konflik etnik dan ras.doc

7/22/2019 kONFLIK ETNIK DAN RAS.doc

1/151

ONFLIK ETNIK DAN RAS

Pendahuluan

Konflik etnik dan ras merupakan cemuhan terhadap peradaban manusia. Kurniaan

Tuhan supaya setiap kaum berbangga dengan keunikan fizikal masing-masing telah

dijadikan punca perbalahan antara kaum. Sungguhpun konflik etnik dan ras telah pun

wujud sejak awal kewujudan manusia, namun ia masih berlarutan sehingga hari ini.

Pada hari ini, konflik etnik dan ras tetap wujud di setiap pelusuk dunia.

Ternyata, konflik yang berpunca dari ketidakadilan dan rasa tidak puas hati antara

manusia disebabkan oleh perbezaan warna kulit dan budaya yang masih ketara. Konflik

yang berlaku di negara-negara bekas Persekutuan Soiet, !ropah Timur, negara-

negara "alkan, Palestin, negara #frika seperti $wanda, juga di negara maju seperti

#merika Syarikat dan baru-baru ini di negara jiran kita %ndonesia telah membuktikan

kepada manusia sejagat bahawa ketegangan suku kaum telah membawa kepada

keganasan dan konfrontasi. &aka, timbullah persoalan samada konflik etnik dan ras

akan berkesudahan'

Pengertian Terhadap Etnik dan Ras

$as ($ace) adalah kumpulan manusia yang terdiri daripada lelaki dan perempuan yang

1


2/151

berkongsi ciri-ciri biologi tersendiri yang diwarisi, dan dapat dibezakan dengan jelas

dalam masyarakat (&acionis, *++*/). Pada suatu ketika dahulu, manusia pernah

dibahagikan kepada kategori 0aucasoid, &ongoloid, 1egroid dan #ustraloid dengan

berdasarkan kepada perbezaan fizikal seperti warna kulit, warna rambut, rupa bentuk

dan lain-lain.

2alau bagaimanapun pembahagian sedemikian adalah secara kasar sahaja kerana

memang terdapat golongan yang sukar diklasifikasikan ke dalam mana-mana kumpulan

ras. %ni adalah kerana manusia sentiasa bergerak, bersosial, berinteraksi dan

perkahwinan campur sering berlaku di antara satu sama lain. Kesannya akan

menghasilkan golongan baru yang mempunyai keturunan campuran yang tidak dapat

digolongkan ke dalam mana-mana kumpulan ras.

&enurut #cademic #merican !ncyclopedia (3olume *456), ras boleh didefinasikan

sebagai teori atau falsafah yang menyatakan seseorang mewarisi ciri-ciri seperti warna

kulit, rupa bentuk, warna rambut, tingkat laku, kelakuan atau tahap intelektual.

Pengertian sedemikian menyebabkan sesetengah manusia mengangggap kaum

mereka adalah lebih unggul daripada kaum lain.

Penyalahgunaan konsep ras dalam konteks ini menyebabkan berlakunya prasangka

dan diskriminasi di antara golongan tertentu di dalam dunia. 2alau bagaimanapun,

pengertian ini telah disangkal oleh !ncyclopedia of $eligion. Sebaliknya menurut

!ncyclopedia of $eligion (3olume **/), manusia tidak sepatutnya di kelaskan

2


3/151

mengikut ras. &anusia adalah dalam satu kelas yang sama dan setara. Tiada manusia

yang lebih baik atau lebih handal dari yang lain semata-mata kerana perbezaan warna

kulit, rupa bentuk dan sebagainya.

Pada hakikatnya, ras memang sukar untuk didefinasikan dengan jelas dan tepat kerana

telah berlaku campur aduk golongan yang tulen disebabkan migrasi dan perkahwinan

campur. $amai ahli sosiologi turut bersetuju dengan pendapat sedemikian. 0ontohnya,

3an den "erghe (*+46), berpendapat bahawa istilah ras itu mengelirukan kerana ianya

mempunyai empat pengertian utama.

*. $as digunakan sebagai satu konsep biologi untuk membezakan manusia atas dasar

perbezaan 7phenotype7 dan 7genotype7. 2alau bagaimanapun, tiada sebarang

persetujuan yang dicapai oleh ahli antropologi dan sosiologi dan kebelakangan ini

pengertian ini telah pun ditolak oleh sebahagian besar pakar sains sosial.

. $as juga digunakan untuk memperihalkan suatu kelompok manusia yang

mempunyai beberapa ciri kebudayaan yang sama seperti bahasa dan agama (&isalan

ras Peranchis dan ras 8ahudi).

5. $as juga digunakan secara longgar sebagai erti sekata dengan perkataan spesis

(species). (&isalan ras manusia).

/. $as juga digunakan untuk merujuk kepada suatu kelompok manusia yang

menganggap diri atau dianggap oleh kelompok lain sebagai berbeza daripada

kelompok-kelompok mereka atas dasar perbezaan fizikal yang tidak dapat diubah.

3


4/151

1amun begitu, 3an den "erghe menegaskan bahawa hanya pengertian keempat

sahaja sesuai digunakan dalam konteks sains sosial.

!tnik (ethnic) pula tidak dipengaruhi oleh faktor biologi tetapi ianya merujuk kepada

golongan yang berkongsi budaya yang diwarisi (&acionis, *++*9). :olongan dari

etnik yang sama akan mempunyai kesamaan dari segi asal-usul, bahasa dan agama.

Sebagai contoh, di bekas negara 8ugoslaia, etnik Serb, 0roatia dan "osnia secara

fizikalnya adalah sama (sama ras) tetapi mereka berbeza dari segi budaya, bahasa dan

agama. Pada dasarnya ras dan etnik adalah hampir sama dari segi pengertian dan bagi

mengelakkan kekeliruan, konsep 7kelompok etnik7 digunakan bagi merujuk kepada

golongan-golongan yang berbeza dari segi kebudayaan, kepercayaan, adat resam,

bahasa, agama dan sebagainya.

2alau bagaimanapun, dari segi amalan perbezaan di antara konsep ras dan etnik

kadang-kala menjadi kabur dan kedua-duanya digunakan secara saling-ganti seperti di

&alaysia, di mana kelompok-kelompok &elayu, 0ina dan %ndia yang sepatutnya

dikenali sebagai kelompok-kelompok etnik juga dipanggil kelompok-kelompok ras

dalam keadaan tertentu.

Mendalami Konsep Rasisme

Prasangka atau prejudis (prejudice) merupakan akar-umbi segala bentuk rasisme.

4


5/151

Prasangka adalah satu pandangan yang buruk terhadap indiidu atau kelompok

manusia lain dengan hanya merujuk kepada ciri-ciri tertentu seperti ras, agama,

pekerjaan, jantina atau kelas (&acionis, *++). Sebagai contoh, kaum kulit hitam

dianggap kurang dari segi intelektual dan kekayaan.

Kebiasaannya, prasangka timbul akibat penilaian awal (prejudgement) yang dibentuk

tidak dirujuk dengan tinjauan terhadap fakta-fakta yang sebenar. Perasaan prasangka

sering kali dijadikan alat oleh golongan majoriti untuk menindas golongan minoriti.

2alau bagaimanapun, ia tidak bererti bahawa golongan minoriti yang tertekan tidak

mempunyai prasangka terhadap anggota majoriti atau kelompok lain - Teori Scapegoat

(;ollard, *+5+).

Kesan dari prasangka yang semakin menebal, lama-kelama ncian secara membuta-tuli

tanpa sebab dan dikaitkan dengan perasaan cemburu dan prasangka (erman sebagai

kaum terunggul (&acionis, *++5).

$asisme merupakan suatu masalah rumit yang dihadapi oleh dunia. "eberapa

percubaan telah dibuat untuk menerangkan asal-usul fenomena ini. #hli psikologi cuba

untuk mencari punca rasisme dari personaliti indiidu, dan dikaitkan dengan soal

5


6/151

kecewaan atau authoritarian personality (penguasaan indiidu dominan ke atas yang

lemah) (&acionis, *++/). "agi ahli sosiologi yang berhaluan &ar?is pula, rasisme

lebih merupakan sebahagian dari ideologi kaum "ourgeasie (golongan kelas atasan)

untuk mempertahankan eksploitasi dan penindasan ke atas kaum bukan kulit putih

dalam zaman penjajahan, perhambaan dan imperialisme (&acionis, *++@).

2alau bagaimanapun, dua syarat perlu dipenuhi sebelum masalah rasisme wujud.

Syarat yang pertama ialah kewujudan dua atau lebih kelompok yang berbeza dari segi

fizikal supaya mereka dapat dibahagikan ke dalam beberapa kategori. Kedua,

kelompok-kelompok tadi perlu juga berbeza dari segi kebudayaan dan berada dalam

keadaan ketidaksamaan yang institutionalized (Ting 0hew Peh, *+5+*).

KesanKesan Sentimen Perkauman!Rasisme

Sifat perkauman jika dibiarkan berterusan boleh mengancam kestabilan politik dan

keamanan negara. 1egara kita juga pernah mengalami peristiwa berdarah akibat dari

rusuhan kaum dalam peristiwa *5 &ei *+4+, sehinggakan keadaan darurat terpaksa

diisytiharkan di seluruh negara kita. Konflik ras juga boleh mengakibatkan pengasingan

kumpulan-kumpulan tertentu dari segi pelajaran, perumahan dan pekerjaan.

Kaum-kaum minoriti yang tertindas akan tersisih dari segi kawasan perumahan,

peluang pendidikan dan pekerjaan. Terdapat juga kaum-kaum yang tinggal jauh dari

kemajuan sebagai contoh kaum 1egro, ramai daripada mereka yang masih tinggal di

6


7/151

kawasan-kawasan mundur yang dikenali sebagai ghettoes, puak asli di #ustralia dan

kaum kulit hitam di #frika Selatan. $asisme juga boleh mengakibatkan keganasan dan

pembunuhan secara besar-besaran seperti yang telah berlaku ke atas kaum 8ahudi di

>erman semasa pemerintahan =itler.

Kon"lik Etnik Dan Ras Di Amerika S#arikat

;i #merika Syarikat, diskriminasi ras mempunyai hubungan yang rapat dengan sistem

perhambaan yang wujud di negara itu pada kurun ke-* dan ke-*+. 2alaupun

perhambaan telah dihapuskan, tetapi tidak bererti ketidaksamaan di antara kaum telah

dihapuskan. Sehingga kini, masyarakat #merika umumnya masih menuntut ke arah

pembentukan 7#merican 0reed7 (cita-cita kebangsaan #merika untuk mencapai

kesamaan, demokrasi, kebebasan, keadilan dan lain-lain) dan mengecam sebarang

bentuk diskriminasi dan prasangka ras dalam sebarang bentuk.

Sungguhpun kesamarataan hak di antara kaum kulit putih dengan kaum kulit hitam

pernah diperjuangkan oleh ;r. &artin Auther King pada awal sejarah #merika Syarikat,

namun rusuhan kaum di Aos #ngeles pada tahun *++ telah membuktikan kepada

dunia bahawa walaupun setelah lebih daripada dua abad #merika Syarikat mencapai

kemerdekaan, namun hubungan antara ras masih begitu rapuh.

Peristiwa hitam *++ tercetus akibat daripada kes kekasaran ke atas $odney King oleh

7


8/151

dua anggota polis kaum kulit putih, ia telah menyebabkan kemarahan kaum kulit hitam

(#ssociated Press, 5 &ac. *++). !koran daripada itu, rusuhan kaum telah dilancarkan

secara besar-besaran di seluruh bandaraya Aos #ngeles. Seluruh bandaraya Aos

#ngeles menjadi lumpuh akibat daripada rusuhan pada ketika itu. 1amun, tidak banyak

yang berubah sejak itu. Sentimen kebencian masih menebal di antara ras dan etnik.

Pada hakikatnya, diskriminasi dan prasangka atas dasar warna kulit nyata masih

berterusan di #merika Syarikat. Sungguhpun wujudnya idea mengenai indiidualisme

(indiidualisme) dan kebebasan hak, masyarakat #merika rata-rata masih menilai

kemampuan seseorang mengikut kaum, etnik dan kelas sosial. Kaum kulit putih

diletakkan pada status yang lebih tinggi berbanding kaum lain. =ak kaum bukan kulit

putih dalam soal pembahagian kawasan perumahan, peluang pelajaran dan pekerjaan

masih dipertikaikan. Permodenan dan pembangunan ekonomi secara dasarnya tidak

memanafaatkan kaum kulit hitam. $amai antara mereka masih tinggal di kawasan-

kawasan mundur yang dikenali sebagai 7ghettoes7.

Konflik ras dan etnik di #merika Syarikat juga dipengaruhi oleh fenomena 7=ate crime7

iaitu jenayah yang bermotifkan unsur perkauman terhadap seseorang atau harta

bendanya (&acionis, *++ */*). %ni dapat dilihat dalam kes pembunuhan >ames "yrd

>r. di Te?as baru-baru ini. ;alam kes tersebut, >ames, seorang kaum kulit hitam telah

diikat pada trak dan diheret sehingga mati oleh sekumpulan kaum kulit putih yang

dipercayai anti kaum kulit hitam (1ew Strait Times, ** >un. *++).

8


9/151

;i #merika Syarikat, media penyebaran juga mempunyai kesan yang mendalam

terhadap konflik ras dan etnik. Sering kali isu ketidakpuasan indiidu atau segelintir

masyarakat diperbesar-besarkan serta dikaitkan dengan politik dan perkauman

sehinggakan mewujudkan ketegangan antara kaum atau etnik.

%ni dapat dilihat dalam kes pembunuhan terhadap . Simpson, di mana perbicaraan

ini telah mendapat liputan meluas media penyebaran (&acionis, *++@). Keputusan

mahkamah telah dicabar dan didakwa berat sebelah dalam menjatuhkan hukuman

kepada kaum kulit hitam. %su indiidu dalam soal ini telah dikaitkan dengan

ketidakadilan terhadap kaum kulit hitam.

Kon"lik Etnik Dan Ras Di Asia Tenggara

;i #sia Tenggara, corak diskriminasi yang berlaku berbeza dari keadaan di #merika

Syarikat, "ritain atau #frika Selatan dalam dua aspek yang berlainan. &asalah ras di

#merika Syarikat, "ritain dan #frika Selatan kebanyakannya melibatkan hubungan

kaum kulit putih dengan kaum kulit hitam yang lebih, berasaskan kepada perbezaan

fizikal, sedangkan situasi di #sia Tenggara biasanya melibatkan isu perbezaan etnik

dan kebudayaan.

Di Mala#sia

%su perkauman memang tidak dapat dielakkan apabila terdapat golongan atau

9


10/151

kumpulan manusia yang mempunyai beberapa ciri kesamaan seperti biologi atau

budaya cuba mempertahankan golongan masing-masing dan pada masa yang sama

menindas kaum lain. "anyak organisasi politik dan sosial di negare kita dibentuk

berasaskan kepada garis perkauman atau etnik.


11/151

bercorak pecah dan perintah telah mengasingkan tiga golongan utama bangsa di

&alaysia iaitu golongan &elayu. 0ina dan %ndia.

;asar kolonial mengenai imigrasi, pelajaran, pentadbiran, ekonomi, tanah, bahasa dan

kebudayaan telah meninggalkan kesan yang berpanjangan sehingga sekarang. ;asar

imigrasinya yang bebas telah mengubah sama sekali komposisi penduduk di negara ini.

;asar ekonominya pula telah menyebabkan timbul pengkhususan ekonomi mengikut

etnik dan pengasingan tempat tinggal di kalangan mereka akibat dari kegiatan ekonomi

yang berlainan.

Penjajah %nggeris tidak menjadikan pendidikan sebagai alat penting untuk

menyatupadukan rakyat yang berbagai etnik itu. &alah apa yang dilakukan ialah

mementingkan pendidikan bahasa %nggeris kepada segelintir rakyat khususnya

golongan yang berada demi kepentingan pentadbirannya. Sedangkan pendidikan

&elayu dilakukan secara melepaskan batuk di tangga sahaja. Pendidikan untuk orang-

orang bukan &elayu tidak dipedulikan langsung.


12/151

Penjajah %nggeris akhirnya berjaya mempengaruhi sikap orang yang dijajahnya itu

supaya menghormati dan menyanjung tinggi mereka sebagai kumpulan yang lebih

tinggi daripada kumpulan-kumpulan ras yang lain pada ketika itu. Sebaliknya pula,

terdapat banyak prasangka dan stereotaip negatif yang memandang rendah dan hina di

kalangan berbagai kumpulan ras. =al ini bukan sahaja menghalang wujudnya

kerjasama dan persefahaman di kalangan mereka tetapi juga boleh menimbulkan syak

wasangka dan perasaan benci menbenci di kalangan mereka. Semua kesan ini sukar

untuk dikikis habis-habisan biarpun kita telah lama bebas dari belenggu penjajahan

"ritish.

Di Indonesia

&asalah politik dan ekonomi sesebuah negara akan menjadi kayu pengukur kepada

keamanannya. >elas sekali sewaktu keadaan ekonomi di %ndonesia mengalami

masalah dengan kejatuhan nilai mata wang rupiah. &aka timbulkan masalah konflik

etnik yang serious di %ndonesia. Politik perkauman yang telah wujud di kalangan-

kalangan etnik boleh menjadi punca kepada konflik etnik ini. ;asar kerajaan yang

melihat masalah politik dan ekonomi di negara ini sebagai masalah ethik.

Ketidakseimbangan ekonomi di kalangan rakyatnya menjadi punca utama penyebab

konflik ini. %ni dapat dilihat dengan timbulnya golongan perniagaan dan perusahaan

12


13/151

yang tidak sama besar antara kaum, maka ketidak wujudnya perseimbangan ekonomi

di kalangan rakyat boleh membawa kepada masalah etnik. &asalah kepincangan

ekonomi di kalangan rakyat ini sebagai masalah keturunan atau masalah kumpulan

etnik. "oleh dikatakan bahawa masalah ekonomi dan politik memberi kesan yang

mendalam kepada keamanan sesebuah negara.

;asar-dasar kerajaan yang mengutamakan kepentingan kumpulan etnik tertentu dan

mengabaikan kepentingan kumpulan etnik lain bukan saja tidak akan berjaya

menimbulkan keseimbangan ekonomi di antara kumpulan etnik itu, tetapi tidak akan

berjaya mewujudkan persefahaman dan perpaduan yang tulen di kalangan rakyatnya.

Sebaliknya dasar yang demikian akan melebarkan lagi jurang perbezaan ekonomi di

antara kumpulan etnik itu dan seterusnya akan menimbulkan pula jurang ekonomi

dalam tiap-tiap kumpulan etnik itu sendiri.

;asar perjuangan parti-parti politik perkauman yang lebih mengutamakan perjuangan

untuk kepentingan satu-satu kumpulan etnik tertentu daripada kepentingan negara dan

rakyat secara umunnya. Keadaan ini telah menyebabkan perpaduan dan persefahaman

di kalangan rakyat yang berbagai etnik gagal mencapai tujuannya.

Kecenderungan mahu mengasingkan dan memisahkan rakyat mengikut garis etnik itu

sebenarnya lebih kuat daripada kecenderungan yang mahu menyatupadukan mereka.

Keadaan ini menimbulkan perasaan tidak puas hati, curiga mencurigai dan permusuhan

di kalangan kumpulan etnik berterusan dan mengugat keamanan.

13


14/151

Konflik di antara kumpulan etnik di %ndonesia bukan berpunca dari faktor keturunan atau

fizikal tetapi berpunca dari faktor politik, ekonomi dan kebudayaan. Ketiga-tiga faktor ini

menarik kumpulan-kumpulan tersebut ke arah yang berlainan dan mendorong mereka

membentuk kumpulan-kumpulan berdasarkan kepada garis etnik. ;engan demikian

maka kerenggangan dan pengasingan yang sedia wujud di kalangan mereka itu akan

bertambah kritikal lagi. Selanjutnya perbezaan-perbezaan ini boleh menimbulkan

perbezaan dalam kepentingan, nilai dan penentangan dalam cita-cita.

&anifestasi perbezaan kelas dalam tiap-tiap kumpulan etnik itu juga boleh

menyebabkan berlakunya konflik. Tiap-tiap kumpulan etnik itu mempunyai kedudukan

yang berbeza-beza berdasarkan kepada kelas ekonomi dan status sosial mereka.

Penggolongan diri mereka ke dalam kelas-kelas yang berbeza ini boleh menimbulkan

masalah etnik.

Konflik !tnik ;an $as ;i 1egara-negara "alkan

Senario di negara-negara "alkan adalah amat berbeza dan kompleks. Kemelut di

negara-negara "alkan diselubungi oleh pelbagai faktor yang berkaitan dengan sejarah,

struktur etnik dan prasangka. Salah satu punca berlakunya konflik di bekas negara

8ugoslaia adalah kepelbagaian budaya (cultural diersity) yang ketara dan kewujudan

usaha pemeliharaan status Buo di kalangan etnik.

"ayangkanlah dalam sebuah negara yang kecil, terdapat tiga jenis agama, empat jenis

14


15/151

bahasa ibunda dan saling terpengaruh dengan budaya dari tujuh buah negara

sempadan yang lain, tetapi malangnya mempunyai lima jenis kerakyatan dalam

pembahagian enam wilayah autonomi (Sloenia, 0roatia, "osnia-=erzegoina,

&ontenegro, &acedonia dan Serbia) (&acionis, *++//)

Konflik etnik di 8ugoslaia berlaku selepas kejatuhan regim komunis pada tahun *+@.

Kesempatan ini telah memperlihatkan tiga kelompok etnik utama iaitu Serb, 0roat dan

&uslim terheret dalam kancah pertempuran pada awal *++@an. Kaum Serb merupakan

kaum dominan dari segi politik dan ketenteraan. &ereka wujud sebagai kaum majoriti di

Serbia dan &ontenegro, tetapi juga wujud sebagai kaum minoriti di 0roatia dan "osnia.

Konflik di negara "alkan bermula pada 9 >un *++*, apabila wilayah Sloenia dan

0roatia mengisytiharkan kemerdekaan.

2alaupun mendapat pengikhtirafan antarabangsa, tindakan Sloenia dan 0roatia

segera mendapat reaksi dari kaum Serb di Serbia dengan penghantaran tentera bagi

menyekat kemerdekaan di kedua-dua wilayah tersebut. Kemerdekaan Sloenia berjalan

lancar dan tidak mendapat tentangan hebat dari pihak Serb kerana tidak mempunyai

kaum minoriti Serb. 0roatia sebaliknya terpaksa mempertahankan wilayahnya dari

tentangan kaum minoriti Serb di bumi mereka dan juga tentera persekutuan Serbia.

Pergerakan menuntut kemerdekaan di wilayah jiran turut memaksa "osnia-=erzegoina

menuntut kemerdekaan pada 6 #pril, *++ selepas suatu pungutan suara. Tindakan

parlimen "osnia ternyata gagal mengambil kira tahap kepekaan di kalangan etniknya.

15


16/151

Struktur etnik wilayah "osnia yang terdiri daripada gabungan kaum &uslim, Serb dan

0roat telah terdedah kepada bahaya pertumpahan darah yang bakal menanti

(CogelBuist, *++9).

Selain dari tidak terkecuali dari tentangan pihak Serbia, kedudukan geografi turut

menyebabkan "osnia secara tidak tidak langsung terheret dalam pertem ejarah

penubuhan republik 8ugoslaia. "ermula dengan zaman penaklukan oleh !mpayar

$om, zaman kebangkitan %slam oleh !mpayar osip "roz Tito semasa pemerintahan

komunis telah berjaya menangkis sebarang konflik etnik ($eidlmayer, *++5).

Konflik di "alkan juga berpunca dari pemimpin yang mementingkan kekuasaan.

Selepas kejatuhan fahaman Sosialis, muncul pemimpin radikal Serbia, Slobodan

&ilosheich yang melaung-laungkan agenda 7nartional Buestion7. #genda tersebut

bercita-cita untuk menyatupadukan kaum Serb di Serbia dalam sebuah negara yang

bebas dari kaum bukan Serb ($eidlmayer, *++5). #kibatnya, kaum minoriti #lbania di

wilayah Kosoo diusir dari bumi Serbia. &elalui kempen 7pembersihan etnik7 (ethnic

cleansing), kaum "osnia telah dibunuh, dirompak, diusir dari kampung halaman,

wanita-wanita "osnia dirogol, manakala lelaki pula ditahan serta diseksa di kem-kem

tahanan.

Selain daripada itu, wujud juga ketidakadilan pembahagian sosio-ekonomi. &ilosheich

16


17/151

berusaha untuk memperluaskan pengaruh kaum Serb dari segi pendidikan, ekonomi,

ketenteraan dan politik di seluruh 8ugoslaia. #khir sekali, konflik "osnia juga

memperlihatkan kegagalan Pertubuhan "angsa-bangsa "ersatu (P"") dalam misi

keamanan di 8ugoslaia.

Sekatan senjatan dan ekonomi yang dipengaruhi oleh kuasa-kuasa "arat seperti

#merika Syarikat dan Kesatuan !ropah (!D), ternyata berbelah bagi dan memihak

kepada Serbia serta mengeruhkan lagi konflik etnik di 8ugoslaia (CogelBuist, *++9).

Kon"lik Etnik Dan Ras Di Lainlain negara

Kon"lik Etnik Dan Ras Di $ritain

;i "ritain juga tidak lepas dari masalah diskriminasi walaupun kaum pendatang di

"ritain (yang terdiri dari penduduk yang berasal dari =indi "arat, %ndia, Pakistan dan

lain-lain) tidak melebihi dari dua peratus dari jumlah penduduknya. 2alaupun

diskriminasi ras diharamkan di sisi undang-undang, bentuk-bentuk diskriminasi yang

tidak rasmi masih berlaku, terutama sekali dalam segi pembahagian pekerjaan dan

perumahan.

Kon"lik Etnik Dan Ras Di A"rika Selatan

;iskriminasi ras melalui ;asar #partheid yang telah dimansuhkan pada tahun *++/ di

#frika Selatan, memperlihatkan bagaimana kaum kulit putih yang juga kaum pemerintah

melakukan berbagai-bagai jenis penindasan dan eksploitasi ke atas kaum bukan kulit

putih (Crederickson, *+*).

17


18/151

"erbeza dari keadaan di kalangan masyarakat lain seperti #merika Syarikat dan "ritain,

di mana diskriminasi dan prasangka diharamkan oleh pemerintah. ;i #frika Selatan,

diskriminasi adalah disokong oleh pihak pemerintah melalui undang-undangnya.

;iskriminasi dan rasisme telah menjadi satu amalan hidup.

;alam ;asar #partheid, kaum bukan kulit putih dianggap sebagai inferior atau lebih

rendah dan diberi layanan kelas kedua dalam bidang politik, ekonomi, sosial dan

kebudayaan. Semua bentuk diskriminasi adalah sah dari segi undang-undang dan

undang-undang telah disalahgunakan oleh pihak pemerintah (kaum kulit putih) untuk

memastikan kekuasaan mereka ke atas kaum majoriti iaitu kaum kulit hitam.

Kon"lik Etnik Dan Ras Di R%anda

Konflik etnik dan ras di $wanda pula melibatkan kaum minoriti Tutsi dengan kaum

majoriti =utu. Konflik di $wanda adalah bersangkut-paut dengan faktor kolonialisme.

Semasa zaman penjajahan >erman dan "elgium, kaum minoriti Tutsi telah diberikan

peluang pendidikan dan diserapkan dalam pentadbiran. Ketidakadilan pembahagian

sosio ekonomi yang dipraktikkan oleh penjajah telah meninggalkan kesan yang

mendalam dalam hubungan antara kelompok etnik. Kaum =utu nyata ketinggalan jauh

dari segi pembangunan dan sentiasa diketepikan oleh penjajah.

Pada tahun *+4*, kaum minoriti Tutsi telah memenangi pilihanraya dan memegang

tunggak kepimpinan negara $wanda. Keadaan ini telah mendapat bantahan dari pihak

kaum majoriti =utu. #kbibatnya, konflik etnik tercetus dan hampir sejuta rakyat

tempatan terkorban (1eil 2einer, *++/). Seluruh negara $wanda berada dalam kancak

18


19/151

peperangan dengan pembunuhan antara kaum Tutsi dengan =utu.

Konflik !tnik ;an $as ;i %ndo-0hina

Konflik di negara-negara %ndo-0hina seperti Kampuchea dan Aaos pula adalah

disebabkan oleh perebutan kuasa. ;alam tempoh *+69 hingga *+6+ sahaja, lebih

daripada juta rakyat Kemboja terkorban di bawah pemerintahan pemimpin Khmer

$ouge, Pol Pot (&acionis, *++ 5). Pertempuran ini juga merebak ke Aaos dan

pertempuran yang bermula sejak tahun *+69 oleh pihak kerajaan komunis, telah

meragut nyawa seramai 5@@,@@@ orang (Pobzeb, *++6). Konflik di negara-negara %ndo-

0hina lebih merupakan jenayah kemanusiaan, di mana rakyat jelata yang tidak berdosa

telah dijadikan mangsa dalam usaha penyebaran ideologi komunis.

Faktor"aktor Kon"lik Etnik Dan Ras

Terdapat beberapa faktor yang menyebabkan atau membawa kepada berlakunya

konflik etnik dan ras, faktor-faktor konflik ini tidak sama dari satu negara dengan negara

lain. Terdapat beberapa faktor yang utama yang mendorong kepada berlakunya

masalah etnik dan ras ini -

*. Perebutan kuasa di antara kelompok-kelompok atau kumpulan etnik. ;ari aspek

politik dan ekonomi, perubahan politik dan perkembangan ekonomi yang mencetuskan

banyak peluang baru yang menguntungkan telah memperhebatkan lagi persaingan di

antara kumpulan-kumpulan masyarakat. Setiap kelompok atau kumpulan akan

19


20/151

berusaha untuk mendapatkan sokongan padu daripada kumpulan masing-masing untuk

memastikan kejayaan dan keberkesanan persaingan itu. Keadaan ini boleh

mewujudkan konflik kerana terdapat penonjolan berbagai-bagai isu perkauman yang

diutarakan untuk memenangi persaingan. #pabila pilihanraya diadakan sudah tentu

masyarakat majoriti akan mengalahkan masyarakat minoriti. #pabila ini berlaku sudah

tentulah wujudnya penindasan. %ni boleh menyebabkan atau mendorong kepada

berlakunya perasaan tidak puashati dan mungkin boleh menyebabkan ketegangan di

kalangan masyarakat atau kelompok-kelompok.#pabila kestabilan ekonomi tergugat,

maka masalah atau konflik akan bertambah hebat.

. ;iskriminasi dan prasangka atas dasar warna kulit nyata merupakan faktor yang

utama pendorong berlakunya konflik etnik dan ras. Terdapat sesetengah masyarakat

negara-negara tertentu masih menilai kemampuan seseorang mengikut kaum, etnik

dan kelas sosial. #da kaum-kaum tertentu diletakkan pada status yang lebih tinggi

berbanding kaum lain. =ak kaum lain yang status lebih rendah dalam soal

pembahagian kawasan perumahan, peluang pelajaran dan pekerjaan masih

dipertikaikan. Permodenan dan pembangunan ekonomi secara dasarnya tidak

memanafaatkan kaum yang berstatus rendah ini.

5. Aayanan atau pandangan yang berbeza-beza diberikan oleh indiidu atau kelompok

terhadap indiidu atau kelompok yang lain. Konflik akan hanya wujud apabila mereka

memandang dan menganggap bahawa perbezaan ras, kebudayaan, agama, kelas

sosial atau lain-lain lagi sebagai sesuatu yang boleh membezakan taraf, kedudukan

dan sebagainya. %ni terletak pada pandangan mereka sendiri. %a juga boleh disebut

sebagai diskriminasi. #ndainya wujud hak kesamarataan atau beranggapan bahawa

20


21/151

semua ahli masyarakat adalah sama maka tidak akan wujud konflik . %ni dapat dilihat

dari perspektif 7transcendentalisme7 di mana sifat murni diri perlu wujud agar terhindar

konflik etnik dan ras.

/. Penubuhan organisasi demikian bukan sahaja menghadkan keanggotaannya kepada

anggota dari kumpulan etnik tertentu tetapi juga bertujuan untuk melindungi dan

memperjuangkan kepentingan kumpulan yang diwakilinya. ;engan wujudnya begitu

banyak organisasi yang berasaskan etnik dan ras, jelas menunjukkan betapa besarnya

pengaruh perasaan perkauman itu di kalangan masyarakat. Kegiatan dan perjuangan

organisasi-organisasi demikian boleh mendorong kepada peningkatan darjah polarisasi

etnik dan ras.

9. Salah satu punca berlakunya konflik adalah kepelbagaian budaya (cultural diersity)

yang ketara dan kewujudan usaha pemeliharaan status Buo di kalangan etnik, tetapi

tidak diterapkan unsur-unsur integrasi nasional.

4. :olongan elit seringkali memperalatkan perasaan perkauman ini untuk mencapai

tujuan politik mereka dengan menggunakan isu-isu sensitif perkauman. Perasaan

perkauman itu dijadikan mekanisma bagi memperkuatkan persaingan atau perebutan

kuasa di kalangan mereka. :olongan elit ini juga seringkali akan menggunakan media

massa samada surat khabar ataupun media elektronik untuk menyebarkan tuntutan

atau isu-isu yang mereka timbulkan itu.

LangkahLangkah Mengatasi Kon"lik etnik dan Ras

Konflik etnik dan ras ini tidak akan menguntungkan sesebuah negara itu mahupun

21


22/151

rakyatnya. $amai rakyat yang tidak berdosa telah terkorban dan banyak harta yang

musnah. &alah ia membawa kerugian dan pengalaman pahit kepada rakyat di negara

yang berlakunya masalah konflik etnik dan ras.

Konflik etnik dan ras di sesebuah negara boleh di atasi dengan beberapa langkah dan

strategi untuk mempastikan peristiwa yang sedemikian rupa tidak akan terjadi.

;i antara langkah-langkah penting yang perlu dilakukan dengan membasmi kemiskinan

tanpa mengira perbezaan etnik dan ras. Sesebuah masyarakat perlu dibuat

penyusunan semula untuk memperbaiki ketidakseimbangan ekonomi di antara

kumpulan etnik dan menghapuskan pengenalan etnik dengan kegiatan ekonomi dan

kawasan tempat tinggal. ;alam masyarakat tersebut kepentingan umum akan lebih

diutamakan daripada kepentingan kaum atau kumpulan-kumpulan yang tertentu.

Kebebasan dan hak-hak asasi indiidu dalam sesebuah negara akan dijamin dalam

perlembagaannya. ;engan ini satu masyarakat adil dapat dilahirkan, semua rakyatnya

mempunyai peluang yang sama untuk menikmati kemakmuran negara mereka,

kekayaan negara pula akan diagihkan secara saksama dan tidak akan dibenarkan

berlaku pemerasan manusia oleh manusia.


23/151

pendidikan ini boleh menjadi agen sosialisasi bagi memupuk keperibadian dan

kesedaran bersama di kalangan rakyat negara-negara yang terlibat.

&elalui pendidikan jugalah sesebuah negara itu dapat melahirkan perpaduan dan

persefahaman antara golongan etnik dan ras. Sikap dan pemikiran perkauman di

kalangan pelajar-pelajarnya dapat dikikis dan dihapuskan dengan pendidikan yang

berkesan .

Sebilangan besar parti-parti politik yang berasaskan kepada perjuangan kepentingan

kumpulan etnik masing-masing perlu dibawa bersama ke dalam satu ikatan politik yang

lebih besar. Pembentukan politik campuran ini menyenangkan sesebuah kerajaan

dalam proses pembentukan bangsa yang bersatu. Setiap permasalah yang timbul

dalam kumpulan-kumpulan etnik boleh dibawa berbincang. Politik campuran ini boleh

mencari jalan penyelesaian dalam keadaan berlakunya konflik.

2alaupun semua rakyat inginkan perpaduan tetapi masing-masing mempunyai

tanggapan dan cara yang berlainan.


24/151

ras ini terdapat persamaan satu negara dengan negara lain. 0uma ada negara-negara

tertentu mempunyai sejarah tersendiri yang boleh menyebabkan konflik ini berlaku.

Konflik etnik dan ras adalah masalah yang kompleks. &asalah ini muncul dari keadaan

sejarah masyarakat dan berkait rapat dengan aspek politik, ekonomi dan sosial

masyarakat. ;ari segi politik, masalah ras tidak dapat dipisahkan dari keadaan majoriti

dan minoriti. "agi ekonomi pula, apabila keadaan ekonomi tidak seimbang akan

memperhebatkan masalah ras atau perkauman. Perbezaan kebudayaan, bahasa,

agama dan nilai juga boleh merumitkan lagi masalah ras.

2alaupun semua manusia inginkan perpaduan tetapi masing-masing mempunyai

tanggapan dan cara yang berlainan.


25/151

"asics, Prentice-=all 1ew >ersey.

Credrickson, :. &., 2hite Supremacy # 0omparatie Study in #merican and South

#frican =istory, dalam &acionis, >.>., *++. Society The "asics, Prentice-=all 1ew

>ersey.

CogerBuist, #. C., *++9. =ow the 2ar Started, D0A#.

Katz, Phyllis #., *+64. Towards The !limination .>., *++. Society The "asics, Prentice-=all 1ew >ersey.


26/151

semula negara yang baru merdeka berkenaan dan akan dirubah mengikut gaya baru

yang sesuai dengan pihakFpemikir yang mempromosi pemodenan berkenaan.

Pengertian tentang modenisasi agak pelbagai dan bergantung juga kepada zaman atau

era-era tertentu dan pendekatan yang digunapakai oleh pemikirnya. Salah satu definisi

yang agak semasa dan sederhana ialah modenisasi adalah pembangunan berencana

yang distrukturkan dengan pendekatan ekonomi tertentu dan ia dibezakan dengan

pembangunan yang tidak berencana yang selalu disinonimkan dengan pembaratan

(Shamsul #mri "aharuddin,@@6.

1amun modenisasi bukanlah satu gagasan yang bebas nilai dan boleh berdiri sendiri

tanpa dikaitkan dengan latar sejarah gagasan itu dan juga aplikasinya. 2alaupun

konsep ini digunakan dengan definisi baru tetapi ia tidak dapat lari dari konotasi asal

sebagaimana yang pernah digunakan oleh kebanyakan ahli-ahli sosiologi atau lebih

khusus lagi ahli-ahli ekonomi pembangunan.


27/151

Kaitan Modenisasi dengan Teori Dalaman-

Penelitian ke atas masyarakat di luar daripada tamadun "arat pada umumnya

didominasi oleh Teori ;alamanG*H. Teori ini menganggap bahawa sesebuah bentuk

masyarakat adalah ditentukan oleh sifat-sifat tertentu yang berupa ciri dalaman kepada

masyarakat berkenaan dan terasing daripada pengaruh yang datang daripada

lingkungan masyarakat antarabangsa. Teori ;alaman menumpukan penelitian kepada

nilai, sikap dan motif sebagai sifat-sifat dalaman sesebuah masyarakat dan faktor inilah

yang akan menentukan atau menggalakkan berlakunya perubahan dalam masyarakat

berkenaan.Caktor-faktor dari luar seperti perubahan diperingkat antarabangsa ataupun

negara jiran tidak akan membawa perubahan signifikan kepada masyarakat berkenaan.

&engikut teori ini halangan pembangunan dalam sesebuah negara ialah halangan

dalaman, seperti sikap, adat dan lain-lain.

Satu dimensi lain yang penting dalam teori dalaman ini ialah rangka kerjanya

berdasarkan belahan atau diakotomi yang akan mewujudkan dua kategori atau dua

kelompok idea yang bertentangan. Setiap kelompok itu terletak bersebelahan tetapi

terpisah - kedua-duanya adalah berbeza. #ntara jenis-jenis idea yang saling

bertentangan ini ialah diakotomi antara moden - tradisional.&oden mempunyai ciri-ciri

tertentu seperti berdasarkan kehendak pasaran, berintensifkan modal, berteknologi

tinggi dan lain-lain manakala tradisi pula mempunyai ciri yang bertentangan dengan ciri

moden. 0iri-ciri terasnya ialah bersifat cukup hidup, berintensifkan tenagan empat kerat

27


28/151

selain daripada menggunakan teknologi simple. &oden dan tradisi dalam teori dalaman

ini di pertentangkan sehingga ia tidak dapat wujud serentak.

;asar asas teori diakotomi ialah menerapkan idea bahawa masyarakat "arat dan

masyarakat bukan "arat (atau dikenali sebagai ;unia Ketiga), yang juga bekas koloni

kepada masyarakat "arat adalah dua bahagian yang terpisah. &asyarakat "arat

dikelaskan sebagai masyarakat moden dan mereka telah mengalami perubahan

daripada zaman tradisionalnya melalui proses modenisasi. &anakala masyarakat

bukan-barat pula masih lagi berada pada peringkat tradisionalnya dan perubahan serta

modenisasi boleh dicapai dengan berlakunya perubahan dalaman. Pendekatan

dualisme yang dibayangi oleh faham etnosentrisme seperti ini sememang telah menjadi

satu cara gaya sarjana barat dahulu melihat perubahan yang berlaku di luar wilayah

mereka. &ereka mengambil sikap kaedah yang boleh digunapakai untuk mencapai

permodenan di negara timur yang mereka jajah ialah melalui memajukan sistem

pendidikan, melemahkan kuasa kepemimpinan tradisional seperti sistem politik feudal

dan mengantikannya dengan politik demokratik dan juga memodenkan sistem

komunikasi.

Pembangunan ekonomi seperti juga pemodenan politik telah menetapkan matlamat,

kaedah dan ukuran pencapaian. &atlamat dalam pembangunan ekonomi ialah

membawa kemajuan ekonomi, kaedah yang digunakan dalam pemodenan ialah

dengan memajukan teknologi, membangunan pertanian supaya ala-ala industri,

urbanisasi dan industrialisasi.

28


29/151

Kesan Modenisasi ke Atas Dunia Ketiga

&odenisasi selalu dipandang sebagai sebagai kaedah terunggul dan penyelamat

kepada negara yang baru maju dan merdeka. ;i sebalik imej muluk yang dibawanya ia

juga boleh diibaratkan duri dalam daging yang akan membawa masyarakat yang

ghairah untuk berubah kepada kemunduran ekonomi dan kehilangan jatidiri. &ereka

akan terperangkap dan tidak dapat keluar daripada pusingan ganas sistem kapitalis

moden yang mereka tidak biasa lalui.

Sasaran awal yang cuba diruntuhkan oleh pemuka pemodenan ialah nilai-nilai atau

sahaja yang berkaitan dengan sifat tradisional. Keadaan dalam tradisional dianggap

statik atau jumud dan dikunci oleh adat resam yang dikeramatkan dan diperkukuhkan

oleh sistem politik yang bercorak autoritarianisme. &anakala modenisasi pula selalu

dianggap sebagai antitesis (lawan) tradisi.


30/151

tindakbalas mereka terhadap pemodenan yang telah menghimpit jiwa dan raga mereka.

Kemunculan golongan militan dan radikal yang menentang pemerintah pusat seperti di

beberapa buah negara #merika Aatin adalah contoh himpitan permodenan ini.

>ikapun tiada pertentangan terbuka dari masyarakat awam, proses modenisasi yang

berteraskan kapitalisme barat akan menyebabkan negara-negara yang mulanya

mengamalkan sistem ekonomi tradisional terpaksa mengorbankan beberapa budaya

material seperti kraf tradisi mereka, teknologi dan pengetahuan tempatan sehinggalah

kepada identiti mereka sendiri. 0ontoh yang paling ketara ialah kesan yang menimpa

masyarakat arang asli di &alaysia. &odenisasi yang dipaksakan ke atas mereka

menyebabkan mereka tidak lagi berkebolehan mempraktikan sains (ilmu) dan teknologi

(peralatan tradisional) yang pernah mereka warisi dari luluhur mereka. &alah

pengetahuan tentang herba dan tumbuhan hutan yang dulunya menjadi sebahagian

daripada habitat mereka juga turut hilang. %ni berlaku kerana penempatan baru mereka

dan cara hidup baru yang diperkenalkan kepada mereka menjauhkan mereka dari segi

bathin dan fizikal dengan ilmu-ilmu tradisional ini. "aik kepada masyarakat orang asli

maupun pada peringkat negara-negara yang telah merdeka, kerana terlalu bergantung

kepada bantuan-bantuan kerajaan ataupun negara pemberi bantuan yang tak pernah

putus-putus maka wujud pengantungan yang berterusan dan hal ini dikonsepsikan oleh

#.:.Crank (*+6*) sebagai Teori Pengantungan atau ;ependency Theory. 2alaupun

atas alasan masyarakat yang masih ketinggalan juga berhak menikmati kemajuan yang

dibawa oleh pemodenan dan pembuanaan tetapi mereka selalunya adalah dipihak yang

kecundang. 8ang dikejar tak dapat, yang dikendung keciciran.

30


31/151

#hli-ahli sains sosial di &alaysia juga mengkritik pemodenan yang berat sebelah ini.

&engikut mereka walaupun terdapat beberapa perubahan yang nampaknya seperti

kejayaan-kejayaan, namun masih terdapat banyak isu dan masalah berkaitan

pembangunan yang perlu ditangani dan diselesaikan. Sebenarnya di banyak negara,

keperluan asas untuk kehidupan yang relatifnya memuaskan dan produktif masih belum

diperolehi. #ntara masalah yang masih belum terselesai sungguhpun terdapat

pertumbuhan ekonomi dalam negara-negara tertentu ialah masalah kemiskinan dan

ketaksamaan, pengangguran, juga social dislocation. "ahkan, dari segi realitinya jurang

antara negara kaya dan negara miskin semakin melebar. "oleh dikatakan jurang ini

merupakan antara ciri utama pertumbuhan pada abad ke-@ yang lepas. "egitu juga

jurang antara golongan berada dan golongan termiskin dalam sesebuah negara (Ketua

!ditor >urnal #kademika 4/ - #tas talian, www.penerbit.ukm.myFjademik.html)

Keadaan ini menunjukkan bahawa proses pembangunan sebenarnya belum

sepenuhnya berjaya untuk memenuhi matlamatnya untuk menghasilkan pertumbuhan

dan membawa kesejahteraan hidup kepada seluruh penduduk dunia amnya. Caedah

pembangunan yang telah terhasil kini telah tidak diagihkan secara sama rata sama ada

antara negara ataupun di dalam negara, antara yang kaya dan yang miskin. "oleh

dikatakan masalah kemiskinan semakin meningkat di banyak negara.

;alam hal ini banyak kajian telah menunjukkan masalah asas kegagalan itu adalah

berkaitan dengan andaian yang mendasari pemikiran kenapa negara-negara kurang

31


32/151

membangun itu berada dalam keadaan tersebut. Pendekatan dan pemikiran asas

pembangunan ini menganggap negara-negara ;unia Ketiga atau negara kurang

membangun sebagai satu kumpulan negara yang bersifat homogen. ;engan demikian,

apa yang dianggap baik untuk negara-negara maju adalah juga dianggap baik untuk

semua negara sedang membangun. Selain itu, terdapatnya anggapan bahawa untuk

mengalami keadaan pembangunan seperti yang dinikmati negara maju, maka negara

sedang membangun perlu melalui proses dan pengalaman pembangunan yang sama.

>usteru, negara sedang membangun telah ternafi sejarah mereka sendiri, telah

dikategorikan sebagai ImundurJ dan ItradisionalJ dan kemudian dihulurkan IbantuanJ

yang dianggap IsesuaiJ untuk menghapuskan keadaan ImundurJ dan ItradisionalJ yang

telah dikenal pasti itu supaya jurang pembangunan dapat dihapuskan.

Modenisasi dan .lo/alisasi

:lobalisasi seperti juga modenisasi digandingkan dengan konsep yang muluk-muluk

seperti Iparadigm shiftJ, Iglobal illageJ ataupun Ithe boderless worldJ. %a satu fenomena

yang cukup berpengaruh dekad ini yang mampu memberi suatu cabaran dan

berperanan untuk menwujudkan hambatan dalam pembangunan sesebuah negara.

Tamadun yang cergas dan dinamik boleh mencetuskan serta mencorakkan globalisasi.

Sebaliknya globalisasi boleh meninggalkan kesan yang positif dan tidak kurang juga

negatif ke atas sesebuah tamadun.

32


33/151

&engikut Prof.


34/151

Senarai Ru0ukan

*. Crank. #. :. *+46. Sociology of Dnder-deelopment and Dnder-deelopment of

Sociology. 0atalyst (5)@-65. Dniersity of 1ew 8ork "uffalo.

. =agen, !. = . *+4.


35/151

Latar/elakang

;alam tahun-tahun menuju kemerdekaan, telah timbul kesedaran di kalangan

pemimpin dan rakyat &alaysia tentang betapa mustahaknya diadakan satu sistem

pendidikan kebangsaan untuk mengganti sistem pendidikan penjajah bagi memenuhi

kehendak negara. #tas kesedaran inilah lahir satu ;asar Pendidikan (Pelajaran)

Kebangsaan melalui Penyata $azak *+94 dan dimaktubkan dalam awatankuasa Kabinet

telah ditubuhkan dalam tahun *+6/ untuk mengkaji semula ;asar Pendidikan

dengan tujuan untuk memperbaiki pelaksanaannya supaya matlamat untuk

melahirkan satu masyarakat yang bersatupadu dan berdisiplin serta memenuhi

keperluan tenaga rakyat yang terlatih bagi pembangunan negara dapat dicapai.

Aaporan >awatankuasa ini telah diterbitkan dalam tahun *+6+.

Rasional

Sistem pendidikan di zaman penjajahan telah berkembang tanp mengambilkira

kepada keperluan pembangunan, pembentukan identiti kebangsaan dan perpaduan

negara. Sistem Pendidikan berkenaan mengekalkan tumpuan taat setia rakyat

pendatang dan keturunan mereka kepada negara asal mereka dan menekan

suppress semangat pembangunan rakyat tempatan. Sistem ini mungkin secocok

dengan Tanah &elayu yang terjajah tetapi apabila Tanah &elayu sudah merdeka,ia

didapati tidak lagi sesuai.


36/151

sistem pendidikan kebangsaan yang sesuai untuk negara yang merdeka dan

mempunyai matlamat-matlamat sendiri.

O/0ekti"

;asar ini dinyatakan dalam Pendahuluan kepada #kta Pelajaran, *+4*, iaitu

7"#=#2#S#18# dasar pelajaran seperti yang diisytiharkan dalam


37/151

(a) &enjadikan "ahasa Kebangsaan sebagai bahasa pengantar yang utama

(b) &engadakan kurikulum yang sama dan berorientasikan &alaysia bagi semua

jenis sekolah

(c) &ewujudkan sistem peperiksaan yang sama bagi semuaL

(d) &elicinkan tatacara pengurusan pendidikan

(e) &eningkatkan mutu pendidikan keseluruhannya dengan menyediakan

pendidikan yang menyeluruh, seimbang dan bersepaduL

(f) &engadakan peluang pendidikan asas selama sembilan tahun

(g)&endemokrasikan pendidikan dari segi peluang dan mutu dengan mengagihkan

peruntukan secara adil dan memberi perhatian khas kepada kumpulan yang kurang

bernasib baik dan kawasan luar bandar atau pendalaman.

(h) &enyediakan pendidikan rendah mengikut Kurikulum "aru Sekolah $endah

(K"S$) yang berasaskan 5& iaitu membaca,menulis dan mengira pada tahun *+5

yang menjurus kepada kurikulum bersepadu Sekolah &enengah (K"S&) pada tahun

*++. &atlamat utama kurikulum baru ini adalah untuk melahirkan indiidu yang

37


38/151

seimbang dari segi ilmupengetahuan dan kemahiran yang sesuai dan

mempunyai moral serta nilai etika yang kukuh

(i) &emperluaskan pendidikan 3okasional dan Teknik melalui penyusunan semula

kurikulum Sekolah 3okasional pada tahun *+6

(j) &empelbagai dan memperbanyakkan kemudahan pendidikan diperingkat

uniersiti terutama dalam bidang sastera gunaan dan sains gunaan

(k) &empertingkatkan pendidikan kerohanian, moral dan disiplin

(l) &enjadikan "ahasa Kebangsaan dan "ahasa %nggeris sebagai mata pelajaran

yang wajib diajar di sekolah-sekolah dan memberi peluang yang sempuma bagi

pembelajaran bahasa-bahasa lain seperti "ahasa 0ina dan "ahasa Tamil

(m) &enggalakkan aktiiti ko-kurikulum yang memupuk disiplin, seperti pasukan

kadet tentera, kadet polis,pengakap, puteri %slam dan lain-lain.

;i samping strategi ini, ;asar Pendidikan Kebangsaan juga dilaksanakan

dengan mengadakan dan memperkembangkan tenaga pengajar yang terlatih dan

juga mendirikan sekolah-sekolah selaras dengan pertambahan kanak-kanak. ;i

KementerianF>abatan Pendidikan pula, beberapa "ahagian dan >awatankuasa yang

meliputi perkara-perkara yang dibangkitkan oleh ;asar Pendidikan Kebangsaan

38


39/151

telah ditubuhkan atau diperkuatkan bagi memastikan tercapainya hasrat ;asar

Pendidikan ini.;iantaranya termasuklah penubuhan "ahagian Perancangan dan

Penyelidikan Pendidikan, "ahagian Pelajaran Teknik dan 3okasional,

>awatankuasa Pusat Kurikulum, "iro "uku Teks,&ajlis Sukan Sekolah-sekolah

&alaysia, >awatankuasa Perancangan Pendidikan, "ahagian Perkhidmatan,

Sebaran Pendidikan dan Pusat Perkembangan Kurikulum.

;asar Pendidikan Kebangsaan sememangnya dapat menampung keperluan-

keperluan negara buat masa ini dan masa depan. Selaras dengan hasrat negara untuk

mencapai tahap negara perindustrian adalah penting rakyatnya diberikan pendidikan

secucuk dengan keperluan-keperluan swasta bagi bidang-bidang tertentu seperti

pengeluaran, pelancongan, perkhidmatan, dan sebagainya.


40/151

Pelajar boleh lihat power point tajuk berikut, sila klik link yang telah diber

;asar 2awasan 1egara

2awasan @@

%ntegrasi 1asional

>abatan Perpaduan 1egara

Program Aatihan Khidmat 1egara (PAK1)

Posted by %P: KP% at @4@ comments

!mail This"logThisEShare to TwitterShare to Cacebook

Aabels 1


41/151


Aabels 1


42/151

/. #da pendapat yang mengatakan satu negara perlu dibentuk daripada satu bangsa

contoh >epun membentuk negara >epun.

9.


43/151

i. Parti politik

ii. &ajlis perwakilan rakyat atau parlimen

iii. Perlembagaan negara

i. Pilihanraya

**. $ingkasnya, ke empat unsure tersebu adalah ukuran kepada pengamalan

demokrasi bagi sesebuah negara.

Pelaksanaan &odenisasi dan Pembangunan Politik di &alaysia

*. Kesan daripada penjajahan "ritish di &alaysia, &alaysia menerima modenisasi

dan menjadikan !ropah adalah model modenisasi dalam pembangunan politik dan

pembangunan ekonomi.

. 0abaran bagi &alaysia ialah &alaysia merupakan sebuah negara yang mempunyai

rakyat kesan daripada migrasi, penjajahan, gabungan wilayah yang berbeza, gabungan

etnik yang berbeza, gabungan kerajaan yang berbeza.

5. Pembinaan negara bangsa &alaysia menggunakan kaedah top-down iaktu melalui

dasar-dasar kerajaan dan program-program yang dirancang. #ntaranya ialah

M Program penghayatan $ukunnegara

M Penerapan dasar awam iaitu ;asar !konomi "aru, ;asar Pembangunan 1asional,

;asar Pembangunan 2awasan dan ;asar Pendidikan Kebangsaan &alaysia

Posted by %P: KP% at @*@@ comments43
http://www.blogger.com/profile/16184936313214426662http://www.blogger.com/profile/16184936313214426662http://hubunganetnik-ipgkpi.blogspot.com/2012/07/pembangunan-politik-dalam-konteks_31.htmlhttp://hubunganetnik-ipgkpi.blogspot.com/2012/07/pembangunan-politik-dalam-konteks_31.html#comment-formhttp://www.blogger.com/profile/16184936313214426662http://hubunganetnik-ipgkpi.blogspot.com/2012/07/pembangunan-politik-dalam-konteks_31.htmlhttp://hubunganetnik-ipgkpi.blogspot.com/2012/07/pembangunan-politik-dalam-konteks_31.html#comment-form


44/151


Aabels 1


45/151

KDA%#= 5

Mas#arakat Pluralistik Alam Mela#u

M Konsep plurality dan masyarakat pluralistik

M Pembentukan masyarakat pluralistic di #lam &elayu

M Naman pluraliti

- Kesultanan &elayu &elaka

- Penjajahan

- Selepas merdeka politik, ekonomi, dan pendidikan

Alam Mela#u se/elum kedatangan $arat

*. #lam &elayu merupakan satu wilayah yang menjadi tempat pertemuan pelbagai

budaya dan tamadun dari seluruh dunia. Suasana ini muncul secara semula jadi kerana

aktiiti alam seperti tiupan angin monsoon dan arus latu yang telah mendorong

pedagang-pedagang dari seluruh dunia untuk menetap sementara di kawasan-kawasan

perdagangan seperti pelabuhan &elaka, Sriijaya, &ajapahit, #cheh dan pelabuhan

Aembah "ujang.

. :olongan pedagang datang secara proses semula jadi iaitu berdagang secara

sukarela mencari kehidupan dan kekayaan bersama keluarga. Kelompok ini datang

secara sukarela tanpa paksaan menjamin ketenangan dan penerimaan masyarakat

setempat adalah baik. Keadaan ini menggalakan interaksi yang mesra dengan

45


46/151

penduduk tempatan. Proses akomodasi telah berlaku.

5. #da kalangan pedagang yang berkahwin dengan penduduk tempatan contohnya

masyarakat 0ina "aba yang berkahwin dengan penduduk tempatan. &ereka telah

mengamalkan budaya kehidupan orang &elayu.

/. #da budaya mereka yang diterima oleh masyarakat tempatan seperti adat

bersanding, bunga manggar,berinai dan sebagainya yang ditiru daripada budaya

%ndia. Proses asimilasi penduduk tempatan dari budaya %ndia.

9. :olongan raja dan bangswan dalam alam &elayu telah menerima pengaruh dari

kebudayaan %ndia. Penerimaan ini telah dinamakan pengindiaan bagi melambangkan

perluasaan pengaruh agama dan kebudayaan %ndia di #sia Tenggara.

4. "agaimanapun menurut Syed &uhammad 1aBuib #l #ttas, kebudayaan %ndia

tidaklah begitu memberi kesan besar dalam kepercayaan dan falfasah ketuhanan orang

&elayu. %ni kerana tidak ada kitab dalam membincangkan =induisme dan "uddhisme

dalam masyarakat &elayu berbanding agama %slam.

6. Kebudayaan =indu bertapak kuat dalam seni budaya dan adapt orang &elayu rakyat

biasa seperti dalam 2ayang Kulit yang memakai nama Sri $ama, Sitha ;ewi,

$amayana, =anuman. ;alam adat budaya pula ada perkahwinan, peralatan

perkahwinan seperti bersanding, bunga telur dan sebagainya.

46


47/151

. Konsep raja dan kerajaan adalah istilah =indu dan konsep negeri atau negara dari

bahasa Sanskrit.

+. Perlantikan pegawai seperti


48/151

*9. 0ontoh perubahan epistemological ialah terhadap ilmu metafizik orang &elayu yang

selama ini mempercayaan alam ghaib sehingga amalan perdukunan boleh mengubati

penyakit. "ritish telah mengubah epistemology metafizik bersifat bukan material kepada

epistemology metafizik bersifat fizikal. Pembuktian adalah berunsurkan pancaindera,

alat saintifik seperti mikroskop dll. &etafizik bersifat fizikal dibantu pula dengan alat

seperti peta, muzium, banci dan sebagainya yang memperkenalkan ilmu, penambahan

perbendaharan kata dalam masyarakat &elayu. Semua ini dikenali sebagai ilmu

colonial.

*4. =ubungan masyarakat 0ina dan #lam &elayu telah berlaku sejak abad ke 6 masihi

lagi malah #lam &elayu terkenal sebagai tempat pusat pengajian dan penyebaran ilmu

pengetahuan contohnya menurut catatan %-Tsing seorang sami "uddha dari 0hina telah

singgah di Palembang, Sumatera pada 46* &asihi ketika dalam pelayaran ke %ndia

mengatakan terdapat lebih *@@@ sami "uddha di Sriijaya.

Alam Mela#u selepas kedatangan $arat

*. Kemunculan masyarakat pluralistic selepas kedatangan orang !ropah adalah

berbeza. Kemasukan orang 0ina dan %ndia ke Tanah &elayu digalakkan untuk

kepentingan ekonomi dan politik "ritish.

. Kaum cina datang bekerja untuk membuka lombong bijih timah dan emas.

Kedatangan mereka tanpa diikuti oleh keluarga.

48


49/151

5. Cokus kemasukan masyarakat 0ina hanyalah untuk memenuhi kepentingan ekonomi

dan politik "ritish. Kesannya walaupun ada masyarakat pluralistic tetapi asimilasi tidak

berlaku. 1amun masyarakat pluralistic ini berlaku dalam bentuk akomodasi sosial iaitu

menghormati budaya lain dan meneruskan budaya sendiri secara harmonis.

Kesan idea dan pengaruh seperti Kekayaan, Kemegahan dan agama (:old, :ospel

dan :lory) telah membawa masuk budaya luar ke #lam &elayu.

0ontoh

M Kerajaan >awa yang beragama =indu telah menggunakan nama #rab ketika melayani

pedagang !ropah.

M Kerajaan 0hampa, raja &elayu dan rakyatnya yang beragama =indu telah

menjalankan urusan perniagaan dengan 0hina, %ndia dan Kepulauan &elayu

*6. Pluraliti dalam #lam &elayu terjadi melalui pertembungan pedagang ke #lam

&elayu dan ia berlaku tanpa paksaan.

*. Keadaan ini berubah apabila kuasa !ropah datang dan menguasai #lam &elayu.

&ereka telah menggunakan sistem pemerintahan sehingga mengubah sistem

pemerintahan tempatan, menggalakan kedatangan kaum lain ke #lam &elayu untuk

kepentingan diri sendiri. Secara tidak langsung masyarakat pluralistic telah diwujudkan

oleh penjajah dari !ropah tanpa kerelaan penduduk tempatan.

2aman pluraliti49


50/151

Zaman Kesultanan Melayu Melaka (KMM)

*. K&& adalah zaman keagungan dan keemasan kerajaan &elayu.

. K&& diperintah oleh sultan dan pembesar yang sentiasa mempunyai pandangan

jauh sehingga

"erjaya menarik perhatian pedagang dari seluruh dunia berdagang di &elaka. &elaka

akhirnya dikenali sebagai The 3enice of the !ast.

5. Caktor menarik K&& menjadi terkenal ialah

- Pemimpin bersikap diplomasi dan sentiasa berfikiran terbuka

- Para pegawai istana terdiri dari kaum &elayu tempatan dan %ndia. #da orang %ndia

yang menjadi pegawai dalam istana sultan &elaka.

- Perkahwinan campur antara anak perempuan pemerintah 0ina dan sultan &elaka

- Pemerintah mementingkan keharmonian kaum di &elaka

- &elaksanakan sistem terbuka iaitu menerima sesiapa saja untuk berdagang

- Pentadbiran pelabuhan yang cekap

- Keselamatan laut terjamin daripada ancaman lanun kerana adanya peranan

laksamana &elaka yang cekap

- #danya Dndang-undang Aaut &elaka yang berteraskan agama %slam

/. Naman pluraliti K&& iaitu proses penghijarahan berlaku secara semulajadi tanpa

paksaan. Pada masa ini bukan zaman negara bangsa seperti yang dikemukakan oleh

50


51/151

"ritish sehingga memerlukan isa dan passport untuk berhijrah.

9. Keadaan di K&& menyebabkan ramai pedagang 0hina dan %ndia berdagang secara

sukarela, berakomodasi dengan penduduk tempatan sehingga melahirkan keturunan

masyarakat "aba di &elaka.

Zaman penjajahan

*. ;i !ropah berlaku perubahan epistemology iaitu pemisahan antara agama dan

negara. :agasan seterusnya ialah memisahkan antara agama dan sains moden

. Stephen >ay :ould (@@) dalam rock of #ges Science and $eligion in the Cullness

of Aife menyatakan masyarakat umumnya terpisah kepada dua iaitu penyokong kepada

agama dan penyokong sains moden. 1amun penyokong sains moden lebih ramai

berbanding penyokong agama

5. ;i !ropah, masyarakat menganggap agama menjadi penyebab kepada masyarakat

berselisih pendapat.

/. Ketika "ritish di Tanah &elayu, dasar mengasingkan agama dan sains diteruskan.


52/151

9. "ritish memperkenalkan sistem pentadbiran pengagihan kuasa iaitu kehakiman,

eksekutif dan perundangan.

4. "ernard 0ohn (sarjana %ndia "ritish) menyatakan bahawa kolonialisme "ritish

melibatkan penaklukan ruang fizikal dan sistem pemikiran penduduk pribumi.

Pluralistik di Malaysia

*. Sebelum tahun */ hampir semua penduduk Tanah &elayu adalah orang &elayu.

. Perkembangan bijih timah pada abad ke-*+ dan perkembangan getah pada awal

abad ke-@, menggalakkan orang 0ina dan %ndia masuk ke Tanah &elayu.

5. &enjelang tahun *+5*, jumlah penduduk orang bukan &elayu mengatasi orang

&elayu dan muncullah masyarakat majmuk.

/. Komuniti orang &elayu, 0ina dan %ndia dapat saling bekerjasama sehingga sama-

sama menuntut kemerdekaan pada 5*


53/151

4. "irokrasi dan campur tangan "ritish dapat dilihat dalam peristiwa berikut

i. "ritish mendapatkan Pulau Pinang daripada Kedah pada *64

ii. Perjanjian Pangkor (*6/), Sultan Perak menerima $esiden "ritish yang akan

menasihati baginda kecuali dalam semua perkara kecuali dalam hal adat dan agama

iii. *+9, sistem $esiden di asaskan di Perak, Selangor, Pahang dan 1egeri Sembilan

i. Perjanjian Persekutuan *+9 yang dikuatkuasakan pada * >ulai *+4, kempat-empat

negeri tersebutdisatukan dibawah nama 1egeri-negeri &elayu "ersekutu

. *+@+, melalui Perjanjian "angkok dengan Siam, "ritish meluaskan pengaruh dan

campur tangan menguasai Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu.

i. ;i Sabah, kaum Kadazandusun, "ajau, &urut dan Suluk. #pabila "ritish masuk,

mereka telahh membawa masuk orang 0ina untuk bekerja di lading getah dan

tembakau dan pada *+5* terdapat 9@,@94 orang 0ina di Sabah.

ii. ;i Sarawak, kaum %ban, "idayuh, &elayu dan &elanau adalah penduduk

bumiputera namun pada *6* terdapat 9@@@ orang 0ina dan meningkat menjadi

*5,44 ribu pada *+5+ orang 0ina yang bekerja sebagai pedagang, petani dan

pelombong di Sarawak.

iii. $umusannya ketika di Tanah &elayu, "ritish "erjaya memisahkan agama %slam

dengan pentadbiran "ritish yang berbentuk secular dalam politik, pentadbiran, undang-

undang, ekonomi dan pendidikan.

Selepas merdeka

53


54/151

)- Politik

i. =ubungan etnik antara kaum &elayu, 0ina dan %ndia berjalan lancer dari segi politik

terutamanya ketika memohon kemerdekaan dan sejak pilihanraya pada tahun *+99.

ii. Perjuangan menuntut kemerdekaan menjadi pengikat kepada ketiga-tiga etnik untuk

bersatu dalam Perikatan.

iii. Parti Perikatan terdiri daripada D&1


55/151

meyakinkan rakyat dan menidakkan tohmahan parti pembangkang yang cuba

memecahbelahkan.

?ii. =ubungan etnik di &alaysia kini lebih kepada bersifat utilitarian dan mengikat

mereka dalam jaringan silangbudaya merentasi batas etnik masing-masing.

+- Perlem/agaan

i. Perlembagaan Persekutuan &alaysia adalah undang-undang tertinggi yang menjadi

sumber segala perundangan lain.

ii. Perlembagaan adalah asas pelaksanaan sistem politik di negara kita.

iii. Perlembagaan adalah panduan asas yang berlandaskan kontrak sosial yang telah

dipersetujui oleh semua etnik di &alaysia

i. Terdapat dua peringkat kontrak sosial dalam sejarah, iaituL

a) Pada zaman plurality iaitu janji taat setia dan saling menghormati antara rakyat dan

raja yang diistilahkan waad. %a berlaku antara ;emang Aebar ;aun yang mewakili pihak

rakyat dan Sang Sapurba mewakili raja atau pemerintah.

b) ;alam konteks masyarakat pluralistic "ritish telah memberi syarat sebelum

bersetuju memberi kemerdekaan kepada Tanah &elayu. %a berkaitan dengan soal

kerakyatan.


56/151

Pada tahun *+/+, kerjasama etnik dibuktikan dengan pembentukan >awatankuasa

=ubungan #ntara Kaum (usahasama antara Tan 0heng Aock dan ;ato aafar)

sebagai bukti kepada "ritish hubungan kerjasama peringkat awal telah terjalin.

=ubungan ini seterusnya menjadi model kepada penggabungan parti politik antara

kaum.

1- Pendidikan

Pendidikan sebelum kemerdekaan

i. Sehingga Penyata $azak dikeluarkan pada *+94, tiada bentuk sistem pendidikan

nasional di Tanah &elayu. Sistem pendidikan ernacular wujud pada masa dengan

aliran %nggeris, &elayu, cina dan %ndia.

ii. Naman %nggeris terdapat tiga peringkat pendidikan.

a) Pendidikan "ritish rendah dan menengah dihadiri oleh kanak-kanak bangsawan

&elayu dan hartawan 0ina, %ndia

b) Sekolah &elayu peringakt rendah dibantu oleh %nggeris dengan matlamat

menjadikan mereka sebagai petani yang lebih baik sedikit daripada ibu bapa. 2ujud

sekolah agama untuk mengaji Ouran. Tiada sekolah menengah &elayu.

56


57/151

c) Sekolah ernacular 0ina dan %ndia. Sekolah 0ina dibiayai oleh masyarakat 0ina

sendiri.

iii. Pendidikan pada masa ini berbeza dari segi kurikulum, sukatan mat pelajaran,

orientasi dan matlamat pengajaran. 0ontohnya sukatan pelajaran dan orientasi sekolah

0ina dan %ndia adalah berdasarkan negara asal mereka.

Pendidikan pasca merdeka

i. "erorientasikan unsure-unsur tempatan. Sistem pendidikan kebangsaan berasaskan

kepada Kurikulum, orientasi dan sukatan mata pelajaran yang seragam.

ii. Pendidikan kebangsaan penting sebagai wadah menyatukan kepelbagaian budaya,

nilai dan norma masyarakat untuk membentuk identity kebangsaan &alaysia.

iii. Penyatan $azak (*+94) dan Penyata $ahman Talib (*+4@) menyatakan

kepentingan menyatukan kanak-kanak daripada berbilang etnik di bawah satu sistem

pendidikan kebangsaan dengan menggunakan bahasa &elayu sebagai bahasa

pengantar.

i. ;alam peruntukan Perlembagaan Persekutuan bagi kemerdekaan pada tahun *+96,

bahasa &elayu dijadikan bahasa kebangsaan dengan bahasa %nggeris diguna sebagai

bahasa rasmi.

. #kta Pendidikan *+96 telah memperuntukan bahawaL

*) Sekolah pelbagai aliran dibenarkan dan pengajaran dalam bahasa ibunda masing-

masing dibenarkan

57


58/151

) "ahasa &elayu sebagai bahasa kebangsaan, oleh itu sekolah 0ina dan Tamil wajib

mengajar "ahasa &elayu sabagai salah satu daripada mata pelajaran

5) Pendekatan dalam mata pelajaran Sejarah, geografi dan buku teks berteraskan

&alaysia bukan lagi berunsurkan negara 0ina atau %ndia

i. Persetujuan pemimpin dalam Perikatan terhadap Penyata $azak dan Penyata

$ahman melalui proses musyawarah telah membuktikan pengiktirafan bahasa &elayu

sebagai alat perpaduan tanpa menjejaskan bahasa etnik-etnik lain.

ii. %a juga memberi keistimewaan kepada orang &elayu umpamanya dalam Aaporan

>awatankuasa "arnes *+9* menyatakan penggunaan bahasa &elayu sebagai bahasa

kebangsaan akan menggalakkan etnik &elayu mendapat kedudukan dalam jabatan-

jabatan kerajaan kerana etnik &elayu jauh ketinggalan berbanding etnik 0ina dan %ndia

iii. Kebimbangan ini bersandarkan kepada kemasukan etnik bukan &elayu ke uniersiti

contoh Dniersiti &alaya pada tahun *+44 *+46, 6@Q terdiri daripada pelajar bukan

&elayu. +Q di Cakulti Kejuruteraan, +5Q Sains dan / Q perubatan. DT& Kuala

Aumpur terdapat +@Q bukan &elayu.

i?. Selepas *5 &ei *+4+, D&1< menerajui Parti Perikatan menegaskan pendidikan

perlu seimbang bagi membantu orang &elayu. &ulai >ulai *+4+, kerajaan

melaksanakan penggunaan bahasa &elayu sebagai bahasa pengantar utama di semua

sekolah bantuan kerajaan.

?. Kemasukan ke uniersiti juga mengikut kuota dan biasiswa.

?i. Kerajaan menubuhkan lebih banyak institusi pengajian tinggi bagi

memperbanyakkan orang &elayu ke uniersiti. Kesannya pada *+4@ -49 peningkatan

orang &elayu ke uniersiti ialah 49Q

58


59/151

?ii. !tnik 0ina juga mengambil inisiatif sekolah jenis kebangsaan 0ina tetap dikekalkan

dengan sukatan pelajaran di sekolah-sekolah jenis kebangsaan 0ina selaras dengan

Kementerian Pelajaran &alaysia.

Posted by %P: KP% at @6@@ comments


Aabels 1


60/151

Ternyata, konflik yang berpunca dari ketidakadilan dan rasa tidak puas hati antara

manusia disebabkan oleh perbezaan warna kulit dan budaya yang masih ketara. Konflik

yang berlaku di negara-negara bekas Persekutuan Soiet, !ropah Timur, negara-

negara "alkan, Palestin, negara #frika seperti $wanda, juga di negara maju seperti

#merika Syarikat dan baru-baru ini di negara jiran kita %ndonesia telah membuktikan

kepada manusia sejagat bahawa ketegangan suku kaum telah membawa kepada

keganasan dan konfrontasi. &aka, timbullah persoalan samada konflik etnik dan ras

akan berkesudahan'

Pengertian Terhadap Etnik dan Ras

$as ($ace) adalah kumpulan manusia yang terdiri daripada lelaki dan perempuan yang

berkongsi ciri-ciri biologi tersendiri yang diwarisi, dan dapat dibezakan dengan jelas

dalam masyarakat (&acionis, *++*/). Pada suatu ketika dahulu, manusia pernah

dibahagikan kepada kategori 0aucasoid, &ongoloid, 1egroid dan #ustraloid dengan

berdasarkan kepada perbezaan fizikal seperti warna kulit, warna rambut, rupa bentuk

dan lain-lain.

2alau bagaimanapun pembahagian sedemikian adalah secara kasar sahaja kerana

memang terdapat golongan yang sukar diklasifikasikan ke dalam mana-mana kumpulan

ras. %ni adalah kerana manusia sentiasa bergerak, bersosial, berinteraksi dan

perkahwinan campur sering berlaku di antara satu sama lain. Kesannya akan

60


61/151

menghasilkan golongan baru yang mempunyai keturunan campuran yang tidak dapat

digolongkan ke dalam mana-mana kumpulan ras.

&enurut #cademic #merican !ncyclopedia (3olume *456), ras boleh didefinasikan

sebagai teori atau falsafah yang menyatakan seseorang mewarisi ciri-ciri seperti warna

kulit, rupa bentuk, warna rambut, tingkat laku, kelakuan atau tahap intelektual.

Pengertian sedemikian menyebabkan sesetengah manusia mengangggap kaum

mereka adalah lebih unggul daripada kaum lain.

Penyalahgunaan konsep ras dalam konteks ini menyebabkan berlakunya prasangka

dan diskriminasi di antara golongan tertentu di dalam dunia. 2alau bagaimanapun,

pengertian ini telah disangkal oleh !ncyclopedia of $eligion. Sebaliknya menurut

!ncyclopedia of $eligion (3olume **/), manusia tidak sepatutnya di kelaskan

mengikut ras. &anusia adalah dalam satu kelas yang sama dan setara. Tiada manusia

yang lebih baik atau lebih handal dari yang lain semata-mata kerana perbezaan warna

kulit, rupa bentuk dan sebagainya.

Pada hakikatnya, ras memang sukar untuk didefinasikan dengan jelas dan tepat kerana

telah berlaku campur aduk golongan yang tulen disebabkan migrasi dan perkahwinan

campur. $amai ahli sosiologi turut bersetuju dengan pendapat sedemikian. 0ontohnya,

3an den "erghe (*+46), berpendapat bahawa istilah ras itu mengelirukan kerana ianya

mempunyai empat pengertian utama.

61


62/151

*. $as digunakan sebagai satu konsep biologi untuk membezakan manusia atas dasar

perbezaan 7phenotype7 dan 7genotype7. 2alau bagaimanapun, tiada sebarang

persetujuan yang dicapai oleh ahli antropologi dan sosiologi dan kebelakangan ini

pengertian ini telah pun ditolak oleh sebahagian besar pakar sains sosial.

. $as juga digunakan untuk memperihalkan suatu kelompok manusia yang

mempunyai beberapa ciri kebudayaan yang sama seperti bahasa dan agama (&isalan

ras Peranchis dan ras 8ahudi).

5. $as juga digunakan secara longgar sebagai erti sekata dengan perkataan spesis

(species). (&isalan ras manusia).

/. $as juga digunakan untuk merujuk kepada suatu kelompok manusia yang

menganggap diri atau dianggap oleh kelompok lain sebagai berbeza daripada

kelompok-kelompok mereka atas dasar perbezaan fizikal yang tidak dapat diubah.

1amun begitu, 3an den "erghe menegaskan bahawa hanya pengertian keempat

sahaja sesuai digunakan dalam konteks sains sosial.

!tnik (ethnic) pula tidak dipengaruhi oleh faktor biologi tetapi ianya merujuk kepada

golongan yang berkongsi budaya yang diwarisi (&acionis, *++*9). :olongan dari

etnik yang sama akan mempunyai kesamaan dari segi asal-usul, bahasa dan agama.

Sebagai contoh, di bekas negara 8ugoslaia, etnik Serb, 0roatia dan "osnia secara

fizikalnya adalah sama (sama ras) tetapi mereka berbeza dari segi budaya, bahasa dan

agama. Pada dasarnya ras dan etnik adalah hampir sama dari segi pengertian dan bagi

mengelakkan kekeliruan, konsep 7kelompok etnik7 digunakan bagi merujuk kepada

62


63/151

golongan-golongan yang berbeza dari segi kebudayaan, kepercayaan, adat resam,

bahasa, agama dan sebagainya.

2alau bagaimanapun, dari segi amalan perbezaan di antara konsep ras dan etnik

kadang-kala menjadi kabur dan kedua-duanya digunakan secara saling-ganti seperti di

&alaysia, di mana kelompok-kelompok &elayu, 0ina dan %ndia yang sepatutnya

dikenali sebagai kelompok-kelompok etnik juga dipanggil kelompok-kelompok ras

dalam keadaan tertentu.

Mendalami Konsep Rasisme

Prasangka atau prejudis (prejudice) merupakan akar-umbi segala bentuk rasisme.

Prasangka adalah satu pandangan yang buruk terhadap indiidu atau kelompok

manusia lain dengan hanya merujuk kepada ciri-ciri tertentu seperti ras, agama,

pekerjaan, jantina atau kelas (&acionis, *++). Sebagai contoh, kaum kulit hitam

dianggap kurang dari segi intelektual dan kekayaan.

Kebiasaannya, prasangka timbul akibat penilaian awal (prejudgement) yang dibentuk

tidak dirujuk dengan tinjauan terhadap fakta-fakta yang sebenar. Perasaan prasangka

sering kali dijadikan alat oleh golongan majoriti untuk menindas golongan minoriti.

2alau bagaimanapun, ia tidak bererti bahawa golongan minoriti yang tertekan tidak

mempunyai prasangka terhadap anggota majoriti atau kelompok lain - Teori Scapegoat

63


64/151

(;ollard, *+5+).

Kesan dari prasangka yang semakin menebal, lama-kelama ncian secara membuta-tuli

tanpa sebab dan dikaitkan dengan perasaan cemburu dan prasangka (erman sebagai

kaum terunggul (&acionis, *++5).

$asisme merupakan suatu masalah rumit yang dihadapi oleh dunia. "eberapa

percubaan telah dibuat untuk menerangkan asal-usul fenomena ini. #hli psikologi cuba

untuk mencari punca rasisme dari personaliti indiidu, dan dikaitkan dengan soal

kecewaan atau authoritarian personality (penguasaan indiidu dominan ke atas yang

lemah) (&acionis, *++/). "agi ahli sosiologi yang berhaluan &ar?is pula, rasisme

lebih merupakan sebahagian dari ideologi kaum "ourgeasie (golongan kelas atasan)

untuk mempertahankan eksploitasi dan penindasan ke atas kaum bukan kulit putih

dalam zaman penjajahan, perhambaan dan imperialisme (&acionis, *++@).

2alau bagaimanapun, dua syarat perlu dipenuhi sebelum masalah rasisme wujud.

Syarat yang pertama ialah kewujudan dua atau lebih kelompok yang berbeza dari segi

fizikal supaya mereka dapat dibahagikan ke dalam beberapa kategori. Kedua,

kelompok-kelompok tadi perlu juga berbeza dari segi kebudayaan dan berada dalam

64


65/151

keadaan ketidaksamaan yang institutionalized (Ting 0hew Peh, *+5+*).

KesanKesan Sentimen Perkauman!Rasisme

Sifat perkauman jika dibiarkan berterusan boleh mengancam kestabilan politik dan

keamanan negara. 1egara kita juga pernah mengalami peristiwa berdarah akibat dari

rusuhan kaum dalam peristiwa *5 &ei *+4+, sehinggakan keadaan darurat terpaksa

diisytiharkan di seluruh negara kita. Konflik ras juga boleh mengakibatkan pengasingan

kumpulan-kumpulan tertentu dari segi pelajaran, perumahan dan pekerjaan.

Kaum-kaum minoriti yang tertindas akan tersisih dari segi kawasan perumahan,

peluang pendidikan dan pekerjaan. Terdapat juga kaum-kaum yang tinggal jauh dari

kemajuan sebagai contoh kaum 1egro, ramai daripada mereka yang masih tinggal di

kawasan-kawasan mundur yang dikenali sebagai ghettoes, puak asli di #ustralia dan

kaum kulit hitam di #frika Selatan. $asisme juga boleh mengakibatkan keganasan dan

pembunuhan secara besar-besaran seperti yang telah berlaku ke atas kaum 8ahudi di

>erman semasa pemerintahan =itler.

Kon"lik Etnik Dan Ras Di Amerika S#arikat

;i #merika Syarikat, diskriminasi ras mempunyai hubungan yang rapat dengan sistem

perhambaan yang wujud di negara itu pada kurun ke-* dan ke-*+. 2alaupun

65


66/151

perhambaan telah dihapuskan, tetapi tidak bererti ketidaksamaan di antara kaum telah

dihapuskan. Sehingga kini, masyarakat #merika umumnya masih menuntut ke arah

pembentukan 7#merican 0reed7 (cita-cita kebangsaan #merika untuk mencapai

kesamaan, demokrasi, kebebasan, keadilan dan lain-lain) dan mengecam sebarang

bentuk diskriminasi dan prasangka ras dalam sebarang bentuk.

Sungguhpun kesamarataan hak di antara kaum kulit putih dengan kaum kulit hitam

pernah diperjuangkan oleh ;r. &artin Auther King pada awal sejarah #merika Syarikat,

namun rusuhan kaum di Aos #ngeles pada tahun *++ telah membuktikan kepada

dunia bahawa walaupun setelah lebih daripada dua abad #merika Syarikat mencapai

kemerdekaan, namun hubungan antara ras masih begitu rapuh.

Peristiwa hitam *++ tercetus akibat daripada kes kekasaran ke atas $odney King oleh

dua anggota polis kaum kulit putih, ia telah menyebabkan kemarahan kaum kulit hitam

(#ssociated Press, 5 &ac. *++). !koran daripada itu, rusuhan kaum telah dilancarkan

secara besar-besaran di seluruh bandaraya Aos #ngeles. Seluruh bandaraya Aos

#ngeles menjadi lumpuh akibat daripada rusuhan pada ketika itu. 1amun, tidak banyak

yang berubah sejak itu. Sentimen kebencian masih menebal di antara ras dan etnik.

Pada hakikatnya, diskriminasi dan prasangka atas dasar warna kulit nyata masih

berterusan di #merika Syarikat. Sungguhpun wujudnya idea mengenai indiidualisme

(indiidualisme) dan kebebasan hak, masyarakat #merika rata-rata masih menilai

kemampuan seseorang mengikut kaum, etnik dan kelas sosial. Kaum kulit putih

66


67/151

diletakkan pada status yang lebih tinggi berbanding kaum lain. =ak kaum bukan kulit

putih dalam soal pembahagian kawasan perumahan, peluang pelajaran dan pekerjaan

masih dipertikaikan. Permodenan dan pembangunan ekonomi secara dasarnya tidak

memanafaatkan kaum kulit hitam. $amai antara mereka masih tinggal di kawasan-

kawasan mundur yang dikenali sebagai 7ghettoes7.

Konflik ras dan etnik di #merika Syarikat juga dipengaruhi oleh fenomena 7=ate crime7

iaitu jenayah yang bermotifkan unsur perkauman terhadap seseorang atau harta

bendanya (&acionis, *++ */*). %ni dapat dilihat dalam kes pembunuhan >ames "yrd

>r. di Te?as baru-baru ini. ;alam kes tersebut, >ames, seorang kaum kulit hitam telah

diikat pada trak dan diheret sehingga mati oleh sekumpulan kaum kulit putih yang

dipercayai anti kaum kulit hitam (1ew Strait Times, ** >un. *++).

;i #merika Syarikat, media penyebaran juga mempunyai kesan yang mendalam

terhadap konflik ras dan etnik. Sering kali isu ketidakpuasan indiidu atau segelintir

masyarakat diperbesar-besarkan serta dikaitkan dengan politik dan perkauman

sehinggakan mewujudkan ketegangan antara kaum atau etnik.

%ni dapat dilihat dalam kes pembunuhan terhadap . Simpson, di mana perbicaraan

ini telah mendapat liputan meluas media penyebaran (&acionis, *++@). Keputusan

mahkamah telah dicabar dan didakwa berat sebelah dalam menjatuhkan hukuman

kepada kaum kulit hitam. %su indiidu dalam soal ini telah dikaitkan dengan

ketidakadilan terhadap kaum kulit hitam.

67


68/151

Kon"lik Etnik Dan Ras Di Asia Tenggara

;i #sia Tenggara, corak diskriminasi yang berlaku berbeza dari keadaan di #merika

Syarikat, "ritain atau #frika Selatan dalam dua aspek yang berlainan. &asalah ras di

#merika Syarikat, "ritain dan #frika Selatan kebanyakannya melibatkan hubungan

kaum kulit putih dengan kaum kulit hitam yang lebih, berasaskan kepada perbezaan

fizikal, sedangkan situasi di #sia Tenggara biasanya melibatkan isu perbezaan etnik

dan kebudayaan.

Di Mala#sia

%su perkauman memang tidak dapat dielakkan apabila terdapat golongan atau

kumpulan manusia yang mempunyai beberapa ciri kesamaan seperti biologi atau

budaya cuba mempertahankan golongan masing-masing dan pada masa yang sama

menindas kaum lain. "anyak organisasi politik dan sosial di negare kita dibentuk

berasaskan kepada garis perkauman atau etnik.


69/151

pengasingan kumpulan-kumpulan tertentu dari segi pelajaran, perumahan dan

pekerjaan.


70/151

Penjajah %nggeris tidak menjadikan pendidikan sebagai alat penting untuk

menyatupadukan rakyat yang berbagai etnik itu. &alah apa yang dilakukan ialah

mementingkan pendidikan bahasa %nggeris kepada segelintir rakyat khususnya

golongan yang berada demi kepentingan pentadbirannya. Sedangkan pendidikan

&elayu dilakukan secara melepaskan batuk di tangga sahaja. Pendidikan untuk orang-

orang bukan &elayu tidak dipedulikan langsung.


71/151

Di Indonesia

&asalah politik dan ekonomi sesebuah negara akan menjadi kayu pengukur kepada

keamanannya. >elas sekali sewaktu keadaan ekonomi di %ndonesia mengalami

masalah dengan kejatuhan nilai mata wang rupiah. &aka timbulkan masalah konflik

etnik yang serious di %ndonesia. Politik perkauman yang telah wujud di kalangan-

kalangan etnik boleh menjadi punca kepada konflik etnik ini. ;asar kerajaan yang

melihat masalah politik dan ekonomi di negara ini sebagai masalah ethik.

Ketidakseimbangan ekonomi di kalangan rakyatnya menjadi punca utama penyebab

konflik ini. %ni dapat dilihat dengan timbulnya golongan perniagaan dan perusahaan

yang tidak sama besar antara kaum, maka ketidak wujudnya perseimbangan ekonomi

di kalangan rakyat boleh membawa kepada masalah etnik. &asalah kepincangan

ekonomi di kalangan rakyat ini sebagai masalah keturunan atau masalah kumpulan

etnik. "oleh dikatakan bahawa masalah ekonomi dan politik memberi kesan yang

mendalam kepada keamanan sesebuah negara.

;asar-dasar kerajaan yang mengutamakan kepentingan kumpulan etnik tertentu dan

mengabaikan kepentingan kumpulan etnik lain bukan saja tidak akan berjaya

menimbulkan keseimbangan ekonomi di antara kumpulan etnik itu, tetapi tidak akan

berjaya mewujudkan persefahaman dan perpaduan yang tulen di kalangan rakyatnya.

71


72/151

Sebaliknya dasar yang demikian akan melebarkan lagi jurang perbezaan ekonomi di

antara kumpulan etnik itu dan seterusnya akan menimbulkan pula jurang ekonomi

dalam tiap-tiap kumpulan etnik itu sendiri.

;asar perjuangan parti-parti politik perkauman yang lebih mengutamakan perjuangan

untuk kepentingan satu-satu kumpulan etnik tertentu daripada kepentingan negara dan

rakyat secara umunnya. Keadaan ini telah menyebabkan perpaduan dan persefahaman

di kalangan rakyat yang berbagai etnik gagal mencapai tujuannya.

Kecenderungan mahu mengasingkan dan memisahkan rakyat mengikut garis etnik itu

sebenarnya lebih kuat daripada kecenderungan yang mahu menyatupadukan mereka.

Keadaan ini menimbulkan perasaan tidak puas hati, curiga mencurigai dan permusuhan

di kalangan kumpulan etnik berterusan dan mengugat keamanan.

Konflik di antara kumpulan etnik di %ndonesia bukan berpunca dari faktor keturunan atau

fizikal tetapi berpunca dari faktor politik, ekonomi dan kebudayaan. Ketiga-tiga faktor ini

menarik kumpulan-kumpulan tersebut ke arah yang berlainan dan mendorong mereka

membentuk kumpulan-kumpulan berdasarkan kepada garis etnik. ;engan demikian

maka kerenggangan dan pengasingan yang sedia wujud di kalangan mereka itu akan

bertambah kritikal lagi. Selanjutnya perbezaan-perbezaan ini boleh menimbulkan

perbezaan dalam kepentingan, nilai dan penentangan dalam cita-cita.

&anifestasi perbezaan kelas dalam tiap-tiap kumpulan etnik itu juga boleh

72


73/151

menyebabkan berlakunya konflik. Tiap-tiap kumpulan etnik itu mempunyai kedudukan

yang berbeza-beza berdasarkan kepada kelas ekonomi dan status sosial mereka.

Penggolongan diri mereka ke dalam kelas-kelas yang berbeza ini boleh menimbulkan

masalah etnik.

Konflik !tnik ;an $as ;i 1egara-negara "alkan

Senario di negara-negara "alkan adalah amat berbeza dan kompleks. Kemelut di

negara-negara "alkan diselubungi oleh pelbagai faktor yang berkaitan dengan sejarah,

struktur etnik dan prasangka. Salah satu punca berlakunya konflik di bekas negara

8ugoslaia adalah kepelbagaian budaya (cultural diersity) yang ketara dan kewujudan

usaha pemeliharaan status Buo di kalangan etnik.

"ayangkanlah dalam sebuah negara yang kecil, terdapat tiga jenis agama, empat jenis

bahasa ibunda dan saling terpengaruh dengan budaya dari tujuh buah negara

sempadan ya

konflik etnik dan ras.doc

Documents