1

Dr Samuel Pisar, Honorowy Przewodniczący Konferencji, Dyrektor Francuskiego Komitetu dla Yad Vashem

Dr Grażyna Olszewska - Baka, Przewodnicząca Konferencji, Prezydent Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej w Białymstoku,

Prof. Jerzy Nikitorowicz, Rektor Uniwersytetu w Białymstoku;

Prof. Israel Bartal, Center of Research on History and Culture of Polish Jewry, The Hebrew University in Jerusalem;

Prof. Daniel Tollet, Université de Paris IV – Sorbonne;

Prof. Hanna Malewska – Peyre, em. profesor, Polskiego Instytutu Nauki w Paryżu;

Prof. Michèle Tauber, Université Paris VIII;

Prof. Wojciech Śleszyński, Dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku;

Prof. Andrzej Sadowski, Dziekan Wydziału Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku;

Prof. Daniel Grinberg, Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku;

Prof. Daniel Boćkowski, Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku;

Dr Alexandre Kurc, V-ce Prezydent Polsko-Francuskiej Fundacji Nowych Praktyk Demokratycznych im. Michela de Montaigne, Em. Prof. Uniwersytet Nancy 2 we Francji;

Dr Rina Benari, AMCHA - National Israeli Center for Psychological Support of the Holocaust and the Second Generation, Jerozolima;

Dr Leor Karni, Tel Aviv

Liora Shani, Dyrektor Cultural Events, Beit Hatfutsot - The Museum of the Jewish People; Dr Ewa Rogalewska, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku;

Elżbieta Kozłowska – Świątkowska, Prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Białostoczan;

Ewa Kracowski, Uczestniczka Powstania w Gettcie Białostockim

Przy współpracy:

Prof. Liora Lavsky, Swinborne University, Australia, Prof. Zvi Zemishlany, Tel Aviv University.Prof. Tuvia Milo, lazarus professor Hydrodynamic Department Tel Aviv University, Prof. Pinchas Sirota , Abarbanel Psychiatry Health Center; Nadine Assoune – Director of the French Department of Beit Lohamei Haghetaot in Israel

– The Ghettos Fighter’s Musuem House, Ariel Sion, Lior Smadja, Memorial de la Shoah, Museum.

2

KOMITET NAUKOWY :

STOWARZYSZENIE BYŁYCH MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU I OKOLIC W IZRAELU

INSTYTUT BADAŃ NAD DZIEDZICTWEM KULTUROWYM ŻYDÓW EUROPY WSCHODNIEJ

FUNDACJA NOWYCH PRAKTYK DEMOKRATYCZNYCH IM. MICHELA DE MONTAIGNE

STOWARZYSZENIE BADAŃ HISTORYCZNYCH I DIALOGU W IZRAELU

BEIT HATFUTSOT - THE MUSEUM OF THE JEWISH PEOPLE UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU

MIASTO YEHUD BIAŁYSTOK I REGION PODLASKI

PROGRAM

POSZUKIWANIE PAMIĘCI I DIALOG.

BIAŁYSTOK JAKO MODEL ŻYDOSTWA WSCHODNIOEUROPEJSKIEGO

MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWAYEHUD TEL AVIV JEROZOLIMA 15 -17 LISTOPAD 2010 R.

PATRONAT HONOROWY

DOKTOR SAMUEL PISARPrezydent Honorowy Francuskiego Komitetu dla Yad Vashem,

PROFESOR WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKIPrzewodniczący Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum Auschwitz -

Birkenau

PRZEWODNICZĄCA KONFERENCJI

DR GRAŻYNA OLSZEWSKA – BAKAPrezydent Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy

Wschodniej

GŁÓWNY ORGANIZATOR W IZRAELU JACOB KAGAN

Prezydent Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Białegostoku i Okolic w Izraelu

3

Białystok Yehud 2010

Szanowni Państwo,

Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Poszukiwanie Pamięci i Dialog. Białystok jako Model Żydostwa Wschodnioeuropejskiego” organizowana w dniach 15-17 listopada 2010 r. w Izraelu wnosi szczególną wartość do polsko-żydowskiego dialogu otwierając nowy kierunek badań o ogromnym współczesnym znaczeniu dla europejskiej historii i żydowskiej tożsamości.

Wyjątkowy charakter konferencji wynika z faktu, iż po raz pierwszy organizowana jest wspólnie przez społeczność Białostocką w Izraelu oraz polskie środowisko naukowe. Ocalonych Białostoczan i ich rodziny reprezentuje Stowarzyszenie Byłych Mieszkańców Białegostoku i Okolic, jako główny organizator konferencji, przy współpracy ze Stowarzyszeniem Badań Historycznych i Dialogu oraz Instytutem Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej w Białymstoku, Polsko-Francuską Fundacją Nowych Praktyk Demokratycznych im. Michela de Montaigne i Uniwersytetem w Białymstoku.

Po raz pierwszy w historii relacji polsko – żydowskich, 15-17 listopada 2010 w Kiryat Białystok, Yehud spotkają się Ocaleni Świadkowie Pamięci i ich potomkowie, dawni mieszkańcy Wschodniej Rzeczypospolitej Polskiej by wraz z polskim i międzynarodowym środowiskiem naukowym rekonstruować pamięć historii.

Celem konferencji jest ukazanie charakterystycznej kultury żydowskiej w dawnym obszarze wschodniej Rzeczypospolitej Polskiej jako modelu Żydostwa Wschodnioeuropejskiego, a także jej znaczenia i  roli, jaką pełniła do czasu zagłady.

Białostocczyzna, Grodno, Wilno, Lwów, Lubelszczyzna stanowiły przed II wojną światową centrum Żydów Wschodniej Europy i były szczególnym miejscem ich dynamicznego rozwoju. Reprezentowały wszechstronność różnorodnych środowisk i wspólnot żydowskich ze względu na religię, naukę, politykę i strukturę społeczną. Były ośrodkiem kształtowania się odmiennych od innych, charakterystycznych poglądów wschodnio - europejskich. Wśród wielokulturowego białostockiego społeczeństwa Polaków, Białorusinów, Litwinów, Ukraińców i Tatarów społeczność żydowska stanowiła blisko połowę mieszkańców. Na tej ziemi tworzyła się współczesna rola polskiego Żydostwa na świecie. Z tego regionu wywodzą się znamienite postaci nauki, kultury i polityki, których nazwiska widnieją w międzynarodowych encyklopediach oraz postaci, które tworzyły i kreują żydowskie państwo w Izraelu.

Białystok był jednym z niewielu miast, w którym Żydzi zorganizowali powstanie zbrojne w Gettcie, podejmując nierówną walkę z  nazizmem przed całkowitą Zagładą, w której zginęło około 300 tys. mieszkańców regionu.

4

MISJA ODKRYWANIA PAMIĘCI ŻYDÓW EUROPY WSCHODNIEJ I DIALOG.

Symbolem Konferencji jest kopuła zniszczonej Wielkiej Synagogi w Białymstoku, pomnika Pamięci i Zagłady 2000 mężczyzn, kobiet i dzieci spalonych w jej wnętrzu w pierwszych dniach Holokaustu.

Społeczność Białostocka w Izraelu pełni wyjątkową rolę w powojennej historii żydowskiej tworząc w mieście Yehud, bliskiej odległości od Tel Aviv miejsce upamiętniające historię kultury i Zagłady Żydów Białostocczyzny – Kiryat Białystok. Wielkim wysiłkiem została wybudowana synagoga, muzeum, szkoła oraz domy byłych Białostoczan. Społeczność jest bardzo aktywna w utrzymywaniu kontaktów z Białymstokiem w Polsce oraz kultywowaniu pamięci Getta i powstania żydowskiego.

Szanowni Państwo,

Wielowątkowa konferencja w Izraelu jest kontynuacją Idei Odkrywania Pamięci Żydów Europy Wschodniej rozpoczętej przez Białostocki Kongres w maju 2009, który zakończył się przyjęciem Rezolucji o powołaniu Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej w Białymstoku.

Podejmując problematykę historii, kultury i Zagłady żydowskiej na Białostocczyźnie w obecności Ocalonych jest wyrazem szacunku wobec tragicznej przeszłości. Jest także procesem otwierającym możliwość dialogu dla potomków Białostoczan, młodych Izraelczyków i Polaków, by poprzez naukową debatę i edukację ukazać wartość przeszłości historycznej oraz wzmocnić poczucie wspólnoty przeciwstawiającej się antysemityzmowi i przemocy.

Chcemy, by fakt ten stał się inspiracją budowania nowej świadomości w przestrzeni relacji polsko-żydowskich, pracą nad zmianą negatywnych stereotypów i uprzedzeń wnosząc nowe wartości i wiedzę wyzwalającą pozytywną aktywność zbliżenia. By w ten sposób stworzyć szansę na otwarcie drogi do zmiany wzajemnych postaw i uczuć, bez wypierania się pamięci o przeszłości z przekonaniem i nadzieją, że jedynie poprzez dialog możemy osiągnąć wzajemny szacunek. Jest to trudne wyzwanie i zobowiązanie do odpowiedzialności za przyszłość.

Nie możemy zmienić bolesnej historii, ale mamy wszelkie narzędzia mentalne i obywatelskie do zachowania tej Pamięci oraz do tworzenia demokratycznych podstaw dialogu w oparciu o wartości cywilizacyjne przeszłości, w której Żydzi Europy Wschodniej odegrali istotną rolę. Pozostajemy z nadzieją na wsparcie naszej misji.

Patronami Honorowymi konferencji są wybitne postaci – Dr Samuel Pisar - Białostoczanin ocalały z Auschwitz, wielki intelektualista, doradca prezydentów amerykańskich, międzynarodowy prawnik i pisarz, założyciel i Prezydent Honorowy Francuskiego Komitetu dla Yad Vashem, założyciel Muzeum Beth Hatefutsoth w Tel Aviv, który wygłosi wykład inauguracyjny oraz Prof. Władysław Bartoszewski - więzień Auschwitz, Przewodniczący Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum Auschwitz – Birkenau, członek Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom "Żegota" podczas II wojny światowej, polityk i historyk, honorowy obywatel Państwa Izrael.

Ideę wspierają - przedstawiciele establishmentu izraelskiego i polskiego, Prezydenci Miasta Yehud i Miasta Białystok oraz Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Tel Aviv, Uniwersytet w Białymstoku środowiska naukowe Polski, Izraela, Francji, USA i Australii.

Międzynarodową Konferencję Naukową kierujemy do społeczności polskiej i izraelskiej, do młodzieży i studentów oraz do społeczności żydowskiej związanej z  Białostocczyzną z różnych stron świata, środowisk

5

Grażyna Olszewska – Baka

Prezydent Instytut Badań nad Dziedzictwem

Kulturowym Żydów Europy Wschodniej w Białymstoku

Jacob Kagan

Prezydent Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców

Białegostoku i Okolic w Izraelu

JACOB KAGAN

PREZES STOWARZYSZENIA BYŁYCH MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU I OKOLIC W IZRAELU

Uroczystość 66. Rocznicy Wybuchu Powstania

w Gettcie Białostockim –sierpień 2009 r., Yehud

zajmujących się historią i kulturą Żydów polskich, dialogiem i edukacją, do Białostoczan oraz wszystkich tych, dla których problematyka ta jest ważna.

„Znajdujemy się tu w 70 lat po tym strasznym wydarzeniu, jakie dotknęło ludzkość. Wszyscy mamy nadzieję, że żadna siła nie przywróci nienawiści na ulicach Europy czy to w stosunku do Żydów, czy innych narodowości.

Trzeba pamiętać, że historia Żydów białostockich była integralną częścią historii Polski. Przed wojną Żydzi stanowili niemal połowę mieszkańców Białegostoku, tworzyli kulturę i gospodarkę tego miasta.

My, wychodźcy z Białegostoku i okolic, chcemy upamiętnić los naszych przodków. Nie zapominajmy ich dziedzictwa i

strasznego losu. Polska jest dziś jednym z najprawdziwszych przyjaciół Izraela.

Ceremonia Ustanowienia Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej, Białystok/ Polska, 17.05.2010 r.

Szanowni Państwo, drodzy Białostoczanie,

„(…) Jestem Białostoczanką, jestem Polką, reprezentuję środowisko naukowe mego miasta, Fundację Nowych Praktyk Demokratycznych im. Michela de Montaigne, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej.

Od kilku lat szukam Was - jeżdżę po całym świecie i szukam Was… Gdzie jesteście ŻYDZI z Białegostoku? Chodzę po waszych białostockich ścieżkach, wsłuchuję się w głosy przeszłości, które przemawiają do nas Pamięcią wielkiej żydowskiej kultury ziemi Białostockiej i tragedii Zagłady, którą przeżyła ta ziemia.

Spalona Synagoga z dwoma tysiącami spalonych żywcem osób, Getto, w którym do dziś stoją budynki jak świadkowie Waszej tragedii, stare cmentarze, gdzie macewy pochylają się coraz bardziej i cmentarz

6

DR. GRAŻYNA OLSZEWSKA – BAKA*

PRZEWODNICZĄCA KONFERENCJI, PREZYDENT INSTYTUTU BADAŃ NAD DZIEDZICTWEM KULTUROWYM ŻYDÓW EUROPY WSCHODNIEJ W BIAŁYMSTOKU

Białostockiego Getta, powstańców, Mordechaja Tenenbauma i pamięć wielkiego zrywu i tragicznej miłości Bronki Klibański. Białystok bez Was jest okaleczonym miastem, którego historia zawsze była związana z żydowską i polską kulturą. Dlatego utworzyliśmy w Białymstoku - Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej.

Chcę Wam przekazać moje wyrazy przyjaźni i szacunku… Dziękuję za wsparcie i zaangażowanie w kreowanie Idei Pamięci Żydów Europy Wschodniej.”

Fragment Wystąpienia Podczas Uroczystości 66. Rocznicy Wybuchu Powstania w Gettcie i  Zagłady Getta Białostockiego, Kiriat Białystok, Yehud / Izrael, 30.08.2009 r.

* Grażyna Olszewska – Baka - kreatorka Idei Odkrywania Pamięci Żydów Europy Wschodniej; Przewodnicząca, autorka i donator - Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Poszukiwanie Pamięci i Dialog - Białystok 65 Lat Później”, 16-18 maj 2009, Białystok; autorka Międzynarodowego Sympozjum Naukowego „Poszukiwanie Pamięci i  Dialog. Białystok Jako Model Żydostwa Wschodnioeuropejskiego”, 15-17 listopad 2010, Tel Aviv, Yehud; Odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi przez Prezydenta RP za kreowanie dialogu polsko - żydowskiego i  Honorowym Dyplomem Białostockiej Społeczności Żydowskiej Izraela za działalność na rzecz Odkrywania Pamięci Żydów Europy Wschodniej; Przewodnicząca międzynarodowych konferencji naukowych dialogu, autorka i szef projektów naukowo – badawczych w obszarze problematyki żydowskiej i wielokulturowości.

My, ostatni ocaleni z tych przerażających wydarzeń, kolejno odchodzimy. Wkrótce historia będzie w najlepszym razie mówić o Holokauście obojętnym głosem badaczy, naukowców i powieściopisarzy, a w najgorszym wrogim głosem rewizjonistów i oszustów. Ten podstępny proces już się rozpoczął. Ale tak długo jak my tu jesteśmy mamy święte dziedzictwo do przekazania naszym bliźnim, ponieważ my wiemy całym naszym ciałem, że zwierzę ludzkie jest w

stanie dopuścić się najgorszego, jak i najlepszego szaleństwa geniuszu. Wiemy, że to co niewyobrażalne pozostaje możliwe (…)

Czy każde pokolenie jest skazane na przeżywanie tych samych koszmarów? Wchodząc w XXI wiek musimy zewrzeć szeregi i poświęcić się nowemu humanizmowi wywodzącemu się z uniwersalnych wartości etnicznych, jeżeli mamy uwolnić świat z plagi rasistowskiego i terrorystycznego gwałtu.

Wy, wybitni polityczni przywódcy, członkowie akademii, pedagodzy i naukowcy społeczni tu zgromadzeni, oraz zaprawdę wszyscy ludzie dobrej woli, musicie szybko przejąć pochodnię z drżących rąk tych, którzy ocaleli z ludobójczej rzezi i stać się godnymi strażnikami wykrzyczanego z samego serca przesłania: „nigdy więcej!”.

Mamy nadzieję i modlimy się, żeby archiwa piekieł, które dokumentują nasze jedyne w swoim rodzaju, tragiczne doświadczenie, nasze ostrzeżenie ludzkości przed horrorami jakie jeszcze przyjdą, pomogą Wam stworzyć narzędzia edukacji, pamięci i badań – narzędzia, za pomocą których można zbudować zabezpieczenie przed takimi horrorami w szkołach i podręcznikach dla dzieci, w sercach i umysłach dorosłych. Że pomogą Wam zrozumieć przyczyny, procesy, szaleństwo i głupotę jakie mogą pchnąć demokracje w opresje tyranów (...) Oby nauki zainspirowane tą konferencją przyniosły światu więcej współczucia, tolerancji i pokoju.

Edukacja o Holokauście: Dokąd Zmierzamy?Fragmenty wykładu.

7

DR. SAMUEL PISAR*HONOROWY PATRON KONFERENCJI

Muzeum Kiryat Bialystok, Yehud

* Samuel Pisar - urodził się w 1929 r. w Białymstoku, jego rodzina zamieszkiwała tu od pokoleń. Po wybuchu II wojny światowej dwunastoletni Samuel Pisar trafił do Getta Białostockiego, a po jego likwidacji do obozów koncentracyjnych - Majdanek, Auschwitz i Dachau. Jako jedyny z rodziny oraz rówieśników z klasy przeżył Holocaust.Wśród zgliszcz powojennych Niemiec odnalazła go rodzina z Francji. Samuel Pisar rozpoczął nowe życie wśród bliskich w Australii, gdzie podjął studia w Melbourne. W kolejnych latach kontynuował naukę w Stanach Zjednoczonych i Paryżu. Uzyskał doktoraty na Harvardzie i Sorbonie, a także doktoraty honoris causa wielu prestiżowych amerykańskich i europejskich uniwersytetów. W 1961 roku, dzięki specjalnej ustawie Kongresu, podpisanej przez jego przyjaciela – Prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego, otrzymał obywatelstwo amerykańskie. Samuel Pisar był członkiem komisji doradczej Prezydenta J.F. Kennedy’ego do spraw polityki zagranicznej i gospodarczej, konsultantem Izby Reprezentantów. Pełnił również funkcję attaché w biurze Sekretarza Generalnego ONZ i attaché Dyrektora Generalnego UNESCO.Jest założycielem i przewodniczącym Yad Vashem we Francji, administratorem Fundacji Pamięci Shoah i członkiem Rady Brookings Institution w Waszyngtonie. Regularnie współpracuje z instytucjami międzynarodowymi m.in. Forum Gospodarczym Davos, Fundacją Nobla, Międzynaro-dowym Funduszem Walutowym czy Parlamentem Europejskim. Samuel Pisar otrzymał nagrodę imienia Elie Wiesel oraz inne wyróżnienia za wkład w krzewienie pokoju, tolerancji oraz praw człowieka. Za swą działalność był nominowany w 1973 r. do Pokojowej Nagrody Nobla. Jest Kawalerem Legii Honorowej, otrzymał Francuski Order Sztuki i Literatury, Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej i Order Australii. Jest autorem wielu publikacji i książek. Do najbardziej znanych należą „Coexistence and Comerce” oraz „Le sang de l’espoir”, która została opublikowana w dwudziestu językach, w Polsce – pt. „Z krwi i nadziei”.

Godz. 16:30 – 18:30

Białystok jaki pamiętam - to czego nie ma…Dokument filmowy

Jacob Kagan, Prezydent Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Białegostoku i Okolic, Yehud, Zeev Balglay, Były Prezydent Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Białegostoku i Okolic, Yehud,

Utrwalanie tożsamości historycznej i kulturowej Żydów Białostockich - misja Muzeum Kiryat Bialystok.

Poszukiwanie Pamięci i Dialog - Białystok 65 Lat Później.

Konferencja 2009. Dokument filmowy

8

SESJA SPECJALNA PRZYGOTOWANA PRZEZ OCALAŁYCH BIAŁOSTOCZAN I ICH RODZINY

HISTORIA I PAMIĘĆ - KIRYAT BIALYSTOK

I DZIEŃ 15 listopad 2010, PONIEDZIAŁEK

PROGRAM KONFERENCJI

Sala konferencyjnaMuzeum Pamięci Poległych Żołnierzy, Yehud

II DZIEŃ

16 listopad 2010, WTOREK

Godz. 18:30 – 21:00

Dr David Witstum, Dyrektor Telewizji Izraelskiej, Kanał 1Wprowadzenie

Jacob Kagan, Prezydent Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Białegostoku i Okolic, Yehud, Białostoccy Żydzi w Izraelu.

Dr Grażyna Olszewska – Baka, Prezydent Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej, BiałystokMisja odkrywania pamięci Żydów Europy Wschodniej.

DR SAMUEL PISAR, Honorowy Patron Konferencji, Białostoczanin ocalały z Auschwitz,Założyciel Instytutu Yad Vashem w Paryżu, międzynarodowy pisarz i prawnik.

WYKŁAD INAUGURACYJNY

Wystąpienia gości oficjalnych Przedstawiciele establishmentu izraelskiego i polskiego.

Godz. 21:00 Uroczysta Kolacja organizowana przez Prezydenta Miasta Yehud - Yossi Ben –

David

Muzeum Pamięci Poległych Żołnierzy, YehudSala konferencyjna

Godz. 9:00 – 11:30

Przewodnicząca Konferencji:

Dr Grażyna Olszewska – Baka, Prezydent Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej Gdy Pamięć staje się faktem - idea i program Konferencji.

Prowadzący: Vered Yinon, Dziennikarka, Tel Aviv

Jakub Kupferberg, Prezes Stowarzyszenia Badań Historycznych i Dialogu

Prof. Rebecca Kobrin, Columbia University Harriman Institute, USA

9

SESJA INAUGURACYJA - PLENARNA

UROCZYSTE OTWARCIE KONFERENCJI

I SESJA PLENARNA

HISTORIA I ZAGŁADA ŻYDÓW EUROPY WSCHODNIEJ

Żydowski Białystok i jego Diaspora: model międzynarodowej społeczności żydowskiej XX wieku.

Prof. Wojciech Śleszyński, Dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku Społeczność żydowska na ziemiach północno – wschodniej Rzeczypospolitej.

Dr Alexandre Kurc, Polsko – Francuska Fundacja Nowych Praktyk

Demokratycznych MM Z Białegostoku do Białegostoku (Kyriat).

Dr Artur Markowski, Instytut Historii, Uniwersytet Warszawski Kilka narracji o białostockim pogromie.

Prof. Daniel Boćkowski,Instytut Historii, Uniwersytet w BiałymstokuBiałostoccy Żydzi pod okupacją sowiecką w świetle dokumentów sowieckich.

Dr Ewa Rogalewska,Instytut Pamięci Narodowej O/Bialystok Opór i walka w Gettcie Białostockim - fenomen Powstania.

Ewa Kracowska,Uczestniczka Powstania w Gettcie BiałostockimŻydowskie dzieci Białostocczyzny – świadectwo Pamięci.

Godz. 11:30 – 12:00 Przerwa kawowa

Godz. 12:00 – 13:30

Prowadzący: Prof. Wojciech Śleszyński, Dyrektor Instytutu Historii

Uniwersytetu w Białymstoku

Dr Rina Benari,AMCHA - National Israeli Center for Psychological Support of the Holocaust and the Second Generation, Jerozolima

Prof. Jerzy Nikitorowicz, Rektor Uniwersytetu w BiałymstokuFundacja Uniwersytetu w Białymstoku w rewitalizacji przestrzeni i pamięci o kulturze żydowskiej.

Prof. Andrzej Sadowski, Wydział Historyczno – Socjologiczny,

1

II SESJA PLENARNA

ŻYDZI EUROPY WSCHODNIEJ W PAMIĘCI ZBIOROWEJ

Uniwersytet w Białymstoku Miejsce społeczności żydowskiej w strukturze Białegostoku jako odradzającego się miasta wielokulturowego.

Dr Tomasz OłdytowskiPolitechnika Białostocka, Stowarzyszenie Przyjaciół SupraślaPostindustrialne dziedzictwo Żydów Białostockich.

Elżbieta Kozłowska – Świątkowska, Prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Białostoczan, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku Nieobecni – obecni w świadomości pokoleniowej Białostoczan.

Anna Piszczatowska – Biernacka, Instytut Badań nad Dziedzictwem KulturowymŻydów Europy Wschodniej, BiałystokMoja rodzina ratowała Żydów. Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata

Godz. 13:30 – 14:30 Przerwa kawowa, Lunch

Godz. 14:30 – 16:00

Prowadzący: Prof. Jerzy Nikitorowicz,Rektor Uniwersytetu w Białymstoku

Dr Leor Karni, Tel Aviv

Yaron Karol Becker, Tel Aviv Polski temat w izraelskich podręcznikach do historii jako odzwierciedlenie izraelskiej percepcji historii Polski i polsko - żydowskich relacji.

Prof. Zvi Zemishlany,Tel Aviv UniversityWyciszanie polskiego dziedzictwa po Holokauście w Izraelu.

1

III SESJA PLENARNA

ODKRYWANIE PAMIĘCI ŻYDÓW EUROPY WSCHODNIEJ - MŁODZI DLA PRZYSZŁOŚCI

Anna Sznajder,Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej, Białystok Znaczenie Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej w Białymstoku

Radosław Olszewski, Kolegium Nauczycielskie w BiałymstokuStudenci białostoccy rekonstruują żydowską pamięć.

Benjamin Kurc, Niemcy/Francja Sympozjum Białystok – w poszukiwaniu żydowskiej tożsamości.

Moses Sapir – Shapiro, Tel Aviv Jak odtworzyć własną historię – refleksje z pracy w projekcie odkrywania „Pamięci białostockiej”.

Dr Izabela Skórzyńska, Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Świadek "nieobecności": Widowiskowe strategie aktualizacji żydowskiej przeszłości w Polsce.

Avi Mizrachi, Dyrektor Holocaust Memorial, Miami

Katharine Gorsuch, The Foundation for Holocaust Education Projects, USAKto zwróci moją duszę… Transfer tragicznych biografii w edukacji młodzieży.

Debata

Godz. 16:00 – 16:30 Przerwa kawowa

Godz. 16:30 – 18:30

Prowadzący: Dr Grażyna Olszewska – Baka, Prezydent Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Wschodniej, Białystok

Dr Alexandre Kurc,Polsko-Francuska Fundacja Nowych Praktyk Demokratycznych

Dr Katarzyna Rodrigo – Pereira, Uniwersytet w Białymstoku Jak przeżyć po Holokauście? Izaak Celnikier - Rola przyjaźni w duchowej drodze

artysty.

Dr Leor Karni,

1

IV SESJA PLENARNA

TRAUMA I TOŻSAMOŚĆ

Beth Hatefutsoth, The Museum of the Jewish People, Tel Aviv

Tel Aviv Owca wśród 70 wilków – Pamięć o Holokauście jako czynnik kształtujący odbiór rzeczywistości w Izraelu.

Vered Yinon, Tel Aviv Zbyt bolesna do opowiedzenia historia mego dzieciństwa. Dr Rina Benari, AMCHA - National Israeli Center for Psychological Support of the Holocaust and the Second Generation, Jerozolima Esperanto - sposób życia / historia Josef'a Murźan

Jakub Kupferberg,Prezes Stowarzyszenia Badań Historycznych i Dialogu, Tel AvivWybraliśmy życie.

„Mordechaj Tenebaum”Etiuda filmowa (15min.), przygotowana przez studentów białostockich.reż. Ewa Kaleta na podstawie tekstu Marty Sokołowskiej.

Debata

Godz. 20:00 Recepcja /kolacja/ na zaproszenie Ambasadora RP w Izraelu Pani Agnieszki Magdziak - Miszewskiej

Godz. 9:00 – 11:00

Liora Shani, Dyrektor Cultural Events, Beit Hatfutsot - The Museum of the Jewish People

Haim Ghuzieli, Dyrektor Depertamentu ds. Baz Danych, Beit Hatfutsot - The Museum of the Jewish People

1

V SESJA

BEIT HATFUTSOT - THE MUSEUM OF THE JEWISH PEOPLE, TEL AVIV

III DZIEŃ

17 listopad 2010, ŚRODA

Misja umacniania tożsamości Żydów oraz utrwalania dziedzictwa żydowskiego na świecie - Muzeum Beth Hatefutsoth.

Godz. 11:00 – 12:00 PODSUMOWANIE KONFERENCJI

Godz. 13:00 – 17:00

1

SESJA WYJAZDOWA

INSTYTUT YAD VASHEM, JEROZOLIMA

ORGANIZATORZY :

INSTYTUT BADAŃ NAD DZIEDZICTWEM KULTUROWYM ŻYDÓW EUROPY WSCHODNIEJ W BIAŁYMSTOKU

FUNDACJA NOWYCH PRAKTYK DEMOKRATYCZNYCH IM. MICHELA DE MONTAIGNE

STOWARZYSZENIE BYŁYCH MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU I OKOLIC W IZRAELU

PREZYDENT MIASTA YEHUD

PREZYDENT MIASTA BIAŁEGOSTOKU

BEIT HATFUTSOT THE MUSEUM OF THE JEWISH PEOPLE

UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU

STOWARZYSZENIE BADAŃ HISTORYCZNYCH I DIALOGU W IZRAELU

AMBASADA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W IZRAELU

INSTYTUT POLSKI W TEL AVIV

Stowarzyszenie Byłych Mieszkańców Białegostoku i Okolic w Izraelu, Prezydent Miasta Yehud, Prezydent Miasta Białystok, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Izraelu, Instytut Polski w Tel Aviv,Polsko- Francuska Fundacja Nowych Praktyk Demokratycznych im. Michela de Montaigne, Dr Grażyna Olszewska – Baka, Jakub Kupferberg, Nadav Poms.

IZRAEL, TEL-AVIV:

Koordynator Konferencji: Jacob Kagan tel. kom.: 00972 505 243 896

Komitet Organizacyjny Konferencji: Jakub Kupferberg tel. kom.: 00972 544 550 806

International Cooperation Leader: Mishel Sapir tel. kom.: 00972 527 584 546

POLSKA, BIAŁYSTOK:

1

DONATORZY :

BIURO KONFERENCJI:

Asystent naukowy: Anna Piszczatowska – Biernacka tel. /fax. + 48 85 732 46 42

Asystent organizacyjny: Anna Sznajder tel. /fax. + 48 85 732 22 25

Polsko – Francuska Fundacja Nowych Praktyk Demokratycznych im. Michela de Montaigne

Polska, 15-277 Bialystok, ul. Swietojanska 12, tel. /fax. + 48 85 732 46 42www.nowademokracja.pl, www.searchingmemory.pl, e-mail: fondation@networks.pl

1

1