kompetencje emocjonalne nauczycielai.pdf
TRANSCRIPT
![Page 1: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/1.jpg)
Jaką rolę odgrywają emocje w
pracy nauczyciela?
![Page 2: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/2.jpg)
Skąd pochodzi wiedza?
![Page 3: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/3.jpg)
Skąd pochodzi wiedza?
empiryzm racjonalizm
![Page 4: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/4.jpg)
Empiryzm genetyczny
Skąd pochodzi wiedza? Jak człowiek ją zdobywa?
Człowiek nie rodzi się z gotową wiedzą, tylko zdobywa ją w trakcie życia poprzez doświadczanie
Według niektórych antropologów ludzki mózg można porównać do komputera, który jest w stanie przyjąć i przetworzyć wrażenia zmysłowe, ale w chwili narodzin jego banki pamięci są puste (łac. tabula rasa)
![Page 5: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/5.jpg)
Racjonalizm genetyczny - Co jest
wrodzone?
Współczesna nauka krytycznie odnosi
się do empiryzmu genetycznego,
stwierdzono bowiem istnienie
wrodzonych reakcji emocjonalnych, np.
śmiech, płacz.
Potwierdzają to badania etologów nad
dziećmi głuchoniewidomymi od
urodzenia
![Page 6: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/6.jpg)
Wrodzone zdolności człowieka
Posługiwanie się
składnią
Unikanie
niebezpieczeństw
Zdolność uczenia
Okazywanie
wzajemności
Zakłopotanie
Zdolność opieki
Odraza do
kanibalizmu i
kazirodztwa
Dostrzeganie
przyczynowości
Poczucie
sprawiedliwości
Zdolności
emocjonalne
Poczucie humoru
![Page 7: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/7.jpg)
Proces uczenia się
Pogląd empiryzmu genetycznego jest przyjmowany przez współczesną naukę w wąskim zakresie:
1/ w chwili narodzin nie posiadamy w/w umiejętności, ale mamy predyspozycje do nauczenia się ich
2/ uczymy się ich poprzez wychowanie, naśladowanie, obserwację
3/ w relacjach z innymi stajemy się ludźmi
![Page 8: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/8.jpg)
Proces uczenia się: składniki
1. Zdolność – wrodzona potencjalna
predyspozycja do opanowania
określonych umiejętności w
sprzyjających warunkach
2. Uzdolnienie – wykorzystanie
wrodzonego potencjału
![Page 9: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/9.jpg)
Proces uczenia się c.d.
3. Sprawność – cecha przebiegu
określonej czynności, zależy od
częstotliwości i rezultatu - im więcej
pozytywnie zakończonych prób tym
większa sprawność
4. umiejętność – sprawność
posługiwania się zdobytym
doświadczeniem (wiedzą) przy
wykonywaniu określonej czynności
![Page 10: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/10.jpg)
Porównania kulturowe
Wiele informacji na temat wrodzonych zachowań człowieka dostarcza nam badanie porównawcze różnych kultur.
Porównuje się w nich różne społeczności, często odlegle od siebie, albo żyjące w różnych okresach historycznych
Badanie te dowodzą, że ludzie mimo różnych odrębnych kultur, zachowują się podobnie, tzn. powtarzają te same zachowania
![Page 11: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/11.jpg)
Analogiczne zachowania
1/ przyjazne pozdrowienia na odległość –
połączone z uśmiechem i skinieniem głowy
2/ grożenie – okazywanie agresji
3/ zakłopotanie, zawstydzenie – ukrywanie
twarzy
4/ przekazywanie darów
5/ biesiadowanie
6/ opiekuńczość
7/ zaloty
![Page 12: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/12.jpg)
Z lewej japoński aktor teatru kabuki, z
prawej dziewczynka z kultury zachodniej
Gesty grożenia: Z lewej japoński aktor teatru kabuki, z prawej
dziewczynka z kultury zachodniej
![Page 13: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/13.jpg)
Oznaka zakłopotania(M.
Foucault; Indianin Waika)
![Page 14: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/14.jpg)
Gest zakłopotania
Przy lekkim zakłopotaniu
ludzie na całym świecie
całkowicie lub częściowo
przysłaniają twarz. Jest to
niewątpliwie zrytualizowany
odruch prowadzący do
ukrycia się. Zwykle polega na
intencji ukrywania dolnej
części twarzy.
![Page 15: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/15.jpg)
Gest pozdrowienia
Przy pozdrowieniu spojrzeniem brwi
unoszą się drgnięciem trwającym ok.
1/6 sekundy. Szybkie podniesienie i
opuszczenie brwi połączone z
uśmiechem i często skinieniem
głowy jest przyjaznym gestem
pozdrowienia na odległość
występującym w różnych kulturach.
![Page 16: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/16.jpg)
Masajowie
Gest zamyślenia,
znudzenia
![Page 17: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/17.jpg)
Z lewej dzieci z kultury
zachodniej, z prawej chłopiec
masajski
Gest radości
![Page 18: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/18.jpg)
Co „mówi” ludzka twarz?
![Page 19: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/26.jpg)
Natura emocji
![Page 27: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/27.jpg)
Karol Darwin
1809-1882
W 1872 r. w pracy
„O wyrażaniu uczuć u człowieka
i zwierząt” utrzymywał, że
emocje są wytworem ewolucji
biologicznej, a pewne z nich są
wspólne ludziom i zwierzętom.
![Page 28: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/28.jpg)
Paul Ekman (1934- )
Amerykański antropolog, badacz natury ludzkich emocji; Paul Ekman jest czołowym na świecie specjalistą w zakresie badań związanych z wyrażaniem emocji mimiką twarzy i mową ciała
Od 30 lat prowadzi badania m.in. w Ameryce Pd., Japonii, Izraelu, Nowej Gwinei, b. Związku Radzieckim, Europie i USA
![Page 29: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/29.jpg)
Badania P.Ekmana
W początkach swej kariery w latach 60-tych prowadził badania międzykulturowe w Nowej Gwinei – badał odizolowane plemię bez kontaktów z innymi kulturami (używali narzędzia z kamienia)
Sposoby wyrażania emocji przedstawicieli tego plemienia były doskonale rozpoznawalne
Wniosek – emocje mają uniwersalny kod wspólny wszystkim ludziom
![Page 30: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/30.jpg)
Zdjęcia zrobione przez P. Ekmana
![Page 31: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/31.jpg)
System Kodowania Ruchów
Twarzy
W 1975 r. P. Ekman opracował System
kodowania Ruchów Twarzy
Każda emocja pobudza określone
mięśnie twarzy
Można mierzyć (odczytywać) emocje
obserwując zmiany w napinaniu i
rozluźnianiu mięsni twarzowych
Podobnie można odczytywać gesty
związane z kłamstwem i oszustwem
![Page 32: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/32.jpg)
Do uniwersalnych
emocji należą:
gniew, zaskoczenie,
niesmak, strach,
szczęście, smutek
![Page 33: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/33.jpg)
Natura ludzka a emocje
• W antropologii i naukach społecznych długo dominował pogląd, że emocje (tak jak język czy wartości) są różne w różnych kulturach. Badania nie potwierdzają tego.
• Śmiech i płacz są reakcjami specyficznie ludzkimi (wrodzonymi)
• Podobnie wrodzona jest zdolność do empatii i rozpoznawania mimiki twarzy (emocji innych)
• Istnieje też wrodzona zdolność do przezywania emocji
![Page 34: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/35.jpg)
1. Pojęcie emocji ma zastosowanie na wszystkich poziomach ewolucji i podobnie
jak do ludzi, odnosi się też do zwierząt.
2. Emocje mają ewolucyjne podłoże i u różnych gatunków rozwinęły różne formy
ekspresji.
3. Emocje pełnią rolę adaptacyjną, pomagając organizmom przetrwać zagrożenia
stwarzane przez środowisko.
4. Pomimo różnic w formach wyrażania emocji u różnych gatunków, można
zidentyfikować pewne wspólne elementy oraz ogólne wzorce.
5. Istnieje niewielka liczba podstawowych, pierwotnych emocji stanowiących
pewien prototyp
6. Wszystkie inne emocje są stanami pochodnymi, występują jako kombinacje,
mieszaniny lub związki podstawowych emocji.
7. Pierwotne emocje są to hipotetyczne konstrukty, swojego rodzaju stany idealne,
których właściwości i cechy są wnioskowane bezpośrednio.
8. Pierwotne emocje mogą być scharakteryzowane w postaci par biegunowych
przeciwieństw.
9. Wszystkie emocje różnią się pod względem stopnia podobieństwa do siebie
nawzajem.
10.Każda emocja może występować w różnym stopniu natężenia i na różnym
poziomie pobudzenia.
![Page 36: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/37.jpg)
Daniel Goleman „Inteligencja emocjonalna”
Na inteligencję emocjonalną składają się:
-samoświadomość – wiedza o tym, co odczuwamy w danej chwili oraz wykorzystanie tych bodźców do podejmowania decyzji
-samoregulacja – panowanie nad emocjami, umiejętność odsunięcia emocji, szybkie dochodzenie do siebie po przeżyciu przykrych emocji
-motywacja – kierowanie się własnymi preferencjami w wyznaczaniu celów i dążeniu do nich, podejmowanie działania pomimo niepowodzeń i porażek
![Page 38: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/38.jpg)
Daniel Goleman „Inteligencja emocjonalna”
Na inteligencję emocjonalną składają się c.d.:
-empatia – umiejętność spojrzenia na sytuację z innych punktów widzenia, rozumienie uczuć innych ludzi
-umiejętność nawiązywania i podtrzymywania kontaktów z innymi, którą ułatwia panowanie nad emocjami, zdolność negocjowania, łagodzenia sporów, współpracy i pracy zespołowej
![Page 39: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/41.jpg)
![Page 42: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/42.jpg)
![Page 43: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/45.jpg)
Człowiek – istota społeczna
![Page 46: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/46.jpg)
Wrodzone współodczuwanie
Najważniejszym naszym przyjaznym sygnałem
jest uśmiech. Tym wrodzonym sposobem
zachowania się jesteśmy zdolni do
nawiązywania więzi.
Podobnie działają cechy dziecięcości –
wzbudzają łagodność i chęć opieki.
Zdolność do współczucia jest człowiekowi
niewątpliwie wrodzona.
Do wartości obecnych w większości kultur
należą: odwaga, wierność, przyjaźń, miłość
bliźniego, ofiarność, gotowość niesienia
pomocy, szacunek, posłuszeństwo.
![Page 47: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/47.jpg)
Opieka nad potomstwem
Więź matka-dziecko jest podstawą
kształtowania się ludzkiej wspólnoty.
Początkowo matka dla niemowlęcia jest
obiektem, którego można się trzymać i ssać,
dostarcza ochrony zyskując walor
schronienia – domu.
W dialogu z matką dziecko uczy się, że
zawsze istnieje ktoś, kto się nim przyjaźnie
zaopiekuje i zaspokaja jego potrzeby,
zarówno materialne, jak i społeczne.
Uczy się więc zasadniczej postawy
pozytywnego ustosunkowania,
zakładającego, że na bliźnim można
polegać.
![Page 48: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/48.jpg)
Więzi społeczne
Więź miłosna (seksualna) –
zindywidualizowana forma kontaktu między
partnerami. Zakochanie się oznacza
zadzierzgnięcie się więzi z konkretnym
partnerem. Tego rodzaju potrzeba jest częścią
ludzkiej natury. Mamy wrodzone
predyspozycje do trwałego partnerstwa o typie
małżeńskim.
Nie znaczy to, że jesteśmy przypisani
jakiemuś określonemu typowi małżeństwa,
badania wskazują raczej na poligamiczną
dyspozycję człowieka.
![Page 49: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/49.jpg)
Dialog
Ludzie wewnątrz i na zewnątrz grup komunikują się z sobą.
Dialog jest podstawowym atrybutem człowieka
![Page 50: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/50.jpg)
Rozwój emocjonalny
Samoświadomość emocji –
ok. 6 m-ca życia – niemowlę ma świadomość uczuć bez świadomości „Ja”
10-12 m-cy – rozpoznawanie emocji u innych
od 2 r. ż. – nazywanie 6 podstawowych emocji
5-6 r. ż. – znajomość różnorodnych (sprzecznych) emocji, dekodowanie emocji z mimiki twarzy
![Page 51: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/51.jpg)
Rozwój emocjonalny
7-8 r. ż. – podstawowa kompetencja
emocjonalna
10-11 lat – znajomość kulturowych reguł
i norm emocjonalnych
12-13 lat – dojrzałe zachowania
empatyczne, poczucie emocjonalnej
skuteczności
![Page 52: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/52.jpg)
![Page 53: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/53.jpg)
Zakłócenia rozwoju emocjonalnego
Dzieci u których do 5 r. ż. nie rozwinie się samoświadomość emocji będą miały trudność z przystosowawczym reagowaniem na środowisko (rodzinne, przedszkolne)
Molestowanie psychiczne i fizyczne, agresywnie nastawione środowisko, przemoc rodzinna i rówieśnicza – zaburzają rozwój emocjonalny
-zahamowania w wyrażaniu emocji, skrywane emocje lub e. autodestrukcyjne; nieumiejętność radzenia sobie z przykrymi emocjami
![Page 54: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/54.jpg)
![Page 55: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/55.jpg)
Emocjonalna skuteczność
Jednostka zna swoje uczucia
niezależnie od tego jakie one są,
potrafi regulować własne emocje,
swoje działania rozpoznaje jako
skuteczne, prowadzące do celu,
wie jak radzić sobie z negatywnymi
emocjami, są one dla niej źródłem
informacji.
![Page 56: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/56.jpg)
Kompetencje emocjonalne u dzieci
Zachowanie dzieci kompetentnych
emocjonalnie jest:
-elastyczne (wchodzenie w różne role)
-zgodne z kontekstem sytuacyjnym;
-skuteczne;
-z poczuciem pewności siebie;
-szanujące uczucia innych i swoje.
![Page 57: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/57.jpg)
Edukacja emocjonalna
Na edukację emocjonalną wpływ mają:
- środowisko zewnętrzne (przyjazne,
akceptujące, dostarczające dobrych
wzorców)
-aktywność własna.
![Page 58: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/58.jpg)
![Page 59: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/59.jpg)
Kompetencje emocjonalne mogą pomóc w:
rozumieniu innych ludzi;
poznaniu ich stanów emocjonalnych;
rozumieniu osób o złożonej osobowości;
rozpoznawaniu potrzeb uczniów;
radzeniu sobie z sytuacjami
konfliktowymi i stresem.
![Page 60: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/60.jpg)
Emocje w pracy nauczyciela
Empatia
Optymizm
Przebaczanie
Władza wychowawcza
Pewność siebie
![Page 61: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/61.jpg)
![Page 62: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/62.jpg)
Empatia
-umiejętność współodczuwania i nawiązywania kontaktu z uczniami.
Składają się na nią:
• uważne słuchanie ucznia
• rozumienie odmienności młodych ludzi (znajomość kultury uczniowskiej)
• chęć niesienia pomocy uczniom mającym problemy
• życzliwość
![Page 63: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/63.jpg)
Optymizm
-pogoda ducha, zadowolenie, radość, poczucie humoru, wiara w skuteczność swoich działań
-entuzjazm i zaangażowanie
-wyraża się w mimice i gestach ciała, artykulacji głosu
-wpływa na jakość kontaktów z uczniami
-zmniejsza ryzyko wypalenia zawodowego
![Page 64: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/64.jpg)
Władza wychowawcza
-”duchowy” autorytet nauczyciela
-świadomość kierowniczej roli oraz
konsekwencji jej nadużywania
-zachęcanie do współpracy i
wykonywania zadań, kierowanie pracą
uczniów zamiast krytyki, zawstydzania,
karania, poniżania
-wprowadzanie atmosfery zaufania,
uprzejmości, wspierania i zachęty
![Page 65: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/65.jpg)
![Page 66: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/66.jpg)
Pewność siebie
-posiadanie niezależności
-umiejętne radzenie sobie z trudnościami i porażkami
-wysokie poczucie własnej wartości
-asertywność
-uczenie się na własnych błędach
-samoświadomość
-refleksyjny stosunek do działań
-zdolność do zmiany swoich zachowań
![Page 67: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/67.jpg)
Przebaczanie
Przebaczanie i sprawiedliwość społeczna pozwalają nauczycielowi pełnić wychowawczą funkcję kierowniczą.
-brak uprzedzeń
-przeciwdziałanie dyskryminacji
-tolerancja
-uczciwość
-szacunek do innych
-rozumienie przyczyn negatywnych zachowań
-transformacji negatywnych emocji
![Page 68: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/68.jpg)
Metody pracy z emocjami
![Page 69: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/69.jpg)
Przebieg zajęć: 1. wprowadzenie
2. projekcja filmu edukacyjnego (z cyklu „Filmowe godziny wychowawcze”)
3. pytania do uczniów:
-Jakie są Wasze pierwsze skojarzenia na temat tego, co obejrzeliście?
-Jak w tych scenkach zachowywali się poszczególni bohaterowie?
-Co chcieli przekazać nam swoim zachowaniem? Jakie emocje powodowały nimi?
-Która z postaci jest Wam bliższa i z czego to wynika?
-Co ten film Wam uświadomił? W jaki sposób możemy rozwiązać ten problem, odwołując się do jakich emocji?
Zadanie:
-Wymieńcie i pogrupujcie emocje wyrażone w prezentowanej scence korzystając z „Koła emocji”
Podsumowanie – wskazanie związków pomiędzy emocjami pozytywnymi oraz opozycyjnymi do nich. Odpowiedź na pytanie dlaczego lepiej wybierać emocje konstruktywne.
![Page 70: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/70.jpg)
Przebieg zajęć: 1. wprowadzenie
2. projekcja filmu edukacyjnego (z cyklu „Filmowe godziny wychowawcze” pt. Bezsilna nienawiść?)
3. przykładowe pytania do uczniów:
-czy doświadczyliście kiedyś od kogoś przejawów nienawiści? Jak się wtedy czuliście?
-czy zaznaliście kiedyś uczucia nienawiści? Jakie to uczucie? Jak można sobie z nim radzić
![Page 71: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/71.jpg)
Przebieg zajęć: 4. Praca w grupach:
I. sformułujcie definicję nienawiści, wskażcie jej cechy, podajcie synonimy i wyrazy bliskoznaczne, określcie antonimy
II. Wskażcie, wymieńcie przyczyny i źródła nienawiści
III. Wskażcie, wymieńcie przejawy i formy nienawiści
IV. Wskażcie metody obrony przed nienawiścią w sobie i u innych
5. Wnioski – po prezentacjach uczniów i dyskusji nauczyciel podsumowuje rozważania.
![Page 72: Kompetencje emocjonalne nauczycielaI.pdf](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022021508/587604711a28ab0d0f8bd627/html5/thumbnails/72.jpg)
Bibliografia
J. Madalińska-Michalak, R. Góralska, Kompetencje emocjonalne nauczyciela, ABC Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
K. Szewczyk, Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, WN PWN, Warszawa – Łódź 1999.
D. Goleman, Inteligencja społeczna, Poznań 2007.
M. Łobocki, W trosce o wychowanie w szkole, Impuls, Kraków 2009.