kodeks na etika na stopanska banka ad-skopje na etika_2013.pdf · kodeksot na etika na vrabotenite...
TRANSCRIPT
STOPANSKA BANKA AD-SKOPJE
KODEKS NA ETIKA NA STOPANSKA BANKA AD-SKOPJE
Sekoj onoj koj so umisla ili od nebre`nost nema da gi po~ituva dolunavedenite pravila na odnesuvawe }e
PREDIZVIKA PREDRASUDI kon profesijata bankar, kon sekoe od licata koi se zanimavaat so profesijata,
kon dobriot ugled na institucijata ~ij del e i kon ugledot na finansiskiot sektor kako celina.
2
Vrz osnova na ~len 46 i 47 od Statutot na Stopanska banka AD -
Skopje (S.O. br. 267/19.07.2013 - pre~isten tekst), na 15.11.2013 godina, Upravniot odbor na Stopanska banka AD - Skopje donese
KODEKS NA ETIKA na Stopanska banka AD -Skopje
OP[TI NA^ELA Kodeksot na etika na vrabotenite na Stopanska banka AD-Skopje
(Kodeks) gi postavuva su{tinskite Na~ela i Pravila koi se osnova na aktite i politikata na Stopanska banka AD-Skopje (SB, Bankata) i na Grupacijata na Nacionalna Banka na Grcija (Grupacijata), zemaj}i gi vo predvid odredbite na doma{noto i me|unarodnoto zakonodavstvo, kako i eti~kite i moralnite vrednosti koi se odnesuvaat na raboteweto na bankite voop{to, na toj na~in davaj}i pridones vo postignuvaweto na delovnite celi na Bankata i na Grupacijata.
Op{tite na~ela vrz koi se zasnova Kodeksot gi vklu~uvaat
standardite na dobro korporativno upravuvawe i gi reflektiraat vrednostite na integritet, nepristrasnost, pretpriemni{tvo, profesionalizam, transparentnost, op{testvena i ekolo{ka odgovornost, po~ituvawe na ~ovekovite prava, timskata rabota i odgovornost za usoglasuvawe na raboteweto na Bankata so propisite.
Ovoj Kodeks se odnesuva na Bankata, na site vraboteni na Bankata, vklu~uvaj}i gi i nezavisnite sorabotnici i konsultanti anga`irani od SB i/ili od Grupacijata.
OP[TI ETI^KI NA^ELA KOI SE PRIMENUVAAT VO RABOTEWETO NA STOPANSKA BANKA AD - SKOPJE
1. NA^ELO NA PARTNERSTVO VO FINANSISKOTO RABOTEWE
► Bankata e partner vo finansiskoto rabotewe, spored toa SB obrnuva posebno vnimanie na obukata i razvojot na vrabotenite so cel soodvetno da odgovori na barawata na klientite i dvi`ewata vo bankarskiot sektor.
► Bankata gi po~ituva stavovite, potrebite i mislewata na
klientite, gi razgleduva istite i se trudi da iznajde re{enija vo slu~aj na prigovori, mislewa i predlozi koi gi dobiva od klientite;
3
► Bankata odr`uva ~ekor so tehnolo{kiot razvitok, ja zgolemuva konkurencijata i koristi inovacii vo promoviraweto na svoite proizvodi i uslugi na klientite so cel da odgovori na nivnite barawa i potrebi.
2. NA^ELO NA ZA[TITA NA KLIENTITE
► Bankata koristi na~elo na transparentnost vo svoeto rabotewe. Za taa cel, me|u drugite aktivnosti, Tarifata na Bankata za ponudenite uslugi, kamatnite stapki na kreditite i drugi informacii se javno dostapni vo prostoriite i na Veb stranicata na Bankata soglasno va`e~kata zakonska ramka;
► Reklamnite i drugite marketin{ki aktivnosti mora da bidat
jasni, iskreni i nepristrasni i vo soglasnost so va`e~kata regulativa. Tie nesmeat da predizvikuvaat pogre{no razbirawe kaj javnosta, da imaat negativno vlijanie vrz dobrata delovna praksa ili da pravat {teta na drugi;
► Vo svoeto rabotewe Bankata primenuva standardi i vrednosti poddr`ani so ovoj Kodeks, imaj}i ja vo predvid za{titata na integritetot na bankarskiot i finansiskiot sistem, za{titata na pravata i interesite na klientite, dol`nicite i akcionerite kako svoj sopstven interes i interes na vrabotenite. Osven toa, Bankata e svesna za odgovornosta vo odnos na obezbeduvawe transparentnost i regularnost na finansiskite tekovi.
► Site informacii vo vrska so klientite i drugite delovni partneri na Bankata kako i informaciite steknati vo tekot na bankarskite i drugite aktivnosti na fizi~ki lica i transakciite so fizi~ki lica kako i depozitite na fizi~ki lica dobieni vo tekot na raboteweto se smetaat za bankarska tajna i istite mo`at da se soop{tat na treti lica samo vo slu~ai propi{ani so zakon.
3. NA^ELO NA LOJALNA KONKURENCIJA ► Za celite na konkurencija, so namera da omalova`i ili so namera
da na{teti na ~esta i ugledot na konkurencijata, vraboteniot ne smee nikoga{ da iznesuva ili prenesuva nevistiniti informacii za delovnata aktivnost, li~nosta na sopstvenikot/icite, licata odgovorni za upravuvawe i zastapuvawe, proizvodite ili uslugite koi gi nudi konkurencijata.
4
► Delovniot odnos pome|u Bankata i klientot se temeli vrz transparentnost, ~esnost, sigurnost i vzaemna doverba. Bankata se trudi da im obezbedi na klientite kompletni, verodostojni i navremeni informacii za o~ekuvanite benefiti i potencijalnite rizici na finansiskite proizvodi. Bankata, pridr`uvaj}i se kon pravilata na lojalna konkurencija, izbegnuva marketing na svoite proizvodi i uslugi preku nelojalni promotivni praktiki, celosno pridr`uvaj}i se kon soodvetnite odredbi na zakonodavstvoto na zemjata i na Evropskata Unija.
4. NA^ELO NA PROFESIONALNA KOMPETENTNOST
Ja~inata na SB e vo nejzinite ~ove~ki resursi. Eden od klu~nite
prioriteti na SB e da obu~i i zadr`i kadar so visoki standardi. Za taa cel, Bankata:
► Sproveduva ocenka na performansite na vrabotenite, sistemi za plati i unapreduvawe vrz osnova na zaslugi;
► Obezbeduva dobri i bezbedni uslovi za rabota i ednakvi prava i
mo`nosti za site, po~ituvaj}i go balansot pome|u rabotata i privatniot `ivot na svoite vraboteni;
► Veruva vo postojano podobruvawe na sposobnostite na vrabotenite i obezbeduva potrebna obuka i programi za li~en razvoj, stipendii i otsustva za obuka za da ovozmo`i ponatamo{na specijalizacija vo razli~ni stru~ni oblasti;
► Bankata i nejzinite vraboteni postojano go primenuvaat na~eloto na efikasno koristewe na novite praktiki i znaewe. Celokupnoto znaewe zdobieno so redovno {koluvawe ili so dopolnitelni usovr{uvawa, vrabotenite se dol`ni da go prenesat vo izvr{uvaweto na svoite rabotni zada~i, so {to }e pridonesat vo zacvrstuvaweto i unapreduvaweto na raboteweto na SB;
► Raboteweto na vrabotenite koi imaat direktni kontakti so
klientite na SB }e se ocenuva preku procedura i so koristewe na kriteriumi koi osven to~nost i trudoqubivost vo nivnata rabota }e vklu~at i ocenuvawe na nivniot profesionalizam, korektnost i qubeznost vo odnosite so klientite.
► Nivoto na pridr`uvawe kon na~elata i pravilata na Kodeksot i kon
politikite i procedurite izgotveni za negova primena }e se zeme vo predvid pri godi{nata ocenka na performansite na kadarot od strana na rakovodstvoto na Bankata i na Grupacijata.
5
► Vrabotenite treba da poka`uvaat interes i samoinicijativnost za ponatamo{no zgolemuvawe na svoeto stru~no znaewe.
► Na~elata i pravilata na Kodeksot imaat za cel postojano da go
nadgraduvaat nivoto na davawe uslugi na klientite od strana na vrabotenite, ~ija zada~a ne e samo da se pridr`uvaat kon navedenite na~ela i pravila tuku i striktno da ja sproveduvaat regulativata za rabotni odnosi koja e vo sila kako i cirkularite i upatstvata izdadeni od menaxmentot na kompaniite na Grupacijata.
5. NA^ELO NA ZA[TITA NA ZDRAVJETO I SIGURNOSTA NA RABOTA
► Bankata se trudi na sekoj na~in da obezbedi sigurna rabotna sredina
i da se usoglasi so va`e~kite propisi vo zemjata koi se odnesuvaat na rabotnoto mesto i bezbednosta.
6. NA^ELO NA PRAKTIKI ZA NEPRISTRASNOST PRI VRABOTUVAWETO I RAZLI^NOST
► Bankata se stremi da gi vraboti, obu~i i zadr`i najtalentiranite rabotnici od raznovidnata ponuda na kandidati. SB go poddr`uva sozdavaweto na preduslovi za prifa}awe i efikasno spravuvawe so razli~nosta. Bankata celosno go poddr`uva na~eloto na ednakvi mo`nosti za vrabotuvawe. Napreduvaweto vo Bankata se zasnova na zasluga. Zabraneti se komentari pome|u vrabotenite za vozrast, posebni potrebi, etni~ko poteklo, politi~ki opredelbi i u~estvo vo sindikalni organizacii/zdru`enija, religija, seksualna orientiranost, pretpostavenite, bra~niot status, bremenost i nacionalnost. Se promovira miroqubiva koegzistencija za site vraboteni vo Bankata.
7. NA^ELO NA ZA[TITA OD VOZNEMIRUVAWE NA RABOTNOTO MESTO
► Zabranet e koj bilo vid voznemiruvawe na rabotnoto mesto -
psihi~ko ili polovo voznemiruvawe - kako i zloupotreba na pravata povrzani so voznemiruvawe na rabotno mesto. Zabraneto e psihi~ko voznemiruvawe na rabotno mesto odnosno nesakano odnesuvawe na poedinec ili grupa koe se povtoruva, a pretstavuva povreda na dostoinstvoto, integritetot, ugledot i ~esta na vraboteniot i predizvikuva ~uvstvo na strav ili sozdava neprijatnost ili poni`enost. Zabraneto e polovo voznemiruvawe na rabotnoto mesto odnosno sekoe verbalno, neverbalno ili fizi~ko odnesuvawe od polov karakter, koe ima za cel ili pretstavuva povreda na dostoinstvoto na rabotnikot i koe predizvikuva ~uvstvo na strav ili sozdava neprijatnost ili poni`enost.
6
► Vo ovaa smisla Bankata i nejzinite rabotnici se dol`ni vo tekot na rabotata da se odnesuvaat na na~in na koj se po~ituva dostoinstvoto, integritetot i ugledot na vrabotenite preku po~ituvawe na pravilata na rabotniot red i disciplina vo Bankata.
► Bankata vo tekot na rabotata treba da obezbedi uslovi vo koi
rabotata }e se vr{i vo atmosfera na vzaemno po~ituvawe, sorabotka, bez neprijatelsko, poni`uva~ko ili navredlivo odnesuvawe, da razviva svest kaj vrabotenite za potrebata od vzaemno po~ituvawe i timska rabota vo izvr{uvaweto na rabotnite zada~i.
► Da im ovozmo`i na vrabotenite pravo da iznesuvaat svoi stavovi i
mislewa vo vrska so vr{eweto na rabotata na rabotnoto mesto, a poradi toa vrabotenite da ne trpat {tetni posledici.
► Bankata e isto taka dol`na da mu obezbedi na vraboteniot rabota
na rabotnoto mesto vo zdrava rabotna sredina pod uslovi vo koi se obezbeduva po~ituvawe na negovoto dostoinstvo, integritet i zdravje. Bankata e isto taka dol`na da gi prezeme site potrebni merki za spre~uvawe i za{tita na vrabotenite od voznemiruvawe na rabotnoto mesto.
► Bankata treba da gi informira site vraboteni za merkite i
procedurata vo vrska so za{tita od voznemiruvawe na rabotnoto mesto kako i vo vrska so pravata, obvrskite i odgovornostite na Bankata i na vraboteniot vo momentot na vrabotuvaweto i vo tekot na raboteweto.
► Vo ovaa smisla vrabotenite se isto taka dol`ni da ja informiraat
Bankata ako zabele`at postoewe na voznemiruvawe na rabotnoto mesto.
8. NA^ELO NA OP[TESTVENA ODGOVORNOST
► Bankata, ~uvstvitelna na pra{awata za korporativna op{testvena odgovornost, osobeno vo odnos na ranlivite op{testveni grupi, dava pomo{ za spravuvawe so socijalnite problemi i poddr{ka za humanitarnite inicijativi, kako i za rabotata na brojni ceneti institucii i organizacii za socijalna pomo{.
► Bankata raboti soglasno delovni uslovi koi ne ja zagrozuvaat
nejzinata konkurentnost na kratok ili dolg rok.
► Bankata se zalaga za po~ituvawe na moralnite i semejnite vrednosti, za po~ituvawe na brakot kako institucija i za{tita na pravata na decata;
7
► Bankata se zalaga za poddr`uvawe na aktivnosti vo op{testveni, intelektualni i umetni~ki oblasti, nastojuva da go za{titi i naglasi kulturnoto nasledstvo, da sponzorira intelektualni, umetni~ki, kulturni i sportski proekti i nastani;
► Bankata se pridr`uva kon rezoluciite koi predviduvaat da ne se
sorabotuva so zemji, pretprijatija ili lica koi poddr`uvaat terorizam ili povreda na ~ovekovite prava.
► Bankata go osuduva terorizmot i site vidovi na povreda na
~ovekovite prava i se bori protiv niv so koristewe na site realno vozmo`ni metodi vo svoeto rabotewe.
► Bankata ne e politi~ki opredelena i ne dava direktna ili
indirektna finansiska poddr{ka ili donacii na politi~ki partii.
9. NA^ELO NA PO^ITUVAWE NA @IVOTNATA SREDINA
Bankata veruva deka ekolo{kata odgovornost i sproveduvaweto na
soodvetna ekolo{ka politika se osnovi na dobro korporativno odnesuvawe i pridones za soliden razvoj na zemjata voop{to. Zemaj}i go vo predvid ekolo{koto vlijanie vrz svoite delovni aktivnosti, Bankata:
► Osiguruva deka pri raboteweto se gri`i za `ivotnata sredina, preku sproveduvawe na soodvetni tehnologii i merki za spre~uvawe na ekolo{ki katastrofi, aktivno promoviraj}i reciklirawe i obezbeduvawe delovni prostorii koi tro{at pomalku elektri~na energija i poddr`uvaj}i procesi koi imaat minimalno vlijanie vrz `ivotnata sredina;
► Se trudi za podobruvawe na urbanata `ivotna sredina so skladno
integrirawe na svoite prostorii vo izgradenata okolina i so investirawe vo ekolo{ki opravdani proekti.
OP[TI ETI^KI NA^ELA 10. NA^ELO NA INTEGRITET I ZAKONITOST VO
RABOTEWETO
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da raboti vo soglasnost so
zakonskite i podzakonskite akti koi go reguliraat bankarskoto rabotewe, Statutot na SB i drugite op{ti i poedine~ni akti na SB i da se odnesuva ~esno i so visok standard na moralen integritet;
8
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da ovozmo`uva nepre~ena
vnatre{na i nadvore{na kontrola i revizija na negovoto rabotewe;
► Vrabotenite vo Bankata se pridr`uvaat kon i gi primenuvaat site neophodni merki i sorabotuvaat so drugi organizacii i dr`avni organi vo borbata protiv perewe na pari i finansirawe na terorizam. Vrabotenite se pridr`uvaat kon ova na~elo i ne dozvoluvaat da se izvr{i nikakva transakcija {to bi mo`ela da ja naru{i reputacijata na Bankata. Vrabotenite ne pomagaat nitu sorabotuvaat so koj bilo klient koj na bilo kakov na~in e vklu~en vo legalizirawe na prinosi od kaznivo delo i temelno ja proveruvaat i izbegnuvaat izvr{uvawe na kakva bilo transakcija za koja imaat osnovano somnenie deka e povrzana so perewe na pari odnosno finansirawe na terorizam.
11. NA^ELO NA PROFESIONALNO ODNESUVAWE NA VRABOTENITE
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en kvalitetno, temelno, navremeno i efikasno da gi izvr{uva rabotnite obvrski;
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en vo tekot na rabotnoto vreme da bide
uredno i pristojno oble~en;
► Se prepora~uva sekoj vraboten vo SB delovnite sredbi da gi odr`uva isklu~ivo vo delovnite prostorii na SB ili vo prostoriite na nejzinite klienti;
► Sekoj vraboten vo SB treba da se vozdr`uva od bilo kakva aktivnost koja mo`e da go diskreditira ugledot na SB;
► Nadvore{nite aktivnosti na vrabotenite na SB ne smeat da
na{tetat na ugledot na SB i na izvr{uvaweto na nejzinite funkcii.
► Site vraboteni treba da bidat disciplinirani vo izvr{uvaweto na instrukciite na nivnite pretpostaveni i samodisciplinirani vo izvr{uvaweto na nivnite redovni rabotni obvrski. Dokolku nekoj vraboten ima somnevawa vo vrska so zakonitosta na koi bilo od dadenite upatstva, toj/taa treba da go prijavi toa, vo soglasnost so soodvetnite zakonski i interni akti. Soglasno internite proceduri na SB za prijavuvawe na nepravilno rabotewe, odnosno za obelodenuvawe na ne~ii ne~esni postapki (Whistle blowing procedures), site izve{tai za nepo~ituvawe na ovoj Kodeks se dostavuvaat do Odborot za revizija.
9
12. NA^ELO NA GRI@A ZA KLIENTI ► Osnovna cel na koja bilo aktivnost i postapka {to ja vr{at
vrabotenite na Bankata e da ja zajakne doverbata i zadovolstvoto na klientite.
► Delovniot odnos pome|u Bankata i klientite se odr`uva so
transparentnost, ~esnost, sigurnost i vzaemna doverba.
► Sekoj vraboten na SB treba da zboruva so klientite na miren, u~tiv i prijaten na~in.
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en klientite da gi opslu`uva so
nasmevka i SO PO^IT, na klientite da im se obra}a so persirawe i nikoga{ kon klientite da ne se odnesuva superiorno, omalova`uva~ki i/ili indiferentno;
► Sekoj vraboten vo SB treba da izbegnuva, pred klientite, da vr{i li~ni raboti (na primer: jadewe, piewe, manikirawe, ~itawe na vesnici ili drug pe~aten materijal koj ne e povrzan so raboteweto i sli~no);
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da gi re{ava sovesno, pravedno i trpelivo nesoglasuvawata i nedorazbirawata koi mo`at da proizlezat vo komunikacijata so klientite;
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da se trudi klientite da gi opslu`uva na brz i efikasen na~in;
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da im obezbeduva celosna,
kvalitetna usluga na klientite i da ima ednakov pristap kon site klienti, bez diskriminacija vrz osnova na nacionalnost, religija, pol, seksualna opredelba, finansiski status ili zanimawe;
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en na klientite da im dava to~ni i korisni informacii za proizvodite i uslugite {to gi nudi SB i za vzaemnite obvrski koi se vklu~eni vo ponudenite proizvodi i uslugi. Personalot treba da gi informira klientite jasno, odgovorno i qubezno za uslugite na SB i za soodvetnite ~ekori za izvr{uvawe na nivnite transakcii;
► Sekoj vraboten na SB treba da gi po~ituva osobenostite i
potrebite na sekoj poedine~en klient i da go primenuva na~eloto “Zapoznaj go svojot klient” so cel da mo`e da mu predlo`i proizvodi ili uslugi za koi }e oceni deka najmnogu odgovaraat na specifi~nite potrebi na klientot;
10
► Sekoj vraboten e dol`en da se odnesuva so site klienti podednakvo, izbegnuvaj}i pristrasen tretman vo korist na odredeni klienti ili onevozmo`uvaj}i rabotewe na drugi klienti so Bankata bez objektivno opravdana pri~ina.
► Informaciite, kako {to se sostojba na smetka, podatoci za ~ekovi i informacii vo vrska so delovnata aktivnost na klientot, vraboteniot treba da mu gi dava na klientot so ponizok ton, so cel za{tita na privatnosta na klientot od ostanatite prisutni vo prostorijata;
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da izbegnuva li~ni i predolgi razgovori so klientite na bankata, dodeka drugi klienti ~ekaat na red.
► Vraboteniot ne smee na klientite da im dava materijali so politi~ka ili druga nebankarska sodr`ina, i spored toa, pri opslu`uvaweto na klientite ne smee da u~estvuva vo razgovori so politi~ka konotacija;
► Vo granicite na nadle`nostite koi gi ima, sekoj vraboten vo SB treba da gi {titi klientite od neeti~ki dejstvija;
► Sekoj vraboten e dol`en da izbegnuva ohrabruvawe na rodnini ili prijateli da ostanuvaat na rabotnoto mesto vo tekot na ili po rabotnoto vreme.
► Sekoj vraboten na SB ne treba da pu{i vo prostoriite za priem i ~ekawe na klientite ili na koe bilo mesto za vr{ewe transakcii so klienti;
Vrabotenite na SB se dol`ni:
► Da izbegnuvaat obra}awe kon klientite po ime i postojano da
izbegnuvaat preterana bliskost, izrazi ili gestovi koi ne se soodvetni so nivniot profesionalen status kako vraboteni vo SB;
► Da bidat posebno vnimatelni i ~uvstvitelni vo raboteweto so socijalno ~uvstvitelni grupi (kako penzioneri, invalidi i sli~no). 13. NA^ELO NA INFORMIRANOST
► Sekoj vraboten vo SB treba da bide zapoznaen so, najmalku
osnovnite, informacii za proizvodite i uslugite koi gi nudi Bankata.
11
14. NA^ELO NA OBJEKTIVNOST
► Vrabotenite ne treba da se rakovodat od predrasudi, pristrasnost, neusoglaseni interesi, ili drugi vlijanija koi ja doveduvaat vo pra{awe objektivnosta vo raboteweto. 15. NA^ELO NA EFIKASNOST
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da ja organizira rabotata na na~in koj }e pretstavuva osnova za donesuvawe na brzi, pravilni i stru~ni odluki.
► Sekoj vraboten koj e na rakovodno mesto e dol`en navreme da gi
informira vrabotenite vo organizacionata edinica so koja rakovodi za naprvenite i donesenite odluki vo SB, zaklu~ocite, stavovite i procedurite povrzani so raboteweto na taa organizaciona edinica.
16. NA^ELO NA DOVERLIVOST
Po~ituvaweto na doverlivosta za klientite e me|u fundamentalnite na~ela {to Bankata gi poddr`uva. So cel da se osigura deka li~nite podatoci na klientite na SB ostanuvaat doverlivi i da se obezbedi doverbata na klientite, sekoj vraboten e dol`en: Striktno da se pridr`uva kon odredbite na doverlivost i diskrecija, kako vo odnosite so klientite, taka i vo odnosite so treti lica;
► Da spre~i nebre`no iznesuvawe na informacii za klientite ili zainteresiranite strani preku vnimatelno upravuvawe so dobienite informacii na organiziran na~in i so dol`no vnimanie i izbegnuvawe na bilo kakva aktivnost ili propust koi mo`at da predizvikaat protekuvawe ili {irewe na takvite informacii. Vraboteniot ne smee na biroata ili {alterite da ostava, duri i za nekoku minuti, izlo`eni podatoci, dokumenti, plikoa ili drugi pe~ateni materijali, koi neovlastno lice mo`e lesno da gi pro~ita.
► Da osigura deka koj bilo doverliv dokument koj treba da se frli e
uni{ten bez mo`ost povtorno da se sostavi; ► Da ja po~ituva doverlivosta na informaciite koi gi dobil pri
vr{ewe na svoeto rabotewe i ne smee da gi koristi dobienite informacii za celi razli~ni od celite za koi gi dobil, nitu pak istite da gi prenesuva na treti lica (prijateli, rodnini);
12
► Da gi tretira kako strogo doverlivi, i da ne otkriva ili objavuva vo javnost informacii za delovnite transakcii, finansiskata sostojba ili koi bilo drugi podatoci vo vrska so SB i NBG Grupacijata i klientite koi direktno ili indirektno gi doznal;
► Da osigura deka soodvetnite proceduri za davawe uslugi koi
obezbeduvaat sigurna komunikacija vo ramki na Grupacijata strogo se po~ituvaat vo odnos na sekoj dokument ili informacija {to treba da se dostavi ili ra{iri do site edinici ili kompanii na NBG Grupacijata;
► Da osigura deka klientite nemaat vizuelen kontakt so monitorite na kompjuterite koi se koristat kako poddr{ka na razli~ni transakcii i deka na monitorot ne se prika`uaat nikakvi delovni podatoci koga e otsuten od rabotnoto mesto duri i za nekolku minuti;
► Da ne otkriva doverlivi informacii za raboteweto na klientite ili na Bankata preku telefon, osven vo slu~ai propi{ani so zakon;
► Da ne im otkriva na klientite vo korist na istragata, ili na koe
bilo treto lice (osven ako ne e poinaku predvideno so lokalnata zakonska ramka) deka imaat dostaveno slu`bena prijava ili baraat informacii ili deka ima ili }e se pokrene istraga vo vrska so krivi~ni dela povrzani so perewe na pari odnosno finansirawe na terorizam;
► Da ne otkriva kakvi bilo li~ni podatoci, vklu~uvaj}i i podatoci
za smetkite na klientite, na treti lica, osven vo slu~ai propi{ani so zakon, kako i so pismena soglasnost za otkrivawe na podatocite dadena od odnosnoto lice;
► Da izbegnuva da zboruva za bilo kakvi informacii {to mo`at da & na{tetat na Bankata, na mesta za priem na klienti, hodnici, skali ili liftovi;
► Da izbegnuva da se vklu~i vo diskusii na neformalni ili privatni sredbi od ~ij kontekst mo`e da se otkrijat informacii za finansiskite interesi ili sostojbata na Bankata, Grupacijata, ili na klientite. 17. NA^ELO NA TIMSKA RABOTA
Uspe{nite performansi na Bankata se zasnovaat na podgotvenosta na vrabotenite da rabotat kako tim koj se trudi da postigne najdobri rezulatati vo oblasta na svojata aktivnost. Za taa cel, sekoj vraboten e dol`en da:
13
► Nastojuva brzo da se prilagodi na realnite uslovi na rabotnoto mesto {to gi nalo`uvaat barawata na negovite/nejzinite rabotni obvrski;
► Ne poka`uva nezadovolstvo vo pogled na bilo koja zadadena rabotna zada~a, osobeno koga taa zada~a ja nametnuvaat okolnostite ili potrebata da se za{titat interesite na Bankata;
► Ne se ograni~uva na pasivnata uloga na izvr{uvawe instrukcii, tuku isto taka da dava i inicijativa kako na najdobar na~in da se ispolnat sekojdnevnite rabotni zada~i, vo ramkite na zakonitosta i hierarhijata, so cel da se za{titat i promoviraat interesite na Bankata;
► Gi re{ava nesoglasuvawata i nedorazbirawata koi bi mo`ele da
proizlezat od komunikacijata so kolegite dobronamerno, pravedno i trpelivo;
► Da ne gi kritikuva direktno ili indirektno instrukciite,
aktivnostite ili odlukite na pretpostavenite i drugite vraboteni.
PO^ITUVAWE NA KOLEGITE
Obezbeduvaweto na harmoni~na koegzistencija za vrabotenite e od su{tinsko zna~ewe za deloven uspeh i zadovolstvo od raboteweto. Spored toa, sekoj vraboten e dol`en da:
► Se odnesuva kon kolegite qubezno, so samokontrola i moralen integritet. Nikoj ne e podgotven da trpi li~ni navredi. Sekoj vraboten treba da se odnesuva kon kolegite na u~tiv na~in kako {to toj o~ekuva ili bi sakal drugite da se odnesuvaat kon nego;
► Pridonesuva da se obezbedi zdrava rabotna sredina;
► Ja tretira ednakvosta na polovite kako sekojdnevna praksa na
rabotnoto mesto;
► Se trudi da obezbedi tivka rabotna sredina i da izbegnuva koristewe na telefoni, radio i televiziski aparati na rabotnoto mesto na na~in so koj bi go naru{il/prekinal raboteweto.
► Ima predvid deka koga odredeno pra{awe treba da se razgleda i re{i, neprijatelstvata, rivalstvata i raspraviite samo }e ja ote`nat situacijata. Nepristojno e vraboten na SB da se fali samiot sebe i da gi navreduva kolegite, vo nivno ili tu|o prisustvo;
14
► Sfati deka za da koegzistiraat i sorabotuvaat lu|eto so razli~ni karakteri potrebni se fleksibilnost, tolerancija i spremnost za pomiruvawe/usoglasuvawe;
► Gi za{tituva legitimnite prava i interesi na kolegata kako svoite
sopstveni;
PO^ITUVAWE NA HIERARHIJA
► Sekoj vraboten na SV e dol`en da gi po~ituva pretpostavenite i da gi izvr{uva zada~ite dobieni od pretpostavenite vo rokovite utvrdeni, dogovoreni i dadeni od strana na pretpostavenite.
► Sekoj vraboten na SV e dol`en da raboti vo soglasnost so
instrukciite i nasokite na negovite pretpostaveni koi se davaat so cel za kvalitativno i navremeno izvr{uvawe na zada~ite;
► Sekoj vraboten e dol`en navremeno da gi izvesti svoite
pretpostaveni za eventualni problemi koi se povajuvaat vo tekot na izvr{uvaweto na zada~ite i koi mo`e da predizvikaat nenavremeno ili nekvalitetno izvr{uvawe na zadadenite rabotni zada~i, {to e so cel za nivno navremeno otstranuvawe i pridr`uvawe kon rokovite i kvalitetot na izvr{enata rabotna zada~a;
► Sekoj vraboten na SV e dol`en da gi izvesti svoite pretpostaveni
za rabotata so davawe na to~ni, objektivni i nedvosmisleni informacii vo vrska so rabotata i samiot raboten proces na na~in so koj }e obezbedi za pretpostavenite jasna slika za procesot na izvr{uvawe na rabotnite zada~i.
18. NA^ELO NA IZBEGNUVAWE NA KONFLIKT NA INTERESI
► Sekoj vraboten vo SB e dol`en da gi prijavi na neposredniot pretpostaven site odnosi ili pra{awa koi mo`at da dovedat do konflikt na interesi vo izvr{uvaweto na zadadenite rabotni zada~i. Dokolku postoi konflikt na interesi, sekoj vraboten e dol`en da se distancira od u~estvo vo procesot na odlu~uvawe;
► Vrabotenite na SB ne smeat da u~estvuvaat vo raboti od koi,
sprotivno na interesite na SB, o~ekuvaat da dobijat direktna ili indirektna materijalna ili druga korist;
Terminot “steknuvawe na materijalna ili druga korist” isto taka vklu~uva i steknuvawe na materijalna ili druga korist na:
15
bra~niot drugar, decata, drugi pravni ili fizi~ki lica, preku koi vraboteniot
indirektno }e se stekne so materijalna ili druga korist.
Vo spravuvaweto so ovie potencijalni konflikti Bankata bara integritet, koristewe na dobra procenka i diskrecija iska`ani na na~in na koj se o~ekuva so ovoj Kodeks i procedurite i politikite na SB.
19. NA^ELO NA ZABRANA ZA PRIMAWE PODAROCI
► Vraboteniot vo SB ne smee neposredno ili posredno da pobara ili primi ili da se obide da pobara ili da primi podarok, usluga ili druga korist od treto lice, so cel istoto da stekne povlasten tretman za sebe ili za drugi, vo bilo koj pogled i domen od raboteweto na SB;
► Podarok na bra~niot drugar ili na decata na vraboteniot, ili na
drugo lice preku koe vraboteniot indirektno }e se stekne so podarokot, se smeta za podarok daden na vraboteniot dokolku e vo vrska so izvr{uvaweto na negovata rabotna zada~a;
► Kupenoto pretstavuva podarok dokolku cenata e zna~itelno poniska od pazarnata cena;
► Vrabotenite mora da go odbijat SEKOJ PONUDEN podarok, osven ako podarokot:
- e daden javno, - ima simboli~na vrednost, - o~igledno e ponuden od u~tivost vo kontekst na lokalen obi~aj
i ne gi kompromitira nivniot moralen integritet i ulogata na pretstavnici na Bankata.
20. NA^ELO NA JAVEN NASTAP I PUBLICITET
► Koga vraboteniot kako poedinec javno ja komentira rabotata na SB ili nastapuva vo nejzino ime, a vo funkcija na nejzino javno pretstavuvawe, negovite stavovi treba da bidat vo soglasnost so oficijalnite stavovi na SB.
► Vrabotenite treba da izbegnuvaat da zboruvaat so sredstvata za
informirawe vo ime na Bankata ili Grupacijata, da davaat intervjua, da pi{uvaat napisi ili da vr{at drugi objavi vo vesnici ili spisanija vo vrska so Grupacijata i nejzinite aktivnosti bez prethodna soglasnost od Upravniot odbor.
16
► Za objavuvawe na bilo kakvi informacii za raboteweto na SB vo
sredstvata za javno informirawe neophodno e da se dobie prethodna soglasnost od Upravniot odbor na SB. 21. NA^ELO NA ZA[TITA NA IMOTOT NA BANKATA
Vrabotenite treba da go {titat imotot na SB od uni{tuvawe i nezakonska upotreba. Sekoj vraboten e dol`en da:
► Gi proveruva finansiskite, kupoproda`nite ili drugi transakcii izvr{eni vo ime na Bankata vrz osnova na pravedni kriteriumi, so cel da se za{titat interesite na SB;
► Obezbeduva celosna transparentnost pri izborot na dobavuva~i, stoki i uslugi so cel da se za{titi imotot i ugledot na SB;
► Ne gi korsisti sredstvata ili opremata na SB za drugi celi osven za delovnite potrebi na SB;
► Obezbeduva samo ovlasten pristap do IT sistemite, telefonite, faks ma{inite i druga kancelariska oprema na SB. Efikasno da gi za{tituva {ifrite za pristap i opremata vo sekoe vreme, duri i koga e otsuten od rabotnoto mesto samo nekolku minuti;
► Ja za{tituva bezbednosta na IT sistemite na Bankata, bez instalirawe ili koristewe na softver razli~en od onoj obezbeden od SB;
► Koristi Internet samo so cel da se zadovolat delovnite potrebi na SB ili negovite rabotni obvrski, vodej}i smetka da ne se zagrozi sigurnosta na IT sistemite na Bankata. 22. NA^ELO NA ODR@UVAWE NA DOBRIOT UGLED NA BANKATA
Delovniot uspeh i samoto postoewe na SB se zasnovaat na doverbata na javnosta vo nea. Za da se za~uva reputacijata na Bankata, sekoj vraboten e dol`en:
► Da go informira referentot za spre~uvawe na perewe pari i borba protiv terorizam na nivo na delovna edinica/filijala so izgotvuvawe i ispra}awe do nego izve{taj za transakciite koi mo`e da se povrzani so perewe pari (somnitelni ili nevoobi~aeni transakcii) kako prinosi od
17
kaznivo delo ili so finansirawe na terorizam so cel da se dostavat do referentot za spre~uvawe na perewe pari i borba protiv terorizam vo Sektorot za usoglasuvawe na raboteweto na Bankata so propisite, i da izbegnuva izvr{uvawe na takvi transakcii. Vo slu~aj koga referentot za spre~uvawe na perewe pari i borba protiv terorizam na nivo na delovna edinica/filijala e otsuten ili odbiva ili propu{ta ili ne se soglasuva so ocenkata na rabotnikot koj ja utvrdil transakcijata, rabotnikot mo`e da go dostavi izve{tajot direktno do referentot za spre~uvawe na perewe pari i borba protiv terorizam vo Sektorot za usoglasuvawe na raboteweto na Bankata so propisite;
► Da ne vospostavuva deloven odnos so klienti ili vr{i transakcii
so neprifatliv rizik, vrz osnova na opisot daden vo Politikata na Bankata za spre~uvawe na perewe pari i borba protiv finansirawe na terorizam;
► Da ne prifa}a aplikacii za ~uvawe na pratki ili zape~ateni
pisma; ► Da gi informira pretpostavenite za transakcii ~ija cel e
nelegalno odbegnuvawe na pla}awe danok i da izbegnuva vr{ewe na takvi transakcii;
► Da ne se trudi da obezbedi bilo kakov vid na beneficija ili
prednost koristej}i go svojstvoto na vraboten vo SB, so davawe prioritet na svoite pred interesite na klientite;
► Da ne se anga`ira vo bilo kakva konkurentska delovna aktivnost
nadvor od Bankata za svoja soopstvena korist ili korist na treto lice; ► Da ne se anga`ira vo bilo kakva druga konkurentska delovna
aktivnost nadvor od Bankata ili Grupacijata za svoja sopstvena korist ili korist na treto lice i da ne u~estuva vo dru{tva vo bilo kakvo svojstvo bez potrebnoto prethodno ovlastuvawe, soglasno soodvetnite odredbi;
► Da ne ja koristi prednosta na prilikite ili informaciite
dobieni dodeka raboti za Bankata za svoja korist i strogo da gi po~ituva propisite vo vrska so objavuvawe ili odobruvawe na transakcii za kotirani akcii na kompanii;
► Da se gri`i za jasno definiranite linii na izvestuvawe, ramki na supervizija i revizija, so cel da obezbedi transparentnost kon svoite akcioneri i jasni informacii za aktivnostite na Bankata na Sobranieto na akcioneri.
18
► Da ne prezema transakcii za koi ima dokaz deka ne se vo soglasnost so zakonskite propisi na RM ili zakonskite propisi na zemjata na poteklo na klientot i da gi informira pretpostavenite za toa.
► Da ne vospostavuva op{ti ili vzaemni finansiski interesi so klienti na Bankata / Grupacijata, bidej}i takvata praksa sozdava rizik od konflikt na dol`nosti i mo`e da dovede do disciplinski ili zakonski sankcii.
► Da ne zema ili dava na zaem sredstva od/na klienti na Bankata /
Grupacijata.
► Da ne se vklu~uva vo parabankarski ili olesnuva~ki aktivnosti.
► Da ne posreduva vo kakvo bilo kupuvawe/prodavawe, prenos ili vo kakva bilo finansiska ili druga transakcija, voop{to, pome|u klienti na Bankata / Grupacijata, duri i koga se vklu~eni negovi rodnini.
► Da ne se stremi kon privlekuvawe na nebankarski raboti, kako
osiguruvawe, za korist na drugi osven kompaniite na NBG Grupacijata, tuku namesto toa da se trudi da ja poddr`uva i promovira sorabotkata i raboteweto vo ramkite na Grupacijata.
► Da ne nudi drugi osven uslugite na NBG (kako smetkovodstvo i
upravuvawe) ili proizvodi na klientite ili na treti lica, so ili bez nadomest, bez prethodno ovlastuvawe od soodvetnite kanali na uslugi, za da izbegne mo`ni konflikti na interesi.
► Da ne kupuva predmeti od klienti na Bankata / Grupacijata po
poniski stapki od pazarnite i da ne vleguva vo finansiski obvrski (kako rati, menici) koi ne }e mo`e posle toa da gi ispolni.
► Da ne bara pomo{ od klienti na Grupacijata za da osigura uspeh na
nastani koi ne se povrzani so NBG i koi ne se vklu~eni vo programata na Grupacijata za sponzorirawe. 23. BANKATA I NEJZINITE AKCIONERI Bankata usvojuva delovni praktiki koi obezbeduvaat ramka so visok standard na korporativno upravuvawe i delovni strukturi i politiki koi utvrduvaat standardi na profesionalno odnesuvawe i delovna etika, a koi isto taka pridonesuvaat za nepre~eno funkcionirawe na pazarot i zajaknuvawe na doverbata na akcionerite.
19
Osobeno:
• Bankata prezema sekakva aktivnost za da ja zgolemi profitabilnosta i efikasnosta na Grupacijata za korist na onie koi imaat doverba vo SB i investiraat vo nejzin udel.
• Bankata se stremi da im obezbedi na investitorite verodostojni, kompletni i navremeni informacii za finansiskata sostojba i rezultatite na Grupacijata.
• Bankata go {titi imotot na Grupacijata so investirawe vo razli~ni delovni linii i te`neewe za namaluvawe na operativniot tro{ok na Bankata i na Grupacijata.
ZAVR[NI ODREDBI
Kodeksot na etika na vrabotenite na SB pretstavuva komplet Na~ela i Pravila so koi se regulira politikata na Bankata vo izvr{uvaweto na rabotata i davaweto na uslugi. Implementacijata na Kodeksot e pra{awe na pristojnost i obvrska na site involvirani strani do stepen {to slu`i za za{tita na interesite na rabotnicite, akcionerite, klientite na SB i javnosta voop{to. Osven toa, toj pridonesuva za nepre~eno funkcionirawe na finansiskiot sistem i gi {titi solventnosta, doverbata i ugledot na Bankata.
► Nepo~ituvaweto na gore navedenite na~ela povlekuva odgovornost
na vraboteniot, za koja istiot }e bide soodvetno sankcioniran;
► Se zabranuvaat poseti na prijateli, rodnini na vrabotenite ili drugi lica koi ne se vraboteni vo SB, vo prostoriite nameneti isklu~ivo za direktni kontakti na rabotnicite so klientite;
► Vrabotenite postojano }e go doizgraduvaat ugledot na Stopanska banka AD-Skopje so ~esno, nepristrasno, efikasno, kvalitetno, odnosno eti~ko rabotewe;
► Nadzorniot odbor na SB go usvojuva Kodeksot na etika vo soglasnost so Zakonot za banki, a Upravniot odbor e nadle`en za predlagawe na izmeni i dopolnuvawa na Kodeksot, dodeka za negovo dosledno po~ituvawe odgovorni se site vraboteni vo Bankata.
► Za sledeweto i doslednata implementacija na Kodeksot se
odgovorni site lica so posebni prava i odgovornosti vo Bankata. Doslednata primena na gorenavedenite na~ela i pravila so cel da se za{titat interesite na vrabotenite, akcionerite, klientite na SB i javnosta voop{to e pra{awe na li~en integritet i obvrska na sekoj ~len na semejstvoto na SB i na NBG Grupacijata.
