kobİ sorunlari ve ÇÖzÜm yollari

27

Upload: sefer-kayalar

Post on 21-Jul-2015

151 views

Category:

Business


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
Page 2: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Girişimcilik, yöneticilik ve mülkiyetin işletme sahibinde bütünleşmesi,

Fizibilite çalışmalarının yetersizliği,

Ortak girişimlerde çekingenlik,

İşletmeler arası işbirliği eksikliği,

Kuruluş yeri seçimi ile ilgili sorunlar,

İdari Sorunlar,

Yönetim ve yönetici sorunları,

Nitelikli personel bulunamaması,

İşletme sahiplerinin teknik kökenli olması,

Örgüt ve örgütlenme sorunları,

Page 3: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Uzmanlaşma ve formasyon eksikliği,

İdari, teknik, danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinde eksiklik,

Üretim ve teknoloji sorunları

Teknolojik yetersizlik,

Üretim kapasitesi eksikliği,

Pazar araştırması yapılmaması,

Ar-Ge faaliyetlerinin eksikliği,

Kapasite belirlenmesinde yanlışlıklar,

Hammadde, işletme malzemesi vb. sağlanmasında yaşanan sorunlar,

Uluslararası kalite normlarında ürün üretememe,

Page 4: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Uluslararası kalite normlarında ürün üretememe,

Fason üretim planında karşılaşılan sorunlar,

Stoklama (depolama) sorunları,

Pazarlama sorunları,

Pazar, çevre analizi ve erken uyarı sistemlerinden yoksunluk,

Yeni pazar kanallarının hazırlanamaması,

Dağıtım sorunları,

Potansiyel iç pazarların bulunması, araştırılması ve değerlendirilmesindeki güçlükler,

Pazar bilgisi eksikliği,

İhracat pazarlama sorunları,

Dış pazarlardaki yoğun rekabet,

Page 5: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Dış pazarda potansiyel belirleme güçlükleri,

Dış pazarlama giderlerinin yüksekliği,

İstenilen standartlara uyamama,

Finansman Sorunları

İşletme sermayesi ve özkaynak yetersizliği,

Yabancı kaynak sağlamada güçlükler ve maliyetlerin yüksekliği, kredibilitenin düşüklüğü,

Yatırım zamanlamasında yapılan hatalar,

İşletme sahiplerinin finansal yönetim açısından bilgi noksanlığı ve profesyonel yönetici çalıştırılmaması,

Teşviklerden yeterince yararlanılamaması,

Yasal sınırlamalar

Page 6: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Destekleyici ve yönlendirici politikaların

eksikliği,

Mevzuatın ve yeni gelişmelerin yeterince

izlenememesi (bilgi eksikliği)

Yasal hakların savunulamaması,

Bürokratik işlemler, engeller ve

gecikmeler,

Üniversite-küçük sanayi işbirliğinin

geliştirilememesi.

Page 7: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
Page 8: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Türkiye’de ve dünyada KOBİ’lerle ilgili olarak yapılan çalışmalarda finansman sorunlarının başta geldiği görülmektedir Finansman sorunları; beklenmeyen ödemeler, kredi maliyetleri ve kredi alma koşullarının ağırlığı şeklinde Sıralanabilir. Finansman sorunlarının başında, işletme sermaye ihtiyacının hızla artması (%43), kredi maliyetlerinin yükselmesi (%26), alacakları zamanında tahsil edememek (%17), dördüncü sırayı ise kredi temininde güçlükler (%14) oluşturmaktadır (Devlet İstatistik Enstitüsü-DİE).

Page 9: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
Page 10: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Ulusların rekabetçi üstünlüklerini

belirleyen temel faktörler arasında yer

alan bilimsel ve teknolojik ilerlemeler,

bilinçli çabaları ve politika üretme

arayışlarını yoğunlaştırmaktadır. AR-GE

harcamalarının GSMH içerisindeki

yüzdesi dikkate alındığında, İsveç’te

3.59, Almanya’da 2.26, Fransa’da 2.32,

İngiltere’de 1.94’tür. Türkiye’de ise bu

oran 0.45 ile en düşük seviyede kalmıştır

Page 11: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
Page 12: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Bazen KOBİ sahipleri yönetimi profesyonel yöneticilere bırakmak istememekte, büyümenin getireceği riskleri göze alamama gibi nedenlerle büyüyememektedirler. Ayrıca, belirli bir büyüklükten sonra kurumsallaşmaya önem verilmemesi de genel yönetim sorunları içinde Sayılabilmektedir.

Türkiye’de birçok işletmenin kuruluş yeri seçimi yanlış yapılmış; işletmeler sanayi bölgeleri yerine şehir merkezlerinde kurulmuşlardır. Bu durum işletmelerin çağın şartlarına uygun şekilde üretim yapmalarını ve işgücü motivasyonunu engellemektedir.

Page 13: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Gerek kuruluş aşamasında gerekse faaliyetleri sırasında, KOBİ’lerle ilgili kamu kuruluşları arasında işbirliği ve koordinasyonun sağlanamaması; işlerin uzamasına ve sonuçta zaman ve para kaybına neden olmaktadır.

KOBİ’lerin karşılaştığı mevzuat hükümlerinin bazıları,gerçekten yanlış veya gereksiz yere getirilmiş; bazıları ise, doğru yere getirildiği halde, zamanla değişen koşullar bu hükümlerin doğruluğunu kaybetmelerine neden olmuştur.

Page 14: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Uzmanlığın büyük önem kazandığı

günümüzde, çok yönlü eleman

istihdamının zorunluluğu KOBİ’leri

ilgilendiren bir başka sorundur.

Yapılan araştırmalar, ülkemizde

KOBİ’lerin yeteri kadar eğitilmiş işgücüne

sahip olmadıklarını ortaya koymaktadır.

Türkiye’de KOBİ’lerde çalışan

elemanların çoğu sadece çıraklık eğitimi

almıştır. Bu da KOBİ’lerde verimliliği

Düşürmektedir.

Page 15: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Türkiye’de KOBİ’ler pazar araştırması

yapmadan dış pazarlara ürün

satmaktadırlar. KOBİ’ler, yeni pazarlara

girmekte ve bu pazarları tanımakta

zorluk çekmekte, öte yandan müşterilere

yönelik bilgilere Ulaşamamaktadırlar.

Page 16: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI
Page 17: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Sadelik işletmedeki organizasyon yapısının basit olmasıdır.

Sadelik ihtiyaç duyulmayan her şeyden kurtulmaktır. Sadelik kaynak

kullanımında az zamanda, az enerjiyle, daha az bir alanda, daha az

insan gücüyle mal ve hizmet üretmektir. İşletmelerin yalın

organizasyon yapısına sahip olması ile birlikte işlerin yapım suresi

kısalırken, her şeyin herkes tarafından aynı şekilde anlaşılması

sağlanacak dolayısı ile örgütün verimliliği artacaktır. Böylece örgüt

hem daha esnek hem de yaratıcı olacaktır.

Farklılaşma kavramı özellikle son 10 yıllık süreç

içerisinde önem kazanan ve firmaları gerek yönetimsel düşünce,

gerekse de örgütsel açıdan farklılık yaratmaya ve örgüt bünyesinde

yeni düzenler oluşturmaya, böylece rakiplerine karşı üstünlük

sağlamalarına ve güçlü örgüt yapılarına kavuşmasını sağlayan bir

kavramdır. Standart mal ve hizmetlerin ihtiyaca cevap veremediği

durumlarda işletme, müşterilerinin istek ve arzularına uygun olarak

farklı çözümler bulmak zorundadır. İşletmenin mal ve hizmetlerini

diğer benzer mal ve hizmetlerden daha farklı bir şekilde ve daha

yüksek fiyatlarla müşterilere sunması ile ortalamanın üzerinde getiri

elde etmesi sağlanabilecektir.

Alıcılar üzerinde bir marka ve firma bağımlılığı oluşturur.

Girdi maliyetlerindeki değişiklikler fiyata kolayca yansıtılabilir.

Pazara yeni girmek isteyenler için engel teşkil eder.

Page 18: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Esneklik, literatürde bir üretim sisteminin ani talep değişimlerine hızlı cevap verebilme veya yeni bir ürünün üretimine kolay geçebilme kabiliyeti olarak tanımlanmaktadır. 1970’li yıllarda esnek üretim sistemleri devreye alınmaya başlanmış ve müşteri ihtiyaçları daha kolay ve hızlı şekilde karşılanmaya başlanmıştır.[5] Kurucu liderin ve kurucu kadronun egemen olduğu bir kuruma oranla, liderlik kadrosunu kendine özgü olan usüllerledeğiştirebilen ve özellikle değişik kuşaktan olan lider kadrolarını iş başına getirebilen, çevre şartları değiştiğinde fonksiyonlarını çevreye göre değiştirebilen ve uzun bir zaman süresi içinde varlığını sürdüren örgütlerde kurumsallaşma oranının daha gelişmiş olduğu söylenebilir. Esneklik bu yeteneklerle kazanılan bir örgüt niteliğidir.

Page 19: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Kurumsallaşma düzeyi yüksek organizasyonlar incelendiğinde bunların diğer organizasyonlardan ayrıt edilmelerini sağlayan; ayrı, kendilerine özgü kimlikleri olduğu görülmektedir. Bu farklı kurum kimliğini ise işletmelerin yönetici veya sahipleri örgütün vizyon ve misyonu çerçevesinde hareket ederek belirlerler.

İşletmeler kurumsallaşmak için hukuki altyapıyı tamamlamış, yasal değişiklikleri göz önünde bulundurarak yasa, tüzük ve yönergeleri takip etmek zorundadırlar. Ülkemiz açısından işletmelerin varlıkları Türk Ticaret Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, Türk İş Hukuku, Türk İcra İflas Kanunu gibi kanunlar tarafından onanır ve hareketleri bu kanunlar tarafından sınırlandırılır. Örneğin işletmeler, sigortalı işçi istihdamı, sendikal faaliyetlere izin, eski hükümlü ve özürlü işçi çalıştırma gibi şartları sağlamalıdır.

Bir işletmede güçlü bir örgütlenmeden bahsedebilmek için, görev, yetki ve sorumlulukların doğru bir biçimde dağıtılıp belirlenmesi gerekmektedir. Her ne kadar güçlü bir örgüt yapısı bürokrasiyi zorunlu kılacak olsa da bu bürokrasi gereksiz ve fazla yazışmaları içinde barındırmayacaktır.

Page 20: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Lider bir grup insanı belirli amaçlar etrafında toplayabilen, bu amaçlar için onları etkileme, harekete geçirme yetenek ve bilgisine sahip kişidir. Kısacası lider başkalarını etkileyebilen, nereye nasıl gidileceğini gösteren, hedef ve misyon koyan yani yol gösteren bir kişidir.

Yöneticiliğin bir ileri aşaması olarak görünen liderlik kavramı modern anlamda her işletmede oluşturulmaya çalışılan bir olgudur. Bir çok şekilde tanımlanabilecek olan liderlikle ilgili aşağıdaki açıklamalar getirilebilecektir:

Diğerlerinin faaliyetini etkilemekte kullanılan güç,Gruptaki bir kişinin diğer üye davranışlarını etkilemesi,

Gruptaki bir kişinin ortak bir amaç ekseninde diğerlerini motive etmesi Liderliğin yukarıdaki açıklamalar da dikkate alınarak tanımlanması gerekirse belirli şartlar altında belirli kişi veya grup amaçlarının gerçekleştirilmesi için bir kişinin başkalarının faaliyetlerini etkilemesi süreci[7] olduğu ifade edilebilir. Günümüzde örgütlerin kurumsallaşması, sürekli olarak gelişerek bir bütün olarak yeniden yapılanması için dönüşümcü liderlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Page 21: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Kurumsal kimlik, bir firmanın kartvizitinden

internet sitesine, personelin kıyafetinden müşteri ile konuşma tarzına kadar her davranışını kapsayan tanınma olgusu; bir

şirketin kendini temsil etme biçimlerinin tümüne verilen addır. Bu

örnekleri daha da artırmak mümkündür. Kurumsal kimlik; bir

markanın ismi, logosu, antetli kağıdı, taşıt araçlarının dizaynı,

işletme binasının iç dekorasyonu, genel görünümü,

çalışanlarının davranış biçimleri, işletmenin yönetim şekli gibi

sıralanabilir. Kısacası örgütün yaşam felsefesi haline gelmiş,

örgüte özgü “kültür”dür.

Örgütler dinamik bir çevrede faaliyette

bulunurlar. Çevrenin istek ve baskılarıyla karşı karşıya olan bir

örgüt bulunduğu çevrenin de bir parçası durumunda olduğu için

çevre ile ilgilenmek zorundadır. Bir işletmenin kurumsallaşması

için çevre ile olan uyumu önemli bir güce sahiptir. Çünkü bir

işletmenin kurumsallaşmış olması demek, o işletmenin çevre

tarafından kabul edilmiş ve süreklilik kazanmış olması demektir.

Çevreyle ilgilenmek, sadece ona mal ve hizmet aktarıp, ondan gerekli kaynakları sağlamak değildir. Bunlardan daha önemlisi,

kurumsallaşmanın bir gereği olan örgütün çevre tarafından

kabul görmesidir. Yani örgüt kurumsallaşmanın gereğini yerine getirmek icin çevreyle ilişki kurmak zorundadır.

Page 22: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Örgüt kültürü, örgütsel davranış biçimleri,

semboller ve sembolik hareketler aracılığıyla somutlaşarak kesinlik kazanan; örgüt üyelerinin tutum, davranış ve kararlarını

şekillendiren ortak değer, inanç ve normların bütünüdür.

Genel kabul edilen bir gerçek olarak sosyal ve örgüt

ortamlarında ortaya çıkan oluşumlar eğer kültürden

kaynaklanıyorsa çok daha fazla güçlüdür.[8] Literatürde şirket

kültürü dendiğinde genellikle şirketlerde konuşulan ve

konuşulmayan kurallar, varsayımlar, değerler ve düşünce

biçimleri anlaşılmaktadır.

Tekelciliği önleme düzenlemeleri, çevre koruma

kanunları, vergi kanunları, dış ticaret düzenlemeleri, yabancı

firmalara yönelik tutumlar, işe alma ve terfi kanunları,

hükümetlerin istikrarı vb.

Page 23: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Gayrisafi milli hasıla, faiz oranları, para arzı, enflasyon oranı, işsizlik oranı, ücret kontrolü, devalüasyon veya revalüasyon kararları, enerjiye ulaşılabilirlik, kullanılabilir gelir vb.

Yaşam tarzı değişimleri, kariyer beklentileri, tüketici hareketliliği, nüfusun büyüme hızı, nüfusun yaş dağılımı, nüfustaki bölgesel hareketler, yaşam beklentileri, doğum oranları vb.

Ar-Ge için toplam devlet harcamaları, Ar-geiçin toplam endüstri harcamaları, teknolojik çabalar üzerine yoğunlaşma, patent koruma, yeni ürünler, otomasyon aracılığı ile verimlilik gelişimi vb.

Dünyanın dev kurumları büyürken şişmanlamamaya, kaslarını geliştirmeye gayret ederler. Şöyle ki bu kurumlar üretimlerini artırmak için yeni personel ve ekipman alma yerine, yapılacak işi kısımlara bölerek, her bir kısmı ana kurum için çalışacak, ana kurumun şemsiyesi altında kurulacak bağımsız yan

Page 24: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Örgütün temelini oluşturan birey bir sosyal varlıktır ve

birey kendi ihtiyaçlarını, isteklerini karşılamak, hayatını devam ettirebilmek ve amaçlarına ulaşabilmek için örgütlere katılır ve

örgütlerden yararlanır. Örgütlere bakıldığında ise onların da

kurulma nedeni yani misyon ve vizyonları vardır ve aynı şekilde

örgütlerde insanlar gibi varlıklarını sürdürmek isterler. Ayrıca

örgütler hedefledikleri vizyona ulaşmada amaçları ve hedefleri

doğrultusunda örgütte istihdam ettiği bireylerden faydalanırlar.

Bireylerin kendilerini örgütle özdeşleştirmeleri, örgüt ile bireyin

amaçlarının uyumlu hale gelmesi örgütü birey için değer verdiği

bir kişisel doyum kaynağı durumuna yükseltecektir. Böylece örgüt, daha büyük istikrar ve bütünleşme ölçüsüne ulaşacak, varlığı

süreklilik kazanacak ve örgüt kurumsallaşacaktır. O halde örgütün

temelini oluşturan bireylerin amaçları ve ihtiyaçlarının örgütün

amaçları ile uyuşması, işletmelerin hedefledikleri vizyona

ulaşmada ve kurumsallaşmada onemli bir rol oynamaktadır.

Page 25: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Kurumsallaşmış bir örgüt olmanın

temelinde sürekli ve planlı bir eğitim süreci bulunmaktadır. Bu nedenle örgütlerin kurumsallaşabilmeleri ve süreklilik

sağlayabilmeleri için örgüt içi ve dışı eğitimlere önem vermeleri

gerekmektedir. İş gören eğitimi ve geliştirilmesi; yeni oluşan iş

kollarına uyum sağlamak, teknik, ekonomik ve sosyal

gelişmeleri göz önünde bulundurarak şartlanmış iş gereklerini

ve iş gören yeteneklerini günün modern anlayışına uygun

biçimde değiştirmek ve geliştirmek anlamını taşımaktadır.

Kurumsallaşma

tanımlarına bakıldığında taraflara göre farklı tanımlamalar

mevcuttur. İşletme sahiplerine veya yöneticilerine göre

kurumsallaşma, “işletmelerin kişilerden bağımsız olarak, yıllar

boyu ayakta kalabilmesi ve bürokratik yönetim yapısı olarak”

tanımlanmaktaydı. Şimdi burada ilk dikkat çekilmesi gereken

nokta, “işletmelerin kişilerden bağımsız olarak, yıllar boyu ayakta kalabilmesidir ki bu da örgütlerin ana amacı olan

“varlıklarını sürdürmekle” aynı niteliktedir.

Page 26: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Kurumsallaşma sürecinde atılan önemli

bir adım ise örgütün insana yönelik olmasıdır. İnsana yönelik

yönetim sisteminde çalışanların takdir edilmesi, anlamlı bir iş

yaptıklarına inandırılmaları, işlerini sevmelerinin sağlanması

gerekmektedir. İnsana yönelik sistemlerde çalışanlar verilen

işi yapan üretim faktörleri olarak görülmezler. Onlar üretime

katılan, inceleyen, araştıran, düşünen beyinler olarak

görülmektedirler.

Kurumsal kimliğin yansıtılması içsel ve dışsal

üyelerin her ikisi için de eşit önemdedir. Bununla birlikte imaj kurumsal kimlikten ayrıştırılmalıdır. Çünkü imaj belirli şartlar,

olaylar, konular ve seyircilerle ilişkilidir. Kurumsal kimlik ise;

kurum tarafından çeşitli iç ve dış üyelere kurum seviyesinde

yönetilen kurumsal iletişimin kurulabilmesi için kullanılan

sözlü, grafik ve sembolik (logo, isim, slogan vb.) sunuşları

içerir. Bunların bir bütünü olan marka da tüketicileri etkileyen

bir isimdir.

Page 27: KOBİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM YOLLARI

Sefer kayalar