kom je cursus inkijken: antwerpen gent hasselt … · heel wat patiënten zullen je namelijk vragen...

47
www.centrumvooravondonderwijs.be [email protected] 03 292 33 33 1 Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Koningsstraat 203, 1210 +32 3 292 33 33 [email protected] Maak van je opleiding medisch secretariaat een succes! Beste toekomstige student, Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding medisch secretariaat aan het Centrum Voor Avondonderwijs. Op de volgende pagina’s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze opleiding terug. Ook krijg je alle nodige informatie over je docent en de werking van onze school. Neem deze info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor de opleiding kiest die het beste bij jou past! Alle diploma’s die je via het Centrum Voor Avondonderwijs behaalt zijn uitermate praktijk- en dus jobgericht! Jouw docent heeft immers zélf een succesvolle carrière als Medische secretariaatsmedewerker. We geven les in kleine groepen zodat jij écht kan rekenen op persoonlijke begeleiding. Dit is jouw garantie voor een kwaliteitsvolle opleiding. Heb je nog vragen? Bel ons gerust op het nummer 03 292 33 33 of stuur een e-mail naar [email protected]. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies over je studiekeuze. Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Ze zijn in de vier secretariaten beschikbaar (je vindt de adressen bovenaan deze pagina). Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon vrijblijvend tussen 8u30 en 17u00 (in Antwerpen tot 18u30) langs. We wensen je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie!

Upload: lycong

Post on 30-Sep-2018

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

1

Kom je cursus inkijken:

Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000

Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050

Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511

Brussel, Koningsstraat 203, 1210

+32 3 292 33 33

[email protected]

Maak van je opleiding medisch secretariaat een succes!

Beste toekomstige student,

Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding medisch secretariaat aan het Centrum Voor

Avondonderwijs.

Op de volgende pagina’s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze opleiding

terug. Ook krijg je alle nodige informatie over je docent en de werking van onze school. Neem deze

info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor

de opleiding kiest die het beste bij jou past!

Alle diploma’s die je via het Centrum Voor Avondonderwijs behaalt zijn uitermate praktijk- en dus

jobgericht! Jouw docent heeft immers zélf een succesvolle carrière als Medische

secretariaatsmedewerker. We geven les in kleine groepen zodat jij écht kan rekenen op persoonlijke

begeleiding. Dit is jouw garantie voor een kwaliteitsvolle opleiding.

Heb je nog vragen? Bel ons gerust op het nummer 03 292 33 33 of stuur een e-mail naar

[email protected]. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en

geven je persoonlijk advies over je studiekeuze.

Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Ze zijn in de vier secretariaten beschikbaar (je

vindt de adressen bovenaan deze pagina). Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon

vrijblijvend tussen 8u30 en 17u00 (in Antwerpen tot 18u30) langs.

We wensen je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie!

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

2

Medische secretariaatsmedewerker: een beroep met toekomst!

Hou je van een job met afwisseling waar zowel het communicatieve als administratieve aspect aan

bod komt? Ben je ervan overtuigd dat administratieve diensten helemaal jouw ding zijn? En heb je zin

om aan de slag te gaan binnen de boeiende medische wereld? Dan is deze opleiding medisch

secretariaat zeker iets voor jou! Na afloop van deze cursus heb je de nodige kennis en vaardigheden

verworven om volwaardig en zelfstandig te functioneren in een dokterspraktijk. Je kan ook aan de

slag in een ziekenhuis, een laboratorium of een gezondheidsdienst.

Deze leerrijke en praktijkgerichte cursus gidst je stap voor stap door allerhande aspecten van dit

veelzijdige beroep. De groepsles stoomt je klaar om je administratieve, communicatieve en

organisatorische vaardigheden te verwerven en/of verder te ontplooien. Je verwerft de nodige

medische terminologie en leert hoe je professioneel aan de telefoon of in briefvorm communiceert.

Daarnaast is het belangrijk om je werk op een efficiënte manier te organiseren. Na afloop van deze

cursus heb je alle vaardigheden en kennis om in een medisch secretariaat aan de slag te gaan! Met

dit diploma heb je een waaier aan beroepsmogelijkheden. Niet alleen in ziekenhuizen is er een grote

nood aan goed opgeleide medische secretar(issen)(esses), je kan bijvoorbeeld ook aan de slag bij

gespecialiseerde klinieken, (huis-)artsenpraktijken en verpleeghuizen. De cursus bestaat uit de

volgende onderdelen:

▪ Medische terminologie, anatomie en pathologie

In dit eerste studieonderdeel kom je alles te weten over het menselijk lichaam. Zo maak je in eerste

instantie kennis met de belangrijkste medische termen. Daarnaast is het in een medisch secretariaat

ook belangrijk te weten hoe het menselijk lichaam functioneert. Daarom wordt er in dit onderdeel ook

uitgebreid aandacht besteed aan de anatomie en fysiologie van het menselijk lichaam. Dit omvat

onder meer de belangrijkste spiergroepen en gewrichten, het spijsvertering- en het bloedvatenstelsel,

het lymfesysteem, het ademhalingsstelsel,… Bovendien wordt er ook ingegaan op ziekteleer of

pathologie. Op die manier wordt het voor jou een stuk gemakkelijker om te communiceren met

artsen, medische verslagen op te stellen en patiënten correct verder te kunnen helpen.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

3

▪ Het sociale zekerheidsstelsel

Als medisch secretar(is)(esse) is het een must om het sociale zekerheidsstelsel van ons land te kennen.

Heel wat patiënten zullen je namelijk vragen stellen over de financiële kant van hun consultatie,

behandeling of hospitalisatie. Daarom leer je in dit cursusonderdeel alles over het RIZIV,

ziekenhuisfacturatie, arbeidsongeschiktheid, moederschapsverlof en nog zo veel meer. Op die manier

kan je iedere patiënt persoonlijk verder helpen.

▪ Communicatie

Tijdens je job als medisch secretar(is)(esse) kom je voortdurend in contact met mensen. Daarom is het

belangrijk dat je ook sociaal vaardig bent. Telefoneren, mailen en brieven schrijven doen we praktisch

dagelijks. Maar op professioneel vlak lijkt dit niet altijd even evident. Als medisch secretar(is)(esse) ben

je vaak de tussenpersoon of het aanspreekpunt tussen artsen en patiënten. Een reden temeer om die

communicatieaspecten gedetailleerd toe te lichten en te beheersen.

▪ Organisatie/ efficiëntie

Na voorgaande hoofdstukken ben je op de hoogte van de meeste medische en sociale aspecten

van uw nieuwe beroep. Maar daarnaast moet je ook het secretariaat kunnen runnen. Daarom is het

belangrijk om je administratie efficiënt te kunnen beheren. Door de veelzijdigheid van het beroep, kan

het zijn dat je met verschillende taken bezig bent op eenzelfde moment. De kunst is dan prioriteiten

stellen om je administratie overzichtelijk te beheren en uit te voeren. Ook timemanagement is van

groot belang. Doelstellingen leren bepalen en uitvoeren kunnen doorslaggevend zijn als medisch

secretar(is)(esse).

Deze eigentijdse en boeiende cursus kwam tot stand in samenwerking tussen het Centrum Voor

Avondonderwijs en zelfstandige beroepsdeskundigen. Een mooie inhoudstafel en een duidelijke

structuur maken de cursussen zeer overzichtelijk. De opleiding is zeer praktijkgericht. Dankzij de

oefeningen die aan de opleiding zijn toegevoegd, oefen je jezelf in de praktijk.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

4

INLEIDING

Deel 1: Medische Terminologie: De basis

1. Medische Termen

2. Oefeningen

Deel 2: Anatomie en Pathologie

1. Het ademhalingsstelsel

1.1. Anatomie

1.1.1. De neus

1.1.2. De keelholte

1.1.3. Het strottenhoofd

1.1.4. De luchtpijp

1.1.5. De longen

1.2 Ziektes van het ademhalingsstelsel

1.2.1. Longontsteking

1.2.2. Bronchiëctasieën

1.2.3. Primair Bronchuscarcinoom

1.3.4 Longembolie

1.2.5. Pneumothorax

1.2.6. Stoflongen

1.2.8. Mucoviscidose

1.2.9. Tuberculose

1.2.11. Astma

1.2.12. COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)

1.3 Oefeningen

2. Het spijsverteringsstelsel

2.1 Anatomie

2.1.1. Het spijsverteringskanaal

2.1.3. De alvleesklier

2.1.4. De lever

2.1.5. De galblaas

2.2. Ziektes van het spijsverteringskanaal

2.2.1. Ziektes van de mond

2.2.2. Slokdarmziektes

2.2.3. Ziekten van de maag

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

5

2.2.4 Ziekten van de dunne darm

2.2.5 Ziektes van de dikke darm

2.2.6 Rectum en anus

2.3 Pancreasziektes

2.3.1 Acute pancreatitis

2.3.2 Chronisch recidiverende pancreatitis

2.3.3 Pancreascarcinoom

2.4 Leverziektes

2.4.1 Virale hepatitis

2.4.2 Niet virale infectieuze leveraandoeningen

2.5 Ziektes van de galblaas en galwegen

2.5.1 Galstenen

2.6 Breuken van de abdominale wand

2.6.1 Liesbreuk

2.6.2 Dijbreuk

2.6.3 Navelbreuk

2.7 Oefeningen

3 Het bewegingsapparaat

3.1 Anatomie

3.1.1 Het Passieve Bewegingsapparaat

3.1.2 Het Actieve Bewegingsapparaat

3.2 Aandoeningen van het bewegingsapparaat

3.2.1 Ziekten van de botten

3.2.2 Rugproblemen

3.2.3 Gewrichtsaandoeningen

3.3 Oefeningen

4 Het hart en aanverwanten

4.1 Anatomie

4.2 Hartziektes en aanverwanten

4.2.1 Atherosclerose

4.2.2 Angina pectoris

4.2.3 Acuut myocardinfarct

4.2.4 Hartfalen

4.2.5 Hartritmestoornissen

4.2.6 Stoornis in het prikkelgeleidingssysteem

4.2.7 Ziektes van de hartkleppen

4.2.8 Arteriële hypertensie

4.2.9 Het arteriële systeem

4.2.10 Het veneuze systeem

4.3 Oefeningen

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

6

5 Nierziektes

5.1 Acute nierinsufficiëntie

5.2 Chronische nierinsufficiëntie

5.3 Het nefrotisch syndroom

5.4 Hydronefrose

5.5 Oefeningen

6 Endocrinologie

6.1 De bijnieren

6.1.1 Ziekte van Cushing

6.1.2 Adrenogenitaal syndroom

6.1.3 Ziekte van Addison

6.2 De schildklier

6.2.1 Ziekte van Graves

6.2.2 Hypothyreoïdie

6.2.3 De bijschildklieren

6.3 De hypofyse

6.4 De pancreas

6.4.1 Hyperfunctie van de endocriene pancreas

6.4.2 Hypofunctie van de endocriene pancreas

6.5 Oefeningen

7 Het vrouwelijk lichaam

7.1 Anatomie en werking van de geslachtsorganen

7.2 Gynaecologische problemen

7.2.1 Endometriose

7.2.2 Vaginitis

7.2.3 Vaginisme

7.2.4 Ontsteking van het kleine bekken

7.2.5 Dysmenorroe

7.2.6 Amenorroe

7.2.7 Toxisch shock syndroom

7.2.8 Premenstrueel syndroom

7.2.9 Menopauze

7.2.10 Cervicale dysplasie

7.2.11 Cervixcarcinoom

7.2.12 Goedaardige eierstokcysten

7.2.13 Ovariumkanker

7.2.14 Polycysteuze eierstokken

7.2.15 Myomen in het endometrium

7.2.16 Baarmoederkanker

7.3 De borsten

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

7

7.3.1 Borstkanker

7.3.2 Borstvoeding

7.4 Oefeningen

8 Zwangerschap en geboorte

8.1 Prenatale raadpleging

8.2 Zwangerschapsproblemen

8.2.1 Bloedingen

8.2.2 Zwangerschapstoxicose

8.3 De geboorte

8.4 Complicaties bij de bevalling

8.4.1 Schouderdystocie

8.4.2 Uterusruptuur

8.4.3 Cervixruptuur

8.4.4 Perineumruptuur

8.4.5 Vruchtwaterembolie

8.4.6 Uitgezakte navelstreng

8.5 Mogelijkheden

8.5.1 Inleiden

8.5.2 Effleurage

8.5.3 Epidurale anesthesie

8.6 Onderzoek van de pasgeborene

8.6.1 Apgarscore

8.6.2 Reflexen

8.7 Complicaties bij de pasgeborene

8.7.1 Prematuriteit

8.7.2 Open rug

8.8 Oefeningen

9 Urologie

9.1 Anatomie en werking

9.2 Ziektes van de mannelijke organen

9.2.1 Acute prostatitis

9.2.2 Benigne prostaathypertrofie

9.2.3 Prostaatkanker

9.2.4 Torsio testis

9.2.5 Niet ingedaalde testikels

9.3 Oefeningen

10 Neurologie

10.1 Werking en anatomie van het zenuwstelsel

10.2 Aandoeningen van het zenuwstelsel

10.2.1 Cerebrovasculair accident (CVA)

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

8

10.2.2 Epilepsie

10.2.3 Hersenschudding

10.2.4 Hersenkneuzing

10.2.5 Hersenvliesontsteking

10.2.6 Spanningshoofdpijn

10.2.7 Migraine

10.2.8 Alzheimer

10.2.9 Ziekte van Parkinson

10.2.10 Multiple sclerose

10.2.11 Chorea van Huntington

10.2.12 Spastische verlamming

10.2.13 Myastehnia gravis

10.2.14 Beschadiging van het ruggenmerg

10.3 Oefeningen

11 Hematologie

11.1 Anemie

11.2 Leukemie

12 Dermatologie

12.1 Acne

12.2 Eczeem

12.3 Wratten

12.4 Moedervlek

12.5 Melanoom

12.6 Psoriasis

12.7 Oefeningen

13 De zintuigen

13.1 Het zicht

13.1.1 Ablatio Retinae

13.1.2 Bijziendheid

13.1.3 Verziendheid

13.1.4 Conjunctivitis

13.1.5 Kleurblindheid

13.1.6 Scheelzien

13.1.7 Cataract

13.2 Het gehoor

13.2.1 Otitis media

13.2.2 Otorroe

13.2.3 Ziekte van Menière

13.3 De reuk

13.4 Het voelen

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

9

13.5 Het proeven

13.5.1 Aften

13.6 Oefeningen

14 Infectieziektes

14.1 Pathogene organismes

14.1.1 Bacteriën

14.1.2 Virussen

14.1.3 Schimmels

14.1.4 Parasieten

14.2 Verschijnselen

14.2.1 Lokale ontstekingsprocessen

14.2.2 Koorts

14.3 Rode Hond

14.4 Kinkhoest

14.5 Waterpokken

14.6 Zona

14.7 Bof

14.8 Roodvonk

14.9 Klierkoorts

14.10 Gonorroe

14.11 Chlamydia

14.12 Syfilis

14.13 Genitale herpes

14.14 Genitale wratten

14.15 AIDS

14.16 Oefeningen

15 Medische beeldvorming

15.1 RX

15.2 Echografie

15.3 CT-scan

15.4 MRI-scan

15.5 Oefeningen

16 Ziekenhuishygiëne

16.1 Handen wassen

16.2 Kledij

16.3 Prikaccidenten

16.4 Ziekenhuisinfecties

16.5 Besmettingsbronnen

16.6 Ziekenhuislinnen

16.7 Reiniging en desinfectie

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

10

16.8 Oefeningen

Deel 3: De Sociale Zekerheid

1. Geneeskundige Verzorging en Uitkeringen

1.1 De dienst voor geneeskundige verzorging

1.1.1 Tegemoetkomingen

1.1.2 Honoraria

1.1.3 Het RIZIV-nummer

1.1.4 De nomenclatuur

1.1.5 De SIS-kaart

1.1.6 Code gerechtigde geneeskundige verzorging

1.1.7 Ziekenhuisfacturatie

1.2 De dienst voor de uitkeringen

1.2.1 Arbeidsongeschiktheid

1.2.2 Moederschap

1.2.3 Vaderschap

1.2.4 Adoptie

1.3 De dienst voor geneeskundige evaluatie en controle

1.4 De dienst voor administratieve controle

1.5 Algemene ondersteunende diensten

2 Gezinsbijslag

2.1 De rechthebbende

2.2 De bijslagtrekkende

2.3 Het rechtgevend kind

2.4 Het kraamgeld

2.5 De adoptiepremie

2.6 De kinderbijslag

2.7 Wezenbijslag

2.8 Bijkomende bijslagen

2.8.1 Leeftijdsbijslagen

2.8.2 Jaarlijkse bijslag

2.8.3 Sociale bijslagen

2.8.4 Bijkomende bijslag voor kinderen getroffen door een aandoening en voor gehandicapte kinderen

2.8.5 Bijslag voor éénoudergezinnen

2.9 De forfaitaire bijslag voor kinderen geplaatst bij een particulier

3 Werkloosheid

4 Pensioenen

4.1 Het Rustpensioen

4.2 Het Overlevingspensioen

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

11

5 Arbeidsongevallen

6 Beroepsziektes

7 Jaarlijkse vakantie

7.1 Arbeiders

7.2 Bedienden

8 Oefeningen

Deel 4: Communicatie

1. Het communiceren

1.1 Het communicatieproces

1.2 Omgaan met elkaar

1.2.1 De axen

1.2.2 De inzet

1.2.3 Het communicatiekanaal

1.2.4 Interactietypes

1.3 Feedback geven

1.3.1 Wijzen om feedback te geven

1.3.2 Regels voor het geven van feedback

1.3.3 Regels voor het ontvangen van feedback

1.3.4 Verkeerd gebruik van feedback

1.4 Assertiviteit

1.5 Oefeningen

2 Telefoneren

2.1 Inkomende gesprekken

2.1.1 Verwelkomen

2.2.2 Het gesprek

2.2.3 Doorverbinden

2.2.4 Afsluiten

2.2.5 Enkele tips

2.2 Uitgaande gesprekken

2.3 Het antwoordapparaat

2.3.1 Je eigen antwoordapparaat inspreken

2.3.2 Een bericht inspreken op iemand anders zijn antwoordapparaat

2.4 Voor- en nadelen van telefonische communicatie

2.5 Oefeningen

3 Onthaal

3.1 Algemeen

3.2 Moeilijke situaties

3.3 Conflictsituaties

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

12

3.4 De praktijk

3.5 Oefeningen

4 Briefwisseling

4.1 NBN-normen

4.1.1 Datum

4.1.2 Tijd

4.1.3 Getallen

4.1.4 Telefoonnummers

4.1.5 Bankrekeningnummers

4.1.6 Munteenheid

4.1.7 Adressen

4.1.8 Brieven

4.2 De inhoud

4.2.1 Zie de brief als een goed gesprek

4.2.2 Zorg voor vitamine-R

4.2.3 Neem de klant als vertrekpunt

4.2.4 Gebruik alinea’s

4.3 Medische verslagen

4.4 Postbehandeling

4.4.1 Inkomende post

4.4.2 Uitgaande post

4.5 Oefeningen

Deel 5: Secretariaat

1. Beheer

1.1 De agenda

1.2 Het economaat

1.3 De wachtruimte

1.4 De werkruimte

1.5 Oefeningen

2 Het medisch archief

2.1 Het medisch dossier

2.2 Archiveren van medische dossiers

2.2.1 Alfabetisch (op naam)

2.2.2 Geboortedatum

2.2.3 Inschrijvingsnummer

2.3 Oefeningen

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

13

Deel 6: Starten als zelfstandig Medisch secretaresse

1.1 Inleiding

1.2 Wat is ondernemen en werken als zelfstandige?

1.3 Durven ondernemen!

1.4 Welke commerciële aanpak is de beste?

1.5 Hoe start je als zelfstandige praktisch

1.6 De belasting op de toegevoegde waarde (BTW)

1.7 De boekhouding van een zelfstandige

1.8 Het koopcontract tussen de ondernemer en de cliënt

1.9 Het sociaal statuut van de zelfstandige

1.10 Oefeningen

BRONVERMELDING

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

14

Deel 2: Anatomie en Pathologie

Dit deel van de cursus heeft als doel je een basis bij te brengen van de werking van het menselijk

lichaam en van ziektes die zich kunnen voordoen en hoe deze tot stand komen. Het is een zeer

beknopt overzicht, vermits het onmogelijk is om in 1 cursus alles te bespreken en dat tot in het

kleinste detail. Bovendien wil je niet studeren voor arts. Het is dus enkel een kennismaking.

Er zullen ook heel wat medische termen in voor komen. Deze moet je ook begrijpen en kunnen

vertalen. Vergeet ook niet om de tekeningen goed te bestuderen! Ondanks dat het beknopt is,

heb ik het toch zo ruim mogelijk willen maken. Zodat je van alle medische takken toch een

basiskennis kan opdoen.

1. Het ademhalingsstelsel

Anatomie

De mens kan verschillende dagen zonder eten en drinken. Maar niet zonder lucht. Dat kan slechts

enkele minuten. Onze cellen hebben nu eenmaal zuurstof nodig.

De lucht gaat van je neus en mond naar de keelholte. En vervolgens via de luchtpijp naar de 2

bronchi (enkelvoud: bronchus) die de lucht brengen naar de longen, en waar de bronchi

uiteindelijk vertakken in bronchioli die eindigen in longblaasjes (= alveoli). Deze alveoli zorgen voor

de eigenlijke uitwisseling van zuurstof en kooldioxide die terug uitgeademd wordt.

De neus

De neusholte of cavum nasi is in twee gedeeld. In het midden staat het neustussenschot of

septum nasi. Vooraan op dit tussenschot liggen zeer oppervlakkige bloedvaatjes die gemakkelijk

springen. Dit netwerk van bloedvaatjes heet de plexus van Kiesselbach.

Tussen de neusholte en de mondholte is er het verhemelte. Vooraan is dit hard (= palatum

durum), achteraan is dit zacht (= palatum molle)

De binnenbekleding van de neus bestaat uit slijmvlies of mucosa die de lucht verwarmt en

vochtig maakt. Bovendien zorgt ze ervoor dat de lucht gezuiverd wordt van stof.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

15

De keelholte

Pharynx

De mondholte en de neusholte komen samen uit in de keel. In de keel zitten de luchtpijp en de

slokdarm. Rond de keelholte zitten een aantal lymfatische structuren die een belangrijke rol

spelen bij de afweer tegen infecties, zoals bijvoorbeeld de huig, de poliepen en de amandelen.

Als je slikt wordt de luchtpijp afgesloten door het strotklepje en de neusholte wordt dan afgesloten

door de huig zodat voedsel, drank en speeksel enkel nog weg kan via de slokdarm.

Het strottenhoofd

Larynx

Het strottenhoofd vormt de ingang van de luchtpijp. Hierin liggen ook de stembanden. Deze trillen

door de lucht die uitgeademd wordt.

De luchtpijp

Trachea

De luchtpijp zit in de hals, voor de slokdarm. De binnenkant is bedekt met slijmvlies.

De longen

De luchtpijp splitst zich in een linker en rechter bronchus die naar de longen gaan. Een long is

geen hol orgaan. De longen bestaan uit longblaasjes en vormen een sponsachtig weefsel. Als

men niet rookt is de kleur grijs-roos. De rechter long is groter dan de linker long, vermits links ook

het hart gelegen is. De rechter long bevat 3 longkwabben, de linker long bevat 2 longkwabben.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

16

De bronchus splitst zich in vele bronchioli die zich uiteindelijk verder splitsen in longblaasjes of

alveoli. De alveoli zorgen voor de uiteindelijke uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide.

Hiervoor stroomt het bloed in een netwerk van zeer fijne haarvaatjes of capillairen langs de

alveoli.

Om het verhaal af te maken:

Het zuurstofrijke bloed komt in de aders en gaat naar het hart. Van daaruit gaat het bloed via

de aorta (grote lichaamsslagader), naar heel het lichaam. Het bloed voorziet de cellen van

zuurstof en verwijdert het koolzuurgas.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

17

1.2 Ziektes van het ademhalingsstelsel

Longontsteking

Pneumonie

Er zijn verschillende soorten longontstekingen.

We kunnen ze indelen volgens locatie, volgens oorzaak en volgens verwekker.

Indeling volgens locatie:

Lobaire Pneumonie

Deze pneumonie komt niet vaak meer voor. De ontsteking bevindt zich slechts op 1

longkwab. Dit is een acute aandoening met koude rillingen, zweten , hoge koorts,

hoesten (eventueel met bloed) en pijn bij het ademhalen

Bronchopneumonie

Deze pneumonie komt meestal voor bij baby’s en bejaarden. De ontsteking breidt zich

uit via de bronchi en bronchioli. Toch is deze milder en minder acuut dan de lobaire

pneumonie. De temperatuur stijgt traag, men hoest (eventueel met geel-groene

slijmen), men is kortademig en heeft pijn in de zij.

Indeling volgens oorzaak:

Aspiratiepneumonie

Als voedsel, drank, braaksel of bepaalde voorwerpen in de luchtwegen komen, dan

kan het longweefsel ontstoken raken.

Dit is ook een reden waarom patiënten nuchter geopereerd moeten worden. Zo kan

de maaginhoud niet terugvloeien naar de keel.

Post-stenotische pneumonie

Als een bronchus afgesloten wordt (bijvoorbeeld door een voorwerp dat in het

ademhalingsstelsel komt of door een tumor), dan ontstaat in het longdeel achter de

stenose (=vernauwing) een ontsteking.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

18

Indeling volgens verwekker:

Bacteriën

Virussen

Schimmels

Bronchiëctasieën

Dit zijn verwijdingen van de wanden van de bronchiën. Ze zijn vaak het gevolg van ziektes als

longontstekingen, mucoviscidose, kinkhoest en tuberculose. Zelden kunnen ze ook aangeboren

zijn.

Door de vergroting van de luchtwegen wordt er veel meer slijm gevormd dat zich ophoopt. Door

de verwijding zijn ook de trilhaartjes in de bronchiën beschadigd. Normaal verwijderen zij het stof

en de kiemen uit de zuurstof, maar nu functioneren zij dus niet meer goed.

Hierdoor kan dus ook het slijm niet opgeruimd worden.

De patiënt heeft een chronische hoest met veel slijmen met een slechte geur. Ook een piepende

ademhaling is mogelijk. Er wordt behandeld met antibiotica.

Primair Bronchuscarcinoom

Primair, omdat het over longkanker gaat die in de long zelf ontstaat. Spreekt men over een

secundaire tumor, dan is deze elders ontstaan en uitgezaaid naar de long.

Na prostaatkanker is dit de vaakst voorkomende kanker bij de man in onze Westerse wereld.

Ze vindt haar oorsprong meestal in het inademen van kankerverwekkende stoffen zoals

tabaksrook en asbest.

Vermits de ziekte meestal pas in een laat stadium ontdekt wordt, is het dikwijls al te laat om te

opereren. Dit heeft als gevolg dat de prognose enorm slecht is. Slechts 10 % van alle mensen met

longkanker zijn 5 jaar later nog in leven.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

19

1.3.4 Longembolie

Een embool is een trombus (= bloedklonter) die zich verplaatst. Een embool is meestal afkomstig

uit de aders van de onderste ledematen. Ze verplaatst zich via de aders naar het hart en daarna

via de longslagader naar de longen. Hier blijft het embool steken in de kleine vertakkingen van

de longslagader waardoor deze plots wordt afgesloten. Dit kan leiden tot een longinfarct.

Een longinfarct is het afsterven van longweefsel t.g.v. een tekort aan bloed achter het embool.

Een embool kan ontstaan door iedere langdurige inactiviteit (bvb: postoperatief het bed moeten

houden), obesitas, spataders,…

De ernstigheid hangt af van de grootte en plaats van het embool. Als de longslagader wordt

afgesloten heeft de patiënt een zeer acute moeilijke en versnelde ademhaling (dyspnoe en

tachypnoe). De patiënt verkeert (terecht) in doodsangst!

Bij een klassiek longembool heeft de patiënt plots pijn in zijn zij en een moeilijke ademhaling

waardoor hij ook angstig is.

Pneumothorax

Dit is een aandoening waarbij er lucht aanwezig is in de pleuraholte (= de ruimte tussen het

longvlies en het borstvlies). Normaal is deze holte luchtledig. Een pneumothorax veroorzaakt

acute pijn en dyspnoe en ontstaat bijvoorbeeld door een scheurtje in een alveool, tijdens een

operatie of traumatisch (bvb. door een messteek in de borstkas).

Stoflongen

Stoflongen die ontstaan door blootstelling aan een anorganische stof pneumoconiose

Er zijn 3 soorten:

➢ De mijnwerkerslong (=antracose) t.g.v. het inademen van koolstof( = antraciet);

➢ De silicose t.g.v. het inademen van silicium.

➢ De asbestose t.g.v. het inademen van asbest.

➢ De gevolgen zijn kortademigheid en hoesten.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

20

Mucoviscidose

Taaislijmziekte

Dit is een erfelijke ziekte waarbij er zeer taai slijm aangemaakt wordt dat de afvoergangen

verstopt. Hierdoor krijgt men een ophoping van slijm in de longen wat een perfecte

voedingsbodem voor bacteriën is. Ze veroorzaken infecties en chronische bronchitis. De longen

worden beschadigd door bronchiëctasieën.

Kinderen met mucoviscidose hebben een onophoudelijke hoest en zijn kortademig. Ze kunnen

geen lichamelijke inspanningen doen. Uiteindelijk zullen de longen niet meer werken.

Vanuit de pancreas kunnen geen spijsverteringsenzymen naar de dunne darm gevoerd worden

waardoor allerlei voedingsstoffen niet meer opgenomen kunnen worden. Dit leidt tot

ondervoeding.

Mannen hebben vaak last van infertiliteit doordat de zaadleiders verstopt raken.

De levensverwachting van deze patiënten is slechts 30 à 40 jaar.

Tuberculose

Dit is een pneumonie die verwekt wordt door een bacterie, de tuberkelbacil. Je ademt ze in via

druppeltjes afkomstig van een tuberculosepatiënt die hoest. De bacteriën komen in de longen en

verspreiden zich door de rest van het lichaam. Ze kunnen er jarenlang in sluimerende toestand

verblijven. Veelal zal men er dus nooit enige last van ondervinden.

Ten gevolge van bvb. ouderdom, ondervoeding, alcoholisme, aids,… kunnen de sluimerende

bacteriën gereactiveerd worden en ontstaat er tuberculose. Er is een hoest met slijmen, men

vermagert en is vermoeid.

Er worden in de longen holtes gevormd van waaruit de tuberkelbacillen uitgehoest worden.

Gelijkaardige holtes ontstaan ook in andere organen, in de wervels, in de gewrichten, in de nieren

en de ovaria.

De ziekte is te genezen met medicamenten die er ook voor zorgen dat de ziekte na verloop van

tijd niet meer besmettelijk is.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

21

Astma

Dit is een chronische longaandoening. Typisch is een hyperreactiviteit van de luchtwegen. De

patiënt heeft een piepende, korte ademhaling en voelt een spanning in de borst. Ongeveer 5%

van de Belgen lijdt aan astma.

De ziekte gebeurt in aanvallen en bij sommigen zijn deze aanvallen frequenter en/of heviger dan

bij anderen. Het gebeurt dat het om een erfelijke aandoening gaat. Maar meestal wordt het

door allergenen veroorzaakt zoals pollen en huisstofmijt.

Astma kan ook ontstaan door luchtverontreiniging, tabaksrook, vochtigheid,… Als men de

oorzaak van de astma kent, is het aan te raden om plaatsen waar de uitlokkende factoren zijn te

vermijden.

Astma valt niet te genezen, maar men kan door medicatie de ziekte goed onder controle

houden. Het gebeurt ook dat de ziekte minder ernstig wordt als men volwassen wordt.

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease)

CARA (Chronische Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen)

een verzamelterm die wordt gebruikt voor ziektes die worden gekarakteriseerd door

een afname van de mogelijkheid tot inademen en door een langzame en moeizame

uitademing, wat maandenlang kan aanhouden. Het gaat hier over Chronische Bronchitis

en Emfyseem.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

22

Chronische Bronchitis

Dit is een zeer langzaam evoluerende ziekte. Als ze ontdekt wordt, is ze al jarenlang aanwezig. Het

is een typische rokersziekte waarbij men vooral ’s morgens veel hoest. Men is ook vatbaarder

voor bacteriële infecties. Men heeft geregeld last van kortademigheid met een piepend geluid.

Men kan deze ziekte behandelen met een absoluut rookverbod en medicatie.

Emfyseem

Dit is het eindstadium van chronische bronchitis. De wanden tussen de alveoli gaan verloren

zodat de alveoli één grote ruimte vormen. Hierdoor verkleint het gasuitwisselingsoppervlak en

wordt de ademhaling ernstig verstoord.

Emfyseem kan niet genezen worden en zal meestal enkel maar verergeren zodat men uiteindelijk

vasthangt aan permanente zuurstoftoediening.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

23

1.3 Oefeningen

Vul aan:

1. Het netwerk van bloedvaatjes in je neus die gemakkelijk springen en die een bloedneus

kunnen veroorzaken heet ___________________________.

2. Geef de 4 lichaamsdelen waar de ingeademde lucht passeert, alvorens de longen te

bereiken: ___________________, ___________________, ________________, _____________________.

3. De medische term voor keelholte is _________________. Verwar dit niet met de medische

term voor strottenhoofd: ______________.

4. Een kwaadaardige tumor die in de long zelf ontstaan is noemen we een _____________

_______________.

5. Een longembool kan leiden tot een ______________________.

6. Er zijn 3 soorten pneumoconiose: ______________________, __________________ en

____________________________.

7. Tuberculose wordt verwekt door een bacterie, nl. de __________________.

8. Geef de 2 ziektes die als verzamelnaam COPD hebben: ________________________ en

_________________________.

9. Emfyseem is een _________________________ in een vergevorderd stadium.

10. Een pneumonie kunnen we volgens locatie indelen in een _________________ en een

_________________.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

24

Het spijsverteringsstelsel

Het spijsverteringsstelsel bestaat uit 6 functies:

1.Voedsel opnemen Eten

2. Voedsel afbreken Kauwen

3. Voedsel transporteren door het

spijsverteringskanaal

Slikken en peristaltiek

4. Voedsel afbreken tot substraten Vertering

5. De substraten overdragen aan het

bloed

Resorptie

6. De resten uitscheiden Ontlasting

Er zijn 6 basisbestanddelen in onze voeding:

1. Vitaminen

2. Eiwitten = Proteïnen

3. Lipiden = Vetten

4. Koolhydraten = Suikers = Sachariden

5. Mineralen

6. Water

We hebben alle 6 deze voedselbestanddelen nodig om ons lichaam goed te laten functioneren.

Het spijsverteringsstelsel stelt stoffen ter beschikking aan het transportsysteem (het bloed) zodat deze stoffen in de weefsels terecht komen.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

25

2.1 Anatomie

Het spijsverteringskanaal

Ons spijsverteringskanaal verteert de voedselbestanddelen zodat ze geschikt zijn voor resorptie.

Dit gebeurt via de mondholte, de keelholte, de slokdarm, de maag, de dunne darm en de dikke

darm. Deze onderdelen bestaan uit mucosa (slijmvlies), muscularis (spieren) en een glad vlies

(serosa).

Mondholte

Hierin wordt het voedsel gekauwd en gemengd met speeksel waardoor het verkleint. Er wordt

dagelijks meer dan 1 liter speeksel gevormd door de speekselklieren. De afscheiding van speeksel

wordt geregeld door het autonome zenuwstelsel en gebeurt ook als reflex bij het zien, ruiken of

denken aan voedsel.

De 32 tanden (bij volwassenen) in de mondholte vormen het gebit. Elke tand heeft een nummer.

Deze nummering ziet er zo uit:

Tanden 18, 28, 38 en 48 zijn de wijsheidstanden. Vaak ontbreken deze. De tanden vooraan zijn

scherpe snijtanden. Achteraan zitten stompe kiezen. Een tand bestaat uit een kroon en een

wortel.

De tong bestaat uit dwarsgestreepte spieren. Op de tong bevinden zich de smaakpapillen met

de smaaksensoren: op de tongpunt proeven we zoet, aan de zijkanten proeven we zuur en

achteraan proeven we bitter. Zout proeven we over heel de tong.

Niet zo lang geleden is er nog een vijfde smaak ontdekt: umami. Het is ook de tong die bij het

slikken de spijs langs het verhemelte naar de keelholte duwt. Hierdoor ontstaat een slikreflex.

Keelholte

Pharynx

18 17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27 28

48 47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37 38

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

26

Slokdarm

Oesofagus

Deze gespierde buis ligt tussen de luchtpijp en de wervelkolom. Deze spieren zorgen voor de

peristaltiek: een golfbeweging waardoor de slokdarm samentrekt en het voedsel naar beneden

wordt geduwd. De spieren zorgen er ook voor dat de maaginhoud niet terug naar boven vloeit.

Keelholte

Stembanden

Tong

Neusholte

Slokdarm Luchtpijp

Strotklepje

Strottenhoofd

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

27

Maag

In de maag zorgen zuren en sappen voor de verdere vertering van het voedsel. Het doodt ook

bacteriën en schimmels die in het voedsel zitten. Twee tot vier uur na een maaltijd is de maag

terug leeg.

Dunne darm

Intestinum tenue

Hier wordt de vertering voltooid. Ze bestaat uit de twaalfvingerige darm (= duodenum), het

jejunum en het ileum en is meer dan 6 meter lang.

Ook hier zorgt peristaltiek voor de voortgang van de stoffen. Het grootste deel van de opname

van de stoffen (= resorptie) gebeurt in de eerste helft van de dunne darm. Door de resorptie

komen de substraten in het bloed en worden zo via de venen afgevoerd naar de lever.

Dikke darm

Colon

De spijsverteringsresten (= resten die niet verteerbaar zijn) komen in de dikke darm en worden als

faeces via de anus verwijderd. Deze resten in de dikke darm zijn een goede voedingsbodem voor

bacteriën. Er zijn hier echter ook goede bacteriën die vitamines produceren. Deze vitamines

worden geresorbeerd. Door deze activiteiten (en ook door rottingsprocessen) ontstaan er gassen

met flatus tot gevolg.

De dikke darm bestaat uit de blinde darm (=caecum), het colon ascendens, het colon

transversum, het colon descendens, het colon sigmoideum en de endeldarm (= rectum) die

eindigt in de anus.

Als de endeldarm gevuld wordt met faeces, ontstaat er vanuit de hersenen een defecatiereflex.

Door onze zindelijkheidstraining kunnen we deze onwillekeurige reflex onderdrukken en spannen

we onze spieren aan. Bij ontspannen van deze spieren, volgt er ontlasting of defecatie.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

28

De alvleesklier

Pancreas

Dit is de belangrijkste producent van spijsverteringssappen. De pancreas is een klier dat

pancreassecreet afscheidt in het duodenum.

Buiten dit produceert de pancreas ook nog glucagon en insuline. Glucagon doet de

bloedsuikerspiegel (= glycemie) stijgen. Insuline doet de bloedsuikerspiegel dalen.

De lever

De lever is een klier en bestaat uit 2 kwabben: de rechter en de linker kwab. De rechter is dubbel

zo groot dan de linker.

Al het bloed uit het spijsverteringskanaal wordt naar de lever gevoerd. De substraten in het bloed

worden in de lever nagekeken en verwerkt. Het ‘gezuiverde’ bloed verlaat vervolgens de lever en

gaat naar het hart. Gifstoffen worden afgevoerd via de gal die ook door de lever geproduceerd

wordt.

Deze gal wordt afgevoerd naar de dunne darm (daar helpt gal om vetten te verteren) of

opgeslagen in de galblaas. De lever zorgt ervoor dat de concentratie van de stoffen in het bloed

op peil gehouden wordt.

De galblaas

De gal, afkomstig van de lever en die niet rechtstreeks naar de dunne darm afgevoerd wordt,

gaat via de galwegen naar de galblaas. Hier blijft de gal opgeslagen tot het nodig is om de

dunne darm te helpen met het verteren van vetten.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

29

Op de studentenpagina vind je een filmpje over de werking van het spijsverteringsstelsel.

Ziektes van het spijsverteringskanaal

Ziektes van de mond

Parodontitis

Letterlijk vertaald, betekent dit: ontsteking rondom de tand. Dus een ontsteking van het weefsel

rond de tand. Het is niet hetzelfde als gingivitis wat ontsteking van het tandvlees betekent.

Bij parodontitis zal uiteindelijk het kaakbot aangetast worden waardoor de tand kan uitvallen.

Gingivitis ontstaat door tandplaque. Parodontitis is het gevolg van een bacteriële infectie.

Glossitis

Dit is een ontsteking van de tong.

Bof

Dikoor

Maag

Appendix

Dunne darm Dikke darm

Galblaas

Lever

Pancreas

Rectum

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

30

Bof komt tegenwoordig niet vaak meer voor, vermits kinderen al jong gevaccineerd worden

tegen deze ziekte. Bij kinderen is de ziekte meestal heel onschuldig.

Als volwassen mannen deze ziekte krijgen, dan kan dit leiden tot onvruchtbaarheid.

Men heeft koorts, spierpijn en pijn bij het slikken. De speekselklieren achter de oren zijn gezwollen,

net zoals de kaken.

Xerostomie

Droge mond

Dit is ten gevolge van een verminderde speekselafvloed. Dit is meestal geen ziekte op zich, maar

een bijverschijnsel van een ziekte of een medicijn.

Slokdarmziektes

Reflux

Hierbij vloeit zure maaginhoud terug naar de slokdarm doordat het klepje onderaan de slokdarm

niet goed werkt. Dit ziet men vooral bij baby’s omdat dat klepje dan nog niet goed ontwikkeld is.

Ook bij zwangere vrouwen werkt dit klepje minder goed. Het gevolg is een ontsteking van het

slijmvlies van de slokdarm.

Slokdarmdivertikel

Divertikel van Zenker

Een divertikel is een uitstulping en het ontstaat doorheen een zwakke plek in de achterwand. De

gevolgen zijn dysfagie en regurgitatie van voedsel en slijm uit het divertikel. Men krijgt een vieze

adem (= foetor ex ore).

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

31

Slokdarmcarcinoom

Dit heeft ernstige dysfagie tot gevolg, wat leidt tot ernstige vermagering. Zelfs het eigen speeksel

kan uiteindelijk niet meer worden doorgeslikt. De prognose is zeer slecht.

Ziekten van de maag

Ulcus pepticum

Dit is een zweer veroorzaakt door peptisch maagsap. Als deze ulcus voorkomt in de maag, dan

spreekt men van een ulcus ventriculi of van de klassieke maagzweer. Een ulcus pepticum kan ook

voorkomen in de dunne darm. Dan spreekt men van een ulcus duodeni.

Het ontstaat als het evenwicht tussen zuren en sappen verstoord geraakt en dit peptisch

maagsap dan in contact komt met het slijmvlies van de maag of dunne darm en daardoor het

slijmvlies beschadigd raakt.

Een van de complicaties is bloedverlies. Dit kan zowel via braaksel gebeuren, als via de anus.

Gastritis

Hierbij wordt een ontsteking van het maagslijmvlies bedoeld. Dit kan acuut en chronisch

voorkomen.

Maagcarcinoom

Deze kanker begint zich meestal al vroeg uit te zaaien. Vooral naar de galwegen en de lever. Als

verschijnselen ziet men vaak maagbloedingen, het braken van bloed, vermagering en

spijsverteringsstoornissen.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

32

2.2.4 Ziekten van de dunne darm

Acute gastroenteritis

Dit kan veroorzaakt worden door virussen, bacteriën, parasieten of toxische stoffen.

Er is gevaar voor uitdroging. Zeer vaak een beetje water drinken is dus de boodschap (als men in

1 keer veel drinkt, kan dit terug uitgebraakt worden)!

Malabsorptie

Dit is een vaak voorkomend bijverschijnsel van ziektes van de dunne darm. Hierbij worden 1 of

meerdere of zelfs alle voedingsstoffen slecht opgenomen. Er treedt ernstige vermagering op en bij

kinderen groeistoornissen. Er kan ook steatorree (= vettige diarree) optreden, gasvorming en

krampen.

Darmafsluiting

Ileus

Dit kan ontstaan doordat de peristaltiek is uitgevallen of doordat er een inklemming van de darm

is waardoor de darminhoud niet meer verder kan. Dit heeft enorme krampen en braken tot

gevolg.

Ziekte van Crohn

Dit is een chronische darmontsteking. Vaak gaat deze langdurige ontsteking gepaard met

vernauwingen van de darmen, fistels, abcessen en zweertjes in de mond. Vooral mensen tussen

18 en 40 jaar in geïndustrialiseerde landen krijgen deze ziekte. De patiënten hebben last van

krampen, diarree en misselijkheid.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

33

2.2.5 Ziektes van de dikke darm

Diarree

Dit wordt veroorzaakt door bacteriën, virussen, parasieten of toxische stoffen. Men moet uitkijken

voor dehydratie!

Constipatie

Dit komt vaak voor bij bejaarden. Meestal is het een uiting van onwelzijn, angst, depressie of

vereenzaming. Lichaamsbeweging en vezelrijke voeding zijn belangrijk om constipatie te

voorkomen.

Diverticulose en diverticulitis

Diverticulose = de aanwezigheid van uitstulpingen (= divertikels)

Diverticulitis = de ontsteking van deze uitstulping(en)

Oorzaak van deze divertikels is een te hoge druk in het colon t.g.v. het eten van te weinig vezels.

De divertikels kunnen ontsteken doordat er onverteerd voedsel en bacteriën in achterblijven.

Colonpoliepen

Dit is een benigne tumor, die uitpuilt in het darmlumen en die bekleed is met darmepitheel. De

patiënt vertoont zelden klachten.

Er bestaan 2 soorten:

➢ Hyperplastische poliepen: zij zullen nooit kwaadaardig worden

➢ Neoplastische poliepen: zij kunnen kwaadaardig worden en zo dikkedarmkanker

veroorzaken.

Coloncarcinoom

Het coloncarcinoom komt meer en meer voor in geïndustrialiseerde landen. Het symptoom bij

uitstek is een verandering van het stoelgangspatroon. Hoe vroeger het carcinoom ontdekt wordt,

hoe beter de prognose.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

34

Appendicitis

Ontsteking van het aanhangsel van de blinde darm.

De patiënt is misselijk en moet braken. Men heeft voortdurend buikpijn.

Dolichocolon

Dit is een abnormaal lange en kronkelige dikke darm. Meestal zal hieruit een volvulus ontwikkeld

worden. Dit is een steeldraai van de darm rond haar eigen as waardoor de darmpassage

afgesloten wordt.

Buikvliesontsteking

Peritonitis

Peritoneum = buikvlies

Het buikvlies is een dun, transparant vlies dat alle organen in de buikholte en de binnenwanden

van de buikholte bedekt. Peritonitis is meestal het gevolg van een perforatie van een orgaan in

de buikholte. Een operatie is dan ook noodzakelijk.

Colitis Ulcerosa

Bij deze langdurige darmontsteking is het rectum altijd aangedaan. Meer nog, de ontsteking

begint hier. Er is anaal bloedverlies. De ontsteking kan zich uitbreiden naar de dikke darm. Men

krijgt een uitgezet colon wat kan leiden tot colonperforatie. Er is ook een gevaar voor

coloncarcinoom.

2.2.6 Rectum en anus

Hemorroïden

= aambeien = spataders van het veneuze netwerk dat rond het anale kanaal ligt.

Anale fissuur

Dit is een klein kloofje rond de anus dat zeer hevige pijn veroorzaakt bij ontlasting.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

35

2.3 Pancreasziektes

2.3.1 Acute pancreatitis

De spijsverteringssappen die de pancreas produceert, worden pas geactiveerd in het

duodenum. Als de activatie reeds in de pancreas gebeurt, ontstaat er een acute ontsteking.

Wederom is alcoholabusus een belangrijke oorzaak.

Ook galwegstenen kunnen een acute pancreatitis veroorzaken. De patiënt heeft hevige buikpijn.

Afhankelijk van de mildheid van de ontsteking is er een al dan niet gunstige prognose.

2.3.2 Chronisch recidiverende pancreatitis

Door chronische alcoholabusus of het veelvoudig lijden aan galstenen zullen de acute

alvleesklierontstekingen zich steeds vaker opvolgen en kan de patiënt tussendoor niet meer

volledig herstellen. De pijn wordt zeer hevig en verergert bij eten. De patiënt zal hierdoor minder

eten en er treedt een ernstig gewichtsverlies op. Ook geelzucht is een mogelijk symptoom. In een

later stadium krijgt de patiënt diabetes.

2.3.3 Pancreascarcinoom

Men noemt deze kanker ook wel eens de ‘silent killer’. Op het ogenblik dat de klachten ontstaan,

is de tumor meestal al zo ver gevorderd dat behandeling niet meer mogelijk is. De

levensverwachting is na de diagnose nog slechts maximum 1 jaar.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

36

2.4 Leverziektes

2.4.1 Virale hepatitis

Hepatitis A

Dit krijgt men door het consumeren van besmet voedsel en drinkwater. Op de een of andere

manier is het voedsel en drinkwater besmet geraakt met menselijke ontlasting. Je kan het ook

oplopen in toiletten of bij het geven van handen.

Mensen in westerse landen hebben geen antistoffen tegen Hepatitis A en moeten zich laten

inenten bij het reizen naar landen met een hoog risico voor deze ziekte. De ziekte is echter wel te

genezen.

De patiënt is moe, misselijk en heeft pijn. De urine is donker, de faeces wit. Er kan ook geelzucht

optreden. Zeer zelden ontstaat er levercelnecrose met ernstige leverinsufficiëntie.

Hepatitis B

Dit wordt veroorzaakt door een virus dat overgedragen wordt via seksuele betrekkingen (sperma

en vaginaal vocht), bloed, beten, besmette naalden (drugs) of speeksel. Het zal ook van moeder

op kind overgedragen worden als de moeder besmet is.

Men kan zich wel laten vaccineren.

Behalve vermoeidheid, zijn er weinig of geen symptomen. Maar de hepatitis B kan evolueren

zodat de lever niet meer in staat is zijn functies uit te voeren. Enkel een levertransplantatie kan

dan nog een fatale afloop verhinderen.

Hepatitis C

Dit wordt overgedragen via het bloed of via besmette naalden, maar komt zeer weinig voor in

West-Europa. Een van de enige symptomen is vermoeidheid. Er bestaat geen vaccin.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

37

2.4.2 Niet virale infectieuze leveraandoeningen

Leptospirose

De ziekte van Weil

De ziekte wordt veroorzaakt door bacteriën in de urine van besmette ratten. Deze leptospiren (=

bacteriën in de nieren van ratten) kunnen maanden overleven in riolen, grachten, sloten,… De

leptospiren komen in het menselijk lichaam via ogen, neus of huid.

Leverabces

Dit ontstaat na een bacteriële infectie in het abdomen. Het gaat om een hoeveelheid etter in

een niet eerder bestaande holte in het leverweefsel.

Toxische hepatitis

De voornaamste oorzaak: alcohol.

Ook andere dingen, zoals medicatie kunnen dit veroorzaken.

Levercirrose

Dit is een chronische ziekte waarbij de normale structuur van de lever is vervormd door knobbels.

Dit leidt tot levercelnecrose en de vorming van littekenweefsel.

Uiteindelijk zal er leverinsufficiëntie zijn en een blokkade in de bloedsomloop. Het bloed zal zich

opstapelen in de venen van het maagdarmkanaal.

Ook hier is de voornaamste oorzaak alcohol. Maar ook Hepatitis B kan levercirrose veroorzaken.

De enige behandeling is een levertransplantatie.

Levertumoren

Een levertumor kan benigne of maligne zijn.

Een kwaadaardige primaire levertumor is zeer zeldzaam. Meestal gaat het om kwaadaardige

levermetastasen afkomstig van andere organen.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

38

2.5 Ziektes van de galblaas en galwegen

2.5.1 Galstenen

Cholelithiasis

Meestal geeft cholelithiasis geen symptomen. De patiënt zal er meestal weinig last van

ondervinden.

In sommige gevallen kan het gebeuren dat de galsteen de afvoergang van de galblaas naar de

lever afsluit. Men noemt dit dan een galkoliek. Er ontstaat zo een acute cholecystitis (= ontsteking

van de galblaas).

Deze acute cholecystitis heeft op haar beurt weer een aantal gevolgen: De afvoer van de

galblaas is afgesloten waardoor de galblaas uitzet en er een hydrops (= abnormale ophoping

van bepaalde stoffen) ontstaat. Deze hydrops leidt tot een galblaasempyeem (= ophoping van

etter in de galblaas). De wand van de galblaas necrotiseert en perforeert.

Er kan ook een chronische cholecystitis ontstaan. Hierbij verschrompelt de galblaas. Een

cholecystectomie is de oplossing. Als de galsteen de afvoergang tussen galblaas en

twaalfvingerige darm afsluit, ontstaat er een acute cholangitis (= ontsteking van de galwegen)

met rilkoorts.

2.6 Breuken van de abdominale wand

Breuk = hernia = verplaatsing van een orgaan buiten zijn normale holte.

Buikorganen worden op hun plaats gehouden door de spieren van de buikwand. Als een deel

van een orgaan zich doorheen een zwakke plek in de buikwand wringt, ontstaat een hernia.

Als een hernia ingeklemd geraakt, kan de bloedtoevoer afgesloten worden. Een spoedoperatie is

dan aangewezen.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

39

2.6.1 Liesbreuk

De zaadleider bij de man loopt door het lieskanaal ter hoogte van de liesplooi. Doorheen een

zwakke plek in dat lieskanaal kan een deel van de zaadleider uitstulpen. Er ontstaat een ronde

zwelling in de liesplooi die soms gepaard gaat met hevige pijn.

2.6.2 Dijbreuk

Hierbij is er een uitstulping vanuit de buikholte in het bovenste deel van de dij. Het komt vaak voor

bij obese of zwangere vrouwen.

2.6.3 Navelbreuk

Ter hoogte van de navel is er een zwakke plek in de buikwand. Er is een duidelijke zwelling

zichtbaar. Verder zijn er nauwelijks klachten.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

40

2.7 Oefeningen

Vul aan:

1. De 6 functies van het spijsverteringsstelsel zijn: ____________________, _____________________,

____________________, __________________, _____________________, ____________________.

2. Achteraan op de tong proeven we __________________.

3. _____________________ = Een golfbeweging waardoor de darmen samentrekken en het

voedsel verder wordt geduwd.

4. Wat zijn de 3 delen van de dunne darm? _________________, _______________,

____________________.

5. De alvleesklier produceert _________________, ________________ en ________________.

6. De lever bestaat uit 2 kwabben: een linker en een rechter. Dewelke is dubbel zo groot als

de andere? _______________.

7. Wat is de functie van de galblaas? ____________________.

8. Welk van deze 2 aandoeningen ontstaat door een bacteriële infectie? Parodontitis of

Gingivitis? ______________.

9. Doordat de speekselafvloed vermindert, krijgt men ________________.

10. Waarom ziet men reflux vaak bij baby’s? ________________________.

11. Een klassieke maagzweer noemen we een ______________________.

12. Een abnormaal lange en kronkelige dikke darm is een ________________.

13. Een kloofje rond de anus dat veel pijn veroorzaakt is een ______________________.

14. Pancreasziektes zijn vaak het gevolg van een slechte levensstijl, nl.

________________________.

15. Tegen welke hepatitis laat je je best vaccineren als je naar Afrika op reis gaat?

______________________.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

41

16. Van welk lichaamsdeel is de ziekte van Weil een aandoening? ___________.

17. De verplaatsing van een orgaan buiten zijn normale holte noemen we een

_____________________ of een ___________________.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

42

Je start met de lessen medisch secretariaat waar en wanneer je wil!

Deze cursus bestaat uit 12 lessen. Je volgt één keer per week les op een vaste weekdag. Elke les duurt

3 uren. De leslocaties en startdata van deze groepslessen vind je via deze link:

http://www.centrumvooravondonderwijs.be/opleiding/medisch-secretaresse/#Startdata

De opleiding medisch secretariaat is voor iedereen toegankelijk, je hebt geen vooropleiding nodig.

De theorie en praktijk die je hebt geleerd in de klas oefen je elke week goed in waardoor je de

volgende les onmiddellijk iets nieuws kan leren.

De opleiding medisch secretariaat wordt gegeven in kleine groepjes zodat de persoonlijke

begeleiding gegarandeerd is en de docent echt met jou kan bezig zijn.

Les volgen aan het Centrum Voor Avondonderwijs is meer dan leren alleen. Je volgt les in

professionele lesgebouwen. De docenten zijn zelf vakspecialisten, zodat je altijd de laatste trends of

inzichten mee hebt. Bovendien leer je tijdens de lessen gemotiveerde mensen met dezelfde interesses

kennen, waardoor je ook leert van anderen en een hecht netwerk opbouwt.

Wil je graag een overzicht van de startdata van álle cursussen? Surf dan naar

www.centrumvooravondonderwijs.be/startdata/

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

43

Vijf ijzersterke redenen om te studeren aan het Centrum Voor Avondonderwijs

1. Je behaalt een waardevol diploma

✓ Het Centrum Voor Avondonderwijs is door een groot aantal beroepsfederaties erkend. Je

kan je met je diploma bij deze federaties aansluiten en genieten van allerlei voordelen. Bij

werkgevers in verschillende sectoren heeft het diploma daarom een grote troef bij je

sollicitatie en biedt het je vaak werkzekerheid.

✓ Centrum Voor Avondonderwijs bezit het ISO certificaat. Dit is een onafhankelijk

kwaliteitslabel dat elk jaar opnieuw, na een grondige audit van het cursusmateriaal, de

docenten en het secretariaat, moet worden toegekend. Dit is jouw beste garantie voor een

kwaliteitsvolle en degelijke opleiding.

2. Je kiest voor een praktijk- en jobgerichte opleiding

✓ Al onze opleidingen worden gegeven door zelfstandige specialisten met jarenlange

beroepservaring. Dankzij deze jarenlange ervaring weten we precies welke onderwerpen,

extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel je doel: je

carrière een boost geven of een nieuwe job vinden.

✓ Veel afgestudeerde studenten startten hun eigen succesvolle zaak na het volgen van een

opleiding bij het Centrum Voor Avondonderwijs.

3. Je kiest voor een persoonlijke begeleiding in een professionele omgeving

✓ Het Centrum Voor Avondonderwijs biedt je een professionele opleiding. Onze ervaren

docenten hebben zelf een succesvolle carrière in jouw studiedomein uitgebouwd. Het

contact tussen jou en je docent is maximaal door te werken met kleine groepen, zodat je

persoonlijke begeleiding krijgt.

✓ Centrum Voor Avondonderwijs helpt je carrière op weg! Heel wat studenten kiezen ervoor

op tijdens de opleidingen stage te lopen, ook al is dat in de meeste gevallen geen

verplichting. Je docent begeleidt je in jouw keuze van een stageplaats en jouw

opleidingsconsulent brengt de nodige papieren in orde. Een handige manier om

praktijkervaring op te doen, waardevolle referenties te krijgen en connecties te leggen!

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

44

4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past

✓ Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan gewoon langs op onze secretariaten

(Antwerpen, Gent, Brussel, Hasselt) voor een adviserend gesprek met één van onze

professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met veel plezier bij het ontwikkelen van

een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen voldoet. Je kan er ook je volledige

cursus inkijken!

5. … dit alles aan een uiterst scherpe prijs!

✓ Wist je dat het Centrum Voor Avondonderwijs elk jaar meer dan 12.000 studenten telt? Door

die schaalgrootte kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs aanbieden, en

maximaal inzetten op de kwaliteit van onze lessen. In sommige gevallen is er bovendien de

mogelijkheid om je opleiding in schijven te betalen.

✓ Het examen dat je aflegt op onze school is in je inschrijvingsgeld inbegrepen (inclusief

herkansingen!). Geen verborgen kosten bij het Centrum Voor Avondonderwijs!

✓ Je kan mogelijk genieten van extra financiële voordelen bij je inschrijving, zoals de

Ondernemerskorting voor startende ondernemers, korting indien meerdere familieleden

dezelfde opleiding volgen, korting bij het volgen van een studietraject dat bestaat uit

meerdere cursussen enz. Bel onze opleidingsconsulenten (03 292 33 33) tijdens je inschrijving

om te weten voor welke korting jij in aanmerking komt.

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

45

Overtuigd? Schrijf je snel en eenvoudig in:

Wie studeert aan het Centrum Voor Avondonderwijs heeft een streepje voor. Moderne werkgevers

hechten veel belang aan permanente bijscholing en een praktijkgerichte kennis. Onze school

bouwde in de loop der jaren op dit vlak een ijzersterke reputatie op.

Alle diploma’s die je behaalt via het Centrum Voor Avondonderwijs zijn waardevol, en verhogen je

kansen op de arbeidsmarkt.

Jouw keuze gemaakt? Dan hoef je je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties:

1. Je vult het inschrijvingsformulier in op www.centrumvooravondonderwijs.be

2. OF je mailt naar [email protected]

3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina

(als je je rechtstreeks in één van onze secretariaten komt inschrijven).

Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld of het voorgestelde voorschot hebben

ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus medisch secretariaat bevat de kostprijs van het

cursusboek, de lessen die je krijgt van jouw docent en het (her)examen bij ons op school.

Na ontvangst van je inschrijvingsgeld krijg je van ons een bevestigingsmail.

Veel succes!

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

46

INSCHRIJVINGSFORMULIER CENTRUM VOOR AVONDONDERWIJS

Ik schrijf me in voor de cursus:

Leplaats + startdatum:

Naam:

Voornaam:

Straat + Huisnummer:

Postcode + Gemeente:

Telefoon:

GSM:

E-mailadres:

Geboortedatum:

Heb je bij ons al een cursus

gevolgd? JA - NEE

Wens je een factuur na je betaling? JA - NEE

Bij Ja, vul hier je bedrijfsnaam en

BTW-nummer in:

O Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden

zoals ze vermeld staan op onze website.

(handtekening)

Veel succes met je opleiding en je verdere carrière!

www.centrumvooravondonderwijs.be

[email protected]

03 292 33 33

47

Deze cursus wordt uitgegeven door:

Centrum Voor Avondonderwijs VZW

Website: www.centrumvooravondonderwijs.be

e-mail: [email protected]

Telefoon: 03.292.33.33

Ondernemingsnummer: 0892.908.160

Erkenningsnummer: DV.O200500

Copyright © Centrum Voor Avondonderwijs

Auteur Liesbet Delcroix

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een

geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij

elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder

voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Ondanks al de aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de auteur, noch de uitgever

aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die

in deze uitgave zou kunnen voorkomen.