อ.ธรวฒน เจรญศร ผจดทำ� /ผสอน

ก�รตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�ร

เนอห� เครองมอทใชสำ�หรบตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�ร อปกรณและวสดทใชในก�รตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�ร ก�รขดหลมปกเส� ก�รพ�ดส�ยไฟฟ� ก�รยดเส�ไฟฟ� ก�รตดตงหมอแปลงไฟฟ� ก�รตดตงอปกรณปองกน

เครองมอทใชสำ�หรบตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�ร

ง�นตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�รไดแกก�รปกเส� พ�ดส�ยไฟฟ� ยดโยง ก�ร

ตดตงอปกรณตดตอนและอปกรณปองกนระบบจำ�หน�ยแรงสง ระบบจำ�หน�ย

แรงตำ� หมอแปลงไฟฟ� ฟวสและอน ๆ ซงจำ�เปนตองใชเครองมอ ทเหม�ะสม

เท�นนจงจะส�ม�รถปฏบตง�นไดอย�งปลอดภย

เครองมอทจำ�เปนตองใชขณะปฏบตง�นตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�ร มดงน1.เครองมอปองกนอนตร�ยสวนบคคล 

2. เครองมอสำ�หรบง�นปกเส�ไฟฟ� 3. เครองมอสำ�หรบง�นพ�ดส�ยไฟฟ� 4. เครองมอวดและทดสอบ

1เครองมอปองกนอนตร�ยสวนบคคล ประกอบดวย - หมวกแขงปองกนอนตร�ย - ถงมอย�ง- เขมขดนรภย - รองเท�นรภย - เหลกปนเส� สวนใหญจะใชเครองมอเพอปฏบตง�นบนเส�ไฟฟ�ซงจะตองแตงก�ยให

ถกตองเพอคว�มปลอดภย

1.หมวกแขงปองกนอนตร�ย(safety hardhat)ใชสวมบนศรษะเพอปองกนอบตเหตทบรเวณศรษะในขณะ

ปฏบตง�น อนเนองม�จ�กเครองมอและอปกรณต�งๆหลนลงม�ถก

ศรษะเปนก�รลดอบตเหตหรอผอนหนกเปนเบ�ไดหมวกแขงทใชมดวยกนหล�ยส เชน สแดง สเหลอง สข�ว ซงแตละสจะบอก ถง

หน�ทหรอตำ�แหนงทปฏบตง�นดงน

• หมวกสแดงสำ�หรบวศวกร • หมวกสเหลอง สำ�หรบผควบคมคนง�น • หมวกสข�ว สำ�หรบคนง�น

2.ถงมอย�ง ( Rubber qloves )

มคณสมบตเปนฉนวนไฟฟ�แบงออกเปน 2ชนดคอถงมอย�งแรงตำ�

และมถงมอย�งแรงสงถงมอย�งแรงตำ�สวนม�กจะ มสเดยว สำ�หรบถงมอย�ง

แรงสงด�นนอกและด�นในจะออกแบบเปนอย�งดอย�ใหมรอยขดขวนหรอเปน

รทะลทงนเพอคว�มปลอดภยในก�รปฏบตง�นครงตอ ๆ ไปนนเอง โดยปกตจะ

ใชคกบถงมอหนง

3.เขมขดนรภย หรอเรยกว� เซฟตเบลว(Saftybelt)

ใชสำ�หรบยดตวช�งไฟฟ�กบเส�เพอใหส�ม�รถ ยนปฏบตง�นบนเส�ไฟฟ�

ไดอย�งปลอดภย ซงเขมนรภย ประกอบดวยตวเขมขดและส�ยกนตก

5 .รองเท�นรภยหรอเรยกว�เซฟตซต(Safetyshoes) 

เปนรองเท�หนงทมคว�มแขงแรง ปลอดภยและตองมคว�มเปน

ฉนวนไฟฟ� เพอใชปองกนก�รถกกระแสไฟฟ�ดด บรเวณของรองเท�จะเปน

โลหะใชปองกนเท�ไมใหบ�ดเจบเนองจ�กเครองมอและอปกรณทหลนทบ

6.เหลกปนเส�

ใชสำ�หรบสอดเข�ในรของเส�ไฟฟ� เพอใชในก�รเหยยบปนเส�ไฟฟ�ทำ�ม�

จ�กเหลกกลมเชอมตดกบเหลกแผน ใชเชอกผกมดระหว�งปนเส�กบเท�ทำ�ให

กระชบกบเท� ขณะปฏบตง�นบนเส�ไฟฟ� 

อปกรณและวสดทใชในก�รตดตงไฟฟ�ภ�ยนอกอ�ค�ร1เส�ไฟฟ�คอนกรตอดแรง

2 ลกถวย

3. อลมเนยมกลม

 4.ปรฟอรมไลนก�รและปรฟอรมอ�รเมอรรอด

5.ไวเบรชนแดมเปอร แบบสไปแรล

6. ไมชกฟวส

ไมชกฟวสมรปร�งเปนทอกลมกลวง ส�ม�รถเลอนปรบได ใหมคว�ม

ย�วและสนไดโดยมคว�มย�ว 810121618, , , , และ 24 ฟต ทบรเวณ

ก�นบนมขอเก�ะใชสำ�หรบปลดฟวส ผวด�นนอกขอบทอมคณสมบต

เปนฉนวนไฟฟ� ส�ม�รถทนแรงดนไฟฟ�ไดสงถง 33 kv เปนเครองมอท

ใชทำ�หน�ทในก�รปลดฟวสแรงสงและฟวสแรงตำ�

2. เครองมอสำ�หรบง�นปกเส�ไฟฟ�

ก�รปกเส�ไฟฟ�ในปจจบนม 2 ประเภทคอ- ก�รปกเส�ไฟฟ�จ�กก�รใชแรงง�นคน- ก�รปกเส�ไฟฟ�จ�กก�รใชเครองผอนแรงเครองมอทใชในก�รปกเส�ไฟฟ�มก�รแบงต�มชดก�รใชง�นได 4 ชนดคอ

1. เครองมอขดหลม 2. เครองมอย�ยเส�และยกเส�

3. เครองมอกระทงดน

21 เครองมอขดหลม แบงได 2 ประเภท คอ

1. เครองมอขดหลมโดยใชแรงคนเครองมอขดหลมโดยใชแรงคนเปนก�รขดหลมโดยอ�ศยแรงง�นจ�กคนโดยตรงมเครองมอทใชในก�รขดหลมดงน- จอบ ใชสำ�หรบขดดน- ชะแลง ใชสำ�หรบกระทงดน- พลว ใชสำ�หรบตกดน- พลวหนบดน ใชสำ�หรบหนบดนจ�กกนหลมใหลก

2. เครองมอขดหลมโดยใชเครองผอนแรงเปนก�รนำ�เครองมอเข�ม�ชวย เพอทำ�ใหก�รขกหลมนนรวดเรวขน

เครองมอทใชคอ- สว�นมอขดหลม มลกษณะคล�ยสว�นมอเจ�ะไม แตมขน�ดใหญกว�ใชคนหมน ด�มเจ�ะสว�นใหลกลงไปในดน แลวใชรถดงสว�นขนเปนก�รขดหลมทสะดวกนวดเรว

- รถขดหลม เปนรถบรรทก สว�นขน�ดใหญ ใชในก�รขดหลมดวยเครอง

จกรทใช ระบบไฮดรอลกส แตมขอจำ�กดในก�รขดหลม คอ ไมส�ม�รถขดหลม

ในทแคบได

22. เครองมอย�ยเส�และยกเส�

เนองจ�กสวนใหญเส�ทใชในปจจบนเปนเส�คอนกรตอดแรงซงมนำ�หนกม�ก ก�รเคลอนย�ยจงตองใชรถยก หรอรถล�กดวยลวดสลง

23 เครองมอกระทงดน

เครองกระทงดน ไดแก จอบ เสยม ชะแลง โดยมวตถประสงคเพอใหโคนเส�ไฟฟ�ตดแนนกบพนดนไมสนคลอน

3. เครองมอสำ�หรบง�นพ�ดส�ย

มวตถประสงคเพอดงส�ยไฟฟ�ใหตงและพอด ไมใหตกทองช�งหรอ

หยอนเกนไป ซงจะเปนส�เหตทำ�ใหส�ยแกวงไปม�เมอถกลมพดและไมเปน

ผลดตอระบบไฟฟ�โดยรวม เครองมอทใชกบง�นพ�กส�ยไฟฟ� ประกอบดวย

คมอะลอง(Comalong) คอฟฟ งฮอยล (Coffing Hoist) รอก เชอก

และ รถไฮดรอลกส

1 . คมอะลอง (Comalong) ใชสำ�หรบจบยดส�ยใหแนน ประกอบดวยสองสวน คอ ป�กหนบและหวง

สวนทใชจบและหนบส�ยไฟฟ�ใหแนน คอ ป�กหนบ สวนหวงใชในก�รคลอง

เข�กบ คอฟฟ งฮอยล

2. คอฟฟ งฮอยล (Coffing Hoist) หรอเรยกสนๆว� ฮอยล เปนแมแรงดง ส�ยไฟฟ�ใหตง ประกอบดวยตะขอ

เกยวทงสองด�น ด�นหนงใชคลองกบเส�ไฟฟ�อกด�นหนงใชคลองเข�กบ

คมอะลอง

3. รอก ใชสำ�หรบยกวสด-อปกรณไฟฟ�ขนไปบนทสงและจ�กทสงลงสด�นล�ง

ในก�รใชง�นเกยวกบไฟฟ�นนใชรอกในก�รนำ�วสด-อปกรณไฟฟ� และ

เครองมอขนไปบนเส�ไฟฟ�ในแนวดง

4. เชอก ใชสำ�หรบดงวสด-อปกรณ เครองมอขนและลงในแนวดงโดยใชง�น

รวมกบรอก

5. รถยนตไฮดรอลกส ใชสำ�หรบยกของทมนำ�หนกม�กและใชดงส�ยไฟฟ�

จำ�นวนหล�ยๆเสนทำ�ใหสะดวกรวดเรวและใชเวล�ในก�รปฏบตง�นนอยลง

4 . เครองมอวดและทดสอบ

เครองมอวดและทดสอบ ประกอบดวย แคลมออนมเตอร มลตมเตอร

เมกเกอร และ Earth Resistance Tester 1. แคลมปออนมเตอร ใชสำ�หรบวดค�กระแสไฟฟ�ใน

ส�ยสงทมค�สง 2. มลตมเตอร ใชวดแรงดนไฟฟ� คว�มต�นท�น กระแส

ค�ตำ�ๆ 3. เมกเกอร ใชทดสอบคว�มเปนฉนวน

4. Earth Resistance Tester ใชสำ�หรบวดค�คว�มต�นท�นดน

ก�รปกเส�พ�ดส�ยก�รจ�ยพลงง�นไฟฟ�บนอ�ก�ศหรอลกษณะเหนอศรษะจะอ�ศยก�ร

เชอมโดยส�ยไฟฟ�เข�ห�กนหรอทเรยกว�ก�รพ�ดส�ย โดยทวไปจะพ�กไวบน

หวเส�ไฟฟ�ทงนเพอคว�มปลอดภยในชวตและทรพยสนอนเนองม�จ�กไฟฟ�แรงสง

อย�งไรกต�มก�รเลอกตำ�แหนงทปกเส�จะตองพจ�รณ�ใหเหม�ะสมกบปจจย ด�น

ต�งๆไดแกสภ�พพนท คว�มคลองตวในก�รปฏบตง�นคว�มจำ�เปนในก�รตดตงส�ย

ยดโยงรวมถง คว�มปลอดภยในก�รจ�ยกระแสไฟฟ�และง�นซอมบำ�รงในอน�คต

ก�รปกเส�

กอนทจะทำ�ก�รปกเส�ตองสำ�รวจพนทตนท�งจนถงปล�ยท�งเพอกำ�หนด

ระยะแนวก�รปกเส�รวมถงจำ�นวนวสดอปกรณทงหมดทตองใชง�น ซงจะเปน

ขอมลในก�รตดสนใจว�งแผนกำ�ลงคนและเครองจกรใหทำ�ง�นตอไป ก�รปกเส�

ประกอบดวยขนตอนก�รขดหลมและปกเส�

ก�รขดหลม

ขน�ดคว�มกว�งของหลมตองไมเลดหรอใหญจนเกนไป สำ�หรบคว�ม

ลกเส�ทตองปกลงในหลมจะตองเปนไปต�มม�ตรฐ�นทกำ�หนด ห�กพนทเปน

ดนด�นหรอหนตองเทคอนกรตทโคนเส�สวนผสมซเมนตตอทร�ยหนอตร�สวน

เท�กบ 1 :3:5 โดยมก�รคำ�ยนเส�ไวอย�งนอย 7 วน เพอใหคอนกรตแขงตว

ขน�ดเส�

(เมตร)

ปกลกลงในดน (เมตร) ระดบแรงดน

(โวลท)ดนออน ดนแขงป�น

กล�งดนแขง หนแขง

8 150. 130 110. 100. 220/380

9 150. 130. 110. 100. 220/380

10 170 150. 130. 100. 220/380

12 200. 180. 160 120. -1122 kv

14 230. 200. 170. 170. -111 2 kv

16 - 200. - - -

ระยะระหว�งเส�ไฟฟ� สำ�หรบระบบจำ�หน�ยแรงสง-ระบบจำ�หน�ยทกอสร�งในเมองระยะเส� 40 เมตร-ระบบจำ�หน�ยกอสร�งนอกเมองระยะเส�ไมเกน 100เมตร ขนอย กบคว�มเหม�ะสมของหน�ง�น-ระบบจำ�หน�ยกอสร�งผ�นหมบ�นระยะเส� 4080และ 100 เมตร ขนอยกบคว�มหน�แนนของชมชนนนๆ- ระบบจำ�หน�ยทพ�ดดวยส�ยเคเบลอ�ก�ศ ระยะห�งระหว�งเส� - 4050 เมตร

ระยะระหว�งเส�ไฟฟ� สำ�หรบระบบจำ�หน�ยแรงตำ�-ระบบจำ�หน�ยแรงตำ�ทกอสร�งในเมองและนอก

เมองระยะห�ง ระหว�งเส� - 4050 เมตร ในกรณทปก

แซมชวงเส�แรงสง 100 เมตร-ระยะห�งระหว�งเส�ส�ม�รถเปลยนแปลงได

ต�มสภ�พแวดลอม-ระยะชวงเส�ทเกน 120 เมตร ใหใชแบบ

เส�ค

ก�รพ�ดส�ยสำ�หรบก�รพ�ดส�ยระหว�งเส�ไฟฟ�ตนแรกถงตนสดท�ยในแตละ

พนทจะมระยะห�งไมเท�กน ขนอยกบลกษณะภมประเทศและก�รเปลยนแนว

ส�ยไฟฟ�เชนระยะห�ง 1 กโลเมตร เข�ปล�ยส�ย(dead end)หนงครง หรอทำ�

ในระยะ 3 กโลเมตร (เปนระยะสงสดทจะทำ�ก�รเข�ปล�ยส�ยได ต�มขอกำ�หนด)

สำ�หรบวธก�รพ�ดส�ยไฟฟ�ปฏบตกนทวไปในปจจบน ม 3 วธ คอ-ก�รว�งโรลส�ยบนทตงโรลส�ยบนพนดนและใชคนล�กส�ย-ก�รว�งโรลส�ยบนทตงโรลส�ยบนพนดนและใชรถยนตล�กส�ย-ก�รว�งโรลส�ยบนทตงโรลส�ยบนรถยนตและใชรถยนตล�กส�ย

แบบฝกหด1 ระยะตกทองช�ง (Saging ) หม�ยถง

2. ก�รปกเส�พ�ดส�ย Dead End หม�ยถง 3. จงอธบ�ยระยะระหว�งเส�ไฟฟ� สำ�หรบระบบจำ�หน�ยแรงตำ� 4 . วธก�รพ�ดส�ยไฟฟ�ทำ�ไดกวธ อะไรบ�ง 5 . เครองมอสำ�หรบง�นปกเส�ไฟฟ�มอะไรบ�ง 6. เครองมอสำ�หรบง�นพ�ดส�ยมอะไรบ�ง 7 . เครองมอวดและทดสอบประกอบดวยอะไรบ�ง 8. ไมชกฟวสใชทำ�หน�ทอะไร จงอธบ�ย

9 .ก�รขดหลมสำ�หรบปกเส�ขน�ด 12 เมตร ควรมขน�ดเท�ใด ในทกๆสภ�พดน10. สว�นมอขดหลม มลกษณะอย�งไร จงอธบ�ย