teuml qarta peumlr punonjeumlsit e sheumlndeteumlsiseuml neuml lidhje me peumlrhapjen e COVID-19 neuml vendndodhjet e



56

afeumlrta faktet dhe teuml dheumlnat statistikore teuml fundit si dhe procedurat e zbatueshme

bull ILO Standards and COVID-19 FAQ

Funksionimi i OSH - konsiderata peumlr trajtim teuml diferencuar peumlr grupet me nevoja teuml ndryshme (psh teuml moshuarit personat me gjendje ekzistuese teuml vegjlit personat me afteumlsi teuml kufizuara)

Referenca Standardet e ONP dhe COVID-19 FAQ

MSH NJKP Koordinatori i karantineumls

Funksionimi i OSH - pastrimi

bull Siguroni stafin e pastrimit me pajisje adekuate teuml pastrimit materiale dhe dezinfektues

bull Rishikoni sistemet e peumlrgjithshme teuml pastrimit trajnimet e stafit peumlr procedurat e duhura teuml pastrimit dhe shpeshteumlsineuml e duhur neuml hapeumlsirat me peumlrdorim teuml larteuml ose me rrezik teuml larteuml

bull Ne vendet ku nga pastruesit do teuml keumlrkohet teuml pastrojneuml hapeumlsira qeuml kaneuml qeneuml ose dyshohet teuml jeneuml kontaminuar me COVID-19 teuml sigurohen PPM teuml peumlrshtatshme mbuleseuml apo peumlrpareumlse doreumlza mbrojtje teuml syve (maska syze ose mbrojteumls fytyre) dhe ccedilizme ose keumlpuceuml teuml mbyllura pune Neumlse nuk ka neuml dispozicion PPM adekuate teuml sigurohen alternativat meuml teuml mira neuml dispozicion

bull Trajnoni pastruesit mbi higjieneumln e duhur (peumlrfshireuml larjen e duarve) para gjateuml dhe pas kryerjes seuml aktiviteteve teuml pastrimit si dhe mbi peumlrdorimin e sigurt teuml PPM (kur

Koordinatori i karantineumlsMSHNJKP


57

keumlrkohet) neuml kontrollin e mbeturinave (peumlrfshireuml mbi peumlrdorimin e PPM dhe materialet pastruese)

Minimizimi ripeumlrdorimi dhe riciklimi i mbeturinave

djegiet kimike qeuml lindin neuml kontekst teuml aktiviteteve teuml dezinfektimit sterilizimit ose trajtimit teuml mbeturinave

- Neuml QKUK mbeturinat trajtohen neuml impiantin e sterilizimit dhe mbetjet patologjike dhe infektive peumlrmes kompanive teuml kontraktuara teuml licencuara teuml cilat depozitohen neuml objekte teuml peumlrshtatshme teuml mbeturinave

MSHNJKP QKUK

Deumlrgimi dhe ruajtja e ekzemplareumlve mostrave reagenteumlve farmaceutikeumlve dhe furnizimeve mjekeumlsore

Shqeteumlsimet e ekspozimit COVID-19

Referenca Vlereumlsimi i rrezikut COVID-19 shih Udheumlzim i peumlrkohsheumlm i OBSH-seuml peumlr biosigurineuml laboratorike neuml lidhje me 2019-nCoV Mostrat qeuml janeuml materiale potencialisht infektive (MPI) peumlr poliomielit duhet teuml trajtohen dhe ruhen sipas peumlrshkrimit neuml dokumentin e OBSH-seuml Udheumlzime peumlr minimizimin e rreziqeve peumlr mbledhjen trajtimin ose ruajtjen e materialeve potencialisht infektive peumlr polioviruse (Udheumlzimi PIM) Peumlr udheumlzimet e peumlrgjithshme teuml biosiguriseuml laboratorike shihni Manualin e Biosiguriseuml Laboratorike teuml OBSH-seuml botimi i 3 para publikimit teuml botimit 4

MSHNJKP QKUK

Ruajtja dhe trajtimi i ekzemplareumlve mostrave reagenteumlve dhe materialeve infektive


Referenca Vlereumlsimi i rrezikut COVID-19 shih Udheumlzim i peumlrkohsheumlm i OBSH-seuml peumlr biosigurineuml laboratorike neuml lidhje me 2019-nCoV Mostrat qeuml janeuml materiale potencialisht infektive (MPI) peumlr poliomielit duhet teuml trajtohen dhe ruhen sipas peumlrshkrimit neuml

MSHNJKP QKUK


58

dokumentin e OBSH-seuml Udheumlzime peumlr minimizimin e rreziqeve peumlr mbledhjen trajtimin ose ruajtjen e materialeve potencialisht infektive peumlr polioviruse (Udheumlzimi PIM) Peumlr udheumlzimet e peumlrgjithshme teuml biosiguriseuml laboratorike shihni Manualin e Biosiguriseuml Laboratorike teuml OBSH-seuml botimi i 3 para publikimit teuml botimit 4

Ndarja paketimi kodimi me ngjyra dhe etiketimi i mbeturinave

Infeksioni nga trajtimi i mbeturinave

Sistemi i mbeturinave tashmeuml ekziston neuml QKUK

MSHNJKP QKUK

Mbledhja dhe transporti neuml vend


Mbeturinat neuml vend menaxhohen nga njeumlsia speciale peumlr menaxhimin e mbeturinave neuml QKUK dhe puneumltoreumlt janeuml trajnuar dhe licencuar Peumlr trajtimin e mbeturinave neuml rrethanat COVID-19 shihni DownloadsWHO-2019-nCoV-IPC_WASH-20202 httpswwwwhointnews-roomfact-sheetsdetailhealth-care-waste

MSHNJKP QKUK

Funksionimi i OSH - leumlvizja ndeumlrkufitare e ekzemplareumlve mostrave reagenteumlve pajisjeve mjekeumlsore dhe materialeve infektive

NA

Ngjarjet urgjente - Derdhjet - Ekspozimi

profesional ndaj seumlmundjeve infektive

- Ekspozimi neuml rrezatim

Plani i reagimit emergjent MSHNJKP QKUK


59

- Leumlshimet aksidentale teuml substancave infektive ose teuml rrezikshme peumlr mjedisin

- Deumlshtimet e pajisjeve mjekeumlsore

- Deumlshtimi i impianteve teuml mbetjeve teuml ngurta dhe trajtimit teuml ujeumlrave teuml zeza

- Zjarri - Ngjarjet e tjera

emergjente Aranzhimet e morgut - Aranzhimet janeuml

teuml pamjaftueshme - Proceset janeuml teuml

pamjaftueshme

Zbatimi i praktikave teuml mira teuml kontrollit teuml infeksionit (shih OBSH Parandalimi dhe kontrolli i infeksionit peumlr menaxhim teuml sigurt teuml njeuml trupi teuml vdekur neuml kontekst teuml COVID-19)

Peumlrdorni morgun dhe qese teuml kufomeumls seuml bashku me masat e peumlrshtatshme mbrojteumlse gjateuml funeraleve (shih OBSH konsideratat praktike dhe rekomandimet peumlr prijeumlsit fetareuml dhe komunitetet e besimit neuml kontekst teuml COVID-19)

MSHNJKP QKUK

Reagimi ndaj COVID-19 KMMS - PKIMM

60

I Modeli i Planit teuml Kontrollit teuml Infeksionit dhe Menaxhimit teuml Mbetjeve (PKIMM)

1 Hyrje 11 Peumlrshkruani kontekstin dhe peumlrbeumlreumlsit e projektit

Reagimi emergjent ndaj COVID-19 (37 milioneuml euro) Ky eumlshteuml njeuml komponent i ri i shtuar qeuml do teuml sigurojeuml mbeumlshtetje teuml menjeumlhershme peumlr Qeverineuml e Kosoveumls peumlr teuml reaguar neuml emergjenceumln e sheumlndetit publik si dhe peumlr teuml parandaluar COVID-19 nga transmetimi i meumltejsheumlm lokal Ai do teuml mbeumlshteseuml njeuml zbulim meuml teuml madh teuml seumlmundjeve peumlrmes sigurimit teuml pajisjeve mjekeumlsore mobilizimin e kapaciteteve reaguese peumlrmes punonjeumlsve shteseuml sheumlndeteumlsoreuml teuml trajnuar dhe teuml pajisur mireuml teuml vijeumls seuml pareuml si dhe parandalimin e arritjes dhe peumlrhapjes seuml meumltejmeuml teuml COVID-19 peumlrmes strategjive teuml kontrollit Neuml vijim janeuml aktivitetet e holleumlsishme qeuml do trsquoi mbeumlshteseuml ky Komponent

- Blerja e furnizimeve mjekeumlsore Ky neumln-komponent do teuml ndihmojeuml neuml forcimin e sistemeve teuml mbikeumlqyrjes seuml seumlmundjes duke siguruar furnizime mjekeumlsore peumlrfshireuml vegla pajisje personale mbrojteumlse pompa infuzioni ventilatoreuml respiratoreuml etj sipas Planit teuml Peumlrgatitjes dhe Reagimit teuml Emergjencave teuml MSH

- Mbeumlshtetje peumlr stafin mjekeumlsor dhe operacionet Ky neumln-komponent do trsquoi ndihmojeuml punonjeumlsit sheumlndeteumlsoreuml qeuml teuml ofrojneuml kujdes mjekeumlsor dhe teuml mireumlmbajneuml sheumlrbimet thelbeumlsore teuml komunitetit duke rekrutuar rreth 450 personel ndihmeumls mjekeumlsor dhe operacional shteseuml peumlr teuml luftuar COVID-19 peumlr njeuml periudheuml prej 3 muajsh me njeuml pageseuml fikse prej 400 Euro neuml muaj Keumlta punonjeumls teuml peumlrkohsheumlm mbeumlshteteumls do teuml sigurojneuml ofrim teuml sheumlrbimeve kritike mjekeumlsore dhe mbeumlshtetje neuml peumlrballimin e keumlrkeseumls seuml rritur peumlr sheumlrbime neuml institucion sheumlndeteumlsore dhe zona teuml karantineumls teuml paraqitura nga shpeumlrthimi

- Rehabilitimi i zonave teuml karantineumls Ky neumln-komponent synon teuml kryejeuml puneuml civile rehabilituese peumlr zonat ekzistuese teuml karantineumls neuml kampusin studentor teuml Prishtineumls dhe potencialisht zona teuml reja meqeuml situata evoluon Zonat ekzistuese teuml karantineumls keumlrkojneuml puneuml rehabilituese peumlr trsquoiu peumlrshtatur udheumlzimeve peumlr izolimin e rasteve peumlrmes riorganizimit teuml hapeumlsireumls dhe investimeve teuml vogla

12 Peumlrshkruani objektin e synuar sheumlndeteumlsor (OSH)karantineumln

Qendrat e karantineumls

Qeumlllimi i karantineumls gjateuml shpeumlrthimit aktual eumlshteuml zvogeumllimi i transmetimit peumlrmes

bull Ndarja e kontakteve teuml dyshuara peumlr COVID 19 teuml izoluar nga komuniteti bull Monitorimi i kontakteve peumlr zhvillimin e shenjave dhe simptomave teuml COVID-19 dhe bull Ndarja e personave teuml dyshuar peumlr COVID - 19 sa meuml shpejt qeuml teuml jeteuml e mundur nga personat e

tjereuml teuml karantinuar

Neumlse merret njeuml vendim peumlr zbatim teuml karantineumls autoritetet duhet teuml sigurojneuml qeuml bull peumlrcaktimi i karantineumls eumlshteuml i peumlrshtatsheumlm dhe se peumlr periudheumln e karantineumls mund teuml sigurohen

sasi adekuate teuml ushqimit ujit dhe higjieneuml bull mund teuml zbatohen masat minimale teuml IPC bull mund teuml peumlrmbushen gjateuml periudheumls seuml karantineumls keumlrkesat minimale peumlr monitorimin e sheumlndetit

teuml personave teuml karantinuar


61

Procedurat e pastrimit dhe dezinfektimit mjedisor duhet teuml ndiqen neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme dhe teuml sakteuml Personeli i pastrimit duhet teuml edukohet dhe mbrohet nga COVID-19 dhe teuml sigurojeuml qeuml sipeumlrfaqet mjedisore pastrohen rregullisht dhe teumlreumlsisht gjateuml gjitheuml periudheumls seuml karantineumls

bull Teuml pastrohen dhe dezinfektohen sipeumlrfaqet e prekura shpesh - siccedil janeuml tavolinat e shtratit kornizat e krevateve dhe mobilet e tjera

bull teuml dhomave - ccedildo diteuml me dezinfektues teuml rregullt shteumlpiak qeuml peumlrmbajneuml tretje teuml holluar zbardhuesi (pra 1 pjeseuml zbardhues me 99 pjeseuml ujeuml) Peumlr sipeumlrfaqet qeuml nuk mund teuml pastrohen me zbardhues mund teuml peumlrdoret 70 etanol

bull Pastroni dhe dezinfektoni banjat dhe sipeumlrfaqet e tualeteve seuml paku njeuml hereuml neuml diteuml me dezinfektues teuml rregullt shteumlpiak qeuml peumlrmbajneuml tretje teuml holluar zbardhuesi (pra 1 pjeseuml zbardhues me 99 pjeseuml ujeuml)

bull Pastroni rrobat qarshafeumlt e krevateve dhe peshqireumlt duke peumlrdorur sapun teuml rregullt peumlr larje teshash dhe ujeuml ose neuml lavatriccedile neuml 60-90degC (140ndash194degF) me detergjenteuml teuml reumlndomteuml dhe thajini teumlreumlsisht

bull Personeli i pastrimit duhet teuml vendoseuml doreumlza njeumlpeumlrdorimshme peumlr pastrimin e sipeumlrfaqeve ose gjateuml trajtimit teuml qarshafeve ose rrobave qeuml mund teuml keneuml leumlngje trupi si dhe duhet teuml sigurojneuml higjieneuml duarsh para se teuml vendosin dhe pasi teuml heqin dorezat

13 Zbatimi i karantineumls neumlnkupton peumlrdorimin ose krijimin e hapeumlsirave teuml peumlrshtatshme neuml teuml cilat njeuml apo

meuml shumeuml persona ndahen fizikisht nga komuniteti gjateuml kujdesit peumlr ta

Aranzhimet e peumlrshtatshme teuml karantineumls peumlrfshijneuml masat vijuese bull Personat qeuml janeuml neuml karantineuml duhet teuml vendosen neuml dhoma njeumlshe teuml cilat kaneuml ajrosje teuml

mjaftueshme dhe hapeumlsireuml teuml mjaftueshme me tualet teuml veccedilanteuml gjegjeumlsisht higjieneuml teuml duarve dhe ambiente tualeti) Neumlse nuk ka dhomat njeumlshe shtreteumlrit duhet teuml vendosen seuml paku neuml largeumlsi prej seuml paku 1m

bull Duhet teuml peumlrdoren kontrolle teuml peumlrshtatshme teuml infeksionit mjedisor siccedil janeuml sigurimi i ajrimit teuml duhur sistemeve teuml filtrimit teuml ajrit dhe protokolle teuml menaxhimit teuml mbeturinave

bull Distanca sociale duhet teuml ruhet (pra distanca prej seuml paku 1m) midis teuml gjitheuml personave qeuml janeuml neuml karantineuml

bull Akomodimi duhet teuml sigurojeuml nivel teuml peumlrshtatsheumlm teuml rehatiseuml duke peumlrfshireuml - ushqime ujeuml dhe higjieneuml

- mbrojtje peumlr bagazhet dhe pronat e tjera - trajtimi i duhur mjekeumlsor peumlr gjendjet ekzistuese - komunikimi neuml njeuml gjuheuml mund ta kuptojneuml personat qeuml janeuml neuml karantineuml me njeuml shpjegim teuml teuml drejtave teuml tyre sheumlrbimeve qeuml do teuml vihen neuml dispozicion dhe sa koheuml do teuml duhet teuml qeumlndrojneuml dhe ccedilfareuml do teuml ndodheuml neumlse seumlmuren peumlr meuml tepeumlr duhet teuml ofrohet informacioni i kontaktit peumlr ambasadeumln e tyre lokale ose mbeumlshtetjet konsullore

bull Ndihma mjekeumlsore duhet teuml ofrohet peumlr udheumltareumlt e karantinuar teuml cileumlt janeuml teuml izoluar ose i neumlnshtrohen ekzaminimeve mjekeumlsore ose procedurave teuml tjera peumlr qeumlllime teuml sheumlndetit publik

bull Ata qeuml janeuml neuml karantineuml duhet teuml jeneuml neuml gjendje teuml komunikojneuml me familjareumlt qeuml janeuml jashteuml objektit teuml karantineumls

bull Neumlse eumlshteuml e mundur duhet teuml ofrohet qasje neuml internet lajme dhe argeumltim bull Mbeumlshtetja psikosociale duhet teuml jeteuml e disponueshme bull Personat e moshuar dhe ata me gjendje komorbide keumlrkojneuml veumlmendje teuml veccedilanteuml peumlr shkak teuml

rrezikut teuml tyre teuml shtuar peumlr virus teuml reumlndeuml COVID-19


62

2 Kontrolli i infeksionit dhe menaxhimi i mbeturinave

21 Pasqyreuml e kontrollit teuml infeksionit dhe menaxhimit teuml mbeturinave neuml karantineuml dhe NJKI

Llojet e mbeturinave qeuml pritet teuml gjenerohen janeuml

- Mbeturinat nga punimet civile gjateuml adaptimit teuml objektit peumlr vendosje teuml karantinave - Mbeturinat nga karantina mbeturinat shteumlpiake dhe - Mbeturinat nga furnizimet mjekeumlsore qeuml do teuml furnizohen nga projekti neuml NJKI

Mbeturinat e krijuara si rezultat i punimeve teuml adaptimit do teuml menaxhohen nga kontraktuesi sipas legjislacionit vendor me kompanineuml kontraktuese teuml licencuar Neumlse gjateuml njeuml aktiviteti duhet trajtuar materiale qeuml peumlrmbajneuml asbest teuml gjitha mbeturinat qeuml peumlrmbajneuml asbest duhet teuml hiqen neuml peumlrputhje me legjislacionin kombeumltar dhe kontraktuesi duhet teuml marreuml peumllqimin mjedisor peumlr aktivitete teuml tilla nga MIA para punimeve teuml tilla dhe teuml gjitha aktivitetet e tilla duhet trsquoi njoftohen Inspektorit teuml MIA

Mbeturinat e krijuara neuml karantineuml do teuml menaxhohen peumlrmes sistemit teuml grumbullimit teuml mbeturinave nga njeuml kompani e licencuar me kontrateuml Keumlto janeuml kryesisht mbeturina shteumlpiake

Mbeturinat e krijuara neuml NJKI nga furnizimet mjekeumlsore teuml projektit do teuml trajtohen me sistemin ekzistues neuml QKUK impianti i sterilizimit dhe mbetjet patologjike dhe infektive nga kompaniteuml e kontraktuara teuml licencuara dhe neuml peumlrputhje me Udheumlzimet MSHS teuml BB peumlr Objektet Sheumlndeteumlsore dhe neuml lidhje me PMNI dhe Menaxhim teuml ujit kanalizimit higjieneumls dhe mbeturinave peumlr COVID-19

Duke pasur parasysh natyreumln infektive teuml koronavirusit teuml ri disa mbeturina qeuml tradicionalisht klasifikohen si jo teuml rrezikshme mund teuml konsiderohen teuml rrezikshme Mund teuml ndodheuml qeuml veumlllimi i mbeturinave do teuml rritet ndjesheumlm duke marreuml parasysh numrin e pacienteumlve teuml pranuar gjateuml shpeumlrthimit teuml COVID-19 Veumlmendje e veccedilanteuml duhet ti kushtohet identifikimit klasifikimit dhe sasiseuml seuml mbeturinave sheumlndeteumlsore

22 Masat e menaxhimit

- Minimizimi ripeumlrdorimi dhe riciklimi i mbeturinave OSH duhet teuml marreuml neuml konsiderateuml praktikat dhe procedurat peumlr teuml minimizuar prodhimin e mbeturinave pa sakrifikuar higjieneumln e pacientit dhe sigurineuml

- Deumlrgimi dhe ruajtja e ekzemplareumlve mostrave reagenteumlve farmaceutikeumlve dhe furnizimeve mjekeumlsore OSH duhet teuml peumlrdoreuml praktika dhe procedura peumlr teuml minimizuar rreziqet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me shpeumlrndarjen pranimin dhe ruajtjen e mallrave teuml rrezikshme mjekeumlsore

- Ndarja paketimi kodimi me ngjyra dhe etiketimi i mbeturinave OSH duhet teuml kryejeuml ndarje strikte teuml mbeturinave neuml pikeumln e gjenerimit Duhet teuml ndiqet metoda e aprovuar ndeumlrkombeumltarisht peumlr paketimin kodimin e ngjyrave dhe etiketimin e mbeturinave

- Mbledhja dhe transporti neuml vend OSH duhet teuml aplikojeuml praktika dhe procedura peumlr teuml larguar neuml koheuml mbeturinat e paketuar dhe teuml etiketuara duke peumlrdorur karroca dhe rrugeuml teuml peumlrcaktuara peumlr keumlteuml Dezinfektimi i mjeteve dhe hapeumlsirave peumlrkateumlse duhet teuml beumlhet neuml meumlnyreuml rutinore Duhet teuml sigurohet higjiena dhe siguria e puneumltoreumlve ndihmeumls si pastruesit

- Deponimi i mbeturinave Njeuml OSH duhet teuml keteuml zona teuml shumta teuml deponimit teuml mbeturinave peumlr lloje teuml ndryshme teuml mbeturinave Funksionet dhe madheumlsiteuml e tyre peumlrcaktohen neuml fazeumln e projektimit Duhet teuml beumlhet mireumlmbajtja dhe dezinfektimi i duhur i zonave teuml deponimit Raportet ekzistuese sugjerojneuml qeuml


63

gjateuml shpeumlrthimit teuml COVID-19 mbetjet infektive duhet teuml hiqen nga zona e deponimit teuml OSH brenda 24 oreumlve

- Trajtimi dhe asgjeumlsimi i mbeturinave neuml lokacion (psh incinerator) Shumeuml OSH kaneuml objekte e tyre teuml djegies seuml mbeturinave Duhet teuml beumlhet njeuml ekzaminim i thukeumlt i inceneratoreumlve ekzistues peumlr peumlrshtatshmeumlrineuml teknike afteumlsineuml e procesit regjistrimin e performanceumls dhe afteumlsineuml e operatorit Neuml rast se zbulohen mangeumlsi duhet teuml rekomandohen masa korrigjuese Peumlr OSH-neuml e re teuml financuar nga projekti objektet e deponimit teuml mbeturinave duhet teuml integrohen neuml modelin e peumlrgjithsheumlm dhe teuml kryhet VNMS Dizajni i mireuml praktikat operacionale dhe standardet e emetimit ndeumlrkombeumltarisht teuml miratuara peumlr inceneratoreumlt e mbeturinave teuml kujdesit sheumlndeteumlsor mund teuml gjenden neuml udheumlzimet e MSHS dhe PMNI

- Transporti dhe deponimi neuml lokacione teuml tjera teuml menaxhimit teuml mbeturinave Jo teuml gjitha OSH-teuml kaneuml incenerator adekuat Jo teuml gjitha mbeturinat sheumlndeteumlsore janeuml teuml peumlrshtatshme peumlr djegie Inceneratori brenda objektit prodhon mbetje pas djegies Prandaj me siguri do teuml jeneuml teuml nevojshme kapacitete peumlr deponimin e mbeturinave neuml njeuml lokacion teuml jashteumlm teuml siguruara nga pushteti lokal ose sektori privat Keumlto kapacitete teuml jashtme teuml menaxhimit teuml mbeturinave mund teuml peumlrfshijneuml inceneratoreuml deponi teuml mbeturinave teuml rrezikshme Neuml teuml njeumljteumln meumlnyreuml duhet teuml beumlhet njeuml ekzaminim i thukeumlt i keumltyre kapaciteteve teuml jashtme teuml menaxhimit teuml mbeturinave peumlr peumlrshtatshmeumlrineuml teknike afteumlsineuml e procesit regjistrimin e performanceumls dhe afteumlsineuml e operatorit Neuml rast se zbulohen mangeumlsi duhet teuml rekomandohen masa korrigjuese dhe ato teuml bien dakord me qeverineuml ose operatoreumlt e sektorit privat

- Trajtimi i ujeumlrave teuml zeza Ujeumlrat e zeza teuml OSH-ve janeuml teuml lidhura me praktikat e menaxhimit teuml mbeturinave teuml rrezikshme Ndarja dhe trajtimi i duhur i mbeturinave siccedil u diskutua meuml lart duhet teuml beumlhet peumlr teuml minimizuar hyrjen e mbeturinave teuml ngurta neuml rrjedheumln e ujeumlrave teuml zeza Neuml rast se ujeumlrat e zeza shkarkohen neuml sistemin komunal teuml kanalizimit OSH duhet teuml sigurojeuml qeuml rrjedha e ujeumlrave teuml zeza respekton teuml gjitha lejet dhe standardet e aplikueshme dhe se impianti i trajtimit teuml ujeumlrave teuml zeza komunale (ITUZ) eumlshteuml neuml gjendje teuml trajtojeuml llojin e rrjedheumls seuml shkarkuar Neuml rastet kur sistemi komunal i kanalizimit nuk ekziston OSH duhet teuml ndeumlrtojeuml dhe teuml operojeuml punime pareumlsore dhe dyteumlsore teuml ujeumlrave teuml zeza peumlrfshireuml dezinfektimin Mbetjet e punimeve teuml trajtimit teuml ujeumlrave teuml zeza si llumrat duhet teuml hidhen neuml meumlnyreuml adekuate Ka edhe raste kur ujeumlrat e zeza teuml OSH transportohen me kamioneuml neuml impiante komunale peumlr trajtimin e ujeumlrave teuml zeza peumlr trajtim Duhet teuml analizohet keumlrkesat peumlr transport teuml sigurt si dhe e ITUZ peumlr sa i peumlrket kapacitetit dhe performanceumls seuml tij

3 Peumlrgatitja dhe reagimi emergjent

Incidentet emergjente qeuml ndodhin neuml njeuml OSH mund teuml peumlrfshijneuml derdhjen ekspozimin neuml puneuml ndaj materialeve infektive ose rrezatim leumlshimet aksidentale teuml substancave infektive ose teuml rrezikshme peumlr mjedisin deumlshtimin e pajisjeve mjekeumlsore deumlshtimin e impianteve teuml trajtimit teuml mbeturinave teuml ngurta dhe teuml ujeumlrave teuml zeza si dhe zjarri Keumlto ngjarje emergjente do teuml mund teuml keneuml ndikim serioz mbi punonjeumlsit mjekeumlsoreuml komunitetet funksionimin e OSH dhe mjedisin

Andaj rekomandohet teuml hartohet njeuml Plan i Reagimit Emergjent (PRE) neuml peumlrputhje me nivelet e rrezikut Elementet kryesore teuml njeuml PRE peumlrcaktohen neuml ESS 4 Sheumlndeti dhe Siguria e Komunitetit (paragrafi 21)

4 Aranzhimet Institucionale dhe Ndeumlrtimi i Kapaciteteve

Ekzistojneuml aranzhime institucionale peumlr menaxhimin e mbeturinave neuml objekt teuml cilat do teuml adaptohen peumlr karantinat dhe neuml QKUK NJKI

Neuml karantina mbeturinat e gjeneruara do teuml menaxhohen nga ndeumlrmarrja lokale e licencuar peumlr menaxhim teuml mbeturinave ldquoPastrimirdquo dhe do teuml deponohen neuml deponineuml e licencuar ldquoMirashirdquo


64

Ndeumlrsa neuml QKUK mbeturinat jo teuml rrezikshme menaxhohen nga ldquoPastrimirdquo dhe mbeturinat mjekeumlsore menaxhohen nga departamenti peumlr sheumlrbime teknike njeumlsia peumlr menaxhimin e mbeturinave Stafi i njeumlsiseuml peumlr menaxhimin e mbeturinave eumlshteuml trajnuar dhe licencuar Mbeturinat mjekeumlsore trajtohen neuml impiantin e sterilizimit brenda QKUK-seuml dhe mbeturinat patologjike dhe infektive nga kompaniteuml e licencuara lokale

Shefi i departamentit teuml sheumlrbimeve teknike merr peumlrgjegjeumlsi teuml peumlrgjithshme peumlr kontrollin e infeksionit dhe menaxhimin e mbeturinave Ekziston njeuml sistem i menaxhimit teuml informacionit peumlr teuml gjurmuar dhe regjistruar rrjedheumln e mbeturinave neuml QKUK dhe informacioni peumlr rrjedheumln e mbeturinave dhe mbeturinat e gjeneruara regjistrohet dhe ofrohet neuml dispozicion


MSH NJKP do teuml rishikojeuml sistemin ekzistues dhe sipas nevojeumls zhvillon planin e trajnimit qeuml do teuml peumlrfshijeuml puneumltoreuml mjekeumlsoreuml punonjeumls teuml menaxhimit teuml mbeturinave dhe pastrues Ofruesit e sheumlrbimeve teuml menaxhimit teuml mbeturinave nga paleuml teuml treta duhet teuml pajisen me trajnime peumlrkateumlse Modulet e trajnimit do teuml ndjekin udheumlzimet e OBSH peumlr COVID-19

- Menaxhimi i sigurt i mbeturinave nga aktivitetet e kujdesit sheumlndeteumlsor dhe - Parandalimi dhe kontrolli i infeksionit gjateuml kujdesit sheumlndeteumlsor kur dyshohet infeksioni i

koronavirusit teuml ri (nCoV)

5 Monitorimi dhe raportimi

Shumeuml OSH neuml vendet neuml zhvillim peumlrballen me sfideumln e monitorimit dhe regjistrimit teuml pamjaftuesheumlm teuml rrjedhave teuml mbeturinave sheumlndeteumlsore OSH duhet teuml krijojeuml njeuml sistem teuml menaxhimit teuml informacionit peumlr teuml gjurmuar dhe regjistruar rrjedheumln e mbeturinave nga pika e gjenerimit ndarjes paketimit deponimit teuml peumlrkohsheumlm karrocatautomjetet e transportit deri tek impiantet e trajtimit OSH inkurajohet teuml zhvillojeuml njeuml sistem teuml menaxhimit teuml informacionit teuml bazuar neuml TI neumlse njeuml teuml tilleuml e mundeumlson kapaciteti i tyre teknik dhe financiar

Siccedil u diskutua meuml lart shefi i OSH merr peumlrgjegjeumlsi teuml peumlrgjithshme udheumlheq njeuml ekip brenda departamentit dhe rishikon rregullisht ccedileumlshtjet dhe performanceumln e kontrollit teuml infeksionit dhe praktikat e menaxhimit teuml mbeturinave neuml OSH Duhet teuml ekzistojneuml sisteme teuml brendshme teuml raportimit dhe deklarimit

Neuml nivel teuml jashteumlm raportimi duhet teuml beumlhet sipas keumlrkesave teuml qeveriseuml dhe Bankeumls Boteumlrore


65

Tabela PKIMM

Aktivitetet Ccedileumlshtjet dhe rreziqet e mundshme teuml MampS

Masat e propozuara zbuteumlse Peumlrgjegjeumlsiteuml Afati kohor

Buxheti

Operimi i peumlrgjithsheumlm i OSH - Mjedisi

Mbetjet e peumlrgjithshme ujeumlrat e zeza dhe emetimet e ajrit

Objektet ekzistuese do teuml peumlrdoren peumlr karantina prandaj ekzistojneuml sisteme teuml mbeturinave ujeumlrave teuml zeza menaxhim teuml furnizimit me ujeuml nga kompaniteuml e licencuara lokale

MSHNJKP Koordinatori i karantineumls

Operimi i peumlrgjithsheumlm i OSH - ccedileumlshtjet e SHSP

- Rreziqet fizike - Rreziqet elektrike dhe

eksplozive - Zjarri - Peumlrdorimi kimik - Rreziku ergonomik - Rrezik radioaktiv

Eliminimi i rrezikut Ulja e peumlrdorimit teuml kimikateve teuml rrezikshme Kontrollet administrative Pajisjet personale mbrojteumlse (PPM) Referenca Udheumlzime teuml peumlrgjithshme peumlr ESHS sheumlndet dhe siguri profesionale


Operimi i OSH - Plani i kontrollit teuml infeksionit dhe menaxhimit teuml mbeturinave


Protokolli i Kontrollit teuml Infeksionit dhe Parandalimit si neuml Shtojceumln IV

MSHNJKP QKUK



Neuml QKUK mbeturinat trajtohen neuml impiantin e sterilizimit dhe mbetjet patologjike dhe infektive peumlrmes kompanive teuml kontraktuara teuml licencuara teuml cilat depozitohen neuml objekte teuml peumlrshtatshme teuml mbeturinave

MSHNJKP QKUK



Referenca Vlereumlsimi i rrezikut COVID-19 shih Udheumlzim i peumlrkohsheumlm i OBSH-seuml peumlr biosigurineuml laboratorike neuml lidhje me 2019-nCoV Mostrat qeuml janeuml materiale potencialisht infektive (MPI) peumlr poliomielit duhet teuml trajtohen dhe ruhen sipas peumlrshkrimit neuml dokumentin e OBSH-seuml

MSHNJKP QKUK


66

Udheumlzime peumlr minimizimin e rreziqeve peumlr mbledhjen trajtimin ose ruajtjen e materialeve potencialisht infektive peumlr polioviruse (Udheumlzimi PIM) Peumlr udheumlzimet e peumlrgjithshme teuml biosiguriseuml laboratorike shihni Manualin e Biosiguriseuml Laboratorike teuml OBSH-seuml botimi i 3 para publikimit teuml botimit 4




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK



Mbeturinat neuml vend menaxhohen nga njeumlsia speciale peumlr menaxhimin e mbeturinave neuml QKUK dhe puneumltoreumlt janeuml trajnuar dhe licencuar Peumlr trajtimin e mbeturinave neuml rrethanat COVID-19 shihni DownloadsWHO-2019-nCoV-IPC_WASH-20202

MSHNJKP QKUK


67

httpswwwwhointnews-roomfact-sheetsdetailhealth-care-waste

Deponimi i mbeturinave

Trajtimi dhe asgjeumlsimi i brendsheumlm i mbeturinave


Sterilizimi i brendsheumlm i mbeturinave MSHNJKP QKUK

Transporti i mbeturinave dhe deponimi neuml objekte teuml trajtimit dhe deponimit

Mbetjet patologjike dhe infektive transportohen nga kompania e licencuar neuml deponineuml e licencuar

MSHNJKP QKUK


NA


profesional ndaj infeksioneve







68


emergjente Operimi i aseteve teuml blera peumlr mbajtjen e pacienteumlve potencialeuml COVID-19

II Lista e burimeve Udheumlzimi peumlr COVID-19

Duke pasur parasysh se me situata COVID-19 zhvillohet me shpejteumlsi njeuml version i keumlsaj liste teuml burimeve do teuml azhurnohet rregullisht dhe do teuml vihet neuml dispozicion neuml faqen e intranetit teuml operacioneve teuml Bankeumls Boteumlrore COVID-19 (http covidoperations )

Udheumlzimet e OBSH

Keumlshilla peumlr publikun

bull Keumlshillat e OBSH-seuml peumlr publikun peumlrfshireuml distancimin shoqeumlror higjieneumln e frymeumlmarrjes veteuml-karantineumln dhe keumlrkimin e keumlshillave mjekeumlsore mund teuml keumlrkohen neuml keumlteuml faqe teuml OBSH httpswwwwhointemergenciesdiseasesnovel-coronavirus-2019advice-for-public

Udheumlzime teknike

bull Parandalimi dhe kontrolli i infeksionit gjateuml kujdesit sheumlndeteumlsor kur dyshohet infeksioni i koronavirusit teuml ri (nCoV) nxjerreuml meuml 19 mars 2020

bull Rekomandime peumlr Shtetet Aneumltare peumlr Peumlrmireumlsimin e Praktikave teuml Higjieneumls nxjerreuml meuml 1 prill 2020 bull Qendra e Trajtimit teuml Infeksioneve teuml Reumlnda Akute teuml Frymeumlmarrjes nxjerreuml meuml 28 mars 2020 bull Parandalimi dhe kontrolli i infeksionit neuml objekte sheumlndeteumlsore (me fokus neuml mjediset me burime teuml

kufizuara) nxjerreuml meuml 2018 bull Udheumlzime peumlr biosigurineuml laboratorike neuml lidhje me seumlmundjen koronavirus 2019 (COVID-19)

nxjerreuml meuml 18 mars 2020 bull Manuali i Biosiguriseuml Laboratorike botimi i 3 nxjerreuml meuml 2014 bull Testimi laboratorik peumlr COVID-19 peumlrfshireuml mbledhjen dhe deumlrgeseumln e ekzemplareumlve nxjerreuml meuml 19

mars 2020 bull Strategjia e Testimit Laborator me prioritet sipas Skenareumlve teuml Transmisionit 4Cs nxjerreuml meuml 21 mars

2020 bull Parandalimi dhe Kontrolli i Infeksionit peumlr administrimin e sigurt teuml njeuml trupi teuml vdekur neuml kontekstin e

COVID-19 nxjerreuml meuml 24 mars 2020 bull Konsiderata kyccedile peumlr riatdhesim dhe karantineuml teuml udheumltareumlve neuml lidhje me shpeumlrthimin e COVID-19

nxjerreuml meuml 11 shkurt 2020 bull Peumlrgatitja parandalimi dhe kontrolli i COVID-19 peumlr refugjateuml dhe migranteuml neuml mjedise jo-kampi

nxjerreuml meuml 17 prill 2020 bull Shpeumlrthimi i seumlmundjes koronavirus (COVID-19) teuml drejtat rolet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e punonjeumlsve

sheumlndeteumlsoreuml peumlrfshireuml konsideratat kryesore peumlr siguri dhe sheumlndet neuml puneuml nxjerreuml meuml 18 mars 2020

bull Burimet e oksigjenit dhe shpeumlrndarja peumlr qendrat e trajtimit COVID-19 nxjerreuml meuml 4 prill 2020 bull Udheumlzimi i planit teuml veprimit teuml angazhimit teuml komunikimit teuml rrezikut dhe komunitetit (RCCE)

COVID-19 nxjerreuml meuml 16 mars 2020 bull Konsideratat peumlr karantineumln e individeumlve neuml kontekstin e kontrollit teuml seumlmundjes koronavirus

(COVID-19) nxjerreuml meuml 19 mars 2020 bull Konsiderata operacionale peumlr menaxhimin e rasteve teuml COVID-19 neuml objektin sheumlndeteumlsor dhe

komunitet nxjerreuml meuml 19 mars 2020 bull Peumlrdorimi racional i pajisjeve personale mbrojteumlse peumlr seumlmundjen koronavirus 2019 (COVID-19)

nxjerreuml meuml 27 shkurt 2020 bull Peumlrgatitja e vendit tuaj teuml puneumls peumlr COVID-19 nxjerreuml meuml 19 mars 2020 bull Menaxhimi i ujit kanalizimeve higjineumls dhe menaxhimit teuml mbeturinave peumlr COVID-19 leumlshuar neuml

19 mars 2020

KMMS peumlr reagim ndaj COVID-19 Versioni i II-teuml 20 prill 2020

1

bull Menaxhimi i sigurt i mbeturinave nga aktivitetet e kujdesit sheumlndeteumlsor nxjerreuml meuml 2014 bull Keumlshilla peumlr peumlrdorimin e maskave neuml komunitet gjateuml kujdesit neuml shteumlpi dhe neuml ambiente teuml kujdesit

sheumlndeteumlsor neuml kontekst teuml shpeumlrthimit teuml koronavirusit teuml ri (COVID-19) nxjerreuml meuml 19 mars 2020 bull Konsideratat e afteumlsiseuml seuml kufizuar gjateuml shpeumlrthimit teuml COVID-19 nxjerreuml meuml 26 mars 2020

Udheumlzimi i Grupit teuml Bankeumls Boteumlrore

bull Sheumlnim teknikKonsultimet Publike dhe Angazhimi i Paleumlve teuml Paleumlve neuml operacionet e mbeumlshtetura nga BB kur ekzistojneuml pengesa neuml kryerjen e takimeve publike nxjerreuml meuml 20 mars 2020

bull Sheumlnim teknikPeumlrdorimi i Forcave Ushtarake peumlr teuml ndihmuar neuml operacionet COVID-19 leumlshuar neuml 25 mars 2020

bull ESFSheumlnim i peumlrkohsheumlm i masave mbrojteumlseKonsideratat e COVID-19 neuml Projektet e Ndeumlrtimit Puneumlve Civile leumlshuar meuml 7 prill 2020

bull Sheumlnim teknik peumlr VSM H peumlr Operacionet e reagimit teuml COVID HNP leumlshuar neuml mars 2020 bull Keumlshilla teuml peumlrkohshme peumlr klienteumlt e IFC peumlr parandalimin dhe menaxhimin e rreziqeve sheumlndeteumlsore

teuml COVID-19 neuml vendin e puneumls leumlshuar meuml 6 prill 2020 bull Keumlshilla teuml peumlrkohshme peumlr klienteumlt e IFC-seuml peumlr puneumltoreumlt mbeumlshteteumls neuml kontekstin e COVID-19

nxjerreuml meuml 6 prill 2020 bull Keumlshilla teuml IFC peumlr Udheumlheqeumlsineuml e Kompaniseuml peumlr Reagim neuml KrizaPeumlrballeuml Pandemiseuml COVID-19

nxjerreuml meuml 6 prill 2020 bull Udheumlzime teuml GBB MSHS peumlr objektet sheumlndeteumlsore nxjerreuml meuml 30 prill 2007

UDHZUES I ONP

bull Standardet e ONP- dhe pyetjet peumlr COVID-19 nxjerreuml meuml 23 mars 2020 (ofron njeuml peumlrmbledhje teuml peumlrgjigjeve peumlr pyetjet meuml teuml shpeshta qeuml lidhen me standardet ndeumlrkombeumltare teuml puneumls dhe COVID-19)

UDHZUESI I MFI

bull Menaxhimi i ADB i Mbeturinave Mjekeumlsore Infektive gjateuml Pandemiseuml COVID-19 bull IDB Invest Udheumlzimi peumlr Projektet e Infrastruktureumls neuml COVID-19Njeuml profil i shpejteuml i rrezikut dhe

njeuml kornizeuml vendimesh bull KfW DEG COVID-19 Udheumlzime peumlr puneumldheumlneumlsit nxjerreuml meuml 31 mars 2020 bull CDC Group COVID-19 Udheumlzime peumlr Puneumldheumlneumlsit nxjerreuml meuml 23 mars 2020

1 Sfondi








42 Karakteristikat socio-ekonomike


Faza e planifikimit dhe projektimit

Faza e ndeumlrtimit

6 Procedurat peumlr trajtimin e ccedileumlshtjeve mjedisore dhe sociale







1

Peumlrmbajtja 1 Sfondi 3

2 Peumlrshkrimi i projektit 5

3 Korniza e politikave ligjore dhe rregullatore 7

31 Ligjet e rregulloret kombeumltare dhe traktatet ndeumlrkombeumltare peumlrkateumlse 7

32 Strategjiteuml sektoriale 13

33 Politikat e zbatueshme Mbrojteumlse teuml Bankeumls Boteumlrore 13

34 Udheumlzimi i Organizateumls Boteumlrore teuml Sheumlndeteumlsiseuml (OBSH) 15

4 Nivelet mjedisore e sociale bazeuml 15

41 Karakteristikat mjedisore 15

42 Karakteristikat socio-ekonomike 17

5 Rreziqet e mundshme mjedisore e sociale dhe zbutja e tyre 19

Faza e planifikimit dhe projektimit 20

Faza e ndeumlrtimit 22

6 Procedurat peumlr trajtimin e ccedileumlshtjeve mjedisore dhe sociale 24

7 Konsultimet publike dhe shpalosja 26

8 Angazhimi i paleumlve teuml interesit 27


2



Hyrje










3



1 Sfondi










4












5











6













7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








2



Hyrje










3



1 Sfondi










4












5











6













7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








3



1 Sfondi










4












5











6













7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








4












5











6













7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








5











6













7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








6













7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








7












8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








8










9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit








9











10






11








veterinare




12








13













14












15















16









17







18








19








karantinuar




20
















21














22




FAZA E NDEumlRTIMIT











23





FAZA OPERATIVE









24












25









26












27











82 Metodologjia





28














29













30











31





32

Faza e projektit











bull



























bull PAP








33




sheumlndeteumlsor



34















35










Adresa










36















37










5 Shtojcat




38




39



40













PMMS PKIMM PAPI






PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI


41



PMMS PAPI



PKIMM PAPI



PMMS PKIMM PAPI






PP



VNMSPMMS PAPI



VNMSPMMS PAPI







Konstatimet






42















43




Sipas OBSH














44





45


Hyrje








46





Buxheti




MSHNJKP




MSHNJKP


NA



47



NA




MSHNJKP


NA


48





MSHNJKP




MSHNJKP


49




MSHNJKP




MSHNJKP






MSH



50



Buxheti




Kontraktuesi





Kontraktuesi





Kontraktuesi






Kontraktuesi




Kontraktuesi


51














Kontraktuesi


52




Kontraktuesi



53


NA


NA




Kontraktuesi




Kontraktuesi



Kontraktuesi




Kontraktuesi




Kontraktuesi


54



Do teuml zgjerohet




Buxheti









ergonomik - Rreziku






55










56













57





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


58





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


NA






59







pamjaftueshme



MSHNJKP QKUK


60
















61




















62
















63












64












65

Tabela PKIMM



Buxheti













MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


66





MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK




MSHNJKP QKUK


67








MSHNJKP QKUK


NA









68





Udheumlzimet e OBSH



Udheumlzime teknike
















19 mars 2020


1











UDHZUES I ONP


UDHZUESI I MFI



1 Sfondi











Faza e ndeumlrtimit







korniza e menaxhimit mjedisor dhe social (kmms

Documents