komenda gŁÓwna policji issn 1506-5170 - bip.kgp.policja...

1

KOMENDA GŁÓWNA POLICJI ISSN 1506-5170BIURO PRAWNE

B i u l e t y n P r a w n y

Nr 28

W a r s z a w a 2 0 0 6

§

2

BIULETYN PRAWNY NR 28

K O L E G I U M R E D A K C Y J N EBronisław KACHNIKIEWICZ, Hanna KARASZEWSKA,Kazimierz KOWALSKI, Jan ŁOZIŃSKI, Anna OSZCZĘDA,Krystyna ROGALSKA, Ewa RUDNICKA (sekretarz), MaciejSŁAWIŃSKI (przewodniczący), Barbara ŚWIĄTKIEWICZ(zastępca przewodniczącego), Danuta TRUŚ

REDAKCJA I KOREKTA

Ewa RUDNICKA

PROJEKT OKŁADKI

Danuta CZERSKA

SKŁAD KOMPUTEROWY

Lilianna KRÓLAK

© COPYRIGHT BY BIURO PRAWNE KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI

WYDAWNICTWO CENTRUM SZKOLENIA POLICJI W LEGIONOWIE

ZAM. NR 86/2006; NAKŁAD 1300 EGZ.

ISSN 1506-5170

3

SPIS TREŚCI

M. SŁAWIŃSKI, Dopuszczalność odwołania się od decyzjio umorzeniu postępowania sprawdzającego (opiniaprawna) ........................................................................ 5

W. MALCHER, Tytuł wykonawczy w administracyj-nym postępowaniu egzekucyjnym ............................... 7

B. ŚWIĄTKIEWICZ, Przywrócenie do służby po wyro-ku WSA i ponowne zwolnienie ze służby (opiniaprawna) ....................................................................... 16

I. DANIEL, Wykonywanie przez Policję zleconych czynnościwyjaśniających w zakresie niektórych wykroczeń ............ 18

R. ŻURAWSKI, Co nie jest informacją publiczną?(opinia prawna) ............................................................... 24

R. ŻURAWSKI, Odpowiedź na pytania o inwigilowanie 26

D. JANKOWSKI, Uprawnienie Komendanta Główne-go Policji do prowadzenia postępowania odwo-ławczego w przypadku wydania przez pełnomocni-ków do spraw ochrony informacji niejawnych decyzjio odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwalub o cofnięciu tego poświadczenia ............................. 29

G. MAŁECKI, Stanowisko w związku z opinią prawnąBiura Ochrony Informacji Niejawnych KGP ............. 34

Wyroki Sądów Administracyjnych .................................. 36

5

Maciej S Ł A W I Ń S K I

Dopuszczalność odwołania się od decyzjio umorzeniu postępowania sprawdzającego

(opinia prawna)

Na pytanie „czy od decyzji o umorzeniu postępowaniasprawdzającego, o którym mowa w art. 36 ust. 2b i 2d ustawyz dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych(Dz. U. z 2005 r. nr 196, poz. 1631), przysługuje odwołanie doorganu wyższego stopnia”, odpowiedź brzmi: odwołanie nieprzysługuje.

Artykuł 78 Konstytucji RP ustanawia zasadę dwuin-stancyjności postępowania sądowego i administracyjnego, za-strzegając jednak, że wyjątki od tej zasady może określićustawa.

Konstytucyjną zasadę dwuinstancyjności postępowaniapowtarza przepis art. 127 k.p.a, ustanawiając jedynie dwawyjątki – odwołanie nie służy od decyzji naczelnego organuadministracyjnego (wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy)i od decyzji samorządowego kolegium odwoławczego w spra-wach należących do zadań własnych gminy.

Powstaje pytanie, czy wskazany przepis art. 127 k.p.a.ma zastosowanie do decyzji, będącej przedmiotem opinii. Od-powiedź na to pytanie brzmi: nie. Ustawa o ochronie informa-cji niejawnych, zwana dalej „ustawą”, w art. 48i ust. 1, korzy-stając ze wspomnianego konstytucyjnego upoważnienia dookreślania wyjątków, ograniczyła prawo do odwołania się je-dynie od decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpie-czeństwa i od decyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeń-

6

stwa (dotyczy to także świadectwa bezpieczeństwa przemy-słowego – art. 72a ustawy). Pierwszeństwo ustawy przedprzepisami k.p.a. określa art. 1 ust. 4 tejże ustawy, w myślktórego przepisy k.p.a. (wskazane enumeratywnie) stosuje siędo postępowania sprawdzającego, postępowania odwoławczegoi postępowania bezpieczeństwa przemysłowego – jedyniew zakresie nieuregulowanym w ustawie. Jeśli zatem wspo-mniany art. 48i ust. 1 ograniczył prawo odwołania się dowskazanych przypadków, to prawa tego nie należy rozszerzaćna innego rodzaju decyzje, w tym decyzje o umorzeniu postę-powania sprawdzającego.

Tezę tę potwierdza brak przepisu art. 127 k.p.a., statu-ującego zasadę dwuinstancyjności postępowania administra-cyjnego, w wykazie przepisów Kodeksu postępowania admini-stracyjnego poleconych do stosowania (w zakresie nieuregulo-wanym w ustawie) w art. 1 ust. 4 ustawy.

Za prawem do odwołania się od decyzji o umorzeniu po-stępowania sprawdzającego nie przemawia także materialnycharakter przesłanek umorzenia, wymienionych w art. 36 ust.2b ustawy, które wskazują na zdarzenia niezależne od organuorzekającego i w zasadzie nie zagrażają prawnie chronionemuinteresowi osoby zainteresowanej wydaniem poświadczeniabezpieczeństwa, co w gruncie rzeczy przesądza o bezcelowościwnoszenia odwołania.

7

Wanda M A L C H E R

Tytuł wykonawczy w administracyjnympostępowaniu egzekucyjnym

Zaproponowany cykl artykułów dotyczy postępowaniaegzekucyjnego w administracji oraz wyjaśnienia wątpliwościpowstałych na tle stosowania niektórych przepisów ustawyz dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnymw administracji (Dz. U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954), a takżeprzepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postę-powania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071,z późn. zm.), które stosuje się w postępowaniu egzekucyjnym.

Opracowanie jest adresowane przede wszystkim dosłużb finansowych komend wojewódzkich Policji, zwłaszcza doosób bezpośrednio przygotowujących projekty postanowieńwydawanych przez wierzyciela w postępowaniu egzekucyj-nym; ma ułatwić korzystanie z przyjętych uregulowań praw-nych. Trzeba bowiem podkreślić, że wymienione przepisy naj-częściej stosują komendy wojewódzkie Policji, które jako wie-rzyciele są uprawnione do żądania wykonania przez zobowią-zanego określonego obowiązku pieniężnego w trybie egzekucjiadministracyjnej (np. obowiązku wynikającego z przepisuprawa, jakim jest wnoszenie opłat za przechowywanie bronii amunicji w depozycie Policji).

Przedstawione opracowanie ma oparcie w dotychczaso-wej praktyce Biura Finansów Komendy Głównej Policji orazw orzecznictwie sądów administracyjnych i z pewnością przy-czyni się do wyeliminowania nieprawidłowości i uchybień pro-ceduralnych stwierdzonych przez organ drugiej instancji

8

w toku przeprowadzonych postępowań odwoławczych (zażale-niowych).

Podjęcie decyzji o wszczęciu egzekucji administracyjnejmusi być poprzedzone spełnieniem określonych czynnościprocesowych, wymienionych w przepisach ustawy z dnia17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w admini-stracji (Dz. U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954).

Po pierwsze, zgodnie z brzmieniem art. 15 § 1 cytowanejustawy, egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżelipo upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obo-wiązku wierzyciel uprzednio przesłał mu pismem upomnienie,zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagroże-niem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyj-nego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Postępo-wanie egzekucyjne może zostać wszczęte dopiero po upływie7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia.

Od powyższej zasady istnieją wyjątki. Przepis § 13 roz-porządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r.w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postę-powaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 137,poz. 1541 z późn. zm.) dopuszcza bowiem możliwość wszczęciapostępowania egzekucyjnego w określonych przypadkach bezuprzedniego doręczenia upomnienia. Zgodnie z cytowanymprzepisem, postępowanie egzekucyjne może być wszczęte bezuprzedniego doręczenia upomnienia w przypadku, gdy należ-ność pieniężna została określona w orzeczeniu. To wyłączeniedotyczy orzeczeń (decyzji) o charakterze deklaratoryjnym(określającym), nie dotyczy zaś należności ustalonych w orze-czeniu (decyzje konstytutywne).

Należy zważyć, że w § 9 ust. 1b omawianego rozporzą-dzenia użyto pojęć „orzeczenie określające” i „orzeczenie usta-lające”. Tak więc prawodawca rozróżnia te pojęcia i konse-kwentnie się nimi posługuje. Istnieją zatem dostateczne po-wody przypisywania tym pojęciom swoistego znaczenia praw-nego, nie zaś przyjętego w języku potocznym. Znaczenie praw-

9

ne danych zwrotów i pojęć powinno być rozpatrywane w kon-tekście całego systemu prawa, zgodnie z regułą, że określonerozwiązanie prawne stanowi jedynie fragment obowiązującegoporządku prawnego.

Dlatego też znaczenia pojęć „określające” i „ustalające”(użyte w różnych przypadkach) należy poszukiwać w tej dzie-dzinie prawa, która posługuje się nimi w tym samym kontek-ście, tj. wydawania decyzji. Pojęcia te były użyte w nieobowią-zującej już ustawie z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiąza-niach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. nr 108, poz. 486 z późn.zm.), a obecnie posługuje się nimi ustawa z dnia 29 sierpnia1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60).

Zgodnie z przepisami wymienionych ustaw oraz liniąorzecznictwa sądów administracyjnych, dotyczącą tych przepi-sów, decyzja „ustalająca” ma charakter konstytutywny, tzn.powodujący powstanie zobowiązania w chwili doręczenia zo-bowiązanemu decyzji. Od tego momentu rozpoczyna się biegterminu płatności zobowiązania.

Decyzja „określająca” wysokość zaległości ma charakterdeklaratoryjny. Nie tworzy nowych obowiązków, a jedyniestwierdza fakt uprzedniego powstania zobowiązania na sku-tek zaistniałych okoliczności, z którymi prawo łączy powstanietakiego zobowiązania. Decyzja deklaratoryjna określa więcjedynie wysokość zobowiązania już istniejącego, będącego za-ległością, które powstało w wyniku niewykonania przez zobo-wiązanego ustawowego obowiązku obliczania lub uiszczanianależności pieniężnej.

O tym, czy decyzja jest „ustalająca” czy „określająca”,stanowi wyłącznie uregulowany przez ustawodawcę dla danejnależności sposób powstawania zobowiązania.

Tak więc przepis § 13 pkt 1 wspomnianego rozporządze-nia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. nie ma za-stosowania do kar pieniężnych nakładanych na podstawieart. 93 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporciedrogowym (Dz. U. z 2004 r. nr 204, poz. 2088 z późn. zm.);

10

w tym wypadku mamy do czynienia z decyzją administracyjnąo charakterze konstytutywnym, tj. powodującą powstanie zo-bowiązania po jej doręczeniu.

Należy podkreślić, iż wśród przewidzianych w tym prze-pisie wyjątków nie wymieniono należności pieniężnych, usta-lonych w orzeczeniach, ani przedmiotowych kar pieniężnych.

W tej sytuacji wysłanie upomnienia przed wszczęciempostępowania egzekucyjnego jest obowiązkowe. Przed wysta-wieniem tytułu wykonawczego, obejmującego omawianą karępieniężną, wierzyciele powinni skierować do zobowiązanego –w trybie art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w ad-ministracji – upomnienie zawierające wezwanie do wykonaniaobowiązku.

Analogiczny pogląd w kwestii obowiązku doręczaniaupomnień przed wszczęciem postępowania egzekucyjnegow przypadku kar pieniężnych nakładanych na podstawieart. 93 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym wyraziło Mini-sterstwo Finansów w piśmie z dnia 16 lutego 2005 r. (BiuletynSkarbowy z 2005 r., nr 2/27).

Po drugie, organ egzekucyjny może wszcząć egzekucjęadministracyjną w sytuacji, gdy do wniosku został dołączo-ny tytuł wykonawczy – zgodnie z art. 26 § 1 ustawy o postę-powaniu egzekucyjnym w administracji. O tym, co powinienzawierać tytuł wykonawczy, stanowi art. 27 § 1 i 27a-custawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.Przede wszystkim ma tutaj zastosowanie rozporządzenieMinistra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawiewykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniuegzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 137, poz. 1541z późn. zm.). Zgodnie z § 5 tego rozporządzenia wierzycielwystawia tytuł wykonawczy, którego wzór stanowi załącz-nik nr 4 i 5 do rozporządzenia.

Tytuł wykonawczy powinien zawierać m.in. wskazaniepodstawy prawnej egzekwowanego obowiązku – podanie aktuprawnego, gdy podstawą egzekucji jest przepis, z którego

11

wprost wynikają określone obowiązki, lub decyzji, jeśli egze-kwowany obowiązek wynika z decyzji administracyjnej. Cho-dzi tu o podanie aktu prawnego (prawa materialnego), na pod-stawie którego wydano decyzję administracyjną, lub też o sa-mą decyzję (postanowienie, orzeczenie, ugodę itp.) wydaną napodstawie tych aktów. Najlepiej byłoby podać oba te elementy.

Nie dotyczy to sytuacji, gdy podstawą egzekucji jestprzepis prawa (bez potrzeby wydawania decyzji), z któregowprost wynikają obowiązki (por. wyrok NSA z dnia 7 listopa-da 2000 r., I SA./Ka 1187/99 – niepublikowany).

Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania za-sadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem praw-nym. Taki kategoryczny zakaz jest sformułowany w art. 29§ 1, który jednocześnie wprowadził dla organu egzekucyjnegoobowiązek badania z urzędu dopuszczalności egzekucji admi-nistracyjnej. W orzecznictwie podkreśla się, że regulacje tedotyczą przede wszystkim egzekucji prowadzonych na wnio-sek wierzyciela, co jednak nie oznacza, że w przypadku gdyegzekucję wszczyna się z urzędu – organ egzekucyjny jestzwolniony ze wspomnianego obowiązku.

Zakaz badania zasadności i wymagalności obowiązkuobjętego tytułem wykonawczym nie może być z kolei utożsa-miany z zakazem badania samego tytułu pod względem jegozgodności z obowiązującymi przypisami, a w szczególnościz regulacjami zawartymi w art. 27 ustawy o postępowaniuegzekucyjnym w administracji. Jeśli bowiem tytuł wykonaw-czy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 i art. 27a-custawy, organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji,zwracając tytuł wierzycielowi. Na postanowienie organu egze-kucyjnego o zwrocie tytułu wykonawczego przysługuje wierzy-cielowi (niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym)zażalenie (art. 29 § 2 ustawy).

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnegowielokrotnie podkreślano, iż na organie egzekucyjnym spo-czywa zarówno obowiązek badania dopuszczalności egzekucji

12

administracyjnej, jak i badania – pod względem formalnym –prawidłowości wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyj-nego oraz tytułu wykonawczego (wyrok NSA z dnia 20 sierp-nia 2002 r., III SA 3357/00, MPo 2002, nr 11, poz. 4). Jeżeliorgan egzekucyjny stwierdzi braki formalne w tytule wyko-nawczym wystawionym przez wierzyciela, nie przystępuje doegzekucji; dotyczy to także organu egzekucyjnego, będącegojednocześnie wierzycielem.

Wierzyciel w toku postępowania egzekucyjnego nie może– zdaniem sądu – zmieniać treści tytułu wykonawczego, po-dobnie zresztą jak organ odwoławczy w postępowaniu wywo-łanym wniesieniem zarzutów zobowiązanego (wyrok NSAz dnia 15 grudnia 1999 r., III SA 2035/99 – niepublikowany).

Niespełnienie więc wymogów treści tytułu wykonawcze-go stanowi, zgodnie z art. 33 pkt 10 ustawy, jedną z podstawzarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, żetwierdzenie zobowiązanego, iż tytuł wykonawczy pochodzi odnieuprawnionego podmiotu, oznacza postawienie zarzutuniedopuszczalności egzekucji administracyjnej, czego dotyczyart. 33 pkt 6. Niedopuszczalność egzekucji administracyjnejbez właściwego tytułu wykonawczego wynika wprost z art. 26§ 1 ustawy. Zaznaczono w nim m.in., że tytuł wykonawczywystawia wierzyciel.

Ponadto, ze względu na to, że w trybie administracyjne-go postępowania egzekucyjnego są egzekwowane, co do zasa-dy, obowiązki o charakterze publicznoprawnym, funkcję wie-rzyciela w tym postępowaniu pełnią organy administracji pu-blicznej, chyba że przepisy prawa powierzają tę funkcję innympodmiotom. W świetle art. 5 § 1 ustawy o postępowaniu egze-kucyjnym w administracji pozycja wierzyciela jest inna niżw postępowaniu sądowym; przede wszystkim jest to podmiotadministracji publicznej lub organ (instytucja) wykonującyfunkcje władcze.

Należy również zważyć, że w toku postępowania egzeku-

13

cyjnego między wierzycielem i zobowiązanym mogą być na-wiązywane stosunki o charakterze administracyjnym. Wynikato z faktu, że wierzyciel – nawet jeśli nie jest jednocześnie or-ganem egzekucyjnym – posiada kompetencje do wydawaniaw toku tego postępowania aktów o charakterze władczym,które dotyczą sfery prawnej zobowiązanego.

W świetle art. 17 § 1 przywołanej ustawy rozstrzygnięciei zajęcie przez wierzyciela stanowiska w sprawach dotyczą-cych postępowania egzekucyjnego następuje w formie posta-nowienia. Jeśli wierzyciel działa w formie postanowienia, re-alizuje kompetencje władcze właściwe dla administracyjnegoorganu orzekającego.

Tytuł wykonawczy nie jest decyzją administracyjnąw rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks po-stępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz.1071 z późn. zm.), lecz jedynie swoistym dokumentem urzę-dowym, niezbędnym do wszczęcia i prowadzenia postępowaniaegzekucyjnego.

A zatem nie jest dopuszczalne zastosowanie trybu okre-ślonego w art. 113 k.p.a. do sprostowania oczywistych omyłek,błędów pisarskich lub rachunkowych w tytułach wykonaw-czych. Przepis art. 113 § 1 k.p.a. stanowi, że organ admini-stracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony spro-stować postanowieniem błędy pisarskie i rachunkowe orazinne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.Z mocy art. 126 k.p.a. przepis ten stosuje się odpowiednio dopostanowień.

Zgodnie z art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnymw administracji, jeżeli przepisy tej ustawy nie stanowią ina-czej, w postępowaniu egzekucyjnym w administracji mają od-powiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania ad-ministracyjnego. Jednakże nawet w przypadku oczywistejomyłki, błędu pisarskiego lub rachunkowego w tytule wyko-nawczym zastosowanie art. 113 k.p.a. byłoby rażącym naru-szeniem prawa. Przepis ten służy bowiem prostowaniu oczy-

14

wistych omyłek w aktach administracyjnych, jakimi są decyzjei postanowienia. Takim aktem nie jest tytuł wykonawczy, aniżaden z elementów, które znajdują się w tym tytule, a któreprzewiduje art. 27 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnymw administracji, a więc dokumencie pochodzącym od wierzy-ciela. Zamieszczenie tych elementów przez wierzyciela jestczynnością materialno-techniczną.

Zastosowanie zatem trybu przewidzianego w art. 113k.p.a. do sprostowania oczywistej omyłki w tytule wykonaw-czym byłoby rażącym naruszeniem prawa, stanowiącym prze-słankę stwierdzenia nieważności decyzji wymienionąw art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., który to przepis z mocy art. 126tegoż kodeksu ma zastosowanie do postanowień (por. wyrokWSA z dnia 10 grudnia 2004 r. sygn. akt III SA 2448/03 – nie-publikowany).

Tytuły wykonawcze nie są również innymi aktamiz administracji publicznej, dotyczącymi uprawnień lub obo-wiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowaw art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawoo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U.nr 135, poz. 1270 z późn. zm.). Nie jest więc dopuszczalne ichzaskarżenie do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Tytuł wykonawczy, jak podkreślono, jest dokumentemurzędowym, którego doręczenie zobowiązanemu wszczynapostępowanie egzekucyjne. W sprawach dotyczących postępo-wania egzekucyjnego organy egzekucyjne i wierzyciel, zgodniez przepisem art. 17 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnymw administracji, rozstrzygają i wydają postanowienia, które –po wyczerpaniu toku odwoławczego przed właściwymi orga-nami – mogą dopiero podlegać zaskarżeniu do sądu admini-stracyjnego.

Bezpośrednie zakwestionowanie tytułów wykonawczych,zgodnie z art. 27 § 1 pkt 9, może nastąpić jedynie w formiezgłoszenia zarzutów w sprawie prowadzenia postępowaniaegzekucyjnego, wnoszonych do organu egzekucyjnego w ter-

15

minie 7 dni od daty doręczenia tytułu. Rozpatrując zarzuty,organ egzekucyjny po uprzednim uzyskaniu ostatecznego po-stanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postano-wienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu w myślart. 34 § 4 powołanej ustawy, wydaje postanowienie w sprawiezgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione –o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniumniej uciążliwego środka egzekucyjnego.

Zarówno postanowienia wierzyciela, jak i postanowieniaorganu egzekucyjnego podlegają w ramach postępowania ad-ministracyjnego kontroli instancyjnej. Dopiero po wyczerpaniudrogi odwoławczej (zażaleniowej) w ramach danego postępo-wania możliwe będzie zaskarżenie podjętych w jego toku roz-strzygnięć do sądu administracyjnego (por. postanowienieWSA z dnia 29 marca 2005 r. I SA/Wa 232/05 – niepubliko-wane).

16

Barbara Ś W I Ą T K I E W I C Z

Przywrócenie do służby po wyroku WSAi ponowne zwolnienie ze służby

(opinia prawna)

Komendant Wojewódzki Policji w Opolu zwrócił się doDyrektora Biura Prawnego Komendy Głównej Policji z prośbąo opinię prawną dotyczącą przywrócenia do służby i ponowne-go zwolnienia z niej policjanta. Do pisma dołączono opis stanufaktycznego i prawnego oraz opinię prawną radcy prawnegoKWP w Opolu, podkom. Jolanty Fili.

Na wstępie należy zaznaczyć, że nie ma prawnych pod-staw do zajęcia stanowiska w tej sprawie przez DyrektoraBiura Prawnego KGP; takie stanowisko spowodowałoby naru-szenie toku instancji. Wątpliwości budzi treść załączonej opiniiprawnej w kontekście zadanych w piśmie pytań. Wydaje się,że radca prawny wydawał opinię, nie znając drugiego z pytańpostawionych w przywołanym na wstępie piśmie. Nie sfor-mułowano w nim żadnych wątpliwości w stosunku do załączo-nej opinii prawnej. Takie postępowanie narusza zasady spo-rządzania opinii prawnych przez radców prawnych KomendyGłównej Policji w sprawach prowadzonych przez komendywojewódzkie Policji.

Odpowiadając na pierwsze pytanie postawione w cyto-wanym piśmie, w pełni popieram opinię radcy prawnego pod-kom. Jolanty Fili. Zgodnie z ustaloną linią orzecznictwa sądówadministracyjnych, wyrok wojewódzkiego sądu administracyj-nego, uchylający rozkaz o zwolnieniu policjanta ze służby, jestprzywróceniem tegoż policjanta do służby i nie ma ani potrze-

17

by, ani podstaw prawnych do wydawania decyzji o przywróce-niu do służby. Należy wydać decyzję o mianowaniu policjantana stanowisko służbowe – takie samo lub równorzędne.

Co do drugiego pytania – nie mogę zgodzić się z przyjętąkoncepcją liczenia terminu siedmiodniowego do zgłoszeniagotowości do służby od daty uprawomocnienia się wyroku. Niema w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawoo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U.nr 153, poz. 1270) obowiązku sądu doręczenia prawomocnegowyroku stronie. Sąd czyni to na wniosek strony, która nie mażadnej możliwości, by dowiedzieć się w dacie stwierdzeniaprawomocności o tym fakcie. Sąd stwierdza prawomocnośćwyroku na posiedzeniu niejawnym (art. 169 powoływanejustawy). W tym przypadku wyrok z dnia 27 października2005 r. uprawomocnił się dnia 10 stycznia 2006 r. Strona do-wiedziała się o tym w dniu 31 stycznia 2006 r. (telefonicznie).Pan S. nie wystąpił do WSA w Opolu z wnioskiem o stwier-dzenie prawomocności i przesłanie wyroku. Dlatego też nale-ży, moim zdaniem, przyjąć datę 31 stycznia 2006 r. za datę, odktórej rozpoczął się bieg siedmiodniowego terminu do zgłosze-nia gotowości podjęcia służby. Ponieważ Pan S. zgłosił takągotowość w dniu 1 lutego 2006 r., nie uchybił terminowi okre-ślonemu w art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.o Policji (tj. Dz. U. z 2002 r. nr 7, poz. 58 ze zm.).

Kwiecień 2006 r.

18

Izabela D A N I E L

Wykonywanie przez Policjęzleconych czynności wyjaśniających

w zakresie niektórych wykroczeń

W świetle obowiązujących przepisów wykonywanieprzez Policję czynności wyjaśniających w sprawach wykroczeńujawnionych przez strażników straży gminnych (miejskich) zapomocą urządzeń samoczynnie rejestrujących prędkość niejest uzasadnione.

Zadania i zakres uprawnień straży gminnych (miej-skich) normuje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażachgminnych (Dz. U. nr 123, poz. 779 z późn. zm.). Zgodnie z jejart. 1 ust. 1 oraz art. 10 straż gminna jest tworzona wyłączniedo ochrony porządku publicznego na terenie gminy. Wykonujezadania związane z ochroną porządku publicznego, wynikają-ce z ustaw i prawa miejscowego. Zadania ochronne wykonująpracownicy straży, zwani strażnikami. Jednym z podstawo-wych zadań straży, unormowanych w art. 11 cyt. ustawy, jestczuwanie nad porządkiem i kontrolą ruchu drogowego –w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym. Nale-ży podkreślić, iż zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r.nr 58, poz. 515 z późn. zm.) czuwanie nad bezpieczeństwemi porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kon-trolowanie należą do zadań Policji. Odstępstwem od tej zasadyjest wykonywanie tych zadań (w ograniczonym stopniu i pospełnieniu określonych warunków) przez wskazane podmioty,w tym przez strażników straży gminnych (miejskich).

19

Zakres czynności kontrolnych wykonywanych przezstrażników straży gminnych (miejskich) określa rozporządze-nie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia30 grudnia 2002 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego(Dz. U. z 2003 r. nr 14, poz. 144 z późn. zm.) wydane na mocyszczegółowego upoważnienia zawartego w art. 131 ust. 1 pkt 2ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.Zgodnie z § 17 ust. 1 pkt 1 lit. b i c tego rozporządzenia straż-nicy straży gminnych (miejskich) uzyskali uprawnienie dowykonywania czynności z zakresu ruchu drogowego w odnie-sieniu do kierujących pojazdami i niestosujących się do wska-zań sygnalizacji świetlnej oraz przekraczających dozwolonąprędkość.

Wykonują oni wymienione czynności wyłącznie za po-mocą urządzeń samoczynnie rejestrujących przekroczenie do-zwolonej prędkości lub niestosowanie się do wskazań sygnali-zacji świetlnej (§ 17 ust. 2).

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o strażachgminnych strażnik, wykonując ustawowe zadania, ma pra-wo do nakładania grzywien w postępowaniu mandatowymza wykroczenia, w trybie przewidzianym przepisami o po-stępowaniu w sprawach o wykroczenia. Ustawa o strażachgminnych nie określa wykroczeń, do których stosuje się po-stępowanie mandatowe. Wykroczenia, za które strażnik strażygminnej (miejskiej) może nałożyć grzywnę w drodze mandatukarnego, w tym wykroczenia w ruchu drogowym, określa roz-porządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjiz dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie wykroczeń, za którestrażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładaniagrzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. nr 208,poz. 2026), wydane na podstawie art. 95 § 4 Kodeksu postę-powania w sprawach o wykroczenia.

Przesłanki postępowania mandatowego określa art. 97Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Przepis § 1pkt 2 tego artykułu przewiduje, że funkcjonariusz uprawniony

20

do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może jąnałożyć, gdy „stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie podnieobecność sprawcy albo za pomocą urządzenia pomiarowegolub kontrolnego, a nie zachodzi wątpliwość co do osoby spraw-cy czynu, w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniuw niezbędnym zakresie czynności wyjaśniających, podjętychniezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia. Nałożenie grzywnyw drodze mandatu nie może nastąpić (...) po upływie 30 dni oddaty ujawnienia czynu”. Stwierdzenie wykroczenia za pomocąurządzenia pomiarowego lub kontrolnego może nastąpić za-równo po ujawnieniu wykroczenia za pomocą takich urządzeń,jak i wówczas, gdy wykroczenie zostanie tylko zarejestrowaneprzez to urządzenie, a ustalenie kto jest sprawcą wymagaprzeprowadzenia czynności wyjaśniających.

Przeprowadzenie niezbędnych czynności wyjaśniającychpolega na podjęciu takich czynności wyłącznie w celu dokona-nia ustaleń niezbędnych do zastosowania postępowania man-datowego; chodzi o ustalenie, czy zostało popełnione wykro-czenie i czy nie ma wątpliwości co do osoby sprawcy. Pewnośćco do osoby sprawcy czynu jest warunkiem nałożenia mandatukarnego. Podjęcie czynności wyjaśniających musi nastąpićniezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia np. po obejrzeniuzdjęć zarejestrowanych przez fotoradar.

W literaturze powszechnie przyjmuje się, że datą ujaw-nienia czynu zarejestrowanego przez fotoradar jest data „od-czytania” zarejestrowanego obrazu. Jest ona zbieżna z datąpopełnienia wykroczenia albo późniejsza. Chodzi o to, aby niebyła zbyt odległa od daty zarejestrowania.

W toku czynności wyjaśniających należy obowiązkowoprzesłuchać osobę podejrzaną o popełnienie wykroczenia, co doktórej istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia prze-ciwko niej wniosku o ukaranie (art. 54 § 6 k.p.w.). Odstęp-stwem od tej zasady jest przepis § 7 art. 54 k.p.w., zgodniez którym można od przesłuchania odstąpić, jeżeli byłoby onopołączone ze znacznymi trudnościami, np. z odległością od

21

siedziby straży. Nie można bowiem stosować procedur bar-dziej uciążliwych niż sam czyn. Odstępując od przesłuchaniaosoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia, organ prowa-dzący czynności wyjaśniające (straż gminna) nie może wezwaćtakiej osoby do nadesłania wyjaśnień na piśmie, a jedynie po-uczyć o przysługującym jej prawie do ich nadesłaniaw terminie 7 dni od odstąpienia od przesłuchania.

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania w spra-wach o wykroczenia czynności wyjaśniające – to działaniauprawnionego organu ścigania wykroczeń, podejmowaneprzed wszczęciem postępowania, sprowadzające się do czynno-ści wykrywczych (operacyjnych) i dowodowych (procesowych)w zakresie określonym przez Kodeks. Według art. 54 § 1k.p.w. w celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpieniaz wnioskiem o ukaranie oraz zebrania danych niezbędnych dosporządzenia wniosku o ukaranie, Policja przeprowadza czyn-ności wyjaśniające. Zgodnie z art. 56 § 2 k.p.w. – uprawnieniaPolicji do przeprowadzenia czynności wyjaśniających w spra-wach o wykroczenia mogą prowadzić także, w granicach swejwłaściwości, organy wskazane w art. 17 § 2 i 3 k.p.w., czyliorgany uprawnione do pełnienia funkcji oskarżyciela publicz-nego. Wśród organów wymienionych w art. 17 § 3 są strażegminne (miejskie). Wskazane podmioty mają uprawnieniaoskarżyciela publicznego, pod warunkiem że w trakcie swegodziałania ujawniły wykroczenie i wystąpiły w związku z tymdo sądu z wnioskiem o ukaranie.

Straż gminna (miejska) nie należy do instytucji wymie-nionych w art. 56 ust. 3 cyt. kodeksu, mogących w sprawie,w której ujawniły wykroczenie, zwracać się do Policji o prze-prowadzenie czynności wyjaśniających w zakresie niezbędnymdo ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnio-skiem o ukaranie oraz do zebrania danych koniecznych dosporządzenia tego wniosku.

Przeprowadzenie czynności wyjaśniających może zlecićPolicji tylko prokurator na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu po-

22

stępowania w sprawach o wykroczenia.Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy o strażach

gminnych strażnik jest uprawniony do dokonywania czynnościwyjaśniających, kierowania do sądu wniosków o ukaranie,oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych –w trybie i zakresie określonym w Kodeksie postępowaniaw sprawach o wykroczenia. Wskazane uprawnienia strażygminnych (miejskich) dotyczą także prowadzenia postępowańwyjaśniających w sprawach wykroczeń ujawnionych przezstrażników straży gminnych (miejskich) za pomocą urządzeńsamoczynnie rejestrujących prędkość. W tych czynnościachstraże gminne (miejskie) nie mogą być zastąpione przez Poli-cję, jeżeli ujawniły wykroczenia w zakresie swego działania.Żądanie straży gminnych (miejskich) wykonywania przez Po-licję czynności wyjaśniających w takich przypadkach jest bez-zasadne.

Bezpodstawne jest też żądanie straży gminnych (miej-skich) wykonywania przez Policję czynności wyjaśniających napodstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznychi Administracji z dnia 12 sierpnia 2004 r. w sprawie zakresui sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejski-mi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta GłównegoPolicji nadzoru nad działalnością straży (Dz. U. nr 187, poz.1943). Przepisy tego rozporządzenia przewidują udzielanietym strażom wsparcia w czynnościach, w których siły strażysą niewystarczające, nie przewidują natomiast wykonywaniaprzez Policję na żądanie straży czynności wyjaśniającychw sprawach o wykroczenia (§ 4 ust. 1).

Wymienione przepisy wskazują, że straż gminna (miej-ska) posiada legitymację do nakładania grzywien w drodzemandatu karnego za wykroczenia, polegające na przekrocze-niu dozwolonej prędkości, zarejestrowane za pomocą fotorada-ru, oraz jest uprawniona do przeprowadzania postępowaniawyjaśniającego w tej kwestii. Nie ma zaś podstaw prawnych,upoważniających straż gminną (miejską) do zlecania Policji

23

przeprowadzenia czynności wyjaśniających w wymienionymzakresie w sytuacji, gdy posiada ona legitymację prawną doich przeprowadzania. Czynności wyjaśniające jako obowiąz-kowe działanie organów ścigania wykroczeń mogą być podej-mowane tylko przez podmioty ustawowo do tego uprawnione.

Bezpodstawne jest też zlecanie przeprowadzenia czyn-ności wyjaśniających lub przekazywanie spraw Policji przezstraż gminną (miejską) na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8 cyt.ustawy o strażach gminnych, który uprawnia strażnika, wy-konującego ustawowe zadania, do żądania niezbędnej pomocyod instytucji państwowych i samorządowych. Zakres i sposóbudzielania tej pomocy został uregulowany w § 10-13 rozporzą-dzenia Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2004 r. w sprawiezakresu i sposobu wykonywania przez strażników gminnych(miejskich) niektórych czynności (Dz. U. nr 247 poz. 2473). Nieobejmuje on czynności wyjaśniających wynikających z art. 54--55 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Ponad-to strażnik korzysta z pomocy instytucji państwowych i samo-rządowych na podstawie wyrażonej przez nie pisemnej zgody.

Odnosząc się do pojęcia pomocy prawnej w kwestii czyn-ności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia, należystwierdzić, że zgodnie z art. 396 k.p.k. pomoc prawna w sensieprocesowym jest czynnością, występującą wyłącznie w postę-powaniu sądowym i łączy się z kwestią właściwości i składusądu do rozpatrzenia sprawy. Przepisy art. 396 k.p.k. mająodpowiednie zastosowanie w postępowaniu w sprawach o wy-kroczenia na podstawie art. 81 k.p.w. Pomoc prawna tak ro-zumiana nie może dotyczyć czynności wyjaśniających w spra-wach o wykroczenia.

W tym stanie prawnym należy stwierdzić, że nie mapodstaw prawnych do wykonywania przez Policję, na żądaniestraży gminnych (miejskich), czynności wyjaśniającychw sprawach wykroczeń ujawnionych przez strażników za po-mocą urządzeń pomiarowo-kontrolnych typu „fotoradar”.

24

Robert Ż U R A W S K I

Co nie jest informacją publiczną?(opinia prawna)

Interpretacja przepisów prawa i wydanie opinii na pod-stawie zaistniałego stanu faktycznego, to nie są informacjepubliczne i nie dotyczą ich zapisy ustawy z dnia 6 września2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112,poz. 1198 z późn. zm.). Biuro Prawne Komendy Głównej Policjiwydało już taką opinię 22 grudnia 2005 r. Podtrzymując tamtostanowisko, należy jednoznacznie stwierdzić, iż pomimo brakudefinicji „informacji publicznej” w ustawie, jej zakres, chociażniezamknięty, został zawarty w art. 6 ustawy i nie ma w niminterpretacji przepisów prawnych oraz opinii wydawanych napodstawie zaistniałego stanu faktycznego, w związku z czymte kwestie nie są informacjami publicznymi w rozumieniuprzepisów tej ustawy.

Wyrokiem z 19 grudnia 2002 r. sygnatura II SA 3301/02Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął sprawę, w którejobywatel domagał się od Straży Pożarnej, z jednej strony, in-formacji o obowiązującym prawie, z drugiej zaś – zastosowa-nia tego prawa w konkretnej sprawie indywidualnej poprzezprzyjęcie szkody i odpowiedzialności odszkodowawczej organu.Sąd stwierdził jednoznacznie, iż „w pierwszej sytuacji – nieznajduje zastosowania ustawa o dostępie do informacji pu-blicznej na podstawie jej art. 1 ust. 2, dostęp do treści aktówprawnych (z wyjątkiem aktów nieogłoszonych i ich projektów)regulowany jest bowiem odrębną ustawą z dnia 20 lipca2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych

25

aktów prawnych (Dz. U. nr 62, poz. 718 z późn. zm.).W drugiej sytuacji sprawa nie ma charakteru informacji

publicznej, nie dotyczy bowiem faktów, lecz stosowania prawaw indywidualnej kwestii z dziedziny administracji publicznej.Nie może być więc ona rozstrzygana decyzją wydaną na pod-stawie art. 16 ustawy o dostępie do informacji publicznej, któ-ra nie znajduje w tym przypadku zastosowania, nie jest bo-wiem spełniony jej zakres podmiotowy i przedmiotowy.

W takiej sytuacji organ nie miał podstawy do wydaniadecyzji w sprawie, lecz powinien wnioskodawcę poinformowaćpismem, że sprawa nie dotyczy informacji publicznej bądźdotyczy takiej informacji, w stosunku do której istnieje od-mienny tryb dostępu.

Wydanie decyzji bez podstawy prawnej uprawnia dostwierdzenia nieważności z art. 156 § 1 pkt 2 ustawyz dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administra-cyjnego (Dz. U. 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.). W świetleorzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego taka formawinna wynikać bowiem z przepisów szczególnych w sposóbwyraźny lub dorozumiany.

Zacytowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnegojednoznacznie określa sposób postępowania wówczas, gdy or-gan uznaje, iż sprawa wniesiona przez obywatela nie ma cha-rakteru informacji publicznej.

Reasumując, zawarte w pytaniu przykłady nie są infor-macjami publicznymi w rozumieniu ustawy o dostępie do in-formacji publicznej, a wnioskodawcę należy poinformować, iżsprawa nie dotyczy informacji publicznej, Komenda GłównaPolicji zaś nie jest obowiązana do interpretacji przepisów pra-wa ani też do wydawania opinii na podstawie zaistniałegostanu faktycznego.

Maj 2006 r.

26

Robert Ż U R A W S K I

Odpowiedź na pytania o inwigilowanie

Prezentowana opinia powstała w związku z pytaniami,które skierował do Komendanta Głównego Policji dziennikarzgazety ogólnopolskiej.

Pytający prosił o odpowiedź czy był inwigilowanyprzez Policję, czy Policja rejestrowała jego rozmowy telefo-niczne oraz jakie zgromadziła materiały i czy są one nadalprzechowywane; domagał się także udostępnienia materia-łów operacyjnych.

Dziennikarzowi udzielono następującej odpowiedzi:

W powołanym przez Pana wyroku z dnia 12 grudnia2005 r. sygn. akt K 32/04 Trybunał Konstytucyjny nie uznałart. 19 ust. 16 ustawy o Policji za niezgodny z Konstytucjąi choć wskazał w treści uzasadnienia lukę prawną, tostwierdził, że nie może ona być przedmiotem zaskarżeniaprzez Trybunał Konstytucyjny. Przywołany przepis wyklu-cza możliwość informowania zainteresowanego o kontrolioperacyjnej w „czasie jej trwania”, co wynika jednoznaczniez jego treści. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż nie jest totożsame z zakazem udzielania takiej informacji w sytuacji,gdy czynności operacyjne nie są już prowadzone, a aktuoskarżenia nie wniesiono.

W ramach obowiązujących przepisów prawnych udo-stępnienie materiałów może nastąpić na żądanie zaintere-sowanego, nie ma zaś powodów, znajdujących oparciew przepisach prawnych, do informowania osoby objętej

27

działaniem operacyjnym przez Policję z jej własnej inicjatywy.Trybunał Konstytucyjny, rozważając te kwestie, po-

minął przepis art. 19 ust. 7 ustawy o Policji, który stanowi,iż zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnejmateriały, niezawierające dowodów pozwalających nawszczęcie postępowania karnego, przechowuje się po zakoń-czeniu kontroli przez 2 miesiące, a następnie dokonuje sięich protokolarnego, komisyjnego zniszczenia. Zniszczeniemateriałów zarządza organ Policji, który wnioskował zarzą-dzenie kontroli operacyjnej.

Tym samym Trybunał Konstytucyjny nie rozstrzygnąłkwestii co do sytuacji, gdy kontrola operacyjna była prowa-dzona, materiały zostały zniszczone, a zainteresowany za-żądał udostępnienia tych materiałów.

Ponadto należy zwrócić uwagę, iż w obecnie obowią-zującym stanie prawnym nie ma przepisów określającychtryb udostępnienia takich materiałów, gdy kontrola opera-cyjna była, a aktu oskarżenia nie wniesiono.

Te dywagacje prawne nie są odpowiedzią na zadanepytania, lecz próbą wyjaśnienia skomplikowanego charak-teru sprawy.

Odpowiedzi na zadane pytania mogłyby być następu-jące:

1) jeżeli osoba byłaby poddana kontroli operacyjnejobecnie, to niemożliwe jest udzielenie o tym infor-macji ani udostępnienie materiałów, co wynika wy-raźnie z art. 19 ust. 16 ustawy o Policji;

2) jeżeli osoba byłaby poddana kontroli operacyjnej,a materiały zostałyby zniszczone, to informacjio tym organy Policji również nie mogą udzielić, po-nieważ Policja nie może prowadzić – i nie prowadzi– rejestru osób, które były poddane kontroli opera-cyjnej; jeżeli osoba nie była poddana kontroli opera-cyjnej, to takiej informacji organy Policji równieżnie mogą udzielić, art. 19 ust. 16 ustawy o Policji

28

przewiduje bowiem dwie sytuacje udzielenia takichinformacji – w wypadku przekształcenia materia-łów operacyjnych w materiały procesowe zgodniez art. 321 Kodeksu postępowania karnego lub gdybyła prowadzona kontrola operacyjna, która nie za-kończyła się przekształceniem tych materiałóww materiały procesowe. Warunkiem sine qua nonudzielenia takiej informacji jest fakt prowadzeniakontroli operacyjnej, co w opisanej sytuacji nie za-istniało.

A zatem na tak zadane pytania nie można udzielić za-dowalającej odpowiedzi, ponieważ zawsze ta odpowiedź mu-siałaby być negatywna. Mogłaby ona być w pewnym przy-padku nieprawdziwa i naruszałaby zasadę zaufania obywa-teli do państwa. Z kolei odpowiedź pozytywna byłaby zła-maniem przepisu art. 19 ust. 16 ustawy o Policji. Jego na-ruszenie groziłoby konsekwencjami prawnymi wobec osobyudzielającej odpowiedzi za złamanie przepisów o ochronieinformacji niejawnych. Reasumując, jeśli kontrola operacyj-na nie była prowadzona, przepisy prawne nie nakładają naorgan Policji obowiązku informowania zainteresowanegoo nieprzeprowadzaniu takiej kontroli.

29

Dariusz J A N K O W S K I

Uprawnienie Komendanta Głównego Policjido prowadzenia postępowania odwoławczegow przypadku wydania przez pełnomocników

do spraw ochrony informacji niejawnych decyzji o odmowie wydania poświadczenia

bezpieczeństwa lub o cofnięciutego poświadczenia

Przedstawiona interpretacja prawna dotyczy uprawnie-nia Komendanta Głównego Policji do prowadzenia postępo-wania odwoławczego w przypadku wydania przez pełnomoc-ników do spraw ochrony informacji niejawnych Policji (funk-cjonujących na szczeblu komend wojewódzkich) w I instancjidecyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lubdecyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa. Kwestia tajest uregulowana w przepisach rozdziału 5a ustawy z dnia22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U.z 2005 r. nr 169, poz. 2031), zwanej dalej „ustawą”. Wedługartykułu 48a ust. 1 ustawy: „Od decyzji o odmowie wydaniapoświadczenia bezpieczeństwa lub decyzji o cofnięciu poświad-czenia bezpieczeństwa służy osobie sprawdzanej odwołanie doPrezesa Rady Ministrów, z zastrzeżeniem art. 48i ust. 1”; prze-pis ten sugeruje, że jedynym właściwym organem do rozpo-znawania przedmiotowych odwołań jest Prezes Rady Mini-strów, działający de facto za pośrednictwem koordynatora dospraw służb specjalnych. Mając jednakże na uwadze sformu-łowanie „z zastrzeżeniem art. 48i ust. 1” należy odnieść się do

30

tego przepisu jako odesłania do lex specialis. Artykuł 48iust. 1 w brzmieniu: „Od wydanej przez pełnomocnika ochronydecyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lubdecyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa – osobiesprawdzanej służy odwołanie odpowiednio do Szefa AgencjiBezpieczeństwa Wewnętrznego albo Szefa Wojskowych SłużbInformacyjnych”), który jest de facto identyczny ze wspomnia-nym na wstępie art. 48a ust. 1 (z wyjątkiem zmienionego szy-ku w zdaniu), sugeruje zupełnie innych adresatów dyspozycjiwłaściwych do rozpoznania odwołania w tożsamych sytuacjach(dyspozycje obu przepisów pokrywają się zupełnie).

Sytuacja powyższa powoduje, że osoba sprawdzana nie-zadowolona z wyniku postępowania sprawdzającego może,kierując się własnym punktem widzenia, złożyć w skrajnymprzypadku odwołanie do jednego z trzech podmiotów, nie na-ruszając jednocześnie żadnego z przepisów ustawy. Dodatko-wo wątpliwości interpretacyjne pogłębia treść przepisuart. 48b ust. 1 ustawy, gdyż zgodnie z literalnym jego brzmie-niem odwołanie adresowane do służby ochrony państwa (ergo– ABW lub WSI) musi zostać przesłane do Prezesa Rady Mini-strów (sic?!), i to w terminie zawitym.

Powstaje zatem pytanie – jaka jest wzajemna relacjatych przepisów w sytuacji, gdy są one ze sobą niespójnelogicznie?

Zakładając racjonalność ustawodawcy (wykładnię języ-kowo-logiczną), należy przyjąć, że bez względu na to kto for-malnie będzie adresatem odwołania (nawet KomendantGłówny Policji poprzez zastosowanie art. 48m w związkuz art. 30 ustawy), w końcu musi ono trafić do Prezesa RadyMinistrów, gdyż przepis art. 48a ust. 1 rozpoczyna rozdział 5ai reszta przepisów tej części ustawy bierze od niego swój po-czątek. W przypadku przyjęcia takiego rozwiązania PrezesRady Ministrów zostałby obarczony obowiązkiem pełnieniafunkcji organu II instancji w odniesieniu do postępowańsprawdzajacych prowadzonych w całym państwie [należy

31

zwrócić uwagę, że na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy do ochro-ny informacji niejawnych nie mają zastosowania przepisy art.17 i art. 18 oraz Rozdziału 10 w Dziale II „Odwołania” z usta-wy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania admini-stracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.)]. Pełneratio legis komentowanych przepisów można by było zapewnezrozumieć, dysponując wykładnią autentyczną (autora – Sej-mu RP), która jednakże nie jest znana piszącemu niniejsząopinię.

Wracając jednak do meritum niniejszej opinii, pragnęzauważyć, że Policja prowadzi postępowania sprawdzającew odniesieniu do kandydatów do służby lub pracy w Policji,a także do policjantów i pracowników cywilnych Policji,w przypadku gdy konieczne jest przedłużenie posiadanychpoświadczeń bezpieczeństwa. Postępowania te są prowadzonena mocy ustawy – na podstawie upoważnienia zawartegow treści art. 30 w brzmieniu: „Agencja Bezpieczeństwa We-wnętrznego, Agencja Wywiadu, Wojskowe Służby Informacyjneoraz Policja, Żandarmeria Wojskowa, Straż Granicznai Służba Więzienna przeprowadzają samodzielne postępowa-nia sprawdzające wobec osób ubiegających się o przyjęcie dosłużby lub pracy w tych organach, stosując odpowiednio prze-pisy ustawy. Przepis stosuje się także w stosunku do osób peł-niących służbę lub zatrudnionych w tych organach i służ-bach.”. W związku z jednoznaczną treścią powyższego przepi-su powstaje wątpliwość, czy opisana na wstępie proceduraodwoławcza ma pełne zastosowanie do Policji. Skoro ustawo-dawca przesądził, że postępowanie sprawdzające prowadziPolicja samodzielnie, to tak sformułowany przepis sugeruje, żePolicja jest uprawniona również do prowadzenia komentowa-nego postępowania odwoławczego, które jest etapem mającymswój początek po zakończeniu postępowania sprawdzającego.Za takim rozumieniem przemawia przepis art. 48m ustawy,który brzmi:

„W zakresie postępowania odwoławczego i skargowego,

32

dotyczącego postępowania sprawdzającego przeprowadzonegow trybie art. 30, przepisy niniejszego rozdziału dotyczące:

1) służby ochrony państwa stosuje się do Policji, Żan-darmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Agencji Wy-wiadu lub Służby Więziennej;

2) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub SzefaWojskowych Służb Informacyjnych stosuje się do Sze-fa Agencji Wywiadu, Komendanta Głównego Policji,Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej, Ko-mendanta Głównego Straży Granicznej lub DyrektoraGeneralnego Służby Więziennej.”.

Tak więc sprzeczność aksjologiczna występująca międzyprzepisami art. 48a ust. 1 oraz art. 48i ust. 1 musi być inter-pretowana w duchu całej ustawy, a zwłaszcza w kontekściecelu, dla jakiego ustawodawca wprowadził przepisy art. 30oraz art. 48m. Skoro bowiem przepis art. 48m odsyła do sto-sowania przepisów całego Rozdziału 5a w pełni do Policji orazKomendanta Głównego Policji (nie istnieje w tym konkretnymprzepisie odesłanie „odpowiednio” lub „z zastrzeżeniem”), toprzepis art. 48i ust. 1, traktujący o organach właściwych dorozpoznania odwołania, należy uznać za wskazujący Komen-danta Głównego Policji (centralny organ administracji rządo-wej) jako organ II instancji jedynie właściwy w przedmioto-wych sprawach, które zaistniały w Policji. Taka interpretacjajest właściwa w kontekście treści wzorów decyzji zawartychw załącznikach nr 8 i 11 do rozporządzenia Prezesa RadyMinistrów z dnia 25 sierpnia 2005 r. w sprawie wzorówpoświadczenia bezpieczeństwa, decyzji o odmowie wydaniapoświadczenia bezpieczeństwa oraz decyzji o cofnięciu po-świadczenia bezpieczeństwa (Dz. U. nr 171, poz. 1431), gdyżprawodawca, wykonując delegację z art. 36 ust. 3 ustawy, jed-noznacznie wskazał Komendanta Głównego Policji jako organII instancji właściwy do wydania decyzji o odmowie wydanialub cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa. Gdyby bowiemprawodawca, Prezes Rady Ministrów, miał wolę pozostawie-

33

nia do swojej dyskrecjonalnej właściwości prawa do rozpatry-wania przedmiotowych odwołań, to wyraziłby to expressis ver-bis w treści wskazanych załączników i upoważnił wyłączniesiebie jako organ właściwy do rozpatrzenia odwołania – notabene w zgodzie z literalnym brzmieniem art. 48a ust. 1 usta-wy. Taka sytuacja nie nastąpiła jednak w treści komentowa-nego rozporządzenia, co pozwala na przyjęcie prezentowanejinterpretacji o wyłącznym uprawnieniu Komendanta Główne-go Policji do rozpatrywania odwołań od decyzji wydawanychw ramach postępowań sprawdzających prowadzonych przezPolicję. Przeciwne rozumowanie oraz stosowanie interpretacjizawężającej w kontekście brzmienia przepisu art. 48a ust. 1prowadziłoby do przyjęcia błędnego stanowiska o istnieniuprzedmiotowego uprawnienia jedynie po stronie Prezesa RadyMinistrów, które in fine musiałoby wyłączyć z zakresu pod-miotowego Szefa ABW, Szefa AW, Szefa WSI, Dyrektora Ge-neralnego SW oraz wszystkich Komendantów.

Marzec 2006 r.

34

Grzegorz M A Ł E C K I

Stanowisko w związku z opinią prawnąBiura Ochrony Informacji Niejawnych KGP

Postępowania odwoławcze od odmowy wydania lub cof-nięcia poświadczenia bezpieczeństwa, w zależności od rodzajuinformacji niejawnych, prowadzą kierownicy jednostek orga-nizacyjnych, o których mowa w art. 30 ustawy z dnia22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U.z 2005 r. nr 196, poz. 1631), oraz Prezes Rady Ministrów.

Artykuł 30 cyt. ustawy daje wymienionym w nim pod-miotom (ABW, AW, WSI, Policji, ŻW, SG i SW) możliwośćsamodzielnego prowadzenia postępowań sprawdzających wo-bec osób ubiegających się o przyjęcie do służby lub pracyw tych organach, a także do osób już w nich zatrudnionych.W sytuacji kiedy prowadzący postępowanie sprawdzającepełnomocnik ochrony odmówi funkcjonariuszowi czy pracow-nikowi wydania poświadczenia bezpieczeństwa, które upo-ważnia do dostępu do informacji niejawnych stanowiącychtajemnicę służbową, lub cofnie wcześniej wydane poświadcze-nie bezpieczeństwa – wówczas osobie służy odwołanie do kie-rownika jednostki, w której pełnomocnik ochrony prowadziłpostępowanie sprawdzające (art. 48m). Jeżeli zaś odmowadotyczy dostępu do tajemnicy państwowej – osoba sprawdzanamoże wnieść odwołanie wyłącznie do Prezesa Rady Ministrów(48a). Wprawdzie z art. 48a ustawy o ochronie informacji nie-jawnych expressis verbis nie wynika, że Prezes Rady Mini-strów rozpatruje odwołania od odmowy wydania czy cofnięciapoświadczenia bezpieczeństwa w zakresie tajemnicy pań-

35

stwowej, jednak wykładnia przepisów cyt. ustawy w tej kwe-stii pozwala całkowicie zgodzić się z tym stwierdzeniem.

Opisana sytuacja obowiązuje od 8 kwietnia 2001 r., kie-dy to uchwalona w dniu 3 lutego 2001 r. ustawa o zmianieustawy o ochronie informacji niejawnych wprowadziła proce-durę odwoławczą. Ostatnia nowelizacja ustawy o ochronieinformacji niejawnych z dnia 15 kwietnia 2005 r. nie wprowa-dziła w tej materii żadnych zmian. Prezes Rady Ministrów niejest jedynym organem odwoławczym, a zatem wydaje się, żeobawy o zbyt dużą liczbę odwołań do niego kierowanych nieznajdują uzasadnienia w praktyce. Statystyki pokazują, że np.w 2004 r. do Prezesa Rady Ministrów wpłynęły 3 odwołania,a w 2005 r. nie wpłynęło żadne odwołanie od decyzji pełno-mocnika do spraw ochrony informacji niejawnych, prowadzą-cego postępowania sprawdzające w Policji.

Przedstawione uwagi wynikają zarówno z przepisówprawnych, regulujących problematykę ochrony informacjiniejawnych, jak i z praktyki w przedmiocie prowadzonychw Sekretariacie Kolegium do spraw Służb Specjalnych postę-powań odwoławczych i skargowych. Nie mogą zatem stanowićwiążącej wykładni.

Kwiecień 2006 r.

36

Wyroki Sądów Administracyjnych

Sygn. akt I OSK 805/05

W Y R O KW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2006 r.

Naczelny Sąd Administracyjnyw składzie następującym:Przewodniczący: Sędzia NSA Izabella Kulig-MaciszewskaSędziowie NSA Maria Czapska-Górnikiewicz (spr.)

Bogusław MoraczewskiProtokolant Anna Harwaspo rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2006 r.na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnejskargi kasacyjnej Z. C.od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnegow Warszawiez dnia 15 grudnia 2004 r. sygn. akt II SA/Wa 398/04w sprawie ze skargi Z. C.na postanowienie Komendanta Głównego Policjiz dnia 25 lutego 2004 r. Nr (...)w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania dyscypli-narnego

oddala skargę kasacyjną

Za zgodność z oryginałem:Na oryginale właściwe podpisy

starszy sekretarz sądowyUrszula Radziuk

37

I OSK 805/05

U Z A S A D N I E N I E

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 15 grudnia 2004 r. Wo-jewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargęZ. C. na postanowienie Komendanta Głównego Policji z dnia25 lutego 2004 r. wydane na podstawie art.135r ust. 9 ustawyz dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji – (Dz. U. z 2002 r. Nr 7,poz. 58. z późn. zm.), którym utrzymano w mocy postanowie-nie Komendanta Głównego Policji z dnia 16 stycznia 2004 r.odmawiające wznowienia postępowania dyscyplinarnego za-kończonego orzeczeniem Komendanta Głównego Policji dnia21 lutego 2000 r., o uznaniu sierż. Z. C. winnym popełnieniaprzewinienia i wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia zesłużby, połączonej z karą zakazu prowadzenia pojazdów me-chanicznych na okres 12 miesięcy.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd I instancji wskazał, iżorzeczeniem Komendanta Stołecznego Policji w Warszawiez dnia 21 grudnia 1999 r. utrzymanym w mocy orzeczeniemKomendanta Głównego Policji z dnia 21 lutego 2000 r., sierż.Z. C. został uznany winnym popełnienia przewinienia i uka-rany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby, połączonąz karą zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres12 miesięcy za to, że w dniu 16 października 1999 roku, ok.godz. 3.25 w Ł. na ulicy (...), znajdując się w stanie nietrzeź-wości (1,7‰ we krwi), kierował samochodem osobowym m-kiVolkswagen Jetta, rej. (...), czym naruszył przepis określonyw art. 87 § 1 Kodeksu wykroczeń.

Z. C. wnioskiem z dnia 23 października 2003 r., powo-łując się na art. 145a k.p.a., wystąpił do Komendanta Główne-go Policji o wznowienie prawomocnie zakończonego postępo-wania dyscyplinarnego z uwagi na wyrok Trybunału Konsty-tucyjnego z dnia 8 października 2002 r. (sygn. akt K 36/00)stwierdzający o niezgodności art. 139 ust. 2 ustawy o Policji

38

I OSK 805/05

w części dotyczącej postępowania dyscyplinarnego z Konstytu-cją RP.

Komendant Główny Policji zaskarżonym postanowie-niem odmówił wznowienia postępowania dyscyplinarnego,wobec uchybienia przez zainteresowanego terminowi do żąda-nia wznowienia postępowania dyscyplinarnego.

Powyższe orzeczenie organu w ocenie Sądu I instancjizasługuje na akceptację, bowiem wyrok Trybunału Konstytu-cyjnego z dnia 8 października 2002 r. sygn. akt K 36/00,stwierdzający niezgodność z Konstytucją art. 139 ust. 2 usta-wy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, został opublikowanyw Dzienniku Ustaw z dnia 23 października 2002 r. W tym teżdniu nastąpiło wejście w życie tego orzeczenia. Zgodniez art. 145a § 2 kpa termin do wznowienia postępowaniaw tej sprawie z powodu wydania orzeczenia przez TrybunałKonstytucyjny upłynął w miesiąc po publikacji orzeczenia.Skarżący wniósł skargę o wznowienie w dniu 23 października2003 r., a więc uchybił on terminowi przewidzianemu w oma-wianym przepisie.

Mając powyższe okoliczności na względzie WojewódzkiSąd Administracyjny, na podstawie art. 151 ustawy z dnia30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądamiadministracyjnymi oddalił wniesioną skargę.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł pełno-mocnik skarżącego Z. C. adwokat E. Z. stwierdzając, iż za-skarża wyrok w całości i jako podstawę skargi kasacyjnejwskazał „art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Pra-wo o ustroju sądów administracyjnych”.

W skardze kasacyjnej po przytoczeniu uzasadnieniaWojewódzkiego Sądu Administracyjnego, pełnomocnik skar-żącego adwokat E. Z. stwierdził, iż nie można podzielić argu-mentacji tegoż Sądu w kontekście zasad wynikających z prze-pisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

39

I OSK 805/05

Pełnomocnik skarżącego wskazał, iż organy administra-cji publicznej mają obowiązek:

Po pierwsze, udzielania stronie informacji o okoliczno-ściach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ naustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem po-stępowania administracyjnego. Obowiązek ten wynikaz pierwszej normy prawnej zawartej w art. 9 Kpa. Naruszenietej zasady przejawia się w odmowie udzielenia informacjistronie oraz w nienależycie udzielonej informacji, poprzezudzielenie informacji niejasnej lub błędnej oraz udzielenieinformacji niewyczerpującej, tj. takiej, która pomija okoliczno-ści faktyczne i prawne, które mają znaczenie dla załatwieniasprawy. Skutki prawne udzielenia nieprawidłowej informacjinie powinny obciążać strony.

Drugim obowiązkiem organu administracji publicznejjest obowiązek organu czuwania „nad tym, aby strony i inneosoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkodyz powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im nie-zbędnych wyjaśnień i wskazówek”.

W ocenie pełnomocnika strony skarżącej w postępowa-niu dotyczącym Z. C. organ administracji uchybił zasadziewynikającej bezpośrednio z treści art. 9 k.p.a. Wojewódzki SądAdministracyjny słusznie zauważył, iż Kodeks postępowaniaadministracyjnego nie precyzuje pojęcia „wejścia w życie”orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, a skoro tak to Ko-mendant Główny Policji powinien rozbieżności w interpretacjiprzepisów rozstrzygać na korzyść strony zgodnie z zasadamiobowiązującymi w Kpa. Skoro tego nie uczynił i nie wskazałZ. C. odpowiedniego trybu rozpatrzenia jego wniosku o wzno-wienie postępowania dyscyplinarnego to obarczył swoją decy-zję wadą kwalifikowaną uniemożliwiającą pozostawienie jejw obrocie prawnym.

40

I OSK 805/05

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, conastępuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.– Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 153 poz. 1270 ze zm.) Naczelny Sąd Admini-stracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej,biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowa-nia. Jeśli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postę-powania wymienione w art. 183 § 2 ustawy, (a w rozpoznawa-nej sprawie przesłanek tych brak) to Sąd związany jest grani-cami skargi kasacyjnej. Oznacza to, że Sąd nie jest uprawnio-ny do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutówskargi kasacyjnej, upoważniony jest do oceny zaskarżonegoorzeczenia wyłącznie w granicach przedstawionych we wnie-sionej skardze kasacyjnej.

Oceniając we wskazanych wyżej granicach zasadnośćwniesionej skargi kasacyjnej w przedmiotowej sprawie trze-ba stwierdzić, iż jest ona pozbawiona całkowicie podstaw,a jej treść uniemożliwia Naczelnemu Sądowi Administra-cyjnemu merytoryczne odniesienie się do trafności zaskar-żonego wyroku.

Wprawdzie wnosząc skargę kasacyjną pełnomocnikstrony skarżącej przytoczył przepis art. 174 pkt 1, ale błędnieprzy tym wskazał, iż jest to przepis „ustawy z dnia 25 lipca2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych”. Gdybynawet przyjąć, że przez nieuwagę zawarto zapis dotyczący„ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów ad-ministracyjnych”, zamiast powołania ustawy z dnia 30 sierp-nia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administra-cyjnymi, to w dalszej części skargi kasacyjnej nie został wska-zany żaden przepis prawa materialnego, którego naruszeniezarzucałaby wniesiona skarga kasacyjna przez jego błędnąwykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

41

I OSK 805/05

Tymczasem zgodnie z art. 174 ustawy Prawo o postępo-waniu przed sądami administracyjnymi, skargę kasacyjnąmożna oprzeć na naruszeniu prawa materialnego przez błędnąwykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (pkt 1) oraz na naru-szeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło miećistotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2). To obowiązkiem autoraskargi kasacyjnej w przypadku oparcia tej skargi na art. 174pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administra-cyjnymi jest wskazanie, jaki konkretny przepis prawa mate-rialnego naruszony został przez Sąd i w czym strona skarżącaupatruje jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Fakt, że w skardze kasacyjnej przedstawiono zarzutyskierowane do organu, a wynikające w ocenie pełnomocnikaskarżącego z uchybienia przez organ dyspozycji zawartejw przepisie art. 9 k.p.a. w żadnym wypadku nie może byćprzyjęte za skuteczne zakwestionowanie zaskarżonego wyro-ku, bowiem istota skargi kasacyjnej polega na tym, że przed-miotem tej skargi jest właśnie wyrok Sądu I instancji. Przyto-czenie zarzutu naruszenia przez organ art. 9 k.p.a. polegającena braku pouczenia strony o możliwości usunięcia z obrotuprawnego kwestionowanego orzeczenia z jednoczesnymstwierdzeniem, iż skarżący zgadza się z poglądem Sądu, niemoże być uznane jako przytoczenie podstaw kasacyjnychw rozumieniu art. 174 ustawy Prawo o postępowaniu przedsądami administracyjnymi.

Ze wskazanych wyżej względów Naczelny Sąd Admini-stracyjny skargę kasacyjną oddalił na mocy art. 184 ustawyPrawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.


starszy sekretarz sądowyUrszula Radziuk

42

Sygn. akt II SA/Wa 2228/05

P O S T A N O W I E N I E

Dnia 29 marca 2006 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawiew składzie:Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Kołodziejpo rozpoznaniu w dniu 29 marca 2006 r. na posiedzeniu nie-jawnym sprawyz wniosku E. L. z dnia 10 marca 2006 r.o przywrócenie terminu do wniesienia skargina rozkaz personalny Komendanta Głównego Policjiz dnia 31 października 2005 r. nr (...)w przedmiocie ustalenia prawa do wzrostu uposażenia zasad-niczego z tytułu wysługi lat

p o s t a n a w i a– odmówić przywrócenia terminu do wniesienia skargi –


43



Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie posta-nowieniem z dnia 15 lutego 2006 r. odrzucił skargę E. L.z dnia 12 grudnia 2005 r. na rozkaz personalny KomendantaGłównego Policji z dnia 31 października 2005 r. nr (...)w przedmiocie ustalenia prawa do wzrostu uposażenia zasad-niczego z tytułu wysługi lat ze względu na złożenie jej po ter-minie. Postanowienie to zostało odebrane przez skarżącegow dniu 7 marca 2006 r. (zwrotne potwierdzenie odbioru w ak-tach sądowych).

E. L. pismem z dnia 10 marca 2006 r. zwrócił się doWojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za po-średnictwem Komendanta Głównego Policji z wnioskiemo przywrócenie terminu do wniesienia skargi. W złożonymwniosku skarżący podniósł, iż w związku z obowiązkiem po-sługiwania się trybem służbowym w odniesieniu do wszelkiejkorespondencji służbowej, przekonany był o tym, że złożenieskargi do sądu administracyjnego również wymaga zachowa-nia drogi służbowej.

W myśl art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), jeżeli strona nie dokonaław terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swej wi-ny, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.

Stosownie do treści przepisu art. 87 § 2 powołanej usta-wy przywrócenie terminu podlega ocenie pod kątem uprawdo-podobnienia, że uchybienie terminu nastąpiło bez winy zainte-resowanego oraz zachowania wymogów formalnych do złoże-nia tego wniosku.

Przez brak winy, o jakim mowa w art. 86 § 1 cytowanejustawy, należy rozumieć sytuacje, w których z przyczyn obiek-tywnie niezależnych od siebie, nawet przy zachowaniu najwyż-

44


szej staranności, skarżący nie miał możliwości dochowaniaustawowego terminu.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż argumen-tacja skarżącego wskazana w uzasadnieniu wniosku, a odno-sząca się do nawyku składania wszelkiej korespondencji zapośrednictwem przełożonych nie stanowi o braku jego winyw uchybieniu terminu. Zdaniem Sądu zaskarżony rozkaz per-sonalny zawiera prawidłowe pouczenie o sposobie i terminiewniesienia skargi. Dodatkowo wskazać należy, że skarga dosądu administracyjnego nie stanowi korespondencji służbowej,lecz jest pismem procesowym wszczynającym postępowaniesądowoadministracyjne. W związku z tym nie można stwier-dzić, iż skarżący w sposób przekonywający uprawdopodobniłbrak winy w swym postępowaniu.

W tym stanie rzeczy na mocy art. 86 § 1 cytowanejustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyj-nymi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie posta-nowił jak w sentencji.


45




Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawiew składzie następującym:Przewodniczący Sędzia WSA Adam Lipiński (spr.)Sędziowie WSA Bronisław Szydło

WSA Eugeniusz WasilewskiProtokolant Monika Niewińskapo rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2006 r.sprawy ze skargi B. M.na postanowienie Komendanta Głównego Policjiz dnia 23 sierpnia 2005 r. nr (...)w przedmiocie przekazania sprawy do organu właści-wego

1. uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nimw mocy postanowienie Komendanta Wojewódzkie-go Policji w G.

2. zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu


Monika Niewińskastarszy referent

46



B. M. w dniu 17 grudnia 2004 r. złożył do Sądu Rejono-wego w G. Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozewprzeciwko Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. o uzna-nie za nieważne opinii Wojewódzkiej Komisji Kwalifikacyjnejoraz Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, stanowiących podsta-wę do zwolnienia go w dniu 27 lipca 1990 r. ze służby w Woje-wódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych w G. oraz o zaliczenieczasu poza służbą do wysługi lat i o wypłatę różnicy pomiędzyotrzymywaną emeryturą, a poborami, które uzyskiwałby naostatnio zajmowanym stanowisku, gdyby nie został zwolniony.W odpowiedzi na pozew Komendant Wojewódzki Policji w G.wskazywał na administracyjny charakter sprawy i wnosiło przekazanie sprawy do rozpoznania Komendantowi Główne-mu Policji, w argumentacji powołał się na treść art. 476 § 1 Kpcw związku z art. 2 Kodeksu pracy.

Postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2005 r. Sąd Rejonowyw G. uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy i przeka-zał ją Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. Powyższepostanowienie uprawomocniło się.

Komendant Wojewódzki Policji w G. postanowieniemz dnia 30 czerwca 2005 r. na podstawie art. 65 ust. 1 Kpa orazart. 6 b ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U.Nr 7, poz. 58 ze zm.) przekazał sprawę do rozpoznania SzefowiAgencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W uzasadnieniu organustalił, że B. M. służbę rozpoczął w 1971 r., w 1982 r. objął sta-nowisko kierownika Wydziału II SB Komendy WojewódzkiejMilicji Obywatelskiej w G., stanowisko to zajmował do dnia31 lipca 1990 r., to jest do dnia zwolnienia ze służby rozkazempersonalnym nr (...) z dnia 27 lipca 1990 r. Komendanta Woje-wódzkiego Policji p.o. Szefa Wojewódzkiego Urzędu SprawWewnętrznych w G. Podstawę prawną tego rozkazu stanowił

47

art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz. U., Nr 30, poz. 180). Zgodniez tym przepisem funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa zo-stają z mocy prawa zwolnieni ze służby. Zwolnienie ze służbyzostało poprzedzone negatywnymi ocenami Wojewódzkiej Ko-misji Kwalifikacyjnej i Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej. Napodstawie powyższych przesłanek organ uznał, iż B. M. byłfunkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa, a zatem dotyczy goprzepis art. 135 ustawy o Urzędzie Ochrony Państwa i ponie-waż następcą prawnym tego Urzędu jest Agencja Bezpieczeń-stwa Wewnętrznego, stąd też właściwość Szefa ABW do rozpa-trzenia niniejszej sprawy.

Na postanowienie o przekazaniu sprawy do rozpoznaniaSzefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego B. M. wniósłzażalenie do Komendanta Głównego Policji, wskazując na nie-prawidłowości obu Komisji Weryfikacyjnych. KomendantGłówny Policji postanowieniem nr 343 z dnia 23 sierpnia2005 r. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kpa utrzymał w mocyzaskarżone postanowienie, podtrzymując w całości argumenta-cję zawartą w jego uzasadnieniu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnegooraz w późniejszym piśmie B. M. wskazywał na nieprawidłowo-ści opinii obu Komisji Weryfikacyjnych twierdząc, że niesłusz-nie został zwolniony ze służby w 1990 r. oraz wskazywał napisma i dokumenty dotyczące innych funkcjonariuszy. Wska-zywał nadto na postanowienie szefa Agencji BezpieczeństwaWewnętrznego z dnia 26 lipca 2005 r., przekazujące jego spra-wę Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w G. Na rozprawieprzed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym skarżący wy-wodził właściwość Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. dorozpatrzenia niniejszej sprawy z uczestnictwa ówczesnego Ko-mendanta Wojewódzkiego Policji w G. w czynnościach kwalifi-kacyjnych w 1990 r. i wydania rozkazu personalnego zwalnia-jącego skarżącego ze służby.

W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji

48

wnosił o jej oddalenie powołując się na argumentację zawartąw uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca

2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U.Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje wy-miar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodno-ści z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej – w niniej-szej sprawie zaskarżonego postanowienia. Tak więc, Sąd tennie orzeka co do istoty sprawy, a jedynie bada legalność doko-nanego przez organ administracyjny rozstrzygnięcia.

Badana pod tym względem skarga zasługuje nauwzględnienie, jednakże nie z przyczyn w niej wyłuszczonych.

Uchybienie organu polega na pominięciu, najważniej-szego w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, ele-mentu kształtującego w tym konkretnym przypadku właści-wość danego organu do rozpatrzenia sprawy.

Takim elementem stało się prawomocne postanowienieSądu Rejonowego w G. z dnia 12 kwietnia 2005 r., którym sądpowszechny uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawyB. M. i przekazał ją Komendantowi Wojewódzkiemu Policjiw G. oraz treść art. 365 § 1 Kpc. Ani Komendant WojewódzkiPolicji w G., ani Komendant Główny Policji nie dokonali ocenyprawnej konsekwencji wypływających z takiego przekazaniasprawy organowi administracji. Uchybienie to jest na tyleistotne, iż rzutuje na prawidłowość wydanego przez organ po-stanowienia, bezpośrednio wpływa na jego treść i w konse-kwencji stanowi przyczynę skutkującą jego uchylenie. Zarzutten dotyczy postanowień wydanych przez organy obu instancji.

B. Adamiak i J. Borkowski w Kodeksie postępowaniaadministracyjnego – Komentarz (wyd. C. H. Beck, Warszawa2004, s. 365) komentują powyższy problem dotyczący właści-wości po przekazaniu sprawy organowi administracyjnemuprzez sąd powszechny i konsekwencje takiego przekazaniasprawy: „Z przyjętego rozwiązania w art. 66 § 4 i art. 199 prim

49

Kpa (ten ostatni przepis został skreślony ustawą z dnia30 sierpnia 2002 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawoo ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postę-powaniu przed sądami administracyjnymi) wynika, że w raziesporu negatywnego o właściwości do rozpoznania sprawyprzesądza organ lub sąd, w zależności, który jako pierwszyotrzymał podanie lub w przypadku sądu pozew. (...) NatomiastKpc w art. 365 § 1 reguluje prawomocność orzeczeń sądu, sta-nowiąc, iż orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko stronyi sąd, który je wydał, ale również inne sądy i organy państwo-we, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inneosoby.”

Gdy niniejsza sprawa zawisła przed Sądem Rejonowym,Komendant Wojewódzki Policji w G. podnosił właściwość drogiadministracyjnej, wskazując jako organ do rozpatrzenia spra-wy Komendanta Głównego Policji, a gdy Sąd ten przekazałsprawę nie Komendantowi Głównemu Policji, lecz Komendan-towi Wojewódzkiemu Policji w G., orzeczenia tego nie zaskar-żył. Orzeczenie to stało się prawomocne, zaś organ przed są-dem powszechnym nie powołał się na argumentację, którąpóźniej zastosował w swoim postanowieniu o przekazaniusprawy Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

W Kodeksie postępowania cywilnego – Komentarz, podredakcją K. Piaseckiego (wyd. C. H. Beck, Warszawa 1996,s. 1085 i nast.), omawiając przepis art. 365 § Kpc, wskazanoskutki prawomocnego orzeczenia sądu. „Orzeczenie prawo-mocne pociąga za sobą te konsekwencje, że nikt nie może ne-gować faktu istnienia orzeczenia i jego określonej treści, bezwzględu na to, czy był czy też nie był stroną w postępowaniu,w wyniku którego zostało wydane orzeczenie, które stało sięprawomocne.” Zważyć tu także należy, iż „moc wiążąca pra-womocnego orzeczenia może stanowić podstawę dla rozstrzy-gnięć prejudycjalnych przez sądy i inne organy państwowe”(tamże).

Należy zatem zastanowić się, jaki walor prawny posiada

50

wspomniane postanowienie sądu powszechnego w niniejszejsprawie, czy jego skutki dotyczą stosunków zewnętrznych, czyteż jedynie wewnętrznych ograniczonych konkretnym postę-powaniem sądowym, a jeżeli byłyby to skutki jedynie we-wnętrzne, to czy i tak nie wiążą Komendanta WojewódzkiegoPolicji w G., jako strony postępowania przed sądem powszech-nym – skutek podmiotowy względny orzeczenia.

Analiza wskazanych wyżej poglądów komentatorów, wy-daje się wskazywać, iż w niniejszej konkretnej sprawieo właściwości organu do rozpatrzenia sprawy decydują nie tyleprzepisy procedury cywilnej, czy administracyjnej oraz ustawpragmatycznych (aktów prawnych równej wagi), ale okolicznośćustalenia tej właściwości prawomocnym orzeczeniem sądu po-wszechnego. Organy w uzasadnieniach swoich decyzji skupia-jąc się jedynie na administracyjnoprawnych aspektach sprawy,zgubiły jej najistotniejszy element procesowy, jakim jest zna-czenie dla oceny problematyki właściwości, prawomocne orze-czenie sądu powszechnego właściwość tę określające.

Zagadnienie, jaki organ administracji jest właściwy dorozpatrzenia sprawy byłego funkcjonariusza Służby Bezpie-czeństwa zawiera w sobie, co trafnie wskazuje w uzasadnieniuswojej decyzji Komendant Główny Policji, także aspekt ewen-tualnej nieważności przyszłej merytorycznej decyzji w niniej-szej sprawie w przypadku rozpatrzenia sprawy przez organniewłaściwy w rozumieniu przepisów administracyjnych. Na-leży zatem rozważyć, jaki jest wzajemny stosunek powołanychtu przez organ w zaskarżonych postanowieniach przepisówpragmatyki służbowej wobec zasady prawomocności i sku-teczności erga omnes prawomocnego postanowienia sądu po-wszechnego, wskazującego organ właściwy do rozpatrzenia tejkonkretnej sprawy. Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego(porównaj orzeczenie z 11 kwietnia 1949 r. – 366/C 285/49, op.cit.) nawet rzeczowo niewłaściwe orzeczenie sądu nie jest orze-czeniem nieistniejącym i jeżeli uprawomocniło się, wywieraskutki prawne przewidziane w treści art. 365 Kpc.

51

Powróćmy tu do przedstawionej wyżej tezy autorstwaB. Adamiak i J. Borkowski, zawartej w Kodeksie postępowa-nia administracyjnego – Komentarz, wskazującej, że ten pod-miot (sąd powszechny albo organ), do którego wcześniej wpły-nie sprawa (odpowiednio podanie albo pozew) będzie kształ-tował właściwość podmiotu do rozstrzygnięcia sprawy. Skar-żący w piśmie kierowanym do Wojewódzkiego Sądu Admini-stracyjnego powołuje się na postanowienie Szefa Agencji Bez-pieczeństwa Wewnętrznego, wskazujące na właściwość Ko-mendanta Wojewódzkiego Policji w G. do rozpatrzenia spra-wy. Skarżący wskazuje również na wcześniejszą koresponden-cję z tym organem w przedmiocie swoich roszczeń. Należałobyzatem zbadać, w kontekście wskazanej wyżej tezy, czy sprawaB. M. wcześniej zawisła w sądzie powszechnym, czy przedorganem administracyjnym i którym (należącym do pionuPolicji, czy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego), z jakiejprzyczyny Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wydałwskazane wyżej postanowienie, co było przyczyną, iż zajął siętą sprawą i kiedy, przecież w chwili wydawania postanowieniaprzez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, postano-wienie Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. o przekazaniusprawy nie było jeszcze prawomocne.

Tak więc, zagadnienie właściwości organu do rozpatrze-nia sprawy B. M. pozostaje nadal kwestią otwartą.

Reasumując, w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administra-cyjnego, wyżej opisane naruszenie prawa, miało istotne zna-czenie dla rozstrzygnięcia sprawy przez organ.

Dlatego też, mając powyższe na względzie, na podstawieart. 145 § 1 pkt 1 ppkt c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewódzki Sąd Admini-

52

stracyjny orzekł, jak w sentencji. O wykonalności zaskarżonejdecyzji Sąd orzekł na podstawie art. 152 –powołanej ustawy –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.



53




Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawiew składzie następującym:Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata PocztarekSędzia WSA Adam LipińskiSędzia WSA Stanisław Marek Pietras (spraw.)Protokolant Monika Niewińskapo rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 marca 2006 r.sprawy ze skargi S. P.na postanowienie Komendanta Głównego Policjiz dnia 10 listopada 2005 r. nr (...)w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania dyscypli-narnego

– uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nimw mocy postanowienie organu pierwszej instancjioraz orzeczenie Komendanta Głównego Policjiz dnia 20 lipca 2005 r. nr 109 i poprzedzające je orze-czenie (...) Komendanta Wojewódzkiego Policji w K.z dnia 22 kwietnia 2005 r. nr 33/05,

– zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniuw całości.



54



Komendant Miejski Policji w B. orzeczeniem dyscypli-narnym z dnia 17 maja 2004 r. nr (...) uznał nadkom. S. P.winnym nieprawidłowego wykonania zleconej czynności służ-bowej i wprowadzenia w błąd przełożonego. Za powyższe wy-mierzono mu karę dyscyplinarną wyznaczenia na niższe sta-nowisko służbowe.

Po odwołaniu się skarżącego od powyższego orzeczenia,(...) Komendant Wojewódzki Policji w K. orzeczeniem dyscy-plinarnym z dnia 9 lipca 2004 r. nr (...), uchylił zaskarżoneorzeczenie w części dotyczącej wymiaru kary i wymierzył mukarę nagany, zaś w pozostałej części utrzymał go w mocy.

We wniosku z dnia 25 stycznia 2005 r. nadkom. S. P.zwrócił się z wnioskiem do Komendanta Głównego Policjio wznowienie postępowania dyscyplinarnego zakończonegopowyższym orzeczeniem dyscyplinarnym, powołując się naart. 135 r ust. 1 pkt 3 oraz art. 135 r ust. 6, 7 i 8 ustawy o Poli-cji. W uzasadnieniu podał m.in., że postępowanie dyscyplinar-ne wobec niego zostało wszczęte zbyt pochopnie, bez uwzględ-nienia stanu faktycznego i prawnego sprawy, a ponadto nieskonkretyzowano zarzutu oraz nie uzasadniono decyzjio wszczęciu postępowania dyscyplinarnego. Niezależnie odpowyższego postępowanie dyscyplinarne zostało przeprowa-dzone w sposób nieobiektywny, z naruszeniem zasady do-mniemania niewinności. W dalszej części uzasadnienia wnio-sku skarżący wskazał na własną ocenę zdarzeń oraz zebra-nych w postępowaniu dyscyplinarnym dowodów. Ponadto (...)Komendant Wojewódzki Policji w K. nie wyjaśnił w żadnymstopniu podanych przez niego w odwołaniu wątpliwości i nieodniósł się do sformułowanych przez niego zarzutów, a pomi-mo dołączenia do akt sprawy nowych dowodów, nie przepro-wadzono czynności dowodowych. Powyższe ustalenia skarżący

55

dokonał po analizie posiadanych materiałów i informacji do-konanej w dniach 10 – 11 stycznia 2005 r. w kancelarii praw-nej i w jego ocenie powyższe orzeczenie zostało wydane z na-ruszeniem obowiązujących przepisów, co mogło mieć wpływ najego treść, a ponadto poprzez zacytowanie, m.in. art. 135r ust. 8ustawy o Policji wskazał, że przyczyną wznowienia jest rów-nież działalność (...) Komendanta Wojewódzkiego Policji w K.

Jak wynika z notatki sporządzonej w dniu 16 marca2005 r. przez Specjalistę Sekcji ds. Dyscyplinarnych WydziałuKadr Biura – Gabinet Komendanta Głównego Policji, „niestwierdzono zaistnienia okoliczności, które powodowałybywyłączenie Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. od rozpa-trywania sprawy w przedmiocie wznowienia (...) obwinionypowołuje się na nieprawidłowości w prowadzeniu postępowa-nia dyscyplinarnego w I instancji oraz w działalności komisji,powołanej do zbadania zaskarżonego orzeczenia”. Wobec po-wyższego zaproponowano o przekazaniu wniosku skarżącegodo rozpatrzenia przez Komendanta Wojewódzkiego Policjiw K., co uczyniono za pismem z dnia 17 marca 2005 r.

(...) Komendant Wojewódzki Policji w K. orzeczeniemz dnia 22 kwietnia 2005 r. nr (...) działając na podstawieart. 135s ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji(tekst jedn. z 2002 r. Dz. U. Nr 7, poz. 58 ze zm.), odmówiłuchylenia dotychczasowego orzeczenia. W uzasadnieniu wska-zując na opisany już powyżej stan faktyczny podał, że skarżą-cy „zarzucił obu organom rozpatrującym jego sprawę tenden-cyjność i brak obiektywizmu”, zaś „Komendant Główny Policjioceniając materiały, nie stwierdził okoliczności, które powo-dowałyby wyłączenie (...) Komendanta Wojewódzkiego Policjiw K. od rozpatrywania sprawy w przedmiocie wznowienia”.Tym samym, powołując się na treść art. 135 r. ust. 6 ustawyprzełożony dyscyplinarny, który wydał prawomocne orzecze-nie dyscyplinarne, wznawia postępowanie dyscyplinarnez urzędu lub na wniosek ukaranego, a wniosek skarżącegospełnia wymogi formalne. Jednakże w dalszej części uzasad-

56

nienia podał, że w pkt od 9 do 11 wniosku skarżącego, zarzutydotyczyły błędu w orzeczeniu (...) Komendanta WojewódzkiegoPolicji w K. Kończąc stwierdził, że żaden z zarzutów skarżące-go nie zasługuje na uwzględnienie i tym samym nie ma pod-staw do uchylenia orzeczenia dyscyplinarnego.

W odwołaniu z dnia 6 czerwca 2005 r. do KomendantaGłównego Policji, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonegoorzeczenia i nadal podtrzymał zarzuty zawarte we wnioskuo wznowienie postępowania dyscyplinarnego.

Komendant Główny Policji orzeczeniem z dnia 20 lipca2005 r. nr (...) mając za podstawę art. 135 n ust. 4 ustawyo Policji, uchylił zaskarżone orzeczenie w całości i przekazałsprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej in-stancji. W uzasadnieniu podał, że organ przystępując do ocenywniosku o wznowienie postępowania dyscyplinarnego, winienjest zbadać, czy podana we wniosku przyczyna wznowieniamieści się w przesłankach wymienionych w art. 135 r ust. 1pkt 1 – 4 ustawy oraz czy nie uchybiono terminowi, o którymmowa w art. 135 r ust. 5 i 7 ustawy. Skarżący wskazał, żeo przyczynach wznowienia dowiedział się w dniach 10 – 11stycznia 2005 r., zaś organ pierwszej instancji wydał rozstrzy-gnięcie bez przeprowadzenia wstępnego postępowania mają-cego na celu ustalenie, czy faktycznie skarżący dowiedział sięo powyższych okolicznościach we wskazanym terminie. Wobecpowyższego należało orzec, jak w sentencji.

W tym stanie rzeczy (...) Komendant Wojewódzki Policjiw K. postanowieniem z dnia 1 września 2005 r. nr (...) działa-jąc na podstawie art. 135r ust. 9 cytowanej już wyżej ustawyo Policji, odmówił wznowienia postępowania dyscyplinarnego.Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie powołał się na opisany jużpowyżej stan faktyczny i w dalszej części stwierdził, że skarżą-cy prawidłowo powołał się na podstawę wznowienia. Jednakw dniu 3 sierpnia 2005 r. w trakcie doręczenia mu orzeczenianr (...) z dnia 20 lipca 2005 r., odmówił udzielenia odpowiedzina pytanie dotyczące dowiedzenia się przez niego o okoliczno-

57

ściach dających podstawę do wznowienia postępowania wska-zując jedynie, że do powyższej kwestii odniesie się w pisem-nym wyjaśnieniu. W piśmie z dnia 10 sierpnia 2005 r. ponow-nie wskazał na termin 10 – 11 stycznia 2005 r. dodając jed-nocześnie, że nie musi on uprawdopodobnić daty uzyskaniainformacji o okolicznościach stanowiących podstawę dowznowienia postępowania. Innymi słowy mówiąc, nie maprawnego obowiązku udowadniania o dacie porady uzyska-nej od adwokata. Taka postawa skarżącego sprowadzającasię tylko do stwierdzenia o okolicznościach dowiedzenia sięo przesłankach wznowieniowych, nie pozwala organowi nauprawdopodobnienie powyższego faktu. Wobec powyższego– zdaniem organu – nie został zachowany 30-dniowy termindo wniesienia wniosku.

W odwołaniu z dnia 16 września 2005 r. do KomendantaGłównego Policji, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonegopostanowienia i w uzasadnieniu podał, że informacje na tematokoliczności dowiedzenia się o przesłankach wznowieniowych,organ próbował od niego uzyskać w trybie nieprzewidzianymw ustawie. Reasumując, organ w takiej sytuacji winien jestkierować się zasadą in dubio pro reo i dać wiarę skarżącemu.Ponadto organ odmówił wznowienia postępowania podczas,gdy faktycznie zostało ono już wznowione orzeczeniem z dnia22 kwietnia 2005 r. nr (...) Tym samym stanowi to rażące na-ruszenie prawa.

Komendant Główny Policji postanowieniem z dnia 10 li-stopada 2005 r. nr (...), mając za podstawę art. 135 r ust. 9ustawy o Policji, utrzymał zaskarżone rozstrzygnięcie w mocy.W uzasadnieniu zaś powołując się na argumenty przytoczoneprzez organ pierwszej instancji skonstatował, że o przesłan-kach wznowieniowych skarżący wiedział już bezspornie conajmniej od dnia 25 maja 2004 r., tj. od dnia wniesienia od-wołania od orzeczenia Komendanta Miejskiego Policji w B.z dnia 17 maja 2004 r. nr (...), a najpóźniej w dniu powzięciawiadomości o orzeczeniu drugoinstancyjnym Komendanta

58

Wojewódzkiego Policji w K., bowiem już w odwołaniu od orze-czenia organu pierwszej instancji powoływał się na powyższefakty, tj. na te same okoliczności, które powołał we wnioskuo wznowienie postępowania. Stąd też nie może się skuteczniepowoływać na fakt, że wiadomość o nich powziął dopierow dniu 10 – 11 stycznia 2005 r. Stąd też termin do złożeniawniosku o wznowienia postępowania dyscyplinarnego liczyćnależy od daty wydania orzeczenia dyscyplinarnego w drugiejinstancji, tj. od dnia 9 lipca 2004 r. i wobec powyższego terminten został bezspornie przekroczony.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnegow Warszawie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego po-stanowienia, bądź o stwierdzenie jego nieważności, zarzucającmu naruszenie treści art. 132 ust. 2, 132 a ust. 1 pkt 2, 134 hust. 1, 134 i ust. 4, 134 i ust. 6 pkt 5, 135 e ust. 1, 135 e ust. 2,135 g ust. 1 i 2, 135 i ust. 1, 135 l ust. 1, 135 m ust. 8, 135 rust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o Policji. W obszernym uzasadnieniupowołał się na dotychczasowe zarzuty oraz przywołał w tymwzględzie stanowisko judykatury. Dodał ponadto, że już pozłożeniu wniosku o wznowienie postępowania dyscyplinarnego,organ winien wydać – o ile faktycznie zachodziły okoliczności,na które powołał się Komendant Główny Policji w orzeczeniuz dnia 10 listopada 2005 r. – postanowienie o odmowie wzno-wienia postępowania i pouczyć go o prawie złożenia skargi doSądu, a nie prowadzić postępowanie przez okres 11 miesięcy.Jednocześnie podał, że rzecznik dyscyplinarny nie miał legity-macji prawnej do prowadzenia postępowania dyscyplinarnego.

W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policjiwniósł o jej oddalenie i wskazując na dotychczasowe ustaleniafaktyczne oraz prawne dodał, że skarżący pozostaje w błędzie,co do niewłaściwie wyznaczonego rzecznika dyscyplinarnegoi powołał się na stosowne akty prawne.

W piśmie procesowym z dnia 21 lutego 2006 r. skarżącypodniósł, ze adresatem wniosku o wznowienie postępowaniadyscyplinarnego, był wyłącznie Komendant Główny Policji,

59

bowiem wskazał on we wniosku również na rażące naruszenieprawa przez (...) Komendanta Wojewódzkiego Policji w K.w wydanym przez siebie orzeczeniu dyscyplinarnym. Nie poin-formowano go natomiast o wynikach analizy powyższegowniosku i bezpodstawnie przesłano go do tegoż organu, a jegosamego nie poinformowano o powyższym. Tym samym zostałnaruszony przepis art. 135 r ust. 8 ustawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył,co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lip-ca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U.Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wy-miar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodno-ści z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z prze-pisami obowiązującymi w dacie jej wydania.

Skarga analizowana pod tym względem zasługuje nauwzględnienie. Zgodnie z art. 135 r ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. z 2002 r. Dz. U. Nr 7,poz. 58 ze zm.), na którym S. P. oparł swój wniosek z 25 stycz-nia 2005 r. postępowanie dyscyplinarne zakończone prawo-mocnym orzeczeniem wznawia się, jeżeli orzeczenie wydanoz naruszeniem obowiązujących przepisów, co mogło miećwpływ na treść orzeczenia. Przełożony dyscyplinarny, którywydał prawomocne orzeczenie dyscyplinarne, wznawia postę-powanie dyscyplinarne z urzędu lub na wniosek ukaranegolub obwinionego albo, w przypadku jego śmierci, na wniosekczłonka rodziny uprawnionego do renty rodzinnej. O wzno-wieniu postępowania dyscyplinarnego z urzędu zawiadamiasię ukaranego lub obwinionego albo, w przypadku jego śmier-ci, członka rodziny uprawnionego do renty rodzinnej (art. 135 rust. 6 tej ustawy). Stosownie zaś do treści art. 135 r ust. 7ustawy, wniosek o wznowienie postępowania dyscyplinarnegownosi się do przełożonego dyscyplinarnego, który wydał orze-czenie w pierwszej instancji, w terminie 30 dni od dnia, w któ-rym obwiniony dowiedział się o okoliczności stanowiącej pod-

60

stawę do wznowienia postępowania.Istotne znaczenie dla rozpoznawanej sprawy ma

brzmienie art. 135 r ust. 8, zgodnie z którym jeżeli przyczynąwznowienia postępowania jest działalność przełożonego dys-cyplinarnego, który wydał prawomocne orzeczenie dyscypli-narne, o wznowieniu rozstrzyga wyższy przełożony dyscypli-narny. We wniosku o wznowienie postępowania z dnia25 stycznia 2005 r. skarżący jednoznacznie wskazał, że przy-czyną wznowienia postępowania jest, m.in. działalność (...)Komendanta Wojewódzkiego Policji. Dlatego, na podstawiewspomnianego art. 135 r ust. 8 skierował wniosek do Komen-danta Głównego Policji. W konsekwencji organ, do którego byłkierowany wniosek o wznowienie postępowania, zobowiązanybył do jego rozpatrzenia. Z akt postępowania administracyjne-go wynika bezspornie, że po sporządzeniu notatki z dnia16 marca 2005 r., w której „nie stwierdzono zaistnienia oko-liczności, które powodowałyby wyłączenie Komendanta Woje-wódzkiego Policji w K. od rozpatrywania sprawy w przedmio-cie wznowienia ..”, Komendant Główny Policji przesłał wnio-sek do rozpatrzenia do (...) Komendanta Wojewódzkiego zwy-kłym pismem z dnia 17 marca 2005 r. Umieszczony w ustawieregulującej pragmatykę służbową Policji rozdział dotyczącyodpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej funkcjonariuszy niema charakteru komplementarnego. Zgodnie z art. 135 p ust. 1tej ustawy w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawiedo postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednioprzepisy Kodeksu postępowania karnego, dotyczące wezwań,terminów, doręczeń i świadków, z wyłączeniem możliwościnakładania kar porządkowych. W postępowaniu dyscyplinar-nym do świadków nie stosuje się również art. 184 Kodeksupostępowania karnego. W związku z powyższym należy zwró-cić uwagę, iż ustawodawca uznając zbliżony charakter postę-powania dyscyplinarnego do postępowania karnego, zawarłstosowne odesłanie do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Ko-deks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.).

61

Podkreślenia jednak wymaga, że wspomniane odesłanie doprzepisów k.p.k. zostało wyraźnie ograniczone do kwestii we-zwań, terminów, doręczeń i świadków. A contrario nie jestzatem możliwe zastosowanie przepisów Kodeksu postępowa-nia karnego do pozostałych obszarów działania organów Poli-cji, w tym również do zasad rozstrzygania kwestii właściwościtych organów do rozpatrywania poszczególnych wnioskówskładanych przez strony. Jak wskazano wyżej, w niniejszejsprawie Komendant Główny Policji zobowiązany był do roz-strzygnięcia właśnie takiej kwestii, gdyż przekazując (...) Ko-mendantowi Wojewódzkiemu Policji wniosek skarżącegoo wznowienie postępowania dyscyplinarnego rozstrzygnął, iżdziałanie tego organu nie może być uznane za będące przyczy-ną wznowienia i uznał się jednocześnie niewłaściwym do roz-poznania wniosku S. P. z dnia 25 stycznia 2005 r.

Ustawa o Policji, w tym jej rozdział 10 zawierający prze-pisy dotyczące postępowania dyscyplinarnego funkcjonariu-szy, nie reguluje w sposób szczególny zasad rozpoznawaniakwestii właściwości organu do rozpoznania danej sprawyi jednocześnie – co już wykazano wyżej – ustawodawca odesłałdo odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu postępowa-nia karnego jedynie w kwestii wezwań, terminów, doręczeńi świadków. W tej sytuacji Sąd dokonał analizy, na podstawiektórych przepisów organ Policji może rozstrzygnąć kwestięwłaściwości.

Nie ulega wątpliwości, że organy Policji są organamiadministracji publicznej, które prowadząc postępowaniew indywidualnych sprawach wydają rozstrzygnięcia o charak-terze administracyjnoprawnym. Postępowanie dyscyplinarnejest ze względu na jego charakter zbliżone do postępowaniakarnego, co potwierdza odesłanie do niektórych przepisówKodeksu postępowania karnego. Niemniej jednak, zarównospecyfika przepisów regulujących postępowanie dyscyplinarnepolicjantów, jak i pozostałych norm zawartych w ustawiepragmatycznej nie zwalnia organów Policji z obowiązku roz-

62

strzygania spraw o charakterze administracyjnym na podsta-wie powszechnie obowiązujących przepisów regulujących po-stępowanie organów administracji publicznej. W tej sytuacjizasadne było rozważenie kwestii odpowiedniego zastosowaniaprzepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postę-powania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98,poz. 1071 ze zm.).

Zakres podmiotowy i przedmiotowy określa art. 1 Ko-deksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którymustawa ta normuje postępowanie:

1. przed organami administracji publicznej w należą-cych do właściwości tych organów sprawach indywi-dualnych rozstrzyganych w drodze decyzji admini-stracyjnych,

2. przed innymi organami państwowymi oraz przed in-nymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawalub na podstawie porozumień do załatwiania sprawokreślonych w pkt 1,

3. w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość mię-dzy organami jednostek samorządu terytorialnegoi organami administracji rządowej oraz między orga-nami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,

4. w sprawach wydawania zaświadczeń.Jednocześnie, zgodnie z art. 5 § 2 pkt 3 k.p.a., ilekroć

w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jestmowa o organach administracji publicznej, rozumie się przezto ministrów, centralne organy administracji rządowej, woje-wodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne tereno-we organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej),organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organyi podmioty, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podsta-wie porozumień do załatwiania spraw indywidualnych, roz-strzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

Komendant Główny Policji jest centralnym organemadministracji rządowej, co potwierdza brzmienie art. 5 ust. 1

63

ustawy o Policji, według którego centralnym organem admini-stracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeń-stwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku pu-blicznego, jest Komendant Główny Policji, podległy ministrowiwłaściwemu do spraw wewnętrznych. W art. 6 – 7 ustawyo Policji określono organy administracji rządowej na obszarzewojewództwa w sprawach, m.in. wydawania indywidualnychaktów administracyjnych oraz ich właściwość instancyjną.

Istotne znaczenie dla przedstawionej kwestii ma rów-nież art. 3 k.p.a., który regulując wyłączenia spod mocy obo-wiązującej Kodeksu nie wskazał na postępowanie przed orga-nami Policji.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, że KomendantGłówny Policji – jako centralny organ administracji rządowej– zobowiązany był do rozstrzygnięcia kwestii swojej właściwo-ści w sposób uregulowany w odpowiednich przepisach Kodek-su postępowania administracyjnego. Skoro bowiem S. P. wewniosku z 25 stycznia 2005 r. przedstawił bezspornie równieżzarzuty dotyczące działalności przełożonego dyscyplinarnegodrugiej instancji – (...) Komendanta Wojewódzkiego Policjiw K. (art. 135 r ust. 8), to Komendant Główny Policji pootrzymaniu takiego wniosku powinien zająć stanowisko proce-sowe co do właściwości organu. Tryb postępowania w sprawiestwierdzenia braku właściwości przez organ administracjipublicznej reguluje art. 65 k.p.a., zgodnie z którym jeżeli or-gan administracji publicznej, do którego podanie wniesiono,jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do or-ganu właściwego. Przekazanie sprawy do organu właściwegonastępuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.W świetle powyższego należy stwierdzić, że uregulowanyw art. 65 k.p.a. obowiązek organu administracji publicznejniewłaściwego w sprawie niezwłocznego przekazania podaniaorganowi właściwemu nakłada na organ, do którego podaniewpłynęło, rozpoznania kwestii swej właściwości i zajęcia od-powiedniego stanowiska. Dokonana przez organ ocena jego

64

właściwości do rozpoznania danej sprawy powinna znaleźćwyraz w uzasadnieniu zaskarżalnego w drodze zażalenia po-stanowienia o przekazaniu podania.

W świetle powyższych ustaleń Sąd doszedł do przekona-nia, że Komendant Główny Policji – przekazując wnioseko wznowienie postępowania z dnia 25 stycznia 2005 r. (...)Komendantowi Wojewódzkiemu Policji w K., zwykłym pi-smem z dnia 17 marca 2005 r., naruszył obowiązujące przepi-sy prawa. Przepisy te nakładają bowiem obowiązek rozpozna-nia przez organ administracji publicznej każdego podaniaw sposób w nich przewidziany, a zatem w drodze postanowie-nia, na które służy zażalenie.

Ponadto, rozpoznając niniejszą sprawę Sąd stwierdził, iżorgan drugiej instancji rozpatrując nie rozpoznał wszystkichzarzutów zawartych we wniosku skarżącego o wznowieniepostępowania. Część z nich dotyczyła bowiem (...) Komendan-ta Wojewódzkiego Policji w K., część zaś Komendanta Głów-nego Policji. Nie ulega wątpliwości, że organ rozpoznającysprawę powinien wziąć pod uwagę wszystkie zarzuty zawartewe wniosku i argumenty podniesione przez składającegowniosek. W przypadku natomiast podzielenia części z nich,dotyczących organu pierwszej instancji, powinien wydaćw sprawie odpowiednie rozstrzygnięcie.

Rozstrzygając niniejszą sprawę Sąd zastosował art. 135ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniuprzed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 zezm.), zgodnie z którym sąd stosuje przewidziane ustawą środ-ki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktówlub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postę-powaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczyskarga, gdyż uznał, że jest to niezbędne dla końcowego jej za-łatwienia.

W tym stanie rzeczy, na mocy art. 145 § 1 lit. c i art. 135oraz art. 132 w zw. z art. 152 cytowanej już wyżej ustawy –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, na-

65

leżało orzec jak w sentencji wyroku.



66



Dnia 13 grudnia 2005 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawiew składzie następującym:Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kwiecińska (spr.)Sędzia WSA Anna MierzejewskaAsesor WSA Jacek FronczykProtokolant Joanna Ukalskapo rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 grudnia 2005 r.sprawy ze skargi Z. D.na decyzję Komendanta Głównego Policjiz dnia 8 lipca 2003 r. nr (...)w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania dys-cyplinarnego

1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną niąw mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policjiw B. z dnia 30 maja 2003 r. nr (...),

2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości,3. zasądza od Komendanta Głównego Policji na rzecz

skarżącego Z. D. kwotę 240 złotych (dwieścieczterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów po-stępowania



67



Komendant Wojewódzki Policji w B. orzeczeniemz dnia 13 września 2002 r. uznał sierż. szt. Z. D. winnympopełnienia przewinienia dyscyplinarnego i naruszenia dys-cypliny służbowej i na podstawie art. 134 ust. 1 pkt 10ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolityDz. U. Nr 101 z 2000 r., poz. 1092 ze zm.), wyznaczył karędyscyplinarną – wydalenia ze służby.

W dniu 5 lutego 2003 r. wpłynął do Komendanta Wo-jewódzkiego Policji w B. wniosek Z. D. o wznowienie postę-powania dyscyplinarnego, zakończonego ww. orzeczeniem.Wnioskodawca wskazał, iż podstawę wznowienia postępo-wania stanowi wyjście na jaw istotnych dla sprawy, nowychokoliczności faktycznych, istniejących w dniu wydania orze-czenia, nieznanych organowi, który wydał orzeczenie,a mianowicie wyjście na jaw tego, iż pomiary wykonaneurządzeniem kontrolno-pomiarowym „Alkomat” w dniu 14sierpnia 2002 r. zostały wykonane nieprawidłowo, wskutekczego wyniki tych pomiarów nie mogą stanowić dowodu wy-starczającego do uznania wnioskodawcy winnym popełnie-nia zarzucanego mu czynu.

W uzasadnieniu wniosku Z. D. powołał się na opinięZakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej w Byd-goszczy, sporządzoną na okoliczność dokonanych w dniu24 sierpnia 2002 r. pomiarów zawartości alkoholu w wydy-chanym powietrzu oraz na postanowienie ProkuraturyRejonowej w Bydgoszczy z dnia 20 grudnia 2002 r., sygn.akt 1 Ds. 4115/02, mocą którego umorzono śledztwo prze-ciwko Z. D. podejrzanemu o to, iż w dniu 24 sierpnia 2002 r.na terenie Wydziału Transportu Komendy WojewódzkiejPolicji w B., jako funkcjonariusz Policji, pełnił w stanie nie-trzeźwości czynności związane bezpośrednio z zapewnie-

68

niem ruchu pojazdów mechanicznych.Wnioskodawca wskazał, iż o przyczynie wznowienia

dowiedział się w dniu 11 stycznia 2003 r., kiedy to otrzymałww. postanowienie o umorzeniu śledztwa.

Decyzją z dnia 27 marca 2003 r. Komendant Woje-wódzki Policji w B., działając na podstawie § 44 ust. 1 roz-porządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjiz dnia 19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasadi trybu udzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postę-powania dyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz. U.z 1998 r. Nr 4, poz. 14) w związku z art. 149 § 3 i art. 150§ 1 kpa, po rozpatrzeniu powyżej opisanego wniosku, posta-nowił odmówić wznowienia prawomocnie zakończonego po-stępowania dyscyplinarnego. W uzasadnieniu decyzji organwskazał, iż wobec braku przesłanki umożliwiającej wzno-wienie postępowania, zasadnym jest wydanie decyzji o od-mowie wznowienia prawomocnie zakończonego postępowa-nia dyscyplinarnego.

W wyniku rozpatrzenia odwołania od ww. decyzji Ko-mendant Główny Policji decyzją z dnia 9 maja 2003 r.nr (...) postanowił uchylić zaskarżoną decyzję w całościi przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organI instancji. Organ II instancji w uzasadnieniu decyzji pod-kreślił, iż badaniu została poddana podstawa wznowienia,o której mowa w przepisie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., przedwydaniem postanowienia o wznowieniu postępowania.Przesłanką odmowy wznowienia postępowania nie może byćnegatywny wynik ustaleń co do przyczyn wznowienia. Po-nadto Komendant Główny Policji wskazał, iż organ I in-stancji nie wyjaśnił, czy zachowany został termin do złoże-nia wniosku o wznowienie postępowania dyscyplinarnego.

Decyzją z dnia 30 maja 2003 r. Komendant Woje-wódzki Policji w B., działając na podstawie art. 149 § 3 i art.150 § 1 k.p.a., ponownie postanowił odmówić wznowieniapostępowania dyscyplinarnego. W uzasadnieniu decyzji

69

wskazano, iż wniosek o wznowienie postępowania dyscypli-narnego złożony został z uchybieniem jednomiesięcznegoterminu, określonego w art. 148 § 1 k.p.a.

Organ przyjął, iż wnioskodawca o okoliczności stano-wiącej podstawę wznowienia dowiedział się w dniu23 grudnia 2002 r., tj. w dniu zaznajomienia go z aktamiśledztwa. Termin do złożenia przedmiotowego wnioskuupłynął zatem w dniu 23 stycznia 2003 r.

W odwołaniu od tej decyzji Z. D. podniósł, że w dniu23 grudnia 2003 r. zapoznał się jedynie z treścią opinii są-dowo-lekarskiej. Nie miał świadomości, iż okoliczności prak-tyczne wynikające z opinii staną się przyczyną wznowieniapostępowania karnego, świadomość taką uzyskał dopierow chwili doręczenia mu postanowienia o umorzeniu postę-powania przygotowawczego. Wnioskodawca stwierdza, żew takiej sytuacji należy przyjąć, iż o przyczynie wznowieniapostępowania dyscyplinarnego dowiedział się w chwili zapo-znania się z treścią postanowienia prokuratora o umorzeniuprowadzonego przeciwko niemu śledztwa, które wskazujeopinię Zakładu Medycyny Sądowej i okoliczności z niej wy-nikające jako zasadniczą przesłankę umorzenia.

Decyzją z dnia 8 lipca 2003 r. nr (...) KomendantGłówny Policji utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy i pod-trzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu decyzji or-ganu I instancji.

Skargę na decyzję tę złożył do Naczelnego Sądu Ad-ministracyjnego Z. D.

W skardze podniesiono zarzut naruszenia art. 148 § 1k.p.a., poprzez bezzasadne uznanie, że o okoliczności stano-wiącej podstawę wznowienia postępowania dyscyplinarnegoskarżący dowiedział się w momencie zaznajomienia z mate-riałami prowadzonego przeciwko niemu śledztwa. Zdaniemskarżącego, należy przyjąć, iż o okoliczności stanowiącejpodstawę wznowienia postępowania dowiedział się w chwilidoręczenia mu postanowienia o umorzeniu śledztwa i zapo-

70

znania się z treścią tego postanowienia i jego motywów.Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz

utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji.W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji

wniósł o jej oddalenie.Wyrokiem z dnia 29 października 2004 r. Wojewódzki

Sąd Administracyjny w Warszawie, wydanym w sprawiesygn. akt II SA 2785/03, oddalił skargę na ww. decyzję Ko-mendanta Głównego Policji z dnia 8 lipca 2003 r. Jak wyni-ka z uzasadnienia wyroku, Sąd przyjął, iż skarżący dowie-dział się o nowych okolicznościach faktycznych wynikają-cych z powołanej opinii sądowo-lekarskiej, w dniu 23 grud-nia 2003 r., podczas zapoznania się w Prokuraturze Rejo-nowej (...) z materiałami prowadzonego przeciwko niemuśledztwa.

W dniu 20 października 2005 r. Naczelny Sąd Admi-nistracyjny, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Z. D. od ww.wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w War-szawie, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę doponownego rozpoznania temu Sądowi.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał za zasadny za-rzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 148 § 1 k.p.a.Termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowaniaw rozpatrywanej sprawie rozpoczął swój bieg dopieroz dniem doręczenia skarżącemu postanowienia o umorzeniuśledztwa, to jest w dniu 11 stycznia 2003 r., a więc jegowniosek o wznowienie postępowania złożony w dniu 3 lute-go 2003 r. mieści się w terminie zakreślonym przez art. 148§ 1 k.p.a. Błędne było zatem stanowisko organów admini-stracji i Sądu I instancji, że termin ten rozpoczął swój biegjuż w dniu 23 grudnia 2002 r., a więc z chwilą zapoznaniaskarżącego z materiałami prowadzonego przeciwko niemuśledztwa. Nową, istotną dla sprawy okolicznością, nieznanąorganowi prowadzącemu postępowanie dyscyplinarne,a jednoczenie istniejącą w dacie podejmowania w tej materii

71

orzeczeń było to, że skarżącemu nie udowodniono, że pełniłsłużbę w dniu 24 sierpnia 2002 r. w stanie nietrzeźwości.Okoliczność ta została przesądzona dopiero w postanowie-niu o umorzeniu śledztwa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zwa-żył, co następuje:

Stosownie do treści art. 13 § 2 ustawy z dnia 30 sierp-nia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami admini-stracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), do rozpozna-nia sprawy właściwy jest wojewódzki sad administracyjny,na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ admini-stracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.

Art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawoo ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269)statuuje zasadę kontroli przez sąd administracyjny zaskar-żonych decyzji pod względem ich zgodności z prawem.

Jednocześnie, zgodnie z art. 134 § 1 ustawy – Prawoo postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd roz-strzygając w granicach danej sprawy nie jest związany zarzu-tami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Rozpoznając skargę w świetle powołanych powyżejprzepisów, należy stwierdzić, że zasługuje ona na uwzględ-nienie.

W myśl art. 190 ustawy – Prawo o postępowaniuprzed sądami administracyjnymi sąd, któremu sprawa zo-stała przekazana w wyniku uwzględnienia skargi kasacyj-nej, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawieprzez Naczelny Sąd Administracyjny.

Stosownie do przepisu § 44 ust. 1 rozporządzeniaMinistra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia19 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybuudzielania wyróżnień oraz przeprowadzania postępowaniadyscyplinarnego w stosunku do policjantów (Dz. U. z 1998 r.Nr 4, poz. 14), obowiązującego w dacie wydania zaskarżonejdecyzji, uchylenie orzeczeń dyscyplinarnych w stosunku do

72

osób, wobec których w czasie trwania stosunku służbowegoorzeczono karę wydalenia ze służby, następuje na podstawieprzepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

Przepis art. 148 § 1 k.p.a. stanowi, iż podanie o wzno-wienie postępowania wnosi się do organu administracji pu-blicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instan-cji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym stronadowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę dowznowienia postępowania.

Termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowa-nia w niniejszej sprawie rozpoczął swój bieg z dniem dorę-czenia skarżącemu postanowienia o umorzeniu śledztwa, tojest w dniu 13 stycznia 2003 r. Wniosek o wznowienie po-stępowania złożony w dniu 5 lutego 2003 r., wniesiony zo-stał zatem w terminie zakreślonym przez art. 148 § 1 k.p.a.

Przyjęte przez organy administracji stanowisko,iż termin ten rozpoczął swój bieg już w dniu 23 grudnia2002 r., a więc z chwilą zapoznania skarżącego z materia-łami prowadzonego przeciwko niemu śledztwa, jest błędne.Dowód z opinii biegłych jest bowiem, jak to wyjaśnił Na-czelny Sąd Administracyjny, wyłącznie jednym z dowodóww postępowaniu, przy czym podlega on, tak jak i inne dowo-dy swobodnej ocenie organu prowadzącego postępowaniedyscyplinarne. Tak więc nową, istotną dla sprawy, okolicz-nością było to, że skarżącemu nie udowodniono, że pełniłsłużbę w dniu 24 sierpnia 2002 r. w stanie nietrzeźwości.Okoliczność ta została przesądzona dopiero w postanowie-niu o umorzeniu śledztwa.

Skoro zatem podanie o wznowienie postępowania dys-cyplinarnego zostało złożone w terminie zakreślonymw przepisie art. 148 § 1 k.p.a., to zaskarżona decyzja orazutrzymana nią w mocy decyzja organu I instancji o odmowiewznowienia postępowania z powodu uchybienia terminu downiesienia ww. podania, wydane zostały z naruszeniemprzepisu art. 149 § 3 w związku z art. 148 § 1 k.p.a., mają-

73

cym istotny wpływ na wynik sprawy.Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Admi-

nistracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 145§ 1 pkt 1 lit. „c” ustawy – Prawo o postępowaniu przed są-dami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawieart. 200, 205 § 2 i art. 209 powołanej ustawy.



komenda gŁÓwna policji issn 1506-5170 - bip.kgp.policja...

Documents