komunikasi dalam organisasi kerja.docx
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
1/23
KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA(BISNIS),
SECARA CERDAS (SMART), TANGGAP DAN TANGGUNG
JAWAB
Mata Kuliah : Te!"l"#i K"$u!ia%i
Oleh :
Nahjah Syarifah (14050394009)
Annisa Rachmadita (14050394025)
Trima Irawanto (14050394031)
S& PENDIDIKAN TATA BOGA
PENDIDIKAN KESEJA'A'TERAAN KELUARGA
AKULTAS TEKNIK
UNIERSITAS NEGERI SURABA*A
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
2/23
Kata Pe!#a!ta+
!ji sy!"!r #$n!%is #$njat"an "$hadirat A%%ah S&T' yan atas rahmatNya ma"a
#$n!%is da#at m$ny$%$sai"an #$ny!s!nan ma"a%ah yan *$rj!d!% +,-./NI,ASI AA.
-RANISASI ,RA(ISNIS)' S6ARA 6RAS (S.ART)' TANA AN
TAN/N A&A 78 $n!%isan ma"a%ah ini m$r!#a"an sa%ah sat! t!as yan di*$ri"an
da%am mata "!%iah T$"no%oi ,om!ni"asi s$m$st$r $na# 2015201: /ni;$rsitas N$$ri
S!ra*aya rodi S1 $ndidi"an Tata *oa8
.a"a%ah ini dis!s!n *$rt!j!an !nt!" m$nam*ah wawasan dan #$n$tah!an
mahasiswa da%am #ros$s #$m*$%ajaran8 ,ami m$n!ca#"an t$rima"asih "$#ada <
1 ra8 Ani S!tiadininsih' .8Si =an *$rs$dia m$m*im*in "ami da%am #ros$s *$%ajar
mata "!%iah T$"o%oi "om!ni"asi
2 R$"anr$"an S1 $ndidi"an Tata oa yan t$%ah m$m*$ri"an d!"!nan da%am
#$ny$%$saian ma"a%ah ini8
,ami m$nyadari ma"a%ah ini m$mi%i"i *anya "$"!ranan8 /nt!" it!' saran dan "riti"
yan *$rsifat m$m*an!n sanat "ami hara#"an' s$hina "ami *$rhara# da#at m$m#$r*ai"i
dan m$ny$m#!rna"an ma"a%ah ini8
>ara#an "ami' s$moa ma"a%ah ini da#at m$m*$ri"an #$n$tah!an *ai #ara
#$m*aca8
S!ra*aya' 11 .ar$t 201:
$n!%is
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
3/23
BAB I
PENDA'ULUAN
A Lata+ Belaa!#
B Ru$u%a! Ma%alah
18 A#a $n$rtian oranisasi dan ciricirinya ?
28 A#a f!nsi "om!ni"asi dan oranisasi ?
38 $%as"an a%iran informasi da%am oranisasi ?
48 S$*!t"an $ti"a "om!ni"asi ?
58 A#a t$"no%oi "o!nii"asi ?
C Tu-ua! Pe!uli%a!
18 Aar m$mhami t$ntan #$n$rtian oranisasi dan ciricirinya
28 Aar m$mahami f!nsi "o!ni"asi dan oranisasi38 Aar m$mahami a%iran informasi da%am oranisasi
48 Aar m$mahmi $ti"a "om!ni"asi dan t$"no%oi "om!ni"asi
BAB II
PEMBA'ASAN
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
4/23
& Pe!#e+tia! O+#a!i%a%i .a! Ci+i/Ci+i!0aSa%ah sat! ha% yan #$ntin da%am m$mahami oranisasi "om!ni"asi ada%ah
*ahwa "ita s$yoyanya m$mahami #$nd$"atan @ #$nd$"tan yan m$m#$nar!hi cara
*$r#i"ir dan cara #andan t$rhada# oranisasi8 -ranisasi m$n!r!t Ro**ins ( 2001 <
4) diarti"an s$*aai s!at! !nit ( sat!an ) sosia% yan di"oordinasi"an d$nan sadar '
yan t$rdiri dari dari d!a oran ata! %$*ih ' yan *$rf!nsi atas dasar yan r$%atif t$r!s
m$n$r!s !nt!" m$nca#ai s!at! t!j!an ata! s$ran"aian *$rsama8
ac$ fa!%$s ( 2001
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
5/23
,om!ni"asi -ranisasi da#at did$finisi"an s$*aai #$rt!nj!""an dan
#$nafsiran #$san di antara !nit!nit "om!ni"asi yan m$r!#a"an *aian s!at!
oranisasi t$rt$nt!8 S!at! oranisasi t$rdiri dari !nit!nit "om!ni"asi da%am h!*!nan
hi$rar"is antara yan sat! d$nan %ainnya dan *$rf!nsi da%am s!at!
%in"!nan8,om!ni"asi oranisasi t$rjadi "a#an #!n' s$tida"tida"nya sat! oran
yan m$nd!d!"i s!at! ja*atan da%am s!at! oranisasi m$nafsir"an s!at!
#$rt!nj!""an8 ,ar$na fo"!snya ada%ah "om!ni"asi di antara anotaanota s!at!
oranisasi8 Ana%isis "om!ni"asi oranisasi m$nyan"!t #$n$%aahan atas *anya"
transa"si yan t$rjadi s$cara sim!%tan8
Proses Komunikasi Organisasi
1. Komunikasi Internal
$rt!"aran aasan diantara #ara administrator dan "aryawan da%am s!at!
#$r!sahaan da%am str!"t!r %$n"a# yan "has dis$rtai #$rt!"aran aasan s$cara
horiBonta% dan ;$rti"a% di da%am #$r!sahaan' s$hina #$"$rjaan *$rja%an8 !adim$nsi
"om!ni"asi int$rna%<
a8 ,om!ni"asi ;$rti"a%' yait! "om!ni"asi dari #im#inan "$staf dan dari staf
"$#im#inan d$nan cara tim*a% *a%i"8
*8 ,om!ni"asi horiBonta% yait! "om!ni"asi m$ndatar antara anota staf d$nan
anota staf8 $r%ans!n tida" forma%8
c8 ,om!ni"asi diaona% yait! "om!niasi antara #im#inan8
2. Komunikasi eksternal
,om!ni"asi antara #im#inan oranisasi d$nan "ha%aya" di%!ar oranisasi8
,om!ni"asi dari oranisasi "$#ada "ha%aya" yan *$rsifat informati;$ ata! *ias j!a
"om!ni"asi dari "h%aya" "$#ada oranisasi 8
u!#%i K"$u!ia%i .ala$ O+#a!i%a%i
.$n!r!t Scott dan T8R8 .itch$%% (19C:) "om!ni"asi m$m#!nyai $m#at f!nsida%am oranisasi' ya"ni
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
6/23
1) "$nda%i ("ontro% #$nawasan)'
2) moti;asi'
3) #$n!n"a#an $mosiona%'
4) informasi8
S$*$narnya *anya" s$"a%i hasi% #$n$%itian #ara ah%i yan m$n$m!"an f!nsi
"om!ni"asi (#$san) da%am oranisasi8 S$#$rti #$nda#at ,han dan ,atB yan
m$nata"an ada $m#at f!nsi !tama yait!< yan *$r"$naan d$nan #rod!"si'
#$m$%iharaan' #$n$rimaan' dan #$n$%o%aan oranisasi8 S$m$ntara R$ddin
m$n$m!"a"an ada tia a%asan di#$r%!"annya "om!ni"asi da%am oranisasai ya"ni<
/nt!" #$%a"sanaan t!ast!as da%am oranisasi' !nt!" #$m$%iharaan' dan !nt!"
"$man!siaan8 S$dan"an m$n!r!t Thay$r ada %ima yait!< !nt!" m$m*$ri informasi'
m$m*!j!"' m$m$rintah' m$m*$ri instr!"si' dan m$nint$rasi"an oranisasi8
T$ra"hir r$$n*a!mn m$n$m!"a"an *ahwa f!nsinya ada%ah !nt!" m$nat!r' !nt!"
m$%a"!"an #$m*ar!an' int$rasi' m$m*$ri"an informasi dan instr!"si8 Tida" sat!#!n
dari masinmasin f!nsi t$rs$*!t di%ihat %$*ih #$ntin dari #ada f!nsi %ainnya8
a%am s!at! oranisasi *ai" yan *$rori$ntasi "om$rsia% ma!#!n sosia%'
"om!ni"asi da%am oranisasi ata! %$m*aa t$rs$*!t a"an m$%i*at"an $m#at f!nsi
yait!<
18 D!nsi informatif
-ranisasi da#at di#andan s$*aai s!at! sist$m #$mros$san informasi
(information#roc$ssin syst$m)8 .a"s!dnya' s$%!r!h anota da%am s!at!
oranisasi *$rhara# da#at m$m#$ro%$h informasi yan %$*ih *anya"' %$*ih *ai" dan
t$#at wa"t!8 Informasi yan dida#at m$m!n"in"an s$tia# anota oranisasi da#at
m$%a"sana"an #$"$rjaannya s$cara %$*ih #asti informasi #ada dasarnya di*!t!h"an
o%$h s$m!a oran yan m$m#!nyai #$r*$daan "$d!d!"an da%am s!at! oranisasi8
-ranoran da%am tataran manaj$m$n m$m*!t!h"an informasi !nt!" m$m*!at s!at!
"$*ija"an oranisasi ata!#!n !na m$natasi "onf%i" yan t$rjadi di da%am oranisasi8
S$dan"an "aryawan (*awahan) m$m*!t!h"an informasi t$ntan jaminan "$amanan'
jaminan sosia% dan "$s$hatan' iBin c!ti dan s$*aainya8
28 D!nsi R$!%atif
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
7/23
D!nsi r$!%atif ini *$r"aitan d$nan #$rat!ran#$rat!ran yan *$r%a"! da%am
s!at! oranisasi8 ada s$m!a %$m*aa ata! oranisasi' ada d!a ha% yan *$r#$nar!h
t$rhada# f!nsi r$!%atif ini' yait!<
1) Atasan ata! oranoran yan *$rada da%am tataran manaj$m$n yait! m$r$"a yan
m$mi%i"i "$w$nanan !nt!" m$n$nda%i"an s$m!a informasi yan disam#ai"an8
isam#in it! m$r$"a j!a m$m#!nyai "$w$nanan !nt!" m$m*$ri"an instr!"si ata!
#$rintah' s$hina da%am str!"t!r oranisasi "$m!n"inan m$r$"a dit$m#at"an #ada
%a#is atas (#osition of a!thority) s!#aya #$rintah#$rintahnya di%a"sana"an
s$*aaimana s$m$stinya8 Nam!n d$mi"ian' si"a# *awahan !nt!" m$nja%an"an
#$rintah *anya" *$rant!n #ada<
a8 ,$a*sahan #im#inan da%am #$nyam#ai"an #$rintah8
*8 ,$"!atan #im#inan da%am m$m*$ri san"si8
c8 ,$#$rcayaan *awahan t$rhada# atasan s$*aai s$oran #$mim#in
s$"a%i!s s$*aai #ri*adi8
d8 Tin"at "r$di*i%itas #$san yan dit$rima *awahan8
2) $r"aitan d$nan #$san ata! m$ssa$8
$san#$san r$!%atif #ada dasarnya *$rori$ntasi #ada "$rja8 Artinya' *awahan
m$m*!t!h"an "$#astian #$rat!ran#$rat!ran t$ntan #$"$rjaan yan *o%$h dan tida"
*o%$h !nt!" di%a"sana"an8
3) D!nsi $rs!asif
a%am m$nat!r s!at! oranisasi' "$"!asaan dan "$w$nanan tida" a"an
s$%a%! m$m*awa hasi% s$s!ai d$nan yan dihara#"an8 Adanya "$nyataan ini' ma"a
*anya" #im#inan yan %$*ih s!"a !nt!" m$m#$rs!asi *awahannya dari#ada m$m*$ri
#$rintah8 S$*a* #$"$rjaan yan di%a"!"an s$cara s!"ar$%a o%$h "aryawan a"an
m$nhasi%"an "$#$d!%ian yan %$*ih *$sar di*andin "a%a! #im#inan s$rin
m$m#$r%ihat"an "$"!asaan dan "$w$nanannya8
4) D!nsi Int$ratif
S$tia# oranisasi *$r!saha m$ny$dia"an sa%!ran yan m$m!n"in"an
"aryawan da#at di%a"sana"an t!as dan #$"$rjaan d$nan *ai"8 Ada d!a sa%!ran
"om!ni"asi forma% s$#$rti #$n$r*itan "h!s!s da%am oranisasi t$rs$*!t (n$ws%$tt$r'
*!%$tin) dan %a#oran "$maj!an oraanisasiE j!a sa%!ran "om!ni"asi informa% s$#$rti
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
8/23
#$r*incanan antar#ri*adi s$%ama masa istirahat "$rja' #$rtandinan o%ahraa ata!#!n
"$iatan darmawisata8$%a"sanaan a"ti;itas ini a"an m$n!m*!h"an "$ininan !nt!"
*$r#artisi#asi yan %$*ih *$sar da%am diri "aryawan t$rhada# oranisasi8
5) D!nsi .anaj$r S!*ordinasi
D!nsi "om!ni"asi da%am tin"atan .anaj$rS!*ordinasi ata! dis$*!t da%am #ros$s
"om!ni"asinya dis$*!t d$nan 7own th$ in$7 m$%i#!ti <
a8 $narahan #$%a"sanaan T!as (o* Instr!ctions)
*8 $rancanan #$ran "om!ni"asiinformasi !nt!" m$nhasi%"an
#$mahaman da%am #$%a"sanaan t!as (o* Rationa%$)
c8 .$m*$ri"an informasi t$ntan #$%a"sanaan #ros$d!r oranisasi
(-raniBationa% ros$d!r$s and ractic$s)
d8 .$m*$ri"an !m#an *a%i" (f$$d*ac") t$ntan #$%a"sanaan t!as8
$8 $narahan t$ntan misi yan a"an dica#ai (A s$ns$ of mission
indroctination of oa%s)8
:) D!nsi S!*ordinasi
S$cara f!nsiona% #ada tin"atan antara s!*ordinasi ata! dis$*!t d$nan
isti%ah 7>oriBonta% 6omm!nication7' m$%i#!ti <
a8 .$nd!"!n #$n$m*anan sosio$mosiona% (sosio$motiona%
s!##ort) diantara "$%om#o"8
*8 .$n"oordinasi #ros$s *$"$rja diantara "$%om#o"
c8 .$ny$*ar"an t$m#att$m#at #$nawasan dida%am oranisasi8
C) D!nsi S!*ordinasi.anaj$r
ada tin"atan ini dis$*!t d$nan isti%ah 7!# th$ %in$7 ata! yan %$*ih #o#!%ar
7*ottom !#7 s$cara f!nsiona% m$%i#!ti <
a8 $r"om!ni"asi m$n$nai diri' #$nam#i%an dan masa%ah8
*8 $r"om!ni"asi t$ntan masa%ah yan dihada#i *$rsama8
c8 .$n$tah!i "$#!t!san yan s$har!snya' dan *aaimana
m$mm#$ro%$hnya8
b. Hambatan Komunikasi
a) >am*atan t$"nis
,$t$r*atasan fasi%itan dan #$ra%atan "om!ni"asi dari sisi t$"no%oi yan s$ma"in
*$r"!ran d$nan adanya t$m!an *ar! di*idan "$maj!an t$"no%oi "om!ni"asi dan
infromasi s$hina sa%!ran "om!ni"asi da#at dianda%"an dan $fisi$n s$*aai m$dia
"om!ni"asi8 .$n!r!t 6r!d$n dan Sh$rman da%am *!"! $rson$% .ana$m$nt' 19C:
j$nis ham*atan t$"nis dari "om!ni"asi yait!
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
9/23
18 Tida" adanya r$ncana ata! #ros$d!r "$rja yan j$%as8
28 ,!rannya informasi8
38 ,!rannya "$t$ram#i%an m$m*aca8
48 $mi%ihan m$dia yan "!ran t$#at8
*) >am*atan S$manti"
an!an s$manti" m$njadi ham*tan da%am #ros$s #$nyam#ian id$ s$cara
$f$"tif8 ,ata"ata m$m*ant! #ros$s #$rt!"aran tim*a% *a%i% arti dan #$n$rtian' t$ta#i
s$rin"a%i "$%ir!8 Tida" adanya h!*!nan antara sim*o% dan a#a yan disim*o%"an
da#at m$na"i*at"an "ata yan di#a"ai ditafsir"an s$cara *$r*$da dari a#a yan
dima"s!d"an s$*$rnarnya8
c) >am*atan .an!siawi
T$rjadi "ar$na adanya fa"tor $mosi dan #rasan"a #ri*adi8 .$n!r!t 6r!d$n dan
Sh$rman ham*atan man!siawi t$rdiri dari <
• >am*atan yan *$rasa% dari #$r*$daan indi;id!a% man!sia
• >am*atan yan ditim*!%"an o%$h i"%im #si"o%ois da%am oranisasi
B ALIRAN INORMASI DALAM ORGANISASI
A%iran informasi da%am s!at! oranisasi ada%ah s!at! #ros$s dinami"E da%am
#ros$s ini%ah #$san#$san s$cara t$ta# dan *$r"$sinam*!nan dici#ta"an' ditam#i%"an'
dan dint$r#r$tasi"an8 ros$s ini *$r%ans!n t$r!s dan *$r!*ah s$cara "onstan @ artinya
"om!ni"asi oranisasi *!"an%ah s$s!at! yan t$rjadi "$m!dian *$rh$nti8 ,om!ni"asi
t$rjadi s$#anjan wa"t!8
!$tB"ow (919:5) m$nyata"an *ahwa a%iran informasi da%am s!at! oranisasi
da#at t$rjadi d$na tia cara <
a. Penyebaran pesan secara serentak
.a"s!dnya ada%ah #$ny$*aran #$san yan di%a"!"an s$cara *$rsama dan #$san
t$rs$*!t har!s ti*a di*$*$ra#a t$m#at yan *$r*$da #ada saat yan sama8 $ny$*aran
#$san t$rs$*!t m$m$r%!"an s!at! r$ncana !nt!" m$n!na"an strat$i ata! t$"hni"
#$ny$*aran #$san8 Strat$i dan t$"hni" #$ny$*aran #$san *iasanya di#$rtim*an"an
*$rasar"an wa"t! dan m$dia a#a yan di!na"an aar #$san t$rs$*!t da#at c$#at dit$rima
o%$h si #$n$rima #$san8
b. Penyebaran pesan secara berurutan
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
10/23
>an$y (19:2) m$n$m!"a"an *ahwa #$nyam#aian #$san *$r!r!tan m$r!#a"an
*$nt!" "om!ni"asi yan !tama' yan #asti t$rjadi da%am oranisasi' m$%i#!ti #$r%!asan
*$nt!" #$ny$*aran diadi"8 a%am ha% ini s$tia# indi;id! #$n$rima #$san #$rtama m!%a
m!%a m$nint$r#r$tasi"an #$san #$san yan dit$rimanya dan "$m!dian m$n$r!s"an hasi%
int$r#r$tasinya "$#ada oran *$ri"!tnya da%am ran"aian t$rs$*!t8
c. Penyebaran pesan secara serentak dan berurutan
=ait! #$ny$*aran #$san a*!nan antara #$ny$*aran s$cara s$r$nta" d$nan s$cara
*$r!r!tan8
Pola Aliran Informasi
A%iran informasi *$r"$m*an dari "onta" antar #$sona yan t$rat!r dan caracara
r!tin #$niriman dan #$n$rimaan #$san8 ,atB da ,ahn (19::) m$n!nj!"an *ahwa #o%a
ata! "$adaan !r!san yan t$rat!r m$nsyarat"a n*ahwa "om!ni"asi diantara #ara nota
syst$m t$rs$*!t di *atasi8
Ana%isis $"s#$rim$nta% #o%a#o%a "!Fom!ni"asi m$nyata"an *ahwa #$nat!ran
t$rt$nt! m$n$nai sia#a *$r*icara "$#ada sia#a m$m#!nyai "ons$"!$nsi *$sar da%am
*$rf!nsinya oranisasi8 .$n!r!tnya #o%a a%iran informasi di*$da"an m$njadi <
a. Pola roda
Ada%ah #o%a yan m$narah"an s$%!r!h informasi "$#ada indi;id! yan
m$nd!d!"i #osisi s$ntra%8 -ran yan da%am #osisi s$ntra% m$nrima "onta" dan informasi
yan dis$dia"an o%$h anota ornaisasi %ainnya dan m$m$cah"an masa%ah d$nan saran
dan #$rs$t!j!an anota %ainnya8
b. Pola lingkaran
Ada%ah #o%a informasi yan m$m!n"in"an s$m!a anota *$r"om!ni"asi sat!
d$nan yan %ainnya hanya m$%a%!i s$j$nis syst$m #$n!%anan #$san8 Tida" s$oran
anota#!n yan da#at *$rh!*!nan %ans!n d$nan s$m!a anota %ainnya' d$mi"ian
#!%a tida" ada anota yan m$mi%i"i a"s$s %ans!n t$rhada# s$%!r!h informasi yan
di#$r%!"an !nt!" m$m$cah"an #$rsoa%an8
Arah Aliran Informasi
1. Komunikasi Kebawah
,om!ni"asi "$*awah da%am s$*!ah oranisasi *$rarti *ahwa informasi m$na%ir
dari ja*atan *$rotoritas %$*ih tini "$#ada m$r$"a yan *$rotoritas %$*ih r$ndah8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
11/23
iasanya "ita *$rana#an *ahwa informasi *$r$ra" dari manaj$m$n "$#ada #ara
#$awaiE nam!n' da%am oranisasi "$*anya"an h!*!nan ada #ada "$%om#o" manaj$m$n
(a;is' 19:C)8 Ada %ima j$nis informasi yan *iasa di"om!ni"asi"an dari atasan "$#ada
*awahan (,atB ,han' 19::) <
Informasi m$n$nai *aaimana m$%a"!"an #$"$rjaan'
Informasi m$n$nai dasar #$mi"iran !nt!" m$%a"!"an #$"$rjaan'
Informasi m$n$nai "$*ija"an dan #ra"ti"#ra"ti" oranisasi'
Informasi m$n$nai "in$rja #$awai
Informasi !nt!" m$n$m*an"an rasa m$mi%i"i t!as8
$mi%ihan .$tod$ dan .$dia $;$% (19C2) m$ns!r;$i #ara #$ny$dia dan m$minta
m$r$"a !nt!" m$ni%ai "$$f$"tifan "om*inasi"om*inasi yan *$r*$da dari m$tod$
m$tod$ !nt!" *$r*aai j$nis sit!asi "om!ni"asi yan *$r%ainan8 Ada $m#at m$tod$
s$*aai *$ri"!t (1) t!%isan saja' (2) %isan saja'(3) t!%isan di i"!ti %isan' dan (4) %isan di
t!%isan8 Ada $nam "rit$ria yan s$rin di!na"an !nt!" m$mi%ih m$tod$ #$nyam#aian
informasi "$#ada #$awai (%$;$% dan a%%$' 19GG)8
Ketersediaan.
.$tod$m$tod$ yan t$rs$dia da%am oranisasi c$nd$r!n di#$r!na"an8 S$t$%ah
m$nin;$ntarisasi"an m$tod$ yan t$rs$dia' oranisasi da#at m$m!t!s"an m$tod$ a#a
yan da#at di tam*ah"an !nt!" s!at! #roram "$s$%!r!an yan %$*ih $f$"tif8
Biaya.
.$tod$ yan dini%ai #a%in m!rah c$nd$r!n di#i%ih !nt!" #$ny$*aran informasi
r!tin dan yan tida" m$nd$sa"8 i%a di#$r%!"an ata! diinin"an #$ny$*aran informasi
yan tida" r!tin dan m$nd$sa"' m$tod$ yan %$*ih maha% t$ta#i %$*ih c$#at da#at
di!na"an8
$nar!h
.$tod$ yan tam#a"nya m$m*$ri #$nar!h ata! "$san #a%in *$sar s$rin di#i%ih
dari#ada m$tod$ yan *a"!8
R$%$;ansi8
.$tod$ yan tam#a" #a%in r$%$;an d$nan t!j!an yan inin dica#ai a"an %$*ih
s$rin di#i%ih8 i%a t!j!annya sin"at dan s$"$dar m$nyam#ai"an informasi' da#at
di%a"!"an d$nan #$m*icaraan dii"!ti o%$h m$mo8 i%a t!j!annya m$nyam#ai"an
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
12/23
masa%ah yan rinciannya r!mit' m$tod$ %a#oran t$"nis t$rt!%is ada%ah m$tod$ yan
m!n"in a"an di#i%ih8
R$s#ons8
.$tod$ yan di#i%ih a"an di#$nar!hi o%$h "$t$nt!an a#a"ah di"$h$nda"i ata!
di#$r%!"an r$s#ons "h!s!s t$rhada# infomasi t$rs$*!t8
,$ah%ian8
.$tod$ yan tam#a"nya s$s!ai d$nan "$mam#!an #$nirim !nt!"
m$n!na"annya dan d$nan "$mam#!an #$n$rima !nt!" m$mahaminya c$nd$r!n
di!na"an dari#ada m$tod$ yan tam#a"nya di %!ar "$mam#!an "om!ni"ator ata! di
%!ar "$mam#!an #$mahaman #$awai yan m$n$rimanya8
2. Komunikasi ke Atas
,om!ni"asi "$ atas da%am s$*!ah oranisasi *$rarti *ahwa informasi m$na%ir
dari tin"at yan %$*ih r$ndah (*awahan) "$ tin"at yan %$*ih tini (#$ny$%ia)8
,om!ni"asi "$ atas #$ntin "ar$na *$*$ra#a a%asan8
A%iran informasi "$ atas m$m*$ri onformasi *$rhara !nt!" #$m*!atan "$#!san o%$h
m$r$"a yan m$narah"an oranisasi dan m$nawasi "$iatan ornoran %ainnya
(Sharma'19C9)8
,om!ni"asi "$ atas m$m*$ritah!"an "$#ada #$ny$%ia "a#an *awahan m$r$"a sia#
m$n$rima informasi dari m$r$"a dan s$*$ra#a *ai" *awahan m$n$rima a#a yan
di"ata"an "$#ada m$r$"a (%anty .acha;$r' 1952)8
,om!ni"asi "$ atas m$m!n"in"an *ah"an m$ndoron om$%an dan "$%!h "$sah
m!nc!% "$#$rm!"aan s$hina #$ny$%ia tah! a#a yan m$nan! m$r$"a yan
#a%in d$"at d$nan o#$rasio#$rasi s$*$narnya (6on*oy' 19C:)8
,om!ni"asi "$ atas m$n!m*!h"an as#r$siasi dan %oya%itas "$#ada oranisasi d$nan
m$m*$ri "$s$m#atan "$#ada #$awai !nt!" m$naj!"an #$rtanyaan dan
m$ny!m*an aasan s$rta saransaran m$n$nai o#$rasi oranisasi (%anty
.acha;$r' 1952)8
,om!ni"asi "$ atas m$niBin"an #$ny$%ia !nt!" m$n$nt!"an a#a"ah *awahan
m$mahami a#a yan dihara#"an dari a%iran informasi "$ *awah (%anty .acha;$r'
1952)8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
13/23
,om!ni"asi "$atas m$m*ant! #$awai m$natasi masa%ah #$"$rjaan m$r$"a dan
m$m#$r"!at "$t$r%i*atan m$r$"a d$nan #$"$rjaan m$r$"a dan d$nan oranisasi
t$rs$*!t (>arriman' 19C4)8
Sharma (19C9) m$n$m!"a"an $m#at a%asan m$na#a "om!ni"asi "$atas t$r%ihat
amat s!%it<
,$c$nd$r!nan *ai #$awai !nt!" m$ny$m*!nyi"an #i"iran m$r$"a8
$rasaan *ahwa #$ny$%ia dan manaj$r tida" t$rtari" "$#ada masa%ah #$awai8
,!rannya #$nharaan *ai "om!ni"asi "$atas yan di%a"!"an #$awai8
$rasaan *ahwa #$ny$%ia dan manaj$r tida" da#at dih!*!ni dan tida" tana# #ada
a#a yan disam#ai"an #$awai8
%anty dan .acha;$r (1952) m$n$m!"a"an t!j!h #rinsi# s$*aai #$doman
"om!ni"asi "$ atas8
>ar!s dir$ncana"an8
$r%ans!n s$cara *$r"$sinam*!nan8
.$n!na"an sa%!ran r!tin8
.$niti"*$rat"an "$#$"aan dan #$n$rimaan da%am #$mas!"an aasan dari
tin"at yan %$*ih r$ndah8
.$nca"!# m$nd$nar"an s$cara o*j$"tif8
.$nca"!# tinda"an !nt!" m$nana#i masa%ah8
.$n!na"an *$r*aai m$dia dan m$tod$ !nt!" m$nin"at"an a%iran
informasi8
3. Komunikasi Horizontal
,om!ni"asi horiBonta%' yait! Informasi yan *$r$ra" di antara oranoran
dan ja*atanja*atan yan sama tin"at otoritasnya8 ,om!ni"asi horiBonta% t$rdiri dari
#$nyam#aian informasi di antara r$"anr$"an s$jawat da%am !nit "$rja yan sama8
/nit "$rja m$%i#!ti indi;id!indi;id! yan dit$m#at"an #ada tin"at otoritas yan
sama da%am oranisasi dan m$m#!nyai atasan yan sama8
T!j!an "om!ni"asi horiBonta% <
/nt!" m$n"oordinasi"an #$n!asan "$rja8
$r*ai informasi m$n$nai r$ncana dan "$iatan8
/nt!" m$m$cah"an masa%ah8
/nt!" m$m#$ro%$h #$mahaman *$rsama8
/nt!" m$ndamai"an' *$r!ndin' dan m$n$nahi #$r*$daan8
/nt!" m$n!m*!h"an d!"!nan antar#$rsona8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
14/23
$nt!" "om!ni"asi horiBonta% yan #a%in !m!m m$nca"!# s$m!a j$nis
"onta" antar#$rsona8 ah"an *$nt!" "om!ni"asi horiBonta% t$rt!%is c$nd$r!n
m$njadi %$*ih %aBim8 ,om!ni"asi horiBonta% #a%in s$rin t$rjadi da%am ra#at "omisi'
int$ra"si #ri*adi' s$%ama wa"t! istirahat' o*ro%an di t$%$#on' m$mo dan catatan'
"$iatan sosia% dan %in"aran "!a%itas8 in"aran "!a%itas ada%ah s$*!ah "$%om#o"
#$"$rja s!"ar$%a yan *$r*ai wi%ayah tan!n jawa*8 =an #$ntin "$%om#o" ini
ada%ah "$%om#o" "$rja *iasa yan m$m*!at ata! m$m#$r*ai"i s!at! #rod!"8
in"aran "!a%itas !m!mnya di*$ri tan!n jawa* #$n!h !nt!" m$n$na%i dan
m$m$cah"an masa%ah (=a$r' 19G0)8
Sa%!ran ini m$m!n"in"an indi;id!indi;id! m$noordinasi"an t!ast!as'
m$m*ai informasi' m$m$ca"an masa%ah' dan m$ny$%$sai"an "onf%i"8 ,om!ni"asi
horiBonta% di%a"!"an m$%a%!i "onta" #ri*adi't$%$#on' $mai%' m$mo' ;oic$ mai%' dan
ra#at8
/nt!" m$nin"at"an "om!ni"asi horiBonta%' #$r!sahaan (1) m$%atih "aryawan
da%am "$rjasama tim dan t$"hni" "om!ni"asi' (2) m$m*an!n sist$m #$nharaan
*$r*asis #$nca#aian tim a%iha%ih #$ca#ai indi;id!' dan (3) m$ndoron #artisi#asi
#$n!h da%am f!nsif!nsi tim8
!. Komunikasi "intas#$aluran
,om!ni"asi %intas sa%!ran' ada%ah informasi yan *$r$ra" di antara oran
oran dan ja*atanja*atan yan tida" m$njadi atasan ata!#!n *awahan sat! d$nan
yan %ainnya8 .$r$"a m$n$m#at *aian f!nsiona% yan *$r*$da8
S#$sia%is staf (staff s#$cia%ists) *iasanya #a%in $f$"tif da%am "om!ni"asi
%intassa%!ran "ar$na *iasanya tan!n jawa* m$r$"a m!nc!% di *$*$ra#a rantai
otoritas #$rintah dan jarinan yan *$rh!*!nan d$nan ja*atan8
Dayo% (191:1940) m$n!nj!""an *ahwa "om!ni"asi %intassa%!ran m$r!#a"an
ha% yan #antas' *ahwa #$r%! #ada s!at! saat' t$r!tama *ai #$awai tin"at %$*ih
r$ndah da%am s!at! sa%!ran8
$ntinnya "om!ni"asi %intassa%!ran da%am oranisasi m$ndoron ,$ith
a;is (19:C) !nt!" m$nyata"an *ahwa #$n$ra#an tia #rinsi# *$ri"!t a"an
m$m#$r"o"oh #$ranan "om!ni"asi s#$sia%is staf<
S#$sia%is staf har!s di%atih da%am "$ah%ian *$r"om!ni"asi8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
15/23
S#$sia%is staf #$r%! m$nyadari #$ntinnya #$ranan "om!ni"asi m$r$"a8
.anaj$m$n har!s m$nyadari #$ranan s#$sia%is staf dan %$*ih *anya" %ai
m$manfaat"an #$ranan t$rs$*!t da%am "om!ni"asi oranisasi8
%. Komunikasi In&ormal' Pribadi' Atau $elentingan
a%am isti%ah "om!ni"asi' s$%$ntinan diam*ar"an s$*aai Hm$tod$
#$nyam#aian %a#oran rahasia dari oran "$ oran yan tida" da#at di#$ro%$h m$%a%!i
sa%!ran *iasa (St$in' 19:C)8 ,om!ni"asi informa% c$nd$r!n m$nand!n %a#oran
Hrahasia t$ntan oranoran dan #$ristiwa yan tida" m$na%ir m$%a%!i sa%!ran
#$r!sahaan yan forma%8 Informasi yan di#$ro%$h m$%a%!i s$%$ntinan %$*ih
m$m#$rhati"an Ha#a yan di"ata"an ata! did$nar o%$h s$s$oran dari#ada a#a
yan di"$%!ar"an o%$h #$m$an "$"!asaan8 a%in tida" s!m*$rnya t$r%ihat
Hrahasia m$s"i#!n informasi it! s$ndiri *!"an rahasia8
C ETIKA KOMUNIKASI
a%am "$hid!#an *$rmasyara"at t$rda#at s!at! sist$m yan m$nat!r t$ntan
tata cara man!sia *$ra!%8 Tata cara #$ra!%an !nt!" sa%in m$nhormati *iasa "ita
"$na% d$nan s$*!tan so#an sant!n' tata "rama' #roto"o%$r' dan %ain%ain8 Tata cara
#$ra!%an *$rt!j!an !nt!" m$njaa "$#$ntinan "om!ni"ator d$nan "om!ni"an aar
m$rasa s$nan' t$ntram' t$r%ind!ni tan#a ada #iha" yan dir!i"an "$#$ntinannya
dan #$r*!atan yan di%a"!"an s$s!ai d$nan adat "$*iasaan yan *$r%a"! s$rta tida"
*$rt$ntanan d$nan ha" asasi man!sia s$cara !m!m8
Tata cara #$ra!%an' at!ran #$ri%a"!' adat "$*iasaan man!sia da%am
*$rmasyara"at dan m$n$nt!"an ni%ai *ai" dan ni%ai tida" *ai"' dinama"an etika8
Isti%ah $ti"a *$rasa% dari "ata ethikus (%atin) dan da%am *ahasa =!nani
dis$*!t ethi(os yan *$rarti "$*iasaan normanorma' ni%aini%ai' "aidah"aidah dan
!"!ran!"!ran *ai" dan *!r!" tin"ah %a"! man!sia8 adi' $ti"a "om!ni"asi ada%ah
norma' ni%ai' ata! !"!ran tin"ah %a"! *ai" da%am "$iatan "om!ni"asi di s!at!
masyara"at8 $*$ra#a #$nda#at #ara ah%i m$n$nai #$n$rtian $ti"a antara %ain
s$*aai *$ri"!t<
a8 $nda#at rs8 88 Simoran"ir ti"a ata! $ti" ada%ah #andanan man!sia
da%am *$r#$ri%a"! m$n!r!t !"!ran dan ni%ai yan *ai"8
*8 $nda#at rs8 Sidi 6jaja%*a ti"a ia%ah t$ori t$ntan tin"ah %a"! #$r*!atan
man!sia di#andan dari s$i *ai" dan *!r!" s$ja!h yan da#at dit$nt!"an o%$h
a"a%8
c8 $nda#at r8 A8 Jo$mans ti"a dan $ti" t$rda#at h!*!nan yan $rat d$nanmasa%ah #$ndidi"an8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
16/23
a. Etiket
Isti%ah $ti"a dan $ti"$t ada "a%anya di!na"an !nt!" #$n$rtian yan sama
da%am "$hid!#an s$harihari8 ti"a %$*ih %!as #$n$rtian dan #$n!naannya dari#ada
$ti"$t8
Isti%ah $ti"$t' *$rasa% dari "ata eti)uette ($rancis)' yan *$rartikartu
undangan' yan *iasa di!na"an o%$h rajaraja $rancis "$ti"a m$ny$%$nara"an
#$sta8 a%am #$r"$m*anan s$%anj!tnya isti%ah $ti"$t tida" %ai *$rarti "art!
!ndanan8 ti"$t artinya %$*ih m$niti"*$rat"an #ada caracara *$r*icara yan so#an'
cara *$r#a"aian' cara d!d!"' cara m$n$rima tam! di r!mahdi "antor dan so#an
sant!n %ainnya8 ti"$t ini s$rin dis$*!t #!%a tata krama8 .a"s!dnya "$*iasaan so#an
sant!n yan dis$#a"ati da%am %in"!nan #$ra!%an s$t$m#at8 *ata m$m#!nyai
arti adat' aturan' norma' +eraturan' s$dan"an krama *$rarti tindakan' +erbuatan8$nan d$mi"ian tata "rama *$rarti so#an sant!n' "$*iasaan so#an sant!n ata! tata
so#an sant!n8 ,$sadaran man!sia m$n$nai *ai" *!r!" dis$*!t "$sadaran $tis ata!
"$sadaran mora%8
ti"$t m$r!#a"an s$j!m%ah #$rat!ran "$so#anan yan tida" t$rt!%is' nam!n
har!s di"$tah!i' di#$rhati"an dan ditaati da%am "$hid!#an *$rmasyara"at8 ti"$t j!a
*$risi s$j!m%ah at!ran yan %ama m$n$nai tin"ah %a"! #$roranan da%am
masyara"at *$rada* *$r!#a tata cara forma% ata! tata "rama %ahiriah !nt!" m$nat!r
h!*!nan antar #ri*adi s$s!ai d$nan stat!s sosia%nya8
ti"$t did!"!n o%$h ni%aini%ai *$ri"!t<
Ni%aini%ai "$#$ntinan !m!m8
Ni%aini%ai "$j!j!ran' "$t$r*!"aan' "$*ai"an
Ni%aini%ai "$s$jaht$raan
Ni%aini%ai "$so#anan' hara m$nharai
Ni%aini%ai #$rtim*anan rasiona%' mam#! m$m*$da"an s$s!at! yan *$rsifat
rahasia dan yan *!"an rahasia8
68 $r*$daan antara $ti"a d$nan $ti"$t
a8 ti"$t m$nyan"!t cara m$%a"!"an #$r*!atan man!sia8
ti"$t m$n!nj!""an cara yan t$#at artinya cara yan dihara#"an s$rta
dit$nt!"an da%ams$*!ah "a%anan t$rt$nt!8 ti"a tida" t$r*atas #ada cara m$%a"!"an
s$*!ah #$r*!atan' $ti"a m$m*$ri norma t$ntan #$r*!atan it! s$ndiri8 ti"a
m$nyan"!t masa%ah a#a"ah s$*!ah #$r*!atan *o%$h di%a"!"an ata! tida" *o%$h
di%a"!"an8
*8 ti"$t hanya *$r%a"! !nt!" #$ra!%an8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
17/23
ti"a s$%a%! *$r%a"! wa%a!#!n tida" ada oran %ain8 aran yan di#injam
har!s di"$m*a%i"an wa%a!#!n #$mi%i"nya s!dah %!#a8
c8 ti"$t *$rsifat r$%atif8
=an diana# tida" so#an da%am s$*!ah"$*!dayaan' da#at saja diana#
so#an da%am "$*!dayaan %ain8 ti"a ja!h %$*ih a*so%!t8 $rintah s$#$rti +janan
*$r*ohon7' +janan m$nc!ri7 m$r!#a"an #rinsi# $ti"a yan tida" da#at ditawar
tawar8
d8 ti"$t hanya m$madan man!sia dari s$i %ahiriah saja s$dan"an $ti"a
m$mandan man!sia dari s$i da%am8
$ni#! misa%nya t!t!r "atanya%$m*!t' m$m$an $ti"$t nam!n m$ni#!8 -ran
da#at m$m$an $ti"$tnam!n m!nafi" s$*a%i"nya s$s$oran yan *$r#$an #ada
$ti"a tida"m!n"in m!nafi" "ar$na s$andainya dia m!nafi" ma"a dia tida"
*$rsi"a#$tis8 -ran yan *$rsi"a# $tis ada%ah oran yan s!n!hs!n!h *ai"8
8 $no%onan ti"a
a%am m$n$%aah !"!ran *ai" dan *!r!" s!at! tin"ah %a"! yan ada da%am
masyara"at "ita *isa m$%a"!"an #$no%onan $ti"a m$njadi d!a "at$ori yait!<
18 ti"a $s"ri#tif
.$r!#a"an !saha m$ni%ai tinda"an ata! #$ri%a"! *$rdasar"an #ada "$t$nt!an
ata! norma *ai" *!r!" yan t!m*!h da%am "$hid!#an *$rsama di da%am masyara"at8
,$ran"a $ti"a ini #ada ha"i"atnya m$n$m#at"an "$*iasaan yan s!dah ada di da%am
masyara"at s$*aai ac!an $tis8 S!at! tinda"an s$s$oran dis$*!t $tis ata! tida"'
t$rant!n #ada "$s$s!aiannya d$nan yan di%a"!"an "$*anya"an oran8
28 ti"a Normatif
ti"a yan *$r!saha m$n$%aah dan m$m*$ri"an #$ni%aian s!at! tinda"an $tis
ata! tida"' t$rant!n d$nan "$s$s!aiannya t$rhada# normanorma yan s!dah
di*a"!"an da%am s!at! masyara"at8 Norma r!j!"an yan di!na"an !nt!" m$ni%ai tinda"an w!j!dnya *isa *$r!#a
tata t$rti*' dan j!a "od$ $ti" #rof$si8
8 A%iran ti"a
.$n!r!t ohn 68 .$ri%% (19C5
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
18/23
s$cara ha"i"i m$nand!n ni%ai s$ndiri a#a"ah *ai" ata! *!r!"8 ,rit$ria $tis
dit$ta#"an %ans!n #ada j$nis tinda"an it! s$ndiri ada tinda"an ata! #$ri%a"! yan
%ans!n di"at$ori"an *ai"' t$ta#i j!a ada #$ri%a"! yan %ans!n dini%ai *!r!"8
.isa%nya #$r*!atan m$nc!ri' m$mfitna%' m$nin"ari janji8 Ada#!n a%asannya
#$r*!atan it! t$ta# dini%ai s$*aai #$r*!atan yan tida" $tis d$nan d$mi"ian !"!ran
dari tinda"an ada dida%am tinda"an it! s$ndiri8
28 A%iran T$o%ois
A%iran ini m$%ihat ni%ai $tis *!"an #ada tinda"an it! s$ndiri' t$ta#i di%ihat dari
t!j!an atas tinda"an it!8 i"a t!j!annya *ai"' da%am arti s$s!ai d$nan norma mora%'
ma"a tinda"an it! dio%on"an s$*aai tinda"an $tis8
38 A%iran ti"a oism$
A%iran ini m$n$ta#"an norma mora% #ada a"i*at yan di#$ro%$h o%$h
#$%a"!nya s$ndiri8 Artinya' tinda"an di"$t$ori"an $tis ata! *ai"' a#a*i%a
m$nhasi%"an yan t$r*ai" *ai diri s$ndiri8
48 A%iran ti"a /ti%itarism$
A%iran yan m$mandan s!at! tinda"an it! *ai" ji"a a"i*atnya *ai" *ai oran
*anya"8 $nan d$mi"ian' tinda"an it! tida" di!"!r dari; "$#$ntinan s!*y$"tif
indi;id!' m$%ain"an s$cara o*y$"tif #ada masyara"at !m!m8 S$ma"in !ni;$rsa%
a"i*at *ai" dari tinda"an it!' ma"a di#andan s$ma"in $tis8
,. -tika an -tiket /ang Baik alam Komunikasi
$ri"!t di *awah ini ada%ah *$*$ra#a $ti"a dan $ti"$t da%am *$r"om!ni"asi
antar man!sia da%am "$hid!#an s$harihari <
!j!r tida" *$r*ohon
$rsi"a# $wasa tida" "$"ana""ana"an
a#an dada da%am *$r"om!ni"asi
.$n!na"an #ani%an s$*!tan oran yan *ai"
.$n!na"an #$san *ahasa yan $f$"tif dan $fisi$n
Tida" m!dah $mosi $mosiona%
$rinisiatif s$*aai #$m*!"a dia%o
$r*ahasa yan *ai"' ramah dan so#an .$n!na"an #a"aian yan #antas s$s!ai "$adaan
$rtin"ah%a"! yan *ai"
8 6ontoh T$"ni" ,om!ni"asi =an ai"
.$n!na"an "ata dan "a%imat yan *ai" m$ny$s!ai"an d$nan %in"!nan8
!na"an *ahawa yan m!dah dim$n$rti o%$h %awan *icara8
.$nata# mata %awan *icara d$nan %$m*!t8
.$m*$ri"an $"s#r$si wajah yan ramah dan m!rah s$ny!m8
!na"an $ra"an t!*!h $st!r$ yan so#an dan wajar8
$rtin"ah %a"! yan *ai" dan ramah t$rhada# %awan *icara8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
19/23
.$ma"ai #a"aian yan ra#i' m$n!t!# a!rat dan s$s!ai si"on8
Tida" m!dah t$r#ancin $mosi %awan *icara8
.$n$rima s$a%a #$r*$daan #$nda#at ata! #$rs$%isihan yan t$rjadi8
.am#! m$n$m#at"an diri dan m$ny$s!ai"an aya "om!ni"asi s$s!ai d$nan
"ara"t$risti" %awan *icara8 .$n!na"an ;o%!m$' nada' intonasi s!ara s$rta "$c$#atan *icara yan *ai"8
.$n!na"an "om!ni"asi non ;$r*a% yan *ai" s$s!ai *!daya yan *$r%a"!
s$#$rti *$rja*at tanan' m$r!nd!"' hormat' c$s' ci#i"a ci#i"i (ci!m #i#i "anan
ci!m #i#i "iri)
>8 ti"a @ ti"a =an aBimnya Ada a%am .asyara"at Indon$sia
1. 0embuka Pintu Komunikasi
>!*!nan antar man!sia dida%am masyara"at di*ina atas dasar ha%ha% "$ci%
yan m$na"ra*"an #$rsaha*atan yan t$r*it dari "ata hati yan t!%!s i"h%as8 ti"a
m$nyim#an s$!dan #$mi"at !nt!" m$nyata"an #$rhatian "$#ada oran %ain
s$"a%i!s !nt!" da#at m$m*!"a #int! "om!ni"asi8 adi%ah s$s$oran yan a#a*i%a ada
"$s$m#atan !nt!" m$m*!"a #int! "om!ni"asi' ma"a %a"!"an%ah8 S$*a** ha% t$rs$*!t
m!dah !nt!" di%a"!"an s$%ama s$s$oran m$mi%"i "$ma!an dan "$i"h%asan8
$ri"!t ini contoh m$m*!"a #int! "om!ni"asi yan %aBimnya di%a"!"an <
a8 am*ai"an tanan
*8 S$ny!m yan t!%!s dan sim#ati"
c8 /ca#"an "ata sa#aan < >$iK >a%%oK S$%amat ai' Assa%am!a%ai"!m'd%%8
d8 6o*a%ah m$naja" *$rja*at tanan8 ,$*iasaan ini s!dah c!"!# %aBim di
masyara"at "ita8 6ara *$rja*at tanan#!n *$r;ariasi8 Ada yan *$rja*at tanan
sam*i% m$n$#!" *ah!8 i $#an #ada !m!mnya oran yan *$r"$na%an ata!
*$rj!m#a tida" sa%in *$rja*at tanan' rm$m$%!" dan m$n$m#$%"an #i#i ata! sa%in
m$nci!m8 Ada yan sa%in m$ra#at"an tanan tanan dan m$nar!hnya di dada8 Ada
yan sa%in m$ny$nt!h"an !j!n jari "$m!dian m$nari"nya "$ arah hid!n dan
s$*aainya8 Ada *anya" "$*iasaan' t$ta#i t!j!annya sama' m$m*!"a "om!ni"asi8
$8 Tanya"an "$adaannya E a#a "a*ar ? $ra#a ana"m!? S$hat *!"an?
f8 .inta%ah maaf dan #$rmisi E .aaf nama saya A!s' sia#a nama anda ? o%$h"ah
a"! tah! a%amatm!?
8 /ca#"an t$rima"asih8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
20/23
$mi"ian%ah' ada *$r*aai cara !nt!" m$nawa%i "om!ni"asi8 .$man
"$%ihatannya s$#$%$' t$ta#i manfaatnya s!n!h sanat *$sar8 ,ita a"an m$nda#at
#$ni%aian yan *ai" dari oran %ain da%am "antor "ita8
2. -tika Komunikasi *eta+ 0uka
,om!ni"asi tata# m!"a' *$rarti m$m#$rt$m!"an oranoran yan t$r%i*at
da%am #ros$s "om!ni"asi8 Norma $ti"a m$sti "ita #$rhati"an' "ar$na a#a*i%a "ita
m$%a"!"an "$sa%ahan m$s"i#!n tida" dis$naja' sanat m!n"in m$ny$*a*"an oran
%ain sa"it hati8 $#atah "ita m$nata"an' +*$r"ata #$%ihara%ah %idah87 >atihati%ah
da%am *$r*icara d$nan sia#a#!n' t$r!tama d$nan oran yan %$*ih s$nior' aar tida"
m$ndatan"an a"i*at "!ran m$ny$nan"an di "$m!dian hari8 .$man %idah tidah
*$rt!%an8 S$"a%i t$r%ontar "ata"ata yan tida" *$r"$naan *ai oran %ain' d$nan a#a
"ita m$nan"a#nya "$m*a%i? ai"%ah' disini di sam#ai"an *$*$ra#a ha% yan #$r%!
di#$rhati"an "$ti"a "ita *$r"om!ni"asi s$cara tata# m!"a <
a8 &a"t! *$r*icara h$nda"%ah "ita t$nan' s$"a%i"a%i *o%$h saja m$n$as"an
#$m*icaraan d$nan $ra" tanan s$cara ha%!s dan so#an8 $ra" tanan
h$nda"%ah tida" t$r%a%! *anya"' dan janan%ah m$n!na"an t$%!nj!" !nt!"
m$n!nj!" %awan *icara8
*8 anan%ah "ita *icara"an s$s!at! yan inin di%!#a"an oran %ain8
c8 anan%ah m$m#$r!njin"an oran %ain8
d8 anan%ah m$m*oron s$%!r!h #$m*icaraan8 iasa"an%ah m$nd$nar"an oran
%ain' dan janan m$moton #$m*icaraan oran %ain8
$8 >$nda"%ah "ita *$rdiam dan m$m#$rhati"an "$ti"a "ita #im#inan ata! atasan
s$dan *$r*icara8
f8 &a"t! *$r*icara h$nda"nya "ita m$nam*i% jara" yan s$s!ai d$nan oran yan
"ita aja" *icara' da%am arti tida" t$r%a%! d$"at aar %awan *icara tida" t$ran!
d$nan *a! m!%!t8
8 S!ara h$nda"%ah dis$s!ai"an' janan t$r%a%! "$ras8
h8 ,a%a! h$nda" *at!"' *$rsin' ata! m$n!a#' h$nda"%ah m!%!t dit!t!# d$nan
tanan8
i8 ,a%a! #$m*icaraan s$%$sai h$nda"%ah m$n!ca#"an t$rima"asih8
3. -tika Berkomunikasi dengan 0edia *ele+on
$wasa ini t$%$#on' *ai" t$%$#on "a*$% ma!#!n s$%!%$r s!dah m$njadi m$dia
"om!ni"asi yan sanat di#$r%!"an !nt!" $fisi$nsi #$n$rimaan dan #$nyam#aian
informasi8 i"a cara m$n$%$#on ma!#!n m$n$rima t$%$#on tida" m$ni"!ti tata "arma
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
21/23
ma"a nama *ai" diri "ita ata! #$r"antoran "ita a"an dini%ai "!ran *ai"8 -%$h "ar$na
it! s$j!m%ah #$rinsi# $ti"a *$r"om!ni"asi d$nan t$%$#on sanat #$r%! di#ahami dan
di%a"sana"an8 .$n$%$#on #ada ha"i"atnya sama d$nan *$rtam! "$ r!mah oran %ain'
dan m$n$rima t$%$#on sama d$nan m$n$rima tam!8 A#a*i%a h$nda" m$n$%$#on
h$nda"%ah m$m#$rtim*ana"an wa"t! yan t$#at' janan m$n$%$#on #ada saat oran
s$dan istirahat (ma%am hari)' ata! s$dan jam ma"an' "$c!a%i #$san yan h$nda" "ita
sam#ai"an *$nar*$nar sanat #$ntin dan tida" *isa dit!nda8 $*$ra#a #$rinsi# di
*awah ini #$r%! di#$rhati"an8
a8 $r*icara%ah d$nan t$nan' j$%as' dan %ans!n "$ sasaran ( to th$ #oint)8
*8 ,$ti"a s$dan *$r*icara' *$ri%ah #$rhatian s$#$n!hnya "$#ada %awan *icara8
c8 anan%ah *$r*icara d$nan oran %ain yan *$rada di d$"at "ita' *$ri%ah isyarat
s$cara ha%!s "a%a! ada oran %ain s$dan m$naja" *icara8d8 Sia#"an%ah "$rtas dan #$nsi% !nt!" m$ncatat s$#$r%!nya8
$8 ada a"hir #$m*icaraan h$nda"%ah m$n!ca#"an t$rima"asih8
f8 S$t$%ah m$na"hiri #$m*icaraan janan%ah m$m*antin aan t$%$#on8
8 ,a%a! t$%$#on di "antor "ita *ord$rin' s$$ra "ita an"at aan #$sawat "ar$na
d$rin t$%$#on a"an m$nan! "$t$nanan dan m$nanda"an "!rannya #$rhatian8
h8 ,a%a! "ita m$n$rima t$%$#on s$*ai"nya %ans!n m$ny$*!t"an instansi ata!
#$r"antoran "ita aar s$$ra di"$tah!i *$t!% tida"nya sam*!nan
i8 6ara m!dah !nt!" m$nhindari #$m*icaraan t$%$#on yan m$nya%ahi $ti"a' ia%ah
d$nan m$m*ayan"an s$o%aho%ah %awan *$r*icara *$rtata# m!"a d$nan "ita8
!. -tika 0enyambut *amu
Ada *$r*aai cara yan dit!nj!""an o%$h s$*!ah #$r"antoran !nt!"
m$n!nj!""an tinda"an m$nhormat tam!8 ,$mam#!an m$n$rima dan m$nyam*!t
tam! d$nan *ai"' a"an *$rh!*!nan d$nan #$ni%aian si tam! t$rhada# #$r"antoran
it!8 $nan d$mi"ian' cara m$nyam*!t tam! #$r"antoran a"an m$m#$nar!hi citra
#$r"antoran8 Ada *$r*aai cara !ni" yan di%a"!"an o%$h #$r"antoran da%am
m$nyam*!t tam!' antara %ain <
a8 .$nj$m#!t tam!nya di *andara' ata! di t$m#at "$datanan %ainnya8
*8 .$ny$dia"an a"omodasi dan trans#ortasi8
c8 $rja*at tanan danata! sa%in m$m$%!"8
d8 .$na%!n"an *!na "$#ada tam!8
$8 .$nada"an jam!an #$nhormatan dis$rtai toast ata! an"at $%as8
f8 .$n"om!ni"asi"an dam m$m"om#romi"an jadwa% acara8
$mi"ian c!"!# *anya" a%t$rnati;$ !nt!" m$nyam*!t dan m$nhormati tam!
"antor8 ,ita m$sti *$r"$ya"inan *ahwa "$ti"a "antor "ita m$nhormati tam!' ma"a
#ara tam! #!n a"an m$nhormati "antor "ita8
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
22/23
2 TEKNOLOGI KOMUNIKASI
KESIMPULAN
-
8/18/2019 KOMUNIKASI DALAM ORGANISASI KERJA.docx
23/23
DATAR PUSTAKA
R$di an!j!8 20018 ,om!ni"asi -ranisasi8 =o"ja"arta< !sta"a $%ajar
an 86!rtis @ am$s 8 D%oyd @ $rry 8 &insor8 199G8 ,om!ni"asi isnis dan
rof$siona%8 and!n< Rosda"arya
A%o i%iw$ri8 20048 &acana ,om!ni"asi -ranisasi8 and!n< .andar maj!
Anwar arifin819958 i%m! "om!ni"asi8 T Raja rafindo #$rsada ' ja"arta
Arni m!hammad819958 "om!ni"asi oranisasi8 !mi a"sara'a"arta