8/3/2019 Kompozit yaplar

1/8

Kompozit Yap Nedir?

Gnmz yap teknolojilerinde en sk rastlanan zellik ideal farkl yap malzemelerinin birarada kullanlabilmesidir. Kompozit yapnn en nemli zellii beton ile eliin beraberkullanlmasdr. Dnyadaki elik + beton kompozit yaplarda yksek gerilme ve esneklik

zelliine sahip elik ile, yksek basn mukavemeti ve korozyon direncine sahip betonuneitli kombinasyonlar kullanlmakta ve uygulanmaktadr. Kompozit yap yntemi ile elikve betonun pozitif zelliklerini herhangi bir engel kalmadan birletirmek mmkndr.Meydana gelen kompozit yaplarda elik tayclar gerilim gcn, beton ise basn gcntamakta buna ilaveten elik iskeletin betonla birlemesi sonucunda elik ile beton bir btnolarak tayc gce sahip olup tamamyla beraber hareket eden bir btn haline gelmekte veyangna kar da byk bir koruma salamaktadr.

elik + Beton Kompozit Yaplarn Avantajlar:

* Bina yksekliinin dk olmas hallerinde maksimum kat olana salar (zellikle okkatl binalarda)* Kpr tayc aralklarnn 40-80 m arasnda deimesine izin verdiinden daha ekonomikkpr yapm* elik tayc yaplar kolonsuz, duvarsz ve kesintisiz mekna izin verir (ok katlotoparklarda)* Bina betonarmeye gre %40-50 daha hafiftir, buda daha az deprem yk almasn anlamna

gelir* elik yaplarda tesisat montaj kolay yaplr. Kablolarn ve tesisatn yenilenmesi sorunsuzcayaplr.* Binann elik kolonlarla yaplmas yangna kars byk avantaj salar. Is gvdeye yavayaylr.*elik konstrksiyon binalarn inaas gibi kolay inaa edilebilir* elik ve betonu birbirinden ayrmak kolay olduu iin kolaylkla sklebilir* Dnya normlarnda test edilmi ve onaylanm btnyle kaynatlm saplama ile beton veelik bir btn halinde hareket eder, buda bina gvenliine nemli rol oynar.

8/3/2019 Kompozit yaplar

2/8

Kesme ivileri (Shear Studs)

Kayma ivisi, kompozit demeyi elik profile balamak iin kullanlan, kesme kuvveti

aktaran bir elemandr. Bu sebeple hesap iin ncelikle, demeden kirie ve kiriten

demeye aktarlan kesme kuvvetleri hesaplanr ve kayma ivisi de bunlardan kk olana

gre boyutlandrtr.

Sistem ykleri altnda beton, trapez ve elik konstrksiyonun beraber alabilmesi stud adverilen saplama kaynak paralar ile yaplr. Stud montaj yaplacak elik profillerin minimumkalnl 7.6 mm olmaldr. Korozyondan korunma amacyla stud zerinde minimum 30mmlik bir beton tabakas olmas salanmaldr. Stud'un uygulanaca zemin temiz olmal kirboya ve yadan arndrlmaldr. Islak zeminlerde de kaynak kalitesi dmektedir. Studlaruzun bir boru yardmyla yaklak 60 derece esnetilerek kaynak durumu gzlenir. Kaynaktabozulma yoksa elik hasr serme ve beton dklme ilemine geilebilinir.

Balant ekli

Kompozit yaplarda, elik ve beton arasndaki balantnn kesme stresine kars dayankl

olmas gerekmektedir, bu ekilde kompozit etki gerekletirilmekte ve kompozit etkiyaratlmaktadr. lk balarda kompozit inaatlarda blok dveller ve U metal balantlarkullanlmaktayd. Kaldrlmas iin her zaman ilave dayanaa gereksinim duyulmaktayd. Bubalant elemanlarnn temel sakncas, kompozit birlemede hassas kayba neden olabilecekyetersiz esneklikti. Bu paralarn retimi ve kaynaklama maliyeti de ayn zamanda yksekti.Altml yllarda souk dvmeli kaynak saplamalarnn kullanlmaya balanmas kompozityaplarn inaatna nderlik etmitir.

Artk kullanlmayan balant ekli

8/3/2019 Kompozit yaplar

3/8

Saplama Kaynak Kullanmnn Baz nemli Avantajlar:

* Byk miktarlarda ve farkl llerde dk maliyetli retim* Statik ve dinamik stres altnda gvenilir ve emniyetli olmas* elik ve betonun kaynak saplamas ile birbirine balanmas, bunlarn birbirinden

ayrlmasn nler* Yksek esneklik ve kompozit tayclarn tasma kapasitesindeki belirgin art* eitli yk ynleri iin elik paralarn betona kaynak saplamas ile birletirilmesi ilemeydana gelen kompozit taycdaki atlama riskini ortadan kaldrmas* Tasarma uygun olarak elik paralarn beton ierisine nceden planland ekildeyerletirilmesi* Saplama kaynak yntemiyle yaplan kaynaklarda elikte hibir deformasyon olmamas* Eitimli operatrlerle alma nedeni ile yksek vasfl kaynaklara gerek duyulmamas* Elektronik olarak kontrol ve takip edilen saplama kaynak makinesi ile standart kaynakkalitesinin elde edilebilmesi* Uluslararas yap denetim ve gvenlik normlarna uygun olmas

Yaplarda Saplama Kaynak Kullanmnn Tipik Uygulamalar

Bina inaatlarnda, kompozit yap metodunun inaat sektrnde nemli bir yeribulunmaktadr. Binann hava koullarndan bamsz, hzl montaj avantaj planlanan tarihtendaha nce kullanma gemesine olanak salar. Geni kolonlara ihtiya duyulmayan alanlarda,daha esnek kullanma ve daha fazla kullanm alanna imkn verir. Kiri boyutlar betonarmeyegre dk olduundan geni aklklara ramen demelerin incelii nedeniyle ayn yapykseklii iin daha fazla kat yaplmasna olanak salar.

Yksek yaplarda geni aralkl Yksek yaplarda geni aralkl tayctayc kolonlar kolonlar

8/3/2019 Kompozit yaplar

4/8

Beton dklmeden nce, ok katl otoparkta bulunan iki tavan parasnn arasndakiderz

Kompozit Kprler

Kompozit kprler saplama kaynaklar kullanlmadan ina edilmesi mmkn olmayankompleks yaplardr. Kompozit yap metodu ile uzun kprlerdeki tayc saysn azaltarakmaliyette byk avantajlar salanr. Uzun kprler zerinde genelde binlerce kaynaksaplamalar bulunmaktadr, Kaynak saplamalar kullanlmas destekleyici elik yap ve betonparalar arasnda uzun sreli salam ve gvenilir balanty salamaktadr.

ok katl otopark inaatlarnda ncelikle ekilde grld gibi tayc elik kirilerinzerine kaynak saplamalar kaynatlmakta, daha sonra ilerine elik halka monte edilmibeton tayclar ile birletirilmektedir. Bu ilemden sonra sekil 5 de grlen derz boluunazel beton dklerek ilsem tamamlanmaktadr. Kaynak saplamalarn etrafna konan elikdmler betonun saplama etrafna dzgn bir ekilde doldurulmasn salamaktadr

Kompozit kprnn biti noktas

8/3/2019 Kompozit yaplar

5/8

Kompozit kpr Wilda Gera (alt flan elik)

l-profilden ina edilen kompozit kpr montaj

8/3/2019 Kompozit yaplar

6/8

Yangndan Korunma

elik tayclar beton veya beton ekirdek elik taycda olabilir. Bu tr elik tayclaryksek yangn riski olan binalar iin ok avantajldr. Beton snn yava bir ekilde eliktayclara yaylmasna izin vermekte, buda uzun sreli dayanma etkisi yaratmaktadr.

Kompozit kiri zerinde yangnda meydana gelen s etkisi

Kompozit naatlarda rnleri

Kaynak saplamalar, ok aamal preslerde retilmekte, baslar ve u yzleri eitli soukdvme admlar ile dvlmektedir. Scak haddeleme ile mukayese edildiinde, bumukavemeti ve verimlilik noktasn arttrmaktadr. Dk karbon ierii ile ift sl ilemgrm, en az %15 orannda yeterli uzamaya sahip olan elik bu ilem iin en uygunmalzemedir. Souk haddeleme ile hassas l ve temiz yzey elde edilebilmektedir, bununsonucunda kaynak ilemi iin gerekli olan maksimum elektrik etkenlii salanmaktadr.

Muntazam Kaynak Salayan Seramik Halkal ekmeli Ark Saplama Kaynak Metodu

Kaynak saplamalar yzeye ekme ark saplama kaynak metodu ile kaynatlrlar. (ISO 4063dorultusunda No.783). Bu yksek akml ekme ark metodu ile, kaynak tabancasndanverilen akm ile saplamann ucu hafife yzeyden kaldrlmakta ve hem saplama ucu hem dekaynak yaplacak yzey ok ksa bir sre ierisinde eritilmektedir. 2500 Aya kadaruygulanan akmn mukavemetinin, saplaman ap dorultusunda hesaplanmas gerekmektedir.Kaynak sresinin sonunda, ergiye batrlmak zere bir yay ile saplama kaynak yzeyine

batrlmakta ve akm kesilmektedir. Sonuta saplama ve yzey birbirine tam ve kesintisizolarak kaynatlmaktadr. Kaynak sonras yzeyin mukavemeti, hem saplama hem de almsayzeyi malzemelerinin mukavemetinden daha fazla olmaktadr.

Ksa bir sre ierisinde byk miktarlarda kaynak saplamalarn dk maliyetli olarak

kaynann yaplmas sonucunda saplama kaynak makinesine olan talep artmtr. Saplama

8/3/2019 Kompozit yaplar

7/8

kaynak makinesini her trl kaynak saplamas uygulamas iin aada sralananzelliklerinden dolay ncelikle tercih edilmektedir:1. Kaynak esnasnda akmn elektronik kontrol sayesinde en nemli parametrenin ana voltajdalgalanmalarndan veya g kaynann snmasndan bamsz olarak dengede tutulmassalamaktadr;

2. Yeterli elektrik iletkenlii iin ezamanl test ile pilot akm zerinden arkn atelenmesi;3. Kaynakta fzyon eksikliinin nlenmesi iin kaynak havuzuna saplamann scak olarakbatrlmas;4. 120 mmye kadar ap olan kaynak kablosu, g kayna ve operatr arasnda daha uzunmesafe salar, bu ekilde daha dk seviyede s oluur;5. Tm elektrikli ve mekanik parametreler iin nceden belirlenmi olan ayarlar sayesindeoperatr iin gvence salanr;6. Herhangi bir arza durumunda eitli g kaynaklar tarafndan neden teshis edilmekte vebu ekilde arza daha hzl bir ekilde giderilmektedir;7. retim (CE) tarafndan onaylanm ilgili tm normlar dorultusunda yaplmaktadr.

Yaplarda Saplama Kaynak Balantlarnn Kalitesinin Salanmas

Modern kaynak saplama makinesinin yannda, gvenli kaynak balantlarnn kompozityaplarda her zaman tercih edilmesi, iyi bina tasarm, doru seilmi malzemeler ve en sonkullanlan tekniklerle beraber mmkndr. Kaynak saplama metodunun kurallar EN ISO14555 ierisinde belirtilmitir. Dier hususlarn yannda burada, saplama kaynaklarna aitinceleme ve test prosedrleri verilmitir. Bunlar aada sraland ekildedir:1. Kaynak halkasnn kusursuzluunun ve saplama kaynann doru uzunluunun kontroliin grsel test;2. Kaynak yapldktan sonra bkme testi;3. Makro cilalama ile yanm kaynak saplamann kontrol ve aratrmalarla uygunsuzmalzeme veya yanl ayarlar ile kaynak yapmaktan meydana gelen, kaynak hatalar, atlak

veya boluklar ierisindeki hatalarn tespit edilmesi;

8/3/2019 Kompozit yaplar

8/8

4. Aleti ve gerilme testleri, kaynak yzeyinin genelindeki hatalarn tespit edilmesi iintasarlanmtr. Bu testler prensip olarak sadece nitelikli saplama kaynak metodu uygulayanfirmann ilk sertifikasyon bavurusunda yaplmaktadr;Kaynak iin uygun olduu kantlanan saplamalar EN ISO 13918 standard altndalistelenmitir. Bu liste ierisinde bulunan sapmalar ile kullancnn uygunsuz malzeme veya

saplama sekli hususunda her trl endiesi ortadan kaldrmaktadr. Norm ierisinde sralanmolan saplama sekilerline ve malzemelerine ilave olarak KCO ayrca baz zel saplamalarda,rnein ekstra uzun kaynak saplamalar ve halen kaynak iin elverili olan yksek gerilimlielikten yaplm dili saplamalar da retmektedir.